Nizami Cəfərov

KBT Я19:Ш+Ш5(2=Аз)7-4.4я1 UOT 016:821.512.162

Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri Tərtib edən və redaktor: Gülbəniz Səfərəliyeva, Əməkdar mədəniyyət işçisi

Elmi redaktor və ön sözün müəllifi: Kərim Tahirov, professor, Əməkdar mədəniyyət işçisi

NİZAMİ CƏFƏROV Nizami Cəfərov (Cəfərov Nizami Qulu oğlu): biblioqrafiya / (Cəfərov Nizami Qulu oğlu) Tərt. ed. və red. G.Səfərəliyeva; elmi red. və ön söz. müəl. K.Tahirov.- Bakı, 2019.- 472 s. Biblioqrafiya Azərbaycan Milli Kitabxanasının “Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri” seriya- sından hazırladığı növbəti biblioqrafiya Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin direktoru, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, Əməkdar elm xadimi, akademik Cəfərov Nizami Qulu oğluna həsr edilmişdir. Biblioqrafiyada alimin əsərləri, həyat və yaradıcılığı haqqında zəngin məlumat toplanmışdır. Vəsaitdə alimin həyat və yaradıcı- lığının əsas tarixləri, görkəmli şəxsiyyətlərin onun haqqında fikirləri də öz əksini tapmışdır. Kitab tədqiqatçılar, kitabxanaçılar, tələbələr və ümumiyyətlə geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulmuşdur.

ISBN 978 9952 526 31 8

BAKI – 2019 © Azərbaycan Milli Kitabxanası, 2019

2 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Compiler-editor: Gulbaniz Safaraliyeva Remarkable people of Azerbaijan Honored worker of culture

Scientific editor, author of the preface: Karim Tahirov professor, Honored worker of culture

NIZAMI JAFAROV Nizami Jafarov (Jafarov Nizami Gulu oglu): bibliography / comp.-editor G.Safaraliyeva; scient. editor, author of the preface (Jafarov Nizami Gulu oglu) K.Tahirov.- Baku, 2019.- 472 p.

Bibliography The bibliography "Nizami Jafarov" compiled by Azerbaijan National Library from the series of “Remarkable people of Azerbaijan” is dedicated to the director of the Ataturk Center in Azerbaijan, member of the Parliament of the Azerbaijan Republic, Honored Scientist, academician Jafarov Nizami Gulu oglu. The bibliography contains a huge amount of information about the scientist's work, his life and activity. This index also reflects the main dates of the life and activity of the scientist, the opinions of prominent personalities about him. The bibliography is intended for researchers, librarians, students and a wide range of readers.

BAKU – 2019 ©Azerbaijan National Library, 2019

3 4 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Составитель и редактор: Гюльбяниз Сафаралиева, Выдающиеся деятели Азербайджана Заслуженный работник культуры

Научный редактор и автор предисловия: Керим Тахиров профессор, Заслуженный работник культуры

НИЗАМИ ДЖАФАРОВ Низами Джафаров (Джафаров Низами Гулу оглы): биб- лиография / Сост. и ред. Г.Сафаралиева; научн. ред. и автор (Джафаров Низами Гулу оглы) предисл. К.Тахиров. - Баку, 2019.- 472 с.

Библиография Библиография «Низами Джафаров», составленная Национальной Библиоте- кой Азербайджана в серии «Выдающиеся деятели Азербайджана», посвящена директору Центра Ататюрка в Азербайджане, депутату парламента Азербай- джанской Республики, заслуженному деятелю науки, академику Джафарову Низами Гулу оглы. Библиография содержит огромное количество информации о работах ученого, его жизни и деятельности. В указателе также отражается основ- ные даты жизни и деятельности ученого, мнения выдающихся личностей о нем. Библиография предназначена для исследователей, библиотекарей, студент- ов и широкого круга читателей.

БАКУ – 2019 ©Национальная Библиотека Азербайджана, 2019

5 6 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

N.Q.Cəfərovun “Şöhrət” ordeni ilə təltif Order of the President of the Republic edilməsi haqqında of Azerbaijan On awarding N.G.Jafarov Azərbaycan Respublikası Prezidentinin with the Order of “Shohrat” Sərəncamı Guided by Item 23 of Article 109 of the Constitution of the

Republic of Azerbaijan, I hereby order:

To award "Shohrat" Order to Nizami Gulu oglu Jafarov for Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsi- his active participation in the socio-political life of the Republic nin 23-cü bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram: of Azerbaijan and for his contribution to the development of Azərbaycan Respublikasının ictimai-siyasi həyatında fəal science. iştirakına və elmin inkişafında xidmətlərinə görə Nizami Qulu oğlu Cəfərov “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilsin. Ilham Aliyev,

President of the Republic of Azerbaijan İlham ƏLİYEV, Baku, September 20, 2019 Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Bakı şəhəri, 20 sentyabr 2019-cu il

7 8 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Göstərici haqqında

2019-cu ildə Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin direktoru, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, Əməkdar elm xadimi, AMEA-nın həqiqi üzvü Cəfərov Nizami Qulu oğlunun 60 yaşı tamam olur. M.F.Axundov adına Azərbaycan Milli Kitab- xanasının “Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri” seriyasından hazırladığı “Nizami Cəfərov” adlı biblioqrafiya Azərbaycan dilçi-

lik tarixində xüsusi mövqeyə malik görkəmli alimə həsr edilmiş- Распоряжение Президента Азербайджанской dir. İndiyədək akademik Nizami Cəfərov haqqında bir neçə bib- Республики о награждении Н.Г.Джафарова lioqrafiya tərtib olunmuşdur. Bu biblioqrafiyaların alimin yara- орденом «Шохрат» dıcılığını tam əhatə etməməsini nəzərə alan M.F.Axundov adına Milli Kitabxana daha mükəmməl bir fundamental biblioqrafiya hazırlamağı qərara almışdır. Oxuculara təqdim olunan bu yeni Руководствуясь пунктом 23 статьи 109 Конституции biblioqrafiya daha da təkmilləşdirilmiş, yeni bölmələr və ya- Азербайджанской Республики, постановляю: rımbölmələr əlavə edilmişdir. Biblioqrafik göstərici 1980-2019- За активное участие в общественно-политической жизни cu illərə aid materialları əhatə edir. Biblioqrafiyada Nizami Азербайджанской Республики и заслуги в развитии науки Cəfərovun kitabları, dövri mətbuatda, məcmuələrdə çap olunmuş наградить Низами Гулу оглу Джафарова орденом «Шохрат». əsərləri, elmi-tənqidi və publisistik məqalələri, rus və başqa dillərdə çap olunmuş əsərləri, redaktə etdiyi və ön söz yazdığı Ильхам Алиев, kitablar, elmi məsləhətçisi, elmi rəhbəri və opponenti olduğu elmi Президент Азербайджанской Республики işlər, habelə görkəmli alimin həyat və yaradıcılığı haqqında город Баку, 20 сентября 2019 года materiallar öz əksini tapmışdır. Biblioqrafik göstəricidə ədəbiyyat xronoloji qaydada qruplaşdırılmış, daxildə isə əlifba sırası gözlənilmişdir. Görkəmli alim haqqında tərtib olunan bu fundamental bib- lioqrafiyada ümumilikdə 2300-dən artıq material əhatə olunmuş- dur, əvvəlki biblioqrafiyalardan fərqli olaraq akademik Nizami Cəfərovun dünya milli kitabxanalarında və universitet kitab- xanalarında mühafizə olunan əsərləri də öz əksini tapmışdır.

9 10 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Göstəricidən istifadəni asanlaşdırmaq məqsədilə biblioqrafi- yanın sonunda çox zəngin məlumat aparatı – köməkçi göstəricilər tərtib edilmişdir. Göstərici haqqında rəy və təkliflərini bildirən mütəxəssislərə About the index və oxuculara əvvəlcədən minnətdarlığımızı bildirərək, təklif və rəylərini Azərbaycan Milli Kitabxanasına göndərmələrini xahiş edirik. In 2019, the director of the Ataturk Center in Azerbaijan, member of the Parliament of the Republic of Azerbaijan, Hono- Ünvan: AZ-1000, Bakı şəh., Xaqani küç. 57. red scientist, a member of the ANAS, Nizami Gulu oglu Jafarov E-mail: [email protected] turns 60 years old. The bibliography “Nizami Jafarov” compiled by Azerbaijan National Library from the series of “Remarkable people of Azerbaijan” is dedicated to the outstanding scientist who occupies a special place in the history of Azerbaijan linguis- tics. So far, several bibliographies about Nizami Jafarov have been compiled. Given the fact that these bibliographies do not fully cover the activities of the scientist, the National Library na- med after M.F. Akhundov decided to publish a more complete and fundamental bibliography. This new bibliography is further improved and new sections and subsections have been added. The bibliographic index included materials covering the time period from 1980 to 2019. The bibliography contains Nizami Jafarov’s books, his works published in periodicals, in collections, scienti- fic-critical and journalistic articles, his works in Russian and other languages, the books and scientific works as an editor and scientific consultant, scientific supervisor and opponent of which he was, as well as the materials about the life and activities of the outstanding scientist. The literature in the bibliographic index has been arranged chronologically, while alphabetical order has been used within it. This fundamental bibliography, compiled about the outstan- ding scientist, covers more than 2300 materials and, unlike previous bibliographies, includes the works of academician Nizami Jafarov stored in world national libraries and university libraries.

11 12 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

In order to facilitate the use of the resource, auxiliary indexes have been provided at the end of the bibliography. We would like to express our gratitude to the specialists and readers in advance for their feedbacks and comments about the Об указателе index and kindly ask you to send your comments and remarks to the address of the Azerbaijan National Library named after M.F.Akhundov. В 2019 году исполняется 60 лет со дня рождения дирек- тора Центра Ататюрка в Азербайджане, депутата парламента Address: AZ-1000, Baku, Khagani str. 57. Азербайджанской Республики, заслуженного деятеля науки, E-mail: [email protected] члена НАНА Низами Гулу оглы Джафарова. Библиография «Низами Джафаров», подготовленная Азербайджанской Национальной Библиотекой им. М.Ф.Ахундова в серии «Вы- дающиеся деятели Азербайджана», посвящена выдающемуся ученому, занимающему особое место в истории Азербай- джанского языкознания. До настоящего времени было сос- тавлено несколько библиографий о Низами Джафарове. При- нимая во внимание, что эти библиографии не полностью охватывают деятельность ученого, Национальная Библиоте- ка имени М.Ф.Ахундова приняла решение об издании более полной и фундаментальной библиографии. Новая библиогра- фия представляет собой усовершенствованное, дополненное новыми отделами и подразделами, издание. В библиографи- ческий указатель включены материалы, охватывающие вре- менной отрезок с 1980 по 2019 год. В библиографии отра- жены книги Низами Джафарова, его труды, опубликованные в периодической печати, в сборниках, научно-критические и публицистические статьи, его произведения на русском и других языках, книги и научные работы редактором и науч- ным консультантом, научным руководителем и оппонентом которых он являлся, а также материалы о жизни и деятель- ности выдающегося ученого. В библиографическом указателе литература составлена по хронологическому принципу. Во внутренней же структуре соблюдается алфавитный порядок.

13 14 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Эта фундаментальная библиография, составленная о выдающемся ученом, охватывает более 2300 материалов и, в отличие от предыдущих библиографий, в нее также включе- ны работы академика Низами Джафарова, хранящиеся в национальных библиотеках и университетских библиотеках Olduğu kimi görünən insan, мира. yaxud mənim tanıdığım Nizami müəllim Для облегчения работы с указателем, в конце библиогра- (“Ön söz” əvəzi) фии представлен весьма значимый информационный аппарат

– вспомогательные указатели. Həzrəti Mövlanə deyib ki, “Ey insan oğlu, ya olduğun kimi Заранее выражаем благодарность специалистам и читате- görün, ya da göründüyün kimi ol!” Dünyada ən kamil insanlar лям за пожелания и предложения. Их можно высылать по olduğu kimi görünən insanlardır desək yanılmarıq. Belə insanla- адресу Азербайджанской Национальной Библиотеки им. rın bir amalı, bir məsləki və bir qayəsi olur: bacardıqca hamıya М.Ф.Ахундова. yaxşılıq etmək, bacarmayanda isə, heç olmazsa pislik etməmək! Mənim 20 ilə yaxın tanıdığım, dostluq və qardaşlıq etdiyim Адрес: AZ-1000, гор. Баку, ул. Хагани, 57. Nizami müəllim məhz belə insandır, belə bir yolun yolçusudur. E-mail: [email protected] Bu yol, bu amal onu cavankən ağsaqqal edib, sözün əsl mənasın-

da “sanballı kişi” edib. O özü söz düşəndə xalq yazıçısı İsmayıl

Şıxlıya “sanballı kişi” deyir, amma öz əməlləriylə, hadisələrə, insanlara münasibətilə o da “sanballı kişi” olub və özü də cavan yaşlarından! Mənim tanıdığım, əslində hamımızın tanıdığı Nizami müəllim həm də ziyalılıq mücəssiməsidir, onun hərəkətlərindən, davranı- şından, ictimai həyatımızdakı mövqeyindən ziyalılıq, kamillik və mükəmməllik “tökülür” desək, yanılmarıq! Akademik Nizami Cəfərov “təpədən-dırnağadək” ziyalıdır, kamil insandır. Atalar deyib ki, “qardaşın necə adamdır?”, cavab bu olur ki, “yol yoldaşı olmamışam!”. Amma biz Nizami müəllimlə son 20 il ərzində dəfələrlə yol yoldaşı olmuşuq, xarici səfərlərdə olmuşuq və hər dəfə də o, mənim gözlərim önundə sanki getdikcə möhtəşəmləşib, kamilləşib və daha da ucalıb; öz hərəkətləriylə, davranışı, oturu- şu-duruşu ilə, insanlara münasibətilə! Bir dəfə onunla həmsöhbət olan, yol yoldaşı olan, ona “vurulur”, onun duzlu-məzəli söhbət- lərindən doya bilmir, ona valeh olur! 15 16 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Mədəniyyətimizdə, ədəbiyyatımızda elə bir məqam, elə bir təbliği sahəsində də Nizami müəllimin xidmətləri böyükdür. 90-cı an olmur ki, Nizami müəllimin gözündən, qələmindən yayınsın. illərin əvvəllərində türk dilində danışan xalqların ortaq əlifbasının Nizami Cəfərov yeni nəşr olunan hər bir kitabı, yeni bir uğuru, yaradılması ideyasının ilk müəlliflərindən biri də akademik yeni bir cəhdi hadisəyə çevirməyi bacaran bir alimdir və bununla Nizami Cəfərovdur. Hətta bu fikri reallaşdırmağa çalışan ilk bey- da o, gənc müəllifləri, sənətkarları ruhlandırır, qanadlandırır və nəlxalq yaradıcı qrupun fəal üzvlərindən biri kimi 90-cı illərin yeni-yeni uğurlara səsləyir. ortalarında türkdilli ölkələrin dilçi alimlərinin sırasında ortaq bir Bu gün Nizami müəllim Azərbaycan ədəbi prosesinin önün- əlifba layihəsini də işləyib hazırlamışdılar. Təəssüf ki, sonralar bu də gedir, onun aparıcı qüvvələrindən biridir. Ədəbi prosesin fəal layihəni reallaşdırmaq mümkün olmamışdır. iştirakçılarının dərc olunan hər hansı əsərində xırda bir cücərti, Nizami müəllim xalqımızın Ulu Öndəri Heydər Əliyevin müsbət bir meyil, mütərəqqi bir düşüncə bəhrəsi görürsə, dərhal xeyir-duası ilə Azərbaycanda Atatürk Mərkəzini yaradan və uzun ədəbi mətbuatda ona müsbət reaksiya verir, onun müəllifini daha illərdən bəri ona böyük müvəffəqiyyətlə rəhbərlik edən görkəmli böyük uğurlara ruhlandırır. ictimai xadimdir, sözün əsl mənasında əsl türkçü-turançıdır. Mənə elə gəlir ki, Nizami müəllimin həm dilçilik elminin və Onun rəhbərliyi ilə Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi bir sıra uğurlu həm də ədəbiyyatşünaslığın və ədəbi tənqidin sirrlərinə yaxından layihələr həyata keçirmiş və böyük uğurlara imza atmışdır. Bu bələd olması onun ədəbi-tənqidi prosesdə hadisəyə çevrilən san- Mərkəzin müvafiq mövzuya dair nəşr etdirdiyi cild-cild kitablar ballı çıxışlarının təməlini təşkil edir. Görkəmli alimin məqalələri, və digər nəşrlər müasir türkologiya elminin ən dəyərli və sanballı yazıları həmişə yersiz və şit təriflərdən, hədsiz şişirtmələrdən və mənbələri sırasında öz yerini tutmuşdur və mütəxəssislər tərəfin- məddahlıqdan uzaq olduğu üçün hamı tərəfindən rəğbətlə qarşıla- dən rəğbətlə qarşılanmışdır. nır, alqışlanır. Onun neçə-neçə gənc müəlliflərin əsərləri haqqın- Nizami müəllim çox təvəzökar insandır, uşaqla uşaq kimi, da yazdığı ədəbi-tənqidi yazıları onları daha böyük əsərlər ya- böyüklə böyük kimi danışmağı, davranmağı bacarır. O, heç vaxt ratmağa sövq etmişdir. öz uğurları, nailiyyətləri ilə öyünməyi sevmir, onlara adi fəaliyyə- Azərbaycan dilçilik elminin inkişafında da akademik Nizami tinin məhsulu, nəticəsi kimi yanaşır. Bu 20 il ərzində heç bir vaxt Cəfərovun xidmətləri danılmazdır. Onun Azərbaycan dilçiliyinin onu “mən, mən”, “bunu mən eləmişəm”, “bunu mən ortaya müxtəlif məsələlərinə dair çoxsaylı tədqiqatları dilçilik elmimizin qoymuşam”, “bu fikir, bu ideya mənə məxsusdur” deyən görmə- ən qiymətli qaynaqlarından hesab olunur. Nizami müəllimin Azər- mişəm. O, bu məsələlərdə həmişə “bar verən ağac, başını aşağı baycan televiziyasında uzun illərdən bəri apardığı “Azərbaycan dikər” prinsipi ilə hərəkət edib və bu cəhət də həmişə onu dili” verilişi dilçiliyin müxtəlif problemlərinin müzakirəsində və insanların gözündə, elm aləmində, ictimaiyyət arasında ucaldıb, çözülməsində əhəmiyyətli rol oynamışdır və oynamaqdadır. Bu dahiləşdirib! Öz ustadlarına, müəllimlərinə, ağsaqqallarına sayğı, verilişdə dilimizin zəngin lüğət tərkibinin zənginləşməsi, orfoq- hörmət də həmişə onu hamımıza sevdirib, bütləşdirib, ləyaqət, rafiyası, fonetikası və qrammatikası məsələlərinin görkəmli dilçi qədirbilənlik timsalına çevirib. və ədəbiyyatşünas alimlərlə birgə müzakirəsi milyonlarla insanın İnsanlara əl tutmaq, kömək etmək, gəncləri irəli çəkmək mənən zənginləşməsinə bu gün də böyük təkan verməkdədir. Nizami müəllim üçün həyat amalına çevrilib. Hələ gənc yaş- Ortaq türk dilinin və ədəbiyyatının öyrənilməsi, tədqiqi və larında Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsinin

17 18 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov dekanı işlədiyi vaxtlardan o, tələbələrin ən yaxın dostu olub, Nizami müəllim hansı ölkədə olur-olsun, hansı bir elmi neçə-neçə tanımadığı tələbələri universitetdən “qovulmaqdan xi- konfransda, elmi simpoziumda iştirak edirsə, həmişə xalqımıza, las edib”, kasıb balalarına təqaüd verilməsinə kömək edib. Neçə- elmimizə, mədəniyyətimizə, ədəbiyyatımıza başucalığı gətirib. neçə gənc mütəxəssisin əlindən tutub elmin “hamar yollarına Onu dinləyən hər bir vətənpərvər azərbaycanlı onunla eyni soy- çıxarıb”. Ən başlıcası isə elədiyi bu təmənnasız yaxşılıqlardan kökə malik olduğu ilə fəxr edib! həmişə özü də ləzzət alıb! Nizami müəllim həmişə təmənnasız Nizami müəllim harada olursa-olsun heç vaxt hansı xalqın insan olub, ona pənah gətirən, müraciət edən insanlara böyük qayğı övladı olduğunu unutmayıb, həmişə hər yerdə mənsub olduğu ilə yanaşıb, onlara kömək etməyə çalışıb, hətta özünə aid olmayan xalqa, millətə, dövlətə başucalığı gətirməyə çalışıb və həmişə də işlərdə belə, onların önünə düşüb gedib və çox qapılar açıb. buna nail olub – desək məncə yanılmarıq! Nizami müəllim Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında Nizami müəllim mənsub olduğu xalqın mədəniyyətinin və həmişə fəal rol oynayıb və bu fəaliyyətini bu gün də böyük uğurla milli-mənəvi dəyərlərinin, xalqımızın mütəfəkkir oğullarının davam etdirir. Artıq bir neçə çağırış Milli Məclisin deputatı olan, ədəbi irsinin bütün dünya miqyasında təbliği istiqamətində də uzun müddət Parlamentdə Mədəniyyət Komitəsinin sədri olmuş böyük işlər görmüşdür və görməkdədir. O, harada, hansı tədbirdə Nizami müəllim mədəniyyət sahəsinin qanunvericilik bazasının olur-olsun, heç vaxt hansı xalqın övladı olduğunu, hansı görkəmli formalaşmasında da səmərəli fəaliyyət göstərib və mədəniyyət, şəxsiyyətlərin varisi olduğunu unutmur, böyük Nizamidən, Nəsi- ədəbiyyat, incəsənət və digər yaradıcılıq sahələrinin hüquqi-qa- midən, Füzulidən, Şah İsmayıldan tutmuş Axundzadəyə, Sabirə, nunvericilik bazasının formalaşmasında və bu istiqamətdə mü- Səməd Vurğuna, Vaqifə, Bəxtiyar Vahabzadəyə, İsmayıl Şıxlıya hüm qanunların qəbul olunmasında yorulmadan çalışıb və bu gün və digər görkəmli şairlərimizə və ədiblərimizədək hamını böyük də çalışmaqdadır. Milli Məclisin deputatı kimi mütəmadi olaraq şövqlə və məhəbbətlə təqdim və təbliğ edir, onlardan böyük seçildiyi ərazinin sakinləri ilə görüşən Nizami müəllim ona mü- fəxarətlə danışır. Bu da onun xalqını, millətini və dövlətini böyük raciət edən seçicilərin problemlərinin həllində də onlara yaxından məhəbbətlə sevdiyinə dəlalət edir. köməklik göstərməyə çalışır və bunun üçün müxtəlif təşkilatlara Nizami müəllim böyük ürəkli insanlardandır, o, hansı bir işlə gedərək onlara fəal yardım göstərir. məşğul olursa, ora öz ürəyini qoyur və ürəyinin, qəlbinin səsi, Nizami müəllim həm də sədaqətli bir dostdur. O, dost qazan- odu ilə həmin işlərə yanaşır ki, bu cəhət də onu daha böyük mağı, dost olmağı və dostluğu qiymətləndirməyi, həm də təmən- uğurlara gətirib çıxarır. Nizami müəllim nə yazırsa və nədən nasız dost olmağı sevir. Onun dostları onu qiymətləndirməyi yazırsa, onu ürəkdən yazır, yanaraq yazır. Bu insan üçün “boğaz- bacarır və onu sevirlər. Nizami müəllimin dostları təkcə ölkəmiz- dan yuxarı, yarımçıq, yaxud alayarımçıq iş” yoxdur. Bu xüsusiy- də deyil, digər ölkələrdə də, xüsusilə türkdilli ölkələrdə də çox- yət də yalnız kamil insanlara məxsus olur. Bu da Nizami müəlli- dur. Mən Türkiyədən, Qazaxıstandan, Tatarıstandan tutmuş min kamil bir şəxsiyyət olmasına dəlalət edir. Çuvaşıstana, Xakasiyaya və Tuvayadək bütün türk dünyasında Mən yazımın əvvəlində dedim ki, “Nizami müəllim olduğu onun necə sevildiyinin, necə qarşılandığının şəxsən şahidi olmu- kimi görünən insandır”. Çünki o, konyukturaya uyub yarımçıq şam və belə bir dahi şəxsiyyətlə, möhtəşəm insanla dost olma- söz danışan alim deyil. O, bir mövzu, məsələ haqqında ya böyük ğımla həmişə fəxr etmişəm! ürəklə yazır, ya da heç yazmır! Onun üçün yarımçıq bir şey yox-

19 20 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov dur, “yazmaq xatirinə nə isə yazmaq” onun üçün yaddır, qəbul- olunmazdır. Bu da şəxsiyyətin bütövlüyünə, şəxsiyyət olmasına dəlalət edir. Nizami müəllim hələ gəncdir, 60 yaş nədir ki, onun ömrünün Nizami olmaq məhsuldar, yazıb-yaradan çağlarıdır. Amma onun bu biblioqrafi- yasını tərtib etdikcə düşünürsən ki, 1300 məxəz – kitab və məqalə Bu il dəyərli ziyalımız, görkəmli dilçi-ədəbiyyatşünas alim, bu yaş üçün çox deyilmi, ancaq onda təskinlik tapırsan ki, bunlar əziz qardaşım Nizami Cəfərovun 60 yaşı tamam olur. 60 yaş, hamısı geriyə baxmadan yazıb-yaradan barlı-bəhrəli bir ömrün həyatın hansısa mərhələsinin yekunlaşdığı, irəlidə gələn növbəti, naxışlarıdır, palitrasıdır. Nizami müəllimin alim, ziyalı ömrünün daha məsul dövrə adlanılacaq həlledici keçid məqamı – insanın, bar-bəhər gətirən çağları, illəri hələ irəlidədir. Biz onun yaxın özü və yaşadığı cəmiyyət qarşısında verəcəyi ilk hesabat anıdır. dostu olduğu Milli Kitabxananın kollektivi Nizami müəllimi bu Yəni bu yaşa qədər necə yaşayıb, hansı yolu tutub, hansı əməllər yubileyi münasibətilə ürəkdən təbrik edirik və ona uzun ömür, sahibi olub, vətəninə, xalqına nə kimi xeyir verib və sair və ilaxır. cansağlığı və yeni-yeni uğurlar arzulayırıq! Düşünürəm, bu sarıdan Nizaminin deməyə, hesabat və əməl dəftər- Yorulmaq bilmədən yazıb-yaradan, xalqını, vətənini, elini, çəsini qürur və alınaçıqlığı ilə doldurmağa kifayət qədər sözü var. obasını böyük məhəbbətlə sevən ürəyin, qəlbin var olsun! Yüz Bir həqiqətlə razılaşmalıyıq ki, bu gün ölkənin elm, mədəniy- yaşa, qardaşım! yət, təhsil sahəsində yaşananlar, dil, ədəbiyyat müstəvisində qar- şılaşdığımız acı mənzərələr, tragikomik olaylar hər birimizi dərin- Kərim TAHİROV, dən düşünməyə, düşdüyümüz bu qaranlıq quyudan çıxmaq üçün professor, mümkün yollar axtarmağa vadar edir. Zənnimcə, təhsilimizin Əməkdar mədəniyyət işçisi inkişafı, kitaba, mütaliəyə marağın artırılması, oxucu zövqünün formalaşdırılması və sair bu kimi tədbirlərlə uzun-uzadı uzanan bu xilas yollarının ən işlək və etibarlı olanlarından biri, çağdaş dövrümüzdə nadir rast gəlinən savadlı, bilikli İnsanımızın – Peşəkarın müstəsna dəyərini anlamaq, dediyi sözün əhəmiyyətini dərk etməkdir. Söhbət, bu il yubileyini qeyd etdiyimiz belə bir nadir sima- dan – şüurumuza, düşüncəmizə illər uzunu dirildici ziya, aydın- ladıcı təfəkkür axını ötürən, bu gərgin, müqəddəs və şərəfli işdən usanmayan savadlı, bilikli İnsanımızdan – akademik Nizami Cəfərovdan gedir. İndi, yubileyi ərəfəsində yazdığım bu yazıyla mən heç də ali- min mükəmməl dil və ədəbiyyat bilgisindən, dilçilik və filologiya elminin nəzəri və praktik sahəsində xidmətlərindən, dil və ədə- biyyatın tədrisinə, klassik və müasir milli ədəbi prosesin tədqiqi-

21 22 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov nə verdiyi saysız-hesabsız töhfələrdən söz açıb oxucunu yormaq bir sözlə, xüsusi peşəkarlıq və ustalıq tələb edən əlahiddə Yozum istəmirəm. Niyyətim, sadəcə, ömrünün əlamətdar mərhələsinə Yolu olduğunu anlayarıq. çatmış İnsanımızın özəl dəyərini anlatmaq, onunla bağlı təəssü- Əsərin alt qatında gizlənənlərin dəyilib-toxunulmadan, şərh- ratlarımı bölüşməkdir. siz və əlavəsiz, üst qatıyla açılması, oxucuya sirr qalanların, ədi- İlk əvvəl ondan başlayaq ki, Nizami Cəfərov Azərbaycan bin nə vaxtsa, haradasa səsləndirdiyi fikir və qeydləri ilə izahı – ədəbi tənqid tarixinin parlaq yetirməsi, bu tarixi mütərəqqi fikir yaradıcı fərd və onun müstəsna dərdi olan yaradıcılığı üzərində və ideyalarıyla qurub-yaratmış, onun formalaşması və inkişafında aparılmış ciddi diaqnostik araşdırma əməliyyatından xəbər verir, əvəzsiz xidmətləri olmuş böyük alimlər pleyadasının – Mirzə müəllifin, əksər hallarda özünə də məlum olmayan gizli niyyəti- Fətəli Axundov, Əli Nazim, Firidun bəy Köçərli, Mir Cəlal, nin, şüuraltı qatlarda yaşanan sirli nəsnələrin asanlıqla qavranıl- Məmmədkazım Ələkbərli, Mustafa Quliyev, Məmməd Cəfər, masına geniş imkanlar yaradır, bu təhlilin ideya müəllifinə isə Arif Dadaşzadə, Kamal Talıbzadə, Məsud Əlioğlu, Yaşar Qaraye- “analitik düşüncə sahibi” adı qazandırır. vin layiqli davamçısı, eyni zamanda, bu mötəbər Fikir Müstəvisi- Nizaminin nailiyyətlərini, təkcə bu yeni təhlil modeli ilə - ni bədii sözə sevgi və sədaqətlə zənginləşdirən, milli ədəbiyyatın elmi-nəzəri fikrin sadələşdirilib, aydınlaşdırılıb, oxucu üçün əlça- yönləndirilməsi və dəyərləndirilməsi ənənəsini müstəsna baxış- tan şəklə salınması, oxucu-yazıçı münasibətlərindəki yarıqaran- ları, əsərə, ədəbi mətnə yeni, fərdi yanaşması ilə təzələyən nova- lıq, keçilməz sədlərin, örtük və pərdələrin “qəribə bir rahatlıqla” tor – alimdir. aradan qaldırılmasıyla məhdudlaşdırmaq olmaz. Alimin özəl uğurları sırasında onun, zamanın axarıyla mövzu və məzmun Nizaminin bu yeni təhlil metodunu ənənəvi elmi-ədəbi tən- çalarları üzrə daim hərəkətdə olan Ədəbiyyat və onun adamlarıyla qiddən fərqlənən mütərəqqi özəllik – predmetin özü vasitəsilə birgə, necəsə dəyişib-yenilənmək, yaxud özü özünü yeniləmək özünütəhlili, ayrı sözlə desək, yazılanın, yazanın yazdığıyla izahı- qabiliyyəti, yazıçı baxışını, eyni yaradıcı nəfəslə, şair uçuşlarını, dır ki, milli ədəbi tənqidimizdə yeni yanaşma – ədəbiyyatın, bədii eyni ruhsal çəkisizliklə davam etdirmək bacarığı da dayanır ki, bu əsərin gizli şifrəsini açmağa, yazıldığı anı öz hərarətində ötürmə- keyfiyyətlər alimin, həm də bədii istedadından, fərqli yaradıcı yə qadir yeni ədəbi tənqid mədəniyyəti kimi diqqət çəkir. Müfəs- potensialından xəbər verir. səl elmi araşdırmaya, dərin fəlsəfi izah və əsaslandırmalara Bu müstəsna fərqliliyi eynilə, işıqlı ziyalımızın dilçilik ehtiyac duymayan, oxucunu qəliz, yorucu nəzəri baxışlardan azad fəaliyyətinə, bu sahəyə verdiyi töhfələrə də şamil etmək olar. edib, yazıçıyla məhrəm təmas, yaradıcı anlaşma mühiti yaradan Nizami burada da fitri istedad sahibi, yaradıcı-novatordur. Sanki bu yanaşma “yeni ədəbi tənqid” də adlandırıla bilər. sözü, onun yaranışı, qaynağı, ömür yolu, tarixi inkişaf mərhələlə- İlk baxışda kimlərəsə sadə və asan görünən bu təhlil üsulu ri, istifadə mədəniyyətilə bağlı aldığı bilgilərdən daha əvvəl, lap əsərin məziyyətlərinə və qüsurlarına varmayan, heç bir elmi-nə- qədimlərdən tanıyır, dili, onun norma və qaydalarının fövqündə, zəri əsaslara, düstur və ehkamlara söykənməyən ötəri baxış buca- gizli şüuraltı yaddaşla duyur, əslini saxtasından zərgər dəqiqliyi ğı təsiri bağışlasa da, bir qədər dərinə varsaq, bunun, əslində, ilə seçib ayırır. ciddi elmi-yaradıcı iş, fitri ədəbi duyum və istedad tələb edən Beləcə, alimin insan, müəllim, dost, natiq və digər fərqliliklə- çətin bir yol – mətnlə mükəmməl işləmək bacarığı, dərdi çarədən rindən də söz açmaq, bəlkə də, bir kitaba yerləşəcək uzun-uzun ayırmaq, səbəb və nəticə paralelliyini dəqiq aparmaq qabiliyyəti, təhlillər aparmaq olar. Qısaca olaraq, keçilən bu altmışillik həyat

23 24 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov və yaradıcılıq yoluna nəzər salanda bu dəyərli İnsanımız – milli ədəbi fikrin keşiyində duran fədakar alim, haqqı nahaqqa vermə- yən vicdanlı vətəndaş, fikrini sərbəst ifadə edən səmimi siyasi xadim, qələmə, sözə tapınan əhli-qələmi də bəzən qanadı altına Alimliklə kamilliyin vəhdəti alıb, rəhmli yazılarıyla ovudan böyük mərhəmət sahibi, ən çətin məqamlarda dostunu darda qoymayan cəfakeş dost kimi nizamlı Qədim bir əsatirə inansaq, nə vaxtsa insanların bəsirət gözü- və şərəfli bir ömür yaşadığının şahidi oluruq. nün olduğunu deyirlərmiş. Bu göz adama istənilən hadisəni daha İslamda, eləcə də qədim sufi baxışlarında dost – insanlıq tari- dəqiq görməyə, həyata geniş və aydın nəzərlərlə baxmağa, gələ- xində bütün mövcud dəyərlərin zirvəsi, arxa, dayaq, qoruyucu, cək barədə irəlicədən dürüst nəticələr çıxarmağa imkan verərmiş. anlayan, xilaskar mənasının daşıyıcısıdır. Bu baxımdan Nizami, Zaman keçdikcə insan övladı hansısa səbəblərin təsiri ilə ilk növbədə, Azərbaycan dilinin və ədəbiyyatının böyük dostu, yavaş-yavaş həmin gözünü itirməyə başlayır. Nəticədə bəsirət arxa-dayağı, qoruyucusudur. gözü, tamamən görünməz olur. Təbii, insan bununla qeyri-adi Son illərin “Orfoqrafiya lüğəti savaşlarında” – dilimizin qabiliyyətlərini də əldən verir. saflığı uğrunda gedən söz döyüşlərində sona qədər bizimlə çiyin- Əlbəttə, bu bir əfsanədir, reallıqlardan daha çox xalqımızın çiyinə dayanan, qarşı tərəfdən atılan zərbələri sərrast cavab mifik təfəkkür dünyasından gəlir. atəşləriylə havadaca susduran bu qüdrətli Söz Sərkərdəsini, elə Amma günü bu gün də aramızda elə insanlar yaşayır ki, on- bilirəm, qarşıda hələ daha böyük qələbələr gözləyir. ları yaxından tanıdıqca, kəlmə kəsdikcə, həyata, insanlara, real- Var ol, əziz qardaşım! Adın kimi Nizami olmaq hünəri hər lıqlara bənzərsiz münasibətlərinə şahid olduqca, belələrinin, həqi- kəsə nəsib olan xoşbəxtlik deyil. Şükür ki, varsan! Dilimizə arxa qətən, bəsirət gözünün olmasına özünü inandırmaya bilmirsən. oldun, onun uğrunda savaşlarda bizi meydanda tək qoymadın. Qəribəsi budur ki, onun haqqında belə bir qənaətə gələndə Millətin ziyası, maariflənməsi yolunda bütün etdiklərinə və yaşı heç 40-ı adlamamışdı, bu günsə 60 yaşlı insan haqqında edəcəklərinə görə yüz yaşa! düşüncələrimi qələmə alıram. O, elə yaxından tanımağa başladı- ğım vaxtlardan belə idi. Aradan keçən illərsə o işıqlı təfəkkürdən, Afaq MƏSUD, dünyaya fəzadan baxa bilmə istedadından, yaşı xeyli qabaqlayan Xalq yazıçısı müdriklikdən heç nəyi əskiltməyib. Əksinə, həyatın qazandırdığı təcrübə, elmə-yaradıcılığa, ictimai fəaliyyətə həsr olunmuş məna- lı ömrün dərsləri bu qabiliyyəti bir qədər də gücləndirib, bəsirət gözünü daha da genişləndirib. Bənzərsiz adam Bir neçə il əvvəlin söhbətidir: televiziya kanallarından birində Molla Pənah Vaqif haqqında veriliş gedirdi. Proqramın özəlliyi onda idi ki, ədəbiyyat tariximizdə, ana dilimizin inkişa- fında özünəməxsus xidmətləri olmuş böyük şairin yaradıcılığın- dan daha çox, həyatının təftişinə həsr olunmuşdu. Studiyadakı

25 26 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov ziyalılarımız bu mövzuda iki qütbə bölünmüşdülər. Bir qismi tafa rayonunun Zəlimxan kəndində doğulub. Azərbaycan Dövlət Vaqif şəxsiyyətini təqdir edirdi. Digərləri isə daha çox tənqidi Universitetinin Filologiya fakültəsini bitirib. yönümlü fikirlər səsləndirirdilər. Verilişdə onu da görüb fikirləş- 1985-ci ildən Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Nəsimi dim ki, elmi yaradıcılığında Vaqifin şeir dilinin tədqiqi xüsusi yer adına Dilçilik İnstitutunun elmi işçisi olub. 1987-ci ildən “Ədə- tutan və dilçiliyin, ədəbiyyatın bir çox sahələri kimi Vaqifin həyat biyyat və incəsənət” qəzetinin şöbə müdiri, 1991-ci ildən Bakı və yaradıcılığını əzbər bilən alim kimi, o, indi şairi müdafiə Dövlət Universitetinin Türkologiya kafedrasının müəllimi, pro- etməkdən ötrü elmi dəlillər gətirəcək, müxtəlif mənbələrə müra- fessoru, filologiya fakültəsinin dekanı vəzifələrində çalışıb. 2001- ciət edəcək. Amma o, bunların çoxuna lüzum görmədi. Eləcə 2015-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetinin kafedra müdiri olub. verilişin sonuna yaxın folklorumuzdakı “Hər oxuyan Molla Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi-Metodik Şura- Pənah olmaz” ata sözümüzü yada salmaqla bütün opponentlərini sının “Azərbaycan dili və ədəbiyyatı” bölməsinin üzvü kimi orta yaxşı mənada bağladı. Və müzakirələrin nöqtəsini elə məntiqi bir ümumtəhsil məktəbləri üçün Azərbaycan dili proqramlarının, tərzdə qoydu ki, bunu ancaq o edə bilərdi. dərsliklərinin hazırlanmasında yaxından iştirak edib. Dilçilik sahəsi O, olduğu hər yerdə özünəməxsusdur, orijinaldır, insanlara, üzrə elmi fəaliyyəti ilə yanaşı, hələ tələbəlik illərindən ədəbiy- məsələlərə yanaşma tərzi ilə bənzərsizdir. yatşünaslıqla da ciddi şəkildə məşğul olub. Ədəbi-tənqidi məz- Belə qeyri-adi keyfiyyət sənətindən, peşəsindən asılı olma- munlu yazıları onu dövrümüzün görkəmli ədəbiyyat tənqidçilərin- yaraq taleyin sevib-seçdiyi çox adamlara qismət ola bilər. Bunun dən biri kimi tanıdıb. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. bir alim şəxsiyyətində özünü büruzə verməsi isə misilsiz xoşbəxt- 1995-1996-cı illərdə Azərbaycan Respublikası Ali Attestasi- lik deməkdir. Kifayət qədər geniş təfəkkürə, yüksək istedada ya Komisiyasının (AAK) filologiya elmləri üzrə Ekspert Şurası- malik olub, öz imkanlarını düzgün dəyərləndirə bilməyən və nın üzvü, 1997-ci ildə isə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti ömrünü elmdən, yaradıcılıqdan kənar sahələrdə boşuna xərcləyən yanında Ali Attestasiya Komissiyasının(AAK) Dilçilik üzrə ixti- o qədər adamlar görmüşük ki... saslaşmış Doktorluq Şurasının üzvü olub. Azərbaycan Respubli- Yaxud alim kimi yetərincə yüksək titulları, çoxsaylı əsərləri kası Təhsil Nazirliyi Elmi-Metodik Şurasının “Azərbaycan dili və olsa da, zəkasının hüdudları son dərəcə dar görünən, kamilliklə, ədəbiyyatı” bölməsinin sədri təyin edilib. müdrikliklə yaxından-uzaqdan əlaqəsi olmayan şəxslər azmı çıxıb 1998-ci ildə Ali Attestasiya Komissiyasının dilçilik üzrə ix- qarşımıza?! tisaslaşmış Doktorluq Şurasının sədri seçilib. 1999-cu ildə filolo- Bir alimlə bir insana xas ən üstün cəhətlər çox az hallarda giya fakültəsində “Dədə Qorqud” elmi-tədqiqat laboratoriyasını eyni adamda qovuşanda isə o adamlardan biri mütləq Nizami yaradaraq ona rəhbərlik edib. 2003-cü ildə AAK-ın filologiya Cəfərov adlanır. elmləri üzrə Ekspert Şurasının sədri olub. Azərbaycan Milli Elm- Ömürdən sətirlər lər Akademiyasının həqiqi üzvüdür. Yubiley yazısında, adətən, şəxsin həyat yoluna qısaca nəzər 2001-ci ildən Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin rəhbəri, salırlar. Bu adəti pozmaq istəməzdim. Amma yazımın davamında Dünya Alpaqut Federasiyasının Prezidentidir. Yeni Azərbaycan belə bir ənənənin özünə dair kiçicik qeydim də olacaq. Partiyasında təmsil olunur. 2000-ci ildən Azərbaycan Respublika- Hələliksə 60 il əvvəldən başlayaq... sı Milli Məclisinin deputatıdır. Milli Məclisdə Azərbaycan-Türki- Nizami Qulu oğlu Cəfərov 1959-cu ilin 21 sentyabrında Ağs- yə parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupuna rəhbərlik edib.

27 28 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Azərbaycan-Qazaxıstan, Azərbaycan-Qırğızıstan, Azərbaycan- zaman hadisələrin içində nəzərə çarpıb, gözə görünüb. Azərbay- Küveyt parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının üzvüdür. can xalqının Ümummilli lideri, Ulu Öndər Heydər Əliyevin Nizami Cəfərov elmi nəticələrinə və təhsil quruculuğu sahə- müəllifliyi ilə əsası qoyulan və bu gün Azərbaycan Respublikası- sindəki xidmətlərinə görə 2000-ci ildə Azərbaycan Respublikası- nın Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən davam etdirilən nın “Əməkdar elm xadimi” fəxri adına layiq görülüb. 2004-cü il- müstəqil dövlət quruculuğu tariximizin kənar seyrçilərindən də Azərbaycan “Bilik” Maarifçilik Cəmiyyətinin qərarı ilə “Yusif deyil, fəal iştirakçılarından olub. Məmmədəliyev adına medal”la təltif edilib. Qulu müəllimin oğlu “Keçən günlərin dastanı” Nizami Cəfərovun ömür yolunu vərəqlədikcə həyatının Bunlar bir elm adamının, müəllimin, ictimai xadimin ömrün- böyük hissəsi təhsillə bağlı olmuş adam kimi bir məqam xüsusilə dən qısa sətirlərdir, hamısını ümumiləşdirəndə, göründüyü kimi, diqqətimi çəkir. İnsanın formalaşmasında, təkcə məktəbdə deyil, xırda bir mətn alınır. Amma bu cümlələrin hər birinin arxasında evdə də yaradılmış təhsil mühitinin nə qədər önəmli rol oynadığı- böyük bir ömrün son dərəcə maraqlı hekayəti var. nı dərk edirəm. Əgər imkanım olsaydı, evdə övlad böyüdən və Hər cümlə bir ömür dastanına bələdçidir. ciyərparasının gələcəyini aydın görmək istəyən bütün valideynlə- Elə yubiley yazılarındakı ənənəviliklə bağlı toxunmaq istədi- rə səslənib bu sətirləri oxumağı, oxuduqdan sonra isə nümunə yim məqam da bununla bağlı olacaq. Adətən, haqqında yazılan götürməyi tövsiyə edərdim. Çox erkən itirdiyi atası Qulu müəlli- insanın həyat yolunu bu cür qısa mətnlərdən, çox quru informasi- min əlifba dərslərindən yazır müəllif: ya verən cümlələrdən oxuyuruq. Bu cümlələrin arxasındakı “Atam Qulu müəllim əlifbanı mənə beş yaşımda öyrətdi. maraqlı təfərrüatlar, talelər, həyatın maraqlı sınaqları isə diqqət- “Koroğlu” kitabının 50-ci illər nəşrini oxuda-oxuda... Əvvəl bir dən kənarda qalır. Haqqında oxuduğumuz şəxsi onların çoxundan qolun məzmununu danışırdı, şeirləri əzbər deyirdi, sonra həmin xəbərsiz tanıyırıq. Nizami Cəfərov isə nə yaxşı ki, özü vaxt tapıb qolu oxudurdu. Mən bilirdim ki, bu səhifədən o səhifəyə qədər nə bu hekayətlərin heç olmasa müəyyən bir qismini qələmə ala bilib. yazılıb, ancaq hərflər tez-tez yadımdan çıxdığına görə konkret Kitab halında bir yerə toplayıb və adını da qoyub: “Keçən olaraq nəyin harada yazıldığını çaşdırırdım. Ancaq bu, çox günlərin dastanı”. çəkmədi. Kitabdakı ayrı-ayrı fraqmentləri oxuduqca Nizami Cəfərov ... Bir dəfə anam gəldi ki, hələ tikilib qurtarmamış təzə kimi şəxslərin yaşadıqları ömürdən keçənlərin, əslində, bir fərdə evimizin kölgəsinə kilim sərib atamla oturmuşuq, ağır işdən sonra aid olmadığını düşünürsən. Bu ömürdə ayrı-ayrı hadisələr, fakt- mən “Koroğlu ilə Kürdoğlunun qolu”nu oxuyuram; o yerdəyik ki, lar, şəxsiyyətlərlə bağlı toplanmış xatirələrin ümumən xalqın, Kürdoğlu Koroğlunu iki dəfə yıxıb, indi ata tanımadığı oğlunu cəmiyyətin tarixinin bir parçasına çevrildiyini görürsən. məcbur edir ki, onunla üçüncü dəfə güləşsin... Gözümün yaşı Bu ona görə belədir ki, Nizami Cəfərov öz ömrünü təkbaşına, kitabın səhifələrinə tökülürdü, ancaq davam eləyirdim. Anam özünə, bir fərdin cari məişət qayğılarına qapanaraq yaşamayıb. O, əlindəki çaydanı yerə qoyub gülə-gülə: maraqlı bir dastan kimi qələmə aldığı tərcümeyi-halını, özünün ‒ Sizə nə olub, niyə ağlaşırsınız, ‒ deyəndə başımı qaldırdım, də qeyd etdiyi kimi, yaşadığı cəmiyyətlə, əhatə olunduğu mühitlə gördüm ki, atam da əməlli-başlı kövrəlib. bir yerdə qazanıb. Cəmiyyətdə baş verənlərə heç zaman biganə Və mən məzmundan mətnə, mətndən məzmuna rahat keçmə- qalmayıb. Ziyalı vicdanı, alim istedadı, yazar qələmi ilə hər yin inersiyasını “Koroğlu”dan (və atamdan!) öyrəndim”.

29 30 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Yaxud bu cümlələr: “Babam nəvələrinə Nizami kişi! Şahin şam; onların yalnız bəzilərinin (və mənim üçün doğma!) adlarını kişi! Daşdəmir kişi!.. deyə müraciət edərdi. Ən kiçiyimizə də çəkmək kifayətdir ki, şair demiş, “qəziyyə məlum” olsun: Muxtar “Aslan kişi!” deyərdi... Bizim də kişi olmaqdan başqa çarəmiz Hüseynzadə, Əlövsət Abdullayev, Nəsir Məmmədov, Ağamusa qalmırdı”. Axundov, Yusif Seyidov, Fərhad Zeynalov, Tofiq Hacıyev, Ab- Bir uşağı şəxsiyyət kimi yetişdirməyin bundan gözəl örnəyi dulla Vəliyev, Musa Adilov, Samət Əlizadə, Zinyət Əlizadə, ola bilərmi?! Aydın Məmmədov, Kamil Vəliyev, Firudin Cəlilov... “Xoşbəxtəm ki...” Və bir də ona görə xoşbəxtəm ki, bu böyük dilçi-müəllimlər Nizami Cəfərovun həyat yolu yaşadığı məkandan, sənətin- nə yazdılarsa, demək olar, hamısını oxudum, nə dedilərsə, hamı- dən, peşəsindən, statusundan asılı olmayaraq bu xalqın övladları- sını anlamağa çalışdım. Həm Universitetdə təhsil aldığım illərdə, nın şəxsiyyət kimi yetişməsini istəyən, onları belə bir ucalıqda həm də sonralar onların hər birindən qayğı, kömək, hörmət (və görməyi arzulayan işıqlı insanlar qalereyasıdır sanki. Bu mənzərə müdafiə!) gördüm...” onun Bakı Dövlət Universitetnin filologiya fakültəsində keçmiş Əslində, bu, öz müəllimlərindən eyni münasibəti görmüş, qar- tələbəlik illərində də davam edir. Nizami Cəfərovun 60 illik ömür şıya qoyduğu hədəflərə onların dəstəyi ilə yetişmiş, həyatın ilk bö- yolunda, ziyalı taleyində böyük rol oynamış şəxsiyyətlərin nurlu yük maneələrini onların kömək üçün uzanmış güclü əllərindən tu- obrazında öz əksini tapır. Alimin bu insanlara sevgi və rəğbətində taraq büdrəmədən adlaya bilmiş hər birimizin xoşbəxtliyimizdir. görünür. Həyat bələdçisi “Tələbələrə kurs işi mövzuları paylamışdı ‒ hər dərsin birin- Nizami Cəfərov aspiranturaya qəbul zamanı üzləşdiyi bir ci, ya ikinci hissəsində bir-iki nəfəri qaldırıb soruşurdu ki, “sənin çətinliyi özünəməxsus publisistik üslubla detallı təsvir edir. Uni- əsərinin mövzusu nədir?” Hamının üzündə təbəssüm əmələ gəlir- versiteti fərqlənmə diplomu ilə başa vursa da, aspiranturaya qəbul di, bizim cızmaqaralarımıza “əsər” deməsi, özü də belə böyük üçün 2 illik iş stajı tələb olunduğundan rektor onun sənədinə qol yazıçı-ədəbiyyatşünasın, əlbəttə, qəribə idi”. çəkmir. 2 ildən sonra gəlməyi tövsiyə edir. İlk baxışdan xırda Nizami Cəfərovun öz xatirələrində sevgi ilə andığı həmin məsələdir. Amma bu 2 illik zaman itkisi elmi tədqiqat şövqü ilə müəllim onun kimi onlarla ziyalımızın yetişməsində böyük əməyi alışan istedadlı bir gəncin bütün həyatını, taleyini dəyişə bilər. Və olmuş görkəmli ədib, professor Mir Cəlaldır. Onun hələ yolun rektoratlıqdan kor-peşman Filologiya fakültəsinə qayıdanda başında olan tələbələrinin hər birini indidən alim kimi görməsi ilə dəhlizdə təsadüfən, müəllimlərindən professor Əlövsət Abdulla- Nizami Cəfərovun babası Əziz kişinin körpə nəvələrinin hər yevə rast gəlir. Professor onun məyusluğunu görüb vəziyyəti birini indidən əsl kişi əxlaqında, kişi dəyanətində görməsi bir- öyrənincə, “ ‒ Hələ bir dayan görək. Arxamca gəl!.." deyib birini tamamlayan eyni münasibətdir. Əsl şəxsiyyətləri belə vali- qabağa düşür. Bir tələbənin gələcək karyerası qarşısında dağ kimi deynlər, belə müəllimlər yetişdirir. Xalq da belələrinin tərbiyəsin- dayanmış imza problemini şəxsi nüfuzunun gücü ilə ikicə də ucalır, böyüyür, irəli gedir. dəqiqəyə həll edərək onun yolunu açır. Belə insanlardan görüb götürmək, dərs almaq, öyrənmək 60 ...Tərcümeyi-halımı varaqladıqca görürəm ki, çox adama yaşlı Nizami Cəfərovun ən böyük xoşbəxtliyidir. Və bunu ilk elə borcluyam. Nə bilmək olar, bəlkə də, ən çox Əlövsət Abdullaye- özü etiraf edir: “Mən xoşbəxtəm ki, həm orta məktəbdə, həm də və borcluyam ki, hara gedəcəyimi bilmədiyim bir vaxtda qabağa xüsusilə universitetdə çox böyük dilçi müəllimlərdən dərs almı- düşdü... Və mənə “arxamca gəl!” dedi...

31 32 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Ən müstəqil bir həyat yolçusunun da hansısa məqamda belə görə, yeniyetmə çağlarında tez-tez güzgünün qarşısında dayanar, bir sözə (və hərəkətə!) ehtiyacı olur”. 30 yaşına qədər general olacağını, bunu bacarmayacağı təqdirdə Bu gün Nizami Cəfərov özü də onun kimi eyni çətinliklərlə isə intihar edəcəyini özünə söz verərmiş. Bu yüksək rütbəyə üzləşən onlarla gənc üçün “Arxamca gəl...” deyib qabağa düşən çatanda isə onun heç 29 yaşı da tamam olmamışdı. həyat bələdçisidir. Bu gənclərin yollarındakı maneələri şəxsi Nizami Cəfərov haqqında yubiley yazısında bu faktı xatırla- nüfuzunun gücü ilə aradan qaldıran, onları gələcəyə doğru uğur- mağım səbəbsiz deyil. Hər bir məkanın da, insanın da özünəməx- layan təmənnasız xeyirxahdır. sus hekayələrinin, ilklərinin, hansısa fərqli birinciliklərinin olması Bu, keçmiş günlərin xoş xatirələrində əbədiyyət ömrü yaşa- çox önəmlidir. Akademik Nizami Cəfərov da bu baxımdan istisna yan işıqlı şəxsiyyətlərdən, müəllimlərdən əxz olunmuş ən gərəkli deyil. O, bütün keçmiş SSRİ məkanında filologiya sahəsi üzrə dərsdir. elmlər doktoru dərəcəsi əldə etmiş ən gənc alim olub. Bu məqsə- Bu gün Nizami Cəfərovu o şəxsiyyətlərlə birləşdirən bir dinə 1991-ci ildə, cəmi 32 yaşında çatıb. Bundan da maraqlısı isə dəyər də məhz budur: əsl ziyalı mənəviyyatı. Nizami Cəfərovu belə bir rekorda motivasiya edən səbəbdir. Ona Belə bir mənəviyyatın saldığı işıqla o, yeni tədqiqatçılara qədər bu birinciliyi dilçilik elmimizin görkəmli nümayəndələrin- həyan olur, onların araşdırmalarına elmi rəhbərlik edir, yol göstə- dən olan akademik Ağamusa Axundov əldə etmişdi. O da 32 rir, düzgün istiqamət verir. Elmi müzakirələrdə, müdafiə proses- yaşında filologiya elmləri doktoru olmuşdu. Yaxınlarının dediyi- lərində opponent kimi, yaxud peşəkar mütəxəssis rəyləri ilə, nə görə, Nizami Cəfərov da hələ tələbə, aspirant və sonra artıq çıxışları ilə dəstəyini əsirgəmir. Bir gəncin gələcəyi xatirinə yeri elmlər namizədi ikən bu göstəricini ən azı təkrarlayacağına, gələndə kiməsə zəng etməyi, bağlı qapıları ad-sanının, şəxsiyyəti- müəllimindən geri qalmayacağına özünə söz verirmiş. Nəticədə nə olan rəğbətin gücü ilə döyməyi özünə zəhmət, şəninə əskiklik o, elmlər doktoru alimlik dərəcəsini Ağamusa müəllimdən də üç bilmir. ay tez əldə etmiş olur. Nizami Cəfərovun bir çoxlarından fərqi də elə budur ki, o Əlbəttə, hansısa təfərrüatlarda, bəlkə, yanıla bilərəm. Amma məsələlərə strateji mənzərədə baxa bilir. Problemlərə, qayğılara, faktın özü maraqlıdır. Bunlar, Ağamusa müəllim, Nizami Cəfərov proseslərə cari planda yanaşmır. Onlara onilliklərin, əsrlərin kimi böyük alimlərdən nümunə götürən gənc tədqiqatçılar üçün hüdudlarında nəzər salır və buna görə davranır. Bu, XIX əsrin çox böyük motivasiya gücüdür. Belə alimlərin əzmkarlığının, sonu, XX əsrin əvvəllərində yaşayıb-yaratmış böyük maarifçiləri- məqsədyönlülüyünün, alın təri ilə yoğrulan istedadının, zəhməti- mizin, işıqlı mütəfəkkirlərimizin tərzidir. Nizami Cəfərov da bu nin yaratdığı örnəkdir. işığı öz kimliyində, təfəkküründə yaşadan ziyalılarımızdandır. Sağlam düşüncə 32 yaşlı elmlər doktoru Nizami Cəfərov yüksək səriştəli təşkilatçıdır həm də. Tale elə Birinci Dünya müharibəsində (1914-1918) iştirak edən, gətirib ki, biz onunla bu sahədə birgə çalışmışıq. Bakı Dövlət sonralar isə Rusiya vətəndaş müharibəsi (1917-1922) və Sovet- Universitetinin rəhbərliyində təmsil olunduğum zamanlarda Polşa müharibəsinin (1919-1921) tanınmış komandanlarından Nizami Cəfərov da çox gənc yaşlarından BDU-nun filologiya olan Sovet İttifaqı Marşalı Mixail Tuxaçevski haqqında maraqlı fakültəsinin dekanı idi. Mənəvi mühiti o qədər də sadə olmayan, bir hekayət var. Çox keşməkeşli həyat və tale yaşamış, sonunda bir zamanlar ona dərs demiş görkəmli alimlərin çalışdığı, zəngin Stalin repressiyasının qurbanı olmuş bu gənc sərkərdə deyilənə tarixi ənənələrə, bir çox elm adamlarına xas özünəməxsus daxili

33 34 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov ixtilaflara malik bu fakültəni idarə eləmək bir elə də asan deyildi. mənimsəyib fikirlərini yazılı dildə ifadə edə bilər. Amma Nizami Amma Nizami Cəfərov bunu bacarırdı. Özü də maraqlıdır ki, Cəfərov kimi yazmağı adama heç bir məktəb, müəllim, kitab bu çətin işin öhdəsindən gəlməkdə onun əsas istinad mənbəyi hər öyrədə bilmir. Bu, insanın ruhundan gələn ilahi bir enerjidir. hansı sərt inzibati metodlar deyil, xarakterindəki demokratizm, İstənilən yazısını oxuyanda bu enerjini hiss edirsən. Hətta yazıda sadəlik, səmimiyyət idi. Məhz bu keyfiyyətlərin gücü idi ki, imzası olmayanda belə fərdi üslubundan, fikirlərinin ifadə fakültənin tələbələri çox qısa zamandan sonra onu özlərinə tərzindən, analitik təfəkkür gücündən, ən əsası isə ruhundan hiss doğma bir qardaş, dost kimi qəbul etmişdilər. Nizami Cəfərov edirsən ki, bu, Nizami Cəfərovun qələmindən çıxıb. tələbələr üçün həqiqətən dekan, müəllim yox, həmişə onların Nizami Cəfərov ədəbiyyatşünaslıq elmimizə ən çox töhfələr yanında olan, bütün qayğılarını, problemlərini bölüşüb kömək verən, müasir ədəbi prosesin istiqamətlənməsində xidmətləri olan istəyəcəkləri əziz bir insana çevrilmişdi. Bu, fakültənin bir çox görkəmli dilçi alimlərimizdəndir. Həm namizədlik, həm doktor- müəllimləri ilə münasibətdə də belə idi. luq dissertasiyaları sırf dilçiliyə həsr olunmuş alimin ədəbiyyatşü- Sonralar Milli Məclisin deputatı olanda da, Azərbaycan naslığı bu qədər gözəl bilməsi, onun filoloq həmkarlarında da Atatürk Mərkəzinə, parlamentin Mədəniyyət Komitəsinə rəhbər- böyük maraq və heyrət doğurur. Təsadüfi deyil ki, Nizami Cəfərova lik edəndə də onun iş metodlarını, davranışlarını, insanlara müna- elmi sferalarda böyük nüfuz qazandıran ilk əsərlərindən biri – sibətini izləmək imkanım oldu. Gördüm ki, Nizami Cəfərov öz “Füzulidən Vaqifə qədər” əsəri də məhz ədəbiyyatşünaslıqdan xarakterini zərrə qədər də olsun dəyişməyib. Nə vəzifə, nə yüksə- olub. Alimin “Azərbaycanşünaslığa giriş”, türk xalqları ədəbiy- lən status, nə getdikcə sırası genişlənən elmi titullar, ictimai yatının qədim, orta, yeni və ən yeni dövrlərini əhatə edən 4 cildlik nüfuz ona zərrə qədər də olsun təsir göstərə bilməyib. Başqalarına fundamental “Türk xalqları ədəbiyyatı” da elmdə əsl hadisəyə yuxarıdan aşağı baxmaq, təkəbbür bir addım da yaxınına düşmə- çevrilmişdi. yib. O, yenə də mənim on illər əvvəl görüb ehtiram bəslədiyim, O, dil tarixi, ümumi dilçilik sahələrində də sanballı məqalələr sadə, təvazökar, səmimi, dostcanlı oğlandır. Hətta bu illər ərzində yazıb. Məşhur İsveçrə dilçisi Ferdinand de Sössürün əsərlərini geyim üslubunu belə dəyişmədi. Yenə çox az adam onu boynun- dilimizə çevirib. Ayrı-ayrı şəxsiyyətlərimiz haqqında maraqlı da qalstuk, tam rəsmi qiyafədə görə bildi. əsərləri var. Avtobioqrafik janrda qələmə aldığı xatirə kitabları Düşünürəm ki, bu, insan şəxsiyyətinin gücüdür. İnsan isə Nizami Cəfərovun daha bir istedadını ortaya qoydu. Kitabla- şəxsiyyət etibarilə yetkin və özünə əmin olanda, öz mənliyini rın təhkiyəsindən, dil-üslub xüsusiyyətlərindən, mətnin su kimi dərk edəndə, cılız duyğulardan ucalarda dayanmağı bacaranda içilməsindən belə məlum oldu ki, ədəbiyyatımız bu illər ərzində mənfi keyfiyyətlər ondan yan keçir. Bundan ötrü isə insanın alimliyi, publisistliyi qədər də yazıçılıq qüdrətinə malik bir düşüncəsi sağlam olmalıdır. istedadını az qala itirəcəkmiş. Və Nizami Cəfərov mənim tanıdığım ən sağlam düşüncəli Ona görə Azərbaycanın xalq yazıçısı Elçin “Nizami – 60: ziyalılarımızdan biridir. gənclik və müdriklik yaxud, Nizami, bəs roman nə oldu?” adlı Nizami Cəfərov qələmi məqaləsində yazır: “Yazıçılarımızın yox, onun timsalında alimlə- Yazmaq, düşüncələrini sözlərin, cümlələrin dili ilə ipə-sapa rimizin sırası bir nəfər də artmış oldu. düzmək Nizami Cəfərovda fitri bir istedaddır. Dilə az-çox bələd Ancaq mən Nizaminin xatirələrini, mənim də yaxşı tanıdığım olan istənilən adam yazı texnikasını müəyyən vərdişlərlə tədricən və xatirələrini əziz tutduğum dilçilər (Muxtar Hüseynzadə, Fər-

35 36 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov had Zeynalov, Ağamusa Axundov, Əlövsət Abdullayev, Yusif Türkiyənin dövlət xadimləri ilə görüşlərin birində Heydər Seyidov, Tofiq Hacıyev, Ağamalı Həsənov və b.) haqqında yaz- Əliyevin Mərkəzin başqanı haqqında işlətdiyi “çox böyük bir dığı sənədli əsərini oxuyandan sonra hiss etdim ki, hələ hər şey professor” ifadəsi mənim üçün indiyə qədər aldığım (və bundan irəlidədir. sonra alacağım) adların ən böyüyü oldu... Yəni “Nizami – 70”, “Nizami – 80”, “90”, “100” qeyd olu- Günlər keçir. Ancaq izsiz yox... Tərcümeyi-hal (və Tarix!) nanda – söhbət görkəmli alim-tənqidçi ilə bərabər, görkəmli bir yarada-yarada. yazıçının da yubileyindən gedəcək. Biz də arzu edirik ki, bu tarix ömrün 60-cı zirvəsindən üzü o Buna görə də, mən hər dəfə onu görəndə soruşuram: tərəfə də hələ uzun müddət davam etsin. Və keçən günlərin dasta- ‒ Nizami, bəs roman nə oldu?” nının yeni-yeni boyları yaransın. İlahi yüksək yumor hissini, söhbətcilliyi də ondan əsirgəmə- yib. Onunla eyni məclisdə olmaq, duzlu-məzəli söhbətlərini din- Misir MƏRDANOV, ləmək böyük bir zövqdür. Nizami Cəfərovla birgə vaxtın necə AMEA-nın müxbir üzvü, ötdüyünü hiss etmirsən. Maraqlıdır ki, o, çox yüksək peşəkarlıqla fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, zarafatlarına da elmi məzmun qatır. Demək istədiklərini bəzən professor yumorun, incə atmacalarının dili ilə çatdırır. Onun yerinə, məqa- mına uyğun zarafatları kimsənin qəlbinə toxunmur, əksinə, mənəvi qidaya çevrilib insanlara xoş ovqat bəxş edir, öyrədir, tərbiyələndirir. Ona görə Nizami Cəfərovun olduğu bütün məc- lislər, apardığı bütün tədbirlər iştirakçıların yaddaşında xoş bir xatirəyə çevrilir. Hər dəfə onun bu istedadına şahid olduqca, yaddaş saxlancından çıxarıb dinləyicilərin diqqətini ovsunladığı maraqlı əhvalatlarını eşitdikcə qədim eposlarımızı, bu eposları yaddaşında yaşadan ozanlarımızı xatırlayıram. El məclislərində saatlarla dastanlar, rəvayətlər söyləyib dinləyiciləri sözün sehrin- də saxlayan aşıqlarımızın, nağılçılarımızın cazibəsi düşür yadıma. Və anlayıram ki, Nizami Cəfərov da bu təfəkkürdən gəlir. “Çox böyük bir professor” İllərin zəhməti, qələmlə qırılmaz ünsiyyəti ona çox yüksək titullar, böyük mükafatlar qazandırıb. Bu mükafatlardan ən yük- səyi isə Ulu Öndər Heydər Əliyevin Türkiyədəki tədbirlərdən birində onun haqqında dilə gətirdiyi “Çox böyük bir professor” qiymətidir. Özü bu haqda belə yazır: “Çox keçmədi ki, Mərkəz fəaliyyətə başladı. Və Azərbaycan xalqının ümummilli liderinin bütün göstərişlərini həyata keçirməyə çalışdıq...

37 38 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Cənubi Azərbaycanda ədəb dil: normalar, üslublar" monoqrafi- yası (1990) ədəbi dilimizin bu mühüm qolu haqqında yazılmış ciddi elmi tədqiqat əsəridir. Nizami Cəfərov bu qiymətli əsəri ilə Professionallıq səviyyəsində Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatına yaxından bələd olduğunu və cənubda yaşanan dil proseslərini dərindən öyrəndiyini, ədəbi-icti- universallıq mai proseslərin fonunda əsaslı şəkildə tədqiq edib ümumiləşdir- mək vəzifəsini layiqincə yerinə yetirdiyini nümayiş etdirir. Çap Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü olunduğu vaxtdan uzun bir müddət keçməsinə baxmayaraq, ca- Nizami Cəfərovu xarakterizə edən əsas cəhət professionallıq və vanlıq şövqü ilə yazılmış bu əsər indi də Cənubi Azərbaycan universallıqdır. Əlbəttə, Nizami müəllim professionallığı ilk növ- ədəbi dilinin normaları və üslubları haqqında mötəbər elmi bədə əsas ixtisası olan dilçilik elmi sahəsindəki əsərlərində yük- mənbələrdən biri hesab olunur. sək səviyyədə nümayiş etdirməkdə davam edir. Azərbaycan dil- Akademik Nizami Cəfərov üçün türkologiya geniş anlayış çilik elmi ailəsi və türk dünyası elmi mühiti Nizami Cəfərovu olub, yalnız dilçilik sahəsi ilə məhdudlaşmayaraq, eyni dərəcədə müasir Azərbaycan dili, ədəbi dil tarixi, türkologiya və ümumi də ümumtürk ədəbiyyatı və mədəniyyəti anlayışlarını da özündə dilçilik üzrə görkəmli alim-mütəxəssis kimi qəbul edir. "Azərbay- cəmləşdirir. Nizami Cəfərovun simasında dilçi-türkoloqla ədə- can dilində sadə cümlənin struktur – semantik inkişafı" mövzu- biyyatçı-türkoloq və kulturoloq vahid bir sistemdə birləşir. sunda uğurla müdafiə etdiyi namizədlik dissertasiyası (1985) ilə Tərəddüd etmədən demək olar ki, Nizami Cəfərovun hazırlayıb o, yeni elmi nəslin istedadlı nümayəndəsi kimi diqqəti cəlb etmiş- çap etdirdiyi dördcildlik "Türk xalqları ədəbiyyatı" geniş mənada dir. Azərbaycan dilçilik elmində ədəbi dil tarixi üzrə görkəmli türkologiya elminə sanballı xidmətdir. O, ilk dəfə olaraq Azər- alimlərin qiymətli elmi tədqiqat əsərlərinin olmasına baxmayaraq, baycanda türk xalqları ədəbiyyatının çoxcildlik elmi salnaməsini Nizami Cəfərov bu sahədə özünün professional elmi sözünü deyə yaratmışdır. Bu sanballı nəsri Nizami Cəfərovun yaratdığı türk bilmişdir. Xüsusən, XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan ədəbi dili xalqları ədəbiyyatı epopeyası adlandırmaq olar. Görkəmli alimin haqqında Nizami Cəfərovun tədqiqatları ölkəmizin görkəmli dilçi türkoloji dilçilik sahəsindəki tədqiqatları da geniş ümumtürk elmi alimlərinin uzun illər ərzində yaratdıqları sanballı dil tarixi tədqi- mühitində tanınır və yüksək qiymətləndirilir. qatlarına mükəmməl elmi-nəzəri əlavələrdir. Onun "XVIII əsr Ümumi dilçilik istiqamətində isə Nizami Cəfərov yeni bir Azərbaycan ədəbi dili" mövzusunda müdafiə etdiyi doktorluq dis- masştab müəyyənləşdirir. İlk növbədə klassik ümumi dilçilik mo- sertasiyası (1991) ilə Azərbaycanda ədəbi dil tarixi tədqiqatla- deli Nizami Cəfərov tərəfindən modernləşdirilir. Belə ki, o, təkcə rının yeni dövrü başlamışdır. Nizami Cəfərov Füzulidən Vaqifə dil ailələri baxımından deyil, xüsusən, daha çox struktur və istiqa- qədərki dil hadisələri və proseslərinə istinad edərək, Azərbaycan mət nöqteyi-nəzərindən də ümumi dilçilik elmində türkologiyanın ədəbi dilinin xəlqiləşdirilməsi və milliləşdirilməsi, dil normala- yerini və mövqeyini müəyyənləşdirmiş və daha da möhkəmlən- rının sabitləşməsi və möhkəmləndirilməsi məsələlərini elmi- dirmişdir. Nizami Cəfərov ümumi dilçilik elminə xüsusi bir nəzəri cəhətdən əsaslandırılmış şəkildə təqdim etmişdir. türkologiya ağırlığı gətirmişdir. Belə də demək olar ki, Nizami Cənubi Azərbaycan ədəbi dili anlayışı da həm elmi-nəzəri, Cəfərov türkologiyanın ümumi dilçiliyini yaratmaq zərurətini həm də təcrübi və metodoloji cəhətdən Nizami Cəfərov tərə- meydana qoymuş və bu istiqamətdə ciddi elmi addımlar atmışdır. findən yüksək professional səviyyədə işlənib hazırlanmışdır.

39 40 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Bundan başqa, görkəmli dilçi alim dil nəzəriyyəsinə dair də daşıyan və bu sahəyə sanballı elmi töhfələr vermiş professional sanballı tədqiqatların müəllifidir. O, hələ 2000-ci ildə çap etdir- bir ədəbiyyat adamıdır. diyi "Türkologiya tarixinə ümumi baxış" kitabını zaman-zaman İxtisasca dilçi olan akademik Nizami Cəfərov elmi fəaliyyə- təkmilləşdirmək və dərinləşdirməklə yeni dilçilik təfəkkürü tə başladığı ilk vaxtlardan bu günə qədər həmişə ədəbiyyatşünas- əsasında "Türkologiya" tipli tədqiqatını (2018) meydana qoymuş, lıq məsələlərinə dair tədqiqatlar aparmış, kitablar və məqalələr beləliklə, ümumi dilçilik elminin türkologiyasını yaratmağın çap etdirmişdir. Ədəbiyyata dərin marağından və geniş mütaliə- nümunəsini göstərmişdir. Eyni zamanda, məşhur dil nəzəriyyəçisi sindən başqa, cavan yaşlarında bir müddət "Ədəbiyyat və İncəsə- Ferdinand de Sössürün ümumi dilçilik sahəsində bütün dünyada nət" qəzetində Ədəbi tənqid şöbəsinin müdiri kimi fəaliyyət gös- qəbul olunmuş "Ümumi dilçilik kursu" kitabını Azərbaycan dilinə tərməsi (1987-1991), Bakı Dövlət Universitetində Filologiya fa- tərcümə və nəşr etdirməklə (2013) Nizami Cəfərov ümumi kültəsinin dekanı vəzifəsində çalışması (1994-2001), Azərbaycan dilçiliklə məşğul olanlar arasında bir addım da qabağa çıxmağı Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi-metodik Şurasının "Azər- bacarmışdır. Bu kitaba yazılmış "Ferdinand de Sössür: həyatı, baycan dili və ədəbiyyatı" bölməsinə sədrlik etməsi (1997-2003) fəaliyyəti, dilçilik görüşləri və "Ümumi dilçilik kursu" adlı dərin onun dilçiliklə paralel surətdə ədəbiyyatşünaslıq sahəsində də məzmunlu ön sözü geniş mənada Azərbaycan dilşünasının Qərb ixtisaslaşmasını təmin etmişdir. Buna görədir ki, müxtəlif illərdə ümumi dilçilik nəzəriyyəsinə sanballı bir müqəddimədir. Geniş Nizami Gəncəvi, İmadəddin Nəsimi, Məhəmməd Füzuli, Molla elmi dünyagörüşünü və ümumi dilçilik sahəsindəki tədqiqatlarını Pənah Vaqif, Aşıq Ələsgər, Səməd Vurğun, Bəxtiyar Vahabzadə, nəzərə almaqla Nizami Cəfərovu obrazlı şəkildə Azərbaycan İsmayıl Şıxlı, Anar, Elçin, İsa Muğanna, Nəriman Həsənzadə, Gülhüseyn Hüseynoğlu, Vaqif Səmədoğlu, Zəlimxan Yaqub, dilçilik elminin Ferdinand de Sössürü adlandırmaq olar. Afaq Məsud, Hüseynbala Mirələmov, Gülağa Tənha, Yunis Oğuz Nizami Cəfərov ədəbiyyatşünaslıq elmi ilə də ardıcıl şəkildə və başqaları haqqında yazdığı çoxsaylı kitablar və məqalələr məşğul olmaqda davam edir. Daha doğrusu, ədəbiyyatşünaslıqla yüksək səviyyəli professional ədəbiyyatşünaslıq əsərləridir. O, dilçilik Nizami Cəfərovun fəaliyyətinin qoşa qanadlarıdır. Hər iki eyni zamanda, orta ümumtəhsil məktəbləri üçün Azərbaycan dili istiqamətdəki çoxillik və səmərəli elmi xidmətləri həm də ümu- ilə yanaşı, ədəbiyyat üzrə də uzunömürlü dərsliklərin müəllifidir. milikdə filologiya elminin qoşa qanadı kimi Nizami Cəfərov for- Ədəbiyyatın mahiyyəti – ədəbiyyat tarixinin dövrləşdirilməsi, matını formalaşdırmışdır. Ədəbiyyatşünaslıq məsələləri ilə, ədəbi klassik şeirin poetikası, aşıq poeziyasının inkişafı, ədəbi tənqidin tənqidlə məşğul olmaq Azərbaycan dilçilik elminin nümayəndə- imkanları və iddiaları, "altmışıncıların" ədəbi simaları və prob- ləri arasında ənənəyə çevrilsə də, Nizami Cəfərov bu sahəyə xü- lemləri haqqındakı tədqiqatları, yaxud ayrı-ayrı yazıçılarla əlaqə- susi ağırlıq verməklə və ədəbiyyat haqqında elmin ən müxtəlif dar portret-oçerk səviyyəsində təqdimatları Nizami Cəfərovun problemlərinə daha miqyaslı nüfuz etməsi ilə sələflərindən irəli ədəbiyyat məsələlərinə, ədəbi prosesə dərindən bələd olduğunu, getmişdir. Əgər biz Nizami Cəfərovun görkəmli dilçi alim ol- bir çox hallarda istiqamət verdiyini əyani surətdə göstərir. Nizami duğunu bilməsəydik, ədəbiyyatşünaslıq fəaliyyətinin onun "ikinci Cəfərov Azərbaycan ədəbiyyatşünaslıq elmində "Kitabi-Dədə ixtisası" olduğunu təsəvvürümüzə gətirə bilməzdik. Nizami Qorqud" dastanlarındakı "eposdan kitaba" doğru ədəbi proseslə- Cəfərov Azərbaycan ədəbiyyatşünaslıq elminin ön sırasında təm- rin əsasında bu möhtəşəm oğuznamədən həm də ortaq ümumtürk sil olunan, dilçilik qədər də ədəbiyyatşünaslığın məsuliyyətini və daha çox Azərbaycan yazılı ədəbiyyatının başlanğıc dövrünün

41 42 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

ədəbi abidəsi qismində söz açmaq təşəbbüsünü irəli sürmüşdür. olunmuş "Ədəbiyyat söhbətləri" kitabı akademik Nizami Beləliklə, Nizami Cəfərovun simasında dilçilik elmi ilə ədəbiyyat Cəfərovun ədəbiyyatşünaslıq sahəsindəki xidmətlərini ümumiləş- haqqında elm gerçək mənada qoşa qanada çevrilmişdir. Universal dirilmiş şəkildə qiymətləndirmək üçün əsas verir. Bir qədər ge- düşüncə sahibi olan Nizami Cəfərov qoşa qanadların hər ikisinin nişləndirilmiş şəkildə Türkiyədə "Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin məsuliyyətini daşımağa borclu olduğu kimi, çoxillik ardıcıl və etüdləri" adı ilə İstanbulun "Zəngin yayıncılıq" nəşriyyatında çap səmərəli fəaliyyəti sayəsində paralel surətdə şərəfini də eyni dərə- olunan bu kitablar bir yerdə Nizami Cəfərovun ədəbiyyatşünaslıq cədə yaşamağa haqqı olan elm xadimidir. Hətta ədəbi prosesdə əsərlərinin mükəmməl bir külliyyatıdır. Nizami Cəfərov üçün iştirakı baxımından ədəbiyyatşünaslıq sahəsindəki fəallığı və ədəbiyyat söhbəti "mənəvi-ruhi özünüifadənin (və özünütəsdi- ardıcıllığı daha qabarıq nəzərə çarpır. Dilçilik sahəsində daha çox qin!), həm bir millət, həm də bir şəxs səviyyəsində... ən mühüm, doktorantların və dissertantların elmi rəhbəri, elmi məsləhətçisi, ən səciyyəvi təzahürüdür". Nizaminin nəzərində "söz sənəti rəsmi opponenti kimi iştirak edən Nizami Cəfərov dilçiliyin ayrı- ədəbiyyat... həm də (əslində daha çox) dünyanı bütün çoxspektrli ayrı problemlərinə dair monoqrafik əsərləri və ya dilçilik üzrə təzahürlərilə ən kütləvi (və təbii, səmimi) dərk etmək üsulu, onun akademik jurnallarda çap etdirdiyi məqalələri ilə təmsil olunur. magiyasına üstün gəlmək, nəticə etibarilə özünü (insanı!) təsdiq Ədəbiyyatşünaslıq sahəsində isə o, elmi rəhbərlik və opponentlik- etmək metodudur". Ümumiyyətlə, bu kitablarda Nizami dən, akademik dövri jurnallarda məqalələri ilə təmsil olunmaqdan Cəfərovun Azərbaycan ədəbiyyatının mənşəyindən, dövrləşdiril- başqa, həm də ədəbi prosesdə çox fəal və ardıcıl surətdə iştirak məsindən tutmuş çoxəsrlik inkişafı proseslərindəki görkəmli edir. Ölkə miqyasında keçirilmiş elə bir ciddi ədəbi-kulturoloji yaradıcılarının həyatı və yaradıcılığına, hazırkı real mənzərəsinə, forum, qurultay, konfrans, müzakirə göstərmək çətindir ki, orada bundan sonrakı üfüqlərinə qədər geniş və ümumiləşdirilmiş tədqi- Nizami Cəfərovun mötəbər səsi, sözü eşidilməmiş, mövqeyi ifadə qatları öz əksini tapmışdır. Nizami Cəfərovun yazılarının hamı- edilməmiş olsun. Azərbaycan yazıçılarının X qurultayında poezi- sındakı özünəməxsus üslubu, təhkiyəsi, sintaksisi, obrazlı yanaş- ya haqqında məruzə ilə çıxış etməsi (1997), sonrakı qurultaylarda maları, ümumiləşmiş sabit elmi qənaətləri onun imzasını təsdiq və forumlarda əlavə məruzəyə bərabər çıxışlar etməsi Nizami edən elmi möhürüdür. Nizaminin elmi əsərlərində Azərbaycan Cəfərovun hələ neçə il əvvəldən ədəbiyyatşünaslıq sahəsində ön xalqının mükəmməl ədəbiyyat fəlsəfəsi müəyyən olunmuş və sıralara çıxmasının real göstəricilərindəndir. Bu mənada akade- təkamül prosesində təqdim edilmişdir. "Ədəbiyyat söhbətləri" mik Nizami Cəfərovun dilçilik istiqamətindəki xidmətlərini yük- kitabı (2018) sözün həqiqi mənasında Nizami Cəfərovun Azər- sək qiymətləndirməklə bərabər, həm də indiki halda onun çox- baycan ədəbiyyatı haqqında mənalı, tutumlu, elmi monoloqudur. cəhətli fəaliyyətində ədəbiyyat tərəfinin ağır gəldiyini görməmək Azərbaycanın ədəbiyyat cəmiyyəti onu ədəbiyyat, ədəbi proses, və göstərməmək mümkün deyildir. Əgər akademik Nizami yazıçı, bədii əsər haqqında əsaslı və müdrik söz demək istedadına Cəfərov elmi əsərlərinin siyahısını tərtib edərsə, həmin siyahıda malik olan görkəmli ədəbiyyatşünas kimi qəbul etmişdir. Bütün ədəbiyyata həsr edilmiş kitablar və məqalələr çoxluq təşkil etmiş bunlar böyük dilşünasla ədəbiyyatşünas Nizami Cəfərov arasında olar. Ədəbiyyat tədqiqatları keyfiyyət göstəricilərinə görə Nizami bərabərlik işarəsi qoymağa əsas verir. Cəfərovun, bir çox hallarda isə Azərbaycan ədəbiyyatşünaslıq Akademik Nizami Cəfərov ölkəmizdə "Azərbaycanşünas- elminin brendi statusu qazana bilir. lığın əsasları"nın yaradılmasına öz töhfələrini vermiş mütəfəkkir Fikrimizcə, 2018-ci ildə Azərbaycanda və Türkiyədə çap elm xadimidir. Müxtəlif illərdə çap edilmiş "Azərbaycan mədə-

43 44 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov niyyəti məsələləri" (2000), "Azərbaycanşünaslığa giriş" (2001), hədəfləri düzgün müəyyən etməyi bacarmaq onun elm sahəsin- "Azərbaycanlılar: etnokulturoloji birliyin siyasi-kulturoloji əsas- dəki professionallığının səciyyəvi xüsusiyyətləridir. Ədəbiyyat ları" (2001), "Azərbaycan: Dil, Ədəbiyyat və Mədəniyyət" araşdırmalarında dil faktlarından, dilçilik tədqiqatlarında isə ədə- (2001), "Azərbaycanşünaslıq məsələləri" (2001), "Heydər Əliyev biyyat materiallarından yerli-yerində və yaradıcı istifadə Nizami və Azərbaycan" (2004), "Azərbaycanşünaslığın əsasları" (2005; Cəfərovun fərdi üslubunu xarakterizə edən əsas amillərdəndir. 2013), "Atatürkün Azərbaycan siyasəti" (2008), "Azərbaycan Eyni zamanda, Nizami Cəfərovun təhkiyəsində elmi-nəzəri təh- xalqının tarixi və tərcümeyi-halı" (2012) və sair kitabları Azər- lillərin aparıcılığı ilə dastan poetikası notları yanaşı yaşayır. Elmi baycanşünaslığın ədəbi-mədəni və elmi-nəzəri əsaslarını müəy- fikirlərini obrazlı şəkildə ifadə etmək də fərdi üslubunun üzvi yən edən və dəyərləndirən əhəmiyyətli tədqiqatlardır. Nizami tərkib hissəsidir. Nizami obrazlı düşüncəni və dastan poetikası Cəfərov elmi fikirdə ümumtürk mənşəli Azərbaycançılıq ideo- əlamətlərini şifahi nitqində olduğu kimi, yazı üslubunda da yük- logiyasının və nəzəri əsaslara malik Azərbaycanşünaslıq təliminin sək səviyyədə ifadə etməyi bacarır. Öz sözləri ilə desək, dastan əsas tədqiqatçılarından biridir. Azərbaycanşünaslığa dair tədqi- təhkiyəsi notları və nəzəri təhlil Nizami Cəfərovun düşüncə qatlarında Nizami Cəfərov professional bir dilçi və ədəbiyyat- texnologiyası modelinin əsaslarını şərtləndirir. Bu mənada şünas olmaqdan başqa, həm aydın mövqeyə və özünəməxsus Nizami Cəfərovun "Keçən günlərin dastanı" adlı xatirə-povestini hazırlığa malik tarixçi və filosof, etnoqraf və kulturoloq mis- oxuculara təqdim etməsi onun çoxcəhətli yaradıcılığının real siyasını da böyük bacarıqla yerinə yetirir. Bütövlükdə akademik məntiqindən, daxili dünyasından doğan qanunauyğun təbii Nizami Cəfərovun zəngin elmi irsi möhkəm türkoloji dayaqlara hadisədir. Fikrimcə, elmə və maarifçi mühitə bağlı olan tər- malik olan Azərbaycanşünaslıq hadisəsidir. Atatürk Mərkəzinin cümeyi-hal dünyası ilə yanaşı, elmi mühitin hadisələri və simaları rəhbəri kimi də o, Azərbaycan-Türkiyə əlaqələrinin inkişaf haqqında dastan poetikası əsasında cəlbedici elmi-publisist üslub- etdirilməsinə öz töhfələrini verir. da, hətta bir çox hallarda orijinal ədəbi-bədii səviyyədə "Keçən Nizami Cəfərovun təqdimatında HeydərƏliyevşünaslıqla günlərin dastanı"nı yaratması uzun illərdən bəri onun elmi Azərbaycanşünaslıq milli dirçəliş və siyasi intibahın ifadəsi mə- əsərlərində yaşayan obrazı düşüncənin və epos təfəkkürünün nasında birləşir. Ayrı-ayrılıqda ümummilli lider Heydər Əliyev məntiqi yekunu kimi səslənir. Nizami Cəfərov "Keçən günlərin və ölkəmizin Prezidenti İlham Əliyev haqqındakı məqalələri dastanı"nda onu əhatə edən mühitdə tərcümeyi-halında yaşayan ədəbiyyat ağırlı siyasi portretlərdir. Nizami Cəfərov Azərbaycan insanların: valideynlərinin, orta və ali məktəb müəllimlərinin, cəmiyyətinin Heydər Əliyev – İlham Əliyev epoxasının da oriji- tələbə yoldaşlarının yaddaqalan portretlərini çəkmişdir. nal siyasi portretini yaratmışdır. Onun kitablarında və məqalə- "Ötən günlərin dastanı" onun müəllifi və əsas iştirakçısı lərində bütün mənalarda HeydərƏliyevçiliklə Azərbaycançılıq Nizami Cəfərovun proobrazını bir yerdə ifadə edir. "Keçən bir-birini zənginləşdirir və inkişaf etdirir. günlərin dastanı" illərdən bəri Azərbaycan eposundan, eposdakı Ümumiyyətlə, Nizami Cəfərovun fəaliyyətində universallıqla xaos və kosmos münasibətlərindən yazan, "Kitabi-Dədə Qorqud" professionallıq bir-birini tamamlayır. Çoxcəhətli elmi fəaliyyəti dastanlarından, "Koroğlu dastanı"nın poetikasından bəhs edən professionallıq səviyyəsində universallığın mükəmməl örnəyidir. Nizami Cəfərovun həyatının çətinliklərini və uğurlarını əks Mətnə dərindən müdaxilə etməklə aydın dəyərləndirmə təhlilləri etdirən mənalı və fərqli bir tərcümeyi-hal dastanıdır. Elmdə aparmaq, ümumiləşdirilmiş elmi nəticələr çıxarmaq, elmi-nəzəri böyük məharət göstərmiş Nizami Cəfərovun "Keçən günlərin

45 46 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov dastanı" mənalı ömrün böyük bir dövrünün yekunu, gələcək günlərinin düşündürücü bir başlanğıcdır. Azərbaycan memuar ədəbiyyatının qiymətli nümunəsi olan bu əsərlə - "Keçən günlərin dastanı" ilə həm də mükəmməl bədii təfəkkürə, səriştəli yazıçılıq Nizami Cəfərovun həyat və istedadına malik olduğunu da nümayiş etdirir. Ümumiyyətlə, fəaliyyətinin əsas tarixləri Nizami Cəfərov həyatda da, elmdə də, bədii düşüncədə də müdrik və dərin epos yanaşmaları nümayiş etdirir. Milli Məclisin deputatı kimi də o, müasir cəmiyyətin ritmləri, templəri, qabarma Nizami Qulu oğlu Cəfərov 1959-cu il sentyabr ayının 21-də və çəkilmələri miqyasında düşünməyi və konkret mövqe ifadə Qazax (indiki Ağstafa) rayonunun Zəlimxan kəndində anadan etməyi bacarır. Akademik Nizami Cəfərovun altmışı haqlayıb, olmuşdur. yüzə doğru istiqamət alan ömürnaməsi onun çoxcəhətli həyatı və fəaliyyətinin gələcək günlərinin də mənalı dastanının yeni 1967-1977 - Yenikənd orta məktəbində orta təhsil almışdır. fəsillərini meydana çıxaracaqdır.

Akademik Nizami Cəfərov elmin müxtəlif istiqamətlərində 1977-1982 - Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı universal şəkildə və yüksək professional səviyyədə fəaliyyətini Dövlət Universiteti) filologiya fakültəsində ali uğurla və dönmədən davam etdirməkdədir. təhsil almışdır.

İsa Həbibbəyli, 1982-1985 - Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya AMEA-nın vitse prezidenti, fakPültəsinin Azərbaycan dilçiliyi ixtisası üzrə akademik aspiranturasında oxumuşdur.

1985 - “Azərbaycan dilində sadə cümlənin struktur se- mantik inkişafı” mövzusunda dissertasiya müda- fiə edərək filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır; - Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Nəsimi adına Dilçilik İnstitutuna kiçik elmi işçi vəzifə- sinə qəbul edilmişdir.

1986 - Azərbaycan Elmlər Akademiyası Dilçilik İnsti- tutunun Gənc Alimlər Şurasının sədri seçilmişdir.

1987 - Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının (sonra Birliyi- nin) orqanı olan “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti-

47 48 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

nin (indiki “Ədəbiyyat qəzeti”) Tənqid və ədəbiy- - “Ədəbiyyat qəzeti” redaksiya heyətinə üzv se- yatşünaslıq şöbəsinin müdiri vəzifəsinə təyin çilmişdir. olunmuşdur. 1998 - AAK Dilçilik üzrə ixtisaslaşmış Doktorluq Şu- 1991 - Azərbaycan Dövlət Universitetinin Türkologi- rasının sədri seçilmişdir; ya kafedrasına müəllim qəbul edilmişdir; - “Azərbaycan EA Xəbərləri. Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası” jurnalının redaksiya heyətinin 1992 - “XVIII əsr Azərbaycan ədəbi dili” mövzusunda üzvü seçilmişdir. dissertasiya müdafiə edərək filologiya elmləri

doktoru alimlik dərəcəsi almışdır. 1999 - “Türkologiya” jurnalı redaksiya heyətinə üzv 1993 -Türkologiya kafedrasının professoru seçilmişdir. seçilmişdir; - Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi- - İkinci dəfə Bakı Dövlət Universitetinin filologi- Metodik Şurası “Azərbaycan dili və ədəbiyyatı” ya fakültəsinə dekan seçilmişdir; bölməsinin üzvü kimi orta ümumtəhsil məktəblə- - Filologiya fakültəsində “Dədə Qorqud laborato- ri üçün Azərbaycan dili proqramlarının, dərsliklə- riyası” yaradaraq, onun müdiri olmuşdur. rinin hazırlanmasında iştirak etmişdir. - Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə üzv qəbul edil- 2000 - Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi yanında mişdir. Toponimiya komissiyasının üzvü seçilmişdir; - Milli Məclisdə “Azərbaycan Respublikasının 1994 - Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsi- dövlət dili haqqında” qanunun layihəsini hazırla- nə dekan seçilmişdir; yan işçi qrupun rəhbəri təyin olunmuşdur; - “Bakı Dövlət Universitetinin Elmi Xəbərləri: - Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı Humanitar elmlər seriyası” jurnalının direktor ilə “Əməkdar elm xadimi” fəxri adına layiq müavini təyin olunmuşdur. görülmüşdür;

- Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinə üzv 1995-1996 - Azərbaycan Respublikası Elmi Attestasiya Komissiyasının (AAK) filologiya elmləri üzrə (millət vəkili) seçilmişdir. ekspert şurasının üzvü seçilmişdir. 2000-2015 - Azərbaycan Respublikası II (2000-ci il), III 1997 - AAK Dilçilik üzrə ixtisaslaşmış Doktorluq Şu- (2005-ci il), IV çağırış (2010-cu il) və V çağırış rasının üzvü olmuşdur; (2015-ci il) Milli Məclisinin deputatı olmuşdur. - Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi- metodik Şurası “Azərbaycan dili və ədəbiyyatı” 2001 - Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının bölməsinin sədri təyin olunmuşdur; müxbir üzvü seçilmişdir;

49 50 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərən- baycanda Atarürk Mərkəzində keçirilən tədbirdə camı ilə Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin mü- çıxış etmişdir; diri təyin olunmuşdur; - Türk Törə Ocağı tərəfindən ölkənin siyasi həya- - Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərənca- tındakı səmərəli fəaliyyətinə görə “Alp” rütbəsi mı ilə Dövlət Dil Komissiyasının üzvü təyin edil- və rəmzi qılınc ilə təltif edilmişdir; mişdir; - Şimali Kipr Türk Respublikasının problemləri- - BDU-nun Ümumi dilçilik kafedrasının müdiri nə həsr olunmuş tədbirlərdə iştirak etmişdir seçilmişdir. (Bişkek şəh., Qırğızıstan); - Türk Qafqaz İslam Ordusunun Bakını azad et- 2002 - Azərbaycan MEA İctimai və Humanitar elmlər məsinin 88 illiyinə həsr olunmuş Azərbaycanda bölməsinin büro üzvü seçilmişdir; Atatürk Mərkəzində keçirilmiş mərasimdə çıxış - “Azərbaycan MEA Xəbərləri. İctimai və huma- etmişdir; nitar elmlər seriyası” jurnalının Dilçilik üzrə - “Mustafa Kamal Atatürk, Heydər Əliyev – Nax- redaktoru təyin edilmişdir. çıvan: həyat və inkişaf modeli” mövzusunda iki- günlük beynəlxalq simpoziumda “Azərbaycan 2003 - AAK-ın filologiya elmləri üzrə Ekspert Şura- Atatürkşünaslığı və ya Heydər Əliyev Atatürk sının sədri təyin edilmişdir; haqqında” mövzusunda məruzə etmişdir (Naxçı- - Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Tarixi van şəh.); Muzeyi Elmi Şurasının üzvü seçilmişdir. - “Dialoq Avrasiya” Platformu” təşkilatının Azərbaycanda Atatürk Mərkəzində keçirilən 2004 - Mətbuat Şurasının İdarə Heyətinə üzv seçilmişdir; forumu açmış və çıxış etmişdir; - Azərbaycan “Bilik” Maarifçilik Cəmiyyətinin - “Dialoq Avrasiya” Platformu” təşkilatının VII qərarı ilə “Yusif Məmmədəliyev adına medal” ilə ümumi iclasında təşkilatın Azərbaycan şöbəsinin təltif edilmişdir. rəhbəri kimi çıxış etmişdir (Antalya şəh., Türkiyə). - Azərbaycanda Atatürk Mərkəzində dil dərslik- 2006 - Respublika futuroloqlarının Azərbaycanda Ata- lərinə həsr olunmuş tədbiri açmış və çıxış et- türk Mərkəzində keçirilən seminarda çıxış etmişdir; mişdir; - Dünya Azərbaycanlılarının Konqresinin Qadın- - “Ümumdünya Kitab və Müəlliflik Hüququ lar Şurasının təşkilatçılığı ilə 31 Mart Azərbay- Günü” və “Beynəlxalq Əqli Mülkiyyət Günü” canlıların Soyqırımı günü münasibətilə Azərbay- münasibətilə Azərbaycanda Atatürk Mərkəzində canda Atatürk Mərkəzində keçirilən tədbirdə keçirilmiş tədbiri açmış və çıxış etmişdir; çıxış etmişdir; - “Nəşriyyat işində əqli mülkiyyətin qorunması” - Maarifçi Gənclər Təşkilatının 31 Mart Azərbay- mövzusunda dəyirmi masanı açmış və çıxış canlıların Soyqırımı günü münasibətilə Azər- etmişdir.

51 52 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2007 - BMT-nin Azərbaycandakı nümayəndəliyinin İc- - “Dörd ayrı yöndən Atatürk” mövzusunda Azər- timai İnformasiya Departamenti və YUNESKO- baycanda Atatürk Mərkəzində keçirilmiş kon- nun birgə təşkilatçılığı ilə Beynəlxalq Ana Dili fransda çıxış etmişdir; Günü münasibətilə Azərbaycanda Atatürk Mər- - Cəlaləddin Rumi Günləri çərçivəsində “Çağdaşı- kəzində keçirilmiş tədbirdə çıxış etmişdir; mız Mövlanə” adlı Azərbaycanda Atatürk Mər- - “Elektron imkanlar: Azərbaycan dili və türk dil- kəzində keçirilmiş simpoziumda çıxış etmişdir; lərinin inteqrasiya problemləri” adlı Azərbaycan- - VI Atatürk konqresində çıxış etmişdir (Ankara da Atatürk Mərkəzində keçirilən tədbirdə giriş şəh., Türkiyə); sözü söyləmişdir; - Qərbi Azərbaycandan soydaşlarımızın deporta- - Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin “Qondar- siyası ilə bağlı Azərbaycanda Atatürk Mərkəzin- ma erməni soyqırımı və onun yalançı mahiyyəti” də keçirilmiş konfransda çıxış etmişdir; - Balkan türkoloji araşdırmaları mərkəzinin təşkil mövzusunda Azərbaycanda Atatürk Mərkəzində etdiyi IV Beynəlxalq Cənub-Şərqi Avropa türko- keçirilmiş konfransda çıxış etmişdir; logiyası simpoziumunda iştirak etmişdir (Zaqrev - “Avrasiya Dialoqu” Platformu” təşkilatı tərəfin- şəh., Xorvatiya). dən “Xalqların bir-birinə yaxınlaşmasında təhsi- lin və medianın rolu” mövzusunda keçirilmiş top- 2008 - Dünya Azərbaycan və Türk Diaspor Təşkilatları lantıda təşkilatın Azərbaycan Komitəsinin sədri Əlaqələndirmə Şurasının iclasında iştirak etmiş- kimi nümayəndə heyətini təmsil etmişdir (Kiyev dir (Berlin şəh., Almaniya); şəh., Ukrayna); - Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham - Türk-Asiya Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin Əliyevi Türkiyəyə səfərində müşayiət edən nü- “Dəyişən beynəlxalq sistemdə regional birliyi və mayəndə heyətinin tərkibində dost ölkədə səfərdə təhlükəsizlik” mövzusunda Azərbaycanda Ata- olmuşdur. türk Mərkəzində keçirilmiş konfransda iştirak etmişdir; 2010 - “Dialoq Avrasiya” Platformasının VIII iclasın- - “İCANAS-38” Beynəlxalq Asiya və Şimali da iştirak etmişdir (Antalya şəh., Türkiyə); Afrika araşdırmaları konqresində məruzə ilə çıxış - Qırğızıstan Respublikasında səfərdə olmuşdur; etmişdir (Ankara şəh., Türkiyə); - Milli Məclisə 2-ci dəfə deputat seçilmişdir; - Bişkek Universiteti, Qırğızıstan-Türkiyə Manas - Mədəniyyət Məsələləri üzrə Komissiyanın sədri Universiteti, TİKA və Qırğızıstan Respublikası vəzifəsinə təyin edilmişdir. Milli Elmlər Akademiyası Dilçilik İnstitutunun işbirliyi ilə həyata keçirilən “I Uluslararası Bö- 2017 - Azərbaycan MEA-nın həqiqi üzvü seçilmişdir. yük Türk Dili Qurultayı”nda “Genel olarak Tür- - “Heroqlif” nəşriyyatında Vaqif İsaqoğlunun kiye türkçesi” mövzusunda məruzə ilə çıxış et- Nizami Cəfərov haqqında yazdığı “Nizami mişdir (Bişkek şəh., Qırğızıstan); ucalığı” lirik poeması nəşr olunmuşdur.

53 54 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2018 - “Gənclik” nəşriyyatında Yusif Nəğməkarın Nizami Cəfərov haqqında yazdığı “Nizami demiş...” poeması çapdan çıxmışdır. Main dates of the life and activity 2019 - Azərbaycan Respublikası Prezidenti cənab of Nizami Jafarov İlham Əliyevin 20 sentyabr tarixli Sərəncamı ilə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilmişdir; - Azərbaycan Milli Kitabxanasında “Azərbayca- Nizami Gulu oglu Jafarov was born on September 21, nın görkəmli şəxsiyyətləri” seriyasından “Nizami 1959 in the village of Zalimkhan of the Gazakh (present Cəfərov. Biblioqrafiya” kitabı tərtib edilərək nəşr Agstafa) region. olunmuşdur. - Azərbaycan Milli Kitabxanasının əməkdaşları 1967-1977 - Received a secondary education in Yenikend tərəfindən “Akademik Nizami Cəfərov” mövzu- secondary school. sunda Elektron Məlumat Bazası hazırlanaraq Kitabxananın saytında yerləşdirilmişdir. 1977-1982 - Graduated from the philological faculty of Azerbaijan State University (present Baku State University).

1982-1985 - Accepted into postgraduate study at the Faculty of Philology on the specialty of Azerbaijani linguistics of Azerbaijan State University.

1985 - After defending dissertation on the topic “Structural and semantic development of simple sentences in the Azerbaijani language”, he received the scientific degree of candidate of philological sciences; - Accepted as a junior research fellow of the Institute of Linguistics named after Nasimi of Azerbaijan Academy of Sciences.

1986 - Elected Chairman of the Young Scientists Council of the Institute of Linguistics of Azerbaijan Academy of Sciences;

55 56 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1987 - Appointed the head of the Criticism and Literature - Appointed chairman of the division “Azerbaijan Department of the newspaper “Literature and Art” Language and Literature” of the Scientific and (now “Literature Newspaper”), which is the body Methodological Council of the Ministry of of Azerbaijan Writers’ Union. Education of Azerbaijan Republic; - Elected as a member of the editorial board of 1991 - Accepted as a teacher of the Department of the “Literature Newspaper”. Turkology of Azerbaijan State University. 1998 - Elected Chairman of the Doctoral Council 1992 - After defending dissertation on the topic specializing in Linguistics of the Higher “Literary language of Azerbaijan of the 18th Attestation Commission; century”, he received the scientific degree of doctor of philological sciences. - Elected as a member of the editorial board of the journal “News of the Azerbaijan Academy of 1993 - Elected Professor of the Turkology Department; Sciences. Series of literature, language and art”. - Participated in the preparation of programs and textbooks on Azerbaijan language for secondary 1999 - Elected as a member of the editorial board of schools as a member of the division "Azerbaijan the journal "Turkology"; language and literature" of the Scientific and - Elected Dean of Philology Faculty of Baku Methodological Council of the Ministry of State University for the second time; Education of Azerbaijan Republic; - Creating the "Dede Korgud Laboratory" at the - Elected as a member of the Union of Philological Faculty, became its head. Azerbaijani Writers; 2000 - Elected as a member of the Toponymic 1994 - Elected Dean of the Philology Faculty of Baku Commission of the Parliament of Azerbaijan State University; Republic; - Appointed Deputy Director of the journal - Appointed the head of the working group on the "Scientific News of Baku State University: Series preparation of the draft law "On the state of Humanitarian sciences”; language of Azerbaijan Republic" in the

parliament of Azerbaijan Republic; 1995-1996 - Elected as a member of the Expert Council on - Awarded the honorary title “Honored Worker of Philological Sciences of the Higher Attestation Commission of Azerbaijan Republic. Science” by the decree of the President of Azerbaijan Republic; 1997 - Elected as a member of the Doctoral Council - Elected as a member of the Parliament of specializing in Linguistics of the Higher Azerbaijan Republic. Attestation Commission;

57 58 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2000-2015 - Was a member of the Parliament of Azerbaijan 2006 - Made a speech at the seminar of republican Republic of II (2000), III (2005), IV (2010) and futurologists held at the Ataturk Center in V (2015) convocations. Azerbaijan; - Made a speech at the event organized by the 2001 - Elected as a corresponding member of Women Council of Congress of World Azerbaijan National Academy of Sciences; Azerbaijanis on the occasion of March 31- the - Appointed head of the Ataturk Center in Day of the Genocide of Azerbaijanis, held at the Azerbaijan by the order of the President of Ataturk Center in Azerbaijan; Azerbaijan Republic; - Made a speech at the event of the Educational - Appointed as a member of the State Language Youth Organization held at the Ataturk Center in Commission by the order of the President of Azerbaijan on the occasion of March 31 - the Azerbaijan Republic; Day of the Genocide of Azerbaijanis; - Elected Head of the General Linguistics - Awarded the title of "Alp" and the symbolic Department of BSU. sword for effective activities in the political life of the country by “Türk Törə Ocağı”; 2002 - Elected as a member of the bureau of the Social - Participated in the events dedicated to the and Humanitarian Sciences division of the problems of the Turkish Republic of Northern Azerbaijan National Academy of Sciences; Cyprus (Bishkek, Kyrgyzstan); - Appointed as an editor on linguistics of the - Made a speech at the event at the Ataturk journal "News of the Azerbaijan National th Academy of Sciences. Series of social and Center in Azerbaijan, dedicated to the 88 humanitarian sciences". anniversary of the liberation of Baku by the Turkish Caucasian Islamic Army; 2003 - Appointed Chairman of the Expert Council on - Made a report on the theme of “Ataturk Studies Philological Sciences of the Higher Attestation or Heydar Aliyev about Ataturk” at the two-day Commission; international symposium “Mustafa Kemal - Elected as a member of the Scientific Council Ataturk, Heydar Aliyev - Nakhchivan: model of of the Museum of Azerbaijan Literature named life and development” (Nakhchivan); after Nizami. - Opened and made a speech at the Forum of organization “Platform of Dialogue Eurasia”, 2004 - Elected as a member of the Board of Directors held at the Ataturk Center in Azerbaijan; of the Press Council; - Made a speech at the 7th plenary meeting of - Awarded the medal “Yusif Mammadaliyev” by organization “Platform of Dialogue Eurasia” as the decision of the Azerbaijani Educational the head of the Azerbaijani department of this Society “Knowledge”. organization (Antalya,Turkey);

59 60 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

- Opened and made a speech at the event at - Made a report at the “İCANAS-38” Ataturk Center in Azerbaijan dedicated to International Congress of Asian and North linguistics textbooks; African Studies (Ankara, Turkey); - Opened and made a speech at the event - Made a report on the topic “Genel olarak Türkiye dedicated to the "World Book and Copyright türkçesi” at the First International Congress of the Day" and the "International Intellectual Property Great Turkic Language, organized by the Day" at the Ataturk Center in Azerbaijan; University of Bishkek, Kyrgyzstan-Turkey Manas - Opened and made a speech at a round-table University, TİKA (Turkish Agency for Cooperation and Coordination) and the Institute of Linguistics of discussion on the topic “Protection of Intellectual the National Academy of Sciences of the Kyrgyz Property in Publishing”. Republic; - Made a speech at the conference “Ataturk from 2007 - Made a speech at the event jointly organized by four different sides”, held at the Ataturk Center in the Public Information Department of the UN Azerbaijan; Office in Azerbaijan and UNESCO on the - Made a speech at the symposium “Our occasion of International Mother Language Day, contemporary Mevlana”, held within the held at the Ataturk Center in Azerbaijan; framework of the Jalaladdin Rumi Days, at the - Made a speech at the event “Electronic Ataturk Center in Azerbaijan; Opportunities: Problems of Integration of the - Made a speech at the 6th Congress of Ataturk Azerbaijani and Turkish Languages”, held at the (Ankara, Turkey); Ataturk Center in Azerbaijan; - Made a speech at the conference on the - Made a speech at the conference of Congress of deportation of our compatriots from Western World Azerbaijanis on the topic “The so-called Azerbaijan, held at the Ataturk Center in Armenian genocide and its false essence”, held at Azerbaijan; the Ataturk Center in Azerbaijan; - Participated in the VI International Symposium on Turkology of Southeast Europe, organized by - Represented the delegation as Chairman of the the Balkan Turkological Research Center Azerbaijan Committee of the organization (Zagreb, Croatia); “Platform of Dialogue Eurasia” at the meeting “The Role of education and media in the 2008 - Participated in the meeting of the Coordinating rapprochement of peoples”( Kiev, Ukraine); Council of the World Azerbaijani and Turkish - Participated in the conference "Regional unity Diaspora Organizations (Berlin, Germany); and security in a changing international system" - Visited the friendly country Turkey as a part of of the Turkish-Asian Strategic Researches a delegation accompanying President of the Center, held at the Ataturk Center in Azerbaijan; Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev.

61 62 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2010 - Participated in the 8th meeting of the Platform “Dialogue Eurasia” (Antalya, Turkey); - Visited the Kyrgyz Republic; - Elected as a member of Parliament for the Основные даты жизни и деятельности second time; Низами Джафарова - Appointed Chairman of the Commission on Cultural Affairs. Низами Гулу оглы Джафаров родился 21 сентября 1959 года в селе Залимхан Газахского района (ныне Агстафа). 2017 - Elected as a full member of the Azerbaijan National Academy of Sciences; 1967-1977 - Окончил среднюю общеобразовательную - Lyric poem "The Greatness of Nizami” by школу в селе Еникенд. Vagif Isagoglu , written about Nizami Jafarov was published in publishing house "Hieroglyph". 1977-1982 - Окончил филологический факультет Азербай- джанского Государственного Университета (ны- 2018 - Poem "As Nizami said ..." by Yusif Negmekar, не Бакинский Государственный Университет). written about Nizami Jafarov was published in the publishing house "Youth". 1982-1985 - Учился в аспирантуре при Азербайджанском Государственном Университете на филологии- 2019, ческом факультете по специальности «Линг- 20 september - Awarded the order of “Shohrat” by the order вистика» Азербайджана. of the President of Azerbaijan Republic; - “Nizami Jafarov. Bibliography” from the series 1985 - Защитил диссертацию на соискание ученой of “Remarkable people of Azerbaijan” was степени кандидата филологических наук по те- prepared and published by Azerbaijan National ме «Структурно-семантическое развитие прос- Library. тых предложений в азербайджанском языке»; - Получил назначение на должность младшего - Employees of Azerbaijan National Library научного сотрудника Института Языкознания prepared and placed “Academician Nizami имени Насими Академии Наук Азербайджана. Jafarov” Electronic Database on the library's website. 1986 - Избран председателем Совета Молодых Уче- ных Института Языкознания Академии Наук Азербайджана.

1987 - Назначен заведующим отделом критики и литературоведения газеты «Адабиййат ве инд-

63 64 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

жесенет» («Литература и искусство») (ныне 1997 - Удостоен членства в Докторском Совете, «Адабиййат газети» («Литературная газета»), специализирующегося по лингвистике в Выс- являющейся печатным органом Союза Писате- шей Аттестационной Комиссии Азербайджан- лей Азербайджана. ской Республики; - Назначен председателем отдела «Азербай- 1991 - Назначен на должность преподавателя ка- джанский язык и литература» Научно-методи- федры тюркологии Азербайджанского Государ- ческого Совета Министерства Образования ственного университета. Азербайджанской Республики; - Избран членом редколлегии «Адабиййат 1992 - Защитил диссертацию на соискание ученой газети» («Литературная газета»). степени доктора филологических наук по теме «Литературный язык Азербайджана 1998 - Избран председателем Докторского Совета, XVIII века». специализирующегося по Лингвистике в Выс- шей Аттестационной Комиссии Азербайджан- 1993 - Избран профессором кафедры тюркологии; ской Республики; - Будучи работником отдела научно-методи- - Избран членом редколлегии журнала «Но- ческого совета Министерства Образования вости Академии Наук Азербайджана». (Серия Азербайджанской Республики, участвовал в «Литература, язык и искусство»). разработке программ и учебников азербай-

джанского языка для средних общеобразова- тельных школ «Азербайджанский язык и 1999 - Избран членом редколлегии журнала «Тюрк- литература»; ология»; - Удостоен членства в Союзе Писателей Азер- - Повторно избран деканом факультета фило- байджана. логии Бакинского Государственного Универ- ситета; 1994 - Избран деканом факультета филологии - Создал при филологическом факультете Бакинского Государственного Университета; «Лабораторию Деде Коркуд» и стал ее руко- - Назначен заместителем директора журнала водителем. «Научные новости Бакинского Государствен- ного Университета» (Серия «Гуманитарные 2000 - Избран членом Топонимической Комиссии науки»). Парламента Азербайджанской Республики; - Назначен руководителем рабочей группы по 1995-1996 - Избран членом Экспертного Совета по фи- подготовке проекта закона «О государствен- лологическим наукам в Высшей Аттестацион- ном языке Азербайджанской Республики» в ной Комиссии Азербайджанской Республики. парламенте Азербайджанской Республики;

65 66 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

- Указом Президента Азербайджанской Рес- 2004 - Удостоен членства в Совете Директоров Со- публики награжден почетным званием «Зас- вета Прессы; луженный деятель науки»; - По решению Азербайджанского Образова- - Избран депутатом парламента Азербайджан- тельного Общества «Знание» был награжден ской Республики. медалью «Юсиф Мамедалиев».

2000-2015 - Был депутатом парламента Азербайджан- 2006 - Выступил на семинаре республиканских фу- ской Республики II (2000 г.), III (2005 г.), IV турологов, состоявшемся в Центре Ататюрка; (2010 г.) и V созывов (2015 г.). - Выступил на мероприятии, организованном Женским Советом Конгресса Азербайджанцев 2001 - Избран членом-корреспондентом Нацио- Мира, которое состоялось в Центре Ататюрка нальной Академии Наук Азербайджана; и было посвящено 31 марта - Дню Геноцида - Распоряжением Президента Азербайджан- Азербайджанцев; ской Республики назначен руководителем - Выступил на мероприятии Образовательной Центра Ататюрка в Азербайджане; Молодежной Организации, состоявшемуся в - Распоряжением Президента Азербайджан- Центре Ататюрка и посвященному 31 марта - ской Республики назначен членом Государст- Дню Геноцида Азербайджанцев; венной Языковой Комиссии; - Организацией «Türk Törə Ocağı» за эффек- - Избран заведующим кафедрой Общего язы- тивную деятельность в политической жизни кознания БГУ. страны был награжден званием «Alp» и символическим мечом; 2002 - Избран членом бюро отдела Социальных и - Принял участие в мероприятиях, посвящен- Гуманитарных наук Национальной Академии ных проблемам Северного Кипра Турецкой Наук Азербайджана; Республики (г. Бишкек, Кыргызстан); - Назначен редактором по лингвистике журна- - Выступил на мероприятии в Центре Ата- ла «Новости Национальной Академии Наук тюрка, посвященном 88-й годовщине осво- Азербайджана». Серия «Социальные и гума- бождения Баку Турецкой Кавказской Ислам- нитарные науки». ской Армией; - Выступил с докладом «Ататюрковедение 2003 - Назначен председателем Экспертного Сове- или Гейдар Алиев об Ататюрке» на двухднев- та по филологическим наукам в Высшей Ат- ном международном симпозиуме «Мустафа тестационной Комиссии; Кемаль Ататюрк, Гейдар Алиев - Нахчыван: - Избран членом Научного Совета Музея модель жизни и развития» (г. Нахчыван); Азербайджанской Литературы им. Низами. - Открыл форум организации «Платформы

67 68 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

«Диалог Евразия», состоявшемся в Центре мы «Диалог Евразии» на собрании «Роль Ататюрка и выступил там с речью; образования и медиа в сближении народов» - Выступил на 7-м пленарном заседании орга- (г.Киев,Украина); низации «Платформы «Диалог Евразия» в - Принял участие в конференции «Региональ- качестве руководителя азербайджанского от- ное единство и безопасность в меняющейся дела организации (г. Анталия, Турция); международной системе» Центра Турецко- - Открыл мероприятие, состоявшееся в Азиатских Стратегических Исследований. Центре Ататюрка и посвященное учебникам Мероприятие состоялось в Центре Ататюрка; по языку и выступил там с речью; - Выступил с докладом на Международном - Открыл мероприятие, состоявшееся в конгрессе Исследований стран Азии и Север- Центре Ататюрка и посвященное «Всемирно- ной Африки «İCANAS-38» (г. Анкара, Тур- му Дню Книги и Авторского Права», а также ция); «Международному Дню Интеллектуальной - Выступил с докладом на тему «Genel olarak Собственности» и выступил там с речью; Türkiye türkçesi» на Первом Международном - Открыл заседание круглого стола на тему Конгрессе Великого Тюркского Языка. Меро- «Защита интеллектуальной собственности в приятие было организовано Бишкекским Уни- издательском деле» и выступил с речью. верситетом, Университетом Манас (Кыргыз-

стан-Турция), TİKA (Турецкое агентство по 2007 - Выступил на мероприятии, состоявшемуся в Центре Ататюрка и посвященному Междуна- сотрудничеству и координации) и Институтом родному Дню Родного Языка. Мероприятие Языкознания Национальной Академии Наук было организовано совместно с Департамен- Кыргызской Республики. том Общественной Информации представи- - Выступил с докладом на конференции «Ата- тельства ООН в Азербайджане и ЮНЕСКО. тюрк с четырех разных сторон», состоявшей- - Выступил на мероприятии «Электронные ся в Центре Ататюрка; возможности: проблемы интеграции азербай- - Выступил на симпозиуме «Современник джанского и турецкого языков», состоявшем- Мавлана», состоявшемся в рамках Дней Джа- ся в Центре Ататюрка; лаладдина Руми, в Центре Ататюрка; - Выступил на конференции Конгресса Азер- - Выступил на 6-м конгрессе Ататюрка (г. Ан- байджанцев Мира на тему «Так называемый кара, Турция); геноцид армян и его ложная сущность», - Выступил на конференции о депортации на- Мероприятие состоялось в Центре Ататюрка; ших соотечественников из Западного Азер- - В качестве председателя возглавил делега- байджана. Конференция состоялась в Центре цию азербайджанского Комитета «Платфор- Ататюрка в Азербайджане;

69 70 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

- Принял участие в VI Международном сим- 2019 позиуме по тюркологии стран Юго-Восточ- 20 сентября - Распоряжением Президента Азербайджан- ной Европы. Мероприятие было организовано ской Республики Ильхама Алиева награжден Центром Балканских тюркологических иссле- орденом «Шохрат»; дований (г.Загреб, Хорватия). - Опубликована книга «Низами Джафаров: библиография», подготовленная Азербай- 2008 - Принял участие в заседании Координацион- джанской Национальной Библиотекой им. ного Совета Азербайджанской и Турецкой М.Ф.Ахундова в серии «Выдающиеся деятели Диаспорских Организаций Мира (г. Берлин, Азербайджана»; - Национальной Библиотекой Азербайджана Германия); была подготовлена и размещена на сайте - Участвовал в составе делегации, сопровож- электронная база данных по теме «Академик дающей Президента Азербайджанской Рес- Низами Джафаров». публики Ильхама Алиева во время его визита

в Турцию.

2010 - Принял участие в 8-м заседании Платформы «Диалог Евразия» ( г. Анталия, Турция); - Находился с визитом в Республике Кыр- гызстан; - Избран депутатом парламента во второй раз; - Назначен председателем Комиссии по Делам Культуры.

2017 - Избран действительным членом Националь- ной Академии Наук Азербайджана; - В издательстве «Иероглиф» опубликована лирическая поэма Вагифа Исагоглу «Величие Низами», посвященная Низами Джафарову;

2018 - В издательстве «Молодость» опубликована поэма Юсифа Негмекара «Низами сказал…», посвященная Низами Джафарову.

71 72 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

barilə müsəlmanlığa dəxli olmayan (!) sufizm islamın həqiqi ruhunu dəyişdirdi...” (M.Ə.Ləhbabi). Yasəvilik ilk türk sufi təriqəti olaraq qalmadı, onun təcrübəsi Nizami Cəfərovun başqa təriqətlərin təşəkkül və intişarına təkan verdi: türk təfəkkü- “Ədəbiyyat söhbətləri”ndən ründə “həqiqət” axtarışlarının üzüntülü yolları başlandı... Bütün yollar isə əslində yeddi mərhələni nəzərdə tuturdu: şəriət (allaha Azərbaycan xalqının şərəfli keçmişi təkcə tarix kitablarına doğru hərəkət), təriqət (allahın köməyi ilə hərəkət), mərifət yazılmayıb, o həm də dilin “yaddaşına” səpələnib qalmışdır. (allahın altında hərəkət), həqiqət (allah ilə hərəkət), vilayət Müxtəlif sözlər, ifadələr, hətta cümlə strukturları babalarımızın (allahda hərəkət), zat-əş şəriət (allahdan hərəkət) və nəhayət zat- düşüncə tərzi-etnik psixologiyası barədə çox dəyərli məlumatlar əl küll (allaha qovuşmaq). verir. *** *** Biz daxilimizə enə bilmirik, hər hansı məsələ olur-olsun, Nəticə etibarilə deyə bilərik ki, Dədə Qorqud dastanı zəngin onun həllində üzdən gedirik – 60-cı illərdə bizim ədəbiyyat bu tarixə malik türk epik təfəkkürünün coğrafi, etnokulturoloji problemi qaldırmışdı, lakin ciddi bir mətləb hasil olmadı, ona “sıxılma”sı, regionallaşması nəticəsində təşəkkül tapmış, son görə ki, “mən kiməm?” sualı ilə “biz kimik?” sualı arasında orta əsrlərdə formalaşacaq Azərbaycan eposunun etnotipoloji tarixi məntiqi əlaqə adətən ziyalı “diplomatiyası” ilə nizama əsaslarını müəyyən etmişdir. salınırdı və əslində, zaman da o zaman deyildi: “biz kimik?” sualı “mən kiməm?”dən sonra və onun tərkib hissəsi kimi *** gəlirdi... O təfəkkür ki, yad modelin, yad karkasın ixtiyarındadır, Müasir mədəni-ictimai (o cümlədən ədəbi) prosesin fəlsəfəsi- həmin yadlıqda “bəşəri ümumilik” görür, onun milli məzmunu ni onun öz tarixi müəyyən etmişdir (biz bunu qəbul eləsək də, yoxdur – törətmir, artmır, ənənəyə çevrilmir... Biz daxilimizə enə eləməsək də...) və ona görə də bu günə tarixdən gəlmək həm bilmirik - əgər ensək, görərik ki, orada bundan sonra min illər tarixin, həm də bu günün dərki üçün ən uğurlu yoldur – mədəni- idrakımızın əsasını təşkil edəcək mifoloji potensial var, ictimai təfəkkürün etnik əsaslar üzərində yenidən təşkili (və yaradıcılıq potensialı var, onun çevik məntiqi var; biz bu məntiqi dərki!) isə tarixdən gəlişi mütləq və mütləq zəruri edir. işlətmək əvəzinə hazır modellər, karkaslar arxasınca qaçmağa meyil edirik və özümüzdən qopuruq... *** Sufilik – insanla Allah arasındakı birbaşa ünsiyyət “yol”u- *** nun mövcudluğu ideyasına əsaslanır və bu “yol”u bir qayda ola- “O dünya” ilə “bu dünya” arasında ideoloji-mənəvi harmo- raq intuisiya ilə keçməyi nəzərdə tutur; bu baxımdan ortodoksal niya yaratmağa çalışan böyük sənətkar, əslində, aşıq sənətinin bir mərhələsini yekunlaşdırıb, digər mərhələsinə keçir (həmin islamla sufilik arasında ziddiyyət də özünü göstərir – bu mənada prosesi yazılı ədəbiyyat M.P.Vaqiflə keçirmişdi), “bu dünya”nın ki, sufilər “həqiqət”in dərkində peyğəmbər də daxil olmaqla heç xaosunu “o dünya”nın kosmosu mövqeyindən gördüyünə əmin bir vasitəni qəbul etmirlər. Və ona görə də tədricən “mənşəyi eti-

73 74 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov olmaq XIX-XX əsrlər aşığına ideya-estetik enerji, böyük sosial- *** mədəni səlahiyyət verir. Həmin əminlik Aşıq Ələsgərdə öz IX-XIII əsrlərdə Azərbaycanda çoxlu məktəblər, mədrəsələr, xələfləri ilə müqayisəyə gəlməyəcək qədər böyükdür. kitabxanalar təsis olunur ki, bu da İslamın daha dərindən öyrəni- lib mənimsənilməsi üçün idi: məhz bu dövrdə üç dildə nəhəng *** mədəniyyət yaranıb. Həmin mədəniyyətin tipologiyası indiyə “Koroğlu” dastanı ümumən müxtəlif türk (və bir sıra qeyri- qədər aydınlaşdırılmamış qalır. Ancaq bir cəhət məlumdur ki, türk) xalqları arasında bu və ya digər dərəcədə yayılsa da, mü- Azərbaycan türkləri İslamı mürəkkəb idrak təbəddülatları, axta- kəmməl epik yaradıcılıq aktı olmaq etibarilə tarixən Azərbaycan rışları əsasında qəbul etmişlər. İslam türk təfəkküründə tarixən xalqına – Azərbaycan türklərinə mənsubdur. Azərbaycan “Kor- nə var idisə, hamısını pozub ona sahib olmamışdır, əksinə, bir oğlu”su mənsub olduğu xalqın şifahi ədəbiyyatının (bütövlükdə sıra hallarda idrak (və fəaliyyət) rezonansı vermişdir. Həmin mədəniyyətinin!) intibahı dövründə böyük milli-ictimai təfəkkür rezonans, məsələn, XI-XII əsrlərdə Azərbaycanda o qədər güclü enerjisinin məhsulu kimi meydana çıxmış, həmin xalqın bir neçə olmuşdur ki, bir sıra tədqiqatçılar hissə qapılaraq nəinki bu əsrlik tarixi marağını, sosial-siyasi, ideoloji və mənəvi-estetik dövrü, hətta bir neçə əsr əvvəli və sonranı da Azərbaycan dünyagörüşünü, mentalitetini, milli ehtiraslarını əks etdirmişdir. mədəniyyətinin tarixində intibah dövrü hesab etmişlər.

*** “Azərbaycan” anlayışı zəngin bir tarixə malikdir. Həmin *** tarixi inkişaf prosesində bu anlayış konkretləşmiş, siyasi-ideoloji Milli mədəniyyətin təşəkkülü prosesində islam dünyagörüşü məzmunca dəqiqləşmiş, Azərbaycan xalqının yaşadığı geniş əra- poetik təfəkkürün əsas mənbələrindən biri olmaqda davam edir: zini ifadə etmək üçün motivlənmişdir. “Azərbaycan” sözü türkdil- möhtəşəm aşıq sənəti o zaman təşəkkül tapır ki, türk ozan mədə- li mühitdə formalaşmasa da, “Azərbaycan” anlayışının son min niyyəti ilə İslam dünyagörüşü arasında, əlbəttə, birincisinin ildəki təkamül formalaşma prosesi, əsasən, Azərbaycan türk üstünlüyü şəraitində və bazasında tarixi tipoloji bağlılıq təfəkkürünün məhsuludur. yaransın. Aşıq sənəti isə milli Azərbaycan mədəniyyətinin əsaslarını təşkil edir və ya belə bir potensiala malik olur. *** Azərbaycanlıların bir xalq kimi mükəmməlliyinin göstəricilə- *** rindən biri (bəlkə də birincisi!) onun tarixən formalaşmış özünə- Azərbaycan ədəbi dili Zaqafqaziyada bir qayda olaraq mütə- məxsus etnokulturoloji sistemə malik olmasıdır ki, bunun da əsas rəqqi məzmunlu mədəniyyətə xidmət etmişdir, bu isə heç şübhəsiz, komponenti mədəniyyətdir... dilin müasirlik ruhu daşıması ilə bağlıdır (milliləşmə eyni Azərbaycan mədəniyyəti yalnız mənşəyi etibarilə deyil, eyni zamanda müasirləşmədir). zamanda, tipologiyası etibarilə ümumtürk mədəniyyətidir. Tədqiqatlar göstərir ki, Azərbaycan türk mədəniyyəti türk etnos- *** larının Azərbaycanda məskunlaşması prosesində təxminən min Milli mədəniyyət, milli təfəkkür və milli mövcudluq, - bunla- illik bir dövrdə (eramızın ilk əsrlərindən I minilliyin sonu, II rın dialektik münasibəti milli xarakteri verir; milli mövcudluq minilliyin əvvəllərinə qədər) formalaşmışdır. milli xarakterin maddi əsasıdır – bu anlayışda xalqın tarix səhnə-

75 76 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov sinə gəlişi, coğrafi lokallaşması, yerdəyişmələri, məskunlaşma- yollarını araşdırmaq əvəzinə, ikinci dərəcəli məsələlərə uğramış- lar... ifadə olunur; milli təfəkkür milli xarakterin potensiyasıdır – lar. Elə buna görədir ki, hələ də nə dilin mənşəyi, inkişafı, nə bu anlayışda xalqın yaradıcılıq imkanı ifadə olunur; milli mədə- ədəbi-bədii dil tarixinə aid ciddi tədqiqat əsərlərimiz var və belə niyyət isə milli xarakterin bilavasitə göstəricisidir – bu anlayışda getsə, uzun zaman olmayacaqdır”... xalqın bütün tarixi boyu yaratdığı nə varsa hamısı ifadə olunur. Azərbaycan milli mədəniyyəti, Azərbaycan milli təfəkkürü və *** Azərbaycan milli mövcudluğu, - Azərbaycan milli xarakteri bu Nəinki bir xalqın, hətta bir insanın da “tərcümeyi-hal”ında anlayışların işığında aydın görünür... kifayət qədər mürəkkəb, mübahisəli məqamların olması mümkün- dür. Ancaq həmin “tərcümeyi-hal”ın, yaxud “tarix”in elə kontur- *** ları və ya göstəriciləri vardır ki, hər kəs onu qəbul etməyə məc- Azərbaycan xalqı türk xalqlarından biridirsə, onun ictimai- burdur. Məsələn, kiminsə Azərbaycan xalqının məhz türk mənşəli, etnik, mədəniyyət və dil tarixi də ümumtürk tarixinin tərkib yəni türklərin tarixən bölünməsindən yaranmış bir xalq olduğuna hissəsi olmalıdır – ümumi metodoloji qanunauyğunluqlar var, şübhə etməsi o deməkdir ki, Nizami Gəncəvinin, Məhəmməd həmin qanunauyğunluqlardan nə qədər çox uzaqlaşırıqsa, nümu- Füzulinin, Molla Pənah Vaqifin, hətta Mirzə Ələkbər Sabir, nəvi idrak prinsiplərindən uzaqlaşmış oluruq. İş o yerə çatıb ki, Hüseyn Cavid və Səməd Vurğunun da türk-azərbaycanlı olması qədim dövrdə Ön Asiyada nə qədər xalqlar yaşamışsa, az qala şübhə altına alınır... hamısını öz əcdadımız hesab edirik, – həm də bunu professional mövqedən edirik. Zərdüştü doğma babamız sayırıq, “Avesta”nı *** kitabımız hesab edirik, amma oxumuruq və orada nə yazıldığın- dan, hansı dünyagörüş təbliğ edildiyindən, demək olar ki, xəbəri- Azərbaycan xalqı dünyanın o xalqlarındandır ki, zəngin (və miz yoxdur. Əgər biz hər hansı yad mədəniyyəti bilərəkdən şərəfli!) bir tarix yaşamaqla yanaşı, bu tarixi onun ən müxtəlif (yaxud bilməyərəkdən) özümüzün hesab ediriksə, məntiqi olaraq dövrlərində, mərhələlərində bütün aydınlığı (və dərinliyi) ilə dərk təfəkkürümüzdə öz həqiqi tariximizin yeri daralır: mənəviyyatda eləməyə çalışmış, gələcəyə həmişə ümidlə (və inamla!) baxmışdır. süxurlaşan tarix statik vəziyyətdə qalmır, o törəyir, artır, yeni Xalq yalnız böyük mütəfəkkirlərinin, elm və sənət xadimlərinin, keyfiyyət verir və biz inkişaf edirik – bizim mənəviyyatımız stixi- dövlət adamlarının deyil, ümumkütləvi düşüncənin səviyyəsində yalı olaraq ancaq öz tariximizin, ancaq öz mədəniyyətimizin də tarixə kifayət qədər həssas olmuş, öz tarixi yaddaşını milli idrak prinsiplərinə dayanır. mənliyinin, mentalitetinin – mənəvi xarakterinin üzvi tərkib hissəsi kimi qoruyub saxlamışdır. *** Müxtəlif təzyiqlərə, müdaxilələrə ən çox məruz qalan xalq- M.C.Cəfərov apardığı polemikada nəticə etibarilə ona etiraz lardan olan Azərbaycan xalqı ərazi bütövlüyünü, siyasi birliyini edir ki, “dilçilərimiz birinci növbədə Azərbaycan dilinin sabitliyi itirsə də, tarixi təfəkkürünün bütövlüyünü heç zaman itirməmiş- və həyatiliyi kimi mühüm bir məsələ üzərində çalışmaqdansa, dir. Və bu milli tarixi təfəkkürün bütövlüyüdür ki, xalq özünün daha çox və əsasən başqa dillərdən keçən sözlər üzərində milli ideallarına həmişə sadiq qalmış, onların elmi-nəzəri yekunu “tədqiqat” aparmışlar. Azərbaycan dilinin mənşəyi və inkişaf olaraq azərbaycançılıq ideologiyasını yaradıb inkişaf etdirmişdir.

77 78 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

*** lər: ...Nizami, Nəsimi, Xətai, Füzuli, Vaqif, Zakir, Seyid Əzim, Azərbaycanşünaslıq nə dilçilik, nə ədəbiyyatşünaslıq, nə Sabir, Hadi, Cavid, Səməd Vurğun... mədəniyyətşünaslıq, nə də tarixşünaslıqdır. Onun (azərbaycanşü- naslığın) işi həmin elmlərin hər birinin, eləcə də bir sıra digər *** elmlərin faktlarından, nəticələrindən, ümumi müddəalarından “Koroğlu”nu Azərbaycan ictimai-estetik təfəkkür tarixindəki istifadə etməklə Azərbaycan (və Azərbaycan xalqı!) haqqında mövqeyinə görə, ancaq “Kitabi-Dədə Qorqud”la müqayisə etmək ümumi elmi təsəvvür yaratmaqdan, Azərbaycanın (və Azərbaycan mümkündür. “Kitabi-Dədə Qorqud” Azərbaycan xalqının, xalqının!) dünyadakı universal mövqeyini müəyyənləşdirməkdən “Koroğlu” isə Azərbaycan millətinin formalaşdığı dövrün ovqa- ibarətdir. Elə etnososial, etnokulturoloji əlamətləri müəyyənləş- tının, sosial-siyasi, etnoqrafik proseslərin hər dövrdəki özünə- dirməkdən ibarətdir ki, onların məhz Azərbaycana (və Azər- məxsus təzahürüdür. baycan xalqına!) mənsubluğu bir kompleks olaraq şübhə doğur- masın... *** Azərbaycan muğamı həm ənənəvi stabil struktur-metafizika- *** sı, həm də stilizasiya-improvizasiya funksionallığı ilə zəngin ifa Azərbaycan xalqının istər təsəvvüründə (ümumən dünyagö- texnologiyası imkanları nümayiş etdirməklə yanaşı, həmin tex- rüşündə), istərsə də yaradıcılıq təcrübəsində poeziya yalnız söz noloji imkanlara uyğun olaraq, poeziyanın klassik janrları içə- sənəti və ya incəsənət deyil, həm də (əslində, daha çox) dünyanı risində ən populyar olan qəzəlin ideya-estetik təsir gücündən də bütün çoxspektrli təzahürlərilə ən kütləvi (və təbii, səmimi) dərk məharətlə istifadə etməyin mükəmməl nümunəsini təqdim edir. etmək üsulu, onun magiyasına üstün gəlmək, nəticə etibarilə, özünü (insanı!) təsdiq etmək metodudur. Odur ki, qədim dövrlər- *** dən bəri azərbaycanlı üçün şairlikdən böyük, şairlikdən nüfuzlu, Muğam deyəndə, ilk növbədə, dahi Füzulinin qəzəlləri yada hətta şairlikdən müqəddəs məqam ya olmamış, ya da çox az ol- düşür... Və yüz illər boyu Füzuli qəzəlləri Azərbaycan muğamının muşdur. Və təsadüfi deyil ki, bu ənənə son dövrə qədər gəlib çıx- azərbaycanca danışmasını, özü də məzmun-mündərəcə, estetik mış, müasir Azərbaycan poeziyasının banisi, Xalq şairi Səməd baxımdan mükəmməl, aristokratik bir dildə danışmasını təmin Vurğuna nüfuzlu bir şəxsi həddindən artıq tərifləyəndə özündən etməklə kifayətlənməmiş, eyni zamanda münasib (və müvafiq) asılı olmayaraq demişdi ki, - “bəlkə də elədir, ancaq Şair ki, qəzəl seçimində muğam ustaları üçün alternativsiz meyar deyil”. olmuşdur...

*** *** Azərbaycan poeziyasını yaradanlar, bir tərəfdən, dünyanı Tarixə (tarixşünaslığa) təsir edən mühüm metodoloji (fəlsə- dərk etməyin mükəmməl bədii-fəlsəfi nümunələrini verirdilərsə, fi!) amillərdən biri də etnik, milli və ya məhəlli təəssübkeşlikdir digər tərəfdə, hər biri öz növbəsində epoxasının eyni dərəcədə ki, dünyanın ən nüfuzlu obyektiv tarixçiləri də bu “təhlükə”dən mükəmməl (və parlaq) bir Şair obrazını yadigar qoyub gedirdi- sığortalanmamışlar.

79 80 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

*** Elə xalqlar da vardır ki, tarixi təfəkkür (yaddaş!) konyuktur- larını mifoloji sadəlövhlükdən çıxarıb elə bir məkrli məzmun- mündərəcədə təqdim edirlər ki, milli mənəvi xəstəlik səviyyəsinə Nizami Cəfərov görkəmli şəxsiyyətlər və düşür: bunun ən “parlaq” təzahürü erməni tarixşünaslığıdır ki, qələm dostları haqqında, yaxud elmi (akademik) tarixşünaslıq uzun illərdir həmin təzahürlə mübarizə aparır. klassiklərdən müasirlərə

Türk dünyasının fəxri olan Heydər Əliyev zəmanəmizin

yetirdiyi böyük türklərdən biri, bəlkə də birincisidir...

Heydər Əliyev hər dövrü, hər mərhələsi məktəb olan həqiqə- tən qeyri-adi bir ömür yaşamış, yalnız mənsub olduğu Azərbay- can xalqının, türk xalqlarının deyil, ümumən dünya xalqlarının təsəvvüründə özünün mükəmməl obrazını, aydın cizgiləri ilə seçilən möhtəşəm portretini yaratmışdır.

*** ...Mövlanə Cəlaləddin Rumi özünəqədərki panteist-sufi dü- şüncə texnologiyalarını, sözün geniş mənasında, ümumbəşəri təfəkkür mədəniyyəti səviyyəsinə qaldırdı. Onun intəhasız idrak kontekstində buddist – insan, xristian – insan, müsəlman – in- san... (və dinsiz – insan) arif – insana çevrildi. “Öldükdən sonra məzarımızı yerdə axtarmayın! Bizim məzarımız ariflərin qəl- bindədir” deyən Mövlanə dünyanın gələcəyini ariflərin iradəsinə etibar etdi...

*** Q.Bürhanəddin də, M.C.Həqiqi də, Ş.İ.Xətai də az və ya çox dərəcədə XIII-XVI əsrlərdə kifayət qədər geniş yayılmış panteizm fəlsəfəsinə istinad edirlər, lakin bu cür istinadda müəyyən şərtilik var; panteizm burada daha çox estetik hadisədir, hətta bir qədər də irəli gedib demək olar ki, ümumiyyətlə estetik hadisədir, ‒ panteizm fəlsəfəsi adına ancaq onun “formal məntiqi” qalır, kontekstual məzmun isə bilavasitə estetik təfəkkürün məhsuludur.

81 82 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

*** ana dilinə, ədəbiyyata, ölkədə təhsilin, maarifin, mədəniyyətin Şah İsmayıl Xətainin Azərbaycan tarixində əsas missiyası inkişafına vətəndaş məsuliyyəti ilə qulluq elədi... ondan ibarət idi ki, bu dahi şəxsiyyət ilk dəfə Azərbaycan xalqının etnocoğrafi hüdudlarını müəyyənləşdirməklə onun bütöv, az və ya *** çox dərəcədə təmərküzləşmiş bir dövlət tərkibində yaşamasının, Almaz İldırım dünyaya az-az gələn o şairlərdən (və şəxsiy- idarə olunmasının təcrübəsini verdi ki, həmin tarixi təcrübə yətlərdən) idi ki, düşdüyü şəraitlərdən asılı olmayaraq öz olmasaydı, sonralar nəinki müstəqil Azərbaycan dövləti, hətta idealları uğrunda ömrünün sonuna qədər bütün imkanları hüdu- müstəqillik uğrunda milli mübarizə idealları da olmazdı. dunda ardıcıl mübarizə aparmışdı. Təbii ki, onun imkanları hər mənada son dərəcə məhdud idi, ancaq ideallarının miqyası təsəv- *** vür olunmayacaq qədər geniş idi ki, bunu həm həyatı, həm də Əgər Nemətullah Kişvəri böyük Füzulidən sonra yaşamış ruhunun tərcümanı olan poetik yaradıcılığı bilavasitə nümayiş olsaydı, dərhal deyəcəkdik ki, Füzulinin tələbəsidir: ona görə ki, etdirir. Kişvəridəki obraz mükəmməlliyini məhz Füzuli əndazəsi ilə ölçmək olar, başqa bir ölçü-biçi çətin ki, yaraya... Kişvəri huma- *** nizm təbliğ edir. Orta əsrlərin məfkurə məhdudiyyətindən kənara Millətin öz tarixini dərindən bilməsi, onunla fəxr etməsi milli çıxa bilməyəndə də, elə həmin məhdudiyyətin imkan verdiyi özünüdərk baxımından nə qədər mühümdürsə, həmin tarixə anali- tik-tənqidi münasibət bəsləməsi də o qədər əhəmiyyətlidir. Mirzə həcmdə humanist fikirlər söyləyir, heç bir təriqətə boyun əymir; Ələkbər Sabirin ilk dəfə “Molla Nəsrəddin” məcmuəsinin 26 dünyanı öz gözləri ilə görüb, qəlbi ilə yaşayıb dəyərləndirməyə avqust 1907-ci il tarixində, 32-ci nömrəsində imzasız çap çalışır. olunmuş məşhur “Fəxriyyə” şeiri Azərbaycan xalqının, ümumən

türk xalqlarının tarixinə bu cür analitik-tənqidi (və ayıq fəlsəfi) *** münasibətin, sözün əsl mənasında, tarixi nümunəsidir! XVIII əsrdə ədəbi-bədii təfəkkürün inkişaf məntiqini ifadə edən əsas kontekst M.V.Vidadi – M.P.Vaqif kontekstidir; M.V.Vi- *** dadi ilə M.P.Vaqifin poetik təfəkkürünün tipologiyası eyni F.Köçərlinin yaratdığı “Tarix” nə qədər tarixi idisə, bir o olduğuna görə onların eyni bir kontekstdə nəzərdən keçirilməsi qədər də müasir idi; mütəfəkkir ədəbiyyatşünas Azərbaycan ədəb- düzgündür, lakin o zaman düzgündür ki, bu dialektik hadisə kimi iyyatı tarixinin yalnız geniş icmalını, xronologiyasını verməklə qəbul edilsin. M.P.Vaqifin poetik təfəkkürü M.V.Vidadinin poetik kifayətlənməyib onun metodologiyasını, fəlsəfəsini müəyyənləş- təfəkkürünün bilavasitə davamıdır. dirdi ki, bu da xüsusilə XX əsrin 30-cu illərindən başlayaraq yeni ədəbiyyat tarixçiləri nəslinin formalaşmasına təkan verdi. *** Hacı Kərim Sanılı hələ Cümhuriyyət illərində sosialist olsa *** da, sovet dövründə elə bir yüksək vəzifələr daşımadı, ömrünün Hər bir xalqın romantik ictimai-siyasi fikir tarixinin zirvəsi sonuna, yəni 1937-ci ildə “xalq düşməni” kimi güllələnənə qədər milli ideologiyanın formalaşmasıdırsa, hər bir xalqın ən böyük

83 84 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov mütəfəkkiri (və romantiki!) də həmin ideologiyanı formalaşdıran- dir…Yaradılışın keçmişi, bu günü və gələcəyi barədə düşünən, öz dır!.. Azərbaycanda bu möhtəşəm milli-mənəvi, intelektual-idrakı xalqının tarixi taleyindən narahat olan bir filosofun, mütəfəkkirin missiya Əli bəy Hüseynzadənin üzərinə düşdüyünə görə onu xal- dünyası!.. Millətini ürəkdən sevən, onun yolunda hər cür qımızın indiyə qədər yetirmiş olduğu mütəfəkkirlərin (və roman- mübarizəyə, vuruşa, ölümə hazır olan bir ictimai xadimin, sözün tiklərin) ən böyüyü saymaq üçün hər cür əsas vardır... geniş mənasında, millət vəkilinin dünyası!.. Və nəhayət, zəngin daxili aləmi, mənəviyyatı, “Həyatı həyat kimi yaşamaq” eşqi, *** ehtirası, kişiliyi ilə narahat bir İnsanın dünyası!.. Bəxtiyar S.Vurğun müasir poetik ifadə mədəniyyətini XVII-XVIII dünyası!.. Bir İnsana sığışmış Azərbaycan dünyası! əsrlərin intibah mədəniyyətinə (birinci növbədə Vaqifə) istinadən yaradır; S.Vurğunun Vaqifə marağı bir şairin bir şairə marağı *** yox, milli mədəniyyətin bir dövrünün başqa dövrünə marağı idi... Keçən əsrin 80-ci illərinin ortalarından mən ədəbi mühitdə idim, bu mühitin “mətbəxi”ndən artıq yaxşı xəbərim vardı. Əzizə *** Cəfərzadə həm “klassik” idi, həm yazırdı, həm də ictimai xadim Məclisin sonunda Mir Cəlal müəllim böyük səmimiyyətlə kimi fəaliyyət göstərir, qadın ziyalılığına, əgər belə demək müm- hamıya təşəkkür elədi. Sonra isə heç vaxt unutmayacağım bir söz künsə, rəhbərlik, respublikaya ağbirçəklik edirdi. dedi. Dedi ki, mən səhərdən bu təntənəni görürəm, ürəyim açılır. 90-cı illərin ortalarında yaradıcılıq tərcümeyi-halı o qədər Amma təəssüflə düşünürəm ki, bu cür təntənəli yubileyləri 20-ci, zəngin idi ki, onunla istər qadın olsun, istərsə də kişi, İsmayıl 30-cu, 40-cı illərdə bizim çox böyük ədiblərimiz görmədilər... Və Şıxlı demişkən, hələ-həlbət rəqabət apara bilməzdi. Mir Cəlalın səmimiyyətlə söylənmiş bu sözlərindən sonra zala qəmgin bir sükut çökdü. Öz tərcümeyi-halını, artıq qeyd edildiyi *** kimi, özündən əvvəlki ədiblərin tərcümeyi-halından heç zaman Filosof, ictimai xadim Aslan Aslanovun sayca o qədər də ayırmamış bir mütəfəkkirin, ziyalının sözləri idi bu sözlər... çox olmayan şeir kitablarından biri “Nəğməli günlərim” adlanır Dəyişməz ideya-mənəvi mövqeyi idi ki, ən xoş, təntənəli günündə ki, fikrimizcə, bu ifadəyə müəllifin yalnız poeziyasını deyil, də onu tərk etməmişdi. ümumən yaradıcılığını, hətta şəxsiyyətini anlamaq üçün istinad etmək olar. Xüsusilə o mənada ki, Aslan müəllimin fəaliyyəti *** çoxşaxəli olsa da, xalqın yaddaşında onun daha çox nəğməli Bəxtiyar Vahabzadənin ən mükəmməl portretini xalq yarat- poeziyası qalmışdır. mışdır, biz bu böyük şəxsiyyət haqqında yazarkən belə bir həqiqəti nəzərə aldıq ki, B.Vahabzadəni formalaşdıran millətin *** ictimai intuisiyası onun kim olduğunu, dünyaya hansı missiya ilə Məsud Əlioğlunun yaradıcılığında üç əsas istiqamət elmi- gəldiyini, istənilən subyektiv təhlildən müqayisə edilməyəcək metodoloji aktuallığı (və enerjisi) ilə seçilir ki, onlardan birincisi qədər düzgün müəyyənləşdirir. Bununla belə, Bəxtiyar Vahabza- xalq yaradıcılığı, ikincisi klassik, üçüncüsü isə müasir ədəbiyyat- də özünün böyük mübarizəsi, milli mücadilələri, sənəti, elmi, dır. İlk tədqiqatlarından başlayaraq maraq dairəsi çox geniş olan düşüncəsi, emosiyası… ilə insandır, daxili dünyası olan şəxsiyyət- tənqidçi-ədəbiyyatşünas ədəbi növ, janr məhdudiyyəti bilməmiş,

85 86 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov həm poeziyadan, həm nəsrdən, həm də dramaturgiyadan eyni heç zaman tükənməyəcək, həmişə xalqın mədəni yüksəlişinə xid- peşəkarlıqla yazmaq təcrübəsinə yiyələnmiş, çox zaman mənbəyi- mət edəcək... Bir epos müasirliyi (və enerjisi!) ilə!.. ni paradokslardan alan yeni ideya-estetik çağırışlarla zəngin dövrün qabaqcıl təhlil (və ümumiləşdirmə) texnologiyalarını *** dərindən mənimsəyib böyük istedadla (və ustalıqla) tətbiq etmiş- Akademik İsa Həbibbəylinin hər yazısını oxuyanda, hər çı- dir ki, bu, gənc ədəbiyyatşünasın analitik-fəlsəfi təfəkkürə malik xışına qulaq asanda bütün dərinliyilə dərk edirəm ki, o, yalnız olmasından irəli gəlir. ədəbiyyatın “dış strukturu”ndan – sosiologiyasından, mətnşünas- lığından, ideologiyasından yox, həm də “iç strukturu”ndan – ru- *** hundan, törəmə metodologiyasından, təzahür (və cərəyanlaşma) Heç şübhəsiz, professor Camal Əhmədov, ilk növbədə, gör- texnologiyalarından gəlir. Və necə yazırsa o cür də danışır, necə kəmli ədəbiyyat tədrisi metodisti idi və onun bu sahədəki əsərləri danışırsa o cür də yazır... Azərbaycan elminin, təhsilinin, mədəniyyətinin tarixində əbədi, heç vaxt pozulmayacaq izlər qoymuşdur. *** İsa Hüseynov! Muğanna!.. *** Siz dünyanın ən böyük yazıçılarından birisiniz!.. Akademik Teymur Bünyadov işin yüngülünü yox, ağırını Siz Azərbaycanın ən böyük yazıçısısınız!.. Mən Sizin yazdığınız hər bir cümlənin heyranıyam, çünki seçir, yolun asanı ilə yox, çətini ilə gedir. Və məlumdur ki, o, Sizin yazdığınız hər bir cümlə Azərbaycan dilinə tarixi nüfuz (və “kənar”dan sitat gətirməyə maraq göstərməyən, istinadı tarixşü- hörmət!) gətirir. Sizin bədii-intellektual təfəkkürünüzün miqyası naslıqda yox, tarixin özündə axtaran tədqiqatçılardandır... Hal- elədir ki, bu dünyada mövcud olmuş (və olan!) istənilən xalqın buki, sovet dövrü əksər klassik tarixçilərimiz kimi o da “Moskva yazıçısının bədii intellekti ilə müqayisə oluna, həmin müqayisədə məktəbi” keçmiş, görkəmli qafqazşünas Y.Krupnovun tələbəsi ən qeyri-obyektiv hakimin münsifliyi ilə qalib gələ bilər... olmuşdur. Ancaq, görünür, onun çox gənc yaşlarında dərs aldığı “genetik müəllimlər”i daha güclü idi. *** Musa Yaqub deyəndə mənim təsəvvürümə, hər şeydən əvvəl, *** vüqarlı bir dağ gəlir, daş-qayası, çayı, bulağı, ağacı, kol-kosu, Anarın bir missiyası yeni ədəbiyyat yaratmaqdırsa, ondan az baharı-qışı ilə... Sonra isə gözlərim qarşısında hüdudsuz, dərin əhəmiyyətli olmayan digər missiyası mənsub olduğu xalqın ədə- bir ümman canlanır, daxilindəki təlatümü boğub saxlamağa, biyyatını yeni təfəkkür mövqeyindən təhlil, təqdim və təbliğ et- biruzə verməməyə çalışan, ancaq bunu sona qədər bacarmayıb məkdir. “Dədə Qorqud”dan başlamış Səməd Vurğuna qədər elə hərdən təlatümə gələn bir ümman... Və Musa Yaqubun poeziyası bir Azərbaycan ədəbiyyatı klassiki yoxdur ki, Anar onun haqqın- dönmədən təlqin edir ki, təbiət qanunları ilə cəmiyyət qanunları- da öz mötəbər sözünü deməmiş olsun... nın tamamilə fərqli olması barədə müasir elmin iddiaları kökün- Anarın çoxşaxəli yaradıcılığı (və bu yaradıcılığın ən mükəm- dən yanlışdır. Həyatın, varlığın elə qatları, “süxurları” var ki, məl əsəri olan bütöv Şəxsiyyəti!) elə bir milli mənəvi sərvətdir ki, orda iki yox, həm təbiətə, həm də cəmiyyətə eyni dərəcədə aid

87 88 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov olan bir qanun işləyir... Ədəbiyyatın, xüsusilə poeziyanın əbədi *** missiyası Musa Yaqub kimi mütəfəkkir şairlərin timsalında məhz Xalq öz gələcəyi üçün təhlükə hiss edəndə təbii-tarixi bir həmin qanunu, daha doğrusu, qanunauyğunluğu aşkarlamaqdan qüvvə ilə öz keçmişinə çökür, keçmişi ilə bugünü arasındakı ən ibarətdir. zəif duyulan əlaqələri belə canlandırır və bir qayda olaraq bugü- nündə o keyfiyyətə qarşı həssas olur ki, həmin keyfiyyət ona *** bilavasitə genezisindən gəlir. Azərbaycan xalqı özünün ən nara- Azər Paşa Nemətin peşəkarlığının miqyasına ən azı bunlar hat günlərində üzünü xalq yazıçısı İsmayıl Şıxlıya, onun şəxsiy- daxildir: teatr rejissorluğu, rəssamlığı və musiqiçiliyi, ölkədə yətinə və yaradıcılığına çevirir, çünki İsmayıl Şıxlının şəxsiyyət teatr quruculuğu, teatr işi ilə bağlı təşkilati və elmi-pedaqoji və yaradıcılığı, həqiqətən, xalqın keçmişini, keçmişilə bugünkü fəaliyət... Və bu sahələrin hər birində böyük uğurlara imza atmış əlaqəsini sistemli şəkildə əks etdirir. görkəmli sənətkarın həmin uğurlarının əsasında, heç şübhə etmi- ...İsmayıl Şıxlının əsərləri öz yerində, onun böyük şəxsiyyəti rəm, məhz dərin səmimiyyət dayanır ki, fikrimcə, bu səmimiyyətin də milli sərvətimizdir və istərdim ki, müşahidələrim dairəsində də məzmun-mündərəcəsini dolğunlaşdıran, ona mükəmməllik həmin şəxsiyyəti xarakterizə edim. gətirən bir dəyər də var: Azər Paşa Nemət, sözün dərin məna- Hər şeydən əvvəl, onun etnoqrafik zənginliyindən danışmaq sında, ictimai xadimdir. lazımdır – İsmayıl Şıxlı elə bir torpaqda dünyaya gəlib ki, orada *** həm məişətdə, həm əxlaqda, həm də ictimai münasibətlərdə Elçin Hüseynbəyli “Yenə iki od arasında” romanı ilə sübut qəribə bir epos təbiiliyi, təmizliyi var. Etnoqrafik zənginlik (və etdi ki, o, doğrudan da, böyük bir ustadın şagirdidir... Və yeni müəyyənlik) İsmayıl Şıxlının şəxsiyyəti üçün elə bir kontekstdir ki, “Qarabağnamə” yazmağa da həm mənəvi, həm də intellektual sonradan nə qazanıbsa, nələri mənimsəməyə “məcbur edilibsə”, haqqı var... hamısı bu kontekstdə meydana çıxıb, ondan cilalanıb və onu cilalamışdır. *** İslam Sadığın poeziyası, bütövlükdə yaradıcılığı, nə qədər *** istedadlı olsa da, bir şəxsin (müəllifin) üslubu hüdudundan kə- Nəriman Həsənzadə haqqında danışmaq ümumən müasir nara çıxıb, əgər belə demək mümkünsə, bir etnosun üslubu miq- Azərbaycan poeziyası barəsində danışmaq deməkdir, ‒ əsrimizin yasını alır. Əvvəl “Koroğlu”nu, sonra isə Şumer-türk eposunu ikinci yarısının sosial-estetik problemlərini yaradıcılığında bütün araşdırmağa elmi-kulturoloji marağı, türk dünyasına yüzillər miqyası ilə əks etdirən Nəriman Həsənzadə böyük Səməd Vurğun- boyu qənim kəsilmiş erməni “millətçilər”inə verdiyi tutarlı dan sonrakı dövrün, elə bilirəm ki, ən gözəl şairidir; şeirində də, cavabları da, prinsip (ruh!) etibarilə, buradan irəli gəlir... nəsrində də, dramaturgiyasında da, hətta publisistikasında da o Və epos intəhasızlığından zühur etmək, sakini olduğu müasir məhz şairdir. Onun təfəkkürü öz xarakteri, tipologiyası etibarilə dünyanın mənzərəsini də həmin intəhasızlığın metafizikası ilə şair təfəkkürüdür. Şairlik Nəriman Həsənzadə üçün heç zaman dərk eləmək İslamın poeziyası üçün, elə bilirəm ki, əsas istinad çörək pulu qazanmaq, sözün dar mənasında şöhrətlənmək və bu nöqtəsidir. Ona görə də İslam şeirdə “köhnə” sözün yeni ustası şöhrətin hesabına millətə yük olmaq vasitəsi olmamışdır. 50-ci kimi çıxış edir. illərin əvvəllərindən bugünə qədər onun poeziyası eyni səmimiy-

89 90 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov yətlə, eyni mətləblərin “təfsir”inə xidmət edir. Şairlik N.Həsənza- qının) mənəviyyatını, əhvali-ruhiyyəsini kifayət qədər dolğun əks dənin stixiyasıdır – o, təkcə şeirində, nəsrində, dramaturgiyasın- etdirir. da, publisistikasında deyil, adi məişətində də şairdir, yazanda da, yazmayanda da şairdir... *** Yuxarıda qeyd etdiyim kimi, şairlik – özünəməxsus bir diplo- Akademik Həmid Araslı Azərbaycan elminin, mədəniyyəti- matiyadır və bu mənada Nəriman Həsənzadə Azərbaycanının ən nin tarixində elə görkəmli şəxsiyyətlərdəndir ki, onun adı Səməd səmimi diplomatıdır... Vurğun, Üzeyir Hacıbəyov, Yusif Məmmədəliyev, Heydər Hüseynov, Mirzə İbrahimov, Ziya Bünyadov... kimi simaların *** adları ilə yanaşı dayanır. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixçiliyinin Yaşar müəllim! (Yaşar Qarayev) Sizin kitabınızda idrakın yaradıcılarından biri, bəlkə də, birincisi olan böyük alimin, universallığı xüsusi maraq doğurur – fakt və kontekst, mikrokon- ustadın təxminən yarım əsrlik bir dövrü əhatə edən zəngin (və tekst və makrokontekst münasibəti kitab boyu aydın məntiqlə mükəmməl!) elmi irsi bizim mənəvi sərvətlərimiz, milli fəxr açılır, analoji məqamlar müqayisə olunur; orası da maraqlıdır ki, mənbəyimizdir. Vəfatından iyirmi beş il keçməyinə baxmayaraq, idrakın universallığı kitabda (və ümumən Sizin tənqidçi təfəkkü- bugün Həmid Araslıya istinad etmədən, onun xidmətlərini rünüzdə) bəzən real həqiqətlə metaforik həqiqəti bir kontekstə xatırlamadan “Kitabi-Dədə Qorqud”dan, Nizamidən, Nəsimidən, yerləşdirir: göstərirsiniz ki, yeni mənəvi ab-havanın “oksigen və Xətaidən, Füzulidən, aşıq yaradıcılığından, Vaqifdən... ümumiy- ozon ehtiyatını təbiət və poeziya, bənövşə və şeir, Xəzər küləyi və yətlə, Azərbaycan ədəbiyyatı tarixindən danışmaq olmaz. şair nəfəsi – hər ikisi eyni vaxtda, müştərək yaradırlar”. Və

əslində, bu cür müştərəklik təhlilin əsasında götürülmədən müasir mədəni-tarixi prosesi düzgün dərk etmək (və istiqamətləndirmək!) *** mümkün deyil: bizim ən böyük vəzifəmiz, görünür, qırılmış əla- Hörmətli Vaqif müəllim! (Vaqif Səmədoğlu) qələri bərpa etməkdən ibarətdir – buraya milli tarixlə bu günün, Sizin yetmiş yaşınızın tamam olduğu günlərdə yalnız Sizi deyil, milli ədəbiyyatla milli varlığın əlaqəsi birinci növbədə daxildir. mənsub olduğunuz ideya-mədəni mühiti (və xalqı!) təbrik etməyə daxili bir ehtiyac duydum... Sizin böyüklüyünüz ondadır ki, yaradı- *** cılıqda dahi Səməd Vurğunun övladı olmaqla qalmadınız, eyni Gülhüseyn Hüseynoğlu görkəmli yazıçı, alim, müəllimdir. zamanda (bəlkə də, daha çox!) Səməd Vurğunu yetirmiş etnokultu- O, Azərbaycan ədəbiyyatı üçün, demək olar ki, tamamilə yeni bir roloji sistemin övladı kimi ondan sadəcə zamanca (kəmiyyətcə!) janrın – mənsur şeirin yaradıcısıdır. Və yarım əsrdən artıqdır ki, yox, keyfiyyətcə də çox-çox irəli gedib Azərbaycan ədəbiyyatı, bu sahədə yorulmadan çalışır. Yalnız belə bir faktı xatırlamaq ümumən mədəni-ictimai fikir tarixinə öz adınızı yazdınız. kifayətdir ki, Azərbaycanda mənsur şeirin poetikasını araşdıran- Siz Azərbaycan yazıçısının deyə biləcəyi ən ciddi, ən ağrılı və lar hələ də ancaq Gülhüseyn Hüseynoğlunun yaradıcılığı ilə ən cəsarətli sözləri dediniz. Və eyni zamanda Azərbaycan ya- kifayətlənməli olurlar. Lakin bu, həmin araşdırmalara məhdudluq zıçısının edə bilməyəcəyi ən ciddi, ən ağrılı və ən cəsarətli zarafatları elədiniz... Və bu zarafatları edə-edə kiməsə gülmək, gətirmir, çünki görkəmli yazıçının mənsur şeirləri həm məzmun, kiməsə güldürmək marağından çox-çox uzaq oldunuz, bütöv bir həm də formaca zəngin olub Azərbaycan insanının (ümumən xal-

91 92 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov xalqın həyatı qədər zəngin olan daxili həyatınızın coğrafiyasını *** mütavaze bir səxavətlə ortaya qoyub “mən burdayam...” dediniz. Sabir Rüstəmxanlı elə gəncliyindən gələn xarakteri ilə nə qədər ictimai-siyasi, ideoloji polemikalara qoşulsa da, bu sahədə *** nə qədər parlaq görünsə də, özünəməxsus böyük şair obrazını Hidayətin poeziyasında olduğu kimi, nəsrində də, dramatur- yarada bildi... Və bu obraz onun yaradıcı şəxsiyyətinin, genişmiq- giyasında da, publisistikasında da “güclü” ziyalı-vətəndaş möv- yaslı fəaliyyətinin, elə bilirəm ki, mərkəzində dayanır. qeyi ilə yanaşı dörd aparıcı obraz – ideya var: Məkan! Zaman! Tale! Və Həqiqət!.. *** Çingiz Əlioğlunun şair ilhamı barədə bunu demək olmaz; o, *** çox zaman tamamilə mücərrəd, qeyri-müəyyən fakturadan – heç Ancaq heç kim düşünməsin ki, Barat Vüsalı doğma yurdda nədən şeir yarada bilər (və bilir)!.. O, bilmədiyi bir əcnəbi dildən saxlayan istedad, yaxud dünyagörüşü etibaril ə böyük sələflərin- beş-on söz öyrənib həmin sözlərdən gözəl bir sənət əsəri dünyaya dən geridə qalmasıdır... Qətiyyən belə deyil... Sənin yaradıcılığını gətirməyi bacarar (və bacarır)!.. Çingiz Əlioğlunun şeirlərində “Şairlər vətəni”ni tərk edib Bakıda məskunlaşan hər hansı şairin söz-leksikon o qədər güclü, enerjilidir ki, qrammatikanı bütünlük- yaradıcılığı ilə müqayisə etsək, geri qalmazsan. Və sən yalnız doğma yurda etibarlılığınla yox, Azərbaycan poeziyasının geniş lə sıxışdırır, ikinci, hətta üçüncü plana keçirir. O, bunu edə bilər miqyasında görünməyinlə də seçilirsən. (və edir)!.. Çingiz Əlioğlu Azərbaycanın çox az olan o şairlərindəndir *** ki, onun şeirlərini həvəskar tərcüməçi belə dünyanın hər hansı Onun yaradıcılığında həm özünəməxsusluq var, həm də bu dilinə kifayət qədər uğurla çevirə bilər. Hətta elə şeirləri də var özünəməxsusluqda bir xarakter var. Əbülfət özünəməxsusluğu ki, istənilən xalqın nümayəndəsi qarşısına lüğət qoyub həmin tipologiyası olan, xarakteri olan özünəməxsusluqdur. Mən onun şeirin məzmununu, emosiyasını bütünlüklə dərk edə bilər... Bu şeirlərini oxuyanda elə bil ki, çox sevilən xanəndələrimiz Mənsum mənada Çingiz Əlioğlu Azərbaycan şeir texnologiyasına uni- İbrahimovun, Səxavət Məmmədovun, İslam Rzayevin, Süleyman versal düşüncə tipologiyası, ümumən insan dilinin metafizikasını Abdullayevin səslərini eşidirəm. Bu səslərin intonasiyasını, gətirmiş şairdir. ritmini, məzmununu, o səslərin lap içindən gələn kədərin özünü dinləyirəm. Hətta kifayət qədər nikbin nəğmələr oxuyanda belə, o *** səslərin ən dərin qatlarından bir kədər duyulur. Bax, Əbülfət Yunus Oğuz artıq bizim milli-ədəbi ictimai mühitdə ciddi bir Mədətoğlunun da şeirləri belədir. tarixçi kimi tanınır. Ümumiyyətlə, türk tarixini lap qədim dövr- lərdən bəri diqqətlə öyrənmiş, araşdırmış bir tədqiqatçıdır. Həm *** də üstün cəhəti ondan ibarətdir ki, tarixi məsələlərə yeni me- Nüsrət Kəsəmənli dünyadan, çox təəssüf ki, tez getdi, bu- todlar, yeni üsullarla yanaşır. Yeni mənbələrlə işləməyin forma- nunla belə onun adamın iliyinə işləyən, həyatın özü qədər təbii larını tapır, indiyə qədər türkşünaslıqda, türkologiyada tədqiqata lirikası o qədər canlıdır ki, müəllifin fiziki yoxluğuna bugünə cəlb olunmamış mənbələri tədqiqata cəlb edir. Hətta tədqiqata qədər inanmaq çətindir. cəlb olunmuş mənbələrdə elə məqamlara müraciət edə bilir ki,

93 94 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov həmin məqamlar indiyə qədər bizim tarix təfəkkürümüzdən göstərmək üçün müxtəlif “izm”lərə qoşulmadan, bununla belə kənarda qalıb. poetik istedadının təbiiliyinə, halallığına heç kəsdə şübhə yeri qoymadan gəldi. Və elə ilk qələm təcrübələrindən görünürdü ki, *** Adil ürəyindəki odu, alovu (və işığı!) öz taleyindən, doğulduğu Hörmətli Vidadi müəllim! (Vidadi Babanlı) mənəvi dünyanın tərcümeyi-halından alıb... Xalq poeziyası, epos Əlbəttə, mən Sizin zəngin yaradıcılığınızı kiçik bir təbrik təfəkkürü, türk dastançılıq ənənələri həmin poeziyanın, təfəkkü- məktubunda müfəssəl təhlil etmək, hər bir şeirinizin, hekayənizin, rün və ənənələrin beşiklərindən biri olan Kəlbəcərdə doğulmuş povestinizin, yaxud böyük ədəbi-ictimai rezonans doğurmuş kənd uşağı hansı mövzuda yazırdısa yazsın özünü sıxmır, hisslə- romanlarınızın ideya-estetik məziyyətləri barədə geniş danışmaq rini cilovlamır, könlünü bütün genişliyi, miqyası ilə açır, nə iqtidarında deyiləm. Haqqınızda çox deyilmiş, çox yazılmışdır. Və deyirdisə, sinə dolusu, mütavaze bir cəsarətlə, mərd-mərdanə, əsası da odur ki, oxucular, ədəbiyyat biliciləri Sizi Azərbaycan heç bir tərəddüdsüz, inamla deyirdi. nəsrinin canlı klassiki kimi tanıyırlar. *** *** Yusif Nəğməkarın poeziyası neçə on illərdir ki, həm oxucu- ...Hər şeydən əvvəl ona görə ki, Zakir Fəxri, əgər təbiri ların zövqünü oxşayır, cəmiyyətə humanizm, milli-mənəvi caizsə, sözün geniş mənasında modern şairdir, həyatı hər cür dəyərlər, vətənpərvərlik təbliğ edir, həm də ədəbi-ictimai mühitdə keşməkeşlərdən keçib, daim ədəbi prosesin içərisində olub, dün- böyük rəğbətlə qarşılanır... Onun yaradıcılığını hələ gənclik yanın isti-soyuğunu görüb, acısını-şirinini dadıb... İkincisi, Azər- illərindən başlayaraq əgər Mirzə İbrahimov, Rəsul Rza, Bəxtiyar baycan poeziyasının, demək olar ki, hər bir janrında qələmini (və ürəyini!) sınamış təvazökar bir poetexnoloq olmaqla bərabər Vahabzadə, Bəkir Nəbiyev, Teymur Bünyadov, Anar, Elçin, özündən kənara çıxıb bütövlükdə Azərbaycan poeziyasını “öz Ramiz Rövşən, Nizaməddin Şəmsizadə, Nizami Cəfərov, Əsəd yaradıcılığı” qədər mənimsəyib... Üçüncüsü, dünya poeziyasını Cahangir... kimi müxtəlif nəsillərdən olan ədəbiyyat adamları eninə-uzununa (və duya-duya) ana dilinə çevirib... təqdir etmişlərsə, deməli Yusif Nəğməkar öz dərin məzmunlu insanpərvər, vətənpərvər nəğmələrini hələ uzun illər istedadla, *** inamla, eşqlə oxuya bilər... Sadıq Elcanlının yaradıcılığı, hər şeydən əvvəl, həqiqətən mükəmməl bir yaradıcılıqdır. Yəni 80-ci illərdən başlayaraq 90-cı *** illərdə, sonrakı illərdə onu kamil bir sənətkar kimi görürük. Sözlə O şair ki, Böyük tarixdən gəlmir, məxsus olduğu millətin mükəmməl bir qaydada işləyən, özünün böyük idealları olan və özünəqədərki şeir yaradıcılığı ənənəsini ən azından stixiyalı ədəbiyyatda bütün parlaqlığıyla görünən... qələm adamı kimi... şəkildə özündə ehtiva edib gəlmir, onun apardığı eksperimentlər də havadan asılı qalacaq, bir növ köksüz, əsassız təsiri bağışlaya- *** caq. Amma o şair ki, müasirliyə, modernliyə müasir dünyanın və Adil Cəmil ədəbiyyata keçən əsrin 70-ci illərində heç bir müasir insanın mənəvi-ruhi tələblərinə məhz tarixdən gələn o süni hay-küy qoparmadan, özünü modernist və ya novatorçu zəngin potensialla müraciət edir, onda əlbəttə, böyük ədəbiyyat,

95 96 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov böyük poeziya yaranır. Və mən Dəyanət Osmanlının yaradıcılığı- nı bu böyük poeziyanın nümunəsi hesab edirəm.

*** Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri ...Rəşad Məcid, İsa Həbibbəylinin dəqiq ifadəsilə desək, Nizami Cəfərov haqqında “müstəqillik dövrü Azərbaycan ziyalılığının fəal vətəndaşlıq mövqeyi, aydın milli düşüncəsi, açıq və yetkin təfəkkürü” olan Çox məmnunam ki, mənim təşəbbüsümlə Azərbaycanda nümayəndəsidir. Və bu, o deməkdir ki, Rəşad Məcidin şəxsində Atatürk Mərkəzi artıq fəaliyyət göstərir... Mən çox böyük bir (timsalında!) təzahür edən çoxmiqyaslı (və çoxsahəli) istedad, professoru həmin mərkəzə başqan təyin etdim. O, bizim parla- yaradıcılıq enerjisi yalnız bir nəfərə məxsus, fərdi, subyektiv (və mentin millət vəkilidir. Onlara çox gözəl və tarixi bir bina “qapalı”, mücərrəd) bir hadisə deyil, bütövlükdə, bütün ictimai verdim. mütəvazeliyi ilə mənsub olduğu xalqa, cəmiyyətə məxsusdur... Heydər Əliyev, Mən Rəşadın “bütün yönlərilə yaradıcı” olmağının səbəbini, Azərbaycan xalqının ümummilli lideri mənbəyini (metafizikasını!), təkrar-təkrar deyə bilərəm ki,

Tanrının ona səxavətlə bağışladığı dünya qədər geniş ürəyində Mən ümid edirəm və əminəm ki, burada Azərbaycanda fəa- görürəm!... liyyət göstərəcək Atatürk Mərkəzində Atatürkün tarixi irsi öyrə-

niləcək və təbliğ ediləcəkdir. Mən Atatürk Mərkəzinə uğurlar *** arzulayıram. Sizin hamınızı bu tarixi hadisə münasibətilə təbrik Elçinin (Elçin İskəndərzadə) şeiri adamın ürəyini, hissini edirəm. əzmir, sıxmır, emosiyanı təlatümə gətirmir, ürəyə, hissə olduqca İlham Əliyev, sakit, rəvan, harmonik bir axınla dolur. Qarabağ şikəstəsi kimi!... Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Elçin bu günkü poeziyamızın Qarabağ şikəstəsidir. Emosiyası nə qədər güclü olsa da, yalnız emosiyadan ibarət deyil, Elçin Son yarım əsrdə Azərbaycanda humanitar düşüncə sahəsində hisslərin filosofudur. universal zəkaya malik olan bir neçə nəfəri xüsusi fərqləndirmək

mümkündür. Əli Sultanlı, Mikayıl Rəfili, Yaşar Qarayev, Aydın

Məmmədov... Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir

üzvü Nizami Cəfərov da humanitar elmlər üzrə universal zəka

nümayiş etdirən görkəmli alimlərdən biridir. Ən maraqlı cəhət ondan ibarətdir ki, Nizami Cəfərov elmi-ictimai fikrimizin, hu- manitar düşüncənin ən azı bir neçə sahəsində tam professionaldır: Azərbaycan dilçiliyi, türkologiya, azərbaycanşünaslıq, ədəbiyyat- şünaslıq, mədəniyyətşünaslıq, folklor və sair. Bu mənada Nizami Cəfərov humanitar düşüncənin demək olar ki, əksər istiqamət- lərində özünü yeni elmi düşüncə və fikir adamı kimi təsdiq

97 98 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov etmişdir. Nizami Cəfərov dilçiliklə bir sırada folklordan və 25-30 il əvvəl universitetin 1-ci və 4-cü kurslarında – mən etnoqrafiyadan, tarixdən və mədəniyyətdən, hətta siyasətdən və Nizamiyə dərs demişəm. Eyni zamanda, onun dərsdə cavablarına fəlsəfədən də professional səviyyədə söz açmaq, bəhs etmək qulaq asmışam, məruzələrin dinləmişəm. imkanlarını Azərbaycan ictimaiyyətinin gözü qarşısında dönə- Yadıma belə bir əhvalat da gəlir. Mənim 50 yaşım olanda dönə və böyük uğurla sınaqdan çıxarmış, nümayiş etdirmişdir. “Bakı Universiteti” qəzetində Nizami bir məqalə yazıb çap etdir- Geniş mənada ziyalı mühitimiz Nizami Cəfərovu universal mişdi. Məqalədə yazmışdı ki, mənim mühazirələrimə, nitqimə, düşüncəyə malik görkəmli alim kimi qəbul edir. danışığıma qulaq asırdı və bilirdi ki, nə vaxtsa, gələcəkdə o da İsa Həbibbəyli, belə olacaq. Amma Nizami bilmirdi ki, mən də onun xüsusi akademik kursda mühakimələrini, nitqini dinləyəndə onun gələcəyini görür- düm və həm də özümün gəncliyimi onda görürdüm. Nizami Cəfərovun sanballı araşdırmalarında üç cəhəti vurğu- Ağamusa Axundov, lamaq istəyirəm. Elmi fəaliyyətinə dilçi kimi başlayıb və sırf akademik ədəbiyyatşünaslıq tədqiqatlarında, ədəbi tənqidi yaradıcılığında dilçilikdən gələn təcrübəni sözə, dilə önəm verilməsini qoruyub Professor Nizami Cəfərovun qarşısında duran ən birinci vəzi- saxlayır. Əsərlərinin digər müsbət özəlliyi Azərbaycan, Türkiyə, fə təkcə onun istədiyi ali məktəbdə tələbələrə yüksək elmi səviy- rus və dünya filologiyasının çağdaş səviyyəsinə və tələblərinə yədə mühazirələr oxumaqdan, onlara Azərbaycan dilçiliyinin yaxından bələd olması və onlardan üzvi şəkildə bəhrələnməsidir. mahiyyətini qavramaqdan, dilçilik elminin qarşısında duran elmi Nəhayət, üçüncü bəlkə də ən vacib cəhəti Azərbaycan problemləri izah etməkdən ibarət olmamış, o həm də istedadlı ədəbiyyatına ümumtürk kontekstindən yanaşmasıdır. Əvvəlki illərdə ədəbiyyat tariximizi müxtəlif qaynaqlarla bağlayır və tələbələri dilçilik elmi üzrə elmi-tədqiqat işinə hazırlamışdır. sanki onun formalaşmasında ümumtürk ədəbi sərvətini görmür, Professor Nizami Cəfərovun verdiyi aktual dissertasiya mövzuları ya görmək istəmirdilər. Son illər – bəlkə burda mənim də azacıq da tələbələri elmi işə sövq edir. Nizami özü dilçilik elminin bütün xidmətim var – ədəbiyyat tariximizi ortaq türk abidələri – Orxon istiqamətlərini dərindən bildiyi üçün onu yüksək səviyyədə yazıları, Mahmud Qaşqarlı “Divanı”, “Qutadqu bilik”lə, min beş tələbələrə çatdırmaqda davam edir. yüz illik Oğuz şeirilə əlaqələndirmək, qardaş Türkiyə, cığatay Nizami özünün ilk elmi işinə “Azərbaycan dilində sadə ədəbiyyatlarıyla paralel inkişaf yollarını araşdırmaq, ədəbiyyat cümlənin struktur-semantik inkişafı” adlı namizədlik dissertasiya- salnaməmizi dilimizin ən möhtəşəm abidəsilə – “Kitabi Dədəm sı ilə başlamışdır (1985). O, özünün apardığı elmi-tədqiqat Qorqud”la başlamaq meyilləri artıq qanunauyğunluq kimi təsdiq işlərinə daha digər aktual mövzular da daxil etmişdir. Alimin olunur. Çox şadam ki, yeni “Ədəbiyyat tarixi”mizdə də, Azər- elmi-tədqiqat işlərinin zirvəsi onun “XVIII əsr Azərbaycan ədəbi baycan Ensiklopediyasının yeni nəşrində ədəbiyyatımız haqqında dili” (1991) adlı doktorluq dissertasiyası olmuşdur. icmalda da bu tendensiya müəyyən dərəcədə öz əksini tapıb. Alimin elmi yaradıcılığı ildən-ilə təkmilləşmiş və dərinləş- Anar, mişdir. Professor Nizami Cəfərovun “Füzulidən Vaqifə qədər” Xalq yazıçısı (1991), “Eposdan kitaba” (1999), “Azərbaycanşünaslığa giriş” (2001), “Qədim türk ədəbiyyatı” (2004) və bir çox başqa əsərləri

99 100 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Azərbaycan dilçiliyini zənginləşdirmiş və onun tarixi keçmişinə tərəfdən, onu bugünkü əhatəli yaradıcılığa gətirdi, bir tərəfdən də, elmi aydınlıq gətirmişdir. bu yaradıcılıqdakı fikir dərinliyini formalaşdırdı. Bu dilçinin Professor Nizami Cəfərov orta məktəblər üçün çap olunmuş Azərbaycan yazıçılarının qurultayında tənqidçi kimi parlaq məru- Azərbaycan dili dərsliklərinin yazılışında və orta məktəb proq- zəsi də, “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi”nin altıcildlik akademik ramlarının tərtibində yaradıcı alim kimi özünü göstərmişdir. nəşrindəki müəllifliyi də, Ferdinand de Sössürün məşhur və Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev Nizamidə olan geniş mürəkkəb “Ümumi dilçilik kursu”nun dilimizə uğurlu tərcüməsi dünyagörüşünə, Azərbaycan və Türkiyə dövlətçiliyinin tarixinin də, siyasi aləmdəki istedadlı fəaliyyəti də həmin riyazi-analitik ana xəttinə bələd olduğuna görə, eləcə də XX əsrin böyük qabiliyyətin nəticələridir. şəxsiyyəti olan Atatürkü yaxından tanıdığı üçün onu Azərbaycan- Yaradıcılığına, fəaliyyətinə kifayət qədər bələd olduğum da açılmış Atatürk Mərkəzinə başçı təyin etdi. Professor Nizami üçün hesab edirəm ki, o, başqa elm sahəsində olsaydı, filologiya- Cəfərov Atatürk Mərkəzində çox mühüm istiqamətdə elmi- mızda bir adamın çatışmadığı görünərdi, yaxşı ki, o yeri Nizami tədqiqat işləri aparır, eyni zamanda, bu mərkəzdə həyatın aktual özü tutdu... problemlərinə aid elmi konfranslar keçirir, mühüm əsərlərin Tofiq Hacıyev, müzakirəsini təşkil edir. Bu yolla Nizami Cəfərov iki qardaş akademik dövlət arasında mühüm əhəmiyyətli işlər aparır. Professor həm də bir millət vəkili kimi dövlət quruculuq işlərində də uğurla çalışır. Təbrik əvəzi: Alimə, müəllimə və millət vəkilinə yeni-yeni elmi və təşkila- Dostum Nizami Cəfərova ti uğurlar arzu edirəm. Budaq Budaqov, Məndən salam olsun Nizami adlı, Akademik Atatürk ünvanlı türk oğlu türkə, Təfəkkür arxalı, fikir qanadlı Nizaminin filologiya elminə, ədəbi tənqidə gəlişi dərhal diq- Elmin hünərinə, ilhama, dərkə. qəti cəlb etdi. Elə istedadlı adamlar var ki, xeyli qələm işlətdik- dən sonra özünü tanıda bilir. Ancaq Nizami Cəfərovun imzasının Oğuzun, qopuzun, kamanın, udun görünməsi ilə duyuldu ki, ədəbi mühitə yeni və orijinal düşüncə Mübarək səsindən gələnim mənim, sahibi bir şəxsiyyət gəlir. Bu qədər sürətlə tanınmaq, etiraf olun- Babam Füzulinin, Dədəm Qorqudun maq böyük istedadın nəticəsidir. Bəli, Nizami Cəfərov istedaddır, İsti nəfəsindən gələnim mənim. mükəmməl təfəkkür sahibidir. Nizami elmə dilçi kimi olaraq qədəm basdı. Elmdə dilçi kimi ayaq tutmaq gələcək yaradıcılığın- Ən böyük dayağın istedad oldu, da Nizaminin bütün düşüncə potensialının olduğu kimi gerçəkləş- Sözün yerindədi, fikrin dərində. məsinə meydan açdı. Əslində əsl dilçi riyazi düşüncə ilə işləyir. Büdrəmək, yıxılmaq sənə yad oldu Bu riyazi düşüncə Nizaminin istər ədəbi tənqid sahəsində, istər Elmin, alimliyin pillələrində. geniş filoloji tədqiqlərində analitik təfəkkürünü qidalandırdı, bir

101 102 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Tanrının dilidi sən sevdiyin dil, Maraqlı idi ki, Nizami Cəfərov debatlarda heç vaxt güzəştə Kökün dağdan gəlir, qayadan gəlir. getmirdi, üzgörənlik eləmirdi, həmişə də qalib gəlirdi. Hərdən Sənin alimliyin kitabdan deyil, onunla bu səfərlərdə olarkən düşünürdüm ki, əgər Nizami müəl- Allahın verdiyi mayadan gəlir. lim istedadını dilçiliyə, ədəbiyyatşünaslığa deyil, deyək ki, şah- mata istiqamətləndirsə idi, yəqin ki, dünya şahmat tacını Bakıya Əzizim Nizami! gətirərdi. Başqa elm sahələrində də daha çox inkişaf edə bilərdi “Azərbaycan”da “Keçən günlərin tərcümeyi halı”nı oxudum. və bəlkə də fizika, kimya, biologiya sahələrində Nobel mükafatı- Mübarək olsun! na layiq görülə bilərdi. Bütün bunlara baxmayaraq, yalnız Gözəl bir əsər yazmısan. Hər kəs (və hər yaşlı oxucu) öz nəs- Azərbaycan, yaxud Türk dünyası çərçivəsində tədqiqat obyekti linin keçdiyi yola nəzər salır. Sizin yanınızda özünü görür. Mən olan dilçilik sahəsində qazandığı uğurları daha müqəddəs, daha də. Bizim yaşıd olduğumuzu, ancaq təqvim hesabı fərqimizi bil- vacib hesab etdiyi üçün Nizami elə Nizamidir. Mən filoloq məzdim! olmasam da, onun dilçiliyə, azərbaycanşünaslığa aid tədqiqatla- Oğuzlardan çox yazmışdınız, mən də oxumuşdum. Burada rını böyük maraqla izləyirəm. Mənə elə gəlir ki, Nizami Cəfərov onların saz havasını da eşitdim. Çox şad oldum. bu sahədə inqilabi dəyişikliklər etməyə qadir alimdir. Və indiyə- Birinci dəfəydi ki, bədii əsəri gülə-gülə, arada bir də tutula- dək Azərbaycan dilçiliyində mövcud olan sterotipləri, klassik tutula oxuyurdum. İndiyə qədər bu yazımız haradaydı! yanaşmanı dəyişdirməyə cəsarət edən ilk adamdır. Bu bədiilik, bu yumor, bu müdriklik, bu pak ürəkaçıqlığı O, hadisələrin, problemlərin fövqündə durmağı bacarır. Ən hardaydı! Dahi insanlarla oturub durmusan, görüb götürmüsən. böyük narahatlığa da, ziyalı prizmasından təmkinli münasibəti Eşitdiklərini də “bir-bir” yadda saxlamısan. İndi də onların var. Və şəxsən mən onun bu sakitliyinə həsəd aparıram. Təkcə yadigarı, varisi kimi danışmağa haqqın var. Bakı Dövlət Universiteti deyil, bütün xalqımız fəxr edir ki, onun Məni mənə qaytaran qələminə eşq olsun! sıralarında belə bir İNSAN var. Nəriman Həsənzadə, Abel Məhərrəmov, Xalq şairi akademik

Nizami Cəfərovun böyüklüyü ondadır ki, o bütün mərhələlər- də tədbirli, təmkinli, ləyaqətlidir. Məhz ləyaqətini o heç zaman AMEA-nın müxbir üzvü Nizami Cəfərov haqqında bir-iki əldən verməyib və bu xüsusiyyətin onun kamil şəxsiyyət kimi söz yazmaq barədə düşünəndə xəyalən iyirmi beş il geriyə yetişməsində böyük rolu olub. Mən Nizami müəllimlə dekan döndüm, İrəvanda nəşr olunmuş “Zirvə cığırı” kitabım barədə həmkar olarkən bir neçə dəfə xarici ölkələrdə səfərdə olmuşam, “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetində dərc edilmiş “Cığırlar haraya orda, xüsusən də Türkiyədə necə böyük nüfuz sahibi olduğunun aparır?” başlıqlı məqaləsini (18 fevral, 1983) xatırladım. canlı şahidiyəm. Ağsaqqal türk alimləri ilə 30 yaşlarında bu gənc Səmimiyyət və peşəkarlıqla yazılmış bu məqalə mənim istedadın fikir polemikasında qalib gəldiyini, türk ədəbiyyatını diqqətimi çəkdi və o illərdə “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetinin onlardan yaxşı bildiyini görəndə bir milli qürur hissi keçirirdim. baş redaktoru, Xalq şairimiz Nəriman Həsənzadəyə İrəvandan

103 104 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov telefon açıb soruşdum ki, bu müəllif kimdir? Nəriman müəllim Nizami Cəfərovun ədəbiyyat baxışları ilk öncə Azərbaycan yazıdan çox məmnun qaldığımı bilib sevindi və fərəhlə dedi: ədəbiyyatı tarixçiliyi sahəsində görünür, ən dolğun ifadəsini Bir gözəl gənc oğlandır! məhz burda tapır. Mən bunu yazılarımda, bir neçə dəfə qabart- İllər ötdü, bu gözəl oğlanın çox yazılarını oxudum, çıxışlarını mışam: hazırda ədəbiyyatımızın tarixən yaranmış obrazı dağıldı- dinlədim, şəxsən tanış olduq, dost olduq və bir gün Nəriman ğı, ədəbiyyat tarixçiliyimiz qırıq-parça sitatlar, bu və ya digər müəllimə dedim ki, vaxtilə mənə söylədiyiniz ifadəyə bircə əlahiddə, eklektik sıralar, baxışlar şəklində göründüyü bir halda, əlavəm var: “Sən demə, bu gözəl, gənc oğlan həm də böyük Azərbaycan ədəbiyyatı tarixini bütünlükdə, ən qədim dövrlərdən istedad sahibiymiş!” çağımızacan, müasirliyi və tarixi perspektivində təsəvvür, təsvir Nizami Cəfərov dilçidir, professordur, kafedra müdiridir, və təqdim eləməyə cəhd edən bircə Konsepsiyanın adını çəkmək millət vəkilidir, parlamentdə komissiya sədridir, ölkə Prezidenti- olar. Bu – Əməkdar elm xadimi, AMEA-nın müxbir üzvü, filo- nin Fəxri Sədri olduğu mühüm Mərkəzin müdiridir... Başqa loji elmləri doktoru, professor Nizami Cəfərovun artıq iki onil- vəzifələrini də saymaq olar və bu sahələrin hamısında fəaliyyəti dən bəri irəli sürüb-bölüşdüyü, hər dəfə, hər kitabında daha da uğurludur. Və onun səmərəli, çoxsahəli fəaliyyətinin və uğurları- dolğun, düşünülmüş, təkmil ortaya qoyduğu müvafiq elmi kon- nın kökündə dərin düşüncəli fikir adamı olması, yüksək milli- sepsiyadır. mənəvi dəyərləri və zəhməti dayanır. Həm dərindən düşünür, Bu həmin o Konsepsiyadır ki, N.Cəfərov şərhini “Azər- həm də düşündürür. Və düşüncəsinin miqyası intəhasızdır, son- baycan xalqının şah əsəri” yazısında Dədəm Qorquddan başla- suzdur. Nə qədər yazır-yazsın, nə qədər maraqlı, dərindən, özünə- yır: “Dədə Qorqud” eposunun tarixi, Azərbaycan etnik-mədəni məxsus və nəhayətsiz miqyasda düşünür-düşünsün, son sözünü sisteminin ümumtürk etnik-mədəni sistemindən fərqlənərək ay- demir, dərin düşüncələrini getdikcə daha da dərinləşdirir, fikir rılması (differensiyası) tarixidir...” və kitab boyu bütün yazıla- coğrafiyasını genişləndirir. rından keçirərək, perspektivini müsahibələrində belə görür: Milli olduğu qədər bəşəri, bəşəri olduğu qədər millidir. Milli “Axı bunlar (gənc yazarlar – T.Ə.) “Dədə Qorqud”u, “Koroğ- özgürlük onun üçün dünyadan təcrid olunmaq üçün deyil, lu”nu yaradan xalqın övladlarıdırlar. Bunlar Cəlil Məmmədqu- dünyanı zənginləşdirə-zənginləşdirə birləşdirmək üçündür. luzadənin övladlarıdırlar. Bir şeyi ki, biz yaratmışıq, onun üzə- Ulu Öndərimiz Heydər Əliyevin tövsiyəsi, xeyir-duası ilə rində yüksəlmək lazımdır...” (“Zaman ədəbiyyat adamlarına əsl Azərbaycançılıq ideologiyasını, onun milli psixologiyamızın yerlərini başa salır”). ayrılmaz tərkib hissəsi kimi möhkəmlənməsi məsələlərini öyrənir ...Nizami Cəfərov bütün gəlişi ilə milli ədəbiyyatın doğur- və bu sahə ilə bağlı dəyərli əsərlər yazır. duğu fenomendir; bu həm də ona bilavasitə ədəbiyyatın iç təcrü- Tələsmir, amma həmişə axtarışdadır, əlində qələm olmayan- bəsindən çıxış edib, nəzəri ümumiləşdirmələr aparmaq səlahiy- da da işləyir. yəti verir. Nizami əlliyə çatır? Müdriklik yaşına? Hərçənd o, çoxdan Nizami Cəfərovun olduqca orijinal ədəbiyyat baxışları, ədəb- müdrikdir. iyyatşünaslıq platforması bir daha onu təsdiqləyir ki, Azərbaycan Hidayət Orucov, ədəbiyyatı da öz fərqli “filoloji məktəbi”ni doğurmağa, irəli çək- Əməkdar incəsənət xadimi məyə qadirdir; bu, ən azı, N.Cəfərovun özünün sözlərinə isnad etsək: “dünya miqyasına öz Azərbaycan qeydiyyatımızla çıx-

105 106 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov maq”dan ötrü lazımdır. Sadəcə bu elmə, bu tənqidə, bu ədəbiy- Nizami Cəfərovun ilk elmi araşdırmaları ilə tanış olarkən yata bir az həssaslıq, bir qədər də diqqət gərəkir. Çox yox, bir bütün yaradıcılığı boyu eyni bir təfəkkür pafosu ilə, sabit intellekt azca. emosiyası ilə üzləşirsən. Məhz epik təfəkkür estetikasına söykə- Tehran Əlişanoğlu, nən bir tale seçimi həmin pafosun mahiyyətini təşkil edir. Və AMEA-nın müxbir üzvü güman edirik ki, indi həmin obrazı, həmin mahiyyəti dəyərli oxucuların nəzərinə çatdırmaq vaxtı çatmışdır. Görkəmli alimin Nəğməkar ürəyi ilə oxucu ruhunu şeir-şeir oxşayan şair Yusif fikir-üslub dünyasına oxucunu dəvət etmək bu “provokasiyanın” Nəğməkarın “Nizami demiş” poemasını ədəbiyyatımızda yeni bir ümdə məqsədidir. Filoloji-fəlsəfi mətnlərin toxumlarına sıx-sıx səhifə, xüsusi üslub, qeyri-adi ədəbi tapıntı kimi səciyyələndir- səpələnmiş ideyaların, obrazların, tezislərin bərpasına kömək mək olar. Poema oxucunu çoxcəhətli maarifləndirir. Bir tərəfdən etməlidir. şairin qələmə aldığı misralar gözlərimiz qarşısında bir yenilik Rüstəm Kamal, abidəsi canlandırır, digər tərəfdən tərtibatı ilə nə qədər yeni professor görünsə belə, canında, qanında, ruhunda, məğzində yaşatdığı qədim ədəbiyyatımızın monumental əhval-ruhiyyəsini oxucuya Nizami Cəfərov çağdaş Azərbaycan fılologiyasının qazancı- təqdim edir. dır. Onun millət vəkili, AMEA-nın müxbir üzvü, Əməkdar elm Poemanın ekspozisiyası uğurlu bir zəminlə, ulu öndər xadimi, filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycanda Heydər Əliyevin professor Nizami Cəfərova verdiyi dəyərlə “Çox Atatürk Mərkəzinin rəhbəri olması – bütün bunların hamısı yenə böyük bir professor!..” statusunu oxucu ilə paylaşmaqla başlanır də filologiya elminin qələbəsidir. və doğru olaraq ekspozisiya məhz “ÖNƏM” adlanır. Nizami Cəfərov bürokrat düşüncəsindən çox-çox uzaq olan Kitabı vərəqlədikcə sağ üzdə böyük professor, görkəmli dilçi elm adamlarımızdandır. Əks təqdirdə onun imzasını gözləyənlə- alim, akademik Nizami Cəfərovun Azərbaycan dilinin qrammatik rin sayı o qədər çox olardı ki, onların sayını belə müəyyənləşdir- düsturunun təşəkkülünü möhkəmləndirmək üçün, dilin Qramma- mək müşkül bir işə çevrilərdi. tik saflığını və sadəliyini, məna zənginliyini və bütövlüyünü 2003-2004-cü ildə Ali Attestasiya Komissiyasının filologiya qorumaq və müdafiə etmək uğrunda apardığı elmi-axtarış müca- ixtisası üzrə Ekspert Şurasının üzvü olduğum zaman onun disser- diləsindən, uğurlu, səlis ifadə imkanları ilə zəngin bir dilçi kimi tantlara, aspirantlara olan qayğısını da hiss etmişəm. Hər dəfə ədəbi-ictimai aləmdəki nüfuzundan bəhs edilir. Ekspert Şurasının iclaslarında şahid olmuşam ki, o, Ekspert Vərəqlərin digər üzündə mütəfəkkir alimin Azərbaycanın Şurasının sədri kimi aspirantlara, dissertantlara, daha doğrusu, tarixi təfəkkürü, coğrafi miqyasları, xalqın düşüncə tərzi və milli onların yazdığı dissertasiyalara xeyirxahlıqla, qayğı ilə yanaşır. özünütəsdiq və özünüdərketmə yaddaşından istifadə imkanların- Buludxan Xəlilov, dan, qərinələrlə davam edən mənəviyyat uğrunda mübarizənin professor uğurlu nəticələrindən bəhs edən fikirləri öz əksini tapıb. Səhər Cəhlim, Görkəmli dilçi alim, AMEA-nın müxbir üzvü, professor ədəbiyyatşünas Nizami Cəfərov yüksək elmi potensialı, fitri istedadı, dərin zəkası və mənəvi keyfiyyətləri ilə seçilən ziyalılarımızdan biridir. O, öz

107 108 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov düşüncə tərzi və xeyirxah əməlləri ilə çoxlarının dərin hörmətini olduğu zəngin dəyərlərlə əlaqədardır. Belə ki, Nizami ensklope- qazanmışdır. dik alimdir, humanitar və ictimai elmlərin elə bir mühüm proble- Alim öz yaradıcılığında daha çox sözün bədii funksiyasına, mi yoxdur ki, o bu və ya başqa tərzdə onlara öz münasibətini ayrı-ayrı yazıçıların əsərlərinin bədii-estetik özünəməxsusluğuna, bildirməsin. Bu dediyimə əmin olmaq üçün onun beşcildlik üslub məsələlərinə, qədim türkdilli ədəbi abidələrin dilinə tədqi- seçilmiş əsərlərinin heç olmasa mündəricatına nəzər salmaq qatçı linqvist kimi diqqət yetirmiş, öz elmi mövqeyini təsdiqlə- kifayətdir. məyə nail olmuşdur. Elə “XVIII əsr Azərbaycan türk ədəbi dili” Nizami Cəfərovun elmi maraq dairəsinin mərkəzində Azər- mövzusunda yazdığı və uğurla müdafiə etdiyi doktorluq disserta- baycan xalqının ictimai həyatının bütün sferalarında tarixi siyanın əsasını da məhz həmin problemlər təşkil edirdi. Bütöv- taleyinin problemlərinin araşdırmaları durur. lükdə götürdükdə, XX əsr Azərbaycan dilçiliyinin inkişafını elm Nizaminin “bu dünyada nə axtarıram” fəlsəfəsi iddiası onu xəzinəsinə böyük töhfələr vermiş professor Nizami Cəfərovsuz azadlığa doğru aparmış və aparır. Belə ki, insan həyatı zəruriyyəti təsəvvür etmək mümkün deyil. Onun qələmindən çıxmış funda- nə qədər və nə səviyyədə dərk edirsə və onu öz fəaliyyətində mental əsərlər mütəxəssislərin rəğbətini qazanmışdır. həyata keçirirsə o qədər də azad olur. Bu azadlıq sosial ədalətli- Professor Nizami Cəfərovun ictimai-siyasi fəaliyyəti də göz lik, humanizm, cəmiyyət üçün faydalılıq və s. prinsipləri özündə önündədir. Təkcə “Azərbaycanşünaslığın əsasları” adlı funda- birləşdirir. Nizaminin azadlığında bu prinsiplərin cəminin təzahü- mental əsəri belə deməyə əsas verir ki, Azərbaycanın müstə- rünü görürük. qilliyi, suverenliyi, ərazi bütövlüyü Nizami müəllimin idealıdır. Professor Nizami Cəfərovun etik dünyagörüşündə həyat- O, eyni zamanda yüksək nitq mədəniyyətinə və natiqlik məharəti- dan zövq almaq əsas yer tutur. O, zövqün insan əxlaqının, nə mükəmməl şəkildə yiyələnmiş ziyalılarımızdan biridir. rəftarının ən yüksək səadəti olması baxışına tərəfdardır. Zövq Nizami Cəfərovun zəngin həyat təcrübəsi, mükəmməl təhsil və onunla bağlı olan mənəvi-ruhi tələbatın ödənilməsi xoş- və fitri istedadı bir çox elm xadimlərinə müyəssər olmayan uni- bəxtliyin ən yüksək qayəsi olduğuna inanır. Nizami hər kəsi versal missiyaları yerinə yetirməyə imkan yaratmışdır. Elmi xoşbəxt görmək istəyir. Onun (və mənim) rəyimcə insan öz yaradıcılıqla məşğul olmaq, fundamental əsərlər yaratmaq, insan- daxili, mənəvi-ruhi aləmini daim nəzarətdə saxlamalı, gərəksiz ları elmə, kitaba, mütaliəyə yönəltmək yolunu seçmiş professor əhvaldan qorunmalıdır. Nizami Cəfərov həmişə dilçilikdə, ədəbiyyatşünaslıq elmində baş Professor Nizami Cəfərov püxtələşmiş müdrik ictimai-siyasi verən proseslərin nəbzini tutmağı bacarmış, özünün məntiqli xadimdir. O, respublikamızın ictimai, siyasi və mədəni həyatında mülahizələri ilə mübahisəli məsələlərin düzgün həlli yollarını çox uğurlu fəaliyyət göstərir. Bu fəaliyyətdə Nizami üçün xarak- göstərə bilmişdir. terik olan cəhət onun məşğul olduğu sahəni bütün incəlikləri ilə Abuzər Xələfov, bilməsidir. Digər bir cəhət onu hər bir sahə üzrə mütəxəssisi, professor hətta adi işçini sonadək dinləmək bacarığıdır. Nizami üçün dövlətçilik çox əzizdir. Onun qorunması və inkişafı üçün yüksək Nizami Cəfərov haqqında yazmaq sözsüzdür ki, çox həvəs- fədakarlıq, vətəndaşlıq nümayiş etdirir. lidir, lakin həm də çətindir. Bu çətinlik onun elm aləmində, Həmid İmanov, ictimai həyatda, xüsusilə də müasir ictimai fikrimizdə malik professor

109 110 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Mən, Nizaminin elmi yaradıcılığından danışmayacam, təkcə vahid filoloji fənn, elm sahəsi kimi baxır. Onun elmi yaradıcılığı onun “Azərbaycanşünaslığa giriş” monumental kitabının təqdi- bu birliyi aydın şəkildə əks etdirir. Bu birlik isə milli kök üstə - matı göstərdi ki, Nizami Cəfərov Azərbaycanın elm və mədəniy- azərbaycançılıq təəssübkeşliyi üstə köklənir. Ancaq Nizami bu yətinin elə bir sahəsi yoxdur ki, onu elmi təfəkkür süzgəcindən doğmalıqdan türk dünyasına çıxır, əsərləri tarixiliklə birləşir və keçirməsin. Həm də istər Azərbaycan tarixi olsun, istərsə də geniş elmi vüsət alır. Azərbaycan dili və ədəbiyyatı tarixinin dövrləri, onların araş- Ümumtürk fonunda dil və dil tarixi, ədəbiyyat tarixi, klassika dırılıb təhlil olunmasında Nizaminin özünəməxsus mövqeyi və müasirlik – bütün bunlara obyektiv elmi münasibət Nizami olmuşdur. Cəfərovun yaradıcılığında görünən qırmızı xəttdir. Bu xəttin mər- Nizami Cəfərov universitetin fılologiya fakültəsinə dekan kəzində Azərbaycan görünür, Azərbaycan insanı görünür. Niza- seçildikdən sonra onun genində olan bir neçə keyfiyyətlər tədri- minin aurası o qədər təmiz, şəffaf, eyni zamanda güclüdür ki, onu cən üzə çıxdı; istedadla bərabər təşkilatçılıq, özünəməxsus sərbəst tanıyanların hamısını cəlb edir; istəyən də, istəməyən də o təsirə davranmaq, xeyirxahlıq, səxavətlilik, genişürəklilik ona böyük qapılır. Nizami səmimiyyəti çoxlarına çox şeyləri unutdura bilir, nüfuz qazandırdı. bəzilərini unutdura bilməsə də üzə çıxanların qarşısını alır. Çünki Dekan Nizami Cəfərov heç vaxt bəzi dekanlar kimi qapını Nizami inkaredilməz və danılmazdır. Çünki Nizami bütün şəxsi bağlayıb icazə ilə adamları qəbul etmədi, dekanlığın qapısı varlığı ilə, bütün elmi-fəlsəfı imkanları ilə gorünməkdədir. O da müəllimlərin də, tələbələrin də, adi işçilərin də, tez-tez gələn var ki, heç bir titul, heç bir ad, heç bir vəzifə Nizami şəxsiyyətinə qonaqların da üzünə açıq oldu. Həmişə otağı adamlarla dolu kölgə sala bilmir. Nizami hər yerdə Nizamidir. İstərdim ki, Niza- olurdu. Heç kəsə “vaxtım yoxdur, sabah gəl” demirdi. Hər şeyi minin mövqelərini, elmi və digər adlarını sadalayam və deyəm ki, yerindəcə həll edirdi. Nizami məhz Nizami olaraq, bunların fövqündə durur. Nizami elmin geniş magistral yolundadır. Bu yolda ona Sadalamadım və demədim, çünki hamı onu tanıyır. Nizami böyük uğurlar arzulayırıq. cavandır və zirvəyə doğru irəliləyir. Hələ indidən müqayisə Qara Namazov, obyektinə çevrilibdir: kimi onunla tələbə yoldaşı olması ilə fəxr professor edir, kimi onun müəllimi olduğunu yada salaraq özünütəsdiqə çalışır. Professor Nizami Cəfərov haqqında bir şey yazmaq istərdim. Yusif Seyidov, Nizami kimdir? Onunla yaxından tanış olmayan, onunla işləmə- professor yən, onunla yaxından ünsiyyətdə olmayan insanlarla sirli-soraqlı, əlçatmaz görünən bir insan! Əslində isə böyük olduğu qədər də Filologiya elmləri doktoru, professor, ADPU-nun Ədəbiyyat sadə bir insan, səmimi insan; düşüncələri ilə dedikləri, ürəyi ilə və onun tədrisi metodikası kafedrasının müdiri, daim cavanlaşan, dili arasında zərrəcə ayrılığı olmayan bir vətən övladı. Səmimi və yeniləşməyə güclü meyli olan, çevik və sərrast düşüncəli Nizami saf. Uşaqla uşaq, böyüklə böyük kimi davranar. Onun baxışla- Cəfərova təbiət xüsusi bir xoşbəxtlik verib: heç kəsin paxıllığını rında, münasibətlərində kasıb-dövlətli, adi-vəzifəli şəxs ayrılığı çəkməz, kimsəyə quyu qazmaz, bütün mərdiməzarlıqdan uzaq yoxdur. gəzər. O, vəzifələrə, titullara can atmır, əksinə həyatın şan-şöhrəti …Professor Nizami Cəfərov dilçiliyə və ədəbiyyatşünaslığa özü onu tapır.

111 112 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Nizami söz adamıdır. Sözü sözdən seçməyi bacarır. Onun görkəmli alimi, millətsevər oğlu, professor Nizami Cəfərova uzun bütün gücü yazdığı əsərlərində, oxuduğu mühazirələrində və ömür, cansağlığı, elmi və ictimai-siyasi fəaliyyətində yeni-yeni nitqlərindədir. uğurlar arzulayıram. Nizami dostluqda da möhkəm adamdır. Yaşlılar da, cavanlar Yusif Məmmədov, da ondan razılıq edirlər. Gənc tədqiqatçılar deyir ki, Nizami ədəbiyyatşünas-alim müəllimə nə zaman müraciət ediriksə, vaxtını, biliyini bizdən əsirgəməz. Bəlkə elə buna görə onun dostlarının çoxu cavan Nizami Cəfərovun milli kulturologiyamızın dünəninə, bu yazıçılar, jurnalistlər və tədqiqatçılardır. O, öz müəllimlərini də, gününə baxışı geniş və əhatəlidir, məhdud ərazi, yaxud region ahıl dostlarını da yüksək qiymətləndirir, daim onların hörmətini səciyyəsi daşımır. O, Azərbaycan kulturologiyasını ümumtürk saxlayır. “Hörmət edən hörmətli olar” deyiblər. Daim hörmətli kontekstində götürür və ona tamamilə haqlı olaraq dünya kulturo- olasan, əziz dost! logiyasının tərkib hissəsi kimi baxır. Qədim türk eposuna və Zahid Xəlil, qədim türk dilinə, milli eposun yaranma dövrü və mərhələlərinə, professor, şair bu kulturoloji dəyərlərin bütün qəliblərinə dünya xalqlarının kulturoloji birliyi ilə sıx vəhdətdə baş verən zaman hadisəsi kimi ADPU-nun rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü, Əməkdar elm baxır. Hər bir kulturoloji vahidin fərdi və bəşəri formullarını xadimi, professor! açıqlayır. …Gənc yaşlarından fövqəladə istedadı ilə seçilən Nizami Azad Nəbiyev, Cəfərovun ədəbi dil tariximizin öyrənilməsində böyük xidmətləri professor vardır. Milli ruhlu bir dilçi alim kimi o, Azərbaycan dili, ədəbiy- yatı, mədəniyyəti barədə sanballı əsərlər yaratmış və bununla da Nizami Cəfərov da universal türk təfəkkürünün tarixi təka- xalqımıza, millətimizə böyük xidmətlər göstərmişdir. mülünü izləyə-izləyə onun Azərbaycanda lokallaşdığı vaxtdan Professor Nizami Cəfərov geniş ictimai fəaliyyəti ilə bərabər, məhsuldar bir tədqiqatçı, mahir bir pedaqoq kimi yorulmadan bəri qazandığı unifikasiya keyfiyyətlərini, milli idrak kompleksi- dilimizin, ədəbiyyatımızın, mədəniyyətimizin daha dərindən ni, mən deyərdim ki, bütün əsas spesifik təzahür xüsusiyyətləri ilə öyrənilməsi və tədrisi, yüksək səviyyədə təbliğ edilməsi, yüksək- araşdırıb üzə çıxarmağa nail olub. Bu ümumi fonda Azərbaycan – ixtisaslı elmi kadrların hazırlanması istiqamətlərində uğurlu, tarixdə olduğu kimi, itirdikləri və qazandıqları ilə birlikdə bütöv səmərəli fəaliyyət göstərir. O, həm də çağdaş ədəbi proseslərdə görünür. fəal iştirak edən bir tənqidçimizdir. Nizami Cəfərovun araşdırmaları bunu da bəlli edir ki, bütün Eyni zamanda Nizami Cəfərov Azərbaycan dilinin, ədəbiyya- tarixi boyu çox çətin etnosiyasi mühitdə, regional genişlənmə və tının, mədəniyyətinin öyrənilməsi sahəsində məqsədyönlü daralmada, imperiyaların maraqlarının toqquşduğu qaynar geosi- fəaliyyət göstərən fədakar bir türkoloq alimdir. yasi məkanda, necə deyərlər, ox hədəfində, gülləbaran altında Mən şəxsən öz adımdan və rəhbərlik etdiyim Azərbaycan Azərbaycanı yaratmaq, yaşatmaq – bizim təsəvvür etdiyimizdən Dövlət Pedaqoji Universitetinin kollektivi adından xalqımızın qat-qat baha, ağrılı, zor başa gəlib. Bu qançanağı mühitində

113 114 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Vətən mədəniyyətini hifz etmək – bugünkü azərbaycanlının səcdə edəcəyi müqəddəs ərənlik imiş! Rahid S.Ulusel, fəlsəfə elmləri doktoru ƏSƏRLƏRİ

Nizami Cəfərov imzası, ‒ şəxsən mənim üçün, ‒ elmi-rəsmi Kitabları titullarından xeyli əvvəl də ciddi maraq və ümid doğuran imza olub. Onunla “Ədəbiyyat qəzeti”ndə birgə işlədiyimiz günlərdə, 1990 qədim tarixə malik ədəbiyyatımızın zəngin dil materiallarının 1. Cənubi Azərbaycanda ədəbi dil: normalar, üslublar / forma qanunauyğunluqlarını tədqiqlə yanaşı, həm də mən deyər- Nizami Cəfərov; red. Z.İ.Budaqova; ön söz. N.Həsənzadə; dim, daha çox bədii-ruhi mahiyyətinə varmaq vurğunluğu diqqə- Az.SSR EA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu.- Bakı: Elm, 1990. – 126 s. timi çəkirdi. Bu vurğunluq Nizamini “millətin ruhu” olan ədəbiy- Müəllifin bu kitabı zorla ikiyə bölünmüş xalqımızın bütün yatın xəlqi keyfiyyətlərini, dünya xalqları söz sərvətinin ən məhrumiyyətlərə baxmayaraq Cənubda ana dilimizdə yaratdığı dəyərli nümunələrindən sənətkarlıqla faydalanmaqla bərabər öz ədəbiyyatın dil və üslub problemlərinə həsr olunmuş ilk elmi kökünə möhkəm bağlılığı fədakarcasına tədqiqə və müdafiəyə işlərindəndir. gətirib çıxardı. Kitabın içindəkilər: Ön söz; Giriş; I.İran inqilabı: Cənubi Onun çoxcildlik “Türk xalqları ədəbiyyatı” belə böyük məq- Azərbaycanda ictimai-siyasi, ədəbi-mədəni tərəqqi, ədəbi dilin sədin bəhrəsidir. yüksəlişi. II.Normalar: Fonetik norma; Leksik norma; Qramma- Ayaz Vəfalı, tik norma. III.Üslublar: Bədii üslub; Publisist üslub; Elmi üslub; Əməkdar incəsənət xadimi, şair Nəticə.

1991 2. Füzulidən Vaqifə qədər / Nizami Cəfərov; red. M.Axundov. – Bakı: Yazıçı, 1991. – 168 s. Kitabda ədəbi-bədii, poetik fikrimizin mühüm inkişaf mərhə- lələri – Füzuli, Vaqif, S.Vurğun mərhələləri estetik-tarixi şərhini tapır; inkişaf mərhələləri arasındakı tezis-antitezis-sintez münasi- bətləri aşkarlanır. Kitabın içindəkilər: Azərbaycan; Məstaneyi-eşqəm; Aşiq oldur kim...; Füzulidən Vaqifə qədər; Azərbaycan intibahı: prob- lemlər, mülahizələr...; Janr münasibətlərinin inkişafı; Vidadidən Vaqifə qədər; M.V.Vidadinin dili; M.H.Vaqifin dili; “Şəhriyar”ın poetikası; XVIII əsrin birinci yarısında dil-üslub meyilləri (Şirvan məktəbi). 115 116 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1992 mədəniyyəti anlayışı; Nitq mədəniyyəti milli mədəniyyətin tərkib 3. Ümumtəhsil məktəblərinin V-Xl sinifləri üçün Azər- hissəsidir; Nitqin düzgünlüyü, dəqiqliyi və ifadəliliyi; Nitq mədə- baycan dili proqramı / Nizami Cəfərov və b.. – Bakı, 1992. – 12 s. niyyətinin ümumi (ictimai) və xüsusi (fərdi) məsələləri; Dil, nitq və nitq fəaliyyəti; Ədəbi dil. Nitq normaları; Müasir türk ədəbi 1993 dilinin normaları; Fonetik norma; Leksik norma; Dilimizin lüğət 4. Dolan, kəfkirim, dolan... : Manaf Süleymanovun ömür tərkibində özləşmə meyilləri; Qrammatik norma; Nitq normaları- dastanı / Nizami Cəfərov; red. M.Axundov. – Bakı: Yazıçı, nın tarixiliyi; Nitq istisnaları; Natiqlik sənəti; Jestlər; Mimika; 1993. – 175 s. Nitq etiketləri; Əlavə: “Azərbaycan Respublikasının dövlət dili Kitab görkəmli Azərbaycan yazıçısı Manaf Süleymanovun haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu. həyat və yaradıcılıq yolundan bəhs edir. Yazıçının uşaqlığı, gənc- liyi və kamillik dövrü mürəkkəb ictimai-tarixi proseslərin fonun- 7. Türk dili: 10-11-ci siniflər üçün dərslik / Nizami Cəfərov; da tədqiq edilir, onun mühüm əsərləri, həmin əsərlərin məzmunu T.Hacıyev; ixtisas red. İ.Əhmədov. – Bakı: Öyrətmən, 1994. – və yaranma tarixi barədə geniş məlumat verilir. Kitabın əsas 152 s. məqsədi M.Süleymanovun şəxsiyyətini və yaradıcılıq simasını Kitabın içindəkilər: IX sinifdə keçilmişlərin təkrarı. Üslubiy- tam halında canlandırmaqdan ibarətdir. yat: Üslub haqqında məlumat; Türk dilinin üslubları. Bədii üslub: Bədii üslub nədir?; Sözün poetik funksiyası (poetizm); Bədii 5. Orta ümumtəhsil məktəblərinin V-XI sinifləri üçün ifadə vasitələri; Mətnaltı məna haqqında; Müəllifin dili və tipin türk dili proqramı / Nizami Cəfərov və b.; elmi red.: T.Hacıyev, dili; Bədii üslubun funksional üslublar sistemində mövqeyi. Elmi İ.Əhmədov. – Bakı: Öyrətmən, 1993. – 50 s. üslub: Elmi üslub nədir?; Sözün terminoloji funksiyası (termin); Elmi üslubun müxtəlif elm sahələri üzrə təzahürləri. Publisistik 1994 üslub: Publisistik üslub nədir?; Publisistik üslubun digər üslublar- 6. Türk dili: 9-cu sinif üçün dərslik / Nizami Cəfərov; la əlaqəsi. Fərdi üslub: Fərdi üslub nədir?. XI sinif: X sinifdə T.Hacıyev, Ə.Quluyev; ixtisas red.: İ.Əhmədov, T.Əhmədov. – keçilmişlərin təkrarı. Məişət üslubu: Məişət üslubu nədir?; Məişət Bakı: Öyrətmən, 1994. –144 s. üslubunun yaranma şəraiti; Dialoji nitq; İntonasiya və jest- Kitabın içindəkilər: Ana dili haqqında; V-VIII siniflərdə hərəkət: Məişət üslubunda dil qatlarının təzahürü; Məişət üslubu keçilənlərin yada salınması; Dil və dilçilik: Dil nədir?; Yazı; Dil- bədii ədəbiyyatda. Rəsmi-işgüzar üslub: Rəsmi-işgüzar üslub nə- çilik; Etimologiya; Lüğətçilik; Dialektologiya. Türk dilinin quru- dir?; Rəsmi sənədlərin dili; İşgüzar sənədlərin dili; Rəsmi-işgüzar luşu və tarixi: Türk dili haqqında ümumi məlumat; Türk dilləri üslubun təzahür formaları; Sənəd dilində rəsmi və qeyri-rəsmi ailəsi; Azərbaycan türkcəsinin morfoloji quruluşu; Dilimizin mor- ifadələr; Üslubların ayrılma və birləşmə xüsusiyyəti haqqında V- foloji quruluşu və ahəng qanunu haqqında; Dilimizin inkişaf mər- XI sinifdə keçilənlərə aid təkrar. hələləri: a) I mərhələ; b) II mərhələ; Ədəbi dilin xəlqiləşməsi; Ədəbi dilimizin fəaliyyət dairəsinin genişlənməsi (XIX-XX 1995 əsrlər); Azərbaycan türkcəsinin Şimal və Cənub normaları; Azər- 8. Azərbaycan türkcəsinin milliləşməsi tarixi / Nizami baycan Respublikasının dövlət dili. Nitq mədəniyyəti: Nitq Cəfərov; elmi red.: T.İ.Hacıyev; rəy.: V.İ.Aslanov, Y.İ.Seyidov,

117 118 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

N.M.Xudiyev. – Bakı: Azərbaycan Dövlət Kitab Palatası, 1995. – dilinin quruluşu və tarixi: Azərbaycan dili haqqında ümumi məlu- 208 s. mat; Türk dilləri ailəsi; Azərbaycan dilinin morfoloji quruluşu; Kitabda XVIII əsr Azərbaycan türk ədəbi dilinin normaların- Dilimizin morfoloji quruluşu və ahəng qanunu haqqında; Dilimi- dan, elmi üslubdan, rəsmi üslubdan, mədəni-tarixi proseslərdən zin inkişaf mərhələləri: a) I mərhələ; b) II mərhələ; Ədəbi dilin və s. bəhs edir . xəlqiləşməsi; Ədəbi dilimizin fəaliyyət dairəsinin genişlənməsi Kitabın içindəkilər: Giriş; I Hissə. Mədəni-tarixi proses (XIX-XX əsrlər); Azərbaycan dilinin Şimal və Cənub normaları; (ictimai təfəkkürün milliləşməsi) və ədəbi dilin dialektikası. II Azərbaycan Respublikasının dövlət dili. Nitq mədəniyyəti: Nitq Hissə. XVIII əsr Azərbaycan türk ədəbi dilinin normaları: I fəsil: mədəniyyəti anlayışı; Nitq mədəniyyəti milli mədəniyyətin tərkib Fonetik norma; II fəsil: Leksik norma; III fəsil: Qrammatik hissəsidir; Nitqin düzgünlüyü, dəqiqliyi və ifadəliliyi; Nitq norma. III Hissə. XVIII əsr Azərbaycan türk ədəbi dilinin funksi- mədəniyyətinin ümumi (ictimai) və xüsusi (fərdi) məsələləri; Dil, onal üslubları: I fəsil: Bədii üslub (ədəbi-bədii dil); II fəsil: Elmi nitq və nitq fəaliyyəti; Ədəbi dil. Nitq normaları; Müasir Azər- üslub; III fəsil: Rəsmi üslub; Nəticə; Mənbələr. baycan ədəbi dilinin normaları; Fonetik norma; Leksik norma; Dilimizin lüğət tərkibində özləşmə meyilləri; Qrammatik norma; 1996 Nitq normalarının tarixiliyi; Nitq istisnaları; Natiqlik sənəti; Jest- 9. Azərbaycan dili: 9-cu sinif üçün dərslik / Nizami Cəfərov lər; Mimika; Nitq etiketləri. və b. – II nəşr. – Bakı: Təhsil, 1996. 13. “Koroğlu”nun poetikası: müəllimlərə kömək / Nizami 10. Bəxtiyar Vahabzadə / Nizami Cəfərov. – Bakı: Azər- Cəfərov; elmi red. H.İmanov; red. F.Mehdiyev; rəy.: V.Vəliyev, baycan, 1996. – 80 s. T.Cəfərli. – Bakı: BDU, 1997. – 46 s. (“Dil və ədəbiyyat” Kitabın içindəkilər: İstiqlal şairi; Şair – ədəbiyyatşünas – jurnalına əlavə). filosof; Gəncliyin mənəvi müəllimi; İctimai xadim – publisist; “Dil və ədəbiyyat” jurnalına əlavə olaraq, müəllimlərə kö- Ana dilim – varlıq möhürüm!; Türk dünyasının ortaq səsi. mək məqsədilə nəşr edilən monoqrafiyada “Koroğlu” dastanının poetikasından, onun müxtəlif məqamlara təsir gücündən, poetika- 11. Orta ümumtəhsil məktəblərinin V-XI sinifləri üçün nın növlərindən geniş şəkildə bəhs edilir. Azərbaycan dili proqramı / Nizami Cəfərov və b. – Bakı: Təhsil, 1996. 1998 14. Azərbaycan dili: 9-cu siniflər üçün dərslik / T.İ.Hacı- 1997 yev, Ə.Quluyev, N.Cəfərov; ixt. red.: İ.Əhmədov. – Bakı: Təhsil, 12. Azərbaycan dili: 9-cu sinif üçün dərslik / Nizami 1998. – 160 s. Cəfərov; Tofiq Hacıyev, Əsgər Quluyev; ixt. red. İ.Əhmədov. – Kitabın içindəkilər: Ana dili haqqında; V-VIII siniflərdə Bakı: Təhsil, 1997. – 144 s. keçilənlərin yada salınması; Dil və dilçilik: Dil nədir?; Yazı; Kitabın içindəkilər: Ana dili haqqında; V-VIII siniflərdə Dilçilik; Etimologiya; Lüğətçilik; Dialektologiya. Azərbaycan keçilənlərin yada salınması; Dil və dilçilik: Dil nədir?; Yazı; dilinin quruluşu və tarixi: Azərbaycan dili haqqında ümumi məlu- Dilçilik; Etimologiya; Lüğətçilik; Dialektologiya. Azərbaycan mat; Türk dilləri ailəsi; Azərbaycan dilinin morfoloji quruluşu;

119 120 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Dilimizin morfoloji quruluşu və ahəng qanunu haqqında; Dilimi- 16. “Dədə Qorqud” dünyasına səyahətdən parçalar: zin inkişaf mərhələləri: a) I mərhələ; b) II mərhələ; Ədəbi dilin (Dədə Qorqud – 1300) / Nizami Cəfərov, M.N.Çobanov, xəlqiləşməsi; Ədəbi dilimizin fəaliyyət dairəsinin genişlənməsi M.M.Çobanlı. – Bakı, 1998. – 88 s. (XIX-XX əsrlər); Azərbaycan dilinin Şimal və Cənub normaları; Azərbaycan Respublikasının dövlət dili. Nitq mədəniyyəti: Nitq 17. Türk dünyası: xaos və kosmos: [məqalələr məcmuəsi] / mədəniyyəti anlayışı; Nitq mədəniyyəti milli mədəniyyətin tərkib Nizami Cəfərov; elmi red. T.Hacıyev; rəyçilər: H.İmanov, K.Və- hissəsidir; Nitqin düzgünlüyü, dəqiqliyi və ifadəliliyi; Nitq liyev, İ.Məmmədov. – Bakı: Bakı Universiteti, 1998. – 216 s. mədəniyyətinin ümumi (ictimai) və xüsusi (fərdi) məsələləri; Dil, Kitabda müəllifin türk dünyası, ümumi türkologiya və Azər- nitq və nitq fəaliyyəti; Ədəbi dil. Nitq normaları; Müasir baycan türk dünyası ilə əlaqələrinə dair müxtəlif illərdə yazdığı Azərbaycan ədəbi dilinin normaları; Fonetik norma; Leksik nor- məqalələri toplanmışdır. ma; Dilimizin lüğət tərkibində özləşmə meyilləri; Qrammatik Kitabın içindəkilər: Türk dünyasının fəxri, yaxud böyük norma; Nitq normalarının tarixiliyi; Nitq istisnaları; Natiqlik türklərdən biri; Ümumtürk ədəbiyyatı tarixi: problemlər, mülahi- sənəti; Jestlər; Mimika; Nitq etiketləri. zələr; Qədim türk eposu; türk-İran etnik-mədəni əlaqələri tarixin- dən; “Kitabi-Dədə Qorqud”un dili; Azərbaycan etnik-mədəni sis- 15. Azərbaycan dili: 10-11-ci siniflər üçün dərslik / Nizami teminin yaranmasında qıpçaq türklərinin rolu; Ümumtürk ədəbi Cəfərov; T.Hacıyev. – II nəşr. – Bakı: Təhsil, 1998. dili (türki): təşəkkülü, təkamülü, tənəzzülü; Bir daha Füzulinin Kitabın içindəkilər: X sinif. IX sinifdə keçilmişlərin təkrarı; dili haqqında; “Koroğlu”; Azərbaycan dili, türk dili, yoxsa Azər- Üslubiyyat: Üslub haqqında məlumat; Azərbaycan dilinin üslub- baycan türkcəsi; Azərbaycan türk dili; Böyük mədəniyyətin ları. Bədii üslub: Bədii üslub nədir?; Sözün poetik funksiyası övladı, yaxud varisliyin poetikası; Tarixi özünüdərkin məntiqi və (poetizm); Bədii ifadə vasitələri; Mətnaltı məna haqqında; Müəl- müasir özünütəsdiqin emosiyası; Ümumtürk ədəbi dili yaratmaq lifin dili və tipin dili; Bədii üslubun funksional üslublar sistemin- mümkündürmü?. də mövqeyi. Elmi üslub: Elmi üslub nədir?; Sözün terminoloji funksiyası (termin); Elmi üslubun müxtəlif elm sahələri üzrə 1999 təzahürləri. Publisistik üslub: Publisistik üslub nədir?; Publisistik 18. Eposdan kitaba / Nizami Cəfərov; elmi red. A.Nəbiyev; üslubun digər üslublarla əlaqəsi. Fərdi üslub: Fərdi üslub nədir?. rəyçilər: N.Xudiyev, M.Qasımlı; M.Ə.Rəsulzadə ad. Bakı Dövlət XI sinif. X sinifdə keçilmişlərin təkrarı; Məişət üslubu: Məişət Univesiteti; “Dədə Qorqud” laboratoriyası. – Bakı: Maarif, 1999. üslubu nədir?; Məişət üslubunun yaranma şəraiti; Dialoji nitq; –220 s. İntonasiya və jest-hərəkət; Məişət üslubunda dil qatlarının Monoqrafiyada qədim türk eposunun, “Kitabi Dədə Qor- təzahürü; Məişət üslubu bədii ədəbiyyatda. Rəsmi-işgüzar üslub: qud”un, “Koroğlu”nun ideya məzmunu, poetik forma xüsusiyyət- Rəsmi-işgüzar üslub nədir?; Rəsmi sənədlərin dili; İşgüzar ləri araşdırılır, şifahi ədəbiyyatdan yazılı ədəbiyyata, eposdan sənədlərin dili; Rəsmi-işgüzar üslubun təzahür formaları; Sənəd kitaba keçdiyi tipologiyası tədqiqata cəlb edilir. dilində rəsmi və qeyri-rəsmi ifadələr; Üslubların ayrılma və bir- Kitabın içindəkilər: Dilçi, ədəbiyyatşünas, türkoloq (prof. ləşmə xüsusiyyəti haqqında; V-XI sinifdə keçilənlərə aid təkrar. Azad Nəbiyev); Giriş. I Fəsil. Qədim türk eposundan qədim türk

121 122 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov yazılı abidələrinə. II Fəsil. “Dədə Qorqud” eposundan “Kitabi mübarizə apardıqları barədə danışır, “Kitab”dakı qazilərdən, Dədə Qorqud”a. III Fəsil. “Koroğlu”dan xalq kitablarına; Nəticə. qəzavat hərəkatından ətraflı bəhs edir. Kitabın içindəkilər: Giriş; I. İbtidai inamlardan (Və tanrıçı- 19. Genezisdən tipologiyaya: [məqalələr məcmuəsi] / lıqdan) islam dininə; II. Müsəlmanların (qazilərin) kafirlərə qarşı Nizami Cəfərov; elmi red. H.İmanov. – Bakı: Bakı Universiteti, mübarizəsi; Nəticə. 1999. – 161 s. Kitaba Azərbaycan dilinin, ədəbiyyatının və mədəniyyətinin 2000 müxtəlif problemlərinə həsr olunmuş məqalələri daxildir. 22. Azərbaycan dili: 9-cu sinif üçün dərslik / Nizami Kitabın içindəkilər: Dilin etnik “yaddaşı”; Genezisdən tipo- Cəfərov, T.Hacıyev, Ə.Quliyev; ixtisas red.: İ.Əhmədov. – Bakı: logiyaya; “Kitabi-Dədə Qorqud” və türk epik təfəkkürü: qaynaq- Təhsil, 2000. – 158 s. lar və köklər; Yatmışdım, üstümə gəldi ərənlər; S.Nova, yaxud Kitabın içindəkilər: Ana dili haqqında; V-VIII siniflərdə təfəkkürün milli müəyyənliyi; Oxucuya məktub; Ələsgərəm, hər keçilənlərin yada salınması; Dil və dilçilik: Dil nədir?; Yazı; Dil- elmdən halıyam; İsmayıl Şıxlı, yaxud mənalı ömrün dastanı; çilik; Etimologiya; Lüğətçilik; Dialektologiya. Azərbaycan İsmayıl Şıxlı, yaxud müdrikliyin poetikası; M.C.Cəfərov: dilçilik dilinin quruluşu və tarixi: Azərbaycan dili haqqında ümumi məlu- görüşləri; Hüseyn Arif dünyası; Hər şey mədəniyyətdən başlayır; mat; Türk dilləri ailəsi; Azərbaycan dilinin morfoloji quruluşu; Şam əgər yanırsa; Müasir ədəbi proses, yaxud “Fövqəladə vəziy- Dilimizin morfoloji quruluşu və ahəng qanunu haqqında; Dilimi- yət”də düşüncələr; Ədəbiyyat, ədəbiyyata qədər və ədəbiyyatdan zin inkişaf mərhələləri: a) I mərhələ; b) II mərhələ; Ədəbi dilin sonra; Tarixi təfəkkür: professionallıq və kütləvilik; Kim haqlıdır: xəlqiləşməsi; Ədəbi dilimizin fəaliyyət dairəsinin genişlənməsi B.Vahabzadə, yoxsa “Bakinski raboçi”?; Mən mənəm! Bəs sən (XIX- XX əsrlər); Azərbaycan dilinin Şimal və Cənub normaları; kimsən?; Şair haqqında bir neçə söz; “Meyar şəxsiyyətdir” Azərbaycan Respublikasının dövlət dili. Nitq mədəniyyəti: Nitq müəllifi tənqidçi Yaşar Qarayevə açıq məktub. mədəniyyəti anlayışı; Nitq mədəniyyəti milli mədəniyyətin tərkib hissəsidir; Nitqin düzgünlüyü, dəqiqliyi və ifadəliliyi; Nitq mədə- 20. Xanım, hey! (“Dədə Qorqud” eposunda müraciətlər) / niyyətinin ümumi (ictimai) və xüsusi (fərdi) məsələləri; Dil, nitq Nizami Cəfərov; elmi red. N.Xudiyev. – Bakı: Maarif, 1999. – 56 s. və nitq fəaliyyəti; Ədəbi dil. Nitq normaları; Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin normaları; Fonetik norma; Leksik norma; Dilimizin 21. “Kitabi-Dədə Qorqud” da islama keçidin poetikası / lüğət tərkibində özləşmə meyilləri; Qrammatik norma; Nitq nor- Nizami Cəfərov; elmi red. H.İmanov; “Kitabi-Dədə Qorqud” malarının tarixiliyi; Nitq istisnaları; Natiqlik sənəti; Jestlər; dastanının 1300 illiyi Üzrə Dövlət Komissiyası. – Bakı: Yeni Mimika; Nitq etiketləri. Nəşrlər Evi, Elm, 1999. – 60 s. – (“Kitabi-Dədə Qorqud” Kitab- xanası). 23. Azərbaycan dili: 10-11-ci siniflər üçün dərslik / Nizami Kitabda tədqiq olunan mövzu ilk dəfədir ki, sistemli şəkildə Cəfərov, Т.Hacıyev; ixtisas red. İ.Ə.Əhmədov. – Bakı: Тəhsil, araşdırılır. Müəllif “Kitab”ın verdiyi zəngin faktlara dayanaraq 2000. – 152 s.: şəkilli. Azərbaycan türklərinin İslamı necə, hansı təfəkkür potensialı əsa- Kitabın içindəkilər: X sinif. IX sinifdə keçilmişlərin təkrarı; sında qəbul etdikləri, bu dini qorumaq, yaymaq üçün nə cür Üslubiyyat: Üslub haqqında məlumat; Azərbaycan dilinin üslub-

123 124 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov ları. Bədii üslub: Bədii üslub nədir?; Sözün poetik funksiyası 26. Türkologiya tarixinə ümumi bir baxış: Mühazirə mət- (poetizm); Bədii ifadə vasitələri; Mətnaltı məna haqqında; Müəl- ni. Azərbaycan: Dil, ədəbiyyat və mədəniyyət / Nizami Cəfərov. lifin dili və tipin dili; Bədii üslubun funksional üslublar sistemin- – Bakı: BDU, 2000. – 23 s. də mövqeyi. Elmi üslub: Elmi üslub nədir?; Sözün terminoloji funksiyası (termin); Elmi üslubun müxtəlif elm sahələri üzrə 2001 təzahürləri. Publisistik üslub: Publisistik üslub nədir?; Publisistik 27. Azərbaycan: Dil, ədəbiyyat və mədəniyyət / Nizami Cə- üslubun digər üslublarla əlaqəsi. Fərdi üslub: Fərdi üslub nədir?. fərov; elmi red. H.İmanov. – Bakı: Bakı Universiteti, 2001. – 78 s. XI sinif. X sinifdə keçilmişlərin təkrarı; Məişət üslubu: Məişət Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü, Əməkdar elm xadimi, üslubu nədir?; Məişət üslubunun yaranma şəraiti; Dialoji nitq; professor N.Q.Cəfərovun bu kitabına müəllifin azərbaycançılığa İntonasiya və jest-hərəkət; Məişət üslubunda dil qatlarının təza- dair məqalələri daxildir. hürü; Məişət üslubu bədii ədəbiyyatda. Rəsmi-işgüzar üslub: Kitabın içindəkilər: Azərbaycanın qurtuluşu; Azərbaycan Rəsmi-işgüzar üslub nədir?; Rəsmi sənədlərin dili; İşgüzar sənəd- prezidenti Heydər Əliyevin “Azərbaycan xalqına müraciət”ində lərin dili; Rəsmi-işgüzar üslubun təzahür formaları; Sənəd dilində dil, ədəbiyyat və mədəniyyət məsələləri; Azərbaycan: etnik, sosi- rəsmi və qeyri-rəsmi ifadələr; Üslubların ayrılma və birləşmə al-siyasi mütəşəkkillik problemi; Azərbaycan dili tarixinin meto- xüsusiyyəti haqqında; V-XI sinifdə keçilənlərə aid təkrar. doloji problemləri; Azərbaycan dövlətinin dili, yaxud Azərbaycan prezidentinin dil siyasəti; Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin prob- 24. Azərbaycan mədəniyyəti məsələləri: məqalələr məc- lemləri; Azərbaycanşünaslıq: problemlər, mülahizələr. muəsi / Nizami Cəfərov; elmi red. Həmid İmanov. – Bakı: BDU, 2000. – 50 s. 28. Azərbaycan filoloji fikri: dünən, bugün, sabah. – Kitaba müəllifin Azərbaycan mədəniyyəti məsələlərinə həsr Bakı, 2001. – 83 s. olunmuş məqalələri daxil edilmişdir. Kitabın içindəkilər: Ön söz, yaxud bir daha Azərbaycan 29. Azərbaycanlılar: Etnokulturoloji birliyin siyasi-ideo- mədəniyyəti haqqında; Azərbaycan xalqının şah əsəri; Müsəlman loji üfüqləri / Nizami Cəfərov. – Bakı: YNE, 2001. – 176 s. mədəniyyəti; Azərbaycanda milli mədəniyyətin təşəkkül mərhələ- Kitabın içindəkilər: Ön söz, yaxud Azərbaycan... Azərbay- ləri; Müasir Azərbaycan mədəniyyəti: dünən, bu gün, sabah (mü- canlılar... Və Azərbaycanşünaslıq; I. ...Azərbaycanlılar: Etnocoğ- sahibə). rafi diferensiasiyadan sosial-siyasi inteqrasiya: 1.Azərbaycan xal- qının (superetnosunun) formalaşması. Etnik, sosial-siyasi mütə- 25. Azərbaycan yalvarışları lüğəti / Nizami Cəfərov; elmi şəkkillik; problemlər, mülahizələr. 2.Azərbaycan dili türk dillə- red. A.Nəbiyev. – Bakı: Bakı Universiteti, 2000. – 23 s. rindən biri, Azərbaycan xalqının (superetnosunun) ümum-(tarixi) Kitabçada Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatının janrlarından ünsiyyət vasitəsidir. 3.Azərbaycan etnokulturoloji sistemi: gene- biri olan yalvarışlar toplanmışdır. Lüğət bu sahədə ilk təşəbbüs- zisdən topologiyaya. II.Azərbaycanda milli dövlətçilik: təşəkkülü, dür. Lüğətdə yalnız müasir nitq mədəniyyətində işlənən vahidləri təkamülü... Heydər Əliyev müstəqil Azərbaycan dövlətinin quru- əhatə etmək nəzərdə tutulmuş, arxaik yalvarışlar buraya daxil cusu, dünya azərbaycanlılarının milli lideridir. 1.Azərbaycanda edilməmişdir. milli dövlətçilik ənənələri: iddialarımız, imkanlarımız. 2.Müstə-

125 126 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov qil Azərbaycan dövləti Azərbaycan xalqının milli iradəsinin ədəbiyyatı: Şimalda və Cənubda; Cəmaləddin Əfqani, yaxud geri ifadəsidir. 3.Türk dünyasının fəxri, yaxud böyük türklərdən biri. qalmış Şərqin irəli getmiş mütəfəkkiri; “Azərbaycan dili” anlayı- 4.Dünya azərbaycanlılarının milli lideri. Son söz, yaxud azərbay- şının formalaşması tarixindən; Azərbaycan ədəbiyyatı: son yüz canlıların beynəlxalq birliyi milli tarixi idealların təntənəsinin ilə ümumi bir baxış; Anar... Əsrimizin sonu... Otel otağı; Azər- əsas şərtidir. baycan: Etnik münaqişələrdən milli birliyə.

30. Azərbaycanşünaslığa giriş / Nizami Cəfərov; elmi red. 32. Gülhüseyn Hüseynoğlu / Nizami Cəfərov; elmi red. H.İmanov. – Bakı: Bakı Universiteti, 2001. – 120 s. C.Abdullayev. – Bakı: [Bakı Universiteti], 2001. – 34 s. Kitab müəllifin uzun illər boyu apardığı ardıcıl araşdırmala- Kitab Azərbaycan ədəbiyyatı üçün yeni bir janrın – mənsur rın nəticələri əsasında yazılmışdır. Azərbaycanşünaslığın müstə- şeirin yaradıcısı olan Gülhüseyn Hüseynoğlunun həyat və yaradı- qil bir elm kimi inkişafından söhbət açan bu kitab bu sahədə ilk cılığından bəhs edir. təcrübədir. Kitabın içindəkilər: Ön Söz; I.Azərbaycan: Etnik tarixin 2002 akkordları.. və superetnosun təşəkkülü. 1.“Azərbaycan” anlayışı. 33. Azərbaycan dili: 9-cu sinif üçün dərslik / N.Cəfərov, 2.Qədim dövrlərdə Azərbaycanda (və həmhüdud regionlarda) etnik Т.Hacıyev, Ə.Quliyev; ixt. red. İ.Əhmədov. – Bakı: Təhsil, 2002. proseslər. 3.Azərbaycan xalqının təşəkkülü; II.Etnik özünüdərkdən – 160 s. milli özünütəsdiqə. 1.Azərbaycanda milli dövlətçilik təfəkkürünün Kitabın içindəkilər: Ana dili haqqında; V-VIII siniflərdə formalaşması. 2.Azərbaycan Respublikası Azərbaycan xalqının keçilənlərin yada salınması; Dil və dilçilik: Dil nədir?; Yazı; Dil- milli iradəsinin ifadəsidir. 3.Azərbaycan xalqı müasir etnosiyasi çilik; Etimologiya; Lüğətçilik; Dialektologiya. Azərbaycan dili- münasibətlər sistemində. III.Azərbaycan dili. 1.Azərbaycan dili nin quruluşu və tarixi: Azərbaycan dili haqqında ümumi məlu- tarixi: problemlər, mülahizələr. 2.Azərbaycan türkcəsinin təşək- mat; Türk dilləri ailəsi; Azərbaycan dilinin morfoloji quruluşu; külü. 3.Müasir Azərbaycan dili... və Azərbaycan Respublikasının Dilimizin morfoloji quruluşu və ahəng qanunu haqqında; Dilimi- dil siyasəti. IV.Azərbaycan mədəniyyəti. 1.Azərbaycan mədəniy- zin inkişaf mərhələləri: a) I mərhələ; b) II mərhələ; Ədəbi dilin yətinin etnik tipologiyası. 2.Azərbaycan intibahı. 3.Müasir Azər- xəlqiləşməsi; Ədəbi dilimizin fəaliyyət dairəsinin genişlənməsi baycan mədəniyyəti: problemlər, mülahizələr. Son söz. (XIX-XX əsrlər); Azərbaycan dilinin Şimal və Cənub normaları; Azərbaycan Respublikasının dövlət dili. Nitq mədəniyyəti: Nitq 31. Azərbaycanşünaslıq məsələləri / Nizami Cəfərov; elmi mədəniyyəti anlayışı; Nitq mədəniyyəti milli mədəniyyətin tərkib red. H.İmanov. – Bakı: Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2001. – 105 s. hissəsidir; Nitqin düzgünlüyü, dəqiqliyi və ifadəliliyi; Nitq mədə- Kitabda Azərbaycanşunaslığın müasir problemlərindən danı- niyyətinin ümumi (ictimai) və xüsusi (fərdi) məsələləri; Dil, nitq şılır. Azərbaycan xalqının mənşəyi və Azərbaycan dilinin təşək- və nitq fəaliyyəti; Ədəbi dil. Nitq normaları; Müasir Azərbaycan kül tarixinə dair məlumatlar verilib. ədəbi dilinin normaları; Fonetik norma; Leksik norma; Dilimizin Kitabın içindəkilər: Ön söz əvəzinə, yaxud Azərbaycanşü- lüğət tərkibində özləşmə meylləri; Qrammatik norma; Nitq nor- naslığın müasir problemləri; Azərbaycan xalqının mənşəyi haq- malarının tarixiliyi; Nitq istisnaları; Natiqlik sənəti; Jestlər; qında; Azərbaycan dilinin təşəkkülü tarixinə dair; Azərbaycan Mimika; Nitq etiketləri.

127 128 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

34. Azərbaycan dili: 10-11-ci siniflər üçün dərslik / Nizami daşı Dəyanət Osmanlının professor, millət vəkili Nizami Cəfərov- Cəfərov, Т.Hacıyev; ixtisas red. İ.Ə.Əhmədov. – Bakı: Тəhsil, la söhbətləri / Nizami Cəfərov, Dəyanət Osmanlı. – Bakı: 2002. – 168 s. AzAtam nəşriyyatı, 2002. – 80 s. Kitabın içindəkilər: X sinif. IX sinifdə keçilənlərin təkrarı; Kitabın içindəkilər: Bir neçə söz (müəllifdən); Birinci söh- Üslubiyyat: Üslub haqqında məlumat; Azərbaycan ədəbi dilinin bət: Azərbaycan və Azərbaycanlılar; İkinci söhbət: Türkiyə Ata- üslubları. Bədii üslub: Bədii üslub nədir?; Sözün poetik funksiya- türkün, Azərbaycan Heydər Əliyevin əsəridir; Üçüncü söhbət: sı (poetizm); Bədii ifadə vasitələri (məcazlar); Mətnaltı məna Azərbaycan dili – Azərbaycan xalqının milli özünüifadə forması- haqqında; Müəllifin dili (təhkiyə) və tipin dili; Bədii üslubun dır; Dördüncü söhbət: Ziyalı üsyançı yox, təkamülçü olmalıdır; funksional üslublar sistemində mövqeyi. Elmi üslub: Elmi üslub Beşinci söhbət: Azərbaycan: ədəbiyyat siyasəti milli idraka əsas- nədir?; Sözün terminoloji funksiyası (termin); Elmi üslubun müx- lanmalıdır. təlif elm sahələri üzrə təzahürləri. Publisistik üslub: Publisistik üslub nədir?; Publisistik üslubun digər üslublarla əlaqəsi. Fərdi 2003 üslub: Fərdi üslub nədir?. XI sinif. X sinifdə keçilənlərin təkrarı; 38. Azərbaycan dili: 10-11-ci siniflər üçün dərslik / Nizami Məişət üslubu: Məişət üslubu nədir?; Məişət üslubunun yaranma Cəfərov, Т.Hacıyev; ixtisas red. İ.Ə.Əhmədov. – 6-cı nəşri. – şəraiti; Dialoji nitq; İntonasiya və jest-hərəkət; Məişət üslubunda Bakı: Тəhsil, 2003. – 168 s.: fotoşək. dil qatlarının təzahürü; Məişət üslubu bədii ədəbiyyatda. Rəsmi- Kitabın içindəkilər: X sinif. IX sinifdə keçilənlərin təkrarı; işgüzar üslub: Rəsmi-işgüzar üslub nədir?; Rəsmi sənədlərin dili; Üslubiyyat: Üslub haqqında məlumat; Azərbaycan ədəbi dilinin İşgüzar sənədlərin dili; Rəsmi-işgüzar üslubun təzahür formaları; üslubları. Bədii üslub: Bədii üslub nədir?; Sözün poetik funksiya- Sənəd dilində rəsmi və qeyri-rəsmi ifadələr; Üslubların ayrılma və birləşmə xüsusiyyətləri; V-XI siniflərdə keçilənlərin təkrarı və sı (poetizm); Bədii ifadə vasitələri (məcazlar); Mətnaltı məna sistemə salınması. hqqında; Müəllifin dili (təhkiyə) və tipin dili; Bədii üslubun funksional üslublar sistemində mövqeyi. Elmi üslub: Elmi üslub 35. Azərbaycanşünaslığa giriş: monoqrafiya / Elmi red. nədir?; Sözün terminoloji funksiyası (termin); Elmi üslubun müx- H.İmanov. – Bakı: AzAtam, 2002. – 600 s. təlif elm sahələri üzrə təzahürləri. Publisistik üslub: Publisistik üslub nədir?; Publisistik üslubun digər üslublarla əlaqəsi. Fərdi 36. Heydər Əliyev / Nizami Cəfərov; elmi red. O.Musayev; üslub: Fərdi üslub nədir?. XI sinif. X sinifdə keçilənlərin təkrarı; red.: S.Nəzərli; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: AtaAzM, Məişət üslubu: Məişət üslubu nədir?; Məişət üslubunun yaranma 2002. – 51 s. – (Türk dünyasının böyük dövlət xadimləri). şəraiti; Dialoji nitq; İntonasiya və jest-hərəkət; Məişət üslubunda Kitabda müəllif türk dünyasının görkəmli dövlət xadimi, dil qatlarının təzahürü; Məişət üslubu bədii ədəbiyyatda. Rəsmi- müasir Azərbaycan dövlətinin banisi Heydər Əliyevin siyasi port- işgüzar üslub: Rəsmi-işgüzar üslub nədir?; Rəsmi sənədlərin dili; ret-obrazını yaratmağa cəhd etmişdir. İşgüzar sənədlərin dili; Rəsmi-işgüzar üslubun təzahür formaları; Sənəd dilində rəsmi və qeyri-rəsmi ifadələr; Üslubların ayrılma 37. Türkiyə Atatürkün, Azərbaycan Respublikası Heydər və birləşmə xüsusiyyətləri; V-XI siniflərdə keçilənlərin təkrarı və Əliyevin əsəridir: Şair-publisist, “Azərbaycan” qəzetinin əmək- sistemə salınması.

129 130 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

39. Ədəbiyyatdan siyasətə / Nizami Cəfərov; elmi red. 42. Azərbaycan: Heydər Əliyevdən İlham Əliyevə / Niza- N.Əhmədli; red. S.Nəzərli; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – mi Cəfərov, D.Osmanlı; Azərb. Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Çaşı- Bakı: АzАtаМ, 2003. – 105 s.: 1 portr. oğlu, 2004. – 160 s.: portr., fotoşək. Kitabın içindəkilər: Azərbaycan Atatürkçülüyü, yaxud Heydər Kitabda Türk Dünyasının görkəmli dövlət və siyasət xadimi, Əliyev Atatürk haqqında; Azərbaycançılıq – Azərbaycan Xalq Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin siyasi portretinin xarakte- Cümhuriyyətinin ideoloji əsasıdır; Ədəbiyyat siyasəti, yaxud ədə- rik cizgiləri verilmişdir. İ.Əliyevin dövlət başçısı kimi fəaliyyə- biyyatdan siyasətə; Tənqidin tənqidi; Tariximizin taleyi... taley- tinin bir illiyinə həsr olunur. imizin tarixi; Dağıstan intibahı: mülahizələrdən konsepsiyaya; Akademik İqrar Əliyevə açıq məktub. 43. Azərbaycan dili: Х-ХI siniflər üçün dərslik / N.Cəfərov, T.Hacıyev, N.Xudiyev, Ə.M.Abbasov. – Bakı: Təhsil, 2004. – 40. Rusdilli Azərbaycan poeziyasında Azərbaycan dili 296 s.: ill., xəritə. elementləri / Nizami Cəfərov, S.Azadəliyeva; elmi red. M.Məm- Kitabın içindəkilər: X sinif: V-IX siniflərdə keçilmişlərin mədov; Bakı Dövlət Universiteti, filologiya fakültəsi Ümumi təkrarı. Dil haqqında ümumi məlumat: Dil nədir?; Dilin funksiya- ları; Yazı; Dilçilik və onun digər elmlər içərisində yeri; Azərbay- Dilçilik kafedrası. – Bakı: Nafta-Press, 2003. – 128 s. can dili haqqında ümumi məlumat; Azərbaycan Respublikasının Kitab rusdilli Azərbaycan poeziyasında milli dil elementləri- dövlət dili; Türk dilləri ailəsi; Azərbaycan dilinin morfoloji nin təhlilinə həsr edilmişdir. quruluşu; Dil və mədəniyyət. Dil və xalqın tarixi. Dilçilik sistemi: Kitabın içindəkilər: Müqəddimə; I.Rus dili Azərbaycanda: Fonetika. Fonem anlayışı; Azərbaycan dilində vurğu; İntonasiya; rusca danışan poeziyanın milli idealları; II.Rusdilli Azərbaycan Söz əsas dil vahidi kimi. Sözün leksik və qrammatik, həqiqi və poeziyasında Azərbaycan sözləri və ifadələri; II.1.Azərbaycan məcazi mənaları; Dilin lüğət tərkibində tarixi dəyişikliklər; Əsl tarixi etnoqrafiyası ilə əlaqədar sözlər; II.2.Azərbaycanın təbiəti- Azərbaycan sözləri və alınma sözlər; Ümumişlək və ümumişlək ni, iqtisadi-təsərrüfat həyatını əks etdirən sözlər; II.3.Azərbayca- olmayan sözlər; Azərbaycan dilinin frazeoloji vahidləri; Azərbay- nın (ümumən Şərqin) dini dünyagörüşlərinə aid sözlər; II.4.Azər- can dilində söz yaradıcılığının əsas üsulları. Nitq mədəniyyəti: baycan ədəbiyyatı və mədəniyyəti ilə əlaqədar sözlər; III.Rusdilli Nitq mədəniyyəti anlayışı; Nitq mədəniyyəti milli mədəniyyətin Azərbaycan poeziyasında Azərbaycan onomastikası;. III.1.Antro- tərkib hissəsidir; Nitqin düzgünlüyü, dəqiqliyi və ifadəliliyi; Nitq ponimlər; III.2.Toponimlər; Nəticə. mədəniyyətinin ümumi (ictimai) və xüsusi (fərdi) məsələləri; Dil, nitq və nitq fəaliyyəti; Azərbaycan ədəbi dili; Müasir Azərbaycan 2004 ədəbi dilinin normaları; Fonetik norma; Leksik norma; Dilimizin 41. Anar: Yazıçı, mütəfəkkir-alim, ictimai xadim / Nizami tərkibində özləşmə meylləri; Qrammatik norma; Nitq normaları- Cəfərov; elmi red. P.Məmmədov; Azərbaycanda Atatürk Mərkə- nın tarixiliyi; Nitq istisnaları; natiqlik sənəti; Nitq etiketləri. XI zi. – Bakı: AzAtaM, 2004. – 59 s.: portr. sinif: Dilçilik sistemi: İsim; Sifət; Say; Əvəzlik; Fel; Zərf; Kitab Azərbaycanın, ümumən türk dünyasının görkəmli ya- Köməkçi nitq hissələri; Söz birləşməsi və cümlə; Cümlə üzvləri; zıçısı, mütəfəkkir-alimi və ictimai xadimi Anarın çoxmiqyaslı Xitab; Mürəkkəb cümlə. Üslubiyyat: Üslub haqqında məlumat; yaradıcılığı, məhsuldar və çoxistiqamətli fəaliyyətindən danışır. Azərbaycan ədəbi dilinin üslubları; Bədii üslub nədir?; Sözün

131 132 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov poetik funksiyası (poetizm); Bədii ifadə vasitələri (məcazlar); Hüseyn Arif dünyası; Nəriman Həsənzadə: tariximizin taleyi, Elmi üslub nədir?; Sözün terminoloji funksiyası (termin); Elmi taleyimizin tarixi; “Meyar şəxsiyyətdir” müəllifi Yaşar Qarayevə üslubun müxtəlif elm sahələri üzrə təzahürləri; Publisistik üslub açıq məktub; Müasir ədəbi proses, yaxud “Fövqəladə vəziyyət”də nədir?; Publisistik üslubun digər funksional üslublarla əlaqəsi; düşüncələr; Anar; Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin gənc Məişət üslubu nədir?; Məişət üslubunun yaranma şəraiti; Rəsmi- yazıçılarla görüşündə Nizami Cəfərovun çıxışı; Azərbaycan işgüzar üslub nədir?; Rəsmi sənədlərin dili; İşgüzar sənədlərin yazıçılarının X qurultayında məruzə; Ədəbiyyat siyasəti, yaxud dili; Sənəd dilində rəsmi və qeyri-rəsmi ifadələr; Üslubların ədəbiyyatdan siyasətə; Tənqidin tənqidi; Hər şey şəxsiyyətdən ayrılma və birləşmə xüsusiyyətləri; Fərdi üslub. V-XI siniflərdə asılıdır; Zaman ədəbiyyat adamlarına əsl yerlərini başa salır; keçilmişlərin təkrarı və sistemə salınması: Azərbaycan Respubli- Azərbaycan: ədəbiyyat siyasəti. kasında dövlət dili haqqında Azərbaycan Respublikasının qanu- nu; Ümumtəhsil məktəblərinin X-XI sinifləri üçün Azərbaycan 46. Qədim türk ədəbiyyatı / Nizami Cəfərov; red.: O.Mu- dili proqramı. sayev, P.Məmmədova; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: AzAtaM, 2004. – 323 s. 44. İlham Əliyev: siyasi portret cizgiləri / Nizami Cəfərov, Kitab türk ədəbiyyatı (ümumən mədəniyyəti) tarixinin qədim D.Osmanlı; elmi red. N.Əhmədli; Azərbaycan Atatürk Mərkəzi. – dövrünə getdikcə güclənməkdə olan marağı bu və ya digər dərə- Bakı: AzAtaM, 2004. – 76 s.: portr. cədə təmin etmək məqsədini ön plana çəkir. Kitabda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Kitabın içindəkilər: Ön söz; Epos; Dünyanın yaranması haq- siyasi portretinin xarakterik cizgiləri verilmişdir. qında; Türklərin törəyişi haqqında (Boz Qurd dastanları); Oğuz

45. Klassiklərdən müasirlərə / Nizami Cəfərov; elmi red. kağan dastanı; Siyenpi dastanı; Alp Ər Tonqa dastanı; Şu dastanı; N.Həsənzadə. – Bakı: Çaşıoğlu, 2004. – 272 s. Ərgənəkon dastanı; Köç dastanı; Şer; Türkülər; Döyüş türküsü; Tənqidçi-ədəbiyyatşünas Nizami Cəfərovun bu kitabına onun Döyüş türküsü; Döyüş türküsü; Axın (yağma) türküsü; Axın keçən əsrin 80-ci illərindən başlayaraq təxminən 25 ilə qədər (yağma) türküsü; Alp Ər Tonqanın ölümünə ağı; Ağı; Ağı; Ağı; müxtəlif mətbuat orqanlarında çap etdirdiyi məqalələr, məruzə- Yaz türküsü; Yaz türküsü; Qışla Yazın deyişməsi; Ov türküsü; çıxışlar və müsahibələri daxildir. Ov türküsü; İdil türküsü; Yağış türküsü; Sevgi türküsü; Sevgi Kitabın içindəkilər: Ön söz, yaxud azərbaycan ədəbiyyatının türküsü; Sevgi türküsü; Ailə-məişət türküsü; Müdriklik türküsü; tarixi; Qədim (ümum-) türk eposundan orta əsrlər türk-oğuz Müdriklik türküsü; Müdriklik türküsü; Müdriklik türküsü; Türk eposuna; Nizamidən Füzuliyə; Azərbaycan intibahı: problemlər, ilə Tatın türküsü; Türk maniçi şeiri; İlahi; İlahi; İlahi; Böyük mülahizələr; Dağıstan intibahı: mülahizələrdən konsepsiyaya; ilahi; Aprınçur tigin. İlahi; İlahi; Türk buddist şeiri; İlahi; İlahi; Azərbaycan “Koroğlu”su, yaxud türk-oğuz eposundan Azərbay- Çısuya Tutinq. İlahi; Pratyaya Şiri. İlahi; İlahi; İlahi; Atsanq can türk eposuna; Vidadidən Vaqifə; Ələsgərəm, hər elmdən kalım Keysi. İlahi; İlahi; Kiki. İlahi; Nəsr; Göytürk nəsri; Toni- halıyam; Azərbaycan ədəbiyyatı: Şimalda və Cənubda; Müasir kuk kitabəsi; Kül tiqin kitabəsi; Bilgə xaqan kitabəsi; Türk mani- Azərbaycan ədəbiyyatı; Səməd Vurğun; İsmayıl Şıxlı yaxud çi nəsri; Xuastuanift; Türk buddist nəsri; Altun yaruk; Son söz; mənalı ömrün dastanı; İsmayıl Şıxlı, yaxud müdrikliyin poetikası; Əsas mənbələr.

133 134 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2005 50. Professor Sadıq Tural / Nizami Cəfərov, N.Əhmədli; 47. Azərbaycan dili: 10-cu sinif üçün dərslik / Nizami red. S.Nəzərli; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: AzAtaM, Cəfərov, T.Hacıyev, N.Xudiyev. – Bakı: Aspoliqraf, 2005. – 143 s. 2005. – 150 s.: portr. Kitabda Türkiyə Cümhuriyyəti Atatürk Kültür, Dil və Tarix 48. Azərbaycanşünaslığın əsasları / Nizami Cəfərov; elmi Yüksək Qurumunun başqanı, görkəmli alim, professor Sadıq red. H.İmanov. – Bakı: Pedaqogika, 2005. – 256 s. Turalın həyat və yaradıcılığından bəhs olunur, ümumtürk dünyası Kitabda Azərbaycan xalqının, dilinin, ədəbiyyatının, mədə- üçün gördüyü faydalı işlər nəzərdən keçirilir. niyyətinin formalaşması tarixi barədə sistemli məlumat verilir, Kitabın içindəkilər: Tərcümeyi-halı; Xarakter cizgiləri; azərbaycançılıq ideologiyasının təşəkkül mərhələləri araşdırılır. Yaradıcılığı; Bəzi terminlər professor Sadıq Turalın təfsirində; Kitabın içindəkilər: Giriş; Azərbaycan... Azərbaycanın türk- Prof. Dr. Sadıq Turalın biblioqrafiyası. ləşməsi və Azərbaycan xalqının təşəkkülü; Azərbaycan türkcəsinin formalaşması. Ümumtürk ədəbi (yazı) dili: təşəkkülü, təkamülü, 2006 tənəzzülü; Qədim (ümum) türk eposundan orta əsrlər türk- oğuz 51. Ədəbiyyat: ümumtəhsil məktəblərinin 11-ci sinfi üçün eposuna; Tanrıçılıqdan İslama; Azərbaycan intibahı: problemlər, dərslik / Nizami Cəfərov, İ.Həbibbəyli, N.Əliyeva, A.Bakıxano- mülahizələr; Azərbaycan “Koroğlu”su, yaxud türk-oğuz eposun- va; elmi red. N.Nəcəfov; rəy.: S.Əhmədova, E.Manafov. – Bakı: dan Azərbaycan eposuna; Azərbaycan türkcəsinin milliləşməsi; Çaşıoğlu, 2006. – 190, [2] s. Azərbaycanda milli dövlətçilik təfəkkürünün formalaşması; Nəticə. Kitabın içindəkilər: Giriş; Yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatı. II mərhələ. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan ədəbiyyatı: Cəlil 49. Ədəbiyyat: ümumtəhsil məktəblərinin 8-ci sinfi üçün Məmmədquluzadə; Mirzə Ələkbər Sabir. Ən yeni dövr Azərbay- dərslik / Nizami Cəfərov, Nüşabə Araslı, Soltan Hüseynoğlu; can ədəbiyyatı. I mərhələ. XX əsrin 10-cu illərinin sonlarından elmi red. N.Cəfərov; rəy.: B.Həsənli, Q.Əmircanova. – Bakı: 50-ci illərə qədər Azərbaycan ədəbiyyatı: Hüseyn Cavid; Cəfər Xəzər, 2005. – 224 s. Cabbarlı; Səməd Vurğun; Məhəmmədhüseyn Şəhriyar. II mərhə- Kitabın içindəkilər: Giriş; Qədim türk ədəbiyyatı; Dünyanın lə. XX əsrin ortalarından bu günə qədər Azərbaycan ədəbiyyatı: yaranması; Döyüş türküsü; “Dədə Qorqud” dastanı: Qazan bəyin Rəsul Rza; İlyas Əfəndiyev; İsmayıl Şıxlı; Bəxtiyar Vahabzadə. oğlu, Uruz bəyin dustaq olduğu boy; Nizami Gəncəvi. Sultan Səncər və qarı; İmaməddin Nəsimi. Mövsimi novruzü-neysan; 2007 Şah İsmayıl Xətai. Bahariyyə; Məhəmməd Füzuli. Padişahi-mülk; 52. Azərbaycan dili: XI sinif üçün dərslik / Nizami Cəfər- “Koroğlu” dastanı: Koroğlu ilə Bolu bəy; Molla Pənah Vaqif. ov, T.Hacıyev, N.Xudiyev; elmi red. N.Nəcəfov; rəy.: E.Əzizov, Hayıf ki, yoxdur; Qasım bəy Zakir. Durnalar; Mirzə Fətəli E.Piriyev. – Bakı: Aspoliqraf, 2007. – 160 s. Axundzadə. Hacı Qara; Aşıq Ələsgər. Dağlar; Seyid Əzim Şirva- Kitabın içindəkilər: Dilin quruluşu. Morfoloji quruluş: ni. Müstəhidin təhsildən qayıtması; Cəlil Məmmədquluzadə. Mənim dövlət dilim: İsim; Sifət; Say; Əvəzlik; Fel; Zərf; Kömək- Qurbanəli bəy; Mirzə Ələkbər Sabir. Məhəmməd Hadi. Türkün çi nitq hissələri. Sintaktik quruluş: Söz birləşməsi və cümlə; nəğməsi; Məhmət Akif. İstiqlal marşı; Ədəbiyyat proqramı; Cümlə üzvləri; Xitab; Mürəkkəb cümlə. Üslubiyyat: Üslub haq- İfadəli oxuda istifadə edilən şərti işarələr. qında məlumat; Azərbaycan ədəbi dilinin üslubları; Bədii üslub

135 136 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov nədir?; Sözün poetik funksiyası (poetizm); Bədii ifadə vasitələri tik norma; Nitq normalarının tarixiliyi; Nitq istisnaları; Natiqlik (məcazlar); Elmi üslub nədir?; Sözün terminoloji funksiyası sənəti; Nitq etiketləri; Ümumtəhsil məktəblərinin X sinfi üçün (termin); Elmi üslubun müxtəlif elm sahələri üzrə təzahürləri; Azərbaycan dili proqramı. Publisistik üslub nədir?; Publisistik üslubun digər funksional üslublarla əlaqəsi; Məişət üslubu nədir?; Məişət üslubunun 54. Azərbaycanşünaslığın əsasları / Nizami Cəfərov. – yaranma şəraiti; Rəsmi-işgüzar üslub nədir?; Rəsmi sənədlərin Təbriz: Alp nəşriyyatı, 2007. – 292 s. Kitab ərəb əlifbasında dili; İşgüzar sənədlərin dili; Sənəd dilində rəsmi və qeyri-rəsmi Azərbaycan dilindədir. ifadələr; Üslubların ayrılma və birləşmə xüsusiyyətləri; Fərdi Kitabın içindəkilər: Giriş; Azərbaycanın türkləşməsi və üslub. V-XI siniflərdə keçilənlərin təkrarı və sistemə salınması: Azərbaycan xalqının təşəkkülü; Ümumtürk ədəbi (yazı) dili: Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında Azərbaycan təşəkkülü, təkamülü; Qədim (ümum) türk eposundan orta əsrlər Respublikasının qanunu; Ümumtəhsil məktəblərinin XI sinfi üçün türk oğuz eposuna...; Tanrıçılıqdan islama; Azərbaycan intibahı: Azərbaycan dili proqramı. problemlər, mülahizələr; Azərbaycan Koroğlusu, yaxud oğuz eposundan Azərbaycan eposuna...; Azərbaycan türkcəsinin milli- 53. Azərbaycan dili: X sinif üçün dərslik / Nizami Cəfərov, ləşməsi; Azərbaycanda milli dövlətçilik təfəkkürünün formalaş- T.Hacıyev, N.Xudiyev; elmi red. N.Cəfərov; rəy.: E.Əzizov, ması; Nəticə. E.Piriyev. – Bakı: Aspoliqraf, 2007. – 144 s. Kitabın içindəkilər: V-IX siniflərdə keçilmişlərin təkrarı. Dil 55. Ədəbiyyat: ümumtəhsil məktəblərinin 10-cu sinfi üçün haqqında ümumi məlumat: Dil nədir?; Dilin funksiyaları; Yazı; dərslik / Nizami Cəfərov, Teymur Kərimli, Zaman Əsgərli, Afət Dilçilik və onun digər elmlər içərisində yeri; Azərbaycan dili Bakıxanova; elmi red. N.Cəfərov; rəy.: B.Həsənli, S.İbrahimov, haqqında ümumi məlumat; Azərbaycan Respublikasının dövlət S.Əhmədova, S.Məmmədova. – Bakı: Çaşıoğlu, 2007. – 192 s.: portr. dili; Türk dilləri ailəsi; Azərbaycan dilinin morfoloji quruluşu; Kitabın içindəkilər: Giriş; Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyya- Dil və mədəniyyət. Dil və xalqın tarixi. Azərbaycan dilinin quru- tı; Qədim dövr Azərbaycan ədəbiyyatı; “Dədə Qorqud” eposu; luşu: Fonetika. Fonem anlayışı; Azərbaycan dilində vurğu; İnto- Nizami Gəncəvi; Orta dövr Azərbaycan ədəbiyyatı; İmadəddin nasiya; Söz əsas dil vahidi kimi. Sözün leksik və qrammatik, Nəsimi; Şah İsmayıl Xətai; Məhəmməd Füzuli; Yeni dövr Azər- həqiqi və məcazi mənaları; Dilin lüğət tərkibində tarixi dəyişik- baycan ədəbiyyatı; I mərhələ. XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan liklər; Əsl Azərbaycan sözləri və alınma sözlər; Ümumişlək və ədəbiyyatı; “Koroğlu” eposu; Molla Pənah Vaqif; II mərhələ. ümumişlək olmayan sözlər; Azərbaycan dilinin frazeoloji vahid- XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı; Qasım bəy Zakir; Mirzə Fətəli ləri; Azərbaycan dilində söz yaradıcılığının əsas üsulları. Nitq Axundzadə; Seyid Əzim Şirvani; Aşıq Ələsgər; Ümumtəhsil mədəniyyəti: Nitq mədəniyyəti anlayışı; Nitq mədəniyyəti milli məktəblərinin X sinifləri üçün ədəbiyyat proqramı. mədəniyyətin tərkib hissəsidir; Nitqin düzgünlüyü, dəqiqliyi və ifadəliliyi; Nitq mədəniyyətinin ümumi (ictimai) və xüsusi (fərdi) 56. Seçilmiş əsərləri: beş cilddə = Избранные сочинения: məsələləri; Dil, nitq və nitq fəaliyyəti; Azərbaycan ədəbi dili; в пяти томах = Selected works: in five volume. First volume / Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin normaları; Fonetik norma; Nizami Cəfərov; elmi red. T.İ.Hacıyev. – Cild 1. – Bakı: Elm, Leksik norma; Dilimizin tərkibində özləşmə meyilləri; Qramma- 2007. – 352 s.: 1 portr.

137 138 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Kitabın birinci cildinə müəllifin Azərbaycan dili tarixinə həsr vəziyyət” də düşüncələr; Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin olunmuş əsərləri daxil edilmişdir. gənc yazıçılarla görüşündə çıxış; Azərbaycan yazıçılarının X qu- Kitabın içindəkilər : Ön söz, yaxud Azərbaycan dili tarixinin rultayında məruzə; Tənqidin tənqidi; Azərbaycan xalqının ədəbi metodoloji problemləri; Azərbaycan türkcəsinin təşəkkülü tarixi- mədəniyyəti: genezisdən tipologiyaya; Hər şey şəxsiyyətdən asılı- nə dair; Azərbaycan dilində cümlənin struktur-semantik təkamü- dır; Zaman ədəbiyyat adamlarına əsl yerini başa salır; Azərbay- lü; “Kitabi-Dədə Qorqud”un dili; Füzulinin dili; Azərbaycan can ədəbiyyat siyasəti. türkcəsinin milliləşməsi tarixi; Azərbaycan ədəbi dili: funksional üslubların təşşəkkülü; Azərbaycan ədəbi dili: Şimalda və Cənub- 58. Seçilmiş əsərləri: beş cilddə / Nizami Cəfərov; red. da; Ədəbiyyatşünasın dilçilik görüşləri; Azərbaycan dili, türk dili, K.V.Nərimanoğlu. – Cild 3. – Bakı: Elm, 2007. – 324 s.: 1 portr. yoxsa Azərbaycan tükcəsi?...; Azərbaycan türk dili; Azərbaycan Müəllifin bu kitabına türkologiyaya və Azərbaycanın türk dili və Heydər Əliyevin dil siyasəti; Professor Tofiq Hacıyev. dünyasındakı etnokulturoloji, sosial-siyasi mövqeyinə həsr olun- muş əsərləri daxil edilmişdir. 57. Seçilmiş əsərləri: beş cilddə = Selected works: in five Kitabın içindəkilər: Ön söz, yaxud türkologiyanın tarixin- volume. Second volume = Избранные сочинения: в пяти томах dən; Türk dünyasının fəxri, yaxud böyük türklərdən biri; Azər- / Nizami Cəfərov; elmi red. İ.Həbibbəyli. – Cild 2. – Bakı: Elm, baycan Atatürkçülüyü, yaxud Heydər Əliyev Atatürk haqqında; 2007. – 352 s. Sadıq Tural; Ümumtürk ədəbi dili (türki): təşəkkülü, təkamülü, Kitabın içindəkilər: Ön söz, yaxud Azərbaycan ədəbiyyatı- tənəzzülü; Bu gün ümumtürk ədəbi dili mümkündürmü?; Tanrı- nın tarixi; Azərbaycan xalqının şah əsəri; Nizami Gəncəvi; Üç çılıqdan islama; Xanım, hey; Ümumtürk ədəbiyyat tarixi: prob- hökmdar, üç şair; Kişvəri; Füzulidən Vaqifə qədər; Azərbaycan lemlər, mülahizələr; Ümumtürk ədəbiyyat tarixinin etüdləri; intibahı: problem, mülahizələr; Koroğlunun poetikası; Vidadidən Azərbaycan türkcəsinin təşəkkülü: differensiasiya, yoxsa inteqra- Vaqifə qədər (janr texnologiyalarının inkişafı); “Ələsgərəm hər siya?; Türk müsəlman mədəniyyəti; Türkiyə Cümhuriyyətinin elmdən halıyam...”; Azərbaycan ədəbiyyatı : Şimalda və Cənub- banisi, Türk dünyasının iftixar mənbəyi; Ş.Nəzərlinin “Heydər da; XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı; Səməd Vurğun; Azərbaycan Əliyev Atatürk haqqında” kitabına ön söz; Pərvin Məmmədova- legion ədəbiyyatı; İsmayıl Şıxlı, yaxud mənalı ömrün dastanı; nın “Atatürkün dil siyasəti” kitabına ön söz; Türkiyə Atatürkün, Bəxtiyar Vahabzadə, yaxud millətin şairi; Hüseyn Arif dünyası; Azərbaycan Heydər Əliyevin əsəridir. Akademik Bəkir Nəbiyevin yaradıcılıq yolu; Həyat dəryasının ədəbiyyat gəmiçisi; İsa Muğanna: məlumluqdan məchulluğa; İsa 59. Seçilmiş əsərləri: beş cilddə = Selected works: in five Hüseynov (Muğanna)... və onun “İdeal”ı; Vidadi Babanlıya açıq volume = Избранные сочинения: в пяти томах / Nizami məktub; Azərbaycanın ədəbiyyat filosofu; Nəriman Həsənzadə: Cəfərov; elmi red. H.İmanov. – Cild 4. – Bakı: Elm, 2007. – 328 tariximizin taleyi, taleyimizin tarixi; Anar; Klassiklərdən müasir- s.: 1portr. lərə qədər; Elçin; Fərman Kərimzadə... Düşünən (və döyüşən) Kitabın içindəkilər: Ön söz, yaxud azərbaycanşünaslığın tarix; Yazıçı, publisist... və milli ictimai xadim; Nüsrət Kəsəmən- müasir problemləri; Oxucuya məktub; Azərbaycan (tarixi-kultu- li: sevən şair, sevilən şair; Zəlimxan Yaqubdan yazanda; “Cəza” roloji problemlər); Azərbaycanın etnik tarixi: problemlər, mülahi- müəllifinə açıq məktub; Müasir ədəbi proses, yaxud “fövqəladə zələr; Azərbaycan... Azərbaycanın türkləşməsi... və Azərbaycan

139 140 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov xalqının təşəkkülü; Akademik İqrar Əliyevə açıq məktub; Azər- H.İmanov, A.Əhədovun “Orta əsr islam şərqində fəlsəfi fikir” baycanda milli dövlətçilik təfəkkürünün formalaşması; Eposdan kitabına ön söz; “Sən qələm Rüstəmisən”; Elm dəryası; Məsiağa “Kitaba”; Azərbaycanda milli mədəniyyətin təşəkkül məsələləri; Məhəmmədinin “Tədqiqlər və tərcümələr” kitabına ön söz; XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan mədəniyyətinin folklor tipologi- Ədəbiyyat – ədəbiyyata qədər və ədəbiyyatdan sonra; Fərhad yası; Dağıstan intibahı: mülahizələrdən konsepsiyaya; Azərbay- Ağazadənin (Şərqli) “Türk dilinin dirilmək və zənginləşdirmək can Prezidenti Heydər Əliyevin “Azərbaycan xalqına müraciə- yolları (tükənəklər)” kitabına ön söz; Kür üstündə Kəsəmən... və ti”ndə dil ədəbiyyat və mədəniyyət məsələləri; Füyuzatçılıq azad onun yazıçı övladı; Bilirsənmi, ürəyimdən...; Mehriban xanım Azərbaycan idealının əsasıdır; Azərbaycançılıq Azərbaycan Xalq Ələkbərzadəyə açıq məktub; Görkəmli alim, ictimai xadim Cümhuriyyətinin ideoloji əsasıdır; Varislik: Nəriman Nərimanov- (F.Maqsudov); Rusdilli Azərbaycan poeziyasında Azərbaycan dan Heydər Əliyevə; Azərbaycan... və azərbaycanlılar; Azərbay- dili elementləri haqqında bəzi qeydlər; Hardan baxsan görünən can dili – Azərbaycan xalqının milli özünüifadə formasıdır; Zi- adam; Ön söz (Hidayət); Prezident seçkiləri ilə bağlı “Sabaha yalı üsyançı yox, təkamülçü olmalıdır; Heydər Əliyevdən İlham İlhamla” adlı elmi-nəzəri sessiya; Ön söz (Sona Vəliyeva); Mən Əliyevə; Türk dünyasının birliyi strategiyası: Heydər Əliyevdən siyasi düşünürəm (Q.Təbrizi ilə söhbət); İsmayıl Şıxlı, yaxud İlham Əliyevə; Ən yeni tarixin fəlsəfəsi, yaxud akademikin müdrikliyin poetikası; Musa Ələkbərli... və onun sevgi fəlsəfəsi; mübarizəsi; Azərbaycan diasporu; Türklərin birliyi yalnız iqtisa- “Tənqidçi” Əsəd Cahangirə açıq məktub; Ön söz (Georgi Hazai); di, mədəni birlik deyil, həm də siyasi birlikdir; Azərbaycan I Mir Cəlalın hekayələri; Azərbaycan dilçiliyi: tariximizin tədqiqi- Türkoloji qurultaydan Atatürk Mərkəzinə; Mehriban Ələkbərza- nə dair; Mən Abbasam, Abdullanın oğluyam; Milli dil təfəkkürü dənin “Tarixin bir günü və ya bir günün tarixi” kitabına ön söz; yaxud “yoxsulluğun” fəlsəfəsi; Bir millətin iki oğlu, yaxud millət Kim haqlıdır: B.Vahabzadə, yoxsa “Bakinski raboçi”; Azər- öz oğulları ilə özünə dönür; “Kitab” haqqında kitab; Danışıq dili: baycandilli xristian poeziyası; Bizdə xeyli etiraf olunmamış dahi “mən”in müraciət mədəniyyəti; “Eh... sən hardan biləsən...”; var; Manaf Süleymanovun “Lahıc” kitabına ön söz; Azərbaycan “Arzu – ümid daha güclüdür”; Xalqın sözü – xalqın özü. Yol; beynəlxalq ünsiyyətdə; Bugünkü yazı dilimiz, yaxud “Gün” Etnik münaqişələrdən milli birliyə; Bir şeirin poetikası (Nəriman qəzetinə açıq məktub; Rəşid Faxralının “Min illərin duası” Həsənzadənin “Dilənənlər” şeiri haqqında); Milli yazıçı fenomeni kitabına ön söz; Yeni zaman... Yeni lider... Və millətin təbəssü- formalaşır; Erməni kapitalına və erməni hiyləsinə aldanan bəzi iş mü; Azərbaycanda türkşünaslığın müasir vəziyyəti; Azərbaycan adamları Türkiyənin dövlət mövqeyindən çıxış edə bilməzlər; Bir mədəniyyəti: dünən, bu gün, sabah. adam yol gedir məndən qabaqda; Ədəbiyyatımızın tədrisi: prob- lemlər, mülahizələr; Tələbəlikdən dekanlığa qədər keçən yol; 60. Seçilmiş əsərləri: beş cilddə = Избранные сочинения: Vicdan susmayanda, yaxud V.Babanlının “Ömürlük cəza”sı; в пяти томах = Selected works: in five volume / Nizami Cəfərov; Vətənə siyasi cəhətdən bağlanmaq lazımdır; Cağdaşlığın siması – elmi red. Ş.Alışanlı. – Cild 5. – Bakı: Elm, 2007. – 320 s.: 1portr. gələcəyin lideri; Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ müna- Müəllifin bu kitabına müxtəlif mövzulara həsr olunmuş elmi, qişəsinin danışıqlar yolu ilə həll etməliyik; Ali məktəb, tələbə... elmi-publisistik əsərləri daxil edilmişdir. və müəllim; Dilçiliyə dəyərli hədiyyə; Qiymətli tədris vəsaiti; Kitabın içindəkilər: Ədəbiyyat siyasəti, yaxud ədəbiyyatdan Ədəbi dilin tarixinə dair; Tədqiqat davam edir; Xilaskar türk or- siyasətə; Müdrikliyin fəlsəfəsi, yaxud filosofların müdriki; dusunun Bakı zəfəri; Şərq və Qərb dialoqu: qloballaşma prosesi

141 142 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov və Azərbaycan mədəniyyəti; Ayaz Vəfalıya açıq məktub; Azər- İkinci dönem birinci toplanma yılını açarken. Əlavə: Türkiye baycan yalvarışları lüğəti. Bir neçə söz; Azərbaycan xalqının öz büyük millet meclisi hükumeti Azerbaycan temsilcisi Memduh ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizəsi tarixinə dair; Aşıq sənətinin Şevket beyin “Azerbaycan siyası fırkalar son vaziyeti” hakkında sistemi: invariant strukturu və funksional diaxron elementləri; Atatürke raporu (7 ocak 1922); Mənbələr. Ferdinand de Sössür; Professor Nizami Cəfərovun biblioqrafiyası. 62. Oxu mətnləri / Nizami Cəfərov; rəy.: A.A.Abi; V.Əli- 2008 yev, S.Abbasova, S.Həsənova.- Bakı: Təhsil, 2008. – 128 s. 61. Atatürkün Azərbaycan siyasəti (Öz dili ilə) / Nizami Cəfərov, M.Akif Tural; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – [Bakı]: 2009 Çaşıoğlu, 2008. – 84 s.: portr. 63. Azərbaycan dili: ümumtəhsil məktəblərinin 10-cu sinfi Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucusu Mustafa Kamal Atatürkün üçün dərslik / Nizami Cəfərov, T.Hacıyev, N.Xudiyev; elmi red. nitqi, çıxış və mülahizələri əsasında hazırlanmış kitab-toplu T.Müzəffəroğlu; metodiki cəhətdən işləyəni Ə.Abbasov; rəy. böyük öndərin Azərbaycan siyasətini əks etdirir. E.Əzizov, E.Piriyev, S.İbrahimov. – Bakı: Aspoliqraf, 2009. – 143 s. Kitabın içindəkilər: Ön söz; Erzurum kongresini açarken; Kitabın içindəkilər: Giriş; Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyya- Kuvay-i milliyenin vaziyyeti; Erkanı harbiye-i umumiye reisi tı; Qədim dövr Azərbaycan ədəbiyyatı; “Dədə Qorqud” eposu; İsmet beyin umumi vaziyet hakkındaki demeci münasibetiyle; Nizami Gəncəvi; Orta dövr Azərbaycan ədəbiyyatı; İmadəddin Milli mücadelede biran evvel muvaffak olmak için subaylardan Nəsimi; Şah İsmayıl Xətayi; Məhəmməd Füzuli; Yeni dövr kıtalar teşkili, millet vekillerinin gönüllü kuvvetler teşkil etmeleri Azərbaycan ədəbiyyatı; I mərhələ. XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan ve subayların yanlarındakı hizmet erlerinin alınması hakkındaki ədəbiyyatı; “Koroğlu” eposu; Molla Pənah Vaqif; II mərhələ. takrir münasibetiyle; Erzurum milletvekili Durak ve arkadaşları- XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı; Qasım bəy Zakir; Mirzə Fətəli nın, Şark cephesi kuvvetlerinin mütecavizlere karşı mukabele Axundzadə; Seyid Əzim Şirvani; Aşıq Ələsgər; Ümumtəhsil etmeleri sebeplerinin bildirilmesi hakkındaki sual takriri üzerine; məktəblərinin X sinifləri üçün ədəbiyyat proqramı. Erzurum milletvekili İsmail ve arkadaşlarının Ermenistan mütare- ke şartları hakkındaki sual takriri münasibetiyle; Vaziyet-i umu- 64. Azərbaycan dili: ümumtəhsil məktəblərinin 11-ci sinfi miye; İkinci toplanma yılını açarken; Atatürkün, Türkiye büyük üçün dərslik / Nizami Cəfərov, T.Hacıyev, N.Xudiyev; elmi red. millet meclisi hükumeti Azərbaycan temsilcisi Memduh Şevket İ.Əhmədzadə; metodik cəhətdən işl. Ə.Abbasov; rəy.: E.Əzizov, beye mektubu (18 mayıs 1921); Azerbaycan Elçisi İbrahim E.Piriyev, Q.Abdullayeva, S.Zeynalov. – Bakı: Aspoliqraf, 2009. Abilofa; Azerbaycan elçisi Abilofun söylevine cevap; Atatürkün, – 159, [1] s. Türkiye büyük millet meclisi hükumeti Azerbaycan temsilcisi Kitabın içindəkilər: Mənim dövlət dilim; Dilin quruluşu. Memduh Şevket beye mektubu (16 Kasım 1921); Atatürkün, Morfoloji quruluş: İsim; Sifət; Say; Əvəzlik; Fel; Zərf; Köməkçi Türkiye büyük millet meclisi hükumeti Azerbaycan temsilcisi nitq hissələri. Sintaktik quruluş: Söz birləşməsi və cümlə; Cümlə Memduh Şevket beye mektubu (2 Şubat 1922); Atatürkün Mem- üzvləri; Xitab; Mürəkkəb cümlə. Üslubiyyat: Üslub haqqında duh Şevket (Esendal) beyin 21 ocak 1922 tarihli mektubuna məlumat; Azərbaycan ədəbi dilinin üslubları; Bədii üslub nədir?; cevap telegrafı (7 Mart 1922); Üçüncü toplanma yılını açarken; Sözün poetik funksiyası (poetizm); Bədii ifadə vasitələri (məcaz-

143 144 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov lar); Elmi üslub nədir?; Sözün terminoloji funksiyası (termin); 67. Nəriman Həsənzadə / Nizami Cəfərov (ön söz); red. Elmi üslubun müxtəlif elm sahələri üzrə təzahürləri; Publisistik D.Osmanlı. – Bakı: AzAtaM, [Elm və təhsil], 2009. – 46, [2] s.: üslub nədir?; Publisistik üslubun digər funksional üslublarla portr. əlaqəsi; Məişət üslubu nədir?; Məişət üslubunun yaranma şəraiti; Kitabın içindəkilər: Ön söz: müəllifdən; Bir şeirin poetikası; Rəsmi-işgüzar üslub nədir?; Rəsmi sənədlərin dili; İşgüzar sənəd- Şairlik – özünəməxsus bir diplomatiyadır; Nəriman Həsənzadə: lərin dili; Sənəd dilində rəsmi və qeyri-rəsmi ifadələr; Üslubların tariximizin taleyi, taleyimizin tarixi; Ədəbiyyatımız, birliyimiz... ayrılma və birləşmə xüsusiyyətləri; Fərdi üslub. 5-11-ci siniflərdə və “Ədəbiyyat qəzeti”miz. keçilənlərin təkrarı və sistemə salınması: Azərbaycan Respublika- sında dövlət dili haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunu; 68. Türk dünyasının yeni lideri / Nizami Cəfərov, O.Mu- Ümumtəhsil məktəblərinin XI sinfi üçün “Azərbaycan dili” fənni sayev, D.Osmanlı; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Çaşı- üzrə proqram. oğlu, 2009. – 758, [2] s.: portr. Kitabda xalqımızın ümummilli lideri, dünya türklərinin fəxri 65. Azərbaycan dili lüğət tərkibinin təkmilləşmə prosesinin Heydər Əliyevin banisi olduğu Türk dünyasının birliyi strategiya- riyazi təhlil problemləri / Nizami Cəfərov, E.Şahbazov, İ.Niyazov; sını Prezident İlham Əliyevin yeni dinamika ilə davam etdirilməsi Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Nurlan, 2009. – 39 s. və bununla da türk dünyasının yeni lideri imicini qazanmasının Hazırki işləmədə Azərbaycan dilinin lüğət tərkibinin tarix əsas məqamları əksini tapmışdır. boyunca dəyişmələrə məruz qalması, rus-Avropa və ərəb-fars dillərindən söz keçidi və zaman-zaman lüğət tərkibinin bəzi söz- 2010 lərdən azad olması prosesinin ilk dəfə olaraq riyazi ehtimal- 69. Ana dili 1: [Əlifba, Oxu]: 1-ci sinif üçün dərslik / statistik üsullardan istifadə etməklə dinamik təhlili verilmişdir. Nizami Cəfərov (ümumi red.) [və b.]. – Bakı: Çaşıoğlu, 2010. – 151, [1] s.: portr., şək. 66. Ədəbiyyat: ümumtəhsil məktəblərinin 10-cu sinfi üçün Kitabda şagirdlərə şəkillər üzrə nağıl danışmaq, hərflərdən dərslik / Nizami Cəfərov, T.Kərimli, Z.Əsgərli, A.Bakıxanova; heca, hecalardan söz, sözlərdən cümlələr qurmaq öyrədilir, fəsil- elmi red. N.Cəfərov; rəy.: B.Həsənli və b.- Bakı: Çaşıoğlu, 2009. lər, ailə, mənəvi dəyərlərimiz və s. haqqında nağıllar, hekayələr, –174, [2] s. şeirlər verilmişdir. Kitabın içindəkilər: Giriş; Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyya- Kitabın içindəkilər: Gəlin tanış olaq; Mən məktəbə gedirəm; tı; Qədim dövr Azərbaycan ədəbiyyatı; “Dədə Qorqud” eposu; Birinci dərs; Mənim ailəm; Mənim otağım; Təmizlik sağlamlıq- Nizami Gəncəvi; Orta dövr Azərbaycan ədəbiyyatı; İmadəddin dır; Bizim mətbəximiz; Bizim kənd; Bizim şəhər; Küçədə; Nəsimi; Şah İsmayıl Xətayi; Məhəmməd Füzuli; Yeni dövr Zooparkda; A səsi və hərfi; N səsi və hərfi; T səsi və hərfi; Ə səsi Azərbaycan ədəbiyyatı; I mərhələ. XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan və hərfi; L səsi və hərfi; R səsi və hərfi; ı səsi və hərfi; İ səsi və ədəbiyyatı; “Koroğlu” eposu; Molla Pənah Vaqif; II mərhələ. hərfi; B səsi və hərfi; Y səsi və hərfi; U səsi və hərfi; D səsi və XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı; Qasım bəy Zakir; Mirzə Fətəli hərfi; O səsi və hərfi; X səsi və hərfi; K səsi və hərfi; K səsi və Axundzadə; Seyid Əzim Şirvani; Aşıq Ələsgər; Ümumtəhsil hərfi; M səsi və hərfi; Q səsi və hərfi; S səsi və hərfi; E səsi və məktəblərinin X sinifləri üçün ədəbiyyat proqramı. hərfi; Ş səsi və hərfi; C səsi və hərfi; Ç səsi və hərfi; V səsi və

145 146 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov hərfi; Z səsi və hərfi; Ü səsi və hərfi; F səsi və hərfi; G səsi və 70. Ədəbiyyat: ümumtəhsil məktəblərinin 11-ci sinfi üçün hərfi; Ö səsi və hərfi; ğ səsi və hərfi; P səsi və hərfi; H səsi və dərslik / Nizami Cəfərov, İ.Həbibbəyli, N.Əliyeva, A.Bakıxano- hərfi; J səsi və hərfi. Əlifbam (R.Yusifoğlu). Fəsillər: Kimdir va; elmi red. N.Nəcəfov, S.İbrahimov; rəyçi. H.Şahbəndəyev və gözəl? (R.Yusifoğlu); Fəsillər (R.Yusifoğlu); Uşaqların qış b.- Bakı: Çaşıoğlu, 2010. – 174, [2] s. sevinci; Uşaq və buz (M.Ə.Sabir); Qar yağır (M.Rzaquluzadə); Kitabın içindəkilər: Giriş; Yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatı. Yaz günləri (M.Ə.Sabir); Novruz gəlir; Qaranquş (M.Dilbazi); III mərhələ. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan ədəbiyyatı: Cəlil Bənövşə (A.Şaiq); Durna (R.Əfəndiyev); Şanapipik (R.Rza); Yay Məmmədquluzadə; Mirzə Ələkbər Sabir. Ən yeni dövr Azərbay- gəlib (X.Əlibəyli). Vətənimizin tarixindən: Qədim diyar; Şəhidlər can ədəbiyyatı. I mərhələ. XX əsrin 10-cu illərinin sonlarından Xiyabanı; Xocalı faciəsi. Azərbaycan – Vətənim mənim: Ulu 50-ci illərə qədər Azərbaycan ədəbiyyatı: Hüseyn Cavid; Cəfər öndər (R.Yusifoğlu); Ən gözəl yer (R.Yusifoğlu); Çağırır vətən Cabbarlı; Səməd Vurğun; Məhəmmədhüseyn Şəhriyar; Mir Cəlal. (A.Şaiq); Ey ana vətənimiz (T.Mahmud); Şuşa (R.Yusifoğlu); II mərhələ. XX əsrin ortalarından bu günə qədər Azərbaycan Üçrəngli bayraq (R.Yusifoğlu); Anamızdır Azərbaycan (K.İsgən- ədəbiyyatı: Rəsul Rza; Mirzə İbrahimov; İlyas Əfəndiyev; dər); Hər birimiz bir çiçək. Ailə: Anaların bayramı (M.Rzaqulu- İsmayıl Şıxlı; Bəxtiyar Vahabzadə. zadə); Atam (R.Yusifoğlu); Babam (V.İbrahim); Can nənə (T.Elçin); Taxta boşqab; Böyüklərə hörmət et (M.Dilbazi); Ququ 71. Vidadi Babanlı / Nizami Cəfərov; red. D.Osmanlı; quşu: Ördək balası (T.Ağayev); Mənəvi dəyərlərimiz: yaxşı Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Nurlan, 2010. – 63, [1] dostun təsiri (S.Şirazi); İki yoldaş (L.Tolstoy); Bülbül və qızılquş s.: portr. (N.Gəncəvi); Kərpickəsən kişi (N.Gəncəvi); Ananın sözləri Kitabın içindəkilər : Ön söz; Vidadi Babanlıya açıq məktub; (T.Mütəllibov); “Sağ ol” dedi (M.Günər); Qadın və toyuq İstedad, peşəkarlıq… və; Vicdan susmayanda, yaxud V.Babanlı- (L.Tolstoy); Cırcırama və qarışqa (L.Tolstoy); Fil tərbiyəsi nın “Ömürlük cəza”sı; Zəmanəmizin qəhrəmanı; Nasirin poe- (H.Ziya); Sel və camış (M.Ə.Sabir); Hiyləgər keçi; Dovşan və ziyası. Tısbağa; Tıq-tıq xanım; Maral və tənək (L.Tolstoy); Qızıl qəfəs. Hikmət xəzinəsindən: Məhəmməd Peyğəmbərin kəlamlarından; 72. Yunus Oğuz: düşüncə yazıçısı / Nizami Cəfərov; red. Ramazan bayramı (R.Yusifoğlu); Qurban bayramı (R.Yusifoğlu). D.Osmanlı. – Bakı: Elm və təhsil, 2010. – 85, [3] s.: portr. Təbiəti sevək və qoruyaq: Yurdumuzun təbiəti; Milli sərvətimiz; Kitabın içindəkilər: Yunus Oğuz xalqımızın tarixini yaxşı Su (R.Yusifoğlu); Təbiətin işi; Ağac boş qaytarmadı (R.Yusifoğ- bilir; Tarixi və müasir roman: Yunus Oğuz daha çox düşüncə lu); Ev quşlarının faydası; Ev heyvanlarının faydası; Keçi yazıçısıdır. Əlavələr: Tariximizə şöhrət gətirən yazıçı; Xarici (A.Şaiq); Dəniz və sahil; Yaylaqda (R.Yusifoğlu); Balalar ölkələrdə təbliğ olunan əsər; Millətin tarixini özünə oxutduran (R.Yusifoğlu); Yun (R.Yusifoğlu); Atım, gəl! (R.Yusifoğlu); yazıçı; Yunus Oğuzun əsərləri Azərbaycan ədəbiyyatının klassik Bala ceyran (M.Cəlal); Ağacdələn (R.Yusifoğlu); Qarğa və qrafin nümunəsinə çevrilir; Yunus Oğuzun “Nadir şah”ı tilsimi qırdı; (L.Tolstoy); Toyuq və qaranquş (L.Tolstoy); Kirpi və Tülkü; “Nadir şah” əvəzsiz tarixi əsərdir; Yunus Oğuz tarixi şəxsiyyət- Kəpənək (N.Xəzri); Mən rəngləri tanıyıram (Z.Xəlil); Arılar nə lərlə tarixə düşəcək; Yuxusuz gecələrin işığı; Tanınmış elm və deyirlər; Şirin ev (T.Ağayev); Biz nələri öyrəndik. söz adamları; “Türkün gizli tarixi”ni açıb ortaya qoydular.

147 148 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2011 2012 73. Tarixiliyin müasirliyi... və müasirliyin tarixiliyi / 74. Azərbaycan dili : ümumtəhsil məktəblərinin 11-ci sinfi Nizami Cəfərov; red. D.Osmanlı. – Bakı: Elm və təhsil, 2011. – üçün dərslik / T.İ. Hacıyev, N.Q.Cəfərov, N.M.Xudiyev; elmi 198, [2] s.: portr. red. T.Müzəffəroğlu; rəy.: E.Əzizov [və b.]; metodik cəhətdən Kitabda millət vəkili, Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü, işləyən Ə.Abbasov. – Bakı: Aspoliqraf, 2012. – 159 s. Əməkdar elm xadimi, professor Nizami Cəfərovun son illərdə Kitabın içindəkilər: Mənim dövlət dilim; Dilin quruluşu. müxtəlif mətbuat orqanlarında dərc olunmuş elmi-kütləvi məqalə- Morfoloji quruluş: İsim; Sifət; Say; Əvəzlik; Fel; Zərf; Köməkçi ləri və mübahisələri daxil edilmişdir. nitq hissələri. Sintaktik quruluş: Söz birləşməsi və cümlə; Cümlə Kitabın içindəkilər: Bir neçə söz; Azərbaycan xalqının üzvləri; Xitab; Mürəkkəb cümlə. Üslubiyyat: Üslub haqqında tarixi... Ümummilli idealları... və Azərbaycançılıq ideologiyası; məlumat; Azərbaycan ədəbi dilinin üslubları; Bədii üslub nədir?; “Azərbaycanlı” anlayışının təşəkkülü və Azərbaycan Xalqının Sözün poetik funksiyası (poetizm); Bədii ifadə vasitələri (məcaz- təfəkküründə “Vətən” anlayışı; Azərbaycançılıq və Azərbaycan- lar); Elmi üslub nədir?; Sözün terminoloji funksiyası (termin); şünaslıq... Əliyevçilik və Əliyevşünaslıq; Azərbaycan türklərinin Elmi üslubun müxtəlif elm sahələri üzrə təzahürləri; Publisistik təfəkküründə Nuhun tufanı; Rumi ki dedin, Qəziyyə məlum; Əli üslub nədir?; Publisistik üslubun digər funksional üslublarla bəy Hüseynzadə, yaxud millətin romantik mütəfəkkiri....; Həmid əlaqəsi; Məişət üslubu nədir?; Məişət üslubunun yaranma şəraiti; Araslı, yaxud ədəbiyyatımızın tarixçisi; Böyük yazıçıya məktub; Rəsmi-işgüzar üslub nədir?; Rəsmi sənədlərin dili; İşgüzar sənəd- Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı, yaxud bir dərslik haqqında bir lərin dili; Sənəd dilində rəsmi və qeyri-rəsmi ifadələr; Üslubların neçə söz; Poema sənəti... və N.Həsənzadənin poemaları; “Nuru ayrılma və birləşmə xüsusiyyətləri; Fərdi üslub. 5-11-ci siniflərdə Paşa” – poema-dastan, yaxud poema-simfoniya; Misir müəllim; keçilənlərin təkrarı və sistemə salınması: Azərbaycan Respublika- Professor Qəzənfər Kazımova açıq məktub; Vaqif Səmədoğluna sında dövlət dili haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunu; açıq məktub; Şairin nəsri, dramaturgiyası və publisistikası; Çingiz Ümumtəhsil məktəblərinin 11-ci sinfi üçün “Azərbaycan dili” Əlioğlu: Çərçivənin çərçivəsizliyi, yaxud çərçivəsizliyin çərçivə- fənni üzrə proqram. si; Azərbaycan dilçiliyinin xanımları... və professor Nigar Vəliye- va; “Dolu” ədəbiyyatın “Qarabağnamə”sidir; “Əmir Teymur”un 75. Azərbaycan dili: ümumtəhsil məktəblərinin 10-cu sinfi tarixiliyi... və müasirliyi; Şair Barat Vüsala açıq məktub; Fərdi üçün dərslik / T.İ.Hacıyev, N.Q.Cəfərov, N.M.Xudiyev; elmi red. hisslər... və sosial xarakterlər; Abdulhamit Avşar... və onun T.Müzəffəroğlu; rəy.: E.Əzizov [və b.]; metodik cəhətdən işləyən “Azərbaycan yazıları”; İlk və son arasında; Tənqidin tənqidçisi; Ə.Abbasov. – Bakı: Aspoliqraf, 2012. – 143 vs. AMEA-nın müxbir üzvü, Atatürk Mərkəzinin müdiri, millət Kitabın içindəkilər: 5-9-cu siniflərdə keçilmişlərin təkrarı. vəkili, Prof. Dr. Nizami Cəfərov; “Cəmiyyət və din” qəzetinin Dil haqqında ümumi məlumat: Dil nədir?; Dilin funksiyaları; Ya- AMEA-nın müxbir üzvü, Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin zı; Dilçilik və onun digər elmlər içərisində yeri; Azərbaycan dili sədri, Azərbaycanda Atatürk mərkəzinin müdiri Nizami Cəfərova haqqında ümumi məlumat; Azərbaycan Respublikasının dövlət müraciəti; Nizami Cəfərov: “Atatürkçülük istinad edə biləcəyimiz dili; Türk dilləri ailəsi; Azərbaycan dilinin morfoloji quruluşu; ən möhkəm ideya təməllərindəndir”; Azərbaycanda Atatürk Dil və mədəniyyət. Dil və xalqın tarixi. Azərbaycan dilinin quru- mərkəzi – 10. luşu: Fonetika. Fonem anlayışı; Azərbaycan dilində vurğu; İnto-

149 150 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov nasiya; Söz əsas dil vahidi kimi. Sözün leksik və qrammatik, 77. Ədəbiyyat: ümumtəhsil məktəblərinin 8-ci sinfi üçün həqiqi və məcazi mənaları; Dilin lüğət tərkibində tarixi dəyişik- dərslik / Nizami Cəfərov (elmi red.), N.Araslı, S.Hüseynoğlu; liklər; Əsl Azərbaycan sözləri və alınma sözlər; Ümumişlək və rəy.: B.Həsənli, Q.Əmircanova. – [Bakı]: Xəzər, 2012. – 222, [2] ümumişlək olmayan sözlər; Azərbaycan dilinin frazeoloji vahid- s.: portr. ləri; Azərbaycan dilində söz yaradıcılığının əsas üsulları. Nitq Kitabın içindəkilər: Giriş; Qədim türk, yaxud ümumtürk mədəniyyəti: Nitq mədəniyyəti anlayışı; Nitq mədəniyyəti milli ədəbiyyatından: Qədim türk ədəbiyyatı; Dünyanın yaranması; mədəniyyətin tərkib hissəsidir; Nitqin düzgünlüyü, dəqiqliyi və Döyüş türküsü. Qədim dövr Azərbaycan ədəbiyyatından: “Dədə ifadəliliyi; Nitq mədəniyyətinin ümumi (ictimai) və xüsusi (fərdi) Qorqud” dastanı; Qazan bəyin oğlu Uruz bəyin dustaq olduğu məsələləri; Dil, nitq və nitq fəaliyyəti; Azərbaycan ədəbi dili; boy; Nizami Gəncəvi; Sultan Səncər və qarı; İmadəddin Nəsimi; Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin normaları; Fonetik norma; Mövsimi-novruzü-neysan; Şah İsmayıl Xətayi; Bahariyyə; Leksik norma; Dilimizin tərkibində özləşmə meyilləri; Qramma- Məhəmməd Füzuli; Padişahi-mülk. Yeni dövr Azərbaycan tik norma; Nitq normalarının tarixiliyi; Nitq istisnaları; natiqlik ədəbiyyatından: “Koroğlu” dastanı; Koroğlu ilə Bolu bəy; Molla sənəti; Nitq etiketləri; Ümumtəhsil məktəblərinin 10-cu sinfi Pənah Vaqif; Hayıf ki, yoxdur...; Qasım bəy Zakir; Durnalar; üçün “Azərbaycan dili” fənni üzrə proqram. Mirzə Fətəli Axundzadə; Hacı Qara; Aşıq Ələsgər; Dağlar; Seyid Əzim Şirvani; Müctəhidin təhsildən qayıtması; Cəlil Məmmədqu- 76. Azərbaycan xalqının tarixi və ya “tərcümeyi-hal”ı / luzadə; Qurbanəli bəy; Mirzə Ələkbər Sabir; Bir cibimdə əskina- Nizami Cəfərov; red. D.Osmanlı; Azərbaycanda Atatürk Mərkə- sım; Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev; Mirzə Səfər; Məhəmməd zi. – Bakı: İrfan, 2012. – 62, [2] s. Hadi; Türkün nəğməsi; Məhmət Akif; İstiqlal marşı; Ümumtəhsil Kitabda Azərbaycan xalqının təşəkkülü, Azərbaycan xalqının məktəblərinin VIII sinfi üçün Ədəbiyyat proqramı; İfadəli oxuda milli azadlıq uğrunda mübarizəsi, müstəqil Azərbaycan dövləti- istifadə edilən şərti işarələr. nin qurulması və s. haqqında məlumat verilmişdir. Kitabın içindəkilər: Ön söz; I. Azərbaycan xalqının təşəkkü- 78. Ədəbiyyat: ümumtəhsil məktəblərinin 10-cu sinfi üçün lü: 1.Türklər. Onların bölünməsi və yenidən bölünməsi; 2.Azər- dərslik / Nizami Cəfərov (elmi red.), T.Kərimli, Z.Əsgərli, A.Ba- baycanın türkləşməsi. Və Azərbaycan xalqının təşəkkülünün baş- kıxanova; rəy.: B.Həsənli [və b.]. – Bakı: Çaşıoğlu, 2012. – 174, [2] s. laması; 3. Qıpçaqlar. Oğuz-səlcuqlar. Və Azərbaycan; II. Azər- Kitabın içindəkilər: Giriş; Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyya- baycan xalqının milli azadlıq (müstəqillik) uğrunda mübarizəsi: tı; Qədim dövr Azərbaycan ədəbiyyatı; “Dədə Qorqud” eposu; 1.Azərbaycan intibahı. Və onun nəticələri; 2.Milli demokratik Nizami Gəncəvi; Orta dövr Azərbaycan ədəbiyyatı; İmadəddin hərəkat. Və Azərbaycan xalqının milli birlik, dövlət müstəqilliyi Nəsimi; Şah İsmayıl Xətayi; Məhəmməd Füzuli; Yeni dövr uğrunda mübarizəsi; 3.Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti. V. Azər- Azərbaycan ədəbiyyatı; I mərhələ. XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan baycan xalqının milli dövlətçilik ideallar; III.Müstəqil Azərbay- ədəbiyyatı; “Koroğlu” eposu; Molla Pənah Vaqif; II mərhələ. can dövlətinin qurulması. Azərbaycan xalqının milli birlik (və XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı; Qasım bəy Zakir; Mirzə Fətəli dövlətçilik) ideallarının təntənəsi. 1. Ümummilli lider. Azərbay- Axundzadə; Seyid Əzim Şirvani; Aşıq Ələsgər; Ümumtəhsil can xalqı. Və Azərbaycan Respublikası; 2.Azərbaycan Respubli- məktəblərinin X sinifləri üçün ədəbiyyat proqramı. kası. Və dünya azərbaycanlıları; Son söz.

151 152 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

79. Ədəbiyyat: ümumtəhsil məktəblərinin 11-ci sinfi üçün Yaqubdan yazanda; Müasir ədəbi proses, yaxud “fövqəladə və- dərslik / Nizami Cəfərov, İ.Həbibbəyli, N.Əliyeva, A.Bakıxanova; ziyyət”də düşüncələr; Azərbaycan xalqının ədəbi mədəniyyəti: elmi red.: N.Nəcəfov, S.İbrahimov; rəy.: H.Şahbəndəyev [və b.]. genezisdən tipologiyaya. –Bakı: Çaşıoğlu, 2012. – 173, [3] s. Kitabın içindəkilər: Giriş; Yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatı. 81. Zəhmətkeş alim, tanınmış dilçi-türkoloq / Nizami III mərhələ. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan ədəbiyyatı: Cəlil Cəfərov; red. D.Osmanlı; Azərb. Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Elm Məmmədquluzadə; Mirzə Ələkbər Sabir. Ən yeni dövr Azərbay- və təhsil, 2012. – 135, [1] s.: portr., şək. can ədəbiyyatı. I mərhələ. XX əsrin 10-cu illərinin sonlarından Kitabda Azərbaycan dilçiliyində, eləcə də türkologiyada 50-ci illərə qədər Azərbaycan ədəbiyyatı: Hüseyn Cavid; Cəfər özünəməxsus tədqiqatları və araşdırmaları ilə diqqəti cəlb edən Cabbarlı; Səməd Vurğun; Məhəmmədhüseyn Şəhriyar; Mir Cəlal. filologiya elmləri doktoru, professor M.N.Çobanovun həyat yolu, II mərhələ. XX əsrin ortalarından bu günə qədər Azərbaycan elmi pedaqoji və ictimai fəaliyyəti geniş şəkildə öz əksini ədəbiyyatı: Rəsul Rza; Mirzə İbrahimov; İlyas Əfəndiyev; İsma- tapmışdır. yıl Şıxlı; Bəxtiyar Vahabzadə; Proqram. Kitabın içindəkilər: Giriş; Zəhmətkeş alim, tanınmış dilçi- türkoloq; Prof. M.N.Çobanovun elmi-pedaqoji fəaliyyəti haqqın- 80. Seçilmiş əsərləri: 5 cilddə / Nizami Cəfərov; köçürən da həmkarlarının dedikləri; Xalqlar dostluğunun carçısı; “Bir olsa H.Şərqi (Soytürk). – Cild 2: Azərbaycanşünaslıq. – Tehran: Alp- yoldaşın, dostun əməli”; Sözün ucalıq zirvəsi; Prof. M.Çobano- Bakı elm nəşriyyatı, 2015. – 274 s. – Kitab ərəb əlifbası ilə Azər- vun elmi-ictimai fəaliyyəti haqqında məlumatlar; “Ünvanlar”dan baycan dilindədir. qeydlər!; Alim və vətəndaş; Alimin qısa anketi; Təltiflər; Biblio- Kitabın içindəkilər: Ön söz, yaxud Azərbaycan ədəbiyyatı- qrafiya; Bioqrafik məlumat. nın tarixi; Azərbaycan xalq ədəbiyyatının şah əsəri; Nizami Gəncəvi; Üç hökmdar, üç şair; Kişvəri; Füzulidən Vaqifə qədər; 2013 Azərbaycan intibahı: problemlər, mülahizələr..; Koroğlunun 82. Açıq məktublar / Nizami Cəfərov; red. D.Osmanlı.- poetikası; Vidadidən Vaqifə qədər (janr texnologiyalarının Bakı: AzAtaM, Elm və təhsil, 2013. – 161, [3] s. inkişafı); “Ələsgərəm, hər elmdən halıyam”; Azərbaycan ədəbiy- Kitabda müəllifin müxtəlif illərdə elm, mədəniyyət və sənət yatı: şimalda və cənubda; 20-ci əsr Azərbaycan ədəbiyyatı; xadimlərinə ünvanladığı açıq məktublar toplanıb. Səməd Vurğun; Azərbaycan legion ədəbiyyatı; İsmayıl Şıxlı, Kitabın içindəkilər: Ön söz, yaxud məktub janr kimi; yaxud mənalı ömrün dastanı; Bəxtiyar Vahabzadə, yaxud millətin Oxucuya məktub; Akademik İqrar Əliyevə açıq məktub; Böyük şairi; Hüseyn Arif dünyası; Akademik Bəkir Nəbiyevin yaradıcı- yazıçıya məktub; Akademik Ağamusa Axundova açıq məktub; lıq yolu; Həyat dəryasının ədəbiyyat gəmiçisi; İsa Muğanna Akademik Vasim Məmmədəliyevə açıq məktub; Vidadi Babanlı- məlumluqdan məchulluğa; İsa Hüseynov (Muğanna)... və idealla- ya açıq məktub; Türklərin pravətənləri haqqında, yaxud akademik rı; Azərbaycanın ədəbiyyat filosofu; Nəriman Həsənzadə tarixi- Mirfatıx Zəkiyevə açıq məktub; Xalq yazıçısı Elçinə açıq mək- mizin taleyi, taleyimizin tarixi; Anar; Klassiklərdən müasirlərə tub; Professor Qəzənfər Kazımova açıq məktub; Professor Yəhya qədər; Fərman Kərimzadə; Yazıçı, publisist...və milli ictimai Kərimova açıq məktub; Xalq şairi Zəlimxan Yaquba açıq mək- xadim; Nüsrət Kəsəmənli: sevən şair, sevilən şair; Zəlimxan tub; Ayaz Vəfalıya açıq məktub; Vaqif Səmədoğluna açıq mək-

153 154 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov tub; “Cəza” müəllifinə açıq məktub; Bugünkü yazı dilimiz, yaxud Lider Heydər Əliyevin Azərbaycançılıq görüşləri; Heydər “Gün” qəzetinə açıq məktub; Yazıçı Afaq Məsuda açıq məktub; Əliyevin “Dil siyasəti”; Müasir Azərbaycan Dövlətinin banisi Professor Səməd Seyidova açıq məktub; Şair Vaqif Bəhmənliyə Heydər Əliyevdən onun davamçısı İlham Əliyevə; Heydər Əliyev açıq məktub; Mehriban xanım Ələkbərzadəyə açıq məktub; Şair və Azərbaycançılıq tərbiyəsi; Natiqlik sənətinin mahir ustadı: Barat Vüsala açıq məktub; Tənqidçi Əsəd Cahangirə açıq mək- Heydər Əliyev; Azərbaycan xalqının tarixi... Ümummilli ideal- tub; Tunar Anaroğluna açıq məktub; Rüstəm İbrahimbəyova açıq lar... və Azərbaycançılıq ideologiyası Azərbaycanda milli döv- məktub. lətçilik təfəkkürünün formalaşması; Türk dünyası birliyinin stra- tegiyası: Heydər Əliyevdən İlham Əliyevə; Azərbaycan Prezi- 83. Atatürkün Azərbaycan siyasəti: öz dili ilə / Nizami denti Heydər Əliyevin “Azərbaycan xalqına müraciəti”ndə Azər- Cəfərov, Mehmet Akif Tural; red. Ş.Əliyev; lahiyə rəh. D.Os- baycanşünaslıq məsələlərinin qoyuluşu (2000); Azərbaycan xal- manlı; Türk Dünyası İnfo İctimai Birliyi.- Bakı: QHT, 2013. – qının milli birlik, ərazi bütövlüyü və dövlət müstəqilliyi uğrunda 92, [4] s. – Mətn Azərbaycan və türk dillərindədir. mübarizəsi; “Dünya Azərbaycanlılarının 1 qurultayı” və azərbay- Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucusu Mustafa Kamal Atatürkün cançılığın yenidən təşəkkülü; Azərbaycan diasporu; “Xaricdə nitq, çıxış və mülahizələri əsasında hazırlanmış kitab-toplu böyük yaşayan Azərbaycanlılarla bağlı Dövlət siyasəti haqqında qanun” öndərin Azərbaycan siyasətini əks etdirir. və Azərbaycançılıq ideologiyası; Türkologiyada siyasiləşdirmə meyillərinin gücləndirilməsi; Dünyanın görkəmli siyasətçiləri və 84. Azərbaycanşünaslığın əsasları: ali məktəblər üçün dərs dövlət xadimləri Heydər Əliyev haqqında. II Bölmə. Azərbaycan- vəsaiti / Nizami Cəfərov, M.Çobanov, Q.Paşayeva; red. N.Məm- şünaslığın atributları: Ümumi məlumat. III Bölmə. Azərbaycan- mədli; rəy.: A.M.Piriyev, M.Ə.Əfəndiyev. – Bakı: AzAtaM, Türk dilinin təşəkkülü tarixi: Azərbaycan tarixində subyektiv 2013. – 349, [3] s. baxışlar; Azərbaycan-türk dilinin dövlət statusu haqqında; Kitabın içindəkilər: Bir neçə söz; Giriş. Azərbaycançılıq Azərbaycan-türk dilinin təsir dairəsi; Azərbaycan-türk dilinin probleminin yaranması zərurəti və onun inkişafı; “Azərbaycanşü- tədqiqata cəlb olunması tarixi; Azərbaycanın klassik mütəfək- naslığın əsasları” fənninin yaradılması zərurəti və digər elmlər kirləri və azərbaycanşünaslıq; “Sürgünlə söhbət”; Azərbaycanda sırasında mövqeyi; “Azərbaycanşünaslığın əsaslari” fənninin ma- Milli Mədəniyyətin təşəkkülü tarixi. IV Bölmə. Azərbaycan-Türk hiyyəti, məqsəd və vəzifələri; Təhsil müəssisələri və azərbaycan- xalqının tarixinə dair: Azərbaycan xalqının milli intibahı; Tarixi çılıq; “Azərbaycanşünaslıq” müasir mərhələdə; Azərbaycançı- azərbaycan dövlətləri və dövlət qurumları; Ən yeni dövr Azər- lığın və azərbaycanşünaslığın əsas şərtləri; “Vətən”, “vətəndaş” baycan dövlətləri; Azərbaycan xalqının tarixi və ya “tərcümeyi- və “vətənpərvərlik” anlayışları; Xalqın ana dilində özünü təqdim hal”ı. V Bölmə. Ümumi Türkoloji Problemlər Türklüyümüzün etməsinin əsas istiqamətləri. I Bölmə. Ümummilli Lider Heydər yenidən oyanışı: Tarixə öz imzasını atmış qədim xalqlar: Əliyevin strateji və azərbaycançılıq görüşləri: Azərbaycanda Mil- Şumerlər, türklər; Şumer-altay-türk dilləri ailəsi; Ən yeni dövrdə li Zabit kadrlarının hazırlığı mərhələsi (1970-1990); Azərbaycan- türk dünyası qloballaşma ərəfəsində; Ədəbiyyat. da ordu quruculuğunun Naxçıvan mərhələsi (1990-1993-cü illər); Azərbaycanda Milli Ordu yaradılması və ordu quruculuğunda 85. Professor Gövhər Baxşəliyeva / Nizami Cəfərov; red. islahatların həyata keçirilməsi (1993-2003-cü illər); Ümummilli D.Osmanlı.- Bakı: AzAtaM, [Elm və təhsil], 2013. – 98, [2] s.: portr.

155 156 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Kitab filologiya elmləri doktoru, professor, Beynəlxalq Elm- 90. Mirəfsəl Təbib və ya bir şairin poetikası / Nizami lər Akademiyasının həqiqi üzvü, “Qızıl qələm” mükafatı laureatı, Cəfərov, N.İsrafilqızı; red. D.Osmanlı.- Bakı: AzAtaM, [Elm və klassik və müasir ərəb ədəbiyyatı, müqayisəli ədəbiyyatşünaslıq, təhsil], 2014. –147, [1] s.: portr. ədəbi əlaqələr və mətnşünaslıq üzrə mütəxəssis Gövhər Baxşəliye- Kitab şair Mirəfsəl Təbibin (həkim Mirəfsəl Babayev) yara- vanın həyat və elmi fəaliyyətinə yeni bir baxışdır. dıcılığından bəhs edir.

*** 91. Tarixin tərcümeyi-halı / Nizami Cəfərov; elmi red. 86. Boas, F. “Amerika hindu dillərinə dair əl kitabı”na giriş / N.Məmmədli; red. D.Osmanlı; elmi məsl. N.Həsənzadə. – Bakı: Frans Boas; tərc. ed. Nizami Cəfərov. – Bakı: AzAtaM, 2013. – 30 s. Elm və təhsil, 2014. – 263 s. Kitabda Nizami Cəfərovun son illərdə qələmə aldığı elmi, 2014 elmi-publisistik məqalələri daxil edilmişdir. 87. Azərbaycan xalqının tarixi və ya “tərcümeyi-hal”ı = Kitabın içindəkilər: Ön söz; Tarixin metafizikası; Azərbay- История или биография Азербайджанского народа = “Auto- can xalqının tarixi və ya “tərcümeyi-hal”ı; Türkologiyanın müasir biography” or history of Azerbaijan people / Nizami Cəfərov; problemləri; Azərbaycan dili qloballaşan dünyada; Qırğızlar və [rus dilinə tərc. ed. A.Ələkbərova; ingilis dilinə tərc. ed. S.Əli- Qırğızıstan; Mirzə Ələkbər Sabirin “Fəxriyyə”si; Əli bəy yev]; red. D.Osmanlı. – Bakı: AzAtaM, [Elm və təhsil], 2014. – Hüseynzadə, yaxud millətin romantik mütəfəkkiri; Həmid Araslı, 141, [3] s. yaxud Azərbaycan ədəbiyyatının tarixçisi; Mir Cəlal müəllim; İsa Kitab Azərbaycan xalqının təşəkkülü tarixindən bəhs edir. Muğannanın həqiqəti, yaxud həqiqətin İsa Muğannası; Xalq şairi Nəriman Həsənzadə; “Köhnə kişi”nin dili; Böyük alim, yaxud 88. Hidayət / Nizami Cəfərov; red. D.Osmanlı. – Bakı: elmdə tarix yaradan insan; Qəzənfər Paşayev və ya yeddicildlik AzAtaM, 2014. – 39, [1] s.: portr. yaradıcılıq; Ədəbiyyat yaradıcısı, metodoloqu və təəssübkeşi: Kitabın içindəkilər: Bir neçə söz; Cığırlar haraya aparır; Xalq şairi Zəlimxan Yaqub; Aqil Abbas, yaxud onun özü və Hidayətin “Seçilmiş əsərləri”nə ön söz; Şairin nəsri, dramaturgi- sözü; Tarixi kitabın tarixi tərcüməsi; Daha bir “tarix” daha bir yası və publisistikası; Əlavə: Gözəl oğlan həm də böyük istedad yalan. imiş. 92. Tarixin tərcümeyi-halı / Nizami Cəfərov. – Tehran: 89. Hüseynbala Mirələmovun yaradıcılığı və ya ədəbi Xudafərin, 2014. – 285 s. Kitab ərəb əlifbasında Azərbaycan tərcümeyi-halı: [monoqrafiya] / Nizami Cəfərov; elmi red. və ön dilindədir. söz İ.Həbibbəyli; red. D.Osmanlı. – Bakı: AzAtaM, 2014. – 478 s. Kitabın içindəkilər: Ön söz, yaxud mənəvi-ictimai mühitin 93. Zəlimxan Yaqub / Nizami Cəfərov; red. D.Osmanlı. – bədii dərki (İsa Həbibbəyli); Giriş; I. Hekayələr; II. Povestlər; III. Bakı: AzAtaM, 2014. –61, [3] s.: portr. Romanlar; IV. Dramaturgiya; V. Yazıçının siyasi publisistikası; Kitabın içindəkilər: Bir neçə söz (müəllifdən); Zəlimxan VI. Yazıçının dil-üslub texnologiyaları. Yaqubdan yazanda; Xalq şairi Zəlimxan Yaquba açıq məktub; Zəlimxan Yaqub; Təbrik əvəzi.

157 158 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2015 ri; Füyuzatçılıq azad Azərbaycan idealının əsasıdır; Azərbaycan 94. Azərbaycan dili və dil tarixinə dair / Nizami Cəfərov. mədəniyyəti: dünən, bu gün, sabah; Ədəbi dilin tarixinə dair; –Tehran: Perk-nur, 2015. – 477 s. Kitab ərəb əlifbasında Tədqiqat davam edir; Azərbaycan yalvarışları lüğəti; Ferdinand Azərbaycan dilindədir. de Sössür. Kitabın içindəkilər: Giriş, yaxud Azərbaycan dili tarixinin metodoloji problemləri; Azərbaycan türkcəsinin təşəkkülü tarixi- 95. Elçin / Nizami Cəfərov; red. D.Osmanlı.- Bakı: AzAtaM, nə dair; Azərbaycan dilində cümlənin struktur semantik təkamü- 2015. – 67, [1] s.: portr. – (Portret cizgiləri). lü; “Kitabi Dədə Qorqud”un dili; Füzulinin dili; Azərbaycan türk- Kitabda Elçinin bədii, elmi və publisistik yaradıcılığı Azər- cəsinin milliləşməsi tarixi; Azərbaycan ədəbi dili: funksional baycan ədəbi-ictimai təfəkkürünün XX əsrin sonu XXI əsrin əv- üslubların təşəkkülü; Türkologiyanın müasir problemləri; Azər- vəllərində Azərbaycan hüdudlarını keçərək dünya miqyasına çıx- baycan dili qloballaşan dünyada; Azərbaycan ədəbi dili: şimalda mış mükəmməl ideya-estetik, intellektual və humanitar hadisələ- və cənubda; Azərbaycan dili, türk dili, yoxsa Azərbaycan türkcə- rindən bəhs edir. si?; Azərbaycan türk dili; Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi; Azərbay- Kitabın içindəkilər: Bir neçə söz; Klassiklərdən müasirlərə can ədəbiyyatının dövrləşməsi; Azərbaycan ədəbiyyatının intiba- qədər; Xalq yazıçısı Elçinə açıq məktub; Ədəbiyyat yaradıcısı, hı; Azərbaycan ədəbiyyatı: güney və quzeydə; Azərbaycan ədəb- metodoloqu və təəssübkeşi; Elçinin cümləsi; Tarixin müasirliyi iyyatının şah əsəri; Nizami Gəncəvi; Üç hökmdar, üç şair; və ya “Baş”ın metafizikasından “O”nun apokalipsisinə. Kişvəri; Füzulidən Vaqifə; Azərbaycan intibahı: problemlər, mülahizələr; Koroğlunun poetikası; Vidadidən Vaqifə qədər; 96. Gülağa Tənhanın poeziyası / Nizami Cəfərov; elmi red. Ələsgərəm hər elmdən halıyam; XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı N.Həsənzadə. – Bakı: Çaşıoğlu, 2015. – 91, [1] s. tarixi aşağıdakı aşırımlardan ibarətdir; Müasir ədəbi proses, Kitabda şair Gülağa Tənha yaradıcılığının ümumi mənzərəsi yaxud “fövqəladə vəziyyət”də düşüncələr; Azərbaycan xalqının canlandırılmış, ideyaları, üslub texnologiyaları barədə məlumat ədəbi mədəniyyəti: genezisdən tipologiyaya; Ön söz, yaxud türk- verilmişdir. ologiyanın tarixindən; Ümumtürk ədəbi dili (türk): təşəkkülü, Kitabın içindəkilər: Poetik səmimi duyğular; Ön söz; təkamülü, tənəzzülü; Bu gün ümumtürk ədəbi dili mümkündür- I.Vətən, ay vətən!..; II. Mənim məhəbbətim, mənim varımdı; III. mü?; Tanrıçılıqdan islama; Xanım, hey!; Ümumtürk ədəbiyyatı Dərd yükünü Tənha çəkdi; IV. İman tapdım, bəndə oldum; V. tarixi: problemlər, mülahizələr; Ümumtürk ədəbiyyatı tarixinin Dünya öz işindədi; VI. Gülağa Tənhanın poemaları; XII. Gülağa etüdləri; Azərbaycan türkcəsinin təşəkkülü: differensiasiya, yoxsa Tənhanın poetik forma axtarışları və dil-üslub texnologiyaları; inteqrasiya?; Türk müsəlman mədəniyyəti; Azərbaycan xalqının Ön söz. təşəkkülü və yaxud tərcümeyi-halı; Ön söz, Azərbaycanşünaslı- ğın müasir problemləri; Azərbaycan (tarixi-kulturoloji mülahizə- 97. Hidayət / Nizami Cəfərov; red. D.Osmanlı.- Bakı: lər); Azərbaycanın etnik tarixi: problemlər, mülahizə; Azərbay- AzAtaM, [Elm və təhsil], 2015. –159, [1] s.: portr. can... Azərbaycanın türkləşməsi... və Azərbaycan xalqının təşək- Kitabda Hidayət Orucovun poeziyası, şairin nəsri, həyatın külü; Milli dövlətçilik təfəkkürünün formalaşması; Eposdan dramatizmindən sənətin dramaturgiyasına, publisistik təfəkkürün “kitab”a; Azərbaycanda milli mədəniyyətin təşəkkülü mərhələlə- miqyası haqqında mövzular verilmişdir.

159 160 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Kitabın içindəkilər: Giriş; Hidayətin poeziyası; Şairin nəsri; İlhamla” adlı elmi-nəzəri sessiya; Ön söz (Sona Vəliyevanın Həyatın dramatizmindən sənətin dramaturgiyasına; Publisistik “Azərbaycançılıq milli ideologiya və ədəbi-estetik təlim kimi” təfəkkürün miqyası. kitabı); Mən siyasi düşünürəm (Q.Təbrizi ilə söhbət); İsmayıl Şıxlı, yaxud müdrikliyin poetikası; Musa Ələkbərli... və onun 98. Qənbər Şəmşiroğlu: şair, nasir, publisist / Nizami sevgi fəlsəfəsi...; “Tənqidçi” Əsəd Cahangirə açıq məktub; Ön Cəfərov; nəşrə haz. və red. F.Ramazanoğlu.- Bakı: Elm və təhsil, söz (Georq Hazai); Mir Cəlalın hekayələri; Tariximizin tədqiqinə 2015. – 207, [1] s. dair; Mən Abbasam, Abdullanın oğluyam...; Milli dil təfəkkürü Kitabda şair, naşir, publisist, “Aşıq Şəmşir” Mədəniyyət yaxud “yoxsulluğ”un fəlsəfəsi; Bir millətin iki oğlu, yaxud millət Ocağı İctimai Birliyinin sədri, Respublika Ağsaqqallar Məclisi öz oğulları ilə özünə dönür; “Kitab” haqqında kitab; Danışıq dili: İdarə Heyətinin və Yazıçılar Birliyinin üzvü, Dədə Şəmşir “mən”in müraciət mədəniyyəti; “E... sən hardan biləsən...”; yadigarı Qənbər Şəmşiroğlunun həyat və ədəbi yaradıcılığından “Arzu-ümid daha güclüdür”; Yol (elimizdən, günümüzdən); Et- söhbət açılır. nik münaqişələrdən milli birliyə; Bir şeirin poetikası (N.Həsənza- Kitabın içindəkilər: Ön söz; I.Qənbər Şəmşiroğlunun poezi- dənin “Dilənənlər” şeiri haqqında); Milli yazıçı fenomeni forma- yası; II.Qənbər Şəmşiroğlunun nəsri; III. Qənbər Şəmşiroğlunun laşır; Erməni kapitalına və erməni hiyləsinə aldanan bəzi iş adam- publisistikası; Qənbər Şəmşiroğlu yaradıcılığından nümunələr: ları Türkiyənin dövlət mövqeyindən çıxış edə bilməzlər; Bir Gəzib gəlmişəm; Qalmayıb; Mən qocalmışam; Sən elədin; Ay adam yol gedir məndən qabaqda...; Ədəbiyyatımızın tədrisi: prob- xanım; Qalib; Gedər; Qaldı; Bənövşə; Evi yıxılsın; Nigaranam; lemlər, mülahizələr; Tələbəlikdən dekanlığa qədər keçən yol; Dünya. Vicdan susmayanda yaxud V.Babanlının “Ömürlük cəza”sı; Vətənə siyasi cəhətdən bağlanmaq lazımdır; Çağdaşlığın siması- 99. Seçilmiş əsərləri: 5 cilddə / Nizami Cəfərov. – Cild 5: gələcəyin lideri; Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ müna- Azərbaycanşünaslıq. – Tehran: Adlim nəşr, 2015. – 412 s. Kitab qişəsini danışıqlar yolu ilə həll etməliyik; Ali məktəb, tələb... və ərəb əlifbası ilə Azərbaycan dilindədir. müəllim; Dilçiliyə dəyərli hədiyyə; Qiymətli tədris vəsaiti; Ədəbi Kitabın içindəkilər: Ədəbiyyat siyasəti, yaxud ədəbiyyatdan dilin tarixinə dair; Tədqiqat davam edir...; Xilaskar Türk ordusu- siyasətə; Müdrikliyin fəlsəfəsi, yaxud filosofların müdrikliyi; nun Bakı zəfəri; Şərq və Qərb dialoqu: Qloballaşma prosesi və H.İmanov, A.Əhədovun “Orta əsr islam şərqində fəlsəfi fikir” ki- Azərbaycan mədəniyyəti; Ayaz Vəfalıya açıq məktub; Azərbay- tabına ön söz; Sən qələm Rüstəmisən; Elm dəryası; Məsih Ağa can yalvarışları lüğəti; Azərbaycan xalqının öz ərazi bütövlüyü Məhəmmədinin “Tədqiqlər və tərcümələr” kitabına ön söz; uğrunda mübarizəsi tarixinə dair; Aşıq sənətinin sistemi: inovar- Ədəbiyyat ‒ ədəbiyyata qədər və ədəbiyyatdan sonra; Fərhad yat, struktur və funksional diaxron elementləri; Ferdinand de Ağazadə kim idi?; Kür üstündə Kəsəmən... və onun yazıçı övladı; Sössür: “Ümumi dilçilik kursu”. Bilirsənmi, ürəyimdən; Mehriban xanım Ələkbərzadəyə açıq məktub; Rusdilli Azərbaycan poeziyasında Azərbaycan dili ele- 100. Səməd Vurğun... Və Səmədoğlular / Nizami Cəfərov; mentləri haqqında bəzi qeydlər; Hardan baxsan görünən işığın red. D.Osmanlı. – Bakı: AzAtaM, [Elm və təhsil], 2015. – 107, şəkli; Ön söz (Hidayət); Prezident seçkiləri ilə bağlı “Sabaha [1] s.: portr.,

161 162 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Kitaba müəllifin Səməd Vurğuna, Yusif və Vaqif Səmədoğ- 103. Etnoloji etüdlər / Nizami Cəfərov; elmi red. R.Kamal; lulara, Aybəniz Vəkilovaya həsr olunmuş, müxtəlif illərdə qələ- red. D.Osmanlı; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Elm və mə alaraq çap etdirdiyi məqalələr daxildir. təhsil, 2016. –107, [1] s. Kitabın içindəkilər: Ön söz; Səməd Vurğun; Azərbaycançılıq Kitabın içindəkilər: Ön söz və ya “etnos” anlayışı haqqında; ideologiyası və Səməd Vurğunun Azərbaycançılıq idealları; Yusif Etnoşünaslığın müasir problemləri; Lev Qumilyovun “passionar- və Səmədoğlu; Vaqif Səmədoğluna açıq məktub; Şairin şöhrəti, lığ”ı; Böyük avriasiyanın “vəsiyyət”i; Atropatenadan Azərbayca- şərəfi və istiqlalı; Aygün Vəkilovanın “Aybəniz” kitabına ön söz. na; Ermənilərin “tərcümeyi-hal”ı; İrəvan; İnsan beynəlxalq ünsiy- yətdə; Türk dillərindən tərcümənin missiyası. 2016 101. Afaq Məsud dünyası / Nizami Cəfərov; red. R.Məcid.- 104. Ədəbiyyatın müstəqilliyindən müstəqilliyin ədəbiyya- Bakı: Elm və təhsil, 2016. – 179, [1] s. tına / Nizami Cəfərov; elmi red. N.Həsənzadə; red. D.Osmanlı; Kitabın içindəkilər: Ön söz; I. Afaq Məsudun hekayə dünya- Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Elm və təhsil, 2016. – sı; II. Afaq Məsudun roman dünyası; III. Afaq Məsudun drama- 347, [1] s. Kitaba müəllifin son illərdə qələmə aldığı məqalələr daxil turgiya dünyası. edilmişdir ki, onların hamısını bir ideya-mövzu birləşdirir: ədəb-

iyyatın müstəqilliyindən müstəqilliyin ədəbiyyatına... Və əbədiy- 102. Azərbaycançılıq ideologiyasının etnoqrafik əsasları / yətinə!.. Nizami Cəfərov, V.Sərdarov, A.Cəfərov; red. D.Osmanlı.- Bakı: Kitabın içindəkilər: Ön söz və ya ədəbiyyatın müstəqilliyin- AzAtaM, [Elm və təhsil], 2016. – 214, [2] s. dən müstəqilliyin ədəbiyyatına [S.3-7]; Müsəlman intibahından Kitabda Azərbaycançılıq ideologiyasının etnoqrafik əsasları milli intibahlara [S.8-11]; Nizami Gəncəvi və ya dünyaşöhrətli əks olunmuşdur. Azərbaycan türkü [S.12-23]; Hər oxuyan Molla Pənah olmaz, ya- Kitabın içindəkilər: Ön söz; I.Azərbaycan xalqının (etnosu- xud Vaqifin fəlsəfəsi [S.24-29]; “Gəncə müdriki”nin dünyagörü- nun) “tərcümeyi-hal”ı. Və etnik (milli) mənlik şüurunun forma- şü: [Mirzə Şəfi Vazeh haqqında. S.30-35]; Rusların Qafqaza laşması; II.Azərbaycan xalqının adət-ənənələri, vərdişlər siste- nüfuzu... və Qasım bəy Zakirin rus leksikonu [S.36-46]; Qafqaz!.. mi... Və milli idealları; III.Azərbaycan türkcəsi və ya Azərbaycan Azərbaycan poeziyasının məhəbbəti [S.47-55]; Azərbaycan ədəb- dili-etnik (milli) özünəməxsusluğun əsasıdır; IV.Azərbaycan xal- iyyatında sovet konyukturu [S.56-59]; Mikayıl Müsfiq, yaxud qının tarixi coğrafiyası... Və azərbaycanlının Vətən anlayışı; talesiz şairin tale kompleksləri [S.60-70]; Azərbaycan poeziyası- V.Azərbaycan türklərinin (xalqının) islam dinini qəbul etməsi. nın azadlıq fəlsəfəsi, yaxud qol çək “Müstəqillik Aktı”na şair: Azərbaycanlı etnosunun (və azərbaycançılıq ideologiyasının) for- [Nəriman Həsənzadənin yaradıcılığı haqqında. S.71-75]; Anarın malaşmasına müsəlmançılığın təsiri; VI.Azərbaycan xalqının Türk dünyası [S.76-91]; Biz dünyadan gedər olduq...: [İsa ədəbi mədəniyyəti: genezisdən tipologiyaya; VII.Azərbaycançılıq Muğanna haqqında. S.92-97]; Zəmanə adamının taleyi və ya ideologiyası... Azərbaycanda millət quruculuğu... Və milli döv- tərcümeyi-halı: [Yazıçı Vidadi Babanlının “Zəmanə adamı” lətçilik təfəkkürü; Son söz; Ədəbiyyat. romanı haqqında. S.98-105]; Patriarx: [professor İmamverdi Əbilov haqqında. S.106-107]; Ədəbiyyatın dilçisi: [Tofiq Hacı-

163 164 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov yev haqqında. S.108-116]; Tarixin müasirliyi və ya “Baş”ın meta- bir “Ulduz”u [S.317-324]; Ədəbi tənqid: missiya, yoxsa emosi- fizikasından “O”nun apokalipsisinə [Elçinin eyniadlı əsəri haq- ya?.. [S.325-331]; Türk dillərindən Azərbaycan dilinə tərcümənin qında. S.117-134]; Asif Əfəndiyevin əfsanəsi [S.135-139]; Vətən missiyası [S.332-337]; Azərbaycan mədəniyyəti müstəqillik illə- şairi: [şair Ramiz Duyğun haqqında. S.140-141]; Ramiz Rövşən rində [S.338-341]; Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin Heydər və ya bir üslubun suqqestiyası [S.142-146]; Məmməd Orucun Əliyev dövrü [S.342-346]. Vedibasar dastanı [S.147-157]; Mifoloji təfəkkür metafizikasının ideya-estetik müasirliyi və ya Hüseynbala Mirələmovun “Od və 105. Keçən günlərin dastanı / Nizami Cəfərov; red. S.Şəmil; büt”ü ətrafında gəzişmələr; [S.158-164]; Zəlimxan Yaqubun ön söz. müəl. N.Həsənzadə; naşir M.Xan; rəssam V.Səftərov; “Ün”ü [S.165-166]; Zakir Fəxrinin poetik “mən”i [S.167-174]; dizayn və qrafika T.Fərzi. – [Bakı]: Xan, [2016]. –210, [6] s. Elcanlı... Və Sadiq [S.175-181]; Afaq Məsud dünyası [S.182- AMEA-nın müxbir üzvü Nizami Cəfərovun yazdığı “Keçən 188]; O, gəncliyindən müdrik idi: [professor Arif Əmrahoğlu günlərin tərcümeyi-halı” xatirələr əsərində həm orta məktəbdə, haqqında. S.189-190]; Şairin bioqrafiyasından “Biblioqrafiya”sı- həmdə ali məktəbdə, dərs aldığı böyük dilçi alimlərdən eşitdikləri na: [Vaqif Bəhmənlinin yaradıcılığı haqqında. S.191-198]; “İmti- və gördükləri hadisələr qələmə alınmışdır. Belə ki, Muxtar na”, yaxud ailə dramının təfsilatları: [Ağarəhim Rəhimovun eyni- Hüseynzadə, Əlövsət Abdullayev, Nəsir Məmmədov, Abdulla adlı romanı haqqında. S.199-205]; “Kabus” və ya atılmışların Vəliyev, Musa Adilov, Fərhad Zeynalov, Samət Əlizadə, Ağamu- romanı: [Ağarəhim Rəhimovun “Kabus” romanı haqqında. S.206- sa Axundov, Tofiq Hacıyev, Aydın Məmmədov, Kamil Vəliyev, 216]; Halal sözün halal adamı: [Şair Adil Cəmil haqqında. S.217- Firidun Cəlilov kimi dəyərli dilçilərimizlə yanaşı Mir Cəlal, 223]; Ülvi duyğular şairi Yusif Nəğməkar [S.224-235]; Mühacir- İsmayıl Şıxlı, Yusif Səmədoğlu, Nəriman Həsənzadə kimi yazıçı lərin yurd bilgisi: [görkəmli türkoloq alim Əhməd Cəfəroğlu haq- və şairlərimizin haqqında da olan şirin və baməzə xatirələr qında. S.236-239]; “Yaradıcılıq... mükalimədir”... yaradıcının mədəniyyətimiz tarixindən çox dəyərli faktlardır. “özünün özüylə mükaliməsi”: [Yazıçı, publisist Zemfira Məhər- rəmlinin yaradıcılığı haqqında. S.240-242]; Sərdar Zeynalın 106. Möhsün Nağısoylu / Nizami Cəfərov; red. D.Osmanlı; “mən” konteksti [S.243-247]; Tehran Əlişanoğluna açıq məktub Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Elm və təhsil, 2016. – [S.248-252]; İlk və Son arasında: [şair Dəyanət Osmanlının eyni- 55, [1] s.: portr. adlı kitabı haqqında. S.253-266]; Rəsad Məcid yaxud ürəyi dünya Filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan MEA-nın qədər genişliyin metafizikası [S.267-281]; Yunus Oğuz Böyük müxbir üzvü, AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun direktoru Səlcuqların Alp Arslan zirvəsində [S.282-292]; Turan sevdası: Möhsün Nağısoylunun 70 yaşı tamam olur. Kitabda görkəmli təd- [Yazıçı Azər Turan yaradıcılığı haqqında. S.293-295]; “Dədə qiqatçının zəngin yaradıcılıq yolundan bəhs olunur. Qorqud” eposu, “İqor polku” dastanı və Rüstəm Kamal mifi [S.296-302]; Mükəmməl təfəkkürün müfəssəl miqyası: [tənqidçi 107. Türkologiyaya giriş / Nizami Cəfərov; elmi red. V.Ab- Bəsti Əlibəylinin yaradıcılığı haqqında. S.303-307]; Afaq Əsədova- basova; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Elm və təhsil, nın “Ədəbiyyatlaşan dünya”sı [S.308-314]; Pərvanənin missiyası: 2016. –247, [1] s. [Pərvanə Məmmədlinin “Güney Azərbaycan: ədəbiyyatı məsələ- Dərslikdə dillərin mifoloji təsnifi, türk dillərinin aqqlütinativ ləri kitabı haqqında. S.315-316]; Hərənin öz ulduzu... və hamının (iltisaqi) dillər kimi digər ailələri arasındakı yeri, eyni zamanda

165 166 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov türk dillərinin digər dil ailələri ilə qohumluğu barəsində mövcud kulturalizmi; Türkologiya elminin siyasi-ideoloji problemləri; olan cərəyanlar haqqında məlumat verilir. Dərslikdə türk dilləri- M.Ə.Rəsulzadə Atatürk haqqında; Ağayin “Qara Fatma”sı. nin tarixinə, quruluşuna, türk dillərinin təsnifi barəsində mövcud fikirlərə xüsusi olaraq yer verilir. 2017 Kitabın içindəkilər: I.Türkologiyanın tarixi. 1. “Türkologiya- 109. Elçin. Yazıçının yaradıcılıq yolu / Nizami Cəfərov; nın tarixi” anlayışı; 2. Türkologiya tarixinin birinci dövrü; 3. elmi red. K.Tahirov.- Bakı: [Zərdabi LTD], 2017. – 278, [2] s. Türkologiya tarixinin ikinci dövrü; 4.Türkologiya tarixinin üçün- Kitab yazıçı Elçin İlyas oğlu Əfəndiyevin yaradıcılığından cü dövrü; II. Qədim türklər. 2. “Qədim türklər” anlayışı; 2. Türk- bəhs edir. O, müasir Azərbaycan (və dünya) ədəbiyyatının feno- lərin mənşəyi; 3. Qədim türklərin siyasi-ictimai “tərcümeyi-hal”ı; menidir. Onun yarım əsrdən artıq bir dövrü əhatə edən yaradıcılıq 4. Qədim türklərin dünyagörüşü; 5. Qədim türk dili; 6. Qədim yolu bu gün bütün yazarlar üçün bir nümunədir. türk ədəbiyyatı; III. Türklərin diferensiasiyası. 1. “Türklərin dife- 110. Molla Pənah Vaqif = Molla Panah Vagif / Nizami rensiasiyası” anlayışı; 2. Türk xalqlarının təşəkkülü; 3. Ümum- Cəfərov; Azərb. Resp. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi; [ing. dil. türk ədəbi dili (türki): təşəkkülü, təkamülü, tənəzzülü; 4. Tanrıçı- tərc. ed. İ.Abdullayeva]. – Bakı: Renessans-A, 2017. – 238, [2] s.: lıqdan islama; IV. Müasir türk dünyası. 1. “Müasir türk dünyası” portr. il. – Mətn Azərb. və ing. dillərindədir. anlayışı; 2. Yeni türklər... Və türkçülük ideologiyası; 3. Müasir türk dünyasının siyasi-ictimai mənzərəsi; 4. Müasir türk dünyası- 111.Səməd Mənsurun poeziyası / Nizami Cəfərov; elmi red. K.Tahirov; red. D.Osmanlı; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. nın mədəni mənzərəsi; Nəticə. –Bakı: Elm və təhsil, 2017. – 79 s.

Kitab uzun illər unudulmuş və az qala unutdurulmuş şairimiz 108. Türkün dünyasından türk dünyasına: türkoloji etüdlər Səməd Mənsur haqqındadır. Kitabda müəllifin Səməd Mənsur / Nizami Cəfərov; red. D.Osmanlı. – Bakı: AzAtaM, [Elm və irsinə belə toplu baxışı, şairin zəngin poeziyanı müxtəlif dövrlər, təhsil], 2016. –106, [2] s. üslublar üzrə təsnif etməsi, haqqında daha əvvəl yazılanlara nəzər Türkün dünyasının məhsulu olan türk dünyasının bugünkü salıb dəyərləndirilməsi, yaradıcılığını sələfləri və çağdaşlarıyla siyasi mənzərəsini həm biri digəri ilə, həm də ümumən dünya ilə müqayisəli şəkildə tədqiq etməsi Səməd Mənsurun ədəbiyyat çoxtərəfli ünsiyyətə (inteqrasiya) can atan a) müstəqil, b) yarım- tariximizə sanballı şəkildə qayıdışı kimi qiymətləndirilə bilər. müstəqil və c) qeyri-müstəqil təxminən iyirmi beş türk xalqı Kitabın içindəkilər: Səməd Mənsurun qayıdışı; Ön söz; müəyyən etməkdədir. Mövzuca rəngarəng, ideyalı, məsləkli poeziya; “Qəzəl de ki”; Kitabın içindəkilər: Ön söz, yaxud Türkün dünyasından Türk “Mənə naz et”; Sabirdən sonrakı Sabir; Milliyyət... Və beynəlmi- dünyasına; Lev Qumilyovun “Qədim türklər”i, yaxud türk tarixi- ləliyyət; “...Doğru halət görmədim”; “Həpsi rəngdir”; “Dedim... nin fəlsəfəsi; Qədim türklərin tarix təfəkkürü; Türk dövlət Yenə deyirəm”; Son söz. gənəşəyi; Ərəblər... Farslar... və Türklər; Türk dünyası və İstan- bul; Türk xalqları ədəbiyyatı tarixinin orta dövrü; İlk Qazax 112. Türkologiyanın müasir problemləri / Nizami Cəfərov; xanlığı, yaxud Qazax elinin gündoğanı; Əbdülbaqi Gölpinarlı, elmi red. M.Qıpcaq; red. D.Osmanlı; Azərbaycanda Atatürk yaxud Azərbaycan kökənli Türkiyə alimi; Türk dünyasının multi- Mərkəzi. – Bakı: Elm və təhsil, 2017. – 203, [1] s.

167 168 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Kitabın içindəkilər: Bir neçə söz; Türkologiyanın müasir da. S.17-33]; Londonda Nizami günləri [S.34-39]; Oksford Uni- problemləri haqqında; “Türkologiyaya giriş”in predmeti; Türklə- versitetində: [Londonun Oksford Universitetində Nizami Gəncəvi rin pravətənləri haqqında, yaxud akademik Mirfatıx Zəkiyevə Mərkəzinin açılışı haqqında. S.40-49]; Ədəbiyyat tariximizin açıq məktub; Lev Qumilyovun “passionarlığ”ı; Qədim türklərin ustad dərsləri: [İsa Həbibbəylinin “Ədəbi şəxsiyyət və zaman” tarix təfəkkürü; Türk dövlət gənəşiyi; Mahmud Kaşğarinin tədqi- kitabı haqqında. S.50-61]; Dinlərin dilləri [S.62-67]; “Əhdi-ətiq”- qat metodu; Ərəblər... Farslar... və türklər; Türk xalqları ədəbiy- dən “Əhdi-cədid”ə [S.68-71]; Qədim türk ədəbiyyatı: problemlər, yatı tarixinin orta dövrü; Türk dünyası... Və İstanbul; Birinci mülahizələr [S.72-74]; Qədim türklərdə “həyatın yaradılışı” tə- Türkoloji Qurultay və türk dünyası; Türk dünyasının multikultu- səvvürü [S.75-78]; Türk xalqları ədəbiyyatı tarixinin orta dövrü ralizmi; Müasir türk məkanında siyasi inteqrasiyanın əsas aspekt- [S.79-82]; Azərbaycan muğamının qəzəlləri [S.83-87]; “Söy- ləri, üsulları və formaları; Müasir türk məkanında mədəni inteqra- lədiyim Azərbaycan dilidir”, yaxud “Hər şeyin var, nəyin yoxdur, siyanın əsas spektrləri; Türk dillərindən Azərbaycan dilinə tərcü- Azərbaycan!..” [Repressiyaya məruz qalmış şair, ictimai xadim mənin missiyası; Akademik Tofiq Hacıyev: böyük alim, müəllim Hacı Kərim Sanılı haqqında. S.88-92]; Hacı Kərim Sanılının və ictimai xadim; Anarın Türk dünyası. Məclisi-Məbusan “deyişmə”ləri [S.93-100]; Almaz İldırımın öl- məz idealları [S.101-107]; Milli ədəbi təfəkkürün “Azərbaycan” 2018 miqyası [S.108-117]; Mehdi Hüseynin tənqidçi üslubunda tənqi- 113. Dolan, kəfkirim, dolan...: Manaf Süleymanovun ömür din tənqidi [S.118-123]; “Bir gəncin manifesti”ndən “Bir səfirin dastanı / Nizami Cəfərov; red. A.Kənan.- Bakı: Elm və təhsil, manifesti”nə [S.124-148]; Həyat, ölüm... Və həyat: [Rəsul Rzanın 2018. – 190, [2] s.: şək. eyni adlı şeiri haqqında. S.149-151]; Xanımlar xanımı: [yazıçı Kitabda alim, yazıçı Manaf Süleymanovun həyat və fəaliyyə- Əzizə Cəfərzadə haqqında. S.152-154]; Sinəsində əsl şair ürəyi ti, keçdiyi ağır həyat yolu əks etdirilmişdir. “Dolan, kəfkirim, gəzdirirdi: [filosof, ictimai xadim Aslan Aslanovun şeirləri, yara- dolan..” uşaqlıq illərini Lahıcda keçirmiş müəllifin doğma yerlərə dıcılığı haqqında. S.155-158]; Əsl ədəbiyyat əsəri: [Yazıçı Vidadi mənən – ruhən qayıdışıdır. Babanlının şah əsəri olan “Vicdan susanda” romanı haqqında. Kitabın içindəkilər: Ön söz, yaxud oxucuya məktub (müəllif- S.159-167]; Mütəfəkkir ədəbiyyatşünas [Ədəbiyyatşünas Məsud dən); Dolan, kəfkirim, dolan (Manaf Süleymanovun ömür dasta- Əlioğlunun yaradıcılığı haqqında. S.168-181]; Qürurun üsyanı: nı); Son söz, yaxud Manaf Süleymanova açıq məktub. [Xəlil Rzanın şeirləri haqqında. S.182-183]; Böyük ədəbiyyat müəllimi: [Camal Əhmədovun yaradıcılığı haqqında. S.184-189]; 114. Ədəbiyyat söhbətləri / Nizami Cəfərov; red. D.Osman- Xalqının xalqşünası: [akademik Teymur Bünyadovun yaradıcılığı lı. – Bakı: Elm və təhsil, 2018. – 388 s. haqqında. S.190-194]; Teymur Əhmədovun “Nəriman Nəriman- Kitabda akademik, Əməkdar elm xadimi Nizami Cəfərovun ov”u [S.195-200]; O dövrün “Füyuzat”ından bu dövrün “Füyu- son illərdə yazdığı məqalələri toplanmışdır. zat”ına [S.201-203]; Anarın ədəbi gəncliyi... Və ədəbi gəncliyin Kitabın içindəkilər: Ön söz [S.3-4]; Azərbaycan poeziyası Anarı [S.204-212]; Səksənindən doxsanına varanda: [Xalq yazıçı- [S.5-11]; Azərbaycan nəsri [S.12-16]; Azərbaycan xalqının aşıq sı Anarın yaradıcılığı haqqında. S.213-215]; Gölbaşında Göygöl ədəbiyyatı əmanəti: [“Xalq Bank”ın “Xalq Əmanəti” layihəsi çər- havası: [Türk şeirinin ustadlarından olan Əli Ağbaşının yaradıcı- çivəsində üçcildlik “Aşıq ədəbiyyatı antologiyası” kitabı haqqın- lığı haqqında. S.216-219]; Bir kitabın təəssüratları: [professor

169 170 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Əhməd Bican Ərcilasunun “Türk dünyası üzərinə incələmələr” Azərbaycan xalqının XX əsrin sonlarında qazandığı müstə- adlı kitabı haqqında. S.220-224]; Təbiət qədər təbii: [Şair Musa qillik, heç şübhəsiz, bir neçə yüz illik tarixi olan milli azadlıq Yaqubun yaradıcılığı haqqında. S.225-235]; Yüksək peşəkarlıq... ideallarına, bu idealların həyata keçirilməsi uğrunda aparılmış İctimai məsuliyyət... Və dərin səmimiyyət: [Azər Paşa Nemətin ardıcıl mübarizələrə əsaslanır. Və həmin idealların təmərküzləşib yaradıcılığı haqqında. S.236-240]; Azərbaycan mühacirət ədəbiy- daha məqsədyönlü xarakter almasında, bu və ya digər dərəcədə yatı: birinci simpoziumdan ikinci simpoziuma [S.241-243]; Tağı kütləviləşib ümumxalq səciyyəsi daşımasında XX əsrin əvvəllə- Əhmədovun “Sadiq” dünyası [S.244-250]; Taleyin diqtəsi, hiss- rindən başlayaraq sürətlənən ictimai-siyasi, mənəvi-mədəni və lərin hikkəsi... Və usta təhkiyəsi: [Səyyad Aranın yaradıcılığı ideoloji proseslər xüsusi rol oynamış, öndə gedərək xalqa, doğru haqqında. S.251-261]; Osman Başın “Xarı bülbül”ü [S.262-266]; yol göstərmək missiyasını mütəvaze bir məsuliyyətlə öz üzərinə “İki od arasında”... Və “yenə” [S.267-274]; Bir Vəli, bir Vəli götürən ziyalı-mütəfəkkirlər yetişmişdir ki, onlardan biri də [Tanınmış şair Vəli Xramçaylının yaradıcılığı haqqında. S.275- böyük ədibimiz Mir Cəlal Paşayev olmuşdur. 278]; “Yatağına sığmayan çay”ın poeziyası: [Avdı Qoşqarın poe- ziyası haqqında. S.279-291]; Rafiq Hümmət və ya tale şairi [S.292-299]; Ağrılı günlərin gürcü hekayələri: [Nəriman Əliyevin tərcümələri haqqında. S.300-303]; “Köhnə” sözün yeni ustası: [İslam Sadığın yaradıcılığı haqqında. S.304-311]; Azərbaycan tarixinin Atabəy romanı [S.312-321]; Tarix yalnız arxada qalmır, həm də öndən gəlir: [Yunus Oğuzun “Ovçu” romanı haqqında. S.322-328]; “Ədəbiyyat qəzeti”nin baş redaktoru Azər Turana açıq məktub [S.329-331]; Aqşin Ağkəmərlinin ayrılığı... Vətən- dən Vətənə [S.332-335]; “İdeal”ın işığı: [İsa Muğannanın (Hüseyn- ov) “İdeal” romanı haqqında. S.336-338]; Mükəmməl təfəkkürün müfəssəl təzahürü: [Ərəb ədəbiyyatşünası Əhməd Şami Elaydinın “Müstəqillik dövrü Azərbaycan romanı” adlı monoqrafiyası haq- qında. S.339-342]; “Həvəskar”ın peşəkarlığı: [Adəm Asnının şeirləri haqqında. S.343-351]; Aşıq sənəti tarixi missiya daşıyan bir sənətdir: [müəllifin aşıq sənəti ilə əlaqədar Musa Nəbioğlu ilə müsahibəsi. S.352-363]; Nizami Cəfərovla Aydın Talıbzadənin “Əbuhübb” romanı haqqında söhbəti [S.364-385].

115. Mir Cəlalın milli idealları / Nizami Cəfərov; elmi məsl. N.Həsənzadə; elmi red. K.Tahirov; Azərb. Resp. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, Azərbaycan Milli Kitabxanası. – Bakı: [n. y.], 2018. – 111s.

171 172 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

zadəyə qarşı hədə (M.Səttarova); Bağırovu güllələməyiblər (Nailə); Sussuz qatın sirləri (A.Məsud); Unutqanlığa sadəcə ixtiyarımız yoxdu (Nailə); Mifi dağıtmağa yox, sadəcə, ibrətlə Tərtib etdiyi kitablar nəsə uda bilərik (T.Nuriyeva); Tanıdığımız və tanımadığımız Bağırov (“İRS” jurnalı); Mir Cəfər Bağırovun benefisi (A.Talıb- 2001 zadə); Gər qadir isən, cavab söylə! (V.İbrahimoğlu); Sənətdəki 116. Türkologiyanın müasir problemləri kursunun proq- bütün adamlar iddialı olmalıdır (A.İmanova); “Azərbaycan və ramı: (Türkologiya ixtisası üzrə magistratura təhsil pilləsi üçün) azərbaycanlılar”, sadəcə film deyil (Y.Orucov); Mehriban Ələk- / Tərt. ed. Nizami Cəfərov. – Bakı, 2001. – 8 s. bərzadə: Ruhumuz üz-üzə gələndə (S.Qabilqızı); Personasız “Persona” (A.Məsud); Amerikada heç on nəfərdən biri Azərbay- 2003 canı tanımır (Cavid); M.Ələkbərzadə: Böyük arzum məni haçansa 117. Ümumi dilçilik kursunun proqramı / Tərt. ed. Nizami çəkib aparacaq (S.Cahangirli); “Azərbaycan xanlıqları” silsilə- Cəfərov; elmi red. A.A.Axundov. – Bakı: Bakı Universiteti sindən son film (A.Əhmədova); Mənə ünvanlanan ən gözəl kom- nəşriyyatı, 2003. – 13 s. pliment “Sən kişisən” olub (A.Mustafayeva); Teatra klassikanın Kitabın içindəkilər: Ön söz; “Ümumi dilçilik” kursunun gətirilməsinin zəruriliyi (S.Behbudqızı); Afət (R.Abdullayeva); predmeti: Dilçiliyin tarixi; Dilçiliyin nəzəriyyəsi; Dilçiliyin me- “Naxçıvan və İrəvan xanlıqları, gecikmiş işğal”ın təqdimatı olub todları. (Vəfa); MTN-ə relissor gəlir? (Z.Əhmədli); 81 il sonra (C.Qasım- ov); İnsan ləyaqəti ilkə tale təzadının faciəsi (T.Mütəllimov); 2005 İblisin qatili (C.Qasımov); Mehribançılıq (“Aysel” jurnalı); Mil- 118. Mən amansız deyiləm, prinsipialam... / Tərt. və red. lətin gələcəyi sual altındadır (Ü.Bəylərqızı); “Space”nin, yoxsa Nizami Cəfərov; naşir B.Axundov. – Bakı: Təhsil, 2005. – 184 s.: “tarixçi tənqidçi”nin çatışmayan cəhətləri? (M.Ələkbərzadə); Güc portr., fotoşək., Mətn azərb. və rus dillərindədir. və cıxış yolu böyük Turandadır (E.Cəfərli); Hələ qarşımdakı Bu kitab tanınmış rejissor, jurnalist-tədqiqatçı Mehriban sədləri aşmağa gücüm yetər (Pərvanə); Бенефис – это несколько Ələkbərzadənin on beş ildən artıq bir dövrü əhatə edən yaradıcı- запоздавщее выражение благодарности выдающимся людям lıq fəaliyyətindən, qazandığı uğurlardan, qarşılaşdığı problemlər- (С.Фикретоглу); «Ахиллесова пята» Мир Джафара Багирова dən danışır. (А.Мустафаева); Мехрибан Алекберзаде: Я не жестока, а – Kitabın içindəkilər: Redaktordan; Səhərin astanasında (S.El- принсипиальна (А.Мустафаева); М.Алекберзаде мечтает о canlı); Mədəniyyətdə müəlliflik (V.İbrahimoğlu); Tanrı həqiqə- большом кино (А.Мустафаева); В Америке нет брошенных tini öz içində tapan insan (V.Rzayeva, Y.Orucov); TV-lərdən детей (А.Мустафаева); Пришла пора батальных сцен (А.Мус- bəzisi “Koroğlu və keçəl Həmzə” nağılını, bəzisi “Basatın Təpə- тафаева); Аздрама обратилась к национальной классике gözü çağırması” dastanından danışır (Könül); Görünür mənim (А.Мустафаева); Размышления в антракте, или о бедном həqiqətim daha güclüdür (N.Cabbarova); Fövqəldünya və bir də театре замолвите слово (Э.Кулиев); Один на один со mən (Elsevər); İnkişaf rəqabətdən yaranır (525-ci qəzet); Repres- зрителем (Л. Багирова). siya qurbanları “Space”ə qarşı (C.Vaqifoğlu); Mehriban Ələkbər-

173 174 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2006 Kitabın içindəkilər: Koroğlu; Nədim; Molla Pənah Vaqif; 119. Ağazadə, F. Türk dilinin dirilmək və zənginləşdirilmək Məhtumqulu; Mirzə Fətəli Axundzadə; Abay; Tofiq Fikrət; Mirzə yolları (tükənəklər) / Fərhad Ağazadə (Şərqli); Tərt. ed. Nizami Ələkbər Sabir; Cəlil Məmmədquluzadə. Cəfərov. – Bakı: Nurlan, 2006. – 46 s. 123. Türk xalqları ədəbiyyatı: [4 cilddə] / Tərt. ed. Nizami 120. Türk xalqları ədəbiyyatı: [4 cilddə] / Tərt. ed. Nizami Cəfərov; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Cild 4: Ən yeni dövr. Cəfərov;. – Cild 1: Qədim dövr. – Bakı: Çaşıoğlu, Azərbaycanda – Bakı: Çaşıoğlu, 2007. – 320 s. Atatürk Mərkəzi, 2006. – 320 s. Dördcildliyin IV cildi türk ədəbiyyatı tarixinin ən yeni döv- rünü əhatə edir. Dördcildlik “Türk xalqları ədəbiyyatı” türklərin müstəqil bir Kitabın içindəkilər Cambul; Səməd Vurğun; Nazim Hikmət; etnos, xalq kimi tarix səhnəsinə çıxdıqları dövrdən zəmanəmizə Mustay Kərim; Musa Cəlil; Qafur Qulam; Qaysın Quliyev; Əziz qədər yaratdıqları ədəbiyyatın əsaslarını əhatə edir. Nesin; Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar; Çingiz Aytmatov; Oljas Kitabın içindəkilər: Qədim Türk Eposu; Türklərin törəyişi Süleymenov. haqqında (Boz qurd dastanları); Oğuz kağan dastanı; Siyenpi das- tanı; Alp Ər Tonqa dastanı; Şu dastanı; Ərgənəkon dastanı; Köç dastanı; Qədim türk şeiri; Qədim türk nəsri; Kitabi-Dədə Qorqud; Kutatqu Bilik. Atibətül-Həqaiq; Divani-Hikmət; Qəzəllər; İskəndərnamədən.

121. Türk xalqları ədəbiyyatı: [4 cilddə] / Tərt. ed. Nizami Cəfərov. – Cild 2: Orta dövr. – Bakı: Çaşıoğlu, Azərbaycanda

Atatürk Mərkəzi, 2006. – 320 s.

Dördcildliyin II cildi türk ədəbiyyatı tarixinin orta dövrünü (XIII

əsrdən XIV əsrin sonu XVII əsrin əvvəllərinə qədər) əhatə edir. Kitabın içindəkilər: Manas; Yunus Əmrə; İmadəddin Nəsimi; Əlişir Nəvai; Məhəmməd Füzuli; Baqi.

2007 122. Türk xalqları ədəbiyyatı: [4 cilddə] / Tərt. ed. Nizami Cəfərov. – Cild 3: Yeni dövr. – Bakı: Çaşıoğlu, Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi, 2007. – 320 s. Dördcildliyin III cildi türk ədəbiyyatı tarixinin yeni dövrünü əhatə edir. 175 176 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1985 132. Dilçiliyə dəyərli hədiyyə: A.Məmmədovun “Türk samitləri anlaut kombinatorika” əsəri haqqında / Nizami Cəfərov; Elmi-publisistik məqalələri T.Hacıyev // Azərbaycan müəllimi. – 1985. – 25 dekabr. 133. El sözünün sorağında: Kamil Vəliyevin “Dastan poeti- 1980 kası” kitabı haqqında / Nizami Cəfərov; M.Vəliyeva // Azərbay- 124. Ümumi dilçilik / Nizami Cəfərov // Lenin tərbiyəsi uğrun- can gəncləri. – 1985. – 4 aprel. da. – 1980. – 12 may. 134. Sadə cümlənin üslubi xüsusiyyətləri (təşəkkül dövrü) / Nizami Cəfərov // Nitq mədəniyyəti məsələləri: ADU-nun Elmi 1981 Əsərlərinin tematik məcmuəsi. – Bakı, 1985. – S.92-95. 125. “Dilçiliyə giriş” barədə qeydlər: Ağamusa Axundovun eyniadlı kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Lenin tərbiyəsi 135. Şam əgər yanmırsa...: Bəxtiyar Vahabzadənin “Seçil- uğrunda. – 1981. – 16 yanvar. miş əsərləri”nin I-II cildi haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1985. – 14 iyul. 1982 136. Tədqiqat davam edir: Müasir Azərbaycan dilinin se- 126. Dilin hikmət axarında / Nizami Cəfərov // Lenin tərbi- masiologiyası / Nizami Cəfərov; İ.Məmmədov // Azərbaycan yəsi uğrunda. – 1982. – 11 mart. müəllimi. – 1985. – 31 iyul. 137. Ümumi şəxsli cümlənin struktur-semantik təkamülü / 1983 Nizami Cəfərov // Elmi əsərlərin tematik toplusu / ADU. – Bakı, 127. Bilik haqqında nə bilirik? / Nizami Cəfərov, M.Əkbərov 1985. – S.87-90. // Azərbaycan müəllimi. – 1983. – 20 may. 128. Cığırlar haraya aparır?: Hidayət Orucovun “Zirvə cı- 1986 ğırı” kitabı barədə / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 138. Azərbaycan dilçiliyi tarixinin tədqiqinə dair / Nizami 1983. – 18 fevral. Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1986. – 20 iyun. 129. Müəyyən çoxsaylı cümlənin struktur-semantik təka- 139. Dilin etnik yaddaşı / Nizami Cəfərov // Elm və həyat. – mülü / Nizami Cəfərov // Gənc tədqiqatçıların respublika elmi konfransının materialları. – Bakı, 1983. – 93 s. 1986. – № 4. – S.15-16. 140. Ədəbi dilin dialektik əsasına dair / Nizami Cəfərov // 1984 Elm və həyat. – 1986. – № 12. – S.20. 130. Mir Cəlalın hekayələri // Ədəbiyyat və incəsənət. – 141. Qiymətli töhfə: Vaqif Vəliyevin “Azərbaycan folkloru” 1984. – 19 oktyabr. kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan müəllimi. – 131. Sadə cümlə tiplərinin formalaşmasında morfoloji 1986. – 7 fevral. əlamətlərin rolu haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan 142. Şeir dili: imkanlar və iddialar: T.Taisoğlunun, M.Hüseyn- dilində adların morfologiyası: Elmi əsərlərin tematik məcmuəsi. – zadənin və Z.Şahsevənlinin şeirlərində olan qüsurlar haqqında / Bakı, 1984. – S.78-81. Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1986. – 26 dekabr. – S.6.

177 178 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1987 1988 143. Adamlar, ağaclar, talelər: Əkrəm Əylislinin “Seçilmiş 153. Azərbaycan intibahı: Professor Arif Hacıyevin eyniadlı əsərləri”nin I cildi haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – incəsənət. – 1987. – 6 may. – S.6. 1988. – 21 oktyabr. – S.8. 144. Dilin qüdrəti: M.P.Vaqif – 270 / Nizami Cəfərov // 154. Azərbaycanda milli mədəniyyətin təşəkkül mərhələlə- Ədəbiyyat və incəsənət. – 1987. – 26 iyun. ri (XVI-XVIII əsrlər) / Nizami Cəfərov // Qobustan. – 1988. – № 145. Ədəbi dilin tarixinə dair: Tofiq Hacıyevin “Azərbay- 4. – S.3-7. can ədəbi dili tarixi” kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Azər- 155. Böyük mədəniyyətin övladı, yaxud müdrikliyin poeti- baycan müəllimi. – 1987. – 2 iyun. kası: Çingiz Aytmatov – 60 / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və 146. F.Benevinin məktublarında Azərbaycan sözləri: incəsənət. – 1988. – 30 dekabr. – S.3. (XVIII əsrin əvvəllərində Azərbaycanda səfir olmuş rus şairi 156. Cənubi Azərbaycan: ədəbi dilin inkişafı tarixindən / F.Benevi haqqında) / Nizami Cəfərov // Elm və həyat. – 1987. – Nizami Cəfərov // Azərbaycan müəllimi. – 1988. – 3 fevral. № 10. – S.22. 157. Cənubi Azərbaycan: ədəbi dil: Normalar / Nizami Cəfərov // Azərbaycan müəllimi. – 1988. – 23 noyabr. 147. Klassiklərdən müasirlərə qədər: Elçinin “Klassiklər və 158. Eh, sən hardan biləsən?: Fikrət Qocanın yeni nəşr müasirlər” əsəri haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan gənc- edilmiş “Seçilmiş əsərləri” haqqında / Nizami Cəfərov // Azər- ləri. – 1987. – 1 noyabr. baycan gəncləri. – 1988. – 16 avqust. 148. Məsuliyyət hissi: Azərbaycan kəndinin mədəni inkişafı 159. Füzulidən Vaqifə qədər: Polemik qeydlər / Nizami məsələləri haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. Cəfərov // Azərbaycan. – 1988. – № 6. – S.176-180. –1987. – 23 yanvar. 160. Leksik-semantik normanın milliləşməsinə dair / 149. Morfolojiləşmə prosesi haqqında / Nizami Cəfərov // Nizami Cəfərov // Elm və həyat. – 1988. – № 7. – S.23-24. Azərbaycan dili morfologiyasının aktual məsələləri: Elmi əsərlə- 161. Mən Abbasam, Abdullanın oğluyam: Abbas Abdulla- rin tematik toplusu / ADU. – Bakı, 1987. – S.55-57. nın “Sonsuzluğa gedən karvan” kitabı haqqında / Nizami Cəfərov 150. Onu deyə bilərəm ki...: Müzəffər Şükürün “Bir kökdən // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1988. – 5 avqust. – S.6. ayrıldıq” kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və 162. Türkün sözü / Nizami Cəfərov // Azərbaycan gəncləri. incəsənət. – 1987. – 23 oktyabr. – S.6. –1988. – 10 sentyabr. 151. Tarixi hadisələrin bədii əksi: Tofiq Hüseynovun gör- 163. Vətəndaşlıq borcum idi: Bağır Bağırovun “Rəsul Rza kəmli yazıçı və ictimai şəxsiyyət Yusif Vəzir Çəmənzəminli foto-albom”u haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsə- haqqında olan “Tarixi roman ustası” kitabı haqqında / Nizami nət. – 1988. – 22 yanvar. Cəfərov // Azərbaycan gəncləri. – 1987. – 14 aprel. 164. Yeni təfəkkür ədəbi tənqiddə: AEA-nın Ədəbiyyat 152. Təbiət leksikası / Nizami Cəfərov, N.Həsənzadə // İnstitutu və “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetinin birgə müşavirə- Azərbaycan məktəbi. – 1987. – № 3. – S.42-43. sində N.Cəfərovun çıxışı / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incə- sənət. – 1988. – 29 iyul.

179 180 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1989 176. Oğul Buğac: Teymur Elçinin eyniadlı poeması haqqında 165. Ana dili: problemlər, mülahizələr: Azərbaycan dilinin / Nizami Cəfərov // Pioner. – 1989. – № 5. – S.8. fəal öyrənilməsi, onun inkişafı problemlərinə diqqətlə yanaşılma- 177. XVIII əsr Azərbaycan ədəbi dilinin leksik-semantik sı haqqında “Dəyirmi stol” söhbəti / Nizami Cəfərov, Ə.Məm- normasına dair / Nizami Cəfərov // Azərbaycan dili məsələləri: mədxanlı, K.Vəliyev, T.Hacıyev // Ədəbiyyat və incəsənət. – Elmi əsərlərin tematik toplusu / ADU. – Bakı, 1989. – S.38-44. 1989. – 10 fevral. – S.1-2. 178. Sayat-Nova, yaxud təfəkkürün milli müəyyənliyi / 166. Azərbaycan mədəniyyəti: Mülahizələr / Nizami Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. - 1989. – 20 oktyabr. Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1989. – 17 mart. – S.6, 8. 179. Səməd Vurğun poeziya günləri: Qazaxda keçirilmiş 167. Cənubi Azərbaycanda ədəbi dil: Üslublar / Nizami tədbir haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – Cəfərov // Ulduz. – 1989. – № l. – S.86-91. 1989. – 31 mart. – S.1. 168. Hər şey mədəniyyətdən başlayır: Qəzetin redaksiyasın- 180. Sən qələm Rüstəmisən: Şərqşünas alim Rüstəm Əliyev da Cavad Heyətlə müəllifin söhbəti / Nizami Cəfərov // Ədəbiy- haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1989. – yat və incəsənət. – 1989. – 22 sentyabr. – S.6. 26 may. 169. Dünyaya lirik şair kimi gəlmişdi: Rüfət Əhmədzadə 181. Şairin dil-üslub poetikası: Molla Vəli Vidadi – 280 / haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. - 1989. - 22 Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1989. – 21 iyul. dekabr. 170. İstedad, peşəkarlıq və...: Vidadi Babanlının tərcümə 182. Tarixi təfəkkür: professionallıq və kütləvilik: Aktual etdiyi Rasputinin “Sonuncu möhlət” və “Mariyaya pul lazım idi” məsələ / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1989. – 7 povestləri haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – iyul. – S.3. 1989. – 17 noyabr. – S.6. 183. Tərləyən alınla, atəşin hızla: Anadolu türk şairi Niza- 171. Janr münasibətlərinin inkişafı: Vidadidən Vaqifə məddin Onukun şeirlər kitabını vərəqləyərkən / Nizami Cəfərov // qədər / Nizami Cəfərov // Azərbaycan ədəbiyyatının tarixi poeti- Ədəbiyyat və incəsənət. – 1989. – 15 dekabr. – S.6. kası / AEA Nizami ad. Ədəbiyyat İn-tu; red. hey.: Y.Qarayev, 184. Yatmışdım üstümə gəldi ərənlər: ədəbiyyatımızda su- A.Rüstəmova, Ş.Alışanov. – Kitab 1. – Bakı, 1989. – S.155-169. fizm / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1989. – 5 172. Meyar şəxsiyyətdir: Yaşar Qarayevə açıq məktub / noyabr. – S.6. Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1989. – 28 aprel. 185. Yazıçı şəxsiyyəti, yaxud müdrikliyin poetikası: İsma- 173. Məstaneyi eşqəm..: Qazi Bürhanəddin, Mirzə Cahanşah yıl Şıxlı – 70 / Nizami Cəfərov // Azərbaycan müəllimi. – 1989. – Həqiqi, Şah İsmayıl Xətainin XIII-XIV əsrlərə xas olan poetik 31 mart. təfəkkür texnologiyası haqqında / Nizami Cəfərov //Azərbaycan 186. 70 yaşın hikməti: İsmayıl Şıxlının yubileyi münasibətilə gəncləri. – 1989. – 4 fevral. // Azərbaycan gəncləri. – 1989. – aprel. 174. Milli kitab mədəniyyətimiz / Nizami Cəfərov // Yeni fikir. – 1989. – № 3. 1990 175. Oxucuya məktub: Dilimizin, ədəbiyyatımızın müxtəlif 187. Azərbaycan xalqının soykökü: düşüncələr, mülahizə- məsələləri barədə / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – lər: Mirəli Seyidovun eyniadlı kitabı haqqında / Nizami Cəfərov 1989. – 29 sentyabr. – S.6. // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1990. – 20 aprel.

181 182 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

188. Azərbaycan ədəbiyyatının tarixi poetikası / Nizami 200. M.P.Vaqifin terminoloji leksikası / Nizami Cəfərov // Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1990. – 8 iyun. Türkologiya məsələləri: məqalələr toplusu. – Bakı, 1990. 189. Bir millətin iki oğlu, yaxud millət öz oğulları ilə 201. Milli dil təfəkkürü, yaxud “yoxsulluğ”un fəlsəfəsi / özünə dönür: Əli bəy Hüseynzadə və Əhməd bəy Ağayev haq- Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1990. – 9 fevral. – S.6. qında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1990. – 28 202. Müasir Azərbaycan mədəniyyəti: problemlər, müla- sentyabr. – S.6. hizələr / Nizami Cəfərov; Mehdi Şıxlinski // Ədəbiyyat və 190. Bir şeirin poetikası: Nəriman Həsənzadənin “Dilənən- incəsənət. – 1990. – 6 aprel. – S.6. lər” şeiri haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan gəncləri. – 203. Müasir Azərbaycan mədəniyyəti, yaxud böhrandan 1990. – 15 sentyabr. çıxmaq mümkündürmü?... / Nizami Cəfərov // Açıq söz. – 191. Bizi təkcə dərd birləşdirmir: Azərbaycan-Gürcüstan 1990. – № 7. – S.3-6. əlaqələri / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1990. – 204. Müsəlman mədəniyyəti: Azərbaycan türklərinə aid olan 16 mart. – S.7. müsəlman mədəniyyətinin konteksti, təşəkkülü, təkamülü və mil- 192. Cümlənin struktur semantik təkamülü / Nizami Cə- liləşməsi barədə / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – fərov // Azərbaycan dilinin tarixi qrammatikası / Hadı Mirzəzadə. 1990. – 10 avqust. – S.6. – Bakı, 1990. – S.315-326. 205. XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan mədəniyyətinin folk- 193. Ədəbiyyata qədər və ədəbiyyatdan sonra: Zaqafqaziya lor tipologiyası / Nizami Cəfərov // Folklor və mədəniyyət: Elmi ədəbiyyatında özünü göstərən bir meylin mənşəyi və tipologiyası konfransın materialları. – Bakı, 1990. – S.136. haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1990. – 7 206. Ot kökü üstündə bitər: Zəlimxan Yaqubun “Biz bir sentyabr. – S.6. eşqin butasıyıq” kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat 194. Ədəbiyyatımızın tədrisi: problemlər, mülahizələr / və incəsənət. – 1990. – 6 iyul. – S.6. Nizami Cəfərov // Azərbaycan müəllimi. – 1990. – 26 dekabr. 207. Şəhriyarın poetikası / Nizami Cəfərov // Ulduz. – 1990. 195. Hardan gəlib, hara gedirik? Yaxud yaşıdlarıma – № 8. – S.81-84. sözüm / Nizami Cəfərov // Azərbaycan gəncləri. – 1990. – 16 208. Tarixi özünüdərkin məntiqi və emosiyası: Oljas iyun. Süleymenovun poeziyası haqqında mülahizələr / Nizami Cəfərov 196. “Həqiqət”dən “əfsanə”yə: Süleyman Rəhimov – 90 / // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1990. – 28 dekabr. – S.14. Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1990. – 19 oktyabr. –S.4. 209. Tarixi həqiqətmi, tarixin həqiqətimi?: Musa Qocayev- 197. Qədim türk poeziyası / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və in “Odlu ürək” romanı haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan incəsənət. – 1990. – 27 iyun. – S.6. gəncləri. – 1990. – 4 aprel. 198. Lahıc, yaxud hədər keçməmiş ömrün ilk illəri: Manaf Süleymanov haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsə- 1991 nət. – 1990. – 29 iyun. – S.8. 210. Azərbaycanın Şimalı və Cənubu: Müasir ədəbi proses 199. M.P.Vaqifin onomastik leksikası / Nizami Cəfərov // / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 1991. – 8 mart. – S.2. Azərbaycan dilinin etimologiya və onomastikası məsələləri: Elmi 211. Bir neçə söz: Azərbaycan yazıçılarının qurultayı qarşı- əsərlərin tematik məcmuəsi / BDU. – Bakı, 1990. – S.92-94. sında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 1991. – 1 fevral. –S.2.

183 184 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

212. Dilin yazıçısı və yazıçının dili: Məmməd Cəfər Cəfərov 225. “General” romanının müəllifi: Hüseyn Abbaszadə – haqqında / Nizami Cəfərov, Tofiq Hacıyev // Ədəbiyyat qəzeti. – 70 / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 1992. – 20 noyabr. 1991. – 1 noyabr. – S.6. 226. Gənclik nə qədər tez ahıllaşsa, o qədər yaxşıdır / 213. Əlli yaş və ondan sonra: Camal Yusifzadə ‒ 50 / Niza- Nizami Cəfərov // Ulduz. – 1992. – № 1-2. – S.46-48. mi Cəfərov // Ulduz. – 1991. – № l. – S.42-43. 227. Milli ədəbiyyat tarixi: Müəllifin “Füzulidən Vaqifə 214. Genezisdən tipologiyaya: Qədim türk ədəbiyyatının qədər” kitabının müzakirəsinə cavabı / Nizami Cəfərov // Ulduz. tarixi hüdudları haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – – 1992. – № 3-4. – S.62-63. 1991. – 11 yanvar. – S.3. 228. Müasir ədəbi proses, yaxud fövqəladə vəziyyətdə 215. Gənc tənqidçilər söz sizindir / Nizami Cəfərov // düşüncələr / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1992. Azərbaycan. – 1991. – № 4. – S.178-184. –14 dekabr. – S.2. 216. Kür üstündə Kəsəmən və onun yazıçı övladı: Fərman 229. Şifahi ədəbiyyatdan yazılı ədəbiyyata: Sevil Mehdiye- Eyvazlı – 60 / Nizami Cəfərov // Ulduz. – 1991. – № 3. – S.59-60. vanın “Yazılı dastanlarının dili (“Şəhriyar” dastanının materialları 217. Qocaman yazıçı: Manaf Süleymanov 70 / Nizami əsasında)” kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 1991. – 20 mart. – S.7. – 1992. – 1 may. – S.6. 218. Şairi – Vətəndən dünyada nə iz qalır, nə bir inam: 230. Ümumi türk ədəbiyyatının tarixi / Nizami Cəfərov // Abdulla Şaiq – 110 / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 1991. Ədəbi tənqid. – 1992. – № 1. – S.9-16. –22 fevral. – S.8. 219. Zaman vicdanın məhkəməsində: [ön söz] / Nizami 1993 Cəfərov // İttiham: roman / Elçin Əlioğlu; red. C.Zeynal. – Bakı, 231. Azərbaycan türkcəsi / Nizami Cəfərov // Ayna. – 1993. 1991. – S.3-5. – 3 yanvar; 8 yanvar; 13 yanvar. 232. Bugünkü Azərbaycan yazıçısı hər şeydən qabaq, 1992 Azərbaycan türkcəsinin yazıçısıdır: Müəllifin “Ədəbiyyat” 220. Azərbaycan türk dili / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – qəzetinin 22 oktyabr 1993-cü il tarixli sayında Natiq Rəsulzadə- 1992. – 7 noyabr. nin “Özgə dildə” məqaləsi ilə bağlı mülahizələri / Nizami 221. Dilimizin saflığını qoruyaq, yaxud bir daha orfoqra- Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 1993. – 5 noyabr. – S.4-5. fiya lüğətinin qüsurları barədə / Nizami Cəfərov // Bakı. – 233. Elçin haqqında fikir və mülahizələr: Elçin – 50 / 1992. – 13 yanvar. Nizami Cəfərov // Ulduz. – 1993. – № 5-6. – S.67. 222. Dünyanın harasında türk qəbri varsa, ora vətəndir / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 1992. – 31 dekabr. 1994 223. “Ədəbi tənqid” jurnalı: Eyniadlı jurnalın ilk nömrəsi- 234. Azərbaycan dili, türk dili, yoxsa Azərbaycan türkcə- nin çapdan çıxması haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat si?: Mubahisə davam edir / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – qəzeti. – 1992. – 24 iyul. – S.6. 1994. – 4 yanvar. 224. Əllini aşırdın...: Müzəffər Şükür Məchul – 50 / Nizami 235. Milli şəxsiyyət mücəssəməsi: İsmayıl Şıxlı – 75 / Niza- Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 1992. – 3 yanvar. – S.7. mi Cəfərov // Həyat. – 1994. – 12 avqust.

185 186 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

236. Ön söz / Nizami Cəfərov // Azərbaycan diyarı Lahıc: Et- 246. Azərbaycan dilçiliyinin tarixi: Adil Babayevin eyniadlı noqrafik-bədii lövhələr / Manaf Süleymanov; red. T.Rüstəmov. – kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 1997. – 25 iyun. Bakı, 1994. – S.5-11. 247. Azərbaycanın etnik mədəni sisteminin yaranmasında qıpçaq türklərinin rolu / Nizami Cəfərov // Altay dünyası. – 1995 1997. – № 1-2. – S.33-43. 237. Qiymətli tədris vəsaiti: Nizami Xudiyevin “Azərbay- 248. Bizdə şeir də var, sənət də vardır, şairə, sənətə canın ədəbi dili tarixi” kitabı haqqında / Nizami Cəfərov, hörmət də vardır: Azərbaycan Yazıçılarının X qurultayında pro- V.Aslanov // Azərbaycan. – 1995. – 24 noyabr. fessor N.Cəforovun məruzəsı / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 238. Ona şöhrəti “Zəngəzur” gətirdi: Əyyub Abbasov – 90 1997. – 1 noyabr. – S.1. / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 1995. – 21 iyul. 249. Bizim Əmirxan müəllim: BDU-nun professoru Ə.Xəlil- 239. Ön söz / Nizami Cəfərov // Xalqdan – xalqa (elmi- ovun 60 illiyi münasibətilə / Nizami Cəfərov // Panorama. – publisistik oçerk) / Çərkəz Quliyev. – Bakı, 1995. – S.3-4. 1997. –21 fevral. 240. Şair haqqında bir neçə söz / Nizami Cəfərov // Gəlim- 250. Bugünkü Azərbaycan poeziyası: Azərbaycan Yazıçıla- li-gedimli dünya / Nəriman Həsənzadə. – Bakı, 1995. – S.5-8. rının X qurultayı qarşısında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 1997. – 15 oktyabr. 1996 251. Dilin hikmət axarında / Nizami Cəfərov // Ağamusa 241. Azərbaycandilli xristian poeziyası: Rəcəb Albayraq Axundov: biblioqrafık göstərici. – Bakı, 1997. – S.85-87. Hacaloğlunun Ankarada Türk Kültürünü Araşdırma İnstitutu tərə- 252. “Koroğlu”nun şeiriyyəti / Nizami Cəfərov // Varlıq findən buraxdığı “Türkman və Asur kilsələrində oxunan Türkcə (Tehran). – 1997. – № 103-104. – S.71-81. ilahi “mətnləri” kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat 253. Qəhrəmanlıq eposumuz: Koroğlu Xalıq və Azad Nəbi- qəzeti. – 1996. – 9 may. – S.6, 7. yevin rus dilində nəşr edilən “Azərbaycan qəhrəmanlıq eposu” 242. Dilimizin vicdan qoruyucusu: BDU-nun professoru kitabı haqqında / Nizami Cəfərov, Əjdər Fərzəli // Ədəbiyyat Tofiq Hacıyev haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan müəlli- qəzeti. – 1997. – 15 avqust. – S.7. mi. – 1996. – 18 iyun. 254. Professor Qəzənfər Paşayev – 60 il / Nizami Cəfərov, 243. Elə qalan yurd yeridir / Elçin Mehrəliyevin “Yurd B.Nəbiyev, Y.Qarayev, Ə.Bəndəroğlu // Bakı Universitetinin Xə- yeri” televiziya tamaşası haqqında qeydlər / Nizami Cəfərov // bərləri: Humanitar elmlər seriyası. – 1997. – № 1. – S.211-213. Azərbaycan. – 1996. – l0 yanvar. 255. Siz Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər 244. Tələbəlikdən müəllimliyə: professor Kamil Vəliyevin Əliyev cənablarına ad günündə nə arzulayırsınız?: [qəzet anadan olmasının 50 illiyi haqqında / Nizami Cəfər (Quluoğlu) // materialında N.Cəfərovun da təbriki yer almışdır] / Nizami Ədəbiyyat qəzeti. – 1996. – 16 avqust. Cəfərov // Panorama. – 1997. – 9 may. – S.3. 256. “Yeni nəsrə” yeni qayıdış: Nurlana Əliyevanın “60- 1997 80-ci illər Azərbaycan nəsrində qəhrəman və üslub axtarışları” 245. Azdırılmış həqiqətin işığına doğru / Nizami Cəfərov // monoqrafiyası haqqında / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 1997. Avrasiya. – 1997. – 4 noyabr. – S.10. – 5 sentyabr.

187 188 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

257. Vicdan susmayanda, yaxud V.Babanlının “Ömürlük mərasimində məruzə / Nizami Cəfərov / Dilimiz-tariximiz / cəza”sı / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 1997. – № 9-10. Qəzənfər Kazımov. – Bakı, 1998. – S.211-220. 269. Qırx gün keçdi: Yusif Səmədoğlunun vəfatından / 1998 Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 1998. – 25 sentyabr. 258. Azərbaycan ədəbiyyatı: Şimalda və Cənubda / Nizami 270. Qorqud müdrikliyi, Füzuli eşqi ilə: [filologiya elmləri Cəfərov // Filoloji araşdırmalar. – Kitab 4. – Bakı, 1998. – S.38-48. doktoru, professor Samət Əlizadənin 60 illiyi münasibətilə] / 259. Azərbaycan Respublikası Prezidenti Heydər Əliyevin Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 1998. – 27 fevral. – S.5. Yazıçıların X qurultayı ərəfəsində gənc yazıçılarla görüşündə 271. Qurultaydan bir il keçir / Nizami Cəfərov // Millət. – professor Nizami Cəfərovun çıxışı / Nizami Cəfərov // Azərbay- 1998. – 10 oktyabr. can Yazıçılarının X qurultayı (28-30 oktyabr, 1997). – Bakı, 272. Mən Mənəm!... Bəs sən kimsən?: “Monitor” jurnalının 1998. – S.84-86. sonuncu nömrəsində çıxan “Azərbaycanlılar XXI əsrin millətidir” 260. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin məqaləsi ilə əlaqədar / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 1998. – sədrliyi ilə keçirilən Respublika Nazirlər Kabinetinin geniş 25 mart. iclasında Nizami Cəfərovun çıxışı / Nizami Cəfərov // Respubli- 273. Ümumiləşdirilmiş obrazlar toplusu: Mərkəz Quliyevin ka. – 1998. – 14 noyabr. “Sallaqxana keçisi” satirik əsərlər toplusu haqqında / Nizami Cə- 261. Bugünkü Azərbaycan şeiri / Azərbaycan Yazıçılarının fər (N.Cəfərov) // Panorama. – 1998. – 13 yanvar. – S.4. X qurultayında məruzə // Azərbaycan yazıçılarının X qurultayı 274. Ümumtürk ədəbi dili (türki): təşəkkülü, təkamülü, (28-30 oktyabr, 1998) / Nizami Cəfərov. - Bakı, 1998. – S.117. tənəzzülü / Nizami Cəfərov // Altay dünyası. – 1998. – S.61-70. 262. Camal müəllim: Camal Əhmədov haqqında / Nizami 275. Vicdan susmayanda, yaxud V.Babanlının “Ömürlük Cəfərov // Azərbaycan müəllimi. – 1998. – 19 may. cəza”sı / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 1998. – 10 iyul. –S.3; 263. Dilçiliyimizin xanımı: Professor Rəhilə Məhərrəmova Ömürlük cəza: [ön söz] / Vidadi Babanlı. – Bakı, 1998. – S.3-12. haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 1998. – 4 276. Yazıçı, mütəfəkkir-alim, ictimai xadim: Anarın 60 illi- dekabr. –S.4. yi münasibətilə / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 1998. –13 264. Ələsgərəm, hər elmdən halıyam: Aşıq Ələsgər – 175 / mart. – S.2-3. Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 1998. – 7 aprel. 265. Heydər Əliyev və Azərbaycan dili / Nizami Cəfərov // 1999 Azərbaycan dili və ədəbiyyatının tədrisi. – 1998. – № 2. – S.2-6. 277. Azərbaycan xalqının şah əsəri: “Kitabi-Dədə Qorqud” 266. Xalq öz tarixini bilməlidir / Nizami Cəfərov // Xalq / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 1999. – № 3. – S.4-6. qəzeti. – 1998. – 7 aprel. 278. Azərbaycan türkcəsinin təşəkkülü: diferensiasiya, 267. “Monitor” jurnalının cəmiyyəti parçalamaq cəhdi yoxsa inteqrasiya? / Nizami Cəfərov // Bakı Dövlət Universiteti hiddət doğurur / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 1998. – 20 may. – 80: Elmi konfransın materialları. – Bakı, 1999. – S.395-396. 268. Professor Qəzənfər Kazımovun “Sənət düşüncələri” 279. Bir tamaşa haqqında bir neçə söz: Bəxtiyar Vahabza- kitabının Azərbaycan Yazıçılar Birliyində keçirilən təqdimat dənin “Özümüzü kəsən qılınc” yaxud “Göy türklər” əsərinin

189 190 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov tamaşası haqqında / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 1999. 290. Türk ədəbi (yazılı) dilləri sistemində “Kitabi-Dədə –26 yanvar. Qorqud” dilinin yeri / Nizami Cəfərov // Bakı Universitetinin 280. Elm dəryası: Şərqşünas alim Rüstəm Əliyev haqqında / Xəbərləri: Humanitar elmlər seriyası. – 1999. – № 1-2. – S.119- Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 1999. – 27 yanvar. – S.6. 124. 281. Eposdan kitaba / Nizami Cəfərov // Dədə Qorqud alili- 291. Ziyalılığı itirmək təhlükəsindəyik / Nizami Cəfərov // yi: məqalələr toplusu. - Bakı, 1999. – S.117-124; Azərbaycan. – Ulu Turan. – 1999. – 8-14 oktyabr. – S.5. 1999. – 16 may. 282. Ədəbi döyüşlər cəngavəri: Mehdi Hüseyn – 90 / Nizami 2000 Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 1999. – 9 aprel. – S.3. 292. Adam / Nizami Cəfərov // “Kitabi-Dədə Qorqud” ensi- 283. Ərəb-Azərbaycan ədəbi əlaqələri haqqında yeni klopediyası. – Cild 2. – Bakı, 2000. – S.10. kitab: G.Baxşəliyevanın rus dilində çapdan çıxmış Əbül-Fərəc 293. Allah / Nizami Cəfərov // “Kitabi-Dədə Qorqud” ensi- əl-İsfahaninin “Nəğmələr” kitabı və klassik Azərbaycan ədəbiy- klopediyası. – Cild 2. – Bakı, 2000. – S.19-20. yatı” adlı əsəri haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 1999. 294. Amid / Nizami Cəfərov // ‘Kitabi-Dədə Qorqud” ensi- – 7 mart. klopediyası. – Cild 2. – Bakı, 2000. – S.24. 284. Folklor kafedrası / Nizami Cəfərov // Folklorşünaslıq 295. Azərbaycan xalqının mənşəyi: Azərbaycanın türkləş- məsələləri. – Bakı, 1999. – S.3-8. məsi eramızın ilk əsrlərindən başlayır / Nizami Cəfərov // Yeni 285. Kritisizm humanitaridə / Nizami Cəfərov // Ekspress. Azərbaycan. – 2000. – 16 dekabr. – S.4. –1999. – 13-15 mart. 296. Azərbaycan dilinin təşəkkülü tarixinə dair / Nizami 286. Məmməd İsmayıl, yaxud bir adam yol gedir... bizdən Cəfərov // Dirçəliş-XXI əsr. – 2000. – № 11-12. – S.145-156; qabaqda / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 1999. – № 12. – Ədəbiyyat qəzeti. – 2000. – 21 iyul. S.170-174. 297. Böyük ideallar və xırda iddialar / Nizami Cəfərov // 287. Ön söz / Nizami Cəfərov // Mətn sintaksisinin problem- Azərbaycan. – 2000. – 30 dekabr. – S.8. lərinə bir nəzər: mətn sintaksisinin aktual problemləri adlı beş- 298. Cəmaləddin Əfqani, yaxud geri qalmış Şərqin irəli cildliyin əsasında: 2 cilddə / Qənirə Bəyzadə; elmi red.: K.M.Ab- getmiş mütəfəkkiri: Şeyx Cəmaləddin Əsədabadi (Əfqani) haq- dullayev, N.Q.Cəfərov. – Cild 1: Mülahizələr, isbatlar, sübutlar. – qında / Nizami Cəfərov // Cəmaləddin Əfqani: Elmi konfransın Bakı, 1999. – S.3-7. materialları. – Bakı, 2000. – S.58-68; Ədəbiyyat qəzeti. – 2000. – 288. Ön söz / Nizami Cəfərov // Mətn sintaksisinin problem- 14 yanvar. – S.2. lərinə bir nəzər: mətn sintaksisinin aktual problemləri adlı beş- 299. Cəmaləddin Əfqani: milli fəlsəfəsi və dil birliyi / Niza- cildliyin əsasında: 2 cilddə / Qənirə Bəyzadə; elmi red.: K.M.Ab- mi Cəfərov // Dirçəliş-XXI əsr. – 2000. – № 3. – S.86-91. – dullayev, N.Q.Cəfərov. – Cild 2: Lakonik tezis-xülasələr. – Bakı, Xülasə ingilis dilində. 1999. – S.3-7. 300. Danışıq dili: “mən”in müraciət mədəniyyəti / Nizami 289. Türk epik təfəkkürü və “Kitabi-Dədə Qorqud” / Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2000. – 8 dekabr. Nizami Cəfərov // Filoloji araşdırmalar. IX kitab : Məqalələr 301. Doğma dil kimi: Rəis Səmədov – 60 / Nizami Cəfərov, toplusu. - Bakı, 1999. - S. 80-91. M.Cəfərov // Azərbaycan müəllimi. – 2000. – 24 fevral, 1 mart. – S.6.

191 192 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

302. Epos / Nizami Cəfərov // “Kitabi-Dədə Qorqud” ensik- 2001 lopediyast. – Cild 2. – Bakı, 2000. – S.97-98. 316. Azərbaycan ədəbiyyatının mənşəyi, yaxud Azərbay- 303. Əski türk dastanları / Nizami Cəfərov, K.Nərimanoğlu can ədəbiyyatı nə zaman yaranmışdır?: Azərbaycan ədəbiyyatı // “Kitabi-Dədə Qorqud” ensiklopediyası. – Cild 2. – Bakı, 2000. tarixinin problemləri / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – – S.113-119. 2001. – 26 iyun. – S.5. 304. Füyuzatçılıq azad Azərbaycan idealının əsasıdır / 317. Azərbaycan xalqı, yaxud bir etnosun tarixi / Nizami Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2000. – 26 sentyabr. Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 17 oktyabr. – S.10; 18 305. Gözəl müəllim, xeyirxah insan: R.Səmədov – 60 / oktyabr; 20 oktyabr. – S.11; 24 oktyabr. Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2000. – 5 may. 318. Azərbaycanın ədəbiyyat filosofu: [ön söz] / Nizami 306. Kafir / Nizami Cəfərov // “Kitabi-Dədə Qorqud” ensik- Cəfərov // Yaşar Qarayev: Milli yaddaş təlimi – azərbaycançılıq / lopediyası. – Cild 2. – Bakı, 2000. – S.154-155. Q.Bayramov, J.Qurbanqızı; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı, 2001. – 307. Kitab / Nizami Cəfərov // “Kitabi-Dədə Qorqud” ensi- S.3-10. klopediyası. – Cild 2. – Bakı, 2000. – S.159-160. 319. “Azərbaycanşünaslığa giriş” kitabından səhifələr... “Azərbaycan” anlayışı: təşəkkülü, təkamülü / Nizami Cəfərov // 308. Kitab haqqında kitab: Şamil Cəmşidovun “Dədə Qor- Yeni Azərbaycan. – 2001. – 5 avqust. – S.3. qud” kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 320. Azərbaycanşünaslığın müasir problemləri / Nizami 2000. – 3 mart. Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 23 iyun. – S.5; Dirçəliş- 309. Kür üstündə Kəsəmən... və onun yazıçı övladı / XXI əsr. – 2001. – № 40, iyun. – S.97-103. Xülasələr rus və Nizami Cəfərov // Qaçaq Kərəm / F.Eyvazlı. – Hissə 2. – Bakı, ingilis dillərində. 2000. – S. 321. Bir adam yol gedir məndən qabaqda: Ağamusa 310. Qəza / Nizami Cəfərov // “Kitabi-Dədə Qorqud” ensik- Axundov – 70 / Nizami Cəfərov // Bakı Universitetinin Xəbərləri: lopediyası. – Cild 2. – Bakı, 2000. – S.181-182. humanitar elmlər seriyası. – 2001. – № 4. – S.169-172. 311. Millətin şairi, yaxud Bəxtiyar Vahabzadə fenomeni / 322. Ədəbi tənqidimiz: dünən, bu gün, sabah: “Azərbaycan Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2000. – № 8. – S.38-43. qəzeti”nin “dəyirmi stol”u / Bəkir Nəbiyev, Nizami Cəfərov, Sara 312. Müraciət / Nizami Cəfərov // “Kitabi-Dədə Qorqud” Osmanlı, Vaqif Yusifli və b. // Azərbaycan. – 2001. – 23 fevral. – ensiklopediyası. – Cild 2. – Bakı, 2000. – S.214. S.5-6. 313. Müsəlman / Nizami Cəfərov // “Kitabi-Dədə Qorqud” 323. 21 fevral – Beynəlxalq Ana Dili Günüdür / Nizami ensiklopediyası. – Cild 2. – Bakı, 2000. – S.215. Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2001. – 16 fevral. 314. Nəsrimizin şairi, şeirimizin nasiri: Gülhüseyn Hüseyn- 324. Milli mənəviyyatımıza diqqət / Nizami Cəfərov, Y.Se- oğlu haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2000. – № 2. – yidov // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 22 avqust. – S.6; 23 avqust. S.178-183. –S.6. 315. Nüfuzlu alim, böyük müəllim / Nizami Cəfərov // Bakı 325. Ön söz / Nizami Cəfərov // Günəşi içirik, günəşlənirik: Universiteti. – 2000. – 12 yanvar. Əli Nazim haqqında bir neçə söz / Əmirxan Xəlilov; elmi red. və ön söz. müəl. N.Cəfərov. – Bakı, 2001. – S.3-5.

193 194 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

326. Ön söz / Nizami Cəfərov // Sabir Rüstəmxanlının yara- “Nauka – istina” kitabı üzərində düşüncələr / Nizami Cəfərov // dıcılığının linqvopoetik tədqiqatı: [2 hissədə]. – Hissə 1: Rüstəm- Dirçəliş-XXI əsr. – 2002. – № 49. – S.59-67; Azərbaycan. – xanlı şəlaləsi / Bəyzadə Qənirə; elmi red. və ön söz N.Cəfərov, 2002. – 19 mart. – S.4. K.Abdulla. – Bakı, 2001. – S.3-6. 337. Hal əhli / Nizami Cəfərov // Vasim Məmmədəliyev zir- 327. Ön söz, yaxud oxucuya məktub / Nizami Cəfərov // vəsi: professor Vasim Məmmədəliyev haqqında təbriklər, məqa- Qaçaq Abbas: poema / Nəzir Eltəkin; naşir və red. İ.Türkay; lələr və şeirlər kitabı. – Sumqayıt, 2002. – S.67. rəssamı A.Ələkbərov. – Bakı, 2001. – S.3-8. 338. Hüquq elminə və tədrisinə dəyərli töhfə: Z.Əsgərovun 328. Türk-Oğuz şeirinin tarixinə fundamental baxış: “Konstitusiya hüququ” kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Azər- [Anarın “Min beş yüz ilin oğuz şeiri” antologiyası haqqında] / baycan. – 2002. – 11 aprel. Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2001. – 16 may. 339. Xeyrəddin Qocanın “məktublar”ı: Türkiyədə nəşr 329. Ümumtürk ədəbi dili (türki): təşəkkülü, təkamülü, tə- olunmuş “Bu dünyadan məktublar” kitabı haqqında / Nizami nəzzülü / Nizami Cəfərov // Varlıq (Tehran). – 2001. – №4. – Cəfərov // Azərbaycan. – 2002. – 30 oktyabr. – S.7. S.45-54. 340. Ön söz / Nizami Cəfərov // Mənim nakam qardaşım: [kitab 1937-ci ildə repressiya qurbanları olmuş Seyid Hüseyn- 2002 Ümmügülsüm ailəsinin başsız qalmış övladlarının əzab-əziyyətli, 330. Aşıq sənətinin sistemi: invariant struktur və fuksional məşəqqətli həyatından bəhs edir] / Qumral Sadıqzadə; red. diaxron elementləri / Nizami Cəfərov, Xəlil Ağaverdi // Aşıq T.Qurban. – Bakı, 2002. – S.3-6. yaradıcılığı: mənşəyi və inkişaf mərhələləri / Hüseyn İsmayılov. 341. Ön söz əvəzi: Qaya səsi, zirvə səsi… / Nizami Cəfərov –Bakı, 2002. – S.3-9. // Məmməd Araz dühası / Əmirxan Xəlilov; elmi red. və ön söz. 331. Azərbaycan: tarixin akkordları / Nizami Cəfərov // müəl. N.Cəfərov. – Bakı, 2002. – S.3-8. Dirçəliş-XXI əsr. – 2002. – № 48. – S.95-108. – Xülasələr rus və 342. Ön söz əvəzi: Sən dərin fəlsəfi fikirlərini nəzmə çəkər- ingilis dillərində. sənsə, heç aldanmazsan: “Rübailər” kitabı haqqında bir neçə söz / 332. Bir adam yol gedir məndən qabaqda: Ağamusa Axun- Nizami Cəfərov // Hikmət kəhkəşanı / Nüsrət Abdulov; red. dov – 70 / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2002. – 3 mart. –S.1. Ş.Səlimbəyli. – Bakı, 2002. – S.4-6. 333. Çərkəz müəllim, yaxud gözəl insan haqqında bir neçə 343. Rusdilli Azərbaycan poeziyasında Azərbaycan dili söz / Nizami Cəfərov // Xatirələr / A.Bəşirli. – Bakı, 2002. – elementləri haqqında bəzi qeydlər / Nizami Cəfərov // AMEA- S.60-61; Bəxtimə düşən dünya / Sona Çərkəz. – Bakı: Oskar nın Məruzələri. – 2002. – № 1-2. – S.190-200. NPM, 2002. – S.12-13. 344. Tariximizin taleyi... Taleyimizin tarixi: N.Həsənzadə- 334. Dünya irsinin qorunması hər bir vətəndaşın mənəvi nin “Tariximiz, taleyimiz” kitabı üzərində düşüncələr / Nizami borcudur / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2002. – 29 oktyabr. Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2002. – 7 fevral. 335. Ədəbi gedişatda gənclik faktoru / Nizami Cəfərov // 345. Türkiyə Cümhuriyyətinin banisi, Türk dünyasının Ədəbiyyat qəzeti. – 2002. – 27 dekabr. iftixar mənbəyi: [ön söz] / Nizami Cəfərov // Mustafa Kamal 336. Ən yeni tarixin fəlsəfəsi, yaxud akademikin mübari- Atatürk / Nazir Əhmədli. – Bakı, 2002. – S.4-5. zəsi: Akademik C.Əliyevin tarixi mübarizəsindən bəhs edən

195 196 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2003 Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi; tərt. ed.: S.Məmmədova; elmi 346. Akademik İqrar Əliyevə açıq məktub / Nizami Cəfərov red. H. Məmmədov. – Bakı, 2003. – S.3-7. // Yeni Azərbaycan. – 2003. – 11 yanvar. – S.3. 357. Ön söz / Nizami Cəfərov // Atatürkü yaşatmaq / A.Su- 347. Bütövlük müstəvisi: N.Əliyevanın Almaniyada ingilis ver. – Bakı, 2003. dilində nəşr olunmuş “60-70-ci illərin nəsri: Bütövlük müstəvisi” 358. Səni zamanə yetirməz dübarə: İyun ayının 25-i tənqid- kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Elm. – 2003. – 30 aprel. çi Əsəd Cahangirin doğum günüdür / Nizami Cəfərov // Yeni 348. “Çaşıoğlu” nəşriyyatı 100 cildlik “Azərbaycan və Azərbaycan. – 2003. – 22 iyun. – S.11. dünya ədəbiyyatı kitabxanası” seriyasından kitabların nəşri- 359. Tənqidin tənqidi: Həftənin panoramı / Nizami Cəfərov nə başlayır: N.Cəfərovun Təhsil Nazirliyində keçirilən “Dəyirmi // Ədəbiyyat qəzeti. – 2003. – 8 avqust. masa”da çıxışı / Nizami Cəfərov // Azərbaycan müəllimi. – 2003. 360. “Yeni nəsrə” yeni qayıdış: Nurlana Əliyevanın “60-80- –7-13 noyabr. cı illər Azərbaycan nəsrində qəhrəman və üslub axtarışları” mo- 349. Ədəbiyyat siyasəti / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəze- noqrafiyası haqqında / Nizami Cəfərov // Nurlana Əliyeva. Müs- ti. – 2003. – 2 may. təqilliyimiz, mənəviyyatımız. – Bakı, 2003. – S.367-368.

350.Ədəbiyyat siyasəti, yaxud ədəbiyyatdan siyasətə / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2003. – 22 avqust. – S.4. 2004 351. Əsas vəzifə mətbuatın peşəkarlığıdır / Nizami Cəfərov 361. Bilirsənmi… ürəyimdən: AMEA-nın müxbir üzvü Teymur // Azərbaycan. – 2003. – 4 fevral. Bünyadov haqqında / Nizami Cəfərov // Dəli Kür. – 2004. – may. 352. Qaya səsi, zirvə səsi...: Əmirxan Xəlilovun “Məmməd 362. Bir neçə ilə Azərbaycan ədəbiyyatı bütünlüklə latın Araz dühası” monoqrafiyası haqqında / Nizami Cəfərov // Res- publika. – 2003. – 28 yanvar. – S.7. əlifbasında oxunacaq: Kitabların hazırlanması prosesi Preziden- 353. Mənim çörəkli dünyam: Əbülfət Bərəkətin eyniadlı tin qərarından sonra xüsusilə intensivləşib / Nizami Cəfərov // kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2003. – 10 Şərq. – 2004. – 23 iyul. – S.3. iyul. 363. Bir neçə söz / Nizami Cəfərov // Dayaq nöqtəsi: 354. Mirzə Şəfi Vazehdən fikir azadlığınadək: AMEA-nın ümummilli lider Heydər Əliyev haqqında / Nadir Qəhrəmanov; İnsan Hüquqları İnstitutunun direktoru Rövşən Mustafayevin rəh- elmi red. N.Cəfərov. – Bakı, 2004. – S.3-5. bərliyi ilə rus dilində hazırlanmış “Erməni terror və quldur birləş- 364. Böyük mədəniyyətin övladı, yaxud varisliyin poetika- mələrinin bəşəriyyətə qarşı cinayətləri (XIX-XX əsrlər)” ensiklo- sı: [ön söz] / Nizami Cəfərov // Seçilmiş əsərləri / Çingiz Aytma- pediyası haqqında / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2003. tov; tərc. ed.: İ.İbrahimov, X.Əliyev; red. N.Cəfərov; tərt. – 20 mart. – S.4. İ.Məmmədova. – Bakı, 2004. – S.10. 355. Ön söz / Nizami Cəfərov // Heydər Əliyev Atatürk 365. Böyük şəxsiyyət haqqında fotoroman: Ramiz Mirzəye- haqqında / Topl. və tərt. ed. S.Nəzərli; Azərbaycanda Atatürk vin tərtib etdiyi “Həqiqət kimi sadə” fotoalbomu barədə düşüncələr / Mərkəzi. – Bakı, 2003. – S.3-4. Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2004. – 13 may. – S.4. 356. Ön söz / Nizami Cəfərov // Azərbaycanda Atatürk və 366. İsmayıl Şıxlı şəxsiyyəti və “Dəli Kür”: N.Cəfərovun Türkiyə Cümhuriyyəti araşdırmaları (1941-2003): Biblioqrafiya / “Ölməz əsərlər” seriyasından nəşr edilmiş “Dəli Kür” romanına

197 198 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov yazdığı ön söz / Nizami Cəfərov // Dəli Kür / İsmayıl Şıxlı. – 378. Ön söz / Nizami Cəfərov // Seçilmiş əsərləri / Əziz Bakı, 2004. – S.3-4; Şərq. – 2004. – 9 iyun. – S.12. Nesin; tərt. ed. P.Məmmədova; red. N.Cəfərov. – Bakı, 2004. – 367. Ə.Rəcəblinin türkoloji araşdırmaları / Nizami Cəfərov // S.5-6. Yeni Azərbaycan. – 2004. – 4 mart. 379. Çərkəz müəllim, yaxud gözəl insan haqqında bir neçə 368. Maddi zənginləşmə, mənəvi yoxsullaşma… və gəlinlik söz / Nizami Cəfərov // Tükənməz mənbə: [kitab şifahi xalq paltarı: [ön söz] / Nizami Cəfərov // Gəlinlik paltarı / Hüseyn- ədəbiyyatının yazılı ədəbiyyata təsiri haqqında onun irihəcmli bala Mirələmov; red. M.Çəmənli, rəssam A.Hüseynov. – Bakı, əsərindən bir hissədir] / Çərkəz Quliyev; red. və məsl. 2004. – S.3-16. R.Mahmudov. – Bakı, 2004. – S.3-4. 369. Nəbi Xəzri köməyə möhtacdır: Can ağrıları şairi dilə 380. Ön söz / Nizami Cəfərov // Divani-Hikmət / Əhməd gətirdi / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 16 aprel. – S.9. Yəsəvi; red. şurası: M.Mərdanov və b.; red heyəti: Ə.Quliyev və 370. Nüsrət Kəsəmənli: sevən şair, sevilən şair / Nizami b.; tərt. ed. N.Cəfərov; elmi red. Ə.Quliyev. – Bakı, 2004. – S.3-5. Cəfərov // Seçilmiş əsərləri / Nüsrət Kəsəmənli; tərt. ed. R.Kəsə- 381. Təpədən dırnağa qədər şair: Zəlimxan Yaqub dünyaya mənli. – Bakı, 2004. – S.3-8; Yeni Azərbaycan. – 2004. – 18 xüsusi missiya ilə gəlib / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 23 sentyabr. – S.5. oktyabr. 371. Ön söz / Nizami Cəfərov // Böyük Turanın himni / 382. Zəlimxan Yaqubdan yazanda... Nizami Cəfərov // Ye- İftixar. – Bakı, 2004. – S.3-4. ni Azərbaycan. – 2004. – 10 sentyabr. – S.5. 372. Ön söz / Nizami Cəfərov // Seçilmiş əsərləri / Səməd

Vurğun; çapa haz. və red. Q. Namazov. – Bakı, 2004. – S.5-8. 2005 373. Ön söz / Nizami Cəfərov // Seçilmiş əsərləri / Orxan 383. Akademik Bəkir Nəbiyevin yaradıcılıq yolu / Nizami Kamal; red. hey. Ə.Quliyev (baş red.) və b.; red. N.Cəfərov; tərc. Cəfərov // Respublika. – 2005. – 24 iyul. – S.3. ed.: Z.Hüseynli, P.Məmmədova, S.Məmmədova, A.Mamayeva. – Bakı, 2004. – S.5-6. 384. Azərbaycanın etnik tarixi: problemlər, mülahizələr // 374. Ön söz / Nizami Cəfərov // Əsərləri / Molla Vəli Vidadi, Yeni Azərbaycan. – 2005. – 15 aprel. – S.8. Molla Pənah Vaqif; red. heyəti: Ə. Quliyev (baş red.) və b.; tərt. 385. Bəxtiyar Vahabzadə, yaxud millətin şairi: [ön söz] / ed. və ön söz. müəl. N.Cəfərov. – Bakı, 2004. – S.3-16. Nizami Cəfərov // Seçilmiş əsərləri / Bəxtiyar Vahabzadə; red. 375. Ön söz, yaxud böyük yazıçının yaradıcılıq yolu / hey. Ə.Quliyev (baş red.) və b.; tərt. ed. və red. A.Bağırov. – Nizami Cəfərov // Seçilmiş əsərləri / Anar; red. hey. Ə.Quliyev Bakı, 2005. – S.3-11. (baş red.) və b.; tərt. ed. A.Əmrahoğlu; red. R.Məcid. – Bakı, 386. Ön söz / Nizami Cəfərov // Gözlərimin nurudu doğuldu- 2004. – S.5-14. ğum bu torpaq / Zəlimxan Yaqub; tərt. ed. və red. İ.Akifqızı. – 376. Ön söz / Nizami Cəfərov // Seçilmiş əsərləri / Nəriman Bakı, 2005. – S.3-4. Həsənzadə. – Bakı, 2004. – S.4-6. 387. Ön söz / Nizami Cəfərov // Tarixin bir günü və ya bir 377. Ön söz / Nizami Cəfərov // Məsi ağa Məhəmmədi: günün tarixi / Mehriban Ələkbərzadə; elmi red. və ön söz. Tədqiqlər və tərcümələr / Məsi ağa Məhəmmədi. – Bakı, 2004. – N.Cəfərov; rəyçi K.Şükürov; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – S.3-4. Bakı, 2005. – S.3-6.

199 200 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

388. Ön söz / Nizami Cəfərov // Azərbaycan legion ədəbiyya- 398. İlahi varlığın bədii tərənnümü: [ön söz] / Nizami tı / Məmməd Cəfərli; elmi red. S.Əliyarlı; red. Q.Əzizxanlı; Azər- Cəfərov // Ana! Ana! Ana! (antologiya) / Topl. və tərt. ed. baycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı, 2005. – S.3-5. Ə.Vəkil; red. N.Məmmədli. – Bakı, 2006. – S.3-5; Respublika. – 389. Ön söz / Nizami Cəfərov // Geleneksel Azərbaycan 2006. – 11 aprel. – S.5. masalları / Yasemin Bayar. – Bakı, 2005. 399. XX əsr ədəbiyyatı – tarixi-tipoloji vahid kimi / Nizami 390. Tural Anaroğluna açıq məktub / Nizami Cəfərov // Cəfərov // Tənqid net. – 2006. – № 1. – S.12-13. Ədəbiyyat qəzeti. – 2005. – 22 aprel. – S.4. 400. Ön söz / Nizami Cəfərov // Axtarışlar, yozumlar, anım- lar / İsmayıl Məmmədov; red. A.Axundov; tərt. ed. F.İ.İbrahim- 2006 ova; AMEA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu. – Bakı, 2006. –S.3-4. 391. Ana dilimiz xalqımızın ən böyük sərvətidir / Nizami 401. Ön söz / Nizami Cəfərov // Sarı yarpaqlar mövsümü Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2006. – 1 avqust. – S.5; Azərbaycanda (xatirələr): M.K.Atatürkün anadan olmasının 125 illiyinə / Suver Atatürk Mərkəzi: bülleten. – Bakı, 2006. – № 3. – S.23-29. Akkan; tərc. A.Mamayeva; elmi red. O.Musayev; məsləhətçi 392. Azərbaycan ədəbiyyatının intibahı nədən başlayıb / N.Cəfərov. – Bakı, 2006. – S.3-4. Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2006. – 6 may. 402. Ön söz / Nizami Cəfərov // Böri-Qurt: [bütün türk mifik 393. Azərbaycanda Atatürk Mərkəzində Dəyirmi masa: [Bi- düşüncəsi üçün xarakterik olan qurd toteminin elmi-nəzəri izahı] / rinci Beynəlxalq Rus Kitabı festivalının iştirakçılarının “Rus və Mirəli Seyidov; elmi red. O.Musayev; red. P.Quliyev; məsləhətçi Azərbaycan ədəbiyyatlarında zamanların əlaqəsi” mövzusunda] // N.Cəfərov; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. –Bakı, 2006. – S.3-4. Azərbaycan. – 2006. – 17 sentyabr. – S.4; Xalq qəzeti. – 2006. – 403. Ön söz əvəzi / Nizami Cəfərov, Səlim Babullaoğlu // Bir 17 sentyabr. – S.4. yarpaq: Türkiyə qadın şeiri antologiyası. – Bakı, 2006. – S.3-5. 394. Çağdaş şeirimizlə bağlı dəyərli tədqiqat: Əmirxan 404. Ön söz / Nizami Cəfərov // Tofiq Hacıyev: biblioqrafik Xəlilovun yaradıcılığı haqqında / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. məlumat kitabı. – Bakı, 2006. – S.3-7. – 2006. – 4 aprel. – S.7. 405. Ön söz / Nizami Cəfərov // Milli müdrikliyin Heydər 395. Hardan baxsan görünən işığın şəkli: [ön söz] / Nizami Əliyev zirvəsi / Məmməd Əlizadə; red. Ə.Həsənov; baş məsl. Cəfərov // Hardan baxsan görünən adam: esse-monoqrafiya: E.Ə.Mahmudov; məsl.: A.M.Məhərrəmov, Y.T.Əliyev. – Bakı, [Elçin İsgəndərzadə haqqında] / Adil Mirseyid; red. B.Nəbiyev. – 2006. – S.5-8. Bakı, 2006. – S.3-4. 406. Ön söz / Nizami Cəfərov // Siseron / Plutarx; red. 396. Heydər Əliyev və türk dünyası: [ön söz] / Nizami F.Naci; tərc. ed.: Ş.Əbusəttar, Z.Əbusəttar, M.Məmmədova; Cəfərov // Heydər Əliyev və Şərq: altı cilddə / Müəl. –tərt.: tərtibatçı İ. Nəcəfov; rəssam F.Ələkbərov. – Bakı, 2006. – S.4.. Q.Allahverdiyev, V.Sultanzadə; red. M.Qurbanlı; Şərq Araşdır- 407. Ön söz / Nizami Cəfərov // Elçin: romanlarının malar Mərkəzi. – Kitab 6: Türk dünyası. – Bakı, 2006. – S.5-39. struktural-sosioloji təhlili / Sədat Adıgözəl; türk dilindən çevirən 397. Xalq yazıçısı Elçinə açıq məktub / Nizami Cəfərov // Ş.Hüseynli; red. A.Hüseynli. – Bakı, 2006. – S.1-5. 525-ci qəzet. – 2006. – 8 aprel; Ədəbiyyat qəzeti. – 2006. – 7 408. Ön söz / Nizami Cəfərov // Gelinlik / Yasemin Bayar. – aprel. Bakı, 2006.

201 202 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

409. Ön söz əvəzi / Nizami Cəfərov, Səlim Babullaoğlu // Bir red. N.Cəfərov; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Kitab 1. – yarpaq: Türkiyə qadın şeiri antologiyası / Tərt. və red. Bakı, 2007. – S. S.Babullaoğlu, Y.Bayer; tərc. ed. Narıngül. – Bakı, 2006. – S.3-5. 420. Ön söz, yaxud bir daha türklüyümüz haqqında / 410. Tarixin miqyası ilə: görkəmli qazax şairi Oljas Süley- Nizami Cəfərov // Türklüyümüz / Həsən Əzizoğlu; red. S.Nəzərli. menovun “Gil kitabı”na yazılmış ön söz / Nizami Cəfərov // – Bakı, 2007. –S.3-4. Ədəbiyyat qəzeti. – 2006. – 23 iyun. – S.1-3. 421. Tanınmış tənqidçi, ədəbiyyatşünas: Əmirxan Xəlilovun 411. Türk xalqları ədəbiyyatı / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat 70 illiyi münasibətilə / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – qəzeti. – 2006. – 28 iyul. – S.1-3. 2007. – 23 fevral. – S.7. 422. Yeni dövrün dil dərslikləri: [professor Yusif Seyidov- 2007 un Faiq Şahbazlı və Qənirə Əmiraslanova ilə birlikdə orta 412. Ayaz Vəfalıya açıq məktub: Yazıçının anadan olması- məktəblərin VI-VII sinifləri üçün yazdıqları “Azərbaycan dili” nın 70 illiyi münasibətilə / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – dərsliyi haqqında] / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2007. – 4 2007. – 20 aprel. – S.3. noyabr. – S.5.

413.Millətin bilgəni: Qazax şairi, alim və ictimai-siyasi xadim Oljas Süleymenov haqqında / Nizami Cəfərov // Pəncərə: 2008 mədəniyyətə baxış. – 2007. – № 1. – S.16-25. 423. Alim xeyir-duası: [ön söz] / Nizami Cəfərov // Mehri- 414. Müdrükliyin fəlsəfəsi, yaxud filosofların müdrikliyi: ban Əliyeva olduğu kimi / Red. və məsləhətçi T.Şahbazov; “Gənc [fəlsəfə elmləri doktoru, professor, Bakı Dövlət Universitetinin Liderlər” Uşaq Təşkilatı. – Bakı, 2008. – S.3-8. fəlsəfə kafedrasının müdiri Həmid İmanovun 75 illiyi münasibəti- lə] / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2007. – 26 yanvar. – S.7. 424. Azərbaycan ədəbiyyatının komandanı Anarın 75 yaşı 415. Ön söz / Nizami Cəfərov // Azərbaycan yazıları: / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2008. – № 3. – S.6-21. “Bakü”den görünen Türk dünyası / Abdulhamit Avşar; elmi red. 425. “Dolu” ədəbiyyatın “Qarabağnaməsi”dir / Nizami F.Gedikli. – Bakı, 2007. – S.3-4. Cəfərov // Dolu: roman / Aqil Abbas; [rəssam Y. Ş. fon 416. Ön söz / Nizami Cəfərov // Azərbaycan folklorunun rus Karolsfeldin]. – Bakı, 2008. – S.5-14. dilinə tərcüməsi probleminin özünəməxsusluğu / Səhər Oruclu; 426. Etirafın zamanı, yaxud Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi- elmi red. N.Cəfərov; red. S.Nəzərli; nəşrinə məsul Ə.Ələkbərli; nin Anar dövrü / Nizami Cəfərov // Pəncərə: mədəniyyətə baxış. AMEA, Folklor İn-tu. – Bakı, 2007. – S.4-5. – 2008. – № 3. – S.49-53. 417. Ön söz / Nizami Cəfərov // “Əsli-Kərəm” dastanı və 427. Firidun Hüseynov – 75 / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat alban mədəniyyəti / Elnur Heydərov; red. N.Cəfərov; AMEA, qəzeti. – 2008. – 14 noyabr. – S.5. Folklor İn-tu. – Bakı, 2007. – S.3-4. 428. Genezisdən tipologiyaya Azərbaycan xalqının ədəbi 418. Ön söz / Nizami Cəfərov // Prof. Dr. Georgi Hazai: mədəniyyəti / Nizami Cəfərov // Simurq. – 2008. – № 1. – biblioqrafiya. – Bakı, 2007. S.47-50. 419. Ön söz: Şöhrətli rus soylarının və soyadlarının türk əsli / 429. Heydər Əliyev və Azərbaycan dili / Nizami Cəfərov // Nizami Cəfərov // Türk əsilli ruslar / Minaxanım Təkləli; elmi Azərbaycan müəllimi. – 2008. – 18 aprel. – S.1.

203 204 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

430. Kim böyük yazıçı olmaq istəyirsə, milləti təhqir 2009 etməlidir? / Nizami Cəfərov // Türküstan. – 2008. – 30 noyabr- 440. Ana dilimizdə ilk “Qırx hədis”: Kitablar, rəylər: 6 dekabr. – S.9. [M.Nağısoylunun araşdırmasında Həzininin “Hədisi-ərbəin” tər- 431. Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı yaxud bir dərslik haq- cüməsi” kitabı işıq üzü görmüşdür] / Nizami Cəfərov // Ədəbiy- qında bir neçə söz: [Bakı Dövlət Universitetinin Müasir Azər- yat qəzeti.- 2009. – 24 aprel. – S.8. baycan ədəbiyyatı kafedrasının professoru Cəlal Abdullayevin 441. Çingiz Abdullayevin səviyyəsi mənə məlumdur: rəhbərliyi ilə hazırlayıb nəşr etdirdiyi “Müasir Azərbaycan ədəb- [millət vəkili Nizami Cəfərov yazıçı Çingiz Abdullayev iyyatı” adlı ikicildlik dərslik haqqında] / Nizami Cəfərov // haqqında] / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2009. – 15 aprel. – S.5. Ədəbiyyat qəzeti. – 2008. – 29 fevral. – S.2. 442. Çingiz Hüseynova məsləhət görürəm ki, mənim 432. Ön söz / Nizami Cəfərov // Qara göl: roman / İlyas yazdıqlarımı oxusun / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2009. – 21 Allahverdiyev; tərtibçi-red. R.İlyasoğlu; məsl.: N.Cəfərov (ön aprel. – S.6. sözün müəll.), T.Əhmədov, S.Məmmədov. – Bakı, 2008. – S.3-4. 443. Ədəbiyyat publisistikaya keçir: Açıq düşüncə dövrü- 433. Ön söz / Nizami Cəfərov // Türk xalqlarının kino sənəti / nün öz ədəbiyyatı olmalıdır / Nizami Cəfərov // Mədəniyyət. – 2009. – 3 aprel. – S.12. Tofiq İsmayılov; elmi red. T.Əfəndiyev; red. D.Osmanlı; Azər- 444. Ədəbiyyatımız, birliyimiz... və “Ədəbiyyat qəzeti”- baycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı, 2008. – S.7. miz: 75 illik yol / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2009. – 434. Ön söz / Nizami Cəfərov // Göylər adamı (yazıçı, alim, 24 iyul. – S.3. pedaqoq Mir Cəlal haqqında esse-araşdırma. Yeni yozum) / 445. Əjdər Olun çevirməsində “qumuq” atalar sözləri / Rəhilə Gülgün; red. və ön sözün müəl. N.Cəfərov; naşir Q.İsma- Nizami Cəfərov // Əjdər Olam. – Bakı, 2009. – S.190-192. yıloğlu. – Bakı, 2008. – S.9-10. 446. 50 ilini sənətə verən sənətkarın portreti: Tofiq 435. Oğul odu Qarabağlı ola!... Özü də bu fani dünyada.../ İsmayılov – 70 / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti.- 2009. – 3 Nizami Cəfərov // Bir ümid xarıbülbül: şeirlər və poemalar /Elçin aprel. – S.4. İsgəndərzadə; red. N.Cəfərov. – Bakı, 2008. – S.5-6. 447. Həmid Araslı: Ədəbiyyatımızın tarixçisi: akademikin 436. Ön söz əvəzi: Onun etibarı kimi sözləri də tükənmir / 100 illik yubileyi münasibətilə / Nizami Cəfərov // Yeni Mədəni- Nizami Cəfərov // İkimizin kitabı / Sona Çərkəz; red. A.Bəşirli; maarif. – 2009. – № 1-2. – S.46-50. ön söz əvəzi: N.Cəfərov, Z.Yaqub; son söz yerinə Ə.Qonaq. – 448. İlk və son arasında: [ön söz] / Nizami Cəfərov // İlk və Bakı, 2008. –S.3. son / Dəyanət Osmanlı; red. Səhər. – Bakı, 2009. – S.3-22. 437. Şeirdən fəlsəfəyə gedən şair / Nizami Cəfərov // Harda- 449. İndi söz birbaşa deyilir, ədəbiyyat publisistikaya ke- san ömrüm günüm / Zirəddin Qafarlı. – Bakı, 2008. – S.12-14. çir: Mən həmişə Azərbaycan ədəbiyyatı adı altında, bizi təmsil et- 438. Yazıçıya məktub: Hüseynov İsa – 80 / Nizami Cəfərov mək iddiasıyla ortaya çıxıb məşhurlaşan ədəbiyyatın əleyhinə ol- // Ədəbiyyat qəzeti.- 2008. – 6 iyun. – S.3. muşam / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2009. – 2 aprel. – S.5. 439. Yunus Oğuzun “Atilla”sı dünyada maraq doğura 450. İstedadlı gənclər var. Nizami Cəfərov: Onlar inanıram biləcək əsərdir / Nizami Cəfərov // İki sahil. – 2008. – 15 ki, 10 ildən, 15 ildən sonra bizim ədəbiyyatımızı təmsil edəcəklər mart. – S.7. / Nizami Cəfərov // Şərq.- 2009. – 26 fevral. – S.6.

205 206 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

451. Ləyaqətli və şərəfli ömür yolu: İctimai-siyasi xadim, 463. Vaqif Səmədoğluna açıq məktub: Vaqif Səmədoğlu – unudulmaz müəllim Zakir Sərdarov haqqında / Nizami Cəfərov // 70 / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti.- 2009. – 19 iyun. – S.1, 2. Xalq qəzeti. – 2009. – 9 dekabr. – S.7. 464. Yeni dialektoloji lüğət: Rəylər: [filologiya elmləri dok- 452. Nəriman Həsənzadə: şairin həyat və yaradıcılığı haq- toru Əziz Ələkbərlinin yeni “Qərbi Azərbaycanın dialektoloji qında / Nizami Cəfərov // Yeni Mədəni-maarif. – 2009. – № 3. – lüğəti “ kitabı barədə] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – S.20-22. 2009. – 30 oktyabr. – S.4. 453. Ön söz / Nizami Cəfərov // İki dünya / Ülkər Atəş; red. R. Əsgər. – Bakı, 2009. – S.3-5. 2010 454. Ön söz / Nizami Cəfərov // Zamana sığmayan yazılar / 465. “Azərbaycançılıq” haqqında dəyərli əsər: filologiya Enes Cansevar. – Bakı, 2009. elmləri doktoru Mübariz Yusifovun eyniadlı kitabı haqqında / 455. Ramiz Rövşənin dövrü keçib. Nizami Cəfərov: Açıq Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2010. – 24 aprel. – S.10. düşüncə dövrünün öz ədəbiyyatı olmalıdır / Nizami Cəfərov // 466. Bir Vaqif Aslanov vardı... / Nizami Cəfərov // 525-ci Şərq. – 2009. – 2 aprel. – S.6. qəzet. – 2010. – 28 avqust. – S.19. 456. Ramiz Rövşənin dövrü keçib: Bu dövrün şairi Zəlim- 467. Biri var idi, biri yox idi: Öz şəcərəsi haqqında müəllifin xan Yaqubdur / Nizami Cəfərov // Ekspress. – 2009. – 2 aprel. – xatirələri / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2010. – 4 sentyabr. – S.22. S.19. 457. Ramiz Rövşənin dövrü keçib: Səməd Vurğunun yara- 468. Çingiz Əlioğlu – çərçivənin çərçivəsizliyi, yaxud çər- dıcılığı ilə məşğul olsan, gedib hardasa azacaqsan / Nizami çivəsizliyin çərçivəsi / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2010. – Cəfərov // Ədalət. – 2009. – 2 aprel. – S.7. 11 dekabr. – S.26. 458. Redaktordan / Nizami Cəfərov // Qərbi Azərbaycanın 469. Ədəbiyyatda standartlar qoymaq mümkün deyil / dialektoloji lüğəti / Əziz Ələkbərli. – Kitab 1. – Bakı, 2009. – Nizami Cəfərov // Kaspi. – 2010. – 17-19 iyul. – S.20. S.3-6. 470. Ədəbiyyatımızın inkişafı naminə / Nizami Cəfərov // 459. Sənətə verilən 50 il: Tofiq İsmayılovun sənətkar por- Xalq qəzeti. – 2010. – 1 yanvar. – S.7. treti / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2009. – 20 mart. – S.24. 471. Gözəl insan, vicdanlı ziyalı: İstedadlı alim Zakir 460. Şeiri toxqarına yazıram, demək olmaz. Nizami Cəfərov: Sərdarov haqqında / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2010. – 14 Hər vəziyyətin öz ədəbiyyatı var / Nizami Cəfərov // Olaylar. – dekabr. – S.6. 2009. – 8 aprel. – S. 4. 472. Hərbi vətənpərvərlik dərsləri: [ön söz] / Nizami Cəfərov 461. Tarixi və müasir roman: Yunus Oğuzun “Təhmasib // Zəminə Xınalının yaradıcılığında hərbi vətənpərvərlik monoq- şah” romanı haqqında / Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2009. – 28 rafiya / Tariyel Abbaslı; elmi red. İ.Kazımov; red. M.Allahmanlı; sentyabr. – S.8; İki sahil; 525-ci qəzet. – 2009. – 28 sentyabr. – rəyçi və ön sözün müəl. N.Cəfərov. – Bakı, 2010. – S.3-8. S.21. 473. 20 yaşlı “Xəzər”: “Xəzər” jurnalının yubileyi münasibə- 462. Ulu tanrıya oxunan “Turan şərqisi”: [ön söz] / Nizami tilə Azərbaycanın dəyərli ziyalılarının fikirləri / Sabir Rüstəm- Cəfərov // Turan şərqisi / Eldar Nəsibli; red. D.Osmanlı. – Bakı, xanlı, Elçin, Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2010. – 4 dekabr. – 2009. – S.3-5. S.19.

207 208 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

474. Klassik Şərq poetikasının tanınmış tədqiqatçısı: Şərq- Nizami Cəfərov // Azərbaycan müəllimi. – 2010. – 30 aprel. – şünas alim Mahirə Quliyeva haqqında / Nizami Cəfərov // Xalq S.24. qəzeti. – 2010. – 16 may. – S.8. 485. ...Və mən dilçi oldum / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. 475. Qara müəllim: Görkəmli ədəbiyyatşünas-alim, tədqiqat- –2010. – 7 avqust. – S.18. çı Qara Namazovun 80 illiyi münasibətilə / Nizami Cəfərov // 486. ...Və dekan oldum / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – Ədəbiyyat qəzeti.- 2010. – 10 dekabr. – S.5. 2010. – 9 sentyabr. – S.19. 476. Misir müəllim: Professor Misir Mərdanov haqqında / 487. Vidadidən Vaqifə / Nizami Cəfərov // Əsrlərdən əsrlərə Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2010. – 2 oktyabr. – S.15. (çağdaş yazıçılar klassiklər və müasirləri haqqında) / Sona Xəyal. 477. Muxtar müəllim, yaxud müəllimlərimin müəllimi: – Bakı, 2010. – S.123-148. Muxtar Hüseynzadə ‒ 110 / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 488. Yunus Oğuz daha çox düşüncə yazıçısıdır: O, həm də 2010. – 4 iyun. – S.7; Ədəbiyyat qəzeti.- 2010. – 4 iyun. – S.3. milli mənafe mövqeyində durmağı bacaran ziyalıdır / Nizami 478. “Nuru Paşa” – poema dastan, yaxud poema-simfoni- Cəfərov // Olaylar. – 2010. – 22 iyul. – S.10. ya: [ön söz] / Nizami Cəfərov // Nuru Paşa – poema / N.Həsənza- 489. Yunus Oğuz xalqımızın tarixini danışa bilir: [ön söz] də. – Bakı, 2010. – S.5-10. / Nizami Cəfərov // Nadir şah: tarixi roman / Yunus Oğuz; red. 479. O, dahi idi... Və ana dilini sevirdi: Ana dilimizin inki- F.Abbasquliyeva. – Bakı, 2010. – S.3-12. şafında Heydər Əliyevin rolu haqqında / Nizami Cəfərov // 525- 490. Yusif müəllim, Məmmədəli, Məhəmməd, Tofiq... və ci qəzet. – 2010. – 25 sentyabr. – S.14. Əhəd: Dilçi alimlər haqqında / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 480. Ön söz / Nizami Cəfərov // Aybəniz: şeirlər və məktublar 2010. – 18 sentyabr. – S.19. / Tərt. ed., red. Aybəniz Vəkilova. – Bakı, 2010. – S.3-5. 481. Poema sənəti... Və Nəriman Həsənzadənin poemaları: 2011 [ön söz] / Nizami Cəfərov // Seçilmiş əsərləri: 7 cilddə / Nəriman 491. Azərbaycan dilçiliyinin xanımları...: Və professor Həsənzadə; tərt. N.Həsənzadə; red. G.Əmrullahqızı. – Cild 2: Nigar Vəliyeva / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2011. – 12 Poemalar. – Bakı, 2010. – S.5-8; Ədəbiyyat qəzeti.- 2010. – 9 iyun. – S.8. iyul. – S.3. 492. Azərbaycan xalqının, Azərbaycan dövlətinin və Azər- 482. Təvazökar və qürurlu: Müəllimlərimiz: Dilçi-alim baycan mədəniyyətinin dili: 1 Avqust Azərbaycan Dili və Abdulla Vəliyev haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti.- Əlifbası Günüdür / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2011. – 31 2010. – 18 iyun. – S.3. iyul. – S.3. 483. Türkiyədə Naxçıvan dialektinə aid ilk əsər: Ankarada 493. Azərbaycanın maddi-mədəni irsinə sanballı töhfə: Türk Dil Qurumunda ikicildlik “Azərbaycan dilinin dialektoloji [tarixçi Arif Mustafayevin “Azərbaycanın maddi-mədəni irsi” lüğəti” kitabı işıq üzü görüb / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – adlı kitabı haqqında] / Nizami Cəfərov // Elm. – 2011. – 31 mart. 2010. – 4 aprel. – S.7; Elm. – 2010. – 16 fevral. – S.15. – S.15. 484. Türkçülük, dövlətçilik mövqeyindən yazılmış kitab: 494. Dilin özündə müəyyən dəyişmə prosesləri gedir: Professor Əmirxan Xəlilovun qədim Şirvan torpağının tanınmış Nizami Cəfərov bu məsələlərdə ehtiyatlı olmağı məsləhət görür / həkimi, şair Mirəfsəl Təbibə həsr olunmuş yeni kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Ədalət. – 2011. – 5 noyabr. – S.12-13.

209 210 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

495. Elçin Hüseynbəylinin özü və sözü / Nizami Cəfərov // 508. Ədəbiyyatşünaslıqda yeni metodoloji istiqamət: 525-ci qəzet. – 2011. – 23 dekabr. – S.7; Ədəbiyyat qəzeti. – Məhəmmədəli Mustafayevin “XIX əsr ədəbi irsi ədəbiyyatşünas- 2011. – 23 dekabr. – S.5. lıqda” monoqrafiyası haqqında / Nizami Cəfərov // Ədalət.-2012. 496. Kövrək sətirlər: Mənzər Sadıqovanın “Yaşam” kitabı – 8 may. – S.6. haqqında / Nizami Cəfərov // Respublika. – 2011. – 8 dekabr. – S.5. 509. Heydər Əliyevin azərbaycançılıq ideologiyası: müasir- 497. Ön söz / Nizami Cəfərov // Kinoya gedən pişik (hekayə- ləşmənin metafizikası, yaxud metafizikanın müasirləşməsi / Niza- lər və pyeslər) / Tofiq İsmayılov; red. D.Osmanlı. – Bakı, 2011. – mi Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2012. – 7 dekabr. – S.3. S.3-7. 510. Xalq şairi Zəlimxan Yaquba açıq məktub / Nizami 498. Ön söz əvəzi: Onun etibarı kimi sözləri də tükənmir / Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2012. – 22 dekabr. – S.20. Nizami Cəfərov // Daş olmaq istəyirəm / Sona Çərkəz. – Bakı, 511. Xalqların mənəvi-psixoloji yaxınlığına xidmət edən 2011. – S.4. lüğət: [ön söz] / Nizami Cəfərov // Fransızca-Azərbaycanca fraze- 499. Şair Barat Vüsala açıq məktub: İstedadlı şair Barat oloji lüğət / Nigar Babaxanova; elmi red. R.Cabbarov, E.Hevayt; Vüsalın 60 illiyi münasibətilə / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat elmi məsl. Tahar Aifa. – Bakı, 2012. – S.9-12. qəzeti.- 2011. – 11 mart. – S.5. 512. Qırğızlar və Qırğızıstan / Nizami Cəfərov // Xalq qəze- 500. Tanrı şair duasını eşidir: Şair Adil Şirinin yaradıcılığı ti. – 2012. – 29 mart. – S.4. haqqında / Nizami Cəfərov // Ədalət. – 2011. – 28 may. – S.12. 513. Ön söz / Nizami Cəfərov // Qayıdış: poema / Sabir 501. Tənqidin tənqidçisi: Tənqidçi alim Qürbət Mirzəzadə Mustafa; red. D.Osmanlı. – Bakı, 2012. – S.3-5. haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti.- 2011. – 14 514. Şair Vaqif Bəhmənliyə açıq məktub / Nizami Cəfərov yanvar. – S.4. // 525-ci qəzet. – 2012. – 7 aprel. – S.18. 515. Tanınmış dilçi-türkoloq: Mədəd Çobanov haqqında / 2012 Nizami Cəfərov // Respublika. – 2012. – 16 sentyabr. – S.7. 502. Akademik Ağamusa Axundova açıq məktub / Nizami 516. Tanınmış tənqidçi, ədəbiyyatşünas alim: Əmirxan Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2012. – 17 fevral. – S.2. Xəlilov – 75 / Nizami Cəfərov // Azərbaycan müəllimi. – 2012. – 503. Ana dilimizi uca tutmalıyıq / Nizami Cəfərov // Res- 16 mart. – S.7. publika. – 2012. – 30 noyabr. – S.5. 517. Türklər, Türkiyəlilər... Və Türkiyə / Nizami Cəfərov 504. Aşıq Kamandar Əfəndiyev – 80 / Nizami Cəfərov // // 525-ci qəzet. – 2012. – 31 mart. – S.14. Ozan dünyası. – 2012. – № 3 (10). – S.27. 518. Türklərin pravətənləri haqqında, yaxud akademik 505. Aşıq sənəti tarixi missiya daşıyan bir sənətdir / Niza- Mirfatıx Zəkiyevə açıq məktub: [akademik Mirfatıx Zəkiyev mi Cəfərov // Ozan dünyası. – 2012. – № 3 (10) - S.7-16. “Türk xalqlarının dərin etnik kökləri” kitabı haqqında] / Nizami 506. Azərbaycan xalqının təşəkkülü / Nizami Cəfərov // Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2012. – 2 iyun. – S.15. Olaylar. – 2012. – 6 noyabr. – S.12. 519. Uğur olsun, Aysel!: Gənc şair Aysel Qarabəyli haqqın- 507. Çoxcəhətli yaradıcılıq: professor Qəzənfər Paşayevin da / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2012. – 11 avqust. – S.30. əsərlərindən ibarət yeddicildlik külliyyatının nəşri haqqında / 520. Ustad haqqında monoqrafiya: Məmmədəli Mustafaye- Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2012. – 20 aprel. – S.7. vin Bəkir Nəbiyevə həsr etdiyi “Ədəbiyyatşünaslığın xan çinarı”

211 212 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov adlı monoqrafiyası haqqında / Nizami Cəfərov // Kredo. – 2012. – 532. Nizami Gəncəvi: yaradıcılığının mənşəyi, tipologiyası 7 iyul. – S.3. və funksiyası / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2013. – 23 521. Ya qurban kəs, ya da kasıblığını boynuna al: [Nizami avqust. – S.6. Cəfərovun Vaqif Bəhmənliyə yazdığı açıq məktubu] / Nizami 533. Onun özü və sözü: Aqil Abbas haqqında / Nizami Cəfərov // Kaspi. – 2012. – 21-23 aprel. – S.21. Cəfərov // Azərbaycan. – 2013. – 19 mart. – S.10; Ədalət. – 2013. 522. Ziyalı ömrünün səhifələri: Gövhər Baxşəliyevanın – 20 mart. – S.3. “Məqalələr, məruzələr, müsahibələr” adlı ikicildliyi haqqında / 534. Ön söz / Nizami Cəfərov // Güney Azərbaycan türkolo- Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2012. – 3 iyun. – S.6. giyası / Hüseyn Şərqidərəcək; red. İ.Qəribli. – Cild 1. – Bakı, 2013. – S.3-11. 2013 535. Ön söz / Nizami Cəfərov // Dövlət siyasətinin informasi- 523. Azərbaycan dili qloballaşan dünyada / Nizami ya təminatı / Aslan Aslanov; tərt. ed. B.Eyvazlı; burax. məsul və Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2013. – 7 iyun. – S.5. red. D. İsmayılov. – Bakı, 2013. – S.15-16. 524. Böyük alim, yaxud elmdə tarix yaradan şəxsiyyət: 536. Ön söz / Nizami Cəfərov // Təklə eli, tərəkəmə dünyası / [dilçi alim, Əməkdar elm xadimi Ağamusa Axundov haqqında] / Süleyman Əlisa; elmi red. T.Əhmədov; red. E.Qədirli. – Kitab 1. Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2013. – 30 noyabr. – S.15. –Bakı, 2013. – S.3-4. 525. Firidun müəllim: Dilçi-alim Firidun Hüseynov haqqında / 537. Ön söz / Nizami Cəfərov // Sözə ilahidən qüdrət gərək- Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2013. – 15 noyabr. – S.6. dir: [şeirlər və hekayələr] / Rəşad Mahmudoğlu; red. D.Osmanlı. 526. Ədəbiyyat yaradıcısı, metodoloqu və təəssübkeşi: Elçin – Bakı, 2013. – S.4. – 70 / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2013. – 25 aprel. – S.7. 538. Ön söz / Nizami Cəfərov // H.Cavidin “İblis” faciəsində 527. Ədəbiyyatımıza şöhrət gətirə biləcək əsər: [Yunus insan azadlığı / Famil Mədət; elmi red. (ön söz) N.Cəfərov. – Oğuzun “Şah arvadı və cadugər” romanı haqqında] / Nizami Bakı, 2013. – S.3-7. Cəfərov // 525-ci qəzet; Şərq. – 2013. – 18 iyul. – S.12; Ədalət. – 539. Ön söz / Nizami Cəfərov // Hüquqi dövlətin qurucusu / 2013. – 18 iyul. – S.3. Vüqar Sərdarov; red. və ön sözün müəl. N.Cəfərov. – Bakı, 2013. 528. Ərəb ədəbi-nəzəri fikrinə layiqli töhfə: [Gövhər Bax- – S.3-4. şəliyevanın “Taufik əl-Həkimin ədəbi görüşləri” kitabı haqqında] 540. Ön söz: Ədəbi-nəzəri düşüncələr, metodik axtarışlar / / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2013. – 30 mart. – S.4. Nizami Cəfərov // Ədəbi axtarışlar və tədris: [dərs vəsaiti] / Yusif 529. “Gələcəyə doğru”dan gələcəyə doğru...: [Yegzar Aslanov; elmi red. və ön söz. müəl. N.Cəfərov; rəyçilər Cəfərlinin eyniadlı kitabı haqqında] / Nizami Cəfərov // Olaylar. N.Şəmsizadə [və b.]; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Sumqayıt –2013. – 27 dekabr. – S.12. Dövlət Un-ti. – Bakı, 2013. – S.3-7. 530. İstedad və zəhmət: Mustafa İsgəndərzadənin “Seçilmiş 541. Ön söz / Nizami Cəfərov // Ədəbi dəyərlər / Maarifə əsərləri” haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2013. Hacıyeva; red. Z.Mehdiyeva. – Bakı, 2013. – S.5-6. – 21 iyun. – S.4. 542. Ön söz əvəzi / Nizami Cəfərov // Seçilmiş əsərləri: dörd 531. Mir Cəlal müəllim / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəze- cilddə / Zəminə Xınalı; red. T.Abbaslı. – Cild 1. – Bakı, 2013. – ti. – 2013. – 31 may. – S.1; 7. S.5-12.

213 214 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

543. Professor Səməd Seyidova açıq məktub / Nizami 553. Bir şairin poetikası: [şair Mirəfsəl Təbibin yaradıcılığı Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2013. – 15 mart. – S.5. haqqında] / Nizami Cəfərov, N.İsrafilqızı // Ədəbiyyat qəzeti. – 544. Sözün düzünü demək bacarığı: [ön söz] / Nizami 2014. – 17 oktyabr. – S.11. Cəfərov // Qaraqoyunlu ləhcəsi “Dədə Qorqud” ləhcəsidir: 554. Cəmiyyətin gələcəyi üçün mütəfəkkir məsuliyyəti / seçilmiş elmi-publisistik məqalələr toplusu / Sabir Qaraqoyunlu; Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2014. – 4 noyabr. – S.3. red. N.Həsənova. – Bakı, 2013. – S.3-6. 555. Dərslik fənnin cövhəridir: filologiya elmləri doktoru, 545. Şəmşirşünaslığa dəyərli töhfə: [ön söz] / Nizami Cəfərov professor Əmirxan Xəlilovun “Dünya ədəbiyyatı” adlı kitabı haq- // Arı çiçəyə gəlib: Aşıq Şəmşirin anadan olmasının 120 illiyinə qında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2014. – 13 iyul. – S.6. ərməğan / Cəmilə Çiçək; red. Ş.Alışanlı. – Cild 2. – Bakı, 2013. – 556. Dilimizi ağlar günə qoyan reklamlar: [N.Cəfərovun və S.3-4. H.Atakişiyev reklam haqqında fikirləri] / Nizami Cəfərov // 546. Tarixi kitabın tarixi tərcüməsi: Tamara Hacıyevanın Mövqe. – 2015. – 7 yanvar. – S.11. tərcümə etdiyi amerikalı şərqşünas-şumeroloq Samuel Noah 557. Fərdi hisslər və sosial xarakterlər: şair Əbülfət Mədət- Kramerin “Tarix Şumerdə başlayır” kitabı haqqında / Nizami oğlunun 55 illik yubileyi münasibətilə / Nizami Cəfərov // Ədalət. Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2013. – 25 iyun. – S.4. – 2014. – 17 yanvar. – S.6; 25 yanvar. – S.11. 547. Turan sevdası: Azər Turanın “Əbədi Turan” kita- 558. “Gəncə müdriki”nin dünyagörüşü: Mirzə Şəfi Vazeh bına ön söz / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2013. – 13 – 220 / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2014. – 10 aprel. – S.10. sentyabr. – S.7. 559. Hərbi həyatın poeziyası: şairə Zəminə Xınalının 4 548. Yazıçı Afaq Məsuda açıq məktub / Nizami Cəfərov // cildlik “Secilmiş əsərləri” haqqında: [ön söz] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2013. – 23 fevral. – S.10. Seçilmiş əsərləri / Zəminə Xınalı. – Cild 1. – S.4-11; Respublika. 549. Zaman, yol və lider haqqında: [ön söz] / Nizami – 2014. – 13 avqust. – S.6;. Cəfərov // Fəthin yolu: Heydər Əliyev 90 / Xalid Niyazov; red. və 560. Halal sözün halal adamı: şair Adil Cəmilin 60 illiyi ön sözün müəl. N.Cəfərov; məsl.: V.Səfərli, R.Əskər, R.Məm- münasibətilə [ön söz] / Nizami Cəfərov // Seçilmiş əsərləri / Adil mədov. – Bakı, 2013. – S.3-4. Cəmil; red. Ç.Əlioğlu. – Cild 1. – Bakı, 2014. – S.3-8; Ədəbiyyat qəzeti. – 2014. – 10 oktyabr. – S.8-9. 2014 561. Həsən bəy Zərdabiyə yeni abidə: Eldəniz Əli oğlu 550. Azərbaycan xalqının tarixi... ümummilli idealları... Həsənovun “Həsən bəy Zərdabi Azərbaycanda yerquruluşu elmi- və Azərbaycançılıq ideologiyası / Nizami Cəfərov // Azərbaycan nin və torpaq islahatının banisidir” kitabı haqqında / Nizami məktəbi: Elmi-nəzəri, pedaqoji jurnal. – 2014. – № 4. – S.12-20. Cəfərov // Azərbaycan. – 2014. – 27 iyul. – S.11. 551. Azərbaycançılıq anlayışının təhsil alanlara mənimsə- 562. Xalq şairi Nəriman Həsənzadə / Nizami Cəfərov // dilməsi / Nizami Cəfərov // Azərbaycan məktəbi: Elmi-nəzəri, Azərbaycan. – 2014. – № 4. – S.139-148. pedaqoji jurnal. – 2014. – № 6. – S.14-16. 563. İsa Muğannanın həqiqəti, yaxud həqiqətin İsa Muğan- 552. “Azərbaycan”ın leksikası: [Xalq şairi Səməd Vurğun- nası / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2014. – 9 yanvar. – S.4. un eyniadlı şeirinin leksikası haqqında] / Nizami Cəfərov // 525- 564. “Nitq mədəniyyəti”ndən nitqin mədəniyyətinə / Niza- ci qəzet. – 2014. – 8 mart. – S.23. mi Cəfərov // Azərbaycan. – 2014. – 7 mart. – S.5.

215 216 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

565. Onun üçün nəğmə həyat idi: Şəfiqə Axundova – 90 / ovun ürək sözləri] / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2014. – № Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2014. – 10 aprel. – S.10. 6. – S.18-20. 566. Ön söz / Nizami Cəfərov // Ün: poema / Zəlimxan 577. Vaqifin Vurğunu: iki dahi şair Səməd Vurğun və Molla Yaqub; red. D.Osmanlı. – Bakı, 2014. – S.3-4. Pənah Vaqif haqqında / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2014. – 567. Ön söz / Nizami Cəfərov // Heydər Əliyev və Azərbay- 29 mart. – S.16. can nitq mədəniyyəti / Nağdəli Zamanov; elmi red. M.Mahmud- 578. Yazıçının ədəbi tərcümeyi-halı: yazıçı-dramaturq Hüseyn- ov. – Bakı, 2014. – S.37. bala Mirələmov haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 568. Ön söz / Nizami Cəfərov // Yurdumuz: doğma evdən 2014. – 12 sentyabr. – S.12-13; Kredo. – 2014. – 20 sentyabr. – başlanır Vətən / Fariz Turan; elmi red., məsl. və [ön söz] N.Cə- S.3; 525-ci qəzet. – 2014. – 20 sentyabr. – S.22-23. fərov; red. hey.: T.Bünyadov [və b]. – Bakı, 2014. – S.3. 579. Yeddi ölkənin laureatı: Ramiz Əsgərin 60 illik yubileyi 569. Özbəklər və Özbəkistan / Nizami Cəfərov // Xalq qəze- münasibətilə / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2014. – 10 ti; Olaylar. – 2014. – 8-11 mart. – S.4. yanvar. – S.5. 570. Publisistika fəlsəfi təfəkkür aynasında: fəlsəfə elmləri 580. Yazıçı cəsarəti və əbədi həyat arzusu [ön söz] / Nizami doktoru, professor Səlahəddin Xəlilovun “Həyatın özü və görü- Cəfərov // Əbədi həyat arzusu: esse-monoqrafiya / Əli Rza nən üzü” ikicildlik kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbay- Xələfli; red. N.Cəfərov. – Bakı, 2014. – S.3-8; Kredo. – 2014. – can. – 2014. – 22 iyun. – S.5. 28 iyun. – S.2. 571. Rus dilinin Qafqaza nüfuzu və yaxud Qasım bəy 581. “Yüz həyat” haqqında bir neçə söz: [ön söz] / Nizami Zakirin rus leksikonu / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – Cəfərov // Elçin İskəndərzadə: olduğu və göründüyü kimi / 2014. – 21 fevral. – S.5. Mübariz Məsimoğlu; red. N.Cəfərov. – Bakı, 2014. – S.3-9. 572. Şairin şöhrəti, şərəfi... Və istiqlalı: Xalq şairi Vaqif 582. Zəlimxan Yaqub dastanı / Nizami Cəfərov // 525-ci Səmədoğlu haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2014. – qəzet. – 2014. – 20 fevral. – S.7. 11 iyun. – S.4. 573. Şairin yurd yeri və ya yurd yerinin şairi: [Sayad 2015 Mustafaoğlunun “Yurd yeri” kitabı haqqında] / Nizami Cəfərov // 583. Afaq Əsədovanın “Ədəbiyyatlaşan dünya”sı / Nizami 525-ci qəzet. – 2014. – 5 iyun. – S.8. Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 13 iyun. – S.19. 574. Təvazökar, səmimi, iddiasız şairin qürurlu, vətənpər- 584. Ağayın “Qara Fatma”sı: [Türk ədəbiyyatının vətənpər- vər iddialı yaradıcılıq dünyası: [Davud Nəsibin yaradıcılığı vər nümayəndələrindən biri Qönçə Almaz Ağayın eyniadlı haqqında] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2014. – 14 romanı haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2015. – 11 fevral. – S.7. iyun. – S.7. 575. Ustad jurnalist və böyük alim: [Qulu Məhərrəmlinin 585. Akademik Bəkir Nəbiyev, yaxud mütəvaze böyüklük 60 illiyi münasibətilə] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2014. – / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2015. – 14 noyabr. – S.24-25. 29 noyabr. – S.18. 586. Aldı görək nə dedi: Ədəbi etüdlər / Nizami Cəfərov // 576. Vaqif Səmədoğlu haqqında yazılanlardan: [R.Rza, Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 28 fevral. – S.7; 7 mart. – S.3; 14 İ.Qasımzadə, Ş.Alışanlı, Anar, M.İsmayıl, V.Yusifli və N.Cəfər- mart. – S.7.

217 218 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

587. Anar belə dedi...: Anarın “Göz muncuğu” povestinin 598. Dilimizi ağlar günə qoyan reklamlar: [N.Cəfərovun və dəyirmi masa arxasında müzakirəsi / İ.Həbibbəyli, N.Cəfərov, H.Atakişiyevin mövzu barədə fikirləri] / Nizami Cəfərov // N.Cabbarlı // Azərbaycan. – 2015. – № 3. – S.109-122. Mövqe. – 2015. – 7 yanvar. – S.11. 588. “Ayrılarmı könül candan...” Azərbaycançılıq ideologi- 599. Dilin təfəkkürü... və təfəkkürün dili / Nizami Cəfərov yası...və Səməd Vurğunun Azərbaycançılıq idealları / Nizami // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 21 noyabr. – S.5. Cəfərov // Azərbaycan. – 2015. – № 4. – S.3-20. 600. Elçinin cümləsi: Xalq yazıçısı, Elçinin “Ədəbi düşüncə- 589. Aşiq olub tərki-vətən olanın...: [Qənbər Şəmşiroğlunun lər”ində “İlyas Əfəndiyevin bir cümləsi” adlı qeydi haqqında yaradıcılığı haqqında] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – düşüncələr / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2015. – 30 2015. – 19 sentyabr. – S.11. sentyabr. – S.7. 590. Azərbaycan dili: Qloballaşan dünyada / Nizami Cəfər- 601. Əbdülbaqi Gölpınarlı yaxud Azərbaycan kökənli ov // Səs. – 2015. – 22 aprel. – S.6. Türkiyə alimi / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 1 591. Azərbaycan xalçaçıları: Qazaxdan Borçalıyadək: [profes- avqust. – S.3. sor Vidadi Muradovun “Qazax-Borçalı bölgəsinin xalçaçıları” adlı 602. Ədəbi tənqid: missiya, yoxsa emosiya / Nizami dərs vəsaiti haqqında] / Nizami Cəfərov // Azərbaycan xalçaları. – Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 26 iyun. – S.4. 2015. – № 15. – S.18-23; Xalq qəzeti. – 2015. – 21 aprel. – S.6. 603. Ərəblər... Farslar... və Türklər: Etnogenezis baxımın- 592. Azərbaycan dili o qədər zəngindir ki... / Nizami dan tarixən bir-birlərinə yaxın olan üç xalq haqqında / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2015. – 15 noyabr. – S.4. Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 16 may. – S.5. 593. Bir neçə söz: Müəllifin “Elçin” məqalələr toplusunun 604. Həqq mənəm: İmadəddin Nəsiminin həyat və yaradıcı- çapdan çıxması haqqında / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – lığı haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 12 2015. – 27 oktyabr . – S.7. dekabr. – S.2. 594. Böyük alim yaxud elmdə tarix yaradan şəxsiyyət: 605. Hidayət dünyası: Yazıçı Hidayət Orucov haqqında / [dilçi alim, Əməkdar elm xadimi Ağamusa Axundov haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2015. – 5 sentyabr. – S.18, 31. Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 12 sentyabr. – S.4. 606. Hidayətin poeziyası / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qə- 595. Böyük Səlcuqların Alp Arslan zirvəsi: Yunus Oğuzun zeti. – 2015. – 5 sentyabr. – S.12. “Sultan Alp Arslan” kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Olaylar. 607. İdman bir mədəniyyətdir / Nizami Cəfərov // Kaspi. – –2015. – 3 iyul. – S.9-10; Xalq cəbhəsi. – 2015. – 3 iyul. – S.4-5; 2015. – 3 iyun. – S.12. 4-6 iyul. – S.13. 608. “İmtina”, yaxud ailə dramının təfsilatları: [Ağarəhim 596. Dastan təfəkkürünün roman təzahürü: [şair Qənbər Rəhimovun eyniadlı povesti haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci Şəmşiroğlunun yaradıcılığı haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2015. – 3 iyun. – S.7. qəzet. – 2015. – 20 iyun. – S.18, 24. 609. İnam olmayanda, insan sevə bilmir, yaşaya bilmir / 597. “Dədə Qorqud” eposu, “İqor polku” dastanı... və Nizami Cəfərov // Naşir. – 2015. – sentyabr-oktyabr. – S.12-19. Rüstəm Kamal mifi: [Rüstəm Kamalın yaradıcılığı və eyniadlı 610. “Kabus” və ya atılmışların romanı: Ağarəhim Rəhimov- dastanların müqayisəli təhlili barədə] / Nizami Cəfərov // Ədəbiy- un “Kabus” kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. yat qəzeti. – 2015. – 4 iyul. – S.9. – 2015. – 6 iyun. – S.11.

219 220 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

611. Qafqaz!.: Azərbaycan poeziyasının məhəbbəti / Nizami 624. Ön söz / Nizami Cəfərov // Məhəbbət dünyası / Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 29 avqust. – S.6. Məhəbbət İbrahimova; red. E.Səmədova. – Bakı, 2015. – S.3-5. 612. Mikayıl Müşfiq yaxud talesiz şairin tale kompleksləri / 625. Ön söz / Nizami Cəfərov // Kişilik səngəri: roman / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 31 oktyabr. – S.4-5. Salatın Əhmədli; red. N.Cəfərov. – Bakı, 2015. – S. 3-4. 613. Mirzə Ələkbər Sabirin “Fəxriyyə”si: [böyük şairin və 626. Ön söz / Nizami Cəfərov // Sən bizim ellərin ruhuna bir Əbdülxaliq Cənnətinin eyniadlı şeirinin müqayisəli təhlili haqqın- bax / Tərt. ed. Ramiz Göyüşöv. – Bakı: AzAtaM, 2015. – S.3-5. da] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti.- 2015. – 25 aprel, 2 627. Ön söz və ya şairin bioqrafiyasından “Biblioqrafiya”- may. – S.3. sına / Nizami Cəfərov // Vaqif Bəhmənli (Quliyev Vaqif İttifaq 614. Mirəfsəl Təbib poeziyası: [ön söz] / Nizami Cəfərov // oğlu): biblioqrafiya / Tərt.: R.Orucəliyeva, C.Məmmədova; ixt. Qitələr / Mirəfsəl Təbib; red. Ə. Mirzallı. – Bakı, 2015. – S.3-6. red. və burax. məsul K.Tahirov; red. G.Səfərəliyeva; Azərb. 615. Mirəfsəl Təbib dünyası / Nizami Cəfərov // Vedibasar. Resp. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, Azərb. Milli Kitabxanası. – 2015. – 16 mart-15 aprel. –S.8. – Bakı, 2015. – S.4-10; 525-ci qəzet. –2015. – 22 may. – S.7. 616. Müəllimlərimin müəllimi: Muxtar Hüseynzadə ‒ 115 / 628. Ön söz və ya Səlcuqların Alp Arslan zirvəsi / Nizami Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2015. – 18 mart. – S.11. Cəfərov // Sultan Alp Arslan: tarixi roman / Yunus Oğuz; red. 617. Nizami Gəncəvi və ya dünya şöhrətli Azərbaycan F.Abbasquliyeva; üz qabığının dizaynı E.Talışxanov. – Bakı, türkü: [Oksford şəhərində açılmış Nizami Gəncəvi adına Azər- 2015. – S.3-20. baycanşünaslıq və Qafqazşünaslıq Mərkəzi haqqında] / Nizami 629. Rəşad Məcid yaxud ürəyi dünya qədər genişliyin me- Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 9 may. – S.5. tafizikası / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 7 618. Novruz dəyərləri – dünyanıdərk fəlsəfəsi: tədqiqatçı- noyabr. – S.8-9. publisist Xeybər Göyyalı “Novruz: genezisi, tarixi transformasi- 630. Professor Şirməmməd Hüseynova açıq məktub / yaları və mərasimləri” kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Kredo. Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2015. – 29 noyabr. – S.4. – 2015. – 27 mart. – S.3. 631. Ramiz Rövşən və ya bir üslubun suqqestiyası / 619. Ön söz / Nizami Cəfərov // Cənubi Azərbaycan ədəbiy- Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2015. – 3 oktyabr. – S.19. yatı məsələləri / Pərvanə Məmmədli; elmi red. T.Əhmədov. – 632. Səməd Vurğun... və Səmədoğlular / Nizami Cəfərov // Bakı, 2015. – S.3-4. Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 14 noyabr. – S.4. 620. Ön söz / Nizami Cəfərov // Nə yaxşı ki, sən varsan / 633. Şair Vaqif Bəhmənliyə açıq məktub / Nizami Cəfərov // Vüqar Sərdarov; red. E.Nəsirov. – Bakı, 2015. – S.4-6. Bir məktub, dörd söhbət / Vaqif Bəhmənli. – Bakı, 2015. – S.3-14. 621. Ön söz / Nizami Cəfərov // Vətən həsrəti / Solmaz 634. Tale povestləri: Qənbər Şəmşiroğlunun povest yaradıcılığı Əhmədəli qızı; red. D.Osmanlı. – Bakı, 2015. – S.3-4. haqqında / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2015. – 1 iyul. – S.7. 622. Ön söz / Nizami Cəfərov // Müqəddəs od və yaxud fəl- 635. Tarixin müasirliyi və ya “Baş”ın metafizikasından səfənin fəlsəfəsi / Fərman İsmayılov; red. D.Osmanlı. – Bakı, “O”nun apokalipsisinə: [Elçinin “Baş” povesti haqqında] / 2015. – S.5-9. Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2015. – 24 oktyabr. – S.18-19. 623. Ön söz / Nizami Cəfərov // Salam, İstanbul: [şeirlər] / 636. Tehran Əlişanoğluna açıq məktub / Nizami Cəfərov // Ələddin İncəli Atlıtürk; red. Bəhlul Əliyev. – Bakı, 2015. – S.2-9. Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 28 noyabr. – S.13.

221 222 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

637. Türk dünyası... və İstanbul / Nizami Cəfərov // Ədəb- oğlu Hacıyevin anadan olmasının 80 illik yubileyinə həsr olun- iyyat qəzeti. – 2015. – 23 may. – S.6. muşdur. 2 noyabr 2016-cı il. – Bakı, 2016. – S.3-6. 638. Türkologiyanın müasir problemləri. 1.Türklərin mən- 649. Afaq Məsud dünyası / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. şəyi və ya türk etnosunun təşəkkülü problemləri / Nizami Cəfərov –2016. – 23 aprel. – S.15; 30 aprel. – S.10; 7 may. – S.15; 14 // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 18 aprel. – S.6-7. may. – S.15; 21 may. – S.15; 28 may. – S.15; 4 iyun. – S.12-13; 639. Ülvi duyğular şairi: Yusif Nəğməkarın yubileyi müna- 11 iyun. – S.20; 18 iyun. – S.15; 25 iyun. – S.15; 2 iyul. – S.15; sibətilə / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 3 16 iyul. – S.15; 23 iyul. – S.15; 30 iyul. – S.15; 6 avqust. – S.15; oktyabr. – S.10-11. 13 avqust. – S.15; 20 avqust. – S.14. 640. Ülvi duyğular, nəcib ideallar şairi Yusif Nəğməkar / 650. Afaq Məsudun “Həllac Mənsur”u: [yazıçının eyniadlı Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2015. – 17 oktyabr. – S.25, 30; pyesi haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2016. – 23 30 oktyabr. – S.8. yanvar. – S.15. 641. Ümummilli liderin milli dil siyasəti / Nizami Cəfərov // 651. Ağamusa müəllim idi, Tofiq müəllim idi, bir də Azərbaycan məktəbi: Elmi-nəzəri, pedaqoji jurnal. – 2015. – № mən...: [dilçi alimlərlə bağlı müəllifin xatirələri] / Nizami 6. – S.17-28. Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 16 yanvar. – S.15; 23 642. Yaradıcılıq... mükalimədir... Yaradıcının “özünün yanvar. –S.8-9. özüylə mükaliməsi: Zemfira Məhərrəmlinin 60 yaşına / Nizami 652. Atropatenadan Azərbaycana tarixi gerçəkliklər haq- Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2015. – 4 dekabr. – S.8. qında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 15 643. Yusif... və Səmədoğlu Yusif Səmədoğlu – 80 / Nizami oktyabr. – S.12-13. Cəfərov // Azərbaycan. – 2015. – № 12. – S.3-9. 653. Azərbaycan dilinin yeni orfoqrafiya lüğətinə ciddi 644. Zakir Fəxrinin poetik “mən”i / Nizami Cəfərov // ehtiyac duyulur... / Nizami Cəfərov // Aydın yol. – 2016. – 15 Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 17 oktyabr. – S.4-5. oktyabr. – S.7. 645. Zəmanə adamının taleyi və ya tərcümeyi-halı: [Vidadi 654. Azərbaycan nəsri: [ön söz] / Nizami Cəfərov // Azər- Babanlının “Zəmanə adamı” romanı haqqında] / Nizami Cəfərov baycan ədəbiyyatı antologiyası / Baş red. A.Məsud. – Cild 2: // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 11 iyul. – S.20-21. Nəsr. – Bakı, 2016. – S.5-8. 646. Ziyalılıq məsuliyyəti: [tənqidçi, ədəbiyyatşünas, publi- 655. Azərbaycan poeziyasının azadlıq fəlsəfəsi, yaxud qol sist, professor Teymur Əhmədov haqqında]: Elm xadimləri / çək “Müstəqillik aktı”na, şair: [Nəriman Həsənzadənin yaradı- Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2015. – 22 dekabr. – S.7. cılığı haqqında] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 6 fevral. – S.7. 2016 656. Azərbaycanın ədəbiyyat filosofu: Akademik Yaşar 647. Asif Əfəndiyev əfsanəsi / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat Qarayev haqqında / Nizami Cəfərov // Yaşar Qarayev: yaxından qəzeti. – 2016. – 20 fevral. – S.6. və uzaqdan. – Bakı, 2016. – S.72-76. 648. Akademik Tofiq Hacıyev / Nizami Cəfərov // “Azər- 657. Azərbaycanşünaslığın predmeti: Ədəbiyyatşünaslıq və baycan filologiyası: inkişafın yeni mərhələsi” mövzusunda Res- türkologiya məsələləri haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat publika elmi konfransının materialları: Akademik Tofiq İsmayıl qəzeti. – 2016. – 10 dekabr. – S.7.

223 224 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

658. Belə ağır işin öhdəsindən uğurla gəldiniz... “Ədəbiy- 670. Xalq dilinin dilçisi: dilçi alim İsmayıl Məmmədli haq- yat qəzeti”nin baş redaktoru Azər Turana açıq məktub / Nizami qında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 29 oktyabr. Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2016. – 10 sentyabr. – S.11. – S.15. 659. Birinci Türkoloji Qurultayın missiyası / Nizami 671. Xalqın sevimli şairi: Nəriman Həsənzadə ‒ 85 / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 19 noyabr. – S.6. Cəfərov // Azərbaycan. – 2016. – 18 fevral. – S.11. 660. BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının Bakı forumunda 672. İdeala doğru: düşüncədən yazıya: [ön söz] / Nizami dünyaya verilən mühüm mesajlar: Tədbir iştirakçısı N.Cəfərov- Cəfərov // Tənqidçinin azərbaycançılıq idealı [portret cizgiləri, un fikirləri / Nizami Cəfərov // Mövqe. –2016. – 28 aprel. – S.4. ədəbi trilogiya: monoqrafik tədqiqatlar] / Əlirza Xələfli; elmi red. 661. Böyük alim, müəllim və ictimai xadim: Tofiq Hacıyev – N.Cəfərov; red. Ş.Cəfərov; rəyçi və son sözün müəl. E.Mehrəli- 80 / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 30 aprel. – S.4-5. yev. – Bakı, 2016. – S.3-14. 662. Dahi şəxsiyyət haqqında möhtəşəm əsər: Azərbaycan 673. “İki od arasında”: Və “yenə”... Elçin Hüseynbəylinin Respublikasının Dövlət mükafatına təqdim olunmuşdur: [millət “Yenə iki od arasında” romanı haqqında / Nizami Cəfərov // Olay- vəkili, yazıçı-dramaturq Hüseynbala Mirələmovun “Heydər Əli- lar. – 2016. – 8, 9 dekabr. – S.12; Ədalət. – 2016. – 8 dekabr. – S.3. yev” kitabı barədə] / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2016. – 12 674. İnsan beynəlxalq ünsiyyətdə: [dilçiliyin inkişaf yolu may. – S.3. haqqında] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 13 663. Elcanlı... və Sadıq: yazıçı Sadıq Elcanlının yaradıcılığı fevral. – S.13. haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 14 may. 675. Kaspi: Azad sözə sahib qəzet modeli / Nizami Cəfərov, – S.15. C.Məmmədov // 525-ci qəzet. – 2016. – 9 dekabr. – S.4; Kaspi. – 664. Ədəbiyyatın müstəqilliyindən müstəqilliyin ədəbiyya- 2016. – 9 dekabr. – S.5-6. tına: müəllifin eyniadlı kitabından ixtisarla / Nizami Cəfərov // 676. Keçən günlərin “tərcümeyi-hal”ı: Xatirələr, duyğular Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 3 sentyabr. – S.13. / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2016. – № 5. – S.82-110; № 6. 665. Əhməd Ağaoğlu... Atatürkün həm “dost”u, həm də – S.20-51; № 7. – S.15-36. “düşmən”i / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 3 677. Qazax eli yaxud Avrasiyanın döyünən ürəyi / Nizami dekabr. – S.4-5. Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 9 aprel. – S.9. 666. Əsl ədəbiyyat əsəri: Vidadi Babanlının “Vicdan susan- 678. Lev Qumilyovun “Qədim türklər”i yaxud türk tarixi- da” əsəri haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. nin fəlsəfəsi / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 5 – 17 sentyabr. – S.10-11. mart. – S.21. 667. Fikrət Qocanın dastanı / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat 679. Lev Qumilyovun “Passionarlığ”ı / Nizami Cəfərov // qəzeti. – 2016. – 2 aprel. – S.5. Xəzər: Dünya ədəbiyyatı dərgisi. – 2016. – № 3. – S.152-165. 668. Hər oxuyan Molla Pənah olmaz, yaxud Vaqifin fəlsəfə- 680. Mehdi Hüseynin tənqidçi üslübunda tənqidin tənqidi si / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 23 aprel. – S.22. / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 8 oktyabr. – S.14. 669. Gölbaşında Göygöl havası: Türk şeirinin ustadlarından 681. Məmməd Orucun Vedibasar dastanı: Məmməd olan Əli Ağbaşı haqqında / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – Orucun “Qara güzgü” romanı haqqında müəllifin fikirləri / 2016. – 23 noyabr. – S.7. Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2016. – № 3. – S.9-14.

225 226 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

682. Milli müəllimliyin odisseyası: [Namiq Atabəylinin 693. Türk dillərindən Azərbaycan dilinə tərcümənin mis- “Müəllim” pedaqoji poemasının çapdan çıxması haqqında] / siyası / Nizami Cəfərov // Aydın yol. – 2016. – 1 aprel. – S.8. Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2016. – 4 fevral. – S.8. 694. Tarixi şəxsiyyətlərə böyük ehtiram: ön söz / Nizami 683. Mifoloji təfəkkür metafizikasının ideya-estetik müa- Cəfərov // Artilleriyanın Allahı: poema / Zəminə Xınalı; red. sirliyi və ya “Od və büt” ətrafında gəzişmələr: [Hüseynbala Ş.İsmayılzadə. – Bakı, 2016. – S.3-6. Mirələmovun “Od və büt” romanı haqqında] / Nizami Cəfərov // 695. Türk xalqları ədəbiyyatı tarixinin orta dövrü / Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 19 mart. – S.18. Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 30 yanvar. – S.7. 684. Molla Pənah Vaqif yaxud milli intibah şairinin yubi- 696. “Türkologiyaya giriş”ə giriş: [Müəllif məqaləni Türk- leyinə ön söz: Molla Pənah Vaqif – 300 / Nizami Cəfərov // çülüyün və türkologiyanın əlifbasını öyrətmiş müəllimlərinin əziz Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 30 iyul. – S.16-17. xatirəsinə ithaf etmişdir] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 685. Müasirləri Yaşar Qarayev haqqında. Yaşar Qarayev – 2016. – 4 iyun. – S.12-13. 80: [Məmməd Arif, Məmməd Cəfər; Bəxtiyar Vahabzadə; Anar; 697. Tonyukukun kitabəsi: Qədim türk yazılı abidəsi haqqında İsa Həbibbəyli, Nizami Cəfərov, Şirindil Alışanlı] // Nizami / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 27 fevral. – S.21. Cəfərov; hazırladı A.Bağırlı // Azərbaycan. – 2016. – № 3. – 698. Üzeyir bəyin məktubları: və ya bu dünyada ayrılıq S.148-150. var, ölüm var...: Ceyhun Hacıbəyli – 125: araşdırıcı-arxivçi 686. Ön söz / Nizami Cəfərov // Atatürk və ya əsrə möhrünü Aslan Kənanın “Qürbətdən gələn səslər” adlı kitabı haqqında / vurmuş öndər / Tural Sadiq; Türkiyə türkcəsindən Azərb. Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2016. – 30 sentyabr. – S.12. türkcəsinə çevirən P.Quliyeva; red. D.Osmanlı; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı, 2016. – S.3-4. 2017 687. Ön söz / Nizami Cəfərov // Hər ömürdən bircə gün / 699. Ağrılı günlərin gürcü hekayələri: yazar-tərcüməçi Rəna Qurbanlı; red. N.Həsənzadə. – Bakı, 2016. – S.3-5. Nəriman Əliyevin “Bir pyes, on yeddi hekayə” kitabı haqqında / 688. Ön söz / Nizami Cəfərov // Anarın ümummilli liderlə Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 22 aprel. – S.13. “Unudulmaz görüşlər”i / Leyla Məmmədəliyeva; elmi red., [ön 700. Alimin yaradıcılıq meridianları: Əsgər Zeynalovun söz] N. Cəfərov. – Bakı, 2016. –S.3-4. yaradıcılığı haqqında / Nizami Cəfərov // Respublika. – 2017. – 689. Ön söz / Nizami Cəfərov // Elçin publisistikasında 12 aprel. – S.5. “Tənha adam” – Ulu öndər obrazı / Leyla Məmmədəliyeva; elmi 701. Alınma terminlər problemi: Professor Nadir Məmməd- red., [ön söz] N.Cəfərov. –Bakı, 2016. – S.3-4. linin “Azərbaycan dilində alınma terminlər” monoqrafiyası haq- 690. Patriarx: tanınmış alim İmamverdi Əbilov haqqında / qında / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2017. – 13 iyul. – S.7. Nizami Cəfərov //Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 16 aprel. – S.6. 702. Almaz İldırımın ölməz idealları / Nizami Cəfərov // 691. Sinəsində əsl şair ürəyi gəzdirirdi: [filosof, ictimai 525-ci qəzet. – 2017. – 29 mart. – S.6. xadim Aslan Aslanov haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. 703. “Altmışıncı”, yetmişinci illərdə və ya “Bu dünyada – 2016. – 5 oktyabr. – S.3. qatarlar gedər”: “Elçin: yazıçının yaradıcılıq yolu” silsiləsindən 692. Şairlik Nəriman Həsənzadənin stixiyasıdır / Nizami dördüncü yazı / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 27 Cəfərov // Kaspi. – 2016. – 27-29 fevral. – S.12-13. may. – S.20-21.

227 228 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

704. Altmışıncı, yetmişinci illərdə və ya “Bir görüşün tarix- 714. “Daxili dünya”nın dərinlikləri və ya “Toyuğun diri çəsi”: “Elçin: yazıçının yaradıcılıq yolu” silsiləsindən beşinci yazı / qalması”ndan “Dolça”ya: “Elçin: yazıçının yaradıcılıq yolu” Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 3 iyun. – S.12-13. silsiləsindən altıncı yazı / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 705. Altmışıncı, yetmişinci illərdə və ya “Gümüşü, narın- 2017. – 24 iyun. – S.18-19. cı...”: “Elçin: yazıçının yaradıcılıq yolu” silsiləsindən üçüncü 715. Dedim... Yenə deyirəm...: şair Səməd Mənsurun yaradı- yazı / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 20 may. – cılığı haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – S.20-21. 18 fevral. – S.23. 706. Anarın Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri seçil- 716. Dinlərin dilləri / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – məsinin 30 ili tamam oldu / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat 2017. – 9 sentyabr. – S.2-3. qəzeti. –2017. – 17 iyun. – S.2. 717. ...“Doğru halət görmədim”... “Həpsi rəngdir”: Səməd 707. Aqşin Ağkəmərlinin ayrılığı: Vətəndən Vətənə: şairin Mənsurun “Həpsi rəngdir” şeiri haqqında / Nizami Cəfərov // “Öpdüm Arazı” şeirlər kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 11 fevral. – S.10. Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 11 mart. – S.9. 718. “Elçin. Yazıçının yaradıcılıq yolu”na ön söz / Nizami 708. Arzular, arzular...: [Dünya Azərbaycanlılarının Həm- Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 5 avqust. – S.4-5. rəylik Günü münasibətilə redaksiyaya təbriki] / Nizami Cəfərov // 719. Ey sevgili yarım, mənə naz et!: şair Səməd Mənsurun Mədəniyyət.az. – 2017. – № 6, noyabr-dekabr. – S.6-9. yaradıcılığı haqqında / Nizami Cəfərov // Kaspi. – 2017. – 25-27 fevral. – S.11. 709. Azərbaycan dilçiliyinin şah əsəri Azərbaycan dilində: 720. Ədəbiyyat tariximizin ustad dərsləri: [İsa Həbibbəyli- [şərqşünas alim Mirzə Kazımbəyin “Türk-tatar dilinin qrammati- nin “Ədəbi şəxsiyyət və zaman” kitabı haqqında] / Nizami kası” əsərinə müəllifin ön sözü] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2017. – 13 may. – S.14-15. –2017. – 20 sentyabr . – S.7. 721. Fəridə Əzizovanın yaradıcılığı haqqında: [ön söz] / 710. Azərbaycan parlamenti “Azərbaycan” qəzetində: Nizami Cəfərov // Klassik ərəb poeziyasında Azərbaycan şairləri: Professor Şirməmməd Hüseynovun “Azərbaycan” qəzetində genezis, poetika (VIII-XI əsrlər) / Fəridə Əzizova; elmi red. parlament hesabatları və şərhlər” üçcildliyi barədə qeydlər / İ.Həbibbəyli; AMEA, Nizami ad. Ədəbiyyat İn-tu. – Bakı, 2017. Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2017. – 23 iyun. – S.7. – S.3-8. 711. Azərbaycan tarixinin Atabəy romanı: Yunus Oğuzun 722. Hacı Kərim Sanılının Məclisi-Məbusan “deyişmə”lə- “Atabəy və xaşxaşilər” romanı haqqında / Nizami Cəfərov // ri: [repressiyaya məruz qalmış şair, ictimai xadim Hacı Kərim Olaylar. – 2017. – 6 aprel. – S.9-10; Şərq. – 2017. – 6 aprel. – Sanılı haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2017. – 20 S.12; Xalq cəbhəsi. – 2017. – 6 aprel. – S.5-6. iyul. – S.7. 712. Azərbaycan-qazax ədəbi əlaqələri: Pərixanım Soltan- 723. Həyat, ölüm... Və həyat: Rəsul Rzanın “Unutmayın” qızının eyniadlı kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan şeiri haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 1 müəllimi. – 2017. – 15 dekabr. – S.15. aprel. – S.3. 713. Birlik həmişə qələbənin rəhnidir: Dünya Azərbaycan- 724. Həyatın metafizikası, yaxud “Mahmud və Məryəm”- lılarının Həmrəyliyi Günü münasibətilə / Nizami Cəfərov // Xalq dən “Ölüm hökmü”nə: [Elçinin romanları haqqında] / Nizami qəzeti. – 2017. – 31 dekabr. – S.2. Cəfərov // Azərbaycan. – 2017. – № 6. – S.62-77.

229 230 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

725. “Həq mənəm...” / Nizami Cəfərov // Ey Nəsimi, cahanı 737. Mükəmməl təfəkkürün müfəssəl təzahürü: Azərbay- tutdu sözün... mövzusunda AMEA-nın müxbir üzvü, Əməkdar elm candakı Misir Mədəniyyət Mərkəzinin müdiri Əhməd Sami xadimi, professor R.Azadənin xatirəsinə ithaf olunmuş III Elaydinin “Müstəqillik dövrü Azərbaycan romanı” kitabı haqqın- Beynəlxalq Elmi Konfransın materialları. – Bakı, 2017. – S.29-32. da / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 4 noyabr. – 726. “Həvəskar”ın peşəkarlığı: [şair Adəm Asnının yaradı- S.10; 525-ci qəzet. – 2017. – 1 noyabr. – S.4. cılığı haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2017. – 11 738. O qapılar bizim ədəbi təfəkkürümüz ücün bağla- mart. – S.19. nıb...: [Aydın Talıbzadənin “Əbuhübb” romanı haqqında Nizami 727. “Həyatım və mühitim”in gələcəyə söz körpüsü: Cəfərov və Nərgiz Cabbarlının müzakirəsi] / Nizami Cəfərov; [Əlipənah Bayramovun eyniadlı kitabı haqqında] / Nizami Cəfərov Nərgiz Cabbarlı // Azərbaycan. –2017. – №4. – S.138- 150. // Xalq qəzeti. – 2017. – 30 aprel. – S.7. 739. Oksford Universitetində Nizami Gəncəvi Mərkəzinin 728. Xalqın böyük şairi: Molla Pənah Vaqif – 300 / Nizami yaradılması Azərbaycan elmi-mədəni düşüncəsinin ən böyük Cəfərov // Azərbaycan. – 2017. – 19 aprel. – S.7. uğurlarından biridir / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 729. İsa Muğanna yaradıcılığı “İdeal işığında” əsərinə 2017. – 25 noyabr. – S.2-3. baxış / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2017. – 20 iyun. – S.7. 740. Osman Başın “Xarı bülbül”ü: Türk şairi Osman Başın 730. İslam Sadığın yaradıcılığı və folklor / Nizami Cəfərov eyniadlı şeirlər kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. // Ədalət. –2017. – 21 dekabr. – S.6. –2017. – 15 noyabr. – S.8. 731. Klassikin müasirliyi: müəllifin “Elçin. Yazıçının yara- 741. Ön söz / Nizami Cəfərov // Hüquqi dövlət və vətəndaş dıcılıq yolu” monoqrafiyasına “Son söz” / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 23 sentyabr. – S.15. cəmiyyəti: [məqalələr toplusu] / Rəşad Hüseynov; red. Z.Oruc. – 732. Köç yolu olan dünyada şairin yurd yeri ya yurd Bakı, 2017. – S.3-6. yerinin şairi: [ön söz] / Nizami Cəfərov // Dünya köç yoludur: 742. Ön söz / Nizami Cəfərov // Mustafa Kamal Atatürk. [şeirlər, poema] / Sayad Mustafaoğlu; red. Ə.Cahangir; rəssam Zəfər sirləri / Zülfiyyə Mehdiyeva; red. D.Osmanlı; Azərbaycan- Q.Sarıvəlli. – Bakı, 2017. – S.3-11. da Atatürk Mərkəzi. – Bakı, 2017. – S.3-4. 733. “Köhnə” sözün yeni ustası: şair İslam Sadığın yaradıcı- 743. Ön söz / Nizami Cəfərov // Azərbaycan dilində alınma lığı haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 4 terminlər / Nadir Məmmədli; red. və ön sözün müəl. N.Cəfərov; mart. – S.12. AMEA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu. – Bakı, 2017. – S.314. 734. Londonda Nizami miqyası və ya akademik Nərgiz 744. Ön söz / Nizami Cəfərov // Sevib-seviləydi bütün Paşayevanın yeni uğuru / Nizami Cəfərov // Azərbaycan Yazıçı- insanlar: [şeirlər] / Vüqar Sərdarov. – Bakı, 2017. – S.3-6. lar Birliyinin Ağsaqqallar Şurası. Bülleten. – 2017. – Buraxılış 1. 745. Ön söz / Nizami Cəfərov // Vərəsəlik və mülki hüquq – S.11-14; Ədəbiyyat qəzeti.- 2017. – 10 iyun. – S.2-3. /Anar Heydərov; red. Z.Oruc. –Bakı, 2017. –S.3-4. 735. Mahmud Kaşğarinin tədqiqat metodu / Nizami Cəfər- 746. Ön söz / Nizami Cəfərov // Atabəy Eldəniz: tarixi roman ov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 14 yanvar. – S.10. / Yunus Oğuz; red.: E.Hüseynbəyli, F.Abbasquliyeva; [ön söz 736. Milli ruhlu sənətkar: ədəbi simalar: Görkəmli nasir, əvəzi İ. Həbibbəyli, N.Cəfərov]. – Bakı, 2017. – S.5-6. şair, dramaturq, tərcüməçi və publisist Vidadi Babanlı haqqında / 747. Ön söz və ya “Azərbaycan dilinin işlək orfoqrafiya söz- Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2017. – 8 fevral. – S.7. lüyü” haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan dilinin işlək orfoq-

231 232 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov rafiya sözlüyü / Tərt. A.Məsud; red. N. Q. Cəfərov [ön söz]; red. 759. “Türkün böyük lideri” kitabına ön söz: [jurnalist və hey.: V.Quliyev [və b.]. –[Bakı]: [Azərbaycan Respublikasının Na- yazıçı-publisist Aydın Ağazadənin eyniadlı kitabı haqqında] / zirlər Kabineti yanında Tərcümə Mərkəzi]. – Bakı, 2017. – S.8-15. Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2017. – 14 noyabr. – S.4. 748. Qəzəl de ki...: şair Səməd Mənsurun yaradıcılığı haqqın- 760. Ustadi-kamil: [ilahiyyatçı, professor Vasim Məmməd- da / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2017. – 11 fevral. – S.19. əliyev haqqında] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 749. Qürurun üsyanı: Xəlil Rza Ulutürkün “Yurdum, sənin 21 oktyabr. – S.8. sağlığına” şeiri haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 761. Ümumiləşdirmə yetkin yaşda mümkündür: [Roza 2017. – 30 sentyabr. – S.6. Eyvazova haqqında] / Nizami Cəfərov // Nəsimi adına Dilçilik 750. Rafiq Hümmət və ya tale şairi / Nizami Cəfərov // 525- İnstitutunun Əsərləri toplusunun Roza Eyvazovanın 80 illik yubi- ci qəzet. – 2017. – 5 avqust. – S.19. leyinə həsr olunmuş xüsusi buraxılışı. – 2017. – № 2. – S. 17-18. 751. Səksənlərdən doxsanlara yaxud “Beş dəqiqə”nin 762. Vaqifin dövrü, həyatı və dünyagörüşü: Molla Pənah “əbədiyyət”i: “Elçin: yazıçının yaradıcılıq yolu” silsiləsindən Vaqif – 300 / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2017. – № 2. – səkkizinci yazı / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – S.5-19; № 3. – S.56-68. 763. Yeni ədəbiyyatın sorağında yaxud “Min gecədən 29 iyul. – S.12-13. biri”: “Elçin: Yazıçının yaradıcılıq yolu” silsiləsindən birinci ya- 752. Səksənlərdən doxsanlara, yaxud “Bülbülün nağılı”: zı / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 6 may. – S.8-9. “Elçin: yazıçının yaradıcılıq yolu” silsiləsindən yeddinci yazı // 764. Yeni ədəbiyyatın sorağında yaxud “Min gecədən Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 22 iyul. – S.6-7. biri”ndən “Sos”a qədər: “Elçin: yazıçının yaradıcılıq yolu” 753. Səməd Mənsur və ya söz məhbusu / Nizami Cəfərov // silsiləsindən ikinci yazı / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 4 fevral. – S.15. 2017. – 13 may. – S.18-19. 754. “Söylədiyim Azərbaycan dilidir”, yaxud “Hər şeyin 765. Yüksək peşəkarlıq... İctimai məsuliyyət... Və dərin var, nəyin yoxdur, Azərbaycan!..: [ repressiyaya məruz qalmış səmimiyyət: [teatr rejissoru, Xalq artisti, professor Azərpaşa şair, ictimai xadim Hacı Kərim Sanılı haqqında] / Nizami Cəfərov Nemətovun 70 illiyi münasibətilə] / Nizami Cəfərov // 525-ci // 525-ci qəzet. –2017. – 24 iyun . – S.15 . qəzet. – 2017. – 24 oktyabr. – S.7. 755. Taleyin diqtəsi, hisslərin hikkəsi: Və usta təhkiyəsi: [yazıçı Səyyad Aranın yaradıcılığı haqqında] / Nizami Cəfərov // 2018 525-ci qəzet. – 2017. – 24 yanvar. – S.7. 766. Ali təhsilimizin “tərcümeyi-hal”ı: [fizika-riyaziyyat 756. Tarix yalnız arxada qalmır, həm də öndən gəlir...: elmləri doktoru, professor Misir Mərdanovla filologiya üzrə fəl- [Yunus Oğuzun “Ovçu” romanı haqqında] / Nizami Cəfərov // səfə doktoru Ədalət Tahirzadənin “1920-ci ilədək ali məktəblərdə Şərq; 525-ci qəzet. – 2017. – 12 dekabr. – S.7. oxumuş azərbaycanlılar” ensiklopedik soraq kitabının nəşr olun- 757. Təbiət qədər təbii: Musa Yaqubun 80 yaşı haqqında / muş birinci cildi haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2017. – № 5. – S.13-19. 2018. – 2 iyun. – S.12. 758. Türk Dünyasının Düsen bəyi: [TÜRKSOY-un baş 767. Altmışından yetmişinə varanda...: Yazıçı, jurnalist katibi Düsen Kaseinov haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci Məti Osmanoğlu haqqında / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – qəzet. – 2017. – 12 yanvar. – S.4. 2018. – 14 dekabr. – S.7.

233 234 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

768. Anti-konseptual “Konseptuallıq”: Nəriman Qasımoğ- 778. Aynelin türkoloji axtarışları: fəlsəfə doktoru Aynel lunun “Ədəbi dilimiz və dilçilərimizin konseptual yanlışı” mə- Məşədiyevanın fəaliyyəti haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiy- qaləsi (Ədəbiyyat qəzeti, 15 dekabr 2018-ci il) haqqında / Nizami yat qəzeti. – 2018. – 13 yanvar. – S.25; 525-ci qəzet. – 2018. – 18 Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 22 dekabr. – S.7. yanvar. – S.7. 769. Aristokratiyanın dili: [məqalə Azərbaycan dilinin nüfu- 779. Arzunun Azərbaycanı... Və arzularımızın Azərbay- zunun gücləndirməsi problemlərinə həsr edilib] / Nizami Cəfərov canı: Arzu Əsədovun yaradıcılığı haqqında / Nizami Cəfərov // // Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 17 noyabr. – S.5; Olaylar. – 2018. – Ədalət. – 2018. – 28 aprel. – S.8; Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 21 27 noyabr. – S.10. aprel. – S.12-13. 770. Aynelin türkoloji axtarışları: [gənc türkoloq, filologiya 780. Bir etnosun taleyi: [monqol-tatarların tarixi haqqında] / üzrə fəlsəfə doktoru Aynel Məşədiyevanın yaradıcılığı haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2018. – 18 yanvar. – S.7. Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 7 aprel. – S.5. 771. “Azərbaycan dilinin işlək orfoqrafiya sözlüyü” bu 781. Bir kitabın təəssüratları: [türk professor Əhməd Bican sahədə örnək və uğurlu yol göstəricisidir: müəllifin lüğət Ərcilasunun “Türk dünyası üzerine incelemeler” kitabı haqqında] yaradıcılığının tarixi və orfoqrafiya lüğətçiliyinin aktual prob- / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 17 mart. – S.10. lemləri ilə bağlı qeydləri / Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2018. – 6 782. “Bir gəncin manifesti”ndən “Bir səfirin manifesti”nə: fevral. – S.8; 10 Mir Cəlal – 110 / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2018. – № 4. 772. “Azərbaycan dilinin tarixi”nin yeni nəşri: Dilimiz – S.43-65. varlığımızdır: Əməkdar elm xadimi, professor Qəzənfər Kazım- 783. “Böyük ömrün salnaməsi” haqqında: [ön söz] / Niza- ovun eyniadlı kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – mi Cəfərov // Böyük ömrün salnaməsi: monoqrafiya / Salatın 2018. – 17 yanvar. – S.5 Əhmədova; elmi red. və ön söz müəl. N.Cəfərov. – Bakı, 2018. – 773. Azərbaycan dövlətinin dil siyasəti müstəqilliyimizin S.4-5. mənəvi əsaslarının möhkəmləndirilməsinə xidmət edir / 784. Böyük şairin “şəxsiyyət vəsiqəsi”... Və “beynəlxalq Nizami Cəfərov; hazırladı T.Aydınoğlu // Xalq qəzeti. – 2018. – pasport”u: [Tərcümə Mərkəzində Zakir Fəxrinin “Şeirlər (Poems)” 3 noyabr. – S.5. kitabı haqqında / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. –2018. – 27 774. Azərbaycan xalqının aşıq ədəbiyyatı əmanəti: [Xalq aprel. – S.7. Bank”ın “Xalq Əmanəti” layihəsi çərçivəsində “Aşıq ədəbiyyatı 785. Biz ədəbiyyat (və “Ədəbiyyat qəzeti”) uğrunda antologiyası” kitabının nəşr edilməsi haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2018. – 17 mart. – S.10-11. döyüşürdük...: Komandanımız Nəriman Həsənzadə idi... / Niza- 775. Azərbaycan mətbuatında publisistika üslubu sıradan mi Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 8 sentyabr. – S.11. çıxır / Nizami Cəfərov // Üç nöqtə. – 2018. – 18 dekabr. 786. Böyük ədəbiyyat müəllimi: ədəbiyyatşünas alim, pro- 776. Azərbaycanda ümumi dilçilik dərsləri / Nizami fessor Camal Əhmədov haqqında / Nizami Cəfərov // 525-ci Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 15 dekabr. – S.10-11. qəzet. – 2018. – 16 yanvar. – S.7. 777. Aşıq sənətinin Hüseyn Saraclı zirvəsi / Nizami 787. Böyük ədəbi missiya: Xalq yazıçısı Elçinin yubileyi Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2018. – 19 aprel. – S.7; Üç nöqtə. – münasibətilə / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti: xüsusi buraxı- 2018. – 21 aprel. – S.10. lış. – 2018. – 5 may. – S.8.

235 236 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

788. Cavidşünaslıqda yeni mərhələ: [Sona Vəliyevanın 800. Marrçılıqdan anti-marrçılığa: [N.Y.Marrın marksist Hüseyn Cavidin yaradıcılığına həsr olunmuş “Hüseyn Cavid “yeni dilçilik təlimi” haqqında] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat sənətinin qüdrəti” monoqrafiyası haqqında] / Nizami Cəfərov, qəzeti. – 2018. – 29 dekabr. – S.9. C.Məmmədli // 525-ci qəzet. – 2018. – 1 noyabr. – S.7. 801. Məktəblərdə nitq mədəniyyəti təbliğ olunmalıdır / 789. Dahi Nizami Gəncəvinin “Xosrov və Şirin” mənzum Nizami Cəfərov // Bizim yol. – 2018. – 29 noyabr. – S.15. romanının mükəmməl nəşri / Nizami Cəfərov // Respublika. – 802. Milli parlamentdə milli dil təəssübkeşliyi: [AXC-nin 2018. – 2 dekabr. – S.4. dilçilik və dövlət dili məsələləri ilə bağlı fəaliyyəti haqqında] / 790. Dil normalarının pozulmasına görə cəzalar gəlir / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 26 may. – S.2-3; Nizami Cəfərov // Cümhuriyyət. – 2018. – 18 dekabr. Xalq cəbhəsi. – 2018. – 26 oktyabr. – S.8-9. 791. Elm adamının poetik axtarışları: [kimyaçı, kimya 803. Mir Cəlal, yaxud ədibin idealları / Nizami Cəfərov // elmləri doktoru, professor Hafiz Əlimərdanlı haqqında] / Nizami Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 31 mart. – S.14; Üç nöqtə. – 2018. – Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2018. – 17 oktyabr. – S.7. 8 iyun. – S.12. 792. Ədəbi dilin qorunmasına ciddi ehtiyac var / Nizami 804. Mir Cəlalın milli tərəqqi idealları / Nizami Cəfərov // Cəfərov // Azad Azərbaycan. – 2018. – 6 noyabr. 525-ci qəzet. – 2018. – 30 mart. – S.7 793. “Əhdi-ətiq”dən “Əhdi-cədid”ə / Nizami Cəfərov // 805. Miqyaslı və obyektiv: Rüstəm Kamalın doğum gününə Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. –3 fevral. – S.5. / Nizami Cəfərov //Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 7 iyul. – S.10. 794. Əhdi-ətiq, Əhdi-cədid... Və Qurani-Kərim / Nizami 806. Milli ədəbi təfəkkürün “Azərbaycan” miqyası “Azər- Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 1 sentyabr. – S.9. baycan” – 95: “Azərbaycan” jurnalının 95 illiyi münasibətilə / 795. Əli Rza Xəlillinin 65 illik yubileyi / Nizami Cəfərov // Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2018. – № 1. – S.23-29. Kredo. – 2018. – 8 dekabr. 796. Güney mövzusuna konseptual baxış: [Pərvanə Məm- 807. Milli ideologiyanın əsas elementləri “Kitabi-Dədə mədlinin Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatından, mədəniyyətindən Qorqud”da formalaşıb / Nizami Cəfərov // İki sahil. – 2018. – 7 bəhs edən kitabları haqqında] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat dekabr. qəzeti. –2018. – 17 fevral. – S.10. 808. Müəllimimizin Vətən sevgisi yeni təqdimatda: [akade- 797. Xalqının xalqşünası: [akademik Teymur Bünyadov mik Rəfael Hüseynovun Şirməmməd Hüseynova həsr etdiyi “Millət haqqında] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 20 yaddaşının keşikçisi” adlı kitabı haqqında] / Nizami Cəfərov, yanvar. C.Məmmədli // 525-ci qəzet. – 2018. – 15 dekabr. – S.8; 12. 798. İdeala doğru: düşüncədən yazıya: [şair Əli Rza Xələf- 809. Mütəfəkkir ədəbiyyatşünas: [ədəbiyyatşünas-alim linin ədəbiyyatşünas Təyyar Salmanoğlunun həyat və yaradıcılığı Məsud Əlioğlu haqqında] / Nizami Cəfərov // Respublika. – əsasında yazılmış “Tənqidçinin azərbaycançılıq idealı” monoqra- 2018. – 14 noyabr. – S.6. fiyası haqqında] / Nizami Cəfərov// Kredo. – 2018. – 8 mart. – 810. Namiq Atabəyli: 60 yaşın odisseyası: 4 Poma, 3 klassik S.3-5. divan, bir poetika və bir tarixi roman müəllifi olaraq, ömrünün 799. Qədim türk ədəbiyyatı: problemlər, mülahizələr / zirvəsinə ucalmış azad yazıçı kimi... / Nizami Cəfərov // 525-ci Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 10 fevral. – S.13. qəzet. – 2018. – 5 aprel. – S.8.

237 238 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

811. Nizami Cəfərov: Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 823. Tarix yalnız arxada qalmır, həm də öndən gəlir: yüz illik yubileyi azərbaycançılıq ideologiyasının təntənəsidir / [Yunus Oğuzun “Ovçu” romanı haqqında] / Nizami Cəfərov // Nizami Cəfərov // Respublika. – 2018. – 6 fevral. – S.5. Olaylar. – 2018. – 6 aprel. – S.9-10. 812. Nizami Cəfərovun “Ədəbiyyat söhbətləri”: müəllifin 824. Tağı Əhmədovun “Sadiq” dünyası / Nizami Cəfərov kitabına yazdığı ön söz / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – // 525-ci qəzet. – 2018. – 5 yanvar. – S.7. 2018. – 9 iyun. – S.13. 825. Teymur Əhmədovun “Nəriman Nərimanov”u: [pro- 813. Oksford Universitetində Nizami Gəncəvi Mərkəzi: ta- fessor Teymur Əhmədovun “Nəriman Nərimanov. Həyatı, mühi- rixi təşəbbüslərdən tarixi uğurlara / Nizami Cəfərov // Ədəbiy- ti, ədəbi-bədii yaradıcılığı” monoqrafiyası haqqında] / Nizami yat qəzeti. – 2018. – 2 iyun. – S.4. Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2018. – 14 fevral. – S.7. 814. Ön söz / Nizami Cəfərov // Heydər Əliyev və Azərbay- 826. Tisiflərin qiyamı... və qələbəsi: [Yusif Həsənbəyin “Ti- can nitq mədəniyyəti: monoqrafiya Azərbaycan xalqının ümum- siflərin qiyamı” poeması haqqında] / Nizami Cəfərov // Ədalət. – milli lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 95-ci ildönümünə 2018. – 16 noyabr. – S.7 ithaf olunur / Ağdəli Zamanov; elmi red. M.Nağısoylu. – Kitab 3. 827. Türk tarixinin qədim qatlarına... Və müasir metod- – Bakı, 2018. –S.3-7. larla: [Zaur Həsənovun 2002-ci ildə Nyu-Yorkda rus dilində 815. Ön söz / Nizami Cəfərov // Şəhid pilotlar: [poema] / çıxan “Çar skiflər” monoqrafiyası haqqında] / Nizami Cəfərov // Zəminə Xınalı; red. D.Sultanova. – Bakı, 2018. – S.34. 525-ci qəzet. – 2018. – 21 iyun. – S.7. 816. Ön söz və ya Ustadın ilk əsəri: [Tofiq Hacıyevin 828. Türk poeziyasının yakut-saxaca döyünən ürəyi: [Saxa “Azərbaycan dilinin Cəbrayıl şivəsi”nin nəşri haqqında] / Nizami (Yakutiya) respublikasının xalq şairi Natalya Xarlampyeva haq- Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 1 dekabr. – S.5. qında] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 15 817. Ramiz Rövşənlə Yafəs Türksəsin oxşarlığı / Nizami sentyabr. – S.5. Cəfərov // Üç nöqtə. – 2018. – 26 aprel. – S.12 829. Vaqif... Və Yusifli: [ədəbiyyatşünas, tənqidçi Vaqif Yu- 818. Rafiq Hümmət və ya tale şairi / Nizami Cəfərov // Üç sifli haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2018. – 1 iyun. nöqtə. – 2018. – 3 iyul. – S.12. – S.7-8. 819. Səksənindən doxsanına varanda: Xalq yazıçısı Anarın 830. Yafəs Türksəsin poetik səsi: [Yafəs Türksəsin “Əlləri- 80 illik yubileyi münasibətilə / Nizami Cəfərov //Ədəbiyyat qəze- min sualı” kitabı haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – ti: xüsusi buraxılış. – 2018. – 10 mart. – S.4. 2018. – 24 aprel. – S.8. 820. Şəhidlər milli iftixarımızdır: 20 Yanvar faciəsi Azər- 831. “Yatağına sığmayan çay”ın poeziyası: [şair Avdı Qoş- baycan xalqının azadlıq mübarizəsində şərəfli yer tutur / Nizami qarın yaradıcılığı haqqında] / Nizami Cəfərov // Kredo. – 2018. – Cəfərov // İki sahil. – 2018. – 20 yanvar. – S.11. 26 may. – S.6-7; Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 30 iyun. – S.8-9 821. Siziflərin qiyamı... və qələbəsi: Yusif Həsənbəyin eyni- 832. Yazı mədəniyyətinin durğu işarələri / Nizami Cəfərov adlı poeması haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – // Azərbaycan. – 2018. – 23 fevral. – S.6 2018. – 8 dekabr. – S.28. 833. Yunus Oğuz və ya tarixi romanın müasir ustası / 822. Şairin Tanrı sövdaları / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat Nizami Cəfərov // Olaylar. –2018. – 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 qəzeti. – 2018. – 28 aprel. – S.9; Üç nöqtə.- 2018. – 2 may. – S.12. noyabr. – S.9.

239 240 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

834. Vətənə fədakarlıq xidmət nümunəsi: [Azərbaycan 846. Həqiqi hisslərin poetik təzahürləri: [şair Yusif Həsən- Respublikasının Birinci vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyeva bəyin “Karvan” poeması haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci haqqında] / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2018. – 25 avqust. – qəzet. – 2019. – 14 iyun. – S.13. S.3-4. 847. Xalq şairi: [Zəlimxan Yaqub haqqında] / Nizami 835. Varisin “Sonuncu mogikan”ı: [yazıçının “Son mogi- Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2019. – 19 yanvar. – S.9. kan” hekayəsi haqqında] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 848. Xanlıqlar dövrünün metafizikası: [Akademik Ramiz 2018. – 6 oktyabr. – S.11. Mehdiyevin yeni “Tariximizin xanlıqlar dövrünün siyasi irsi 836. Zakir Fəxrinin poetik “Mən”i: şair, tərcüməçi / Nizami sənədlər işığında” kitabı haqqında ilk təəssüratlar] / Nizami Cəfərov // Ədalət. – 2018. – 29 mart. – S.5. Cəfərov // Azərbaycan. – 2019. – 28 mart. – S.6-7; Xalq qəzeti. – 2019. – 28 mart. – S.5-6; Yeni Azərbaycan. – 2019. – 28 mart. – 2019 S.3-4; Olaylar. – 2019. – 28, 29 mart. – S.8; Səs. – 2019. – 28 837. Abbasqulu ağa Bakıxanovun tarix fəlsəfəsi / Nizami mart. – S.8-9. Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2019. – 11 may. – S.7. 849. 2019-cu ilin Azərbaycanda “Nəsimi İli” elan olunma- 838. Afad Qurbanov və ümumi dilçilik / Nizami Cəfərov // sı qüdrətli söz ustadlarından olan şairin yaradıcılığına böyük Respublika. – 2019. – 8 iyun. – S.4. ehtiramdır / Nizami Cəfərov // Səs. – 2019. – 16 yanvar. – S.5. 839. Afad Qurbanovun dilçilik dərsləri / Nizami Cəfərov // 850. Müzəffər məğlubiyyət, yaxud Səfəvi şeyxinin romanı: Ədəbiyyat qəzeti. – 2019. – 26, 27, 28 yanvar. – S.10. [Yunus Oğuzun “Səfəvi Şeyxi” romanı haqqında] / Nizami 840. Bağater Arabulinin oyaq yuxuları: [Allahverdi Təklə- Cəfərov // Olaylar. –2019. – 24 yanvar. – S.10-11; Ədəbiyyat linin tərcüməsində gürcü şairi B.Arabulinin “Gündüz yuxuları” qəzeti. – 2019. – 2 fevral. – S.12-13; Səfəvi Şeyxi / Yunus Oğuz; kitabı haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2019. – 15 red. F.Abbasquliyeva. – Bakı, 2019. – S. 3-4. may. – S.14-15. 851. Nobel mükafatına gedən yol: Bəybala Ələsgərov-65 / 841. Dilçi missiyası...: Və dilçilikdə “elm poeziyası” / Niza- Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2019. – 7-8 may. – S.10. ; mi Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2019. – 6 iyul. - S.7. Hürriyyət. – 2019. – 7 may. – S.13. 842. Dilçiliyin təşəkkülü / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qə- 852. Ön söz / Nizami Cəfərov // Afad Qurbanov və ümumi zeti. – 2019. – 8 mart. – S.11. dilçilik / Nəriman Seyidəliyev; red. A.Babayev, İ.Məmmədli. – 843. Ədəbiyyat haqqındakı elmin akademik İsa Həbibbəy- Bakı, 2019. – S. 5-8. li miqyası / N.Cəfərov // Yeni Azərbaycan. –2019. – 8 oktyabr. – 853. Ön söz / Nizami Cəfərov // Marketinq elm kimi / Xaqani S.8.//Azad Azərbaycan. –2019. – 8 oktyabr. – S.3. İbrahimov; red. A.Badamov. – Bakı, 2019. – S. 3-6. 844. Əlincə şairi: [Müzəffər Əlincəlinin yaradıcılığı haqqın- 854. Poeziyanın Hidayəti / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – da] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2019. – 17 yanvar. – S.7. 2019. – 4 sentyabr. – S. 11. 845. Ferdinand de Sossürün müqayisələri: [“Ümumi dilçi- 855. Rafiq Hacıyev fenomeni: yeniyetmə istedadından zəh- lik kursu” əsəri haqqında] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – mətkeş peşəkarlığına: [yazıçı-publisist Rafiq Hacıyev haqqında] / 2019. – 12 yanvar. – S.4-5. Nizami Cəfərov // Ədalət. – 2019. – 12 iyun. – S.5.

241 242 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

856. Ruhun ekologiyası: [şair Yusif Həsənbəyin “Ekoloji fəsadlarımız” silsilə şeirləri haqqında] / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. - 2019. – 28 sentyabr. – S.22. 857. Siziflərin qiyamı... və qələbəsi: Yusif Həsənbəylinin Müsahibələri və siyasi publisistikası eyniadlı poeması haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2019. – № 3. – S.16. 1988 858. Son səfər”in təəssüratları: [İmadəddin Nəsimi – 650]: / 863. Tənqid istedad yaratmır: Söhbətimizdə gənc tənqidçi Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2019. – 17 fevral. – S.7. Nizami Cəfərov və gənc şair Vəli Xramçaylı iştirak edirlər / 859. Türk dünyasının iki böyük insanının dostluq Nizami Cəfərov, Vəli Xramçaylı; söhbəti apardı Mehdi Şıxlinski hekayəsi: Vilayət Quliyevin "Atatürk və Əhməd Ağaoğlu" kitabı // Azərbaycan gəncləri. – 1988. – 10 oktyabr. haqda qeydlər / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2019. – 3 avqust. – S.7. 1989 860. Ustad publisistikası / N. Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 864. İlk addımlar: Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının Qazax 2019. – 5 oktyabr. – S.13. zona şöbəsinin fəaliyyəti haqqında / Nizami Cəfərov; müsahibəni 861. Yeniyetmə istedadından zəhmətkeş peşəkarlığına: apardı S.Budaqlı // Ədəbiyyat və incəsənət. – 1989. – 6 oktyabr. [yazıçı-publisist Rafiq Hacıyevin 65 illiyi münasibətilə] / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2019. – 1 may. – S. 10. 1993 862. Yunus Oğuz - tarixi romanın müasir ustası / Nizami 865. Etnik münaqişələrdən milli birliyə / Nizami Cəfərov // Cəfərov // Olaylar. –2019. – 11-12 iyul. – S.9. Azərbaycan. – 1993. – 4 sentyabr. 866. Yol ver türkün bayrağına! / Nizami Cəfərov // Ədəbiy- yat qəzeti. – 1993. – 23 aprel.

1996 867. Dərdlərimiz, mövqelərimiz: Professorlar Nizami Cəfərov, Kamil Vəliyev və şair Fikrət Qoca ilə müsahibə // Ədəbiyyat qəzeti. – 1996. – 8 mart.

1997 868. Ali məktəb, tələbə və müəllim / Nizami Cəfərov; müsa- hibəni apardı C.Cavadlı // Azərbaycan müəllimi. – 1997. – 20 mart. 869. Arzu, ümid daha güclüdür: Yazıçıların X qurultayı qarşısında / Nizami Cəfərov; müsahibəni yazdı T.Əlişanoğlu // Ədəbiyyat qəzeti. – 1997. – 10 oktyabr.

243 244 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

870. Həyatda layiq olduğumuzdan artıq heç nə istəyə bil- 1999 mərik... / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Niyaz Nəsir // 880. Azərbaycanın məhv olmaq təhlükəsi hələ də mövcud- Millət. – 1997. – 20 noyabr. dur / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Vəfa Rzayeva, Yunis 871. İstərdim ki, elmimiz bundan sonra praktik məqsədlə- Orucov // Yeni Azərbaycan. – 1999. – 21 sentyabr. rə yaxınlaşsın, biz cəmiyyətin qarşımıza qoyduğu suallara 881. Tədqiqat davam edir: BDU-nun yeni yaradılmış “Dədə cavab verə bilək... / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Qorqud” laboratoriyasının müdiri ilə müsahibə / Nizami Cəfərov; A.Məmmədzadə // Yeni Azərbaycan. – 1997. – 1 mart. müsahibəni apardı İ.Əliyeva // Azərbaycan. – 1999. – 4 iyul. 872. Milli yazıçı fenomeni formalaşır / Nizami Cəfərov; 882. Tələbəlikdən dekanlığa gedən yol / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı İ.Əliyeva // Azərbaycan. – 1997. – 30 müsahibəni apardı Ş.Məmmədov // Azərbaycan müəllimi. – 1999. oktyabr. – 4; 10 noyabr.

1998 2001 873. Cənubi Azərbaycanda kürdlər yerləşdirilirlər / Niza- 883. Ana dili, dövlət dili, yaxud Azərbaycan Prezidenti mi Cəfərov; söhbəti yazdı Natella Asena // Millət. – 1998. – 19 Azərbaycan dilinə beynəlxalq nüfuz qazandırır? / Nizami dekabr. Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2001. – 21 fevral. 874. Demokratiya “aşiqləri”, əslində demokratiyanın des- 884. Atatürk ideyalarını Azərbaycanın mövqeyindən öy- potizmini yaratmaq istəyirlər / Nizami Cəfərov // Yeni Azər- rənməliyik / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı A.Əhmədgil // baycan. – 1998. – 21 noyabr. Xalq qəzeti. – 2001. – 31 oktyabr. – S.3. 875. Ədəbiyyatımız onuncu minilliyə heç nə itirmədən ge- 885. Azərbaycan dili ən kamil dillərdən biridir: Preziden- dəcəkdir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Niyaz Nəsir // tin 18 iyul 2001-ci il tarixli Fərmanı haqqında / Nizami Cəfərov // Millət. – 1998. – 10 sentyabr. Respublika. – 2001. – 8 iyun. – S.3. 876. Müharibə ədəbiyyatı müharibənin gedişi prosesində 886. Azərbaycan dili ən kamil dillərdən biridir / Nizami yaranır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Niyaz Nəsir // Cəfərov; söhbəti yazdı M.Kamal // Respublika. – 2001. – 28 iyun. Millət. – 1998. – 19 iyun. 887. Azərbaycan dövlətçiliyinə qarşı çıxan “qüvvə”lər 877. Ordu və cəmiyyət: orduya münasibətin milli özünüdərk məğlubiyyətlərə məhkumdurlar / Nizami Cəfərov; müsahibəni problemləri / Nizami Cəfərov; söhbəti apardı B.Əhmədov // apardı İ.Əliyeva // Azərbaycan. – 2001. – 1 dekabr. Azərbaycan ordusu. – 1998. – 8 oktyabr. 888. Azərbaycan dövlətinin dili, yaxud Azərbaycan Prezi- 878. Ruhlar kimlə danışır: Azərbaycanlıların Ermənistan- dentinin dil siyasəti / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2001. – dan deportasiyası haqqında / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 18 avqust. – S.2. 1998. – 14 mart. – S.6. 889. Azərbaycan xalqının dövlətçilik təfəkkürü: əsas təka- 879. Türk dünyasının fəxri, yaxud böyük türklərdən biri: mül mərhələləri / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2001. – Heydər Əliyev haqqında / Nizami Cəfərov // Bakı Universitetinin 29 sentyabr; 3 oktyabr. – S.8. Xəbərləri: Humanitar elmlər seriyası. – 1998. – № l. – S.49-63; 890. Azərbaycan xalqının milli mənşəyinə və dilimizin Azərbaycan. – 1998. – 13-14 fevral. – S.4. qədimliyinə şübhə edənlərə Heydər Əliyev sərt cavab verdi:

245 246 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Azərbaycan dilinin tarixi miladdan əvvələ gedib çıxır. Prezidentin Cəfərov; müsahibəni apardı Nurəddin Heydərli, Nardar Bayramlı dünən imzaladığı fərman dövlətçiliyimizin tarixində dilimizin // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 8 dekabr. – S.6. tarixi keçmişi, müdafiəsi və təkmilləşməsi haqqında ilk hüquqi 901. Dövlətlə zarafat etməyə alışan xalq: Millət vəkili sənəddir / Nizami Cəfərov; müsahibəni yazdı İxtiyar Hüseynli // Nizami Cəfərov hesab edir ki, iqtidar və müxalifət xalqın iste- Yeni Azərbaycan. – 2001. – 19 iyun. – S.1-2. dadını nümayiş etdirir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Vəfa 891. Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin “Azərbaycan Rzayeva, İxtiyar Hüseynli // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 13 xalqına müraciəti”ndə dil, ədəbiyyat və mədəniyyət məsələləri yanvar. / Nizami Cəfərov // Elmi-praktik konfransın materialları / BDU. – 902. Erməni kapitalına və erməni hiyləsinə aldanan bəzi iş Bakı, 2001. adamları Türkiyənin dövlət mövcudluğundan çıxış edə bilməz 892. Azərbaycan: etnik, sosial-siyasi mütəşəkkillik problemi / Nizami Cəfərov; söhbəti apardı Əliqismət Bədəlov // Azərbay- / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 29 avqust. – S.1-3. can. – 2001. – 18 iyul. – S.2. 893. Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin müdiri Nizami 903. Ermənistan-Azərbaycan: Dağlıq Qarabağ münaqişə- Cəfərovun çıxışı / Nizami Cəfərov // Azərbaycanda Atatürk sini danışıq yolu ilə həll etməliyik / AzTV-də “Aktual ekran” Mərkəzi. – Bakı, 2001. – S.10. verilişində professor N.Cəfərovun müsahibəsi / Nizami Cəfərov // 894. Azərbaycanda Atatürkü tanımazlar, sadəcə sevirlər: Azərbaycan. – 2001. – 4 mart. – S.3. N.Cəfərovun fikrincə, Atatürk irsini yalnız tədqiqat xətrinə deyil, 904. Əkrəm Əylisli Qarabağ uğrunda qələmi ilə savaş tədqiq etmək üçün öyrənmək lazımdır / Nizami Cəfərov; müsahi- aparanda, indi müharibədən danışanlar Qarabağın mövcud- bəni yazdı Vəfa Rzayeva // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 24 luğundan xəbərsiz idilər. Millət vəkillərinin əksəriyyəti hesab avqust. 895. Azərbaycanın qurtuluşu... Və qurtuluşun Azərbayca- etsələr də, Zəlimxan Yaqub Əkrəm Əylislini günahkar sayır: Adı nı / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 16 may. – S.3. çəkilən məsələyə professor N.Cəfərovun münasibəti / Nizami 896. Dilimizi qorumalı, inkişaf etdirməliyik: N.Cəfərovun Cəfərov; müsahibəni apardı Sənan // Yeni Azərbaycan. – 2001. – “Paritet” qəzetinə müsahibəsi // Paritet. – 2001. – 2-4 may. – S.7. 7 mart. 897. Dövlət dilimizin inkişafına qayğı / Nizami Cəfərov / 905. Heydər Əliyev azərbaycançılıq və azərbaycanlı dün- Respublika. – 2001. – 14 noyabr. – S.4. yagörüşü barədə dövlət səviyyəsində düşünür / Nizami 898. Dövlət dilinin işlənməsinə qarşı çıxanlar cəzalandırı- Cəfərov; söhbəti apardı D.Bayramov // Azərbaycan. – 2001. – 30 lacaq / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2001. – 1 may. dekabr. – S.5. 899. Dövlətçilik konsepsiyasına çevrilən Atatürkün və 906. Himn “mücadiləsi”: Ziyalılar hesab edir ki, himnin Heydər Əliyevin siyasi kursları bütün türk cümhuriyyətinin yeni mətndə yazılmasına ehtiyac var / Nizami Cəfərov; müsahi- dövlət prioriteti olmağa layiqdir / Nizami Cəfərov; müsahibəni bəni yazdı Şərif // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 18 mart. apardı İxtiyar Həsənli // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 5 iyul. – S.2. 907. Xalqımızın görkəmli oğlu, respublikamızın Preziden- 900. Dövlətçiliyin banisinə qarşı mübarizə aparmaq döv- ti Heydər Əliyev müstəqil Azərbaycan dövlətçiliyinin qurucu- lətə qarşı mübarizə aparmaqdır: N.Cəfərovun fikrincə, KİV və su və təminatçısıdır / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2001. – siyasi partiyalar haqqında qanunlar dəyişdirilməlidir / Nizami 12 oktyabr. – S.5.

247 248 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

908. “İmpuls” qəzeti kiril əlıfbası ilə nəşr olunub. Nizami iftirasına Azərbaycana qarşı təxribatın hissəsi kimi yanaşır: Cəfərov: Bu, prezidentin fərmanına zidd addımlardır / Nizami Mövzu ilə bağlı professor N.Cəfərovun fikirləri / Nizami Cəfər- Cəfərov; müsahibəni yazdı Şəfa // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 4 ov; müsahibəni yazdı Vəfa Rzayeva // Yeni Azərbaycan. – 2001. avqust. – 23 yanvar. 909. İranda siyasi gərginlik parlamentdən küçələrə keçə bilər. Azərbaycan parlamentarları iranlı həmkarlarının mücadilə- 2002 sinin daha geniş siyasi miqyas alacağına əmindirlər / Nizami 918. Adların dəyişdirilməsi ziyalıları qane etmir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Sənan // Yeni Azərbaycan. – 2001. – Cəfərov // Şərq. – 2002. – 10 avqust. – S.9. 11 aprel. 919. Ana dili – təfəkkürün anatomiyası / Nizami Cəfərov; 910. Qarabağ problemi ilə yanaşı, “erməni problemi”ni də müsahibəni apardı Dəyanət Bayramov // Azərbaycan. – 2002. – birdəfəlik həll etməliyik / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı 21 fevral. – S.2. Şəfa İsmayılova, İ.Hüseynli // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 16 920. Atatürk Mərkəzinin heç bir problemi yoxdur / Niza- may. –S.2. mi Cəfərov // Azərbaycan. – 2002. – 7 avqust.

911.Qarabağı erməni ordusu yox, erməni ziyalısı işğal 921. Azərbaycan dövlətinin dili, yaxud Azərbaycan prezi- etdi / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Vəfa Rzayeva, Yunis dentinin dil siyasəti / Nizami Cəfərov // Azərbaycan dili və Orucov // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 22 sentyabr. ədəbiyyatı tədrisi. – 2002. – № 1. – S.2-5. 912. Prezidentin fərmanı mənəvi-ideoloji hadisədir. Niza- 922. Azərbaycan: etnik, sosial-siyasi mütəşəkkillik proble- mi Cəforov: Bu əlifba üzərində biz mədəniyyətimizi inkişaf etdi- mi / Nizami Cəfərov // Dünya Azərbaycanlıları: İctimai-siyasi, rəcəyik / Nizami Cəfərov; müsahibəni yazdı Şəfa İsmayılova // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 11 avqust. elmi-nəzəri və ədəbi-bədii dərgi. – 2002. – № 1. – S.72-76. 913. Referenduma ziyalılar da “HƏ” deyib: 2002-ci il 923. Azərbaycanın Heydər Əliyevi, Heydər Əliyevin avqustun 24-də keçirilən referenduma münasibət / Nizami Azərbaycanı / Nizami Cəfərov // AzAtaM-in bülleteni, 2002. – Cəfərov; müsahibəni yazdı Şərif // Yeni Azərbaycan. – 2001. – S.5-15; Xalq qəzetı. – 2002. – 9 may. 26 avqust. 924. Başlıca vəzifə ədəbiyyatın inkişafı uğurunda mübari- 914. S.Xəlilovun “Lider, dövlət, cəmiyyət” kitabının təqdi- zə aparmaqdır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Dəyanət matında N.Cəfərovun çıxışı // Azərbaycan. – 2001. – 7 noyabr. Bayramov // Azərbaycan. – 2002. – 8 noyabr. 915. Türkiyə Atatürkün, Azərbaycan Heydər Əliyevin 925. Hər adamdan müəllim olmaz: İcra orqanlarının məktə- əsəridir / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2001. – 1 noyabr. bə müdaxiləsi yolverilməzdir / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbay- 916. “Yeni Azərbaycan”: Azərbaycanın gələcəyə ünvanlan- can. – 2002. – 6 noyabr. mış timsalı: Qəzetin 1000-ci sayının işıq üzü görməsi münasibəti- 926. Milli iradəni və möhtəşəm xalq ruhunu özündə lə təbrik / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 31 təcəssüm etdirən şəxsiyyət: Ümummilli lider Heydər Əliyev yanvar. haqqında / Nizami Cəfərov // Respublika. – 2002. – 9 may. 917. V.Putin Şəhidlər Xiyabanını ziyarət etməklə Azər- 927. Müstəqil Azərbaycan dövləti Azərbaycan xalqının baycan xalqına üzrxahlıq etdi. Ziyalılar Zori Balayanın növbəti iradəsinin ifadəsidir / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycanın

249 250 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov qurucusu: Elmi-nəzəri konfransın materialları. – Bakı, 2002. – AzAtaM: bülleteni. – 2003. – S. 18-31; Yeni Azərbaycan. – S.112-143; Yeni Azərbaycan. – 2002. – 12 iyul. 2003. – 11 mart. 928. Naxçıvan tarixi vətənimizin mərkəzində yerləşir: 937. Azərbaycanda Atatürkçülük, yaxud Heydər Əliyev MEA-nın Naxçıvan bölməsinin yaradılması Naxçıvanın özünü Atatürk haqqında / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2003 mənəvi və ideoloji baxımdan müdafiəsi deməkdir / Nizami -11 mart. –S.6. Cəfərov; müsahibəni apardı Yunis Orucov // Yeni Azərbaycan. – 938. Azərbaycanda milli dövlətçilik təfəkkürü: tarixi iddia- 2002. – 14 avqust. – S.3. lardan müasir imkanlara / Nizami Cəfərov // Heydər Əliyev və 929. Təhsildə problemlər mövcuddur. Azərbaycan müəlli- Azərbaycan parlamenti. – Bakı, 2003. – S.507-529. mi bu gün ortaya çıxan problemləri aradan qaldırmağa qadirdir / 939. Azərbaycanşünaslıq və milli dövlət quruculuğu / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2002. – 5 noyabr. Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2003. – 4 yanvar. 930. 3 dekabr 1982-ci il: Heydər Əliyev Azərbaycanı tərk 940. Biz həm tarixi, həm də bu gün yaranan folklorumuzu etmək məcburiyyətində qaldı. Azərbaycanın Heydər Əliyevsiz – qorumalıyıq / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Ə.Bədəlov // sahibsiz günləri başlayırdı / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. Azərbaycan. – 2003. – 4 fevral. – 2002. – 3 dekabr. 941. Böyük inamla və İlhamla! / Nizami Cəfərov // 931. Yeni Azərbaycan Partiyasının mədəniyyət siyasəti / AzAtaM-in bülleteni. – 2003. – S.10-16.

Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2002. – 21 noyabr. – S.8-9. 942.Çağdaşlığın siması – gələcəyin lideri / Nizami Cəfərov; söhbəti yazdı Dəyanət Bayramov // Azərbaycan. – 2003. – 22 932. Ziyalı üsyankar yox, təkamülçü olmalıdır / Nizami avqust. Cəfərov // Azərbaycan. – 2002. – 1, 3 mart. – S.3. 943. Dil münasibətlərinin nizamlanması qlobal proseslərin

tərkib hissəsidir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Dəyanət 2003 Bayramov // Azərbaycan. – 2003. – 2 iyul. 933. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti – tarixi bir metafora 944. Heydər Əliyevin siyasi kursu alternativsizdir / Nizami / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2003. – 6 iyun. Cəfərov; müsahibəni apardı S.Qafarqızı // İki sahil. – 2003. – 25 934. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bir adamın, bir lide- oktyabr. rin yaratdığı dövlət deyil: Azərbaycan Cümhuriyyəti – 85 / 945. Heydər Əliyev Atatürk haqqında. Azərbaycan Ata- Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Elşad Miraləm // Azərbay- türkçülüyü / Nizami Cəfərov // Dirçəlış-XXI. – 2003. – № 63. – can. – 2003. – 28 may. S.61-71. 935. Azərbaycan Respublikasının baş naziri cənab İlham 946. Heydər Əliyev və Azərbaycan mədəniyyəti / Nizami Əliyevə: Cənab İlham Əliyevin respublika prezidenti seçilməsi Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2003. – 12 iyul. münasibətilə təbriki / Nizami Cəfərov // AzAtaM: bülleten. – 947. Xalqımızın mənəvi dəyərləri modern düşüncə ilə 2003. – S.8. təbliğ olunmalıdır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı 936. “Yeni Azərbaycan” qəzetinin xarakteri: Qəzetin baş S.Rəsmiyyə // Respublika. – 2003. – 11 sentyabr. redaktoru Alqış Həsənoğlu haqqında / Nizami Cəfərov // Xalq 948. Türkiyə Cümhuriyyətinin 80 illiyinə həsr olunmuş qəzeti. – 2003. – 22 yanvar; İki sahil. – 2003. – 22 fevral; dəyirmi masa keçirilib: Dəyirmi masada N.Cəfərovun dediklə-

251 252 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov rindən / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2003. – 28 959. Bəzi səlahiyyətli insanlar test üsulunun ləğvinə oktyabr. –S.4. çalışırlar / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 17 sentyabr. – S.6. 949. Türkiyə Cümhuriyyətinin 80 illiyinə həsr olunmuş 960. Dil polisi yaradılacaq? Nizami Cəfərov: Aqressiv elmi-praktık konfransda professor Nizami Cəfərovun çıxışı // mübarizə üsulu düzgün deyil / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – AzAtamM: bülleten. – 2003. – S.41. 29 aprel. – S.6. 950. Varislik: Nəriman Nərimanovdan Heydər Əliyevə / 961. Dil xalqın mənəviyyatının daşıyıcısıdır: müsahibə / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2003. – 18 iyul. Nizami Cəfərov // Yaddaş. – 2004. – 24 yanvar. – S.3. 962. Elmi Mərkəz Milli Ensiklopediyanın mükəmməl ha- 2004 zırlanmasını təmin edəcək. Mərkəzin yaradılması yeni əhval- 951. Ali məktəblərdə Azərbaycan bölməsi üçün ayrılan ruhiyyənin, yeni düşüncənin təsdiqidir / Nizami Cəfərov // Yeni yerlər rus bölməsindən ən azı iki dəfə çox olmalıdır. Nizami Azərbaycan. – 2004. – 7 may. Cəfərov: Rus dilini süni şəkildə gücləndirilməyin perspektivini 963. Elmi Mərkəz Azərbaycan Milli Ensklopediyasının görmürəm / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 27 aprel. hazırlanması işinə təkan verəcək. Nizami Cəfərov: “Bu qurum 952. “Ararat” filmi ətrafında ajiotaj yaradılmamalıdır: istənilən halda yeni düşüncə, yeni modellər, yeni texnologiya erməni əsilli kanadalı rejissor Atom Eqoyanın çəkdiyi film deməkdir” / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 7 may. haqqında / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 24 aprel. 964. Ermənilərin Qarabağ ensiklopediyası hazırlamaq 953. Atatürk və Heydər Əliyev türk dünyasının böyük ön- cəhdi: Nizami Cəfərov: Buna qarşı elmi-ideoloji mübarizə apar- dərləridir / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2003. – 20 may. malıyıq // Şərq. – 2004. – 18 may. – S.5. 954. Atatürkün heykəlinin qoyulması ilə Atatürk Mərkəzi 965. Əcnəbi dillərin təsiri zəifləyir. Nizami Cəfərov: Bir-iki məşğul olmalıdır / Nizami Cəfərov; qələmə aldı: V.Allahverdi- ilə yeni əlifbada ədəbiyyat problemi həllini tapacaq / Nizami yeva // Şərq. – 2004. – 1 iyul. – S.3. Cəfərov // Şərq. – 2004. – 15 aprel. 955. Azərbaycan elmində gəncləşmə getməlidir. Nizami 966. Firdovsiyə görə Elmlər Akademiyasında “damğa”. Cəfərov: Elmlər Akademiyasında mütləq əksəriyyətinin yaşı 60- Nizami Cəfərov: Akademiyanı fars ideologiyasının yuvası adlan- dan çoxdur / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 21 aprel. – S.10. dırmaq gülüncdür. Firdovsi bizim üçün İran-Turan münasibətləri 956. “Azərbaycan xalçası haqqında” qanun olsun, olma- baxımından maraqlıdır / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 12 may. sın? Millət vəkillərinin fikirləri üst-üstə düşməyib / Nizami 967. Gürcüstanda müstəqil dövlət qurmaq çətin olacaq. Cəfərov // Şərq. – 2004. – 21 may. – S.6. Nizami Cəfərov: Milləti sıxmaqla dövlət yaratmaq mümkün deyil 957. Azərbaycan tarixində Heydər Əliyev şəxsiyyəti: / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 3 iyun. Yaqub Mahmudovun eyniadlı tədqiqat əsərinin təqdimatında 968. Heydər Əliyevin Böyük xilaskarlıq missiyası tarix cıxışı / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 6 may. – S.5. boyu ehtiramla xatırlanacaq / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 958. Azərbaycanda görünməmiş üslub, dil və jurnalistika 2004. – 13 dekabr. – S.5. yaranır. Nizami Cəfərov: Təhlil dili əvəzinə, tənqid dili işlənmə- 969. İlham Əliyevin fərmanları Azərbaycan tarixində lidir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Vüqar Qocamanlı // böyük bir intibahın bünövrəsi olacaq // Yeni Azərbaycan. – Şərq. – 2004. – 26 oktyabr. – S.10. 2004. – 12 yanvar.

253 254 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

970. Kreml Azərbaycanda rus dilinin mövqeyinin güclən- 980. Milli Məclisə mümkün qədər professional jurnalistlər məsinə çalışır. Nizami Cəfərov: İndi rus dilinə qarşı kəskin şəkil- göndərilməlidir. Nizami Cəfərov: İki-üç qəzet var ki, onların jur- də çıxmağa ehtiyac yoxdur / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 6 nalistləri ancaq deputatları, Milli Məclisi təhqir etməklə məşğul- iyul. – S.6. dur / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 30 aprel. – S.1, 4. 971. Qanunların dilində problem var. Nizami Cəfərov: 981. Nizami Cəfərov mətbuat Şurasına laqeyiddir. O Layihələrin bir çoxu Avropada qəbul edilən qanunların tərcümə- düşünür ki, elə buna görə onu qurultaya dəvət etməyiblər: Nizami sindən ibarətdir / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 4 may. Cəfərovla müsahibə // Şərq. – 2004. – 28 aprel. – S.8. 972. Latın əlifbası Azərbaycanda, Türkiyədə və türk dün- 982. Türkiyənin Ermənistanla sərhədlərini açmaq niyyəti- yasında: Bu mövzuda keçirilən elmi-praktik konfransda cıxışın- nə sərt təpkilər var. Vaqif Abdullayev məsələni bu gün parla- dan / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 18 iyun. – S.3. mentdə qaldıracaq / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 6 aprel. 973. Merzlyakov mənasız danışır. Nizami Cəfərov: Onun 983. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev ana dilinin Dağlıq Qarabağla bağlı aydın təsəvvürü yoxdur / Nizami Cəfərov nüfuzunun aşağı düşməsinə heç zaman imkan verməyən // Şərq. – 2004. – 17 iyul. – S.10. dövlət başçısı idi / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2004. – 14 974. Mədəni-mənəvi həyatda intibaha aparan yol / Nizami yanvar. – S.4. Cəfərov; söhbəti apardı D.Osmanlı // Azərbaycan. – 2004. – 10 mart. 2005 975. Mətbuat Şurası İdarə Heyətinin üzvü olmaq üçün 984. Atatürk Mərkəzinin rəhbəri Nizami Cəfərov: Türk fikirləşirəm. Nizami Cəfərov: Amma mən Anar müəllimdən, dünyasına örnək lazım idi,onu da Azərbaycan prezidenti göstərdi Vaqif Səmədoğlundan da qabaq bu fikirə gəlmişdim ki, iclaslarda / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Ramiz Mikayıloğlu // Mər- iştirak etməyim / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Lalə Paşa- kəz. – 2005. – 29 iyul. – S.4. qızı // Şərq. – 2004. – 17 iyul. – S.12. 985. Çağdaş dövr, lider və cəmiyyət: İlham Əliyev – milli 976. Mətbuat Şurasında nə Anarın, nə Vaqif Səmədoğlu- maraqlarımızın layiqli qarantı / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – nun yerinə qəbul edilmişəm. Öz yerimə gəlmişəm və heç kəsi 2005. – 23 dekabr. – S.3. əvəz etmək fikrim yoxdur / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 31 986. Elmi ad almaq dəbə çevrilib: Nizami Cəfərov Ali At- iyul. – S.5. testasiya Komissiyasının ləğvini çıxış yolu saymır / Nizami Cə- 977. Milli dərslik yaradıcılığında uğurlarımız var / Nizami fərov; müsahibəni apardı Aynur // Mərkəz. – 2005. – 1 mart. – Cəfərov // Azərbaycan. – 2004. – 27 iyul. – S.5. S.10. 978. Milli Ensiklopediyanın hazırlanmasında məsuliyyət- 987. Heydər Əliyev – liderlik fenomeni / Nizami Cəfərov // sizlik qəbul edilməyəcək. Nizami Cəfərov: Ensiklopediya millə- Xalq qəzeti. – 2005. – 13 dekabr. – S.3. tin gələcək fəaliyyətində konkret göstərişlər verməlidir / Nizami 988. Xocalı ilə bağlı məsələlər indiyə qədər dünyada bu Cəfərov // Şərq. – 2004. – 13 aprel. – S.2. qədər müzakirə olunmamışdı. Nizami Cəfərov: Akkan Suver də 979. Milli Məclisdə Heydər Əliyevin büstü açıldı. İlham mənsub olduğu millətə qarşı yönəlmiş yalanlara cavab verməklə Əliyev: Biz onun siyasətini yaşatmalıyıq: [tədbirdə N.Cəfərovun öz işini görur / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Mübariz // dediklərindən] / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2004. – 8 may. Şərq. – 2005. – 8 mart. – S.3.

255 256 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

989. İdeal insan etalonu: Professor Nizami Cəfərovun ideal 999. Elm və mədəniyyətə büdcədən baxışın fəlsəfəsi dəyiş- insan, onun harada və necə yetişdirilməsi barədə düşüncələri / dirilməlidir: [Parlamentin Mədəniyyət Komissiyasının sədri, Nizami Cəfərov; söhbəti yazdı Cəmşid Bəxtiyaroğlu // Mərkəz. – millət vəkili Nizami Cəfərovun fikri] / Nizami Cəfərov // Şərq.- 2005. – 27 aprel. – S.8; 29 aprel. – S.12. 2006. – 8 noyabr. – S.13. 990. İngiloylar haqqında dəyərli tədqiqat əsəri: Arif 1000. Dilimizin işlənmə coğrafiyasını qorumalıyıq: Mustafayevin “İngiloyların maddi mədəniyyəti” monoqrafiyası Türkiyə türkcəsi ortaq dil funksiyasını yerinə yetirir: müsahibə / haqqında / Nizami Cəfərov // Respublika. – 2005. – 11 sen- Nizami Cəfərov // İki sahil. – 2006. – 14 aprel. – S.5. tyabr. – S.8. 1001. Dostluq qrupumuz formal xarakter daşımır: növbə- 991. Mətbuat fundamental təzyiq vasitəsidir: Nizami ti 5 ildə daha konkret işlər görəcəyik / Nizami Cəfərov; müsa- Cəfərov: Zərdabinin qüdrəti ondan ibarət idi ki, dünyəvi düşün- hibəni apardı N.Pənahlı, S.Əliyev // Zaman. – 2006. – S.10-14. cəsini milli mühitdə təqdim edə bilirdi / Nizami Cəfərov; söhbəti 1002. Dövlətimizin mədəniyyət siyasəti kifayət qədər yazdı Elçin // Xalq cəbhəsi. – 2005. – 19 iyul. – S.14. möhkəmdir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Elçin Zaman // 992. Milli Məclisdə müəyyən bir gəncləşmə getməlidir: İki sahil. – 2006. – 9 avqust. – S.5. Nizami Cəfərov: Çünki Azərbaycanın özü gəncdir. Gənc ölkənin 1003. Dünyanın yalnız bir gününü deyil, keçmişini də də gənc dayaqları olmalıdır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı bölüşdürmək iddiaları var / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Mübariz Aşırlı // Şərq. – 2005. – 9 avqust. – S.3. Bəsti Əlibəyli // 525-ci qəzet. – 2006. – 29 aprel. – S.32-33. 993. Milli rəmzlərimizə necə dəyər veririk?... Nizami 1004. Gücümüz xalqımızın birliyində və həmrəyliyində- Cəfərov: Bizdə atributlarımıza məhəbbət var, amma... / Nizami dir: Dünya Azərbaycanlılarının II qurultayı qarşısında / Nizami Cəfərov; söhbəti apardı Sevinc // Həftə içi. – 2005. – 10-12 iyun. Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2006. – 11 fevral. – S.3. 994. Tarixi zərurətin təntənəsi: Heydər Əliyev haqqında / 1005. Heydər Əliyevin müəllifi olduğu azərbaycançılıq Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2005. – 21 iyun. – S.4. ideologiyası dünya azərbaycanlılarının birliyini təmin edən təkmil konsepsiyadır. Nizami Cəfərov: II qurultay diasporumu- 2006 zun fəaliyyətində ciddi nailiyyətlərə təkan verəcək / Nizami 995. Atatürkü Azərbaycanda sevirlər / Nizami Cəfərov; Cəfərov; müsahibəni apardı Yadigar Cəfərli // Azərbaycan. – müsahibəni apardı İlkin // Palitra. – 2006. – 17 yanvar. – S.5. 2006. – 15 mart. – S.5; AzAtaM: bülleten. – 2006. – № 1. – 996. Atatürkü ən yaxşı biz başa düşürük: müsahibə / S.20-26. Nizami Cəfərov // Şərq. – 2006. – 10 iyun. – S.4. 1006. “Mədəniyyət” telekanalı üçün hazırıqmı? / Nizami 997. Azərbaycançılıq soydaşlarımızın ümummilli birliyi- Cəfərov; müsahibəni apardı Samirə Behbudova // Həftə içi. – nin özülüdür: Dünya Azərbaycanlılarının II qurultayı ilə əlaqə- 2006. – 30 mart. – S.8. dar / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2006. – 7 aprel. – S.4. 1007. Mənəvi dəyərlərimiz hər şeydən öndə durmalıdır... / 998. Azərbaycanın tarixi və mədəni abidələri qorunur: Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Elmira Həsənqızı // Mədəni- Nizami Cəfərov: Prezidentin bu barədə verdiyi sərəncam mədə- maarif. – 2006. – № 11. – S.2-4. niyyət sahəsində göstərdiyi çox böyük xidmətdir / Nizami 1008. Özünə hörmət edən xalq birinci növbədə dilinə hör- Cəfərov; söhbəti yazdı Aytən // Səs. – 2006. – 31 avqust. – S.9. mət edir: Milli düşüncəli kadrların yetişməsi dilimizin inkişafına

257 258 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov və qorunmasına təkan verəcəkdir / Nizami Cəfərov; müsahibəni ri, millət vəkili, AMEA-nın müxbir üzvü Nizami Cəfərovun apardı E.Zaman // İki sahil. – 2006. – 25 iyul. – S.4. APA-ya müsahibəsi / Nizami Cəfərov // İki sahil. – 2007. – 20 1009. Türk tarixinin böyük dövlət qurucusu, ictimai noyabr. – S.6; AzAtaM: bülleten. – 2007. – № 4. – S.24-27; harmoniya ustası: Heydər Əliyev haqqında / Nizami Cəfərov // Ədalət. – 2007. – 16 noyabr. – S.4; Ədəbiyyat qəzeti. – 2007. – Xalq qəzeti. – 2006. – 17 iyun. – S.5; AzAtaM: bülleten. – 2006. 22 sentyabr. –S.6; 23 noyabr. – S.3. – № 2. – S.20-29. 1017. Bütün azərbaycanlıların Prezidenti: [Nizami Xudi- yevin İlham Əliyevə həsr olunmuş, dörd dildə ‒ Azərbaycan, 2007 türk, ingilis və rus dillərində çap olunmuş “Uğurlu yolun layiqli 1010. Ahıskalıların hamısının Gürcüstana qayıtmağa təh- davamçısı” kitabı haqqında] / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – rik olunmasının əleyhinəyəm: Nizami Cəfərov: Gürcüstanda 2007. – 10 oktyabr. – S.3. xüsusi bir komissiya ahıska türklərinin məsələsilə məşğul olmalı, 1018. Dialoq mədəniyyətinin formalaşmasına zərurət var: mürəkkəb vəziyyətdən çıxış yolu tapılmalıdır / Nizami Cəfərov; [Atatürk Mərkəzində “Mədəniyyətlər dialoquna gedən yolda müsahibəni apardı Orxan Axundsoylu // 525-ci qəzet. – 2007. – Dialoq Mədəniyyətinin əhəmiyyəti” mövzusunda keçirilən 13 dekabr. – S.4. dəyirmi masa haqqında] / Nizami Cəfərov // Vətəndaş həmrəyli- 1011. Azərbaycan atatürkçülüyü... yaxud Heydər Əliyev yi. – 2007. – 20-23 may. – S.7. və Atatürk haqqında / Nizami Cəfərov // Dialoq-XXI əsr. – 1019. Dünya türklüyünün Türkiyədən çox şey gözləməyə 2007. – № 2. – S.4-6. haqqı var. Nizami Cəfərov: Türkiyədə hansı daxili proseslər 1012. Azərbaycan dövləti dünya azərbaycanlılarının si- gedirsə-getsin biz Atatürkçü Türkiyənin tərəfdarıyıq / Nizami yasi qarantına çevrilib: Nizami Cəfərov: Ötən dörd il döv- Cəfərov; müsahibəni apardı Gültəkin Qəhrəmanlı // Xalq cəbhəsi. lətçilik tarixində çox ciddi iz buraxan nailiyyətlərlə yadda qalıb – 2007. – 4 avqust. – S.8-9. / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı İlkin // Palitra. – 2007. – 1020. Əlifbalarda müəyyən dəyişiklik gözlənilə bilər / 19 oktyabr. – S.4. Nizami Cəfərov // İki sahil. – 2007. – 11 dekabr. – S.6. 1013. Azərbaycan xalqının, Azərbaycan dövlətinin və 1021. Heydər Əliyev və milli mənəvi yüksəlişin təməl prin- Azərbaycan mədəniyyətinin dili / Nizami Cəfərov // Pəncərə sipləri / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2007. – 10 may. – S.6. mədəniyyətə baxış. – 2007. – № 4. – S.45-51. 1022. Heydər Əliyevin dövlətçilik irsi və varislik / Nizami 1014. Biz erməni məsələsi ilə uzun müddət məşğul Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2007. – 10 may. – S.7. olacağıq: Nizami Cəfərov: Azərbaycan strateji müttəfiq kimi 1023. Kitabxanalar müasir binalarla, kompüter zalları ilə daim Türkiyənin arxasındadır / Nizami Cəfərov; müsahibəni təmin edilməlidir / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2007. – 10 avqust. apardı Elman Babayev // Kaspi. – 2007. – 27-29 oktyabr. – S.6. –S.12. 1015. Biz öz tariximizə həm də emosional baxımdan yiyə 1024. Qanunların beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırıl- durmalıyıq / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Kamil // 525-ci ması ölkəmizin sürətli inkişafının təzahürüdür: Milli Məclisin qəzet. – 2007. – 30 may. – S.4. mədəniyyət məsələləri daimi komissiyasının sədri Nizami 1016. Bizim əsas məqsədimiz türk xalqlarının vahid dil və Cəfərov bu qənaətdədir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı əlifbasının olmasıdır. Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin rəhbə- Əliqismət Bədəlov // Xalq qəzeti. – 2007. – 28 iyul. – S.3.

259 260 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1025. “Mədəniyyət haqqında” qanuna ciddi dəyişikliklər Respublika. – 2007. – 20 noyabr. – S.6; Üç nöqtə. – 2007. – 20 ediləcək: Dünən parlamentin Mədəniyyət məsələləri daimi ko- noyabr. – S.3. missiyasının payız sessiyası üçün qanunvericilik işləri planı təs- 1033. Türk Dövlətləri Birliyinin yaradılmasında Azərbay- diq olunub / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Kamil Həmzə- can önəmli rol oynayır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı oğlu // 525-ci qəzet. – 2007. – 19 sentyabr. – S.5. Sevinc Məmmədova // İki sahil. – 2007. – 31 may. – S.4. 1026. Mədəniyyət əsərlərimiz dünyanın hər yerinə çatdı- 1034. Türk dövlətlərinin birliyi / Nizami Cəfərov; müsahi- rılmalıdır. Nizami Cəfərov: Belə olmayanda kimsə yaza bilir ki, bəni apardı “Olaylar” İA // AzAtaM: bülleten. – 2007. – № 3. – Qara Qarayev erməni bəstəkarıdır və ya Təbriz xalçası erməni S.10-14. xalçasıymış / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı L.Paşaqızı // 1035. Türk dövlətlərinin birliyi. Nizami Cəfərov: Azərbay- Paritet. – 2007. – 4-5 sentyabr. – S.11. can bu istiqamətdə cəsarət tələb edən addımlar atıb / Nizami 1027. Nəriman Nərimanov haqqında Atatürkə bir məlu- Cəfərov // İki sahil. – 2007. – 2 avqust. – S.4. mat / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2007. – 24 oktyabr; 1036. Türk dövlətlərinin birliyinin yaradılmasında Azər- AzAtaM: bülleten. – 2007. – № 4. – S.35-37. baycan önəmli rol oynayır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı 1028. Ortaq əlifbaya keçidi sürətləndirmək lazımdır. “İki sahil” qəzeti // AzAtaM: büllüten. – 2007. – № 2. – S.18-21. Nizami Cəfərov: Türk qurultayında səslənən təklifləri ümumiləş- 1037. Türk dünyası düşüncəmizdə ümumi məkana çevri- dirməyə ehtiyac var / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı lir: Nizami Cəfərov: “Qurultayda türk dünyası üçün təhsil stan- Mübariz // Şərq. – 2007. – 27 noyabr. – S.6. dartlarının ortaqlaşdırılması, ortaq əlifba, dil məsələləri gündəm- 1029. Özəl televiziyalar mənim üçün yoxdur. Nizami də olacaq”: Noyabrın 17-19-da Bakıda Türk Dövlət və Cəmiyyət- Cəfərov: Peşəkarlar yetişdirmək və üslublar formalaşdırmaq lərinin IX Dostluq, Qardaşlıq və Əməkdaşlıq Qurultayı keçirilə- lazımdır. Bizim radio və televiziyanın dilini necə müzakirə etmək cək / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Ramiz Mikayıloğlu // olar ki, hələ normal orfoqrafiya lüğəti yoxdur / Nizami Cəfərov; Xalq cəbhəsi. – 2007. – 31 oktyabr. – S.3. müsahibəni apardı Simnarə, Elməddin // Üç nöqtə. – 2007. – 16 1038. Türk dünyasının bütövləşməsi zəruridir. Azərbay- noyabr. – S.8. can Atatürk Mərkəzinin rəhbəri, millət vəkili, AMEA-nın müxbir 1030. “Soyqırımı” yalanları artıq bütöv bir sistemdir: üzvü Nizami Cəfərov ilə müsahibə] / Nizami Cəfərov // Xalq Nizami Cəfərov: Ermənilərin Türkiyədən təzminat tələb etmək və cəbhəsi.- 2007. – 16 noyabr. – S.13. bu dövləti tam çökdürmək planı var / Nizami Cəfərov; 1039. Türk xalqlarının mədəniyyətinin birgə araşdırılma- müsahibəni apardı Nardar Bayramlı // Yeni Azərbaycan. – 2007. sı mühüm əhəmiyyət kəsb edəcəkdir: Türk Dövlət və Cəmiy- – 25 oktyabr. – S.5. yətlərinin XI Dostluq, Qardaşlıq Qurultayı Komissiyalarının 1031. Tariximizə həm də emosional baxımdan yiyə dur- iclaslarında vacib məsələlər müzakirə olunmuşdur / Nizami malıyıq / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı İlham Quliyev // Cəfərov // Azərbaycan. – 2007. – 20 noyabr. – S.5; Xalq qəzeti. – Kaspi. – 2007. – 25 may. – S.6. 2007. – 20 noyabr. – S.6; Respublika. – 2007. – 20 noyabr. – S.4; 1032. Türk dövlət və cəmiyyətlərinin XI Dostluq, Qardaş- Səs. – 2007. – 17 noyabr. – S.5. lıq Qurultayı öz işini başa çatdırmışdır // Azərbaycan. – 2007. 1040. Türkiyə türkcəsi artıq ortaq türk dili kimi fəaliyyət – 20 noyabr. – S.3-4; Xalq qəzeti. – 2007. – 20 noyabr. – S.5; göstərir. Nizami Cəfərov: Türkiyə türkcəsinin ziyanlı təsirindən

261 262 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov danışa bilməzsən / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Ramiz 1049. Bizim mövqeyimiz olduqca müsbətdir. Nizami Cə- Mikayıloğlu // Xalq cəbhəsi. – 2007. – 20 dekabr. – S.5. fərov: Bəzi türk dövlətləri kifayət qədər müstəqil siyasət yürüdə 1041. Uydurma erməni soyqırımı məsələsi daha çox beynəl- bilmirlər / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Azad Əliyev // xalq güclərin işinə yarayır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Həftə içi. – 2008. – 4 noyabr. – S.1-3. Kamil Həmzəoğlu // 525-ci qəzet. – 2007. – 30 oktyabr. – S.4. 1050. Böyük siyasətin tədqiqinə həsr olunmuş çoxcildli nəşr: [Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev 2008 haqqında Xanhüseyn Kazımlının “Böyük siyasətin davamı” kitabı barədə] / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. –2008. – 6 noyabr. – S.5. 1042. Azərbaycan: Heydər Əliyevdən İlham Əliyevə / 1051. Bu gün türk dünyasında inteqrasiya prosesi gedir: Nizami Cəfərov, Dəyanət Osmanlı // Heydər Əliyev və milli bu inteqrasiya üçün ən münasib ünsiyyət vasitəsi Türkiyə türk- dövlətçilik düşüncəsi. “Mahmud Kaşqari” adına Beynəlxalq fond cəsidir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Nazilə Nərimanqızı / Red., və müəl. Elxan Məmmədov. – Bakı, 2008. – S.4-35. // İki sahil. – 2008. – 9 avqust. – S.5. 1043. Azərbaycan cəmiyyətində rus dilinə ehtiyac yoxdur. 1052. Elektron kitabxanalar reallaşır. Nizami Cəfərov: Bu Nizami Cəfərov: Türkiyə türkcəsinin Azərbaycan dilinə tərcümə- məsələdə bizim o qədər də ciddi problemimiz yoxdur / Nizami si məntiqsiz söhbətdir: Gün gələcək ki, dillər arasında heç bir fərq Cəfərov // Şərq. – 2008. – 16 fevral. – S.12. olmayacaq / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Elman Cəfərli // 1053. Əvvəl Rüstəm İbrahimbəyov xalqdan üzr istəməli- Olaylar. – 2008. – 17 yanvar. – S.4. dir. Nizami Cəfərov: Bundan sonra mən də işlətdiyim ifadələrə 1044. Azərbaycan və Türkiyə eyni cəbhədə vuruşur: Ölkə- görə ondan üzr istəyərəm / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı lərimiz arasındakı münasibətlər yüksələn xətlə inkişaf edir / Nəsimi Cəfərli // Şərq. – 2008. – 26 dekabr. – S.5. Nizami Cəfərov // İki sahil. – 2008. – 14 iyun. – S.7. 1054. Fəxri adlar hansı kriteriyalara görə verilir? Nizami 1045. Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin müdiri Nizami Cəfərov: Kollegiallığın gözlənilməsi Mədəniyyət və Turizm Cəfərovun çıxışı / Nizami Cəfərov // Atatürk Mərkəzi: Soraq- Nazirliyinin üzərinə düşür / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı məlumat kitabı. – Bakı, 2008. – S.46-48. Cəvahir Səlimqızı // Mərkəz. – 2008. – 14 may. – S.11. 1055. Gələcəkdə əksər səfirliklərimiz Macarıstandakı sə- 1046. Banu. Mədəniyyət konsepsiyası yeni qanunların hazır- firliyimizdən nümunə götürməlidir. Azərbaycanın nüfuzlu ya- lanmasına yol açacaq / Nizami Cəfərov // Ayna. – 2008. – 12 rışmalara ev sahibliyi etməyə haqqı çatır / Nizami Cəfərov; mü- yanvar. – S.19. sahibəni apardı Kamil Həmzəoğlu // 525-ci qəzet. – 2008. – 5 1047. Bir sıra ölkələr Azərbaycana təsir edir. Yaqub Mah- iyun. – S.4. mudov: Uşaqlarımız körpə yaşlarından internet vasitəsilə əxlaq- 1056. Heç zaman birləşmək istəyən millətin başını sığalla- sızlaşır. Nizami Cəfərov: Nəyi haradan başlamağı hələ də müəy- mayıblar / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Aqil Camal // yənləşdirə bilməmişik / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Türküstan. – 2008. – 2-8 mart; AzAtaM: büllüten. – 2008. – № 3. Süleyman // Olaylar. – 2008. – 12 sentyabr. – S.4. – S.12-16. 1048. Biz iqtisadi gücümüzün mədəni, mənəvi gücə çevril- 1057. Xilaskarlıq missiyası: [15 İyun – Milli Qurtuluş Günü məsi məqamındayıq / Nizami Cəfərov // İki sahil. – 2008. – 23 münasibətilə söhbət] / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı E.Ey- fevral. – S.5. vazlı // Xəzər. – 2008. – 14 iyun. – S.3.

263 264 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1058. İctimaiyyət deportasiyaya qarşı fəal olmalıdır. Əli 1065. Mədəniyyətimizi dünyada layiqincə tanıtmalıyıq / Əhmədov: Cəmiyyət etnik təmizləməni bir fakt kimi beynəlxalq Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı T.Seyidov // Azad Azərbay- təşkilatların diqqətinə çatdırmalıdır. Nizami Cəfərov azərbay- can. – 2008. – 22 yanvar. – S.7. canlılara qarşı yürüdülmüş deportasiya siyasətini daha çox ermə- 1066. Millətə yuxarıdan aşağı baxmaq “zadəganlıq” id- ninin problemi sayır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Tahirə diasından irəli gəlir. Nizami Cəfərov: Mənim kimi ziyalılar olan Qafarlı // Üç nöqtə. – 2008. – 5 dekabr. – S.6. yerdə Prezident Aparatının işə qarışmasına ehtiyac qalmır / 1059. Qırğızıstan ziyalıları ilə görüş keçirildi. Nizami Cə- Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Teymur // Şərq. – 2008. – 28 fərov: Mədəniyyətlər arasında əlaqə yaratmaq vacibdir / Nizami noyabr. – S.5. Cəfərov; müsahibəni apardı Aygün // Olaylar. – 2008. – 7 1067. Özbəkistan və Türkmənistan TÖPA-ya niyə qoşul- oktyabr. – S.8. malıdır? Nizami Cəfərov: Müstəqilliyini təzə qazanmış türk 1060. Maliyyə Nazirliyi Teatr Xadimləri İttifaqının maliy- dövlətlərində bu məsələ müəyyən iddialarla müşayiət olunur / yələşməsinə razılıq verə bilər. Nizami Cəfərov: Kinematoqrafi- Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Alim // Olaylar. – 2008. – ya İttifaqı, Memarlar və Arxitektorlar İttifaqı maliyyələşməylə 6-10 dekabr. – S.4. bağlı iddia qaldırarsa, o zaman problem çıxacaq / Nizami Cə- 1068. Paradoks: Alimlər faktla yox, hisslərlə danışır. Nizami Cəfərov: Təəssüf ki, bizim elmimiz ya hücrələrdə, ya da fərov; müsahibəni apardı Ramiz Mikayıloğlu // Xalq cəbhəsi. – universitet auditoriyalarında yetişir / Nizami Cəfərov; müsahibəni 2008. – 20 may. – S.5. apardı Tural Qabiloğlu // Ədalət. – 2008. – 1 fevral. – S.5. 1061. Mədəni və iqtisadi birlikdən daha çox siyasi birlik- 1069. Rusiya və İran türk dünyasının birləşməsi üçün dən danışmalıyıq. Nizami Cəfərov: Heç bir türk dövləti ən ideal maneədir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Aygün // Olaylar. birlik üçün öz müstəqilliyindən keçməyəcək: Sanki hər hansı bir – 2008. – 18 iyun. – S.9. türk dövləti, başqa türk dövlətindən guya asılı olmaq istəmir / 1070. Rüstəm İbrahimbəyov xalqdan uzaqlaşdığı kimi hər Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Süleyman // Olaylar. – 2008. birimizdən uzaqlaşır. Nizami Cəfərov: “Bizim məşhurlaşanlar –17 aprel. – S.4. ağıllanmaqdansa, başlarını itirirlər” / Nizami Cəfərov; müsahibə- 1062. Mədəni-etnik birlikdən siyasi birliyə doğru. Bu in- ni apardı İlham Quliyev // Kaspi. – 2008. – 5 noyabr. – S.6. teqrasiya dil və əlifba faktorundan keçir / Nizami Cəfərov // 1071. Siyasətin ziyalılığı və ziyalı siyasəti: [Azərbaycan xal- Mədəniyyət. – 2008. – 18 dekabr. – S.4, 5. qının ümummilli lideri Heydər Əliyev haqqında] / Nizami 1063. “Mədəniyyət” etiketi ilə elə şeylər ixrac olunur ki, Cəfərov // Azərbaycan. – 2008. – 12 aprel. – S.2. mentalitet deqradasiyaya uğrayır. Nizami Cəfərov: Bu proses 1072. Şou-biznes əhlinin “çevik” həyat tərzi cəmiyyətə təz- mədəniyyət, incəsənət və televiziya vasitəsi ilə baş verir / Nizami yiq göstərir / Nizami Cəfərov // Palitra. – 2008. – 22 aprel. – S.5. Cəfərov; müsahibəni apardı İlkin Ağayev // Palitra. – 2008. – 23 1073. Şou-biznesi bir qanunla nizamlamaq mümkün de- aprel. – S.5. yil. Nizami Cəfərov: Parlamentdə “Mədəniyyət haqqında” qanu- 1064. Mədəniyyətdəki problemlər prodüser institutunun na dəyişikliklər edilən zaman şou biznes məsələsinə də toxunula- olmaması ilə bağlıdır / Nizami Cəfərov // Kaspi. – 2008. – 18 caq / Nizami Cəfərov; söhbəti yazdı Rəvan // Xalq cəbhəsi. – sentyabr. – S.15. 2008. – 1 mart. – S.8.

265 266 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1074. Şou-biznesin çox ciddi mənəvi problemləri var. 1083. Ürək sözü, sədaqətin özü: [İdris Mirsədi ağa Sədiyevin Nizami Cəfərov: Bunu qanunla nizama salmaq qeyri-mümkün- “Azərbaycan tarixindən məqamlar və Heydər Əliyev” kitabı haq- dür. “Mədəniyyət haqqında qanunda” şou-bizneslə bağlı bir sıra qında] / Nizami Cəfərov // Respublika.- 2008. – 19 noyabr. – S.5. maddələr olacaq / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Süleyman 1084. “YAN”ların növbəti məkri: Nifrət ruhu aşılayan // Olaylar. – 2008. – 15 iyul. – S.4. mahnının dünya səhnəsinə yol açmasına imkan vermək olmaz: 1075. Türk dövlətlərinin birliyi labüddür. Hələlik bu birli- [ermənilərin “Eurovision-2009” müsabiqəsində “soyqırımı”na aid yə mane olan qüvvələr var / Nizami Cəfərov // İki sahil. – 2008. – mahnı oxuyacaqlarını bəyan etmələri ilə əlaqədar politoloq Qabil 21 may. – S.5. Hüseynli, Milli Məclisin Mədəniyyət Məsələləri üzrə Daimi 1076. Türk dünyasının beyin mərkəzi: Türkdilli Ölkələrin Komissiyasının sədri, millət vəkili Nizami Cəfərov və Əməkdar Parlament Assambleyası, TÜRKSOY təşkilatlarının fəaliyyəti haq- artist Azərinin fikirləri] / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı qında / Nizami Cəfərov // İki sahil. – 2008. – 25 noyabr. – S.6. C.Səlimqızı // Mərkəz. – 2008. – 16 dekabr. – S.11. 1077. Türk dünyasının inteqrasiyası: iddialarımız, imkan- 1085. Yaradıcı birliklərə yardım etməyin yolunu tapaca- larımız / Nizami Cəfərov // Dialoq-XXI əsr. – 2008. – № 3. – ğıq. Nizami Cəfərov: “Yaradıcı şəxslər və yaradıcı birliklər S.8-9. haqqında” qanunun qəbul olunacağına inanır / Nizami Cəfərov // 1078. Türk PA türk dünyasının problemlərinin həlli üçün Kaspi. – 2008. – 20 mart. – S. 10. hüquqi zəmin hazırlayacaq / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı N.Pənahlı // Zaman. – 2008. – 11 noyabr; AzAtaM: bülle- 2009 ten. – 2008. – № 4. – S.18-23. 1086. Atatürkçülük istinad edə biləcəyimız ən möhkəm 1079. Türkdilli Dövlətlərin Parlament Assambleyasını ideya təməllərindəndir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı birdən-birə yaratmaq mümkün deyil. Yaxın zamanlarda türk Yasemin Bayar // Ayna. – 2009. – 12 sentyabr. – S.6; AzAtaM: dövlətlərinin parlament başçılarının toplantısı keçiriləcək / bülleten. – 2009. – № 3. – S.15-19. Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Kamil Həmzəoğlu // 525-ci 1087. Azərbaycan dili dünyanın ən geniş yayılmış zəngin qəzet. – 2008. –27 fevral. – S.4. dillərindən biridir. Nizami Cəfərovun yap.orq.az-a müsahibəsi / 1080. Türkdilli ölkələrin Parlament Assambleyası türk Nizami Cəfərov // Kaspi. – 2009. – 31 iyul. – S.4. dünyasının inteqrasiyasını daha da sürətləndirəcək / Nizami 1088. Azərbaycan türk dünyasının mərkəzinə çevrilir / Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2008. – 30 noyabr. – S.3. Nizami Cəfərov // İki sahil. –2009. – 29 sentyabr. – S. 7. 1081. Türkiyənin Ermənistana qarşı strategiyası dəyişmə- 1089. Azərbaycançılıq və Azərbaycanşünaslıq, Əliyevçilik yib. Nizami Cəfərov: Türkiyə Qafqazda baş verən hadisələrə və Əliyevşünaslıq: [Heydər Əliyevin anadan olmasının 86-cı müdaxilə etməyə başlayıb / Nizami Cəfərov // Palitra. – 2008. – ildönümü münasibətilə] / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2009. 10 sentyabr. – S.7. – 7 may. – S.2. 1082. Uşaq ədəbiyyatının vəziyyəti haqiqətən də o həddə- 1090. Azərbaycanda Teleradio Akademiyasının yaradıl- dir ki, biz uşaqlarımızı itirə bilərik / Nizami Cəfərov; müsahi- masına ehtiyac var. Milli Məclisin Mədəniyyət Komitəsinin bəni apardı N.Məmmədxanoğlu // AzAtaM: bülleten. – 2008. – sədri Nizami Cəfərov: Dil məsələsi universal məsələdir, o, təkcə № 2. – S.22-26. mədəniyyət komitəsinin yox, o biri komitələrin də diqqət mərkə-

267 268 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov zində olmalıdır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Kamil 1100. Mədəniyyət sahəsinə ayrılan vəsait qaneedicidir. Həmzəoğlu // 525-ci qəzet. – 2009. – 21 aprel. – S.5. Nizami Cəfərovun fikrincə, maliyyə böhranı mədəniyyət sahəsinə 1091. Azərbaycan-Türkiyə strateji müttəfiqliyinə xələl təsir göstərməyib / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Z.Rüstəm gəlməməlidir. Nizami Cəfərov: Türkiyə iqtidarı mövqeyini aydın // Ayna.- 2009. – 27 noyabr. – S.20. şəkildə ortaya qoymalıdır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı 1101. “Mədəniyyət haqqında qanun”da əsaslı düzəlişlər Nardar Bayramlı // Yeni Azərbaycan. – 2009. – 8 aprel. – S.5. ediləcək. Ya da yeni bir qanun müzakirəyə çıxarılacaq / Nizami 1092. Dünya onsuz da türk dünyasını birləşməyə məcbur Cəfərov // Olaylar; Ayna. – 2009. – 8 avqust. – S.20. edir. Nizami Cəfərovun fikrincə, Azərbaycan xalqının tarixini 1102. “Mədəniyyət haqqında” qanuna əlavə və dəyişiklik- həddindən artıq qədimləşdirmək cəhdi onu ümumtürk kontekstin- lər ediləcək / Nizami Cəfərov // Kaspi. – 2009. – 28 yanvar. – dən çıxarır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Savalan Talıblı S.11; Ekspress. – 2009. – 28 yanvar. – S.10. // Paritet. – 2009. – 28-29 may. – S.12. 1103. Nazir nöqsanları gizlətmir, deyir: [millət vəkili 1093. Elmin İnkişafı Fondunun yaradılması çox uğurlu N.Cəfərovun Təhsil naziri M.Mərdanovun müəllim problemləri hadisədir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Məlahət Rzayeva ilə əlaqədar söylədiyi fikirlər haqqında söhbəti] / Nizami Cəfərov // Şərq. – 2009. – 24 oktyabr. – S.7. // Şərq. – 2009. – 30 aprel. – S.6. 1094. Heydər Əliyev: Siyasətin ziyalılığı... Və ziyalı si- 1104. Nizami Cəfərov: Ədəbiyyat publisistikaya keçir. yasəti (1969-1982) / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2009. – 15 Açıq düşüncə dövrünün öz ədəbiyyatı olmalıdır / Nizami Cəfərov iyul. – S.5. // Mədəniyyət. – 2009. – 3 aprel . – S.12. 1095. 20 Yanvar faciəsi xalqımızın azadlıq mübarizəsinin 1105. 10 minlərlə erməni Türkiyədə çalışır. Nizami zirvəsidir / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2009. – 16 Cəfərov: Sərhəd amilindən danışırıq, lakin de-fakto əlaqələrin yanvar. – S.3. üstündən sükutla keçirik / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı 1096. 2009-cu ildə Azərbaycanda bütün sahələr inkişaf baş verib. Nizami Cəfərovun yap.org.az-a müsahibəsi / Nizami Azad Əliyev // Həftə içi. – 2009. – 16-18 may. – S.1-2. Cəfərov // Səs. – 2009. – 31 dekabr. – S.6. 1106. Ramiz Rövşənin dövrü keçib. Səməd Vurğunun ya- 1097. Media qanunları dəyişdirilir: Milli Məclisin Mədə- radıcılığı ilə məşğul olsan, gedib hardasa azacaqsan: [Nizami niyyət məsələləri daimi komissiyası dünən “Televiziya və radio Cəfərovun APA-ya masahibəsi] / Nizami Cəfərov // Ədalət. – yayımı haqqında” və “Kütləvi informasiya vasitələri haqqında” 2009. – 2 aprel. – S.7. qanunlara əlavə və dəyişikliklər layihəsini müzakirə edib / 1107. Şou-biznesdəki mövcud vəziyyət ədəbiyyatdakından Nizami Cəfərov // Üç nöqtə. – 2009. – 21 fevral. – S.4. çox yaxşıdır / Nizami Cəfərov // Paritet. – 2009. – 2-3 aprel. – 1098. Mədəniyyət haqqında qanunda əsaslı düzəlişlər edi- S.13. ləcək. Nizami Cəfərov: Əsas məqsəd odur ki, televiziya və radio- 1108. Telekanallarda türk seriallarının nümayişinə istis- larımızın mədəniyyət, incəsənət verilişlərinin səviyyəsi yüksəlsin nalar tətbiq oluna bilər. Nizami Cəfərov: Telekanallarda türk- / Nizami Cəfərov // Kaspi. – 2009. – 28 iyul. – S.16. cə serialların yayımına icazə verə bilərik, amma efirə verilən 1099. “Mədəniyyət” kanalının yaradılması mümkündür / türk seriallarına limit qoyulmalıdır / Nizami Cəfərov; müsa- Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Ayxan // Ekspress. – 2009. – hibəni apardı Kamil Həmzəoğlu // 525-ci qəzet. – 2009. – 21 3 sentyabr. – S.10. fevral. – S.7.

269 270 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1109. Teleradio Akademiyasına ehtiyac varmı?: [Milli 2010 Məclisin mədəniyyət komitəsinin sədri Nizami Cəfərov ilə 1117. Azərbaycanlıların adqoyma fantaziyası zəifdir. Kör- söhbət] / Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2009. – 18-20 aprel. – S.4. pələrə niyə çayların, göllərin, dağların, yazılı ədəbiyyat qəhrə- 1110. Televiziyalarımızın kadr problemi geniş müza- manlarının adları verilməsin? / Nizami Cəfərov; müsahibəni kirə olunmalıdır. Bu müzakirələr bəzi təhsil müəssisələ- apardı A.Akif // Ayna.- 2010. – 24 iyul. – S.15. rimizə də siqnal olmalıdır / Nizami Cəfərov // Kaspi. – 2009. 1118. Dərsliklər təkmilləşir. Nizami Cəfərov bu fikirdədir / – 21 aprel. – S.5. Nizami Cəfərov // Ayna.- 2010. – 21 avqust. – S.16. 1111. Türk dünyasının birliyi strategiyası: Heydər 1119. Əsl hadisə: [Mədəniyyət günlərinin keçirilməsi haq- Əliyevdən İlham Əliyevə / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – qında millət vəkili Nizami Cəfərovla musiqişünas Ramiz Zöhrab- 2009. – 18 iyul. – S.3. ovun fikirləri] / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı C.Səlimqızı 1112. Türk dünyasının vahid informasiya məkanı. Nizami // Mərkəz. – 2010. – 29 oktyabr. – S.4. Cəfərov: Bu, gələcəkdə türk dünyasının birliyi üçün həlledici 1120. Heydər Əliyev – Azərbaycanın Atatürkü / Nizami amil ola bilər / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Alim // Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2010. – 28 dekabr. – S.3. Olaylar. – 2009. – 19 fevral. – S.4. 1121. Heydər Əliyev – əsl milli lider obrazı / Nizami 1113. Türkiyə əsas hədəfdən yayınır. Nizami Cəfərov: An- Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2010. – 11 iyun. – S.4. kara Ermənistanla sərhədlərini açsa, Azərbaycanı itirməli olacaq / 1122. Heydər Əliyev və demokratiyanın şərəfli yolu / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Elnur // Həftə içi. – 2009. – Nizami Cəfərov // İki sahil. – 2010. – 19 fevral. – S.14; 22. 20 fevral. – S.1, 3. 1123. “Mədəniyyət haqqında” qanunla bağlı bəzi mübahi- 1114. Türkiyə hökumətinin mövqeyinə inanmalıyıq. Niza- səli məsələlər var. Nizami Cəfərov: Əsas mübahisə yaradan mə- mi Cəfərov: Ankara Yerevanla danışıqlarda Azərbaycanın ərazi sələlərdən biri yaradıcı qurumların maliyyələşməsi ilə bağlıdır / bütövlüyündən imtina etməməlidir / Nizami Cəfərov; müsahibəni Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Kamil Həmzəoğlu // 525-ci apardı P.Sultanova // 525-ci qəzet. – 2009. – 15 may. – S.5. qəzet. – 2010. – 24 aprel. – S.7. 1115. Türkiyə üçün Azərbaycanı itirmək bütün Türk 1124. Mədəniyyət – cəmiyyətin inkişafı faktoru kimi. Dünyasını itirmək deməkdir. Nizami Cəfərov: Birdən kimsə Nizami Cəfərov: Bu gün mədəniyyətin idarə olunması ilə bağlı bir məsuliyyətsizlik edib, Ermənistanla danışıqlardan Qarabağ çox yeni anlayışlar ortaya çıxıb / Nizami Cəfərov; müsahibəni problemini çıxarmaq fikrinə düşsə... / Nizami Cəfərov; müsa- apardı Həmidə Nizamiqızı // Mədəniyyət. – 2010. – 19 fevral. – hibəni apardı Ramiz Mikayıloğlu // Xalq cəbhəsi. – 2009. – 20 S.4-5. fevral. – S.5. 1125. Milli soyadlarla bağlı son təkliflər müəyyənləşdi. 1116. Yeni mədəniyyət konsepsiyası hazırlanır. Nizami Parlamentin komitə sədri Nizami Cəfərov bildirib ki, soyadlarda Cəfərov: Şou-biznesin təşkilini qanunla təsbit edə bilmərik / “zadə” sonluğu saxlanılacaq / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Alim // Olaylar. – 2009. – 2010. – 29 aprel. – S.1. 24-26 yanvar. – S.4; Təzadlar. – 2009. – 24 yanvar. – S.8. 1126. Nizami Cəfərov: Eldar Nəsibli Sibirel üçün türk tarixi, ulu xalqımızın vətən, torpaq mücadiləsi müqəddəsdir.

271 272 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Turan şərqisi / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Qələndər zirlər Kabinetində ad və soyadlarla bağlı geniş təhlillər aparılır / Xaçınçaylı // Həftə içi. – 2010. – 13 yanvar. – S.7. Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2011. – 21 dekabr. – S.1. 1127. Nizami Cəfərov: Yeni doğulan körpələrə geniş yayıl- 1136. Aşıq sənətinin Dədə Şəmşiri. Nizami Cəfərov: Aşıq mış adların qoyulmaması yalnız tövsiyə oluna bilər, məcburi Şəmşir yaradıcılığının ortaya çıxmasında Səməd Vurğunun deyil / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2010. – 23 xüsusi rolu olub / Nizami Cəfərov // Təzadlar. – 2011. – 10-12 noyabr. – S.4. mart. – S.11. 1128. Orxan Pamuk türk dünyasının əleyhinə yazılar 1137. Atatürk Mərkəzi 10 illik yubileyinə hazırlaşır. yazır və məsələləri obyektiv göstərmək iddiaları ilə çıxış edir / Nizami Cəfərov: Çalışmışıq ki, Atatürk irsini Azərbaycanda Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı SİA // AzAtaM: bülleten. – təbliğ edək, türk xalqları arasında mədəni əlaqələrin inkişafına 2010. – № 2. – S.31-34. xidmət göstərək / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Süleyman 1129. Soyadların milliləşdirilməsi sadələşdiriləcək. Nizami İsmayılbəyli // Olaylar. – 2011. – 24 fevral. – S.9. Cəfərov: Bu məsələnin həlli daha çox cənab prezidentdən asılıdır 1138. Atatürk Mərkəzinin yaradılmasından 10 il ötür. / Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2010. – 16-18 yanvar. – S.4. Nizami Cəfərov: Heydər Əliyev həmişə Atatürkə doğma münasi- 1130. Tarix dərsliklərinə yenidən baxılmalıdır. Nizami Cə- bət bəsləyib / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı A.Nərimanlı // fərov: Ankara jestləri dərinləşdirir / Nizami Cəfərov; müsahibəni Paritet. – 2011. – 10-11 mart. – S.5. apardı Natiq Cavadlı // Bizim yol. – 2010. – 10 mart. – S.7. 1139. Azərbaycan xalqının tarixi... Ümummilli idealları... Və azərbaycançılıq ideologiyası: Ulu öndərimiz Heydər Əliye- 1131. Türk dünyasının fəxri. Ümummilli lider Heydər vin anadan olmasının 88 illiyi haqqında / Nizami Cəfərov // Xalq Əliyev haqqında / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2010. – 15 qəzeti. – 2011. – 4 may. – S.3. dekabr. – S.1-3. 1140. Azərbaycan İranla turizm əlaqələrini genişləndir- 1132. Yarım milyondan çox ad var ki... Nizami Cəfərov: məlidir. Nizami Cəfərov: Turizm hərəkatı regiondakı münaqişə- Əsas diqqət “-ov”, “-yev” sonluqlarının 80 faizdən bir neçə faizə lərə də təsir göstərə bilər / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı düşməsinə verilməlidir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Nahid Canbaxışlı // Həftə içi. – 2011. – 23 fevral. – S.3. Aygün // Olaylar. – 2010. – 25-27 dekabr. – S.5. 1141. Azərbaycan Televiziyasında obyektivliyi daha 1133. Zamanın hökmü ilə təsdiqlənmiş varislik: İlham çox görürük / Nizami Cəfərov // Ekran-efir. – 2011. – 21 Əliyev haqqında / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2010. – 26 yanvar. – S.10. dekabr. – S.3. 1142. Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərini pozmağa yö- nələn istənilən cəhd məhvə məhkumdur / Nizami Cəfərov // 2011 Hürriyyət. – 2011. – 10-13 oktyabr. – S.6. 1134. “Azərbaycan dili”, “Azərbaycan türkcəsi”, yoxsa 1143. “Azərbaycan”, yoxsa “Şimali Azərbaycan?”. Nizami “türk dili?”. Təzədən mexaniki şəkildə türk dilinə qayıtmaq Cəfərov: Azərbaycan sözünün qarşısına “Şimali” sözünü əlavə mümkün deyil / Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2011. – 9 fevral. – S.7. etsək bu siyasi hadisəyə, faktora çevrilə bilər / Nizami Cəfərov; 1135. Adlar və soyadlarla bağlı xüsusi qanun qəbul edilə müsahibəni apardı Nahid Canbaxışlı // Həftə içi. – 2011. – 1 bilər. Milli Məclisin Komitə sədri Nizami Cəfərov: Hazırda Na- fevral. – S.3.

273 274 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1144. Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi – 10 / Nizami Cə- 1154. Dilin özündə müəyyən dəyişmə prosesləri gedir. fərov; müsahibəni apardı Yusif Osmanlı // Yeni Avropa. – 2011. Nizami Cəfərov bu məsələlərdə ehtiyatlı olmağı məsləhət görür / – 24 fevral. Nizami Cəfərov// Ədalət. – 2011. – 5 noyabr. – S.12-13. 1145. Azərbaycançılıq, azərbaycanşünaslıq və Əliyevşü- 1155. Gənclərin mütəxəssis olmaq maraqları yoxdur naslıq / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2011. – 11 dekabr. – S.3. Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2011. – 12-14 mart. – S.4. 1146. Azərbaycanda mədəniyyətlə bağlı verilişlərin səviy- 1156. Ermənilər mədəniyyət abidələrimizi dağıdıb / Niza- yəsi heç də həmişə aşağı olmayıb. “Mədəniyyət” kanalı elə bir mi Cəfərov; müsahibəni apardı A.Rzayeva // Səs. – 2011. – 23 yaradıcı mühit formalaşdıracaq ki, bizim yüngül, mənəviyyatı iyun. – S.10. pozan “Yaradıcılıq hadisələri”nin qarşısını alacaq Nizami Cəfər- 1157. Hər şeyi jurnalistikanın boynuna yıxmaq olmaz. ov // Olaylar. – 2011. – 4 mart. – S.4. Mətbuatımızda çatışmayan məsələlərdən biri də jurnalistlərin 1147. Azərbaycanda turizmin inkişafı üçün böyük poten- fərdi üslublarının olmamasıdır / Nizami Cəfərov // Olaylar. – sial var. Göy-göl, Qobustan qayaları, Abşeron kəndləri və digər 2011. – 16 mart. – S.2. tarixi yerlərlə bağlı silsilə qanunların qəbuluna ehtiyac duyulur / 1158. Heydər Əliyev azərbaycançılıq ideyasını həyata Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2011. – 20-21 yanvar. – S.7. keçirmiş bir dövlət xadimi olaraq Azərbaycan tarixində 1148. Azərbaycanın hər yerində paytaxtımız var. Bəzi yaşayır: Nizami Cəfərovun yap.org.az-a müsahibəsi / Nizami dövlət qurumlarını bölgələrə köçürmək mümkündür / Nizami Cəfərov // Səs. – 2011. – 7 may. – S.15. Cəfərov // Olaylar. – 2011. – 8 fevral. – S.6. 1159. Xalqımızın müstəqillk uğrunda mübarizəsinin 1149. Azərbaycanın siyasi tarixinin Heydər Əliyev epoxa- zəngin tarixi var: ADR bütün güclü və zəif cəhətləri ilə birlikdə sı / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2011. – 14 iyul. – S.3. bizim milli dövlət quruculuğunda ilham mənbəyi oldu / Nizami 1150. Azərbaycanın təcrübəsi Türk dünyası üçün nümu- Cəfərov // Həftə içi. – 2011. – 27 may. – S.4. nədir. Nizami Cəfərov: Ümummilli lider Heydər Əliyevin Azər- 1160. İnanıram ki, bu yol işıqlı sabahlara, xoş gələcəyə baycan dilini siyasi elitamızın dilinə çevirməsi fikri tamamilə aparır. Millət vəkili Nizami Cəfərovla AzTV-nin 55 illiyi ilə düzgündür / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Nardar Bayramlı əlaqədar müsahibə / Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2011. – 2 // Yeni Azərbaycan. – 2011. – 6 avqust. – S.3. noyabr. – S.5. 1151. Cəmiyyət qüsurlu verilişə maraq göstərirsə, düşün- 1161. 2011-ci il “Turizm ili” elan olunub. Nizami Cəfərov: mək lazımdır. Nizami Cəfərov: Bizim komitəyə televerilişlərlə 2011-ci ilin “Turizm ili” elan olunması Azərbaycanın bir turizm bağlı çoxlu məktublar gəlir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı ölkəsi kimi böyük gəlirlər qazanmasında və dünyanın turistik Aygün İbrahimova // Olaylar. – 2011. – 22 aprel. – S.4. panoramında görünməsində böyük cəhdlər ili olacaq / Nizami 1152. Deputatdan kömək istəyib, dərhal da rüşvət təklif Cəfərov; müsahibəni apardı Rəfiqə Hüseynova // Səs. – 2011. – edirlər / Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2011. – 10, 11 mart. – S.4. 20 yanvar. – S.8. 1153. “Dil polisi”nə ehtiyac varmı? Nizami Cəfərov: Biz də 1162. İnkişaf və müstəqillik bir yerdə daha gözəldir. aqressiv olmamalıyıq ki, hər şey Azərbaycan dilində olsun: Sadəcə Nizami Cəfərov: Müstəqillik bütün hallarda çox böyük nemətdir, olaraq, milli təəssübkeşlik lazımdır / Nizami Cəfərov; müsah. amma Azərbaycanın 20 ildə keçdiyi böyük inkişaf yolunu apardı Seymur Qasımbəyli // Şərq. – 2011. – 17 iyun. – S.7. gördükdə isə bu müstəqillik daha dəyərli olur / Nizami Cəfərov;

275 276 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov müsahibəni apardı Aqşin Şahinoğlu // Yeni Azərbaycan. – 2011. 1171. Mədəniyyət sahəsində hər şeyi qanunla tənzimlə- – 7 aprel. – S.6. mək çətindir. Nizami Cəfərov: Amma elə məsələlər var ki, onla- 1163. Qafqaz İslam Ordusu Osmanlı dövlətinin işğala rın qanunda təfsiri mükəmməl olmalıdır / Nizami Cəfərov; müsa- məruz qalmış Azərbaycana qardaşlıq yardımı idi: Nizami hibəni apardı Mehparə // Mədəniyyət. – 2011. –14 yanvar. – S.5 Cəfərovun “İrfan” jurnalına müsahibəsi // İrfan. – 2008. – 1172. Mən o fikirdəyəm ki, biz yeni qanun qəbul edəcəyik. sentyabr. “Mədəniyyət haqqında” qanuna baxılır / Nizami Cəfərov // Ayna. 1164. Qoşa adlar seçilə bilərmi? Nizami Cəfərov: Qoşa – 2011. – 22 oktyabr. – S.20. adların qoyulması qadağan olunmayıb / Nizami Cəfərov; müsahi- 1173. Ötən 20 ildə mədəniyyətimiz mühüm inkişaf yolu ke- bəni apardı Məhərrəm Ağalaroğlu // Üç nöqtə. – 2011. – 22 yan- çib / Nizami Cəfərov // Mədəniyyət. – 2011. – 16 sentyabr. – S.5. var. – S. 5. 1174. Rusiya İnformasiya-Mədəniyyət mərkəzi dövlətlər- 1165. Qoy Azərbaycan mədəniyyətinin uğurları ilbəil art- arası münasibətdə körpüdür. Nizami Cəfərov: Mərkəz Azər- sın, qəlbimizi sevinclə doldursun: [ Fəttah Heydərov və Nizami baycan-Rusiya əməkdaşlığının, xalqlarımız arasında qarşılıqlı Cəfərovun Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin 5 illik yubileyi anlaşmanın möhkəmlənməsinə və inkişafına töhfələr verəcək / haqqında söylədikləri] / Nizami Cəfərov // Mədəniyyət. – 2011. – Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı N.Ələddinqızı // Səs. – 2011. 28 yanvar. – S.5. – 8 fevral. – S.6. 1166. Latın qrafikalı əlifbaya keçid məsələsində digər 1175. Sənət adamlarının siyasətdən kənar qalması müm- türkdilli dövlətlər Azərbaycanın təcrübəsini öyrənirlər / Niza- kün deyil / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Vahab // 525-ci mi Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2011. – 12 avqust. – S.2. qəzet. – 2011. – 23 iyun. – S.5. 1167. Mədəniyyət və incəsənət sahəsi elə bir sahədir ki... 1176. Soyad sonluqları haqqında qanun qəbul oluna və ya O, nə qədər xalqa məxsus olsa da, bir o qədər də yaradıcı ölkə prezidenti bu barədə sərəncam verə bilər / Nizami insana məxsusdur / Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2011. – 8-10 Cəfərov // Ədalət. – 2011. – 14 yanvar. – S.1. oktyabr. – S.9. 1177. Soyad sonluqlarının dəyişdirilməsinə texniki məsələ 1168. “Mədəniyyət haqqında” qanun layihəsində hansı kimi baxmaq olmaz Nizami Cəfərov; söhbəti apardı Ə.Bədəlov məsələlər öz əksini tapacaq? / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – // Xalq qəzeti. – 2011. – 3 avqust. – S.4. 2011. – 11 oktyabr. – S.4; Olaylar. – 2011. – 8-10 oktyabr. – S.9. 1178. Soyadlarla bağlı məsələ bizim cəmiyyətdə çox 1169. “Mədəniyyət haqqında” yeni qanunun qəbulu gələn böyük miqyas alıb / Nizami Cəfərov // Mövqe. – 2011. – 10 ilə qaldı. Milli Məclisin Mədəniyyət Komitəsinin sədri Nizami fevral. – S.4. Cəfərov muğam və aşıq sənəti haqqında qanun layihələrinin də 1179. Tarixi yerlərlə bağlı silsilə qanunların qəbuluna hazırlandığını deyib / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı ehtiyac var / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Kamil Həmzə- M.Sultanova // Mədəniyyət. – 2011. – 23 dekabr. – S.4. oğlu // 525-ci qəzet. – 2011. – 20 yanvar. – S.5. 1170. Mədəniyyət qanununa əlavələr müzakirə olunub. 1180. Turizm həm də mədəniyyət hadisəsidir. Nizami Millət vəkilləri sənədlə bağlı təkliflərini səsləndiriblər / Nizami Cəfərov: Tarixi yerlərlə bağlı silsilə qanunların qəbuluna ehtiyac Cəfərov; müsahibəni apardı Rəşad // Şərq. – 2011. –16 fevral. var / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Səlcuq // Xalq cəbhəsi. – S.3. –2011. – 19 yanvar. – S.13.

277 278 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1181. Turizm mühitinin yaxşılaşdırılması vacibdir. Niza- 1190. Əsas məqsəd dilimizin, xüsusən də mətbuatın dili- mi Cəfərov: Əcnəbi turistləri daha əlverişli şərtlərlə buraya cəlb nin inkişafı üçün potensialı tapmaqdır / Nizami Cəfərov // İki etməklə Qarabağ konfliktinin həllinə töhfə verə bilərik / Nizami sahil. – 2012. – 16 avqust. – S.10. Cəfərov; müsahibəni apardı Səlcuq // Xalq cəbhəsi. – 2011. – 22 1191. Fikirlər, rəylər...: [II Bakı Beynəlxalq Teatr Konfransı fevral. – S.8. çərçivəsində Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri, Niza- 1182. Türkiyə türkcəsi ortaq dil kimi istifadə olunmalıdır: mi Cəfərov və Akademik Milli Dram Teatrının direktoru, sənət- Təklif var ki, əlifbalar da ortaq məxrəcə gətirilsin / Nizami şünaslıq doktoru, İsrafil İsrafilovun fikirləri] / Nizami Cəfərov, Cəfərov // Ayna.- 2011. – 12 noyabr. – S.19. İsrafil İsrafilov // Mədəniyyət. – 2012. – 7 noyabr. – S.7. 1183. “Yaradıcılıq təşkilatları və yaradıcı şəxslər haqqın- 1192. Xalq artisti adından Sovet iyi gəlir: Xalq artistləri 50 da” ayrıca qanuna ehtiyac var. Parlament Mədəniyyət komitə- manat, Əməkdar artistlər 30 manat əlavə pul alırlar: [mövzu ilə bağlı sinin sədri hesab edir ki, yeni fəaliyyətə başlamış “Mədəniyyət” Mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs Qarayevin, Milli Məclisin kanalında peşəkarlıq addımbaşı yüksəldilməlidir / Nizami Mədəniyyət Komitəsinin sədri, millət vəkili Nizami Cəfərov və Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2011. – 6 aprel. – S.7. Ü.Hacıbəyli ad. Bakı Musiqi Akademiyasının rektoru, Xalq artisti 1184. Yaradıcı təşkilatların fəaliyyəti ayrıca qanunla tən- Fərhad Bədəlbəylinin fikirləri] / Əbülfəs Qarayev, Nizami Cəfərov, zimlənməlidir. Yaradıcı şəxslərin də müəyyən statusu olmalıdır / Fərhad Bədəlbəyli // Xalq Cəbhəsi. – 2012. – 12 iyul. – S.15. Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2011. – 18 fevral. – S.11. 1193. Kitabxana sahəsi ilə bağlı qəbul olunan qanunun 1185. Yaradıcılıq təşkilatları və yaradıcı şəxslər haq- hansı maddəsi işləmədi? Nizami Cəfərov: Bu bizim ən böyük qında” qanun layihəsi yenidən gündəmə gətirilir / Nizami problemlərimizdən biridir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2011. – 26 yanvar. – S.4. Aygün // Olaylar. – 2012. – 21 dekabr. – S.4. 1186. Valideynlər adqoyma sərbəstliyindən niyə məhrum edilir? Nizami Cəfərov: Birdən kimsə, övladına ADR, AXCP 1194. “Mədəniyyət haqqında qanun” layihəsi nədən bəhs kimi ad qoymaq istədi, onda necə?: Nizami Cəfərovun ANS edir? Nizami Cəfərov: Son 10 ildə Azərbaycan mədəniyyətinin PRESS-ə müsahibəsi / Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2011. – 9 inkişafı təkidlə tələb edirdi ki, yeni qanun qəbul olunsun / Nizami avqust. – S.5. Cəfərov; müsahibəni apardı H.Seyidzadə // Azad Azərbaycan. – 2012. – 22 may. – S.2. 2012 1195. “Mədəniyyət haqqında” qanun yenidən işlənəcək: 1187. Aşıq sənəti tarixi missiya daşıyan bir sənətdir / [Milli Məclisin Mədəniyyət Komitəsinin iclasında eyniadlı layi- Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Musa Nəbioğlu // Ozan dün- hənin müzakirəsi] / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2012. – 3 yası. – 2012. – № 3. – S.7-16. mart. – S.6. 1188. Azərbaycan dünya mədəniyyətinin inkişafında fəal 1196. Milliləşmə və zənginləşmə prosesi daim getməlidir / iştirak edir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Mehparə // Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Kamil Cəfərov // 525-ci Mədəniyyət. – 2012. – 13 aprel. – S.5. qəzet. – 2012. – 11 fevral. – S.7. 1189. Dilşünaslar Birliyinin yaradılması zəruridir / Niza- 1197. Nizami rayonu: vəzifələr uğurla icra olunur / Niza- mi Cəfərov; müsahibəni apardı Pərvanə // 525-ci qəzet. – 2012. – mi Cəfərov; müsahibəni apardı Müşfiq Cəfərov // Respublika. – 2 avqust. – S.3. 2012. – 23 iyun- S.9.

279 280 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1198. Nizami rayonunun sosial-iqtisadi inkişafı: real 1208. Azərbaycan xalqının tarixində və ya “Tərcümeyi- vəziyyət və perspektivlər / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı hal”ında Heydər Əliyev dövrü / Nizami Cəfərov // İki sahil. – Müşfiq Cəfərov // Respublika. – 2012. –3 iyul. – S.6. 2013. – 11 aprel. – S.6-7. 1199. Oralarda kimlər var: Əlifbamızı düşünənlər – 1 / 1209. Azərbaycançılıq və azərbaycanşünaslıq / Nizami Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı T.Abdin // 525-ci qəzet. – Cəfərov // Azərbaycan məktəbi: Elmi-nəzəri, pedaqoji jurnal. – 2012. – 15 sentyabr. – S.23. 2013. – № 3. – S.8-15. 1200. Rəsmi etirazla yanaşı, ictimai etirazımız da olmalı- 1210. Dilimizdəki qüsurlar və bu sahədəki problemlər / dır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Nemət // Gündəlik Tele- Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Aygün // Olaylar. – 2013. – qraf. – 2012. – 20 noyabr. – S.7. 28 mart. – S.4. 1201. Telekanallarda bəzən elə reseptlər təqdim olunur 1211. Əkrəm Əylisli yalnız əsərləri ilə saxtakarlıq etmir. ki, həddindən artıq eksperimentaldır / Nizami Cəfərov; Nizami Cəfərov: Gözü ilə də saxtakarlıq edir / Nizami müsahibə apardı Alim // Olaylar. – 2012. – 27 dekabr. – S.6. Cəfərov; müsahibəni apardı Məlahət Rzayeva // Şərq. – 2013. 1202. Turist üçün təqdim olunan bütün xidmətlərdə – 21 may. – S.6. müasirlik effekti olmalıdır. Mədəniyyət tariximizin təbliği sahə- 1212. Əminəm ki, çox zəngin milli mədəniyyətimiz daha sində problemlər də var / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı geniş üfüqlər fəth edəcək və dünya xəzinəsinə yeni-yeni töhfə- Aygün // Olaylar. – 2012. – 6 aprel. – S.6. lər verəcək. Nizami Cəfərovun yap.org.az-a müsahibəsi // Səs. – 1203. Türkiyə türkcəsindən tərcümə effektsiz vəziyyət 2013. – 19 mart. – S.13. ortaya qoyur / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Aygün // 1213. “Gələcəyə doğru”dan Gələcəyə doğru / Nizami Olaylar. – 2012. – 7-9 aprel. – S.4. Cəfərov // Olaylar. – 2013. – 27 dekabr. – S.12. 1204. Yeməklərin keyfiyyəti barədə Tahir Əmiraslanov danışarkən adam heç toya getmək istəmir / Nizami Cəfərov; 1214. Heç nəyi tamamilə yenidən yazmaq mümkün deyil. müsahibəni apardı Kamil Həmzəoğlu // 525-ci qəzet. – 2012. – 26 Nizami Cəfərov: Həyatın özü tələb edir ki, tarixə hər dəfə dekabr. – S.5. yenidən baxılsın / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Aygün // 1205. Ziyalı mitinq keçirməz, üsyançı ola bilməz / Nizami Olaylar. – 2013. – 8-10 iyun. – S.4. Cəfərov; müsahibəni apardı Zaur // Gündəlik Teleqraf. – 2012. – 1215. Heydər Əliyev ömrü sonetlərdə. Tanınmış ədib Sabir 5 aprel. – S.7. Mustafanın “Qayıdış”poeması ulu öndərin 90 illiyinə həsr olunub / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2013. – 19 may. – S.5. 2013 1216. Heydər Əliyevin ziyalı siyasəti dövlətçilik konteks- 1206. Ağsaqqal: Fəttah Heydərov – 75 / Nizami Cəfərov // tində / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2013. – 13 dekabr. – S.5. 525-ci qəzet. – 2013. – 3 may. – S.5. 1217. Xalqına tarixi ərazisini ərməğan edən hökmdar. 1207. Azərbaycan dilinin öyrədilməsi ən yüksək səviyyədə Nizami Cəfərov: Biz gələcək müstəqil dövlətimizi Şah İsmayıl olmalıdır. Nizami Cəfərov: Əgər sən Azərbaycan dövlətinin mə- Xətainin cızdığı ərazidə quracağıq / Nizami Cəfərov; müsahibəni murusansa, dövlət dilini yüksək səviyyədə bilməlisən / Nizami apardı Aygün // Türküstan. – 2013. – 13-19 oktyabr. – S.15. Cəfərov; müsahibəni apardı Aygün // Olaylar. – 2013. – 30 1218. İdman gənclərin milli mənlik şüurunun formalaş- avqust. – S.4. masına və onlarda vətənpərvərlik hisslərinin yaranmasına

281 282 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov səbəb olur / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Jalə Rzabəyli // Xətainin cızdığı ərazidə quracağıq / Nizami Cəfərov; müsahibəni Olimpiya dünyası. – 2013. – 8 mart. – S.3. apardı Aygün // Olaylar. – 2013. – 1 oktyabr. – S.10. 1219. İlham Əliyev: zirvəyə gedən yol / Nizami Cəfərov // 1229. Türk dünyasının birliyi dünyaya qarşı olan bir Xalq qəzeti. – 2013. – 24 dekabr. – S.5. məsələ deyil. Müstəqil olan türk dövlətləri müstəqil olmayan türk 1220. İlham Əliyevin təbiətində konyuktura yoxdur / xalqlarına kömək etməlidirlər / Nizami Cəfərov; müsahibəni Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2013. – 26 aprel. – S.4. apardı Aygün // Olaylar. – 2013. – 6 fevral. – № 22. – S.5. 1221. Keyfiyyətcə tamamilə yeni bir qanun hazırladıq. 1230. Uşaqlara susmağı öyrədirik. Sonra danışa bilmirlər “Mədəniyyət haqqında” yeniləşdirilmiş qanun layihəsi / Nizami / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Aygün // Olaylar. – 2013. – Cəfərov; müsahibəni apardı Mehparə Sultanova // Ekran-efir. – 4-6 may. – S.4. 2013. – 25 yanvar. – S.6. 1231. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev Azərbaycan 1222. Kifayət qədər mükəmməl qanun hazırladıq / Nizami dilinin inkişafına hər zaman xüsusi diqqət yetirib / Nizami Cəfərov // Milli Məclis. – 2013. – yanvar-fevral. – S.40-41. Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2013. – 31 iyul. – S.6. 1223. Kulinariya mədəniyyəti haqda qanun layihəsi hazırlanıb. Bu haqda “Olaylar”a açıqlamasında Milli Məclisin 2014 Mədəniyyət Komitəsinin üzvü Nizami Cəfərov deyib // Olaylar. – 1232. Alimin alimliyi gərək əmələ çevrilə / Nizami Cəfərov; 2013. – 6 dekabr. – S. 8. müsahibəni apardı Elvin Əliyev // Zaman. – 2014. – 28 oktyabr. – 1224. “Qayıdış”: Sabir Mustafanın Ulu Öndər Heydər S.6-7. Əliyevə həsr etdiyi “Qayıdış” poeması haqqında / Nizami 1233. Azərbaycan bütün spektrlərdə inkişaf edir, Ermə- Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2013. – 9 may. – S.8. 1225. Mediamıza axın edən alınma sözlər. Bu sözlərin ana nistan isə geriləyir / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2014. – 13 dilində qarşılığını tapmaq lazımdır / Nizami Cəfərov; müsahibəni avqust. – S.5. apardı Şəymən // Şərq. – 2013. – 2 oktyabr. – S.11. 1234. Azərbaycan dilinin zənginləşməsi prosesi uğurla 1226. Milli-azadlıq mübarizəsində şərəfli yer tutan tarix. davam edir: Nizami Cəfərovun yap.org.az-a müsahibəsi / Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri, Azərbaycan Ata- Nizami Cəfərov // Səs. – 2014. – 31 iyul. – № 137. – S.7. türk mərkəzinin rəhbəri Nizami Cəfərovun müsahibəsi / Nizami 1235. Azərbaycan xalqının tarixi... ümummilli idealları... Cəfərov // İki sahil. – 2014. – 18 yanvar. – S.16. və Azərbaycançılıq ideologiyası / Nizami Cəfərov // Azərbaycan 1227. Müxalifət iddia edirdi ki, Heydər Əliyev kiril qrafi- məktəbi: Elmi-nəzəri, pedaqoji jurnal. – 2014. – № 4. – S.12-20. kalı əlifbanı saxlayacaq. Nizami Cəfərov: 2001-ci ildə verilən 1236. Azərbaycançılıq anlayışının təhsil alanlara mənim- qərarlardan sonra isə onlar “iqtidar bununla cəmiyyətin qəzet sədilməsi / Nizami Cəfərov // Azərbaycan məktəbi: Elmi-nəzəri, oxumamasını istəyir” deməyə başladılar” / Nizami Cəfərov; pedaqoji jurnal. – 2014. – № 6. – S.14-16. müsahibəni apardı Səxavət Həmid // Gündəlik Teleqraf. – 2013. – 1237. Azərbaycanşünaslıq dərslərinə ehtiyac var. Nizami 31 iyul. – S.5. Cəfərov: Etiraf etməliyəm ki, Azərbaycanda bu ideyanı mükəm- 1228. Şah İsmayıl Azərbaycan türklərinin hüdudlarını məl bilən kifayət qədər mütəxəssis yoxdur / Nizami Cəfərov; müəyyən etdi. Nizami Cəfərov: Biz gələcək müstəqil dövlətimizi müsahibəni apardı Şəymən // Şərq. – 2014. – 7 fevral. – S.11.

283 284 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1238. Belə getsə, uşaqlarımız yad təsirlərə düşəcək. durmaq olmur / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Məlahət Rza- Nizami Cəfərov: Uşaq nəşrləri də dərsliklər kimi pulsuz paylan- yeva // Şərq. – 2014. – 8 fevral, № 23. – S.6. malıdır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Aygün // Olaylar. – 1247. Mənim üçün yaradıcı insanın şəxsiyyəti də yaradıcı- 2014. – 30 yanvar. – S.13. lıqdır. Nizami Cəfərov: “Etnoqrafik təyinatı olmayan ədəbiyyat 1239. Cəmiyyətin gələcəyi üçün mütəfəkkir məsuliyyəti. böyük ədəbiyyat deyil” / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Dövlət İdarəçilik Akademiyasının 15 illik yubileyi münasibətilə F.Hüseyn // Kaspi. – 2014. – 1-3 fevral. – S.11. keçirilən elmi şuranın iclasında akademik Ramiz Mehdiyevin 1248. 5-10 adam yığışıb bir qurum yaradırsa, bunu niyə çıxışı haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2014. – 4 dövlət maliyyələşdirməlidir? / Nizami Cəfərov; müsahibəni apar- noyabr. – S.3. dı Kamil Həmzəoğlu // 525-ci qəzet. – 2014. –12 iyun. – S. 4. 1240. Dini və mədəni plüralizm. Nizami Cəfərov: Dini və 1249. Prezident İlham Əliyev yeni zamanın yeni lideridir / dünyəvi dünyagörüşün uzlaşdığı müasir Azərbaycan cəmiyyəti Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2014. – 24 dekabr. – S.3. formalaşıb / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Əli // Xalq cəb- 1250. Tanınmış şirkət və təşkilatların adları necə yazılma- həsi. – 2014. – 8 mart. – S.11. lıdır? Nizami Cəfərov: Əgər bir yazı, bir forma hər hansı bir 1241. Ermənistan rəhbəri qaş düzəltmək əvəzinə, göz şirkətin, müəssisənin, təşkilatın, qurumun brendidirsə, yəni, onun tökdü / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2014. – 27 aprel. – S.2. gerbidirsə, onun nişanıdırsa, o, necə varsa, elə o cür də yazılmalı- dır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Ellada Umudlu // Azər- 1242. Əliyevçilik hərəkətdə olan azərbaycançılıqdır. baycan müəllimi. – 2014. – 31 yanvar. – S.6. Nizami Cəfərov: Azərbaycanşünaslıq azərbaycanlıların dünyagö- 1251. Tarixi missiya: ictimai-siyasi xadim, böyük mütəfək- rüşünə çevrilməkdə olan azərbaycançılıq ideologiyasının elmi- kir Heydər Əliyev haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – metodoloji əsasıdır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Cavan- 2014. – 6 aprel. – S.2. şir // Azad Azərbaycan. – 2014. – 2 noyabr. – S.5. 1252. Tarixin metafizikası: Siyasi-ideoloji mənəvi münasi- 1243. Xalça böyük mədəniyyət, xalçaçılıq müqəddəs bətlər haqqında / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2014. – 31 sənətdir...: Müsahibimiz Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin yanvar. – S.6. sədri, Əməkdar elm xadimi, professor Nizami Cəfərovdur / Niza- 1253. Uşaqlara adların və soyadların seçilməsində nələrə mi Cəfərov; müsahibəni apardı Ü.Məmmədova // Azərbaycan diqqət etməli?: Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Ter- xalçaları. – 2014. – Cild 4. –№ 10. – S.50-53. minologiya komissiyasının nəzdində yaradılmış Adlar və Soyad- 1244. Xalqın ən böyük əsəri onun müstəqil dövlətidir / lar üzrə Xüsusi Komissiyanın üzvü, Milli Məclisin deputatı Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Sərvaz Hüseynoğlu // Ədəb- Nizami Cəfərovla söhbət / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı iyyat. – 2014. – 9 may. – S.1, 8-9. Ellada Umudlu, N.Rəhimov // Azərbaycan müəllimi. – 2014. – 10 1245. 20 Yanvar hadisəsi xalqımızın milli-azadlıq mübari- yanvar. – S.6. zəsində şərəfli yer tutur / Nizami Cəfərov // Səs. – 2014. – 18 1254. Yaşın artması adama hörmət, nüfuz, müəyyən qə- yanvar. – S.6. dər təvazökarlıq gətirir / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı 1246. Kimsə sədr olacaqsa, gərək Anar səviyyəsində ol- Mehparə Sultanova // Mədəniyyət. – 2014. – 19 sentyabr. – S.7; sun. Nizami Cəfərov: Ona görə başqa namizədlərin üzərində Ekran-efir. – 2014. – 3 oktyabr. – S.6.

285 286 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2015 1266. 33 sual: Sualları millət vəkili, professor, Atatürk Mər- 1255. Azərbaycan dilinin həm ümumxalq dili, həm də kəzinin müdiri Nizami Cəfərov cavablandırır / Nizami Cəfərov; dövlət dili kimi inkişafında Ulu öndər Heydər Əliyevin xid- müsahibəni apardı Y.Cəfərli // Ədalət. – 2015. – 6 fevral. – S.6. mətləri tarixi əhəmiyyət kəsb edir / Nizami Cəfərov // P.S. Elm, 1267. 15 aprel Beynəlxalq Mədəniyyət Günüdür. Nizami təhsil və həyat. – 2015. – 24-31 iyul. – S.3; Səs. – 2015. – 30 iyul. Cəfərov: Dünya mədəniyyətinə hörmət hər bir xalqın öz mədə- – S.8-9. niyyətinə münasibətindən başlayır / Nizami Cəfərov; müsahibəni 1256. Azərbaycançılıq ideologiyasının təkamülündə yeni apardı Mehparə // Mədəniyyət. – 2015. – 15 aprel. – S.10. mərhələ ‒ İlham Əliyev mərhələsi / Nizami Cəfərov // 525-ci 1268. Soyadlar milliləşdirilməlidir: Nizami Cəfərovun mü- qəzet. – 2015. – 24 dekabr. – S.4. sahibəsi / Nizami Cəfərov // Azad Azərbaycan. – 2015. – 1 1257. Birinci xanım ali ideallara tapınaraq öz missiyasını sentyabr. – S.7. şərəflə yerinə yetirir / H.Hüseynova, Nizami Cəfərov // Xalq 1269. Türk dünyasının inteqrasiyası qaçılmaz bir proses- qəzeti. – 2015. – 26 avqust. – S.3. dir: Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri, Atatürk Mər- 1258. Elə qüvvələr var ki, Türk dünyasının birləşməsini is- kəzinin rəhbəri Nizami Cəfərovun müsahibəsi / Nizami Cəfərov // təmir / Nizami Cəfərov // Xalq cəbhəsi. – 2015. – 1 sentyabr. – S.5. İki sahil. – 2015. – 21 fevral. – S.20. 1259. “Gözlük”, “eynək”, “çeşmək” və “oçki”... Nizami 1270. Türkdilli dövlətlərin vahid dili müəyyənləşir. Cəfərov: Sözün gərək nüfuzu olsun...: [Milli Məclisin Mədəniyyət Nizami Cəfərov: Türkiyə türkcəsi ortaq dilə çevrilir / Nizami komitəsinin sədri, professor Nizami Cəfərovun APA-ya müsahibəsi] Cəfərov; müsahibəni apardı Hacı Tofiq // Azad Azərbaycan. – / Nizami Cəfərov // Ekspress. – 2015. – 23 aprel- S.11-12. 2015. – 30 yanvar. – S.5. 1260. Heydər Əliyev və azərbaycançılıq məfkurəsinin dövlətçilik ideologiyası kimi təkamülü / Nizami Cəfərov // Xalq 1271. Yeni Azərbaycan Partiyası parlament seçkilərində qəzeti. – 2015. – 16 dekabr. – S.3. parlaq qələbə qazanacaq: MM-in Mədəniyyət komitəsinin sədri, 1261. İlk Qazax xanlığı yaxud Qazax elinin gündoğanı / 108 saylı Ağstafa seçki dairəsindən deputatlığa namizəd Nizami Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 19 dekabr. – S.1. Cəfərovun müsahibəsi / Nizami Cəfərov // İki sahil. –2015. – 24 1262. Qədim Türk dövləti gənəşəyi / Nizami Cəfərov // oktyabr. – S.19; Yeni Azərbaycan. – 2015. – 24 oktyabr. – S.10. Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 5 dekabr. – S.4-5. 1263. Qədim türklərin tarix təfəkkürü / Nizami Cəfərov // 2016 Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 26 dekabr. – S.7. 1272. Azərbaycan artıq yüksək səviyyədə inkişaf yoluna 1264. Nizami Cəfərov: “Ədəbiyyat”, “mədəniyyət”, “sə- qədəm qoyub. Ölkəmizdə böyük quruculuq işləri həyata keçirilib hiyyə” sözlərində iki samitə nə ehtiyac var? // 525-ci qəzet. – və vətəndaşların sosial rifah halı əvvəlki dövrlərlə müqayisə 2015. – 23 aprel. – S.4; Xalq cəbhəsi. – 2015. – 23 aprel. – S.8. olunmayacaq qədər yüksəkdir / Nizami Cəfərov // Üç nöqtə. – 1265. Nizami Gəncəvi və ya dünyaşöhrətli Azərbaycan 2016. – 4 may. – S.5 türkü: [Oksford Universitetində Nizami Gəncəvi adına Azərbay- 1273. Azərbaycan xalqının multikultural təcrübəsi və canşünaslıq və Qafqazşünaslıq Mərkəzinin açılması haqqında] / dövlətimizin multikulturalizm siyasəti / Nizami Cəfərov // İki Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 9 may. – S.5. sahil. – 2016. – 26 aprel. – S.11.

287 288 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1274. Azərbaycana qarşı yürüdülən zorakılıq, soyqırımı 1285. Nizami Cəfərov: “Multikulturalizm ili” bu ideyaları və etnik təmizləmə siyasəti bəşəriyyətə təhdiddir. 2 oktyabr daha da zənginləşdirəcək / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2016. Beynəlxalq Qeyri-zorakılıq Günüdür / Nizami Cəfərov; A.Vəli- –13 yanvar. – S.3. yev // Azərbaycan. – 2016. – 2 oktyabr. – S.7. 1286. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Atatürk haqqında / 1275. Azərbaycançılığı dərk edən gənclərimiz çoxdur / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2016. – 13 fevral. – S.18; Tür- Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı R.Soltan // Ədalət. – 2016. – küstan. – 2016. – 15-28 mart. – S.9. 30 yanvar. – S.6. 1287. Türk dünyasının fəxri: ulu öndər Heydər Əliyevin 1276. Azərbaycanı Heydər Əliyev yolu ilə yüksəlişə aparan anadan olmasının 93 illiyi münasibətilə / Nizami Cəfərov // Xalq lider [Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev haq- qəzeti. – 2016. – 11 may. – S.6. qında] / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2016. – 24 dekabr. – S.3. 1288. Türklərin bölünməsindən türk xalqlarının təşəkkü- 1277. Azərbaycanda müasir dünyanın insan hüquqları lünə / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 23 iyul. – fəlsəfəsinə əməl olunur / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı S.12-13; 16 iyul. – S.20. Alim // Olaylar. – 2016. – 24-26 sentyabr. – S.13. 1289. Türklərin mənşəyi / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat 1278. Bu ruslar o ruslardan deyil: müxtəlif etnosların qəzeti. – 2016. – 18 iyun. – S.11. ideoloji münaqişəsi haqqında / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat 1290. Türk dünyasının multikulturalizmi: Multikulturalizm qəzeti. – 2016. – 5 noyabr. – S.14-15. ili – 2016 / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2016. – 30 mart. – S.7. 1279. Düzdür, media “dördüncü hakimiyyət” adlandırılır. 1291. Ümummilli lider Heydər Əliyevin ideyaları daim Nizami Cəfərov: Amma bununla yanaşı, cəmiyyətin özü medianı Azərbaycanın inkişafının önündə gedəcək / Nizami Cəfərov // nəzarətdə saxlayır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı İsmayıl // Yeni Azərbaycan. – 2016. – 4 may. – S.5; Səs. – 2016. – 3 may. – Şərq. – 2016. – 29 yanvar. – S.7. S.13; İki sahil. – 2016. – 3 may. – S.19; Yeni Azərbaycan. – 1280. Etnos / Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 2016. – 4 may. – S.5. 1 oktyabr. – S.11. 1281. Etnosşünaslığın müasir problemləri / Nizami 2017 Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 27 avqust. – S.10. 1292. AMEA çox böyük potensiala malikdir: Mayın 2-də 1282. İctimai teleradio: milli maraqlara xidmət modeli / akademik seçilən Milli Məclisin deputatı, professor Nizami Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2016. – 17 may. – S.4. Cəfərovun Teleqraf.com saytına müsahibəsi (ixtisarla) / Nizami 1283. Konstitusiya islahatları milli maraqlarımıza və Cəfərov // Xalq cəbhəsi. – 2017. – 26 may. – S.13. ölkəmizin inkişafına xidmət edir // Səs. – 2016. – 24 sentyabr. 1293. Azərbaycanşünaslığın predmeti / Nizami Cəfərov // – S.22; İki sahil. – 2016. – 6 sentyabr. – S.18. Azərbaycan məktəbi: Elmi-nəzəri, pedaqoji jurnal. – 2017. – № 1284. Konstitusiyaya təklif edilən dəyişikliklər gələcək 1. – S.5-7. üçün daha geniş imkanlar yaradacaq: [millət vəkilləri Nizami 1294. Biz İslamı milli mənəvi dəyər kimi qoruyuruq / Cəfərovun və Rasim Musabəyovun Referendum Aktı ilə bağlı Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Famil Mədət // İki sahil. – fikirləri] // İki sahil. – 2016. – 26 iyul. – S.5. 2017. – 18 mart. – S.18.

289 290 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1295. Dövlətçilik məfkurəsi və dünya azərbaycanlılarının 1305. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yüz illik yubile- həmrəyliyi / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı T.Aydınoğlu // yi azərbaycançılıq ideologiyasının təntənəsidir / Nizami Xalq qəzeti. – 2017. – 6 yanvar. – S.4. Cəfərov // Olaylar. – 2018. – 2 fevral. – S.4; 3-5 fevral. – S.4; 1296. Heydər Əliyevin liderlik fəaliyyətində azərbaycançı- Səs. –2018. – 1 fevral. – S.8-9; Azərbaycan məktəbi: Elmi-nəzəri, lıq məfkurəsi və varislik: [ulu öndərin anadan olmasının 94-cü pedaqoji jurnal. – 2018. – № 1. – S.6-11. ildönümü münasibətilə] / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2017. 1306. Azərbaycan ilə Türkmənistan arasında müxtəlif – 12 may. – S.7. sahələri əhatə edən qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq mövcuddur / 1297. Xalqın böyük sevgisini və ehtiramını qazanmış Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2018. – 27 noyabr. –S.5. siyasi xadim: [Mehriban Əliyeva haqqında] / Nizami Cəfərov // 1307. Azərbaycançılıq dünya azərbaycanlılarının birliyinin Xalq qəzeti. – 2017. – 26 avqust. – S.2. və həmrəyliyinin məfkurə özülüdür / Nizami Cəfərov; müsahibəni 1298. Qarabağ həqiqətləri professor Əli Həsənovun yeni apardı T.Aydınoğlu // Xalq qəzeti. – 2018. – 7 yanvar. – S.3. təqdimatında: [professor Əli Həsənovun “Xocalı soyqırımı: 1308. Azərbaycançılıq ideologiyasının İlham Əliyev mər- Səbəbləri, nəticələri və beynəlxalq aləmdə tanınması” kitabı haq- hələsi / Nizami Cəfərov // Respublika. – 2018. – 30 dekabr. – S.4. qında] / Nizami Cəfərov, C.Məmmədli // Xalq qəzeti. – 2017. – 1309. Azərbaycançılıq ideologiyasının təkamülündə İlham 24 may. – S.6; Kaspi. – 2017. – 24 may. – S.5. Əliyev mərhələsi: İlham Əliyevin doğum gününə / Nizami 1299. Müstəqil Azərbaycan: Ümummilli lider Heydər Cəfərov // Olaylar. – 2018. – 22-24, 25 dekabr. – S.6. Əliyevdən Prezident İlham Əliyevə / Nizami Cəfərov // Xalq 1310. Böyük alim, görkəmli dövlət xadimi... Və gözəl qəzeti. –2017. – 24 dekabr. – S.4. insan: [professor Murtuz Ələsgərov haqqında] / Nizami Cəfərov 1300. O qapılar bizim ədəbi təfəkkürümüz üçün bağla- // 525-ci qəzet. – 2018. – 21 fevral. – S.4. nıb... / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı N.Cabbarlı // Azər- 1311. Cənab İlham Əliyevin siyasətinin uğurları prezident baycan. – 2017. – S.138-150. seçkilərinin nəticələrini əvvəlcədən şərtləndirir: Milli Məclisin 1301. Türk Dünyasının Düsen bəyi: [TÜRKSOY-un baş deputatı, Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin rəhbəri, akademik katibi Düsen Kaseinov haqqında] / Nizami Cəfərov // 525-ci Nizami Cəfərovun www.yap.org.az saytına müsahibəsi / Nizami qəzet. – 2017. – 12 yanvar. – S.4. Cəfərov // İki sahil. – 2018. – 27 mart. – S.17. 1302. Ümid edəlim ki...: Türkiyənin istiqlal tarixi haqqında / 1312. Dil normalarının pozulması ilə bağlı monitorinqlər Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 20 yanvar. – S.10. artırılmalıdır: “Azərbaycan media məkanında ədəbi dilin qorun- 1303. Vətənə xidmət missiyası: Birinci vitse-prezident ması: problemlər və perspektivlər” mövzusunda konfransda Mehriban Əliyeva haqqında / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – N.Cəfərovun dediklərindən / Nizami Cəfərov // Səs. – 2018. – 18 2017. – 8 mart. – S.3. dekabr. – S.8-9. 1313. Ermənilərin “tərcümeyi-hal”ı: Tarixi-psixoloji oçerk 2018 / Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2018. – 6 iyul. – S.4. 1304. Azərbaycan dövlətinin dil siyasəti müstəqilliyimizin 1314. Xalqımız cənab İlham Əliyevin siyasətini ürəkdən mənəvi əsaslarının möhkəmləndirilməsinə xidmət edir / dəstəkləyir / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2018. – 27 Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2018. – 3 noyabr, № 248. – S.5. mart. – S.11.

291 292 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1315. Xalqımız cənab İlham Əliyevin siyasətini ürəkdən 1325. Yusifzadələrin Xoşbəxti və ya dəniz dərinliyinin dağ dəstəkləyir / Nizami Cəfərov // Yeni Azərbaycan. – 2018. – 27 ucalığı: [neftçi-alim Xoşbəxt Yusifzadə haqqında] / Nizami mart. – S.11. Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2018. – 31 yanvar. – S.5. 1316. İlham Əliyev və siyasi varisliyin təntənəsi / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2018. – 25 dekabr. – S.8. 2019 1317. Keçən günlər barəsində daha tez-tez düşünürəm. 1326. Azərbaycanı çağdaş tərəqqi yoluna çıxarmış lider: “Üç nöqtə” qəzetinin qonağı akademik, millət vəkili Nizami [ulu öndər Heydər Əliyev haqqında] / Nizami Cəfərov // Xalq Cəfərovdur // Üç nöqtə. – 2018. – 17, 20, 21 fevral. – S.10. qəzeti. – 2019. – 9 may. – S.3. 1318. Qurtuluş epopeyasının qəhrəmanı: Azərbaycan Res- 1327. Dilimizin dahisi, sözümüzün öndəri: Azərbaycanın publikasının Ümummilli lideri Heydər Əliyev haqqında / Nizami özü qədər əbədi: [ümummilli lider Heydər Əliyev haqqında] / Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2018. – 23 iyun. – S.3. Nizami Cəfərov // Azərbaycan. – 2019. – 5 may. – S.5. 1319. Milli müstəqilliyimizin möhtəşəm qələbəsi / Nizami 1328. 2018-ci il Azərbaycan üçün mühüm uğurlarla və Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2018. – 15 aprel. – S.6. əlamətdar hadisələrlə zəngin oldu / Nizami Cəfərov // Yeni 1320. Müasir Azərbaycanın qurucusu və xilaskarı: Azər- Azərbaycan. – 2019. –1 yanvar; İki sahil; Səs. – 2019. – 4 yanvar. baycan Respublikasının ümummilli liderinin vəfatının 15-ci 1329. Kitab və kitabxanalara maraq yenidən artacaq / ildönümü münasibətilə / Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2018. – Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Zülfiyyə Quliyeva // Mövqe. 12 dekabr. – S.6. –2019. – 19 yanvar. –S.7. 1321. Regionda Azərbaycanın təcrübəsi öyrənilir. Nizami 1330. Nizami Cəfərov ayların adından danışdı: Bu işlə Cəfərov: Dindən sui-istifadə etməyə çalışan müəyyən radikal illərlə məşğul olmuşam / Nizami Cəfərov // Olaylar. – 2019. – 15 qüvvələr var və dünyanın hər yerində bu kimi qüvvələrin fəaliy- yanvar. – S.9. yətinin qarşısının alınmasına çalışılır / Nizami Cəfərov; müsahi- 1331. Siyasi liderliyin zəfər estafeti: Əliyev, İlham Heydər bəni apardı Süleyman İsmayılbəyli // Olaylar. – 2018. – 12 sentyabr, oğlu (Azərbaycan Respublikasının Prezidenti; 2003- ) / № 156. – S.4. Nizami Cəfərov // Xalq qəzeti. – 2019. – 11 aprel. – S.1; 3. 1322. Türk tarixinin qədim qatlarına... Və müasir metod- larla / Nizami Cəfərov // 525-ci qəzet. – 2018. – 21 iyun. – S.7. 1323. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin parlaq ideya- ları hər zaman Azərbaycanın inkişafının önündə gedəcək: Milli Məclisin deputatı, akademik Nizami Cəfərovun www.yap.org.az saytına müsahibəsi / Nizami Cəfərov // İki sahil. – 2018. – 5 may. – S. 17 . 1324. Yunus Oğuzun xoşbəxtliyi bir də ondan ibarətdir ki, o tarixi romanlarını müstəqil, milli Azərbaycan dövlətinin vətəndaşı kimi yazır / Nizami Cəfərov; müsahibəni apardı Nigar Adil // Olaylar. – 2018. – 3-5 mart. – S.9.

293 294 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1338. Əhmədli, N. Milli məclisdən etüdlər / Nazir Əhmədli; red. N.Cəfərov. – Bakı: Gənclik, 1996. – 352 s. 1339. Əsgər, Ə. Türk savaş sənəti / Əsgər Əfzələddin, Redaktoru olduğu kitablar Qıpçaq Məmmədli; elmi red.: N.Cəfərov, M.Rəsulov, M.Fətəli- yev; məsləhətçi A.Rəhimov. – Bakı: Yazıçı, 1996. – 176 s. 1987 1340. Seyidov, Y. Nəsiminin dili / Yusif Seyidov; red. N.Cə- 1332. Budaqov, S. Çat: povestlər və hekayələr / Saday fərov. – Bakı: Azərbaycan, 1996. – 272 s. Budaqov; red. N.Cəfərov. – Bakı: Yazıçı, 1987. – 174 s. 1333. Oktyabr inqilabı və Azərbaycan dilçiliyi: gənc dilçilərin 1998 elmi əsərləri / AzSSR EA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu; red. Z.İ.Buda- 1341. Babanlı, V. Ömürlük cəza: roman / Vidadi Babanlı; qov, N.Q.Cəfərov, Ə.Q.Quliyev. – Bakı: Elm, 1987. –212 s. rəyçi və ön sözün müəllifi N.Cəfərov. – Bakı: Boz oğuz, 1998. – 329 s. 1990 1342. Çobanov, M. Dədə Qorqud dünyasına səyahətdən par- 1334. Folklor və mədəniyyət: Gənc filoloqların altıncı res- çalar / M.N.Çobanov, M.M.Çobanov; red. N.Cəfərov. – Bakı, publika konfransının materialları 13-14 dekabr 1989-cu il / Red. 1998. – 88 s. Nizami Cəfərov, A.Məmmədov; Azərbaycan SSR EA, Nizami 1343. Əliyeva, N. Narahat ömrün səhifələri / Nurlana Əliye- ad. Xalqlar Dostluğu Ordenli Ədəbiyyat İnstitutu.- Bakı: Elm, va; red. N.Cəfərov. – Bakı: Azərbaycan Dövlət Kitab Palatası, 1990. – 86 s. 1998. – 176 s. 1344. İmanov, H. Orta əsr islam Şərqində fəlsəfi fikir / 1994 H.İmanov, A.Əhədov; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: BUN, 1998. 1335. Quliyeva, A. Müasir Azərbaycan dili üslublarının qar- şılıqlı əlaqəsi: dərs vəsaiti / Afaq Quliyeva; red. N.Q.Cəfərov; rəy 1999 ver.: S.B.Baxşəliyeva, A.Q.Bəşirova; Azərbaycan Dövlət Neft 1345. Bəyzadə, Q. Mətn sintaksisinin problemlərinə bir Akademiyası. –Bakı: ADNA, 1994. – 100 s. nəzər: mətn sintaksisinin aktual problemləri adlı beşcildliyin əsasında: 2 cilddə / Qənirə Bəyzadə; elmi red.: K.M.Abdullayev, 1995 N.Q.Cəfərov (ön söz); [rus dilinə çevirəni M.İ.Mehdiyeva; ingilis 1336. Quliyev, Ç. Xalqdan-xalqa: [elmi-publisistik oçerk] / dilinə çevirəni G.B.Abdullayeva]. – Cild 1: Mülahizələr, isbatlar, Çərkəz Quliyev; rəyçi və ön söz. müəl. N.Cəfərov; red. R.Salamova. sübutlar. – Bakı: [s. n.], 1999. – 799, [1] s. – Bakı: Vətən, 1995. – 104 s. 1346. Bəyzadə, Q. Mətn sintaksisinin problemlərinə bir nəzər: mətn sintaksisinin aktual problemləri adlı beşcildliyin əsa- 1996 sında: 2 cilddə / Qənirə Bəyzadə; elmi red.: K.M.Abdullayev, 1337. Allahverdiyeva Ş. Azərbaycan dili – klavuz kitab / N.Q.Cəfərov (ön söz); [rus dilinə çevirəni M.İ.Mehdiyeva; ingilis Ş.Allahverdiyeva; elmi red. N.Cəfərov. – Türkiyə: Akdeniz mət- dilinə çevirəni G.B.Abdullayeva]. – Cild 2: Lakonik tezis- bəəsi, 1996. – 102 s. xülasələr. – Bakı: [s. n.], 1999. – 464 [1] s.

295 296 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1347. Əliyeva, N. Anar – şəxsiyyət və sənətkar / Nurlana 1357. Bayramov, Q. Yaşar Qarayev: milli yaddaş təlimi ‒ Əliyeva; red. N.Cəfərov. – Bakı: Təhsil, 1999. – 136 s. Azərbaycançılıq / Qurban Bayramov; Jalə Qurbanqızı; elmi red. 1348. Qurbanova, A. Ümumtürk mənbəşünaslığı / A.Qur- N.Cəfərov. – Bakı: BDU, 2001. – 138 s. banova; red. N.Cəfərov. – Bakı: BUN, 1999. – 150 s. 1358. Bəyzadə, Q. Sabir Rüstəmxanlının yaradıcılığının linq- vopoetik tədqiqatı: [2 hissədə] / Qənirə Bəyzadə; elmi red. və ön 2000 söz: N.Cəfərov, K.Abdulla. – Hissə 1: Rüstəmxanlı şəlaləsi. – 1349. Babayev, B. Klassik ədəbiyyatda bahariyyələr: Nəzə- Bakı: Elm, 2001. – 488 s. riyyə və poetika məsələləri / Baba Babayev; elmi red. N.Cəfərov; 1359. Bəyzadə, Q. Sabir Rüstəmxanlının yaradıcılığının linq- rəy.: J.Hüseynova, G.Babayeva. – Bakı: Bakı Universiteti, 2000. vopoetik tədqiqatı: [2 hissədə] / Qənirə Bəyzadə; elmi red.: N.Cə- –39 s. fərov, K.Abdulla.- Hissə 2: Zamanı məhvərindən qoparmaqdırsa. 1350. Bəyzadə, Q. “Kitabi Dədə Qorqud” dastanlarında fra- – Bakı: Elm, 2001. – 504 s. zafövqi vahidlərin antisinasiyası / Qənirə Bəyzadə; elmi red. 1360. Çobanov, M. Altay dilləri ailəsində Azərbaycan-Türk N.Cəfərov. – Bakı: Nurlan, 2000. – 226 s. dilinin mövqeyi: Ali məktəblərin filologiya fakültələri üçün vəsait / 1351. Çobanov, M. Qəhrəmanlıq dastanı: monoqrafiya / Mədəd Çobanov; red.: Nizami Xuduyev, Nizami Cəfərov; rəy.: Mədəd Çobanov, M.M.Çobanlı; red.: N.Xudiyev, N.Cəfərov. – Ə.Tanrıverdiyev, N.Əsgərov. – Bakı: Təhsil Mərkəzi, 2001. –96 s. Bakı: Təhsil, 2000. – 112 s. 1361. Əsgərov, B. Sevgi qatarı: şeirlər / Bəxtiyar Əsgərov; 1352. Elmi axtarışlar: Filologiya. Tarix. İncəsənət / Red. elmi red. N.Q.Cəfərov. – Bakı: Bakı Universiteti, 2001. – 110 s. heyəti: Ş.Salmanov, Q.Namazov, N.Cəfərov [və b.]; məsul red. 1362. Xəlilov, Ə. Günəşi içirik, günəşlənirik: Əli Nazim haq- Ə.Ələkbərli. – Cild 2. – Bakı: Elm, 2000. – 267 s. qında bir neçə söz / Əmirxan Xəlilov; elmi red. və ön söz. müəl. 1353. İbrahimova, A. Azərbaycan leksikoqrafiyasının təşək- N.Cəfərov. – Bakı: Azərbaycan Universiteti, 2001. – 110 s. külü / A.İbrahimova; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: Mütərcim, 1363. Xramçaylı, V. Tanrı pıçıltıları: şeirlər / Vəli Xramçay- 2000. – 76 s. lı; red. N.Cəfərov.- Bakı: Nurlan, 2001. – 232 s. 1354. Kazımov, Q. Müasir Azərbaycan dili. Sintaksis: Ali 1364. İsgəndərzadə, E. Ürəyim Qarabağdadı... / Elçin İsgən- məktəblər üçün dərslik / Qəzənfər Kazımov; elmi red.: N.Cəfər- dərzadə; red. N.Cəfərov. – Bakı: Təhsil, 2001. – 204 s. ov, İ.Əhmədov; rəy.: M.Məmmədov, M.Səfərov. – Bakı: Ünsiy- 1365. Qasımov, İ. Azərbaycan dilində hərbi terminoloji lek- yət, 2000. – 496 s. sikanın təşəkkülü və inkişafı / İkram Qasımov; elmi red. N.Q.Cəfə- 1355. Seyidov, Y. Azərbaycan ədəbi dilində əlavə sözlər və rov; rəy.: K.B.Hacıyev, Ə.Q.Quliyev. – Bakı: Nurlan, 2001. – 98 s. əlavə cümlələr / Yusif Seyidov; rəy.: M.T.Məmmədov, H.A.Əs- 1366. Quliyev, E. “Heydərbabaya salam” necə varsa / Elman gərov; elmi red. N.Q.Cəfərov. – Bakı, 2000. – 168 s. Quliyev; elmi red.: X.Məmmədov, N.Cəfərov. – Bakı: Elm, 2001. –110 s. 2001 1367. Pənahova, G. Nəriman Həsənzadənin lirikası / Gülda- 1356. Azərbaycan filoloji fikri: dünən, bu gün, sabah: nə Pənahova; red. N.Cəfərov. – Bakı: Şərq-Qərb, 2001. – 144 s. Gənc tədqiqatçıların elmi konfransının tezisləri / Red. N.Q.Cəfər- 1368. Urud, M. Haqqın var yaşamağa / Musa Urud; red. ov, M.M.Məmmədov. – Bakı: Bakı Universiteti, 2001. – 83 s. N.Cəfərov. – Bakı: Araz, 2001. – 292 s.

297 298 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1369. Zeynal, S. Orta məktəbin Azərbaycan dili dərsliklərin- 1379. İsmayılov, H. Aşıq yaradıcılığı: mənşəyi və inkişaf də cümlə və cümlə üzvləri / Sərdar Zeynal; elmi red. N.Cəfərov. mərhələləri / Hüseyn İsmayılov; red. N.Cəfərov; AMEA Nizami –Bakı: Sabah, 2001. – 100 s. ad. Ədəbiyyat İns-tu, Folklor Elmi-Mədəni Mərkəzi. – Bakı: Elm, 2002. – 311 s. 2002 1380. Kərimova, Z. Müasir aşıq şeirinin dil-üslub xüsusiy- 1370. Atatürk ensiklopediyası: layihə: Sözlük / Tərt. ed. yətləri: monoqrafiya / Zəkəriyyə Kərimova; elmi red. N.Cəfərov. H.Məmmədov; elmi red. N.Cəfərov; Azərbaycanda Atatürk Mər- –Bаkı: Bakı Universiteti, 2002. – 49 s. kəzi. – Bakı: AzAtaM, 2002. – 24 s. 1381. Məmmədov, İ. İrəvan dəftəri. İctimai fikir tariximizin 1371. Əfşan, M. Mən görən kişilər / Мəmməd Əfşan; red. qəribsəyən üfüqləri / İsrafil Məmmədov; elmi red. N.Cəfərov.- N.Cəfərov. – Kitab 1. – Bakı: Azərbaycan, 2002. – 704 s. Bakı: Adiloğlu, 2002. – 210 s. 1372. Əsgərova, S. Anarın dili: Nəsr, dramaturgiya, publisis- 1382. Rəcəbli, Ə. Göytürk dilinin morfologiyası / Əbülfəz tik / Sevinc Əsgərova; elmi red. N.Q.Cəfərov; Bakı Dövlət Uni- Rəcəbli; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: Bakı Universiteti, 2002. – versiteti. – Bakı: Nurlan, 2002. – 136 s. 475 s. 1373. Folklorşünaslıq məsələləri / Bakı Dövlət Un-ti, Folk- 1383. Rəcəbova, R. Müasir Azərbaycan dili: dərs vəsaiti / lor kafedrası; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi; baş red. A.Nəbiyev; R.Rəcəbova; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: ADNA, 2002. – 52 s. red. hey.: N.Cəfərov [və b.]. – Buraxılış 5. – Bakı: [s.n.], 2002. – 1384. Salamov, Ə. Kargüzarlığın əsasları və çap vasitələrindən 246, [1] s. istifadə qaydaları: dərslik / Əhəd Salamov; elmi red. N.Cəfərov. – 1374. “Füyuzat” jurnalı: biblioqrafiya / Tərt. ed. A.Xəlilov; Bakı: Mütərcim, 2002. – 332 s. elmi red. N.Q.Cəfərov, M.M.Adilov; Azərbaycanda Atatürk Mər- 1385. Üç min ilin hikməti / Tərt. Əli Polad; red.: F.Qasımza- kəzi; AMEA Füzuli ad. Əlyazmalar İn-tu. – Bakı: AzAtaM, 2002. də, N.Cəfərov; rəssam V.İbrahimqızı. – Bakı: Yurd, 2002. – 719 s. –34 s. 1375. Hüseynov, Ş. Azərbaycan dilində qrammatik vahidlə- 2003 rin inkişafi (şəkilçilər) / Ş.Hüseynov; elmi red. N.Q.Cəfərov. – 1386. Azərbaycan dili: V sinif üçün dərslik / Ə.Əfəndizadə, Bakı: BUN, 2002. – 224 s. N.Xudiyev, Ə.Abbasov, H.Əsgərov; elmi red.: N.Cəfərov, Y.Se- 1376. Xəlilov, Ə. Məmməd Araz dühası / Əmirxan Xəlilov; yidov. – Bakı: Təhsil, 2003. – 128 s. elmi red. və ön sözün müəl. N.Cəfərov. – Bakı: Azərbaycan Uni- 1387. Azərbaycan filoloji fikri: dünən, bu gün, sabah: Gənc versiteti, 2002. – 256 s. tədqiqatçıların elmi konfransının tezisləri / Elmi red. N.Cəfərov. 1377. İsgəndərzadə, E. Axundov fenomeni / Elçin İsgəndər- – Bakı: BUN, 2003. – 83 s. zadə; red. N.Cəfərov; ingilis dilinə çevirən və ing. mətninin red. 1388. Babazadə, B. Azərbaycan sentimentalizmi / Baba A.Qədiməliyeva; rus dilinə çevirən və rus mətninin red. S.Abbas- Babazadə; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: Bakı Universiteti, 2003. – ova. –Bakı: “Adiloğlu”, 2002. –150 s. 112 s. 1378. İsmayılov, F. Dilin metafizikası: linqvistik analiz fəl- 1389. Əfəndizadə, Ə. Azərbaycan dili: V sinif üçün dərslik / səfəsinə dair etüdlər / F.İsmayılov; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: Ə.Əfəndizadə, N.Xudiyev, Ə.Abbasov, H.Əsgərov; elmi red.: Azərbaycan Milli Ensikpolediyası, 2002. – 546 s. N.Cəfərov, Y.Seyidov. – Bakı: Təhsil, 2003. – 128 s.

299 300 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1390. Əliyev, V. Heydər Əliyevin dil siyasəti: Azərbaycan 1400. Nağısoylu, M. Azərbaycan dili: ali təhsilə hazırlıq Respublikası Prezidenti möhtərəm Heydər Əliyevin anadan kurslarının dinləyiciləri üçün dərs vəsaiti / Möhsün Nağısoylu; olmasının 80 illik yubileyinə həsr olunur / Vilayət Əliyev; red. red.: N.Cəfərov, R.Quliyev. – Bakı: Zirvə Yayınları, 2003. – 224 s. N.Cəfərov.- Bakı: Nurlan, 2003. – 100 s. 1401. Nəbiyev, A. Milli təəssübkeşlik, yoxsa erməni saxta- 1391. Əliyeva, N. Müstəqilliyimiz, mənəviyyatımız: (Məqa- karlığı / A.Nəbiyev; red. N.Cəfərov. – Bakı: BUN, 2003. – 52 s. lələr toplusu) / Nurlana Əliyeva; red. N.Cəfərov. – Bakı: Araz, 1402. Nəbiyev, A. Nəhrlərdən güc alanda / A.Nəbiyev; red. 2003. – 494 s. N.Cəfərov. – Bakı: BUN, 2003. – 40 s. 1392. Hüseynov, Ş. Azərbaycan dilində qrammatik vahidlə- 1403. Novruzov, T. Qədim dünya ədəbiyyatı tarixi / T.Nov- rin inkişafı (şəkilçilər): monoqrafiya / Şaban Hüseynov; elmi ruzov; red. N.Cəfərov. – Bakı: ADPU, 2003. – 576 s. red.: A.M.Qurbanov, N.Q.Cəfərov, Ə.Ə.Rəcəbov. – Bakı: Bakı 1404. Seyidov, Y. Ey ulu dünya! Bir də sənə dönəcəyəmmi!? Universiteti, 2003. – 224 s. / Yusif Seyidov; elmi red. N.Cəfərov.- Bakı Universiteti nəşriy- 1393. Xəlilov, B. Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası: yatı, 2003. – 813 s. [2 hissədə]: dərslik / Buludxan Xəlilov; elmi red. N.Q.Cəfərov. – 1405. Sössür, F. Ümumi dilçilik kursu / Ferdinand de Sössür; Hissə 2. – Bakı: Adiloğlu, 2003. – 354 s. tərc. ed. N.Cəfərov; BDU, Ümumi dilçilik kafedrası. – Bakı: BDU, 2003. – 408 s. 1394. Xəlilov, Ə. Kürçaylı: monoqrafiya / Əmirxan Xəlilov; 1406. Şaxtaxtı, S. “Xaç” əməliyyatı: Siyasi-tarixi əsər / Sabir elmi red. N.Cəfərov.- Bаkı: Nurlan, 2003. – 128 s. Şahtaxtı; red. N.Cəfərov.- Bаkı: Nurlan, 2003. – 200 s. 1395. İracoğlu, M. Əruzu necə öyrənməli / M.İracoğlu, 1407. Vəliyev, İ. Heydər Əliyev və türk dünyası / İsmayıl Ə.Hüseynli; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: “Tural” NPM, 2003. – Vəliyev, K.Muxtarov; elmi red. N.Cəfərov; red. S.Nəzərli; Azər- 148 s. baycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: AzAtaM, 2003. – 87, [2] s. 1396. Kazımov, Q. Azərbaycan dili: 8-9-cu siniflər üçün 1408. Vəliyeva, S. Milli dövlətçilik hərəkatının yüksəlişi və dərslik / Qəzənfər Kazımov, F.Şahbazlı; elmi red.: Y.Seyidov, Xalq Cümhuriyyəti dövründə Azərbaycançılıq ideyası / Sona N.Cəfərov. – Bakı: Təhsil, 2003. – 292 s. Vəliyeva; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: Azərbaycan, 2003. – 128 s. 1397. Qasımov, İ. Müstəqil öyrənənlər üçün Azərbaycan dili = Самоучитель азербайджанского языка / İkram Qasımov, 2004 S.F.Əliyeva; red.: N.Q.Cəfərov. – Bakı: Elm, 2003- 245 s. 1409. Aytmatov, Ç. Seçilmiş əsərləri / Çingiz Aytmatov; 1398. Mehdiyeva, S. Folklor abidələrinin linqvo-poetik təd- tərc. ed.: İ.İbrahimov, X.Əliyev; red. və ön söz. müəl. N.Cəfərov; qiqi: Orta əsrlərdə yazıya аlınmış Azərbaycan xalq dastanlarının tərt. İ.Məmmədova. –Bakı: Çaşıoğlu, 2004. –448 s. əlyazmaları əsasında / Sevil Mehdiyeva; elmi red. А.А.Axundov, 1410. Azərbaycan dili: V sinif üşün dərslik / Ə.Əfəndizadə, Т.İ.Hacıyev, N.Q.Cəfərov; АМЕА, Nəsimi ad. Dilçilik İnstitutu. N.Xudiyev, Ə.Abbasov, H.Əsgərov; red.: N.Cəfərov, Y.Seyidov.- –Bakı: Еlm, 2003. – 220 s. Bakı: Təhsil, 2004. – 168 s. 1399. Məmmədova, P.Atatürkün dil siyasəti: [monoqrafiya] 1411. Cahangirli, C. Azərbaycan-Türkiyə. / Cahangir Ca- / Pərvin Məmmədova; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: AzAtaM, hangirli; red. N.Cəfərov. – Bakı: Çaşıoğlu, 2004. – 104 s. 2003. – 231, [1] s. 1412. Çobanov, M. Azərbaycan dili: ali məktəblərin qeyri-

301 302 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov filoloji fakültələri: ali hərbi məktəblər üçün dərslik / Mədəd 1423. Qəhrəmanov, N. Dayaq nöqtəsi / Nadir Qəhrəmanov; Çobanov; red. N.Cəfərov.- Cild 1: Nitq mədəniyyəti. – Bаkı: elmi red. və ön söz. N.Cəfərov. – Bakı: Nurlan, 2004. – 196 s. Təhsil EİM, 2004. – 292 s. 1424. Quliyev, E. “Heydərbabaya salam” necə varsa / Elman 1413. Çobanov, M. Azərbaycanşünaslığın əsasları: ali mək- Quliyev; elmi red. N.Cəfərov, X.Məmmədov; rəssam. Y.Əsədov; təblərin tələbələri üçün dərs vəsaiti / Mədəd Çobanov; red. rəy.: H.Qasımov və b.- Bakı: Adiloğlu, 2004. – 148 s. N.Cəfərov; Azərb. Resp. “Təhsil” Mərkəzi. – Bakı: Borçalı NPM, 1425. Rəcəbli, Ə. Vilhelm fon Humboldt – ümumi dilçiliyin 2004. – 36 s. banisi kimi / Əbülfəz Rəcəbli; elmi red. N.Q.Cəfərov. – Bakı: 1414. Əliyev, Y. “Kitabi-Dədə Qorqud”un dilində mürəkkəb Nurlan, 2004. – 104 s. cümlə: təhsilin bakalavr pilləsi üçün metodik vəsait / Yadigar 1426. Şıxlı, İ. Dəli Kür: [roman] / İsmayıl Şıxlı; red. hey. Əliyev; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: Nurlan, 2004. – 68 s. N.Cəfərov və b.; məsul red. İ.Akifqızı. – Bakı: Pedaqogika, 2004. 1415. Həmzəyeva, E. Türk mənşəli şəxs adları sözlüyü / –352 s. – (Ölməz əsərlər). E.Həmzəyeva; red. N.Cəfərov. – Bakı: AzAtaM, 2004. – 32 s. 1427. Türk mənşəli Azərbaycan şəxs adları sözlüyü / 1416. Həzrəti Əli / Əli Polad; red. V.Məmmədəliyev, Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi; tərt. ed. E.Həmzəyeva; elmi red. N.Cəfərov; rəssam V.İbrahimqızı. – Bakı: Nurlan, 2004. – 256 s. N.Cəfərov. – Bakı: AzAtaM, 2004. – 32 s. 1417. Hüseynov, Ş. Psixolinqvistika: dərs vəsaiti / Şaban Hüseynov, F.Şiriyev, C.Muradov; elmi red.: N.Cəfərov, Ə.Rə- 2005 cəbov. – Bakı: Bakı Universiteti, 2004. – 214 s. 1428. Aydınqızı, A. Osmanlıca: Oxu mətnləri / Аytən Аydın- 1418. Kamal, O. Seçilmiş əsərləri / Orxan Kamal; red. hey. qızı; elmi red. N.Q.Cəfərov; üz qabığ. tərt. Dr.А.Korkmaz; xəttat Əsgər Quliyev (baş red.) və b.; ön söz. müəl. və red. N.Cəfərov; М.Əzizov. – [Bakı]: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2005- 265 s. tərc. ed. Z.Hüseynli, P.Məmmədova, S.Məmmədova, A.Mamaye- 1429. Azərbaycan dili: (Nitq mədəniyyəti): Əyani vasitələr va. – Bakı: Çaşıoğlu, 2004. – 304 s. – (Dünya ədəbiyyatı). albomu. Ali hərbi məktəblərin Azərbaycan dili müəllimləri üçün 1419. Kazımov, Q. Müasir Azərbaycan dili. Sintaksis: ali metodik vəsait / Red.: N.Cəfərov; tərt. ed.: M.N.Çobanov, məktəblər üçün dərslik / Qəzənfər Kazımov; elmi red. N.Cəfərov, G.İ.Bəşirova; rəy.: Ə.Tanrıverdiyev, B.Xəlilov. – Bakı: Təhsil, İ.Əhmədov; rəy.: M.Məmmədov, M.Səfərov. – Bakı: Aspoliqraf 2005. – 102 s. LTD MMC, 2004. – 496 s. 1430. Bozdağ, İ. Lətifə xanım. Atatürkün həyat yoldaşı / 1420. Mahmudova, V. O, Şərqin yerdə doğan Günəşi idi / İsmət Bozdağ; elmi red. N.Cəfərov; red. S.Məmmədova; türkcə- Vəfa Мahmudova; burax. məsul və ön söz. müəl. Q.Əliyev; elmi dən çevir. və nəşrə hazırl. S.Qasımlı; Azərbaycanda Atatürk red. N.Cəfərov; red. Z.Muradova.- Bakı: Vektor, 2004. – 62 s. Mərkəzi, AMEA akad. Z.M.Bünyadov ad. Şərqşünaslıq İn-tu. – 1421. Nesin, Ə. Seçilmiş əsərləri / Əziz Nesin; tərt. ed. Bakı: Xəzər, 2005. – 272 s. P.Məmmədova; ön söz. müəl. və red. N.Cəfərov.- Bakı: Çaşıoğlu, 1431. Cəlilli, Ş. İşıq adam / Şərəf Cəlilli; elmi red.: A.Əliza- 2004. – 472 s. də, N.Cəfərov. – Bakı: Elm, 2005. – 504 s. 1422. Osmanlı, V. Abdulla Şaiqin romantizmi / Vəli Osman- 1432. Çobanov, M. Zabit-vətəndaş əqidəsinin formalaşdırıl- lı; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: Azərbaycan Universiteti, 2004. – ması və onun atributları: Ali Hərbi Məktəblərin dinləyiciləri və 148 s. zabitlər ücün vəsait / Mədəd Cobanov; red.: N.Cəfərov, A.Qurba-

303 304 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov ni; Azərbaycan Ali Hərbi Dənizçilik Məktəbi. – Bakı: Borçalı 1442. Sadıqova, S. Azərbaycan dilində terminologiyanın tə- NPM, 2005. – 128 s. şəkkülü və inkişafı / Sayalı Sadıqova; AMEA Nəsimi ad. Dilçilik 1433. Ələkbərzadə, M. Tarixin bir günü və ya bir günün İn-tu; elmi red.: A.A.Axundov, N.Q.Cəfərov; rəy.: M.B.Məm- tarixi / Mehriban Ələkbərzadə; elmi red. və ön söz. N.Cəfərov; mədov, S.H.Mehdiyeva, A.C.Əlizadə. – Bakı: Elm, 2005. – 348 s. rəyçi. K.Şükürov; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Təhsil, 1443. Ulusel, R. Qloballaşma və Türk Sivilizasiyası / Rahid 2005. – 128 s. S.Ulusel; elmi red. N.Cəfərov; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – 1434. Ələkbərzadə, M. Azərbaycan və azərbaycanlılar: dü- Bakı: Çaşıoğlu, 2005. – 152 s. nən, bu gün, sabah / Mehriban Ələkbərzadə; elmi red. N.Cəfərov; rəyçi. A.Həsənoğlu. – Bakı: AzAtaM, 2005. – 72 s. 2006 1435. Hacıyeva, İ. Dil quruculuğunun nəzəri problemləri / 1444. Çobanov, M. Azərbaycan dili (nitq mədəniyyəti): ali İlhamə Hacıyeva; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: İqtisad Universite- məktəblər qeyri-filoloji fakültələri - ali hərbi məktəblər üçün ti, 2005. – 400 s. dərslik / Mədəd Çobanov; red. N.Cəfərov. – Bakı: Təhsil, 2006. – 1436. Həsənova, A. Seyfi Sarayinin “Gülüstan” tərcüməsinin 412 s. dili / Aida Həsənova; elmi red. N.Cəfərov; red. O.Musayev. – 1445. Çobanov, M. I Türkoloji qurultay və türk dillərinin Bakı: Çaşıoğlu, 2005. – 176 s. müasir problemləri: Ədəbi dilimiz xalqımızın milli sərvətidir / 1437. Xəlilov, Ə. Olimpə gedən yolda: Xalq şairi Zəlimxan Mədəd Çobanov; red. N.Cəfərov; Azərbaycan Atatürk Mərkəzi. – Yaqub / Əmirxan Xəlilov; elmi red. N.Cəfərov.- Bakı: Azərbay- Cild 1. – Bakı: AzAtaM, 2006. – 152 s. can Universiteti, 2005. – 172 s. 1446. Çobanzadə, B. Türk-Tatar lisaniyyatına mədxəl / 1438. Kazımov, Q. Azərbaycan dili: 8-ci sinif üçün dərslik / D.B.Çobanzadə; çevirən. N.Novruzova; elmi red. N.Cəfərov. – Qəzənfər Kazımov, F.Şahbazlı; elmi red.: Y.Seyidov, N.Cəfərov; Bakı: Aspoliqraf, 2006. – 180 s. rəy.: M.Ə.Mahmudov.- Bakı: Aspoliqraf, [Azərb. Resp. Təhsil 1447. Xəlilov, B. Türkologiyaya giriş: dərslik / Buludxan Nazirliyi], 2005. – 159, [1] s. Xəlilov; red. N.Cəfərov.- Bakı: Nurlan, 2006. – 384 s. 1439. Kazımov, Q. Azərbaycan dili: 9-cu sinif üçün dərslik / 1448. Xomski, N. Dil və təfəkkür / Noam Xomski; tərc. ed. Qəzənfər Kazımov; elmi red. N.Cəfərov; rəyçilər M.Ə.Mahmudov, A.Y.Məmmədov; elmi red. F.Y.Veysəlli; red. hey.: K.Abdulla- İ.B.Kazımov; [işləyən F.Şahbazlı]. – Bakı: Aspoliqraf, [Azərb. yev, N.Cəfərov, A.Axundov [və b.]; Bakı Slavyan Un-ti.- Bakı: Resp. Təhsil Nazirliyi], 2005. –127, [1] s. Kitab aləmi, 2006. – 152 s. 1440. Özyürek, R. Azərbaycanda təhsil alan türkiyəli tələbə- 1449. Məmmədov, İ. Azərbaycan dilinin semantikası / İsma- lərin və Türkiyədə təhsil alan azərbaycanlı tələbələrin dil prob- yıl Məmmədov; elmi red. N.Q.Cəfərov; rəyçi. Ə.Rəcəbov, lemləri / Rasim Özyürek; elmi red. N.Cəfərov.- Bakı: Təhsil, T.Hacıyev; Bakı Dövlət Universiteti, Azərbaycanda Atatürk Mər- 2005. – 256 s. kəzi. – Bakı: Xəzər, 2006. – 372 s. 1441. Rüstəmov, Y. Türk fikir tarixi haqqında mülahizələr / 1450. Paşayev, A. Bədii üslubda obrazlılığın ifadə imkanları: Yusif Rüstəmov; elmi red. N.Cəfərov; AMEA, Fəlsəfə və Siyasi- Ümumi və xüsusi sözlər əsasında: metodik vəsait / Aydın Paşayev, Hüquqi Tədqiqatlar İn-tu; Azərb. Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Çaşı- E.Cəfərova; elmi red. N.Q.Cəfərov; rəyçilər A.G.Məmmədov, oğlu, 2005. – 140 s. M.Q.Sadıqov, B.B.Abbasov; Bakı Pedaqoji Kadrların İxtisasartır-

305 306 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov ma və Yenidənhazırlanma İn-tu. – Bakı: Mütərcim, 2006. – 124 s. Abdulhamit Avşar; elmi red. N.Cəfərov; Azərbaycanda Atatürk 1451. Paşayeva, Ş. Terminoloji leksika lüğətlərimizdə / Şər- Mərkəzi. – Bakı: AzAtaM, 2007. – 48 s. qiyyə Paşayeva; elmi red. N.Q.Cəfərov; red. A.B.Şahverdiyev. – 1461. Ələkbərzadə, M. Azərbaycan və azərbaycanlılar: Bakı: Təhsil, 2006. – 148 s. dünən, bu gün, sabah / Mehriban Ələkbərzadə; elmi red. 1452. Rəcəbli, Ə. S.Vurğunun “Komsomol” poemasının ilk N.Cəfərov; rəyçi A.Həsənoğlu; köçürən. dr. H.Şərqi Soytürk. – variantı haqqında / Əbülfəz Rəcəbli; elmi red. N.Q.Cəfərov. – Tehran: Alp, 2007. – 53 s. Bakı: Nurlan, 2006. – 32 s. 1462. Əliyeva, D. Türk xalqlarının rusdilli yaradıcılığında 1453. Seyidov, Y. Əsərləri: 15 cilddə / Yusif Seyidov; haz. bədii üslub / Dinarə Əliyeva; elmi red. N.Cəfərov; Azərbaycanda və üm. red. N.Cəfərov. – Bakı: Bakı Universiteti, 2006. – 628 s. Atatürk Mərkəzi; BDU-nun Ümumi dilçilik kafedrası. – Bakı: 1454. Təkləli, M. Türk imzası: Rus yazıçı və alimlərinin, Nurlan, 2007. – 100 s. ictimai xadimlərinin daşıdığı türk təxəllüslərinin lüğəti / 1463. Heydərov, E. “Əsli-Kərəm” dastanı və alban mədəniy- M.A.Təkləli; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: Nurlar, 2006. – 192 s. yəti: [monoqrafiya] / Elnur Heydərov; red. və ön söz müəl. 1455. Tərzioğlu, İ. Dəli rüzgar: şeirlər / İbrahim Tərzioğlu; N.Cəfərov; AMEA, Folklor İn-tu. – [Bakı]: [Səda], [2007]. – 207 s. red. N.Cəfərov; Azərb. türkc. uyğ. Ə.Qoşalı. – Bakı: AzAtaM, 1464. Xəlilov, B. Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası: 2006. – 80 s. [2 hissədə]: dərslik / Buludxan Xəlilov; red. N.Q.Cəfərov, 1456. Tofiq Hacıyev: biblioqrafik məlumat kitabı / Tərt. H.İ.Mirzəyev. – Hissə 2. – Bakı: Nurlan, 2007. – 352 s. P.İ.Quliyeva; elmi red. N.Cəfərov (ön söz); Azərbaycanda Ata- 1465. Qasımlı, Ü. Azərbaycan dilinin Şimal və Cənub təza- türk Mərkəzi. – Bakı: Adiloğlu, [AzAtaM], 2006. – 158, [2] s. – hürləri (Sosiolinqvistik təhlil təcrübəsi) / Ülviyyə Qasımlı; elmi (Azərbaycanın elm xadimləri). red. N.Cəfərov; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: 1457. Turan, F. Doğma evdən başlanır Vətən / Fariz Turan; AzAtaM, 2007. – 120 s. Rəyçi və elmi red.: N.Cəfərov; rəssam Q.Sarıvəlli. – Bakı: 1466. Qasımov, H. XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı Çaşıoğlu, 2006. – 288 s. məsələləri: dərs vəsaiti / Himalay Qasımov, N.Nəcəfov; elmi red. 1458. Vəliyeva, N. Azərbaycanca-ingiliscə-rusca frazeoloji N.Cəfərov; rəy.: E.Quliyev, B.Həsənli; Azərb. Dövlət Pedaqoji lügət / Nigar Vəliyeva; baş red. N.Q.Cəfər. – Bakı: Nurlan, 2006. Un-ti. – Bakı: Adiloğlu, 2007. – 260 s. –460 s. 1467. Novruzov, T. Dünya ədəbiyyatı tarixi: ali məktəb tələ- bələri üçün dərslik / Tərlan Novruzov; elmi red.: N.Cəfərov, 2007 Q.Kazımov. – Hissə 1: Qədim Şərq ədəbiyyatı. – Bakı: Adiloğlu, 1459. Avşar, A. Aydınların gözüyle Azerbaycan. Ziyalılara 2007. – 296 s. kultür gezileri / Abdulhamit Avşar; elmi red. N.Cəfərov; Azər- 1468. Oruclu, S. Azərbaycan folklorunun rus dilinə tərcümə- baycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: AzAtaM, 2007. – Bakı: si probleminin özünəməxsusluğu: [1980-1990-cı illər: dərs vəsai- AzAtaM, 2007. ti] / Səhər Oruclu; elmi red.və ön söz. müəl. N.Cəfərov; red. 1460. Avşar, A. Türkiyənin İstiqlal müharibəsində Azərbay- S.Nəzərli; nəşrinə məsul Ə.Ələkbərli; AMEA, Folklor İn-tu. – can türkləri: Türkiyə arxiv sənədləri və mətbuatında: 1919-1922 / Bakı: [Səda], 2007. – 204 s.

307 308 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1469. Paşayeva, Ş. Ana dili tədrisində nəzəri və praktik 2008 məsələlər / Şərqiyyə Paşayeva; elmi red. N.Q.Cəfərov; red. 1478. Atatürk Mərkəzi: Soraq-məlumat kitabı / ümumi A.B.Şahverdiyev. – Bakı: Təhsil, 2007. – 464 s. red. N.Cəfərov. – Bakı: Çaşıoğlu, 2008. – 80 s 1470. Sadiq, Ş. Ədəbiyyat: X-XI: Abituriyentlər üçün vəsait / 1479. Cəfərov, A. Dünyanın kulturoloji dərki: [toplu]: ümu- Şəmil Sadıq; red.: N.Cəfərov, F.Şahbazlı; rəy.: S.Əhmədova və mi kulturologiya: humanitar kulturologiya: filoloji kulturologiya: b.; Azərb. Resp. Təhsil Problemləri İn-tu. – Bakı: Nurlan, 2007. – esseistika / Aydın Xan; red. hey.: E.Əfəndiyev [və b.]; elmi red. 222 s. N.Cəfərov. – Bakı: Mütərcim, 2008. – 123 s. 1471. Seyidov, Y. Əsərləri: 15 cilddə / Yusif Seyidov; haz. 1480. Çobanov, M. Türk ədəbi dillərinin birliyinə doğru / və üm. red. N.Cəfərov. – Cild 7: Ey ulu dünya! Bir də sənə dönə- Mədəd Çobanov; red. N.Cəfərov; naşiri M.Borçalı; Azərbaycan cəyəmmi!?: (2003-2007). – Bakı: [Bakı Un-ti], 2007. – 562 s. Atatürk Mərkəzi. – Bakı: AzAtaM., 2008. – 280 s. 1472. Seyidov, Y. Əsərləri: 15 cilddə / Yusif Seyidov; haz. 1481. Əfşan, M. Əzablı və uğurlu yollar yolçusu – Maqsud və üm. red. N.Cəfərov. – Cild 2: Dilçiliyin nəzəri və tətbiqi prob- müəllim: sənədli roman / M.Əfşan; red. N.Cəfərov; məsl. İ.Hacı- lemləri. Azərbaycan dilçilik elmini yaradanlar və inkişaf etdirən- yev. – Bakı: Səda, 2008. – 615, [1] s. lər. – Bakı: [Bakı Universiteti], 2007. – 556 s. 1482. Əhmədov, A. İfadə məcmuəsi: müəllimlər üçün vəsait: 1473. Seyidov, Y. Əsərləri: 15 cilddə / Yusif Seyidov; haz. [İfadənin aparılması metodikası. İfadə mətnləri. İfadə yazının və üm. red. N.Cəfərov. – Cild 3: Nəsiminin dili; Klassik Azərbay- qiymətləndirilməsi. Şagirdlərin hazırlığına verilən tələblər (Məz- can şairləri söz haqqında: 11-18-ci əsrlər; Azərbaycan ədəbi dili mun standartları). Orfoqrafiya qaydaları] / Aydın Əhmədov, tarixinin tədqiqinə bir nəzər. – Bakı: [Bakı Universiteti], 2007. – Ş.Balakişiyev, İ.Namazov; elmi red. N.Cəfərov; ön söz A.Hacı- 566 s. 1474. Seyidov, Y. Əsərləri: 15 cilddə / Yusif Seyidov; haz. yev; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Təhsil Problemləri İn-tu. – və üm. red. N.Cəfərov. – Cild 4: “Ön söz” - Səmət Əlizadə. – Bakı: [“E. L.”NPŞ], 2008. – 139, [1] s. 1979. “Yazıçı və dil” kitabı (XIX-XX əsrlər). – Bakı, 1979. Yeni 1483. Əhmədova, S. Heydər Əliyevin dil siyasəti / S.Əhməd- dövr (H.Cavid, C.Cabbarlı, M.Hüseyn, Mir Cəlal). – Bakı: [Bakı ova; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: AzAtaM, 2008. Universiteti], 2007. – 573 s. 1484. Əliyev, Heydər. Deyilən söz yadigardır / Heydər Əli- 1475. Seyidov, Y. Əsərləri: on beş cilddə / Yusif Seyidov; yev; red. N.Cəfərov; tərt. ed.: E.Z.Qaraxanlı, S.Babullaoğlu. – elmi red. A.Abasov; haz. və üm. red. N.Cəfərov. – Cild 6: Sözün Bakı: Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi, 2008. – 31, [1] s. hikməti -1989. Yeni dövr və dil problemləri - 1988. Mirzə İbra- 1485. Əliyev, Y. Azərbaycanın qədim türk runik yazılı abidə- himov -1989. Məmməd Cəfər - 1989. – Bakı: Bakı Universiteti, ləri / Yadigar Əliyev; elmi red. N.Cəfərov; Azərbaycanda Atatürk 2007. – 569 s. Mərkəzi. – Bakı, 2008. – 120 s. 1476. Təkləli, M. Türk əsilli ruslar / Minaxanım Təkləli; 1486. Əliyev, Y. Qədim türk əlifbası: tarixi, mənşəyi, təşək- elmi red.və ön söz. müəl. N.Cəfərov; Azərbaycanda Atatürk külü / Y.V.Əliyev; elmi red. N.Cəfərov; Azərb. Atatürk Mərk. – Mərkəzi. Kitab 1. – Bakı: Nurlar, 2007. – 184 s. Bakı: [s.n.], 2008. – 234, [1] s. 1477. Turan, F. Doğma evdən başlanır Vətən / Fariz Turan; 1487. Gülgün, R. Göylər adamı (yazıçı, alim, pedaqoq Mir elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: Çaşıoğlu, 2007. – 567 s. Cəlal haqqında esse-araşdırma. Yeni yozum) / Rəhilə Gülgün;

309 310 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov red. və ön söz. müəl. N.Cəfərov. – Bakı: Kür-Araz, 2008. – 244 s. N.Cəfərov; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi, AMEA Naxçıvan – (Silinməz izlər). bölməsi İncəsənət Dil və Ədəbiyyat İnstitutu. – Bakı: AzAtaM, 1488. Həsənova, S. Oxu mətinləri: hazırlıq şöbəsində təhsil 2008. –171 s. alan xarici tələbələr üçün dərs vəsaiti / Sevinc Həsənova; elmi 1497. Məmmədov, İ. İrəvan dəftəri. İctimai fikir tariximizin red. N.Cəfərov; rəy.: A.Aydın, V.Əliyev, S.Abbasova. – Bakı: qəribsəyən üfüqləri: [Mətbuat tarixi] / İsrail Məmmədov; elmi Təhsil, 2008. – 125, [3] s. məsl. Y.Mahmudov; elmi red.: N.Cəfərov, S.Əsədov; A.A.Bakı- 1489. Humboldt, F.V. Bəşər dilləri quruluşunun müxtəlifliyi xanov ad. Tarix İn-tu. – Cild 1: İrəvan tarixi. – Bakı: Adiloğlu, və bunun bəşəriyyətin mənəvi inkişafına təsiri haqqında / Vilhelm 2008. – 216 s. Fon Humboldt; tərc. ed. Ə.Rəcəbli; elmi red. N.Q.Cəfərov. – 1498. Musayev, O. Atatürk mərkəzi: sorğu-məlumat kitabı / Bakı: Nurlan, 2008. – 360 s. Osman Musayev, D.Osmanlı, A.Cəfərov; elmi red. N.Cəfərov; 1490. İsgəndərzadə, E. Avtoportret: şeirlər / Elçin İsgəndər- Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Çaşıoğlu, 2008. – 80 s. zadə; ingilis dilinə çevirən S.Gültən; red.: N.Cəfərov, S.S.Moor- 1499. Musayev, O. Osmanlı sultanları: 1299-1922 / Osman ty. – Bakı: Vektor, 2008. – 222 s. Mətn paralel olaraq azərb. və Musayev, D.Osmanlı, A.Cəfərov; elmi red. N.Cəfərov; Azərbay- ingilis dillərindədir. canda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Çaşıoğlu, 2008. –207, [1] s. 1491. İsgəndərzadə, E. Bir ümid xarıbülbül: şeirlər və poe- 1500. Osmanlı, V. Qədim Türk ədəbiyyatı: VI-X əsrlər / Vəli malar / Elçin İsgəndərzadə; red. və ön sözün müəl. N.Cəfərov. – Osmanlı; elmi red. N.Cəfərov; rəy.: Ə.Səfərli, E.Əlibəyzadə; Bakı: Vektor NE, 2008. – 276, [2] s. AMEA, Nizami ad. Ədəbiyyat İn-tu. – Bakı: Sabah, 2008. – 244 s. 1492. Kazımov, Q. Azərbaycan dili: 8-ci sinif üçün dərslik / 1501. Paşayev, F. Elm sahələri terminlərinin işlənməsi və Qəzənfər Kazımov, F.Ş.Şahbazlı; elmi red. Y.Seyidov, N.Cəfər- istifadəsi / F.Paşayev, Ş.Paşayeva; elmi red. N.Q.Cəfərov; red. ov; rəy. M.Mahmudov, İ.Kazımov, E.Manafov, A.Mikayılova. – A.B.Şahverdiyev. – Bakı: Təhsil, 2008. – 474 s. Bakı: Aspoliqraf, 2008. – 159, [1] s. 1502. Professor Dr. Mixay Hoppal: biblioqrafiya / Red. 1493. Kazımov, Q. Azərbaycan dili: 9-cu sinif üçün dərslik / N.Q.Cəfərov. – Bakı: AzAtaM, 2008. Qəzənfər Kazımov; elmi red. N.Cəfərov; rəy.: M.Mahmudov, 1503. Rəcəbli, Ə. “Dilçiliyə giriş” kursundan mühazirə İ.Kazımov, E.Manafov, A.Mikayılova. – Bakı: Aspoliqraf, 2008. mətnləri: [dərslik] / Əbülfəz Rəcəbli; elmi red. N.Q.Cəfərov; rəy. –127, [1] s. M.T.Məmmədov. – Bakı: Nurlan, 2008. – 208 s. 1494. Kazımov, Q. Seçilmiş əsərləri: 10 cilddə / Qəzənfər 1504. Rzasoy, S. Azərbaycan folklorşünaslıq tarixi və Sədnik Kazımov; elmi red.: N.Cəfərov, İ.Əhmədov; rəy.: M.Məmmədov, Paşa Pirsultanlı / Seyfəddin Rzasoy; elmi red. N.Cəfərov; nəşrinə M.Səfərov. – Cild 5: Müasir Azərbaycan sintaksis: ali məktəblər məsul Ə.Ələkbərli; AMEA, Folklor İn-tu. – Bakı: Nurlan, 2008. – üçün dərslik. – Bakı: Nurlan, 2008. – 499, [1] s. 212 s. 1495. Kərimov, K. Hiddət və nifrət: [kitab-albom]: [siyasi- 1505. Seyidov, Y. Əsərləri: 15 cilddə / Yusif Seyidov; hazır- karikaturalar] / Кərim Kərimov; baş red. N.Cəfərov. – Bakı: layan və üm. red. N.Cəfərov. – Cild 8: Sözün şöhrəti: sözün [s.n.], 2008. –256 s. qüdrəti. – Bakı: [Bakı Universiteti], 2008. – 678 s. 1496. Quliyev, Ə. Qazi Mustafa Kamalın dostu: bədii-publi- 1506. Sədiyev, İ. Azərbaycan tarixindən məqamlar və sistik qeydlər / Əbülfəz Quliyev, Akif Axundov; elmi red. Heydər Əliyev / İdris Mirsədi Ağa Sədiyev; red.: Y.Mahmudov,

311 312 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

N.Q.Cəfərov; ön söz. Y.Mahmudov. – Bakı: Mars-Print, 2008. – 1516. Ədəbiyyat: ümumtəhsil məktəblərinin 8-ci sinfi üçün 449 s. dərslik / N.Cəfərov (elmi red.), N.Araslı, S.Hüseynoğlu; rəy.: 1507. Turan, A. Əli bəy Hüseynzadə / Azər Turan; layih. B.Həsənli, Q.Əmircanova. – Bakı: Xəzər, 2009. – 222, [2] s. rəhb. T.Süleyman; elmi red. N.Cəfərov; məsləhətçi. C.Hüseynza- 1517. Əhmədova, S. Heydər Əliyevin dil siyasəti: rəsmi də. – Moskva: Salam press, 2008. – 280 s. sənədlər / Tərt. S.Əhmədova; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı, 2009. 1508. Türkün səsi: [məqalələr toplusu] / Tərt. Ə.Qoşalı, –135, [1] s. R.Sabir; [elmi red. N.Cəfərov; red. E.İsgəndərzadə, Namiq Hacı- 1518. Ələkbərli, Ə. Qərbi Azərbaycanın dialektoloji lüğəti / heydərli]; Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi. – Cild [8]. – Bakı: Əziz Ələkbərli; red. və ön sözün müəl. N.Cəfərov; AMEA, Vektor, 2008. – 188 s. Folklor in-tu. – Cild 1: İrəvan Çuxuru (Vedibasar, Gərnibasar, 1509. Veysova, Z. Ana dili 1: müəllim üçün vəsait / Zəngibasar mahalları və İrəvan şəhəri). – Bakı: [Nurlan], 2009. – [Z.Veysova, A.Ə.Məcidova, S.M.Adıgözəlova [və b.]]; ümumi 192 s. red. N.Cəfərov. – Bakı: Çaşıoğlu, 2008. – 158, [2] s. 1519. Həsənova, S. Azərbaycan dilinin morfologiyasından 1510. Vəliyeva, N. Müxtəlifsistemli dillərdə feli birləşmələrin tapşırıq və çalışmalar: bədii təmayüllü ali məktəblərin hazırlıq tipoloji təhlili: dərs vəsaiti / Nigar Vəliyeva; elmi red. N.Cəfərov ; şöbələrində təhsil alan xarici tələbələr üçün metodik vəsait / rəy. M.Qayıbova, İ.Qasımov. – Bakı: [Avropa], 2008. – 864 s. Sevinc Həsənova; elmi red. N.Cəfərov; rəy.: A.A.Aydın, V.Əli- yev, Ə.Abbasov. – Bakı: Təhsil, 2009. – 159, [1] s. 2009 1520. İsgəndər, C. Sənin kitabın: [ədəbi, tarixi, fəlsəfi araş- 1511. Akademik İsa Həbibbəyli 60 / Y.M.Seyidov; elmi dırmalar / Cümşüd İsgəndər; red. N.Cəfərov; tərt. –dizayner red. N.Cəfərov. – Bakı: Elm və təhsil, 2009. – 186 s. V.Abbasov. – Bakı: İncə, 2009. – 439, [1] s. 1512. Azərbaycanın dünya birliyinə inteqrasiyası: Mədə- 1521. Məsimoğlu, M. Vaqif Bayatlı Odər / Mübariz Məsim- niyyətlərin İpək Yolu: konfrans materialları / Elmi red. N.Cəfər- oğlu; red. N.Cəfərov. – Bakı: AzAtaM, 2009. – 128 s. ov; red. S.Süleymanlı; burax. məs. R.S.Ulusel (Xəlilov); Qloba- 1522. Nəriman Həsənzadə / Red. N.Cəfərov. – Bakı: Az- listika və Sivilizologiya Elmi Araşdırmalar İctimai Birliyi Kon- AtaM, 2009. – 48 s. frans, “Azərbaycanın dünya birliyinə inteqrasiyası: Mədəniyyət- 1523. Paşayeva, Ş. Əşya anlayışı: [dərs vəsaiti] / Şərqiyyə lərin İpək Yolu” (2009; Bakı). – Bakı: Sabah, 2009. – 159, [1] s. Paşayeva; elmi red. N.Q.Cəfərov; red. A.B.Şahverdiyev; rəy.: 1513. Babayev, Y. XIII-XIV əsrlər ana dilli lirik şeirimizin F.Ə. Seyidov [və b.]. – Bakı: Təhsil EİM, 2009. – 291, [1] s. inkişaf yolu: monoqrafiya / Y.Babayev; elmi red. N.Cəfərov. – 1524. Sadiq, Ş. Ədəbiyyat: [X-XI] abituriyentlər üçün vəsait Bakı: Elm və təhsil, 2009. – 255, [1] s. / Şəmil Sadiq; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi; Azərb. Resp. Təhsil 1514. Biz və dünya: kitab-toplu / Qlobalistika və Sivilizolo- Problemləri İn-tu; red.: N.Cəfərov, F.Şahbazlı; ixt. red. T.Hacı- giya Elmi Araşdırmalar İctimai Birliyi; elmi red. N.Cəfərov; burax. yev; rəy.: S.Əhmədova, Z.Sadıqova, E.Nəcəfov və b. – Bakı: məs. R.S.Ulusel; red. S.Süleymanlı. – Bakı: Sabah, 2009. –159 s. Çaşıoğlu, 2009. – 286, [2] s. 1515. Dəliöməroğlu, Y. Türkistan: Yesəvinin şəhəri Yesiyə 1525. Seyidov, Y. Akademik İsa Həbibbəyli 60 / Yusif Seyi- dair / Y.Dəliöməroğlu; elmi red. N.Cəfərov; red. Ə.Qoşalı.- Bakı: dov; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: Elm və təhsil, 2009. – 186, [2] Nurlan, 2009. –145 s. s.

313 314 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1526. Seyidov, Y. Əsərləri: on beş cilddə / Yusif Seyidov; hazırl. 1535. Seyidov, Y. Azərbaycan dili: ümumtəhsil məktəbləri- və ümumi red. N.Cəfərov. – Cild 5: Heydər Əliyev və demokrati- nin 9-cu sinifləri üçün dərslik = Azərbaycan dili 9 / Yusif yanın şərəfli yolu. – Bakı: Bakı Universiteti, 2009. – 531, [1]s. Seyidov (red.), T.Əsədova; elmi red. N.Cəfərov; ixt. red. F.Şah- bazlı; rəyç. H.Zərbəliyev. – Bakı: Çaşıoğlu, 2010. – 119, [1] s. 2010 1536. Seyidov, Y. Əsərləri: on beş cilddə / Yusif Seyidov; 1527. Aydınqızı, A.Boğazdan Xəzərə / Aytən Aydınqızı, haz. və ümumi red. N.Cəfərov. Cild 9. – Bakı: Bakı Universiteti, A.Cəfərov; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: AzAtaM, 2010. – 381, 2010. – 670, [1] s. [5] s., + [5] v. 1537. Səfiyeva, F. Azərbaycan dili sxemlərdə: dərs vəsaiti / 1528. Əhmədov, B. XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi: 3 Fəridə Səfiyeva; elmi red. N.Cəfərov; elmi məsl. H.Əsgərov; cilddə: dərslik / Bədirxan Əhmədov; ümumi red. N.Cəfərov; red.: rəy.: A.Babayev, F.Şahbazlı; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, M.İmanov, R.Kamal, Ə.Şamil, Ş.Şamıoğlu; rəy.: N.Qəhrəmanlı, Azərb. Dillər Un-ti. – Bakı: Elm və təhsil, 2010. – 259 s. A.Məmmədov, T.Məmməd, T.Mustafayev; Azərb. Resp. Təhsil 1538. Təkləli, M. Türk əsilli ruslar: metodik vəsait / Minaxa- Nazirliyi, Bakı Slavyan Un-ti. – Cild 2. – Bakı: “Apostrof” Çap nım Təkləli; elmi red. N.Cəfərov; rəyçi. R.Eyvazova, M.İsmayıl- Evi, 2010. – 434, [2] s. ova, İ.Kazımov; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Nurlar, 1529. Xəlilov, B. 224 qədim türk sözü / Buludxan Xəlilov; 2010. – 327, [1] s. elmi red. N.Cəfərov, V.Əliyev; rəy. H.Mirzəyev, R.Rüstəmov, 1539. Ulusel, R. Heydər Əliyev və Azərbaycan-Dünya İ.Məmmədov. – Bakı: Elm və təhsil, 2010. – 349, [2] s. münasibətləri: siyasətdən mədəniyyətədək / Rahid Ulusel; elmi 1530. Kamal, R. Ömür – inanc mətni: [esselər] / Rüstəm red. N.Cəfərov; red. S.Süleymanlı; Azərbaycanda Atatürk Mərkə- Kamal; elmi red. N.Cəfərov; red. R.İncəyurd; [üz qabığının rəssa- zi. – Bakı: İdeal-Print, 2010. – 609, [1] s.. mı Ö.Qoçulu]. – Bakı: [Şirvannəşr], 2010. – 70, [2] s. 1540. Ulusel, R. Ustad Rəsul Rza: fəlsəfə və poeziya: dünya 1531. Məsimoğlu, M. Bir ömür bayatısı: (şeirlər, poemalar) / və Azərbaycan klassikasında onların vəhdəti: böyük Azərbaycan Mübariz Məsimoğlu; red. N.Cəfərov. – Bakı: Nurlan, 2010. – 196 s. şairi Rəsul Rzanın 100 illiyi münasibətilə / Rahid Ulusel; elmi 1532. Məsimoğlu, M. Sevib-seviləydi bütün insanlar: (şeir- red.: İ.Rüstəmov, N.Cəfərov; red. S.Süleymanlı. – Bakı: [Letter- lər, poemalar) / Mübariz Məsimoğlu; red. N.Cəfərov. – Bakı: press Nəşriyyat Evi], 2010. – 207, [1] s. Nurlan, 2010. – 196 s. 1541. Unudulmaqda olan milli-mənəvi dəyərlərimiz və 1533. Mirzəyev, H. Heydər Əliyev Azərbaycan Respublika- gəncliyimiz: [məqalələr] / Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi; sının memarı, xilaskarı və qurucusudur / Həsən Mirzəyev (H.Mir- layih. rəhb. Ə.Qoşalı; tərt. ed. R.Sabir; elmi red. N.Cəfərov; red. zə); elmi red.: V.Əliyev, N.Cəfərov, B.Xəlilov. – Cild 14: E.İsgəndərzadə. – Bakı: “Vektor” Nəşrlər Evi, 2010. – 157, [1] s. Müqəddəslər ölmür. – Bakı: Elm, 2010. – 754, [4] s. 1542. Zahid Xəlilin sənət dünyası / Tərt. ed. F.Əsgərli; elmi 1534. Seyidov, Y. Azərbaycan dili: ümumtəhsil məktəbləri- red. N.Cəfərli. – Bakı: ADPU, 2010. – 323 s. – (Görkəmli uşaq nin 8-ci sinifləri üçün dərslik / Yusif Seyidov, T.Əsədova; elmi yazıçıları). red.: N.Cəfərov, Y.Seyidov, ixt. red. F.Şahbazlı, rəy.: H.Zərbəli- yev, N.Ağayeva. – Bakı: Çaşıoğlu, 2010. – 143, [1] s.

315 316 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2011 1552. Cabbarlı, N. Axundzadə şəxsiyyəti / Nərgiz Cabbarlı; 1543. Hacıyev, A. Poeziyadan nəsrə: (Mir Cəlal nəsrinin elmi red. N.Cəfərov; Azərb. Resp. Mədəniyyət və Turizm Nazir- poetik əsasları) / A.Hacıyev; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: [s.n.], liyi.- Bakı: Təhsil, 2012. – 223, [1] s. 2011. – 37, [1] s. 1553. Çobanov, M. Türk ədəbi dillərinin birliyinə doğru: VII 1544. Pirsultanlı, S. Poeziyamızda Sarı Aşığın bayatı zirvə- Uluslararası Türk dili qurultayına həsr olunur / Mədəd Çobanov; si: [monoqrafiya] / Sədnik Pirsultanlı; elmi red. N.Cəfərov; elmi red. N.Cəfərov; red. D.Osmanlı; Azərbaycan Atatürk Mər- Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Gəncə Dövlət Un-ti. – Bakı: Azər- kəzi. – Cild 2. – Bakı: Elm və Təhsil, 2012. – 99 s. nəşr, 2011. – 155, [1] s. 1554. Kazımov, Q. Azərbaycan dili: ümumtəhsil məktəbləri- 1545. Sadıqova, M. Yaşam / Mənzərə Sadıqova; red. nin 8-ci sinfi üçün dərslik / Qəzənfər Kazımov, F.Ş.Şahbazlı, N.Cəfərov.- Bakı: Elm və təhsil, 2011. – 427, [1] s. A.A.Mikayılova; elmi red. N.Cəfərov; rəyçi. M.Mahmudov [və 1546. Seyidov, Y. Əsərləri: on beş cilddə: ümumtəhsil orta b.]. – Bakı: Aspoliqraf, [Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi], 2012. – məktəblərinin VI-VII və VIII-IX sinifləri üçün “Azərbaycan dili” 143, [1] s. dərslikləri / Yusif Seyidov; hazırlayan və ümumi red. N.Cəfərov. 1555. Quliyev, T. Türk dillərinin leksikası: ali məktəblərin –Cild 10. – Bakı: Çaşıoğlu, 2011. – 551 s. filologiya fakültələrinin bakalavr və magistratura pilləsində təhsil 1547. Tağısoy, N. Meyxanənin poetikası / Nizami Tağısoy, alan tələbələr üçün dərslik / Tofiq Quliyev, A.M.Nağdalıyev; red. Z.Zakariyya; elmi red. N.Cəfərov; red. R.Kamal. – [Bakı]: Çaşı- N.Cəfərov; rəyçi M.Yusifov [və b.]. – Bakı: [s. n.], 2012. – 201 s. oğlu, 2011. – 428, [2] s. 1556. Musayev, O. Osman Qazidən Atatürkə ‒ İmperiyadan 1548. Tahirli, A. Bütün türklərin tərcümanı: İsmayıl bəy Cümhuriyyətə: 1299-1922: Osmanlı sultanları: tarixi xronologiya Qaspiralı / Abid Tahirli; ön söz. müəl. Anar; red. N.Cəfərov. – / Osman Musayev, D.Osmanlı (layihə rəh.), A.Cəfərov; elmi red. Bakı: Ozan, 2011. – 239, [1] s. N.Cəfərov; red. Ə.Qoşalı; “Türk Dünyası İnfo” İB; Azərb. Resp. 1549. Türk dünyasının birliyi ideyası və Heydər Əliyev: Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi [araşdırma] / Azərb. Resp. Prezidenti yanında QHT-lərə Dövlət Şurası.- Bakı: Qafqaz-MA MMC, 2012. – 247 s. Dəstəyi Şurası, “Türk Dünyası İnfo” İB; elmi red. N.Cəfərov; 1557. Mustafayev, M. Ədəbiyyatşünaslığımızın xan çinarı / tərt. –red. Ş.Əliyev; red. Ə.Qoşalı; lahiyə rəhb. D.Osmanlı. – Məhəmmədəli Mustafayev; elmi red. N.Cəfərov; elmi məsl.: Bakı: Elm və təhsil, 2011. – 161, [7] s. T.Kərimli, M.Qasımlı, N.Şəmsizadə; AMEA, Nizami ad. 1550. Vəliyeva, N. Dil tipologiyasının aktual problemləri = Ədəbiyyat İn-tu. – Bakı: Mütərcim, 2012. – 198, [2] s. Actual problems of language typology = Актуальные проб- 1558. Niyazov, X. Azərbaycana sevgi ilə / Xalid Niyazov; лемы языковой типологии / Nigar Vəliyeva; elmi red.: red. N.Cəfərov. – Bakı: [Oskar], 2012. – 609, [1] s. N.Q.Cəfərov, Ə.Abdullayev, İ.H.Həmidov. – Bakı: Elm və 1559. Paşayev, Q. Seçilmiş əsərləri: 7 cilddə / Qəzənfər təhsil, 2011. – 509, [1] s. Paşayev; red.: N.Cəfərov, S.Saatçı. – Cild 4. – Bakı: Təhsil, 2012. –543, [1] s. 2012 1560. Seyidov, Y. Azərbaycan dili: ümumtəhsil məktəbləri- 1551. Ağbaba, A. Ağbaba-Çıldır aşıq mühiti / Avtandil Ağ- nin 9-cu sinifləri üçün dərslik / Yusif Seyidov, T.Əsədova; elmi baba; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: Elm və təhsil, 2012. – 369, [3] s. red.: N.Cəfərov, Y.Seyidov; ixtisas red. F.Şahbazlı; rəyçi H.Zər-

317 318 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov bəliyev. – Bakı: Çaşıoğlu, [Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi], 2012. G.Əliyeva; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi. – Bakı: Elm və təhsil, –119, [1] s. 2013. – 660, [4] s. 1561. Seyidov, Y. Azərbaycan dili: ümumtəhsil məktəb- 1570. Həsənzadə, N. Mənim ədəbi taleyim: zamanla, tarixlə lərinin 8-ci sinfi üçün dərslik / Yusif Seyidov, T.Əsədova; elmi görüş / Nəriman Həsənzadə; red. N.Cəfərov. – Bakı: [s.n.], 2013. red.: N.Cəfərov, Y.Seyidov; ixtisas red. F.Şahbazlı; rəy.: H.Zər- –106, [3] s. bəliyev, N.Ağayeva. – Bakı: Çaşıoğlu, [Azərb. Resp. Təhsil 1571. Kamal, R. “Kitabi-Dədə Qorqud”: nitq janrları və dav- Nazirliyi], 2012. –143, [1] s. ranış poetikası: “Dədə Qorqud” eposunun elm aləminə bəlli 1562. Tahirli, A. Bütün türklərin tərcümanı: İsmayıl bəy olmasının 200 illiyinə həsr olunur / Rüstəm Kamal; elmi red. Qaspiralı / Abid Tahirli; ön söz Anar; red. N.Cəfərov. – Bakı: N.Cəfərov; AMEA Folklor İn-tu. – Bakı: [Nurlan], 2013. – 146 s. [Ozan], 2012. – 310, [2] s. 1572. Kamal, R. “Kitabi-Dədə Qorqud”un kommunikativ 1563. Tanrıverdi, Ə. “Dəli Kür” romanının poetik dili / məkanı: miforitual aspekt / Rüstəm Kamal; elmi red. N.Cəfərov. Əzizxan Tanrıverdi; elmi red. N.Cəfərov; rəy. T.Salamoğlu [və –Bakı: Elm və təhsil, 2013. – 203, [1] s. b.]. – Bakı: Elm və təhsil, 2012. – 247, [1] s. 1573. Kərkük sevdalı elm adamı: [məqalələr toplusu] / 1564. Yusifli ,V. Poeziya və zaman / Vaqif Yusifli; elmi red. Tərt. ed. A.Paşayeva; red.: N.Cəfərov, S.Saatçı, M.Naqib; ön söz N.Cəfərov. – Bakı: Mütərcim, 2012. – 379, [1] s. S.Rüstəmxanlı. – Bakı: Təhsil, 2013. –231, [1] s. 1574. Qayalı, Z. Əziz rəhbər / Zərəngiz Dəmirçi Qayalı; red.

N.Cəfərov; layihə rəhb. L.Kərimova; [naşir B.Əli]. – [Bakı]: 2013 Təkan, 2013. – 40 s. 1565. Aslanov, Y. Ədəbi axtarışlar və tədris: [dərs vəsaiti] / 1575. Mədət, F. Hüseyn Cavidin “İblis” faciəsində insan Yusif Aslanov; elmi red. və ön söz. müəl. N.Cəfərov ; rəy.: azadlığı / Famil Mədət; elmi red. (ön söz) N.Cəfərov. – Bakı: N.Şəmsizadə [və b.]; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Sumqayıt [Elm], 2013. – 112, [2] s. Dövlət Un-ti. – Bakı: Elm və təhsil, 2013. – 398, [2] s. 1576. Mustafayeva, S. Qədim Azərbaycan dilində tayfa dili 1566. Atəş, Ü. Mənbili, Nəmbili və Cümbülü: uşaq ədəbiyyatı / xüsusiyyətləri (oğuz-qıpçaq): [monoqrafiya] / Saidə Mustafaye- Ülkər Atəş ; red. N.Cəfərov. – Bakı: Adiloğlu, 2013. – 111, [1] s. va; elmi red. N.Cəfərov; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, BDU. – 1567. Aydınqızı, A. Neft terminləri lüğəti: (Azərbaycan, Bakı: Bakı Universiteti, 2013. – 164, [2] s. ingilis, türk, rus dillərində): (35000-ə yaxın söz və söz birləşməsi) 1577. Niyazov, X. Fəthin yolu: Heydər Əliyev 90 / Xalid / Aytən Aydınqızı; red. N.Cəfərov. – Bakı: Adiloğlu, 2013. – Niyazov; red. və ön sözün müəl. N.Cəfərov; məsl.: V.Səfərli, 1263, [1] s. R.Əskər, R.Məmmədov. – [Bakı]: [Oskar], [2013]. – 384 s. 1568. Çobanov, M. Azərbaycan dilinin tətbiqi sahəsinin müa- 1578. Seyidov, M. İnamla, İlhamla sabaha doğru = With sir problemləri: Azərbaycan dilinin tətbiqi sahəsinin müasir prob- Ilham to the future confidently: [poema] / Mirkazım Seyidov; lemləri ilə maraqlananlar üçün vəsait / Mədəd Çobanov; tərt. ed. elmi məsl. və ön söz. müəl. İ.Həbibbəyli; elmi red. N.Cəfərov. – H.Mədəd qızı ; red. N.Cəfərov. – Bakı: [s.n.], 2013. – 169, [3] s. Kitab 2. –Novosibirsk: [s.n.], 2013. – 471, [1] s. 1569. Əliyeva, N. Sovet dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı: 1941- 1579. Sərdarov, V. Hüquqi dövlətin qurucusu / Vüqar 1991: ali və orta ixtisas təhsili məktəbləri üçün dərslik / Nurlana Sərdarov; red. və ön sözün müəl. N.Cəfərov. – Bakı: Elm və Əliyeva; elmi red. N.Cəfərov; rəy.: B.Nəbiyev, B.Əhmədov, təhsil, 2013. – 187, [1] s. – Azərb. və rus dillərində.

319 320 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1580. Vüsal, B. Ruh gəmisi: [şeirlər] / Barat Vüsal; red. 1590. Turan, F. Yurdumuz: doğma evdən başlanır Vətən / N.Cəfərov. – Bakı: [Sivil-A], 2013. – 317, [7] s. Fariz Turan; elmi red., məsl. və [ön söz] N.Cəfərov; red. hey.: T.Bünyadov [və b]. – Bakı: [s.n.], 2014. – 413, [1] s. 2014 1581. Babayev, Y. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi: XIII-XVIII 2015 əsrlər: ali məktəblər üçün dərslik / Yaqub. Babayev; elmi red. 1591. Aşırlı, A. “Türk ocağı” Azərbaycanda / Akif Aşırlı; N.Q.Cəfərov. – Bakı: Elm və təhsil, 2014. – 758, [2] s. elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: Elm və təhsil, 2015. – 80, [4] s. 1582. Əhədova, S. Mədəniyyətlərin qarşılıqlı əlaqələrində 1592. Azərbaycan Respublikasının ümumtəhsil məktəb- YUNESKO-nun rolu / Sevda Əhədova; red. N.Cəfərov.- Bakı: ləri üçün Azərbaycan dili fənni üzrə təhsil proqramı (kuriku- Beynəlxalq kitab, 2014. – 78, [2] s. lumu): V-XI siniflər / Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Təhsil Prob- 1583. Əhmədova, S. Azərbaycan dilinin lüğət tərkibindəki lemləri İn-tu; elmi red. N.Cəfərov; nəşrə haz.: Ə.Abbasov, sözlərin üslubi layları: əcnəbi tələbələr üçün dərs vəsaiti / Salatın İ.Cavadov.- Bakı: [Təhsil Problemləri İnstitutunun Təhsil Texno- Əhmədova; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: [MBM], 2014. – 127 s. logiyaları Mərkəzi], 2015. – 211, [1] s. 1584. Xələfli, Ə. Ədəbi həyat arzusu: esse-monoqrafiya / Əli 1593. Əhmədli, S. Kişilik səngəri: roman / Salatın Əhmədli; Xələfli; red. və ön söz. müəl. N.Cəfərov. – Bakı: Vətən, 2014. – ön söz. müəl. və red. N.Cəfərov. – Bakı: Yazıçı, 2015. – 343, [1] s. 207, [1] s. 1594. Gənzəli, R. Qızıl türklərdən biri / Rasim Gənzəli; red. 1585. Xəlilov, B. İsmayıl Şıxlının dilçilik görüşləri: [kitab N.Cəfərov. – Bakı: Vektor, 2015. – 239 s. İsmayıl Şıxlının anadan olmasının 95 illiyinə ithaf olunur] / 1595. Hacıyev, T. Seçilmiş əsərləri / T.İ.Hacıyev; red. Buludxan Xəlilov; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: [Bakı Çap Evi], N.Cəfərov. – Cild 2. – Bakı: Elm, 2017. – 488, [2] s. 2014. – 169, [1] s. + [1] elektron. opt. disk (CD-ROM) . 1596. Hüququn dərk edən kəslər / Alxan Bayramoğlu; red. 1586. Quliyev , Ə. Qədim uyğur türklərinin onomastikası: N.Cəfərov. – Bakı: Elm və təhsil, 2015. – 45, [3] s. monoqrafiya / Əbülfəz Quliyev; elmi red. N.Cəfərov; red. 1597. İsgəndərzadə, E. Sevənlərə / Elçin İsgəndərzadə; red. D.Osmanlı; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi; AMEA, Naxçıvan N.Cəfərov; ön söz. müəl. J.Əliyeva; layih. rəhb. X.Rza. – Bakı: bölməsi.- Bakı: AzAtaM, 2014. – 207, [1] s. Vektor, 2015. – 272, [4] s. 1587. Məsimoğlu, M. Elçin İsgəndərzadə: olduğu və görün- 1598. Məhərrəmli, Q. Azərbaycan dilinin frazeologiya lüğə- düyü kimi / Mübariz Məsimoğlu; red. və ön söz. müəl. N.Cəfərov. – ti: [7000-ə yaxın frazeoloji ifadənin izahı] / Qulu Məhərrəmli, Bakı: Vektor, 2014. – 106, [2] s. R.İsmayılov; elmi red. N.Cəfərov; red.: Ş.Məmmədli, A.Quliye- 1588. Ramiz Əskər: biblioqrafik məlumat kitabı / Azərb. va.- Bakı: Altun kitab, 2015. – 287, [1] s. Atatürk Mərkəzi; tərt. N.Əskər; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: 1599. Məhərrəmli, Z. Ömür bitər, yol bitməz: (publisistik [AzAtaM], [MBM], 2014. – 79, [1] s. – (Azərbaycanın Elm qeydlər) / Zemfira Məhərrəmli; red. N.Cəfərov; [ön söz Ə.Ama- Xadimləri). şov].- Bakı: [RS Poliqraf], 2015. – 159, [1] s. 1589. Sadıqova, M. Qadınlar və kişilər: [hekayələr və po- 1600. Məmmədəliyeva, L. Anarın Ümummilli Liderlə “Unu- vest] / Mənzərə Sadıqova; red. N.Cəfərov. – Bakı: Nurlan, 2014. dulmaz görüşlər”i / Leyla Məmmədəliyeva; elmi red., [ön söz] –271, [1] s. N.Cəfərov. – Bakı: [Elm], 2015. – 123, [1] s.

321 322 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1601. Nadirli, İ. Ömrün payız akkordları... / İnqilab Nadirli; 1610. Xəlilov, B. Türkologiyanın tarixi: XX əsrin 20-30-cu tərt. ed. T.İbadova; red. N.Cəfərov; məsl. G.Nadirova. – Bakı: illəri / Buludxan Xəlilov; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: [Papirus Zərdabi LTD MMC, 2015. – 374, [2] s. NP], 2016. – 235, [1] s. 1602. Osmanlı, D. Nəfəsimin qatili: [şeirlər] / Dəyanət Os- 1611. Qurbanlı, R. Riyakar insan və yaralı məhəbbət poema- manlı; red. N.Cəfərov; tərt. İ.Abdullayeva. – Bakı: AzAtaM, Elm ları: [poemalar] / Rəna Qurbanlı; red. N.Cəfərov; [ön söz müəl. və təhsil, 2015. – 198, [2] s. A.Kərimov]. – Bakı: Elm və təhsil, 2016. – 191, [1] s. 1603. Paşayev, A. Azərbaycan antroponimikası: dərs vəsaiti: 1612. Məmmədəliyeva, L. Elçin publisistikasında “Tənha [monoqrafiya] / Aydın Paşayev (ön söz); elmi red. N.Cəfərov. – adam” – Ulu öndər obrazı / Leyla Məmmədəliyeva; elmi red., [ön Bakı: Elm və təhsil, 2015. –316, [4] s.: portr. söz] N.Cəfərov. – Bakı: [Elm], 2016. – 116 s. 1613. Məmmədli, C. Dünya sözə qalacaq: ədəbi-tənqidi 2016 məqalələr / Cahangir Məmmədli; elmi red. N.Q.Cəfərov. – Bakı: 1604. Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası /baş red. [Zərdabi LTD], 2016. – 295, [1] s. A.Məsud; ön söz müəl. N.Q.Cəfərov. – Cild 1: Poeziya. – Bakı: 1614. Rzayeva, Ç. Hüseyn Cavid dilinin leksikası: [mono- Azərb. Resp. Nazirlər Kabineti Yanında Tərcümə Mərkəzi, 2016. qrafiya] / Çinarə Rzayeva; red. N.Cəfərov. – Bakı: Elm və təhsil, – 566, [2] s.: 2016. – 218, [2] s. 1605. Əfşar, H. Fikir və düşüncələrim: [avtobioqrafik toplu]

/ Hüseyn Əfşar; elmi red. N.Cəfərov; məsl.: R.Məmmədov, 2017 E.Əmirov, Z.Şabanov; ön söz İ.Həsənov. – Bakı: [Şərq-Qərb], 1615. Alıyev, M. Bir ömrün salnaməsi: tarixi-genoloji-tədqi- 2016. – 454 s. 1606. Ələkbərli, Ə. Türkmənşəli erməni soyadları / Əziz qat / Məzahir Alıyev; red. N.Q.Cəfərov; rəssam-dizayner S.Mus- Ələkbərli, E.Qaraqoyunlu; red. N.Cəfərov, B.Xəlilov; baş məsl. tafaoğlu.- Bakı: Print-S, 2017. – 172 s. Ə.Ş.Həsənov. – Bakı: [Qaya], 2016. – 511, [1] s. 1616. Azərbaycan dilinin işlək orfoqrafiya sözlüyü / Tərt. 1607. Həsənzadə, N. Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti: ed. A.Məsud; red. N.Q.Cəfərov [ön söz]; red. hey.: V.Quliyev [və dərslik / Nəriman Həsənzadə, G.Pənahova, Ə. Abbasov (tərt.); b.]. – [Bakı]: [Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti elmi red. N.Q.Cəfərov; Azərb. Dövlət Neft və Sənaye Un-ti. – yanında Tərcümə Mərkəzi], [2017]. – 447 s. Bakı: [Ecoprint], 2016. – 262, [2] s. 1617. Əhmədli, N. Haqq-nahaqq seçilər Haqq divanında / 1608. Hüseyn, Ə. Fikir və düşüncələrim: [avtobioqrafik Nazir Əhmədli; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: Nurlar, 2017. –287 s. toplu] / Cahangir Hüseyn Əfşar; elmi red. N.Cəfərov; məsl.: 1618. Kazımov, Q. Azərbaycan dilinin qrammatikası: morfo- R.Məmmədov, E.Əmirov, Z.Şabanov; ön söz İ.Həsənov.- Bakı: logiya, sintaksis : ali məktəblər üçün dərslik / Qəzənfər Kazımov; [Şərq-Qərb], 2016. – 454 s. elmi red. N.Q.Cəfərov. – Bakı: Elm və təhsil, 2017. – 942 s. 1609. Xələfli, Ə. Tənqidçinin Azərbaycançılıq idealı: [portret 1619. Mehdiyeva, Z. Mustafa Kamal Atatürk. Zəfər sirləri / cizgiləri, ədəbi trilogiya: monoqrafik tədqiqatlar] / Əlirza Xələfli; Zülfiyyə Mehdiyeva; elmi red. N.Cəfərov [ön söz müəl.]; red. elmi red. və ön söz. müəl. N.Cəfərov; red. Ş.Cəfərov; rəyçi və D.Osmanlı; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: Elm və son sözün müəl. E.Mehrəliyev. – Bakı: [s. n.], 2016. – 335, [1] s. təhsil, 2017. – 311 s.

323 324 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1620. Mədətov, F. Sabir Əhmədli yaradıcılığında dissident 1630. Yusifoğlu, R. Bədii söz məna ocağının közləri: [məqa- motivlər və müstəqillik: dərs vəsaiti / Fərhad Mədətov; red. lələr] / Rafiq Yusifoğlu; elmi red. N.Q.Cəfərov; [rəssam İ.Tofiq- N.Cəfərov. – Bakı: [s. n.], 2017. – 287 s. oğlu, K.Əkbərova]. – Bakı: [ADPU], 2018. – 527, [1] s. 1621. Məmmədli, N. Azərbaycan dilində alınma terminlər / Nadir Məmmədli; red. və ön söz. müəl. N.Cəfərov; AMEA, Nəsi- 2019 mi ad. Dilçilik İn-tu. – Bakı: Elm və təhsil, 2017. – 487, [1] s. 1631. Cəlilli, Ş. Seyid İmadəddin Nəsimi: Həqq idi, həqqi 1622. Mirzə Kazim bəy. Türk-tatar dilinin ümumi qrammati- dedi, həq söylədi / Şərəf Cəlilli; elmi red. N.Cəfərov. – İstanbul, kası: Azərbaycan dilinin ilk elmi qrammatikası / Mirzə Kazim 2019. – 218, [2] s. bəy; tərc., tədqiq və şərh İ.Abbasov; elmi red. N.Cəfərov; red.: 1632. Əfşar, C. Fikir, düşüncə və mülahizələrim / Cahangir B.Xəlilov, E.Abbasova; məsl. T.Hacıyev. – Bakı: [Zərdabi LTD], Əfşar; elmi red. N.Cəfərov. – Bakı: Şərq-Qərb, 2019. – 341, [3] s. 2017. – 1007, [1] s. 1633. Mehri xatun divan / Ərəb əlifbasında və Osmanlı 1623. Paşayev, A. Türk mənşəli beynəlmiləl onomastik türkcəsində olan faksimile mətni Azərbaycan latın orfoqrafiya- vahidlər : müqayisəli onomastika / Aydın Paşayev [ön söz əvəzi]; sına keçirən, mətni Azərbaycan türkcəsinə işləyən, ön söz, lüğət elmi red. N.Q.Cəfərov. – Bakı: [AzTU], 2017. – 252 s. və adlar göstəricisinin müəllifi Babaxan Niyazlı; Azərbaycanda 1624. Sadiq, Ş. İsa Muğanna yaradıcılığı “İdeal” işığında: Atatürk Mərkəzi; elmi red. N.Cəfərov; rəy. Ə.Mikayılova; çapa monoqrafiya / Şəmil Sadiq; elmi red. N.Cəfərov; mətn tərtibatı hazırl. B.Niyazlı. – Bakı: Elm və təhsil, 2019. – 230 s. Bəxtiyar; dizayn və qrafika T.Fərzi. – Bakı: Hədəf Nəşrləri, [XAN], 2017. – 318 s.

2018 1625. Babayev, Y. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi (XIII-XVIII əsrlər): ali məktəblər üçün dərslik / Yaqub Babayev; elmi red. N.Cəfərov.- Bakı: Elm və təhsil, 2018. – 758 s. 1626. Əhmədova, S. Böyük ömrün salnaməsi: monoqrafiya / Salatın Əhmədova; elmi red. və ön söz müəl. N.Cəfərov. – Bakı: [Ecoprint], 2018. – 191, [1] s. 1627. Osmanoğlu, M. Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: müntəxəbat / Məti Osmanoğlu; elmi red.: N.Cəfərov, E.Məmmədov. – Bakı: Kitab Klubu, 2018. – 473, [1] s. 1628. Səfiyeva, F. Bir ömrün iziylə: Heydər Hüseynovun anadan olmasının 110 illiyinə / Fəridə Səfiyeva; red.: N.Cəfərov, İ. Rüstəmov. – Bakı: Elm, 2018. – 295 s. 1629. Xramçaylı, V. Seçilmiş əsərləri / Vəli Xramçaylı; red. N.Cəfərov. – Bakı; Araz, 2018. – 262 s.

325 326 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1999 1640. Quliyev, Ə. Əski türk onomastik sözlüyü / Ə.Quliyev; rəyçi N.Cəfərov. – Bakı: Elm, 1999. – 124 s. Məsləhətçisi və rəyçisi olduğu 1641. Məmmədova, N. Azərbaycan dilində fel şəkillərinin kitablar semantikası / N.Məmmədov; rəyçi N.Cəfərov. – Bakı: Nasir, 1999. – 161 s. 1642. Tahirqızı, Ş. “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanının Bakı 1993 Dövlət Universitetində tədqiqi: biblioqrafik göstərici / Ş.Tahirqı- 1634. Bağırov, A. Türk dillərində yarımçıq fellər: Oğuz qru- zı, S.Azayqızı; rəyçi N.Cəfərov. – Bakı: BUN, 1999. – 74 s. pu türk dillərinin materialları əsasında: dərs vəsaiti / Adil Bağırov; elmi red. T.Hacıyev; rəy.: N.Xudiyev, N.Cəfərov. – 2000 Bakı: N.Tusi adına APU, 1993. – 88 s. 1643. Seyidov, Y. Azərbaycan dilinin qrammatikası: Morfolo- giya: nəzəri kurs / Yusif Seyidov; M.T.Məmmədov; rəy.: 1995 N.Cəfərov, M.S.Həsənov. – Bakı: Bakı Universiteti, 2000. – 403 s. 1635. Babanlı F. Tənha qalmayasan / F.Babanlı; rəyçi 1644. Şiriyev, F. Müəyyənlik və qeyri-müəyyənlik (definitiv- N.Cəfərov. – Bakı: Azərbaycan, 1995. – 190 s. lik) kateqoriyası / F.Şiriyev; rəyçi N.Cəfərov. – Bakı: BUN, 2000. – 56 s. 1996 1636. Yelçiyeva, A. Yeni şəraitdə (məktəb təcrübəsində) 2001 Azərbaycan pedaqoji terminologiyasından istifadənin təkmilləşdi- 1645. Əhmədova, A. Müasir uşaq poeziyası: 1980-1990-cı rilməsi yolları: metodik vəsait / Arzu Yelçiyeva; elmi red. illər / Aygün Əhmədova; red. Q.Namazov; rəyçilər: N.Cəfərov, N.Muxtarova; rəy.: Ə.Ağayev, N.Cəfərov; M.Ə.Rəsulzadə ad. Z.Xəlil. – Bakı: ADPU, 2001. – 116 s. BDU. – Bakı, 1996. – 50 s. 1646. Əliyev, E. Qoşa zirvə / Eldar Əliyev; məsləhətçi N.Cəfərov; rəyçi A.Babayev; red. T.Qarayev. – Bakı: Elm, 2001. 1997 –224 s. 1637. Allahverdiyeva, E. Bədii tərcümənin linqvistik prob- 1647. Quliyev, Ə. Qədim türk onomastikasının leksik- lemləri / E.Allahverdiyeva; rəyçi N.Cəfərov. – Bakı: Ozan, 1997. semantik sistemi / Ə.Quliyev; rəyçi N.Cəfərov. – Hissə 2. – –204 s. Bakı: Elm, 2001. – 192 s. 1648. Məmmədova, S. Mədəniyyətşünaslıq: Ali məktəblərin 1998 bakalavr pilləsi üçün dərs vəsaiti / Sədaqət Məmmədova; elmi 1638. Babayev, A. Müasir Azərbaycan dilinin funksional red. A.Bayramoğlu; rəy.: N.Cəfərov, Q.Əliyev. – Bakı: Koopera- üslubları / A.Babayev; rəyçi N.Cəfərov - Bakı: İşıq, 1998. – 260 s. siya, 2001. – 202 s. 1639. Qurbanova, A. Azərbaycan dilində vasitəsiz və vasitə- 1649. Təkləli, M. Rus dilində türk sözləri / Minaxanım li nitqin formalaşması tarixi / A.Qurbanova; rəyçi N.Cəfərov. – Təkləli; elmi red. N.Xudiyev; rəy.: N.Cəfərov, Y.Seyidov. – Bakı: Çənlibel, 1998. – 134 s. Bakı: Elm, 2001. – 352 s.

327 328 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1650. Yusifov, M. Türkologiyaya giriş: ali məktəblərin filo- 1660. Kərimzadə, F. Seçilmiş əsərləri: 5 cilddə / Fərman logiya fakültələrinin bakalavr pilləsi üzrə təhsil alan tələbələri Kərimzadə; məsləhətçi N.Cəfərov. – Cild 2: Çaldıran döyüşü. – üçün dərslik / Mübariz Yusifov; elmi red. Ə.Quliyev; rəy.: Bakı: Ağrıdağ, 2003. – 328 s. T.Hacıyev, N.Cəfərov. – Bakı: [Nurlan], 2001. – 432, [1] s. 1661. Məmmədova, S. Azərbaycanda Atatürk və Türkiyə Cümhuriyyəti araşdırmaları (1941-2003) / S.Məmmədova; məslə- 2002 hətçi N.Cəfərov. – Bakı, 2003. – 130 s. 1651. Babayev, A. Dilçiliyimizin məbədi: BDU-nun Ümumi dilçilik kafedrasının tarixi / Adil Babayev; təşəb. N.Cəfərov. – 2004 Bakı, 2002. – 264 s. 1662. Maqsudov, E. Poetik-praktik Azərbaycan dili: [dərs 1652. Əhmədli, N. Həyat filosofu / Nazir Əhmədli; məsləhət- vəsaiti] / E.Maqsudov; rəy.: N.Cəfərov, B.Əhmədov. – Bakı: çi N.Cəfərov. – Bakı AzAtam, 2002. – 56 s. Nurlan, 2004. – 88 s. 1653. Kərimzadə, F. Seçilmiş əsərləri: 5 cilddə / Fərman Kərimzadə; tərt. ed. Q.Kərimzadə; red. Ə.Ələkbərli; məsl.: 2005 A.Məhərrəmov, N.Cəfərov, K.Abdullayev.- Cild 1: Xudafərin 1663. Abdullayeva, Q. Dilin şeir rəngi: monoqrafiya / Qızıl- körpüsü: roman. – Bakı: Ağrıdağ, 2002. – 390 s. gül Abdullayeva; elmi red. T.Hacıyev; rəy. N.Cəfərov; BDU. – 1654. Nəbiyev, A. Azərbaycan xalq ədəbiyyatı: ali məktəb Bakı: Gənclik, 2005. – 172 s. tələbələri üçün dərslik: [2 hissədə] / Azad Nəbiyev; elmi red. 1664. Cəfərli, M. Azərbaycan legion ədəbiyyatı / Məmməd B.Nəbiyev; red. Ü.Nəbiyeva; rəyçi. N.Cəfərov, P.Əfəndiyev. – Cəfərli; rəy.: B.Nəbiyev, N.Cəfərov. – Bakı, 2005. – 371 s. Hissə 1. – Bakı: Turan, 2002. – 679 s. 1665. Əliyev, Y. “Kitabi-Dədə Qorqud” və bədii mətnin 1655. Novruzova, N. Mətn sintaksisi / N.Novruzova; rəyçi struktur-semantik təşkili: metodik vəsait / Yadigar Əliyev; rəy.: N.Cəfərov. – Bakı: Təhsil, 2002. – 184 s. 1656. Vəliyeva, S. Azərbaycançılıq milli ideologiya və ədə- N.Cəfərov, S.Əliyev; elmi red. M.Qıpçaq; Azərb. Resp. Təhsil bi-estetik təlim kimi: Məsələnin qoyuluşuna dair / Sona Vəliyeva; Problemləri İn-tu, Gəncə Dövlət Un-ti. – Bakı, 2005. – 137 s. rəyçi N.Cəfərov. – Bakı: Azərbaycan Universiteti, 2002. – 137 s. 1666. Qəndilov, S. Dövlət İdarəçilik Akademiyası Heydər Əliyev dühasının bəhrəsidir / Seyfəddin Qəndilov; elmi red. 2003 Ə.Həsənov; rəy.: N.Cəfərov, V.Həbiboğlu. – Bakı: Çaşıoğlu, 1657. Azərbaycan Atatürk Mərkəzi. Azərbaycan-Türkiyə 2005. – 444 s. münasibətləri: 1920-1922 (sənədlər və materiallar) / Məsləhətçi 1667. Məmmədli, N. Mərkəzi Asiyanın Türk dövlətləri və N.Cəfərov. – Bakı: Orxan, 2003. – 334 s. Türkiyə / Natiq Məmmədli; elmi red. Ə.Muxtarova; rəy.: Y.Mah- 1658. Bərəkət, Ə. Mənim çörəkli dünyam / Əbülfəz Bərəkət; mudov, N.Cəfərov; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı: elmi məsl. N.Cəfərov; red. N.Bərəkət. – Bakı: [İqtisad Universi- AzAtaM, 2005. – 234 s. teti], 2003. – 632, [2] s. 1668. Piriyev, A. Siyasi strategiya və milli təhlükəsizlik / 1659. Xəlilov, B. Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası: Abbas Piriyev; red.: F.Vahidov; rəy. H.İmanov, N.Cəfərov, dərslik / Buludxan Xəlilov; rəyçi N.Cəfərov. – Hissə 2. – Bakı: Y.Mahmudov, R.Məmmədov; Bakı Dövlət Universiteti. – Bakı: Adiloğlu, 2003. BDU, 2005. – 545 s.

329 330 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2006 1677. Xəyyam, Ö. Rübailər / Ömər Xəyyam; ön söz. Ə.Po- 1669. Əliyev, Y. “Kitabi-Dədə Qorqud” və bədii mətnin lad; elmi məsl.: V.Məmmədəliyev, N.Cəfərov; elmi red. və son fonoloji strukturu: metodik vəsait / Yadigar Əliyev; rəy.: N.Cə- söz əvəzi: R.Hüseynov, H.İsaxanlı; miniatürlər fotoşəkili A.Mus- fərov, R.Məhərrəmova; red. M.Qıpçaq; Azərb. Resp. Təhsil tafazadə. – Bakı: Səda, 2008. – 376 s. Problemləri İn-tu; Gəncə Dövlət Un-ti, Azərb. dili kafedrası. – Bakı, 2006. – 121 s. 2009 1670. Əliyev, Y. Kontrastiv leksikologiyadan oçerk: Magistr 1678. Maqsudov, E. Poetik-praktik Azərbaycan dili: dərs hazırlığı üçün metodik vəsait: Müqayisəli dilçilik – HSM 040102 / vəsaiti / Elbəyi Maqsudov; rəy.: N.Q.Cəfərov, B.A.Əhmədov. – Yadigar Əliyev; rəy.: N.Cəfərov, M.Məmmədli; elmi red. Naxçıvan: [Əcəmi], 2009. – 172, [4] s. İ.Həsənov; Azərb. Resp. Təhsil Problemləri İnstitutu, Gəncə Döv- lət Universiteti, Azərbaycan dili kafedrası. – Bakı, 2006. – 41 s. 2010 1671. Ənvəroğlu, H. Şəhriyar poetikası: [dərs vəsaiti] / Hi- 1679. Əliyev, E. Sönməz günəş: poema: beş cilddə / Eldar malay Ənvəroğlu, E.Quliyev; elmi red. İ.Həbibbəyli; rəyin müəl. Əliyev (Sərtqaya); red. X.Bayramoğlu; məsləhətçi N.Cəfərov. – N.Cəfərov. – Bakı, 2006. – 228 s. Cild 1. – Bakı: Elm və təhsil, 2010. – 167, [1] s. 1672. İsmayılov, H. Göyçə aşıqları və el şairləri / Hüseyn 1680. Əliyev, E. Sönməz günəş: poema: beş cilddə / Eldar İsmayılov; red. T.Bünyadov; rəy.: N.Cəfərov, Q.Namazov; Əliyev (Sərtqaya); red. R.Novruzov; məsləhətçi N.Cəfərov. – AMEA Folklor İnstitutu. – Cild 1. – Bakı: Səda, 2006. – 492 s. Cild 2. – Bakı: Elm və təhsil, 2010. – 214, [2] s.

1681. Əliyev, E. Sönməz günəş: poema: beş cilddə / Eldar 2007 Əliyev (Sərtqaya); red. R.Novruzov; məsləhətçi N.Cəfərov. – 1673. Əliyev, Y. Ümumi mətnşünaslıq: (“Kitabi-Dədə Qor- qud” mətnlərinin linqvopoetik təhlili əsasında): dərs vəsaiti / Cild 3. – Bakı: Elm və təhsil, 2010. – 239, [1] s. Yadigar Əliyev; rəy.: N.Cəfərov, M.Mahmudov; elmi red. 1682. Əliyev, E. Sönməz günəş: poema: beş cilddə / Eldar X.Yusifli; Gəncə Dövlət Universiteti, Azərbaycan dili kafedrası. Əliyev (Sərtqaya); red. S.Şükürov; məsləhətçi N.Cəfərov. Cild 4. –Bakı, 2007. – 248 s. –Bakı: Elm və təhsil, 2010. – 195, [1] s. 1674. Mir Cəlal. Füzuli sənətkarlığı: [monoqrafiya] / Mir 1683. Əliyev, E. Sönməz günəş: poema: beş cilddə / Eldar Cəlal; seriyanın red. və naşir Elxan Zal Qaraxanlı; məsləhətçi Əliyev (Sərtqaya); red. S.Şükürov; məsləhətçi N.Cəfərov. – Cild A.Əmrahoğlu; red. F.Mustafa; rəyçi N.Cəfərov; Mahmud Kaşqari 5. – Bakı: Elm və təhsil, 2010. – 227, [1] s. Fondunun nəşri. –Bakı: Kaşqari Fondu, 2007. –357 s. 1684. İsmayılova, N. Dağlıq Qarabağ münaqişəsi həllini 1675. Zeybək, N.K. Türk olmaq / Namiq Kamal Zeybək; gözləyən problem kimi / Nərminə İsmayılova; elmi red. Z.Əsgər- məsləhətçi N.Cəfərov. – Bakı: AzAtam, 2007. ov; məsl. F.İsmayılov; ön söz müəl. Y.Mahmudlu; rəy.: N.Cəfərov [və b.]. – Bakı: Yeni Poliqrafist MMC, 2010. – 169 s. 2008 1685. Quliyev, E. Türk xalqları ədəbiyyatının yaradıcılıq 1676. Əliyev, A. Şumer dastanları / Arif Əliyev; elmi məsl. problemləri: dərs vəsaiti / E.Quliyev, A.Abbasova, V.Zeynalova N.Cəfərov; red.: O.Musayev; D.Osmanlı; Azərbaycanda Atatürk və b.; elmi red. H.Qasımov; rəy.: N.Cəfərov və b.- Bakı: [s.n.], Mərkəzi. – Bakı: AzAtaM, 2008. – 172 s. 2010. – 142 s.

331 332 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1686. Manafoğlu, R. İzahlı tərcüməşünaslıq terminləri lüğəti 1693. Türk dünyasında ədəbiyyat... / Tərt. və ümumi red. / Rafiq Manafoğlu, N.Tağısoy, R.Kamal; red. S.Sadıqova, İ.Kazı- Ə.Qoşalı; red. R.Sabir, Ş.Kuzəçi; məsl.: N.Cəfərov, A.Əmrahoğ- mov; rəy.: N.Cəfərov [və b.]. – Bakı: Mütərcim, 2010. – 163 s. lu; Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi (DGTYB). – Bakı: [QHT], 2013. – 196 s. 2011 1687. Mustafayeva, X. Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı: ali və 2014 orta ixtisas məktəbləri üçün dərs vəsaiti / Xanım Mustafayeva; 1694. Abdullayeva, İ. Müasir ingilis və Azərbaycan dillə- elmi red. N.Şəmsizadə; rəy.: N.Cəfərov, Ə.Ağayev; Azərb. Resp. rində müraciət bildirən sözlərin praqmatik xüsusiyyətləri / İlahə Təhsil Nazirliyi; AMEA, Nizami ad. Ədəbiyyat İn-tu.- Bakı: Elm, Abdullayeva; elmi red. D.Yunusov; red. D.Osmanlı; elmi məsl. 2011. – 290, [2] s. N.Q.Cəfərov; Azərb. Atatürk Mərkəzi. – Bakı: AzAtaM, [Elm və təhsil], 2014. – 166 s. – Mətn Azərb. və ingilis dillərindədir. 2012 1695. Məhəmmədoğlu, Y. Torpaq qan ağlayır: [həqiqətlər və 1688. Cəfərov, A. Nəbi Xəzrinin poetik dili: [dərs vəsaiti] / faktlar] / Yusif Məhəmmədoğlu, E.Yaqubov; red. İ.Həsənov; Aqil Cəfərov; elmi red. R.Məhərrəmova; rəy.: N.Cəfərov, məsl.: N.Cəfərov, Ş.Usubov.- Bakı: Oğuz, 2014. – 205, [3] s. T.Əfəndiyeva, F.Şahbazlı, İ.Vəliyev; Azərb. Resp. Təhsil Nazirli- 1696. Rəhimova, N. Azərbaycan mətbuatında ortaq türk mə- yi. – Bakı: Elm və təhsil, 2012. – 143, [1] s. dəniyyəti problemləri: 1900-1920 / Nigar Rəhimova; red. 1689. Hidayətqızı, S. Yüz türk qadını: sarı sim / Saminə D.Osmanlı; elmi məsl. N.Cəfərov; məsul red. Ə.Qoşalı. – Bakı: Hidayətqızı; red. Z.Abbas; məsləhətçi N.Cəfərov. Kitab 1. – AzAtaM, 2014. – 135, [1] s. Bakı: Apostroff, 2012. – 319, [1] s. 1697. Şərqidərəcək, H. Güney Azərbaycan dramaturgiyası / 1690. Şəmsizadə, N. Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: dərslik / Niza- Hüseyn Şərqidərəcək (yazan, araşdıran, tərc. ed. və tərt. ed.); elmi məddin Şəmsizadə; red. B.Nəbiyev; rəy.: N.Cəfərov, H.Qasımov; məsl. N.Cəfərov; red. D.Osmanlı. – Bakı: AzAtaM, 2014. –349 s. AMEA, Nizami ad. Ədəbiyyat İn-tu; Azərb. Dövlət Mədəniyyət Mətnin bir hissəsi türk dilindədir. və İncəsənət Un-ti. – Bakı: Proqres, 2012. – 433, [1] s. 1698. Tofiq İsmayılov: kino və həyat / məsl. N.Cəfərov (ön 1691. Yusifov, M. Nizamidə Azərbaycançılıq / Mübariz söz.); red. D.Osmanlı. – Bakı: AzAtaM, 2014. – 410, [2] s. Yusifov; elmi red. İ.Həbibbəyli; rəyçi N.Cəfərov. – Bakı: Elm və 1699. Vəli Xramçaylı: Taledən keçən yol / Məsləhətçi təhsil, 2012. – 167, [1] s. N.Cəfərov; red. D.Osmanlı. – Bakı: AzAtaM, [Elm və təhsil], 2014. – 246, [2] s. 2013 1692. Gəldik, gördük, yazdıq / Dünya Gənc Türk Yazarlar 2015 Birliyi (DGTYB); layihə rəhb. və tərt. Ə.Qoşalı; red. Nurafiz, 1700. Abbas Abdulla – 75 / Məsləhətçi N.Cəfərov. – Bakı: A.Şıxlı, S.Düzgün; məsl.: N.Cəfərov [və b.]; Azərbaycan Gənclər AzAtaM, [Elm və təhsil], 2015. – 142, [2] s. Fondu Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi (DGTYB). – [Bakı]: 1701. Göyüşov, R. Sən bizim ellərin ruhuna bir bax... / [Bilik], [2013]. – 231, [1] s. Mətn Azərb., qazax, qırğız, türk, Ramiz Göyüşov; məsl. N.Cəfərov; red. D.Osmanlı. – Bakı: AzAtaM, türkmənistan, kırım-tatar türkcələrində və rus dilindədir. 2015. – 170 s.

333 334 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1702. Seyidov, M. Azərbaycan: Avropa oyunlarının ilk evi / S.Məmmədzadə; rumın dilinə tərc. İ.Pilkin; red. M.Aslanov; Mirkazım Seyidov, V.Əskərov; elmi məsl. N.Cəfərov; red. D.Os- məsl.: N.Cəfərov, Q.Osmanov. – Bakı: Bədii Tərcümə və Ədəbi manlı. – Bakı: Elm və təhsil, 2015. – 459, [1] s. Əlaqələr Mərkəzi, 2018. – 39, [1] s. 1703. Tanrıverdi, Ə. “Dədə Qorqud”un möcüzələr dünyası: 1710. Xalqın tarixi seçimi / Tərt. ed. A.Fikrətoğlu, T.Abbas- “Dədə Qorqud” eposunun elm aləminə bəlli olmasının 200 illiyinə ov; red.: F.Məhəmmədoğlu, X.Məmmədov; məsl. N.Cəfərov; həsr olunur: [monoqrafiya] / Əzizxan Tanrıverdi; elmi məsl. tərt. –dizayn H.Hacıyev. – [Bakı]: [Zərdabi LTD], 2018. – 335, N.Cəfərov; red. M.Kazımoğlu. – Bakı: Elm və təhsil, 2015. – 535 s. [1] s.: portr., fotoşək. 1711. Mir Cəlal. Ədəbi tənqid: 1931-1974 / Mir Cəlal; layih. 2016 rəhb. Ə.Qarayev; tərt. və elmi red. K.Tahirov; ön söz. müəl. 1704. Yeni tatar şeiri antologiyası / Dünya Gənc Türk A.Rüstəmli; elmi məsl. N.Cəfərov; Azərb. Resp. Mədəniyyət Yazarlar Birliyi (DGTYB); nəşrə məsul, tərt. və ümumi red. Nazirliyi, Azərb Milli Kitabxanası. – Bakı: [M.F.Axundov ad. Ə.Qoşalı; red.: H.Şəmi, S.Şirvan; məsl.: N.Cəfərov, R.Qurban, Milli Kitabxana], 2018. – 515, [5] s. Y.Oğuz, İ.Orucəliyev. – Bakı: Hədəf Nəşrləri, 2016. – 229, [1] s.

2017 1705. Ağayev, O. İmişli Mil-Muğanın tacı: elmi-kütləvi kitab / Oqtay Ağayev; elmi red.: R.Süleymanlı, F.Şükürbəyli; red. T.Süleymanoğlu; elmi məsl. N.Q.Cəfərov. – Cild 1. – Bakı: Adil- oğlu, 2017. – 447, [1] s. 1706. Dil sevgisindən dilçiliyə: [Əzizxan Tanrıverdi dilçilik- də] / Tərt. və red. İ.Abbasov; elmi məsl. N.Cəfərov. – Bakı: Elm və təhsil, 2017. – 315 s. 1707. Düsen Kaseinov 70 / Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi, Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu; tərt. ed. D.Osmanlı; red. Ə.Qoşalı; məsl. N.Cəfərov. – Bakı: Elm və təhsil, 2017. – 102, [2] s. 1708. Əhmədli, S. Qazax mahalının alimləri: [ensiklopedik məlumat] / Salatın Əhmədli, R.Babanlı; red. M.Allahmanlı; məsl.: T.Bünyadov, N.Cəfərov. – Bakı: “Günəş” MMC, 2017. – 512 s.

2018 1709. Deyilən söz yadigardır: Heydər Əliyevin aforizmlə- ri: 4 dildə / Tərt. ed.: V.Novruzov, S.Babullaoğlu; rus dilinə tərc.

335 336 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2005 1715. Osmanlı, D. Nizami Cəfərov / Dəyanət Osmanlı; elmi red. O.Musayev. – Bakı: Adiloğlu, 2005. – 52 s. NİZAMİ CƏFƏROV HAQQINDA Şair-publisist, Yazıçılar Birliyi İdarə Heyətinin üzvü Dəyanət Osmanlının bu kitabında Azərbaycanın, bütövlükdə türk dünyası- Kitablar nın böyük alimi, ictimai xadimi, tədqiqatçı, ideoloq, mütəfəkkir Nizami Cəfərovun elmi-ideoloji, ictimai-siyasi fəaliyyətindən 2000 bəhs olunur. 1712. Professor Nizami Cəfərov (anadan olmasının qırx illiyi münasibətilə) / Tərt. ed. A.Cəfərov, A.Cəfərova; red. 2007 H.İmanov. – Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2000. – 174 s. 1716. Kamal, R. Nizami Cəfərov yaxud bir təfəkkürün poetikası / Rüstəm Kamal; red. H.İmanov. – Bakı: Təhsil, 2007. – 101, [3] s. 2004 Kitab AMEA-nın müxbir üzvü, Əməkdar elm xadimi, pro- 1713. Tahirqızı, Ş. Nizami Cəfərov: Biblioqrafik məlumat fessor Nizami Cəfərovun elmi fəaliyyətinin, təfəkkür üslubunun kitabı / Şəhla Tahirqızı; elmi red. A.Xələfov; rəy.: Y.Seyidov, şərhinə həsr edilmişdir. X.İsmayılov. – Bakı: BDU nəşriyyatı, 2004. – 125 s. Kitabın içindəkilər: Giriş əvəzi, yaxud Azərbaycanı anlamaq Doqquz bölmədən ibarət olan biblioqrafik məlumat kitabın- imkanı; Birinci oçerk: 1.1.Nizami Cəfərovun sistemologiyası; da Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin müdiri, Milli Məclisin 1.2.Etnos, epos və dövlət; 1.3.Folklor katarsisi; 1.4.Şəxsiyyət deputatı, AMEA-nın müxbir üzvü, filologiya elmləri doktoru, ideyası – milli yazıçı fenomeni – yazıçı əxlaqı; 1.5.İntibah emosi- professor Nizami Cəfərovun kitabları, elmi-publisistik məqalələ- yası; 1.6.Yaradıcılıq enerji kimi. İkinci oçerk: 2.1.N.Cəfərovun ri, elmi-pedaqoji və ictimai-siyasi fəaliyyəti haqqında materiallar “nitq janrı, yaxud təhkiyyəsinin qrammatikası; 2.2.Tənqidçi toplanmışdır. obrazı; 2.3.Təcrübə və epik söyləmə stixiyası; 2.4.Üslub-janr 1714. Ulusel, R. Heydər Əliyev və Azərbaycan, Atatürk və fəlsəfəsi: dilin tarixi təmkini; Son söz əvəzi, yaxud ədəbiyyatın türk dünyası: Nizami Cəfərovun elmi araşdırmalarında / Rahid obrazı. Ulusel; AMEA, Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İn-tu; elmi red. Y.Rüstəmov. – Bakı: Elm, 2004. – 148 s. 2009 Kitabda təməli Atatürk və Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan 1717. Aydınqızı, A. Dialoq fəlsəfəsi: elmi-publisistik əsər / dünya türk milli dövlətlərinin vahid siyasət və mədəniyyət strate- Aytən Aydınqızı; elmi red. N.Həsənzadə. – Bakı: Garisma MMC, giyasının mahiyyəti aydınlaşdırılır. Professor Nizami Cəfərovun 2009. – 137, [1] s. həmin istiqamətdə Azərbaycan dövlətinin humanitar siyasət kon- Kitabda Nizami Cərəfovun 50 illik ömür yolu, elmi yaradıcı- sepsiyasının mükəmməl elmi-nəzəri əsaslarda hazırlanmasındakı lığı əllidən çox sualla dialoq formasında araşdırılmışdır. fəaliyyəti dəyərləndirilir. Alimin Heydər Əliyev və Azərbaycan, Atatürk və türk dünyası haqqında düşüncələri təhlil edilir. 1718. Ələsgərov, B. Nizami Cəfərov – 50 / Bəybala Ələsgərov; red. Z.Mehdiyeva. – Bakı: Nurlan, 2009. – 127, [1] s.

337 338 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Kitabda görkəmli alimin nəşr olunmuş kitabları haqqında əməli iş [S.3-26]; Bir alim ömrünün tipologiyası [S.27-35]; Füzu- biblioqrafik məlumatlarla yanaşı, N.Cəfərov haqqında tanınmış lidən Vaqifə qədər [S.36-57]; Konsepsion [S.58-61]; Struktural elm və mədəniyyət xadimlərinin fikirləri də toplanmışdır. insan [S.62-79]; Bir dəfə yazılan yazı [S.80-85]; Nizami Cəfərov- Kitabın içindəkilər: Məhərrəmov Abel. Görkəmli alim, bö- un ədəbiyyat baxışları [S.86-112]; Müzakirə [S.114-127]; Sitatlar yük ziyalı. O hadisələrin fovqündə durmağı bacarır [S.78-82]; [S.128-134]; Yığcam resenziyalar [S.135-142]; Polemik [S.143- Ələsgərov Bəybala. Müəllim Nizami haqqında düşüncələrim 147]; Bir qısqanclığın tarixçəsi [S.148-171]. [S.82-84]; Rüstəm Kamal. Nizami Cəfərov, yaxud bir təfəkkü- rün poetikası [S.84-85]; Xəlilov Buludxan. Azərbaycan filologi- 1720. Həsənzadə, N. Nizami: poema / Nəriman Həsənzadə; yasının Nizami Cəfərova ehtiyacı var [S.85-87]; Osmanov Dəya- naşir və red.: Q.İsabəyli. – Bakı: Şirvannəşr, 2009. – 88 s. nət. Nizami Cəfərov [S.87-88]; Xələfov Abuzər. Dilçi alimin Poemada görkəmli ictimai xadim, ədibiyyatşünas-dilçi alim şöhrəti [S.90-93]; Namazov Qara. Qələmdaşlarını qabaqlayan Nizami Cəfərovun ailəsinin qədim Azərbaycan diyarı olan Qərbi alim [S. 99-101]; İmanov Həmid. Mən kiməm və bu dünyada nə Azərbaycandan (indiki Ermənistan ərazisindən) deportasiya olun- axtarıram. Kimliyini xalq bilir, axtarış isə sonsuzdur [S.94-99]; maları və bu hadisələrin Nizami müəllimin həyatında buraxdığı Hacıyev Tofiq. O, istedad sahibidir [S.102-104]; Ələkbərli M. izlərdən bəhs olunmuşdur. Böyük alim, nəcib insan! [S.104-107]; Seyidov Yusif. Bizim Nizami Cəfərov [S.108-111]; Şiriyev Fikrət. Nizamidən Nizami- 1721. Həsənzadə, N. Nizami (müasirim haqqında poema) / yədək [S.111-112]; Kərimov Ş. Elm fədaisi [S.107-108]; Nəzərli Nəriman Həsənzadə; naşir və red. Q.İsabəyli. – İkinci və yenidən Səfalı. Nizami müəllim [S.113-114]; Zahid Xəlil. Daim cavanla- işlənmiş nəşr. – Bakı: Şirvannəşr, 2009. – 108 s. şan alim [S.115-116]; Orucov Hidayət. Gözəl oğlan, həm də bö- yük istedad sahibiymiş [S.117-118]; Məmmədov Yusif. Görkəm- 1722. Məsimoğlu, M. Professor Nizami Cəfərov / Mübariz li alim, vətənpərvər ziyalı [S.119-120]. Məsimoğlu; elmi red. N.Həsənzadə. – Bakı: Elm və Təhsil, 2009. – 152 s. 1719. Əlişanoğlu, T. Konsepsion və ya Nizami Cəfərovun Kitabda dilçi, ədəbiyyatşünas, tənqidçi, ideoloq, kulturoloq, ədəbiyyat mücadiləsi: paradiqmal yazılar / Tehran Əlişanoğlu; Əməkdar elm xadimi, Milli Məclisin Mədəniyyət Məsələləri elmi red. H.İmanov; red. D.Osmanlı. – Bakı: AzAtaM, [Elm və Daimi Komissiyasının sədri, Azərbaycan Atatürk Mərkəzinin təhsil], [Nurlan], 2009. – 172, [4] s. müdiri, professor Nizami Cəfərovun həyat va yaradıcılığı bir neçə Kitabda Nizami Cərəfovun çoxşaylı fəaliyyətindən yalnız sistem daxilində araşdırılmışdır. biri ‒ ədəbiyyatşünaslıq çalışmaları diqqət mərkəzindədir. Müxtə- lif illərdə qələmə alınmış oçerklərinin bir mövzu, eyni bir məq- 1723. Ulusel, R. Nizami Cəfərov. Həyat və düşüncə ritmləri: səd: Nizami Cərəfovun Azərbaycan ədəbiyyatı tarixçiliyi konsep- Azərbaycanın görkəmli elm, mədəniyyət və siyasət xadimi Niza- siyasını açıqlamaq, milli ədəbiyyatşünaslığa töhfələrini şərh mi Cəfərovun 50 illiyinə / Rahid Ulusel; elmi red. F.Qasımzadə; etmək niyyəti birləşdirir. Kitabda ədalət həmən paradiqmin başqa red. O.Musayev, O.Dəyanət. – Bakı: Çaşıoğlu, 2009. – 198, [2] s. müstəvisində təsdiqi olmaqla təfərrüatlara aydınlıq gətirir. Kitab Azərbaycanın görkəmli elm, mədəniyyət siyasət xadimi, Kitabın içindəkilər: İdeoloji: tarixi təcrübə, müasir tələblər, AMEA-nın müxbir üzvü, Milli Məclisin deputatı və Mədəniyyət

339 340 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov məsələləri üzrə daimi komissiyasının sədri, Azərbaycanda Atatürk 2010 Mərkəzinin müdiri, professor Nizami Cəfərovun anadan olmasının 1724. Bəşirov, S. Nizami Cəfərov: Şəxsiyyət və yaradıcılıq 50 illiyinə həsr edilmişdir. Kitabda alimin həyat və yaradıcılığının fenomeni: ədəbi portret / Sabir Bəşirov; red. N.Əbdülrəhmanlı; əsas məqamları, dünya kulturologiya və türkologiya elminin Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi.- Bakı: Elm və təhsil, AzAtaM, yüksək səviyyəsindən ümumtürk mədəniyyətinə, onun klassikasına 2010. –143, [1] s. sistemli baxışın nümunəsi kimi dəyərləndirilən, təqribən, 30 illik Kitabda tanınmış ədəbiyyatşünas, fəlsəfə elmləri namizədi dövrü əhatə edən yaradıcılığı geniş təhlil edilir, türk mədəniy- Sabir Bəşirovun qələmində görkəmli alim və ictimai xadim, yətinin tarixi və müasir inkişaf problemləri üzrə fundamental Azərbaycan MM-in Mədəniyyət məsələləri komitəsinin sədri, araşdırmaları nəzərdən keçirilir, azərbaycanşünaslıq sahəsində Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin rəhbəri, Əməkdar elm xadimi, apardığı tədqiqatların böyük əhəmiyyətindən, humanitar elmlərin Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü, filologiya elmləri doktoru, metodologiyasının təkmilləşdirilməsindəki, xüsusilə Azərbaycan professor Nizami Cəfərovun tutumlu ədəbi portreti yaradılmışdır. mədəniyyət siyasətinin inkişafındakı rolundan bəhs edilir. Kitabın içindəkilər: Giriş, yaxud böyük təfəkkürdən doğulan Kitabın içindəkilər: Sağ ol Nizami [S.7-11]; Daim dərinliyə, əsərlər; Folklorşünas; Ədəbiyyat tarixçisi; Ədəbiyyatşünas- tən- genişliyə və mahiyyətə doğru [S.12-16]; Çağdaş mədəniyyət pro- qidçi; Müasir ədəbi proses;. Son söz yerinə. seslərinin gur axarında [S.17-24]; Atatürkçülük və Əliyevçilik – Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərinin siyasi-ideoloji əsası kimi 1725. Həsənzadə, N. Nizami: Müasirim haqqında poema / [S.25-34]; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi – Heydər Əliyevin ya- Nəriman Həsənzadə; çevirəni dok. Şərqi. – Tehran: Alp, 2010. – digarı [S.35-39]; Milli substansiya üzərində düşüncələrin konsep- 85 s. Kitab ərəb əlifbasında Azərbaycan dilindədir. tuallaşması [S.40-46]; Azərbaycan tarixinin saxtalaşdırılmasına qarşı tutarqalar [S.47-61]; Türk epos mədəniyyətinə yeni baxış 1726. Kazımov, İ. Nizami Cəfərov və Azərbaycan türkçülük [S.62-66]; “İntibah” polemikası [S.67-68]; Dövlətçilik təfəkkürü- düşüncəsi / İsmayıl Kazımov; red. D.Osmanlı. – Bakı: Elm və nün təkamülü [S.69-73]; Epizod yox, Hadisə! [S.74-75]; Azər- təhsil, 2010. – 48 s. baycanşünaslıq problemləri üzrə araşdırmaların konsepti [S.76- 81]; Təməllər üzərində Vəhdət missiyası [S.82-94]; Ümumtürk 1727. Zəlimxan kəndindən türk dünyasına / Azərb. Resp. mədəniyyətinin ortaq dəyərləri [S.95-105]; Çingiz Aytmatovdan Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi; tərt. ed. O.Musayev; red. Orxan Pamuka qədər [S.106-114]; Dünya türk milli dövlətlərinin D.Osmanlı. – Bakı: Elm və təhsil, 2010. – 256 s. vahid siyasi-kültür strategiyası [S.115-120]; Dünyanın siyasi Kitabda Türk dünyasının böyük alimi, professor Nizami inkişaf məntiqində Heydər Əliyev [S.121-127]; Heydər Əliyevin Cəfərov haqqında məqalələr toplanmışdır. mübarizələri [S.128-137]; Heydər Əliyev – dünya azərbaycanlıla- Kitabın içindəkilər: Oqtay Əsədov. Nizami Cəfərov – 50; rının lideri [S.138-143]; Heydər Əliyevdən İlham Əliyevə [S.144- Anar. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin təbriki; Bir il sonra yazıla- 148]; Azərbaycan dövlətinin kapitalı [S.149-152]; Xarici siyasət- sı yazı; Vidadi Babanlı. Uman yerdən küsərlər; Tofiq Hacıyev. də prioritet [S.153-159]; Azərbaycan Atatürkçülüyü [S.160-169]; O, istedad sahibidir; Abel Məhərrəmov. Görkəmli alim, böyük Həyata keçmiş Qəhrəmanlıq [S.170-175]; Heydər Əliyevin Azər- ziyalı; Həmid İmanov. Mən kiməm və bu dünyada nə axtarıram; baycanı, Atatürkün Türkiyəsi [S.176-178]. İsa Həbibbəyli. Çağdaş elmi-ictimai fikrimizin Nizamisi; Hida-

341 342 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov yət Orucov. O, böyük istedad sahibiymiş; Ağamusa Axundov. kiye, 2007, 12-13 mart); Elmə, vətənə xidmətin nümunəsi Özümün gəncliyimi onda görürdüm; Əmirxan Xəlilov. Nəriman (Xeberdar.Info); Fikrət Şiriyev. Nizamidən Nizamiyədək; Barat Həsənzadənin Nizami poeması; Sabir Azəri. Erkən kamillik; Vüsal. Nizamiləşmək, yaxud Cəfərov Nizamidən Nizami Cəfəro- Vidadi Bayramov. Onu hamı tanıyır və sevir; Budaq Budaqov. va qədər; Səhər. Həyat öyrətməni; Tofiq Qaraqaya. “Gül üstün- Cənab Nizami Cəfərov; Ayaz Vəfalı. Nizami Cəfərov imzası; də söyləmələr” esselər silsiləsindən, yaxud “Ya Şeyx Nizami!”; Abbas Abdulla. O, fikirlərində haqlıdır; Rüstəm Kamal. Folklor İbrahim İlyaslı. Azad adam – Nizami Cəfərov (fraqmentlər); dilinin filosofu; Tağı Əhmədov. Ancaq yaradılan qalacaq; Sala- Osman Musayev, Dəyanət Osmanlı. Nizami Cəfərov və türkçü- tın Əhmədli. Dövrümüzün canlı ensiklopediyası; Qara Namazov. lüyün ictimai düşüncəyə çevrilməsi. Qələmdaşlarını qabaqlayan alim; Musa Ələkbərli. Böyük alim, nəcib insan; Yusif Məmmədov. Görkəmli alim, vətənpərvər 2012 ziyalı; Yusif Seyidov. Bizim Nizami Cəfərov; Arif Əmrahoğlu. 1728. Nizami Qulu oğlu Cəfərov: biblioqrafiya = Низами Filoloq alim kimi bənzərsizliyi ilə Nizami Cəfərov yeganədir; Гулу оглу Джафаров = Nizami Qulu oglu Jafarov / AMEA, Buludxan Xəlilov. Azərbaycan filologiyasının Nizami Cəfərova Mərkəzi Elmi Kitabxana; tərt. T.Mirzəyeva; elmi red. A.Əliyeva- ehtiyacı var; Abuzər Xələfov. Dilçi alimin şöhrəti; Muxtar Kəngərli; red.: F.Hüseynova, İ.Səfərov. – Bakı: Elm, 2012. – 207, Kazımoğlu. Cavabdehlik; Enes Cansever. 50 yaşlı dostumun [1] s. – (Azərbaycanın elm və mədəniyyət xadimləri). mənə qazandırdıqları; Rövşən Babanlı. Bədii söz xiridarı; Zahid Görkəmli alim, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Xəlil. Daim cavanlaşan alim; Elşad Abdullayev. Mən onun par- müxbir üzvü, Əməkdar elm xadimi, filologiya elmləri doktoru, laq gələcəyinə inanıram; Nazir Əhmədli. Nizami Cəfərov kim- professor Nizami Qulu oğlu Cəfərovun əsərlərinin biblioqrafiyası dir?; Əkbər Qoşalı. Ürək genişliyi ilə; Rahid Ulusel. O, prob- 1985-2011-ci illəri əhatə edir. lemlərə orijinal yanaşma texnologiyası ilə seçilir; Zirəddin Qafarlı. Nizami Cəfərovu necə tanıyıram; Yunus Oğuz. Böyük 2015 alim, vicdanlı ziyalı; Məti Osmanoğlu. İctimai təfəkkürün 1729. Ələsgərov, B. Professor Nizami Cəfərovun kitab dün- tipologiyasını müəyyənləşdirən alim; Yasemin Bayer. Dile karşı yası: biblioqrafiya / Bəybala Ələsgərov; red. D.Osmanlı; Azər- sonsuz sevgi; Mübariz Məsimoğlu. Biz kimik?; Əjdər Fərzəli. baycanda Atatürk Mərkəzi; Azərb. Resp. Nobel İnformasiya Adının Şərəfini qoruyan alim; Arif Ələkbərov. Nizami Cəfəro- Mərkəzi.- Bakı: AzAtaM, Elm və təhsil, 2015. – 171, [1] s. vun vətənə sevgisi örnəkdir; Tamilla Abbasxanlı. Mənəvi dün- 1730. Həsənzadə, N. Nizami: Müasirim haqqında poema / yamızın Cahandar ağası; Akif Aşırlı. O, Azərbaycanın ideya Nəriman Həsənzadə. – Tehran: Alp, 2015. – 71 s. Ərəb generatorudur; Səfalı Nəzərli. Nizami müəllim; Məmmədəli əlifbasında Azərbaycan dilində. Mustafa. Tərəzinin hansı gözü ağırdır?; Cavanşir Yusifli. Filo- 1731. Köhnəqala, M. Nizami Cəfərovla türk dünyasına səya- loqun portreti; Tehran Əlişanoğlu. Nizami Cəfərovun ədəbiyyat hət / Murad Köhnəqala; Şəlalə Göytürk. – Bakı : AzAtaM, Elm baxışları; Aydın Xan. “Klassiklərdən müasirlərə” Türkiyə nəşri; və təhsil, 2015. – 120 s. Təyyar Salamoğlu. Ədəbi həqiqətlər axtarışında; M.Mükərrəm- Kitabda müəlliflər böyük bilim adamı N.Cəfərovun çoxisti- oğlu. Nizami Cəfərov – 50; Hüseyin Adıgözəl. Azərbaycanda qamətli elmi yaradıcılığından yalnız bir xətti, tarixin ən qədim Atatürkçülük; Azerbaycanda Atatürk Merkezi (“İl” qazetesi, Tür- dövrlərindən tutmuş bu günümüzədək uzun, mürəkkəb yol keçən

343 344 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov türkdilli xalqların şifahi və yazılı ədəbiyyatı kontekstində Azər- baycan dili, ədəbiyyatının tarixi, bugünü və gələcəyi barədə düşüncələrini təhlil etməyə çalışmışlar. Kitabın içindəkilər: Giriş; Ümumtürk dili və ədəbiyyatına Nizami Cəfərov haqqında qısa səyahət; Türk ədəbiyyatı islamdan öncə; Mifologiya və kitablarda eposçuluq; Dədə Qorqud işığında; Azərbaycan intibahı.

1732. Ulusel, R. Türkşünaslıq və azərbaycanşünaslığın dia- 1990 lektikası: professor Nizami Cəfərovun elmi yaradıcılığının anali- 1735. Həsənzadə, N. Ön söz // Cənubi Azərbaycanda ədəbi tik dəyərləndirilməsi / Rahid Ulusel; elmi red. İ.Həbibbəyli; red. dil: normalar, üslublar / N.Cəfərov. – Bakı, 1990. – S.3-6. O.Musayev, D.Osmanlı. – Bakı: AzAtaM, 2015. – 39, [1] s. Kitabda Azərbaycanın elm, mədəniyyət və siyasət xadimi, AMEA-nın müxbir üzvü, Milli Məclisin və onun Mədəniyyət 1995 Komitəsinin sədri, Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin müdiri 1736. Nizami Cəfərov // Azərbaycan yazıçıları. Ensiklopedik professor Nizami Cəfərovun türkşünaslıq və azərbaycanşünaslıq məlumat kitabı. –Bakı: NPB, 1995. – S.367-378. üzrə tədqiqatlarının əhəmiyyəti üzə çıxarılır, elmi yaradıcılığının əsas komponentləri analitik təhlilini tapır. 1999 1737. Nəbiyev, A. Dilçi, ədəbiyyatşünas, türkoloq: [ön söz] / 2017 Azad Nəbiyev // Eposdan kitaba / N.Cəfərov. – Bakı, 1999. – S.3-7. 1733. Nəğməkar, Y. Nizami demiş...: [poema] / Yusif Nəğ- məkar; red. N.Həsənzadə; [ön söz müəl. V.Yusifli]. – Bakı: 2000 Gənclik, 2017. – 167, [1] s. 1738. Cəfərov Nizami Qulu oğlu // “Kitabi-Dədə Qorqud” Ensiklopediyası. – Bakı, 2000. – Cild 2. – S.62. 2018 1739. Əlişanoğlu, T. Bir alim ömrünün tipologiyası / Tehran 1734. İsaqoğlu, V. Nizami ucalığı: Lirik poema / Vaqif İsaq- Əlişanoğlu // Professor Nizami Cəfərov (anadan olmasının qırx oğlu; red. V.Xramçaylı. – Bakı: Heroqlif, 2018. – 112 s. illiyi münasibətilə) / Tərt. ed. A.Cəfərov, A.Cəfərova; red. Poema Azərbaycanda, eləcə də türk dünyasında yetərincə H.İmanov. – Bakı, 2000. – S.24-35. tanınan və sevilən dilçi alim, tənqidçi-ədəbiyyatşünas Nizami 1740. Əlişanoğlu, T. Müzakirə / Tehran Əlişanoğlu // AEA- Cəfərovdan bəhs edir. Əsərdə Azərbaycan ziyalısının, Azərbay- nın Nizami ad. Ədəbiyyat İnstitutunun “Tarixi poetika” şöbəsində can aliminin, böyük bir şəxsiyyətin, ictimai xadimin bir çox Nizami Cəfərovun “Genezisdən tipologiyaya” və “Eposdan xarakterik xüsusiyyətləri əks olunub. kitaba” adlı kıtablarının müzakirəsi. – Bakı, 2000. – S.155-171. 1741. Mehrəliyev E. Bədbin və nikbin tənqidçi / E.Mehrəli- yev // Professor Nizami Cəfərov (anadan olmasının qırx illiyi münasibətilə) / Tərt. ed. A.Cəfərov, A.Cəfərova; red. H.İmanov. – Bakı, 2000. – S. 13-23.

345 346 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1742. Məhərrəmov, A. Təbrik / Abel Məhərrəmov // Profes- 2003 sor Nizami Cəfərov (anadan olmasının qırx illiyi münasibətilə) / 1749. Ulusel, R. Nizami Cəfərov: Etnokulturoloji araşdır- Tərt. ed. A.Cəfərov, A.Cəfərova; red. H.İmanov. – Bakı, 2000. – malardan Azərbaycanşünaslığa // Mədəniyyətlərin ipək yolu. S. 3-4. Azərbaycandan dünya məkanına / Rahid Ulusel. – Bakı, 2003. – 1743. Milli ədəbiyyat tarixi: problemlər, mulahizələr / S.33-53. Şamil Məhəmmədoğlu, Əziz Ələkbərov, Rasim Kamaloğlu, İlham Alışanov, Səadət Şıxıyeva, Qəzənfər Həmidoğlu, Füzuli 2004 Gözəlov, Cavanşir Yusifli, Nizami Cəfərov // Professor Nizami 1750. İmanov, H. Professor Nizami Cəfərovun həyat və Cəfərov (anadan olmasının qırx illiyi münasibətilə) / Tərt. ed. fəaliyyəti haqqında qısa oçerk / Həmid İmanov; Abuzər Xələfov A.Cəfərov, A.Cəfərova; red. H.İmanov. – Bakı, 2000. – S. // Nizami Cəfərov: Biblioqrafik məlumat kitabı. – Bakı, 2004. – 1744. Osmanoğlu M. Eposla kitab arasında / Məti Osmanoğ- S.10-18. lu // Professor Nizami Cəfərov (anadan olmasının qırx illiyi 1751. Məmməd, Ə. Nizami fenomeni / Əfşan Məmməd // münasibətilə) / Tərt. ed. A.Cəfərov, A.Cəfərova; red. H.İmanov. Mən görən kişilər / Ə.Məmməd. – Bakı, 2004. – S.183-196. – Bakı, 2000. – S.64-78. 1752. Ulusel, R. Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin müdiri 1745. Tehran. Struktural insan. Strukturalizm havası və Nizami Cəfərov / Rahid S.Ulusel // Heydər Əliyev və Azərbay- struktural insan / Tehran // Professor Nizami Cəfərov (anadan can, Atatürk və türk dünyası: Nizami Cəfərovun elmi araşdırma- olmasının qırx illiyi münasibətilə) / Tərt. ed. A.Cəfərov, larında / Rahid S. Ulusel. – Bakı, 2004. – S.6-27. A.Cəfərova; red. H.İmanov. – Bakı, 2000. – S.36-57. 1753. Ulusel, R. Azərbaycanşünaslıq. Elmimizin ana xətti / Yusifli V. “Genezisdən tipologiyaya” yaxud Nizami Cəfərovun Rahid S. Ulusel // Heydər Əliyev və Azərbaycan, Atatürk və türk tənqidçi dünyası / Vaqif Yusifli // Professor Nizami Cəfərov dünyası: Nizami Cəfərovun elmi araşdırmalarında / Rahid S. (anadan olmasının qırx illiyi münasibətilə) / Tərt. ed. A.Cəfərov, Ulusel. – Bakı, 2004. – S.72-104. A.Cəfərova; red. H.İmanov. – Bakı, 2000. – S.58-63. 1754. Ulusel, R. Nizami Cəfərov Atatürk və Türkiyə haqqın- da / Rahid S. Ulusel // Heydər Əliyev və Azərbaycan, Atatürk və 2002 türk dünyası: Nizami Cəfərovun elmi araşdırmalarında / Rahid S. 1746. Baxşəliyeva, G. Azərbaycanşünaslığa sanballı töhfə / Ulusel. – Bakı, 2004. – S.52-71. Gövhər Baxşəliyeva // Hamıdan ucadır millətin yeri: Məqalələr, 1755. Ulusel, R. Nizami Cəfərov Heydər Əliyev və Azərbay- müsahibələr, rəylər. – Bakı, 2002. – S.309-318. can haqqında / Rahid S. Ulusel // Heydər Əliyev və Azərbaycan, 1747. Cəfərov Nizami Qulu oğlu – Джафаров Низами Atatürk və türk dünyası: Nizami Cəfərovun elmi araşdırmalarında Гулу оглу - Djafarov Nizami Qulu oglu // Seçkilər – Bыбopы – / Rahid S. Ulusel. – Bakı, 2004. – S.28-51. Elections. – Bakı, 2002. – S.164-165. 1756. Ulusel, R. Ortaq dəyərləri, örnək mədəniyyəti, fəal 1748. Kafedranın müdirləri: Nizami Cəfərov // Dilçiliyi- siyasi strategiyası ilə türk dünyası planetin qlobal inkişafı pers- mizin məbədi: BDU-nun Ümumi dilçilik kafedrasının tarixi / Adil pektivində / Rahid S. Ulusel // Heydər Əliyev və Azərbaycan, Babayev. – Bakı, 2002. – S.164-167. Atatürk və türk dünyası: Nizami Cəfərovun elmi araşdırmalarında / Rahid S. Ulusel. – Bakı, 2004. – S.105-134.

347 348 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2005 1765. Təhsil sistemində çalışan elmlər doktorları. Nizami 1757. Cəfərov Nizami Qulu oğlu // Azərbaycan Milli Elmlər Qulu oğlu Cəfərov // Azərbaycanın elmi elitası: Elmlər doktorla- Akademiyasının üzvləri haqqında məlumat kitabı / Tərt. ed. rı: məlumat kitabçası / Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi; A.Əsədova; red. M.Kərimov. – Cild 2: Humanitar və İctimai layih. rəhb. və ön söz M.Mərdanov. – Bakı, 2011. – S.140. Elmlər Bölməsi üzrə müxbir üzvlər. – Bakı, 2005. – S.333-336. 2012 2009 1766. Kamal, R. Hüseyn Arif ekosofiyası: evin dərki: 1758. Nizami Cəfərov: ensiklopedik məlumat // Azərbaycan Nizami Cəfərova / Rüstəm Kamal // Sözü işığa danışdım (məqa- Respublikasının Milli Məclisi / Məsul red. O.Əsədov. – Cild: lələr, esselər, resenziyalar, etüdlər) / R.Kamal. – Bakı, 2012. – Üçüncü çağırış. – Bakı, 2009. – 154, [2] s. S.52-77.

2010 2013 1759. Orucov, H. Gözəl oğlan həm də, böyük istedad sahi- 1767. Salamoğlu, T. Nizami Cəfərov // Ədəbi tənqid tarixinə biymiş // Hidayət / N.Cəfərov. – Bakı, 2010. – S.36-38. dair portret oçerklər / T.Salamoğlu. – Bakı, 2013. – S.315-328.

2011 2015 1760. Çobanov, M. “Azərbaycanşünaslığın əsasları” fənni- 1768. Paşayev, Q. AMEA-nın müxbir üzvü, professor nin öyrənilməsi həyatın tələbidir: Nizami Cəfərovun “Azərbay- Nizami Cəfərova məktub / Qəzənfər Paşayev // Ədəbi məktublar. canşünaslığa giriş” kitabı haqqında / Mədəd Çobanov // Ədəbi – Bakı, 2015. – S.135-138. düşüncələr / M.Çobanov. – Cild 1. – Bakı, 2011. – S.351-355. 1761. Çobanov, M. Genezisdən tipologiyaya: Nizami Cəfər- ovun eyniadlı kitabı haqqında / Mədəd Çobanov // Ədəbi düşün- cələr / M.Çobanov. – Cild 1. – Bakı, 2011. – S.360-361. 1762. Çobanov, M. Türkologiyanın yeni nailiyyəti: Nizami Cəfərovun “Qədim türk ədəbiyyatı” kitabı haqqında / Mədəd Çobanov // Ədəbi düşüncələr / M.Çobanov. – Cild 1. – Bakı, 2011. – S.356-350. 1763. Salamoğlu, T. Nizami Cəfərov // Ədəbi tənqid tarixinə dair portret oçerklər / T.Salamoğlu. – Bakı, 2011. – S.247-260. 1764. Şəmsizadə, N. Seçilmiş əsərləri: 3 cilddə / Nizaməddin Şəmsizadə. – Cild 3. – Bakı, 2011. – 498 s. Kitabda N.Cəfərovun Hidayətin “Zirvə cığırı” kitabına həsr edilmiş “Cığırlar hara aparır” resenziyasına isnadlar verilmişdir [S.305-306].

349 350 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1776. Həmidoğlu, Q. Milli ədəbiyyat tarixi: [N.Cəfərovun “Füzulidən Vaqifə qədər” kitabının müzakirəsi haqqında] / Qəzənfər Həmidoğlu // Ulduz. – 1992. – № 3-4. – S.60. Məcmuələrdə və dövri mətbuatda 1777. Kamaloğlu, R. Milli ədəbiyyat tarixi: [N.Cəfərovun dərc edilmiş məqalələr “Füzulidən Vaqifə qədər” kitabının müzakirəsi haqqında] / Rasim Kamaloğlu // Ulduz. – 1992. – № 3-4. – S.56. 1981 1778. Məmməd oğlu, Ş. Milli ədəbiyyat tarixi: [N.Cəfərovun 1769. Hacıyev, V. Tədqiqatçı tələbə / V.Hacıyev // Azərbay- “Füzulidən Vaqifə qədər” kitabının müzakirəsi haqqında] / Şamil can gəncləri. – 1981. – 10 sentyabr. Məmməd oğlu // Ulduz. – 1992. – № 3-4. – S.52-54. 1779. Milli ədəbiyyat tarixi: [N.Cəfərovun “Füzulidən 1991 Vaqifə qədər” kitabının müzakirəsi haqqında] // Ulduz. – 1992. – 1770. Əlioğlu, E. Bədbin və nikbin tənqidçi / Elçin Əlioğlu // № 3-4. – S.52-63. Azərbaycan gəncləri. – 1991. – 21 noyabr. 1780. Şıxıyeva, S. Milli ədəbiyyat tarixi: [N.Cəfərovun “Fü- 1771. Fərzəli, Ə. Azadlıq dilində danışaq: [professor Nizami zulidən Vaqifə qədər” kitabının müzakirəsi haqqında] / Səadət Cəfərovun “Cənubi Azərbaycanda ədəbi dil: Normalar, üslublar” Şıxıyeva // Ulduz. – 1992. – № 3-4. – S.59. kitabı haqqında] / Əjdər Fərzəli // Azərbaycan gəncləri. – 1991. – 1781. Yusifli, C. Milli ədəbiyyat tarixi: [N.Cəfərovun “Füzu- 12 sentyabr. lidən Vaqifə qədər” kitabının müzakirəsi haqqında] / Cavanşir 1772. Nemət, K. Bir dilin iki təzahürü: [professor Nizami Yusifli // Ulduz. – 1992. – № 3-4. – S.61-62. Cəfərovun “Cənubi Azərbaycanda ədəbi dil: Normalar, üslublar” kitabı haqqında] / Kəmalə Nemət // Ədəbiyyat qəzeti. – 1991. – 1993 20 sentyabr. 1782. Əlişanoğlu, T. Füzulidən Vaqifə qədər: [N.Cəfərovun 1773. Seyidov, Y. Vətənimiz də bir, dilimiz də bir: [professor eyniadlı kıtabı haqqında] / Tehran Əlişanoğlu // Elm. – 1993. – 5, Nizami Cəfərovun “Cənubi Azərbaycanda ədəbi dil: Normalar, 19 fevral. üslublar” kitabı haqqında] / Yusif Seyidov // Azərbaycan müəlli- mi. – 1991. – 5 aprel. 1994 1783. İsmayıllı, Ə. Dolan, kəfkirim, dolan: [N.Cəfərovun 1992 Manaf Süleymanova həsr etdiyi eyniadlı kitabı haqqında] / Əzim 1774. Alışanov, İ. Milli ədəbiyyat tarixi: [N.Cəfərovun “Fü- İsmayıllı // Ədəbiyyat qəzeti. – 1994. –20 may. – S.2. zulidən Vaqifə qədər” kitabının müzakirəsi haqqında] / İlham Alışanov // Ulduz. – 1992. – № 3-4. – S.57-58. 1996 1775. Ələkbərov, Ə. Milli ədəbiyyat tarixi: [N.Cəfərovun 1784. Əlişanoğlu, T. Bəxtiyar dünyası: [N.Cəfərovun “Bəxti- “Füzulidən Vaqifə qədər” kitabının müzakirəsi haqqında] / Əziz yar Vahabzadə” kitabı haqqında] / Tehran Əlişanoğlu // Ədəbiy- Ələkbərov // Ulduz. – 1992. – № 3-4. – S.55. yat qəzeti. – 1996. – 6 sentyabr. – S.7.

351 352 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1785. Əlişanoğlu, T. Konsepsion: [məqalədə N.Cəfərovun 1795. Osmanoğlu, M. Eposla kitab arasında: [N.Cəfərovun fikirlərinə aydınlıq gətirilir] / Tehran Əlişanoğlu // Press-Fakt. – son illərdə nəşr olunmuş kitabları haqqında] / Məti Osmanoğlu // 1996. – 1-7 mart. Yeni Azərbaycan - 1999. – 23 dekabr. – S.5; Ulduz. – 1999. – 1786. Rzayeva, V. Narahat ehtiraslar, müdrik fikirlər şairi: № 11-12. – S.11-12. [N.Cəfərovun “Bəxtiyar Vahabzadə” kitabı haqqında] / Vəfa 1796. Tehran. Struktal insan: [professor N.Cəfərovun 40 Rzayeva // Yeni Azərbaycan. – 1996. – 6 noyabr. illik yubileyi münasibətilə] / Tehran // Ekspres. – 1999. – 11 iyul. 1797. Yığıncaq keçirilmişdir: [N.Cəfərovun yubiley gecəsi 1998 haqqında] // Azərbaycan. – 1999. – 10 oktyabr. 1787. Babaşova, S. Azərbaycanşünaslığa sanballı töhfə: 1798. Yubilyarlar: Nizami Cəfərov gəncliyini itirdi: [profes- [professor N.Cəfərovun “Azərbaycanşünaslığa giriş” əsəri haq- sor N.Cəfərovun 40 illik yubileyi münasibətilə] // Bakı Univer- qında] / S.Babaşova // Azərbaycan. – 1998. – 21 mart. siteti. – 1999. – 26 oktyabr. 1788. Fərəcullayev, F. “Türk dünyası: xaos və kosmos”: 1799. Yusifli, V. “Genezisdən tipologiyaya” yaxud Nizami [N.Cəfərovun eyniadlı kitabı haqqında] / F.Fərəcullayev // Xalq Cəfərovun tənqidçi dünyası / Vaqif Yusifli // Ekspress. – 1999. – qəzeti. – 1998. – 27 may. – S.8. 11 iyun. 1789. Yoloğlu, G. “Türk dünyası: xaos və kosmos”: [N.Cə- fərovun eyniadlı kitabı haqqında] / Güllü Yoloğlu // Ədəbiyyat 2000 qəzeti. – 1998. – 15 may. – S.7. 1800. Bayramoğlu, A. Bir alimin ömrünün səhifələri: “Pro-

fessor Nizami Cəfərov (anadan olmasının qırx illiyi münasibəti- 1999 lə)” kitabı haqqında / Alxan Bayramoğlu // Ədəbiyyat qəzeti. – Nizami Cəfərov – 40 2000. – 15 sentyabr. 1790. Aydınqızı, A. Professor Nizami Cəfərova açıq təbrik 1801. Professor Nizami Cəfərov // Respublika. – 2000. – 5 məktubu / Aytən Aydınqızı // Dil və ədəbiyyat: nəzəri, elmi, sentyabr. metodiki jurnal. – 1999. – № 3. – S.153-155. 1802. Rzayev, H. BDU MM-də yetərincə təmsil olunacaq: 1791. Çobanov, M. Genezisdən tipologiyaya: [N.Cəfərovun Universitetdən 14 deputatın seçilməsi bu ali məktəb üçün böyük eyniadlı kitabı haqqında] / Mədəd Çobanov // Şərqin səsi. – 1999. fəxrdir / H.Rzayev // Bakı Universiteti. – 2000. – 6 dekabr. – № 21, oktyabr. 1792. Dastanın daha bir tədqiqi: [N.Cəfərovun “Kitabi- 2001 Dədə Qorqud”da islama keçidin poetikası” kitabının çapdan 1803. N.Q.Cəfərovun Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin çıxması haqqında] // Azərbaycan. – 1999. – 22 iyun. – S.5. müdiri təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası 1793. Əlişanoğlu, T. Bir alim ömrünün tipologiyası / Tehran Prezidentinin Sərəncamı // Azərbaycan. – 2001. – 5 iyul. – S.1. Əlişanoğlu // Ədəbiyyat qəzeti. – 1999. – 24 sentyabr. ______1794. Nizami Cəfərov 40: Axtarış // Azərbaycan Aspirantlar 1804. Bayramoglu, A. Azərbaycanşünaslıq məsələləri və Gənc Tədqiqatçılar Cəmiyyətinin Bülleteni. – 1999. – № 7. – [N.Cəfərovun eyniadlı əsəri haqqında] / Alxan Bayramoglu // S.23-24. Respublika. – 2001. – 20 oktyabr. – S.8.

353 354 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1805. Cəfərov Nizami Qulu oğlu: Təbriklər: [AMEA-nın Respublikası Prezidentinin Sərəncamı // AzAtaM: bülleten. – müxbir üzvü seçilməsi münasibətilə] // Bakı Universitetinin Xə- 2002. – S.6. bərləri: Humanitar elmlər seriyası. – 2001. – № 2. – S.127-128. ______1806. Əliyev, F. Azərbaycanşünaslıqda turklüyün mövqeyi: Bu, professor Nizami Cəfərovun yaradıcılığının əsas qayəsidir: 1815. “Azərbaycanşünaslığa giriş” elmimizdə yeni mərhə- [“Azərbaycanşünaslıq məsələləri” adlı kitabı haqqında] / F.Əliyev, lə: [eyniadlı kitabın təqdimatı haqqında] // Ədəbiyyat qəzeti. – T.Quliyev // Yeni Azərbaycan. – 2001. – 14 aprel. – S.6. 2002. – 22 noyabr. 1807. Əsgərli, Ə. Azərbaycan mədəniyyəti: Problemlər, mü- 1816. Qədimoğlu, A. Azərbaycanşünaslıq elminə dəyərli lahizələr: N.Cəfərovun “Azərbaycan mədəniyyəti məsələləri” töhfə / A.Qədimoğlu // Yeni Azərbaycan. – 2002. – 19 noyabr. kitabı haqqında / Əlizadə Əsgərli, Elşad Həsənli // Azərbaycan.- 1817. Məhərrəmli, Z. Həyatın burulğanından keçən yazıçı: 2001. – 16 fevral. – S.3. [N.Cəfərovun “Gülhüseyn Hüseynoğlu” kitabı haqqında] / Zemfi- 1808. Əsgərli, Ə. Etnogeniz: dil və mədəniyyəti: [N.Cəfərov- ra Məhərrəmli // Bakı. – 2002. – 13-19 dekabr. un “Azərbaycanşünaslıq məsələləri” adlı kitabı haqqında] / Əliza- 1818. Nizami Qulu oğlu Cəfərov // AzAtaM: bülleten. – də Əsgərli, E.Həsənli // Ədəbiyyat qəzeti. – 2001. – 6 iyun. 2002. – S.27-28. 1809. İsgəndərzadə, E. Cəfərov Nizami Qulu oğlu / Elçin İs- 1819. Ulusel, R. Azərbaycanşünaslığa giriş: Milli ideologiya- gəndərzadə // Azərbaycanın 100 görkəmli alimi / E.İsgəndərzadə; mıza elmi baxış / Rahid Ulusel // Dirçəliş – XXI əsr. – 2002. – № 58. – S.182-185. red. A.İsgəndərova; Vektor Beynəlxalq Elmi Mərkəzi. – Bakı, 1820. Ulusel, R. Azərbaycanşünaslıq – elmimizin ana xətti: 2001. – S.53-54. Professor Nizami Cəfərovun “Azərbaycanşünaslığa giriş” əsəri 1810. Nizami Qulu oğlu Cəfərov Azərbaycan MEA-nın haqqında / Rahid Ulusel // Ulutürklük. Qloballaşma çağında milli müxbir üzvüdür // Bakı Universiteti. – 2001. – 7 avqust. özünüdərketmə və geostrategiya. – Bakı, 2002. – S.51-74; Yeni 1811. Novruzov, T. Ədəbiyyatın və ədəbiyyatşünaslığın prob- Azərbaycan. – 2002. – 9-10 oktyabr. lemləri: [N.Cəfərovun “Klassiklərdən müasirlərə” kitabı haqqında] / Tərlan Novruzov // Xalq qəzeti. – 2001. – 24 oktyabr. –S.4. 2003 1812. “Prometey” jurnalının professor Nizami Cəfərovun 1821. Baxşəliyeva, G. Azərbaycanşünaslığa sanballı töhfə: AMEA-nın müxbir üzvü seçilməsi münasibətilə təbriki // [N.Cəfərovun “Azərbaycanşünaslığa giriş” əsəri haqqında / Göv- Prometey. – 2001. – № 4. – S.21. hər Baxşəliyeva // Azərbaycan. – 2003. – 26 fevral. 1813. Rzayev, H. Azərbaycan MEA-ya seçkilər: BDU-dan 3 1822. Böyük dövlət adamı: [Heydər Əliyev haqqında Türki- həqiqi, 12 müxbir üzv seçilmişdir / H.Rzayev // Bakı Universiteti. yədə nəşr olunan “Heydər Əliyev – Böyük dövlət adamı” kitabın- – 2001. – 18 oktyabr. da professor N.Cəfərovun “Azərbaycanın Heydər Əliyevi. Heydər Əliyevin Azərbaycanı” məqaləsi haqqında] // Yeni Azər- 2002 baycan. – 2003. – 18 iyul. 1814. Nizami Qulu oğlu Cəfərovun Azərbaycanda Ata- 1823. Çobanov, M. “Azərbaycanşünaslığın əsasları” fənni- türk Mərkəzinin müdiri təyin edilməsi haqqında Azərbaycan nin öyrənilməsi həyatın tələbidir: [N.Cəfərovun “Azərbaycanşü-

355 356 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov naslığa giriş” kitabı haqqında] / Mədəd Çobanov // Şərqin səsi. – 1832. N.Cəfərovun yaradıcılığı milli təəssübkeşliyin təza- 2003. – № 8, mart. hürüdür: BDU nəşriyyatı alimin biblioqrafik məlumat kitabını 1824. Xəlilov, S. Dilin fəlsəfəsi və fəlsəfənin dili: Ferdinand nəşr edib // Yeni Azərbaycan. – 2004. – 5 yanvar. – S.6. de Sossürün “Ümumi dilçilik kursu” əsərinin tərcüməsi haqqında 1833. Nəbiyev, A. Qiymətli tədqiqat əsəri: [N.Cəfərovun / S.Xəlilov // Fəlsəfə və sosial-siyasi elmlər. – 2003. – № 3-4. – “Qədim türk ədəbiyyatı” kitabı haqqında] / Azad Nəbiyev // S.133-137. Azərbaycan. – 2004. – 16 iyul. – S.6. 1825. Nəzərli, S. Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi Türkiyə 1834. Türkiyə Parlamentinin yaradılmasından 84 il ötür. Atatürk Mərkəzində üç kitabın təqdimatı keçirildi: Tədbiri mətbuatında: [məqalədə AzAtaM-ın rəhbəri, millət vəkili, profes- Atatürk Mərkəzinin direktoru Nizami Cəfərov açmışdır // Yeni sor N.Cəfərovun Türkiyədə çap olunmuş məqaləsindən və aldığı Müsavat. – 2004. – 23 aprel. – S.8; Şərq. – 2004. 23 aprel. –S.2. mükafatdan bəhs olunur] / Səfalı Nəzərli // Yeni Azərbaycan. – 2003. – 3 iyul. 2005 1826. Nizami Cəfərov “Folklor haqqında” Azərbaycan 1835. Azərbaycançılıq ideologiyası, azərbaycanşünaslıq Respublikasının Qanun layihəsinin hazırlanması təklifi ilə elmidir: [N.Cəfərovun “Azərbaycanşünaslığın əsasları” kitabı çıxış edib // Yeni Azərbaycan. – 2003. – 22 may. – S.2. haqqında] // Azərbaycan. – 2005. – 24 iyun. – S.7. 1827. Seyidov, Y. Ferdinand de Sössür Azərbaycan dilində: 1836. Rzalı, R. Həmkarımızın oxucularla növbəti görüşü: Professor Nizami Cəfərovun tərcümə etdiyi Ferdinand de Sössü- [D.Osmanoğlunun N.Cəfərovun yaradıcılığından bəhs edən “Ni- rün “Ümumi dilçilik kursu” əsəri haqqında / Yusif Seyidov; zami Cəfərov” kitabı haqqında] / R.Rzalı // Azərbaycan. – 2005. H.Əsgərov // Yeni Azərbaycan. – 2003. – 27 avqust. – 5 may. – S.7. 1837. Seyidov, T. Türkoloq: Professor Nizami Cəfərov – 2004 ictimai-siyasi portreti / Tofiq Seyidov // Azad Azərbaycan. – 1828. Çobanov, M. Türkologiyanın yeni nailiyyətləri: 2005. – 20 aprel. [N.Cəfərovun “Qədim türk ədəbiyyatı” kitabı haqqında] / Mədəd 1838. Yusifli, V. Klassiklərdən müasirlərə, yaxud bir tənqidçi obrazı / Vaqif Yusifli // Azərbaycan. – 2005 № 2. – S.175-179. Çobanov // Plahet pres. – 2004. – № 8, 1 iyun. – S.2. . – 1829. Çobanov, M. Yeni nəşrlər. Klassik dilçilik əsərinin 2006 klassik tərcüməsi: [professor N.Cəfərovun Ferdinand de Sossürün 1839. Əlişanoğlu, T. Azərbaycanşünaslığın əsasları: [N.Cə- “Ümumi dilçilik kursu” əsərinin tərcüməsi haqqında] / Mədəd fərovun “Azərbaycanşünaslığa giriş” kitabı haqqında] / Tehran Çobanov // Şərqin səsi. – 2004. – 17 mart. Əlişanoğlu // Tənqid-net. – 2006. – № 1. 1830. Həsənzadə, N. Sən də Nizamidən bizə yadigar: [pro- 1840. Yusifli, C. Filoloq / Cavanşir Yusifli // 525-ci qəzet. – fessor N.Cəfərovun anadan olmasının 40 illiyi münasibətilə yazıl- 2006. – 2 avqust. – S.7. mış şeir] / Nəriman Həsənzadə // Dəli Kür. – 2004. 1831. Qasımlı, D. Nizami Cəfərov: ictimai xadim, mütəfək- 2007 kir alim, pedaqoq / D.Qasımlı // Yeni Azərbaycan. – 2004. – 21 1841. Aydın Xan. “Klassiklərdən müasirlərə”: Türkiyə nəşri: sentyabr. – S.5. AMEA-nın müxbir üzvü, professor Nizami Cəfərovun Türkiyədə

357 358 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

çap olunmuş “Klassiklərdən çağdaşlara” kitabının təqdimatı 2009 keçirildi / Aydın Xan // Ədəbiyyat. – 2007. – 19 yanvar. – S.4. Nizami Cəfərov – 50 1842. Bayer, Y. Ön söz yerinə tərcüməçinin qeydləri: “Klas- siklərdən müasirlərə” kitabını türkcəyə çevirən müəllifin ürək 1850. Abbasxanlı, T. Mənəvi dünyamızın Cahandar ağası. sözləri / Yasəmin Bayer // Ədəbiyyat qəzeti. – 2007. – 19 Onun bütün varlığı azadlıq üzərində köklənib / Tamilla Abbas- yanvar. – S.4. xanlı // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.42-46. 1843. Əlişanoğlu, T. Bir dəfə yazılan yazı: Rüstəm Kamalın 1851. Abdullayev, E. Fikirlərində qəti olan alim / Elşad “Nizami Cəfərov, yaxud bir təfəkkürün poetikası” kitabına dair / Abdullayev // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.25. Tehran Əlişanoğlu // Tənqid net. – 2007. – № 2 (4). 1852. Axundov, A. Nizami Cəfərov – 50 / Ağamusa 1844. Əlişanoğlu, T. Milli filoloji Azərbaycan ədəbiyyatını Axundov // Ədəbiyyat qəzeti.- 2009. – 18 sentyabr. – S.5. tanıdır: [N.Cəfərovun “Klassiklərdən müasirlərə” kitabının türk 1853. Amil, A. Elmin və elin adamı / Avey Amil // Şəxsiy- dilində nəşri haqqında] / Tehran Əlişanoğlu // Tənqid-net. – yət. – 2009. – № 2. – S.40-41. 2007. – № 1 (3). 1854. Anar. Mübahisədən başlayan dostluq. Bir il əvvəl yazı- 1845. Qurbanov, A. Türklərin mənəvi birliyi zamanın tələbi- lan yazı / Anar // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.14-17. dir: “Türk xalqları ədəbiyyatı”: N.Cəfərovun eyniadlı kitabı haq- 1855. Anar. Bir il sonra yazılası yazı: Nizami Cəfərov – 50 / qında / A.Qurbanov // Respublika. – 2007. – 10 iyun. – S.6. Anar // Ədəbiyyat qəzeti.- 2009. – 18 sentyabr. – S.5.

2008 1856. Aşırlı, A. Jurnalistlərin yaxın dostu. O, Azərbaycanın 1846. Əmənullayev, İ. “Türk xalqları ədəbiyyatı” kitabının ideya generatorudur / Akif Aşırlı // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – təqdimat mərasimi / İsaq Əmənullayev // Xalq qəzeti. – 2008. – S.30-31. 27 may. – S.11. 1857. Azəri, S. Erkən kamillik: Nizami Cəfərovun 50 yaşına 1847. Həsənzadə, N. Gəlin birlikdə düşünək: [Rüstəm / Sabir Azəri // 525-ci qəzet. – 2009. – 17 sentyabr. – S.7. İbrahimbəyov və Nizami Cəfərov arasında baş verən gərginlik 1858. Barat, V. Nizamiləşmək yaxud Cəfərov Nizamidən haqqında] / N.Həsənzadə // 525-ci qəzet. – 2008. – 6 dekabr. – Nizami Cəfərova qədər / Barat Vüsal // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. S.21. – S.20-24. 1848. Qoşalı, Ə. Yunus Oğuza açıq məktub: [Atatürk Mər- 1859. Budaqov, B. Görkəmli elm xadimi / Budaq Budaqov // kəzində keçirilən Yunus Oğuzun “Nadir Şah” əsərinin təqdima- Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.47. tından bəhs edən məqalədə müəllifin N.Cəfərov haqqında fikirləri 1860. Əhmədli, S. Dövrümüzün canlı ensiklopediyası / Sala- də verilmişdir] / Əhməd Qoşalı // Olaylar. – 2008. – 29 noyabr-1 tın Əhmədli // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.56. dekabr. – S.6. 1861. Əhmədov, T. Bizim ilk tanışlığımız dostluğa çevrildi / 1849. Ulusel, R. Mədəniyyətimiz milli özünüdərk işığında Tağı Əhmədov // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.39. [Nizami Cəfərovun “Seçilmiş əsərləri”nin beşcildliyi haqqında] / 1862. Əlişanoğlu, T. Nizami Cəfərovun ədəbiyyat baxışları: Rahid Ulusel // Azərbaycan. – 2008. – № 8. – S.178-183. Beşcildliyin 2-ci cildini oxuyarkən / Tehran Əlişanoğlu // 525-ci qəzet. – 2009. – 5 noyabr. – S.7.

359 360 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1863. Fərzəli, Ə. Adının şərəfini qoruyan alim / Əjdər 1876. Qarayeva, H. Ucalığa gedən yolda / Hicran Qarayeva Fərzəli // 525-ci qəzet; Olaylar. – 2009. – 17-19 oktyabr. – S.13. // Azərbaycan müəllimi. – 2009. – 25 sentyabr. – S.6; Azad Azər- 1864. Hacıyev, T. O, istedad sahibidir / Tofiq Hacıyev // baycan. – 2009. – 8 noyabr. – S.7. Ədəbiyyat qəzeti. – 2009. – 18 sentyabr. – S.5. 1877. Məhəmmədəli, M. Saray şüşədəki cin deyil: [Saray 1865. Hacıyev, T. Riyazi-analitik təfəkkür sahibi. “Nizami ədəbiyyatı haqqında Nizami Cəfərov, Zəlimxan Yaqub və Aqil mənim tələbəmdir” deməyə sıxılıram // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. Abbasın fikirləri] / Mustafa Məhəmmədli // Ədalət.- 2009. – 10 – S.36-37. aprel. – S.6. 1866. Həbibbəyli, İ. Çağdaş elmi-ictimai fikrimizin Nizamisi 1878. Məhərrəmov, A. Görkəmli alim, böyük ziyalı Nizami / İsa Həbibbəyli // 525-ci qəzet. – 2009. – 21 oktyabr. – S.7. Cəfərov – 50 /Abel Məhərrəmov // Ədəbiyyat qəzeti; Şəxsiyyət. – 1867. Həsənzadə, N. Poemadan parçalar / Nəriman Həsənza- 2009. – № 2. – S.18-19. də // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.32-34. 1879. Məmmədov, Y. Milli ruhun övladı / Y.Məmmədov // 1868. Hüseynov, Ç. Nizami Cəfərov MQU-da oxusaydı, ona Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.29. “iki” yazardım" / Çingiz Hüseynov // Bizim yol. – 2009. – 20 1880. Mikayıloğlu, R. Mən təbiət etibarilə müəlliməm. aprel. – S.5. Nizami Cəfərov: Təhqiramiz söz deməklə insanı yüksəltmək olmaz / Ramiz Mikayıloğlu // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.57-63. 1869. Xələfli, Ə.R. Fikrin hökmdarı, düşüncənin hakimi, 1881. Musayev, O. Müəllimlərimiz yanılmadılar. Nizami yaxud “Klassiklərdən müasirlərə” körpü / Əli Rza Xələfli // Cəfərov sufizmi çox sevir, lakin onun öz təriqəti var / Osman Kredo. – 2009. – 10 yanvar. Musayev // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.50-51. 1870. İmanov, H. Kimliyini və bu dünyada nə axtardığını 1882. Mükərrəmoğlu, M. Nizami Cəfərov – 50 / M.Mükər- yaxşı bilən adam / Həmid İmanov // Xalq qəzeti. – 2009. – 25 rəmoğlu // Xalq qəzeti. – 2009. – 15 avqust. – S.4. sentyabr. – S.9. 1883. Namazov, Q. Qələmdaşlarını qabaqlayan alim / Qara 1871. İmanov, H. Mən kiməm və bu dünyada nə axtarıram. Namazov // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.35. Kimliyini xalq bilir, axtarış isə sonsuzdur / Həmid İmanov // 1884. Nizami Cəfərov – 50 // “Dəli Kür” qəzetinin xüsusi Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.26-28. buraxılışı. – 2009. – 21 sentyabr. 1872. İmranqızı, İ. Dünyanın çırağı alimdir. Bu çırağın işı- 1885. Nizami Cəfərov – 50: Millət vəkili barədə daha bir ğında yazılan kitablar / İradə İmranqızı // Şəxsiyyət. – 2009. – № kitab işıq üzü görüb // Olaylar. – 2009. – 14 iyul. – S.16. 2. – S.52-55. 1886. Nizami Cəfərov – 50: Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin 1873. İncəyurd, R. Köhnə kişi. Onunla oturub-duranda duru- təbriki // Ədəbiyyat qəzeti.- 2009. – 18 sentyabr. – S.5. lursan / Rəfail İncəyurd // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.48-49. 1887. Orucov, H. O, əlində qələm olmayanda da işləyir / 1874. İsgəndər, C. Harda Azərbaycan dərdi var, Nizami Hidayət Orucov // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.38. Cəfərov ordadır / Cümşüd İsgəndər // Mən onu belə tanıyıram: ön 1888. Osmanlı, D. Sən bir Nizamiydin, bir vətən oldun: Xalq söz / C.İsgəndər // Şəxsiyyət. – 2009. – № 2. – S.3. şairi N.Həsənzadənin Nizami Cəfərova həsr olunmuş kitabı haq- 1875. Kazımoğlu, M. Cavabdehlik / Muxtar Kazımoğlu // qında / Dəyanət Osmanlı // Ədəbiyyat qəzeti.- 2009. – 2 oktyabr. 525-ci qəzet. – 2009. – 14 aprel. – S.6-7. – S.5.

361 362 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1889. Şükürov, Ə. Mədəniyyətlərin ipək yolu: [Atatürk 1900. Xəlilzadə, F. Sazlı-sözlü bölgənin sədası: Yeni nəşrlər: Mərkəzində “Azərbaycanın dünya birliyinə inteqrasiyası: Mədə- Xalq şairi Nəriman Həsənzadə və Nizami Cəfərovun rəyləri əsa- niyyətlərin İpək Yolu” mövzusunda konfrans keçirilmişdir] // sında Salatın Əhmədli və Barat Vüsalın tərtib etdiyi poeziya anto- Respublika. – 2009. – 2 iyun. – S. 6. logiyası haqqında / Flora Xəlilzadə // Azərbaycan. – 2010. – 23 1890. Tofiqqızı, J. 50 yüzün yarısıdır. Gələn bəzirgandır, ge- dekabr. – S.7. dən xocadır / Jalə Tofiqqızı // Şəxsiyyət. – 2009 - № 2. – S.4-11. 1901. Quliyev, Ə. Elmiliklə kütləviliyin vəhdəti: Dilimiz – 1891. Vəfalı, A. Nizami Cəfərov – 50 / Ayaz Vəfalı // diriliyimiz: Akademik Nizami Cəfərovun “Bir dilçinin xatirələri” Ədəbiyyat qəzeti.-2009. – 18 sentyabr. – S.5. kitabı haqqında / Əbülfəz Quliyev // Ədəbiyyat. – 2010. – 24 1892. Yaqub, Z. Şeir: Nizami Cəfərova həsr edilmişdir / dekabr. – S.1, 2. Zəlimxan Yaqub // Ədəbiyyat qəzeti.- 2009. – 18 sentyabr. – S.5. 1902. Mehdiyeva, S. Professor Nizami Cəfərov və Azər- baycanşünaslıq / Sevil Mehdiyeva // Kredo. – 2010. – 9 ok- 2010 tyabr. – S.5-6. 1893. Axundlu, Y. Professor Nizami Cəfərova açıq məktub / 1903. Məhərrəmli, Q. 1 Avqust Azərbaycan dili və əlifbası günüdür: Dilin canlı yaddaşı: Professor Nizami Cəfərovun portret Yavuz Axundlu // 525-ci qəzet. – 2010. – 17 iyul. – S.18-19. cizgiləri və filoloji araşdırmaları haqqında qeydlər / Qulu Məhər- 1894. Bir dilçinin xatirələri: [Əməkdar elm xadimi Nizami rəmli // 525-ci qəzet. – 2010. – 31 iyul. – S.18. Cəfərovun eyniadlı kitabı barədə] // Həftə içi.- 2010. – 23-25/23- 1904. Musayev, O. Nizami Cərəfov və türkçülüyün ictimai 29 oktyabr. – S.2. düşüncəyə çevrilməsi / Osman Musayev, Dəyanət Osmanlı // 1895. Cəmil, A. Bir dünyan var – türk dünyası: [şeir] / Adil AzAtaM: bülleten. – 2010. – № 1. – S.40-56. Cəmil // Azərbaycan. – 2010. – № 1. – S.53-57. 1905. Salamoğlu, T. Ədəbi həqiqətlər axtarışında: Niza- 1896. Əbdülrəhmanlı, N. Şəxsiyyət və yaradıcılıq fenomeni mi Cəfərovun elmi yaradıcılığında klassik Azərbaycan ədəbiyyatı haqqında monoqrafiya: Sabir Bəşirovun “Nizami Cəfərov: şəx- məsələləri / Təyyar Salamoğlu // Xalq qəzeti. – 2010. – 12 siyyət və yaradıcılıq fenomeni” monoqrafiyası haqqında / Nəri- yanvar. – S.6. man Əbdülrəhmanlı // 525-ci qəzet. – 2010. – 22 oktyabr. – S.7. 1906. Tağısoy, N. Nizami Cəfərov və türk xalqları ədəbiyya- 1897. Həkimova, N. Ömrün 51-ci payızı: Nizami Cəfərov tının inkişaf problemləri / Nizami Tağısoy // Ulduz. – 2010. – № təkcə Azərbaycanımıza yox, həm də türk dünyasına lazım olan 4. – S.46-49. bir şəxsiyyətdir / Nübar Həkimova // Kaspi. – 2010. – 21 1907. Zeynallı, C. Qalstuksuz professorun mühazirəsi: Ham- sentyabr. – S.11. sun, Neruda və cənab Cəfərov / Cavid Zeynallı // 525-ci qəzet. – 1898. Xələfli, Ə.R. Fikrin hökmdarı, düşüncənin hakimi, 2010. – 9 oktyabr. – S.15. yaxud “Klassiklərdən müasirlərə” körpü / Əli Rza Xələfli // AzAtaM: bülleten. – 2010. – № 2. – S.51-57. 2011 1899. Xələfli, Ə.R. Türkün boy ucalığı: İsmayıl Kazımovun 1908. Kəngərli, Q. Bişkekdə “İlham Əliyev Azərbaycanın “Nizami Cəfərov və Azərbaycan türkçülük düşüncəsi” adlı kitabı yeni milli lideridir” çoxcildliyinin birinci cildi rus dilində çap haqqında / Əli Rza Xələfli // Kredo. – 2010. – 29 may. – S.2. olunmuşdur: [kitabın tərtibçisi Nüsrət Məmmədov, baş məsləhət-

363 364 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

çi Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri, AMEA-nın Azərbaycan. – 2014. – 9 dekabr. – S.6; Kredo. – 2014. – 19 müxbir üzvü Nizami Cəfərovdur] / Qulu Kəngərli // Azərbaycan. dekabr. – S.3. –2011. – 19 yanvar. – S.6. 1917. Xalq şairi Zəlimxan Yaqub haqqında yeni kitab: [N.Cəfərovun Xalq şairi Zəlimxan Yaqub haqqında kitabı işıq 2012 üzü görüb] // 525-ci qəzet. – 2014. – 12 fevral. – S.7. 1909. Oktay. Molla Nəsrəddinçilərin ədəbiyyata dəxli: 1918. Məcidov, B. Ana dilini bilməyən şəxsiyyət yaxşı vətən- [N.Cəfərovun “Molla Nəsrəddin” haqqında dediklərinə mütəxəs- daş ola bilməz: [mövzü ilə bağlı millət vəkili N.Cəfərov, aktyor sislərin fikirləri] / Oktay // Xalq cəbhəsi.- 2012. – 20 iyul. – S.13. B.Bağırzadə, professor Q.Məhərrəmli və Xalq şairi Fikrət Qocanın fikirləri] / Bəylər Məcidov // Zaman. – 2014. – 9 iyul. – S.5. 2013 1919. Paşayev, Q. AMEA-nın müxbir üzvü, professor 1910. Nizami Cəfərov ‒ ədəbi dil tariximizdə böyük xid- Nizami Cəfərova məktub / Qəzənfər Paşayev // Ədalət. – 2014. – mətləri olan alim / Bəybala Ələsgərov // İqtisadiyyat. – 2013. – 12 dekabr. – S.6; 525-ci qəzet. – 2014. – 12 dekabr. – S.7; Kredo. 25-31 oktyabr. – S.8. –2014. – 12 dekabr. – S. 4. 1911. Oktay, R. Nizami Cəfərov / Oktay Rza // Ədalət. – 2013. – 20 sentyabr. – S.3. 2015 1912. Professor Nizami Cəfərovun “Açıq məktublar” 1920. Azərbaycan aliminin “Seçilmiş əsərlər”i İranda kitabı çapdan çıxmışdır // Xalq qəzeti. – 2013. – 17 may. – S.7. nəşr olunub: [professor N.Cəfərovun beşcildliyi Tehranda ərəb 1913. Sabirqızı, F. Azərbaycan dili üçün “iməcilik”: [“Azər- əlifbası ilə Azərbaycan dilində çap olunub] // Azərbaycan. – baycan dilinin qloballaşma şəraitində zamanın tələblərinə uyğun 2015. – 24 yanvar. – S.7. istifadəsinə və ölkədə dilçiliyin inkişafına dair Dövlət Proqra- 1921. Azərbaycan dünya mədəniyyətlərinə açıqdır: 15 mı”nda nəzərdə tutulan məsələlər barədə N.Cəfərovun fikirləri Aprel Beynəlxalq Mədəniyyət Günüdür: [mövzu ətrafında Günay haqqında] / Fərəh Sabirqızı // BakuPost. – 2013. – 27 aprel. – S.9. 1914. Sərvaz. İki kitabın bir ovqatı: [N.Həsənzadənin “Niza- Əfəndiyeva və Nizami Cəfərovun fikirləri] // Mədəniyyət.az. – mi” kitabı haqqında] / Sərvaz // Ədəbiyyat qəzeti. – 2013. – 3 2015. – № 4. – S.12-13. may. – S.5. 1922. Deputatlığa namizəd Nizami Cəfərov seçicilərlə 1915. Tanrıverdi, Ə. Müasirimiz poema qəhrəmanı kimi görüşlər keçirib // Yeni Azərbaycan. – 2015. – 23 oktyabr. – S.7. [N.Cəfərov Xalq şairi N.Həsənzadənin “Nizami” poemasının 1923. Hacıyev, T. Müxbir üzv Cəfərov Nizami Qulu oğlu / qəhrəmanı kimi] / Əzizxan Tanrıverdi // 525-ci qəzet. – 2013. – 9 Tofiq Hacıyev // Türkologiya. – 2015. – № 3. – S.64-70. noyabr. – S.22. 1924. İki ölkə arasında mədəni əlaqələr yüksək qiymətlən- dirilib : [Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri Nizami 2014 Cəfərov da Bakıdakı Misir Mədəniyyət Mərkəzində olub] // 1916. Həbibbəyli, İ. Mənəvi-ictimai mühitin bədii dərki: Mədəniyyət. – 2015. – 16 yanvar. – S.4. [N.Cəfərovun “Hüseynbala Mirələmovun yaradıcılığı, yaxud 1925. Kamal, R. Müdrikliyin epik siqləti / Rüstəm Kamal // ədəbi tərcümeyi-halı” monoqrafiyası haqqında] / İsa Həbibbəyli // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 30 may. – S.7.

365 366 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1926. Mənsimov, E. Milli Məclis ilə Mətbuat Şurası arasında 1936. Həsənzadə, N. Səcdəyə dəvət: Professor Nizami əməkdaşlıq haqqında Anlaşma Memorandumu imzalanıb: [sənədi Cəfərova açıq məktub / Nəriman Həsənzadə // 525-ci qəzet. – Milli Məclisin mədəniyyət komitəsinin sədri Nizami Cəfərov və 2016. – 6 avqust. – S.19. Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşov imzalayıblar] / Elgün 1937. Kamal, R. Türk etnosunun tarixi poetikasına giriş: Mənsimov // Azərbaycan. – 2015. – 16 iyul. – S.6. [Nizami Cəfərovun “Türkologiyaya giriş” kitabı haqqında] / 1927. Paşayev, Q. AMEA-nın müxbir üzvü, professor Rüstəm Kamal // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 24 sentyabr. – S.10. Nizami Cəfərova məktub / Qəzənfər Paşayev // Ədəbi məktublar. 1938. Məmmədli, C. Afaq Məsud – bütün cizgiləri ilə: – Bakı, 2015. – S.135-138. [N.Cəfərovun “Afaq Məsud dünyası” adlı monoqrafiyası haqqın- 1928. Ulusel, R. Türkşünaslıq və azərbaycanşünaslığın dia- da] / Cahangir Məmmədli // 525-ci qəzet. – 2016. – 19 noyabr. – lektiki: [Nizami Cəfərovun araşdırmaları haqqında] / Rahid S.14; 23. Ulusel // Kaspi. – 2015. – 10 iyul. – S.7; 30 iyul. – S.15. 1939. Müşfiq. Nizami Cəfərovun rakursu: Ədəbiyyatın müs- 1929. Yaqub, Z. Hörmətli alimimiz Nizami Cəfərova məktub təqilliyindən müstəqilliyin ədəbiyyatına / Müşfiq // 525-ci qəzet. / Zəlimxan Yaqub // Ədəbiyyat qəzeti. –2015. – 14 mart. – S.21. –2016. – 8 dekabr. – S.7. 1930. Yusifli, V. Bu, Nizami Cəfərovdur...: “Həmkarlarım” 1940. Nəğməkar, Y. Nizami demiş...: Şeirlər: Nizami silsiləsindən / Vaqif Yusifli // Ədəbiyyat qəzeti. – 2015. – 25 iyul. Cəfərova bir könül ərməğanı / Yusif Nəğməkar // Ədəbiyyat qə- – S.16-17. zeti. – 2016. – 2 aprel. – S.15; 525-ci qəzet. – 2016. – 26 noyabr. – S.23; 3 dekabr. – S.23; 10 dekabr. – S.23. 2016 1941. Oruc, M. Görünən dağda gördüklərim... Yaxud keçən 1931. “Azərbaycanşünaslıq məsələləri” Azərbaycançılıq günlərin “Tərcümeyi-halı” haqqında qeydlər: [görkəmli dilçi, ideologiyasının etnoqrafik əsaslarından bəhs edən yeni kitab ədəbiyyatşünas Nizami Cəfərovun eyniadlı məqaləsi haqqında] / // Yeni Azərbaycan. – 2016. – 14 yanvar. – S.3; Azərbaycan. – Məmməd Oruc // 525-ci qəzet. – 2016- 30 iyul. – S.23. 2016. – № 3. – S.148-150. 1942. Şəymən. “Nizami Cəfərovla türk dünyasına səyahət”: 1932. Bəşirov, K. Türkçülüyə töhfə: [N.Cəfərovun “Türkolo- Murad Köhnəqala və Şəlalə Göytürkün birgə müəllifliyi ilə kitab giyaya giriş” kitabı haqqında] / Kamil Bəşirov // 525-ci qəzet. – işıq üzü görüb / Şəymən // Şərq. – 2016. – 26 may. – S.12 2016. – 8 noyabr. – S.7. 1933. Əhmədli, B. Yazıçı dünyasına tənqidçi baxışı: Nizami 2017 Cəfərovun “Afaq Məsud dünyası” kitabı üzərinə / Bədirxan 1943. Alimi şairdən soruş: [Yusif Nəğməkarın Nizami Cə- Əhmədli // Ədəbiyyat qəzeti. – 2016. – 12 noyabr. – S.28. fərova həsr olunmuş “Nizami demiş...” kitabı haqqında] // 1934. Hacıyeva, A. Böyük azərbaycanşünas alim haqqında Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 29 aprel. – S.7. yeni biblioqrafik mənbə / Aygün Hacıyeva // İqtisadiyyat. – 2016. 1944. Anar. Səməd Mənsurun qayıdışı: [görkəmli ədəbiyyat- – 13-19 may. – S.6. şünas alim, tənqidçi N.Cəfərovun şair Səməd Mənsura həsr etdiyi 1935. Həsənzadə, N. Regionların inkişafına göstərdiyiniz kitab haqqında] / Anar // 525-ci qəzet. – 2017. – 11 mart. – S.11, 13. qayğıya görə Sizə minnətdarıq / Nəriman Həsənzadə // Azərbay- 1945. Aydınoğlu, T. Xalq yazıçısı Elçinin yaradıcılıq yolu can. – 2016. – 29 oktyabr. – S.3. akademik araşdırma güzgüsündə: Nizami Cəfərovun “Elçin.

367 368 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Yazıçının yaradıcılıq yolu” kitabı haqqında / Tahir Aydınoğlu // 1954. Əlişanoğlu, T. Elçin yaradıcılığı akademik Nizami Xalq qəzeti. – 2017. – 28 oktyabr. – S.4. Cəfərovun təfsirində / Tehran Əlişanoğlu // Ədəbiyyat qəzeti. – 1946. Azərbaycan xalqının tarixi bioqrafiyası: “Azərbay- 2017. – 18 noyabr. – S.10-11. can-Gürcüstan dostluğu günləri” layihəsi çərçivəsində Tbilisidə 1955. Əlişanoğlu, T. Milli modernizm ədəbiyyatının gəliş- təqdim olundu // Ekspress. – 2017. – 25 iyul. – S.13. məsində Afaq Məsudun rolu: Nizami Cəfərovun “Afaq Məsud 1947. Azərbaycan xalqının tarixi ərəb dilində: [müəllifi dünyası” monoqrafiyasının fonunda / Tehran Əlişanoğlu // 525-ci Nizami Cəfərov, ərəb dilinə tərcümə edən isə filologiya üzrə qəzet. – 2017. – 24 iyun. – S.14. fəlsəfə doktoru Əhməd Sami Elaydi olan “Azərbaycan xalqının 1956. Əliyev, Ə. “Ünləmə” ünlənib bütün cahana: Yusif tarixi və ya “tərcümeyi-halı” kitabı haqqında] // 525-ci qəzet. – Nəğməkarın “Nizami demiş...” lirik poeması haqqında / Əli 2017. – 11 aprel. – S.2. Xalq qəzeti. – 2017. – 28 oktyabr. – S.4. Əliyev // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 21 oktyabr. – S.22-23. 1948. Azəri, L. Ədəbi məktəb yaratmış ölməz sənətkar: 1957. Əliyev, S. Qazaxda kitab sərgisi keçirilib: [tədbirdə Molla Pənah Vaqif – 300: Böyük şair haqqında kitabın və elekt- akademik Nizami Cəfərovun “Molla Pənah Vaqif” və Milli ron məlumat bazasının təqdimatı keçirildi: [M.F.Axundzadə Kitabxananın nəşr etdirdiyi “Molla Pənah Vaqif. Biblioqrafiya” adına Azərbaycan Milli Kitabxanasında professor Nizami Cəfəro- kitablarının təqdimatı olmuşdur] / Sabir Əliyev // Azərbaycan. – vun “Molla Pənah Vaqif” adlı kitabının təqdimatı] / Lalə Azəri // 2017. – 8 dekabr. – S.7. Mədəniyyət. – 2017. – 14 aprel. – S.4. 1958. Hüseynoğlu, S. Nizami Cəfərovun “Elçin. Yazıçının 1949. Azəri, L. “Xalq yazıçısı Elçinin əsərləri bütün dövrlər yaradıcılıq yolu” kitabı təqdim edildi / Sərvaz Hüseynoğlu // üçün aktualdır”: Görkəmli ədibin yaradıcılığına həsr olunan Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 28 oktyabr. – S.8-9. kitabın təqdimat mərasimi keçirildi: [M.F.Axundov adına Azər- 1959. Hüseynoğlu, S. Müdrik insanların məsud həyatı / Sər- baycan Milli Kitabxanasında Nizami Cəfərovun “Elçin. Yazıçının vaz Hüseynoğlu // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 30 dekabr. – S.22. yaradıcılıq yolu” kitabının təqdimatı haqqında] / Lalə Azəri // 1960. Mədət, F. Azərbayçançılıq ideologiyasının təbliğatçısı Mədəniyyət. –2017. – 27 oktyabr. – S.3. / Famil Mədət // Kaspi. – 2017. – 4-6 fevral. – S.21. 1950. Azəri, L. Canlı ovqat, mübariz əhval-ruhiyyə yaradan 1961. Məmmədəliyeva, L. Nizami Cəfərov yaxud yaşın şair: “Səməd Mənsurun poeziyası” kitabının təqdimat mərasimi akademik zirvəsi / Leyla Məmmədəliyeva // Ədəbiyyat qəzeti. – keçirildi / Lalə Azəri // Mədəniyyət. – 2017. – 26 may. – S.5. 2017. – 16 sentyabr. – S.26. 1951. Elaydi, Ə. “Azərbaycan xalqının tarixi və ya “tərcü- 1962. Molla Pənah Vaqif haqqında kitabın təqdimatı // meyi-hal”ı” ərəb dilində: [Nizami Cəfərovun eyniadlı əsərinin Mədəniyyət. – 2017. – 12 aprel. – S.2. ərəbcəyə tərcümə olunması haqqında] / Əhməd Sami Elaydi // 1963. Molla Pənah Vaqifin 300 illiyi münasibətilə kitab Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 24 iyun. – S.7. işıq üzü görüb: [professor N.Cəfərovun “Molla Pənah Vaqif” 1952. Əhmədli, S. Kölgəsi işıq saçan insan / Salatın Əhmədli // adlı kitabı haqqında] // Mədəniyyət. – 2017. – 8 mart. – S.15. Şərq. – 2017. – 3 iyun. – S.10; 525-ci qəzet. – 2017. – 6 iyun. – S.7. 1964. Molla Pənah Vaqifin anadan olmasının 300 illiyi 1953. Əliməmmədova, İ. Şəxsiyyət olmağı öyrədən kitab: münasibətilə kitab çap olunub: Nizami Cəfərovun “Molla [akademik N.Cəfərovun “Keçən günlərin dastanı” kitabı haqqın- Pənah Vaqif” kitabı haqqında // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 11 da] / İlhamə Əliməmmədova // Ədalət. – 2017. – 13 may. – S.7. mart. – S.32.

369 370 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

1965. “Molla Pənah Vaqif” kitabının təqdimatı olub // 1975. Yusifli, V. Şairdən alimə...: [Yusif Nəğməkarın “Niza- Palitra. – 2017. – 14 aprel. – S.13. mi demiş” lirik poeması haqqında] / Vaqif Yusifli // Ədalət. – 1966. Müşfiq, Ş. “Elçin. Yazıçının yaradıcılıq yolu” təq- 2017. – 18 mart. – S.15. dim olundu / Şahanə Müşfiq // 525-ci qəzet. – 2017. – 28 oktyabr. – S.14. 2018 1967. Nizami Cəfərovun “Molla Pənah Vaqif” kitabının 1976. Cəhlim, S. Sözə söz dəyəri: [Yusif Nəğməkarın təqdimatı olub // Ədəbiyyat qəzeti. – 2017. – 15 aprel. – S.2. “Nizami demiş...” poeması haqqında qeydlər] / Səhər Cəhlim // 1968. Sabit, E. Elçın. Yazıçının yaradıcılıq yolu: 525-ci qəzet. – 2018. – 20 yanvar. – S.17. N.Cəfərovun yeni kitabı / Emin Sabit // Respublika. –2017. – 1977. Kənan, A. Bu dünyanı dolandıran...: [N.Cəfərovun 29 oktyabr. – S.7. Manaf Süleymanova yazdığı “Dolan, kəfkirim, dolan” adlı kitabı 1969. Səlim, M. Bir ömür dastanı / Mayis Səlim // Ədalət. – haqqında] / Aslan Kənan // Respublika. – 2018. – 3 mart. – S.6. 2017. – 17 mart. – S.3. 1978. Kənan, A. Redaktordan: N.Cəfərovun “Dolan, kəfki- 1970. Səməd Mənsurun poeziyası: [M.F.Axundov adına rim, dolan”...: Manaf Süleymanovun “Ömür dastanı” kitabı Azərbaycan Milli Kitabxanasında professor N.Cəfərovun şair, haqqında / Aslan Kənan.- Bakı, 2018. – S.3-6. naşir, aktyor Səməd Mənsura həsr etdiyi eyniadlı kitabının 1979. Mahmud. Mir Cəlal Paşayevlə bağlı kitabların təqdimatı haqqında] // Xalq cəbhəsi. – 2017. – 25 may. – S.16. təqdimatı olub: [Mədəniyyət Nazirliyi və Milli Kitabxana tərə- 1971. “Səməd Mənsurun poeziyası” təqdim olundu: findən nəşr edilmiş “Mir Cəlal. Biblioqrafiya”, Nizami Cəfərovun [M.F.Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanasında professor “Mir Cəlalın milli idealları” kitablarının və “Mir Cəlal – 110” N.Cəfərovun şair, naşir, aktyor Səməd Mənsura həsr etdiyi eyni- elektron məlumat bazasının təqdimatı keçirilib] / Mahmud // adlı kitabının təqdimatı haqqında] // 525-ci qəzet. – 2017. – 25 Palitra. – 2018. – 1 may. – S.13. may. – S.3. 1980. Mir Cəlal Paşayevlə bağlı nəşrlər və elektron baza 1972. “Səməd Mənsurun poeziyası”: [ M.F.Axundov adına təqdim edildi: [Mədəniyyət Nazirliyi və Milli Kitabxana tərə- Azərbaycan Milli Kitabxanasında professor N.Cəfərovun şair, findən nəşr edilmiş “Mir Cəlal. Biblioqrafiya”, Nizami Cəfərovun naşir, aktyor Səməd Mənsura həsr etdiyi eyniadlı kitabının “Mir Cəlal milli idealları” kitablarının və “Mir Cəlal – 110” təqdimatı haqqında] // Xalq cəbhəsi. – 2017. – 25 may. – S.16. elektron məlumat bazasının təqdimatı keçirilib] // 525-ci qəzet. – 1973. Tbilisidə Azərbaycan yazıçılarının kitablarının 2018. – 1 may. – S.7. təqdimatı keçirildi: [akademik N.Cəfərovun gürcü dilində çap- 1981. “Mir Cəlal. Biblioqrafiya”sı və “Mir Cəlalın milli dan çıxan “Azərbaycan xalqının tarixi bioqrafiyası” və “Türk idealları” kitablarının təqdimatı olub: Milli Kitabxana tərəfin- Dünyası İnfo” İctimai Birliyinin sədri, tanınmış jurnalist-şair dən nəşr olunmuş eyniadlı biblioqrafiya, Nizami Cəfərovun eyni- D.Osmanlının tərtib etdiyi “Azərbaycan-Gürcüstan: Dostluğun adlı kitabı və “Mir Cəlal – 110” elektron məlumat bazasının inkişaf yolu” kitablarının Tbilisidə təqdimatı olub] // 525-ci təqdimatı haqqında // Azərbaycan. – 2018. – 1 may. – S.7; Xalq qəzet. –2017. – 27 iyul. – S.7. qəzeti. – 2018. – 1 may. – S.10. 1974. Yusif Nəğməkarın “Nizami demiş...” kitabı çapdan 1982. Novruzov, T. Elçinin yaradıcılıq yolu kreativ təfəkkü- çıxdı // 525-ci qəzet. – 2017. – 29 aprel. – S.13. rün yeni formatında: [akademik Nizami Cəfərovun “Elçin. Yazı-

371 372 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

çının yaradıcılıq yolu” adlı kitabı haqqında] / Tərlan Novruzov // 1993. Elçin. Nizami – 60: gənclik və müdriklik: Yaxud, Nizami, 525-ci qəzet. – 2018. – 4 aprel. – S.7. bəs roman nə oldu? / Elçin Əfəndiyev // 525-ci qəzet. – 2019. – 20 1983. Respublika Uşaq Kitabxanasında tanınmış dilçi aprel. – S.12. ; Ədəbiyyat qəzeti. – 2019. – 20 aprel. – S.7. alimlə görüş: [Beynəlxalq Ana Dili Günü münasibətilə Nizami 1994. Eminov, A. Tanıdığım Nizami Cəfərov / Allahverdi Cəfərovla keçirilən görüş haqqında] // Mədəniyyət. – 2018. – 21 Eminov // Azad Azərbaycan. – 2019. – 3 sentyabr. – S. 7. fevral. – S.4. 1995. Əfəndiyev, P. “Yavaş-yavaş ahıllaşıram”: Nizami 1984. Türkoloji düşüncənin elmi-mədəni, ideoloji rolu Cəfərov: “Keçən günlər barəsində daha tez-tez düşünürəm” / araşdırılıb: [Bakıdakı Atatürk Mərkəzində akademik Nizami Pünhan Əfəndiyev // Üç nöqtə. – 2019. – 23 aprel. – S.6; 25, 27, Cəfərov, Aysel və Emin Qəriblilərin “Türkologiya” adlı kitabının 30 aprel. – S.7; 2 may. – S.7. təqdimatı haqqında] // Mədəniyyət. – 2018. – 1 avqust. – S.13. 1996. Ələkbərli, M. Böyük alim, nəcib insan / M.Ələkbərli // 1985. Yusifli, V. Nizami Cəfərovun “Ədəbiyyat söhbətləri” / Ədalət. –2019. – 1 oktyabr. – S.6. Vaqif Yusifli // Ədəbiyyat qəzeti. – 2018. – 14 iyul. – S.9. 1997. Ələsgərov, B. Bu, elə həmin Nizami Cəfərovdur! / B.Ələsgərov // Hürriyyət. – 2019. – 19-20 sentyabr. – S.13. 1998. Ələsgərov, B Nizami Cəfərov – 60 / Bəybala 2019 Ələsgərov // İqtisadiyyat. –2019. – 3-9 oktyabr. – S.5; Hürriyyət. Nizami Cəfərov – 60 –2019. – 3-9 oktyabr. – S.13.

1999. Əlişanoğlu, T. Akademik olmağın sanbalı və ya yubi- 1986. “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin etüdləri” Türki- ley qutlaması / T.Əlişanoğlu // Ədəbiyyat qəzeti. - 2019. – 14 yədə: [akademikin eyniadlı kitabı haqqında] // 525-ci qəzet. – 2019. – 21 sentyabr. – S.12. sentyabr. – S.20-21. 1987. Abbasov, Ə. Elm üçün döyünən ürək / Ə.Abbasov // 2000. Həbibbəyli, İ. Professionallıq səviyyəsində universal- Xalq qəzeti. – 2019. – 19 sentyabr. – S.6. lıq / İsa Həbibbəyli // Ədəbiyyat qəzeti. - 2019. – 21 sentyabr. – 1988. Akademik Nizami Cəfərov “Şöhrət” ordeni ilə təltif S.10-11. olunub: [ictimai-siyasi həyatında fəal iştirakına və elmin 2001. Həsənzadə, N. İki zirvə çələngi: Şair Nizamidən – inkişafındakı xidmətlərinə görə] // Mədəniyyət. –2019. – 25 alim Nizamiyə / Nəriman Həsənzadə // Ədəbiyyat qəzeti. – 2019. sentyabr. – S.2. – 15 iyun. – S.4-5. 1989. Aran, S. Allah tərəfindən sevilən bəndə / Səyyad Aran 2002. Hüseynova, T. Türkün dünyasından Nizami Cəfərov // Ədəbiyyat qəzeti. – 2019. – 27 aprel. – S.21. / T.Hüseynova // İki sahil. – 2019. – 21 sentyabr. – S.15. 1990. Azalp, A. Oğul: Akademik Nizami Cəfərovun 60 ya- 2003. Kamal, R. Böyük təfəkkürün tərcümeyi-halı / Rüstəm şına / A.Azalp // Ədəbiyyat qəzeti. – 2019. – 21 sentyabr. – S.12. Kamal // Ədəbiyyat qəzeti. – 2019. – 13 iyul. – S.15. 1991. Babanlı, V. Ağır çəkili alim / Vidadi Babanlı // 2004. Mahmudov, Y. Ziyalılığımızın Nizami Cəfərov ünvanı Ədəbiyyat qəzeti. – 2019. – 13 aprel. – S.13. / Yaqub Mahmudov // 525-ci qəzet. – 2019. – 10 avqust. – S.9. 1992. Bünyadov, T. Adını şərəflə daşıyır / T.Bünyadov // 2005. Mehbalıyeva, E. 60 illik ömrün işığında / Elnarə Meh- 525-ci qəzet. – 2019. – 25 sentyabr. – S.14. balıyeva // Hürriyyət. – 2019. – 23 avqust. – S.5.

373 374 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2006. Mehbalıyeva, E. Zamandan bir addım öndə: Akade- 2019. Nəbioğlu, M. Görkəmli şəxsiyyət, dəyərli alim/ mik Nizami Cəfərovun 60 yaşına / E.Mehbalıyeva // 525-ci qəzet. M.Nəbioğlu // 525-ci qəzet. - 2019. – 21 sentyabr. – S.12. – 2019. – 6 sentyabr. – S. 7. 2020. Oğuz, Y. Səssiz yeriyən adam / Yunus Oğuz // 525-ci 2007. Məhəmmədi, M. Nizami Cəfərov: yeni təfəkkürdən qəzet. – 2019. – 14 fevral. –S.7; Olaylar. – 12 fevral. – S.9; yeni üsluba / M.Məhəmmədi // Ədəbiyyat qəzeti. – 2019. – 21 Ədəbiyyat qəzeti. – 16 fevral. – S.21. sentyabr. – S.11. 2021. Paşayev, Q. O, oxunmamış kitabdır / Qəzənfər 2008. Məhərrəmli, B. Fenomenal təfəkkür sahibi: Akademik Paşayev // Ədəbiyyat qəzeti; 525-ci qəzet. – 2019. – 23 fevral. Nizami Cəfərovun 60 yaşı tamam olur / B.Məhərrəmli // 525-ci 2022. Rüstəmxanlı, S. Yüksəliş yolu / Sabir Rüstəmxanlı // qəzet. –2019. – 18 sentyabr. – S.14. Ədəbiyyat qəzeti. – 2019. - 27 aprel. – S.21. 2009. Məmmədəliyev, V. Nizami Cəfərov fenomeni / Vasim 2023. Sadıqova, S. Şərəfli ömrün parlaq səhifələri / Məmmədəliyev // 525-ci qəzet. – 2019. – 27 aprel. – S.11. S.Sadıqova // Respublika. - 2019. – 29 sentyabr. – S. 5. 2010. Məmmədli, N. Azərbaycançılıq milli inkişafın tükən- 2024. Səmədli, V. Sadəliyin, səmimiyyətin akademik zirvəsi məz ideoloji potensialı kimi: Görkəmli azərbaycanşünas, akade- / Vəli Səmədli // Hürriyyət. – 2019. – 20 fevral. – S.10. mik Nizami Cəfərovun 60 illiyinə ithaf edirəm / Nadir Məmmədli 2025. Şəmsizadə, N. Sərhədsiz düşüncə sahibi / Nizaməddin // Ədəbiyyat qəzeti. – 2019. – 3 avqust. – S.14-15. Şəmsizadə // Ədəbiyyat qəzeti. – 2019. – 27 aprel. – S.20. 2011. Mərdanov, M. Alimliklə kamilliyin vəhdəti: Akade- 2026. Şükürlü, T. XXI əsrin Nizamisi... / T.Şükürlü // Azad mik Nizami Cəfərovun 60 yaşına / Misir Mərdanov // 525-ci Azərbaycan. - 2019. – 24 sentyabr. – S. 7. qəzet. – 2019. – 25 may. – S.10-11. 2027. Vüsal, B. Poeziyanın elmi, elmin poeziyası... / Barat 2012. Məsud, A. Nizami olmaq: Nizami Cəfərov – 60 / Afaq Vüsal // 525-ci qəzet. – 2019. – 6 iyul. – S.17. Məsud // 525-ci qəzet. – 2019. – 14 sentyabr. – S.9.; Yeni 2028. Yubilyar alimə həsr olunmuş sərgi: [Milli Azərbaycan. – 2019. – 18 sentyabr. – S.6. Kitabxanada “Nizami Cəfərov 60” adlı sərginin açılışı haqqında] 2013. Məşədiyeva, A. Azərbaycan dilçilik elminin cəfakeşi / // Mədəniyyət. -2019. – 25 sentyabr. – S.4. A.Məşədiyeva // Respublika. - 2019. – 21 sentyabr. – S.6. 2029. Yusifli, V. Nizami Cəfərov – 60 / V.Yusifli // Ədalət. – 2014. Məşədiyeva, A. Dilçiliyimizin nurlu şəxsiyyəti/ 2019. – 7 sentyabr. – S. 15. // Ədalət. - 2019. – 14 sentyabr. – A.Məşədiyeva // Azad Azərbaycan. - 2019. – 17 sentyabr. – S. 3. S.15. 2015. Milli Kitabxanada “Nizami Cəfərov – 60” sərgisi 2030. Zamanov, N. Akademik Nizami Cəfərov: Milli açılıb //525-ci qəzet. - 2019. – 25 sentyabr. – S.14. ideallar / N.Zamanov // Kredo. – 2019. – 25 sentyabr. – S.4;7. 2016. Muradlı, X. Şöhrətin sevinci, yaşın kədəri...: / 2031. Zeynalov, Ə. Ürəyi böyük müdrik insan... / Əsgər X.Muradlı // Azərbaycan. - 2019. – 21 sentyabr. – S. 6. Zeynalov // Respublika. – 2019. – 23 iyun. – S.6. 2017. Mustafayev, M. "İllərin izi var xatirələrdə..." / M.Mustafayev // Ədalət. –2019. – 3 oktyabr. – S.4. 2018. Nəbioğlu, M. Altmışın mübarək, böyük şəxsiyyət və dəyərli alim / M.Nəbioğlu // Üç nöqtə. - 2019. – 21 sentyabr. – S. 16.

375 376 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2001 2038. Abbasov, Ə. Azərbaycan dilində müəyyən, ümumi və qeyri-müəyyən şəxsli cümlələrin sintaktik semantikası: filol. e. n. Elmi rəhbəri və opponenti olduğu a. dər. al. üçün təq. ed. dis-nın avtoreferatı: 10.02.02 / Ədalət dissertasiya işləri Abbasov; BDU. – Bakı, 2001. – 26 s.

2002 1986 2039. Azadəliyeva, S. Rusdilli Azərbaycan poeziyasında Azər- 2032. Vəliyeva, M. Azərbaycan xalq şeirinin fonetik poetikası baycan dili elementləri: filol. е. n. а. dər. аl. üçün təq. ol. dis.: / Məftunə Vəliyeva. – Bakı, 1986. 10.02.02; 10.02.01 / Sevinc Azadəliyeva; BDU. – Bаkı, 2002. – 110 s. 1997 2040. Azadəliyeva, S. Rusdilli Azərbaycan poeziyasında Azər- 2033. Əliyev, Y. Qədim türk (runik) yazılı abidələrinin dili baycan dili elementləri: filol. е. n. а. dər. аl. üçün təq. ol. dis-nın dialektfövqü (ədəbi) hadisə kimi: filol. e. n. a. dər. al. üçün təq. avtoreferatı: 10.02.02; 10.02.01 / Sevinc Azadəliyeva; BDU. – ed. dis-nın avtoreferatı: 10.02.06 / Yadigar Əliyev; M.Ə.Rəsulza- Bаkı, 2002. – 28 s. də ad. BDU. – Bakı, 1997. – 30 s. 2041. Bayramova, A. Azərbaycan məhəbbət dastanlarının linqvistik poetikası: filol. е. n. a. dər. al. üçün təq. ol. dis.: 1998 10.02.02 / Almaz Bayramova; BDU. – Bаkı, 2002. – 133 s. 2034. Özyürek, R. Azərbaycan türkcəsi ilə Türkiyə türkcəsi- nin müqayisəsi / Rasim Özyürek. – Bakı, 1998. 2003 2042. Kərimova, Z. Müasir aşıq şeirinin dili: filol. е. n. a. dər. 1999 al. üçün təq. ed. dis-nın avtoreferatı: 10.02.02 / Zəkiyyə Kərimo- 2035. Əliyev, Y. Qədim türk (runik) yazılı abidələrinin dili va; AMEA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu. – Bаkı, 2003. – 26 s. 2043. Mustafayeva, S. Qədim Azərbaycan dilində tayfa dili dialektfövqü (ədəbi) hadisə kimi: filol. e. n. a. dər. al. üçün təq. xüsusiyyətləri: (Qıpçaq-Oğuz): filol. е. n. а. dər. аl. üçün təq. ed. ed. dis.: 10.02.06 / Yadigar Əliyev; Azərb. Təhsil Nazirliyi, dis.: 10.02.02 / Səidə Mustafayeva; BDU. – Bakı, 2003. – 125 s. Azərb. Dillər Un-ti. – Bakı, 1999. – 210 s.

2036. Məmmədova, A. XIX əsr Azərbaycan dilində Qərbi 2004 Avropa sözləri / Arzu Məmmədova. – Bakı, 1999. 2044. Əliyev, Y. Qədim türk (run) yazılı abidələri dialekt fövqü hadisələri. – Bakı, 2004. 2000 2045. Həmzəyeva, E. Üzeyir Hacıbəyovun əsərlərində antro- 2037. Əsgərova, S. Anarın dili: filol. e. n. a. dər. al. üçün təq. ponimlər: filol. e. n. a. dər. al. üçün təq. ed. dis.: 10.02.02 / ed. dis.: 10.02.02 / Sevinc Əsgərova; M.Ə.Rəsulzadə ad. BDU. – Elmira Həmzəyeva; AMEA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu. – Bakı, Bakı, 2000. – 26 s. 2004. – 148 s.

377 378 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2046. Həmzəyeva, E. Üzeyir Hacıbəyovun əsərlərində antro- 2054. Məmmədova, F. Azərbaycan mühacirətinin elmi-nəzəri ponimlər: filol. e. n. a. dər. al. üçün təq. ed. dis-nın avtoreferatı: tədqiqatlarında dil kulturoloji baxışlar konteksində: kulturol. e. n. 10.02.02 / Elmira Həmzəyeva; AMEA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu. a. dər. al. üçün təq. ol. dis-nın avtoreferatı: 24.00.01 / Fatimə – Bakı, 2004. – 30 s. Məmmədova; Azərb. Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Un-ti. – 2047. Məmmədova, P. Mustafa Kamal Atatürkün dil siyasəti: Bakı, 2007. – 24 s. filol. e. n. a. dər. al. üçün təq. ed. dis.: 10.02.19 / Pərvin Məm- 2055. Vəliyeva, X. Bəxtiyar Vahabzadə poemalarının dili və mədova; BDU. – Bakı, 2004. – 180 s. üslubu: filol. e. n. al. dər. a. üçün təq. ol. dis.: 10.02.01. / Xatirə 2048. Pənahova, G. Nəriman Həsənzadənin lirikası: filol. e. n. a. Vəliyeva; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, BDU. – Bakı, 2007. – 135 s. dər. al. üçün təq. ol. dis-nın avtoreferatı: 10.01.03 / Güldanə Pə- 2056. Vəliyeva, X. Bəxtiyar Vahabzadə poemalarının dili və nahova; AMEA, Nizami ad. Ədəbiyyat İn-tu. – Bakı, 2004. – 26 s. üslubu: filol. e. n. a. dər. al. üçün təq. ol. dis-nın avtoreferatı: 2049. Pənahova, G. Nəriman Həsənzadənin lirikası: filol. e. n. 10.02.01 / Xatirə Vəliyeva; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, BDU. a. dər. al. üçün təq. ed. dis.: 10.01.03 / Güldanə Pənahova; BDU. – Bakı, 2007. – 24 s. – Bakı, 2004. – 140 s. *** 2006 2057. Алекберзаде, С. Модальность как семантико-грам- 2050. Bənnayeva, V. Klassik ingilis poeziyasında bədii ifadə, матическая категория в разносистемных языках: (На мате- bədii təsvir vasitələri və onların Azərbaycan dilinə tərcumə риале английского, русского и азербайджанского языков): yolları: filol. e. n. a. dər. al. üçün təq. ol. dis.: 10.02.20 / Vəfa Дис. канд. филол. наук: 10.02.20. / Севиндж Алекберзаде; Bənnayeva; Azərb. Dillər Un-ti. – Bakı, 2006. – 124 s. Бак. славян. ун-т. – Баку, 2007. – 145 с. 2007 2058. Гусейнова, У. Лингвоэтностилистический анализ 2051. Bənnayeva, V. Klassik ingilis poeziyasında bədii ifadə, тюркизмов в современной рускоязычной литературе авторов bədii təsvir vasitələri və onların Azərbaycan dilinə tərcümə неславянского происхождения (на материале произведений yolları: filol. e. n. a. dər. al. üçün təq. ol. dis-nın avtoreferatı: Ч.Айтматова): дис. канд. филол. наук: 10.02.06 / Ульвия 10.02.20 / Vəfa Bənnayeva; Bakı Slavyan Un-ti. – Bakı, 2007. – Гусейнова; НАН Азерб., Ин-т языкознания им. И.Насими. – 20 s. Баку, 2007. – 181, [20] с. 2052. Quliyeva, M. Əhməd Cəfəroğlunun dilçilik görüşləri: filol. e. n. a. dər. al. üçün təq. ed. dis-nın avtoreferatı: 10.02.01 / 2008 Mehriban Quliyeva; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Naxçıvan 2059. Cəfərova, Z. Rəsmi-inzibati üslub (Milli Məclisin və Dövlət Un-ti. – Naxçıvan, 2007. – 22 s. Avropa Şurasının sənədləri əsasında): filol. e. n. a. dər. al. üçün 2053. Məmmədova, F. Azərbaycan mühacirətinin elmi-nəzəri təq. ol. dis.: 10.02.01.; 10.02.19. / Zeynəb Cəfərova; Azərb. Resp. tədqiqatlarında dil kulturoloji baxışlar kontekstində: kulturol. e. n. Təhsil Nazirliyi, Bakı Dövlət Un-ti. – Bakı, 2008. – 154 s. a. dər. al. üçün təq. ol. dis.: 24.00.01 / Fatimə Məmmədova; 2060. Cəfərova, Z. Rəsmi-inzibati üslub: (Milli Məclisin və Azərb. Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Un-ti. – Bakı, 2007. – 161 s. Avropa Şurasının sənədləri əsasında): filol. e. n. a. dər. al. üçün

379 380 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov təq. ol. dis-nın avtoreferatı: 10.02.01.; 10.02.19 / Zeynəb Cəfəro- al. üçün təq. ed. dis-nın avtoreferatı: 10.02.19 / Ülviyyə Qasımlı; va; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, BDU. – Bakı, 2008. – 30 s. AMEA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu. – Bakı: 2010. – 22 s. 2068. Mehdi, T. Azərbaycan dilçiliyində ümumi dilçiliyin 2008 paradiqmaları və texnologiyaları: filol. e. üzrə fəls. d-ru a. dər. al. 2061. Quliyeva, M. Əhməd Cəfəroğlunun dilçilik görüşləri: üçün təq. ed. dis-nın avtoreferatı: 10.02.19 / Toğrul Mehdi; filol. e. n. a. dər. al. üçün təq. ol. dis.: 10.02.01 / Mehriban Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Bakı Slavyan Un-ti. – Bakı, 2010. Quliyeva; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Naxçıvan Dövlət Un-ti. – 26 s. – Naxçıvan, 2008. – 184 s. 2069. Mehdi, T. Azərbaycan dilçiliyində ümumi dilçiliyin paradiqmaları və texnologiyaları: filol. e. üzrə fəls. d-ru al. dər. a. 2009 üçün təq. ed. dis.: 10.02.19 / Toğrul Mehdi; Azərb. Resp. Təhsil 2062. Ələkbərova, A. Oğuz qrupu türk dillərində felin növ Nazirliyi, Bakı Slavyan Un-ti. – Bakı, 2010. – 156 s. kateqoriyasının tarixi inkişafı: filol. e. n. a. dər. al. üçün təq. ed. dis-nın avtoreferatı: 10.02.06 / Afət Ələkbərova; AMEA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu. – Bakı, 2009. – 25 s. 2063. Ələkbərova, A. Oğuz qrupu türk dillərində felin növ kateqoriyasının tarixi inkişafı: filol. e. ü. fəls. d-ru e. dər. a. üçün təq. ed. dis.: 10.02.06 / Afət Ələkbərova; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Bakı Slavyan Un-ti. – Bakı, 2009. – 149 s.

2010 2064. Əhmədova, S. Heydər Əliyevin dil siyasəti: filol. üzrə fəls. d-ru e. dər. al. üçün təq. ed. dis-nın avtoreferatı: 10.02.19 / Salatın Əhmədova; AMEA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu. – Bakı, 2010. – 22 s. 2065. Əhmədova, S. Heydər Əliyevin dil siyasəti: filol. e. üzrə fəls. d-ru elmi dər. a. üçün təq. ed. dis.: 10.02.19 / Salatın Əhmə- dova; ARMEA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu. – Bakı, 2010. – 124 s.

2066. Qasımlı, Ü. Azərbaycan dilinin şimal və cənub təzahür- ləri (sosiolinqvistik təhlil təcrübəsi): filol. e. üzrə fəls. d-ru elmi dər. a. üçün təq. ed. dis.: 10.02.19 / Ülviyyə Qasımlı; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, BDU. – Bakı, 2010. – 120 s. 2067. Qasımlı, Ü. Azərbaycan dilinin şimal və cənub təzahür- ləri (sosiolinqvistik təhlil təcrübəsi): filol. e. üzrə fəls. d-ru e. dər.

381 382 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Книги, под редакцией Низами Джафарова XARİCİ DİLLƏRDƏ 2005 Rus dilində 2073. Рустамов, Ю. Некоторые проблемы социально- политической и философской мысли Турции / Юсиф Рустам- 1986 ов; науч. ред. Н.Джафаров; Национальная Академия Наук 2070. Синтактическая структура языка памятника Азербайджана, Институт философии и политико-прововых Кюл-тегина / Низами Джафаров // Проблемы истории и исследований Азербайджанский центр Ататюрка. – Баку: диалектологии тюркских языков: Тематич. сборник науных Чашыоглу, 2005. –149, [2] с. трудов; АГУ. – Баку, 1986. – С.68-71. 2011 2012 2074. Гумбатов, Г. Историческая прародина тюрков. От 2071. Низами Гулу оглу Джафаров: библиография / Арана до Алтая / Гахраман Гумбатов; предсл. Н.Джафаров. – AНАН, Центральная Научная Библиотека; сост Т.Мирзоева; Баку: [б. и.], 2011. – 279 с. науч. ред. A.Алиева-Кенгерли; ред. Ф.Гусейнова, И.Сафаров. – 2075. Президент Ильхам Алиев: [многотомник] / Сост. Баку: Elm, 2012. – 207, [1] s. Н.Мамедов; гл. конс. Н.Джафаров; Фонд поддержки полити- ки тюркоязычных государств. – Том 1. – Бишкек: Бийиктик, 2017 2011. – 1002, [1] с. 2072. Интеграционные процессы в тюркском проc- транстве: политические, экономические и культурные взаи- 2012 моотношения / Низами Джафаров, Р.Улусел, Э.Гарибли; ред. 2076. Гумбатов, Г. Историческая прародина тюрков. От Д.Османлы; Азербайджанский центр Ататюрка. – Баку: Elm Арана до Алтая / Гахраман Гумбатов; предисл. Н.Джафаров; və təhsil, 2017. –147, [1] с. М-во Культуры и Туризма Азерб. Респ.- Баку: Элм и тахсил, Из содержания: 1.Эволюция тюркской цивилизации в 2012. – 447. контексте глобальных интеграционных процессов; 2.Основ- 2077. Чобанов, М. К единству тюркских литературных ные аспекты, средства и формы политической интеграции в языков: эта брошюра напечатана на основе части книги, современном тюрксом пронстранстве; 3.Социально-экономи- изданной в 2000 году / Мадат Чобанов; ред.: Н.Худиев, ческая интеграция тюркского мира; 4.Основные спектры Н.Джафаров. – Баку: [б. и.], 2012. – 25 с. культурной интеграции в современном тюркском простран- стве. 2013 2078. Пашазаде, И. Поэтические особенности русских переводов произведений Гусейна Джавида / Ильгар Пашаза-

383 384 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

де; науч. ред. Н.Джафаров, Т.Муталлимов. – Баку: Огуз Ели, Низами Джафаров // Бакинский рабочий. – 2011. – 16 апреля. 2013. – 187, [1] с. – С. 6.

2017 2014 2079. Мир Афаг Масуд / Низами Джафаров // Избранное 2086. История биографии азербайджанского народа / / Афаг Масуд. – Москва: Художественная литература, 2017. – Низами Джафаров // Каспiй. – 2014. – 12, 26 апреля. – С.9. С.3-8. 2087. Лауреат семи стран Патриот тюркского мира и родного Азербайджана: [к 60-летнему юбилею тюрколога, литературоведа, переводчика и публициста, заведующего Статьи опубликованные в книгах и кафедрой литературы тюркских народов Бакинского государ- периодической печати ственного университета, доктора филологических наук Рамиза Аскера] / Низами Джафаров // Каспiй. – 2014. – 11-17 2003 января. – С.18. 2080. Литературная политика или от политики к литературе / Низами Джафаров // Yeni Azərbaycan. – 2003. – 2015 23 avqust. 2088. Предисловие / Низами Джафаров // История Ассоциации культуры Азербайджана «Симург»: 1990-2015 / 2009 Ассоциация культуры Азербайджана «Симург» Общество 2081. Язык – носитель исторической памяти народа, культурологов Азербайджана; науч. ред. Т.Нагиев; ред. его культуры / Низами Джафаров // Азербайджанские извес- Ш.Кесеменли. – Баку, 2015. – С. 5-9. тия. – 2009. – 1 августа. – С.1-2. 2019 2011 2089. Метафизика периода ханств: первые впечатле- 2082. Назрела необходимость усовершенствования ния о новой книге академика Рамиза Мехтиева // законодательной базы в сфере туризма / Низами Джафаров Бакинский рабочий. – 2019. – 28 марта. – С.4. // Азербайджанские известия. – 2011. – 26 февраля. – С.1-2. 2083. Низами Джафаров: «Общетюркский язык не О нем подразумевает потери народами особенностей родного языка» // Бакинский рабочий. – 2011. – 17 декабря. – С. 6. 2002 2084. Предисловие / Низами Джафаров // Историческая 2090. Ответ профессору Н.Джафарову / Играр Алиев // прародина тюрков. От Арана до Алтая / Гахраман Насиб оглу O нeкоторых вonpocax этнической истории Азербайджанско- Гумбатов. – Баку, 2011. го народа. – Бaкy, 2002. – C. 288-327. 2085. Существует необходимость в отдельном законе: «О творческих организациях и творческих личностях» /

385 386 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2010 М.Ф.Ахундова состоялась презентация книги члена-коррес- 2091. Байрамов, О. В Стамбуле состоялась презентация пондента НАНА, руководителя центра «Ататюрк», депутата книги «Гейдар Алиев и национальная политика в Азербай- Милли Меджлиса Низами Джафарова «Эльчин: творческий джане»: [выступил на церемонии председатель комитета путь писателя». / Франгиз Сулейманова // Бакинский Милли Меджлиса по вопросам культуры, член-корреспон- рабочий. – 2017. – 28 октября. – С. 5. дент Национальной Академии Наук Азербайджана Низами 2098. Ханджанбекова, Ф. «Эльчин: творческий путь Джафаров] / Огтай Байрамов // Бакинский рабочий. - 2010. - писателя»: В Азербайджанской национальной библиотеке 20 мая.- С. 2. имени М.Ф.Ахундова состоялась презентация книги члена- 2092. Гумбатов, И. Новые горизонты: По итогам Дней корреспондента НАНА, руководителя центра «Ататюрк», культуры Азербайджана в Иране: [в состав делегации вошли депутата Милли Меджлиса Низами Джафарова «Эльчин: председатель комитета по культуре Милли Меджлиса про- творческий путь писателя» / Франгиз Ханджанбекова // Мир фессор Низами Джафаров и др.] / Интигам Гумбатов // литературы .- 2017.- № 9 (123), ноябрь. - С. 4. Каспий.- 2010. - 12 октября. - С.8. 2093. Манафова, Н. Ближе к корням: Низами Джафаров: 2019 Новый закон необходим для правильной идентификации 2099. О награждении Н.Г.Джафарова орденом «Шох- национальной принадлежности / Нармина Манафова // рат»: Распоряжение Президента Азербайджанской Рес- Каспий. – 2010. – 9 декабря. – С. 5. публики: г. Баку 20 сентября 2019 года // Бакинский рабочий. – 2019. – 21 сентября. – С.1. 2011 2094. Вышел в свет «Практический орфографический *** словарь азербайджанского языка»: составитель словаря – 2100. Масуд, А. Быть Низами /Афаг Масуд // Мир директор Центра перевода Афаг Масуд, редактор - действи- литературы. – 2019. - № 09 (145), сентябрь. – С. 3. тельный член НАНА Низами Джафаров] // Бакинский рабочий. – 2017. – 27 декабря. – С.6. Türk dilində 2095. Вышла в свет книга «Молла Панах Вагиф»: [ автором издания является член-корреспондент Националь- 1989 ной академии наук Азербайджана, профессор Низами Джа- 2101. Büyük medeniyyetin evladı, yahud müdrikliyin фаров] // Ежедневные новости. – 2017. – 10 марта. – С. 10. poetiği / Nizami Caferov; Türkiye türkcesine aktaranı Ahmet 2096. Кенгерли, Г. В Бишкеке на русском языке издан Smide // Türk edebiyyatı dergisi, 1989. первый том многотомника «Ильхам Алиев – новый нацио- нальный лидер Азербайджана» / Гулу Кенгерли // Бакинский 1996 рабочий. – 2011. – 20 января. – С.2. 2102. Azerbaycan türkcesiyle hiristian şiiri / Nizami 2097. Сулейманова, Ф. «Эльчин: творческий путь писа- Caferov // “Kardaş Edebiyyatlar” dergisi (Türkiye). – 1996. – № теля»: В Азербайджанской национальной библиотеке имени 36. – S.39-43.

387 388 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2103. Füzulinin dili. Füzuli kitabı / Nizami Caferov // 550 2018 yılında Füzuli Sempozyumu Bildirileri (Türkiye). – İstanbul: 2110. Saraçlı, A.H. Ben feleği arıyorum. Şiirler / Aşık Hüseyn Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Başbakanlığı Yayınları, Saraçlı; haz. D.Osmanlı; danış. akad. N.Caferov, prof. dr. 1996. – S.159-161. M.Kasımlı; çev. Aşək Gara Borçalı, P.Kuliyeva, A.Mamayeva. – Bakü: AzAtam, “Elm ve tehsil”, 2018. –112 s. 1997 2104. Azerbaycan dilli hristian poeziyası / Nizami Caferov // 2019 “Bilgi” dergisi (Türkiye). – 1997. – №11. – S.21-23. 2111. Caferov, N. Azerbaycan edebiyatı tarihinin etütleri / Nizami Caferov; çeviri Yurtseven Şen; Azerbaycan Cumhuriyeti 1998 Kültür Bakanlığının katkılarıyla.- İstanbul: Zengin Yayıncılık, 2105. Türk dünyasının ortak şiiri / Bextiyar Vahabzade: 2019. – 309 s. – (Azerbaycan Kitaplarının Dünyada Tanıtılması Özel sayısı / Nizami Caferov // Türk lehceleri ve edebiyatı Projesi). dergisi. – 1998. – № 22. İngilis dilində 2003 2106. Caferov, N. Azerbaycanın Haydar Aliyevi, Haydar 2112. Abdullayeva, I. Ataturk center / Ilaha Abdullayeva. – Aliyevin Azerbaycanı / Nizami Caferov // Haydar Aliyev – Baku: AzAtam, 2013. – 56 p. Büyük Devlet Adamı. – Ankara, 2003. – S.49-67. 2113. Azərbaycan türkcəsi: Quzeydə və Güneydə // Qurtuluş 2107. Nail, Tan. Nizami Cəfərov. “Azərbaycanşünaslığa gi- (Kanada). – 1997. – S.11-13. riş”: resenziya / Nail Tan // Turkiye. Türk kültür dergisi. – 2003. 2114. Jafarov, N. Azerbaijan literature: in the North and in – Sayı 485-486. – S. 379-381. South // Təkamül-Evolution. – 1997. – № 3. – P.44-47. 2115. Jafarov, N. Selected articles / Nizami Jafarov; tral. 2006 I.Abdullayeva; edt. D.Osmanlı. – Baku: AzAtam, “Science and 2108. Caferov, N. Klassiklerden çağdaşlara: Araştırma-incele- education”, 2016. – 151 p. me / Nizami Caferov; çev. Y.Bayer; edt. N.Ateş; kapak tas. 2116. Jafarov, N. The history or the “Autobiography” of the M.Kalemci. – İstanbul: Gri yayınevi, 2006. – 302 s. Azerbaijan people / Nizami Jafarov; tral. I.Abdullayeva; edt. D.Osmanli. – Baku: AzAtam, “Science and education”, 2014. – 2016 72 p. 2109. Türkçemizin vicdan bekçisi prof. dr. Tofik (Tevfik) Hacıyev / Nizami Caferov // Türklük biliminde bir ömür prof. dr. Fars dilində Tofiq Hacıyev / Edt. prof. dr. B.A.Gökdağ, dr. N.Muradov. – Ankara, 2016. – S.115-118. 2011 2117. Həsənzadə, N. Nizami Cəfərov / Nəriman Həsənzadə. – Tehran: “Əndişəyi-No” nəşriyyatı, 2011.

389 390 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2019 2118. Cəfərov, N. Məcmueyi məqalat Məsayele metodolojiy- ki-e tarix zəbane torkiye Azərbaycan (Azərbaycan türkcəsinin tarixi metodoloji məsələləri: məqalələr toplusu) / Nizami NİZAMİ CƏFƏROV Cəfərov; topl. və tərc. ed.: Elmira Zəncani (Sənəm), Əkbər DÜNYA KİTABXANALARINDA Aqayi, Tanay Şərdidərəcək. – Təbriz: Aydın kitab, 2019.- 314 s.

Ərəb dilində Çin Milli Kitabxanası (www.nlc.cn) 2119. Cəfərov, N. Azərbaycan xalqının tarixi və ya “tərcüme- 2123. Низами Гулу оглу Джафаров / Cост. Тарана Мирзо- yi-hal”ı / Nizami Cəfərov; tərc. Əhməd Sami Elaydi. – Bakı: As- ева. – Баку: Национальная акад. наук Азербайджана, 2012. – poliqraf, 2017. – 67 s. 207 с.

Gürcü dilində Polşa Milli Kitabxanası (www.bn.org.pl) 2120. Cəfərov, N. Azərbaycan xalqının tarixi və ya “tərcüme- yi-hal”ı / Nizami Cəfərov; tərc. N.Əliyev; tərt. D.Osmanlı; red. 2124. Türk xalqları ədəbiyyatı / Nizami Cəfərov. – Cild 1: M.Məmmədoğlu, N.Yaşağaşvili. – Tbilisi: Universal, 2017. – 89 s. Qədim dövr. – Bakı: Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi, 2006. – 318, [2] s. Macar dilində 2125. Türk xalqları ədəbiyyatı / Nizami Cəfərov. – Cild 2: Orta dövr. – Bakı: Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi, 2006. – 2121. A turkologia mai helyzete Azerbajdzsanban / Nizami 318, [2] s. Dzsafarov // “Magyarorszag-Azerbajdzsan: a kulturak közelede- 2126. Türk xalqları ədəbiyyatı / Nizami Cəfərov. – Cild 3: se” az elsö magyar-azerbajdzsani tudomanyos szimpozium elöa- Yeni dövr. – Bakı: Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi, 2007. – dasai (Budapest, 2006, majus 23) / Tiszt. H.Hasanov. – Budapest: 318, [2] s. Azerbajdzsani Nagykövetseg, 2006. – T.32-34. 2127. Türk xalqları ədəbiyyatı / Nizami Cəfərov. – Cild 4: 2122. A türk nepek törtenetirasanak nehany modszertani Ən yeni dövr. – Bakı: Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi, 2007. – kerdeseröl / Nizami Dzsafarov // “Magyarorszag es Azerbajd- 318, [2] s. zsan: a kulturak parbeszede. III. Nemzetközi tudomanyos konfe- rencia (elöadasok, cikkek es rezümek). I. Kötet (törtenelem, Rusiya Dövlət Kitabxanası neprajz, folklor, irodalom, nyelvesszet) (2008, november 18-20). (www.rsl.ru) –Budapest: Azerbajdzsani Nagykövetseg, 2008. – T.63-64. 2128. Джафаров, Н. Азербайджанский литературный язык XVIII века: диссертация доктора филологических наук: 10.02.06. / Низами Джафаров. – Баку, 1991. – 305 с. 391 392 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2129. Джафаров, Н. Литературный язык в Южном Азер- Türkiyə Milli Kitabxanası байджане: нормы, стили / Низами Джафаров; АН АзССР, Ин- (www.mkutup.gov.tr) т языкознания им. Насими. – Баку: Элм, 1990. – 126, [1] с. 2130. Джафаров, Н. Структурно-семантическое развитие 2138. Jafarov, N. The history or the “autobiography” of the простого предложения в азербайджанском языке: диссер- Azerbaijan people / Nizami Jafarov; [transl. Ilaha Abdullayeva]. тация кандидата филологических наук : 10.02.02. – Баку, – Baku : AzAtaM, 2014. – 66, [6] p. 1985. – 153 с. 2131. Джафаров, Н. Физули до Вагифа / Низами Джафар- ов. – Баку: Язычы, 1991. – 162, [2] с. Dünya Universitet Kitabxanalarında 2132. Ələsgərov, B. Nizami Cəfərov – 50 / Bəybala Ələsgər- ov; [red. Z.Mehdiyeva]. – Bakı: Nurlan, 2009. – 127, [1] s. Jacob-und-Wilhelm-Grimm-Zentrum at 2133. Jafarov, N. The history or the “autobiography” of the Humboldt University (Berlin, Germany) Azerbaijan people / Nizami Jafarov; [transl. Ilaha Abdullayeva]. (www. hu-berlin.hosted.exlibrisgroup.com) – Baku: AzAtaM, 2014. – 66, [4] p.

2134. Ələsgərov, B. Professor Nizami Cəfərovun kitab dünya- 2139. Jafarov, N. The history or the “autobiography” of the sı: biblioqrafiya / Bəybala Ələsgərov; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi; Azərbaycan Respublikası Nobel İnformasiya Mərkəzi. – Azerbaijan people / Nizami Jafarov; [transl. Ilaha Abdullayeva]. Bakı: AzAtaM, 2015. – 171 s. – Baku : AzAtaM, 2014. – 66, [6] p.

Rusiya Milli Kitabxanası The Paul Barret Jr. Library at Rhodes College (www.nlr.ru) (Memphis, TN) (www.rhodescollege.worldcat.org) 2135. Джафаров, Н. Структурно-семантическое развитие простого предложения в азербайджанском языке: автореф. 2140. Cəfərov, N. Cənubi Azərbaycanda ədəbi dil: normalar, дис. на соиск. учен. степ. канд. филол. наук: 10.02.02. – Баку, üslublar / Nizami Cəfərov; red. Z.İ.Budaqova; ön söz. N.Həsən- 1985. – 24 с. zadə; AzSSR EA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu. – Bakı: Elm, 1990. – 2136. Джафаров, Н. Азербайджанский литературный язык 126, [2] s. ХVIII в.: автореф. дис. на соиск. учен. степ. д. филол. н / Ин-т 2141. Folklor və mədəniyyət: Gənc filoloqların altıncı res- языкознания им. Насими АН Азербайджана. – Баку, 1991. – publika konfransının materialları: 13-14 dekabr 1989-cu il / Red.: 51 с. N.Cəfərov, A.Məmmədov; Azərb.SSR EA, Nizami ad. Xalqlar 2137. Jafarov, N. The history or the “autobiography” of the Dostluğu Ordenli Ədəbiyyat İn-tu. –Bakı: Elm, 1990. – 86 s. Azerbaijan people / Nizami Jafarov; [transl. Ilaha Abdullayeva]. 2142. Jafarov, N. The history or the “autobiography” of the – Baku : AzAtaM, 2014. – 66, [6] p. Azerbaijan people / Nizami Jafarov; [transl. Ilaha Abdullayeva]. – Baku : AzAtaM, 2014. – 66, [6] p.

393 394 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

2143. Nizami Qulu oğlu Cəfərov: biblioqrafiya / AMEA, 2149. Jafarov, N. The history or the “autobiography” of the Mərkəzi Elmi Kitabxana; tərt. T.Mirzəyeva; elmi red. Azerbaijan people / Nizami Jafarov; [transl. Ilaha Abdullayeva]. A.Əliyeva-Kəngərli; red. F.Hüseynova, İ.Səfərov. – Bakı: Elm, – Baku : AzAtaM, 2014. – 66, [6] p. 2012. – 207, [1] s. 2144. Oktyabr inqilabı və Azərbaycan dilçiliyi: gənc dilçi- lərin elmi əsərləri / AzSSR EA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu; red.: Doe Memorial Library at the University of Z.İ.Budaqov, N.Q.Cəfərov, Ə.Q.Quliyev. – Bakı: Elm, 1987. – California-Berkeley (Berkeley, CA) 212 s. (eds.b.ebscohost.com)

2150. Cəfərov, N. Cənubi Azərbaycanda ədəbi dil: normalar, Butler Library at Columbia University üslublar... / Nizami Cəfərov; red. Z.İ.Budaqova; ön söz. N.Həsən- (New York, NY) zadə; AzSSR EA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu. – Bakı: Elm, 1990. – (www.clio.columbia.edu) 126, [2] s.

2145. Bəşirov, S. Nizami Cəfərov: Şəxsiyyət və yaradıcılıq fenomeni: ədəbi portret / Sabir Bəşirov; red. N.Əbdülrəhmanlı; The Joe & Rika Mansueto Library at the University of Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi. – Bakı : Elm və təhsil, AzAtaM, Chicago (Chicago, IL) 2010. – 143, [1] s. (catalog.lib.uchicago.edu) 2146. Folklor və mədəniyyət: Gənc filoloqların altıncı res- publika konfransının materialları : 13-14 dekabr 1989-cu il / 2151. Cəfərov, N. Cənubi Azərbaycanda ədəbi dil: normalar, Red.: N.Cəfərov, A.Məmmədov; Azərb.SSR EA, Nizami ad. üslublar... / Nizami Cəfərov; red. Z.İ.Budaqova; ön söz. N.Həsən- Xalqlar Dostluğu Ordenli Ədəbiyyat İn-tu. – Bakı: Elm, 1990. –86 s. zadə; AzSSR EA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu. – Bakı: Elm, 1990. – 2147. Jafarov, N. The history or the “autobiography” of the 126, [2] s. Azerbaijan people / Nizami Jafarov; [transl. Ilaha Abdullayeva].

– Baku : AzAtaM, 2014. – 66, [6] p.

Chancellor Green Library at Princeton University (Princeton, NJ) (library.princeton.edu)

2148. Folklor və mədəniyyət: Gənc filoloqların altıncı res- publika konfransının materialları: 13-14 dekabr 1989-cu il / Red.: N.Cəfərov, A.Məmmədov; Azərbaycan SSR EA, Nizami ad. Xalqlar Dostluğu Ordenli Ədəbiyyat İn-tu. –Bakı: Elm, 1990. –86 s. 395 396 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Cənubi Azərbaycanda ədəbi dil: normalar, üslublar ...... 1 “Dədə Qorqud” dünyasına səyahətdən parçalar ..... 16 Dolan, kəfkirim, dolan...: Manaf Süleymanovun ömür dastanı .. 4, 113 KÖMƏ KÇİ GÖSTƏ R İ C İ L Ə R Elçin ..... 95 Elçin. Yazıçının yaradıcılıq yolu ..... 109 Kitablarının adlar göstəricisi Eposdan kitaba ..... 18 Etnoloji etüdlər ..... 103 Azərbaycan dilində Ədəbiyyat ...... 49, 51, 55, 66, 70, 77, 78, 79 Ədəbiyyat söhbətləri ..... 114 Açıq məktublar ..... 82 Ədəbiyyatdan siyasətə ..... 39 Afaq Məsud dünyas ..... 101 Ədəbiyyatın müstəqilliyindən müstəqilliyin ədəbiyyatına ..... 104 Ana dili 1 ..... 69 Füzulidən Vaqifə qədər ..... 2 Anar: Yazıçı, mütəfəkkir-alim, ictimai xadim ..... 41 Genezisdən tipologiyaya ..... 19 Atatürkün Azərbaycan siyasəti: öz dili ilə ..... 61, 82 Gülağa Tənhanın poeziyası ..... 96 Azərbaycan dili ..... 9, 12, 14, 15, 22, 23, 33, 34, 38, Gülhüseyn Hüseynoğlu ..... 32 43, 47, 52, 53, 63, 64, 74, 75 Heydər Əliyev ..... 36 Azərbaycan dili lüğət tərkibinin təkmilləşmə Hidayət ..... 88, 97 prosesinin riyazi təhlil problemləri ..... 65 Hüseynbala Mirələmovun yaradıcılığı və ya ədəbi tərcümeyi-halı .. 89 Azərbaycan dili və dil tarixinə dair ..... 94 Xanım, hey! ..... 20 Azərbaycan filoloji fikri: dünən, bugün, sabah ..... 28 İlham Əliyev: siyasi portret cizgiləri ..... 44 Azərbaycan xalqının tarixi və ya “tərcümeyi-hal”ı ...... 76, 87 Keçən günlərin dastanı ..... 105 Azərbaycan mədəniyyəti məsələləri ..... 24 “Kitabi-Dədə Qorqud” da islama keçidin poetikası .....21 Azərbaycan türkcəsinin milliləşməsi tarixi ..... 8 Klassiklərdən müasirlərə ..... 45 Azərbaycan yalvarışları lüğəti ..... 25 “Koroğlu”nun poetikası ..... 13 Azərbaycan: Dil, ədəbiyyat və mədəniyyət .....27 Qədim türk ədəbiyyatı ..... 46 Azərbaycan: Heydər Əliyevdən İlham Əliyevə ..... 42 Qənbər Şəmşiroğlu: şair, nasir, publisist ...... 98 Azərbaycançılıq ideologiyasının etnoqrafik əsasları ..... 102 Mir Cəlalın milli idealları ….. 115 Azərbaycanlılar: Etnokulturoloji birliyin Mirəfsəl Təbib və ya bir şairin poetikası ..... 90 siyasi-ideoloji üfüqləri ..... 29 Molla Pənah Vaqif = Molla Panah Vagif ..... 110 Azərbaycanşünaslığa giriş ..... 30, 35 Möhsün Nağısoylu ..... 106 Azərbaycanşünaslığın əsasları ..... 48, 54, 84 Nəriman Həsənzadə ..... 67 Azərbaycanşünaslıq məsələləri ..... 31 Oxu mətnləri ..... 62 Bəxtiyar Vahabzadə ..... 10 397 398 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Orta ümumtəhsil məktəblərinin V-XI sinifləri üçün Azərbaycan Fars dilində dili proqramı ..... 11 Məcmueyi məqalat Məsayele metodolojiyki-e tarix zəbane Orta ümumtəhsil məktəblərinin V-XI sinifləri üçün türk dili torkiye Azərbaycan ..... 2118 proqramı ..... 5 İngilis dilində Professor Gövhər Baxşəliyeva ..... 85 Selected articles...... 2115 Professor Sadıq Tural ..... 50 The history or the “Autobiography” of the Azerbaijan people ..... 2116 Rusdilli Azərbaycan poeziyasında Azərbaycandili elementləri ... 40 Ərəb dilində Seçilmiş əsərləri ..... 56, 57, 58, 59, 60, 80, 99 Azərbaycan xalqının tarixi və ya “tərcümeyi-hal”ı ..... 2119 Səməd Mənsurun poeziyası ..... 111 Gürcü dilində Səməd Vurğun... Və Səmədoğlular ..... 100 Azərbaycan xalqının tarixi və ya “tərcümeyi-hal”ı ..... 2120 Tarixiliyin müasirliyi... və müasirliyin tarixiliyi ….. 73 Tarixin tərcümeyi-halı ….. 91, 92 Türk dili ..... 6, 7 Məqalələrinin əlifba göstəricisi Türk dünyası: xaos və kosmos ..... 17 Türk dünyasının yeni lideri ..... 68 Azərbaycan dilində Türkiyə Atatürkün, Azərbaycan Respublikası Heydər Əliyevin əsəridir ..... 37 A Türkologiya tarixinə ümumi bir baxış .....26 Abbasqulu ağa Bakıxanovun tarix fəlsəfəsi ..... 837 Türkologiyanın müasir problemləri ..... 112 Abdulhamit Avşar... və onun “Azərbaycan yazıları” ..... 73 Türkologiyaya giriş ..... 107 Adam ..... 292, 293, 294 Türkün dünyasından türk dünyasına ..... 108 Adamlar, ağaclar, talelər ..... 143 Ümumtəhsil məktəblərinin V-Xl sinifləri üçün Afad Qurbanov və ümumi dilçilik ..... 838 Azərbaycan dili proqramı ..... 3 Afad Qurbanovun dilçilik dərsləri ..... 839 Vidadi Babanlı ….. 71 Afaq Əsədovanın “Ədəbiyyatlaşan dünya”sı ..... 104, 583 Yunus Oğuz: düşüncə yazıçısı ….. 72 Afaq Məsud dünyası ..... 104, 649 Zəhmətkeş alim, tanınmış dilçi-türkoloq ..... 81 Afaq Məsudun “Həllac Mənsur”u ..... 650 Zəlimxan Yaqub ..... 93 Ağamusa müəllim idi, Tofiq müəllim idi, bir də mən...... 651

Türk dilində Ağayın “Qara Fatma”sı ..... 584 Azerbaycan edebiyatı tarihinin etütleri ..... 2111 Ağrılı günlərin gürcü hekayələri ….114, .699 Klassiklerden çağdaşlara:Araştırma-inceleme ...... 2108 Akademik Ağamusa Axundova açıq məktub ..... 82, 502 Rus dilində Akademik Bəkir Nəbiyev, yaxud mütəvaze böyüklük ..... 585 Интеграционные процессы в тюркском проcтранстве .... 2072 Akademik Bəkir Nəbiyevin yaradıcılıq yolu ..... 57, 80, 383

399 400 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Akademik İqrar Əliyevə açıq məktub ..... 39, 59, 82, 346 Anarın Türk dünyası ..... 104, 112 Akademik Tofiq Hacıyev ..... 648 Anti-konseptual “Konseptuallıq” ..... 768 Akademik Tofiq Hacıyev: böyük alim, müəllim və ictimai Aristokratiyanın dili ..... 769 xadim..... 112 Arzu – ümid daha güclüdür” ..... 60, 99 Akademik Vasim Məmmədəliyevə açıq məktub..... 82 Arzular, arzular ..... 708 Aqil Abbas, yaxud onun özü və sözü..... 91 Arzunun Azərbaycanı... Və arzularımızın Azərbaycanı ..... 779 Aqşin Ağkəmərlinin ayrılığı: Vətəndən Vətənə ..... 114, 707 Asif Əfəndiyev əfsanəsi ..... 647 Aldı görək nə dedi ..... 586 Asif Əfəndiyevin ..... 104 Ali məktəb, tələbə... və müəllim ..... 60, 99 Aşıq Kamandar Əfəndiyev – 80 ..... 504 Ali təhsilimizin “tərcümeyi-hal”ı ..... 766 Aşiq oldur kim...... 2 Alim xeyir-duası ..... 423 Aşiq olub tərki-vətən olanın...... 589 Alimin yaradıcılıq meridianları ..... 700 Aşıq sənəti tarixi missiya daşıyan bir sənətdir ..... 114, 505 Alınma terminlər problemi ..... 701 Aşıq sənətinin Hüseyn Saraclı zirvəsi ..... 777 Almaz İldırımın ölməz idealları .....114, 702 Aşıq sənətinin sistemi ….. 330 Altmışıncı, yetmişinci illərdə və ya “Bir görüşün tarixçəsi” ... 704 Aşıq sənətinin sistemi: invariant strukturu və funksional diaxron Altmışıncı, yetmişinci illərdə və ya “Gümüşü, narıncı...” ..... 705 elementləri ..... 60, 99 Altmışıncı”, yetmişinci illərdə və ya Atropatenadan Azərbaycana tarixi gerçəkliklər haqqında ..... 652 “Bu dünyada qatarlar gedər” ..... 703 Atropatenadan Azərbaycana..... 103 Altmışından yetmişinə varanda ..... 767 Ayaz Vəfalıya açıq məktub ..... 60, 82, 99, 412 AMEA-nın müxbir üzvü, Atatürk Mərkəzinin müdiri, Aynelin türkoloji axtarışları ..... 770,778 millət vəkili, Prof. Dr. Nizami Cəfərov ..... 73 Ayrılarmı könül candan...” ..... 588 Ana dili: problemlər, mülahizələr ..... 165 Azdırılmış həqiqətin işığına doğru ..... 245 Ana dilimiz xalqımızın ən böyük sərvətidir ..... 391 Azərbaycan (tarixi-kulturoloji problemlər) ..... 59, 94 Ana dilimizdə ilk “Qırx hədis” ..... 440 Azərbaycan ..... 2 Ana dilimizi uca tutmalıyıq ..... 503 Azərbaycan “Koroğlu”su, yaxud türk-oğuz eposundan Anar ..... 45, 57 Azərbaycan eposuna ..... 48 Anar belə dedi...... 587 Azərbaycan “Koroğlu”su, yaxud türk-oğuz eposundan Azərbay- Anar... Əsrimizin sonu... Otel otağı ..... 31 can türk eposuna ..... 45 Anar..... 80 Azərbaycan Atatürkçülüyü, yaxud Heydər Əliyev Atatürk Anarın Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri seçilməsinin 30 ili haqqında ..... 39, 58 tamam oldu ..... 706 Azərbaycan beynəlxalq ünsiyyətdə ..... 59 Anarın ədəbi gəncliyi... Və ədəbi gəncliyin Anarı ..... 114 Azərbaycan diasporu ..... 59, 84

401 402 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Azərbaycan dilçiliyi tarixinin tədqiqinə dair ..... 60, 138 Azərbaycan ədəbiyyatı: Şimalda və Cənubda ..... 31, 45, 80,258 Azərbaycan dilçiliyinin xanımları ..... 491 Azərbaycan ədəbiyyatında sovet konyukturu ..... 104 Azərbaycan dilçiliyinin xanımları... və professor Azərbaycan ədəbiyyatının dövrləşməsi..... 94 Nigar Vəliyeva ..... 73 Azərbaycan ədəbiyyatının intibahı nədən başlayıb ..... 392 Azərbaycan dilçiliyinin şah əsəri Azərbaycan dilində ..... 709 Azərbaycan ədəbiyyatının intibahı..... 94 Azərbaycan dilçiliyinin tarixi ..... 246 Azərbaycan ədəbiyyatının komandanı Anarın 75 yaşı ..... 424 Azərbaycan dili – Azərbaycan xalqının milli özünüifadə Azərbaycan ədəbiyyatının mənşəyi, yaxud Azərbaycan ədəbiyyatı formasıdır ..... 59 nə zaman yaranmışdır? ..... 316 Azərbaycan dili ..... 30, 590 Azərbaycan ədəbiyyatının şah əsəri..... 94 “Azərbaycan dili” anlayışının formalaşması tarixindən ..... 31 Azərbaycan ədəbiyyatının tarixi poetikası ..... 188 Azərbaycan dili qloballaşan dünyada ..... 91, 94, 523 Azərbaycan xalçaçıları ..... 591 Azərbaycan dili o qədər zəngindir ki...... 592 Azərbaycan xalq ədəbiyyatının şah əsəri ..... 80 Azərbaycan dili tarixi: problemlər, mülahizələr ..... 30 Azərbaycan xalqı müasir etnosiyasi münasibətlər sistemində ... 30 Azərbaycan dili və Heydər Əliyevin dil siyasəti ..... 56 Azərbaycan xalqı, yaxud bir etnosun tarixi ..... 317 Azərbaycan dili, türk dili, yoxsa Azərbaycan türkcəsi? .... 56, 234 Azərbaycan xalqının aşıq ədəbiyyatı əmanəti ..... 114, 774 Azərbaycan dili, türk dili, yoxsa Azərbaycan türkcəsi?..... 94 Azərbaycan xalqının ədəbi mədəniyyəti: Azərbaycan dilində cümlənin struktur semantik təkamülü . 56, 94 genezisdən tipologiyaya ..... 57, 80, 94 Azərbaycan dilinin işlək orfoqrafiya sözlüyü” bu sahədə örnək və Azərbaycan xalqının mənşəyi ….. 295 uğurlu yol göstəricisidir .....771 Azərbaycan xalqının mənşəyi haqqında ..... 31 Azərbaycan dilinin tarixi”nin yeni nəşri ..... 772 Azərbaycan xalqının milli birlik, ərazi bütövlüyü və dövlət Azərbaycan dilinin təşəkkülü tarixinə dair .....31, 296 müstəqilliyi uğrunda mübarizəsi..... 84 Azərbaycan dilinin yeni orfoqrafiya lüğətinə ciddi ehtiyac Azərbaycan xalqının milli intibahı..... 84 duyulur...... 653 Azərbaycan xalqının öz ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizəsi Azərbaycan dövlətinin dil siyasəti müstəqilliyimizin mənəvi tarixinə dair ..... 60, 99 əsaslarının möhkəmləndirilməsinə xidmət edir ..... 773 Azərbaycan xalqının soykökü ..... 187 Azərbaycan ədəbi dili: funksional üslubların təşəkkülü..... 56. 94 Azərbaycan xalqının şah əsəri ..... 57, 277 Azərbaycan ədəbi dili: Şimalda və Cənubda ..... 56, 57, 94 Azərbaycan xalqının tarixi və ya “tərcümeyi-hal”ı..... 84 , 91 Azərbaycan ədəbiyyat siyasəti...... 57 Azərbaycan xalqının tarixi... Ümummilli ideallar... və Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi..... 94 Azərbaycançılıq ideologiyası ..... 73, 84, 550 Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin Heydər Əliyev dövrü ..... 104 Azərbaycanda milli dövlətçilik təfəkkürünün formalaşması..... 84 Azərbaycan ədəbiyyatı: güney və quzeydə..... 94 Azərbaycan xalqının təşəkkülü ..... 30, 506 Azərbaycan ədəbiyyatı: son yüz ilə ümumi bir baxış ..... 31 Azərbaycan xalqının təşəkkülü və yaxud tərcümeyi-halı..... 94

403 404 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Azərbaycan xalqının, Azərbaycan dövlətinin və Azərbaycan Azərbaycan Respublikası Prezidenti Heydər Əliyevin mədəniyyətinin dili ..... 492 Yazıçıların X qurultayı ərəfəsində gənc yazıçılarla görüşündə Azərbaycan I Türkoloji qurultaydan Atatürk Mərkəzinə ..... 59 professor Nizami Cəfərovun çıxışı ..... 259 Azərbaycan intibahı ..... 30, 153 Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Azərbaycan intibahı: problemlər, mülahizələr...... 2, 45, 48, 54, sədrliyi ilə keçirilən Respublika Nazirlər Kabinetinin 57, 80, 94 geniş iclasında Nizami Cəfərovun çıxışı ...... 260 Azərbaycan Koroğlusu, yaxud oğuz eposundan Azərbaycan Azərbaycan tarixinin Atabəy romanı ..... 114, 711 eposuna...... 54 Azərbaycan tarixinin Atabəy romanı ..... 711 Azərbaycan legion ədəbiyyatı..... 57, 80 Azərbaycan türk dili ..... 56, 94, 220 Azərbaycan mədəniyyəti ..... 30, 166 Azərbaycan türkcəsi ..... 231 Azərbaycan mədəniyyəti müstəqillik illərində ..... 104 Azərbaycan türkcəsinin formalaşması. Ümumtürk ədəbi (yazı) Azərbaycan mədəniyyəti: dünən, bu gün, sabah ..... 59, 94, dili: təşəkkülü, təkamülü, tənəzzülü ..... 48 Azərbaycan mədəniyyətinin etnik tipologiyası ..... 30 Azərbaycan türkcəsinin milliləşməsi ..... 48, 54 Azərbaycan mətbuatında publisistika üslubu sıradan çıxır ..... 775 Azərbaycan türkcəsinin milliləşməsi tarixi ..... 56, 94 Azərbaycan muğamının qəzəlləri ..... 114 Azərbaycan türkcəsinin təşəkkülü ..... 30 Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı: birinci Azərbaycan türkcəsinin təşəkkülü tarixinə dair ..... 56, 94 simpoziumdan ikinci simpoziuma..... 114 Azərbaycan türkcəsinin təşəkkülü: differensiasiya, Azərbaycan nəsri ..... 114, 654 yoxsa inteqrasiya? ..... 58, 94, 278 Azərbaycan parlamenti “Azərbaycan” qəzetində ..... 710 Azərbaycan türklərinin təfəkküründə Nuhun tufanı ..... 73 Azərbaycan poeziyası ..... 114 Azərbaycan yalvarışları lüğəti. Bir neçə söz ..... 60 Azərbaycan poeziyasının azadlıq fəlsəfəsi, yaxud qol çək Azərbaycan yalvarışları lüğəti..... 94, 99 Müstəqillik Aktına şair..... 104, 655 Azərbaycan yazıçılarının X qurultayında məruzə ..... 45, 57 Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin “Azərbaycan xalqına Azərbaycan... Azərbaycanın türkləşməsi... və Azərbaycan müraciəti”ndə dil ədəbiyyat və mədəniyyət məsələləri ..... 59 xalqının təşəkkülü ..... 59, 94 Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin “Azərbaycan xalqına Azərbaycan... və azərbaycanlılar ..... 59 müraciəti”ndə Azərbaycanşünaslıq məsələlərinin qoyuluşu Azərbaycan...Azərbaycanın türkləşməsi və Azərbaycan xalqının (2000)..... 84 təşəkkülü ..... 48 Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin gənc yazıçılarla Azərbaycan: Etnik münaqişələrdən milli birliyə ..... 31 görüşündə Nizami Cəfərovun çıxışı ..... 45 Azərbaycan: Etnik tarixin akkordları.. və Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin gənc yazıçılarla superetnosun təşəkkülü ..... 30 görüşündə çıxış ..... 57 Azərbaycan Respublikası Azərbaycan xalqının milli Azərbaycan: ədəbiyyat siyasəti ..... 45 iradəsinin ifadəsidir ..... 30 Azərbaycan: tarixin akkordları ….. 331

405 406 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

“Azərbaycan” anlayışı ..... 30 Azərbaycanın klassik mütəfəkkirləri və azərbaycanşünaslıq..... 84 “Azərbaycan”ın leksikası ..... 552 Azərbaycanın maddi-mədəni irsinə sanballı töhfə ..... 493 Azərbaycançılığın və azərbaycanşünaslığın əsas şərtləri..... 84 Azərbaycanın Şimalı və Cənubu ..... 210 Azərbaycançılıq – Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Azərbaycanın türkləşməsi və Azərbaycan xalqının təşəkkülü .. 54 ideoloji əsasıdır ..... 39 Azərbaycan-qazax ədəbi əlaqələri ..... 712 Azərbaycançılıq anlayışının təhsil alanlara mənimsədilməsi .. 551 Azərbaycanlı” anlayışının təşəkkülü və Azərbaycan Xalqının Azərbaycançılıq Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin təfəkküründə “Vətən” anlayışı ..... 73 ideoloji əsasıdır ..... 59 “Azərbaycanşünaslığa giriş” kitabından səhifələr...... 319 Azərbaycançılıq probleminin yaranması zərurəti “Azərbaycanşünaslığın əsaslari” fənninin mahiyyəti, və onun inkişafı ..... 84 məqsəd və vəzifələri ..... 84 Azərbaycançılıq və Azərbaycanşünaslıq... Əliyevçilik və “Azərbaycanşünaslığın əsasları” fənninin yaradılması Əliyevşünaslıq ..... 73 zərurəti və digər elmlər sırasında mövqeyi ..... 84 Azərbaycançılıq” haqqında dəyərli əsər ..... 465 Azərbaycanşünaslığın müasir problemləri ..... 320 Azərbaycanda Atatürk mərkəzi – 10 ..... 73 Azərbaycanşünaslığın predmeti ..... 657 Azərbaycanda Atatürk Mərkəzində Dəyirmi masa ..... 393 Azərbaycanşünaslıq” müasir mərhələdə..... 84 Azərbaycanda milli dövlətçilik təfəkkürünün Azərbaycan-türk dilinin dövlət statusu haqqında..... 84 formalaşması ..... 30, 48, 54, 59, Azərbaycan-türk dilinin tədqiqata cəlb olunması tarixi..... 84 Azərbaycanda milli mədəniyyətin təşəkkül Azərbaycan-türk dilinin təsir dairəsi..... 84 mərhələləri ..... 59, 94, 154 Azərbaycan-Türk dilinin təşəkkülü tarixi..... 84 Azərbaycanda Milli Mədəniyyətin təşəkkülü tarixi ..... 84 Azərbaycanda Milli Ordu yaradılması və ordu quruculuğunda B islahatların həyata keçirilməsi (1993-2003-cü illər)..... 84 Bağater Arabulinin oyaq yuxuları ..... 840 Azərbaycanda ordu quruculuğunun Naxçıvan Belə ağır işin öhdəsindən uğurla gəldiniz...... 658 mərhələsi (1990-1993-cü illər) ..... 84 Bəxtiyar Vahabzadə, yaxud millətin şairi ..... 385 Azərbaycanda türkşünaslığın müasir vəziyyəti ..... 59 Bəxtiyar Vahabzadə, yaxud millətin şairi ..... 57, 80 Azərbaycanda ümumi dilçilik dərsləri ..... 776 Bilik haqqında nə bilirik? ..... 127 Azərbaycandilli xristian poeziyası ..... 59, 241 Bilirsənmi, ürəyimdən...... 60, 99, 361 Azərbaycanın etnik mədəni sisteminin yaranmasında qıpçaq Bir adam yol gedir məndən qabaqda ..... 60, 99, 321, 332 türklərinin rolu ..... 247 Bir etnosun taleyi ..... 780 Azərbaycanın etnik tarixi: problemlər, mülahizələr ..... 59, 94 Bir gəncin manifesti”ndən “Bir səfirin manifesti”nə ..... 114 Azərbaycanın etnik tarixi ..... 384 Bir gəncin manifesti”ndən “Bir səfirin manifesti”nə..... 782 Azərbaycanın ədəbiyyat filosofu ..... 57, 80, 318, 656 Bir kitabın təəssüratları ..... 114, 781

407 408 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Bir millətin iki oğlu, yaxud millət öz oğulları Böyük şairin “şəxsiyyət vəsiqəsi”... Və “beynəlxalq pasport”u .. 784 ilə özünə dönür .... 60, 99, 189 Böyük şəxsiyyət haqqında fotoroman ..... 365 Bir neçə ilə Azərbaycan ədəbiyyatı bütünlüklə Böyük yazıçıya məktub ..... 73, 82, latın əlifbasında oxunacaq ..... 362 Bu gün ümumtürk ədəbi dili mümkündürmü? ..... 58, 94 Bir neçə söz ..... 73, 211, 363, 593 Bugünkü Azərbaycan poeziyası ..... 250 Bir şeirin poetikası .... 60, 99, 190, 553 Bugünkü Azərbaycan şeiri ..... 261 Bir tamaşa haqqında bir neçə söz ….. 279 Bugünkü Azərbaycan yazıçısı hər şeydən qabaq, Azərbaycan Bir Vaqif Aslanov vardı...... 466 türkcəsinin yazıçısıdır ..... 232 Bir Vəli, bir Vəli ..... 114 Bugünkü yazı dilimiz, yaxud “Gün” qəzetinə açıq məktub. 59, 82 Biri var idi, biri yox idi ..... 467 Bütövlük müstəvisi ..... 357 Birinci Türkoloji Qurultay və türk dünyası..... 112 Birinci Türkoloji Qurultayın missiyası ..... 659 C Birlik həmişə qələbənin rəhnidir ..... 713 Cağdaşlığın siması – gələcəyin lideri ..... 60 Biz dünyadan gedər olduq..... 104 Camal müəllim ..... 262 Biz ədəbiyyat (və “Ədəbiyyat qəzeti”) uğrunda döyüşürdük .. 785 Cavidşünaslıqda yeni mərhələ ..... 788 Bizdə xeyli etiraf olunmamış dahi var ..... 59 Cəmaləddin Əfqani, yaxud geri qalmış Şərqin irəli getmiş Bizdə şeir də var, sənət də vardır, şairə, sənətə mütəfəkkiri ….. 31, 298 hörmət də vardır ..... 248 Cəmaləddin Əfqani: milli fəlsəfəsi və dil birliyi ….. 299 Bizi təkcə dərd birləşdirmir ..... 191 “Cəmiyyət və din” qəzetinin AMEA-nın müxbir üzvü, Milli Bizim Əmirxan müəllim ..... 249 Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri, Azərbaycanda Atatürk BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının Bakı mərkəzinin müdiri Nizami Cəfərova müraciəti ..... 73 forumunda dünyaya verilən mühüm mesajlar ..... 660 Cəmiyyətin gələcəyi üçün mütəfəkkir məsuliyyəti ..... 554 Böyük alim, müəllim və ictimai xadim ..... 661 Cənubi Azərbaycan: ədəbi dil ..... 157 Böyük alim, yaxud elmdə tarix yaradan insan..... 91 Cənubi Azərbaycan: ədəbi dilin inkişafı tarixindən ..... 156 Böyük alim, yaxud elmdə tarix yaradan şəxsiyyət ..... 524, 594 Cənubi Azərbaycanda ədəbi dil ..... 167 Böyük avriasiyanın “vəsiyyət”i..... 103 “Cəza” müəllifinə açıq məktub ..... 57, 82 Böyük ədəbi missiya ..... 787 Cığırlar haraya aparır? ..... 128 Böyük ədəbiyyat müəllimi .....114, 786 Cümlənin struktur semantik təkamülü ..... 192 Böyük ideallar və xırda iddialar ….. 297 Böyük mədəniyyətin övladı, yaxud müdrikliyin poetikası .. 155, 364 Ç Böyük ömrün salnaməsi” haqqında ..... 783 Çağdaş şeirimizlə bağlı dəyərli tədqiqat ..... 394 Böyük Səlcuqların Alp Arslan zirvəsi ..... 595 Çağdaşlığın siması-gələcəyin lideri..... 99

409 410 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Çaşıoğlu” nəşriyyatı 100 cildlik “Azərbaycan və dünya Dilimizi ağlar günə qoyan reklamlar ..... 556, 598 ədəbiyyatı kitabxanası” seriyasından kitabların Dilimizin saflığını qoruyaq, yaxud bir daha orfoqrafiya lüğətinin nəşrinə başlayır ..... 348 qüsurları barədə ..... 221 Çərkəz müəllim, yaxud gözəl insan Dilimizin vicdan qoruyucusu ..... 242 haqqında bir neçə söz ….. 333, 379 Dilin etnik yaddaşı ..... 139 Çingiz Abdullayevin səviyyəsi mənə məlumdur ..... 441 Dilin hikmət axarında ..... 126, 251 Çingiz Əlioğlu – çərçivənin çərçivəsizliyi, yaxud Dilin qüdrəti ..... 144 çərçivəsizliyin çərçivəsi ..... 73, 468 Dilin özündə müəyyən dəyişmə prosesləri gedir ..... 494 Çingiz Hüseynova məsləhət görürəm ki, mənim yazdıqlarımı Dilin təfəkkürü... və təfəkkürün dili ..... 599 oxusun ..... 442 Dilin yazıçısı və yazıçının dili ..... 212 Çoxcəhətli yaradıcılıq ..... 507 Dinlərin dilləri ..... 114, 716 Doğma dil kimi: Rəis Səmədov – 60 ..... 301 D Doğru halət görmədim..... 111 Dağıstan intibahı: mülahizələrdən konsepsiyaya ..... 39, 45, 59 “Doğru halət görmədim”... “Həpsi rəngdir” ..... 717 Daha bir “tarix” daha bir yalan..... 91 “Dolu” ədəbiyyatın “Qarabağnamə”sidir ..... 73, 425 Dahi Nizami Gəncəvinin “Xosrov və Şirin” mənzum “Dünya Azərbaycanlılarının I qurultayı” və romanının mükəmməl nəşri ..... 789 azərbaycançılığın yenidən təşəkkülü..... 84 Dahi şəxsiyyət haqqında möhtəşəm əsər ..... 662 Dünya irsinin qorunması hər bir vətəndaşın mənəvi borcudur . 334 Daxili dünya”nın dərinlikləri və ya “Toyuğun Dünyanın görkəmli siyasətçiləri və dövlət xadimləri diri qalması”ndan “Dolça”ya ..... 714 Heydər Əliyev haqqında..... 84 Danışıq dili: “mən”in müraciət mədəniyyəti ….. 60, 99, 300 Dünyanın harasında türk qəbri varsa, ora vətəndir ..... 222 Dastan təfəkkürünün roman təzahürü ..... 596 Dünyaya lirik şair kimi gəlmişdi ..... 169 Dedim... Yenə deyirəm ..... 111, 715 Dədə Qorqud eposu, İqor polku dastanı və E Rüstəm Kamal mifi ..... 104, 597 Eh, sən hardan biləsən? ..... 60, 99, 158 Dərslik fənnin cövhəridir ..... 555 El sözünün sorağında ..... 133 Dil normalarının pozulmasına görə cəzalar gəlir ..... 790 Elcanlı... və Sadıq ..... 104, 663 Dilçi missiyası...: Və dilçilikdə “elm poeziyası” ..... 841 Elçin ..... 57 Dilçiliyə dəyərli hədiyyə ..... 60, 99, 132 Elçin haqqında fikir və mülahizələr ..... 233 “Dilçiliyə giriş” barədə qeydlər .... 125 Elçin Hüseynbəylinin özü və sözü ..... 495 Dilçiliyimizin xanımı ..... 263 Elçin. Yazıçının yaradıcılıq yolu”na ön söz ..... 718 Dilçiliyin təşəkkülü ..... 842 Elçinin cümləsi ..... 600

411 412 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Elə qalan yurd yeridir ..... 243 Ədəbiyyat qəzetinin baş redaktoru Azər Turana açıq ..... 114 Elm adamının poetik axtarışları ..... 791 Ədəbiyyat publisistikaya keçir ..... 443 Elm dəryası ….. 60, 99, 280 Ədəbiyyat siyasəti ...... 349 Epos ..... 302 Ədəbiyyat siyasəti, yaxud ədəbiyyatdan siyasətə ..... 39, 45, 60, Eposdan “Kitaba” ..... 59, 94, 281 99, 350 Erməni kapitalına və erməni hiyləsinə aldanan bəzi iş adamları Ədəbiyyat tariximizin ustad dərsləri ..... 114, 720 Türkiyənin dövlət mövqeyindən çıxış edə bilməzlər ..... 60, 99 Ədəbiyyat yaradıcısı, metodoloqu və təəssübkeşi ..... 91, 526 Ermənilərin “tərcümeyi-hal”ı..... 103 Ədəbiyyata qədər və ədəbiyyatdan sonra ..... 193 Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin Ədəbiyyatda standartlar qoymaq mümkün deyil ..... 469 danışıqlar yolu ilə həll etməliyik ..... 60, 99 Ədəbiyyatımız, birliyimiz... və “Ədəbiyyat qəzeti”miz ..... 444 Etirafın zamanı, yaxud Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin Anar Ədəbiyyatımıza şöhrət gətirə biləcək əsər ..... 527 dövrü ..... 426 Ədəbiyyatımızın inkişafı naminə ..... 470 Etnik münaqişələrdən milli birliyə ..... 60, 99 Ədəbiyyatımızın tədrisi ..... 194 Etnik özünüdərkdən milli özünütəsdiqə ..... 30 Ədəbiyyatımızın tədrisi: problemlər, mülahizələr ..... 60, 99 Etnoşünaslığın müasir problemləri..... 103 Ədəbiyyatın dilçisi..... 104 Ey sevgili yarım, mənə naz et! ..... 719 Ədəbiyyatın müstəqilliyindən müstəqilliyin ədəbiyyatına ..... 664 Ədəbiyyatşünasın dilçilik görüşləri ..... 56 Ə Ədəbiyyatşünaslıqda yeni metodoloji istiqamət ..... 508 Ə.Rəcəblinin türkoloji araşdırmaları ..... 367 Əhdi-ətiq, Əhdi-cədid... Və Qurani-Kərim ..... 794 Əbdülbaqi Gölpınarlı yaxud Azərbaycan “Əhdi-ətiq”dən “Əhdi-cədid”ə ..... 114, 793 kökənli Türkiyə alimi ..... 601 Əhməd Ağaoğlu... Atatürkün həm “dost”u, Ədəbi dilin dialektik əsasına dair ..... 140 həm də “düşmən”i ..... 665 Ədəbi dilin qorunmasına ciddi ehtiyac var ..... 792 Əjdər Olun çevirməsində “qumuq” atalar sözləri ..... 445 Ədəbi dilin tarixinə dair ..... 60, 94, 99, 145 Ələsgərəm, hər elmdən halıyam ..... 45, 57, 80, 94, 264 Ədəbi döyüşlər cəngavəri ….. 282 Əli bəy Hüseynzadə, yaxud millətin romantik mütəfəkkiri . 73, 91 Ədəbi gedişatda gənclik faktoru ….. 335 Əli Rza Xəlillinin 65 illik yubileyi ..... 795 Ədəbi tənqid: missiya, yoxsa emosiya ..... 104, 602 Əlincə şairi ..... 844 “Ədəbi tənqid” jurnalı ..... 223 50 ilini sənətə verən sənətkarın portreti ..... 446 Ədəbi tənqidimiz: dünən, bu gün, sabah ..... 322 Əlli yaş və ondan sonra ..... 213 Ədəbiyyat – ədəbiyyata qədər və ədəbiyyatdan sonra ..... 60, 99 Əllini aşırdın...... 224 Ədəbiyyat haqqındakı elmin akademik İsa Həbibbəyli “Əmir Teymur”un tarixiliyi... və müasirliyi ..... 73 miqyası ..... 843 Ən yeni dövr Azərbaycan dövlətləri..... 84

413 414 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Ən yeni dövrdə türk dünyası qloballaşma ərəfəsində..... 84 Genezisdən tipologiyaya Azərbaycan xalqının Ən yeni tarixin fəlsəfəsi, yaxud akademikin mübarizəsi ... 59, 336 ədəbi mədəniyyəti ..... 428 Ərəb ədəbi-nəzəri fikrinə layiqli töhfə ..... 528 “Gələcəyə doğru”dan gələcəyə doğru...... 529 Ərəb-Azərbaycan ədəbi əlaqələri haqqında yeni kitab ….. 283 Gənc tənqidçilər söz sizindir ..... 215 Ərəblər... Farslar... və Türklər .....112, 603 “Gəncə müdriki”nin dünyagörüşü ..... 104, 558 Əsas vəzifə mətbuatın peşəkarlığıdır ..... 351 Gənclik nə qədər tez ahıllaşsa, o qədər yaxşıdır ..... 226 Əski türk dastanları ..... 303 Giriş, yaxud Azərbaycan dili tarixinin metodoloji Əsl ədəbiyyat əsəri ..... 114, 666 problemləri ..... 94 Gölbaşında Göygöl havası ..... 114, 669 F Görkəmli alim, ictimai xadim (F.Maqsudov) ..... 60 F.Benevinin məktublarında Azərbaycan sözləri ..... 146 Gözəl insan, vicdanlı ziyalı ..... 471 Ferdinand de Sossürün müqayisələri ..... 845 Gözəl müəllim, xeyirxah insan ..... 305 Ferdinand de Sössür ..... 60, 94, 99 Güney mövzusuna konseptual baxış ...... 796 Fərdi hisslər və sosial xarakterlər ..... 73, 557 Fərhad Ağazadə kim idi?..... 99 H Fərhad Ağazadənin (Şərqli) “Türk dilinin dirilmək və H.İmanov, A.Əhədovun “Orta əsr islam şərqində fəlsəfi fikir” zənginləşdirmək yolları (tükənəklər)” kitabına ön söz ..... 60 kitabına ön söz ..... 60, 99 Fəridə Əzizovanın yaradıcılığı haqqında ..... 721 Hacı Kərim Sanılının Məclisi-Məbusan Fərman Kərimzadə... Düşünən (və döyüşən) tarix ..... 57 “deyişmə”ləri ..... 114, 722 Fərman Kərimzadə..... 80 Hal əhli ….. 337 Fikrət Qocanın dastanı ..... 667 Halal sözün halal adamı ..... 104, 560 Firidun Hüseynov – 75 ..... 427 Hardan baxsan görünən adam ..... 60, 99, 395 Firidun müəllim ..... 525 Hardan gəlib, hara gedirik? Yaxud yaşıdlarıma sözüm ..... 195 Folklor kafedrası ….. 284 Heydər Əliyev və Azərbaycan dili ..... 265, 429 Füyuzatçılıq azad Azərbaycan idealının əsasıdır ..... 59, 94, 304 Heydər Əliyev və Azərbaycançılıq tərbiyəsi..... 84 Füzulidən Vaqifə qədər ..... 2, 57, 80, 159 Heydər Əliyev və türk dünyası ..... 396 Füzulidən Vaqifə..... 94 Heydər Əliyevdən İlham Əliyevə ..... 59 Füzulinin dili ..... 56, 94 Heydər Əliyevin “Dil siyasəti”..... 84 Heydər Əliyevin azərbaycançılıq ideologiyası ..... 509 G “Həq mənəm...” ..... 604, 725 “General” romanının müəllifi ..... 225 “Həqiqət”dən “əfsanə”yə ..... 196 Genezisdən tipologiyaya ...... 214 Həqiqi hisslərin poetik təzahürləri ..... 846

415 416 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Həmid Araslı ..... 447 Xalqının xalqşünası ..... 114, 797 Həmid Araslı, yaxud ədəbiyyatımızın tarixçisi ..... 73, 91 Xalqların mənəvi-psixoloji yaxınlığına xidmət edən lüğət .... 511 Həpsi rəngdir..... 111 Xanım, hey ..... 58, 94, Hər oxuyan Molla Pənah olmaz, yaxud Vaqifin fəlsəfəsi ... 104, 668 Xanımlar xanımı..... 114 Hər şey mədəniyyətdən başlayır ..... 168 Xanlıqlar dövrünün metafizikası ..... 848 Hər şey şəxsiyyətdən asılıdır ..... 45, 57 “Xaricdə yaşayan Azərbaycanlılarla bağlı Dövlət siyasəti haqqın- Hərbi həyatın poeziyası ..... 559 da qanun” və Azərbaycançılıq ideologiyası..... 84 Hərbi vətənpərvərlik dərsləri ..... 472 Xeyrəddin Qocanın “məktublar”ı ….. 339 Hərənin öz ulduzu... və hamının bir “Ulduz”u ..... 104 Xilaskar türk ordusunun Bakı zəfəri ..... 60, 99 Həsən bəy Zərdabiyə yeni abidə ..... 561 “Həvəskar”ın peşəkarlığı ..... 114, 726 İ Həyat dəryasının ədəbiyyat gəmiçisi ..... 57, 80 “İdeal”ın işığı..... 114 Həyat, ölüm... Və həyat .....114, 723 İdeala doğru: düşüncədən yazıya ..... 672, 798 “Həyatım və mühitim”in gələcəyə söz körpüsü ..... 727 İdman bir mədəniyyətdir ..... 607 Həyatın metafizikası, yaxud “Mahmud və Məryəm”dən 2019-cu ilin Azərbaycanda “Nəsimi İli” elan olunması qüdrətli “Ölüm hökmü”nə ..... 724 söz ustadlarından olan şairin yaradıcılığına böyük Hidayət dünyası ..... 605 ehtiramdır.....849 Hidayətin poeziyası ..... 606 “İki od arasında”: Və “yenə”...... 114, 673 Hüquq elminə və tədrisinə dəyərli töhfə ….. 338 İlahi varlığın bədii tərənnümü ..... 398 Hüseyn Arif dünyası ..... 45, 57, 80, İlk və son arasında ..... 73, 104, 448 “İmtina”, yaxud ailə dramının təfsilatları ..... 104, 608 X İnam olmayanda, insan sevə bilmir, yaşaya bilmir ..... 609 Xalq dilinin dilçisi ..... 670 İndi söz birbaşa deyilir, ədəbiyyat publisistikaya keçir ..... 449 Xalq öz tarixini bilməlidir ..... 266 İnsan beynəlxalq ünsiyyətdə ..... 103, 674 Xalq şairi ..... 847 İrəvan..... 103 Xalq şairi Nəriman Həsənzadə ..... 91, 562 İsa Hüseynov (Muğanna)... və idealları..... 80 Xalq şairi Zəlimxan Yaquba açıq məktub ..... 82, 510 İsa Hüseynov (Muğanna)... və onun “İdeal”ı ..... 57 Xalq yazıçısı Elçinə açıq məktub ..... 82, 397 İsa Muğanna məlumluqdan məchulluğa..... 57, 80 Xalqın ana dilində özünü təqdim etməsinin əsas istiqamətləri .... 84 İsa Muğanna yaradıcılığı “İdeal işığında” əsərinə baxış .....729 Xalqın böyük şairi ..... 728 İsa Muğannanın həqiqəti, yaxud həqiqətin İsa Muğannası ... 91, 563 Xalqın sevimli şairi ..... 671 İslam Sadığın yaradıcılığı və folklor .....730 Xalqın sözü – xalqın özü. Yol ..... 60 İsmayıl Şıxlı şəxsiyyəti və “Dəli Kür” ..... 366

417 418 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

İsmayıl Şıxlı yaxud mənalı ömrün dastanı ..... 45, 57, 80, Köhnə kişinin dili..... 91 İsmayıl Şıxlı, yaxud müdrikliyin poetikası ..... 60, 99 “Köhnə” sözün yeni ustası ..... 114, 733 İstedad və zəhmət ..... 530 Kövrək sətirlər ..... 496 İstedad, peşəkarlıq və...... 170 Kritisizm humanitaridə ….. 285 İstedadlı gənclər var ..... 450 Kür üstündə Kəsəmən... və onun yazıçı övladı ... 60, 99, 216, 309 20 yaşlı “Xəzər” ..... 473 21 fevral – Beynəlxalq Ana Dili Günüdür ..... 323 Q XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı ..... 57 Qafqaz!...... 611 XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi aşağıdakı Qafqaz!.. Azərbaycan poeziyasının məhəbbəti ..... 104 aşırımlardan ibarətdir..... 94 Qara müəllim ..... 475 XX əsr ədəbiyyatı – tarixi-tipoloji vahid kimi ..... 399 Qaya səsi, zirvə səsi ..... 352 İyirminci əsr Azərbaycan ədəbiyyatı ..... 80 Qazax eli yaxud Avrasiyanın döyünən ürəyi ..... 677 Qədim (ümum-) türk eposundan orta əsrlər J türk-oğuz eposuna ..... 45, 48, 54 Janr münasibətlərinin inkişafı ..... 2, 171 Qədim dövrlərdə Azərbaycanda (və həmhüdud regionlarda) etnik proseslər ..... 30 K Qədim türk dili ..... 107 “Kabus” və ya atılmışların romanı ..... 104, 610 Qədim türk ədəbiyyatı ..... 107. Kafir ..... 306, 307 Qədim türk ədəbiyyatı: problemlər, mülahizələr ..... 114, 799 Kaspi: Azad sözə sahib qəzet modeli ..... 675 Qədim türk poeziyası ..... 197 Keçən günlərin “tərcümeyi-hal”ı ..... 676 “Qədim türklər” anlayışı ..... 107 Kim böyük yazıçı olmaq istəyirsə, milləti təhqir etməlidir? ..... 430 Qədim türklərdə “həyatın yaradılışı” təsəvvürü ..... 114 Kim haqlıdır: B.Vahabzadə, yoxsa “Bakinski raboçi” ..... 59 Qədim türklərin dünyagörüşü ..... 107 Kişvəri ..... 57, 80, 94 Qədim türklərin siyasi-ictimai “tərcümeyi-hal”ı ..... 107 Kitab haqqında kitab ..... 60, 99, 308 Qədim türklərin tarix təfəkkürü..... 112 “Kitabi Dədə Qorqud”un dili..... 56, 94 Qəhrəmanlıq eposumuz ..... 253 Klassik Şərq poetikasının tanınmış tədqiqatçısı ..... 474 Qəza ..... 310 Klassikin müasirliyi ..... 731 Qəzəl de ki...... 111, 748 Klassiklərdən müasirlərə qədər ..... 57, 80, 147 Qəzənfər Paşayev və ya yeddicildlik yaradıcılıq..... 91 Koroğlu”nun şeiriyyəti ..... 252 Qırğızlar və Qırğızıstan ..... 91, 512 Koroğlunun poetikası ..... 57, 80, 94, Qırx gün keçdi ..... 269 Köç yolu olan dünyada şairin yurd yeri ya yurd yerinin şairi ..732 Qiymətli tədris vəsaiti .....60, 99, 237

419 420 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Qiymətli töhfə ..... 141 Məmməd İsmayıl, yaxud bir adam yol Qocaman yazıçı ..... 217 gedir... bizdən qabaqda ….. 286 Qorqud müdrikliyi, Füzuli eşqi ilə ..... 270 Məmməd Orucun Vedibasar dastanı ..... 104, 681 Qurultaydan bir il keçir ..... 271 Mən Abbasam, Abdullanın oğluyam ..... 60, 99, 161 Qürurun üsyanı ..... 114, 749 Mən Mənəm!... Bəs sən kimsən? ….. 272 Mən siyasi düşünürəm..... 60, 99 L Mənə naz et..... 111 Lahıc, yaxud hədər keçməmiş ömrün ilk illəri ..... 198 Mənim çörəkli dünyam ..... 353 Leksik-semantik normanın milliləşməsinə dair ..... 160 Məsih ağa Məhəmmədinin “Tədqiqlər və tərcümələr” Lev Qumilyovun “Qədim türklər”i yaxud türk kitabına ön söz ..... 60, 99 tarixinin fəlsəfəsi ..... 678 Məstaneyi eşqəm...... 2, 173 Lev Qumilyovun “Passionarlığ”ı ..... 103, 112, 679 Məsuliyyət hissi ..... 148 Ləyaqətli və şərəfli ömür yolu ..... 451 Mifoloji təfəkkür metafizikasının ideya-estetik müasirliyi və ya Londonda Nizami günləri ..... 114 “Od və büt” ətrafında gəzişmələr ..... 104, 683 Londonda Nizami miqyası və ya akademik Nərgiz Paşayevanın Mikayıl Müşfiq, yaxud talesiz şairin tale kompleksləri .. 104, 612 yeni uğuru ..... 734 Miqyaslı və obyektiv ..... 805 Millətin bilgəni ..... 413 M Millətin şairi, yaxud Bəxtiyar Vahabzadə fenomeni ..... 311 M.P.Vaqifin onomastik leksikası ..... 199 Milli dil təfəkkürü yaxud “yoxsulluğun” fəlsəfəsi ..... 60, 99, 201 M.P.Vaqifin terminoloji leksikası ..... 200 Milli dövlətçilik təfəkkürünün formalaşması..... 94 M.V.Vidadinin dili ..... 2 Milli ədəbi təfəkkürün “Azərbaycan” miqyası ..... 114, 806 Maddi zənginləşmə, mənəvi yoxsullaşma… və gəlinlik paltarı ..... 368 Milli ədəbiyyat tarixi ..... 227 Mahmud Kaşğarinin tədqiqat metodu ..... 112, 735 Milli ideologiyanın əsas elementləri “Kitabi-Dədə Qorqud”da Manaf Süleymanovun “Lahıc” kitabına ön söz ..... 59 formalaşıb ..... 807 Marrçılıqdan anti-marrçılığa ..... 800 Milli kitab mədəniyyətimiz ..... 174 Mehdi Hüseynin tənqidçi üslübunda tənqidin tənqidi .... 114, 680 Milli mənəviyyatımıza diqqət ..... 324 Mehriban Ələkbərzadənin “Tarixin bir günü və ya bir günün Milli müəllimliyin odisseyası ..... 682 tarixi” kitabına ön söz ..... 59 Milli parlamentdə milli dil təəssübkeşliyi ..... 802 Mehriban xanım Ələkbərzadəyə açıq məktub ..... 60, 82, 99 Milli ruhlu sənətkar ..... 736 Meyar şəxsiyyətdir ..... 172 Milli şəxsiyyət mücəssəməsi ..... 235 “Meyar şəxsiyyətdir” müəllifi Yaşar Qarayevə açıq məktub .... 45 Milli yazıçı fenomeni formalaşır ..... 60, 99 Məktəblərdə nitq mədəniyyəti təbliğ olunmalıdır ..... 801 Milliyyət... Və beynəlmiləliyyət..... 111

421 422 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Mir Cəlal müəllim ..... 91, 531 Müasir türk məkanında mədəni inteqrasiyanın əsas spektrləri ... 112 Mir Cəlal, yaxud ədibin idealları ..... 803 Müasir türk məkanında siyasi inteqrasiyanın əsas aspektləri, Mir Cəlalın hekayələri ..... 60, 99, 130 üsulları və formaları..... 112 Mir Cəlalın milli tərəqqi idealları ..... 804 Müasirləri Yaşar Qarayev haqqında ..... 685 Mirəfsəl Təbib dünyası ..... 615 Müdrikliyin fəlsəfəsi, yaxud filosofların müdriki ..... 60 , 99, 414 Mirəfsəl Təbib poeziyası ..... 614 Müəllimimizin Vətən sevgisi yeni təqdimatda ..... 808 Mirzə Ələkbər Sabirin “Fəxriyyə”si ..... 91, 613 Müəllimlərimin müəllimi ..... 616 Mirzə Şəfi Vazehdən fikir azadlığınadək ..... 354 Müəyyən çoxsayli cümlənin slruktur-semantik təkamülü ..... 129 Misir müəllim ..... 73, 476 Mühacirlərin yurd bilgisi ..... 104 Molla Pənah Vaqif yaxud milli intibah şairinin Mükəmməl təfəkkürün müfəssəl miqyası..... 104 yubileyinə ön söz ..... 684 Mükəmməl təfəkkürün müfəssəl təzahürü ..... 114, 737 Monitor” jurnalının cəmiyyəti parçalamaq cəhdi Müraciət ..... 312 hiddət doğurur ..... 267 Müsəlman ..... 313 Morfolojiləşmə prosesi haqqında ..... 149 Müsəlman intibahından milli intibahlara ..... 104 Mövzuca rəngarəng, ideyalı, məsləkli poeziya..... 111 Müsəlman mədəniyyəti ..... 204 Muxtar müəllim, yaxud müəllimlərimin müəllimi ..... 477 Mütəfəkkir ədəbiyyatşünas ..... 114, 809 Musa Ələkbərli... və onun sevgi fəlsəfəsi ..... 60, 99 Müzəffər məğlubiyyət, yaxud Səfəvi şeyxinin romanı ..... 850 Müasir Azərbaycan dili... və Azərbaycan Respublikasının dil siyasəti ..... 30 N Müasir Azərbaycan Dövlətinin banisi Heydər Əliyevdən onun Namiq Atabəyli: 60 yaşın odisseyası ..... 810 davamçısı İlham Əliyevə..... 84 Natiqlik sənətinin mahir ustadı: Heydər Əliyev..... 84 Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı ..... 45 Nəbi Xəzri köməyə möhtacdır ….. 369 Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı yaxud bir dərslik haqqında bir Nəriman Həsənzadə ..... 452 neçə söz ..... 73, 431 Müasir Azərbaycan mədəniyyəti, yaxud böhrandan çıxmaq Nəriman Həsənzadə: tariximizin taleyi, mümkündürmü?...... 203 taleyimizin tarixi ..... 45, 57, 80 Müasir Azərbaycan mədəniyyəti: problemlər, mülahizələr ... 30, 202 Nəsrimizin şairi, şeirimizin nasiri ..... 314 Müasir ədəbi proses, yaxud “fövqəladə vəziyyət”də Nitq mədəniyyəti”ndən nitqin mədəniyyətinə ..... 564 düşüncələr ..... 45, 57, 80, 94, 228 Nizami Cəfərov: “Atatürkçülük istinad edə biləcəyimiz ən “Müasir türk dünyası” anlayışı ..... 107 möhkəm ideya təməllərindəndir” ..... 73 Müasir türk dünyasının mədəni mənzərəsi ..... 107 Nizami Cəfərov: Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yüz illik Müasir türk dünyasının siyasi-ictimai mənzərəsi ..... 107 yubileyi azərbaycançılıq ideologiyasının təntənəsidir ..... 811

423 424 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Nizami Cəfərovla Aydın Talıbzadənin “Əbuhübb” romanı XVIII əsrin birinci yarısında dil-üslub meyilləri ..... 2 haqqında söhbəti ..... 114 Ona şöhrəti “Zəngəzur” gətirdi ..... 238 Nizami Cəfərovun “Ədəbiyyat söhbətləri” ..... 812 Onu deyə bilərəm ki ..... 150 Nizami Gəncəvi ..... 57 Onun özü və sözü ..... 533 Nizami Gəncəvi və ya dünya şöhrətli Azərbaycan türkü .104, 617 Onun üçün nəğmə həyat idi ..... 565 Nizami Gəncəvi ..... 80 , 94 Osman Başın “Xarı bülbül”ü ..... 114, 740 Nizami Gəncəvi: yaradıcılığının mənşəyi, tipologiyası və Ot kökü üstündə bitər ..... 206 funksiyası ..... 532 Nizamidən Füzuliyə ..... 45 Ö Nobel mükafatına gedən yol ..... 851 Ön söz (Georgi Hazai) ..... 60, 99 Novruz dəyərləri – dünyanıdərk fəlsəfəsi ..... 618 Ön söz (Hidayət) ..... 60, 99 “Nuru Paşa” – poema dastan, yaxud poema-simfoniya ..... 73, 478 Ön söz (Sona Vəliyeva) ..... 60 Nüfuzlu alim, böyük müəllim ..... 315 Ön söz (Sona Vəliyevanın “Azərbaycançılıq milli ideologiya və Nüsrət Kəsəmənli: sevən şair, sevilən şair ..... 57, 80, 370 ədəbi-estetik təlim kimi” kitabı) ..... 99 Ön söz ..... 236, 239, 287, 288, 325, 326, 340, 355, 356, 357,371, O 372, 373, 374, 375, 376, 377, 378, 380, 386, 387, O dövrün “Füyuzat”ından bu dövrün “Füyuzat”ına ..... 114 388, 389, 400, 401, 402, 403, 404, 405,406, 407, 408, O qapılar bizim ədəbi təfəkkürümüz ücün bağlanıb..... 738 409,415, 416, 417, 418, 419, 420, 432, 433, 434, 453, O, dahi idi... Və ana dilini sevirdi ..... 479 454, 480,497,513,534, 535, 536, 537, 538, 539, 540, O, gəncliyindən müdrik idi..... 104 541,566, 567, 568,619, 620, 621, 622, 623, 624, 625, Oğul Buğac ..... 176 626, 686, 687, 688, 689,741, 742, 743, 744, 745, Oğul odu Qarabağlı ola!... Özü də bu fani dünyada...... 435 746, 814, 815, 816, 852, 853 Oxucuya məktub ..... 59, 82, 175 Ön söz əvəzi ..... 342, 436, 498, 542 Oksford Universitetində Nizami Gəncəvi Mərkəzi: tarixi Ön söz əvəzi: Qaya səsi, zirvə səsi… ….. 341 təşəbbüslərdən tarixi uğurlara ..... 813 Ön söz əvəzinə, yaxud Azərbaycanşünaslığın müasir Oksford Universitetində Nizami Gəncəvi Mərkəzinin problemləri ..... 31 yaradılması Azərbaycan elmi-mədəni düşüncəsinin Ön söz və ya “Azərbaycan dilinin işlək orfoqrafiya sözlüyü” ən böyük uğurlarından biridir ..... 739 haqqında ..... 747 Oksford Universitetində..... 114 Ön söz və ya “etnos” anlayışı haqqında..... 103 XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan mədəniyyətinin folklor Ön söz və ya ədəbiyyatın müstəqilliyindən müstəqilliyin tipologiyası ..... 59, 205 XVIII əsr Azərbaycan ədəbi dilinin leksik-semantik normasına ədəbiyyatına ..... 104 dair ..... 177 Ön söz və ya Səlcuqların Alp Arslan zirvəsi ..... 628

425 426 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Ön söz və ya şairin bioqrafiyasından “Biblioqrafiya”sına ..... 627 R Ön söz, Azərbaycanşünaslığın müasir problemləri..... 94 Rafiq Hacıyev fenomeni: yeniyetmə istedadından Ön söz, yaxud türkologiyanın tarixindən..... 94 zəhmətkeş peşəkarlığına ..... 855 Ön söz, yaxud Azərbaycan dili tarixinin metodoloji Rafiq Hümmət və ya tale şairi ..... 114, 750, 818 problemləri ..... 56 Ramiz Rövşən və ya bir üslubun suqqestiyası ..... 104, 631 Ön söz, yaxud Azərbaycan ədəbiyyatının tarixi ..... 45, 57, 80 Ramiz Rövşənin dövrü keçib ..... 455, 456, 457 Ön söz, yaxud azərbaycanşünaslığın müasir problemləri ..... 59 Ramiz Rövşənlə Yafəs Türksəsin oxşarlığı ..... 817 Ön söz, yaxud məktub janr kimi ..... 82 Redaktordan ..... 458 Ön söz, yaxud oxucuya məktub ..... 327 Rəşad Məcid yaxud ürəyi dünya qədər genişliyin Ön söz, yaxud türkologiyanın tarixindən ..... 58 metafizikası ..... 104, 629 Özbəklər və Özbəkistan ..... 569 Rəşid Faxralının “Min illərin duası” kitabına ön söz ..... 59 Ruhun ekologiyası ..... 856 P Rumi ki dedin, Qəziyyə məlum ..... 73 Patriarx .....104, 690 Rus dilinin Qafqaza nüfuzu və yaxud Qasım bəy Pərvanənin missiyası..... 104 Zakirin rus leksikonu ..... 571 Pərvin Məmmədovanın “Atatürkün dil siyasəti” Rusdilli Azərbaycan poeziyasında Azərbaycan dili elementləri kitabına ön söz ..... 58 haqqında bəzi qeydlər ….. 60, 99, 343 Poema sənəti... Və Nəriman Həsənzadənin poemaları ..... 73, 481 Rusların Qafqaza nüfuzu... və Qasım bəy Zakirin rus Poeziyanın Hidayəti .....854 leksikonu ..... 104 Prezident seçkiləri ilə bağlı “Sabaha İlhamla” adlı Rüstəm İbrahimbəyova açıq məktub..... 82 elmi-nəzəri sessiya ..... 60, 99 Professor Qəzənfər Kazımova açıq məktub ..... 73, 82 S Professor Qəzənfər Kazımovun “Sənət düşüncələri” kitabının Sabirdən sonrakı Sabir..... 111 Azərbaycan Yazıçılar Birliyində keçirilən təqdimat mərasimində Sadə cümlə tiplərinin formalaşmasında morfoloji məruzə ..... 268 əlamətlərin rolu haqqında ..... 131 Professor Qəzənfər Paşayev – 60 il ..... 254 Sadə cümlənin üslubi xüsusiyyətləri ..... 134 Professor Səməd Seyidova açıq məktub ..... 82, 543 Sadıq Tural ..... 58 Professor Şirməmməd Hüseynova açıq məktub ..... 630 Sayat-Nova, yaxud təfəkkürün milli müəyyənliyi ..... 178 Professor Tofiq Hacıyev ..... 56 Səksənindən doxsanına varanda .... 114, 819 Professor Yəhya Kərimova açıq məktub..... 82 Səksənlərdən doxsanlara yaxud “Beş dəqiqə”nin “əbədiyyət”i ... 751 Publisistika fəlsəfi təfəkkür aynasında ..... 570 Səksənlərdən doxsanlara, yaxud “Bülbülün nağılı” ..... 752 Səməd Mənsur və ya söz məhbusu ..... 753

427 428 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Səməd Mənsurun qayıdışı..... 111 Şairlik Nəriman Həsənzadənin stixiyasıdır ..... 692 Səməd Vurgun poeziya günləri ..... 179 Şam əgər yanmırsa ..... 135 Səməd Vurğun ..... 45, 57, 80 Şeir dili: imkanlar və iddialar ..... 142 Səməd Vurğun... və Səmədoğlular ..... 632 Şeirdən fəlsəfəyə gedən şair ..... 437 Sən qələm Rüstəmisən ..... 60, 99, 180 Şeiri toxqarına yazıram, demək olmaz ..... 460 Sənətə verilən 50 il..... 459 Şəhidlər milli iftixarımızdır .....820 Səni zamanə yetirməz dübarə ..... 358 Şəhriyarın poetikası ..... 2, 207 Sərdar Zeynalın “mən” konteksti ..... 104 Şəmşirşünaslığa dəyərli töhfə ..... 545 Sinəsində əsl şair ürəyi gəzdirirdi ..... 114 Şərq və Qərb dialoqu: qloballaşma prosesi və Azərbaycan Sinəsində əsl şair ürəyi gəzdirirdi ..... 691 mədəniyyəti ..... 60, 99 Siz Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev Şifahi ədəbiyyatdan yazılı ədəbiyyata ..... 229 cənablarına ad günündə nə arzulayırsınız? ..... 255 Şumer-altay-türk dilləri ailəsi..... 84 Siziflərin qiyamı... və qələbəsi ..... 821, 857 “Son səfər”in təəssüratları ..... 858 T Söylədiyim Azərbaycan dilidir”, yaxud “Hər şeyin var, nəyin Tağı Əhmədovun “Sadiq” dünyası ..... 114, 824 yoxdur, Azərbaycan!...... 114, 754 Tale povestləri ..... 634 Sözün düzünü demək bacarığı ..... 544 Taleyin diqtəsi, hisslərin hikkəsi: Və usta təhkiyəsi ..... 114, 755 Sürgünlə söhbət..... 84 Tanınmış dilçi-türkoloq ..... 515 Tanınmış tənqidçi, ədəbiyyatşünas ..... 421 Ş Tanınmış tənqidçi, ədəbiyyatşünas alim ..... 516 Ş.Nəzərlinin “Heydər Əliyev Atatürk haqqında” Tanrı şair duasını eşidir ..... 500 kitabına ön söz ..... 58 Tanrıçılıqdan İslama ..... 48, 54, 58, 94, 107 Şair Barat Vüsala açıq məktub .....73, 82, 499 Tarix yalnız arxada qalmır, həm də öndən gəlir..... 114, 756, 823 Şair haqqında bir neçə söz ..... 240 Tarixə öz imzasını atmış qədim xalqlar: Şumerlər, türklər..... 84 Şair Vaqif Bəhmənliyə açıq məktub ..... 82, 514, 633 Tarixi azərbaycan dövlətləri və dövlət qurumları..... 84 Şairi – Vətəndən dünyada nə iz qalır, nə bir inam ..... 218 Tarixi hadisələrin bədii əksi ..... 151 Şairin bioqrafiyasından “Biblioqrafiya”sına..... 104 Tarixi həqiqətmi, tarixin həqiqətimi? ..... 209 Şairin dil-üslub poetikası ..... 181 Tarixi kitabın tarixi tərcüməsi ..... 91, 546 Şairin nəsri, dramaturgiyası və publisistikası ..... 73 Tarixi özünüdərkin məntiqi və emosiyası ..... 208 Şairin şöhrəti, şərəfi... Və istiqlalı ..... 572 Tarixi şəxsiyyətlərə böyük ehtiram ..... 694 Şairin Tanrı sövdaları ..... 822 Tarixi təfəkkür: professionallıq və kütləvilik ..... 182 Şairin yurd yeri və ya yurd yerinin şairi ..... 573 Tarixi və müasir roman ..... 461

429 430 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Tariximizin taleyi... Taleyimizin tarixi ….. 39, 344 Türk dünyası...... 112 Tariximizin tədqiqinə dair..... 99 Türk dünyası... və İstanbul ..... 637 Tarixin metafizikası ..... 91 Türk Dünyasının Düsen bəyi ..... 758 Tarixin miqyası ilə ..... 410 Türk dünyasının fəxri, yaxud böyük türklərdən biri ..... 58 Tarixin müasirliyi və ya “Baş”ın metafizikasından “O”nun Türk dünyasının iki böyük insanının dostluq hekayəsi ..... 859 apokalipsisinə ..... 104, 635 Türk dünyasının multikulturalizmi..... 112 Tehran Əlişanoğluna açıq məktub ..... 104, 636 Türk epik təfəkkürü və “Kitabi-Dədə Qorqud” ….. 289 Teymur Əhmədovun “Nəriman Nərimanov”u ..... 114, 825 Türk ədəbi (yazılı) dilləri sistemində “Kitabi-Dədə Qorqud” Təbiət qədər təbii ..... 114, 757 dilinin yeri ….. 290 Təbiət leksikası ..... 152 Türk xalqları ədəbiyyatı ..... 411 Tədqiqat davam edir ..... 60, 94, 99, 136 Türk xalqları ədəbiyyatı tarixinin orta dövrü ..... 112, 114, 695 Təhsil müəssisələri və azərbaycançılıq .....84 Türk xalqlarının təşəkkülü ..... 107 Tələbəlikdən dekanlığa qədər keçən yol ..... 60, 99 Türk müsəlman mədəniyyəti ..... 58, 94 Tələbəlikdən müəllimliyə ..... 244 Türk poeziyasının yakut-saxaca döyünən ürəyi .... 828 Tənqidçi Əsəd Cahangirə açıq məktub..... 60, 82, 99 Türk tarixinin qədim qatlarına... Və müasir metodlarla ..... 827 Tənqidin tənqidi ..... 57 Türkçülük, dövlətçilik mövqeyindən yazılmış kitab ..... 484 Tənqidin tənqidçisi ..... 73, 501 Türkiyə Atatürkün, Azərbaycan Heydər Əliyevin əsəridir ..... 58 Tənqidin tənqidi ..... 39, 45, 359 Türkiyə Cümhuriyyətinin banisi, Türk dünyasının Təpədən dırnağa qədər şair ..... 381 iftixar mənbəyi ….. 58, 345 Tərləyən alınla, atəşin hızla ..... 183 Türkiyədə Naxçıvan dialektinə aid ilk əsər ..... 483 Təvazökar və qürurlu ..... 482 Türklər, Türkiyəlilər... Və Türkiyə ..... 517 Təvazökar, səmimi, iddiasız şairin qürurlu, vətənpərvər iddialı Türklərin birliyi yalnız iqtisadi, mədəni birlik deyil, yaradıcılıq dünyası ..... 574 həm də siyasi birlikdir ..... 59 Tisiflərin qiyamı... və qələbəsi ..... 826 Türklərin diferensiasiyası anlayışı ..... 107 Tonyukukun kitabəsi ..... 697 Türklərin mənşəyi ..... 107 Tural Anaroğluna açıq məktub ..... 82, 390 Türklərin pravətənləri haqqında, yaxud akademik Mirfatıx Turan sevdası ..... 104, 547 Zəkiyevə açıq məktub..... 82, 112, 518 Türk dillərindən Azərbaycan dilinə Türk-Oğuz şeirinin tarixinə fundamental baxış ..... 328 tərcümənin missiyası ..... 104, 112, 693 Türkologiya tarixinin birinci dövrü ..... 107 Türk dillərindən tərcümənin missiyası..... 103 Türkologiya tarixinin ikinci dövrü ..... 107 Türk dövlət gənəşiyi..... 112 Türk dünyası birliyinin strategiyası: Türkologiya tarixinin üçüncü dövrü ..... 107 Heydər Əliyevdən İlham Əliyevə..... 59, 84 Türkologiyada siyasiləşdirmə meyillərinin gücləndirilməsi..... 84

431 432 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Türkologiyanın müasir problemləri ..... 91, 94, 638 Ümumtürk ədəbi dili (türki): təşəkkülü, Türkologiyanın müasir problemləri haqqında..... 112 təkamülü, tənəzzülü ..... 58, 94, 107 “Türkologiyanın tarixi” anlayışı ..... 107 Ümumtürk ədəbi dili ….. 274, 329 “Türkologiyaya giriş”ə giriş ..... 696 Ümumtürk ədəbiyyat tarixi: problemlər, mülahizələr ..... 58, 94 Türkologiyaya giriş”in predmeti..... 112 Ümumtürk ədəbiyyat tarixinin etüdləri ..... 58, 94 “Türkün böyük lideri” kitabına ön söz .....759 Üzeyir bəyin məktubları: və ya bu dünyada ayrılıq var, ölüm Türkün sözü ..... 162 var...... 698

U V Uğur olsun, Aysel ..... 519 Vaqif Səmədoğlu haqqında yazılanlardan ..... 576 Ulu tanrıya oxunan “Turan şərqisi” ..... 462 Vaqif Səmədoğluna açıq məktub ..... 73, 82, 463 Ustad haqqında monoqrafiya ..... 520 Vaqif... Və Yusifli .... 829 Ustad jurnalist və böyük alim ..... 575 Vaqifin dövrü, həyatı və dünyagörüşü ..... 762 Ustad publisistikası ..... 860 Vaqifin Vurğunu ..... 577 Ustadi-kamil ..... 760 Varisin “Sonuncu mogikan”ı ..... 835 Varislik: Nəriman Nərimanovdan Heydər Əliyevə ..... 59 Ü Və İstanbul..... 112 Üç hökmdar, üç şair ..... 57, 80, 94, Və mən dilçi oldum ..... 485, 486 Ülvi duyğular şairi ..... 639 Vətən şairi..... 104 Ülvi duyğular şairi Yusif Nəğməkar ..... 104 Vətən”, “vətəndaş” və “vətənpərvərlik” anlayışları..... 84 Ülvi duyğular, nəcib ideallar şairi Yusif Nəğməkar ..... 640 Vətəndaşlıq borcum idi ..... 163 Ümumi dilçilik ..... 124 Vətənə fədakarlıq xidmət nümunəsi ..... 834 Ümumi şəxsli cümlənin struktur-semantik təkamülü ..... 137 Vətənə siyasi cəhətdən bağlanmaq lazımdır ..... 60, 99 Ümumi türk ədəbiyyatının tarixi ..... 230 Vicdan susmayanda, yaxud V.Babanlının Ümumiləşdirilmiş obrazlar toplusu ….. 273 “Ömürlük cəza”sı ..... 60, 99, 257, 275 Ümumiləşdirmə yetkin yaşda mümkündür ..... 761 Vidadi Babanlıya açıq məktub ..... 57, 82 Ümummilli Lider Heydər Əliyevin Azərbaycançılıq görüşləri ..... 84 Vidadidən Vaqifə ..... 45, 487 Ümummilli Lider Heydər Əliyevin strateji və azərbaycançılıq Vidadidən Vaqifə qədər ..... 2, 57, 80, 94 görüşləri: Azərbaycanda Milli Zabit kadrlarının hazırlığı mərhələsi (1970-1990)..... 84 Y Ümummilli liderin milli dil siyasəti ..... 641 Ya qurban kəs, ya da kasıblığını boynuna al ..... 521 Ümumtürk ədəbi (yazı) dili: təşəkkülü, təkamülü ..... 54 Yafəs Türksəsin poetik səsi ..... 830

433 434 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Yaradıcılıq... mükalimədir... Yaradıcının “özünün özüylə Yusif müəllim, Məmmədəli, Məhəmməd, Tofiq... və Əhəd ... 490 mükaliməsi ..... 104, 642 Yusif... və Səmədoğlu Yusif Səmədoğlu – 80 ..... 643 “Yatağına sığmayan çay”ın poeziyası .... 114, 831 Yüksək peşəkarlıq... İctimai Yatmışdım üstümə gəldi ərənlər ..... 184 məsuliyyət... Və dərin səmimiyyət ..... 114, 765 Yazı mədəniyyətinin durğu işarələri .....832 “Yüz həyat” haqqında bir neçə söz ..... 581 Yazıçı Afaq Məsuda açıq məktub ..... 82, 548 Yazıçı cəsarəti və əbədi həyat arzusu ..... 580 Z Yazıçı şəxsiyyəti, yaxud müdrikliyin poetikası ..... 185 Zakir Fəxrinin poetik “mən”i ..... 104, 644, 836 Yazıçı, mütəfəkkir-alim, ictimai xadim ….. 276 Zaman ədəbiyyat adamlarına əsl yerlərini başa salır ..... 45, 57 Yazıçı, publisist... və milli ictimai xadim ..... 57, 80 Zaman vicdanın məhkəməsində ..... 219 Yazıçının ədəbi tərcümeyi-halı ..... 578 Zaman, yol və lider haqqında ..... 549 Yazıçıya məktub ..... 438 Zəlimxan Yaqub dastanı ..... 582 Yeddi ölkənin laureatı ..... 579 Zəlimxan Yaqubdan yazanda ..... 57, 80, 382 Yeni dialektoloji lüğət ..... 464 Zəlimxan Yaqubun “Ün”ü..... 104 Yeni dövrün dil dərslikləri ..... 422 Zəmanə adamının taleyi və ya tərcümeyi-halı .....104, 645 Yeni ədəbiyyatın sorağında yaxud “Min gecədən biri” .....763 Ziyalı ömrünün səhifələri ..... 522 Yeni ədəbiyyatın sorağında yaxud “Min gecədən biri”ndən Sos”a Ziyalı üsyançı yox, təkamülçü olmalıdır ..... 59 qədər .....764 Ziyalılığı itirmək təhlükəsindəyik ….. 291 Yeni nəsrə” yeni qayıdış ..... 256, 360 Ziyalılıq məsuliyyəti ..... 646 Yeni təfəkkür ədəbi tənqiddə ..... 164 Yeni türklər... Və türkçülük ideologiyası ..... 107 Rus dilində Yeni zaman... Yeni lider... Və millətin təbəssümü ..... 59 Yeniyetmə istedadından zəhmətkeş peşəkarlığına ..... 861 История биографии азербайджанского народа ….. 2086 70 yaşın hikməti ..... 186 Лауреат семи стран Патриот тюркского мира и родного Yol (elimizdən, günümüzdən)..... 99 Азербайджана ….. 2087 Yunus Oğuz – tarixi romanın müasir ustası ..... 862 Литературная политика или от политики к литературе .. 2080 Yunus Oğuz Böyük Səlcuqların Alp Arslan zirvəsində ..... 104 Метафизика периода ханств: первые впечатления о новой Yunus Oğuz daha çox düşüncə yazıçısıdır ..... 488 книге академика Рамиза Мехтиева ..... 2089 Yunus Oğuz xalqımızın tarixini danışa bilir ..... 489 Низами Джафаров: «Общетюркский язык не подразумевает Yunus Oğuz və ya tarixi romanın müasir usta ..... 833 потери народами особенностей родного языка» ..... 2083 Yunus Oğuzun “Atilla”sı dünyada maraq doğura Назрела необходимость усовершенствования зако- biləcək əsərdir ..... 439 нодательной базы в сфере туризма ….. 2082

435 436 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Основные аспекты, средства и формы политической интеграции в современном тюрксом пронстранстве ..... 2072 Основные спектры культурной интеграции в современном тюркском пространстве ..... 2072 Müsahibələrinin və siyasi publisistik Предисловие ..... 2084, 2088 məqalələrinin əlifba göstəricisi Синтактическая структура языка памятника Кюл-тегина .... 2070 A Социально-экономическая интеграция тюркского мира . 2072 Adlar və soyadlarla bağlı xüsusi qanun qəbul edilə bilər ..... 1135 Существует необходимость в отдельном законе ….. 2085 Adların dəyişdirilməsi ziyalıları qane etmir ..... 918 Эволюция тюркской цивилизации в контексте глобальных Ağsaqqal: Fəttah Heydərov – 75 ..... 1206 интеграционных процессов ..... 2072 Ali məktəb, tələbə və müəllim ..... 868 Язык-носитель исторической памяти народа, Ali məktəblərdə Azərbaycan bölməsi üçün ayrılan yerlər rus его культуры ….. 2081 bölməsindən ən azı iki dəfə çox olmalıdır ..... 951 Alimin alimliyi gərək əmələ çevrilə .....1232 Türk dilində AMEA çox böyük potensiala malikdir ..... 1292 Azerbaycan dilli hristian poeziyası ..... 2104 Ana dili – təfəkkürün anatomiyası ..... 919 Azerbaycan türkcesiyle hiristian şiiri ..... 2102 Ana dili, dövlət dili, yaxud Azərbaycan Prezidenti Azərbaycan Azerbaycanın Haydar Aliyevi, Haydar Aliyevin Azerbaycanı . 2106 dilinə beynəlxalq nüfuz qazandırır? ..... 883 Büyük medeniyyetin evladı, yahud müdrikliyin poetiği ..... 2101 Ararat filmi ətrafında ajiotaj yaradılmamalıdır ..... 952 Füzulinin dili. Füzuli kitabı ..... 2103 Arzu, ümid daha güclüdür ..... 869 Türk dünyasının ortak şiiri ..... 2105 Aşıq sənəti tarixi missiya daşıyan bir sənətdir ..... 1187 Türkçemizin vicdan bekçisi prof. dr. Tofik (Tevfik) Hacıyev .... Aşıq sənətinin Dədə Şəmşiri..... 1136 2109 Atatürk ideyalarını Azərbaycanın mövqeyindən öyrənməliyik . 884 Atatürk Mərkəzi 10 illik yubileyinə hazırlaşır ..... 1137 İngilis dilində Atatürk Mərkəzinin heç bir problemi yoxdur ..... 920 Azərbaycan türkcəsi: Quzeydə və Güneydə ..... 2113 Atatürk Mərkəzinin rəhbəri Nizami Cəfərov ..... 984 Azerbaijan literature: in the North and in South ..... 2114 Atatürk Mərkəzinin yaradılmasından 10 il ötür ..... 1138 Selected articles ..... 2115 Atatürk və Heydər Əliyev türk dünyasının böyük öndərləridir .... 953 Atatürkçülük istinad edə biləcəyimız ən möhkəm ideya Macar dilində təməllərindəndir ..... 1086 A turkologia mai helyzete Azerbajdzsanban ..... 2121 Atatürkü Azərbaycanda sevirlər ..... 995 A türk nepek törtenetirasanak nehany modszertani kerdeseröl .. 2122 Atatürkü ən yaxşı biz başa düşürük ..... 996

437 438 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Atatürkün heykəlinin qoyulması ilə Atatürk Mərkəzi məşğul Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bir adamın, bir liderin yaratdığı olmalıdır ..... 954 dövlət deyil ..... 934 Azərbaycan artıq yüksək səviyyədə inkişaf yoluna Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yüz illik yubileyi qədəm qoyub ..... 1272 azərbaycançılıq ideologiyasının təntənəsidir ..... 1305 Azərbaycan atatürkçülüyü... yaxud Heydər Əliyev və Atatürk Azərbaycan xalqının dövlətçilik təfəkkürü: əsas təkamül haqqında ..... 1011 mərhələləri ..... 889 Azərbaycan bütün spektrlərdə inkişaf edir, Ermənistan isə Azərbaycan xalqının milli mənşəyinə və dilimizin qədimliyinə geriləyir ..... 1233 şübhə edənlərə Heydər Əliyev sərt cavab verdi ..... 890 Azərbaycan cəmiyyətində rus dilinə ehtiyac yoxdur ..... 1043 Azərbaycan xalqının multikultural təcrübəsi və dövlətimizin Azərbaycan dili dünyanın ən geniş yayılmış zəngin dillərindən multikulturalizm siyasəti ..... 1273 biridir ..... 1087 Azərbaycan xalqının tarixi... Ümummilli idealları... Və Azərbaycan dili ən kamil dillərdən biridir ..... 885, 886 azərbaycançılıq ideologiyası ..... 1139 Azərbaycan dili”, “Azərbaycan türkcəsi”, Azərbaycan xalqının tarixi... ümummilli idealları... və yoxsa “türk dili?” ..... 1134 Azərbaycançılıq ideologiyası ..... 1235 Azərbaycan dilinin həm ümumxalq dili, həm də dövlət dili kimi Azərbaycan xalqının tarixində və ya “Tərcümeyi-hal”ında Heydər inkişafında Ulu öndər Heydər Əliyevin xidmətləri tarixi Əliyev dövrü .....1208 əhəmiyyət kəsb edir ..... 1255 Azərbaycan xalqının, Azərbaycan dövlətinin və Azərbaycan Azərbaycan dilinin öyrədilməsi ən yüksək mədəniyyətinin dili ..... 1013 səviyyədə olmalıdır ..... 1207 Azərbaycan ilə Türkmənistan arasında müxtəlif sahələri əhatə Azərbaycan dilinin zənginləşməsi prosesi uğurla davam edir 1234 edən qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq mövcuddur ..... 1306 Azərbaycan dövlətçiliyinə qarşı çıxan “qüvvə”lər məğ- Azərbaycan İranla turizm əlaqələrini genişləndirməlidir...... 1140 lubiyyətlərə məhkumdurlar ..... 887 Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin “Azərbaycan xalqına Azərbaycan dövləti dünya azərbaycanlılarının siyasi qarantına müraciəti”ndə dil, ədəbiyyat və mədəniyyət məsələləri ..... 891 çevrilib ..... 1012 Azərbaycan Respublikasının baş naziri cənab İlham Əliyevə ... 935 Azərbaycan dövlətinin dil siyasəti müstəqilliyimizin mənəvi Azərbaycan tarixində Heydər Əliyev şəxsiyyəti ..... 957 əsaslarının möhkəmləndirilməsinə xidmət edir ..... 1304 Azərbaycan Televiziyasında obyektivliyi daha çox görürük ... 1141 Azərbaycan dövlətinin dili, yaxud Azərbaycan Prezidentinin dil Azərbaycan türk dünyasının mərkəzinə çevrilir ..... 1088 siyasəti ..... 888, 921 “Azərbaycan”, yoxsa “Şimali Azərbaycan?”...... 1143 Azərbaycan dünya mədəniyyətinin inkişafında fəal iştirak edir ..... 1188 Azərbaycan və Türkiyə eyni cəbhədə vuruşur ..... 1044 Azərbaycan elmində gəncləşmə getməlidir ..... 955 Azərbaycan: etnik, sosial-siyasi mütəşəkkillik problemi ..... 892 Azərbaycan xalçası haqqında qanun olsun, olmasın? ..... 956 Azərbaycan: etnik, sosial-siyasi mütəşəkkillik problemi ..... 922 Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti – tarixi bir metafora ..... 933 Azərbaycan: Heydər Əliyevdən İlham Əliyevə ..... 1042

439 440 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Azərbaycana qarşı yürüdülən zorakılıq, soyqırımı və etnik Azərbaycanı çağdaş tərəqqi yoluna çıxarmış lider ..... 1326 təmizləmə siyasəti bəşəriyyətə təhdiddir ..... 1274 Azərbaycanı Heydər Əliyev yolu ilə yüksəlişə aparan lider .. 1276 Azərbaycançılığı dərk edən gənclərimiz çoxdur ..... 1275 Azərbaycanın Heydər Əliyevi, Heydər Əliyevin Azərbaycanı .... 923 Azərbaycançılıq anlayışının təhsil alanlara mənimsədilməsi .. 1236 Azərbaycanın hər yerində paytaxtımız var .....1148 Azərbaycançılıq dünya azərbaycanlılarının birliyinin və Azərbaycanın qurtuluşu... Və qurtuluşun Azərbaycanı ..... 895 həmrəyliyinin məfkurə özülüdür .....1307 Azərbaycanın məhv olmaq təhlükəsi hələ də mövcuddur ..... 880 Azərbaycançılıq ideologiyasının İlham Əliyev mərhələsi . 1308, 1309 Azərbaycanın siyasi tarixinin Heydər Əliyev epoxası .....1149 Azərbaycançılıq ideologiyasının təkamülündə yeni mərhələ ‒ Azərbaycanın tarixi və mədəni abidələri qorunur ..... 998 İlham Əliyev mərhələsi ..... 1256 Azərbaycanın təcrübəsi Türk dünyası üçün nümunədir .....1150 Azərbaycançılıq soydaşlarımızın ümummilli birliyinin Azərbaycanlıların adqoyma fantaziyası zəifdir ..... 1117 özülüdür ..... 997 Azərbaycanşünaslığın predmeti ..... 1293 Azərbaycançılıq və azərbaycanşünaslıq ..... 1209 Azərbaycanşünaslıq dərslərinə ehtiyac var ..... 1237 Azərbaycançılıq və Azərbaycanşünaslıq, Əliyevçilik və Azərbaycanşünaslıq və milli dövlət quruculuğu ..... 939 Əliyevşünaslıq ..... 1089 Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərini pozmağa yönələn istənilən Azərbaycançılıq, azərbaycanşünaslıq və Əliyevşünaslıq ...... 1145 cəhd məhvə məhkumdur ..... 1142 Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi – 10 ..... 1144 Azərbaycan-Türkiyə strateji müttəfiqliyinə xələl gəlməməlidir .. 1091 Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin müdiri Nizami Cəfərovun çıxışı ..... 893 B Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin müdiri Nizami Cəfərovun Başlıca vəzifə ədəbiyyatın inkişafı uğurunda mübarizə çıxışı ..... 1045 aparmaqdır ..... 924 Azərbaycanda Atatürkçülük, yaxud Heydər Əliyev Atatürk Belə getsə, uşaqlarımız yad təsirlərə düşəcək ..... 1238 haqqında ..... 937 5-10 adam yığışıb bir qurum yaradırsa, bunu niyə dövlət Azərbaycanda Atatürkü tanımazlar, sadəcə sevirlər ..... 894 maliyyələşdirməlidir? ..... 1248 Azərbaycanda görünməmiş üslub, dil və jurnalistika yaranır .. 958 Bəzi səlahiyyətli insanlar test üsulunun ləğvinə çalışırlar ..... 959 Azərbaycanda mədəniyyətlə bağlı verilişlərin səviyyəsi heç də Bir sıra ölkələr Azərbaycana təsir edir ..... 1047 həmişə aşağı olmayıb ..... 1146 Birinci xanım ali ideallara tapınaraq öz missiyasını şərəflə yerinə Azərbaycanda milli dövlətçilik təfəkkürü ..... 938 yetirir ..... 1257 Azərbaycanda müasir dünyanın insan hüquqları fəlsəfəsinə əməl Biz erməni məsələsi ilə uzun müddət məşğul olacağıq ..... 1014 olunur ..... 1277 Biz həm tarixi, həm də bu gün yaranan Azərbaycanda Teleradio Akademiyasının yaradılmasına folklorumuzu qorumalıyıq ..... 940 ehtiyac var ..... 1090 Biz iqtisadi gücümüzün mədəni, mənəvi gücə çevrilməsi Azərbaycanda turizmin inkişafı üçün böyük potensial var .... 1147 məqamındayıq ..... 1048

441 442 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Biz İslamı milli mənəvi dəyər kimi qoruyuruq ..... 1294 Dil xalqın mənəviyyatının daşıyıcısıdır ..... 961 Biz öz tariximizə həm də emosional baxımdan Dil münasibətlərinin nizamlanması qlobal proseslərin tərkib yiyə durmalıyıq ..... 1015 hissəsidir ..... 943 Bizim əsas məqsədimiz türk xalqlarının vahid dil və əlifbasının Dil normalarının pozulması ilə bağlı olmasıdır ..... 1016 monitorinqlər artırılmalıdır ..... 1312 Bizim mövqeyimiz olduqca müsbətdir ..... 1049 Dil polisi yaradılacaq? ..... 960 Böyük alim, görkəmli dövlət xadimi... Və gözəl insan ..... 1310 “Dil polisi”nə ehtiyac varmı? ..... 1153 Böyük inamla və İlhamla! ….. 941 Dilimizdəki qüsurlar və bu sahədəki problemlər ..... 1210 Böyük siyasətin tədqiqinə həsr olunmuş çoxcildli nəşr ..... 1050 Dilimizi qorumalı, inkişaf etdirməliyik ..... 897 Bu gün türk dünyasında inteqrasiya prosesi gedir ..... 1051 Dilimizin dahisi, sözümüzün öndəri ..... 1327 Bu ruslar o ruslardan deyil ..... 1278 Dilimizin işlənmə coğrafiyasını qorumalıyıq ..... 1000 Bütün azərbaycanlıların Prezidenti ..... 1017 Dilin özündə müəyyən dəyişmə prosesləri gedir .....1154 Dilşünaslar Birliyinin yaradılması zəruridir ..... 1189 C Dini və mədəni plüralizm ..... 1240 Cəmiyyət qüsurlu verilişə maraq göstərirsə, düşünmək Dostluq qrupumuz formal xarakter daşımır: növbəti 5 ildə daha lazımdır..... 1151 konkret işlər görəcəyik ..... 1001 Cəmiyyətin gələcəyi üçün mütəfəkkir məsuliyyəti .....1239 Dövlət dilinin işlənməsinə qarşı çıxanlar cəzalandırılacaq ..... 898 Cənab İlham Əliyevin siyasətinin uğurları prezident seçkilərinin Dövlətçilik konsepsiyasına çevrilən Atatürkün və Heydər nəticələrini əvvəlcədən şərtləndirir ..... 1311 Əliyevin siyasi kursları bütün türk cümhuriyyətinin dövlət Cənubi Azərbaycanda kürdlər yerləşdirilirlər ..... 873 prioriteti olmağa layiqdir..... 899 Dövlətçilik məfkurəsi və dünya azərbaycanlılarının Ç həmrəyliyi ..... 1295 Çağdaş dövr, lider və cəmiyyət ..... 985 Dövlətçiliyin banisinə qarşı mübarizə aparmaq dövlətə qarşı Çağdaşlığın siması – gələcəyin lideri ….. 942 mübarizə aparmaqdır ..... 900 Dövlətimizin mədəniyyət siyasəti kifayət qədər möhkəmdir .1002 D Dövlətlə zarafat etməyə alışan xalq ..... 901 Demokratiya “aşiqləri”, əslində demokratiyanın despotizmini Dünya onsuz da türk dünyasını birləşməyə məcbur edir...... 1092 yaratmaq istəyirlər ..... 874 Dünya türklüyünün Türkiyədən çox şey gözləməyə Deputatdan kömək istəyib, dərhal da rüşvət təklif edirlər ..... 1152 haqqı var ..... 1019 Dərdlərimiz, mövqelərimiz ..... 867 Dünyanın yalnız bir gününü deyil, keçmişini də bölüşdürmək Dərsliklər təkmilləşir...... 1118 iddiaları var ..... 1003 Dialoq mədəniyyətinin formalaşmasına zərurət var ..... 1018 Düzdür, media “dördüncü hakimiyyət” adlandırılır ..... 1279

443 444 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

E Əminəm ki, çox zəngin milli mədəniyyətimiz daha geniş üfüqlər Elektron kitabxanalar reallaşır ..... 1052 fəth edəcək və dünya xəzinəsinə yeni-yeni töhfələr verəcək ... 1112 Elə qüvvələr var ki, Türk dünyasının birləşməsini istəmir ..... 1258 Əsas məqsəd dilimizin, xüsusən də mətbuatın dilinin inkişafı Elm və mədəniyyətə büdcədən baxışın fəlsəfəsi üçün potensialı tapmaqdır ..... 1190 dəyişdirilməlidir ..... 999 Əsl hadisə ..... 1119 Elmi ad almaq dəbə çevrilib ..... 986 Əvvəl Rüstəm İbrahimbəyov xalqdan üzr istəməlidir ..... 1053 Elmi Mərkəz Azərbaycan Milli Ensklopediyasının hazırlanması işinə təkan verəcək ..... 963 F Elmi Mərkəz Milli Ensiklopediyanın mükəmməl hazırlanmasını Fəxri adlar hansı kriteriyalara görə verilir? ..... 1054 təmin edəcək ..... 962 Fikirlər, rəylər...... 1191 Elmin İnkişafı Fondunun yaradılması çox uğurlu hadisədir ... 1093 Firdovsiyə görə Elmlər Akademiyasında “damğa”..... 966 Erməni kapitalına və erməni hiyləsinə aldanan bəzi iş adamları Türkiyənin dövlət mövcudluğundan çıxış edə bilməz ..... 902 G Ermənilər mədəniyyət abidələrimizi dağıdıb ..... 1156 Gələcəkdə əksər səfirliklərimiz Macarıstandakı səfirliyimizdən Ermənilərin “tərcümeyi-hal”ı ..... 1313 nümunə götürməlidir ..... 1055 Ermənilərin Qarabağ ensiklopediyası hazırlamaq cəhdi ..... 964 Gələcəyə doğru”dan Gələcəyə doğru ..... 1113 Ermənistan rəhbəri qaş düzəltmək əvəzinə, göz tökdü ..... 1241 Gənclərin mütəxəssis olmaq maraqları yoxdur ..... 1155 Ermənistan-Azərbaycan: Dağlıq Qarabağ münaqişəsini danışıq Gözlük”, “eynək”, “çeşmək” və “oçki”...... 1259 yolu ilə həll etməliyik ..... 903 Gücümüz xalqımızın birliyində və həmrəyliyindədir ..... 1004 Etnik münaqişələrdən milli birliyə ..... 865 Gürcüstanda müstəqil dövlət qurmaq çətin olacaq ..... 967 Etnos .....1280 Etnosşünaslığın müasir problemləri .....1281 H Heç nəyi tamamilə yenidən yazmaq mümkün deyil ..... 1114

Heç zaman birləşmək istəyən millətin başını Ə sığallamayıblar .....1056 Əcnəbi dillərin təsiri zəifləyir ..... 965 Heydər Əliyev – Azərbaycanın Atatürkü ..... 1120 Ədəbiyyatımız onuncu minilliyə heç nə itirmədən gedəcəkdir . 875 Heydər Əliyev – əsl milli lider obrazı ..... 1121 Əkrəm Əylisli Qarabağ uğrunda qələmi ilə savaş aparanda, indi Heydər Əliyev – liderlik fenomeni ..... 987 müharibədən danışanlar Qarabağın mövcudluğundan xəbərsiz Heydər Əliyev Atatürk haqqında ..... 945 idilər ..... 904 Heydər Əliyev azərbaycançılıq ideyasını həyata keçirmiş bir Əkrəm Əylisli yalnız əsərləri ilə saxtakarlıq etmir ..... 1211 dövlət xadimi olaraq Azərbaycan tarixində yaşayır ..... 1158 Əlifbalarda müəyyən dəyişiklik gözlənilə bilər ..... 1020 Heydər Əliyev azərbaycançılıq və azərbaycanlı dünyagörüşü Əliyevçilik hərəkətdə olan azərbaycançılıqdır ..... 1242 barədə dövlət səviyyəsində düşünür ..... 905

445 446 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Heydər Əliyev ömrü sonetlərdə ..... 1215 Xalqımızın müstəqillk uğrunda mübarizəsinin zəngin tarixi var ... 1159 Heydər Əliyev və Azərbaycan mədəniyyəti ..... 946 Xalqın böyük sevgisini və ehtiramını qazanmış siyasi xadim .. 1297 Heydər Əliyev və azərbaycançılıq məfkurəsinin dövlətçilik Xalqın ən böyük əsəri onun müstəqil dövlətidir ..... 1244 ideologiyası kimi təkamülü ..... 1260 Xalqına tarixi ərazisini ərməğan edən hökmdar ..... 1217 Heydər Əliyev və demokratiyanın şərəfli yolu ..... 1122 Xilaskarlıq missiyası ..... 1057 Heydər Əliyev və milli mənəvi yüksəlişin təməl prinsipləri .. 1021 Xocalı ilə bağlı məsələlər indiyə qədər dünyada bu qədər Heydər Əliyev: Siyasətin ziyalılığı... Və ziyalı siyasəti (1969- müzakirə olunmamışdı ..... 988 1982) ..... 1094 Heydər Əliyevin Böyük xilaskarlıq missiyası tarix boyu İ ehtiramla xatırlanacaq ..... 968 İctimai teleradio: milli maraqlara xidmət modeli ..... 1282 Heydər Əliyevin dövlətçilik irsi və varislik ..... 1022 İctimaiyyət deportasiyaya qarşı fəal olmalıdır ..... 1058 Heydər Əliyevin liderlik fəaliyyətində azərbaycançılıq məfkurəsi İdeal insan etalonu ..... 989 və varislik ..... 1296 İdman gənclərin milli mənlik şüurunun formalaşmasına və Heydər Əliyevin müəllifi olduğu azərbaycançılıq ideologiyası onlarda vətənpərvərlik hisslərinin yaranmasına səbəb olur ... 1218 dünya azərbaycanlılarının birliyini təmin edən təkmil 2009-cu ildə Azərbaycanda bütün sahələr inkişaf baş verib . 1096 konsepsiyadır ..... 1005 2011-ci il “Turizm ili” elan olunub ..... 1161 Heydər Əliyevin siyasi kursu alternativsizdir ….. 944 2018-ci il Azərbaycan üçün mühüm uğurlarla və əlamətdar Heydər Əliyevin ziyalı siyasəti dövlətçilik kontekstində ..... 1216 hadisələrlə zəngin oldu ..... 1328 Hər adamdan müəllim olmaz ..... 925 İlham Əliyev və siyasi varisliyin təntənəsi ..... 1316 Hər şeyi jurnalistikanın boynuna yıxmaq olma ..... 1157 İlham Əliyev: zirvəyə gedən yol ..... 1219 Həyatda layiq olduğumuzdan artıq heç nə istəyə bilmərik ..... 870 İlham Əliyevin fərmanları Azərbaycan tarixində böyük bir Himn “mücadiləsi”..... 906 intibahın bünövrəsi olacaq ..... 969 İlham Əliyevin təbiətində konyuktura yoxdur ..... 1220 X İlk addımlar ..... 864 Xalça böyük mədəniyyət, xalçaçılıq müqəddəs sənətdir ..... 1243 İlk Qazax xanlığı yaxud Qazax elinin gündoğanı ..... 1261 Xalq artisti adından Sovet iyi gəlir ..... 1192 “İmpuls” qəzeti kiril əlıfbası ilə nəşr olunub ..... 908 Xalqımız cənab İlham Əliyevin siyasətini ürəkdən İnanıram ki, bu yol işıqlı sabahlara, xoş gələcəyə aparır .....1160 dəstəkləyir ..... 1314, 1315 İngiloylar haqqında dəyərli tədqiqat əsəri ..... 990 Xalqımızın görkəmli oğlu, respublikamızın Prezidenti Heydər İnkişaf və müstəqillik bir yerdə daha gözəldir..... 1162 Əliyev müstəqil Azərbaycan dövlətçiliyinin qurucusu və İranda siyasi gərginlik parlamentdən küçələrə keçə bilər ..... 909 təminatçısıdır ..... 907 İstərdim ki, elmimiz bundan sonra praktik məqsədlərə Xalqımızın mənəvi dəyərləri modern düşüncə ilə təbliğ yaxınlaşsın, biz cəmiyyətin qarşımıza qoyduğu suallara cavab olunmalıdır ..... 947 verə bilək ..... 871

447 448 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

20 Yanvar faciəsi xalqımızın azadlıq Qarabağı erməni ordusu yox, erməni ziyalısı işğal etdi..... 911 mübarizəsinin zirvəsidir .. 1095 “Qayıdış” ..... 1224 20 Yanvar hadisəsi xalqımızın milli-azadlıq mübarizəsində Qədim Türk dövləti gənəşəyi ..... 1262 şərəfli yer tutur ..... 1245 Qədim türklərin tarix təfəkkürü ..... 1263 Qırğızıstan ziyalıları ilə görüş keçirildi ..... 1059 K Qoşa adlar seçilə bilərmi? .....1164 Keçən günlər barəsində daha tez-tez düşünürəm ..... 1317 Qoy Azərbaycan mədəniyyətinin uğurları ilbəil artsın, qəlbimizi Keyfiyyətcə tamamilə yeni bir qanun hazırladıq ..... 1221 sevinclə doldursun ..... 1165 Kifayət qədər mükəmməl qanun hazırladıq ..... 1222 Qurtuluş epopeyasının qəhrəmanı: .....1318 Kimsə sədr olacaqsa, gərək Anar səviyyəsində olsun ..... 1246 Kitab və kitabxanalara maraq yenidən artacaq ..... 1329 L Kitabxana sahəsi ilə bağlı qəbul olunan qanunun hansı maddəsi Latın əlifbası Azərbaycanda, Türkiyədə və türk dünyasında . 972 işləmədi? ..... 1193 Latın qrafikalı əlifbaya keçid məsələsində digər türkdilli dövlətlər Kitabxanalar müasir binalarla, kompüter zalları ilə təmin Azərbaycanın təcrübəsini öyrənirlər ..... 1166 edilməlidir ..... 1023 Konstitusiya islahatları milli maraqlarımıza və ölkəmizin M inkişafına xidmət edir ..... 1283 Maliyyə Nazirliyi Teatr Xadimləri İttifaqının maliyyələşməsinə Konstitusiyaya təklif edilən dəyişikliklər gələcək üçün daha geniş razılıq verə bilər ..... 1060 imkanlar yaradacaq ..... 1284 Media qanunları dəyişdirilir ..... 1097 Kreml Azərbaycanda rus dilinin mövqeyinin Mediamıza axın edən alınma sözlər ..... 1225 güclənməsinə çalışır ..... 970 Merzlyakov mənasız danışır ..... 973 Kulinariya mədəniyyəti haqda qanun layihəsi hazırlanıb ..... 1223 Mədəni və iqtisadi birlikdən daha çox siyasi birlikdən

danışmalıyıq ..... 1061 Q Mədəni-etnik birlikdən siyasi birliyə doğru ..... 1062 Qafqaz İslam Ordusu Osmanlı dövlətinin işğala məruz qalmış Mədəni-mənəvi həyatda intibaha aparan yol ..... 974 Azərbaycana qardaşlıq yardımı idi ..... 1163 Mədəniyyət – cəmiyyətin inkişafı faktoru kimi...... 1124 Qanunların beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması ölkəmizin Mədəniyyət əsərlərimiz dünyanın hər yerinə çatdırılmalıdır .. 1026 sürətli inkişafının təzahürüdür ..... 1024 “Mədəniyyət haqqında qanun” layihəsi nədən bəhs edir? ..... 1194 Qanunların dilində problem var ..... 971 Mədəniyyət haqqında qanun”da əsaslı düzəlişlər ediləcək .. 1101 Qarabağ həqiqətləri professor Əli Həsənovun Mədəniyyət haqqında qanunda əsaslı düzəlişlər ediləcək ..... 1098 yeni təqdimatında ..... 1298 Qarabağ problemi ilə yanaşı, “erməni problemi”ni də birdəfəlik “Mədəniyyət haqqında” qanun layihəsində hansı məsələlər öz həll etməliyik ..... 910 əksini tapacaq? ..... 1168

449 450 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

“Mədəniyyət haqqında” qanun yenidən işlənəcək ..... 1195 Milli dərslik yaradıcılığında uğurlarımız var ..... 977 “Mədəniyyət haqqında” qanuna ciddi dəyişikliklər ediləcək 1025 Milli Ensiklopediyanın hazırlanmasında məsuliyyətsizlik qəbul “Mədəniyyət haqqında” qanuna əlavə və edilməyəcək ..... 978 dəyişikliklər ediləcək ..... 1102 Milli iradəni və möhtəşəm xalq ruhunu özündə təcəssüm etdirən “Mədəniyyət haqqında” qanunla bağlı bəzi mübahisəli şəxsiyyət ..... 926 məsələlər var ..... 1123 Milli Məclisdə Heydər Əliyevin büstü açıldı ..... 979 “Mədəniyyət haqqında” yeni qanunun qəbulu gələn ilə qaldı 1169 Milli Məclisdə müəyyən bir gəncləşmə getməlidir ..... 992 Mədəniyyət qanununa əlavələr müzakirə olunub ..... 1170 Milli Məclisə mümkün qədər professional jurnalistlər Mədəniyyət sahəsində hər şeyi qanunla göndərilməlidir ..... 980 tənzimləmək çətindir ..... 1171 Milli müstəqilliyimizin möhtəşəm qələbəsi ..... 1319 Mədəniyyət sahəsinə ayrılan vəsait qaneedicidir ..... 1100 Milli rəmzlərimizə necə dəyər veririk? ..... 993 Mədəniyyət və incəsənət sahəsi elə bir sahədir ki...... 1167 Milli soyadlarla bağlı son təkliflər müəyyənləşdi ..... 1125 “Mədəniyyət” etiketi ilə elə şeylər ixrac olunur ki, mentalitet Milli yazıçı fenomeni formalaşır ..... 872 deqradasiyaya uğrayır ..... 1063 Milli-azadlıq mübarizəsində şərəfli yer tutan tarix...... 1226 “Mədəniyyət” kanalının yaradılması mümkündür ..... 1099 Milliləşmə və zənginləşmə prosesi daim getməlidir ..... 1196 Mədəniyyət konsepsiyası yeni qanunların hazırlanmasına yol Müasir Azərbaycanın qurucusu və xilaskarı ..... 1320 açacaq .... 1046 Müharibə ədəbiyyatı müharibənin gedişi prosesində yaranır .. 876 “Mədəniyyət” telekanalı üçün hazırıqmı? ..... 1006 Müxalifət iddia edirdi ki, Heydər Əliyev kiril qrafikalı əlifbanı Mədəniyyətdəki problemlər prodüserinstitutunun olmaması ilə saxlayacaq ..... 1227 bağlıdır ..... 1064 Müstəqil Azərbaycan ..... 1299 Mədəniyyətimizi dünyada layiqincə tanıtmalıyıq ..... 1065 Müstəqil Azərbaycan dövləti Azərbaycan xalqının iradəsinin ifadəsidir ..... 927 Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Atatürk haqqında ..... 1286

Mən o fikirdəyəm ki, biz yeni qanun qəbul edəcəyik ..... 1172 N Mənəvi dəyərlərimiz hər şeydən öndə durmalıdır ..... 1007 Naxçıvan tarixi vətənimizin mərkəzində yerləşir ..... 928 Mənim üçün yaradıcı insanın şəxsiyyəti də yaradıcılıqdır ... 1247 Nazir nöqsanları gizlətmir, deyir ..... 1103 Mətbuat fundamental təzyiq vasitəsidir ..... 991 Nəriman Nərimanov haqqında Atatürkə bir məlumat ..... 1027 Mətbuat Şurası İdarə Heyətinin üzvü olmaq Nizami Cəfərov ayların adından danışdı ..... 1330 üçün fikirləşirəm ... 975 Nizami Cəfərov mətbuat Şurasına laqeyiddir ….. 981 Mətbuat Şurasında nə Anarın, nə Vaqif Səmədoğlunun yerinə Nizami Cəfərov: “Ədəbiyyat”, “mədəniyyət”, “səhiyyə” qəbul edilmişəm ..... 976 sözlərində iki samitə nə ehtiyac var? ..... 1264 Millətə yuxarıdan aşağı baxmaq “zadəganlıq” iddiasından irəli Nizami Cəfərov: “Multikulturalizm ili” bu ideyaları daha da gəlir ..... 1066 zənginləşdirəcək ..... 1285

451 452 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Nizami Cəfərov: Eldar Nəsibli Sibirel üçün türk tarixi, ulu R xalqımızın vətən, torpaq mücadiləsi müqəddəsdir ..... 1126 Ramiz Rövşənin dövrü keçib. Səməd Vurğunun yaradıcılığı ilə Nizami Cəfərov: Ədəbiyyat publisistikaya keçir...... 1104 məşğul olsan, gedib hardasa azacaqsan ..... 1106 Nizami Cəfərov: Yeni doğulan körpələrə geniş yayılmış adların Referenduma ziyalılar da “HƏ” deyib ….. 913 qoyulmaması yalnız tövsiyə oluna bilər, məcburi deyil .....1127 Regionda Azərbaycanın təcrübəsi öyrənilir ..... 1321 Nizami Gəncəvi və ya dünyaşöhrətli Azərbaycan türkü ..... 1265 Rəsmi etirazla yanaşı, ictimai etirazımız da olmalıdır ..... 1200 Nizami rayonu: vəzifələr uğurla icra olunur ..... 1197 Ruhlar kimlə danışır ...... 878 Nizami rayonunun sosial-iqtisadi inkişafı: real vəziyyət və Rusiya İnformasiya-Mədəniyyət mərkəzi dövlətlərarası perspektivlər ...... 1198 münasibətdə körpüdür ..... 1174 Rusiya və İran türk dünyasının birləşməsi üçün maneədir .... 1069 O Rüstəm İbrahimbəyov xalqdan uzaqlaşdığı kimi hər birimizdən O qapılar bizim ədəbi təfəkkürümüz üçün bağlanıb ..... 1300 uzaqlaşır ..... 1070 15 aprel Beynəlxalq Mədəniyyət Günüdür ..... 1267 10 minlərlə erməni Türkiyədə çalışır ..... 1105 S Oralarda kimlər var: Əlifbamızı düşünənlər – 1 ..... 1199 S.Xəlilovun “Lider, dövlət, cəmiyyət” kitabının təqdimatında Ordu və cəmiyyət ..... 877 N.Cəfərovun çıxışı ..... 914 Orxan Pamuk türk dünyasının əleyhinə yazılar yazır və məsələləri Sənət adamlarının siyasətdən kənar qalması mümkün deyil . 1175 obyektiv göstərmək iddiaları ilə çıxış edir ..... 1128 Siyasətin ziyalılığı və ziyalı siyasəti ..... 1071 Ortaq əlifbaya keçidi sürətləndirmək lazımdır ..... 1028 Siyasi liderliyin zəfər estafeti: Əliyev, İlham Heydər oğlu 33 sual ..... 1266 (Azərbaycan Respublikasının Prezidenti; 2003- ) ..... 1331 Soyad sonluqları haqqında qanun qəbul oluna və ya ölkə prezidenti bu barədə sərəncam verə bilər ..... 1176 Ö Soyad sonluqlarının dəyişdirilməsinə texniki məsələ kimi baxmaq Ötən 20 ildə mədəniyyətimiz mühüm inkişaf yolu ..... 1173 olmaz ..... 1177 Özbəkistan və Türkmənistan TÖPA-ya niyə qoşulmalıdır? .. 1067 Soyadlar milliləşdirilməlidir ..... 1268 Özəl televiziyalar mənim üçün yoxdur ..... 1029 Soyadların milliləşdirilməsi sadələşdiriləcək ..... 1129 Özünə hörmət edən xalq birinci növbədə dilinə Soyadlarla bağlı məsələ bizim cəmiyyətdə çox hörmət edir ..... 1008 böyük miqyas alıb .... 1178

“Soyqırımı” yalanları artıq bütöv bir sistemdir ..... 1030 P

Paradoks: Alimlər faktla yox, hisslərlə danışır ..... 1068 Ş Prezident İlham Əliyev yeni zamanın yeni lideridir ..... 1249 Şah İsmayıl Azərbaycan türklərinin hüdudlarını Prezidentin fərmanı mənəvi-ideoloji hadisədir ..... 912 müəyyən etdi ..... 1228

453 454 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Şou-biznes əhlinin “çevik” həyat tərzi cəmiyyətə Türk Dövlətləri Birliyinin yaradılmasında Azərbaycan önəmli rol təzyiq göstərir ..... 1072 oynayır ..... 1033 Şou-biznesdəki mövcud vəziyyət ədəbiyyatdakından Türk dövlətlərinin birliyi ..... 1034, 1035 çox yaxşıdır ..... 1107 Türk dövlətlərinin birliyi labüddür ..... 1075 Şou-biznesi bir qanunla nizamlamaq mümkün deyil ..... 1073 Türk dövlətlərinin birliyinin yaradılmasında Azərbaycan önəmli Şou-biznesin çox ciddi mənəvi problemləri var ..... 1074 rol oynayır ..... 1036 Türk dünyası düşüncəmizdə ümumi məkana çevrilir ..... 1037 T Türk dünyasının beyin mərkəzi ..... 1076 Tanınmış şirkət və təşkilatların adları necə yazılmalıdır? ..... 1250 Türk dünyasının birliyi dünyaya qarşı olan bir məsələ deyil .1229 Tarix dərsliklərinə yenidən baxılmalıdır ..... 1130 Türk dünyasının birliyi strategiyası: Heydər Əliyevdən Tarixi missiya ..... 1251 İlham Əliyevə ..... 1111 Tarixi yerlərlə bağlı silsilə qanunların qəbuluna Türk dünyasının bütövləşməsi zəruridir ..... 1038 ehtiyac var ..... 1179 Türk Dünyasının Düsen bəyi ..... 1301 Tarixi zərurətin təntənəsi ..... 994 Türk dünyasının fəxri ..... 1131, 1287 Tariximizə həm də emosional baxımdan yiyə durmalıyıq .... 1031 Türk dünyasının fəxri, yaxud böyük türklərdən biri ..... 879 Tarixin metafizikası ..... 1252 Türk dünyasının inteqrasiyası qaçılmaz bir prosesdir ..... 1269 Telekanallarda bəzən elə reseptlər təqdim olunur ki, həddindən Türk dünyasının inteqrasiyası: iddialarımız, imkanlarımız ... 1077 artıq eksperimentaldır .....1201 Türk dünyasının multikulturalizmi ..... 1290 Telekanallarda türk seriallarının nümayişinə istisnalar tətbiq Türk dünyasının vahid informasiya məkanı ..... 1112 oluna bilər ..... 1108 Türk xalqlarının mədəniyyətinin birgə araşdırılması mühüm Teleradio Akademiyasına ehtiyac varmı?: ..... 1109 əhəmiyyət kəsb edəcəkdir ..... 1039 Televiziyalarımızın kadr problemi geniş müzakirə Türk PA türk dünyasının problemlərinin həlli üçün hüquqi zəmin olunmalıdır ..... 1110 hazırlayacaq ..... 1078 Tədqiqat davam edir ..... 881 Türk tarixinin böyük dövlət qurucusu, ictimai Təhsildə problemlər mövcuddur ..... 929 harmoniya ustası ..... 1009, 1010 Tələbəlikdən dekanlığa gedən yol ..... 882 Türk tarixinin qədim qatlarına... Və müasir metodlarla ..... 1322 Tənqid istedad yaratmır ..... 863 Türkdilli Dövlətlərin Parlament Assambleyasını birdən-birə Turist üçün təqdim olunan bütün xidmətlərdə müasirlik effekti yaratmaq mümkün deyil ..... 1079 olmalıdır ..... 1202 Türkdilli dövlətlərin vahid dili müəyyənləşir ..... 1270 Turizm həm də mədəniyyət hadisəsidir .... 1180 Türkdilli ölkələrin Parlament Assambleyası türk dünyasının Turizm mühitinin yaxşılaşdırılması vacibdir ..... 1181 Türk dövlət və cəmiyyətlərinin XI Dostluq, Qardaşlıq Qurultayı inteqrasiyasını daha da sürətləndirəcək ..... 1080 öz işini başa çatdırmışdır ..... 1032 Türkiyə Atatürkün, Azərbaycan Heydər Əliyevin əsəridir ..... 915

455 456 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Türkiyə Cümhuriyyətinin 80 illiyinə həsr olunmuş elmi-praktık inkişafının önündə gedəcək ..... 1291 konfransda professor Nizami Cəfərovun çıxışı ..... 949 Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev ana dilinin nüfuzunun aşağı Türkiyə Cümhuriyyətinin 80 illiyinə həsr olunmuş dəyirmi masa düşməsinə heç zaman imkan verməyən dövlət başçısı idi ..... 983 keçirilib ..... 948 Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev Azərbaycan dilinin Türkiyə əsas hədəfdən yayınır...... 1113 inkişafına hər zaman xüsusi diqqət yetirib ..... 1231 Türkiyə hökumətinin mövqeyinə inanmalıyıq ..... 1114 Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin parlaq ideyaları hər zaman Türkiyə türkcəsi artıq ortaq türk dili kimi fəaliyyət göstərir ..... Azərbaycanın inkişafının önündə gedəcək ..... 1323 1040 Ürək sözü, sədaqətin özü ..... 1083 Türkiyə türkcəsi ortaq dil kimi istifadə olunmalıdır ..... 1182 Türkiyə türkcəsindən tərcümə effektsiz vəziyyət V ortaya qoyur .....1203 V.Putin Şəhidlər Xiyabanını ziyarət etməklə Azərbaycan xalqına Türkiyə üçün Azərbaycanı itirmək bütün Türk Dünyasını itirmək üzrxahlıq etdi ..... 917 deməkdir ..... 1115 Valideynlər adqoyma sərbəstliyindən niyə məhrum edilir? .. 1186 Türkiyənin Ermənistana qarşı strategiyası dəyişməyib ..... 1081 Varislik: Nəriman Nərimanovdan Heydər Əliyevə ..... 950 Türkiyənin Ermənistanla sərhədlərini açmaq niyyətinə sərt Vətənə xidmət missiyası ..... 1303 təpkilər var ..... 982 Türklərin bölünməsindən türk xalqlarının təşəkkülünə ..... 1288 Y Türklərin mənşəyi ..... 1289 “YAN”ların növbəti məkri ..... 1084 Yaradıcı birliklərə yardım etməyin yolunu tapacağıq ..... 1085 U Yaradıcı təşkilatların fəaliyyəti ayrıca qanunla Uşaq ədəbiyyatının vəziyyəti haqiqətən də o həddədir ki, biz tənzimlənməlidir ..... 1184 uşaqlarımızı itirə bilərik ..... 1082 “Yaradıcılıq təşkilatları və yaradıcı şəxslər haqqında” ayrıca Uşaqlara adların və soyadların seçilməsində nələrə qanuna ehtiyac var ..... 1183 diqqət etməli? ..... 1253 “Yaradıcılıq təşkilatları və yaradıcı şəxslər haqqında” qanun Uşaqlara susmağı öyrədirik. Sonra danışa bilmirlər ..... 1230 layihəsi yenidən gündəmə gətirilir ..... 1185 Uydurma erməni soyqırımı məsələsi daha çox beynəlxalq Yarım milyondan çox ad var ki...... 1132 güclərin işinə yarayır ..... 1041 Yaşın artması adama hörmət, nüfuz, müəyyən qədər təvazökarlıq gətirir .....1254 Ü Yeməklərin keyfiyyəti barədə Tahir Əmiraslanov danışarkən Üç dekabr 1982-ci il ..... 930 adam heç toya getmək istəmir ..... 1204 Ümid edəlim ki ..... 1302 Yeni Azərbaycan ..... 916 Ümummilli lider Heydər Əliyevin ideyaları daim Azərbaycanın Yeni Azərbaycan qəzetinin xarakteri ..... 936

457 458 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Yeni Azərbaycan Partiyası parlament seçkilərində parlaq qələbə qazanacaq ..... 1271 Yeni Azərbaycan Partiyasının mədəniyyət siyasəti ..... 931 Yeni mədəniyyət konsepsiyası hazırlanır ..... 1116 Nizami Cəfərov haqqında yazan müəlliflərin Yol ver türkün bayrağına! ..... 866 əlifba göstəricisi Yunus Oğuzun xoşbəxtliyi bir də ondan ibarətdir ki, o tarixi romanlarını müstəqil, milli Azərbaycan dövlətinin vətəndaşı kimi Azərbaycan dilində yazır..... 1324

Yusifzadələrin Xoşbəxti və ya dəniz dərinliyinin dağ ucalığı 1325 A

Abbasxanlı T...... 1727, 1850 Z Abbasov Ə...... 1987, 2038 Zamanın hökmü ilə təsdiqlənmiş varislik ..... 1133 Abdulla A...... 1727 Ziyalı mitinq keçirməz, üsyançı ola bilməz ..... 1205 Abdullayev E...... 1727, 1851 Ziyalı üsyankar yox, təkamülçü olmalıdır ..... 932 Adıgözəl H...... 1727 Axundlu Y...... 1893 Axundov A...... 1727, 1852 Alışanov İ...... 1743, 1774 Amil A...... 1853 Anar .....1727, 1854, 1855, 1944 Aran S...... 1989 Aşırlı A...... 1727, 1856 Aydın X...... 1727, 1841 Aydınqızı A...... 1717, 1790 Aydınoğlu T...... 1945 Azadəliyeva S...... 2039, 2040 Azalp A...... 1990 Azəri L...... 1948, 1949, 1950 Azəri S...... 1727, 1857 Babanlı V...... 1727, 1991 Babanlı R...... 1727 Babaşova S...... 1787 Babayev A...... 1748

459 460 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Baxşəliyeva G...... 1746, 1821 Ələkbərova A...... 2062, 2063 Barat V...... 1857 Ələsgərov B...... 1718, 1729, 1997, 1998 Bayer Y...... 1727, 1842 Əliməmmədova İ...... 1953 Bayramoğlu A...... 1800, 1804 Əlioğlu E...... 1770 Bayramov V...... 1727 Əlişanoğlu T...... 1719, 1727, 1739, 1740, 1782, 1784, 1785, Bayramova A...... 2041 1793, 1839, 1843, 1844, 1862, 1954, 1955, 1999 Bənnayeva V...... 2050, 2051 Əliyev Ə...... 1956 Bəşirov K...... 1932 Əliyev F...... 1806 Bəşirov S...... 1724 Əliyev S...... 1957 Budaqov B...... 1727, 1859 Əliyev Y...... 2033, 2035, 2044 Bünyadov T...... 1992 Əliyeva-Kəngərli A...... 1728 Cansever E...... 1727 Əmənullayev İ...... 1846 Cəfərov A...... 1712, 1739, 1741, 1742, 1743, 1744, 1745 Əmrahoğlu A...... 1727 Cəfərova A...... 1712, 1739, 1741, 1742, 1743, 1744, 1745 Əsədov O...... 1727, 1758 Cəfərova Z...... 2059, 2060 Əsədova A...... 1757 Cəhlim S...... 1976 Əsgərli Ə...... 1807, 1808 Cəmil A...... 1895 Əsgərov H...... 1827 Çobanov M...... 1760, 1761, 1762, 1791, 1823, 1828, 1829 Əsgərova S...... 2037 Dəyanət O...... 1723, 1725 Fərəcullayev F...... 1788 Elaydi Ə...... 1951 Fərzəli Ə...... 1727, 1771, 1863 Elçin ..... 1993 Göytürk Ş...... 1731 Eminov A...... 1994 Gözəlov F...... 1743 Əbdülrəhmanlı N...... 1724, 1896 Hacıyev T...... 1718, 1727, 1864, 1865, 1923 Əfəndiyev P...... 1995 Hacıyev V...... 1769 Əhmədli B...... 1933 Hacıyeva A...... 1934 Əhmədli N...... 1727 Həbibbəyli İ...... 1727, 1732, 1866, 1916 , 2000 Əhmədli S...... 1727, 1860, 1952 Həkimova N...... 1897 Əhmədov T...... 1727, 1861 Həmidoğlu Q...... 1743, 1776 Əhmədova S...... 2064, 2065 Həmzəyeva E...... 2045, 2046 Ələkbərli M...... 1718, 1727, 1996 Həsənli E...... 1808 Ələkbərov Ə...... 1743, 1775 Həsənzadə N...... 1717, 1720, 1721, 1722, 1725, 1730, 1733, Ələkbərov A...... 1727 1735, 1830, 1847, 1867, 1935, 1936, 2001

461 462 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Hüseynoğlu S...... 1958, 1959 Kərimova Z...... 2042 Hüseynov Ç...... 1868 Köhnəqala M...... 1731 Hüseynova F...... 1728 Qafarlı Y...... 1727 Hüseynova T...... 2002 Qaraqaya T...... 1727 Xələfli Ə. R...... 1869, 1898, 1899 Qarayeva H...... 1876 Xələfov A...... 1713, 1718, 1727, 1750 Qasımlı D...... 1831 Xəlil Z...... 1727 Qasımlı Ü...... 2066, 2067 Xəlilov B...... 1718, 1727 Qasımzadə F...... 1723 Xəlilov S...... 1824 Qədimoğlu A...... 1816 Xəlilov Ə...... 1727 Qoşalı Ə...... 1727, 1848 Xəlilzadə F...... 1900 Quliyev Ə...... 1901 Xramçaylı V...... 1734 Quliyeva M...... 2052, 2061 İlyaslı İ...... 1727 Qurbanov A...... 1845 İmanov H...... 1712, 1716, 1718, 1719, 1727, 1739, 1741, 1742, Mahmud ..... 1979 1743, 1744, 1745, 1750, 1870, 1871 Mahmudov Y...... 2004 İmranqızı İ...... 1872 Mehbalıyeva E...... 2005, 2006 İncəyurd R...... 1873 Mehdi T...... 2068, 2069 İsabəyli Q...... 1720, 1721 Mehdiyeva S...... 1902 İsaqoğlu V...... 1734 Mehdiyeva Z...... 1718 İsgəndər C...... 1874 Mehrəliyev E...... 1741 İsgəndərova A...... 1809 Məcidov B...... 1918 İsgəndərzadə E...... 1809 Mədət F...... 1960 İsmayıllı Ə...... 1783 Məhəmmədəli M...... 1877 İsmayılov X...... 1713 Məhəmmədi M...... 2007 Kamal R...... 1716, 1727, 1766, 1925, 1937, 2003 Məhəmmədoğlu Ş...... 1743 Kamaloğlu R...... 1743, 1777 Məhərrəmli B...... 2008 Kazımoğlu M...... 1727, 1875 Məhərrəmli Q...... 1903 Kazımov İ...... 1726 Məhərrəmli Z...... 1817 Kənan A...... 1977, 1978 Məhərrəmov A...... 1718, 1727, 1742, 1878 Kəngərli Q...... 1908 Məmməd oğlu Ş...... 1778 Kərimov Ş...... 1718 Məmməd Ə...... 1751 Kərimov M...... 1757 Məmmədəli M...... 1727

463 464 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Məmmədəliyev V...... 2009 Oruc M...... 1941 Məmmədəliyeva L...... 1961 Orucov H...... 1718, 1727, 1759, 1887 Məmmədli C...... 1938 Osmanlı D...... 1715, 1719, 1726, 1727, 1729, 1732, 1888, 1904 Məmmədli N...... 2010 Osmanoğlu M...... 1727, 1744, 1795 Məmmədov Y...... 1718, 1727, 1879 Osmanov D...... 1718 Məmmədova A...... 2036 Özyürek R...... 2034 Məmmədova F...... 2053, 2054 Paşayev Q...... 1768, 1919, 1927, 2021 Məmmədova P...... 2047 Pənahova G...... 2048, 2049 Mənsimov E...... 1926 Rüstəm K...... 1718 Mərdanov M...... 1765, 2011 Rüstəmxanlı S...... 2022 Məsimoğlu M...... 1727, 1722 Rüstəmov Y...... 1714 Məsud A...... 2012 Rzalı R...... 1836 Məşədiyeva A...... 2013, 2014 Rzayev H...... 1801,1813 Mikayıloğlu R...... 1880 Rzayeva V...... 1786 Mirzəyeva T...... 1728 Sabirqızı F...... 1913 Muradlı X...... 2016 Sabit E...... 1968 Musayev O...... 1715, 1723, 1727, 1732, 1881, 1904 Sadıqova S...... 2023 Mustafayev M...... 2017 Salamoğlu T...... 1727, 1763, 1767, 1905 Mustafayeva S...... 2043 Seyidov Y...... 1713, 1718, 1727, 1773, 1827 Mükərrəmoğlu M...... 1727, 1882 Seyidov T...... 1837 Müşfiq ..... 1939 Səfərov İ...... 1728 Müşfiq Ş...... 1966 Səhər ..... 1727 Namazov Q...... 1718, 1727, 1883 Səlim M...... 1969 Nemət K...... 1772 Səmədli V...... 2024 Nəbioğlu M...... 2018, 2019 Sərvaz ..... 1914 Nəbiyev A...... 1737, 1833 Şəmsizadə N...... 1764, 2025 Nəğməkar Y...... 1733, 1940 Şərqi ..... 1725 Nəzərli S...... 1718, 1727, 1825 Şəymən ..... 1942 Novruzov T...... 1811, 1982 Şıxıyeva S...... 1743, 1779 Oğuz Y...... 1727, 2020 Şiriyev F...... 1718, 1727 Oktay ..... 1909 Şükürlü T...... 2026 Oktay R...... 1911 Şükürov Ə...... 1889

465 466 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Tağısoy N...... 1906 Сафаров И...... 2071 Tahirqızı Ş...... 1713 Сулейманова Ф...... 2097 Tanrıverdi Ə...... 1915 Ханджанбекова Ф...... 2098 Tehran ..... 1745, 1796 Tofiqqızı J...... 1890 Türk dilində Ulusel R...... 1727, 1714, 1723, 1732, 1749, 1752, 1753, 1754, Nail Tan ..... 2107 1755, 1756, 1819, 1820, 1849, 1928 Saraçlı A.H...... 2110 Vəfalı A...... 1727, 1891 Vəliyeva X...... 2055, 2056 İngilis dilində Vəliyeva M...... 2032 Abdullayeva I...... 2112 Vüsal B...... 1727, 2027 Yaqub Z...... 1892, 1929 Fars dilində Yoloğlu G...... 1789 Həsənzadə N...... 2117 Yusifli C...... 1727, 1743, 1781, 1840 Yusifli V...... 1733, 1799, 1838, 1930, 1975, 1985, 2029 Zahid X...... 1718 Zamanov N...... 2030 Zeynallı C...... 1907 Zeynalov Ə...... 2031

Rus dilində Алекберзаде С...... 2057 Алиев И. ….. 2090 Алиева-Кенгерли А. . ….. 2071 Байрамов О...... 2091 Гумбатов И...... 2092 Гусейнова Ф. ….. 2071 Гусейнова У...... 2058 Кенгерли Г. ….. 2096 Манафова Н...... 2093 Масуд А...... 2100 Мирзоева Т. ….. 2071

467 468 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

Mündəricat II.3.Nizami Cəfərov haqqında məcmuələrdə və dövri mətbuatda dərc edilmiş məqalələr ...... 351 Göstərici haqqında ...... 10 II.4. Elmi rəhbəri və opponenti olduğu dissertasiya About the index ...... 12 işləri ...... 377 Об указателе ...... 14 Kərim Tahirov. Olduğu kimi görünən insan, III. Xarici dillərdə yaxud mənim tanıdığım Nizami müəllim (“Ön söz” Rus dilində ...... 383 əvəzi) ...... 16 Türk dilində ...... 388 Afaq Məsud. Nizami olmaq ...... 22 İngilis dilində ...... 390 Misir Mərdanov. Alimliklə kamilliyin vəhdəti ...... 26 Fars dilində ...... 390 İsa Həbibbəyli. Professionallıq səviyyəsində Ərəb dilində ...... 391 universallıq...... 39 Gürcü dilində ...... 391 Nizami Cəfərovun həyat və fəaliyyətinin əsas Macar dilində ...... 391 tarixləri ...... 48 Main dates of the life and activity of Nizami Jafarov ...... 56 Основные даты жизни и деятельности Низами Nizami Cəfərov dünya kitabxanalarında Джафарова ...... 64 Çin Milli Kitabxanası ...... 392 Nizami Cəfərovun “Ədəbiyyat söhbətləri”ndən ...... 73 Polşa Milli Kitabxanası ...... 392 Nizami Cəfərov görkəmli şəxsiyyətlər və qələm Rusiya Dövlət Kitabxanası ...... 392 dostları haqqında, yaxud klassiklərdən müasirlərə ...... 82 Rusiya Milli Kitabxanası ...... 393 Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri Nizami Türkiyə Milli Kitabxanası ...... 394 Cəfərov haqqında ...... 98 Dünya universitet kitabxanalarında I.Əsərlərinin biblioqrafiyası Jacob-und-Wilhelm-Grimm-Zentrum at I.1.Kitabları ...... 116 Humboldt University (Berlin, Germany) ...... 394 I.2. Tərtib etdiyi kitablar ...... 173 The Paul Barret Jr. Library at Rhodes College I.3. Elmi-publisistik məqalələri ...... 177 (Memphis, TN) ...... 394 I.4. Müsahibələri və siyasi publisistikası ...... 244 Butler Library at Columbia University (New York, I.5. Redaktoru olduğu kitablar ...... 295 I.6.Məsləhətçisi və rəyçisi olduğu kitablar ...... 327 NY) ...... 395 Chancellor Green Library at Princeton University II.Nizami Cəfərov haqqında (Princeton, NJ) ...... 395 II.1.Kitablar ...... 337 Doe Memorial Library at the University of II.2.Nizami Cəfərov haqqında kitablarda ...... 346 California-Berkeley (Berkeley, CA) ...... 396

469 470 Biblioqrafiya Nizami Cəfərov

The Joe & Rika Mansueto Library at the University of Chicago (Chicago, IL) ...... 396 Nizami Cəfərov (Cəfərov Nizami Qulu oğlu) Köməkçi göstəricilər Kitablarının adlar göstəricisi Biblioqrafiya Azərbaycan dilində ...... 397 Türk dilində ...... 399 Rus dilində ...... 399 Fars dilində ...... 400 Nəşriyyat redaktoru: Mehriban Cəfərova İngilis dilində ...... 400 Korrektor: Aygül Əliyeva Ərəb dilində ...... 400 Gürcü dilində ...... 400 Məqalələrinin əlifba göstəricisi Çapa imzalanmışdır: 15.10.2019 Azərbaycan dilində ...... 400 Sifariş № 26 Rus dilində ...... 436 Tiraj: 300 Türk dilində ...... 437 Pulsuz İngilis dilində ...... 437 Macar dilində ...... 437

Müsahibələrinin və siyasi publisistik məqalələrinin əlifba göstəricisi ...... 438

Nizami Cəfərov haqqında yazan müəlliflərin əlifba göstəricisi Mətbəənin direktoru: Elman Qasımov Azərbaycan dilində ...... 460 Dizayner: Mətanət Əliqızı Rus dilində ...... 467 Türk dilində ...... 468 Formatı 60x90 1/16. Həcmi 29,5 ç.v. Sifariş № 68 İngilis dilində ...... 468 “Zərdabi-Nəşr” MMC Nəşriyyat Poliqrafiya müəssisəsi Fars dilində ...... 468  iş (012) 498-79-62, mob. (050; 070) 344 76 01 e-mail: [email protected]

471 472