Przewodnik Po Parku Natury Zalewu Szczecińskiego
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Małgorzata Torbé „ Przybyszu, kiedy zm´czony codziennym poÊpiechem, pracà i stresem, uciekniesz wreszcie z miasta i znajdziesz si´ na łonie natury, pomyÊl, ˝e otaczajà Ci´ ˝ywe istoty. One sà u siebie. Ty jesteÊ goÊciem... “ „MT Dear visitor, when, tired of the daily rush, work, and stress, you will finally escape from the city and find yourself close to nature, take into consideration the fact that you are surrounded by living beings. It is their home. You are their guest… “ „MT Lieber Besucher, wenn du müde der täglichen Hektik, Arbeit und Stress endlich der Stadt entweichst und in der Natur ankommst, denke bitte daran, du bist von lebenden Wesen umgeben. Sie sind hier zu Hause. Du bist ein Gast… “ MT f m e i n i g n a + w ó R p e s y w ł ó P i k i l e i b e i c o r w d o a n , a k s w e z s o k S a k o t a Z 1 Spis treÊci Mapa 2 Wst´p 3 O Stowarzyszeniu na Rzecz Wybrze˝a 5 Park Natury Zalewu Szczeciƒskiego 7 Dlaczego warto odwiedziç Park? 12 W cieniu drzew i krzewów 24 Kanał Czarnociƒski 25 Łàka 26 Pastwisko – miejsce szcz´Êliwych zwierzàt 28 Dawne siedziby ludzkie 29 Koƒskie pastwisko 30 Wały 31 Widok z wie˝y 32 Rezerwat Czarnocin 34 Półwysep Rów 35 Contents f Inhaltsverzeichnis Landkarte 2 Map 2 Introduction 3 Einführung 3 Brief information on the Society for the Coast 5 Kurze Information über den Küstenschutzverein 5 About the Odra Delta Nature Park 7 Über den Naturpark Stettiner Haff 7 Why is the Odra Delta Nature Park worth visiting? 12 Warum ist der Park eines Besuchs wert? 12 In the shade of trees and shrubs 24 Im Schatten der Bäume und Sträucher 24 The Czarnoci ski Channel 25 Kanal Czarnocin 25 The meadows 26 Wiesen 26 Pasture – a place where animals are happy 28 Weide – ein Ort für glückliche Tiere 28 Old houses 29 Frühere Siedlungen 29 Hourse’s pasture 30 Pferdeweide 30 Levees 31 Hochwasserdeiche 31 The view from the tower 32 Aussicht vom Turm 32 The Czarnocin Nature Reserve 34 Reservat Czarnocin 34 The Rów Peninsula 35 2 Wzgórze Wisielców Dziwna Gł´boki nurt f TRASY: Półwysep Rów na Półwyspie Rów przez Park Natury Mielizna Woliƒska do Rezerwatu Czarnocin do Rezerwatu wzdłu˝ Kanału Czarnocin Zatoka Skoszewska Mielizna Pomorska Zatoka Diabły Âmi´cka K´pa Âmi´ç Rezerwat Czarnocin Kanał Czarnociƒski Kanał Âmi´ç Czarnocin 3 This guidebook was created to promote the project ‘Park dla ludzi – ludzie dla Parku’ (‘The Park to people – people to the Park’) carried out by the Society for the Coast with the support granted by Iceland, Liechtenstein and Norway through grants from the European Economic Area Financial Mechanism and the Norwegian Financial Mechanism, as well as from the Polish Non-Governmental Organisations Fund. The park from the title of the project is the Odra Delta Nature Park opened in October 2005 through Przewodnik, który oddajemy w Paƒstwa r´ce powstał w ramach the initiative of the Society for the Coast as a result of the Polish-Dutch promocji projektu „Park dla ludzi – ludzie dla Parku”, Odra Delta Nature Park Project. The Park is located on the lands owned by the Society, within the Natura 2000 – the Skoszewskie Meadows area. realizowanego przez Stowarzyszenie na Rzecz Wybrze˝a dzi´ki The people from the title of the project are its authors, its implementers – wsparciu udzielonemu przez Islandi´, Liechteinstein i Norwegi´, members of the Society for the Coast, and, last but not least, its recipients poprzez dofinansowanie ze Êrodków Mechanizmu Finansowego – people visiting the Park in search for rest, recreation, and contact with nature. Through the implementation of the project, with a view to the visitors Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego of the Park a lookout tower, educational boards, and this guidebook have Mechanizmu Finansowego, a tak˝e ze Êrodków Rzeczypospolitej come into existence… Before inviting you to read the guidebook and take Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarzàdowych. a walk in the Park, I would like to express my gratitude to Friends from the Royal Society for the Protection of Birds for providing some of the photo - graphs reproduced in this publication. I would also like to thank the Yves Tytułowy „Park”, to Park Natury Zalewu Szczeciƒskiego Rocher Foundation for awarding the Women of the Earth prize to me as otwarty w paêdzierniku 2005 roku dzi´ki inicjatywie the project coordinator. The camera purchased with money from the prize Stowarzyszenia na Rzecz Wybrze˝a w wyniku realizacji polsko- was used to take many photographs that are included in this guidebook. -holenderskiego projektu „Odra Delta Natura Park”, poło˝ony Małgorzata Torbé, Ph.D. na terenach nale˝àcych do Stowarzyszenia, w granicach Sie halten in den Händen einen Wanderführer, der im Rahmen des Projektes obszaru Natura 2000 – Łàki Skoszewskie. A „ludzie” to: „Der Park für die Menschen, die Menschen für den Park” entstand. zarówno autorzy i realizatorzy projektu – członkowie Das Projekt wurde durch den Küstenschutzverein realisiert, Dank Unter - Stowarzyszenia na Rzecz Wybrze˝a, jak i adresaci tych działaƒ stützung der Länder Island, Liechtenstein und Norwegen aus den Förder - programmen des Europäischen Wirtschaftsraumes sowie aus den Mitteln – czyli właÊnie Paƒstwo, którzy odwiedzacie nasz Park, der Republik Polen im Rahmen des Fonds für Nichtregierungsorganisatio - poszukujàc miejsca wypoczynku i rekreacji oraz kontaktu nen. Der Park – gemeint ist der Naturpark Stettiner Haff, gegründet im z przyrodà. Oktober 2005 auf Initiative des Küstenschutzvereines, als Ergebnis des polnisch-niederländischen Projektes „Odra Delta Natura Park”. Der Park liegt auf Flächen, die dem Verein gehören, im NATURA 2000 Gebiet, im Z myÊlà o Was, Drodzy GoÊcie, dzi´ki realizacji projektu, Bereich der Wiesen Łàki Skoszewskie . Die Menschen – gemeint sind die powstała wie˝a widokowa i tablice edukacyjne, a tak˝e Initiatoren und Akteure des Projektes, Mitglieder des Küstenschutzvereines przewodnik... und natürlich Empfänger der Bemühungen – unsere Gäste, Naturliebhaber, Menschen, die Erholung bei uns suchen. Für Sie, liebe Gäste, entstand der Aussichtsturm (Foto), die Informationstafeln und dieser Wanderführer… Zanim zaprosz´ do lektury i na w´drówk´, chciałabym wyraziç Bevor ich Sie zum Lesen und Wandern einlade, möchte ich mich bei den wdzi´cznoÊç Przyjaciołom z Królewskiego Towarzystwa Freunden von der Königlichen Vogelschutzgesellschaft bedanken. Sie haben Ochrony Ptaków za bezinteresowne udost´pnienie niektórych uns unentgeltlich viele Fotos zur Verfügung gestellt. Ich danke der Stiftung fotografii oraz podzi´kowaç Fundacji Yves Rocher, która Yves Rocher für die Auszeichnung als Projektkoordinatorin im Wettbewerb „Erde, Planet der Frauen“. Mit dem vom Preisgeld angeschafften Fotoap - uhonorowała mnie, jako koordynatora projektu, nagrodà parat wurden viele Aufnahmen möglich, die Sie ebenfalls in diesem Buch w konkursie „Ziemia Planeta Kobiet”. Zakupiony z tych finden. Ich wünsche Ihnen angenehme Lektüre, viele Entdeckungen und funduszy aparat fotograficzny posłu˝ył do wykonania wielu Momente der Verzauberung durch die Natur in unserem Park! zdj´ç, które znalazły si´ w przewodniku. Dr. Małgorzata Torbé dr Małgorzata Torbé 4 r e h i e r u f a „ r Wszyscy jesteÊmy po tej samej stronie potrzebujemy lasu, zwierzàt, G , n dzikiej przyrody tylko niektórzy z nas jeszcze tego nie wiedzà. “ o r e h y „ e We are all on the same side. We need forests, animals, and wildlife, only some r g , of us have not realized it yet. “ a w i s a „ l Wir befinden uns alle auf einer Seite. Wir brauchen Wald, Tiere, wilde Natur. p a z Nur einige von uns wissen es noch nicht. “ c 5 O Stowarzyszeniu Brief information on the Society for the Coast . The Society for the Coast was established in 1996 under the name of the na Rzecz Wybrzeza European Union for Coastal Conservation – Poland as a non-governmental organisation confederated with the European Union for Coastal Conserva - tion (EUCC). Since then, it has been implementing the following statutory Stowarzyszenie na Rzecz Wybrze˝a powstało w 1996 roku pod objectives: active nature conservation in the environmentally valuable wet - nazwà Europejska Unia Ochrony Wybrze˝a – Polska, jako lands, nature and environmental education, and cooperation with the local organizacja pozarzàdowa skonfederowana z Europejskà Unià communities. The Society owns about 1,000 hectares of meadows and pas - tures located on the coast of the Szczecin Lagoon: around Czarnocin, on Ochrony Wybrze˝a. Od poczàtku swej działalnoÊci realizuje the Rów and Podgrodzie Peninsulas or Łysa and Bielawki Islands. Mostly, nast´pujàce cele statutowe: aktywnà ochron´ przyrody na these are the meadows and pastures which were abandoned after the col - cennych przyrodniczo obszarach wodno-błotnych, edukacj´ lapse of the state-owned farms (PGRs) and which, due to the lack of use, przyrodniczà i ekologicznà oraz współprac´ ze społecznoÊciami began to overgrow with reed (Phragmites australis), tall sedges (Carex), and low-value grass species. Therefore, once resounding with bird voices and lokalnymi. floristically and ornithologically rich, they changed into poor, degraded ar - Stowarzyszenie posiada około 1000 ha łàk i pastwisk eas that valuable species of birds simply escaped from. Recognizing the fact poło˝onych na wybrze˝u Zalewu Szczeciƒskiego: w okolicach that the return to traditional farming methods – mowing and grazing – is a Czarnocina, na Półwyspie Rów i Podgrodzie, Wyspach chance to restore the landscape values and biodiversity, the Society brought the Polish Konik horses, and cows to the area. These animals were to act as Bielawkach i Łysej. Sà to w wi´kszoÊci łàki i pastwiska, “natural mowers” and, thus, inhibit the expansion of reed and low-value które po upadku PGR-ów zostały porzucone i na skutek braku grass species and encourage the formation of a vegetation mosaic consist - u˝ytkowania zacz´ły zarastaç trzcinà pospolità, wysokimi ing of plants of different heights and varied species composition instead.