Issue Full File
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
e-ISSN: 2602-4934 (önceki ISSN: 0255-2981) ANKARA ÜNİVERSİTESİ DİL VE TARİH – COĞRAFYA FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ TÜRKOLOJİ DERGİSİ XXV-1 BAHAR - 2021 e-ISSN: 2602-4934 (önceki ISSN: 0255-2981) ANKARA ÜNİVERSİTESİ DİL VE TARİH – COĞRAFYA FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ TÜRKOLOJİ DERGİSİ XXV-1 BAHAR - 2021 XXV. Cilt-1. Sayı Hakemleri Prof. Dr. Ahmet İçli (Batman Üniversitesi) Prof. Dr. Alâattin Karaca (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi) Prof. Dr. Fatih Sakallı (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi) Prof. Dr. Gürer Gülsevin (Ege Üniversitesi) Prof. Dr. İsmail Hakkı Aksoyak (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi9 Prof. Dr. Mitat Durmuş (Kafkas Üniversitesi) Prof. Dr. Mutlu Deveci (Fırat Üniversitesi) Prof. Dr. Nesrin Karaca (Uludağ Üniversitesi) Doç. Dr. Ayşe Ulusoy Tunçel (Afyon Kocatepe Üniversitesi) Doç. Dr. Burak Telli (Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi) Doç. Dr. Ebru Özgün (Anadolu Üniversitesi) Doç. Dr. Enfel Doğan (Akdeniz Üniversitesi) Doç. Dr. Eşgane Babayeva (Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi) Doç. Dr. Ferhat Korkmaz (Batman Üniversitesi) Doç. Dr. Ferudun Hakan Özkan (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi) Doç. Dr. Gökhan Tunç (Anadolu Üniversitesi) Doç. Dr. Maksut Yiğitbaş (Ahi Evran Üniversitesi) Doç. Dr. Terane Heşimova (Azerbaycan Milli İlimler Akademisi) Doç. Dr. Yakup Poyraz (Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi) Dr. Öğr. Üyesi Gülten Bulduker (Kırıkkale Ünicersitesi) Dr. Öğr. Üyesi İsmail Alper Kumsar (Düzce Üniversitesi) Dr. Öğr. Üyesi Lütfi Alıcı (Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi) Dr. Öğr. Üyesi Murat Keklik (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi) Dr. Öğr. Üyesi Müberra Bağcı (Ege Üniversitesi) Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz (Munzur Üniversitesi) Dr. Öğr. Üyesi Yeliz Akar (Munzur Üniversitesi) Arş. Gör. Dr. Hatice Yıldız (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi) Arş. Gör. Dr. İsmail Kekeç (Uşak Üniversitesi) Öğr. Gör. Dr. Gökçe Ulus (Ankara Atılım Üniversitesi) Türkoloji Dergisi e-ISSN: 2602-4934 (önceki ISSN: 0255-2981) Yılda iki defa yayımlanır. Published semiannually. Fakülte Adına Sahibi / Owner for the Faculty Prof. Dr. Levent Kayapınar Sorumlu Yazı İşleri Müdürü / Editor in Charge Prof. Dr. Aysu Ata Editör /Editor Doç. Dr. Erdoğan Kul Editör Yardımcısı / Assistant Editor Dr. Gökhan Reyhanoğulları Yayın Kurulu / Editorial Board Prof. Dr. Abdulkadir Gürer Prof. Dr. Aysu Ata Prof. Dr. Fatih Usluer Prof. Dr. Jale Demirci Prof. Dr. Nurullah Çetin Prof. Dr. Paşa Yavuzarslan Doç. Dr. Bilal Çakıcı Doç. Dr. Erdoğan Kul Doç. Dr. Murat Küçük Doç. Dr. Ülkü Çetinkaya Karakoyun Dr. Öğr. Üyesi Ebubekir Sıddık Şahin Yayın Danışma Kurulu / Advisory Board Prof. Dr. Uwe Blaesing (Hollanda) Prof. Dr. Mustafa Canpolat (Türkiye) Prof. Dr. Marcel Erdal (Almanya) Prof. Dr. Kerima Filan (Bosna Hersek) Prof. Dr. Peter B. Golden (ABD) Prof. Dr. Viktor G. Guzev (Rusya) Prof. Dr. Gürer Gülsevin (Türkiye) Prof. Dr. Ferit Hakimcanov (Tataristan/ Rusya) Prof. Dr. Ramazan Kaplan (Türkiye) Prof. Dr. Önal Kaya (Türkiye) Prof. Dr. Zeynep Korkmaz (Türkiye) Prof. Dr. Hasan Özdemir (Türkiye) Prof. Dr. F. Sema Barutçu Özönder (Türkiye) Prof. Dr. Claus Schönig (Almanya) Prof. Dr. Osman Fikri Sertkaya (Türkiye) Prof. Dr. Halil İbrahim Usta (Türkiye) Prof. Dr. Peter Zieme (Almanya) Prof. Dr. Hamza Zülfikar (Türkiye) Türkoloji Dergisi, uluslararası hakemli bir dergidir. Journal of Turkoloji is an international refereed journal. Yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir. Writers are solely responsible for the content of their articles. Yönetim Yeri / Managing Office Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 06100 Sıhhiye - ANKARA / TÜRKİYE e-posta: [email protected] Web: http://dergipark.gov.tr/turkoloji http://dergiler.ankara.edu.tr/detail.php?id=12 Türkoloji Dergisi; MLA (Modern Language Association Database), ERIH PLUS (European Reference Index for the Humanities and Social Sciences), WorldCat, MIAR (Information Matrix for the Analysis of Journals), SciLit, ResearchBib, OAJI (Open Academic Journals Index), ESJI (Eurasian Scientific Journal Index), DRJI (Directory of Research Journals Indexing), CrossRef, CiteFactor, Impact Factor, ROAD, International Citation Index, PBN (Polska Bibliografia Naukowa), DIIF (Directory of Indexing and Impact Factor), Rootindexing, i2or, CIRC (Clasificación Integrada de Revistas Científicas), WCOJS (World Catalogue of Scientific Journals), SIS (Scientific Indexing Service), SCIFactor, Journal Factor, Science Library Index, Google Scholar, Akademik Dizin, Kaynakça info, idealonline, SOBIAD indeksleri tarafından taranmaktadır. TÜRKOLOJİ DERGİSİ 25. Cilt, 1. Sayı İ çind ekil er Makaleler ÇAKICI, Bilal – KARADOĞAN, Ahmet, Kenzü’l-Küberâ Yayınına Bazı Katkılar .............................................................................. 1-13 DURAK, Zeynep, Sabahattin Ali’nin “Kırlangıçlar” Öyküsü Üzerine Alegorik Bir Okuma ................................................................................ 14-23 EFE, Zahide, Mehmed Bosnevî’nin Manzum Kırk Hadis Tercümesi ................................................................................................ 24-42 EYAN, Bilginç, Ahmet Mithat Efendi’nin Felâtun Bey ile Râkım Efendi Romanında İslâm Epistemolojisine Mutlak Bağlılık ve Batı Algısı ........................................................................................................ 43-56 HEŞİMOVA, Terane, Çağdaş Özbek Şairi Tahir Kahhar Sanatının Özellikleri ................................................................................................ 57-65 KAPLAN, Yunus, Fazlî ve Manzum Kasîde-i Bürde Tercümesi .......... 66-89 MAMMADOVA YERİ, Gulzar, Kiralık Konak’ın Alafranga Karakteri Seniha ...................................................................................... 90-98 ÖZDEMİR, Hüseyin, Mazmundan İmgeye Cenap Şahabettin Şiirinin Serüveni ................................................................................................. 99-116 TAĞIZADE, Vüsale, “Füyûzat” Dergisi; Füyûzatcıların Sosyopolitik Yazılarında Millî İdeal Konusu (Ali Bey Hüseyinzade`nin ve Muhammed Hadi`nin Sanatlarının Temelinde) ................................... 117-127 TEK, Zeynep, Nahid Sırrı Örik’in Kıskanmak Romanında Ferik Cemal Paşa’nın “Geçkin” ve “Talihsiz” Kızı ...................................... 128-158 TONGA, Necati, “En Kara”dan “Ankara”ya: Servet-i Fünûn’daki Gezi Yazıları ve Ahmet İhsan Tokgöz’ün Ankara Yazıları ................................................................................................ 159-175 TUĞÇU, Emine, Melih Cevdet Anday’ın Meryem Gibi Romanında Toplumsal Ahlâk ve Kadın .................................................................. 176-186 ÜN, Burçin, Baharla Gelen’i Varoluşçu Felsefe ve Sartre’ın ‘Öteki’ Kavramı Ekseninde Okumak ............................................................... 187-216 YILDIZ, Yasemin, Bitki Adlarının Anlam Olayları ve Anlam Değişmeleri Açısından İncelenmesi .................................................... 217-241 Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi 25, 1 (2021) 1-13. e-ISSN: 2602-4934 (önceki ISSN: 0255-2981) KENZÜ’L-KÜBERÂ YAYININA BAZI KATKILAR Bilal ÇAKICI* Ahmet KARADOĞAN** Öz Şeyhoğlu Mustafa (ö. 817/1414?)’nın Kenzü’l-Küberâ ve Mehekkü’l- Ulemâ (Büyüklerin Hazinesi ve Âlimlerin Mihenk Taşı) adlı eseri, Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig’inden sonra yazılan, siyasetname türündeki bilinen ikinci eserdir. Bu eser, Eski Anadolu Türkçesinin dil özelliklerini yansıtması, Anadolu nesrinin gelişimine dair veriler sunması ve elde bulunan tek yazma nüshasının harekeli olması yönüyle Türk dili tarihi açısından önem taşımaktadır. Söz konusu eser; çeviri yazılı metni, metnin günümüz Türkçesine aktarımı, incelemesi ve tıpkıbasımıyla Kemal Yavuz tarafından yayımlanmıştır. Bu yayında Kenzü’l-Küberâ’nın yazma nüshasının 1b ve 2a sayfasındaki deformasyon sebebiyle bazı yerler okunamayarak boş bırakılmış, metnin bütününde ise kimi kelimeler yanlış okunmuş veya atlanmıştır. Bu yazıda öncelikle ilk yapraklardaki okunamayan yerler, metin tamiri yöntemleriyle okunmaya çalışılmış; metnin tamamı tarafımızca gözden geçirilerek dikkati çeken yanlış okumalar düzeltilmiş, eksiklikler ise tamamlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Eski Anadolu Türkçesi, Kenzü’l-küberâ, Metin Neşri, Metin Tamiri. SOME CONTRIBUTIONS TO THE PUBLICATION OF THE KENZÜ’L-KÜBERÂ Abstract Sheikhoglu Mustafa (died: 1414?)’s Kenzü’l-Küberâ ve Mehekkü’l- Ulemâ (The Treasure of Ancestors and the Cornerstone of Savants), is * Doç. Dr., Ankara Üniversitesi, DTCF, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, ORCİD: 0000-0001-8871-3870 e-posta: [email protected] ** Prof. Dr., Kırıkkale Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, ORCİD: 0000-0003-3621-0440 e-posta: [email protected] Geliş / Received: 1 Mart / March 2021 Kabul / Accepted: 5 Mart / March 2021 2 Bilal ÇAKICI - Ahmet KARADOĞAN known to be the second “Siyasetnameh” (political treatise) to have been written after Yusuf Khass Hajib’s “Kutadgu Bilig”. This book is of particular importance in terms of the history of Turkish language in so far as it not only reflects the characteristics of ancient Anatolian Turkish and offers key data as to the evolution of Anatolian prose, but also because the only existing manuscript version thereof features vowel points (“hareke”). The transcript text and translation of the afore-mentioned work into contemporary Turkish language as well as its analysis and original version was published by Kemal Yavuz. While due to some alterations on pages 1b and 2a of the manuscript version