Nieuwsbrief Midwintertelling Zeeland Januari 2020

Beste Zeeuwse vogelaars,

Vooreerst: allen een gezond en vogelrijk 2020! Naar goede Zeeuwse traditie zullen velen van jullie hopelijk ook in 2020 mee gaan doen aan de midwintertelling, die ditmaal in het weekend van 18 en 19 januari valt. Met jullie hulp lukt het vast weer om alle soorten watervogels in een fors deel van de provincie op te gaan snorren. Juist met de midwintertelling gaat het immers niet alleen om de grote bekkens en de Noordzeekust, maar ook om kanalen, plassen, poldersloten en –vaarten en…nou ja, alle denkbare gebieden waar watervogels zich kunnen ophouden. Steeds weer blijkt dat een fors deel van de Zeeuwse populatie van een aantal soorten watervogels vooral in binnendijkse gebieden is. Denk aan soorten als Waterhoen en Dodaars, maar ook aan nieuwkomers als de Grote Zilverreiger. Daarnaast is januari natuurlijk een belangrijke maand voor de bij ons overwinterende ganzen. Een aantal regio’s telt traditioneel ook de roofvogels mee. In deze nieuwsbrief tref je een verslag van de midwintertelling van januari 2019. Dankzij de medewerking van de vele vrijwilligers en de goede samenwerking met de professionele tellers van DPM (in opdracht van Rijkswaterstaat) was dat weer een prima editie: de teldekking in Zeeland was een van de hoogste van het hele land. Hopelijk gaat dat dit jaar ook weer lukken! Heb je nog vragen over de telling van dit jaar? Neem contact op met je regionaal coördinator of met ondergetekende.

Veel succes en plezier met de midwintertelling! Met vriendelijke groet,

Sovon Vogelonderzoek Nederland Jan-Willem Vergeer [email protected]

Verslag Midwintertelling januari 2019

December 2018 en de eerste helft van januari 2019 verliepen in Zeeland grotendeels zacht. De neerslagcijfers lagen iets onder het gemiddelde voor deze maanden. Tijdens het telweekend van 12 en 13 januari 2019 lag de temperatuur veelal tussen de 5 en 10 graden; van vorst was dus geen sprake. Op zaterdag was het guur, grijs en winderig met plaatselijk wat regen. De zondag gaf eenzelfde weerbeeld te zien, met op veel plaatsen wat meer neerslag. Kort na het telweekend werd het een stuk kouder en trad in de hele provincie nachtvorst op.

Op de kaarten is een onderscheid gemaakt tussen de grotendeels door de professionals van DPM in opdracht van Rijkswaterstaat getelde bekkens en randgebieden (lichtblauw) en de overige gebieden (donkerblauw), die vaak alleen tijdens de midwintertelling op alle soorten watervogels geteld worden. De telling op wordt uitgevoerd door de vrijwillige telgroep aldaar.

Het gros van de Rotganzen verbleef zoals gebruikelijk langs de boorden van en Oosterschelde. In vier telgebieden werden meer dan 1000 Rotganzen gemeld, onder meer in de Wilhelminapolder beoosten het Kanaal ZB. Opvallend is het ontbreken in de Karrevelden van Scharendijke SD, waar de laatste jaren geregeld rond de duizend vogels verbleven. Van de uit Oost-Siberië en Alaska afkomstige Zwarte Rotgans werd slechts 1 ex opgemerkt, en wel nabij Burghsluis SD. Dat de op Spitsbergen broedende Witbuikrotgans in zachte winters schaars is, bleek zonneklaar: alleen langs de West Zeeuws-Vlaamse Noordzeekust werd een groepje van 12 ex gemeld. Liefst 6 Roodhalsganzen verbleven in de Blikken bij Schoondijke WZVL. Langs de Schouwse zuidkust werd in januari geregeld een ex gezien, maar net niet tijdens de midwintertelling. In 83 gebieden werden in totaal 2004 Grote Canadese Ganzen geteld, duidelijk minder dan het gemiddelde over de laatste jaren. De verspreidingskaart toont nog een bescheiden accent op Zeeuws- Vlaanderen, maar de soort is in alle regio’s te vinden. Een fors deel van de dik 64.000 Brandganzen bevond zich in de binnendijkse telgebieden. In 29 telgebieden werden 1000 of meer ex geteld, o.m. in de Deurloopolder TH (4600 ex), nabij Brijdorpe SD (2704) en in de Oost-Vogelpolder bij Lamswaarde OZVL (2700). Een naar Zeeuwse maatstaven opvallend forse groep van 12 Indische Ganzen verbleef in de Vierbannenpolder bij Ouwerkerk SD; solitaire ex waren onder meer te vinden bij Sophiapolder WZVL en de Stoppeldijkpolder Vogelwaarde OZVL. In 304 telgebieden waren Grauwe Ganzen te vinden. Daarmee was dit wederom veruit de meest verspreid voorkomende ganzensoort. Per bezet telgebied waren gemiddeld 145 Grauwe Ganzen aanwezig. 15 gebieden telden meer dan 500 exemplaren, o.m. de Nieuw-Bommenedepolder SD, Polder Vierbannen bij Ouwerkerk SD en de Eendracht tussen Nieuw Vossemeer en .

Grauwe Gans, januari 2019 Toendrarietgans, januari 2019 Op een drietal plaatsen werden groepjes Kleine Rietganzen opgemerkt: bij Nieuwerkerke SD (16 ex,) Oosterschenge ZB (12) en de Bewester Eedepolder bij Aardenburg WZVL (2). De net over de landsgrens vertoevende Vlaamse winterpopulatie neemt al jaren af.

Het totaal van 6719 Toendrarietganzen (vrijwel allemaal binnendijks op landbouwgronden) viel voor een zachte winter niet tegen. 10 van de 31 telgebieden met Toendrarietganzen herbergden meer dan 100 ex, met uitschieters in de Zonnemairepolder Oost SD (1730 ex), de Zaamslagpolder –NO (1450), de Zonnemairepolder-West (790) en de Anna-Mariapolder ZB (500). Op Tholen werden in januari nu en dan groepen van honderden ex gezien (Waarneming.nl), maar niet tijdens de telling. Het aantal Kolganzen in januari vertoont de laatste jaren een fikse daling; de 20.395 ex van dit jaar vormden de laagste maandsom van het decennium. Het accent in de verspreiding lag zoals gebruikelijk op Zeeuws- Vlaanderen. Opvallend is het magere aantal van 55 ex in het Ganzenreservaat bij Nisse ZB. Dertien gebieden telden meer dan 500 ex, waarbij de Groot Cambronpolder bij Patrijzenhoek OZL (2600 ex) en de Riet- en Wulfsdijkpolder Zuid bij Hulst OZVL (2150) de kroon spanden.

Kolgans, januari 2019 Knobbelzwaan, januari 2019

Kleine Zwaan, januari 2019 Slobeend, januari 2019 Zwarte Zwanen werden vooral gezien op Tholen en rond het Veerse Meer. Veruit de grootste groep van 25 ex bevond zich in de Noordweihoek bij Scherpenisse TH. Knobbelzwanen waren vooral te vinden in Grevelingen, , langs de Schouwse zuidkust en in het Veerse Meer. Elders waren plaatselijke ook flinke groepen te vinden, zoals bij Aardenburg WZVL (61 ex), de Hogerwaardpolder ZB (55), Polder Vierbannen bij Ouwerkerk (29) en benoorden Middelburg (27). Het totaal van 332 Kleine Zwanen is mager, maar wel wat hoger dan in het voorgaande seizoen. De kaart toont de soort weer vooral te vinden was op de bekende pleisterplaatsen op Duiveland/Grevelingen en in het Zuidoosten van Zeeuws-Vlaanderen. Daarbuiten werden Kleine Zwanen onder meer gemeld bij de Plaat van de Vliet (37 ex), de Hogerwaardpolder (34) en de Zaamslagpolder Noordoost OZVL (19). Vrijwel alle Wilde Zwanen zaten op Duiveland en in het aangrenzende deel van Grevelingen en Oosterschelde. De grootste groep van 16 ex bevond zich op de Stampersplaat in de Grevelingen.

Het aantal Nijlganzen week nauwelijks af van dat van vorig seizoen. 112 van de 153 bezette telgebieden herbergden minder dan 5 ex. Toch werden her en der ook fikse groepen gemeld, zoals in de Burgh- en Westlandpolder SD (135 ex), de Noordgouwepolder SD (73) en de Bewester Eedepolder bij Aardenburg WZVL (67). Bergeenden zijn vooral in de buitendijkse gebieden te vinden, maar de 867 ex in 83 binnendijkse telgebieden maken duidelijk dat de soort ook hier geregeld te vinden is. De enige Casarca bevond zich in de Grote Zuiddieppepolder bij Biervliet WZVL. Er werden 998 binnendijkse Slobeenden geteld, goed voor 43% van het Zeeuwse totaal. Fikse aantallen waren onder meer te vinden in de Sophiapolder-Oost WZVL (135 ex), Canisvliet OZVL (80) en Zwartenhoek Axel (77). Het aantal binnendijks en op zoete wateren getelde Krakeenden nam wederom toe. Een fors deel daarvan bevindt zich in Zeeuws-Vlaanderen, o.m. in de Sophiapolder-Oost (270 ex) en de Oud Zevenaarpolder bij Hoek OZVL (137). Andere goede gebieden zijn de Schelde-Rijnverbinding (182 ex), de Eendracht tussen St. Philipsland- Nieuw Vossemeer (144) en Duinzoom Haamstede SD (136). Het aantal Smienten was bijzonder laag. Slechts 14 telgebieden in heel Zeeland herbergden meer dan 1000 ex. Saeftinghe en de Schouwse zuidkust waren de belangrijkste regio’s. Tussen Buttinge en Middelburg werden 666 ex geteld. In liefst 519 telgebieden werden Wilde Eenden vastgesteld. Daarmee is dit nog altijd veruit de meest verspreide eendensoort. Ruim 60% van de bezette gebieden telden meer dan 25 ex. Forse binnendijkse aantallen waren te vinden in bij de Eendracht tussen St. Philipsland en Nieuw Vossemeer (583 ex), de Noordhofpolder OZVL (465) en de Hoofdplaatpolder-west WZVL (302).Vrijwel alle Pijlstaarten bevonden zich in de bekkens; vooral Saeftinghe is van groot belang voor de soort. Binnendijks sprongen de 50 ex in de Plaskreek WZVL eruit.

Krakeend, januari 2019 Wilde Eend, januari 2019

Een blik op de kaart leert dat het belang van de Prunje SD voor de Wintertaling moeilijk overschat kan worden. Verder valt opdat er erg weinig Wintertalingen te vinden in regulier agrarisch gebied. Binnendijkse aantallen van betekenis waren vooral te vinden in de Yerseke Moer (in totaal 192 ex), De Blikken Schoondijke WZVL (130) en Dijkwater SD (91). De enige gemelde Krooneend zat in de St. Janspolder bij Nieuwvliet WZVL. Met een Zeeuws totaal van 510 ex in 38 telgebieden was het aantal Tafeleenden wederom erg mager. Slechts 6 telgebieden meldden meer dan 25 Tafeleenden, o.m. Autrichepolder Westdorpe OZVL (68 ex) en Geulle Oosterland SD (77). Het aantal Kuifeenden is de laatste jaren aanmerkelijk stabieler dan dat van de Tafeleend. De soort werd opgemerkt in 189 telgebieden, maar in 60% daarvan gaat het om minder dan 10 ex. Fikse aantallen waren o.m. te vinden op de Eendracht tussen brug Tholen en Mosselhoek (229 ex), Veerse Kreken (226) en Kanaal Gent-Terneuzen (178). Eiders werden alleen buitendijks gezien, vooral rond Neeltje Jans. Het aantal in Zeeland overwinterende Brilduikers neemt al jaren af. Ook deze midwintertelling was dat het geval: in heel Zeeland herbergden slechts 17 telgebieden meer dan 25

Wintertaling, januari 2019 Dodaars, januari 2019 ex, o.m. de Braakman- OZVL (41 ex). Zoals gebruikelijk in een zachte winter waren Nonnetjes schaars. Alleen de kreken in de Lovenpolder OZVL (8 ex) en vaarten in Polder Schouwen bij Nieuwerkerke (4) herbergden meer dan 1 ex. Ook de Grote Zaagbek was met 25 ex in 10 telgebieden verre van talrijk. De grootste aantallen werden geteld in het Bathse Spuikanaal ZB en het Groot-Eiland OZVL (elk 6 ex). Het gros van de Middelste Zaagbekken vertoefde zoals gebruikelijk in zilte buitendijkse wateren. Datzelfde geldt voor de Roodkeelduiker, die vrijwel alleen langs de Noordzeekust werd gezien. De enige 2 Parelduikers zwommen rond in de Grevelingen; een IJsduiker vertoefde in de monding van de Oosterschelde.

Met 1328 ex, waarvan 799 binnendijks of in zoete wateren, kwam het belang van Zeeland voor overwinterende Dodaarzen weer nadrukkelijk naar voren. De kaart toont de spreiding over regio’s, waarbij delen van Zeeuws-Vlaanderen wat achter blijven. Stedelijk gebied wordt zeker niet gemeden, getuige de 76 ex in Middelburg en 46 ex in . Andere goede gebieden waren o.m. de Pietkreek ZB (43 ), Havenkanaal Wilhelminapolder (35), inlagen Ouwerkerk (29) en Oosterschenge-west (26). Het aantal in de provincie overwinterende Futen is nog slechts een schim van de aantallen in de jaren negentig. Binnendijks en in de zoete wateren doet de soort het nog relatief goed in de Eendracht (2 telgebieden met ca. 40 ex), het Schelde-Rijnkanaal (26 ) en het Dijkwater (21). Een groot deel van de Kuifduikers vertoefde op de Oosterschelde en voor de Brouwersdam. Binnendijks kwam de soort niet voor. De sterk afgenomen Geoorde Fuut vertoefde eveneens grotendeels buitendijks.

Fuut, januari 2019 Blauwe Reiger, januari 2019 Ooievaars werden opgemerkt in de Terhofstedepolder WZVL (2), nabij Middelburg (2) en bij het Sloe (1). Opmerkelijk is dat er binnendijks geen enkele Lepelaar werd gemeld. Buitendijks was de soort her en der wel te vinden, waarbij Saeftinghe met 42 ex de kroon spande. De enige (!) Roerdomp werden gemeld bij de Vinkenissekreek. Koereigers werden opgemerkt bij Hoofdplaat WZVL en in de Lovenpolder OZVL. Het aantal Blauwe Reigers lag iets onder het langjarig gemiddelde. De kaart toont de forse spreiding over de regio’s, waarbij oostelijk West Zeeuws-Vlaanderen en Noord-Beveland wat uit de toon vallen. Het aantal Grote Zilverreigers lag zowaar wat lager dan vorig seizoen, maar de in totaal 188 ex betekenen nog altijd het op een na hoogste midwinter-aantal ooit. De spreiding over de Zeeuwse regio’s doet niet veel meer onder voor die van de Blauwe neef, al liggen de aantallen meestal nog beduidend lager. In veruit de meeste gebieden ging het om 1 of 2 ex, 15 gebieden telden meer Grote Zilverreigers. Kleine Zilverreigers komen duidelijk minder verspreid over de provincie voor, maar daar staat tegenover dat er enkele fikse concentraties gemeld werden, waarvan de 52 ex in de Wilhelminapolder ZB en de 21 bij Gawege ZB het grootst waren. De totalen van Grote en Kleine Zilver ontliepen elkaar nauwelijks.

Grote Zilverreiger, januari 2019 Kleine Zilverreiger, januari 2019

Kuifaalscholvers waren te vinden in de Oosterscheldemonding; gewone Aalscholvers in liefst 221 telgebieden. In 54 % van de bezette gebieden –vooral binnendijks- ging het om minder dan 4 ex. Enkele binnendijkse wateren, zoals de Sophiapolder-oost WZVL (89 ex) herbergde een veelvoud daarvan. 40 van de in totaal 43 gemelde Bruine Kiekendieven bevonden zich op Saeftinghe. Het totaal aantal Blauwe Kiekendieven was wederom mager. Bijna de helft van de waargenomen vogels vloog rond boven Saeftinghe. De enige gemelde Zeearend bevond zich bij het Schelde-Rijnkanaal ZB en de drie Ruigpootbuizerds waren keurig verdeeld over Oosterschelde, Veerse Meer en Westerschelde (jawel…op Saeftinghe). In de regio’s waar de Buizerd werd meegeteld konden 405 ex, verdeeld over 223 telgebieden. Ondanks die forse spreiding springt Saeftinghe er ook bij deze soort weer uit: het telgebied Saeftinghe-Speelmansgat herbergde met 14 ex namelijk de meeste ex. Waterrallen worden ongetwijfeld ernstig onderteld. Bij het Waterhoen knallen de forse aantallen in het stedelijk gebied van Middelburg (233 ex) en Vlissingen (126). Ook de inlagen van Ouwerkerk SD (65 ex), de Kempenhofstedepolder bij Stavenisse TH (52) en het stedelijk gebied van Oostburg (48) waren rijk aan Waterhoentjes. De kaart toont veelal geringe aantallen in grote delen van het polderland. Bij elkaar gaat dat echter wel om vele honderden ex. Het totaal aantal getelde Waterhoentjes lag wel lager dan in de twee voorgaande edities. Meerkoeten zijn talrijker dan Waterhoentjes en kennen (wellicht verrassender) een grotere spreiding: 348 telgebieden tegen 237. Fikse aantallen waren o.m. te vinden in het Kanaal Gent- Terneuzen (426 ex) en het Schelde-Rijnkanaal (404).

Waterhoen, januari 2019 Kievit, januari 2019 Slechts enkele procenten van de winterse Scholekster-populatie vertoeft in de binnendijkse gebieden. Bovendien neemt dat aantal duidelijk af. Kluten waren op diverse plaatsen langs Ooster- en Westerschelde te vinden, o.m. met 135 ex bij het Speelmansgat op Saeftinghe. Bij de Kievit valt het sterkte accent op de Schouwse zuidkust en de boorden van het Veerse Meer (Haringvreter!) op. De spreiding was magertjes: in slechts 81 telgebieden werd de soort gemeld. Binnendijks waren fikse groepen te vinden in de Blikken bij Schoondijke WZVL (600 ex), Noordervroon Westkapelle WA (388) en de Hoofdplaatpolder-West WZVL (361). Er werden slechts enkele honderden Goudplevieren buiten de maandelijkse monitoringgebieden gezien. In januari 2017 waren dat er nog meer dan 10.000! De kaart toont nadrukkelijk een accent op de Prunje SD en Haringvreter en Middelplaten in het Veerse Meer. Zilver- en Bontbekplevier werden alleen langs de bekkens en de Noordzeekust gezien. Dat Wulpen het ’s winters vooral van buitendijks slik moeten hebben is genoegzaam bekend, maar de kaart toont dat een aantal binnendijkse graslanden en –in mindere mate- akkers ook als foerageergebied voldoen. Het Platte van spant daarbij de kroon, vooral de meer dan 1000 ex in de Sint Laurens Weihoek en omgeving. De meeste (IJslandse) Grutto’s waren rond de Westerschelde te vinden (o.a. 173 ex nabij Hoofdplaat), maar in de traditionele pleisterplaats in de Braakman ontbraken ze geheel. Wel zaten hier nog een magere 12 Kemphanen. Deze soort was verder vooral langs de Schouwse zuidkust te vinden, zij het ook daar slechts mondjesmaat. Het enige zinnige dat over de Houtsnip gezegd kan worden is dat er geen sprake was van een influx. De enige 2 Bokjes werden gezien tussen de Zandkreekdam en het Goessche Sas ZB. Watersnippen worden ongetwijfeld onderteld, maar een totaal van 105 ex, waarvan 46 binnendijks, is toch wel erg mager.

Goudplevier, januari 2019 Wulp, januari 2019 Opmerkelijk waren de 33 ex in de Simon Hendrikshoek bij Kruiningen ZB. Saeftinghe was goed voor 16 ex. Oeverlopers werden gemeld bij het Kanaal Gent-Terneuzen (2), de Krammersluizen en Zeedorp OZVL (elk 1). In 25 telgebieden werden in totaal 34 Witgatjes gezien. Deze soort is opmerkelijk is opmerkelijk schaars in Zeeuws-Vlaanderen, terwijl op Tholen een opmerkelijke voorkeur voor het westelijk deel van het eiland te bespeuren valt. Het aantal binnendijks getelde Tureluurs lag maar iets hoger dan het aantal Witgatjes, maar in tegenstelling tot die soort is de Tureluur buitendijks fors talrijker. Met 75 ex, waarvan 22 binnendijks, was het aantal Zwarte Ruiters wederom mager. Goede gebieden waren o.m. het Groote Gat Oostburg WZVL (5 ex), de Braakman Noord (6) en de Deessche Watergang ZB (5). De enkele Groenpootruiter waren o.m. te vinden in de Noordhofpolder OZVL (3 ex) en bij het kanaal door Walcheren tussen Middelburg en Veere. (2).

Witgat, januari 2019 Kokmeeuw, januari 2019 Met meldingen in 318 telgebieden is de Kokmeeuw veruit de meest verspreid voorkomende meeuwensoort. 44 telgebieden herbergden meer dan 100 Kokmeeuwen. Deze goed bezette gebieden zijn te vinden in uiteenlopende habitats als stad, kust en open polderland. Het aantal overwinterende Zwartkopmeeuwen lijkt wat toe te nemen, vooral in de Grevelingen. De verspreiding van de Stormmeeuw is niet eenvoudig te duiden. Waarom is de soort talrijk op Duiveland, maar ontbreekt hij grotendeels op Tholen en in grote delen van Zeeuws-Vlaanderen? We zijn benieuwd of dat patroon ook dit jaar weer zichtbaar zal worden. Het aantal Grote Mantelmeeuw lijkt de laatste jaren wat af te nemen, zeker binnendijks. Nabij Vlissingen verbleef een Grote Burgemeester. De verspreidingskaart van de Zilvermeeuw toont duidelijk de voorkeur voor zilte milieus, maar ook de ruime binnendijkse verspreiding –zij het in lagere aantallen- komt duidelijk naar voren. Pontische Meeuwen werden gemeld tussen Westkapelle en Zoutelande (3 ex), aan het Kanaal door Walcheren bezuiden Middelburg, op de Neeltje Jansplaat en bij de Slikken van Kats NB (1). Kleine Mantelmeeuwen en Geelpootmeeuwen blijven uiterst schaars tijdens de midwintertelling. Opvallend is het ontbreken van waarnemingen van Grote Sterns in de Grevelingen. Een groep je van 5 ex vloog rond nabij de Westenschouwse Inlaag. Kleine aantallen Alken en Zeekoeten bevonden zich in de monding van de Oosterschelde. De enige 3 Velduilen werden opgemerkt tussen de Zandkreekdam en het Goessche Sas ZB. IJsvogels waren beduidend schaarser dan de drie voorafgaande jaren; in totaal werden er slechts 16 gezien. Torenvalken waren juist wat talrijker dan in de voorgaande zes jaren. Omdat de soort niet overal wordt meegeteld is de verspreidingskaart niet volledig. In tien telgebieden werden Smellekens gemeld, zowel in open buitendijks gebied als in open polderland.

Stormmeeuw, januari 2019 Zilvermeeuw, januari 2019

IJsvogel, januari 2019 Torenvalk, januari 2019

Slechtvalken werden in 32 telgebieden opgemerkt, met een accent op Schouwen-Duiveland, Tholen en Saeftinghe. De enige Klapekster bevond zich aan de Markiezaatskade. De in totaal 12 Strandleeuweriken bevonden zich in Zeeuws-Vlaanderen, 7 bij de DOW zandplaat, 2 bij het Speelmansgat op Saeftinghe en 3 in de nabije Noordhofpolder. 8 van de 12 getelde Grote Gele Kwikstaarten hielden zich op in het stedelijk gebied van Middelburg/Vlissingen. Opvallend was het ontbreken van de soort in Zeeuws-Vlaanderen. Het aantal getelde Oeverpiepers is ongetwijfeld slechts een fractie van de werkelijk aantallen. Op Saeftinghe –het belangrijkste overwinteringsgebied- worden speciale tellingen voor de soort georganiseerd en wordt hij tijdens de midwintertelling niet meegenomen. Wel werd hier bij het Speelmansgat een groep van 32 Fraters opgemerkt. Deze tegenwoordig schaarse vinkachtige werd verder alleen gemeld bij de Krammersluizen (11) en bij Zijpe SD (1). IJsgorzen ontbraken geheel en Sneeuwgorzen waren te vinden bij de Verdronken Zwarte Polder WZVL (18 ex), Gorishoek TH (2) en Rammekens WA (1). Opmerkelijk was de Grauwe Gors aan de Oosterscheldekust bij Zijpe SD.

Slaapplaatstellingen Twee maal in het winterhalfjaar proberen we overal in Nederland belangrijke slaapplaatsen van ganzen en zwanen te tellen. Deze tellingen worden geheel uitgevoerd door vrijwilligers. Op/rond 11 januari is de tweede slaapplaatstelling van dit seizoen (tellen mag tot en met 19 januari). Meer weten over deze tellingen? Kijk eens op https://www.sovon.nl/nl/content/slaapplaatstelling. Een aantal belangrijke slaapplaatsen wordt inmiddels geteld, maar het beeld is verre van compleet. Help je mee de gaten te dichten?

Teldata: De maandelijkse tellingen in de periode januari - maart 2020 zijn gepland op de volgende data: 18 januari (midwinter, alle watervogels) 15 februari 14 maart

Voorkeurdata slaapplaatstellingen ganzen en zwanen, seizoen 2019/2020: 11 januari Coördinatie: Paul van Els [email protected] Zie voor alle teldata ook de Sovon-website: http://www.sovon.nl/nl/content/agenda-teldata

Provinciale coördinatie: [email protected] Telformulieren s.v.p. versturen naar: Sovon Vogelonderzoek Nederland, Antwoordnummer 98189, 6500 VA Nijmegen

Nederlandse naam 2010-ZL 2011-ZL 2012-ZL 2013-ZL 2014-ZL 2015-ZL 2016-ZL 2017-ZL 2018-ZL 2019-ZL 2019-ZO 2019-Tot gem 14-18 verschil max trend

Rotgans 1.462 3.577 5.074 4.654 2.852 5.042 3.429 4.482 3.586 3.190 13.623 16.813 3.878 -18% 5.074 Zwarte Rotgans 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 1 0 -100% 1 Witbuikrotgans 20 33 5 0 2 0 0 0 0 0 12 12 0 -100% 33 Roodhalsgans 2 1 1 6 0 2 0 0 0 6 0 6 0 1400% 6 Gr. Canadese Gans 1.974 1.812 1.729 1.887 1.957 2.237 1.965 1.586 2.273 1.717 337 2.054 2.004 -14% 2.273 Brandgans 40.755 39.467 35.570 48.719 32.537 47.491 32.411 48.435 53.271 45.606 18.835 64.441 42.829 6% 53.271 Kl. Canadese Gans 52 13 1 1 0 2 1 2 31 31 1 32 7 331% 52 Indische Gans 11 6 13 5 5 9 6 1 8 14 1 15 6 141% 14 Keizergans 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 -100% 1 Sneeuwgans 0 3 2 2 1 1 0 1 0 0 0 0 1 -100% 3 Grauwe Gans 46.845 24.428 11.043 21.402 16.638 32.096 17.343 26.868 23.618 26.859 13.095 39.954 23.313 15% 46.845 Soepgans 410 524 645 581 481 425 372 340 591 415 55 470 442 -6% 645 Zwaangans 1 20 0 25 9 31 17 0 0 0 0 0 11 -100% 31 Kleine Rietgans 1.119 74 0 4 0 1 2 21 5 30 0 30 6 417% 1.119 Toendrarietgans 15.104 11.076 6.774 10.552 7.564 3.883 2.899 2.425 6.402 6.717 2 6.719 4.635 45% 15.104 Kolgans 54.942 55.233 26.425 24.633 24.309 44.000 26.467 31.273 23.066 20.077 318 20.395 29.823 -33% 55.233 Dwerggans 6 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0% 6 Zwarte Zwaan 11 11 12 10 18 4 1 37 47 29 8 37 21 36% 47 Knobbelzwaan 472 675 269 419 318 351 280 386 322 370 236 606 331 12% 675 Kleine Zwaan 349 723 212 634 449 112 176 305 75 244 88 332 223 9% 723 Wilde Zwaan 45 187 11 47 13 45 0 7 0 36 40 76 13 177% 187 Nijlgans 1.029 697 381 831 357 638 769 745 987 930 106 1.036 699 33% 1.029 Magelhaengans 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0% 1 Bergeend 938 1.574 1.329 1.072 1.332 921 866 1.042 1.848 967 6.599 7.566 1.202 -20% 1.848 Casarca 6 4 3 0 0 0 7 0 3 1 0 1 2 -50% 7 Kaapse Casarca 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 -100% 1 Carolinaeend 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0% 1 Mandarijneend 1 0 0 1 6 0 2 0 1 0 0 0 2 -100% 6 Slobeend 310 424 370 663 966 640 1.113 1.266 984 998 1.311 2.309 994 0% 1.266 Krakeend 1.452 908 1.205 1.303 915 1.045 1.310 1.124 1.683 1.781 1.641 3.422 1.215 47% 1.781 Smient 10.748 15.674 7.786 10.443 11.002 14.486 16.078 12.057 14.963 7.259 40.003 47.262 13.717 -47% 16.078 Wilde Eend 25.231 32.056 19.129 19.570 22.691 19.216 20.258 18.200 15.803 17.108 23.673 40.781 19.234 -11% 32.056 Soepeend 688 917 951 813 553 572 542 590 750 783 122 905 601 30% 951 Pijlstaart 195 164 87 27 78 124 58 216 105 29 4.063 4.092 116 -75% 216 Wintertaling 614 1.406 1.669 1.333 2.360 2.908 3.585 2.098 2.605 1.219 7.841 9.060 2.711 -55% 3.585 Krooneend 0 12 3 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 400% 12 Tafeleend 657 715 580 404 283 460 685 435 283 349 161 510 429 -19% 715 Kuifeend 4.241 4.339 3.767 3.108 3.199 3.210 3.882 4.533 3.737 3.806 922 4.728 3.712 3% 4.533 Topper 2 2 2 0 0 0 0 6 0 0 1 1 1 -100% 6 Eider 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 572 572 0 0% 0 Grote Zee-eend 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0% 0 Zwarte Zee-eend 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 15 16 0 0% 1 IJseend 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0% 0 Brilduiker 253 633 358 682 1.133 268 281 323 307 262 1.055 1.317 462 -43% 1.133 Nonnetje 21 24 9 23 24 10 18 9 12 14 2 16 15 -4% 24 Grote Zaagbek 57 52 38 21 27 35 59 35 7 25 0 25 33 -23% 59 Middelste Zaagbek 84 324 27 211 1.558 327 256 184 142 303 3.553 3.856 493 -39% 1.558 Rosse Stekelstaart 3 0 18 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0% 18 Roodkeelduiker 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 56 56 0 0% 0 Parelduiker 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 0 0% 0 IJsduiker 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 1 0 -100% 1 Dodaars 581 414 908 726 511 612 766 634 826 799 529 1.328 670 19% 908 Roodhalsfuut 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 0 0% 0 Fuut 186 148 198 305 252 322 595 423 343 361 1.070 1.431 387 -7% 595 Kuifduiker 0 0 12 36 3 4 1 6 7 0 96 96 4 -100% 36 Geoorde Fuut 2 0 9 17 16 53 41 47 67 35 450 485 45 -22% 67 Ooievaar 6 1 1 1 5 5 6 9 10 4 1 5 7 -43% 10 Lepelaar 2 6 12 11 3 2 6 3 10 0 54 54 5 -100% 12 Roerdomp 7 0 1 3 2 0 5 1 2 1 0 1 2 -50% 7 Koereiger 0 0 1 0 0 0 2 0 2 1 1 2 1 25% 2 Blauwe Reiger 246 273 352 332 360 398 345 355 423 345 65 410 376 -8% 423 Grote Zilverreiger 8 49 23 54 68 77 83 123 247 166 22 188 120 39% 247 Kleine Zilverreiger 66 65 95 39 33 89 88 156 190 127 70 197 111 14% 190 Kuifaalscholver 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 9 9 0 0% 0 Aalscholver 675 608 624 788 531 778 647 1.318 798 1.365 579 1.944 814 68% 1.365 Sperwer 28 19 23 14 8 19 14 10 23 18 7 25 15 22% 28 Havik 7 1 2 3 5 6 6 5 3 5 11 16 5 0% 7 Bruine Kiekendief 11 3 9 3 16 15 12 8 7 1 42 43 12 -91% 16 Blauwe Kiekendief 94 33 16 21 13 7 14 14 15 16 23 39 13 27% 94 Rode Wouw 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0% 1 Zeearend 1 0 0 1 0 1 7 2 2 1 0 1 2 -58% 7 Ruigpootbuizerd 2 3 7 4 0 3 1 1 0 0 3 3 1 -100% 7 Buizerd 363 289 436 349 335 357 283 272 313 262 143 405 312 -16% 436 Waterral 5 3 13 14 8 14 13 22 17 14 9 23 15 -5% 22 Waterhoen 2.793 1.620 2.046 1.488 1.415 2.116 1.634 2.437 2.354 1.760 139 1.899 1.991 -12% 2.793 Meerkoet 10.053 7.764 6.379 7.963 6.485 8.887 7.599 8.314 9.844 9.024 6.496 15.520 8.226 10% 10.053 Kraanvogel 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0% 1 Scholekster 1.239 2.138 742 541 659 2.446 1.068 1.343 951 510 34.283 34.793 1.293 -61% 2.446 Kluut 19 16 78 83 17 8 23 97 52 0 951 951 39 -100% 97 Kievit 633 6.432 4.936 15.851 7.641 10.866 25.495 13.029 14.969 2.390 10.017 12.407 14.400 -83% 25.495 Goudplevier 75 76 609 3.977 338 3.306 7.511 10.425 7.672 233 4.604 4.837 5.850 -96% 10.425 Zilverplevier 22 1 0 57 1 0 0 0 6 0 7.741 7.741 1 -100% 57 Bontbekplevier 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 206 206 0 0% 0 Strandplevier 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0% 0 Regenwulp 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 4 0 0% 0 Wulp 4.639 7.664 3.545 4.445 3.852 6.803 6.683 5.739 3.460 5.115 19.226 24.341 5.307 -4% 7.664 Rosse Grutto 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 5.276 5.276 0 -100% 1 Grutto 2 7 248 54 110 5 6 126 55 0 294 294 60 -100% 248 Steenloper 4 109 0 13 8 58 63 0 42 3 1.225 1.228 34 -91% 109 Nederlandse naam 2010-ZL 2011-ZL 2012-ZL 2013-ZL 2014-ZL 2015-ZL 2016-ZL 2017-ZL 2018-ZL 2019-ZL 2019-ZO 2019-Tot gem 14-18 verschil max trend

Kanoet 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 12.153 12.153 0 0% 0 Kemphaan 84 62 33 19 24 46 555 83 84 12 49 61 158 -92% 555 Drieteenstrandloper 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.696 1.696 0 0% 0 Bonte Strandloper 5 208 1 72 0 30 28 44 1 15 54.729 54.744 21 -27% 208 Paarse Strandloper 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 103 103 0 0% 1 Kleine Strandloper 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0% 0 Houtsnip 23 0 1 3 1 1 3 2 4 1 0 1 2 -55% 23 Bokje 1 0 0 1 4 0 1 1 0 0 2 2 1 -100% 4 Watersnip 39 11 8 50 19 72 97 86 75 46 59 105 70 -34% 97 Rosse Franjepoot 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 -100% 1 Oeverloper 1 1 2 2 2 1 1 6 5 3 1 4 3 0% 6 Witgat 32 9 53 25 16 31 26 42 41 32 2 34 31 3% 53 Tureluur 145 160 160 107 79 485 174 82 132 37 2.601 2.638 190 -81% 485 Zwarte Ruiter 34 15 49 24 21 56 45 36 27 22 53 75 37 -41% 56 Groenpootruiter 6 8 7 13 9 7 12 3 15 4 8 12 9 -57% 15 Drieteenmeeuw 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 5 5 0 0% 2 Kokmeeuw 8.608 13.329 6.522 14.999 12.731 9.868 10.058 12.819 9.853 10.374 5.974 16.348 11.066 -6% 14.999 Zwartkopmeeuw 1 0 0 2 1 1 0 1 1 1 28 29 1 25% 2 Stormmeeuw 2.960 3.363 2.023 2.870 2.803 1.917 1.965 2.574 2.230 3.099 2.258 5.357 2.298 35% 3.363 Grote Mantelmeeuw 25 56 40 58 62 54 41 35 47 34 273 307 48 -29% 62 Grote Burgemeester 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 2 0 0% 1 Zilvermeeuw 3.279 6.185 1.806 2.979 3.274 3.975 3.174 2.601 2.507 3.225 8.801 12.026 3.106 4% 6.185 Pontische Meeuw 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 5 6 0 400% 1 Geelpootmeeuw 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 3 0 0% 0 Kleine Mantelmeeuw 57 47 9 15 22 14 50 8 3 3 4 7 19 -85% 57 Grote Stern 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 7 0 0% 0 Zeekoet 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 27 27 0 0% 0 Alk 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 13 13 0 0% 0 Velduil 2 0 1 0 0 0 3 0 0 0 3 3 1 -100% 3 IJsvogel 12 10 9 10 10 20 43 32 33 11 5 16 28 -60% 43 Torenvalk 161 114 202 155 97 142 142 140 157 175 67 242 136 29% 202 Smelleken 6 2 5 1 2 5 4 2 3 5 5 10 3 56% 6 Slechtvalk 18 10 12 14 24 19 12 9 18 11 27 38 16 -33% 24 Klapekster 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 1 0 400% 1 Bonte Kraai 0 0 0 9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0% 9 Strandleeuwerik 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 12 12 0 0% 0 Cetti's Zanger 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 0 1 1 67% 1 Grote Gele Kwikstaart 3 13 3 3 1 3 3 14 12 12 0 12 7 82% 14 Rouwkwikstaart 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 -100% 1 Witte Kwikstaart 4 0 11 7 5 44 12 0 12 2 0 2 15 -86% 44 Waterpieper 1 0 0 5 1 4 4 10 4 12 4 16 5 161% 12 Oeverpieper 0 3 0 0 0 0 0 0 2 1 44 45 0 150% 3 Frater 0 0 0 13 0 0 0 0 0 0 42 42 0 0% 13 IJsgors 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0% 1 Sneeuwgors 0 0 11 0 0 0 0 0 0 0 21 21 0 0% 11 Grauwe Gors 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0% 0