Abdel Rahman El Bacha Hubert
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ABDEL RAHMAN EL BACHA HUBERT . SCHUMANN . CHOPIN DESINGEL 9 8 /9 9 . PIANO zaterdag 3 oktober 98 Anatol Ugorski Scriabin, Debussy, Messiaen donderdag 26 november 98 Abdel Rahman El Bacha Schubert, Schumann, Chopin zaterdag 9 januari 99 Jos van Immerseel Grieg, Debussy Abdel Rahman El Sacha, piano Franz Schubert (1797-1828) Drei Klavierstücke, D 946 25 Robert Schumann (1810-1856) Concerto zonder orkest, opus 14 25 - A lle g ro • Scherzo: vivacissimo • Quasi Variazioni: Andantino ai Clara Wieck • Prestissimo possibile (passionato) pauze Frédéric Chopin (1810-1849) Barcarolle, opus 60 10 3 Mazurka's, opus 63 7 2 Nocturnes, opus 62 12 3 Vaises, opus 64 10 Polonaise-Fantaisie, opus 61 i3 inleiding door Nicole van Opstal . 19.15 uur . Foyer begin concert 2 0 .0 0 uur pauze omstreeks 2 0 .5 5 uur einde concert omstreeks 2 2 .0 5 uur teksten programmaboekje Nicole van Opstal coördinatie programmaboekje deS ingel druk programmaboekje Tegendruk FRANZ SCHUBERT (1797-1828) Drei KlaviersKicke, D 946 • Allegro assai • Allegretto • Allegro Tijdens het laatste jaar van zijn leven (1828) ontwik kelde Schubert een ongelooflijke productiviteit die resul teerde in meesterwerken als de Mis in Es D 950, de Symfonie in C (D 944), het Strijkkwintet D 956 en de Fantaisie in f voor piano-vierhandig D 940. In mei van dat jaar vertrouwde hij de drie pianostukken D 946 aan het muziekpapier toe. Nadien schreef hij voor piano nog enkel de drie sonates D 958 - 960, die zowat zijn mu zikale testament vormen. Pas in 1 868 kregen de pianowerken D 946 een titel, toen Johannes Brahms ze liet publiceren als "Drei Kla- vierstücke". Het is niet onmogelijk dat Schubert ze bedoeld had ais een nieuwe reeks impromptu's, maar dat hij niet de tijd vreesde hij dat het werk te iang zou worden) schrapte heeft gehad om ze af te werken. Hoe dan ook, de drie hij dit andantino. stukken behoren tot zijn mooiste pianomuziek en kunnen In het tweede werk, allegretto in Es , koos Schubert voor zeker de vergelijking doorstaan met de grootse en po een gelijkaardige opbouw, maar wijzigde hij de tempi pulaire impromptu's. van de onderdelen. Het geheel begint met een rustig, Het eerste stuk, in es, opent met een ritmisch geagiteerd wiegend thema, dat gevolgd wordt door twee contraste thema. In het andante middendeel ontplooit zich een zan rende episodes: in de eerste overheerst angst en onrust, gerige melodie die rust en sereniteit brengt. in de tweede is de toon kouder en nostalgischer. Het stuk Aan het einde verschijnt het beginthema opnieuw, en zorgt komt terug tot rust met het hoofdthema. voor een dynamisch slot. Aanvankelijk had Schubert het Het derde werk tenslotte begint vrolijk met een briljant werk opgevat in vijf delen en nog een tweede traag deel thema in C. Het middendeel is dromerig en rustig. Ook toegevoegd, maar om onduidelijke redenen (misschien dit stuk eindigt met de herneming van het beginthema. ROBERT SCHUM AN N (1810-1856) Concerto zonder orkest, opus 14 Allegro Scherzo: vivacissimo Quasi Variazioni: Andantino di Clara Wieck Prestissimo possibile (passionato) Net als bij Schubert en Chopin, neemt de piano een crucia le plaats in in het oeuvre van Robert Schumann. Afgezien van enkele jeugdwerken, zoals een onvoltooide symfonie en een pianokwartet, zijn alle vroege werken (opusnummers 1 tot 23) voor de piano geschreven. En ook nadien bleef de piano Schumann's geliefkoosde instrument. Onder de drie ëntwintig vroege pianowerken bevinden zich vier grootscha lige composities: de Fantasie opus 17 en de sonates opus 11, 14 en 22. De drie sonates werden in het midden van de jaren dertig geschreven, met Clara Wieck in gedachten. een driedelige compositie. Om die reden en ook vanwege Deze uitzonderlijk getalenteerde pianiste zou later zijn echt de pianistieke virtuositeit, werd de sonate ook wel Concert genote zou worden, ondanks de vele bezwaren en moei sans orchestre genoemd, in 1853 verscheen er een herwerk lijkheden die haar vader hierover maakte. te versie, waaraan Schumann nog een scherzo toevoegde. Over de Sonate opus 14 verklaarde Schumann zelf dat hij Franz Liszt noemde het werk "schitterend, briljant en beang ze geschreven had "tijdens mijn donkerste uren. Het was stigend virtuoos. De sonate is één van die werken die beko mijn eigen beslissing om gescheiden te zijn van Clara ter ren door hun intimiteit en enkel door de happy few kunnen wijl ik het werk schreef. De compositie getuigt van de zwa gesmaakt worden". Hef belangrijkste deel van de sonate is re strijd die Clara mij gekost heeft." ongetwijfeld hef derde: Quasi Variazioni: Andantino de Cla Hoewel de Sonate in f aan de componist-pianist Ignaz Mo- ra Wieck. Clara had hef thema gecomponeerd toen ze veer scheles opgedragen is, heeft het werk duidelijke banden tien was, de leeftijd waarop ze Robert Schumann ontmoette. met Clara Wieck. In het derde deel (Quasi Variazioni) ver Schumann behandelt het thema ais een soort herinnering aan werkte Schumann namelijk een thema van haar. het jonge meisje dat hem toen zo bekoorde, vol kinderlijke Schumann begon aan de Sonate opus 14 in 1 834. Het oor onschuld en naïviteit. Ook in de cndere sonatedelen duikt spronkelijk vijfdelige werk werd gepubliceerd in 1836 als het thema in diverse gedaanten op. FREDERIC CHOPIN (1810-1849) Barcarolle, opus 60 3 Mazurka's, opus 63 • Opus 63 nr 1 in B - Vivace • Opus 63 nr 2 in f - Lento • Opus 63 nr 3 in cis - Allegretto 2 Nocturnes, opus 62 • Opus 62 nr 1 in B - Andante • Opus 62 nr 2 in E - Lento 3 Vaises, opus 64 • Opus 64 nr 1 in Des - Molto vivace • Opus 64 nr 2 in cis - Tempo giusto • Opus 64 nr 3 in As - Moderato Polonaise-Fantaisie, opus 61 Afgezien van enkele bladzijden kamermuziek, een bun Zowel polonaise ais mazurKa lopen ais een rode draad del liederen en een beperkt aantal composities voor pia door zijn carrière als componist. Beide dansen waren in no en orkest, heeft Frédéric Chopin uitsluitend muziek voor Polen zeer populair macr vonden al spoedig hun weg piano-solo geschreven. De piano was het medium bij uit naar de kunstmuziek. Chopin schreef een vijftiental polo stek waarlangs hij zijn diepste gevoelens kon uiten. En naises. De eerste zijn jeugdwerken die bekoren door hun dat deed hij aan de hand van de meest diverse vormen virtuositeit en pittoreske toon. Aan het einde van de lijst en genres: polonaises, walsen, mazurka's, preludes, noc staat de melancholische Polonaise-Fantaisie opus 61. Hij turnes, etudes, scherzo's, sonates en dergelijke meer. werd gepubliceerd in 1846, het jaar waarin de breuk Opvallend is wel dat Chopin, tegen de mode van de tijd tussen Chopin en George Sand definitief was. Het werk in, nooit beschrijvende of programmatorische muziek heeft reflecteert dan ook de ontgoocheling en pijn die de com geschreven. ponist op dat moment voelde. In zijn vele polonaises en mazurka's liet Chopin zijn lief De mazurka's zijn aanzienlijk groter in aantal: Chopin de voor zijn vaderland Polen de vrije loop. schreef er een zestigtal. De werken vallen op door hun Al op jonge leeftijd had hij het land moeten verlaten en gedurfde harmonieën en gevarieerde ritmes en motieven. had hij zich definitief in Parijs gevestigd. De drie mazurka's opus 63 dateren van hetzelfde jaar als de Polonaise-Fantaisie opus 61 en werden opgedra meest moderne werken van Chopin. Hij is zoals de meeste gen aan gravin Laure Czosnowska. Het zijn de laatste nocturnes opgebouwd in drie delen waarvan het slotdeel mazurka's die tijdens zijn leven gepubliceerd werden. een gevarieerde herhaling van het begin is. Maar toch bezitten ze de charme en frisheid van zijn Maurice Ravel hield veel van deze barcarolle: "Het soe jeugdwerken. pele en delicate thema wordt voortdurend opgesmukt met Met een twintigtal nocturnes leverde Chopin een mooie schitterend harmonieën. De melodische lijn ontplooit zich bijdrage aan het genre dat de 1er John Field aan het onafgebroken. Maar plots ontsnapt er een melodie en begin van de negentiende eeuw gelanceerd had. Chopin blijft hangen, tot ze terug opgepikt wordt door de prach voelde zich bijzonder aangesproken door de expressie tige akkoorden. Even later duikt een nieuw thema op, zeer ve mogelijkheden die deze meditatieve werken boden. lyrisch, zeer Italiaans, en komt alles tot rust." De meest zangerige melodieën ontplooien zich boven een onafgebroken vloed van arpeggio's. Ook de twee Nocturnes opus 62 stammen uit het jaar 1 846. De melancholische werken ademen een mysterieu ze poëzie. Met de negentien walsen die Chopin componeerde, gaf hij een eigen invulling van het in de romantiek zo popu laire genre. De werken zijn zeer verschillend van de Weense walsen van Lanner en Strauss. Het zijn eerder muzikale gedichten dan dansen. Ook de walsen ontston den tijdens zijn hele carrière. De eerste dateren nog van zijn tijd in Warschau, de meest recente schreef hij in de jaren voor zijn dood. Het zijn spontane composities die, zoals Schumann het uitdrukte, "een andere toon aanslaan dan ordinaire walsen". Een barcarolle verwijst naar het gezang van de gonde liers in Venetië. Later werd de term gebruikt voor instru mentale composities die door de maat (6/8 of 1 2/8) en de ritmes het geschommel van de gondels suggereren. De Barcarolle opus 60 is harmonisch gezien één van de Abdel Rahman Ei Sacha Abdel Rahman El Bacha wordt in 1958 in Beiroet geboren. Hij groeit op binnen een muzikale familie en begint in 1 967 piano te studeren bij Zvart Sarkissian, een ieerling van Marguerite Long en jacques Février. Op zijn tiende geeft hij zijn eerste concert met orkest. Claudio Arrau voorspelt hem een bloeiende carrière en in 1974 ontvangt hij een studiebeurs om in Frankrijk verder te studeren aan het Conservatoire National Supérieure de Musique in de klas van Pierre Sancan.