HAYAT GOZELDtR Mustafa Kutlu Hayat Guuldir'inyaym ha\danDergah 'iaymlan'na aittir.

Dergah Yaymlan: 469 Sertifika No: 14420 TUrk edebiyah-hikaye: 42 Mustafa Kutlu serisi:28 ISBN: 978-975-995-235-8 • 1. Bask!: Haziran 2011

Kapak Diizeni: Sermin Yavuz Sahife Diizeni: E. Gokr;e Aksoy

BasunVeri: Ana Basm Yaym Glda 1n�. Tic. A.$. Beysan Sanayi Sitesi Birlik Cad. Yaymalar Birligi Sitesi No: 32 Kapl no: 4G Yakuplu - Buyiikr;ekmece / 1stanbul

Cilt: Guven Mucellit & Matbaaclhk San. ve Tic. Ltd. $ti. Devekaldmml Cad. GelincikSok. Giiven 1� Merkezi No: 6 Mahmutbey - Bagalar / 1stanbul

Daglhm ve Sah�: Ana Yaym Da�hm Molla Fenari SokakYlidlZ Han No: 28 Giri� Kat Tel: [212]526 9941 (3 hat) Faks: [212]51904 21 Cagaloglu / 1stanbul Mustafa Kutlu

HAYAT GOZELDiR

DERGAH Y A YINLARI

Klodfarer Cad. Altani� Merkezi No: 3/20 34122Sultanahmet / istanbul Tel: [212)518 95 78 (3 hat) Fax: (212)518 95 81 www.dergahyayinlari.com/bilgi®dergahyayinlari.com i<;:indekiler

Seviny / 7 Nobetyi a�lk /11 <;iyek tefsiri/ 18 Profcsyonel / 23 Smls1klam / 29 Karga/ 37 Paranm ytikii/ 43 Hayat gUzeldir /52 Kotii bUlbUl / 61 <;igdem giizeli/ 64 �afak pembesi/75 Caney/ 82 Her ku�un bir dah var/ 86 Yara/94 RUzgarm oglu /98 Scbebimsin / 114 Done done /130 Karpuz /136 Roman havasl / 145 Son iki yaz/ 151 Allah bes! / 164

SEviN<;

Birparkta iki simit�i �ocuk. Yan yana bir banka oturmu�lar. Etrafta �i�ekler, kelebekler; �ocuklarmm elinden tutmu� gezdiren anneler, kalm mercekli gozliikleri ile gazeteye dalml� ihtiyarlar, binbir �amata ile bir­ birine sata�an, giilii�en mektep ka�kmI ogrenciler, dilenciler, �op�iiler.

Simit�iler sekiz on ya�larmda. Kara-kavruk-zaYlf. Belli ki beslenme yctersizligi He biiyiimii�ler. Aym mahallenin �ocuklan bunlar, aym aglzla konu�u­ yorlar, belli ki ta�radan heniiz gelmi�ler. ikisi de yorgun ve a�. Vakit ogle iizeri. Parkm �e�itli noktalarmda bulunan biifelerdendo­ ner, sucuk kokulan geliyor. Onlerinden iri sandvi�­ lerini lSlra lSlra kendi ya�larmda �ocuklar ge9yor. 81Hayat Giizeldir

Bezgin gozlerle etrafa baklyor, bakmaktan usam­ yorlar. Sonunda biri dayanamaYlp: - Hadi bir simit yiyelim, diyor. Simitler alilminyum tepside dizilmi� duruyor. Her zaman yaphklan gibf kimin tepsisinden simit almacak diye e;op e;ekiyorlar. Biri, eline biri uzun oteki klsa iki e;op ahyor; ellerini arkasmda gizleyip klsaYI bir avucuna, uzunu oteki avucuna sakllyor. Sonra iki kolunu bird en one e;lkararak yumulu el­ lerini arkada�ma uzahyor. 6teki bir siire siiziiyor bu yumruklan, bir tiirlii karar veremiyor. Sonunda "ya �undadlr, ya bunda" yaplp birini se­ e;iyor. Kisa c;tkh, kaybetti. Hie; tasalanmadan yanmdaki kendi tepsisinden bir simit see;ip "Hadi" diyor. Her zaman boyle yaplyorlar. Simidin bir ucundan biri, obiir ucundan oteki tu­ tup "Bir, iki, iie;" deyip aSlhyorlar. Simit aym anda iki pare;aya bolilniiyor. Birine az, otekine e;ok dii­ �iiyor ama ikisi de hakkma razl. Bu defa oyle olmadl. Simi din bir pare;asl bayagl biiyiik kaldl. Biiyiigii kazanan arkada�mm payma bakh, cam slkIldl. "Olmadl" dedi. "Benimki e;ok." 6teki "$ans i�te, bo�ver" dedi ve kendi payml yemeye ba�ladl. Bii­ yiik pare;ayl kazanan bir tiirlii yiyemiyor. $ans da olsa hakslzhk bu. DayanamaYlp fazla pare;ayl kopardl ve arkada�l- Haya t Guze/dirl9 na uzattl. Arkada�l "Alamam" dedi "0 senin hak­ km." Beriki kararh: "Olmaz, yiyemem, bOlii�elim." diyor. Bir zaman ahrsm, almazsm diye e;eki�tiler.

Onlar e;eki�edursun, parkin uyamk giivercinleri hie; c;ekinmeden onlerine kadar gelmi�, dokiilen susamlara dalml�lardl. <::ocuklar fazlahk olan par­ e;ayl giivercinlere dogradl. Onlerinde bir giivercin bahe;esi olu�tu. Biri c;ekinerek ayaklarma dolanan ku�lardan biri­ ni ok�adl. Hayret, kae;mlyor. Bir daha ok�adl, bir daha, e;ok ho�una gitti bu. Hayatmda ilk kez bir gUvercin ok�>uyordu. Onu goren oteki de giiver­ cinleri ok�amaya ba�ladl. Arada bir goz goze geli­ yor birbirlerine giiliimsiiyorlar. Yiizsiiz giivercin­ leri ae; sanml�lardl. Kalan simitlerini de dogradllar. Ku§lar yedike;e sanki onlar doyuyordu. Giivercin­ lerin parlak ruylerinden gee;en sevgi ve merhamet en saf hali ile e;ocuk kalplerini doldurmu�tu.

Sonunda simitIer bitti. Ortada tek bir susam tanesi kalmadl. Giivercinler birden havalanarak vc e;ocuklarm yii­ reklerini aglza getirerek ue;tular. ileride simit yiyen bir gene; e;iftin online kondular. Simite;iler birbirlerine bakh. Soma gii vercinlere baktl. ikisi de sevincini bulmu�tu. 10 lHayat GUzeldir

ArtIk ne a<;hk, ne tasa. Arhk gidebilirler, yeniden sah�a <;Ikabilirler. Herbirinin etrafmda yiizlerce melek dola�lyor. Elbette biitiin simitleri satacak, cepleri para dolu olarak anal anna ko�acak, bu giivercin hikayesini anlatacaklar. NOBET<;iA$IK

Gecenin yansl ge\mi�. Kar yok ama hava buz gibi. Bir smu karakolunun nobet\i kuliibesi.

Nobet\i ii�iiyor, ama fazla hareket ederek kendi­ ni gostermesi yasak. Ayaklarml oynattyor, ellerini hohluyor, nafile. Bir de tedirginlik var. Kur�unun nereden, ne zaman gelecegi belli degil. _ Gozlerini mazgal deliginden aylrmlyor, kar�lda me�elikler, ay aydmhgmda yapraklan panldlyor. i\ini lSltacak bir �ey lazlm. Bunun ne oldugunu biliyor ama zor. Usrunde parka, parkanm altmda iiniforma, bir siirii techizat, aglr bir silah. Hadi bunlan ge\tik, 0 i\ cebe ula�mak i\in ka\ diigme \ozecek. "Donacam valla! Ne olursa olsun" deyip diigmele­ ri aglr aglr usuliince \ozmeye ba�hyor. Sanusm A�Ik Kerem bulu�tuklarlgece Ash'nmdiig­ melerini \oziiyor.0 kadar yava�, 0 kadar itinalI. 12 lHaya, GUzeldir

<;oziilecek diigmeler nihayet bitiyor. Techizat ve tiifegi dengeliyor. Bir elini koynuna sokup ciizda­ mm �lkanyor. Fotografm hangi gozde oldugunu ezbere biliyor. Parmak u�larml slkI�hnp �lkanyor .. i�te fotograf.

Ni�anhsl ay aydmhgmda ona giiliimsiiyor. Nobet­ �i "Az kaldl" diyor, "51k di�ini". Bu nur yiizden sa�llan l�lk nobet�iyi ISlhyor. Ne. gecenin sogugu, ne kur�unun sesi. Demeye kalmadan eldivenli elden dii�iiyor fotograf.

Hay aksi.

Almaya egiliyor. o anda kur�un mazgal deliginden lshk �alarak ge­ �ip kuliibenin kapIsml deldikten soma dl�an �lkl­ yor. Yeniden donuyor nobet�i. Di�lerini slkarak "Vay namussuz vay. igne deliginden ge�irdi kur�unu be! Bunun garanti gece gorii� diirbiinii var." Diz iistii �omelip titreyen elleri ile fotografa bir daha baklp, bir daha lsmdlktan soma, daha dog­ rusu bu giizel insandan aldlgl enerji ile adem ej­ derhasl kesilip korkuyu falan bir yana flrlahyor. Resmi yerine koyup ciizdam cebe indiriyor. Bu defa parmaklan an gibi �ah�lyor. HaYUIGlizeldirl JJ

Diigmeler iliklendi, silah elde. "Hazmm" diyor ir;inden. "Hazmm, �iinkii bunlar kuliibeyi denedi. KarS1hk verirsem, tamam orda diyecekler. Vermez is em tilki diizenine ge¢ bekliyor diyecekler. Her iki halde de birka� saniye sonra roket patlar." C;omelik vaziyette, kaplyl aralaYlp kendini a�aglya blrakIyor. Siiriinerek az ilerideki sipere attyor ken­ dini. Atmakla kalmaYlp done done uzakla�lyor kuliibeden. SlrOOl top raga dayaYlp nefesleniyor. Terledi. Ve pathyor roket. Kuliibe havaya ur;uyor.

Karakol ayaklandl. Goz a<;lp kapaymcaya kadar hendeklerden gelen arkada�lan sipere girdiler. Bog-azl kurumu�. Mataradan bir yudum su <;ekiyor. Caprh ba�;ladl. Kar�ahkh kur�un yag-muru. Nobet<;i ha.Ia slrrusru yahyor, ve nur yiizlii sevgili­ sine bir can borcu oldugunu dii�i.iniiyor. Hlzlr mlsm miibarek. Doniince anlatacak bunu. Hayatmm olayml. Ar­ kada�lan si perden ba�lanm r;lkarmakslZm, veya ara slra yan bu<;uk <;lkanp kar�lya bakbktan soma kur�un gelen yone dog-ru slkIyorlar mermiyi.

"Ya Allah" diyor nobetr;i. 14/Hayar Giizeldir

Bayagl yiikseliyor siperden. Nereden bir kur�un geliyorsa oraya slklyor mer­ miyi. Makinah tiifek gibi, arahkslZ. "Yat ulan salak" diye bagmyor arkada�lan. Kim duyar. ana kur�un i�ler mi �imdi? a acaba kendinde mi?

<::atI�ma bitiyor ve gecenin sessizligi yine etrafl ku�atIyor. Nobet<;i yine slrtiistii yahyor. Siperdeki herkes nefesini tutmu� bekliyor. Acaba bir yerden bir <;lhrh gelecek mi? Nobet<;inin sag yanmdan giizel bir koku geliyor. Doniip bakIyor, bir ot. Ottan bir yaprak kopanp parmaklarmm arasmda eziyor. ahhL Kekik He nane araSl bir koku. "Yarabbi diinyada ne giizel­ likler var" diyor.

Tehlike tamamen ge<;inceye kadar bekleyecekler. Soma emir ne ise 0 olacak.

Nobet<;i orad a, Slru toprakta, yiizii karakola do­ niik yatarken ni�anllsmm hay ali karakoldan<;IkIp aglr aglr yakla�lyor. Nobet<;inin kalbi ku� gibi <;lr­ pmlyor.

Hayal geldi, geldi. Nobet<;inin iizerine egildi, onu alnmdan optii ve kayboldu. Hayat Gazeldirt J 5

$afak ka�? Bundan boyle giinler su gibi ge�er. - Athgml vurmu�sun. Bravo sana. Ama merak ettigim bir �ey var. Gece vakti nasIl boyle isabet kaydettin? - Bilmiyorum komutamm. - Ne demek bilmiyorum. Hedefi gormeden mi ate� ettin? - Evet. Komutan �a�km: - Yahu �unu bir daha anlat. - Belime kadar �lkhm siperden. Arkada�lar "Yat ulan, yat" demi�ler, duymadlm. - Ee!.. Sonra. - Nereden bir mermi l�lIbsl geliyorsa oraya bashm kur�unu. Hepsi bu. Komutan yarundaki yedek subaya bir daha bakl­ yor. - Anla�llmaz bir durum. - Oyle komutarum ben de anlamadlffi. Bunu diyen nobet�i idi. Komutan tekrar ona don­ du. - Nasll yani? - Sanki rUzgar kalkanlm, �i�ekler migferim, otlar siperim olmu�tu. Kur�unlar saglmdan solumdan ge�iyor ama bana degmiyordu. Sanki orada ben degil de bir ba�kasl vardl. Komutan etrafmdakilere bakarak: - Ne diyor bu, anlayan var ml? 161HayatGUzeJdir

Herkes ba�mI one egmi� susuyor. Komutan yeni­ den nobetc;iyebaklyor. Nobetc;ininyiiziinde a�ikar bir giiliimseme. - Kime giiliiyorsun? - Diyemem komutanlm. Komutanm arhk tahammiilii kalmam�tIr. Mesele gittikc;e esrarh bir hal almaktadl!. Etrafmdakilere "<;lkm" diyor. Sadece yedek subay kalIyor. Komu­ tan ona donerek: - Ne diyorsun bu i�e? Yedek subay kIvraruyor, soyleyecek di�e dokunur bir soz bulamlyor, sonunda: - En iyisi unutahm bunu. KaybllnIZ, yarahmlz yok, iistelik biri yarah alb terorist oldii. Parlak bir netice. Karakolumuz ic;in, sizin ic;in, biitiin perso­ nel ic;in. YakInda komutanlar tebrik iC;in gelir.

Komutan ne�elendi. Nobetc;iye "Sen de C;lk kahra­ man" dedi. Nobetc;i yiiziindeayru te bessiimle C;lkb. Komutan bu defa aC;lk pencereden dl�anya bak­ b. Giine�li giizel bir giin. Bir bal anSI Vlzlldaya­ rak odaya girdi. Komutan masadan kalkb odada bir tur atb. Sonra pencereye gitti. Me�eli tepelere, mavi goge, bulutlara bakb. Bir tarla ku�u durmak­ slzm otiiyordu. Yedek subaya dondii. Delikanh

II Acaba ne diyecek" diye beklerken komutamn ag­ zmdan �u dizeler dokiildii: Hayal Gilze/dirt 17

Ye�il pencerenden bir gill at bana I§lklarla dolsun kalbimin i�i

Sonra kaplya gitti, a.;h, baglrdl: - Hey, kim var orada, bize iki .;ay.

Yedek subay "Tam zamamdlr" diyerek bir sigara yakh. <;i<;EK TEFSiRi

Hastaneden �lkmca giine�i a�ml� gordii, her yan �lklr �lklf bir l�lga bogulmu�tu. "Allah, Allah" dedi i�inden "Ben i�eri girerken bu giine� neredeydi?" Yiiriidii. Yiiriirken adlmlarma yayllan hafiflik dikkatini �ekti. "Ulan on ya� gen�le�tim sanki" diye sevindi.

Yaya ge9dinin ba�mda kalabahga kan�lp ye�ilin yanmasml bekledi. I�lk yanmca ilerledi. Ge�idin ortasmda refiije baku - Aa!.. Laleler! Laleler a�ml�! o durunca acele ile yiiriiyen bir iki ki�i �arpu ken­ dine. Soylenip gittiler. Refiij boyunca ileri dogru bakh. Caddeyi ikiye bOlen bu dar alanda bir �i�ek ciimbii�ii vardl. Laleler, papatyalar, nergisler.

Kar�lya ge�ti. Hayal Gilze/dirt /9

Her yan c;ic;ek. <:::ic;eklerden kendini alrumyor. Agac;lara bakIyor, tomurcuklar patlaml�, ilk c;lkan yapraklan bir kec;iyavrusu kadar sevimli ve parlak.

Utanmasa egilip yiiziinii goziinii c;ic;eklere siirecek. UtanmaYl biryana savuruyor yaya kaldlnmm ya­ lalelere egllerekyiiziinu siiriiyor. rundaki goziinii.. KalkIp bir daha bakIyor onlara. Yiiregi kabarml�, ya� goziiniin ucuna kadar gel­ mi�ti. "Sizi bana gonderen Rabbime �iikiirler 01- sun" dedi.

Ne trafik giiriiltiisii, ne korna, ne motor sesi. <:::i­ c;eklerin tiirkiisiine kapillp ilk gordiigii mescide kadar yiiriidii. Ufak, temiz bir mescit. Bombo�. ic;eride leylak ko­ kusu. "Aferin miiezzine, saga sola damlatml� ko­ kudan." Mihrabm oniine kadar gitti. Tekbir ahp iki rckat �iikiir namazl kIIdl. Uzun uzun dua etti. Tahliller olumlu C;lknll�, 0 �iiphe edilen koru hast a­ hga yakalanmaml�h.

Duvardaki hatlara, minberin ah�ap oymalanna, C;i­ nilere ayn ayn; uzun uzun baktI. i�te nefes ahyor, kalbi tIkIr tIklr c;ah�lyor, midesi iyi, morali yerinde. "Her nefeste Allah demek la­ Zlm" diye gec;irdi ic;inden. Hatta daha ileri gitti. 20 IHayat Guzeldir

Kotii hastahk gelmi� olsaydl bile "Kahrm da ho�, liitfun da ho�" diyebilmeliydi. Nerdeee!.. Aylardlr ter basan uykular, zor ahlan adlmlar. Korku, �iiphe, slkmh i�inde kalml�h. "Ben 0 mertebede degilim Yarabbi. Bana cekecc­ gim yiikten aglrml verme. Bizi hm;tallk.la, a�hkla, yoklukla imtihan etme. Kahrm da ho� liitfun da ho;;, dcrnck i�in insanm veli olmasl lazlm. Ben ki­ mim ki? Bir adz kulum. Nerde bende 0 teslimiyet? Bugiiniime �iikrolsun" deyip �lkh mescitten.

<;mar dallarmda clvIlda�an ku�lan dinledi. Gok­ yiiziinde salman bembeyaz bulutlara bakh. Ayak­ kaplanm giydikten sonra mesddin kii�k avlu­ sunda dikilip, derin derin nefes aId!. ,

Ne giizel �ey nefes almak. $u �i�eklerin, ku�lann arasmda olmak. Bir taksiye atlaYlp diikkfula geldi. Mal sahibi, abus bir �ehre ile oturuyordu. Tesbihi­ ni �akIrdatmasmdan epeyce sinirli oldugu anla�l­ hyordu.

Selam verdi, �lraga "Misafire �ay soylemek yok mu oglum" diye �lkI�h. Daha tezgah gerisine ge­ �ip oturmadan, mal sahibi, tesbihi kesip dikenli sesi ile hslad!. Haya/ Giizeldirl 21

- Nerde kaldm efendi? Sabah beri seni bekliyorum. - Hastahaneye gitmij'tim. <;ay alIr mlsmlZ? - Blrak �imdi <;ayl-mayl. Sana verdigim siire dol- duo Ne diyorsun? Diikkandan <;lkacak mlsm yoksa mahke ... Adamm ciimlesini tamamlamasma fIrsat vermedi. - <;lkacaglm tabii. Sen gonliinii ferah tut. Oglum <;ay soyle, Refik Bey'e de soyle, varsm i<;mesin. - <;lkIyorum dedin, yanh� duymadlm degil mi? Mal sahibini hayretlere bogan ne�e1i bir eda ile: - Elbette. Lakin bir hafta izin ver bir diikkan bu­ laYlm. Mal sahibinin yiizii giildii, tesbihi yeniden don­ diirmeye ba�ladl, ayak ayak iisrune ath: - Tamam. $imdi oldu i�te. Gelsin <;aylar.

Bunun gibi on diikkam vardl. Para gani. Ama adam adam degil. Keyifle konu�masml siirdiirdii. - Diikkam tezden buL Bak ne giizeL Mahkemelere falan diij'medik. Nedir yani? Olabilir. Kirayt vere­ me yen bir sen degilsin. - Dogrudur Refik abi. Ben de dedim ki, Refik abimi niye uzeyim. Daha geride, daha ucuz bir diikkan tutanm. RIZkI veren Allah.

<;aylar gelmi�ti. Refik Efendi hopiirdeterek ilk yu­ dumu <;ekti. - Aferin sana, aklllI adamsm, dedi. 22 /Hayal Glizeldir

<::aYmI bitirince memnun-miitebessim �Ikh. Og­ leden soma ufak tefek ah�veri� oldu. ikindi iizeri ( glan telefon a�h.

- Ne oldu baba? Baba umutlanch, raporu, hastaneyi soracak sandI. - Ne, ne oldu? -CanIm diikkfuu diyorum, �lkmIyOruZ de gil mi? Ma�asl slkIyorsa mahkemeye gitsin. Kalbinde bir �istal kmldl. Bir an sessiz kaldl. Bir an. <::abuk atlatb. Cevap verdi. - Tersine. Bo�alhyoruz diikkfuu. Bir hafta siire al­ dIm. Dahageride daha kii�kbir diikkanbakacaglZ.

Oglan slkmh ile yiikseltti sesini: - Yahu baba, eller her ge�en giin biiyiiyor, biz kii­ �liiyoruz. Oldu mu yani. Babasl aClyla giiliimsedi.

- Oldu, oldu. Kii�k giizeldir. - Hili! Kii�iik giizelmi�. Ne yani, laf ffil bu �imdi. - Sen .bIrak diikkfuu, bir �ey soracagun. -Buyur. - Laleler a�ffil�, gordiin mii? - Ne lalesi ya! PROFESYONEL

Hacl Dede mescitte ogle namaZllli klldil<.tan soma agrr aglr eve doniiyor. Her yan kar. Yollar buz. Mes-lastikli ayaklanyla hep online bakarak kay­ mamaya, kaYlp dii�memeye dikkat ediyor. Bu ya�ta dii�iip bir yanml kmnak. Allah saklasm kal­ c;asml falan, felaket yani.

Top sahasmmyanmdan gec;erken her zaman kula­ guu dolduran c;ocuk seslerini duymuyor.

Ne oldu? Nerde bu c;ocuklar?

$oyle bir duraksaylp etrafma bakllliyor. Kimseler yok. Yerler karl! ama hava ll!k. Nerde bu c;ocuklar? Neden sonra fark ediyor. Top sahasmm ote yanm­ daki hurda deposunun duvan oniinde slralanmI�, 24 IHayat Giizeldir

sutlanm �uvara dayaml�, oylece oturuyor, arala­ rmda konu�uyorlar.

HaCl Dede ii�enmiyor. Bu i�in ic;inde ne var anlamah. Kara bata-C;lka top sahasmm ortasmdan gec;ip c;ocuklarm yanma ka­ dar gidiyor. Onu goren c;ocuklar hep beraber aya­ ga kalkIyor, bazIlan elini opiiyor. HaCl:

- Hayrola c;ocuklar? Neden boyle sessiz sedaSlZ oturuyorsunuz? Bugiin tatil, hava giizel, kalkIp oynasamz ya. <;ocuklar: - Kartopu oynadlk, yorulduk. - Klzak kaym. - �zak kaydlglmlz yoku�a kiil dokmii�ler, kaYlI- mlyor. - iyi etmi�ler. Orasl yol. Siz kay mea cam gibi buz tutmuyor, gelen-g�c;en dii�iiyor. <;ocuklarda ses yok onlerine baklyorlar. Dede etrafa goz gezdiriyor. Top sahasmm ortasma, geni� ve c;ukurca bir yere su toplanml�, donmu�. Oyle d.onmu� ki, balta vur­ san kInlmaz. Buzu goren Dede giiliimsiiyor. <;0- cuklara donerek: - Uziilmeyin. Burada bekleyin. Az sonra size bir siirpriz yapacaglm. �ocuklar heyecanh: . - Nedir Dede nedir, hadi de bize. Hayat Guzeldirl 25

- YOO! Siirpriz soylenmez. Tadl kac;ar.Bekleyin siz. Bunlan dedikten soma geldigi yoldan izlerine basa basa top sahasml gec;ip evine gitti. <;ocuklar "Aca­ ba ne getirecek?" diye aralarmda tarh�lp durdular.

HaCl eve vardl. Bahc;e kaplsmdan girdi. Evin ardl­ na dolarup odunluga gitti. Etraf toz, kiif, odun ve tarc;m kokuyordu. Rahmetli babasl koyii terk edip kasabaya yerle�ince onca yll i�lettigi koy bakkalffil kapanu�h. Bu diikkanda e�ek yularmdan sana ya­ gma, c;ividen yorgan ipine, biskiividen kara sakIza kadar her �ey bulunurdu. Mallarm c;ogunu satml�, bir klsmlru muhtac;lara dagltml�, geride kalanlan da atmaya kIyamaYlp buraya ta�llm�h.Eski adamlar boyle idi, hic;bir�eyi atmaz; bir giin lazlm olur diye saklarlardl. Kendisi de oyle idi. Bir elini ak sakalmdan gec;irerek gii­ liimsedi. "Eh, biz de eski adamlZ be!" i;;eyaramaz denilen ylgmhmn ic;indebo� Vita yagl tenekeleri, camdan mamul biskiivi kutulan, nazar boncuklan, ingiliz sicimi, rengi atml� nakI� ipligi kukalan, slcaktan eriyip yan yatan naylon kolonya �i�eleri, neler yoktu ki ... HaCl bu odun, toz, kiif kokularml bashran kabuk tarC;lrun en altta kalan kink bir kavanozdan geldi­ ginibiliyordu. Acele i�e giri�ti... Bo� karton kutulan saga sola flrlath. Bir iki C;ivi 261Hayal Giizeldir kutusu kaldlrdl. Elini odun YIgtru He deli!. i..�;::��ik olmu� deterjan kutulartrun arasma soktu. Evet bulmu�tu. <::ekti <;lkardl. Bir kutu topa<;. ipleri sanh. <::ocuklar arttk topa<; <;evirmiyordu. Bu oyuncak ge<;mi�te kalml� ve unutulmu�tu. Ama �imdi i�e yarayacakh i�te. Babastrun ruhuna bir Fatiha oku­ duo Kutunun iistiinii kaplayan tozu iifiirdii. Do­ kuz topa<; vardl kutuda, sahada ala <;ocuk. HaCI yedi topa<; aldl. Belli olmaz aradan ge<;en zaman i<;inde <;ocuklarabir ki�i daha kahlml� olabilirdi.

Ardmdan odunlann dizildigi yere yoneldi. Bir kuru kavak <;ubugu buldu. Diizgiin, budakslz. in­ giliz siciminden bir metre kesip <;ubugun ucuna stktca bagladl. Topacm ktrbacI hazlr olmu�tu. Artan topa<;lan pencerenin oniine koydu, se<;tik­ lerini kutusu He paltosunun cebine yerle�tirerek odunluktan <;lkh.

<::ocuklar Dede'nin top sahasma dogru geldigini goriince ona dogru ko�tular. Buz tutmu� golcii­ giin ba�mda bulu�tular. <::ocuklar merakla hep bir aglzdan: - Ne getirdin bize Dede? Hadi soyle, diye bagn�h. HaC! giiliimseyerek cebindeki topa<;lan <;lkardl. <::ocuklar II Aa!. Topa<; getirmi�" diye �a�lrdl. i�te Hayat GU'l.eldirl27 bunu beklemiyorlardl. Dede: - Ne sandlIUz ya! Bizim �ocuklugumuz bununla ge�ti. Belki siz bilemezsiniz. �evireyim de gortin. Bir topa� aldl eline ipini "Boyle saracaksffilZ" diye gostererek slkI soosarru. Soma olanca giictiile bu­ zun iizerine frrlath. ipten kurtulan topa� buz iis­ tiinde rengarenk bir donii�e ba�laru ki, �ocuklarm agzmm suyu akb. Topa� duruncaya kadar heye­ canla, nefeslerini tutup ona bakblar. Biiyiilenmi� gibiydiler. Dede'ye doniip: - Bir daha yap Dede, bir daha, diye asIldilar. HaCl hi� ii�enmeden sara-vura, sara-vura hepsine topa� �evirmeyi ogretti. Eh �ocuk bunlar, kimi ko­ lay kavnyor, kimi zor. Becerebilenler topaCl don­ diirdiik�e sevin� �lgbklan ahyor. HaCI bir ara �ocuklan durdurup bu i�in en zevkli yaruru g5sterdi. �evirdigi topa� yava�ladlk�a elin­ deki krrba� ile usulUne uygun olarak vuruyor, 0 vurduk�a topa� luzlaruyordu. Bu gosteri �ocuklan mest eUi. "En biiyiikHaCl, bizim HaCl" diye tempo tutmaya ba�ladilar. Bu tempo HacI'yl co�turdu, krrba� iis­ rune kIrba� indirmeye ba�ladl. Bir ara uzakla�an topaca kavu�aylffi diye buz iistiinde iki adlm abn­ ca ayagl kaydl ve yanlamasma devriliverdi.

HacI'yl hastaneye kaldrrdilar. Kolu kInlml�, al�lya aldllar. 281Hayat Guzeldir

HaC! 0 kI�l, pencere onunde topae; e;evirene;ocukla­ n seyrederek gee;irdi.

Kar kalkh. Gune� e;lkh. Havalar lsmdl. Top sahasl kurudu. Topae;lar dolaba girdi. Futbol, yine futbol. Hacl arhk iyile�meye ba�layan kolunu pencereye dayaYlp bu defa futbol mae;lanna daldl.

Kansl kahvesini getirip sehpaya koymu�tu. Zaten evde kimse yoktu. Bir Koroglu, bir Ayvaz. Hacl kahveden bir yudum ahp fincaru sehpaya bl­ rakh. Kadm yuzunu ash. HaC!: - Biliyor musun hatun, ben gene; iken iyi futbol oy­ nardlm. Kadm: - Eee!.. - Az daha profesyonel olacakhm. Kadm �a�km: "0 ne demek" dedi. HaC! profes­ yonelligi kansma izah edemeyecegini biliyordu. "Valla ne desem" diye s�ze ba�laymca kadm hl­ �lmla oturdugu yerden kalkh, yansl ie;ilmi� kahve fincaruru kaphgl gibi mutfaga yoneldi. Kapmm onunde aniden durdu ve dondu. - Kahvenin �ekerini kae;lrml�sam adam gibi soyle. Ne o! Fan-fin-fon, prosfon!

HaC! ne�elenmi�ti. "Bi daha soyle" dedi. Kadm saf­ c;a "Prosfon" deyince, Hacl bash kahkahayl. SIRILSIKLAM

Oglan berber kalfasl. KIz bir magazada tezgahtar. ikisi de aym pasajdalar. Koridora �lktlklarmda bir­ birlerini goruyorlar.

Aslmda birbirlerini hep goruyorlardl. <;unku aym mahallenin �ocuklanydl1ar. Oglan ilkokulu iki SI­ mf onde bitirmi�ti. Orta mektep ikiden aynldl klz. Dersleri zaYlftl. Ailesinin paraya ihtiyacl vardl. <;ah�acakh.

Oglan futbol oynuyordu. Lise birde ani den boy atml�, bayagl delikanh olmu�tu. Okul taklmma se�ildi. Lakin futbol ders tanunaz. <;ift diki� uzun surmedi, belgelenip okuldan ahldl. Beden Egitimi ogretmeni <;ocugu okulda tutmak i�in �ok ugra�tl ama olmadl. Oglanm babasl berberdi. Dolaytslyla tatillerde babasmm yanmda dura dura bu sanah bellemi�ti. 30lHaya, G[Jzeldir

Baba fel-; ge-;irip meslegi blrakhgmda, eski kalfa­ lanndan, �imdi 0 pasajda diikkfu1 a-;ml� olan usta­ mn yanma yerle�ti. Oglan top-;u ama munis, serse­ ri taklmmdan degil, soz dinliyor, haftahgml aldlgl gibi anasmm avucuna saylyor.

Oglanla klz otobiis duragmda kar�lla�h. KIZ daha atakh. - Aa! Sen �u bizim a�agl sokaktaki irfan degil mi­ sin, diye sordu. Oglan klzardl, klzlarla konu�maya ah�km degildi. - Evet, ama! diye kekeledi. - Biz ilkokulu beraber okuduk biliyor musun? Sen be�teydin ben ii�te. Oglan i�inden "Vay be! $u i�e bak" dedi, eliyle al­ nma dii�en parlak per�emlerini geri ath. - ValIa tamyamadlffi kusura bakma, dedi. KIZ tam�mak i�in elini uzath: - Ben Ebru, dedi. Tezgahtarlffi, filan pasajda, filan magazada. Oglan �a�kmhktan elindeki spor gazetesini dii�iir­ dii. Egilip ahrken: - Tesadiife bak, ben de aym pasajdaylm. KuafOr­ de. Adlm irfan. HahrladmlZ beni, bravo. Klzm yiiregi plr plr etti. EI slkl�hlar. Yakl�lkh �o­ cuktu. Hem yiizii klzardlgma gore terbiyeli olma­ hydl. iyi, iyi. - Ne giizel i�te. Artik beraber gider geliriz. Hayat GUzeldirl 31

Oglan ah�km de gil dedik ya. Kii�k dilini yutar­ ken: - Ya! Elbette. Gider geliriz. KIz bir hamle daha yaph: - Belli olmaz, belki birlikte hamburger yeriz. Oglan oniine bakIyor ve dii�iiniiyor. Gen;i akIl fa­ Ian kalmadl ya. Kendisi top pe�inde ko�arken kIz­ lar nereden nereye gelmi�lerdi. "Yuh bize" dedi. "Giiya ilk adlml erkek atar. KIz iir; gol kaydetti, bende tIk yok. Nasll da guzel. Gozlerinin ie;i gii­ li.iyor." Bu gazla havalanlp bir atak yapt!: - Belki sinemaya bile gideriz. KIzciddile�ti. Nazlaruyor. Sesine resmibir ton verdi: - Yooo!... Portakal, orda kal. Bakacaglz. Oglan porsiidii. Bu cilvelerden hie;haberi yok. "Pa­ zardan karpuz mu ahyorsun kIZlm. i�te kammlz kaynadl. Anla�llan ikimiz de bo�taylz. <;lkahm de, bitsin" diye dii�iindii.

Otobiis geldi ve bu konu�ma burada noktalandl. Otobiis kalabahktI. irfan kIZI kanatlan altma ahp kalabahgm tasallutundan korudu. Bu tavn klzm ho�una gitti. Ahlakh, mert e;ocuk. Boylesine rasla­ mak zor. Herkes goniil eglendirme pe�inde. - Nerelisin sen, dedi. - Tokat-Erba! Ya sen? - <;orlu'dan gelmi� dedem. Biz istanbullu saYllmz. 32 IHayat Giizeldir

Boyle tam�hlar, koridorda konu�tular. Birbirleri­ nin ruyalanna girdiler. Neden soma birlikte ham­ burger dahl yediler. Aralarmda bir anla�ma yap­ ml�lardl. Mahalleden kimsenin haberi olmayacak­ h. Yoksa dile du�eriz diyorlardl.

Otobusten indikten soma mahalleye kadar bir on dakikahk yol vardl. 0 yolu ayn ayn yuruyorlardl. Aynhrken birbirlerine selam bile vermiyorlardl.

Bir zaman boyle devam etti.

Klzm kIsmetleri C;lkh. Kimi memur, kimi i�C;i, ara­ lannda di�C;i kalfasl bile vardl. Kiz hepsine "Hayu olmaz" diyordu. AnaSl pirelendi, "Ebru, yoksa ha­ yatmda biri mi var?" diye slkI�hrdl. Oglan askere gidecek, donunce dukkan ac;acak, i�te 0 zaman Ebru'yu ailesinden isteyecekti.

Beklemek ne kadar zor.

A�lk olan her zorluga katlarur.El ele tutu�tuklan za­ man zorluk falan kalmIyordu. Agac;1ar aniden yap­ rak aC;lyor, gUIler kokuyor, ku�lar Clvlida�lyordu.

Sinemaya ilk gidi�leri bayagl maceradrr. Oglan, "Memleketten bir akrabam geldi. Yol-iz bilmez. Onu otogardan alacaglm." diye ustasmdan izin istedi. Hayat GiJzeldirl33

Klz bir eski re�ete gostererek, "Bu annemin ilacI, hazlf sah1mlyor. Bekliyorum eczaCI yaplp veriyor. Sedef merhemi. Pek i�e yaramlyor ama. yara1an yumu�ahyor" diye patronu kafaya ahp C;lkb. o muhitten uzakta bir sinemaya gittiler. E1 e1e tutu�tu1ar ama Ebru'nun korktugu gibi irfan ona sarkmaya kalkl�madl. Dedik ya, efendi c;ocuk.

Hem filim c;ok guzeldi. Olaganustii bir a�k filmi. ikisi de c;ok etkilendi. Ebru agladl. irian ona kaglt mendil verdi.

Sinemadan C;lktlklarmda hava kararmak uzereydi ve sicim gibi yagmur yaglyordu. Filimdeki a�km 0 kadar etkisinde ka1ml�lardl ki, bir sure konu�ma­ YIP 0 muhte�em sahneleri du�iinduler. ikinci Dunya Sava�l. Naziler bir kenti bombahyor. Uc;aklarm geldigi haber ahmnca sirenler c;ahyor ve kent halkl, �ocuklanm kucaklaYlp ko�arak Slgl­ naklara giriyor. Gene; a�lklar i�i aglrdan ahyor. Biri bir devlet dai­ resinden, oteki bir lokantadan C;lklyor. Oglan me­ mur, klz garson.

Berkes slgmaklara girip kapllar kapanmca ortahgl 34 IHayat Guzeldir derin, gergin bir sessizlik kaphyor. Etrafta sokak kopeklerinden ba�ka kimse yok. Gene; a�lklar hem devlet dairesine, hem lokantaya' yakm olan, ulu agae;lar ve e;ie;eklerle siisHi bir par­ ka gidiyor.

Ue;aklar �ehri bombalamaya ba�ladlklannda iki sevgili oturduklan bankta birbirlerine sanhyor ve ne zaman evleneceklerini konu�uyorlar. Saga sola biiyiik giiriiltiiler ile dii�en bombalar, dii�tiikle­ ri yerden toprak, tugla, beton, kiremit h�kIrhyor. Bunlar gene; a�lklarm umurunda degil. Onlar do­ gacak e;ocuklarma isim anyor. Bombardlman ne kadar uzarsa onlar ie;in 0 kadar iyi. <;iinkiibirlikteler. Bu frrsahba�ka zaman yaka- • lama Ian e;ok zor.

Neden sonra sirenler e;ahyor ve bombardlmanm sona erdigini haber veriyor. KapIlan ae;Ilan Slgl­ naklardan insanlar geldikleri gibi aceleyle C;lkIp i�lerine, evlerine doniiyor.

Gene; sevgililer iC;in aynhk vakti.

Ebru ile irfan el ele yagmur altmda yiiriiyor. Bom­ banm yarunda yagmurun ne hiikmii var. Epeyce dola�lp otobiise gee; biniyorlar. Durakta inince ve durakta kimse kalmaymca irfan Ebru'yu Hayar Guzeldirl35 kendine dogru e;ekip yanaklarmdan opiiyor. Yag­ mura kan�ml� gene; kIz kokusu. El ele verip filmin tesiri altIrtda birbirlerine "Oliin­ ceye kadar" diyorlar. Yemin. rn��y�. _ Bu filim bu e;ocuklan sarho� etmi� olamaz ffil?

Soma, yine aglr aglr gee;ilen on dakikahk yol. ikisi de gee; kah�larma bir mazeret bulmaya e;ah�lyor. En gee;erli olam trafik. istanbul'a bir damla yag­ mur diii'se trafik kilitlenir, bunu bilmeyen mi var? ikisi de smlslklam eve vanyor. Ebru'ya kaplYI an­ nesi ae;lyor: - Bu ne hal kIzlm, e;ok lslannu�sm, hem gee; kaldm bayagl. Ebru ie;eri gee;erken: - $emsiyemi unutmu�um. Trafik berbat. irfan' a kaplyl ablaSI ae;lyor: - Ooo!... Havuza dii�mii� gibisin, diye kIkIrdlyor. Nerde kaldm boyle? irfan ie;eri girerken: - $emsiyemi unutmu�um, trafik berbat. o gece her ikisinin riiyalarma bomb alar dii�iiyor. Her bomba sesinde Ebru irfan' a sanhyor. irfan egi­ lip yerden bodur bir papatya kopararak Ebm'nun 36IHayatGiizel dir sa�larma ili�tiriyor. Soma alrundan operek "KIz olursa adlnl Ebru koyahm" diyor. Ebru ba�ml kal­ dmp �a�kmhktan ae;lian gozleriyle: - Dlur mu oyle �ey, anaSl Ebru, klZl Ebru. irfan beyaz di�lerini parlatarak giiliiyor: - $imdi moda bu carum, sen hie; gazete okumuyor musun? KARGA

Mevsirnlerin bir dili var. Hayvanlar bu dili biz insanlardan daha iyi biliyor. Henliz aga�lar tornurcuklanmarnl�h arna rnevsi­ min w; verdigini anlayan karga ailesi, kayak aga­ cmm list dallanndaki bir �atala yuva kunnaya ba!?­ ladl. Dernek ki bir iki yurnurta olacak ve bir yavru karga hayata gozlerini a�acak.

Yuvaya giinlerce c;op ta�ldllar. Kan-koca ugra�lp didindiler, yuvaya yuva �ekli verdiler. Koyduklan c;opler, iplikler, kurna� parc;alan, dallar, yapraklar, otlar yerli yerine otursun, yuva saglamla�sm diye arada bir ortasma oturup �lrpIDlyorlar. Bu C;lrpm­ rna slrasmda kendi ruylerinden de bazl parc;alar kopuyor, otlan-dallan birbirine yapl�hnyor. Yuva yurnu�aclk ve bayagl saglarn oldu. Artlk bu yuva­ yJ degme fIrtma yerinden oynatamaz. Meger ki kayak devrilmeye. 381Hayat Giizeldir

Yumurtalar ne zaman yuvaya kondu, kac; tane oldu, bilmiyoruz. Ama arhk onlarm iizerine ku­ luc;kaya yathlar. Ana-baba bu hususta c;ok uyum­ lu, c;ok ozverili davraruyor. YuvaYl ve yumurtalan biiyiik bir dikkatle koruyorlar.

Zamaru gelince yavrulan yumurtadan C;lkh. AgIZ­ Ian surekli aC;lk yem bekliyorlar. Ana-baba nobet­ le�e onlara yiyecek ta�lyor.

Yavrular c;ok c;abuk buyudu. Yahut bize oyle geldi. Kargalarm zamaru nasIl al­ glladlklarml bilmiyoruz ki!

Kac; yumurta vardl? Kac; yavru C;lkh? KaC;l oldu, kaC;l ya�adl; bunlan da bilmiyoruz. Ben bu siireci pencereden ara Slra yuvaya goz atarak izledim. Son gordiigiimde yuvada tek yavru vardl, ve ara Slra gencecik kanatlanru C;lrparak uc;maya hazlrla­ ruyordu.

Yavru korkuyor. Yuvanm slcakllgmdan, ana-babasmm guven veren kanatlan altmdan uzakla�mak istemiyor. <;lrpmlp biraz havalanlyor ama yeniden yuvaya konuyor. Ana-babasl yavrunun bu uC;U� denemelerini dik­ katie izliyor. HayaJ Giil.eldirl 39

Ve herhalde arhk zamam geldi. Hani biz insanlar arasmda �ok�a anlahlan bir hikaye vardlr. Sorarlar: Yiizmeyi nasll ogrendin, diye. Cevap veririz: Giinlerce iskelede oturup yuzenleri izledim. Suda ne kadar rahat hareket ediyorlardl, herhalde korkacak-�ekinecek bir �ey yoktu, ama ... Ama yine de korkuyor, denize atlamaya bir tfulii cesaret edemiyordum.

Bir gun yine oyle, iskelede, ayakta dikilip yuzenleri dalgm dalgm seyrederken birileri beni arkamdan itti; kendimi bir anda serin sulann i�inde buldum .. Ka� ya�mdaydlm acaba? Once panikledim. Soma can havli ile elimi, kolumu, ayaklanml oynatarak suyun uzerinde kalmaya �a­ h�hm. Biraz su yutmu�um galiba aksmp-hkslrdlm. Ama az sonra yaphglm hareketler ile denizin uzerinde durabildigimi, batmadlglml anlaymca. Ohh!.. Dunya varml�. Bir sevindim, bir rahatladlm sor­ maym. Ardmdan, yuzenleri seyrederken gordu­ gum hareketleri taklit etmeye ba�ladlm. Evet, evet, oluyor, ha gayret. Bu gayretle iskele ayaklanna kadar gelip oraya tu­ tundum. Beni suya itenler yoktu ortada. Bu onlar i�in bir oyundan ibaretti demek. Bir oyun. Oysa ben. Benim i�in hayatm donum noktalanndanbiriydi. Bir 40/Haya/ Giizeldir korkuyu yerunek ve bir engeli giiven i�inde a�mak. $a�kmhkla etrafIma baklyordum. Yiizme dedikleri �ey bu imi� demek. a kadar da korkulacak bir �ey degil yani.

Yavru karganm ana-babasl benzer bir �ekilde ga­ galan ile ite ite onu yuvadan ath. Yavru karga bunu beklemiyordu. i�giidiileri ile kanat �lrpmaya ba�ladl. U�tu, dengesini kaybetti, kavaktan yirmi otuz metre otede ini� takImlan a�Il­ mayan bir u�ak gibi yere kapaklandl. <;ok korkmu� ve bayagl cam aClml�h. Kafasffil kaldlrmca ana­ babasInl yanmda gordii, korkuyu ve aClyl unuttu. Dogruldu ve ayaklan iizerine topraga bash. ilk kez topraga baslyordu. Sertti ama saglamdl. Bi­ raz nefeslendi. Ana-babasmm kanatlan altma gir­ mek i�in hamIe etti. ada ne? Ana-babasl buna izin vermiyordu. anu iki yandan sert�e gagalayarak yeniden hava­ landlrmaya, u�aya zorluyorlardl. Yavru karga meyus oldu, yiiziinii ash, neredeyse aglayacakh ama emir biiyiik yerden geliyordu. <;aresiz uydu buna. Yeniden �lrpmdl, beceriksiz kanat hareket­ leri ile havalandl. Bir yamnda anaSl, ote yamnda babasl ona cesaret veriyorlardl. Ha gayret diyor­ lardl, ha gayret. Yavru karga elinden geleni yaph, epeyce u�tu ama yine dii�tii. Haya/ Giizeldirl41

Biittin olup biteni pencereden izliyordurn. Birden, ornrumde gordugum en ilgin� sahnelerden birine �ahit oldum.

Eo·afta ne kadar karga ailesi varsa kIsa surede yav­ ru kargamn etrafmda topland 1. Onu ortalarma aldl­ lar. Ne olur ne ol111az etrafta atmacalar dolaruyor. Her biri bir yanmdan gagalamaya ba�laymca yavru karga bu aClya dayanamaYlp yeniden havalandl. Karga ordusu sanki hucuma kalkan bir futbol ta­ kImmm forvetini gayretc getirrnek i<;in bagmyor, tezahurat yaplyorcasma hep birlikte tuhaf bir ses <;lkanyor, bu ses yavru kargaYl havada tutuyordu. Ne zaman sendelesc, dengesini kaybeder gibi olsa bir yanma degen bir gaga onu kendine getiriyor, yeniden u<;uruyordu.

Yavru karga bir sure soma farkIna vardl ki u<;uyor.

Bayagl, anasl-babasl, diger kargalar gibi u<;uyor. Hlzlamyor, yava�hyor, saga-sola donuyor, her ha­ reketi yapabiliyor.

Yavru kargada bir ne�c, bir ne�e. Bir lUf, bir tur daha. Dinlenip bir tur daha. Yavru karganm kanatlan w;tukc;a aC;lhyor, gu�leniyor, kendinc guveni art­ hkc;a arttyor. 42 lHayarGiizeldir

Bu bir �olen, bir dugun alaYl idi sanki. Boylesine bir dayam�ma nerede goriilmu�. insanoglu da klzlm gelin ederken "yuvadan w;u­ yor" der ya. 0 gun dugun olur ve gelinin ne�esi artsm diye tiirlueglenceler yaplhr ya. TlpkIsmm aymsl.

Karga ordusu 0 giin a�ama kadar yavru kargaYI gagalaya gagalaya ona w;mayl ogretti. Bir gUni<;in­ de �rrakhktan kalfalIga,kalfahktan ustahga terfi etti. Soma kendisini ana-babasma teslim edip dagildliar. Toren bitmi�ti.

Bu sahneyi seyrettikten soma pek de sevimli 01- mayan kargalara kar�l sayglm arth. Bir de eskialfabemizde -hani ressam Ramiz'in re­ simleri ile susludur- olan bir tekerlemeyi hatula­ dIm. Siz de bileceksiniz.

Karga karga gak dedi <;lk�u dala bak dedi <;lkhm bakhm 0 dala Bu karga ne budala

Hadi carum sen de! P ARANIN YUKU

Latif Bey, Bogaz'm Karadeniz'e uzanan ucundaki serntlerden birinde, eski ama gorkernli bir ko�kte oturuyor. Bayagl ya�h, lakin hala dirndik. Ko�kte ev i�lerini goren bir emektar kadm, bir de Adil Efendi ile kansl var. Onlar geride bah�enin bitirnindeki rnii�temilatta oturuyor. <;ocuklan olrnarnl�. Adil Efendi yIllardlr Latif Bey'in kahyasl, her i�ine ko�ar; kanSl ile bah­ �eye bakar. Latif Bey'in aynca �ohret kaZanrnl;?, ernekliye aynlml�, bayrarndan bayrarna ziyaretine gelen bir de oglu var: Prof. Dr. Muhsin Ali Bey. Paraya dii�kiinbir cerrahtlr. Kuru�un hesabml ya­ par. Kansl Leyla c;ocukdoktoru, hala c;ah�lyor.

Latif Bey'in bankada c;ok parasl birikrni�. Bu para , son zarnanlarda riiyalanna giriyor; riiyalardan c;I­ lap biitiin giin onun aklml fikrini me�gul ediyor. 441Hayal Gazeldjr

Az-buz degil, bayagl slklnhda adam. Ne olacak bu para?

Bir klZ torunu var ingiltere'de sanat tarihi hocasl. Daha gen<; ama bir ingiliz ile evli. Latif Bey toru­ nunu gormeyeli yIllar olmu�. Son gordiigii giinii hahrlamaya <;ah�lyor. C::ocugu galiba ingiltere'ye okusun diye gonderiyorlardl. Havaalaru kalaba­ hkh. C::ocuk dedesinin elini opiip uzakla�h. Belki boyle ardml doniipgittigi i<;inyiiziinii hahr­ layamlyor. Parap bir hapr kurumuna bagl�lamayl, bir okul yaphrmaYl, bir vaklf kurup fakir ogrencilere burs vermeyi, daha bir<;ok i� i<;in bagl�lamayl dii�iindii de dii�iindii.

Ya duyulursa! Bundan odii kopuyor. o cimri oglu yakasma yapl�lr, "Yahu baba akhm ml kaybettin sen" diye ba�layarak kara saklz gibi yapl�lrdl. Kesin. Hatta daha ileri gider, babasmm akli dengesini falan soz konusu ederek vesayetini almaya bile ciiret edebilirdi.

Muhsin Ali bu paraYl ba�kasma kaptmr ml hi<;.

Oyle bir yol bulmahydl ki yagdan kIl <;ckcr gibi �u paranm yiikiinde� kurtulmahydl. Hayat Gaze/dirl 45 ate diinyaya, hesap giiniine inamyordu. Ama ha­ yatm hayhuyu ic;inde din! vecibelerini -kurban haric;- yerine getirememi�, kimseye bir hayn do­ kunmaml�h. i�te geldi gidiyor. Gitmeden bir hayra vesile olsa, Azrail tepesine c;oktiigiinde ona �iiliimseyebilse. ParaYl aIm teri ile' kazanml�h ama, bunca yll bankada durdu­ gundan ic;ine faiz kan�ml�h. Olsun. Latif Bey i�in ince yarunda degildi. Ba�lru topraga koymadan �u yiikii sutmdan atmak istiyordu. Para bir ate� topu olmu� Latif Bey'i caylf cayu yaklyordu. Sonunda c;oziimii buldu. Buldugu an, koca salonda Bogaz'm firuze suIan­ na baka baka sevincinden �lkIr �lklf oynadl. Goren olsa "kafayl yemi� bu ihtiyar" derdi.

Slrda�l, arkada�l avukah c;agudl. Ona meseleyi aniath. A vukat, "Olur, hallederiz" dedi. Bunun iizerine Adil Efendi'ye haber verdi­ Ier. Y a�h adam endi�e ic;indegeldi, bir ko�eye ili�ti.

Avukat, Latif Bey'in parayt Adil Efendi'ye fukara­ ya daglhlmak iizere verecegini, usuliine uygun ve Adil Efendi'nin anlayacagl ac;lkhktaaniath.

Adil Efendi sustu, surahm ash, dut yemi� biilbiile 46 IHayat Guzeldir dondii. Sonra aglamakh bir sesle, "Latif Bey kur­ banml olaYlm beni bu yiikiin altma sokma. Ben omriimde bu kadar paraYI ne gordiim, ne elime aldlm. Onun milyonda birini dahi gormedim. Ben bu i�in altmdan kalkamam. Avukat Bey yapsm, Wtfen" diye yalvardl ama soziiniidinletemedi.

Yahu ba�kasl olsa "ba�lma devlet ku�u kondu" diye el altmdan yer, han-hamam yaptmr, sevin�­ ten takla a tardl. Lakin Adil Efendi oyle degil. C::oluk �ocuk yok.· HIslm-akraba nadir. Bir Koroglu bir Ayvaz. $im­ diye kadar tencerede pi�irmi�, kapagmda yemi�, Yaradan'a �iikretmi�ler. Ba�ka tilrliisiine akll er­ mez, cam �ekmez, korkar. Paradan korkulur mu? Korkulur efendim. BabaYI oguldan, kanYI kocadan aYlran; haneleri viran eden, saraylan deviren o. Bu nasll bir yiiktilr efendi?

Latif Bey Adil Efendi'nin slkim soom sooldlglnl gordiik�e keyfe geliyor; "Ya, MiisWman! Gor bak bakahm para sahibi olmak nasIl bir �eymi�. Benim bogazlml �ok sIkh, biraz da seni slksm. Hem 0 ka­ dar merak edecek bir �ey yok camm. Dagltacaksm bitecek" diyordu. . Hem avukata, hem AdilEfendi'ye gUveniyordu. Bun- Hayat Guzeldirl47 lardan SIT 9kmazdI. Ama yine de Kur'an-I Kerim'i getirip bu iki inanmI{' adamm ikisine de el basmarak yemin ettirdi. i� bitip, Adil Efendi ile Avukat e;Ikhklarmda, Latif Bey kendisini ku� gibi hafif hissetti. Sanki �u ae;lk pencereden Bogaz' a dogru uC;Up gidecekti.

Bu ferahhkla ayiardir hasretini e;ektigi bir i� yap­ h. Once bir buyuk bardak bitki e;ayl ie;ti, ardmdan yatagma girdi. i�lerini goren kadma, "Beni sakm uyanduma" diyerek yorgam ba�ma e;ekti. Hayah­ nm en ferah, en kokulu, en derin, en tath uykusu­ nu uyumak istiyordu.

Sen misin isteyen! Uyudu da, uyudu. Latif Bey'in bu son i�i, son uykusu imi�. AnIa�Ilan Azrail ile araYI diizeltmi�. Bir sure sonra bulu�tu­ lar. Hie; cHum aClSI e;ekmedi. Giilumseyerek, sessiz­ sedaslZ e;ektigitti.

Daha sonra ko�ke Muhsin Ali Bey yerle�ti. Duzen aym diizen olarakdevam etti. Bir farkla. Adil Efendi arhk cuma namazlanm her hafta ayn bir camide kIhyor "CumaYI mumkun ise selatin camide kIlmak efdaldir" diyerek, 0 giin ortadan kayboluyor, gee; vakit e;IkIp geliyordu.

Camiden, cemaattan, dinden, cehennemden tuhaf 48 lHaya, GUzeldir bir korku duyan Muhsin Ali Bey ona bir �ey de­ medi. Varsm gitsin. Sen say haftada bir gun izinli.

Kendisi ko�kun bah�esindeki 9�eklerle m�gul olu­ yor, ara srra sahile inip bahk tutuyordu. Ne akrabasl ilene arkad�l ile goru�urdu. KarlSl ilebile resml idi. Bu dunyaya yalmz gelmi�, yalmz gidecek.

Latif Bey'in dedi�i gibi Adil Efendi uzun sure uykuyu-dura�l kaybetti. Bu paraYl nasll da�lta­ cak, nasll ser verip SIr vermeyecekti. Badi kendisinden ge�tik, ne kadar tenbih ederse etsin yardlm yaph�l ki�iler konu�urdu. Maazallah bi duyulursa!

Latif Bey servetini Adil Efendi'ye blrakrnl�, derler­ se. Milletin agzl torba de�il ki bu1esin. 0 zaman cumle alem ba�ma c;oker "bana da, bana da" diye ter tet tepinirdi. Verse bir tiirlu, vermese bir turlu.

Geceleri kabuslarla uyarup, ter ic;inde kahyordu. Kansl, "Berif senin bu haHn hal de�il, bir doktora gorunsen" diye lsrar ediyor, hic;bir �ey soyleme­ den kadmm yuzune bel-bel baklyor, kadm bu ba­ kl�lardan c;ekinip sesini kesiyordu.

Latif Bey ate� topunu Adil Efendi'nin kucagma Hayat Gazeldirl 49 blraklp gitmi�ti. $imdiki zamanda haYlr yapmak bile tiirlii dedikodulara sebep oluyordu. Hele i� medyaya ta�mlrsa, yandl giiHimketen helva.

Adil Efendi uzak semtlerden ba�laml�h i�e. Para ta�lyordu kolay degil, bu sebeple gidecegi yere taksiyle gidiyordu. Once muhtara gidip muhta<; ailelerin isim ve adreslerini ahyor, soma adlillver­ meyen bir i� adammm adma bu fakirlere yardlm edecegini soyliiyor, muhtarm �iiphelenen bakl�la­ nna aldlrmadan adresleri dola�lyordu. Ev i<;lerine, hane halkI niifusuna, hastahga, i�sizli­ ge, ya�hhga dikkat ediyor; her bir aileye farkh mik­ tarda para veriyor, bu paraYI gonderen merhuma dua etmelerini, Yasin okumalanru ogiitliiyordu.

Bir gittigi semte bir daha gitmiyordu.

ParaYI daglthk<;a Adil Efendi'nin de i<;ine bir £e­ rahhk doluyor, 0 ya�h adam delikanh haline ge­ liyor, dola�maktan, sormaktan, soru�turmaktan bllGmyordu.

Ne yoksulluk tablolan ile kar�Ila�h. Ne kadar aCI, ne kadar gozya�l gordti. Yahu �u memleket nasll bir memleket olmu�tu? Artlk yardlm yaphgl ailelerden once kendisi Latif Bey/e dua ediyordu. 50lHayar GUzeldir

Boyle boyle �ok kenar mahalle dola�h, �ok fakir ta­ mdl, �ok yaraya merhem oldu, c;ok dua aldl. Once­ leri pararun yiikiinden korkan Adil Efendi bu yiik hafifledikc;e merhametten melege donmii�tii sanki.

Para bittigi giin 0 da tIpkI Latif Bey gibi giindiiz gozii yataga girip nUs kokulu bir uykuya daldl. Riiyasmda Latif Bey'i gordii. Adam gencelmi�, giizelle�mi�ti. Giiliimseyerek; II Aferin Adil Efen­ di, yiiziimii kara C;lkarmadm, Cenab-l Hak senden raZI olsun" dedi. Adil Efendi uyanlp aglamaya ba�ladl.

Zaman sonra istanbul' un kenar mahallelerinde bir "�ehir efsanesi" anlatilmaya ba�ladl. Giiya bu beldede zenginler azml�; israfm, tiirlii yolsuzlugun boyu daglan a�ffil�, insaf bu �ehri terk etmi�, merhamet kalmamI�, ogul babayl, kIz anayl dinlemez olmu�, akrabalar birbirini akrep gibi sokmaya b�laml�, zina ziyadele�mi�, yoksul­ luk kol gezmeye ba�la�, mazlumlann alu gok­ yiiziine yiikselmi�.

Bunun iizerine HlZlr Aleyhisselam Cenab-l Hakk' - . m izni ile boz atma binip geceleri dola�maya ba�­ laml�. Nerde fukara bir aile varsa kapIsml c;ahyor, onlara gerekli yardlml yaptIgl gibi ortadan kaybo­ luyormu�. Hayal Guzeldirl51

Her ugradlgl eve bereket yagml�. Sahipsiz kalarun sahibi Allah'hr diye kenar mahal­ Ie sakinleri geceleri yol gozlemeye ba�laml�lar.

Memleketin aydmlan biraraya gelip "Yardlffila, sadakayla bu i� I):oziilmez. Fakire bahk verecegi­ ne bahk tutmaYl ogret" gibi cevherler yumurtlar iken HlZlr Aleyhisselam'm boz ah, boz kanatlan ile istanbul'u dort doniiyor, her derde deva olu­ yormu�. Fukararun yiiziindeki sevinci goren aydmlar bu i�e bir mana verememi�. Teoride yeri yokmu� bunun.

Eel.. Hlzrr bu, boru degil. HAY AT CUZELDiR

NasIl oldugunu anlayamadl. Siirati normal, yol bo�tu. Herhalde orada asfaltm ortasl slcaktan �i�mi�, bir tuzaga donii�mii�tii. Si�kinlige dokununca araba savruldu. Bunu beklemiyordu. Dalgmdl, evet, ama ne dii�iiniiyordu acaba? Hahrlamlyor. Direksiyon hakimiyetini kaybetti. Bir an. Zaten hayat bir andl!.

Sarampole yuvarlanmaya ba�laymca ellerini yiizii­ ne kapadl ve kelime-i �ehadet getirmeye ba�ladl.

Bir takla. iki takla. D �nciide her yer karardl.

Gozlerini at;hgmdailk gordiigii�ey, arabamn at;lk Haya/ Gilze/dirt 53

eammdan neredeyse i�eri girmeye �ah�an bir ge­ lincik oldu.

KIrmlZI, koeaman bir gelincik. Elinde olmakslzm 0 durumda gelincige giiliimsedi. Beynin, zihnin, hahzamn unsurlan aglr aglr birle�­ ti; arhk dii�iinebiliyordu. $arampole yuvarlanml�­ h i�te. Hi� klplrdamadan viieudunudinledi. $aka­ gmdan yanagma dogru lhk bir �ey aklyordu. Elini ath. Kan. irkildi. Parmaklanyla sildi, kanm geldigi yeri yokladl. Bir­ �ey yok, �akagl �arpm!�, arhk nereye �arpml�sa, kanaml�, onemli degil, aClmlyor bile. Yeniden viieudunudinledi. iyi. Hi� agn yoktu sanki. Sag baeagl saymazsak. Ora­ da bayagl bir sanel var. Elini, kolunu, boynunu, ba�llli oynath. Ohh!.. <::ok �i.ikiir, her �ey yerli yerinde. Bir baeagllli�ekti kaldlrdl. Bunda bir �ey yok. Ote­ kine davrandl, cam yandl. SanClh baeak bu. SlkI�­ ml� ve bayagl agnyor. Di�ini sIkh. kinden "KInk var galiba, buna da �iiki.ir" dedi. Baeagl slkl�hgl yerden kurtarmak i�in bir daha ye­ kindi. ASlldl. Bir i�e yaramadl. Daha beter agndl. "Yardlm istemek lazlm" dedi i�inden. Kendini topladl. Evet bir kaza atlatml�h ama c;ok �iiki.ir ueuz atlatml�h. Bu moral ile gelincigin ka- 54 IHayat GUzeldir dife yapraklarma dokundu "N'aber guzelim" diye �akala�b onunla. Sonra papatyalan, oteki kIr e;ie;ek­ lerini fark etti. Anlan, kelebekleri gordu. Topraga daha bir dikkatle bakb. Karmcalar, adml bilmedigi . bocekler bir 0 yana, bir bu yana gidip geliyor. Top­ rakta nasllbir hareket var anlablmaz.

Bahar patlaffil�, her yan ye�il. Ba�lffi kaldirmca �arampolun ortasmda bir erik agaci gordu. Her yarn bembeyaz e;ie;ege kesmi�, sanki gelinlik giymi�. insan bakmaya doyamlyor. Onun uzerinde mavi gok ve bulutlar. Bir ku� otm. Ayru ku� bir daha ottU. Ta a�agllarda akan derenin �mlbsl duyuldu.

"Yarabbi hayat ne kadar guzel. Ama bizim gozu­ muz kor, kulaglmlz sagl!. Ancak dara du�mgu­ muzde, pae;amlzslkI�bglnda gOriiyoruzbu guzel­ likleri. Bu ne kadar nimet! Bunlann hangi birine �ukretmeli? Etraflmda olanlara ml, hayatta kaldl­ gIma ffil?"

KIf haVaSlnl derin derin ie;ine e;ekti. Bildigi �ukur dualarml okudu. Demek vadesi yetmemi�, daha gorecegi gooIer var. De; ya�lna giren oglu Emre var, kanSI Sukran var. "Bu ya�tan soma bize �ehir yeri yaramaz oglum, Hoyol GU1.eldirl 55 varm siz gidiverin. Ananla biz yol gozleriz, bay­ ramdan bayrama gorii�iiriiz, yazlan bekleriz" di­ yen koyde kalml� anaSl ile babasl var.

Arkada�lar, akrabalar, yapllacals,i�ler, almacak e�­ yalar, odenecek bor9ar, gidilecek yerler, soylene­ cek sozler var.

Diinya bu. Cenab-l Hak bunlarla ugra�alIm, ama esas itiban ile kendisine ibadet edelim, iyi bir kul olallm diye yaratrru� insanoglunu. Lakin nefsin ordularl bu hakikate varmak ic;in r;IkhglrruZ seferde yolumuzu kesiyor. $eytan bizi bir e�yadan otekine fIrlatIyor, gaflet perdesi gozii­ miizdenkalkrruy or.

$u �arampolde, yuvar1anml� arabarun ic;inde dii­ �iindiigu �eylere bak. Oglum sen once kendini buradan kurtarmaya bak. Yo, yo. Tam bunlan dii­ �iinecek slradlr. insan omriinde kac; kere �aram­ pole yuvarlanlr. Bak kalp goziimii ac;h bu kaza, gonliimdeki duygular zihnime aktI. Dii�iinmeli, saglam kararlar almah, Azrail etrafta dola�lyor ne olur, ne olmaz.

Ramazandan Ramazana; cumadan cumaya kIldlgl namazl btitiin ylla be� vakit yaymaya karar verdi. 56 IHayat Guzeldir

Ya�a geldi ge�iyor. Fakiri doyurmah, garibi giydir­ meli. Hz. Peygamber'in ahlakl ile davranmaya ni­ yet etti. Ve tabii �u kazaYl sag-salim atlathgl' i�in bir de kurban kesecekti.

Yukanda kalan yoldan arabalar ge�iyor ama onu fark etmiyorlar. A�aglsl dereye kadar bayagl dik. Araba neyse ki bir agaca toslaYIP durmu�. Elini cebine ahp telefonu �lkanyor. Ortahgl vel­ veleye vermeyecek birini �aglrmah, bu kazaYl eve duyurmadan, dile du�urmeden tamir etmeli.

En iyisi bacanagl Bahattin. Zeki, becerikli oglandlr. Hele agabeyi HaCl Nuret­ tin ile,gelirse daha da iyi.

Zamansoma Bahattin,Hao ve trafikpolisleri �aram­ pollin ucunda beliriyor. Saglik gorevlileri ve ambu­ lans da var. Bir klSIlli ayagl kaYlp du�memek i� dikkat ederek a�aglya, arabarun yaruna kadar iniyor. iyi oldugu anla�limca herkesin yuzu gulUyor. HaCl Nurettin kulagma egilip, "Bir kurban ve epeyce sa­ daka gerekir" diye flslldaymca aym flsllhyla cevap veriyor: "Merak etme niyetlendim zaten."

Gelenler getirdikleri aletler ile bacagl slkI�hgl yer­ den kurtarlyor. Saghk�liar: 1/Aman kIplrdama" diye lIayat Giizeldirl 57 uyanyor. Usuliine uygun olarak arabadan aImlp sedyeye konuluyor. Arnbulansa bindiklerinde Bahattin: - Abi, arabada unuttugun bir �ey olmasm, diyor. - Yok. Her �ey yarumda, yaImz ... Nurettin' e doniiyor: � HaC! abi, �antam arka koltukta, aman ona dikkat et, diyor. Hacl: - Meraklanma sen, ben bir �ekici ayarlar arabaYI getiririm. Siz gidin. Hadi biiyiik ge�mi� olsun.

Kaza �ellfe yakm bir yerde olmu�. Yanm saate varmadan hastaneye uIa�lyorlar. Bacaga baklyor­ Iar, filim �ekiIiyor, ufak bir kmkml� ama yine de aI�lya ahyorlar. Ba�mda, kolunda, kaburgasmda yaralanan �izi1en yerler silinip ila�lanlp bantlamyor. Bir de koltuk degnegi. Hadi selametle.

Bir siirpriz olmasm, $iikran endi�eIenmesin diye taksi ye bindiklerinde eve telefon a�h. - inanmayacaksm ama merdivenden yuvarlan­ dIm. Bacakta ufak bir kmk var. Bahattin ile geliyoruz. $iikran bir �lghk ahyor, sonra aniden sakinle�ip: - Ba�ka bir �eyin yok degil mi? Dogru soyIe, olii­ mii op. iyice ferahlasm diye telefonda kii�iik bir kahkaha 58 1Hayat GUze/dir ahp, rahat rahat: - Yok hayahm, yemin ederim. Beni boyle 'Iyaglm al�lda goriip uziilmeyesindiye onceden haber ve­ reyim dedim. Emre nasll? - iyi, iyi. Hadi bekliyorum. Hay Allah. Kaza i�te, geliyorum demez ki.

Eve varacaklar neredeyse. Arabayl durdurdu. Bahattin'e: "Bacanak �uradan Emre'ye bir �ikolata al" dedi. Bahattin fIrladl.

Eve her geli�inde �iikran'la beraber kar�llardl ba­ baSIDl. BabaSI onu kucagma almca yiiziine bile bakmadan elini uzahp ceketinin i� cebinden �iko­ lataYI c;ekip C;lkanr, sonra babasmm yanagma bir opucuk kondururdu. Ah�km kerata.

�ukranla Emre kapI onunde bekliyor. Arabadan saghkll bir adam gibi indio Bahattin'in koluna gir­ di. Bacagmm aClsma aldlrmadan normal biri gibi yurudu. Topallamak istemiyor, kansma ve ogluna giilumsuyordu. �ukran fazla dayanamadl, zaten gozu ya�h takI­ mmdandl. �lPldlk terliklerle ko�up boyunan sanl­ dl. "Gec;mi� olsun camm, gec;mi� olsun. <;ok agrm var ml?" Emre arkadan bldlr bldlr geliyor, bir yandan Hayat GUuldirt 59

"Baba, baba" diye sesleniyor. Bahattin: "Verilmi� sadakamz varml� abla, Allah korumu� abimi" di­ yor. $iikranona bir goz ahp yeniden kocasma don­ dii: liNe diyorbU?" Emre yeti�mi�ti. Bahattin onu kaldInp babasmm kucagma verdi. Emre'nin koltuk degneginin far­ kmda olacak hali yoktu. Hemen elini babasmm ceketinin iC; cebine daldmp c;ikolataYl yakaladl. <;lkardl ve her zaman yaphgl gibi babasllU yana­ gmdan optii. BabaSl ona tek kolu ile daha bir sanldl. Yiiziinii, goziinii optii, koklad1. <;ocuk kokusu. Kendi oglu. i�te hayat.

Bahattin taksiye iicretini verip yolladl. Sonra Emre'yi babasmm kucagmdan aldl. Kan-koca­ c;ocukve bacanak eve dogru yiiriidiiler..

Soyunup dokiindii. $iikran 0 zaman ah;ul bacagl, yara ve c;iziklerle dolu viicudu, bant He kaph yer­ leri gordii. Bu i�in oyle "merdivenden dii�tiim" laflyla ilgili olmadlglnI anladl. Ama iistelemedi. Kocasmm elini-yiiziinii ytkamasma yard 1m etti. E�ofmanlanru giydirdi, sedire oturttu, slrtma yas­ hklar-koydu, bir yashk da alc;Illbacagm altma.

$imdi kahve ister, biliyor. "Yarabbi sana �iikiirler olsun, onu bize bagl�la- 60 IHayal Guzeldir dm" diye dua ederek, bir yandan akan gozya�lan­ ru silerek, titreyen elleri ile kahveyi kotardl. Emre �ikolatasml yiyor, oyuneak tireni ile oynuyor. Kahveler geldi. $iikran kendine de yapml�h. Her­ kes yerini aldl. $iikran koeasma dondii, mii�fik bir sesIe: - Ee ... Anlat bakahm, bu i� naslI oIdu?

Evinin sleak, giivenli kueagmda; e�inin ve evIadl­ run yanlba�mda, �ok �iikiir saghkh ama oIiimden donmii� bir adam olarak kahvesinden hopiirtiiIii bir yudum aldl. Oh, be!.. Sonra "Kaza �oyle oIdu" diye anlatmaya ba�Iadl. KGTU BULBUL

<;ektigi lstlrapla goz altlarmda mor halkalar belir­ mi�, sesine e;atlak bir parazit bula�ml�, yuzu km�­ ml;>, tiiyleri yer yer dokUlmu� baba bUlbUl vaktin­ den once ihtiyar olmanm verdigi yeis ile ogluna egildi: - A$ka inanma. Sonra kadehini bir diki�te yuvarladl, kanadmm tersiyle gagaslillsildi. Oglu gene; bUlbUl iki tek atmca clvlyordu. Ah�km degildi meyhaneye. Akordunu kaybetmi� culak sesiyle guya babasma yalakahk ederek: - Helal sana baba, seni sevmeyen Olsun. Bunu dedi ve 0 da babasml taklit etmek ic;in kade­ hini bir diki�te ic;meye kalkl�h. Aksmp tlkslrdl, midesini tuta tuta lavaboya ko�tu. Babasl arkasmdan kederle baklyordu. /lBu i�e bir son vermek lazlm. Nedir ulan bu bUlbul neslinin e;ektigi. ASlrlardrr suren bu aCl, bu kanh gozya�la­ fl. Bu gece bu i� bitecek. Kesin bitecek./I 62 IHayal GUzeldir

Oglu gagasml, yiiziinii, gozya�larml ylkaml�, bi­ raz kendine gelmi�, dondii, masaya oturdu. - Oziir dilerim baba. Heniiz bu yollarm acemisi­ yim. Affet. Baba bUlbUl bir sigara yakh. - Takma kafana, dedi. Sigaramn dumanma daldl. Gen<; bUlbUl babasl boyle dalmca ona dokunmamak lazlm geldigini biliyordu. Arhk i<;medi, masadaki mezeleri gaga­ lamaya ba�ladl. Baba bUlbUl neden sonra dalgmhgmdan slynldl. Ne�elendi. Ogluna egildi. - i�i <;ozdiim, dedi. Hadi kalk. Meyhane bo�alml�, vakit hayli ilerlemi�ti. Kalkh­ lar, hesabl odeyip <;lkhlar. Onlar <;lkarken meyha­ neci hala aym tiirkiiyii <;allyordu:

Arabaya sen bin Faytona ben Anasml sen al Klzml da ben

Baba bUlbUl yol boyunca ogluna plaruru anlath. Gen<;biilbUl <;oksevmi�ti bu plam, i<;i i<;ine slgml­ yordu. Bag kenanna gelince ikisi de bir kayaya kondu. Kayanm keskin taraflarma gagalarmm siirerekbi­ lediler. Oyle ki gaga de gil, ustura oldu, ustura. HuyaJ GUzeidirl 63

Baba bUlbUl ba�lyla bir gUlii i�aret etti. Oglan bak­ tI, evet o. Ana<;gUl a<;llml�1yarundaki goneasl a<;Il­ maya hazlrlaruyordu. ikisi de giindiiz giine�inden bitap dii�mii�tii. Gozlerinden uyku aklyordu. <;ok ge<;meden birinin ba�l bir yana, otekinin ba�l ote yana dii�tii. Aradan bir zaman ge�ti. Baba bUlbUl i�areti �aklnea bunlar kayadan ok gibi hrladl. Baba bUlbUl ne yapaeaklanru anIatml�tI. Kendisi ana gUliinsapma, oglu goneanm govdesi­ ne saldlrdl. GUller <;lghk atarak uyandl. ilk darbeyi yemi�ler ve govdelerinin yansl kopmu�tu. BUlbiiller birer jet u�agl gibi doniip ikinci dah�a ge<;ti. Baba ana giilii govdeden kopanp gagasma aldl, ogul da goneayt kueakladl. iki bUlbUl, gagalarmda iki gUl, geeenin karanhgm­ da gokyiiziine dogru yiikselip bilinmeyen bir di­ yara dogru uc;tular. <;ok <;ok eski tarihlerde kaleme almml� olan bu hikayenin adl "BUlbUliin intikaffil" dlr. Yazlimasl, basIlmasl, satlimasl yasak oldugundan zamanla unutulmu�, ortadan yok olmu�tur. Ama bilirsiniz "yokluk" bir mertebedir ki ona ula�mak her babayigidin harel degildir. Bu fakire nasip oldu. <;iGDEM CUZELi

$ehir bozklrdaydl, otu-agacl aZdl. Mahalle bu kii�iik�ehrin kenarmdaydl. Kenar mahalleden birka� kilometre uzakta �lplak bir tepe, tepenin eteginde nasllsa serpilip geli�mi� bir ahlat agacl yard!. Ahlatm dibinden ser�e par­ mak kalmhgmda tath su �lkIyordu. Bu suyun hay­ rma oralan �aylr-�i�ek-karamuk, ku�burnu, �ah bodur me�e falan siisliiyordu. i�te �lplak tepenin eteginde bir ye�il ada.

Kimbilir ne zaman bir haYlrsever, ahlatm etrafml kazml�, diizlemi�; iistba�ma yagmur ile kar ile ta� toprak gelip basmasm diye bir duvar �ekmi�, ah­ latm alhru �aylr basml�, anlayacagmlz II gel otur, dinlen" diyen bir yer olmu� oras!.

Bu hayn i�leyen adam gorgiilii bir adamml�. Ot­ lar, dikenler, �ahlar arasmda neredeyse kaybola- Ha yar Gilzeldirl 65 cak suyu toplaml�, kiremit borularla yer altmdan ge�irip bir depoya, oradan yine ta� ile yapIlan bir �e�meye vermi�. Suyun altmda yine ta�tan bir yalak. Mal, davar, kurt-ku� i�sin diye. Yalagm ayagmdan aynlan su fazla ileri gidemiyor, ufak bir kuru yanga dokiilii­ yor. Dokiildiigii yerde yabani naneler, kokulu ot­ lar. Su sonra yine <;ahlarm ortiip gizledigi derede kayboluyor. Fazla ilcri gidcmiyor. Nasll gitsin. Ser<;e parmak kalmhgmda bir su, giinc� altmda kuruyup topra­ ga kan�lyor.

Ahlatm alb, kenar mahallenin piknik alanl idi. Za­ ten etrafta gOlgelenecek, yayIhp oturulacak bir <;a­ yIr da yoktu. Aynca ahlat, tepenin eteginde oldu­ gundan �ehre nazaran yiiksekte kahyor; hava ne kadar slcak olursa olsun orada daimi bir serinlik, bir esinti hissediliyordu.

<::ocuklar daha bahar gelmeden, yani kIzIlcIk <;i<;ek a<;madan, ahlatm kuru dallan tomurcuk patlatma­ dan, demek ki canlan <;ok slkIlml�, slcak saYIlacak bir giinde oraya piknige gitti.

Yiyip i<;ip oynadllar, terlediler, <;e�menin suyunda yiizlerini yIkaYIp kana kana i<;ip fe rahladIlar. Arhk gun yIlGlml�, derelere kIh<;gibi gOlgeler inmi�ti. 66 IHuyat Guzeldir

Donii�te biri ta�lar arasmda bir �i�ek buldu. Bir san �igdem. Orada ate� gibi parhyordu. Ali �i�egi goriir gormez vuruldu. Giizellik boyle­ dir; �ocuk da olsa, ya�h da olsa, dilinden anlayam yiiregindenvurur. Ali 0 giinekadar boyle bir �i�ek gormemi�ti. Ama ilk goren �oeuk "Ben gordiim, �i�ek benimdir" diye direniyordu. Ali baktt ki �o­ euk �i�egi vermeye yana�mlyor, en kIymetli varh­ gml teklif etti.

Ok ve yay.

Mahalle �ocuklan arasmda en iyi ok-yay yapan Ali idi. OglattraZl oldu. Ali sevin�ten goklere u�tu. Oralardan ueu sivri bir saglam aga� dah bulup, �i­ �egin etra£ml bir kan� uzaktan kazmaya ba�ladl. Yeterli derinlige ula�mea topragl ile birlikte �lka­ np eve gotiirmek istiyordu. Oteki <;oeuklar �omelmi�, Ali'nin etrafmda halka olmu�tu. Arada bir ona laf attyorlardl: "Ali lan, bunu birine mi gornriiyon", "Vay kerata yay, gizli yavuklusu varml� da, biz lark edememi�ik." Ali kazma i�ini bitirinee dizleri iizerine dikildi, te­ rini sildi: "Sa�malamaym, ne yavuklusu, ben bunu anneme gornreeegim." 0 giine kadar Ali'nin an­ nesine �i�ek veren olmaml�h. Zaten bu kii�iikboz­ kIr kentinde ne �i�ek�i vardl, ne �ic;ekverme adeti. Hayar Gazeldir/ 67

Ama arhk hem genc;ler, hem ya�hlar televizyon­ dan falan insanlarm sevdiklerine c;ic;ek gomrdiik­ lerini ogrenmi�ti. Ali c;igdemi dikkatle sokm, nevale getirdikleri ge­ ni� bir naylon po�ete dikkatle yerle�tirdi. ic;inde uc;an ve uc;tukta �aklyan bir sevinc; ku�u ile annesine ko�tu. Annesi c;igdemi goriince c;oksevindi. Gozlerinden iki damla ya� dokiildii. Oglunu opiip kokladl. Bir­ llkte nine sine gosterdiler c;ic;egi, nine c;ok ya�hydI, oturup kalkmakta zorlamyordu. c;ic;egi goriince yiiziinde giiller ac;h: "A, aa!. San c;igdem, nerden buldunuz bunu?" dedi. Bir zaman bir c;ocugu se­ ver gibi scvdi c;ic;egi. Genc;ligine gitti, geldi. Soma Ali'ye dondii: "Yatarken sana bunun masaltru an­ latmm" dedi. Ali' nin babasl da c;ic;ege ilgi gostermi�ti. Ama �oy­ Ie bir �ey soyledi: "Oglum, bu dag c;ic;egidir. Baha­ rm onii Slra ac;ar, sonra kaybolur, evde ya�amaz". Ali c;okiiziildii, surab aSIldl. Anasl onu teskin ede­ rek "Baban dogru soyliiyor, ama belli olmaz. Gel seninle bunu bir sakslya dikelim, arhk ne kadar ya�arsa" dedi. Ali yeniden ne�elendi. 0 ne�e ile ana-ogul c;igde­ mi sakslya diktiler, dibine biraz su d6ktiiler. Anasl siki siki tenbih eUi "Bu dag c;ic;egidir, sakm su dok­ me. Haftada bir yanm c;ay bardagi yeter". Ali "Ta­ mam anne" dedi. SaksIyl Ali'nin yathgi odadaki 68 /Hayal Guzeldir pencerenin dl� kIsmma, geni� pervaza koydular. Oyle ki Ali ba�ml yasbga koysa bile <;i<;egi gorebi­ liyordu. o gece ninesi Ali'ye <;igdeminmasahm anlatb.

Harum Sultan hastalanml�. Kalbinin iizerinde kii­ <;iik bir yara. Biitiin giiciinii ahyor, Sultan ayaga kalkamlyor, giindengiine eriyor, yara kalbe dogru aglr aglr ilerliyormu�. Ulkeninbii tiinhekimleri bir bir gelip yaraYl tedavi etmeye <;ah�ml�, ila<;laryap­ ml�, merhemler siirmii� ama gencecik klzl iyile�­ tirememi�. $ehzade kahrmdan Olecek hale gelmi�. Sevgilisi goziiniin oniindeoliime gidiyormu�.

Birileri bir <;are olur belki diye $ehzade'ye: "Efen­ dim, �ehrin kIylclgmda, bir kuliibede yalmz ya�a­ yan bir ihtiyar kadm var. Bu i�lerden anladlgl soy­ leniyor, bir de 0 baksa" demi�ler. $ehzade hemen bir ath araba gondererek ihtiyar kadffil saraya getirtmi�. Kadm, Hamm Sultan'm yarasma bakar bakmaz: "Bunun ilacl bir <;i<;ektir ama adl akhma gelmiyor, durun bir dii�iineyim" demi�. Dii�iinmii�, dii�iin­ mii�; bir hafta sarayda kalml� <;i<;egin adml habr­ layamanu�. Eh, kadm ya�h ne de olsa, unutkan olabilir. Yine de pes etmeyip $ehzade'ye bir teklif­ te bulunmu�: I/$ehzadem" demi�, I/Siz vakit kay- Hayat Giize/dir/ 69 betmeden �ic;eklerin padi;;ahl gUIe idin. Ona olup biteni anlatm. Cii] bir �ic;ektir benim dilimden ne anlar demeyin. Siz kalbinizi c;ic;ege, bocege, agaca, kanncaya ne bileyim kelebege aC;lp diyeceginizi biitiin samimiyetinizle ve Cenab-l Hakk' a Slglillp anlatm, onlar anlar, merak etmeyin. CUI diinyadaki biitiin c;i�eklere haber salar, en gii­ zellerini sec;ip gondermelerini ister. Ku;;laren klsa zamanda bu c;ic;ekleri saraya getirir­ ler. Her gece bir c;ic;egi Hamm Sultan'm yarasma korsunuz. Umanm biri benim dedigim C;lkar, Sul­ tan iyile;;ir. Ha, bu arada siz her gece Sultan'm ba;;ucuna otu­ rup bir hatim indirecek; sebep c;ic;ek c;are senden Ya­ rabbi diye dua edeceksiniz. i�allah Sul�an saghgt­ na kavu;;ur. Ben inanlyorum, siz de inanm" demi;;. iC;i biraz ferahlayan $ehzade kadma bir kese altm vererek onu yeniden kuliibesinegondermi�.

Ardmdan c;ic;eklerin padi�alli giiliin yanma var­ ml�, olan biteni anlatml�. CUI: "Endi�e etmeyin $ehzadem, en klsa zamanda biitiin c;ic;ekler sara­ ylillzda olacak. Siz ;;imdi gidin gonliiniizii ho� tu­ tun" demi�. $ehzade gUIe te�ekkiir ederek saraYl­ na donmii�.

CUI; ku�lar, riizgarlar, bulutlar, anlar, kelebekler ile haberi diinyanm biitiin �ic;eklerine ula�tlfml�. 70 lHayal.Gazeidir

Her �i�ek ailesi bir yan�ma duzenleyerek i�lerin­ den en gUzelini se�mi�ler. Turna, ley lek gibi rum go�men ku�lar uzaktaki­ leri, ser�e, guvercin, kumru gibi ku�lar yakmdaki �i�ekleri gagalan ve kanatlan ile ta�lyarak getirip slttaya blrakml�lar. Saray ku� sesi ile �i�ek kokusuna bulanml�.

Gorevliler �i�ekleri deste deste edip porselen sak­ sllara yerle�tirmi�, sulanm koymu�. �ehzade ihti­ yar kadmm dedigi gibi her gece bir �i�egi e�inin yarasma koyuyor; sabaha kadar Kur' an okuyup Allah' a dua ediyormu�.

Dunyada �ok �i�ek var. Her birine bir gun aylrsan bir omur ge�er. Ne var ki elde ba�ka �are kalmaml�. <::i�eklerin az bir kIsml kullamlml� iken Sultan Hamm'm durumu aglrla�maya ba�laml�. A�lk�asl gitti gidiyor. �ehzade'nin gozya�lan okudugu Kur'an-l Kerim'­ in uzerine damhyormu�. Bir gun sabah ezanlan gokyuzunu �mlahrken sak­ sllarm birinden bir ses duyulmu�. �ehzade hemen dikkat kesilmi� ve sesin geldigi saksmm yaruna gitmi�. <::i�eklerden biri ona �oyle diyormu�: "�eh­ zadem Sultan'm az bir zamanl kaldl. Bu bir slrdlr ama a�1klamaz isem kahnmdan olUrum. Bu gece yaramn uzerine beni koyun." �ehzade sakslya egil- Hayat GiJze/dirt 71 mi�, acaba hangi �i�ek konu�uyor diye anlamaya �ah�ml�. Bakml� i<;lerinden biri ate� gibi panldl­ yor. Sesin 0 �i�ekten geldigini anlaffil�.

Bu bizim �igdem Giizeli imi�.

�i�ek soziine devam ederek: "Ben daglarm kIZI­ ylm. Beni bah�e �i�ekleri gibi kimse gormez, kimse koklamaz. Meger ki bir an, bir kelebek ziyaretime gelsin. Zaten omriim kIsadu. Bahan miijdelemek i<;in senede bir kez a<;anm. Ne var ki yiice Mevla bana boyle bir �ifa vermi�. Liitfenbu gece yaranm iizerine beni koyun." demi�.

$ehzade 0 gece e�inin yarasma �igdem Giizeli'ni koymu�. $ifa Allah'tandlr dedik ya, sabaha Sultan Hamm gozlerini a�ml� ve bir bardak nar �erbeti istemi�. �igdem Giizeli 6lmii� ama Sultan Hamm iyile�mi�. $ehzade bu mutluluk He sarayda fakirle­ re kirk giin, kirk gece ziyafet vermi�.

Ali mas aIm sonuna kadar dayanamaYlp uyumu�. Pencerenin pervazmdaki �igdem �ocuga oradan el salhyormu� ama Ali uykuda. Uyandlgmda ilk i�i �i�egi sulamak olmu�, bir ka� giin ba�mdan aynl­ maml�, bakmaya doyamlyormu�.

Ne var ki �igdem saksldaki omriinii tamamlaYlp 72IHayat Giizeldir kurumu�. Ali'nin iki gozii iki c;e�me. <;ok iiziilii­ yormu�. Ninesi Ali'ye: "Merak etme Ali, bu c;ic;e­ gin kokii bir kiiC;iik sogan gibidir. <;i.iriimez ise se­ neye yine ac;ar" diyerek c;ocugu teselli etmi�.

Gerc;ekten de giiz gec;mi�, kI� gec;mi�, kar eriyip yok olmu�, sokaklardan sular akml�, kIrlanglc;lar yuva yapmaya ba�laml�, havalar biraz lsmml�, ve bir sabah yatagmdan kalkan Ali c;ic;egin ac;hgml gormii�.

Orada ilk gordiigii giin gibi duruyormu�.

Siz seyredin Ali'nin sevincini. Odadan odaya ko�­ mu�; bir annesine, bir babasma sanlml�, hepsini toplaYlp c;ic;egin ba�ma getirmi�. "Bakm, �unun giizelligine bakm"diye sevinc;C;lghklan ahyormu�.

Ali ile <;igdemGiizeli boyle bir zaman senede bir­ kac; giinbulu�tu. Ali biiyiidii,yakI�Ikll bir delikanh oldu. Bir gUnkar­ �1Smdasan sac;h,menek�e gozlii,<;igdem Giizeli'nin insan suretine girmi� bir benzeri kIz C;Iktl.

Birbirlerini sevdiler ve evlendiler. Onlarm da c;ic;ek gibi c;ocuklan oldu.

Ali'nin aklma bir giin C;ocuklugunun biiyiik a�kl Hayat Guzeldirl 73

<;igdem Giizeli dii�tii. E�i ve c;ocuklan ile ba�ka bir evde oturduklan ic;in artIk iyice ya�lanan anne ve babasl11l ziyaret maksadlyla dogup biiyiidiigu, eski, bah<;eli evlerine gittiler. Ali hemen pencerenin pervazma bakh. Orada bir saksl gorecegini umuyordu. Ama yoktu. Ne saksl, ne c;igdem.

Gok giirleyip �im�eklerin �akhgl, futmanm �atllan u�urup, minarelerin alemini egdigi, saganak yag­ murun sele doniip her yam bashgl bir gece, sakSl pencere pervazmdan dii�iip kmlml�. <;igdem giizelinin sogam "ArtIk benim bu yerde i�im kalmadl" diyerek yine Ahlat agacmm civarm­ daki ta�lar arasmda bulunan eski yurduna donmii�.

Bu hadise Ali'nin san sa�h, menek�e gozliikIZl go­ riip a�lk oldugu giiniin gecesi 6lmu�. Sabaha frrtma dinmi�, giine� a�ml�. Ali'nin annesi par�alanan sakslyr gormii�, bir za­ man baklm�, eski giinleri hahrlaml�. Ali 0 yrllarda bir btiyiik�ehirde yiiksek tahsil yaplyormu�. Kadmcaglz kInk saksl par�alanru, dagllan topra­ gl siipiirmti�. Acaba �igdemin sogaru duruyor mu diye dikkatle topladlklarma egilmi�, gorememi�. "<;iiriidii herhal" diyerek siipriinlliyii �op teneke­ sine atml�. 74 IHayat Guzeldir

Arhk hikaye bitti, evli evine, Slc;an deligine diye­ cegiz ama; bu seriivene bir iki ciimle daha Have edelim.

Ali bir bahar ba�langlcmda san sac;h e�ini ve c;o­ cuklanm ahp Ahlat'm altma piknige goti.irdii. On­ lara kiic;iikliigiinde buralarda buldugu c;igdemi ve ninesinin masahm anlath.

<;ocuklar bu maceradan ve ninenin masalmdan c;oketkilendi. Hemen ayaklandllar ve etraftaki ta�­ lar arasmda c;ic;ek aramayaba�ladllar.

Ama bulamadIlar. $AFAK PEMBESi

Saliha kadm ku\,iik evinde tek ba�ma ya�nyor. KocaSl Ha�im Efcndi tablaClhk yapardl. Caminin onundeki \,maraltl onun mekaruydl. TablaslIu yer­ le�tirir, al<;ak iskemlesine oturur, sigarasml yaklp mu�teri beklerdi. c.;ok sigara i\,crdi Ha�im Efendi, ucuzundan. Bron�iti vardl, sabahlara kadar koh koh oksurur ama aldlrmazdl.

TablaSl camekan altmda idi. Kol saati, cep saati, Wrun tabakasl, her cins aglZhk, tesbih, tarak, jilet, tlra� makinasl, ayna, tlrnak kesecegi, her Wr <;akl, bag bl<;agl, pil, el feneri, <;akmak, ucuzundan ihti­ ya<; olan ne varsa bulunurdu tablada.

Sabahlan tablarun camml kolonya ile lslatlr, pa­ mukla silerdi.

Koylii idi. Okurna-yazrnaYl askerde ogrenrni�. Babasl fakirdi; bir ku\,uk bag, bir miktar <;aylr, iki 76 1Hayal Giizeldir kuru tarla. Tek erkek �ocuktu Ha�irn.Babasl oHin­ ce rniras yiiziinden eni�teleri ile takI�h. Kendi pa­ yml ucuza sahp koyden aynldl. Ta�ranm bir ufak kentinde bir ufak ev aldl. Bir arkada�mm araClhgl ile tablaClhga ba�ladl. Koyden �lkhklarmda kan­ Sl harnile idi. Onun da bir oglu oldu. Ba�ka �ocuk yok. $iikiir, ge�irn derdi �ekrnedi; arna para sahibi de olarnadl. Tencerede pi�irip kapagmda yediler. Giinler boyle ge�ip giderken Ha�irn Efendi bir ikindi iistii al�ak iskernlesinde otururken agzmda yansl i�ilrni� sigara ile ruhunu teslirnetti. Saliha kadlru isteyen �ok oldu arna 0 ornriinde kendisini incitrneyen Ha�irn Efendi'nin iizerine giil koklarnadl. Gelinlik klzlara �eyiz i�ledi, bag bozurnunda tur�u kurdu, re�el kaynath, arada bir koye gidip �i£ah otlar toplaYlp sath, kirnselere el a�adl oglunu biiyiittii.

Oglan pek zeki saYllrnazdl. ilk rnektebi zar zor bi­ tirdi. Kahvede, bakkalda, tugla ocaklarmda, top­ tanCl yarunda, sebze halinde �ah�h. Hatta bir ara ii�tekerlekli araba ile sebze-rneyve sath. Olrnadl, bir tiirlii diki� tutturarnadl. Babasmdan bir �ey kalrnarnl�h ki. Ha�irn Efendi'nin tablasl­ ru vefatmdan sonra hara�-rnezat satrnl�lar, gelen para cenaze ile bor�larma ancak yetrni�ti.

Oglarun elinden tutan olrnadl. l-/UYll/ Gil:,t'idlll 1/ o da askerden sonra �ekti istanbul' a gitti. Orada anasmm akrabalan vardl. AraClhk ettiler, bir fabrikaya girdi. Eli para gordu. Tutumlu <;0- euktu, hem biriktirdi, hem anasma gonderdi. Ak­ rabalar bunu everdi, bir klz bir oglan �oeugu oldu. iki kere anasml ziyarete geldi. Sen<�lerboyle ge�ti.

Saliha kadm, ustiine gun dogmayan kadmlardan­ dl. Sabah namazmdan soma yatmaz Kur' an okur, sonra i�ine bakardl. Yedi ya�mdan bu yana nama­ zml klhyordu. N amahreme gorunmez, glybet et­ mez, merhametli, comert; samrsm yeryuziinde bir melek.

Son giinlerde i<;inde bir s�kmh vardl. Oglandan haber alamlyordu. Kom�u klzma mek­ tuplar yazdlrml�, ama eevap gelmemi�ti. o slklnh i�inde sabah namaZlm klldl, tesbihini �ekmeye durmu�tu ki, bah<;e kaplsl ah�Ilmadlk bi­ �imde taklr taklr vuruldu. Bu ne bi�im kapl �alma anam, samrsm deprem oluyor. Kadm korku ve tela� ile dogruldu. Dizlerinde san­ el vardl, ya�l epeyee ilerlemi�ti aniden . kalkaml­ yordu. Derken kapl yine oyle vuruldu.

Koyden �ok adam gelirdi. Ha�im Efendi'nin za­ mamnda �ok misafirleri olurdu. Kiminin hastasl, 78 1Hayat Guzeldir kiminin adliyede davaSI vardl. Ama bu kapi c;ah�l, koyliiniin c;ah�mabenzemiyordu.

Kadm "Haylrdlr in�allah" deyip, ehramma biirii­ nerek, terliklerini giyip evden C;lktl, bahc;e kaplsma yiiriidii.

Tuhaf, havada bir giilkokusu var. Giilzamam de­ gildi, hem bu koku giilden de ote idi. Tarc;m ml, lavanta ml. Yok camm ne desen bo�. Ama ic;ler fe­ rahlatan bir koku.

Kaplya vardl. Tam ac;acak. Bir ses duydu.

Hem sert, hem yumu�ak. Hem �efkatli, hem hey­ betli. ins ana yakm ama insandan uzak. Kulaktan ziyade kalbe hitap eden bir ses.

Kadlm ter bash. Salavat getirmeye ba�ladl. Seslenen kimse �oyle diyordu: - Hatun, tasalanma bak giine� doguyor.

Saliha kadm biitiin cesaretini toplaylp: - Kimsin, ne istiyorsun, koyden mi geldin, dedi.

Ses yine aym tonda: Hayat Gaze/dirl 79

- Hatun, lasalanma bak giine� doguyor, dedi.

Saliha kadmm eli kapmm mandalmda kalml�. Oy­ leeene duruyor. ic;indeki iirperti titremeye, titreme korkuya donii�iiyor. Arhk takati tiikendi.

Orada oyleee bekledi. Ama ses bir daha duyulmadl. Soma bir eesaret ac;h kaplyt. Alaea aydmhkta bir saga bir sola bakh.

Kimse yok. Sessiz, bo� sokak.

Kadm i�inden "Allah, Allah" dedi, "Uyarukken du� mu gordilm,neydi bu ses?" Sokaga bir daha baktl. Evet, kim seIer yok. Kaplyl kapahp eve yoneldi. Yonelirken Karadag'm ilstiine baktl. $afagm pembesi bulutlara vurmu�.

Bir zaman bulutlara bakadurdu. ic;inde arttk ne korku, ne ilrperti. Aksine bir sevinc;, bir kIplrn, bir ferahhk. o ferahhk ile kumesin kaplsml aralaYlp elini follu­ ga uzahyor. Oh, oh! <;oktandlr yumurtadan kesi­ len 91tavuk yumurtlaml�. Soma nedensiz odunluga giriyor. Bu kI�l ya C;lka- 80 IHayat Guzeldir

nr, ya �lkarmaz dedigi, iyicene azalan odun1ar ta­ vana kadar dizilmi�. Odunlan oyle goriince Saliha Kadm'm akh ba�ma geliyor. Elini alnma vurarak "Uy, anaa!. .. Hlzlr ugradl evimize de ben bir dilek dilemedim. Yazlk bana, yah bana."

Tandlr daml ve kiler olarak kullandlklan bolmeye giriyor. Dibinde bir iki pi�irimlik un kalml� olan �uval agzma kadar dolmu�. Peynir tenekesini, yag kiipiinii kontrol ediyor. Hepsi dolu, he psi. Eve bereket yagml�.

Saliha kadm arhk ba�ka bir yere bakmakslzm, namaZI kIlIp da toplamadan kalkhgl seccadesine . vararak diz �okiip Yasin okumaya ba�hyor. Yasin ezberinde. Sonra belki bir saat kalbi ile �iikrediyor, seccade gozya�l ile lslandl arhk.

o giin ikindi iizeri postaci geliyor; ve bir mektup uzahyor. Saliha kadm sokakta �izgi oynayan klZ­ lara baklyor.

Mektuplanru yazan Zeynep'i <;agmyor. Zeynep zarfI alInca ikisi birden duvann oniindeki top akasyamn dibine <;okiiyorlar.

Mektup Saliha kadmm oglundan. Hayat Giizeldir/ 81

Ana, diyor; tasalanma biz ciimleten iyiyiz. i�lerim bu ara sIb idi, sana cevap yazamadlm. Kiraz c;ic;ek ac;anda in�allah ailece gelecegiz. Torunlarm biiyii­ dii ellerinden 6perler.

Diinyalar Saliha kadmm oluyor. Elini hlrkasmm cebine ahp Zeynep'in �ekerini veriyor. Zeynep �ekerin kagldml hl�lrdatarak aC;lp hemen agzll1a atlyor. Saliha kadm ona sanhp iki yanagm­ dan 6piiyor.

Artlk Zeynep gider, oyuna kaldlgl yerden devam eder. Saliha kadm ise ona bu miijdeyi ula�hran Cenab-l Hakk' a �iikretmektedir. Ve artIk yalmz degildir. Tekir kedi gelmi�, mml mml mmldanarak kucagl­ na kurulmu�tur. ikisinin zikri birbirine kan�lr. CANEY

Lodosun cam sagolsun. Gere;i pek makbul sayIl­ mayan bir riizgardIT, denizi kabarhr, bahklan ve ins am serseme e;evirir ama olsun, havaYl temizli­ yor i�te. Poyrazla el ele verip istanbul'u zehir solu­ maktan kurtanyor.

Bugiin lodoslu hava, iistiine iistliikgiine�li. Sere;eler elvIlda�lyor agae;larda. Bekledigim vaslta zamanmda geliyor, i�te giizel bir giin dedikya, yer bulup oturuyorum. Yammdaki vatanda� teklifsiz; "Yahu her oniine gelen yorumcu oldu", diye giindemi ae;lyor. "Bir de bu meseleleri vatanda�a sorsalar ya" diyerek yiiziime babyor. Eh, muhabbeti ba�iatahm bari. "Soruyorlar efendim, siz hie; tivi seyretmiyor mu­ sunuz" diyorum. "Hah, ha .. " diye klsa metrajh bir kahkaha ahyor. Sevimli adam dogrusu. - Soruyorlar abicim, sormazlar mI. .. Hayal Gazeldirt 83

$imdi vatanda�)ln bu konudaki fikirlerini alahm, diyerek sokaktan ge<;en adamlara mikrofonu uza­ byorlar. Ne guzel degil mi? Ver ulan �unu �oyle bir guzel konu�aynn diyeceksin. Vermezler ki ... Oylesine bir iki laf atlyoruz. 0 da �ansma. Adam senin sozlerini makashyor, otekinin sozlerini veri­ yor. Bu mu adalet... - Siz galiba yorum degil adalet pe�indesiniz ... -Elbette ... Acaba lafl uzatlp, memlekette adalet mekanizma­ smm yava� i�ledigini mi anlatsam. Alh yedi ya�larmda bir <;ocukbeni bu fikirden cay­ dmyor. Ayaklarmda Ylrhk lastik <;izmeler, ba�mda bir Fe­ nerbah<;e beresi... Ceket <;amur i<;inde, gomlegin yakasl,..bagn a<;lk. Kopul bir oglan, burun bunlar hi<; umrunda degil. Koltugunun altma bir alUminyum tepsi slkI�br­ ffil�, kolu kavramaya yetmiyor. Tepsinin i<;inde naylonlara sanh koz elvalar, susamh helvalar ... - Helva aIm abilerim, helva aIm teyzelerim, diye bUlbUl gibi �akImaya ba�hyor. Yolcularm gozu yanaklan kIpkIrffilzl oglanda. Olaganusru duzgUn ve beyaz di�lerini parlatarak gUlUmsuyor. Yazlk ki kimse orah olmuyor. Ama oglan tecrube­ Ii. Bu yollarm adaml olmaya ahdetmi�. - Helva alana bir rurku bedava, demez mil 84 IHaya/ Guzeldir

Eh, gel de dayan �imdi. BI�la.n bir delikanh sesli­ yor yamna. - Onee tiirkuyu soyIe, sonra alaYlm helvam, diyor .. Herkes bu pazarhgm nasll sonu�lanaeagml merak ediyor. Sahel �oeuk ilgi uyandlfmaYI beeerdi i�te .. Bundan gerisi kolay ...

Bir sure ileri, geri tarh�lyorlar. <;oeuk helvaYI garantiledigini anlaymea tiirkuye ba�hyor ...

Caney, caney, caney .. i� te meydan ey ... Delikanll cim-bom, Nerdesin haney ? Nerdesin haney ...

Vatanda�m giilmez yuzunu giildurmek i�in yet­ mez mi bu... Ah benim yufka yurekli halkIm ... Ah, benim mer­ hametli insanlanm... Hemen herkes -dmbomlular dahil- sevgi ile bakI­ yorlar ku¢ge ... BI�kIn delikanh iki helva ahp, eeplerine soku�tu­ ruyor. Paranm uzeri kalsm diyor. Ku¢k sahel, etraftan uzanan ellere yeti�meye �a­ bahyor. Goz a9P kapaymeaya kadar tepsideki hel­ valar bitiyor ... Ohhhh... Hayat Giizeldirl 85

Sanki htiktimet bir C;lrplda iC; ve dl� borc;lanmlzl temizledi. Sanki teror sona erdi, cari aC;lkkapandl. Evet, insanlanmlz bu kadarClk olsun sevinmek, giilmek istiyorlar. Bir iyilik edip kalplerinde C;lrpman ku�u sakinle�­ tirmek istiyorlar. insanlanmlz kanaat denilen �eyi biliyor, her vesile ile hahrlamak istiyor. Her an iyilik ve adalet ic;in fedakarhga hazlr. Am a kar�llarmda �u kti<;tikadam kadar olsun ic;ten ve dtirtistmakamlar, insanlar, sozler olsun istiyor.

KtiC;tikadam durakta iniyor. Tramvaym cammdan izliyorum onu. Aliiminyum tepsiyi def gibi hmblrdatarak, lshkla bir oyun ha­ vaSl tutturuyor. Seke seke, oynayarak uzakla�lyor.

Cit ktiC;tik adam, yolun aC;lk olsun. HER KU$UN BiR DALI V AR

Srrn, hapisten �lkmea ustasmm diikkaruna gitti. Zaten gideeek ba�ka bir yeri yoktu.

Olay �oyle geli�mi�ti. Diikkanda ii�ki�iler, bodrum kat. Kadir Usta, kalfa Srrn ve �lrak. Birden yukanda bir pahrh koptu. Olanea esnaf dl­ �an dokiildii. Slrn ile �lrak da �lktIlar. Kadir U sta kafasml iki yana sallayarak, surah aSlk elk elk ede­ rek elindeki �ekici bir yana koydu, sigara yakh.

Diikkfuun oniindeki sokakta, iki gen� kapl�ml�. Bi­ rinin agzl-burnu kanaml�; otekinin kafasl yanlml�. Araya girip aylranlar, bagmp �aglranlar, her iki genein arkada�lanru kavgaya girmemeleri i�in sa­ nhp blrakmayanlar. Blraksalar i� biiyiiyeeek.

Derken gen�lerden biri bl�ak �ekti. Bl�agl gorenler ka�l�h, ama kavga eden oteki �oeuk hi� tmmadl. Hayat Guzeldirl 87

"Gel Ian gel. Demirden korksaydlk tirene binmez­ dik" deyip duruyor, diipediiz meydan okuyor, elinde ble;ak tutan e;ocugu tahrik ediyordu. Sun ble;akh e;ocugu tamyordu. Herkes kae;tlglhal­ de 0 hie; tereddiit etmeden oglana yana�tl: "Ver Ian �u ble;agl" dedi. Oglan kanlannu� gozleri lie Slrn'ya �oyle bir baktl: "Sen kan�ma Slrn abi" dedi. Slrn sinir1enmi�ti. "Ne Ian bu! El kadar e;ocuklar ellerindeble;ak dola­ �lyor. Yok rnu bunlann bir ustasl, bir biiyiigti, ter­ biyesiz veletler" diye soylendi.

Ble;agl almak iizere oglarun iizerine yiiriidiigun­ de oteki kavgacl e;ocuk da aniden saldlrdl. Ble;agl tutan, rakibini bir iki yerinden �i�ledi, ancak SIrrl . dahil iie; ki�i birbirine girdiginden kirnin kirni vur­ dugu anla�llarnadl. Polis otosunun siren sesini duyanlar: "Ulan beni de �ahit yazarlar, i�in yoksa rnahkerneye git gel" diyerek diikkanlara doldu. Ble;akh oglan polis in geldigini anlaymca Slrn'ya doniip ble;agl uzatarak: "Slrn abi tut �unu, aman goziiniin yagml yiyim adm1l verme" diye yalvararak �a�kInllktan ora­ Clkta kalrm� alan Sun/nm eline bIe;agl tutu�turup vmladl.

Ble;agl yiyen oglan "Oy anam!" deyip ylkIlml�tl. Sun orada, donmu� gibi, elinde ble;ak, yerdeki e;o- 88 IHayat GiJzeldir cuga baklyordu. Polis Slrn'p aldl, Slrn sesini �l­ karmadl. Bu suada ambulans gelmi�, yarah �ocu­ gu hast an eye yeti�tirmi�ti.

Oglan olmedi, ama ailesi mahkemeye ba�vurdu. Her iki taraf da �ahit gostermi�ti ama, Slrn'yl sa­ vunan olmadl. Bl�agl �eken �ocuk hi� utanmadan "Ben yapmadlm" deyince, Slrn yine sessiz ve �a�­ kIn, oglarun yuzune bakakalml�h. Yaralama su­ c;:undan i�eri athlar.

Hi� yoktan i�te. Oluyor boyle �eyler. Kimsesi olmayanm, garibanm uzerine ylkIhyor su�. Su�suz yere yatan �ok.

Slrn da gIkIru 9karmadan cezasml �ekti. Bu sure i�inde Kadir U sta ona para, �ama�lr falan gonderdi. Sun' nm anaSl 0 daha bebekken ba�kasma ka�ml�, babasl memleketi terk etmi�; zavalh bebe, bir ihti­ yar babaannenin elinde kalml�h.

Slrn'yl ninesi besleyip buyiittii. Fakir bir aile idiler, kimseleri yoktu. Ama nine di­ rendi, oglaru ilk mektebi bitirene kadar okuttu. istanbul' dan koye gelmi� bir akh ba�mda kom­ �u: "Nine bu �ocugu bu koyde yalruz komayahm. Sonu son,u olacagl �obandu. Sen ver bunu, ben lIay al Giizeldirl 89 istanbul' a gotiireyim, birinin yamna �Irak vereyim sanat ogrensin, eli i� tutsun" dedi. Nine boynunu biikiip raZI oldu. Torununu opiip kokladl, gozya�lan i�inde yola vurdu. Slrn'rungi­ di�inden az bir zaman soma 0 da diinyaslill terk etti. Nine Olunce, 0 giinekadar kapismi �almayan uzak akrabalar evin, ahmn, kiic;iikbah�enin, birka<;par­ �a tarlanm iizerine <;oktiiler. Slrn'mn bunlardan haberi olmadl. Ninesinin ve­ fat ettigini bile seneler soma ogrendi. Bir daha da koye adlffilill atmadl.

Sun'yl istanbul'a getiren kom�u, Kadir Usta'mn ahbabi idi. <;ocugututarak ona gotiiriip teslim etti: "Usta ben gidiciyim, hastahk her yammi sarml�. Son bir defa siiaYI goreyim deyip koye gittim. Bu sabi hem yetim hem oksiiz, ahp geldim. Dunya fani, sevaphr. Bunu sana emanet ediyorum. Ezme, ezdirme." Adam bunlan soyledikten soma ger�ekten de ve­ fat etti. Kansermi�.

Kadir Usta da saglam sayIlmazdl. Bunca yll �lk almaz, hava girmez bodrum katlarmda, rutubet i<;inde, iki biiklum ayakkabi imal etmi�; sigara us­ tiine sigara yakml� cigerlerini c;iiriitmu�tii. 90IH ayat Giizeldir i�i brrakmaya �oktan niyetliydi, ama kahro: y;: �ICl­ nede ekmek bekleyen var. "Son bir �lrak olarak ;;u Srrn'yl yeti�tireyim, kimsesizin teki, belki bize yar olur" dedi, oglam terbiye etti, sanat ogretti. Slrn da yukanda Allah var ustasmm yuzunu yere baktrrmadl. Ama �u vukuat. Ger�ek �u ki Kadir Usta, Srrn'nm adam vuracagml ruyasmda gorse inanmazdl ama. �eriahn kestigi parmak aClmlyor. Oglaru mahku­ miyetten kurtaramadl.

Beklemek ne zor i� imi� be! <;ok bir ceza almaml�h Slrn, ama gel sen yatana sor. i�eride saat gun, gun ay oluyor. Neyse, saylh gun yine de, bitti ve Slrn cezaevin­ den �lkh. Ustasma haber vermemi�ti. Ya�h-hasta adam bu­ ralara kadar yorulmasm demi�ti.

Kadir Usta boyle Slrn'yl birdenbire kar�lsmda go­ runce �a�lrdl. Soma aglamaya ba�ladI. SanldIlar. Baba ogluna boyle sanlmaz yani. <;lrak da kan�h kutlamaya. Kebap soylediler, yi­ yip i�ip konu�tular. Slra dukkam kapamaya geldi, ak�am olmu�tu.

Kadir Usta �ekici Slrn'nm eline verdi. Ostiindeki Hayar Guzeldirl 91 emii me�in kunduraCl onliigiinii C;lkardl. Slrn'run ba�mdan gec;irdi. Bel bagml kendi eliyle bagladl. Duaslru yaph. Oglaru alnmda optii, sonra:

-Sen benim evladlmsm. Elimde biiyiidiin.Ben sen­ den razlY1m, Cenab-l Hak da raZI olsun. Diikkan artIk senindir. Bana sade aydan aya kira ver. So­ kaktaki esnafa sor, kirasl ne eder diye, 0 rakanun az altmda bir para. Bizim bahc;edeki ardiyeyi silip­ siipiirelim orada kal. <;uakburada i�te, gerisi sana kalml�. Ben arhk yokum.

Slrn gozya�lan arasmda ustasmm eline sanldl. Bir yandan opiiyor, bir yandan: "Allah raZI olsun, Al­ lah ne muradm varsa versin" diye dua ediyordu. <;lragmda gozleri ya�arrru�h. Gitti tuvalette yiizii­ nii Ylkadl.

Sun bahc;edeki ardiyeye ta�mmadl. Diikkanm bir ko�esine aC;lhr-kaparur bir karyola koydu, diikkfulda kaldl. Hem imalat, hem tamirat yapl­ yordu. Ustasmdan kalan, el i�i ayakkablya merakh epeyce mii�terisi yard!. Para darhgl c;ekmedi,hatta bir miktar biriktirdi. Ustanm hastahgl ilerleyip yataga dii�iince slk slk ziyaretine gitmeye ba�ladl. 92 IHayat Guzeldir

Bu ziyaretlerden birinde Usta Slrn'yl kastederek e�ine: - Ha yri ye, . �u c;ocugu bir ba�-goz etsek di yorum. Hayriye: - LaZlm. Yalruzhk Allah' a mahsus. Usta Slrn'ya doniiyor: - Ne dersin Slrn. Srrn'runyiizii klzarml�, elleri terlemi�, kekeleyerek: - Sen bilirsin Usta, lafml ancak soyleyebiliyor.

o slrada tesadiifen Usta'run klZl $iikriye ile goz goze geliyorlar. ikisi de hlzla kaC;lflyorbakl�lanru. $iikriye'nin ya�l gelmi� gec;iyor. Hayriye: - KlZlm bak bakahm c;ay olmu� mu? KlZ mutfaga gidince kadm Slrn'ya doniip: - Evladlm bizler senin anan-baban saYllmz. Akhn­ da biri varsa soyle, diyor. Srrn: - Yok valla yenge, nerden olsun? i�-giiC;. Ben soka­ ga bile C;lkmam. Mesaiden sonra bir ara kahveye ugruyorum. Hepsi bu. Usta oksiiriiyor,.. ��rumu iyi degil, yine de oksii- riikarasmda: :,., - Bilirimben bilirim. Goziiniikaldmp namahreme bakmaz evladlm.

$iikriye c;aylan getiriyor. Once babasma, sonra Haya/ Giizeldirl93 anasma veriyor. Slrn'mn oniine gelince ellerinde bir titreme. Bu yiizden cam bardaklar, cam tabak­ lara degerek tIklrdlyor. TlkIrhyl duyan Kadir Usta ile Hayriye Hamm bir­ birlerine bakIp giiliimsiiyorlar. Slrn da giiC; bela bardaglIu ahyor, ama 0 da elindeki bardagm cam tabaga dokunup hkIrdamasmm oniine gec;emiyor.

Ter ic;inde kaldl c;ocuk. Kalsm. Hayriye de memnun, Usta da. $iikriyeken­ dini mutfaga dar ahyor. Once yiiziine su <;arplp sa­ kinle�meye c;ah�lyor. Kalbi yerinden C;lkacaksanki. Aldlrffilyor c;arpmhya. Mutfak kaplsmdan ba�ilm uzatarak salonda neler konu�uluyor onlan duymaya c;ah�lyor.

Hadi haYlrhsl. YARA

- Biz e;ocukken burada top oynardlk. - Yok ya! Avue; ie;i kadar bir yer iistelik her yam ta�. - Adl "Kapah" idi. Hani etrah duvarla e;evriliya, gizemli bir havasl vardl. Kendimizi buraya attlk ml, kimselerin gormedigini dii�iiniir, klyaslya oynardlk. - Ama zemin ta�. Maazallah bi dii�sen kemiklerin kmhr. - 0 zamanlar toprakh. Burasl bir Bizans hamaml ml, yoksa su sarmCl ml her neyse. Isslzdl buralar, duvarlarm iizerinde yabani incirler biter, slglrClk­ lar yuva yapardl. - Ama e;ok ufakbe iistad.Futbola hie;uygun degil. - Biz biiyiidiike;e mekan kiie;iiliiyor. 0 zamanlar burasl bize inonii Stadyumu gibi gelirdi. Ne mae;­ lar yaphk burda. ikikez omuzum e;lkh, bir kere de ayaglm kInldl. - Ucuz kurtulmu�sun .. Hayat Giizeldirl 95

- Sonra buraYI restore ettiler, zemini ta� kapladl­ lar, bekc;i falan koydular, arhk c;ocuklar gelmiyor, turistik oldu. - Yahu �imdi c;ocuklar hall sahada oynuyor. - 0 da dogru ya. - Kendimizi okuldan buraya dar atardlk. <;antabir yana, ceket bir yana. Be�te haftaYlm onda bitiyor. Ama mac;bir tiirlii son a ermez, uzar da uzar, hava karanr, biz farkmda olmazdlk.

En kritik zamanda, mesela bir penalh ahyorum, birden babamm kerpeten gibi parmaklan kulagl­ rna yapl�lrdl. Etraf derin bir sessizlige gomiiliirdii. Arabacl Salih Efendi'den biitUn mahalle c;ekinirdi. Kulak babamm elinde, ba�am oniimde, c;eker gi­ derdik. Ve bu tatslzhk maC;1bi tirirdi. liN erde tiitUn" derdi babam. Ses yok. Elimi cebime atardlm. ParaYI dii�iirmii�sem tokat patlardl. Tek yirmi be�lik, tek onluk. 0 Yillarda bo­ zuk paralar sanydl, Reji tUtiinii otuz be� kuru�tu. Biz "Kapall"nm c;ocuklan c;okluk paralan orada dii�iirUr, bizden soma sahaya ii�ii�en Roman c;o­ cuklan teker teker toplardl. 96 1Hayat Giizeldir

Babam Reji tiitiinii i�erdi. Yani Tekel. Sac sobamn yamna bir eski Yeni Sabah gazetesi serer, tiitiinpa­ ketini a�ar, iizerine yayardl. Bir siire kururdu tii­ tiinler, sac sob ada me�e odunu �1t1rt11arla yanardl. Babam pa�ah, uzun, yiin donu ve yiin ku�agl ile bir dizini dikerek tiitiiniin ba�ma �6ker, saatlerce aYlklardl. Bir eli tiitiinde,bir eli kedimiz Mercan'm iizerinde. Sonunda teneke tabakaslnl �lkanr, tiitii­ nii tabakaya basar, iizerine bir iki damla esans d6- kerdi.

Babam yasemin aglzhkla i�erdi tiitiinii. Klr�ll blylklan sapsan olmu�tu. Soma beni yamna �agmr, g6z1erimden 6per: - Bir sefer de �u tiitiiniiunutma be oglum, diye se­ verdi. i�imden "Topa daldl ffil diinyaYl unutuyorum" derdim. Anam yer sofraslm kurar, sini iistiindeki �orbanm dumam tepesinden �lkardl.

Hayat zordu. Fakirdik. <::ocuktuk biz.

Ama her �ey sanki bugiinden daha giizel, daha zevkli, heyecanh ve dopdoluydu. $imdi biiyiidiik, i� gii� sahibi olduk. Ne kapah kaldl ne babaffiln hurda arabasl. Hepsi bir yana inanmazsm ama ku­ lagundan tutup c;ekmesini bile 6zliiyorum. Bana Hayat GUzeldirl 97

"Bi kere de �u tiitiinii unutma be oglum. Hem tiitiinii unutuyorsun, hem paraYI dii§uriiyorsun. Seni ne yapaylm ben �imdi?"

Ah baba ah, sag olaydm da, ayagmm altma ahp c;igneyeydin. <;ocuk ya;;ta koyup gittin bizi. RUZGARIN GGLU

Siileyman San, Sivas'm Hafik ilc;esinin ufak ve ku­ rak bir koyunde dogmu�. <::ocuklugu, kuzu, dana pe�inde gec;mi�; okuma c;agl eri�tiginde koyune be� kilometre uzakta, daha buyuk ve okulu olan bir kom�u koye gidip gelmeye ba�laml�.

Yaz kI�; yagmur c;amur.

Sivas'm bir sogugu olur arkada�, dile getiremezsin yani. Erzurum'un adl c;Il(ll11�. 0 sogukta bu yavru­ lar be� gidi�, be� geli� giinde on kilometre yUriiyor.

Neyse! Allah devlete-millete zeval vermesin. 0 SI­ ralar ta�lmah egitim C;lkml� ve c;ocuklar yurumek­ ten kurtulmu�. Arhk bir minibus onlan her gun koyden ahyor, okula gotiiruyormu�. Oh, ne iyi!

SiileymanSan artIk dortte mi, be�te mi her neyse bir giin televizyonda Dunya Atletizm �ampiyonasl'ru Hayat GuzeJdirl 99 seyrederken dahp gitmi�. Ko�uya merakh. Beden egitimi dersinde ogrehnen �ocuklan yan�t1rdlgl zaman Siileymanhep birinci geliyor.

On Dokuz MaYIs, Yirmi D� Nisan, hangi bayram olursa olsun okullararasl bir yan� olsa ogretmeni Siileyman'l gotiirtiyor. Ve Siileymanhep birinci geliyor. Hatta il�e merke- . zi Hafik'te bile yan�t1, yine birinci oldu. Bu yan�­ larda bir saat, bir spor �anta, bir e�ofman takIml, bir de markah spor ayakkabl kazandl. Olurma odasmm bir duvarma kti�tik, tahta bir raf �akIldl. Ortasmda Siileyman'm �er�eveli bir fotog­ rab, yarunda kazandlgl kupalar. Raftan a�agl ma­ dalyalar sarkIyor. Babasl Dursun Efendi, akrabalan ve btittin koy onunla ovtintiyor.

DtinyaAtletizm $ampiyonasl demi�tik. i�te televizyondaki bu programda be� bin metrede birinci gelen bir Afrikah gen�le konu�tular. Deli­ kanh hayahru anlath. Beyaz di�lerini gostererek giilen, dura dura konu�an sevimli bir zenci. Bu hayat hikayesi Siileyman'l etkiledi. <;ocuk bir koyde ya�lyor. Koy �ehre �ok uzak. YakInlarda bir il�e var, oraSI da uzak. Koyde ila� falan gibi bir ihtiya� olsa, yol ve araba olmadlgl i�in bunu kasabaya gonderiyorlar. Bu da kasabaya 100IHay ar Gilleidir

kadar ko�uyor, ko�mak ho�una gidiyor, ko�tuk�a a�lhyor. Donu�te yine ko�arak geliyor. Bi>yle boyle ko�ucu olmu�.

Siileyman{) gun karar verdi. Okula minibusle degil ko�arak gidecek. Donii�te slrhnda �anta da olsa yine ko�arak gelecek. Yapma etme dediler dinlemedi. Slrt �antaslill kaphgl gibi erkenden yola du�uyor; belli bir tempoda ko�arak okula ula�lyor, hi� yo­ rulmuyor. Minibus ondan sonra geliyor.

o da boyle bir ko�ucu oldu ama Hafik i1�esi ve koyleri dl�mda onu kimse tanlmlyordu. ilkogretim Okulu'nu bitirdigi yli istanbul' a go�ililer. C;ogalan nufusu besleyemeyen �orak koy son otuz yllda neredeyse bo�alml�h. Onlarm tarlala­ n ku�ukili, on be� yirmi koyunlan vardl. Dursun Efendi bo�a koydu olmadl, doluya koydu olmadl. Zaten dogu�tan tOpaldl. Ren�berlige dayanmasl zordu. Akrabalan, daha once istanbul' a gitm.i�, her biri bir i� tutmu�tu. Haber sahp duruyorlardl: "Sen de gel, elbet sana da bir i� buluruz."

Dursun davarlan sath, evi-barkI, tarlalan oylece blrakh, istanbul'un yolunu tuttu. Kansl Hacer, ni­ �an11 kIZl Zeynep, Siileymanve ylliar sonra dogan be� ya�mdaki Bilal. Hayat Guzeldirl 101

Bir gecekondu semtinde, akrabalanrun buldugu kiic;iik bir gecekonduya yerle�tiler. Dursun' a eski, ii<;tekerli bir i�porta arabasl buldular, bir de zablta­ run pek ugramadlgl bir ko�e. OracIkta fmdlk-flstIk satacakh. Topal bacaglyla istanbul trafiginde dola­ �amazdl. Arhk ne kazanlr ise Allah bereket versin.

Siileyman aliiminyum tepside simit sahyor, Ha­ cer evlere temizlige gidiyordu. Ne yalan soylemeli koyde kazandlklarmdan <;ok kazamyorlardl ama masraf fazla idi. Elektirik, su, telefon parasl; yol parasl, markete girince �unu da alaylffi �unu da derken para bitiyordu. Bir zaman bu istanbul'un i�ine akIl erdiremediler. Zeynep ni�anll oldugu i<;in <;ah�mlyordu. Zaten onlar i�te iken evi <;ekip <;evirecekbiri laZlmdl. Bi­ lal <;oktan mahallenin <;ocuklan arasma kahlml�h. Kii<;iik bah<;elerinde maydanoz, sogan, domates yeti�iyor. Tiim aile fertleri ak�am evin oniindeki tara<;amn altmda <;ay i<;ip sohbet ediyorlardl.

Bu mutlu tablo <;ok siirmedi. Dursun bir iki kere zabltaya yakalandl. Hem mal gitti hem araba. Akrabalar bir kere yardlm etmi�­ lerdi, bir daha yana�madllar. Hacer bir siire sonra bel hhgl oldu, i;;e gidemedi. Doktorlar ameliyat demi;;ti. Zeynep'in ni;;anllsl askerden donecekti, doniince diigiin isteyecekti. Klzm <;eyizi hazu de- 102 IHaya/ Giize/dir gildi. Siileyman'a iyi bir i� bulmak laZlmdl. Bilal seneye okula ba�layacak. Dursun'un agzml bl<;ak a<;mlyordu. Sanki koydelG fakir ama huzurlu hayatlanru ozIer olmu�tu. Yok olsun yoksulluk. Orada kalsalar <;0- cuklarm bir gelecegi, bir meslegi olmayacakh. Bel­ ki ektikleri mahsul kann doyurmaya yetmeyecek, dupeduz suruneceklerdi.

Suleyman simit tepsisini temizlemi�. Belli ki hepsini satml�. Hesabl gorup eve varml�. Bah<;e kaplsmm onundeki akasyanm dibine <;0- kup, slrhru agaca yaslaml�. Sokakta oynayan <;0- cuklara dalml�. Aralannda Bilal de var. Bir suru gecekondu <;ocugu. Y a�lan ufak. Ortada iki dokunru bisiklet. Hepsi binmek istiyor arna ya�l az buyuk, kendi gu<;li.i olanlar otekileri bin­ dirmiyor. Bilal de 0 tozun-topragm arasmda bisiklete binmi� <;ocugun ardmdan ko�uyor. Arada bir "Ben de bi­ neyim abi" diye yalvanyor, ama kim dinler.

Siileyman'myuregi CIZ etti. Ah bu ya�larda bir kez olsun bisiklete binemeyen fukara <;ocuklan. Siileyman'm ya�l ku<;uk ama akh buyuk. Ne yazlk ki elden bir �ey gelmiyor. Baba topal, ana hasta, abla ni�anh, oglan ku<;uk. Hayat Giizeldirl 103

Elinde bir alliminyum simit tepsisi, eebinde 0 gu­ nun hasllah. GotUrup ana sma vereeek. Bu boyle daha ne kadar devam edecek?

Ertesi gun ogle saatlerinde �ok sleak oldu. SUley­ man kendini bir alt ge<;idin altma ath. Ne de olsa gOlge. Beton direk �lkmtrsma oturup, simit tep­ sisini yanma kodu. $i;;esinden bir yudum su i�ti. Mendiliyle terini kuruladl. OhL. $ur�Clkta bir yanm saat otursa. iki metre ilerisinde bir gozliik\,u amea slrhm beton direge vermi;; gazete okuyor. Adam bir sure soma gozllikleri \,lkardl, gazeteyi katladl, saga sola bak­ h, gazeteyi beton diregin dibine blrakIp gitti. o gittikten soma SUleyman kalkh yerinden, ada­ mm blrakhgl gazeteyi aldl, yeniden gelip yerine yerle;;ti. Fotograflara, yazl ba�hklarma bakIyordu. Bir sureden beri gazetelerde, televizyonda bir slit ureticisi firma yogun reklam kampanyasl yurlitu­ yor. Bu <;er�evede bazl etkinlikler yaplyor. Bunlardan biri gen<;leri atletizme yonlendirmek ic;in yapllacak yan;;lar. SUleyman yan;;haberinc takIldl.

Yirmi gun sonra yapllaeaknu;;. Turkiye �apmda yururulen se<;meler bittikten soma her dalda bi- J04 IHayat Gliuldir rinci olan on ki�i finaide yan�acak. Be� bin metre yan�l da var. Kazanana bir siirii hediye yarunda yiikliibir para odiiliiverilece k diyor.

Siileymanic;ini c;ekti. "Ah be!" dedi. "$u yan�a kahlabilsem. Haberin fotografma bakh. Biri kazananlara madalya, kupa veriyor. "A, a ..!" Biraz daha dikkatli bakh, gozleri l�lladl: "Bu bizim Hamza dayl, evet o!"

Hamza Tutuk koyliisiiidi. Hatta ana tarafmdan ak­ raba olduklan ic;inona "dayl" derlerdi. Ylllar once koyden C;lkml�lar. Ailesi bunu Spor Akademisi'nde okutmu�. 0 da c;e�itli gorevlerden soma Atletizm Federasyonu'na dahil olarak orada c;ah�mayaba�­ laml�, bir yandan da hocahk yaplyor.

Bir ara Hafik'te yapllan yan�malara gelmi�, hatta birinci olan Siileyman'a bir kupa vererek gozlerin­ den opmii�, "Aferin yegenim, sende i� var, devam et" demi�ti.

Siileymanheyecanlandl, eli ayagl titremeye, kalbi c;arpmaya ba�ladl. Fotografm altmda Organizas­ yon Komitesi'nin Ba�kam olarak Hamza daymm adl gec;iyordu. HtlJGI GDze/dirt 105

Siileyman haberi bir daha okudu. Metnin sonun­ da yan�a kablmak isteyenlerin ba�vuracagl adres veriliyordu. Bu adres bulundugu yerin yakInlarmdaidi.

Hemen kalkh. Karanruvermi �ti, gidip Hamza daylyl gorecek, ne olursa olsun bu yan�a kablacakh. Odiilii ahrsa ... Odiili.i ahrsa ... Birinci olursa .. . Ohooo! NeIer olmazdl.

Zabltalar babamm arabasIDl gO,tiiriince bir siire surah aSlk, i�siz dola�tl. Soma c;aresiz gidip yine elden dii�me bir araba buldu. Ba�ka bir i� ic;in ne parasl vardl ne akh. Bu defa sabit bir yerde bek­ lemeyi terk etti, dola�maya C;lktl. Ama ak�am eve cesedi dii�iiyordu. Dola�mak babama gore degil. Elektirikc;iSeyfi Usta babaml her g6rdiigunde soy­ liiyormu�: "Yahu Dursun Efendi bizim diikkarun kenarmda bir girinti var. Yagmur almaz, kar yag­ maz bir yer. Senin arabaYl oraya c;ekelim. $u giin boyu dola�maktan kurtul." Babam mahcup, kim­ seden bir �ey isteyemez, ama bu defa ba�lID onu­ ne egip "Olur" demi�. 0 olur deyince Seyfi Usta ilave etmi�: "Senin arabayt yenileriz, ben pencere­ den bir kablo gec;irir, arabanm zeminine bir tesisat do�erim, hani alttan lSltmah camiler gibi. 0 zaman 106 IHayat Guzeldir fmdlk-flShk slcaclk olur. Mii�teri alI�maya gorsiin, araba diikkan gibi i�ler, bu yoku�tan oluk oluk in­ san akIyor." Babam "Hay agzma saglIk, yapar ml­ sm be Seyfi?" diye iisteleyince, Seyfi Usta iistiine basa basa "Yapanz elbet, hem de en krahru. Ama arhk bize bir sakal atarsm degil mi?" demi�. Babam �a�kIn: "Sakal ml, nedir o?" diye sorunca Seyfi giil­ mi.i�: "Yahu ufak bir para i�te. Burasl istanbul kim­ se kimseye kar�lhkslZ i� yapmaz" demi�. Babam siikliim piikliim"Olur , tabii" diye cevaplaml� ama, arabaYI yenileyecek para yok. 0 slkmhyla Seyfi'ye: "Peki zabltayl ne yapacaglz, ya bunu da gotiiriir­ lerse?" diye sormu�. Seyfi "Sen onlan bana blrak. Bunca Ylldlr her i�lerini gOriiriim, para aIm am. Bir dedigimi iki etmezler, tasalanma" diye cevaplaml�.

Yan�l kazamrsam, odiilii alIrsam ...

Ablamm <;eyizini diizeriz, diigiiniinii yapanz. Bilal' e bir bisiklet almz. Yeni olmasm. Sokagm ve­ letleri iki giinde hurdaya <;evirir. ikinci el olsun. Ben binemedim, 0 binsin bari.

Bu dii�iinceler ile caddeye <;lkan Siileyman kar�l kaldmma ge<;ip birsimit<;i arkada� anyor. Bu bolge onlarm, birbirlerini tamyorlar. Arkada�a raslaym­ ca simit tepsisini oglana vererek: "Benim onemli bir i�im <;lkh. Golgeye gir otur, tepsi sende kalsm, Ha yat Giize/dirt 107 ak�ama hem hesapla�mz, hem teslim almm" diye­ rek cevabml beklemeden uzakla�lyor. Dogru Hamza daymm dairesine. Giri�teki sekretere: "Hamza Bey akrabamdu. To­ pal Dursun'un oglu gelmi� deyin, 0 tarnr" diyor. KIZ biraz tereddutten soma Hamza'yl anyor. Hamza: "Gelsin" demi�.

Kaplyl a<;lp giriyor. Odada kimse yok. Az ilerleyip ellerini onune baglayarak selam veriyor. Hamza bagClkll gozli.iklerini gogsune dli�urerek ba�lrn okudugu evraktan kaldmyor. Bir sure Stileyman'l siiziiyor. - Topal Dursun'un oglu mu? - Evet, Hafik'ten, koyden hani. KatuClgillerden. Hamza biraz dahyor, soma guliimsuyor. Kalklp Stileyman'm yarnna geliyor, biraz daha bakhktan soma hahrhyor. - Hafik'teki yan�mada birinci olmu�hm. - Siz de bana kupa vermi�tiniz. - Yay be! Hahrladlm. Neydi senin adm? - SUleyman San.

Tekrar masasma ge�iyor. Stileyman'a "�u koltuga otur" di.ye i�aret edip �ay soyliiyor.

- Eel.. Stileyman San. Ho�geldin. De bakahm ne­ dir derdin? lOB IHayal GUuIdir

Siileyman yerinden dogrulup elindeki katlanml� gazeteyi uzahyor: - $u yan�a beni de al dayl. Hamza gazeteye bir goz athktan sonra: - Ciddi misin, hala ko�uyor musun? - Hem de nasll. Bi giizellik yap be day!. Be�bin' de ko�aylm, yemin sana, yiiziiniikara <;lkarmam.

Hamza Siileyman'l ahcI gozle bir daha siiziiyor. Ustii ba�l dokiintii. Belli ki odiile ihtiyaci var. Ya kazarursa, ya bir ylldlZ olursa? Ni<;in olmasm? Hamza Tutuk'un Tiirk atletizmine bir hediyesi. Bir ke�if, bir �ampiyon. Belki A vrupa'ya, belki olimpiyatlara uzanacak. Hangi hoca bir �ampiyon ke�fetmeyi istemez. Heyecanlanlyor. Giiliimseyerek bir elini masaya vuruyor: - Ulan Siileyman San. Anan seni Kadir Gecesi do­ gurmu�. Oldu bu i�.

Kalklyor. 0 kalkmca Siileyman da kalklyor. Ogla­ na yakla�lp ba�lru�efkatle ok�uyor. Elinden tutup dl�an <;lkanyor. Sekreter klza: - Arkada� Be�bin' de ko�acak. Kaydml yapm. - Olu� efendim. Siileyman' a doniiyor; alc;aksesle: - $ortun, atletin, ayakkabm? Siileyman boynunu "yok" anlammda biikiiyor. Hayat GiJz�ldirl l09

Hamza yeniden klza donerek: - Arkada�a �ort, atlet, ayakkabl, bir taklm e�of­ man. Kampanyanm spor �antasma koyup teslim edin. - Ba;;iistiine efendim. - Hemen, ;;imdi. KIZ kalklyor, Siileyman'la koridorun sonuna ka­ dar gidip bir odaya giriyorlar. Az sonra �lklp geli­ yorlar, Siileyman'm elinde �anta. - Te;;ekkiir ederim dayl. - Onemli degil. $imdi seni bir deneyelim vaktin var ml? Siileyman sevinerek: - Var, var.

Hamza Siileyman'l arabasma bindirip yaklndaki stadyuma gotiiriiyor.Yolda antrenman yaplp yap­ madlgtru soruyor. Siileyman a�lk�a ge�im darhgl �ektiklerini, simit sathgilll, ko;;mayl birakhgilll, ga­ zetede fotograh goriince �oopgeldigini anlabyor.

Stada varmca giyinip piste �ooyor. Harnza'nm elindekronometre. - Once luzh bir �oo� yapacaksm, elli metre falan, sonra tempo. Tempoyu terk etme. Son turda ben sana baglrmca var giiciinle finale ko�. Hadi goreyim seni. J 10 lHayat Giizeldir

Hava biraz sleak ama olsun. Siileyman start �izgi­ sinde bekliyor. Hamza'nm "Haydi" demesiyle frr­ hyor. Hamza oglarun atletik yaplsma, temposuna baklyor. iyi, iyi. Siileyman tempoyu terk etmeden son tura giriyor. Hamzanm "Haydi" demesiyle hlzlamyor ve 0 hlzla Be�bin'i tamamhyor.

Hamza kronometreye baklyor, neredeyse Tiirkiye rekoru. Utanmasa nara ataeak, oglaru omuzuna alaeak, yahut oraelkta Madlmak tiirkiisiinii soyle­ yerek oynayaeak

Siileymannefes nefese golgede oturan Hamza' nlIl yamna geliyor. Tlkanarak konu�uyor: - Naslhm? Bu daha ilk .. Yan�a yirmi giin varmI�, o zamana kadar toparlanm.

Hamza sevincini belli etmeden ayaklamyor. Ogla­ nm omuzunu ok�ayarak: - iyisin! Daha iyi olaeaksm. Sende kuma� var. <;a­ h�ahm, bu yan�l ahnz.

Siileyman egilip Hamza'run eliniopiiyor: - Sayende day!. Bu iyiligini nasil oderiz bilemiyo­ rum. Hamza giiliiyor: - Bilmeyeeek ne var. Tabii birinci olarak Hayat GUzeldirl J J J

$irndi galgelik yerden beraberce <;1kI�a dogru gi­ diyorlar. Harnza sazlerine arahks1z devam ediyor. - $imdi ko<;um, iyi dinle. Her ii<; giinde bir ak�am saat altIdan soma burada bulu�uyoruz. Vaktim olsa daha s1k <;ah�tInrd1m seni, ama yok. Tamam 1m? Antrenmam aksatmak yok. - Yok dap. Aloda buradaYlln. Saz. Hamza elini cebine atIp be� ytiz lira <;1kanyor. - Al �unu, beslenmene harca. Et, siit, yumurta, bal, neyse i�te. Ailene de sayle. Gti<;lti olmahsm. Slileyman utanarak ahyor parap. - Te§ekkiir ederim. Hamza yerinde duram1yor. Be� yiiz ne ki. Bir pl­ dlZ doguyor. Bir Y11d1z. Helal olsun.

Slileyman ak§am yemekten soma ev halkma bii­ tUn olup bitenleri anlath. Hepsinin i<;inde umudun ku�u kanat <;1rpmaya ba�ladl. Ve dua.

Yan�mamn yap1lacag1 gliniin gecesi Siileymanbir riiyagord ti. Mahallenin btitiin <;ocuklan toprak bir yolda ko­ �uyorlar. i<;lerinde Siileyman da var. Ama §imdiki Siileyman degil, daha kii<;tikSiileyman. 112 1Hayat Glke/dir

Elli metre ileride -riiya bu ya- bir bisiklet b:l,:'.:J; olmadan gidiyor. Glcrr glcrr, pml pml bir bisii'-tt:t. Giiyaona ilk kavu�anm olacaknu�. <::ocuklar biitiin giic;leri ile ko�uyorlar. Yoldan bir toz bulutu yiikseliyor, c;oguyalm ayak.

Siileymaniic;iincii slrada. Epeyce ko�uyorlar. Soma aniden anla�lhyor ki iki yiizmetre ileride bir w;urum varml�. Bisikleti tutamazlarsa uc;uruma yuvarlanacakml�.

<::ocuklar luzlaruyor. Siileyman da. Tam bu srra­ da yarunda Bilal peyda oluyor. Karde�i Bilal. Bilal uc;uyor. Kanadl yok ama u91yor. Siipermen gibi. Siileyman'a yakla�lp: - Ko� abi, ko� ... Sen riizgannoglusun ... Es, es, diye onu te�vik ediyor.

SiileymanBilal' e giiliimsiiyor ve birden ataga kal­ kIyor. U;uruma elli metre kaldl. Bilal: - Hadi abi, gayret, gay ret, diye C;lrpmlyor.

U c;uruma on metre, be� metre, iki metre kaldl. Siileyman'labisiklet arasmda bir metre var, yok. Bisiklet uc;uruma giderken Siileyman bir kaleci­ nin ko�eye giden topa uc;maslgibi havalanlyor ve Hayat GUzeldirl 1l3 du�tiigiinde elini uzatIp bisikleti arka tekerinden yakahyor. Kallap \ekiyor bisikleti. Yorgunluktan bitmi� ama "Oldu i�te" diye giiliimsuyor. Bilal hemen gelip "Ya��a abil" diyerek bisiklete kuruluyor, sevin\ ic;inde siirmeye \ah�lyor ama ayaklan pedala yeti�miyor.

Oteki c;ocuklar donup kalml�. Suleyman gidonun­ dan tutarak bisikleti gotiiriiyor. Bilal durmakslZm zil c;ahyor. <;ocuklardan olu�an kalabahk onlar yakla�mca ikiye aynhp zaferin sahibine yol aC;lyor. Siileyman'la Bilal ac;lian yoldan gururla ge\ip, ar­ tIk batan giiniin kIzllhgma dogru gidiyor.

Arkada kalan c;ocuklar hareketsiz, sessiz, onlar gozden kayboluncaya kadar bakIyor. Soma bir alkI� yukseliyor. SEBEBiMSiN

Beyaz e�ya magazasl ana yolun epeyce geni�ledigi donemecin ko�esinde bulunuyor. Oniinde bir top akasya var. Dolmu� duragl yiizmetre kadar a�agl­ da. Bazl yolcular duraga inmeyip akasyanm golge­ sinde bekliyor. Trafik polisleri her gordiikleri mi­ nibiise burada yolcu aldlgl i<;in cezakesiyor ama, minibiis-dolmu� bu, ceza falan dinlemez. Ordegi nerde bulursa ahr.

Tabii biraz acele etmek laZlm. ibrahim de top akasyanm altmda bekleyenlerden. Duraga inmez. ibrahim ta�r.ahbir delikanh. Biiyiik �ehrin bir biiyiik iiniversitesinde i�letme okuyor. Yurtta kahyor. ibrahim, ikinci smlfta. Biiyiik �ehre ah�amadl. Ne de olsa koylii.Koyliiniin derisi kahndlr <;ivibile i�­ lemez. Dilini diizeltemedi. Bundan <;ok utamyor. Rayat Gazeldirl 115

BaZl kclimeleri yore agzl ile soylediginde arkada�­ Ian gi.iluyor.

Buytik §ehre ah�mak zordur. <;arpar insam, yol­ dan C;lkanr. ibrahim'i c;arpamadl. Neresini c;arpa­ cak ki. Yurttan okula, okuldan yurda. Arada bir hem�chri c;ocuklarla istanbul'u geziyorlar. Cepte para yok. ibrahim hevesim kahr diye vitrinlere bile bakmlyor. Ama klzh-erkekli oturulan cafelerin onunden ge­ c;ince ic;ibir tuhaf oluyor. Sanki onlar ba�ka insanlar, kendisiba�ka. Bu yuzdcn okulda kantine bile inmi­ yor. Bakarsm biri <;aguu, mecburen masaya oturur, bir pot kIrar, herkes giller. A«;lk�asl korkuyor. Her universiteli oglan bir kIz ile geziyor. Sap gibi dola�anlar bir kendisi, bir de arkada�lan. ic;leniyor ibrahim. Ara Slra "ah" «;ekiyor. Ancak yapacak bir �ey yok. Olsa da yapamaz. Henuz �u gen«; omriin­ de koyliisu ve akrabasl olanlar hari«; bir yabanCl kIz ile konu�mu� degil. Biri kazara yuzune bakacak olsa, klzanp ba�1nI one egiyor. Kendini tarnarnen derslerine verdi. Agabeylerinin verdigi kitaplan da okuyor.

Ama!

Sayfalarm, satIrlann arasmda kah slmfta, kah yur­ dun oldugu sokakta gordugti kIzlarm yuzleri, goz- 116 lHayat GUzeldir

leri, salmarak yiiriimeleri, �akalan, kahkahalan u\U�uyor. Hele fakiiltenin koridorlan, hele merdivenlerde el ele, diz dize oturanlar. Okudugu kitabl bir yana blraktp, ISSIZ odada yata­ ga slrtiistii uzanarak tavana dahyor. Koyiinii, me�eliktepeleri, dere boylanm, -;aYlrlan, kopegini, bag bozumunu, ku ku�lanrun seslerini dii�iiniip dinliyor. Kekik kokulu riizgann iniltisi ile ferahhyor. insa­ nm ait oldugu yerden kopmasl nastl da zor. Elq;i elmadan, yaban armudundan, keklik sesinden, pmar suyundan aynlmasl; iistiine iistiine gelen arabalara, aparhmanlara, makyajh yan -;lplak ka­ dmlara ah�masl nasll zor.

o sabah yine top akasyarun gOlgesinde oturmu� bekliyor. Elinde kitaplanm, defterlerini doldurdu­ gu nayIon po�et. Bir -;anta bile alamadm be ibra­ him, acmacak haldesin. Oniinden sa-;lan boyah, makyajh, bayagl giizel bir klZ ile onun tarn aksi diizrenk ba�ortiilii, pardesiilii, oniine bakarakyii­ riiyen, siyah ok-;esiz ayakkabl giyrni� silik bir klz kol kola ge-;iyor. ibrahim'in gozleri haliyle gosteri�li klza taklhyor. KIz tbrahirn'e baklp giiliimsiiyor, bayagl giiliim­ siiyoryani. KIrk ylilIk ahbap, bir tamdlk gibi. Ge9P gidiyorlar. Hayat GiJzeidirl 117 ibrahim bu giiHimsemenin tesiri ile sarslhyor. Ba­ caklan titriyor. Vucudunu ter baslyor. byle ki gelip onilnde duran dolmu�u fark etmiyor. Dolmu� birka<; saniye bekledikten soma uzakl�lyor. ibrahim'in kendine gelmesi epeyce bir zaman ahyor. "Bu klz bana n�den giiHimsedi. Tammam etmem. Allah, Allah." o gun ak$ama kadar ne dinledigi derslerden bir �ey anladl, ne not tutabildi. KIzm yuzu, gozleri, guzelligi, gillumsemesi, gozunun onunden gitmi­ yor. Ond� bir tilrlu kurtulamlyor.

Ertesi giln yine aym saatte top akasyanm altmda. Birka<; dolmu� ge<;ti binmedi. KIzlan bekledi. KIz­ lar bu defa kar�l kaldmmdan ge<;tiler. Ve aym klz beklerurtedik bir �ey yaph. ibrahim' e el salladl. Bu klz ibrahim'i bitirecek.

Oglan "Ulan yamlml� olmayaYlm" diye sagma so­ luna bakh. Hani ba�kasma el sallar da 0 kendi us­ tilne am. HaYlr. Etrafta kimse yok. Hadi bakahm <;lkbu i�in i<;inden. ibrahim' in var olan dengesi altilst oldu. Ne ye­ diginden bir tat ahyor, ne okudugunu anllyor. N'olacak �imdi. Ya bu i� boyle devam ederse? 118 IHayal Guzeldir ibrahim dli�lindli, dli�lindli, bir �lkl� yolu bula­ madl. Oysa yapllacak i� 0 kadar basitti ki. Gidecek, kl �a direk soracak: "Karde�im, ozlir dilerim ama so:mam lazlm. Bana mi el saHadmlZ?" K1z evet veya hapr diyecek, buna gore konu�ma devam edecek. Ya bir tam�ma-arkada�hk olu�a­ cak, yahut yanh� anla�llma denilip herkes kendi yoluna gidecek. Budur. iyi, glizel de, ibrahim kIzlann yamna nasll gide­ cek? 0 soruyu nasil soracak? Ya dili dola�rrsa. VaHa rezil olur, rezil. En iyisi beklemek, i�i oluruna bIrakmak. Bakahm daha ne kadar devam edecek? ibrahim delik-de�ik bir uykudan sonra, ertesi glin aym yerde, aym saatte klzlan bekliyor. Onlar da onu �ok bekletmiyor. Gosteri�li kIzm �en-�akrak konu�malan, ara Sira athgl kahkahalar ile yakla�lyor1ar. Pardesiilli olan sanki hi� konu�muyor.

Tam ibrahim'in onlinden ge�erken aym klZ "Me­ raba! N'aber?" diyor. ibrahim tam agzml a�acak­ ken ba�mm lizerindenbir ses "iyidir! N'olsun" di­ yor. ibrahim kafasmi kaldlrmca diikkan kaplsmm kenarma dayanml�, beyaz gomlek ve kot pantolon Hayat Guzeldirl 1I9 giymi�, sac;lanjoleli bir delikanlI goruyor. Oglan yiiriiyiip giden klzlann ardmdan baklyor. ibrahim bir oglana, bir kIzlara baklyor. Az sonra gosteri�li kIz arkasma donerek oglana el salhyor. Delikanh siirekli kIzlara baktlgl iC;inibrahim/in bir kendine bir klzlara dondiigiinii, �a�mp klzardlgml goremiyor.

Vay be! Demek i�in ash bu imi�. ibrahim don up kalrm�. Kapldaki delikanlmm ses­ lenmesiyle kendine geliyor. - Arkada�, biraz konu�abilir miyiz? ibrahim biiyii1enrni� gibi: - Oluf, diyor.

Dc; basamak merdiveni C;lkIyor, beraberce magaza­ run ucundaki masaya gidiyorlar. Oglan yan yolda gi.iliirnseyip elini uzahyor: - Ben Tolga. Bu magazarunsahibinin ogluyum. Ibrahim uzanan eli slkIyor, 0 klzarml� yiiziiyle sa­ dece "ibrahim" diyebiliyor. - Vaktin varsa bir c;ay ic;elim ha, ne dersin? ibrahim aym otomat sesiyle: - Olur, diyor.

Masamn omlndeki deri kaph koltuklara kar�lhkll 120 lHayar Guzeldir oturuyorlar. Ortadaki masada kahvalh i<;in alm­ ml� poga<;&Iar var. Delikanh masaya uzamp megafonun diigmesine baslyor: - Apo! Bize iki <;ay. Kar�ldan Clzlrhh bir ses: -Oldu abi. Oglan <;6k samimi, hatta Iaubali bir tonda giiliim­ seyerek: - Bir yan1�� an1a�llma oldu galiba. Thrahim oniine baklyor: -Oyle.

<;aylar geliyor. Thrahim<;ekingen, �oku atlatamadl daha. - <;ekinmehocam, buyur. Ben de burada yalmzlm. Bizim <;lrak var ama ii<; giinliigiine memleketine gitti. Ogleye kadar mii�terigelmez. insan slklhyor. Thrahim <;aymdanbir yudum ahyor. - Bu bizim Nurgiil delidir. Boyle �akalara baYlhr. Thrahim kafasml kaldrrarak: -N urgu·· I?.. . - $u selam veren klz. Biz onunla ortaokulu bera- ber okuduk. Hatta lise ikiye kadar. Mahallemizin kIzldrr. t�te iki ylldlr <;lklyoruz. Yarundaki Ay�e. 0 da mahalleden. Ama terbiyeli, i<;ine doniik, sessiz bir kIzdrr. Birlikte dershaneye gidiyorlar. Sormasl ' aYlp sen ne i� yaplyorsun? Hayat Gilze/dirt 121

- i�letrne okuyorurn, ikinci slnlf. - Oooo!.... Universite hal Biz okuyarnadlk hocarn. i�te baba parasl, haytahk, futbol derken lise ikiden terk. Ye, ye, pogac;alar slcak. ibrahirn di1irnlenrni� pogac;alara bakIyor. Yanmda plastik c;atallar. Birini ahp iri bir parc;aya bahrarak agzma ahyor. Gerc;ektenguzel. Pastane i�i. - Yurtta ml kahyorsun? - Evet. - Mernleket? - Gurnii�hane-Kelkit. Koylerinden. - Belli. Terniz arkada�sm. istanbul senibozrnaIIU§. Ne giizel. Biz esnaf c;ocugu oldugurnuzdanadaml bir bakI�ta c;ozeriz. Bak ne diyecegim? ibrahirn'didegil rni? - Evet ibrahirn. - $irndi ibrahim karde�, rnadern tanI�hk. Sabah kahvalhda bendesin tamarn rnl? ibrahim �oku atlath, biraz rahatladl. - Bilmern, rahatslzhk verrneyeyirn. - 0 nasIl s6z, ne rahatslZhgl? Ya, ben konu�acak adam anyorum. .

Sonra biraz du�uniiyor, kanatlan dii�iiyor, yeis i<;inde: - Arna senin rnektebin var, dersinden ahkoyrnak isternern. Thrahirn arhk iyice rahatladl. <;aymdanson yudu- 122 lHa yat GUl.eldir mu alarak son lokmasml yutuyor: - Onemli degil. Tolga idi degil mi? - Evet Tolga.

Aradan bir zaman ge�ti. Tolga ile Ibrahim bayagl arkada� oldu. Soma bir gtin yinekahvalhda: - Ya, Ibrahim. Bak ne diyecegim? - Buyur. - Bozulmak yok ama. - Yok. Soz. - Senin kIz arkada�m var ml? - Yok. - Hi� olmadl ml? - Olmadl. Bizim oralarda boyle �eyler ho� kar�l- lanmaz. Ger�i ta�ra da degi�ti. Eskisi kadar Slkml­ yorlar. i� gizlice ytirtiyor. Ama ben. SlkIhyor Ibrahim lafm gerisini getiremiyor. - Evet sen. - Bende biraz �ekingenlik var. - Usttine bastm. Ben de bundan bahsedecektim. �imdi. - Evet. - Diyorum ki! - Uzattm ama. Tolga biraz duruyor, sesini yumu�ahyor: - Ay�e'yi sana yapahm.

Ibrahim elindeki bardagl masaya blraklp ani den Hayar Guze/dirl J 23 kalkIyor. Tolga endi�eli. Ne yapacak acaba? Bir �cy yaplmyor. Magazada �oyle bir tur ahyor. Be­ yaz e\,yalaraba kIyor. Terledi. Sonra kararh bir yuri.iyu�le gelip yerine oturuyor ve Tolga'ya ciddiyetle bakarak: - N aSll olacak bu i�? Tolga slkI;;annefesini bo�alhyor. i�in en zor kIsml­ ru atlath. - OraS1l1lbana buak. - Buakamam. Bir kez faka bashm biliyorsun. Tolga guliiyor. Bir sigara yakIyor. Ne�eli: - Bu defa oyle olmayacak gozum. inan bana. ibrahim clindeki bo� bardagl evirip �evirerek du­ �unuyor. Soma aniden"karar vermi� gibi: - Tamam ulan. Deneyelim. - Ha �oyle! Gen�lik ge�iyor oglum. Kitapla kurek- Ie yiirumez bu i�. Yureginin hakkIru da vermeli. Bu kIz tam sana gore. Thrahim gel-git i�inde: - Uilmiyorum. - Sen bana hangi gun bo�sun onu soyle. -Sall. - Tamam sall. 0 gun ayru saatte burada bulu�u- yoruz.

Magazada bulu;;tular. Klzlar geldi, birlikte kar�l­ daki �ay bah�esine gittiler. Tanl;;mafasll bitti. <;ay­ lar i�i1di, bir sure �ene �al1l1dl. Thrahim ile A y�e 124 IHayat Guzeldir app olmasm diye arada bir "Ha, hu" diye giiya soze kan�tIlar. 0 sirada Tolga ile Nurgiil bir ma­ gazada indirim varmI�, bir bakIp gelelim diyerek kalktIlar. Ay�e ile ibrahim ba�ba�a kaldilar. Epey­ ce bir siire sessizlikten sonra, ne de olsa istanbul midIr, Ay�e soze ba�ladI: - i�letmede okuyormu�sunuz. - Evet, oyle. - Biz de dershaneye gidiyoruz ama ben pek umut- lu degilim. - Neden? - Temel zayIf. ibrahim harekete ge�me zamanmm geldigini anla­ yIp ilk hamlesini yaplyor: - Bak Ay�e! SakIn yanh� anlama. Tolga bana her �eyi anlattI. Seni ve aileni. Baban olmii�. iki kIz karde�in daha varffil�. Ge�im zor. Dershaneler pa­ hall. Diyorum ki... - Evet. - Ben kIzlarla konu�maYI beceremem. Koyde ye- ti�tik, ah�amadik. Tabii her koylii �ocugu boyle degil, YIrtIk olanlan da var. Ben!.. Ne desem mi­ zaClffi boyle. - i�e kaparuk. - Tam isabet. - Meraklanma, ben de oyleyim. - Ama derslerim iyidir. Bilhassa sayisal. Matema- tik,fizik falan. HayatGUzeldirl J 25

- Bana lazlm olan da bunlar i�te. - Ne giizel. Diyorum ki. - Evet. - Dershaneyi blrak. Seni ben c;ah�tIraylm. ilkgiri�- te iiniversiteyi kazanamazsan, i�te �uraya yazlYo­ rum, ben bu istanbul'u terk ederim. Ay�e sevinmi�, giiliimseyerek: - Aman Allah saklasm. Peki Nurgiil ne olacak? - Onu bo�ver. Havai bir kIz. Hem Tolga ben onu idare ederim dedi. - <::ok iyisin ibrahim. Te�ekkiir ederim. Olur tabii. ibrahim kIzardl. Oniine bakmaya ba�ladl. Sonra bir gayretle ba�ml kaldmp, "<::aylan tazeleyelim" dedi. Ay�e'nin cevabml beklemeden yanlarmdan gec;en garsona seslendi: - Karde� baksana! Bizim c;aylan tazeler misin? <::aylar gelinceye kadar konu�madilar. Ara Slra birbirlerinin yiiziine bakIyor, goz goze geliyor, giiliimsiiyor ama bu bakl�l uzataffilyorlardl. ikisi de c;ok mutluydu. Oyle ki ibrahim bu slrada gol­ gesine slgmdlklan, Ihlamurun dalmda oten ku�u Ay�e'ye taruth.

- Bu ku�u tanlyor musun? - YooL. Ama giizel otiiyor. - Giizeldir. Bu saka. Sadece erkekleri otero Aslmda bu mevsimde �ehirde olmaz. Bunlar kIr ku�u. - Peki bu nasll kalffil�burada? J 26 /Hayar Giizeldir

Thrahim kekeleyerek: - ikimiz ic;in galiba, diyebildi. o slrada ikindi ezam okunmaya ba�ladl. Thrahim ayaklandl: - Ben �u mescitte ikindiyi kIhp geleyim.

Ogian gittikten sonra A y�e elinde c;ay ka�ilgl, onu evirip-c;evirerek, ku�, namaz, Thrahim, dershane, ev, ne olacak bu i�, Nurgiil ile Tolga bilerek gitti­ ler, iyi ki ders teklif etti, ne malum c;ocukiyi kaipli belki ondandlr gibi birinden otekine atlayarak bir siirii �ey iizerinde dii�iiniip durdu.

Thrahim geIdi, oturdu. Ay�e: - Allah kabul etsin. Thrahim: - Sen namaz kIhyor musun? Ay�e utanc;la ba�ml egdi: - Bilmiyorum ki. Thrahim �a�kIn: - Ama ba�ml ortiiyorsun. - Annem oyle istiyor. - N asIl olur, anan-baban sana namaZl ogretmedi- ler mi? - Babam ben kiic;iikken oidii. Ardmdan kotii ko­ nu�mak yakI�lk almaz, ama sarho�un tekiydi. ic;er ic;er gelip anaml doverdi. Bize de c;ok c;ektir­ di. <;ah�mazdl. Onda ne oruc;, ne namaz. Bizi an- Hayat Giize/dirt J 27 nem biiyiittii. Evlere temizlige giderek. Biz fakiriz, saklayacak degilim. Annemin biitiin derdi beni okutmak. Kendisi namaz kllar. Ama nas11? Kii�iik­ ken ninesi birka� sure ogretmi�. Yalan-yanll� i�te onlarla. Bize ogretmeye giicii yetmedi garibimin. Yorgun argm dii�erdi eve. Hala da oyle. Ay§e'nin gozleri ya;>anyor.Th rahim bu konuyu a<;­ hgma pi�man. - Uziilrne ben sana ogretirim. - Nas11? - Bak �imdi. Once sana bjr ilmihal kitabl getirece- gim. Kolay, anla�lhr, ufak bir �ey. Buradan Allah, Peygamber, Kur' an, namaz, oru<;, haram-helal, yani dinimizin esaslarml ogreneceksin. Sen de kar­ deiilerineogretirsin. Ay�e heyecanlamyor: -Sonra. - Soma, bir Kur' an alfabesi getirecegim. Oradan hem Kur'an okuma)'l ogrenir, hem de sureleri ez­ berlersin. Korkma, yeni yazlsl da var, ben yanh�la­ rml diizeltirim.

Ay§e te�ekkiir etmek l<;m, i<;inden geldigi i<;in, ba�ka bir niyeti olmadlgl i�in, safiyane uzarup ibrahim'in elini tuttu. Thrahim onun gozlerine bak­ tI. Ay�e clini <;ekti: - Ne kadar iyi adamsm sen. Bllmem ki na511 te§ek­ ki.irede yim. 128 lHayat GUzeldir ibrahim kIzardl: - Onemi yok, yeter ki... - Evet, yeter ki... ibrahim lafm gerisini getiremedi. Egdi, biiktii: - Yani �ey. $u derslere ba�layahm. Sen annene her �eyi anlat, gizli sakll bir �ey olmasm. Sonra saatine bakh: - Kalkahm istersen, bunlarm donecegi yok. Hem dersim var benim.

KalkIyorlar.

Tolga giderken <;ay paralanrufazlaslyla vermi�, he­ sap odemediler, birbirlerine baklp giiliimsediler. Bu son bakI�ta ibrahim Ay�e'nin 0 diiz ba�ortii, o silik pardesii altmda kahp kaybolan ince-zarif­ ozgiin bir giizelligi oldugunu, kirpiklerinin uzun­ lugunu, sag yanagmda bir garnze bulundugunu fark etti.

Ay�e annesine her �eyi anlath. Kadm memnun oldu. 0 Nurgiil denen hasbadan zaten ho�lannu­ yordu. En <;ok da dershane parasmdan kurtuldu­ guna sevinmi�ti.

Aradan epey zaman gec;ti. Ay�e Kur'an okumaYI ogrendi, namaza ba�ladl. Universite smavlarml kazandl. i�letme'ye yazIl- Hayar GiJzeldirt 129 dl. $imdi 0 birinci slrufta, ibrahim u�te. Hergtin birbirlerini goruyorlar. Hatta Ane Thrahim'i eve bile davet cUi. Annesi meraklanml�, taru�hlar. ib­ r�him, Ay�e'ye burs buldu. Anasml kendi koyun­ den, uzaktan bir akraba bir avukatm yanma hiz­ metli olarak yerle�tirdi. Kadm Thrahim' e dua edip duruyor. Ulan ibrahim, Allah'm koyliisu, sen bu ks.dar i�i nasll becerdin?

Bir gUn ibrahim He A y�e bir �ay bah�esinde Nurgul'u gordliler. Bcyaz uniformah, yakl�lkh bir Deniz Harp Okulu ogrencisi ile beraberdi. Vine oyle �en-�akrak. Neredeyse oglarun agzmm i�ine girecek. o� gun sonra ibrahim Tolga'ya rasladl. Biraz te­ rcddutten sonra Nurb>i.ilba hsini a�h, Bahriyeli'den bahsctti. Tolga orall degildi: - Blrak �u deliyi ya, dedi. Biz onunla �oktan aynl­ dlk. Ben �imdi b��ka bir klZla �lklyorum. ibrahim apl�lp kaldl. Bir �cy demedi. Aynldtlar. "<::lklyorum ha!" Her �lkli'mbir ini�i vardlr Tolga.

Ama ne! DONE DONE

- �imdi yarumdalarHaCl abi. <;aysoyledim, poga­ �a aldlm. Kadm temiz yiizlii biri; ama �ok �ekmi� belli, gen� ya�ta �okiivermi�. D� �ocuk var. Biiyii­ ga oglan sekiz ya�mda. Ortanca yine oglan be� ya­ �mda. Kii�iigii klz; san sa�h, mavi gozlii �ok giizel bir �ocuk, ii� ya�mda.

Adam Laleli'de �ah�lyormu�. Sarho�, her yol var. Kadlm siireklidoviiy ormu�. Sonra bir Romen klzm pe�inden Romartya'ya gitmi�, bir daha donmemi�. Kadm konfeksiyonda �ah�lyormu�, krizde i�ten �lkarml�lar. Merdiven falan silmi�, hastalanml�, �ah�amaz olmu�. Kirayl veremeyince ev sahibi bunlan kaplya koymu�. Bana geldi, derdini dok­ rn. Onurlu ama �aresiz i�te. Ne ana var, ne baba. Akrabalan hi� orah olmaml�lar. insanhk oldii be HaCl abi. Bilmem ki ne yapsak. Belediye'ye falan ffil gideyim, yoksahaYlr kurumlarma ml? Kom�u­ lan, "Git, 0 senin derdine derman olur" demi�ler; Hayal GiizeJdirl 131 kalklp gelrni�.Ben de once sana dam�ayIrn dedirn.

- iyi ettin Muhtar. Bo�ver §irndi Belediye'yi. Belediye'nin oniinde bunlardan yiizlercesi var. Bak �irndi! - Buyur abi. - Bizirn oradaki ev bo�. Yeni boya-badana edildi, terterniz. Ah§ap, u£ak arna bunlara yeter. Aileyi oraya yerle�tir. Anahtar sendeydi degil rni? - Bende abi. - iyi, onlan oraya yerle�tir. -HaCl abi! - Evet. - Ya, nasil desern. Kadmm ne e�yasl, ne de parasl var. Tarn tam. - Aniadirn. ikinci el Siileyrnan'a git. Ne lazirnsa iste. Hall, buzdolabl, e;arna�nr rnakinasl, hrm, tele­ vizyon. Her neyse, hepsini versin. Eksigi kalrna­ sm. Oturrna odasl, yatak odasl, e;ocuklara ranza, yani arhk bilirsin i§te. Hesabim bana yazsm. Oradan �ey, irfan'a gee;.Kap kacak, rnutfake§yasl, e;ay ka�lgma kadar, tencere tava tarnarnmial. Bana yazsm. Ha az daha unutuyordurn.Yataklar ikinci el olrna­ sm. Yatak, yastlk, e;ar�a£ onlan Kilisli'den alacak­ sm. Tarnarnrru? - Olur abi. - Ne kaidl geriye? J 32 lHa yat GUzeldir

- $ey abi. - Evladlm geveleme, de bakahm. - . -\bi para. - Evet 0 da var tabii. Kuyumcu HaCl Osman' a ugra. Meseleyi anlat. Kendi kesesinden verirse versin. Yok vermezse, yine versin, bana yazsm. Osman bu, belli olmaz. Kafi miktarda para. Ben bilmem, . onu ona sen soyle. - Soylerim HaCl abi. Allah raZI olsun.

- Sana da i� dii�iiyorMuhtar. - Nasll abi? - <;ocuklan okula yazdlr. Bir de sor bakahm, bir makina alsak kadm evde parc;aba�l nakl�, konfek­ siyon i�i, yahu ne bileyim ben. i�te sor. Hangi i�i biliyor, hangi makinaYI alahm. Tamam ml? Muhtar "Bi dakka abi, kapatma" diyerek kadma soruyor. Kadm c;ok memnun, �u makinaYI ahrsa­ ruz �u, �u i�leri yapanm diyor. Muhtar yeniden HaCl'ya donerek:

- <;ah�mm diyor abi, makinaYI dedi. Tamamdlr, ben anladlm. <;ok giizel. $imdi. Bak. <;erkeskoy'lU Ali'ye ugra. En yakm atOlye onun. Kadml da gotiir. HaCl abim gonderdi des in. i� versin kadmcaglza. 0 �imdi SIZ­ lamr, dardaytm, i�im yok, borcum c;ok falan diye aglar, sakln inanma. Olmaza yatarsa ona deki: HaCl Hayat Gaze/dirt J JJ

abim dedi ki; oraya gelirscm onu hacamat ederim , haberi olsun. Tamam ml? Muhtar gilluyor: - Tamamdlr abi. Zaten senin adml duyunca ho;;a fm yagl kesilir. - Elbette carum, dilenmiyoruz biz. Kadm i� yapa­ cak parasml alacak. - Eyvallah abi. - Hadi Allah yardlmcm olsun. Kadma sayle uzill': mesin. Bu mahalle onu ortada blrakmaz. Sana da epi2)'ce i� yilkledik, lakin unutma muhtarhk mu­ hilrbasma kla olmaz, derde derman olacaksm. - Emrin olur abi. Vazifemiz. - Aferin. Kapattyorum. Bir eksik yok degil mi? - Her �ey tamam, tasalanma abi. - iyi. Saghcakla kal. Hadi iyisin yine sevabm yansl sana. - Sayende abi, ellerinden aperim.

HaCl <;ic;ekycti�tiriyordu. Qyle az-buz degil bu i�in ihracatml yaplyordu. Dede meslegi, vaktiyle bunlarm ailesi saraya giil gondcrmi�.

Bu HaCl genc;ligindeyoldan <;lkml�. Bayagl bir k,:'. badap: bayagl bir hovarda. Semt halkI c;ekinirmi�. RQhmctli dcdesi bunu evden kovmu�. Bir zaman ' gurbet gezmi� HaCl. Sonunda Cenab-l Hakk'm J 34 1Hayat Guzeldir yardlml ile boyle ipi klfml� adamlann elinden tutan bir miir�ide raslaml�. Baglam� 0 baglam�. KabadaYl gene; gitmi�, muq;idi ile Hac'dan donen miibarek bir zat gelmi�. Dede bunu boyle goriince boynuna sanhp agla­ ml�. Hemen bir �iikiir namaZl kllarak saatlerce dua etmi�. Sormu� "Seni kim yola getirdi" diye. Hacl "Soz verdim soyleyemem" demi�. o giinden soma omriinii karafillerin, giillerin, siimbiillerin, papatyalann arasmda gee;irmi�. Ba­ basml kiie;iik ya�ta kaybettigi ie;in onu dedesi bii­ yiitmii�. Dede Oliince ailenin reisi Hacl olmu�. Bunlar kalabahk bir kabile. Hepsi de e;ie;eke;i.

Hacl, e;ie;eklerle dii�e-kalka nur yiizlii bir e;ie;ek 01- mu� anlayacagmlz.

<;ie;ek serasmda yiiriirken �u gelen telefona, bu yardlmm kendisine nasip olmasma �iikretmeye ba�ladl. "Ya Rabbi onca kulun arasmdan beni see;­ tin" diyerek aglamaya ba�ladl. Bir gUl, bir karanfil kokladl. Derken kalbi kabardl, c;ie;ekler arasmda aglaya aglaya semaya ba�ladl. Yani biillin kainat ile birlikte duaya durdu.

Yandlkc;aalev lendi, alev aldlkc;adonmesi hlzlandl. Siz e;ic;eklerine sandffilz. Onlar boylebir ate�in ya- Hayal GUzeldirt /35 laZilll goriir de dayanabilirler mi? Bu defa alem-i manaya dalml� HaCl'mn etrafIm sardllar, bir halka olu;;turdular. Donduk�e yamyor, yandlk�a donuyorlardl. Bir �air bunu �oyle �iire dokti.i:

C;zkalz goklere ahzm �ereri done done Yandz kandil-i sipihrin cigeri done done

Ayagl yer mi basar ziilfiineberdar olanm Zevk ii �evk ile verir can ii seri done done

Bu ciimbu� serada �aglayan gibi akadursun; uzak­ tan HaCl'p gorenler agu agu �i�ekler arasmda yu­ ruyen sakin bir adaml gormu� olurlar. KARPUZ ikisi de fakir aile c;ocugu. Cemal altlda Selim yedide okuyor. Yaz tatillerinde evlerine yakm Sebze Hali'ne gi­ diyorlar. Belki bir i� C;lkar, liC;be� kuru� kazamnz diye.

Ama Hal' de i� bekleyen c;ok adam var. Amcalar, dayIlar, agabeyler. Hem bunlar daha c;ocuk. <;op kadar bilekleri var. 0 koca kolilerin, sandlklann, kasalann, c;uvallarmaltma giremez, kaldlramazlar.

Olsun. Geziniyorlar i�te .. Karanhk gecede, kara toprakta, kara kanncaYl go­ rlip, nzkml veren Mevlclm bu c;ocuklan da sevin­ dirir elbet.

Nitekim oldu. Bir kabzlmal seslendi. Bir kenara ylgdlgl bo� kasa- Hayat Glizeldirl 137

Ian oraclga park etrni� karnyonet kasasma ytikle­ melerini teklif eHi.

- Ka<; lira. - ikinize be� kaglt. -Tarnam. Biri karnyonet kasasma <;lktl, oteki kasalan ona iltmaya ba;;ladl. ilunca )'lldlr Hal'de <;ah�ilyorlar; kasa nasIl istiflenir biliyorlar. Kabzlrnal zaten ara­ da bir yan gozlc babyor.

C;abuk <;ah�hlar. ilk i�, ilk para. Sevinrni�lerdi, he­ yecan basml;>h. Kan-ter i<;inde kaldllar, goz a<;lp kapaymcaya kadar yuklemeyi bitirdiler. Ellerini pantolonlanmn ardma surerek ternizleyip kabzlmalm carnekftnh yazIhanesine girdiler.

- Yilkledikamea . Kabzlmal iri mereekli gozluklerle egildigi defter­ den ba�lm kaldlrdl. Gozliiklerini <;lkardl. Bir karn­ yonete, bir <;oculdarabakh. iyi adamdl, gillurnsedi:

-Afcrin bn. Bayagl dizmi�siniz. iklsi blrden: - Ah�bmz amea. Kabzlrl1�!1 yerlnden kalktl, cebinden bir kaglt be\?­ lik <;lkmp Selim'e verdi. 0 daha buyiik ya. Para buyiige verilir. Buyuk d� kuc;tigtin hakkmJ teslim 138 IHayat Guzeldir eder. Onunla da kalmadl, ardmdaki iri iiziim se­ petinden, iki salkIm kara iiziirn �ekti; birini birine, otekini otekine verdi: "Bu da benden" dedi. C;o­ cuklar te�ekkiir ettiler. y aZlhaneden �lkarken arkalanndan seslendi: - Ara sua ugraym. C;ocuklarbir likte donerek: - Ugranz amca, dediler ve sevine sevine uzakla�­ hlar. Kabzlmal onlann ardmdan bakh bakh. Bu sebze haline ilk adlm athgl giinii hahrladl. i�te bu �o­ cuklar kadar ya var, ya yoktu. Babasl Oleli bir ay olmu�tu. DaYlsl da kabzlmaldl. 0 getirdi. Geli�, 0 geli�. Bir sigara yakh, dumanml savurdu. "Zaman nasIl da ge�iyor" diye derin dii�iincelere dalacakh ki mii�teri geldi. Oyledir. Mii�teri gelir, dii�iince gider.

Selim bakkaldan bir ekmek aldl. Hal dl�ma �lklP bir agacm golgesine �oktiiler. Ek­ megi ikiye bOliip iiziimle bir giizel yediler. Ogle ezaru okunuyordu. Gidip �e�meden su i�tiler ve el-yiiz Ylkadllar. Tekrar agacm golgesine girdiler. Cemal topraga slrtiistii uzandl, ellerini boynunun altmda kenetledi, bulutlan seyre durdu. Hava slcak, �ok slcak.

Giinler boyle ge�iyordu i�te. Hayat Guzeldirt 139

Yaz boyle ge<;iyordu. Bir gun kasalara domates diziyor, ertesi gun sag­ lamml <;uriigunden aymyorlardl. Sebze-meyve ti­ careti netameli i�; <;abuk alacak, <;abuk satacakslIl. Yoksa <;urur.

A yru kabzlmal bir gun <;ocuklan yine <;aglrdl. in­ dirilecek bir kamyonet karpuz vardl. "indirebilir misiniz?" diye sordu. <::ocuklar once birbirlerine, soma kamyonete bakIp "indiririz" dediler. - Ka<; lira? - ikinize be�erden on lira veririm. -Tamam. - KIrmak yok ama! - Yok.

<::ocuklar olanca gu<;leriyle <;ah�h. Biri ahyor, oteki havada tutup kabzlmalm gosterdigi yere ylglyOr. Ak�am ezam okundu, i;; bitmedi. <::ocuklar tela;;­ landl. Bu saatte evde olmalan gerekirdi. 0 tela;; i<;inde bir karpuz kInldl. Utamm�lardl, mal sahibi "Zaran yok, devam edin" dedi. i;;i bitirip paralanm aldllar. <::ok yorulmu� ve terlemi�lerdi. Kabzlmal hediye olarak her birine bir karpuz verdi. Sevindiler. Gi­ dip �e�mede el-yuz Ylkadllar. Karanhk basml�h. Evin yolunu tuttular. ikiside endi�eliydi. Hi<;bu kadar ge<;kalmaffil;;lardl. 140 IHayatGUzeldir

Cernal'in babaSl i� bulduk�a �ah�an, ak�arnlan evde ie;en bir adarndl. ince rnarangoz irni�. CernaI Vsta deyince iizerine yok irni�. Diikkam yanrnl�, bu da diinyayakiisiip kendini ic;kiyeverrni�� Alko­ lik degil, ak�arncl. �ohreti yaygm oldugu i�in kIy­ rnetli rnobilyalarm tarniri gerektiginde �agmrlar, o da takIrnlanm toplar gider. Cider arna �ok para ister. Veriyorlar. <;iinkii adam sanatC;l, i�i biliyor.

BazIlan sanatla zenaah birbirinden aymr. Beyhu­ de bir aynrn. Daha dogrusu sanate;mm kendini otekilerin iistiinde tutrnak ie;in see;tigi ve gariptir destek buldugu bir �ey. Bah'dan bize gelrni�. Biz­ de "dahi" yoktur. Herkes i�ini yapar. i�ini iyi yap­ rnak ahlak geregidir. Zenaat erbablmn yaphgl bir sandalye bir rnezarta�l ile ressarnmtablosu arasm­ da ne fark var? Efendirn ressarn tablosuna kendini kahyorrnu�, yenilik yaplyorrnu� vesaire. Oteki de yaplyor. Sanate;mm yiice, eri�ilrnez bir rnevkiye e;lkanlrnasl pagan donerninden kalrnadlr. ina bir aynrn yapIlrnasl gerekiyorsa onu Cenab-l Hak ki­ tabmda bildirrni�.

Vlu olan ancak takva sahibi olandlr. ister vezir, is­ ter �air, isterse e;ornlekc;i olsun. Dahilik abarhdlr. Tevazu asIldlr.

Cernalgee; kalrnl�h. Hayal Gu,eldirl 141

BabaSl sofraya oturmu�, �i�cyi yanlaml�tl. Cernal sessizce banyoya girdi, elini yiiziinii sabunladl. Annesiyeti�ti hemen. "Nerde kaldm oglurn,baba­ m biliyorsun" . Cernal titreyen sesiyle "Karpuz in­ dirdik i� uzadl. Adam ,bize bir karpuz hediye etti." . Elini cebine ahp kaglt be� liraYI anasma uzath. "Eu da para". AnaSI f;'cfkat ve merhametle sanldl ogluna, havluyu clinden ahp kendi eli ile yiiziinii gozunu kuruladl. Gozleri ya�arrru�tl. Bir yandan konu�uyor, bir yandan oglunun ba�ml ok�uyordu: "Benim oglurn bilyUmii� de kolunda karpuz He geliyor. Allah nazardan saklasm. Babana ne diye­ cl'giz?" "Bilmem, olan oldu."

Ana-ogul <;ckinerek sofraya yana§h. Baba kIzarml� gozleri ile yerinden kalktI: - Nerde kaldm Ian? - Hal'de idik, Selim'le. Yuziinde bir tokat §akladl, burnu kanadl Cernal'in. KIZ karde�i kii<;iik Ay�e sessizce aglarnaya ba�la­ dl. Am1e mercirnek <;orbasml tencere ile sofraya indirdi. Adamm <;ocuklan, hatta bazen kendisini d6vmesine ah�kmdl. Ustelemedi. Zaten adam oyle tekme-tokat giri�mez, azarlar, en fazla bir tokat atardl. Anne elleri belinde: - <::ah�ml� babasl, para kazanml�. - Ya! Ne kadar? - Bc� lira. Kazamnca bema getiriyor. Akllhdlr be- 142 IHayat Guzeldir nim oglum, parasml �ar-�ur etmez. Mutfaga dogru gidiyor kadm. Giderken soyleniyor. - Hemen parhyorsun. Bi sor be adam. Neden ge� kalml� diye, bi sor.

Cemal cebinden mendil �lkanp kanayan burnunu siliyor. Ba�l oniinde. Kad1l1 elinde bir tepsi, tepside karpuz geliyor. - Bir de karpuz getirdi babasl. Adam hediye etmi�. Baba elindeki rakI dolu �ay bardag1l11 masaya brra­ kIyor. Bir oglana, bir karpuza bakIyor. Bir baba ne de olsa bir babadlr. Kar�)ls1l1da, ba�)l egik, aglama­ mak i�in di�ini slkan ogluna bakIyor. i�i kabanyor:

- Karpuz hal Gel Ian buraya.

Cemal endi�eyle yakla�lyor babas1l1a. Adam oglu­ nu dizine oturtup, yanag1l1a, az once tokatl �akIp kIzarttlgl yanagma bir opiiciik konduruyor. Sonra her yiiregi yufka sarho� gibi sanhyor ogluna, opii­ yor, kokluyor. Bu ilk. Bu ilk sevgi seli Cemal'i de i�ine ahyor. Tokatl unutuyor. Agzl rakI kokan bir baba. i�inde ku�lar w;uyor Cemal'in.

- Aferin ogluma, aferin. Okuyacak, miidiir olacak benim oglum. Oyle mi Ian? Hayar Guze/dirt 143

- Evet baba.

Ana da oturuyor sofraya. Bu tokath, pahrhh, ama sevgi dolu adaml seviyor. Sobadaki odunlar �lhr­ dlYOr. Uzerindeki mavi �inko demlikten melodiler yukseliyor. Az soma yemek biter, �ay gelir.

Cemal ile Selim �evre yolunu goren bir agacm gOl­ gesine oturmu�lar. Hem yoldan ge�en ara�lan sey­ rediyor, hem konu�uyor1ar.

- Ne dedi baban, ge� kalml�hk biliyorsun. - KIzdl. i�iyordu. Bi tokat ath. -Sonra. - Soma anam girdi araya. Vurma oglana, �ah�ml� para kazanml� dedi. Babam �a�lrdl. "Para hal Ka� lira?" diye sordu. Anam be� lira deyince �a�lrdl "Vay be!" dedi. - Soma. - Soma annem dedi ki "Sade para degil, bir de karpuz getirdi" dedi. Babam yumu�adl. Bakma sen iyi adamdlr. Bazan patlar boyle, sonra saner. Beni dizine oturttu, sevdi, ok�adl. "Benim oglum okuyup mudur olacak" dedi. iyi adam, ama i�ince saplhyor.

Bir sure sessiz kaldIlar. Soma Selim: -Cemal! /44 IHayat GUze/dir

- HI! - Biraz hayal kursak diyorurn. - iyi, kurahrn. - Paralan biriktiyoruz. - Biriktiriyoruz. - Bizirn kabzIrnala gidiyoruz. - Gidiyoruz. - Bir karnyonet karpuz ahyoruz. Cernal �a�km: - Ne yapacagiz bir karnyonet karpuzu? - Carni onundeki �mar var ya. - Evet. - Onun dibine diyorurn. - Evet. - Bi karpuz sergisi a�lyoruZ. Bi de renkli arnpuller. Cernal �oyle bir du�undu. Yerden ufak bir ta� ahp a�aglya flrlath. Renkli arnpuller ha. Sine rna sanki. Ne�elendi. Selirn'e dondu: - A�anz anasmi sataYIrn. - Bir yaz boyu satsak karpuzu. - Dunya kadar pararniz olur. iki arkada� ger�ekten karpuz sergisini a�rnl�, ger­ �ekten �ok para kazanrnl� gibi rnutlu, arhk konu�­ rnuyorlar. ikisi de golgeye slrtUstU uzamp bulutla­ n seyrediyor.

Gune� ortahgi kavuruyor. ROMAN HAV ASI

Durduk. Ne oldu acaba? $oWr camdan ba�ml \lkanp ileriye dogru bakh baktl, anlayarnadl. - istanbul burasl, kim bilir yine ne oldu, dedi. Bir sigara yakh. Sonra: - RahatslZ ediyor mu abi, dedi. - Yok, dedirn. i\ sen. Epeyce bekledik. Slklldlk bayagl. Yayalarda bir harek�tli1ik var. Bozdogan Kerneri'ne dogru gidi­ yorlar. Ne oldu acaba? Scnunda �of6r de, ben de dayanarnaYlp indik ara­ badan.

0000 ... Kerner'in dibi ana baba giinii. Polis, itfai­ ye, arnbulanslar. Once kaza oldu sandlk, rnegerse degilmi�. Arabalar bo�aldl, birlikte Kerner'e dogru gidiyoruz. Yolda birine sordurn: - Ne var, n'olmu�? 146 IHayat Guzeldi,

Adam kaYltslz: - Biri yine intihara kalkl�ml� galiba.

Kalabahk kafasml kaldlrml� Kemer'in iizerine dogru baklyor. Yakla�hk, bakhk. Bir kadm var orada. A�aglda bir karma�a, televizyon kameralan, polis­ ler, itfaiye onlem alml�, atlar falan diye �adlr ml, siingeryatak ml, i�te ondan a�ml�. Her kafadan bir ses �lklyor. Bir ko�ede bir grup gen� "Atla, atla" diye tempo tutuyor. 6tekiler onlan susturmaya �abahyor. $ofor: - C;ok oluyor abi. Eskiden Bogaz Kopriisii'nden atlamak moda idi, amnda televizyona �lklyorsun. $ofOre �a�kmhkla bakhm, sigarasml tiittiiriiyor, 0 da kaYltslz. Kemer'deki kadm. Esmerin karasl bir kadm. Otuz ya�larmda var yok, ama �okmii�. Ustiinde bir klsa kollu gri penye; altmda lacivert bir e�ofman, aya­ gmda terlikler, sa�-ba�-surat dagmlk, aglamaktan gozleri �i�mi�. 0 kadar uzaktan bu �i�mi� gozle­ ri nasIl goriiyorum? Haylr gormiiyorum, tahmin ediyorum. Roma devrinden bu yana Kemer'in iizerine �lkan . ka�mci insan bu? Ne tuhaf soru. C;lkml�i�te, yiirii­ mii�, tam ortaya gelmi�, oraya �okmii�. Bir zaman Hayar Gaze/dirl 147 altmdan akIp giden ara9ara dalml�hr. Ne dii�iill­ mii�tiir? Sana ne be adam. i�te belli, aglaml�, sus­ mu�, mevsim kl�a dondii ii�iimii�tiir. Ama 0 ruh haliyle ii�u.diigiinii fark etmemi�tir. istanbul'un baZI agac;lan �ubat ayma kadar yaprak dokmez. Hatta pastuma yazl olur, c;imenler yeni­ den boy atar, san c;ic;ekler ac;ar, samrsm bahar gel­ mi�. Kemer'in koca ta�lan arasmdan incir filizleri, ad1l11 bilemedigimiz dikenler, bitkiler ye�ermi�; yer yer otlar ve 0 san c;ic;ekler.

Kadm orada oturuyor. Kim bilir ne zamandan beri oturuyor. ilk kim gor­ dii onu acaba? intihar edecegine nasll karar verdi­ ler. Belki c;ic;ek toplamaya C;lkml�hr. Sululuk etme. Her neyse i�te polis, itfaiye, kalabahk herkes ora­ da. Ama kadm fark etmiyor kimseyi. Sesleri duy­ muyor.

Derken yangm merdiveni yiikseldi. Yiikseldi. Ka­ dmm oniine kadar geldi. ic;indeki gorevliler onun­ la konu�maya c;ah�lyor. Bu slrada kadm 0 elem dolu dalgmhgmdan kurtu­ lup bagmp c;aglrmaya ba�hyor, ne dedigi pek an­ la�Ilmlyor. Sonra ayaga kalkIyor, yalpalayarak iki adlm 0 yana, iki adlm bu yana gidip geliyor. Ar�­ i da bir i�aret parmagml tehdit kabilinden sallayct:.. rak "Yakla�maym, atlanm ha!" diye feryat ediyor. 148 IHayat Guzeldir

Merdiven ucundakiler agrr aglr kadma yakla�lyor, derdini anlamaya c;ah�lyor. Bir ekip de arka taraftan yakla�lyor, kadmm onlar­ dan haberi yok. Bir ara sakinle�ip oturuyor. Oraclkta h�kIran san c;ic;eklerin yanma c;okiiyor, c;ic;ekleri ok�arken derdini dokiiyor. Kocasl dort c;ocugunu da ahp oteki kadmm yam­ na gitmi�. Bu yalmz, bakImslZ, kimsesiz, ac;. \=0- cuklanna hasret. Ugra�ml�, C;lrpmml�, adam geri donmemi�. Ustelik epeyce bir zamandan beri c;o­ cuklarml da gostermiyormu�. Kadmm arbk caruna tak demi�, Oleyim d� kurtulaYlm bari diye buraya C;lkml�. Nereden biliyorsun bunlan? Biraz kulaktan ku­ lag a bize kadar geldi, gerisini ben tamamladlm. Ama dogru yazml�lm senaryoyu. \=iinkii bir siire sonra gorevliler kadma soz verdi. Sen atlama, vazgec;, biz hem kocaru, hem c;ocuklarml buluruz dediler. Kadm raZl olmuyor, hem en �imdi istiyor c;ocuklarml. Te�kilat harekete gec;iyor, bayagl iyi c;ah�an bir te�kilat yani; anmda adaml buluyorlar, c;ocuklan oteki kadmla birlikte bir arabaya abp ge­ tiriyorlar. Biitiin bu i�ler olurken, yani kadm ondeki ekip ile pazarhgl siirdiiriirken, arkadaki ekip yava�c;a Kemer'in iizerine C;lkIp, zaten giiciiiyicene tiikenen kadml yakahyor. Orada bir siire oylece kahyorlar. Hayal Giizeldirl 149

Kadm direnmiyor nrhk. Sadece san c;ic;eklere bakt­ yor. <;ic;eklere mi, c;ocuklarma ml? Uzatmayahm,' i�in tadml kaC;lrmayalun. Gerc;ek bir intihar vaka­ sml allaYlP pullamayahm. Trafik hkah oldugu iC;in babayl, c;ocuklan ve oteki kadm ile baba�n bir iki arkada�ml gctiren minibus, otelerde bir yerde kal­ ml�. Bunlar inip ytiri.imu�ler. Polisler kalabahgl yanyor, oraClga bir meydan aC;lyor. Meydana giren c;ocuklar 0 tiz c;ocuk sesleri ile Kemer'in tizerinde gordukleri annelerine sesleni­ yor; kadm bu seslerle birlikte yeniden can buluyor. ,Kollanna giren polislerle yiiriiyiip ileride bir yer­ de Kemer'den iniyor, meydana kadar geliyorlar. <;ocuklarm anaya, anarun c;ocuklarma sanlmasl gozler ya�artIyor. Alkl�, alkl�, alkl� ... Mutlu son. Mutlu son bu kadarhkla kalmlyor. Meger bu kadm ve kocasl hatta oteki kadm Roman vatanda�lan­ mlzdanml�. Adamm arkada�lan adam gibi mtizis­ yen. Bir anda klarnet, keman ve darbuka devreye giriyor. Meydam oynak bir hava dolduruyor. Gam gitti, ne�e yeniden buldu can, misali. AklllUZ almaz ama, olmaz olmaz demeyin. intiha­ ra kalkl�an kadm ile oteki kadm kar�lhkh oynu­ yor, gobek atlyor.

Oooco ...... Sen yan;1 ben ca'ma J 50 IHayat Giizeldir ikin1izin resn1ini C;zkarsmlar yan yana

Poiisler, itfaiyeciler, kalabalIk ic;inden dayanama­ yIp kendini meydana atan genc;ler, caddeden C;lkIp yan taraftaki parkIn c;imenlerine dogru oynayarak geliyor. Trafik yeniden ac;ulyor ve herkes arabasl­ na biniyor. Geride Kusturica filimlerini aratmaya­ cak goriintiiler, sesler, amlar kallyor.

Yol boyu her �eyi bir yana koyup senaryoyu ta­ mamlamaya c;ah�lyorum. Medya mensuplan artlk medyatik olan bu c;ifti mutlaka goriintiilemi�tir. Ak�am televizyona C;lka­ caklar. E�, dost, biitiin mahalle, biitiin iilke onlan seyderecek. Macera giinlerce dilden dii�meyecek. Ertesi giinkii gazetelerde kadm, adam ve c;ocukla­ nn resimleri yan yana basllacak. Kadm fotografI dikkatle keserek c;erc;eveciye gotiirecek. Bu giizel resmi odasma asacak. Omriiniin en giizel hatlrasl. Gelen kom�ular bu fotografI goriince "Bu ne kIz?" diyecekler. 0 da oteki kadma aldlrmayarak "Om­ riimiinen giizelhatlrasl" diyecek. SON iKi YAZ

K.lfky11d1r istanbul'un kenar semtlerinden birinde bakkalhk yapan Osman Efendi, ara slra dukkanda yalmz kald1gmda elini <;enesine ahp, kar�l duvara as111 resme dahp dahp gidiyor. i<;inden hep aym ctimleyi tekrarhyor "Ellerde ne koyler, ne memle­ ketler var be!" Soma resimdeki koyde oldugunu hayal ediyor. On planda yemye�il bir <;aytr var, <;i<;eklerle do­ narum�. Uzerinde besili inekler otluyor. eins inek­ ler bunlar, her biri yirmi otuz kilo sut verir yani. Yan tarafta bir dere, billur gibi temiz suyu ile <;ag­ layarak akIyor. Dere kenannda kavaklar, dallarm1 suya egml;; salkl m sogutler.

(aylr uzaklardaki ormana kadar uzamyor. Orma­ mn gerisinde bir yal<;m dag. Dagm yama<;larmda, tepesinde kar. Bu dere mutlaka 0 kar suyundan besleniyor. Buz gibi olmah, i<;inde alabahklar oy­ na�mah. 152 /Hayaz GUzeldir

Derenin iistiindebir tahta koprii. Kopriiden gec;en yol tarlalar arasmdan ktvnla klVnla uzakta ktrmlzl kiremitli damlan beyaz minaresi ile goriinen koye gidiyor. Yol kenarmda sebze bahc;eleri, koye yakm meyve bahc;eleri. Bu bir koy degil camm; cennet, cennet. Dzerinde mavi gok, gokte beyaz bulutlar.

Bir siit firmasmm afi�i bu. Her �ey abarhh, biitiin renkler goz ahcl. Osman Efendi bu biiyiiti.i1mii� kartpostah gerc;ek samyor, cami cemaatmdan ba­ zllarma soruyor: "Yahu �u koyii goren, tarny�I) . var ml?" diye. ,

Yazm nemli slcagmda elindeki sineklik ile ara slra mu�amba kaph ah�ap tezgaha konan sinekleri av­ larken "$imdi �u derenin kenarmda olmak vardl. Ayaklan suya sahp oturmak vardl" diyor ve ic;ini c;ekerek "Bizimkisi de hayat ml be!" diye bezgin­ le�iyor. iki c;ocuk giriyor ic;eri ellerindeki bozuk par alan tezgaha blrakarak biri ciklet, oteki gofret ahyor.

o giin C;lfakgelmemi�, Osman Efendi diikkam ka­ paylp namaza gidememi�ti. Kiic;iik mescidin bir­ kac; ihtiyardan olu�an cemaab dagllml�, bir ikisi diikkana ugraml�; yogurt, ekmek, toz �eker ahp Hayat Guzeldirl 153

C;lkIm�lardl. Son gelen mii�teri zeytin sordu, Os­ man Efendi "Yok" dedi. "Bir teneke vardl ama ru­ kendi." Mii§teri "Yine gelecek mi?" diye sordu. Os­ man Efendi "Hayu" dedi; "Ondan yok ama, ba§ka " zeytln vaT. Mii;:;teri istemedi, c;ekipgitti.

En �on bastonuna dayanarak, oflaytp-puflayarak HaC! Veli geldi. Selam verip tezgahm kaqnsmdaki beton kolona dayah plastik sandalyeye c;okru. Bir zaman aksmp-tlkslrdl. Mendili C;lkanp agzl­ "Yn, burnunu, sakallanm sildi. Bron§iti vardl. KIrk yllhk sigara tiryakiligiriden kalma 'bir de oksiiriik. Neden soma nefesi normale dondii.

Haci Veli once kaplClhk, soma kaplClhgl kansma­ lazma yaptlrarak kendisi yakmdaki bir mektepte miist, evde bir Koroglu bir Ayvaz kalnu�lardl. Osman Efcndi'nin kom§usuydu. Osman Efcndi Orta Anadolu' dan, HaCl Veli Ege'den. Nisan ortalannda koyu.negi der, kasm1 sonu doner­ di. Zeytinlerini c;ok overdi. $u yukanda bahsi ge­ c;cnbir teneke zeytini denemek i<;ingeti rmi§, zeytin kapi�llml§h. Osman Efendi bu i§e §a§lrml§tl. 154 IHayat Giizeldir

N e zeytindi ama. Hacl Veli Osman Efendi'nin duvardaki resme da­ IIp dahp gittigini gordiikc;e kendi koyiinden laf aC;lyor, Osman Efendi'yi koye davet ediyor, kendi koyiiniin en az resimdeki koy kadar gUzel oldugu­ nu soyliiyordu.

Bu soylemini bir siire soma geli�tirdi ve Osman Efendi'nin beynine girdi. Arhk �oyle diyordu: "Yahu Osman, omriin �u diikkfulda gec;ti. Bir giin yiizii gormedin. Bizim arhk bir ayaglmlz c;ukur­ da. Gel etme eyleme �u diikkam devret, sana bi­ zim koyden bir yer alahm, bari �u diinyada iki giin rahat et."

Osman Efendi heyecanlaruyor, dii�iiniiyor, tered­ diit ediyor, sonra Hacl'ya donerek: "Olur mu be Hacl! Yapabilir miyiz? Benim Bag-Kur maa�l yeter mi? Bu diikkarukim devrahr? Ahdar ml?" diye so­ rulan slrahyordu. Diikkana ah�kmdl. Omrii orada gec;mi�ti. Boyle ah�kanlIklan olan; hayatta bir mekana, bir i�e ah�­ ml� olan kolay kolay adlm atamaz. Hayatlm degi�­ tiremez. Cesareti yetmez.

Ancak Hacl Veli i�in ucunu blrakmadl. Diikkana birkac; ahcl getirdi. Adamlar bayagl iyi para teklif ettiler. i�te 0 zaman Osman Efendi'ye biraz cesa- Hayal Guze/dirl 155 ret, biraz giiven geldi. Kurulu diizenini bozmaya, magarasmdan c;Ikmaya karar verdi. iki evladl vardl. Biri kIz, oteki oglan. ikisi de evli idi. Oglunun evi vardl. Onun derdi araba. Damadl bir kooperatife girmi�, kooperatif bitmi�, yonetim her daire sahibinin evini istedigi gibi do�emesine karar alml�, dort duvar teslim etmi�ti. Eh, evin iC;i­ ne dl�mdan fazla para lazlm. Damat ucuzundan bir �eyler alIr do�eriz dedikc;e kIZl sinirleniyor; en iyi mutfak takImml, en iyi banyoyu istiyordu. KIzl uc;tum akIlh. Damadm akh ba�mda, bunu idare ediyor; yoksa c;oktan c;mgar C;Ikml�h. Eh, arada iki de c;ocukv ar.

HaCl Veli'nin kansl kalp hastasl. Arada bir kont­ role geliyorlar. Yaz giinii �ehirde bulunmalarmm sebebi bu. Kadmm tahlilleri yaplhyor. Neticeyi almca gidecekler.

Veli sonunda Osman Efendi'yi raZl etti. Osman ev halkma "Yahu �u zetin i�i iyi. HaCl Veli ile gidip bir bakacaglm. Olursa toptan bir parti getiririz. Ben gidiyorum. <::lrak diikkam idare eder, ak�am oglan hesabl ahr arhk" dedi. Kansmm "<::abuk don, oralarda oyalanma" lafma aldlrmayarak ufak valizini hazlrlaYlp gitti. Gitmeden once diikkam devretmi�ti. Yeni sahipler 156 1Hayal Giizeldir on be� gun sonra gelip teslim alacakh. Kimselerin haberi yoktu.

Hacl Veli'nin koyu anlattlgmdan da gtizelmi�. Her yan ye�il. Her yan sebze-meyve. Serin mi serino Cami'nin altmdan bjr.su akIyor. Su de gil can suyu mubarek, bir �egirmen dondurur. Billur gibi duru ve soguk. Egil avu� avu� i�, tertemiz. Caminin et­ rafI ve su boyu ulu �U1arlarla kapll. Bu �marlardan ikisinin arasma, camiye yakm olanma bir ah�ap kerevet yapml�lar. Yuzu suya donuk. Kerevete ku­ rulup ezaru bekleyen cemaat, �aylanm i�ip sohbet ediyor, bazllan al�ak iskemlelere �okuyor, birlikte suyun sesini dinliyorlar. Yahu bu ne guzelliktir.

Osman Efendi bir de kendi koyunu du�undu. Orta Anadolu'da, bozkum ortasmda, gune�in altmda, ot yok, aga� yok. Goz alabildigine uzamp giden susuz tarlalar.

Burasl oyle mi ya! Cennetten bir ko�e.

Bir isve�li muhendis buraYl gormu�, bayllml�. Ca­ miye yakm bir yer alml�, dort ba�l mamur bir ev yaphrml�. Oyle k.i tavuk kumesine, kopek kuli.ibe­ sine kadar her �ey var. Ama bu dunyada nasip diye bir �ey var. HayatGii.zeldirl J 57

Muhendis evi, bah�eyi tamam ettigi srrada koro haber gelivermi�. Muhcndisin Isve�'te olan kansl kanser olmu�, hastaneye kaldlfml§lar. Adamm bu­ ronhevesi, ne�esi sonmu§. Ne koyu, ne evi gorecek hali kalmaml�. Hemen mcmlekete donmek istedi­ ginden, muhtara vekalet vererek "evi sat" demi�. Muhtar, HaCl Veli'nin bacanagl. Bo� kalmasm diye o yll muhendisin bah�esine zerzevat ekmi�ler.

Muhtar'la Veli, Osman Efcndi'ye evi gosterdiler. Fiyatt uygun, hatta sudan ucuz. Osman Efendi evi gordii pek sevdi. Hi\ duralamadan "Tam am a11- yorum" dedi. Muhtar isve�'e tdefon etti, miihen­ dis ten olur aldt, birlikte tapuya gidip i�i bitirdiler. Muhtar paraYl Isve<;'e gonderdiginde miihendisin e;;inin vefat haberini de alml�. Yalan dunya.

Evin i�i do�cli. igneden iplige ne istersen var. Hepsi glclr glclr, yeni. Zemin ah�ap do;;cli. Mutfak, banyo, �ay ka­ �lgmdan kahve fincarunakadar hazlr. Yatak odasl, oturma odasl, balkon cillop gibi. Yani aga, <;antaru aI, gir, otur. Osman Efendi'ye var omriinde bir pi­ yango vurdu ki bu kadar olur yani. Tapuyu koynuna koyduktan soma camiye vanp bir �ukur namaZl kIldl. Sor.ra kalkIp eve telefon a�tl. Kansl "Sen bizi ahir omriimiizde koy ba;;mda se£il 158 /Haya/ GUzeldir mi edecen? Niye boyle gizli i� yaphn, hi\ yapmaz­ dm." diye epeyce agladl.

Oglan da, kIz da, bekledikleri para uc;uverincedel­ lenmi�ler ki, babalanna demedik �ey blrakmadl­ lar. "Bizim boyle babamlz yok" deyip kiistiiler. Osman Efendi hie; orah olmadl. Kulagmm iizeri­ ne yatt!. Et ucuz, ekmek bedava. Bunlarda bir adet var, her evin bah\esinde bir fum bulunuyor. Haf­ tada bir kadmlar fmm yaklp koca koca ekmekler e;lkanyor. Bir hafta Muhtar, bir hafta HaCl Veli Os­ man Efendi'nin ekmegini getiriyor. Yag, peynir, siit, sebze-meyve glrla. Osman Efendi keyfince yapt! yemegini, afiyetle yiyip oturdu bir zaman. Muhtarm kIZI e;ama�lr makinasml, bula�lk makinasml nasll kullanacaglnl ogretmi�ti. Banyodaki �ofbenden mutfaga da slcak su geliyordu.

Osman Efendi hayatmda e;ek-senet-�ker-e;ay-sigara­ sal\a-makarna-margarind�iinmeden; alacak-verecek hesabl yapmadan yaz giinii serin havada deliksiz uyku e;ekiyor; giindiizleri bah� ile ugra�lyor, camiye cemaata devam ediyordu.

Oh be! Diinya varffil�.

Yaz gee;ti, giiz gee;ti, kI� gee;ti. Hayat Giize/dirl 159

Bir zaman zarfmda Osman Efendi'nin kanSl bir kez tele£on a�tl. Osman Efendi dilinin dondugun­ ce koyu, �evreyi, evi, bah�eyi ballandlrarak anlat­ h. Kadm yumu�adl. "Bu yaz geliriz belki" dedi, "Kendine iyi bak." BalGyordu camm. Burada zaten oyle ahlm-;;ahlm kl� olmuyordu. Temiz hava, temiz glda, bol mu­ habbet, bah�ede hareket olunca Osman Efendi canlafL."'111;;, yuzune kan gelmi;;ti.

Bahar eri;;ip fidan dikimine Slra gelince Osman E£endi Muhtar'm oglunu da yamna ahp, koylUnun verdigi fidanlan bahe;eye usuli.ince dikti. Ceviz, dut, murdum erigi, ue; e;e;;it armut, lie; e;e;;it elma, vi�ne, kiraz, haUa klZllClk. Muhendis evin giri;;ine gUzelbir tara<;a yaptrrffil;;tl. Tarae;amndibine iyi cinsbir asma diktiler. Soma gill­ ler, �ic;ekler, e;ayrr. Osman Efendi tara�aya kurulup e;ay1l11 yudumlarken gi.ilfunsuyordu: "Gelsinler de ev gorsiinler. Bizimkinin yamnda bu, saray saray."

Kuskunluk fazla devam etmedi. KIz da, oglan da evi merak ediyordu. Analan bire bin katarak anlatml�h. Aynca onca yllhk kocasml ozlemi;;ti. o yaz cumbur cemaat geldiler. <;ok;;ukur herkese yatacak yer de var, yiyecek de. 160IHa yat GUzeidir

Koy denize yakm. 51k slk minibiis kalklyor. Oglanla gelin, klzla damat, torunlar iyi bir deniz keyfi yaphlar. Geceleri serin serin yathlar. Giindiizleri�ocuklar bah­ �ede ko�up oynad!. Kadm desen Osman Efendi'nin yeti�tirdigi sebzelere baylim1�b. Fasulyeden doma­ tese, domatesten maydanozagidip geliyordu.

Ak�amlan tara�ada kar�1 tepelere bakarak hafif esen serin yel altmda �aylarml i�tiler, babalanna: "Affet bizi baba, valla ak1111 adamsm, �u cennet gibi yeri aldm bizi de memnun ettin. Hayahmlzda boyle bir tatil yapmaml�hk. Be� y11dlZ11 otele git­ sen boyle rahat edemezsin yani" dediler. Osman Efendi: "Yatm kalkm Hacl'ya dua edin. Bu ev onun sayesinde almdl. Bana kalsa ohooo!.. Ben neyim ki ya! Goziimii a�hm bakkal diikkam, kapayacaglm bakkal diikkam. Biz omriimiizde diinya ml gor­ diik?" diye i�in aSll sahibine i�aret ediyordu.

<::ocuklann tatili bitti, evlerine dondiiler. Osman Efendi kanslyla beraber omriiniinen giizel sonba­ hanru, en giizel kl�ml ge�irdi. Soba iistiinde kesta­ ne kebap, mlSlr patlagl bile yaphlar. <::ocuklara pekmez, re�el kaynathlar. Sebze kurusu gonderdiler. K1� boyu peynir, taze tereyagl, hatta oramn ekmeginden bile gonderdiler. Hayar Giizeldirl 161

�ocuklar seviniyordu. Oh be! Ekmek elden, su gOlden.

Osman Efendi kansma: II Arhk burah old uk hatun. Allah gecinden versin bana bir �ey olursa cami ya­ km, hemen arkasl mezarhk oraya defnedersiniz." diye vasiyet etmi�, kadm endi�elenerek, "0 nasIl soz dendi, agzmdan yel alsm." demi�ti. ikinci yaz ilkindendaha tatll, daha mutlu ge«;mi�ti. Osman Efendi'nin diktigi fidanlar ni�an vermi�ti. Vi�ncnin, kirazm dallarml egip «;ocuklarmm tat­ maSliU sagladl. Kendi diktigi fidanlar meyveye durmu�tu, bun­ dan daha giizel ne olabilirdi.

Yaz bitti. Giiz bitti. Riizgarkuru yapraklan ahp gitti. Osman Efendi caminin yamndaki kerevete otur­ mu;;, «;ayllu yeni bitirmi�, agzmda dualar ile aklp giden suyun scsine dalml� iken ruhunu teslim etti.

Kimse farkma varmadl. Cemaattan biri uyudugunu sanarak omuzuna do­ kunup, "Haydi OSlnan Efendi ezan okundu" de­ yince i� anla�aldl. Vasiycti iizerine koylin mezarhgma defnedildi. �ocuklar, "Burada yapayalruzne yapacaksm" diye- 162 IHayar Giizeidir rek analarffil ahp, kapllan kilitleyip �ehre dondUler.

Bir ka� ay yas i�inde ge�ti. Koyiin laft edilmedi. Bir gece biitiin aile bir arada iken oglan, "Eh, vak­ tidir." diyerek soze ba�ladl. Evet �ok giizel bir yerdi koy, �ok iyi vakit ge�ir­ mi�lerdi ama ... Oglan buaktI sozii, kIz aldl. Gelin ile damat kan�­ mlyor, analan sessizce aghyordu. Her yaz bir ayhk izin i�in 0 sermaye orada yatIver­ sin, i�te bu hi�birinin i�ine gelmiyor. Analan gozlerini silip "Ben kan�mam, benim bir ayaglm �ukurda, nasll istiyorsaruz oyle yapm" de­ yince hepsi ferahladl. Ertesi giil\ damat ile oglan Haci Veli ve Muhtar'a haber salarak evi satacaklarffilbildirdiler. HaCl "Yapmaym, etmeyin, baba yadigandu, fi­ danlar �eyveye durmu�tur, ileride ne yaphk biz diye dizinizi doversiniz" �eklinde �ok diller doktii ama olmadl. o zaman laft �oyle bagladl: "Madem lsrar ediyor­ sunuz, bahan bekleyin, 0' giinlerde fiyatI epeyce artar." dedi.

Beklediler. Hacldan haber geldi, eve mii�teri �lknu�. Oglan ile damat gidip evi sattIlar. Aldlklarmmbe� misli fazlasma gitmi�, bayagl kar etmi�lerdi. Hayat Giizeldirl163

Oglan arabaYl aldl. KIZI ile damat, kooperatif dairelerinin i<;ini do�e­ diler. AnaIarmm gecekondusunu ihrnal etrneyip, <;atIdan do�emeye her �eyi yenilediler. Bir de kom­ bi taktmp analanm odun-komiir-soba derdinden kurtardilar. Biitiin bunlar yapllrrken kadlmn bir yam aghyof, ote yam giiliiyordu.

insanoglu i�te, Olenle oliinrniiyor.

Yaz geidi. Ogianda da, kIzda da tatile <;lkacakkadar para kal­ rnl�tI. Koyil hi<; akla getirrneyip, deniz kenarmda epeyce rne�hur bir beldede on giinliigiine pansi­ yon tuttular. Analan, "5iz gidin, benirn ne i�irn var oralarda" derni�ti. Osman Efcndi koydeki evin bir fotografIm <;ektirip biiyiitmii�til.Kadm ev tarniredilirken fotografl se­ dirin kaf�lsmdaki duvara astIrml�h. Yatsl narnazml klldIktan sonra eline bir i� ahyor, sedire oturuyor, i�ini goriirken ara Slra ba�ml kal­ dmp duvardaki fotografa bakIyordu.

Ne giizel ge<;mi�ti son iki yaz. ALLAH BES!

Elleri pantolon cebinde, ba�il oniinde, patlak pa­ bu�lan ile divane-misal yiiriiyor. Sa�-sakal birbi­ rine kan�ml�. Arkasmdan bir ses: - Ya�ar! AsIan Ya�ar! Duymuyor. Ses yakla�lp yiikseliyor:

- Y a�ar! Lan, Y a�ar!

Ne dedigini anlamlyor ama sese doniiyor. Gobek­ Ii ba�l kabak bir adam, giilerek ve yuvarlanarak kendine dogru geliyor. Gelmesi ile kalmapp, san­ hyor, kucakhyor. Sonra biraz geri �ekilerek:

- Bu ne hal Ian!

Adamm yiiziine tirene bakar gibi bakIyor. Kim bul

- Baa! Tammadm. Tabii tammaZSffi. Aradan pIlar Haya t GUze/dirt 165 t;e<,;ti. Ben A ykut, Si;;ko A ykut. <;ankln... Ortaokul.

<;ankm nercde? Burasl neresi?

Bai'l kabak, �i�man ve terli adam koluna girip onu az ileridcki markete dogru siiriikliiyor. Surekli ko­ nu�uyor:

- Kapmm onundeydim. Sayle bir nefesleneyim demi�tim. 0 srrada ge�iverdin. Ulan ben bu herifi taruyorum, tamyorum ama nereden? Haflza der­ ler bun a aslarum, bo�;una mektep okumadlk. Ya�ar bu, dedim. AsIan Ya�ar. Hayatlml kurtaran �ocuk.

Bir �eyler demek lazlm. Ne hayab?

- Kusura bakrnaym, dalml�lm. Ne hayatl? Ben, §ey, �lkaramadlm h5.la.

Oteki pur ne§e. "<;lkanrsm, �lkanrsm." diyerek Ya§ar'l marketten i�eri sokuyor. Soma dogru �ek­ me kattaki odasma. Ge�erken gorevlilerden birine: - Bize iki doner, ayran, salata kap gel, diyor.

<;ok �ey anlatlyor. . . <;ankln'ya �ocukluk giinlerine dair. 0 anlathk�a 166 IHayat Guzeldir

Ya�ar dalgmhktan slynlIyor, bazl sahneleri hahr­ lIyor. Evet, evet, <;ankm. Orta ikide terk ettigi or­ taokul.

- Sen �imdi unuttun tabii. Dc; ki�i beni araya ahp dovmeye ba�ladllar. 0 slrada okulda in�aat vardl. Bahc;eye bir kiree; kuyusu ae;ml�lar. Beni stirtikle­ diler, kuyuya atacaklar. <;ok korktum, e;ok. inan alhma i�edim. Bagmyorum, feryat ediyorum kim­ se yardlma gelmiyor. Bir ara "Blrakm c;ocugu Ian!" diye bir nara duydum. Sanki yer-gok sarslldl. Beni dovenler durdu, bakhlar sen geliyorsun. AsIan Ya­ �ar geliyor. Kim kar�l koyabilir. "Ya�ar geliyor lan, kae;m" diye tabanlan yagladllar. Ben ylglhp kalml­ �lm. YlglllP kaldlglm yerden sana baklyorum. Sen o zamanda boyle zaYlftm. Ama smm gibi. Allah sana bir gtie; vermi� i�te. Gtire�irdin. Tuttugunu e;alardm yere. Senden e;ekinirlerdi. Gozti kara olur bir adamm ama bu kadar olur. KalIbma bakrnaz, tie; be� demez giri�irdin. Bu ytizden "AsIan Y a�ar" takrnl�lardl adml. Unutulur mu. Okul bir yana, sen bir yana. Aldlgm madalyarun haddi hesabl yoktu. Beden hocasl seni gene; milli taklma gorurecekti. Neyse. Gelip beni kaldlrdm. Burnum kanaml�, bir­ likte e;e�meye gidip Ylkadlk. Unutur muyum hie;. Hayahml kurtardm. Hayat Guzeldirl 167

Doner, ayran geldi. Y a�ar at; kurt gibi saldl!dl. Giinlerdir yan at;, yan tok dola�lyordu. Sildi, sii­ piirdii; iistiine de ayraru i<;ti. Oh! i�te �imdi hahrladl Aykut'u. $i�ko Aykut. 0 zaman da boyle �i�man, kumlzl yanakh, sevimli bir oglandl.

- Bura senin mi?

Aykut yemege dokunmaml�h. Ya�ar yesin diye, 0 da ucundan kIylsmdan bir iki lokma alml�h. - Evet, bundan iit;tane daha var. Bir zincir yapaca­ glm. UAykut Marketler Zinciri." Ya�ar'm akh almadl. Zincir ne demek ya?

- Senin baban Defterdar idi. - Bir de ablan vardl. - Seval. Evlendi, <;oluk <;ocuga kan�h. $imdi Yalova'da.

Aykut sigara yakml�h, Ya�ar'a da tuttu. Ya�ar al­ madl, Ui�miyorum" dedi. 0 zaman Aykut zile bas­ tI, gelen gorevliye <;ay soyledi, dondii:

- Ee! Sen neler yaptm?

Ya�ar'm ba�l one dii�tii. Yere bakarak konu�tu: - Babam Oliince... 168 1Hayat Guzeldir

- Evet. - Sagda solda <;ah�hm biraz. Sonra istanbul'a gel- dim, evlendim. <::ocuk da var. Ama diki� tutmadl. Para yok, diploma yok, i� yok. Aylard1r i�sizim.

Aykut'a bakarak aC1yla giiliimsedi: - Vas1fs1z bir adam.

Aykut duygulanm1�h: - Yay be! Talihsiz karde�im. EeL. $imdi? -$imdi ne? - Yine i�siz misin? - Dedim ya i�sizim.

Ya�ar artIk kendini tutamaY1p bo�aldl. - i� bir yana. Resmen a<;lZ. Gidecek bir kap1 yok. Aykut nemlenen gozlerini elinin tersi ile sildi. Ya�ar'm ba�l oniinde.

- Bak �imdi AsIan karde�im. Sakm yanh� anlama. Ben de senin bir karde�in saY1lmm. Bak, sakm onur meselesi yapma.

Y a�ar ba�ml sert<;ekald1rd1: - Onur mu kald1 Aykut. Bitmi�im, goriiyorsun. - Ben de onu diyecektim. Ev. - Kira, ka<; ayd1r veremedik. - Anladlffi. Hayat Giizeldirl 169

Aykut �ekmeecden bir zarf allyor. Arkasml doniip kasaYl a�lyor. Zarfa say mad an epeyee para koyu­ yor, soma kasaYl kapabyor. Zarh Ya�ar'm oniine blralGp:

- Bu paraYl liitfen kabul ct. Ananm ak siimgibi he­ lal oisun. Kira bor�lanm, aeil ihtiya<;lanm giderir.

Ya�ar buyiilenmi� gibi Aykut'un yiiziine babyor. Hi<;bir�ey demeden zarfl ahp eebine koyuyor. Arhk Ya;;ar'mko nu;anayameeali yok. Birlikte kal­ byorlar. Bir market arabaSl ahyorlar. Un, et, yag, §cker, bakliyat, �ay, artlk onlerine ne gelirse; deterjandan sabuna. Bir araba doluyor, bir araba daha. 0 da doluyor, meyve-sebze. Bir evin ihtiyaCl biter mi dersiniz. Bitmcz. D�iineii araba da doluyor. Hepsini dl§an <;lkanp marketin kamyonetlerinden birine yiiklii­ yorlar.

Sonra iki arkada§ birbirine doniiyor. 0 zamana kadar agzlm bl<;ak a<;mayan Ya�ar birden ahhp Aykut'un boynuna sanhyor. Sanlmakla kalmaylp koea adam hiingiirhi.lngiir aghyor. Aykut "Yapma Ya§ar, yaprna karde§im, topla ken­ dini" diye diye arkada§lmn kollanndan slynhyor. Sonra onu omuzlanndan tutarak: 170 lHaya! GUzeldir

- Hadi, dogru eve. Bak unutma, bir ihtiyacm olur­ sa ben buradaYlm. Y a�ar ona bir kez daha bakIyor, i<;inden "Yarabbi seni sevmeyen, senden korkmayan kafirdir" diyor.

Arabaya biniyor.

Yol boyunca kendinde degil. Boyle �eyler filimler­ de olur diyorlar. Halt etmi�ler. iyilerin sonu gelse kIyamet kopar. o gittikten sonra Aykut bir sure kamyonetin ar­ dmdan bakIyor. Ya�aran gozlerini siliyor. Yuz yir­ mi kiloluk koca govde elli kiloya indi sanki. Tuy gibi hafifledi. iyilik sardl her yanml, onu yeryu­ zunden kaldmp gokyuzune dogru gotUrdu. i<;ibir tu haf oldu. C;ok ne�elenmi�ti. Markete girerken "Bu i�te buL." diyordu. "Para senin kopegin olsun be Ya�ar. Cenab-l Hak seni bana gonderdi. G6n­ derdi ki bir kalbim oldugunu bileyim. Bundan ote ne var? Ne olabilir?"

Kapl kilitli idi. Fatma kom�uya gitmi� galiba. $ofOrle beraber getirdiklerini eve ta�ldllar. Ya�ar adama "Allah raZl olsun, Allah ne muradm varsa versin" diye dua eUi. Adam mah<;up "Vazifemiz abi" dedi ve giUi. Hayat Guzeldirl 171 o gittikten soma Ya�ar eve girip kaplyl kapadl. $uraya, buraya blrakhklan paketlere bakh, sonra sed ire uzandl. Biraz nefeslendi. Yan doniip du­ vardaki aynaya daldl. Ayna ile �en;evenin araSl­ na oglu ()mer'infotogra flm slla§tlrml�lar. Afacan, mavi gozlerini parlatarak giiliiyor. Diinya tathsl. Gozii bir ara fotografm yamna i1i�tiri1en kaglda ta­ laId!.

Bu ne? Bu kaglt ne? Ne anyor orada? i§killendi. Kalklp aynaya gitti, buru§uk kaglt aidi. D� sahr yazl:

"Ya�ar ben anneme gidiyom. Salan beni arama. Bu son."

Kaglt elinde oylece kaidi. Aynaya bakh. <;oklnU§ bir adam. Sa�-sakal birbirine kan�ml§. Sonra don­ dii; odayl, koridoru, mutfagl dolduran po§etlere, torbalara, paketlere goz gezdirdi. i�ini �ekti. "Ya Allah!" dedi. Canlandl. NEvet bu son, ama arhk aynlmak yok" diye ne�eIendi. Bir kez daha aynaya bakarak: "Once bir hra§ olmah, sonra Aykut'un verdigi talam elbiseyi, gomlegi 172 1Hayat Guzeldir

giymeli. KIravat bile takacaglm Ian. Var ffil gerisi."

Fatma <;ok darlandlgmda anasma giderdi. Asaleti olan bir kadmdl. Kan tiikiiriir, klZllClk �erbeti i<;­ tim derdi. Ya�ar'l severdi. Ama insanogluyuz he­ pimiz. Hepimizin bir dayanma giieii var. insan bir yerde pes ediyor i�te. Anasl yalruz ya�lyordu. Bir emekli maa�l var, bir de evi. Bir tas sleak <;orba yani.

Elbiseyi giydi, klravab takb, yeni ayakkabllar He berbere gitti. Tlra� bitince �oyle bir bakb kendine. "Oh be!" dedi. "Adama benzedik."

Berberden <;lkmeatelefona sanlde - Notunu aId 1m Fatma. Hakllsm. Boyle gitmeye­ eek. Oglaru aI, sahildeki <;aybah<;esine gel. - Konu�aeak bir �ey yok. Bitti. - Tamam. Kabul. NasIl biteceginikonu �ahm.

Sessizlik. Soma Fatma'nm klnlml�, titrek sesi. -Olur.

Kar�Illkll oturdular. Ya�ar once "Baba, baba" diye kueagma ablan Omer'i opiip kokladl, gozleri ya­ �ardl, kendini tuttu. Omer'e <;ikolata verdi. Oglan hlrsla kagldllli Ylrbp yemege ba�ladl. Fatma'nm dili tutulmu�. Ya�ar'a oyle baklp duruyor. Ne di- Hayat Giizeldirl 173 yecegini bilrniyor. Korku, heyecan, sevinc;, �uphe. "N'olmu� bu adarna boyle. Allah gosterrnesinlur­ slZhk falan rnl yaph. <;ikolata alnu�. ParaYl nere­ den bulrnu�?"

- Sana surprizim var Fatma. Eve kadar gidelirn. Soma istersen geri don.

Dedik ya, Fatma �a�kID. Eli, ayagl titriyor. Munis biri. Kpcasml seviyor. Yuvasl YlkllsID isterniyor. S(irprizrni�. Ne acaba? <;aylanru ic;tiler. Orner c;ikolataYl bitirdi. Anasl lS­ .1ak rnendil ile ellerini, agzIDl sildi. Sonra: - fyi, gidelirnbakahrn , dedi.

Kalkhlar. Ya�ar bir taksi c;aglrdl. Fatrna buna da �a�h. - Otobuse binseydik, falan diye geveledi. Ya�ar gururla dikti ba�ml: - Biz de bir adarnlz yani, taksiye binernez rniyiz?

Bindiler. Az sonra evdeydiler.

Fatma �Cl�kmhk, korku, heyecan, �uphe ve sevinci­ ni katrner katrner artbrarak, hic;bir �ey soylerneden paketler, po�etler arasmda dola�tI. Kalbi yerinden C;lkacakrnl� gibi ahyordu. Scdirin iizerinde kcndisi ic;in almml� iki elbise, bir 174 IHaya/ Giizeldir pardesii, iki �ift ayakkabl vardl. E�arp, �orap, �a­ ma�lr. Omer'e giysiler, oyuncaklar. o oyle odadan koridora, koridordan mutfaga do­ la�lrken, Orner paketleri kan�tmrken, Y a�ar bir sandalyeye kurulmu�, bacak bacak iistiine atml�, bir sigara yakml�h. Aykut'un verdigi paralan masaya yayml�h. Fatma dondiidola�h, en son paralan gordii.Boga zl kuru­ mu�tu, sesi zor �lkh:

- N edir bunlar? N erden aldm? y a�ar sediri i�aret etti. - Otur, rahatla, hatta bir bardak su i�, hepsini an­ latacaglm. Fatma ger�ekten su i�ti. Sakinle�ip oturdu.

Ya�ar olup bitenleri agrr aglr anlath. Sonuna yakm Fatma aglamaya ba�ladl. Ya�ar dayanamadl, gidip kansma sanldl, 0 da aghyordu.

Omer'in umurunda degildi. Bir salatahk bulmu� yeni �lkan di�leri ile kemirmeye ba�laml�h. Bir zaman soma Ya�ar markette GiivenlikGorevlisi oldu. Sigortah. Orner artlk yiirilyordu. Ak�am ba­ basI i�ten doniince dii�ekalka ko�up boynuna atili­ yordu. BabaSl her �amona bir �eyler getiriyordu. Hayat Guzeldirl 175

Fatma evi terk etmeden once bir teneke kutuya dikerek pencere oniine koydugu camgiizelinin bir sabah sessizce ac;hgmigordii. iC;i pir pif ctti. Cidi p parmagmm ucu ile c;ic;ege do­ kundu. Bu ufaClk c;ic;eginkIrrruzIya c;alan pembesi buron evi I�Hga bogmu�tu.

Allahbes!

•. �,." '

IsaN 978·975-995-235·8 1"