Martijn Van Dam En Zijn Strijd Tegen Onrecht
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
interview interview martijn van dam en zijn strijd tegen onrecht Voormalig Eindhovenaar Martijn van Dam is pas 34, maar al negen jaar tweede-kamerlid voor de PvdA. In februari was hij de eerste van vijf fractiegenoten die zich kandideerde voor het partijleider- schap. „Ik ging niet in de eerste plaats voor de overwinning, maar om de partij te vernieuwen”, zegt hij nu. Een vraaggesprek over politieke idealen, drijfveren, Eindhoven, verleden en toekomst. TEKST: MIEl TIMMErS foTo’S: MIrEllA SlEEnhoff ij heeft getwijfeld het gesprek wel met open vizier in’, vroeg hij de FRITS- een wedervraag. „Wat denk jij?” aan te gaan. Dat heeft met de redactie. interviewer te maken. Na zijn Martijn van Dam is rustig, genuanceerd en ja, Wie een grote jongen wil zijn, moet met verloren campagne voor het bevlogen. Maar wie beweert dat hij nooit met kritiek kunnen omgaan? H lijsttrekkerschap schreef ik de poten in de modder heeft gestaan en eens „Dat leer je snel in dit vak. Op mijn 23ste was hem een open brief in het Eindhovens Dag- verder moet kijken dan het Binnenhof weet ik fractievoorzitter in de gemeenteraad van blad. Daarin werd hij bewonderd voor zijn een kribbige Van Dam tegenover zich. „En jij Eindhoven. Doordat ik mede bepaalde wat er moed en lef, maar ook bekritiseerd. Dat hij dan? We zijn even oud, jij werkt ongeveer even in de stad gebeurde, kwam ik onder een ver- nog niet klaar is om de PvdA te leiden in een lang als beroepsjournalist bij het ED als ik als grootglas te liggen. Ik werd bekeken, bekriti- politiek landschap van turbulente tsunami’s. beroepspoliticus in de Kamer. Is het dan voor seerd. Volstrekte onbekenden vormden zich Grote, gematigde partijen, waaronder de jou ook tijd voor iets anders? Ik zou willen dat niet alleen een mening over mijn standpunten, PvdA, leggen het af tegen populistische groe- meer mensen vanuit een roeping iets doen maar ook over mijzelf.” peringen. Zwevende kiezers laten zich, de par- met hun idealen. Ik wil ook wel eens ’s mor- tijtrouw voorbij, verleiden door gemakzuch- gens om kwart over acht naar het werk fietsen In hoeverre is het bestaan van een politi- tige en kortzichtige standpunten. De beroeps- en om vijf uur weer naar huis. Dat houd ik een cus toen en nu vergelijkbaar? politicus Van Dam kreeg het advies een tijdje week vol. Over maatschappelijke bagage ge- „Totaal niet. In 1998 kocht ik mijn eerste mo- uit de actieve politiek te gaan om maatschap- sproken: Denk je echt dat ik meer maatschap- biele telefoon. Omdat het ED klaagde dat ik pelijke en bestuurlijke ervaring op te doen. pelijke bagage zou hebben als ik it’er was ge- niet altijd bereikbaar was. Mobieltjes, e-mail Wat zou daarna een glansrijke carrière in de bleven? Als volksvertegenwoordiger kan ik de en internet hadden nog nauwelijks betekenis. politiek nog in de weg staan? samenleving verkennen.” Nu heeft iedereen directe toegang tot politici. Twijfel dus bij Van Dam. ‘Miel heeft een uitge- Punt gemaakt. Van Dam zal dat vaker doen tij- De tastbare kloof tussen kiezers en gekozenen sproken mening over mij. Gaat-ie dat gesprek dens het gesprek. Reageren op een vraag door is nooit zo klein geweest. Wil ik met alle vra- 068 069 interview interview gevangen, zitten vast aan een bedrijf waar we thema’s. Heb je het daar met partijleider geen klant van willen zijn en betalen te veel.” ‘de economie moet Diederik Samsom over? „Ik ben geïnteresseerd in dingen die ertoe Met welke tegenkrachten krijg je daarbij worden versterkt doen. Dat laat ik hem weten. Maar of ik die te maken? portefeuilles krijg, is afhankelijk van de om- „Natuurlijk met de machtige lobby van kabel- vang van de fractie en de achtergronden van exploitanten. Aanvankelijk was er geen Ka- door het zuidoost- fractieleden. In 2006 wilde Wouter Bos dat ik mermeerderheid voor ons plan. En Europa lag buitenlandse zaken ging doen. Daar had ik dwars. Die meerderheid hebben we alsnog ge- brabantse model’ niet veel mee te maken gehad. Een politieke regeld. Je moet het zo spelen dat anderen on- portefeuille, die raakt aan je diepste principes. der druk komen om met je mee te gaan. Toen- Bijvoorbeeld hoe Nederland zich in het Israë- malig staatssecretaris Frank Heemskerk heeft lisch-Palestijns conflict moet opstellen.” het in Brussel voor elkaar gekregen. Daarna is En de economie? een en ander in gang gezet. Op verzoek van de „Die moet worden versterkt door het Zuid- Je bent in de Tweede Kamer woordvoer- kabelexploitanten heeft de rechter het vrijge- oost-Brabantse samenwerkingsmodel, tussen der media, economie, integratie en dus ven van de markt uiteindelijk tegengehouden.” overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen, buitenlandse zaken geweest. Word je Lachend: „Soms heeft een rechtstaat ook na- landelijk uit te rollen. Dat heeft geleid tot cre- klaargestoomd voor iets groots? delen. Maar ik laat me niet uit het veld slaan. ativiteit en innovatie. Was Eindhoven aanvan- Van Dam aarzelt, wikt en weegt. Hij is niet een Leunen we achterover dan clustert de macht kelijk een stad waar boven de rivieren op werd man die roept: ‘Ik word de nieuwe minister- bij grote bedrijven en de overheid. We mogen neergekeken, nu weet iedereen dat het hier president van dit land!’ Hij blijft bescheiden. niet geleefd worden door anderen. Dat is mijn bruist. In Den Haag is steeds meer belangstel- „Ik heb in de politiek geleerd dat je nooit moet motivatie, mijn ideaal. Mensen voelen dat nie- ling voor deze regio. Steeds meer mensen, ook nadenken over je loopbaan.” mand ergens over gaat. Dat het schoolbestuur politici, komen een kijkje nemen. Niet alleen vijftig kilometer verderop zit en niet bereik- op de High Tech Campus, maar ook bij VDL.” Toch vrij menselijk, om dat wel te doen? baar is. We moeten grip krijgen op de publieke „Van de een op de andere dag kan het voorbij sector. Corporaties zijn eilanden, met de di- Gezondheidszorg en economie, grote zijn. Na de gemeenteraadsverkiezingen van recteur als koning. In de jaren negentig is veel verzelfstandigd en efficiënter gemaakt. Niet verkeerd in de tijdgeest, maar zoals ze vaak: we schieten door. Nu moeten we corrigeren.” Martijn van Dam in het Eindhovense café new York in gesprek met Miel Timmers. Waar wil je je de komende tijd sterk voor maken? „Gezondheidszorg en economie. We moeten gen, verzoeken en opmerkingen via e-mail, den verlegen. Een verzoek op Twitter levert agenda zetten, zelf wetgeving maken. Zo heb de zorg krijgen die we nodig hebben, zonder Twitter en Facebook goed omgaan, dan ben ik meerdere reacties op. Er is ook een keerzijde. ik veel gedaan op het vlak van consumenten- er extra voor te betalen. Doen we niets aan daar dagelijks een halve dag zoet mee. Ander- Iedereen heeft een mening, die niet altijd ge- bescherming. Ik kom in het geweer als de po- premies en belastingen, dan beslaan de zorg- zijds zitten politici nooit om praktijkvoorbeel- nuanceerd is, en ventileert die voortdurend. sitie van het individu moet worden beschermd kosten over tien, twintig jaar de helft van een Dat moet je beseffen als je de politiek in stapt.” ten opzichte van de overheid, grote bedrijven modaal salaris. Dat is niet te betalen.” of organisaties. We moeten de macht van ons Hoe ga je daarmee om? leven in eigen hand houden.” Hoe die zorgkosten beteugelen? „Vragen die mij persoonlijk gesteld worden, „Premies en eigen bijdragen inkomensaf- PaSPoorT beantwoord ik altijd. Berichten lukraak naar Wat heb je concreet gedaan? hankelijk maken. Belangrijker: verspilling Naam: Martijn van Dam alle 150 Kamerleden sturen, is een ander ver- „Ik ben vijf jaar bezig geweest met een wets- tegengaan, minder management en bureau- Geboren: op 1 februari 1978 in Zoe- haal. Een Kamerlid beschikt over ongeveer voorstel om het stilzwijgend verlengen van cratie, zorg dichterbij zodat huisarts en wijk- termeer. Groeide op in huissen, ver- één fte aan ondersteuning, secretarieel en be- contracten en abonnementen tegen te gaan. verpleging meer opvangen en kunnen sturen huisde in 1990 naar Eindhoven leidsmatig. Met z’n tweeën controleren we een Geregeld zijn we allemaal in de maling geno- op de zorg die mensen krijgen. Verder moet opleiding: Studeerde technische ministerie met drieduizend ambtenaren, de men door de kleine lettertjes, waardoor we op- marktwerking worden vervangen door over- bedrijfskunde op de TU/e. In 1998 ge- wetten die zij maken en of het geld goed wordt nieuw drie dagen te laat zijn met het opzeggen heidssturing op het budget. Specialisten in meenteraadslid in Eindhoven. Sinds besteed.” van bijvoorbeeld een sportschoolabonnement. loondienst zodat ze niet met tonnen naar huis 2003 Tweede Kamerlid, verhuisde in Daarnaast heb ik het initiatief genomen voor gaan en de absurde tarieven van medicijnen 2005 naar Utrecht Kiezen dus. het bel-me-niet-register. Daarbij zijn ongeveer aanpakken. Daarmee kunnen we premies be- Burgerlijke staat: Woont met vrien- „Voor een deel worden Kamerleden gestuurd zeven miljoen van de in totaal negen, tien mil- taalbaar houden en garanderen dat mensen din en dochter (begin 2012) in Den door beleid afkomstig van het kabinet. Dat joen huishoudens aangesloten. En zolang ik in de zorg krijgen die ze nodig hebben, zonder haag moeten we controleren. Maar een Kamerlid de Kamer zit, probeer ik de contracten met de afhankelijk te zijn van de dikte van de eigen wil initiatieven nemen, onderwerpen op de kabeltv-exploitanten open te breken. We zitten portemonnee.” 070 071 interview interview 2002 bleef de PvdA in Eindhoven op negen kan ik beter’. Sterker nog: ‘Ik wil het pro- Maar, wat voeg jij toe? wilt leiden? zetels en Leefbaar Eindhoven kwam vanuit beren, verantwoordelijkheid dragen’. „In mijn campagne voor het partijleiderschap „Je vraag suggereert dat ik campagne heb ge- het niets ook op negen zetels.