Hjelmslev in the History of Linguistic Ideas: an Interview with Christian Puech and Sémir Badir
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ دوﻣﺎﻫﻨﺎﻣﺔ ﻋﻠﻤﻲ - ﭘﮋوﻫﺸﻲ د 11 ، ش 1 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 55 )، ﻓﺮوردﻳﻦ و اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1399 ، ﺻﺺ 359 - 386 ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ در ﮔﺮو ﺗﺎرﻳﺦ در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﻛﺮﻳﺴﺘﻴﻦ ﭘﻮﺋﺶ و ﺳﻤﻴﺮ ﺑﺪﻳﺮ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛﻨﻨﺪه و ﻣﺘﺮﺟﻢ: ﻣﺤﻤﺪاﻣﻴﻦ ﺷﺎﻛﺮي* داﻧﺸﺠﻮي دﻛﺘﺮي، داﻧﺸﮕﺎه ﭘﺎرﻳﺲ ﺳﻮرﺑﻦ ﻧﻮول ( Paris3). ﻋﻀﻮ ﮔﺮوه ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ ( HTL )، ﭘﺎرﻳﺲ . درﻳﺎﻓﺖ: /23 /12 97 ﭘﺬﻳﺮش: /18 /04 98 98 ﭼﻜﻴﺪه ﻟﻮﻳﻲ ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ ﭼﻬﺮه اي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ اﺳﺖ. ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ در ﻣﻘﺎم ﻳﻚ زﺑﺎن ﺷﻨﺎس ﺑﺎ آﺛﺎر و ﻧﻈﺮﻳﻪ اش (ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﻋﻨﻮان « ﮔﻠﻮﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﻲ » از آن ﻳﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد) ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻢ ﮔﻴ ﺮي ﺑﻪ ﺿﺮورت اﻳﺠﺎد ﻳﻚ « ﻧﻈﺮﻳﺔ زﺑﺎﻧﻲ » ﭘﺎﺳﺦ داده اﺳﺖ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎي او ﺑﻪ ﻓﺮاﺳﻮي ﻣﺮزﻫﺎي زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ راﻳﺞ ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ: وي ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ زﺑﺎن، ﻳﻚ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ درون ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر را اﺑﺪاع ﻛﺮد ﻛﻪ از ﻃﺮﻓﻲ، ﻳﻚ ﻋﻠﻢ ﺻﻮري ﻛﻞ ﮔﺮا و ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﻧﻮﻳﺪ ﻣﻲ داد و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ، ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ داﻧﺶ ﺷﻨﺎﺳﻲ اي را ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺔ ﻧﺴﺨﻪ اي ﺑﺪﻳﻞ در ﺑﺮاﺑﺮ دﻳﮕﺮ دﻳﺪﮔﺎه ﻫﺎي ﻓﻠﺴﻔﻲ در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ ﺑﮕﺬارد. در زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ، دﻛﺘﺮﻳﻦ او ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ وراي ﺣﻠﻘﺔ ﻛﭙﻨﻬﺎگ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻧﻈﺮﻳﺔ وي را ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮدن و ﺷﻜﻞ و ﺷﻤﺎﻳﻞ ر ﻳﺎﺿﻲ وارش ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ؛ اﻣﺎ در ﺑﻴﺮون از زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ، اﻳﺪه ﻫﺎي او ﺗﺎ ﺣﺪي در ﺷﺎﺧﺔ ﻋﻠﻤﻲ ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺎ ﻋﻨﻮان « ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ » (ﺑﺎﻻﺧﺺ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ) ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺷﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ، ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﻧﻤﺎﻳﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ دارد: او ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬاري رﻫﺎﺷﺪه اﺳﺖ. ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻳﻦ Downloaded from lrr.modares.ac.ir at 19:00 IRST on Wednesday September 29th 2021 وﺿﻌﻴﺖ را ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﻢ؟ ﻣﻨﺸﺄ و ﻣﻨﺎﺑﻊ روﻳﻜﺮد ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺧﺼﻴﺼﻪ ﻫﺎي وﻳﮋة روﻳﻜﺮد او را در ﻗﻴﺎس ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ روﻳﻜﺮدﻫﺎي زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮد؟ ﻣﻴﺮاث او ﭼﻴﺴﺖ؟ اﻣﺮوز ﺗﺎ ﭼﻪ ﻣﻴﺰان ﻣﻲ ﺗﻮان در دﻛﺘﺮﻳﻦ او ﻣﺸﺎرﻛﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ؟ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ در زﻣﻴﻨﺔ ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ ﭘﮋو ﻫﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻣﺎ ﺗﻼش ﻛﺮدﻳﻢ ﺗﺎ در ﮔﻔﺖ وﮔﻮ ﺑﺎ ﺳﻤﻴﺮ ﺑﺪﻳﺮ و ﻛﺮﻳﺴﺘﻴﻦ ﭘﻮﺋﺶ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻴﻢ. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ * ﻧﻮﻳﺴﻨﺪة ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻘﺎﻟﻪ: E-mail: [email protected] ﻣﺤﻤﺪاﻣﻴﻦ ﺷﺎﻛﺮي ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ در ﮔﺮو ﺗﺎرﻳﺦ ... واژه ﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي: ﻳ ﻠﻤﺰﻟﻒ، ﮔﻠﻮﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﻲ، ﺗﺎرﻳﺦ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ، ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ، ﺳﺎﺧﺘﺎرﮔﺮا ﻳﻲ ،ﺳﻤﻴﺮ ﺑﺪﻳﺮ، ﻛﺮﻳﺴﺘﻴﻦ ﭘﻮﺋﺶ 1 . ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺘﻦ ﭘﻴﺶ رو ﺣﺎﺻﻞ ﮔﻔﺖو ﮔﻮﻳﻲ دوﺳﺎﻋﺘﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺣﺴﺎس و اﻟﺒﺘﻪ، ﻛ ﻢ اﻗﺒﺎل ﻧﻈﺮﻳﺔ زﺑﺎﻧﻲ ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ ﻣﻲ ﭘﺮدازد. در اﻳﻦ ﮔﻔﺖ ﮔﻮ ﺗﻼش ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮي ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ از ﻛﻠﻴﺎت ﻧﻈﺮﻳﺔ ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ در اﻓﻖ ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ داده ﺷﻮد. ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر دو اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪه ﻧﻘﺶ ﻣﻜﻤﻞ ﻫﻢ را اﻳﻔﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ: ﻛﺮﻳﺴﺘﻴﻦ ﭘﻮﺋﺶ1 از ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ داﻧﺎن زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﺳﻤﻴﺮ ﺑﺪﻳﺮ2 ﺷﺎﺧﺺ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺘﺨﺼﺺ و ﺷﺎرح ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ. ﭘﻮﺋﺶ اﺳﺘﺎد ﺑ ﺎزﻧﺸﺴﺘﺔ داﻧﺸﮕﺎه ﺳﻮرﺑﻮن ﻧﻮول و رﺋﻴﺲ ﺳﺎﺑﻖ ﮔﺮوه ﭘﮋوﻫﺸﻲ « ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ » ( HTL )، ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد و ﮔﺴﺘﺮده اي درﺑﺎرة ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎ و اﻳﺪه ﻫﺎ در ﺑﺎب زﺑﺎن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺮن ﻫﺎي ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺘﻢ اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ. ﻧﺎم او در ﺑﻴﻦ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎ ن ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ اروﭘﺎ، ﺑﺎﻷ ﺧﺺ ﭘﺲ از ﻣ ﺮاوداﺗﺶ ﺑﺎ ژاك درﻳﺪا در ﻗﺎﻟﺐ ﭼﻨﺪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺴﺌﻠﺔ ﻧﻮﺷﺘﺎر، ﻧﺎﻣﻲ آﺷﻨﺎﺳﺖ. در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮﺧﻲ آﺛﺎر او ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺔ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺻﻠﻲ ﺗﺎرﻳﺦ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ. در ﺳﻮي دﻳﮕﺮ، ﺑﺪﻳﺮ، اﺳﺘﺎد داﻧﺸﮕﺎه ﺳﻦ ﻟﻮﻳﻲ ﺑﺮوﻛﺴﻞ و رﺋﻴﺲ ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم زﺑﺎﻧﻲ و رﺗﻮرﻳﻚ داﻧﺸﮕﺎه ﻟﻴِﮋ اﺳﺖ. او ﻛﻪ در دو ﺣﻴﻄﺔ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎي ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ زﺑﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻓﻌﺎل اﺳﺖ، در ﺷﺮح و ﺑﺎزﺧﻮاﻧﻲ آراء ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰاﻳﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ در آورﻳﻞ 2018 در ﻣﺤﻞ ﮔﺮوه ﭘﮋوﻫﺸﻲ « ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ » واﻗﻊ در داﻧﺸﮕﺎه دﻳﺪرو ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ؛ اﻣﺎ ﻫﺪف از ﻫﻤﺎن ا ﺑﺘﺪا اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺘﻦ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ و اراﺋﺔ آن در ﻓﻀﺎي اﻳﺮان ﺑﻮد. اﻣﻴﺪوارم ﻣﺎﺣﺼﻞ ﻛﺎر ﻣﻮرد ﺑﻬﺮة ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪان ﻗﺮار ﮔﻴﺮد و ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﮔﻮﺷﻪ اي از ﻛﻤﺒﻮد آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﺎﺣﺖ ﻣﻬﻢ اﻧﺪﻳﺸﮕﺎﻧﻲ را ﺟﺒﺮان ﻛﻨﺪ. Downloaded from lrr.modares.ac.ir at 19:00 IRST on Wednesday September 29th 2021 2 . ﻣﺘﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ - ﻣﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﮔﺮد ﻫﻢ آﻣﺪه اﻳﻢ ﺗﺎ درﺑﺎرة ﭼﻬﺮه اي ﺷﺎﺧﺺ و ﺑﺴﻴﺎ ر ﻣﻬﻢ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ، ﻳﻌﻨﻲ زﺑﺎن ﺷﻨﺎس داﻧﻤﺎرﻛﻲ، ﻟﻮﻳﻲ ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ3 ، ﮔﻔﺖ وﮔﻮ ﻛﻨﻴﻢ و از ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ اﻣﺮوزي زﻳﺴﺖ اﻧﺪﻳﺸﺔ 1 Christian Puech 23 Sém ir Badir Louis Hjelmslev (1899- 1965) 360 ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ دورة 11 ، ﺷﻤﺎرة 1 (ﭘﻴﺎﭘﻲ 55 )، ﻓﺮوردﻳﻦ و اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1399 او و ﻧﻈﺮﻳﻪ اش ﺑﺎ ﻧﺎم ﮔﻠﻮﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﻲ4 ﺟﻮﻳﺎ ﺷﻮﻳﻢ. ﭘﻴﺶ از ﻫﺮﭼﻴﺰ، ﻗﺼﺪ دارم ﺑﺤﺚ را ﺑﺎ ارﺟﺎع ﺑﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺪﻳﺸﺔ ﻳﻠﻤﺰﻟﻔﻲ ﺷﺮوع ﻛﻨﻢ. ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻲ داﻧﻴﻢ، ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ از ﻣﻴﺎن زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﻞ ارﺟﺎﻋﺶ ﻫﻤﭽﻮن وﻳﻮل5 ، اﺳﺘﺎﻳﻨﺘﻬﺎل6 ، ﺳﺎﭘﻴﺮ7 ، دﻻﻛﺮوا8 ، ﻫﻮﻣﺒﻮﻟﺖ9 ، ﻟﻮي ﺑﺮول 10 ، ﻳﺴﭙﺮﺳﻦ 11 و دﻳﮕﺮان، ﺣﺴﺎب ﻓﺮدﻳﻨﺎن دو ﺳﻮﺳﻮر 12 را ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺔ ﻃﻼﻳﻪ دار ﻣﺴﻠﻢ ﻣﺴﻴﺮ اﻧﺪﻳﺸﮕﺎﻧﻲ ﺧﻮدش و ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺔ ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬار ﻋﻠﻢ ﻧﻮﻳﻦ زﺑﺎن ﺟﺪا ﻣ ﻲ ﻛﻨﺪ. ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﺧﻮاﻧﺶ ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ از ﻛﺘﺎب ﺳﻮﺳﻮر، ﻳﻌﻨﻲ دورة زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ 13 ، ﺗﻔﺴﻴﺮي ﺑﺴﻴﺎر وﻳﮋه و ﺗﺎ ﺣﺪي ﺷﺨﺼﻲ ﺳﺎزي ﺷﺪه اﺳﺖ. و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ، او ﺑﺮ اﻳﻦ اﻣﺮ ﭘﺎ ﻣﻲ ﻓﺸﺎرد ﻛﻪ ﮔﻠﻮﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﻲ را ﻧﺒﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﭘﺮوژة ﺳﻮﺳﻮري ﺧﻠﻂ ﻛﺮد و ﻳﻜﻲ اﻧﮕﺎﺷﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪﻣﺎت ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺨﺴﺖ را اﺑﺘﺪا رو ﺑﻪ ﻛﺮﻳﺴﺘﻴﻦ ﭘﻮﺋﺶ ﻣﻄﺮح ﻛﻨﻢ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﺳﻬﻢ ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ در ﻣﻴﺮاث ﺳﻮﺳﻮري، ﭼﻪ از ﺣﻴﺚ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﺘﺎب دوره و ﭼﻪ از ﺣﻴﺚ وﺿﻌﻴﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ آن، ﭼﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ؟ ﭘﻮﺋﺶ: ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ اﺷﺎره ﻛﺮدﻳﺪ ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ ﺑﻪ واﻗﻊ ﻳﻜﻲ از ﻣﻴﺮاث داران ﻛﺘﺎب دورة زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ اﺳﺖ . در ﻣﻴﺎن ﻣﻨﻈﻮﻣﺔ ﻣﻜﺎﺗﺐ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ اي ﻛﻪ ﺣﻮل اﻳﻦ ﻛﺘﺎب از دﻫﺔ 1920 ﺗﺎ 1930 در اروﭘﺎ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ، ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ ﺑﻪ ﻣﻜﺘﺒﻲ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺮوﻧﺪال 14 ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮده ﺑﻮد؛ ﻣﻜﺘﺒﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪه ﺷﺪ. در ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ و ﺳﺎل ﻫﺎي ﻧﺨﺴﺖ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ، آﻟﻤﺎن و ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪﻃ ﻮر ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﺰرگ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ. در وﻫﻠﺔ ﻧﺨﺴﺖ، ﭘﺲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي « اﻧﺠﻤﻦ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﭘﺎرﻳﺲ» 15 ، ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎن ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻮﺳﻮر در آن ﭘﮋوﻫﺶ و ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻲ ﻛﺮد، ﺳﻜﺎن زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺪ. در وﻫﻠﺔ ﺑﻌﺪ، ﭘﺲ از 1916 ، ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺎل اﻧﺘﺸﺎر ﻛﺘﺎب دوره ، ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﻫﺎي ﺑﻪ اﺻﻄﻼح در ﺣﺎﺷﻴﻪ از ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﺮﻛﺰزداﻳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﺮﻛﺰﻫﺎي زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺘﻌﺪد در ﭘﺮاگ، ﻛﭙﻨﻬﺎگ و ﻏﻴﺮه ﺳﺮ Downloaded from lrr.modares.ac.ir at 19:00 IRST on Wednesday September 29th 2021 ﺑﺮآوردﻧﺪ. ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬار ﻫﻤﻴﻦ ﺣﻠﻘﺔ ﻛﭙﻨﻬﺎگ 16 ﺑﻮد. اﻳﻦ ﺣﻠﻘﻪ در ﺳﺎل 1939 ﻣﺠﻠﺔ Acta Linguistica را راه اﻧﺪازي ﻛﺮد. ﻋﻨﻮان ﻓﺮﻋﻲ اﻳﻦ ﻣﺠﻠﻪ « ﻧﺸﺮﻳﺔ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺳﺎﺧ ﺘﺎري 17 » ﺑﻮد. از ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﻣﻴﺮاث داران ﺳﻮﺳﻮر و ﻛﺘﺎب دورة زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ، ﻣﻜﺘﺐ ﻳﺎ ﺣﻠﻘﺔ ﻛﭙﻨﻬﺎگ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺒﺮد آﻧﭽﻪ ﺑﻪ « ﺳﺎﺧﺘﺎرﮔﺮاﻳﻲ 18 زﺑﺎﻧﻲ » ﻣﺸﻬﻮر ﺷﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ آﻣﺪ. اﻟﺒﺘﻪ، ﺧﻮد اﺻﻄﻼح « ﺳﺎﺧﺘﺎرﮔﺮاﻳﻲ » اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل 1928 ، 4 89765 GlossématiqueH. G. Wiwel 1413111210 W.C.E.H. DelacroixSapirSteinthal von Humboldt 18171615 V.CoursO.FerdinandL. Lévy-BruhlBrøndalJespersen de ling de uistiqueSaussure générale (1916) structuralismestructuralCercleSociété de linguistique Copenhague de Paris 361 ﻣﺤﻤﺪاﻣﻴﻦ ﺷﺎﻛﺮي ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ در ﮔﺮو ﺗﺎرﻳﺦ ... ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻴﺶ از 10 ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﺘﺸﺎر ﻛﺘﺎب دوره ، در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﺟﻼس ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن در ﻻﻫﻪ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ. ﭘﺲ ﻇﻬﻮر اﺻﻄﻼح ﻫﺎي « ﺳﺎﺧﺘﺎري » «و ﺳﺎﺧﺘﺎرﮔﺮاﻳﻲ » ﺑﺎ ﻣﺎﻧﻴﻔﺴﺖ ﻣﺸﺘﺮك ﻳﺎﻛﻮﺑﺴﻮن 19 ، ﺗﺮوﺑﺘﺴﻜﻮي 20 ، ﻛﺎرﭼﻮﺳﻜﻲ 21 ، ﺑﻠﻲ 22 و ﺳﺸﻴﻪ 23 در اﻳﻦ اﺟﻼس ﻣﺤﻘﻖ ﺷﺪ؛ اﻣﺎ « ﮔﻠﻮﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﻲ» ، ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ ﺑﻪ دﻛﺘﺮﻳﻦ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺧﻮد ﻣﻲ دﻫﺪ، در ﭘﻴﺸﺒﺮد، ﺗﺜﺒﻴﺖ و رادﻳﻜﺎﻟﻴﺰه ﻛﺮدن روﻳﻜﺮد ﺳﺎﺧﺘﺎرﮔﺮا در دﻫﺔ 1930 ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه اي داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﻧﻜﺘﺔ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ اﺷﺎره ﺑﻪ آن ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺿﺮوري ﻣﻲ آﻳﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ در ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ [زﺑﺎن ﻫﺎ] ﺑﺴﻴﺎر زﺑﺮدﺳﺖ ﺑﻮد. او ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗ ﻄﻊ در زﻣﺮة روﺷﻦ ﺑﻴﻦ ﺗﺮﻳﻦ و ﺳﻮﺳﻮري ﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮادي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻴﺮاث دﺳﺘﻮر زﺑﺎن ﺗﺎرﻳﺨﻲ ـ ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ ﺑﻪ آن ﻫﺎ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد. ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺨﺺ در ﻗﺒﺎل ﻣﺴﺌﻠﺔ ﺑﺎزﺳﺎزي زﺑﺎن ﻫﻨﺪواروﭘﺎﻳﻲ ﻣﻮﺿﻌﻲ روﺷﻨﮕﺮ و ﺗﺎ ﺣﺪي ﻓﺮﻣﺎﻟﻴﺴﺘﻲ [ﻳﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ] اﺗﺨﺎذ ﻛﺮد ( اﻟﺒﺘﻪ، ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﺑ ﮕﻮﻳﻢ « ﺗﺎﺣﺪي» ؛ زﻳﺮا ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺧﻮدش از « ﺻﻮرت» 24 ، ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎﻟﻴﺴﺖ ﺗﻤﺎم ﻋﻴﺎر اﺳﺖ). ﻃﺒﻖ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﻓﺮﻣﺎﻟﻴﺴﺘﻲ، زﺑﺎن ﻫﻨﺪواروﭘﺎﻳﻲ را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﺔ زﺑﺎﻧﻲ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً وﺟﻮد داﺷﺘﻪ و ﺧﺼﻴﺼﻪ ﻧﮕﺎر ﻣﻠﺘﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ، در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ؛ ﺑﻠﻜﻪ اﻳﻦ زﺑﺎن ﻳﻚ « ﻣﺼﻨﻮع » ﺧﺎﻟﺺ ﭘﮋوﻫ ﺸﻲ اﺳﺖ، ﺑﺮ اﺳﺘﻘﺮا و اﺳﺘﻨﺘﺎج ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺗﻤﺎم ارزﺷﺶ را وام دار ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ. در واﻗﻊ، اﻳﻦ روﻳﻜﺮد اﺳﺎﺳﺎً ﻧﮕﺎه ﺳﻮﺳﻮر را از ﻧﻮ ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ،ﺑﻪ وﻳﮋه ﻧﮕﺎه ﺳﻮﺳﻮر در رﺳﺎﻟﻪ اي در ﺑﺎب ﻧﻈﺎم واﻛﻪ اي زﺑﺎن ﻫﺎي ﻫﻨﺪواروﭘﺎﻳﻲ 25 . از اﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ ﺗﻔﺎوت ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﻋﺼﺮ اﻧﺶ ﻧﺪارد. ﻣﻨﻈﻮر از ﻫﻢ ﻋﺼﺮان زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻲِ ﺑﻴﻦ دو ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ: ﭘﺮاگ، ﻛﭙﻨﻬﺎگ و ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮة ﻛﻤﺘﺮي ﻧﻴﻮﻳﻮرك و ژﻧﻮ. ﺑﺎ اﻳﻦ اوﺻﺎف ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻴﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ اﺻﺎﻟﺖ ﻳﻠﻤﺰﻟﻒ و ﻛﺎرزار ﮔﻠﻮﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﻲ اش در ﺷﻴﻮة ﻳﮕﺎﻧﺔ ﻣﻴﺮاث داري اش از ﺳﻮﺳﻮر اﺳﺖ: ﺗﻔﺴﻴﺮي رادﻳﻜﺎل از دورة زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ، ﺑﺎ روﻳﻜﺮدي ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﻮه اي ﻛﻪ ﻣﻮاﺿﻊ ﺳﻮﺳﻮر را ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﺲ زدن « ﺗﻌﻤﻴﻖ» 26 ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. در ﻣﻜﺘﺐ ﭘﺮاگ درﺳﺖ ﻋﻜﺲ اﻳﻦ روﻳﻜﺮد ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮد. ﭘﺮاﮔﻲ ﻫﺎ، Downloaded from lrr.modares.ac.ir at 19:00 IRST on Wednesday September 29th 2021 ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻳﺎﻛﻮﺑﺴﻮن و ﺗﺮوﺑﺘﺴﻜﻮي، ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻪ ﻧﻘﺪي دﻳﮕﺮﮔﻮﻧﻪ از دوره ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺷ ﺪﻧﺪ. ﻳﺎﻛﻮﺑﺴﻮن در ﺗﻤﺎم دوران ﻛﺎري اش ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺪاوم در ﺣﺎل دﻳﺎﻟﻮگ ﺑﺎ ﺳﻮﺳﻮر و ﻛﺘﺎب دوره اﺳﺖ و ﻗﺪم ﺑﻪ ﻗﺪم درﺑﺎرة ﺗﻤﺎم آﻧﭽﻪ در ﻛﺘﺎب دوره ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺤﺚ روز اﺳﺖ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ: اﺧﺘﻴﺎري ﺑﻮدن ﻧﺸﺎﻧﻪ 27 ، ﺗﻤﺎﻳﺰ درزﻣﺎﻧﻲ 28 / ﻫﻢ زﻣﺎﻧﻲ 29 و ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻻﻧﮓ 30 / ﭘﺎرول 31 .