Maart 2021 Data Informatie en Analyse (DIA)

Verkiezingsuitslag: Tweede Kamer Maart 2021 Inleiding

De Tweede Kamerverkiezingen van 15, 16 en 17 maart 2021 zitten er op. Door de coronapandemie kon er op drie dagen gestemd worden en waren ook briefstemmen mogelijk voor 70-plussers. Ook de uitslag in Zandvoort geeft een ander beeld dan vier jaar eerder. Dit rapport behandelt kort de resultaten, of basis van de stemresultaten van 2021, 2017 en 2012. Er wordt onder meer gekeken naar de spreiding over de partijen, de resultaten per stembureau en de voorkeursstemmen. VVD is de grootste partij in Zandvoort Verkiezingen Tweede Kamer 2021 in Zandvoort vergeleken met NL In de tabel hiernaast staan de partijen op volgorde van het aantal Zandvoort Nederland verschil stemmen dat zij landelijk kregen. De VVD was landelijk de grootste partij en kreeg ook in Zandvoort het meeste stemmen. Hiermee is de Partij abs. in % in % zetels in % VVD zeven procent groter dan landelijk gemiddeld. VVD 3.214 30,0% 23,3% 35 6,7% PVV (Partij voor de Vrijheid) 1.599 14,9% 11,3% 17 3,6% Ook stemmers op PVV (4 procent), JA21 (2 procent) en Forum voor CDA 702 6,6% 10,0% 15 -3,4% Democratie (1 procent) en Partij voor de Dieren (1 procent) zijn in D66 1.449 13,5% 15,3% 23 -1,8% Zandvoort oververtegenwoordigd. D66, Groenlinks en de SP trekken GROENLINKS 354 3,3% 5,3% 8 -2,0% juist relatief gezien minder stemmen. Ook de christelijke partijen (CDA, SP (Socialistische Partij) 504 4,7% 6,0% 9 -1,3% Christenunie en SGP) trekken in Zandvoort minder stemmen dan Partij van de Arbeid (P.v.d.A.) 536 5,0% 6,0% 9 -1,0% landelijk. ChristenUnie 83 0,8% 3,3% 5 -2,5% Partij voor de Dieren 528 4,9% 4,0% 6 0,9% In totaal gingen er 211 stemmen (2 procent) naar kleinere partijen die 50PLUS 115 1,1% 0,7% 1 0,4% landelijk de kiesdrempel niet haalden. De grootste aantallen waren Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) 12 0,1% 2,0% 3 -1,9% voor CODE ORANJE (60 stemmen), SPLINTER (35 stemmen), de DENK 42 0,4% 2,0% 3 -1,6% Piratenpartij (26 stemmen), Lijst en JONG (beiden 18 Forum voor Democratie 683 6,4% 5,3% 8 1,1% stemmen). 39 0,4% 0,7% 1 -0,3% JA21 382 3,6% 2,0% 3 1,6% Volt 231 2,2% 2,0% 3 0,2% BBB 25 0,2% 0,7% 1 -0,5% totaal 10.709 100% 100% 150 Naast nieuwe partijen zit groei vooral bij D66 en Forum voor Democratie

Wanneer terug in de tijd wordt gekeken valt op dat er – mede door de nieuwkomers (JA21, Volt) weinig andere partijen een groei van het aantal Verkiezingen 2021 in Zandvoort vergeleken met 2017 stemmen laat zien. Enkel D66 (3 procent), Forum voor Democratie (3 procent) laten een toename zien. De andere ‘gevestigde partijen’ zien dus verschil 2021- een stabiele trend of een terugval ten opzichte van de verkiezing in 2017. 2021 2017 2017 Ook de VVD had in 2017 2 procent méér stemmen dan nu – een beeld dat Partij abs. in % abs. in % abs. in % overigens niet in lijn is met het landelijk beeld, waar de VVD extra zetels 1 VVD 3.214 30,0% 3.475 31,9% -261 -1,9% won in 2021. De hardste klappen vallen – in lijn met het landelijk beeld - 2 PVV (Partij voor de Vrijheid) 1.599 14,9% 1.769 16,2% -170 -1,3% bij GroenLinks: de partij van gaat van 6,5 procent van de 3 CDA 702 6,6% 815 7,5% -113 -0,9% stemmen in 2017 naar 3,3 procent nu. 4 D66 1.449 13,5% 1.179 10,8% 270 2,7% Zoals gezegd is het verlies van veel gevestigde partijen mede te verklaren 5 GROENLINKS 354 3,3% 713 6,5% -359 -3,2% door de komst van een aantal nieuwe partijen. JA21 is de nieuwkomer 6 SP (Socialistische Partij) 504 4,7% 651 6,0% -147 -1,3% met de meeste stemmen. De partij van krijgt 3,6 procent 7 Partij van de Arbeid (P.v.d.A.) 536 5,0% 604 5,5% -68 -0,5% van de stemmen. Volt krijgt 2,2 procent van de stemmen. 8 ChristenUnie 83 0,8% 72 0,7% 11 0,1% 9 Partij voor de Dieren 528 4,9% 517 4,7% 11 0,2% Op de volgende pagina is in een grafiek de trend van de gevestigde 10 50PLUS 115 1,1% 454 4,2% -339 -3,1% partijen te zien, waarbij de vergelijking met de landelijke verkiezingen in Staatkundig Gereformeerde Partij 2012 wordt gemaakt. Bij die verkiezingen waren landelijk de VVD en PvdA 11 (SGP) 12 0,1% 14 0,1% -2 0,0% in een strijd verwikkeld om de grootste partij te worden. Daarna volgt een 12 DENK 42 0,4% 38 0,3% 4 0,0% grafiek die kijkt naar de vergelijking tussen de meest recente verkiezingen 13 Forum voor Democratie 683 6,4% 378 3,5% 305 2,9% (gemeenteraad, provinciale staten en Europese verkiezingen). Uitslagen Tweede Kamerverkiezingen 2021 vergeleken met 2017 en 2012

VVD

PVV

CDA

D66

GL

SP

PvdA

CU

PvdD

50PLUS

0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000 4.500 2012 2017 2021 Laatste verkiezingsuitslagen van de vier verschillende verkiezingen

30%

20%

10%

0% VVD PVV CDA D66 GL SP PvdA CU PvdD 50PLUS FvD JA21 overigen

Raad'18 EU'19 PS'19 TK'21 Resultaten per stembureau: naast D66 ook VVD, DENK en PVV soms het grootst De VVD kwam als grootste uit de stembus, en dit is bij elk van de twaalf stembureaus in Zandvoort terug te zien. Alleen bij Stembureau Stichting Pluspunt Zandvoort (A) deelt de VVD deze ‘eerste plaats’ met de PVV.

In de tabel op de volgende pagina zijn de resultaten per stembureau zichtbaar. Hier is ook apart aandacht voor het zogenoemde ‘briefstembureau Zandvoort’ waar de briefstemmen werden geteld. Van de 3.295 70-plussers heeft 1.341 een geldige stem per brief uitgebracht. Twee hadden geen voorkeur (‘blanco stem’) en 11 stemmen zijn ongeldig verklaard. Ook hier werd de VVD de grootste, maar ook het CDA en PvdA kregen hier relatief veel stemmen.

Opvallende scores in deze tabel zijn onder meer: - Een hoog aantal stemmers op Partij voor de Dieren bij Stembureau Nieuw-Unicum; - Een hoog aantal stemmers op Forum voor Democratie in Stembureau Rode Kruisgebouw; - Een hoog aantal stemmen voor D66 bij Stembureau Woonzorgcentrum A.G.Bodaan (tent). Resultaten per stembureau

Uitgebrachte Zandvoortse stemmen in % per Stembureau bij 2e Kamerverkiezing 17-3-2021

percentage uitgebrachte stemmen op lijst : Grootste Stembureau VVD PVV CDA D66 GL SP PvdA PvdD FvD JA21 overig partij 1 Stembureau Zandvoorts Museum 32,5% 12,6% 3,8% 14,2% 3,3% 2,6% 4,1% 5,9% 7,0% 4,2% 4,2% VVD 2 Stembureau Strandhotel Centerparcs 30,1% 13,9% 6,6% 12,7% 2,6% 5,5% 4,8% 6,2% 5,3% 5,3% 1,7% VVD 3 Stembureau Oranje Nassauschool (tent) 32,2% 13,2% 5,8% 16,3% 4,6% 2,5% 4,2% 5,4% 5,6% 3,6% 3,4% VVD 4 Stembureau Brede-School "De Blauwe Tram" 31,2% 13,9% 6,6% 14,6% 3,2% 5,1% 6,1% 5,2% 4,8% 3,9% 2,2% VVD 5 Stembureau Rode Kruisgebouw 24,4% 20,3% 4,6% 10,6% 3,3% 6,2% 3,5% 3,7% 11,6% 4,0% 1,7% VVD 6 Stembureau Brede-school "De Blauwe Tram" 34,0% 13,1% 4,7% 18,2% 2,1% 3,8% 3,7% 4,2% 5,9% 3,8% 3,0% VVD

7 Stembureau Stichting Pluspunt Zandvoort (A) 21,3% 21,3% 6,6% 10,6% 3,3% 7,4% 5,5% 5,0% 8,5% 3,7% 1,1% VVD/PVV 8 Stembureau Wooncentrum Kostverloren 30,2% 12,7% 6,9% 15,8% 2,4% 5,2% 3,4% 5,2% 5,5% 4,1% 4,8% VVD 9 Stembureau Nieuw-Unicum 23,1% 8,1% 6,5% 12,4% 9,7% 8,1% 6,5% 9,7% 4,8% 1,6% 0,0% VVD 10 Stembureau Woonzorgcentrum A.G.Bodaan (tent) 43,0% 5,0% 6,1% 22,7% 2,3% 1,7% 2,1% 5,3% 3,4% 2,7% 2,5% VVD 11 Stembureau Stichting Pluspunt Zandvoort (B) (tent) 23,6% 23,3% 4,1% 10,2% 4,3% 5,1% 4,7% 3,9% 10,9% 2,9% 1,9% VVD 12 Stembureau Station NS (tent) 30,3% 14,4% 4,7% 13,1% 4,2% 3,8% 3,3% 5,2% 8,6% 3,6% 2,3% VVD Briefstembureau Zandvoort 33,2% 13,0% 14,0% 10,6% 1,7% 5,7% 9,3% 3,5% 0,9% 2,4% 0,3% VVD

Totaal Zandvoort 17,6% 7,3% 4,6% 22,9% 9,4% 5,5% 6,9% 6,5% 3,8% 4,9% 6,1% VVD Voorkeursstemmen: Leijten (SP) en van Haga (FvD) ontvangen meeste voorkeursstemmen Voorkeurstemmen Tweede Kamerverkiezingen in Zandvoort 2021 Meer dan drie van de vier Zandvoortse stemmen gingen naar de (% stemmen dat niet naar de lijsttrekker is gegaan) lijsttrekker. Dat betekent dat een kwart van de kiezers een voorkeurstem uitbracht. Het meest gebeurde dat bij Forum voor 2021 Democratie (55%) en Groenlinks (51%). Van de lijstrekkers van de Stembureau abs. in % grotere partijen presteerde het best gevolgd door Geert VVD (Rutte, M.) 376 11,7% Wilders en . PVV (Wilders, G.) 231 14,4% Vier niet-lijsttrekkers kregen meer dan 100 voorkeurstemmen. CDA (Hoekstra, W.B.) 384 54,7% Koploper is (FvD) met 335 stemmen gevolgd door D66 (Kaag, S.A.M.) 232 16,0% (CDA) met 298 stemmen en (SP) met 140 GL (Klaver, J.F.) 179 50,6% stemmen. Van de Zandvoortse kandidaten kreeg Deen (PVV) 79 kiezers SP (Marijnissen, L.M.C.) 174 34,5% achter zich. Uit Zandvoort kwamen ook Schuitenmaker (Lijst Henk Krol, PvdA (Ploumen, E.M.J.) 153 28,5% 9 stemmen) en van der Knoop (Forum voor Democratie, 7 stemmen). CU (Segers, G.M.) 21 25,3% PvdD (Ouwehand, E.) 114 21,6% Top-10 Voorkeurstemmen: stemmen 1 van Haga, W.R. (Forum voor Democratie) 335 50PLUS (den Haan, N.L.) 31 27,0% 2 Omtzigt, P.H. (CDA) 298 SGP (van der Staaij, C.G.) 1 8,3% 3 Leijten, R.M. (SP (Socialistische Partij)) 149 DENK (Azarkan, F.) 19 45,2% 4 Yeşilgöz-Zegerius, D. (VVD) 106 FvD (Baudet, T.H.P.) 376 55,1% 5 Agema, M. (PVV (Partij voor de Vrijheid)) 92 6 van Ark, T. (VVD) 83 BIJ1 (Simons, S.H.) 8 20,5% 7 Deen, M. (PVV (Partij voor de Vrijheid)) 79 JA21 (Eerdmans, B.J.) 80 20,9% 8 Arib, K. (Partij van de Arbeid (P.v.d.A.)) 59 Volt (Dassen, L.A.J.M.) 96 41,6% 9 de Jonge van Ellemeet, C.E. (GROENLINKS) 45 10 Hermans, S.T.M. (VVD) 42