DYNAMICS OF YOUTH EUROSCEPTICISM A THESIS SUBMITED TO THE GARADUATE SCHOOL OF SOCIAL SCIENCES OF MIDDLE EAST TECHNICAL UNIVERSITY BY ÖNDER KÜÇÜKURAL IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF SCIENCE IN SOCIOLOGY DECEMBER 2005 Approval of the Graduate School of Social Sciences Prof.Dr. Sencer Ayata Director I certify that this thesis satisfies all the requirements as a thesis for the degree of Master of Science. Assoc. Prof. Dr. Sibel Kalaycıoğlu Head of Department This is to certify that we have read this thesis and that in our opinion it is fully adequate, in scope and quality, as a thesis for the degree of Master of Science. Dr. Mustafa Şen Supervisor Examining Committee Members Assoc. Prof. Dr. Galip Yalman (METU, ADM) Dr. Mustafa Şen (METU, Sociology) Assist. Prof. Dr Aykan Erdemir (METU, Sociology) I hereby declare that all information in this document has been obtained and presented in accordance with academic rules and ethical conduct. I also declare that, as required by these rules and conduct, I have fully cited and referenced all material and results that are not original to this work. Name, Last name : Önder Küçükural Signature : iii ABSTRACT Dynamics of Youth Euroscepticism Küçükural, Önder M.Sc., Department of Sociology Supervisor: Dr. Mustafa Şen December 2005, 138 pages The aim of this thesis is to describe the dominant features of Euroscepticism in Turkish context and to understand its main dynamics with special reference to a particular group, the youth in Turkey. A field research was conducted in order to understand youth’s EU support. The field research involved a combination of qualitative and quantitative techniques in order to attain multi-layered perspectives on Euroscepticism. The research is representative at a country-scale and the participants were 4542 senior students of high schools in twelve cities of Turkey. One of the striking findings of the research was the high percentage of Euro- optimists when the survey was applied and the dominance of Eurosceptic discourse during one to one and group interviews. According to the research results two strands appear to be dominant in youth’s Euroscepticism. The first is moral degeneration discourse that is articulated by a threat perception to Turkey’s culture and lifestyle. The second one is nationalist discourse that is expressed by threat perception to the unity and integrity of the nation and the state. Considering the main motivation of the youth in their appropriation of these two discourses I argued that the identity theories provide plausible explanations for the understanding of this phenomenon. The identity is iv formed around the “we” concepts that are mainly derived from Turkish nationalism and culture. Besides, the Turkish state’s founding principles and the atmosphere created during the 80’s and onwards seems to contribute to this construction. Keywords: Euroscepticism, youth, European Union, public opinion v ÖZ Gençlerdeki Avrupa Birliği Karşıtlığının Dinamikleri Küçükural, Önder Yüksek Lisans, Sosyoloji Bölümü Tez Yöneticisi: Dr. Mustafa Şen Aralık 2005, 138 sayfa Bu tez çalışması, Türkiye’deki Avrupa Birliği (AB) karşıtı söylemin öne çıkan özelliklerini lise öğrencileri ile yapılan bir alan araştırması üzerinden anlamayı ve gençlerdeki AB karşıtı tutumların temel dinamiklerini ortaya koymayı hedeflemektedir. Bu bağlamda çalışma, gençlerin Türkiye’nin AB’ye tam üyelik süreci konusundaki tutumlarını anlamak amacıyla yapılan bir alan araştırmasının verilerine dayanmaktadır. Bu alan araştırmasında derinlemesine görüşme ve odak grup görüşmesi gibi niteliksel araştırma yöntemleri, anket uygulaması gibi niceliksel araştırma yöntemleri ile bir arada kullanılmıştır. Araştırma Türkiye’yi temsil eden bir örneklem üzerinde gerçekleştirilmiş olup 12 ilden 4542 lise son sınıf öğrencisini kapsamıştır. Araştırmanın ilginç bulgularından biri de anket sonuçlarının yüksek düzeyde AB desteğine işaret etmesi, buna karşın AB karşıtı duyguların daha çok odak grup ve yüz yüze görüşmelerde belirgin olarak ortaya çıkmasıdır. Araştırma sonuçları gençlerin AB karşıtlığında iki eğilimin öne çıktığını göstermektedir. Bunlardan ilki, “AB’nin Türkiye’nin kültürüne ve yaşam tarzına bir tehdit oluşturduğu” algısı çerçevesinde ifade edilen ahlaki yozlaşma söylemi, ikincisi, “AB’nin, devletin ve milletin birlik ve bütünlüğüne yönelik tehdit oluşturduğu” algısı etrafında şekillenen milliyetçi söylemdir. Bu iki söylemin anlaşılmasında ve vi açıklanmasında kimlik yaklaşımı daha etkin ve verimli bir kavramsal çerçeve sunmaktadır. Bu bağlamda gençlerin AB karşıtlığının özellikle geleneksel ögelerden beslenen, kültürelist, reaksiyoner, dışlayıcı ve biz-onlar ikiliğine dayanan bir Türk Milliyetçiliği çerçevesinde şekillendiği gözlemlenmiştir. AB karşıtı bu kimlik oluşumunda Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurucu ilkelerinin ve 1980 Darbesi sonrasında ortaya çıkarılan ve Türk-İslam sentezi fikrine dayanan eğitim anlayışının büyük bir rolü olduğu anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Avrupa Birliği karşıtlığı, gençlik, Avrupa Birliği, kamuoyu. vii Etrit’e viii TABLE OF CONTENTS PLAGIARISM….........................................................................................................iii ABSTRACT................................................................................................................ iv ÖZ ............................................................................................................................... vi DEDICATION ..........................................................................................................viii TABLE OF CONTENTS............................................................................................ ix LIST OF TABLES.......................................................................................................xi CHAPTER 1. INTRODUCTION.................................................................................................... 1 1.1. Method of the Study.......................................................................................... 5 1.2. Organisation of the Thesis ................................................................................ 8 2. PUBLIC OPINION AND EUROSCEPTICISM ................................................... 11 2.1. Euroscepticism: Theories and Approaches ..................................................... 13 2.2. Dynamics and Determinants of EU Support and Euroscepticism .................. 17 2.2.1. The Utilitarian Approach ......................................................................... 18 2.2.2. Cognitive Mobilisation and Values Approach......................................... 20 2.2.3. Domestic Politics Approach..................................................................... 22 2.2.4. Identity Approach .................................................................................... 28 2.3. Conclusion ...................................................................................................... 33 3. TURKEY’S RELATIONSHIP WITH EUROPEAN INSTITUTIONS ................ 34 3.1. Mid-1960s: the Initial Period .......................................................................... 37 3.2. 1970s: The Additional Protocol ...................................................................... 38 3.3. 1980s: Trials and Tribulations ........................................................................ 41 ix 3.4. 1990s: The Customs Union............................................................................. 43 3.5. 2000s: Fast Forward to Europe ....................................................................... 52 3.6. Conclusion ...................................................................................................... 57 4. UNDERSTANDING THE YOUTH EUROSCEPTICISM.................................. 59 4.1. EU Support and Euroscepticism ..................................................................... 62 4.2. Dynamics of Euroscepticism........................................................................... 65 4.2.1. Moral Degeneration Discourse ................................................................ 67 4.2.1.1. Scrutinizing the Moral Degeneration Discourse.............................. 70 4.2.1.2. Grounds of the Moral Degeneration Discourse ............................... 79 4.2.2. National(ist) Discourse ........................................................................... 82 4.2.2.1. Scrutinizing the National(ist) Discourse ........................................... 86 4.3.2.2. Grounds of the National(ist) Discourse .......................................... 102 4.3. Loyalties and Betrayal................................................................................... 110 4.4. Conclusion .................................................................................................... 113 5. CONCLUSION.................................................................................................. 115 6. APPENDICES ................................................................................................... 121 6.1. APPENDIX I (Distribution of Participants) .............................................. 121 6.1. APPENDIX II (Public Opinion in Turkey)................................................ 122 7. REFERENCES................................................................................................... 133 x LIST OF TABLES TABLE 1.1 Number of Schools and Students that are included in the Survey..............................................................7