Koło Historii
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Koło Historii Czasopismo afiliowane z Instytutem Historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Redakcja Damian Podoba (redaktor naczelny), Andrzej Grabowski (redaktor tematyczny), Izabela Puchala (redaktor językowy) Rada Naukowa Arkadiusz Adamczyk (UJK), Cristina González Caizán (UW), Grzegorz Jawor (UMCS), Patrycja Jakóbczyk-Adamczyk (UJK), Krzysztof Kania (UMK), Robert Litwiński (UMCS), Janusz Mierzwa (UJ), Imre Molnár (Instytut Węgierski w Bratysławie), Ivan Monolatij (Narodowy Uniwersytet Przykarpacki w Iwanofrankiwsku), Xavier Móreno Juliá (Uniwersytet Rovira i Virgili Tarragona), Jacek Piotrowski (UWr), Marek Sioma (UMCS), Dariusz Słapek (UMCS), Andrej Tóth (Uniwersytet Ekonomiczny w Pradze), Marek Woźniak (UMCS) Czasopismo notowane w części B Wykazu czasopism Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 9 grudnia 2016 r. Pozycja 804 – 3 punkty Czasopismo indeksowane w Index Copernicus International ICV 2015 – 39,08 Adres Redakcji Koło Naukowe Historyków Studentów UMCS w Lublinie Instytut Historii pl. Marii Curie-Skłodowskiej 4a 20-031 Lublin www.knhs.umcs.lublin.pl/kh.php Koło Historii numer 20 Lublin 2017 Recenzenci dr hab. Marek Białokur (UO), doc. dr Сергій Білівненко (Zaporoski Uniwersytet Narodowy, Ukraina), dr hab. Piotr Cichoracki (UWr), dr hab. Artur Górak (UMCS), dr hab. Marcin Hlebionek (UMK), prof. dr hab. Sławomir Jóźwiak (UMK), dr hab. Krzysztof Kania (UMK), dr hab. Paweł Kras (KUL), dr hab. Ireneusz Łuć (UMCS), dr hab. Piotr M. Majewski (UW), dr hab. Mariusz Mazur (UMCS), dr hab. Janusz Mierzwa (UJ), dr hab. Krzysztof Narojczyk, prof. nadzw. (UW-M), dr hab. Sławomir Nowinowski, prof. nadzw. (UŁ), prof. dr hab. Leszek Olejnik (UŁ), dr hab. Przemysław Olstowski, prof. nadzw. (IH PAN), prof. dr hab. Jacek Piotrowski (UWr), prof. dr Людмила Посохова (Charkowski Uniwersytet Narodowy im. W. Karazina), prof. dr hab. Marek Przeniosło (UJK), prof. dr hab. Norbert Rogosz (UŚ), dr hab. Marek Sioma, prof. nadzw. (UMCS), dr hab. Paweł Sierżęga (URz), dr Ewa Solska (UMCS), prof. dr hab. Janusz Szczepański (UMCS), dr hab. Beata Szubtarska (UJK), dr hab. Przemysław Tyszka (UMCS), dr hab. Przemysław Waingertner, prof. nadzw. (UŁ), prof. dr Геннадій Васильчук (Zaporoski Uniwersytet Narodowy, Ukraina), dr hab. Marek Woźniak, prof. nadzw. (UMCS), prof. dr hab. Jacek Woźny (UKW), dr hab. Roman Wysocki (UMCS), dr hab. Grzegorz Zackiewicz (UwB) Tłumaczenia na język angielski Ewelina Knap, Przemysław Flisiak, Izabella Pyszczek, Joanna Hostman Tłumaczenia na język francuski Dominika Gawrjołek, Magdalena Frączek © Copyright by Koło Naukowe Historyków Studentów UMCS ISSN 1505-8530 Wersją pierwotną czasopisma jest wersja papierowa http://www.knhs.umcs.lublin.pl/kh.php Skład i okładka AZKO Anna Kowalczyk Druk – „Elpil”, ul. Artyleryjska 11, 08-110 Siedlce Nakład – 100 egzemplarzy Spis treści Artykuły Sławomir Droździel Przebieg i znaczenie kampanii Scypionów w Hiszpanii w latach 218–211 p.n.e.. 11 Kinga Michalak Święci w kronice Gesta Francorum et aliorum Hierosolymitanorum . 39 Ілля Барков Особливості розміщення легальних будинків розпусти в містах Південної України другій половині ХІХ – на початку ХХ ст.. 51 Сергій Звілінський Українська революція 1917–1921 рр. на півдні України в сприйнятті селянства (на основі мемуарних джерел сучасників) . 65 Rafał Leszczyński Sytuacja społeczno-polityczna w województwie tarnopolskim w latach 1921–1939. 83 Aleksei Rogozin Szlakiem Legionów Polskich nad Styrem pod Kostiuchnówką. Z dziejów turystyki historycznej w II Rzeczypospolitej. 101 Agnieszka Kania Działalność dydaktyczna i artystyczna Ludomira Sleńdzińskiego w środowisku kulturalnym międzywojennego Wilna . 111 Ewelina Ślązak Biografi a księdza Apolinarego Leśniewskiego na tle włocławskich szkół w okresie międzywojennym. 123 Filip Paluch Prasowe echa pogrzebów wybitnych polityków ostatnich lat Drugiej Rzeczypospolitej . 135 Ariel Orzełek Suplement do Dziejów głupoty. Publicystyka Aleksandra Bocheńskiego dotycząca powstania warszawskiego . 153 Martyna Krasuska Archiwizacja danych i tworzenie kopii zapasowych w systemach klasy Enterprise Content Management. 167 Сергій Жидков Проблеми архівного менеджменту в Україні. 177 Materiały źródłowe Bartosz Staręgowski Rękopis listu Marcina Broniewskiego do Krzysztofa Radziwiłła datowany na 27 kwietnia 1624 r. Edycja źródłowa . 185 Artykuły Recenzyjne i Recenzje Ariel Orzełek Kilka refl eksji o publicystyce Piotra Zychowicza na marginesie jego najnowszej książki pt. Sowieci. Opowieści niepoprawne politycznie cz. II, Wydawnictwo Rebis, Poznań 2016, ss. 488 . 193 *** Łukasz Maurycy Stanaszek, Wampiry w średniowiecznej Polsce, Wydawca: Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2016, ss. 132 – Grażyna Czerniak . 200 Simon Schama, Historia Żydów: od 1000 r. p.n.e. do 1492 r. n.e., Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2016, ss. 583 – Kinga Czechowska . 203 Aleksandra Skrzypietz, Królowa Margot. Ostatnia Perła Walezjuszów, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2016, ss. 356 – Michał Śrama . 205 Natacha Henry, Uczone siostry. Rodzinna historia Marii i Broni Skłodowskich, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2016, ss. 232 – Iwana Górnicka . 209 Göran Hägg, Mussolini. Butny faszysta, przełożył Wojciech Łygaś, Wydawnictwo Pruszyński i S-ka, Warszawa 2015, ss. 447 – Bartłomiej Grasza . 212 Jan Strzelecki, Żywe konfl ikty. Wybór pism, wybór i oprac. Kamil Piskała, wstęp Andrzej Mencwel, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2015, ss. 630 – Wojciech Siudek . 215 Józef Bandzo, Tak było: wspomnienia partyzanta 3. i 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, Wydawca: Fundacja Niepodległości, Lublin 2015, ss. 228 – Aleksandra Cyfrowicz . 218 Jerzy Kubowski, Stany Zjednoczone Ameryki w obliczu zagłady atomowej. Kryzys kubański – trzynaście dni, które wstrząsnęły Ameryką, Wydawnictwo Poligraf, Brzezia Łąka 2016, ss. 151 – Maciej Malendowski . 221 Grzegorz Kaliciak, Afganistan. Odpowiedzieć ogniem. Prawdziwa historia działań 17 Brygady, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016, ss. 183 – Marcin Petrynko . 224 Robert Krasowski, Czas Kaczyńskiego. Polityka jako wieczny konfl ikt, Wydawnictwo Czerwone i Czarne, Warszawa 2016, ss. 309 – Michał Belcarz . 227 Sprawozdania Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej pt. „Trzeźwi entuzjaści – szlachetni realiści. Praca organiczna wczoraj – dziś – jutro”, Lublin 29–30 listopada 2016 r. – Ariel Orzełek . 233 Sprawozdanie z wykładu dr. hab. Jacka Chachaja pt. „O początkach Lublina”, Lublin 25 kwietnia 2017 roku – Kacper Suwała . 236 Sprawozdanie ze studencko-doktoranckiej konferencji naukowej pt. „III Lubelska Wiosna Historyczna”, Lublin 19 maja 2017 r. – Andrzej Grabowski . 238 Sprawozdanie ze spotkania polskich i niemieckich mediewistów z okazji 700-letniej rocznicy lokacji miasta Lublin, Lublin 26–28 czerwca 2017 r. – Damian Podoba . 240 Noty biograficzne autorów artykułów. 245 Artykuły Sławomir Droździel Lublin / UMCS [email protected] Przebieg i znaczenie kampanii Scypionów w Hiszpanii w latach 218–211 p.n.e. Podczas drugiej wojny punickiej, w latach 218–211 p.n.e., Publiusz Korneliusz Scypion oraz Gnejusz Korneliusz Scypion prowadzili intensywne działania zbrojne w Hiszpanii. Wywarły one istotny wpływ na ostateczny wynik wojny. Rzymska armia konsularna złożona z doświadczonych żołnierzy walczyła z mniej liczną i go- rzej wyszkoloną armią kartagińską, co w pierwszej fazie wojny zaowocowało licznymi sukcesami militarnymi Rzymian. Te z kolei przekładały się pozytywnie na kwestie dyplomatyczne. Scypionowie związali lokalne plemiona celtyberyjskie silnym sojuszem, który umożliwił Rzy- mianom odcięcie Hannibala od zaopatrzenia z Hiszpanii. W krytycznym momencie zmagań na przełomie 216/215 r. p.n.e. zatrzymali armię Hazdrubala, która miała wzmocnić kartagińskie siły w Italii. W wyniku ich działań Hannibal nie mógł zrealizować swojego planu rozbicia rzymskiego systemu sojuszy i w konsekwencji wygrać wojny. Kartagina, aby zapobiec utracie ważnej prowincji, była zmuszona wysyłać posiłki do Hiszpa- nii kosztem wsparcia oddziałów Hannibala w Italii. Ostatecznie zwiększony wysiłek militarny Kar- tagińczyków na tym teatrze działań zaowocował rozbiciem większości sił rzymskich oraz śmiercią Scypionów. Jednakże sukces ten nie został należycie wykorzystany. Pomimo śmierci Scypionów w ósmym roku prowadzenia wojny, Rzymianom udało się utrzy- mać przyczółki na Półwyspie Iberyjskim. W ostatecznym rozrachunku Hiszpania stała się integral- ną i ważną częścią Imperium Romanum. Słowa kluczowe Scypionowie, Publiusz Korneliusz Scypion, Gnejusz Korneliusz Scypion, Hazdrubal, Rzym, Kartagina, Hiszpania, druga wojna punicka Wielu badaczy i sympatyków historii traktuje II wojnę punicką jako kampa- nię Hannibala w Italii. Tymczasem jej losy rozstrzygnęły się w kartagińskiej części Półwyspu Iberyjskiego1. Z perspektywy rzymskiej strategii, której głównym zało- 1 A. Ziółkowski, Historia Rzymu, Poznań 2004 s. 197; M. Wolny, Hannibal w Italii (218–217 p.n.e.) Studia nad uwarunkowaniami początkowych sukcesów kartagińskich, Olsztyn 2007, s. 158–173. Półwysep Iberyjski przez Greków nazywany był Iberią, przez Rzymian zaś Hiszpanią. Zob. Polibiusz, Dzieje, t. I, przeł. oprac. i wstępem historycznym opatrzył S. Hammer, Wrocław 1957, I.10. Por. Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, 12 Sławomir Droździel żeniem było ograniczenie potencjału militarnego Hannibala w Italii, szczególne znaczenie miało skuteczne przerwanie linii komunikacyjnych oraz odcięcie źródeł zaopatrzenia z Hiszpanii dla oddziałów znajdujących się na Półwyspie Apeniń- skim. To dawało realną szansę na osłabienie i pokonanie Kartagińczyków.