Deltagebied: Nationaal En Internationaal Topgebied Voor Vogels

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Deltagebied: Nationaal En Internationaal Topgebied Voor Vogels Deltagebied: nationaal en internationaal topgebied voor vogels Status, trends, bedreigingen en toekomst voor watervogels in het Deltagebied Dit rapport is geschreven in opdracht van Vogelbescherming Nederland door Sjoerd Dirksen Ecology, Jan van der Winden Ecology Research and Consultancy, Jim de Fouw Ecology, Camilla Dreef en GreenStat (Peter van Horssen). Rapport nr. SjDE 17-02 Citeren als volgt: Winden, J. van der, J. de Fouw, C. Dreef, P.W. van Horssen en S. Dirksen 2017. Deltagebied: nationaal en internationaal topgebied voor vogels. Status, trends, be- dreigingen en toekomst voor watervogels in het Deltagebied. Rapport SjDE 17­­ -02, Sjoerd Dirksen Ecology, Utrecht / Vogelbescherming Nederland, Zeist Datum: 31 augustus 2017 Vormgeving en data visualisatie: www.designimals.nl Fotografie: Sijmen Hendriks voorkant, inhoudsopgave, achterkant, p 6, 22, 25, 36, 38, 44, 51, 55, 57, 63, 64, 67; Jonna van Ulzen p 68; Jan van der Winden p 78, 79; Pim Wolf p 26, 40, 46, 56, 58. Illustraties: Elwin van der Kolk p 12, p 33, p 35, p 37, p 39, p 41, p 43, p 79 Druk: GVO drukkers & vormgevers B.V. © Sjoerd Dirksen Ecology / Vogelbescherming Nederland Dit rapport is vervaardigd op verzoek van opdrachtgever en is zijn eigendom. Niets uit dit rapport mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden d.m.v. druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder vooraf- gaande schriftelijke toestemming van de opdrachtgever hierboven aangegeven en Sjoerd Dirksen Ecology, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Sjoerd Dirksen Ecology research, consultancy & management [email protected] KvK 63444372 Deltagebied: nationaal en internationaal topgebied voor vogels Status, trends, bedreigingen en toekomst voor watervogels in het Deltagebied Jan van der Winden Jimmy de Fouw Camilla Dreef Peter van Horssen Sjoerd Dirksen Inhoud Samenvatting 7 1 Inleiding 10 1.1 Een samenvattend overzicht over de Zuidwestelijke Delta 10 1.2 De Zuidwestelijke Delta van belang voor miljoenen watervogels 10 1.3 De Delta nationaal en internationaal op de kaart 11 1.4 Ecosystemen, informatie, karakteristieke soorten, bedreigingen en oplossingen 11 2 Het Deltagebied als nationaal en internationaal vogelgebied 13 2.1 De Delta- landschappen in vogelvlucht 13 2.2 De Delta: onderzoeksgebied en soortgroepen van vogels 14 2.3 Karakteristieke broedvogels van de Delta 15 2.4 Overwinteraars en pleisterende vogels tijdens doortrek 16 2.5 Gebiedsgebruik en functies landschappen voor vogels 18 3 Ecosystemen en soorten 20 3.1 Landschapsbeschrijving en ecosystemen 20 3.2 Vogels en voedsel: wat eten vogels in het Deltagebied? 28 3.3 Trends broedvogels in ecosystemen/gebieden 32 3.4 Trends doortrekkers en overwinteraars in ecosystemen/gebieden 45 4 Bedreigingen 55 4.1 Historische veranderingen: de Deltawerken en gifstoffen 55 4.2 Herstel van kustvogelpopulaties en positieve ontwikkelingen 55 4.3 Huidige drukfactoren 56 4.4 Drukfactoren per wetland 60 4.5 Leemtes in kennis en potentiele drukfactoren 69 4.6 Conclusies bedreigingen in de Delta 69 5 Bescherming 70 5.1 Streefwaarden en instandhoudingsdoelen bedreigde soorten 70 5.2 Prioritering in bescherming van soorten en habitats 73 5.3 Behoud en herstel intergetijdengebied 74 5.4 Uitbreiding rustige broedplaatsen voor kustvogels 74 5.5 Bescherming van foerageergebieden 76 5.6 Onderzoeksvragen voor de nabije toekomst 76 5.7 Korte termijn acties 76 Verantwoording 80 Dankwoord 82 Literatuur 83 Bijlage 1 Effecten van stikstofdepositie op vogels in Natura 2000-gebieden 86 Samenvatting Deltagebied als nationaal en internationaal topgebied voor vogels Op naar een goede samenhang tus- men, zoete meren, zoute Voordelta en sen gebruik en bescherming binnendijkse polders maken het uniek in De Zuidwestelijke Delta is een zeer be- Europa. Omdat het zuidelijker ligt dan de langrijk gebied voor veel vogelsoorten. Waddenzee én sterker beïnvloed wordt Helaas nemen de populaties van veel door het milde zeeklimaat, is het gebied vogelsoorten af en de druk op het ge- voor veel vogels een toevluchtoord tij- bied kan de komende jaren toenemen. dens koude perioden. Anderzijds is er in de Delta al veel ge- De Delta is van oudsher zeer belang- daan of gepland om leefgebieden van rijk voor vogels die broeden op kale en vogels te verbeteren. Vogelbescherming schaars begroeide gronden, zoals stran- Nederland wil, samen met de Provincie den, zandvlaktes, schorren en gorzen Zeeland, nu en in de toekomst werken en duinen in de omgeving van zoute en aan gezonde vogelpopulaties in de brakke getijdensystemen. Van tien vo- Delta. Dit in goede afstemming met de gelsoorten komt meer dan 1 % van hun plannen voor het realiseren van de Na- internationale Flywaypopulatie voor in tura 2000-instandhoudingsdoelen en de Delta. Voor kleine mantelmeeuw, le- mogelijkheden om mensen te laten ge- pelaar, grote stern, dwergstern en kluut nieten van de natuur. Om te komen tot is de Delta evident een topgebied met concrete invulling van de noodzakelijke meer dan 5 % van de aantallen van de beschermingsmaatregelen (wat, waar hele populatie. en voor welke soort), tot een duurzaam Nationaal is de Delta van belang voor handelingsperspectief en een lange ter- 21 soorten omdat meer dan 5 % van de mijn visie, is het wenselijk alle kennis te Nederlandse populatie hier broedt. Van bundelen en te komen tot een verdie- veel soorten broedt 20 % of meer van de pingsslag op de huidige beheerplannen. populatie in de Delta, waaronder dwergs- Om deze reden is de beschikbare kennis tern, lepelaar, bruine kiekendief en grote over vogels, ecologie en drukfactoren stern. Vrijwel de gehele Nederlandse po- gebundeld. pulatie van de strandplevier en middel- ste zaagbek broedt in de Delta. Voor al De Delta als internationaal topgebied deze soorten is dit gebied in Nederland voor vogels dus een topgebied. Het Deltagebied is van betekenis voor miljoenen watervogels. Het is broedge- Aantalsveranderingen sinds de bied, doortrek- en overwinteringsge- Deltawerken bied voor veel vogelsoorten. In de win- Van veel soorten broedvogels zijn de ter verblijven er bijvoorbeeld minimaal populaties sinds de voltooiing van de 750.000 watervogels en na de broed- Deltawerken sterk in omvang afgeno- tijd lopen de aantallen op tot meer dan men. Hoewel de Deltawerken tijdelijk 1 miljoen pleisterende vogels. Daarmee zorgden voor nieuwe broedbiotopen schaart het gebied zich in de rij van be- doordat gebieden droogvielen en zout langrijke wetlands langs de Oost-Atlan- waren, zijn de populaties van de meeste tische flyway zoals het Waddengebied, soorten recent weer aan het dalen on- de Banc d’ Arguin en de Bijagos in Gui- danks natuurontwikkeling. Veel soorten nea-Bissau. pleisteraars namen eveneens toe na de De Delta onderscheidt zich van ande- Deltawerken maar de populaties zijn re- re kustwetlands door de enorme diver- cent gestabiliseerd of afgenomen. Re- siteit aan biotopen. De estuaria, zeear- cente afnames zijn te zien bij viseters 7 zoals fuut of geoorde fuut, maar ook Bescherming van vogels in het bij veel steltlopersoorten van slikken en Deltagebied schorren zoals scholekster, kanoet, rosse In de Delta zijn alle grote wateren als grutto, tureluur en zwarte ruiter. Andere Natura 2000-gebied aangewezen met soorten namen beperkt in aantal toe zo- soortspecifieke doelen. Voor deze Na- als bergeend, kolgans of lepelaar. tura 2000-gebieden zijn beheerplannen opgesteld en daarin staan bedreigingen, Historische en recente bedreigingen actiepunten en leemten in kennis. Het De zuidwestelijke Delta was ooit één Natura 2000-beleid is een goede basis van de grootste natuurlijke rivierdelta’s voor bescherming van vogels en hun in Europa met bijbehorend kustsysteem leefgebieden, maar dekt niet alle as- en dynamiek. Tegenwoordig is het een pecten en soorten. Bijvoorbeeld de na- geheel ingericht en grotendeels getemd tuurwaarden in en van agrarisch gebied, rivier- en kustlandschap. In beperkte maar ook diverse soorten binnen Natu- mate wordt dynamiek lokaal toegestaan. ra 2000-gebieden die wel relevant zijn Op veel plaatsen is de invloed van zout maar (net) niet aan criteria voldeden. In water afgenomen. De dagelijkse dyna- deze rapportage is de prioriteit voor be- miek door eb en vloed is in vele gebieden scherming iets breder getrokken. verdwenen evenals periodische overstro- Vanwege het belang van de Delta in mingen, die zorgden voor het starten van nationaal en internationaal opzicht dient pionier situaties. Daarmee verdwenen de bescherming van soorten en habi- in de meeste gebieden pionier of dyna- tats zich in eerste instantie te richten mische biotopen zoals open zandplaten, op soorten die afhankelijk zijn van dy- stuifduinen, brakke wetlands, eilanden, namische kustbiotopen. Dat geldt zowel en slikken en schorren. Daarmee namen voor intergetijdengebieden met een for- veel vogelsoorten af die leven in dyna- se zoutinvloed als voor brakke biotopen mische kustlandschappen. die momenteel vrijwel verdwenen zijn. De invloed van de Deltawerken is nog Gezien de urgentie van de effecten steeds aanwezig en een aantal belang- van de afname van bijzondere interge- rijke drukfactoren voor vogels zijn hier tijdengebieden en dynamische kustbi- direct of indirect het gevolg van. Samen- otopen is het wenselijk om de volgen- vattend zijn de volgende drukfactoren de hoofdlijnen voor de bescherming te het invloedrijkst: volgen: • Voortschrijdende verzoeting en af- a. behoud en herstel intergetijdensys- name dynamiek waardoor pionier- temen biotopen
Recommended publications
  • Driemaandelijks Bericht Deltawerken Register
    Driemaandelijks Bericht Deltawerken register van alle nummers ( 1 t/m 124) Deze file is digitaal doorzoekbaar. Digitale versies van de afzonderlijke nummers zijn vindbaar in de repository van TU Delft: http://repository.tudelft.nl/search/hydro/?q=driemaandelijks+deltawerken Uitgave: Rijkswaterstaat, Deltadienst ...., ...... ------------- Register Driemaandelijl<s Bericht Deltawerken nr. 1 tim 10 Het vette cijfer achter het trefwoord duidt de afievering aan, terwijl het daarachter geplaatste cijfer in normaal lettertype verwijst naar de bladzijde van de afievering. Aannemingscombinatie Haringvliet 2 43 COLN 6 14 Nestum 5 22, 38 Contact meter, elektrische 2 7 Afsluitingsmethoden 7 11 Dam zie Grevelingen, Haringvliet, Alblasserwaard, versterking hoofd- Veersche Gat, Volkerak, Zandkreek waterkering 5 35 Deccasysteem 5 7; 7 5 Algerabrug 6 1; 7 3 Decometer 7 7 Arbeiderskampen 9 30 Delfland, versterking hoofdwater- Asfaltbekleding, afsluitdam kering 5 35 Veersche Gat 7 44 Deltacommissie 1 10 Asfaltverwerking onder water 9 18 Deltadienst, organisatie 1 12, 13 AX-caisson 8 28 Dcltagcbied Benedenrivieren arbeiderskampen 9 30 Directie 1 13 waterhuishouding 6 13 getijmodel 4 9 ijsopruiming 7 30 stroomsnelheden 6 21 ijstoestand 7 23 waterhuishouding 613 zandbeweging 5 4 waters tan den 6 19 zoutgehalte grondwater 4 20 ijstoestand 7 26 Deltaplan 1 S, 10 Biesboschwerken 1 45 kaart 1 9 Bodembescherming 1 18 tijdschema 2 3 nylon 8 21 Deltawerken 1 10 zie ook Kunststoffolie, Zinkstuk afmetingen 4 3 Bodemtransport 5 7 begroting 1959 6 3 Boordienst 1 24; 8
    [Show full text]
  • Deltas on the Move Making Deltas Cope with the Effects of Climate Change
    Deltas on the move Making deltas cope with the effects of climate change Report nr. 001/2006 Deltas on the move Making deltas cope with the effects of climate change Making deltas cope with the effects of climate change Report nr. 001/2006 Authors Jessica Reker1, Jan Vermaat2, Alphons van Winden1, Marieke Eleveld2, Ron Janssen2, Wim Braakhekke1, Nils de Reus2, Nancy Omzigt2. (1) Stroming, (2) Institute for Environmental Studies (IVM) Vrije Universiteit ISBN-10: 90-8815-001-X ISBN-13: 978-90-8815-001-2 This project (COM11; Deltas on the move) was carried out in the framework of the Dutch National Research Programmes Climate changes Spatial Planning and Living with Water and commissioned by the International Association of Dredging Companies (IADC) and World Wide Fund for Nature Netherlands (WWF) (http://ivm10.ivm.vu.nl/deltas). Copyright @ 2006 National Research Programme Climate changes Spatial Planning / Nationaal Onderzoekprogramma Klimaat voor Ruimte (KvR) All rights reserved. Nothing in this publication may be copied, stored in automated databases or published without prior written consent of the National Research Programme Climate changes Spatial Planning / Nationaal Onderzoekprogramma Klimaat voor Ruimte. In agreement with Article 15a of the Dutch Law on authorship is allowed to quote sections of this publication using a clear reference to this publication. Liability The National Research Programme Climate changes Spatial Planning and the authors of this publication have exercised due caution in preparing this publication. However, it can not be expelled that this publication includes mistakes or is incomplete. Any use of the content of this publication is for the own responsibility of the user.
    [Show full text]
  • Study of Downstream Migrating Salmon Smolt in the River Rhine Using the NEDAP Trail System: 2006 and Preliminary Results 2007
    Not to be cited without permission of the author International Council for North Atlantic Salmon the Exploration of the Sea Working Group Working Paper 2007/26 Study of downstream migrating salmon smolt in the River Rhine using the NEDAP Trail System: 2006 and preliminary results 2007 by Detlev Ingendahl *, Gerhard Feldhaus *, Gerard de Laak, Tim Vriese and André Breukelaar. *Bezirksregierung Arnsberg, Fishery and Freshwater ecology, Heinsbergerstr. 53, 57399 Kirchhundem, Germany Sportvisserij Nederland, Visadvies, RIZA Running headline: Downstream migrating salmon smolt in the River Rhine Key words: Salmon smolt, downstream migration, River Rhine, Nedap Trail system, Delta Abstract Downstream migration of Atlantic salmon smolt was studied in the River Rhine in 2006 and 2007 using the NEDAP Trail system. In 2006 10 fish and in 2007 78 fish were released into two tributaries of the River Rhine (R. Sieg in 2006 and R. Wupper in 2007). The smolts (> 150 g) were tagged with a transponder (length 3.5 cm, weight 11.5 g) by surgery and introduction into the body cavity. After a recovery period of three days (2006) and ten days (2007), respectively in the hatchery the fish were released into the river. The transponder equipped fish can be detected by fixed antenna stations when leaving the tributary and during their migration through the Rhine delta to the sea. The NEDAP trail system is based on inductive coupling between an antenna loop at the river bottom and the ferrite rod antenna within the transponders. Each transponder gives its unique ID- number when the fish is passing a detection station. Until now 64 fish left the river of release (5 in 2006 and 59 in 2007, respectively).
    [Show full text]
  • Wild Bees in the Hoeksche Waard
    Wild bees in the Hoeksche Waard Wilson Westdijk C.S.G. Willem van Oranje Text: Wilson Westdijk Applicant: C.S.G. Willem van Oranje Contact person applicant: Bart Lubbers Photos front page Upper: Typical landscape of the Hoeksche Waard - Rotary Hoeksche Waard Down left: Andrena rosae - Gert Huijzers ​ ​ Down right: Bombus muscorum - Gert Huijzers ​ ​ Table of contents Summary 3 Preface 3 Introduction 4 Research question 4 Hypothesis 4 Method 5 Field study 5 Literature study 5 Bee studies in the Hoeksche Waard 9 Habitats in the Hoeksche Waard 11 Origin of the Hoeksche Waard 11 Landscape and bees 12 Bees in the Hoeksche Waard 17 Recorded bee species in the Hoeksche Waard 17 Possible species in the Hoeksche Waard 22 Comparison 99 Compared to Land van Wijk en Wouden 100 Species of priority 101 Species of priority in the Hoeksche Waard 102 Threats 106 Recommendations 108 Conclusion 109 Discussion 109 Literature 111 Sources photos 112 Attachment 1: Logbook 112 2 Summary At this moment 98 bee species have been recorded in the Hoeksche Waard. 14 of these species are on the red list. 39 species, that have not been recorded yet, are likely to occur in the Hoeksche Waard. This results in 137 species, which is 41% of all species that occur in the Netherlands. The species of priority are: Andrena rosae, A. labialis, A. wilkella, Bombus ​ jonellus, B. muscorum and B. veteranus. Potential species of priority are: Andrena pilipes, A. ​ ​ ​ gravida Bombus ruderarius B. rupestris and Nomada bifasciata. ​ ​ Threats to bees are: scaling up in agriculture, eutrophication, reduction of flowers, pesticides and competition with honey bees.
    [Show full text]
  • And Others a Geographical Biblio
    DOCUMENT RESUME ED 052 108 SO 001 480 AUTHOR Lewtbwaite, Gordon R.; And Others TITLE A Geographical Bibliography for hmerican College Libraries. A Revision of a Basic Geographical Library: A Selected and Annotated Book List for American Colleges. INSTITUTION Association of American Geographers, Washington, D.C. Commission on College Geography. SPONS AGENCY National Science Foundation, Washington, D.C. PUB DATE 70 NOTE 225p. AVAILABLE FROM Commission on College Geography, Arizona State University, Tempe, Arizona 85281 (Paperback, $1.00) EDRS PRICE EDRS Price MF-$0.65 BC Not Available from EDRS. DESCRIPTORS *Annotated Bibliographies, Booklists, College Libraries, *Geography, Hi7her Education, Instructional Materials, *Library Collections, Resource Materials ABSTRACT This annotated bibliography, revised from "A Basic Geographical Library", presents a list of books selected as a core for the geography collection of an American undergraduate college library. Entries numbering 1,760 are limited to published books and serials; individual articles, maps, and pamphlets have been omii_ted. Books of recent date in English are favored, although older books and books in foreign languages have been included where their subject or quality seemed needed. Contents of the bibliography are arranged into four principal parts: 1) General Aids and Sources; 2)History, Philosophy, and Methods; 3)Works Grouped by Topic; and, 4)Works Grouped by Region. Each part is subdivided into sections in this general order: Bibliographies, Serials, Atlases, General, Special Subjects, and Regions. Books are arranged alphabetically by author with some cross-listings given; items for the introductory level are designated. In the introduction, information on entry format and abbreviations is given; an index is appended.
    [Show full text]
  • Food for the Future
    Food for the Future Rotterdam, September 2018 Innovative capacity of the Rotterdam Food Cluster Activities and innovation in the past, the present and the Next Economy Authors Dr N.P. van der Weerdt Prof. dr. F.G. van Oort J. van Haaren Dr E. Braun Dr W. Hulsink Dr E.F.M. Wubben Prof. O. van Kooten Table of contents 3 Foreword 6 Introduction 9 The unique starting position of the Rotterdam Food Cluster 10 A study of innovative capacity 10 Resilience and the importance of the connection to Rotterdam 12 Part 1 Dynamics in the Rotterdam Food Cluster 17 1 The Rotterdam Food Cluster as the regional entrepreneurial ecosystem 18 1.1 The importance of the agribusiness sector to the Netherlands 18 1.2 Innovation in agribusiness and the regional ecosystem 20 1.3 The agribusiness sector in Rotterdam and the surrounding area: the Rotterdam Food Cluster 21 2 Business dynamics in the Rotterdam Food Cluster 22 2.1 Food production 24 2.2 Food processing 26 2.3 Food retailing 27 2.4 A regional comparison 28 3 Conclusions 35 3.1 Follow-up questions 37 Part 2 Food Cluster icons 41 4 The Westland as a dynamic and resilient horticulture cluster: an evolutionary study of the Glass City (Glazen Stad) 42 4.1 Westland’s spatial and geological development 44 4.2 Activities in Westland 53 4.3 Funding for enterprise 75 4.4 Looking back to look ahead 88 5 From Schiedam Jeneverstad to Schiedam Gin City: historic developments in the market, products and business population 93 5.1 The production of (Dutch) jenever 94 5.2 The origin and development of the Dutch jenever
    [Show full text]
  • Merck Toch Hoe Sterck
    Dit boek is één van de digitale heruitgaven van eerdere publicaties door de Geschiedkundige Kring Stad en Land van Bergen op Zoom ter gelegenheid van het vijftigjarig jubileum in 2018 STUDIES UIT BERGEN OP ZOOM Bijdragen tot de geschiedenis uitgegeven in opdracht van de Geschiedkundige Kring Stad en Land van Bergen op Zoom 4 Bergen op Zoom 1982 Studies uit Bergen op Zoom IV 3 VOORWOORD Voor de vierde maal sedert 1975 hebben wij de bijzondere eer U een boek in onze serie “Studies uit Bergen op Zoom” aan te mogen bieden. Ditmaal is het geen verzameling van artikelen, maar handelt de stof slechts over één enkel onderwerp. Dit onderwerp verdiende door zijn geschiedkundig belang en de grote omvang méér dan een monografie te zijn. Zulks houdt ook in dat wij de schrijver, de Heer W.A. van Ham, nog meer dank dan anders verschuldigd zijn. Uiteraard gaat onze dank ook uit naar de andere leden van de Redactiecommissie, evenals naar het gemeentebestuur, de bijzondere begunstigers en U, leden van onze Kring, waardoor de totstandkoming van dit boek mogelijk werd gemaakt. Namens het Bestuur van de Geschiedkundige Kring van Stad en Land van Bergen op Zoom, Dr. E.G.H. Härtel, voorzitter 4 1982 Merck toch Hoe Sterck TEN GELEIDE Deze bundel is grotendeels gevuld door één auteur, die tevens redactiesecretaris van de reeks is. Daarom zou een redactioneel “ten geleide” door deze persoon samengesteld, wat vreemd uitvallen. Vandaar een persoonlijk dankwoord van de schrijver. Allereerst dank aan het bestuur van de Geschiedkundige Kring, dat de publicatie van een gehele bundel, aan één speciaal onderwerp gewijd, aandurfde.
    [Show full text]
  • Kaart Natura 2000-Gebied Grevelingen
    Natura 2000-gebied #115 kaartblad 4 Grevelingen 67000 68000 69000 70000 71000 72000 73000 74000 75000 76000 g Weg Sint terin Dijk Krammerzicht We Oude Weg Polder Slikweg de Tille dijk Bouwlust Nieuwe-Tonge La nd sedijk Polder he Klinkerland 25 Polder Klinkerlandse Weg 't Anker rlandsc Eben-Haëzer Lage e Dijk Zeedijk noordse Tilse Klinkerlandse Klink Battenoordse Dijk Sl Batte 414000 Pl 51 414000 Tonisseweg Battenoord Katendrecht Oostendesche Dijk Korte Tilse Weg Tilse Pl 50 Bou Lust De Bouwstee Straalenburg Schenkelweg Lange dse Watering Jachthaven 2 Polder het Oudeland Polder Biermansweg Polder Battenoord Oudelan -1 Pannenweg Lage 26 -1 Pl 49 Weg Gemeente Huize Grietje Oostflakkee Havenweg (Gemeentehuis te Oude-Tonge) Weg Zeldenrust Oudelandsche Zonne-Hoeve De Pannenstee Oostende Oudelandsche van Oude-Tonge Blauwe Pl 48 Maranatha 27 Wilhelmina hoeve 413000 Weg 413000 2 Groene 36 Battenoord Kreek Stationsweg De Tille Tilseweg -2 -1 Sl -1 37 N59 Tweede Polder Terlon 35 38 Magdalenapolder Pl 47 Blaakweg Sl Bouwlust 39 Polder het -2 -2 Sl Weg -1 Polder Magdalenapolder OudelandseOudeland van Oude-Tonge Mag IJsbaan Km kreek Gemeente Middelharnis Batten 34 oord dalena weg Polder 412000 412000 -2 N59 -2 Eerste Groene 2 Dijk Sl Magdalenadijk Le Frans 29 Dijk Sl Magdalena Sl Spuikom N498 Pl 46 Molenpolder Sl -10 landse 30 -16 Helledijk -15 -5 Zuider Oude-Tonge Polder ZuiderlandseWeg Zuiderland Sl Mijn Eiland -13 33 Sl -12 Zuiveringsinst Polder Zuiderlandse Kreek Zeedijk Jacob -3 Sl St Pl 45 Heeren polder Pl 44 Bungalowpark Schinkelweg -6 De Eendracht
    [Show full text]
  • The Ecology O F the Estuaries of Rhine, Meuse and Scheldt in The
    TOPICS IN MARINE BIOLOGY. ROS. J. D. (ED.). SCIENT. MAR . 53(2-3): 457-463 1989 The ecology of the estuaries of Rhine, Meuse and Scheldt in the Netherlands* CARLO HEIP Delta Institute for Hydrobiological Research. Yerseke. The Netherlands SUMMARY: Three rivers, the Rhine, the Meuse and the Scheldt enter the North Sea close to each other in the Netherlands, where they form the so-called delta region. This area has been under constant human influence since the Middle Ages, but especially after a catastrophic flood in 1953, when very important coastal engineering projects changed the estuarine character of the area drastically. Freshwater, brackish water and marine lakes were formed and in one of the sea arms, the Eastern Scheldt, a storm surge barrier was constructed. Only the Western Scheldt remained a true estuary. The consecutive changes in this area have been extensively monitored and an important research effort was devoted to evaluate their ecological consequences. A summary and synthesis of some of these results are presented. In particular, the stagnant marine lake Grevelingen and the consequences of the storm surge barrier in the Eastern Scheldt have received much attention. In lake Grevelingen the principal aim of the study was to develop a nitrogen model. After the lake was formed the residence time of the water increased from a few days to several years. Primary production increased and the sediments were redistributed but the primary consumers suchs as the blue mussel and cockles survived. A remarkable increase ofZostera marina beds and the snail Nassarius reticulatus was observed. The storm surge barrier in the Eastern Scheldt was just finished in 1987.
    [Show full text]
  • Verslag Van Het Voorgevallene Op De Nederlandsche Rivieren in Den
    ..p" , / 'i:JI~ ;fT. • R" &.:.L" " ~t. ~~''i ~ =- V..fJ..J 0 .. .' 1" ',.+.Jt~. • 0 .."'"" ;. , lt. A;~1·~. _ ~ • . "I" .. ~_"J' :~~"" ~~t;A~' ~,. "» •. ('. ri ...-r '." ."..,..," \ ,~ ....i. VAN , HET VOORGEVALLENE OP DE NEDERLANDSCHE RIVIEREN ... IN DEN WIN'l'ER '." VAN 1916 OP 1917. I '" I C.EORUKT lllJ GtBRS. J. & H, VAN LANGENIIUYSEN TE 'S-CRHENIIAGE. C2jp ~'tIfL~./I1: @ " VERSLAG VAN HET VOORGEVALLENE OP DE IEDERLANDSCHE RIVIEREN IN DEN WINTER VAN :: '{ ~ ~ .. 1916 OP 19i7. Uitgegeven door het Departement van Waterstaat. 'd - G R A. VEN HAG E. - 1 91 7. Gedrukt bij GEBRS. J. & H. VAN LAf<GEriHUYSEN, te 's-Gravenha~e. • RIJKSWATERSTAAT. 2e Inspectie. 's-GRAVENHAGE, 30 Augustus 1917. No. 1788. Missives van 12 Maart 1917, No. 264 en 18 Aug. 1917 No. 253, . Afd. Waterstaat. Verslag ijsbezetting en ijsop­ ruiming in den winter 1916-1917. In voldoening aan het eerste nevenvermelde schrijven heb ik de eer Uwer Excellentie hierbij te doen toekomen een verslag als daarbij bedoeld. Het is samengesteld met behulp van door mij gevraagde bijdragen van de Hoofdingenieurs-Directeur in de 2e en 3e, 5e, 6e, 7e, 10e en 11e directiën. Het bepaalt zich tot de groote rivieren en stroomen, de Overijsselsche Vecht, het Zwarte Water en het Zwolsche Diep. Omtrent enz. De Inspecteur-Generaal van den Rijkswaterstaat in de 2e Inspectie, (get.) J. C. RAMAER. Aan Zijne Excellentie den Minister van Waterstaat. IN LEI D 1. N G. Wee r kun dige w a arnemin gen te deBilt. Voor eene juiste beoordeeling van het verband tusschen de geheerscht hebbende koude en verdere weersgesteldheid eenerzijds en de ijstoestanden op onze rivieren en stroomen anderzijds zijn de gemiddelde dag- en nacht­ temperatuur, windrichting en windsnelheid, de neerslag en de bewolking van belang.
    [Show full text]
  • Bij De Rijksstructuurvisie Grevelingen En Volkerak-Zoommeer Deel 1, Sep
    Natuureffectenstudie bij de Rijksstructuurvisie Grevelingen en Volkerak-Zoommeer Deel I © https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat, Ruimte voor de Rivier, Ruben Smit © https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat, Ruimte voor de Rivier, Natuureffectenstudie bij de Rijksstructuurvisie Grevelingen en Volkerak-Zoommeer Deel I beschrijving effecten Inhoud 1 Inleiding 4 1.1 Aanleiding 1.2 Alternatieven voor de waterhuishouding: effecten in beeld via de m.e.r. 1.3 Achtergrond en visie bij de Natuureffectenstudie 1.4 Leeswijzer 2 Waarom systeemverandering 6 2.1 De huidige situatie in de deelsystemen Volkerak-Zoommeer en de Grevelingen 2.2 De problemen 2.3 De kwaliteit van het watersysteem is leidend bij de beoogde systeemverandering 2.4 Bronnen 3 Huidige situatie van de natuur in het Volkerak- Zoommeer en de Grevelingen 13 3.1 Volkerak en Zoommeer © https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat 3.2 De Grevelingen 4 Alternatieven waterhuishouding De Grevelingen en Volkerak-Zoommeer 36 4.1 Zoet of zout, wel of geen getij, wel of geen aanvullende waterberging 4.2 Alternatieven waterhuishouding Volkerak-Zoommeer en De Grevelingen in Notitie reikwijdte en detailniveau 4.3 Eerste beoordeling alternatieven, varianten en opties 4.5 Alternatieven en opties onderzocht op gevolgen voor natuur, milieu en andere relevante thema’s 4.6 Alternatief A - referentie: geen getij, beperkte waterberging en zoet Volkerak-Zoommeer 4.7 Alternatief B: Volkerak-Zoommeer zout en getij 4.8 Alternatief C: getij op De Grevelingen via Noordzee 4.9 Alternatief D: Volkerak-Zoommeer
    [Show full text]
  • Scientific Knowledge Use and Addressing Uncertainties About Climate Change T and Ecosystem Functioning in the Rhine-Meuse-Scheldt Estuaries ⁎ J.A
    Environmental Science and Policy 90 (2018) 148–160 Contents lists available at ScienceDirect Environmental Science and Policy journal homepage: www.elsevier.com/locate/envsci Scientific knowledge use and addressing uncertainties about climate change T and ecosystem functioning in the Rhine-Meuse-Scheldt estuaries ⁎ J.A. Veraarta, , J.E.M. Klostermanna, E.J.J. van Slobbeb, P. Kabatb,c a Wageningen Environmental Research, Wageningen University and Research Centre, PO Box 47, 6700 AA, Wageningen, the Netherlands b Water Systems and global change group, Wageningen University and Research Centre, PO Box 47, 6700 AA, Wageningen, the Netherlands c International Institute for Applied Systems Analysis (IIASA), Schlossplatz 1, A-2361, Laxenburg, Austria ARTICLE INFO ABSTRACT Keywords: This paper analyses how scientists, policy makers and water users engage with scientific knowledge and un- Uncertainties certainties during a lengthy and complex decision-making process (2000–2014) about water quality, freshwater Freshwater resources and climate adaptation in the Rhine-Meuse-Scheldt estuaries. The research zooms in on lake Volkerak- Climate change Zoom. Interviews confirm that ‘negotiated knowledge’, shaped by the agricultural sector, NGO’s andwater Knowledge managers can lead to strategies to improve water quality problems. One such a strategy, based on negotiated Adaptation knowledge, is to create an inlet to allow limited tides and inflow of saline waters in Lake Volkerak-Zoom. Problem framing Meanwhile, during negotiations, monitoring showed an autonomous decline in the annually returning algal blooms, leading to new uncertainties and disrupting the negotiations. At another negotiation arena, water users and policy makers repeatedly disputed scientific assessments about costs and benefits regarding additional freshwater supply for agriculture and the knowledge underlying proposed decisions was still considered un- certain in 2014.
    [Show full text]