Zmiana Studium Uwarunkowaē I Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Miejska Górka

Zaáącznik nr 1 do Uchwaáy Nr ______/2011 Rady Miejskiej w Miejskiej Górce z dnia __.__.2011 r.

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY MIEJSKA GÓRKA

czĊĞü „A”

UWARUNKOWANIA – DIAGNOZA STANU GMINY

tekst ujednolicony

2011 rok

ZESPÓà AUTORSKI STUDIUM (2001r.) oraz ZMIANY STUDIUM (2007r.)

*áówny projektant - prowadzący: mgr inĪ. arch. MARIA PIEROĩ<ēSKA upr. do proj. w planowaniu przestrzennym Nr ew. 69/87

Zagadnienia spoáeczno - ekonomiczne: KRYSTYNA DUDZIAK Zagadnienia historyczno - kulturowe i krajobrazowe: mgr inĪ. arch. MARIA PIEROĩ<ēSKA tech. ELEONORA GAMBAL ĝrodowisko przyrodnicze: mgr ANDRZEJ RYBCZYēSKI Infrastruktura techniczna: tech. MARIA KOZYRA Rolnictwo: inĪ. EDWARD àUKANIUK Komunikacja: tech. URSZULA STROĩYK Wspóápraca techniczna: tech. ELEONORA GAMBAL tech. DANUTA LECIEJEWSKA MONIKA PIEROĩ<ēSKA

ZESPÓà AUTORSKI ZMIANY STUDIUM (2011r.)

*áówny projektant – prowadzący: dr inĪ. arch. TOMASZ SàAWIēSKI uprawnienia do proj. w planowaniu przestrzennym Nr ewid. 1291/92; Czáonkostwo OkrĊgowej Izby Urbanistów z siedzibą w Warszawie nr 192

Zespóá projektowy: mgr inĪ. MARTA TARNACKA mgr inĪ. MARZENA WRZESIēSKA ANNA KUBIAK

Analiza krajobrazowo-widokowa: Prof. nadzw. dr hab. inĪ. arch. ZBIGNIEW MYCZKOWSKI

dr inĪ. arch. URSZULA FORCZEK-BRATANIEC mgr hist. ROMAN MARCINEK mgr archeol. JACEK NOWAKOWSKI dypl. arch. kraj. PAULINA NOSALSKA

Prognoza emisji haáasu do Ğrodowiska: dr JACEK NURZYēSKI

ĝrodowisko przyrodnicze: mgr JACEK WIERZCHOWSKI mgr WOJCIECH ZACZKIEWICZ

Metoda opracowania oraz zapisu studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Miejska Górka podlega ochronie prawnej z tytuáu prawa autorskiego. kopiowanie i rozpowszechnianie bez zgody Zarządu Miejskiego zabronione.

BUDPLAN sp. z o.o. – 04 – 390 WARSZAWA, ul. gen. Ludwika Kickiego 26B/10, Tel./Fax: (22) 870 42 62 e-mail: [email protected], BGKII O/Wwa 74113010200300000000035599, NIP 527-11-07-422 REGON 011909443 KRS 0000103293, K.Z. 50 000,00 PLN 1

OPRACOWANIE ZAWIERA:

Zaáącznik nr 1: CzĊĞü „A” UWARUNKOWANIA – diagnoza stanu gminy CzĊĞü „B” KIERUNKI - polityka przestrzenna

Zaáącznik nr 2: Rysunek zmiany Studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Miejska Górka Skala 1:10 000 (wydruk w skali 1: 20 000)

CZĉĝû „A”

SPIS TREĝCI

Podstawowe informacje o gminie ...... 10 Obszar opracowania ...... 10 Podstawa opracowania ...... 10 Zakres opracowania ...... 11 Przedmiot studium ...... 11 Zadania studium ...... 12

I. UWARUNKOWANIA SPOàECZNO - EKONOMICZNE. DIAGNOZA

STANU ISTNIEJĄCEGO

1. PODSTAWOWE INFORMACJE O MIEĝCIE I GMINIE ...... 14

2. POà2ĩENIE I POZYCJA GMINY ...... 32

3. SYTUACJA SPOàECZNA GMINY ...... 33 3.1. Zaludnienie obszaru...... 33 3.2. Struktura wieku ludnoĞci...... 34 3.3. Ruch naturalny ludnoĞci...... 36 3.4. Sieü osadnicza...... 38 3.5. Hierarchia sieci - powiązania wewnĊtrzne...... 43 3.6. Rynek pracy...... 46 3.6.1. Zatrudnienie na terenie gminy ...... 46 3.6.2. Bezrobocie ...... 46 3.7. Mieszkalnictwo...... 47

4. DZIAàALNOĝû GOSPODARCZA...... 49

5. INFRASTRUKTURA SPOàECZNA...... 50 5.1. OĞwiata i wychowanie...... 50 5.2.Kultura...... 54 5.3. Ochrona zdrowia...... 55 5.4. Handel...... 56 5.5. Gastronomia...... 57 5.6. àącznoĞü...... 57 5.7. Sport...... 57 5.8. ZieleĔ...... 58 5.9. Usáugi inne...... 59

6. UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY WYNIKAJĄCE 60 Z OCENY STANU ISTNIEJĄCEGO...... 6.1. Demografia...... 60 6.2. Rynek pracy...... 61 6.3. Mieszkalnictwo...... 61 6.4. DziaáalnoĞü gospodarcza...... 61 6.5. Usáugi...... 61

II. ĝRODOWISKO PRZYRODNICZE

1. CHARAKTERYSTYKA ĝRODOWISKA PRZYRODNICZEGO...... 63 1.1. PoáRĪenie i rzeĨba terenu...... 63 1.2. Budowa geologiczna...... 64 1.3. Surowce mineralne...... 65 1.4. Wody powierzchniowe...... 66 1.5. Wody podziemne...... 67 1.6. Gleby...... 68 1.7. Szata roĞlinna...... 69 1.8. ĝwiat zwierzĊcy...... 69 1.9. Klimat...... 70

2. OCENA STANU I FUNKCJONOWANIA ĝRODOWISKA...... 71 2.1. Zanieczyszczenia, zagroĪenia i zniszczenia Ğrodowiska...... 72 2.2. Tereny wymagające rekultywacji i rewitalizacji...... 75 2.3. Identyfikacja konfliktów i obszarów konfliktowych...... 75

3. OBSZARY I OBIEKTY PRAWNIE CHRONIONE...... 76

4. STRUKTURA PRZYRODNICZO-FUNKCJONALNA GMINY...... 78

5. PODSUMOWANIE...... 80 5.1. Powiązania zewnĊtrzne...... 80 5.2. MoĪliwoĞci rozwojowe gminy (walory i sáaboĞci Ğrodowiska)...... 81 5.3. Problemy do rozwiązania...... 82

III. UWARUNKOWANIA HISTORYCZNO - KULTUROWE I

KRAJOBRAZOWE

1. MIASTO MIEJSKA GÓRKA...... 84 1.1. PoáRĪenie i zabudowa miasta...... 84 1.2. Obiekty zabytkowe...... 84 1.3. Strefy ochrony konserwatorskiej...... 86

2. GMINA - CHARAKTERYSTYKA POSZCZEGÓLNYCH WSI W NASTĉPUJĄCYM UKàADZIE: 2.1. Zabudowa wsi 86 2.2. Obiekty zabytkowe 2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej 2.4. Obiekty dysharmoniczne 'ąbrowa ...... 87 'áRĔ ...... 87 Gostkowo ...... 88 Karolinki ...... 89 Koáaczkowice...... 90 Konary...... 90 Niemarzyn...... 91 Oczkowice...... 91 Piaski...... 92 Roszkowo...... 93 Roszkówko...... 93 RozstĊpniewo...... 94 Rzyczkowo...... 94 Sobiaákowo...... 94 Woszczkowo...... 95 Zakrzewo...... 96

3. UWARUNKOWANIA - WNIOSKI OGÓLNE DOTYCZĄCE CAàEJ 96 GMINY...... 3.1. Stan techniczny zabytków ...... 96 3.2. Zabudowa wsi ...... 96 3.3. WystĊpujące obiekty dysharmoniczne ...... 97

4. UWARUNKOWANIA - DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO ...... 97

5. CEL GàÓWNY...... 98 5.1.Wymogi Konserwatora Zabytków dotyczące poszczególnych 98 stref konserwatorskich ...... 5.2. Obiekty prawnie chronione i tereny objĊte strefami 99 konserwatorskimi……………………………………………….. 5.3. Obiekty wpisane do rejestru zabytków...... 101 5.4. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru 103 zabytków na terenie gminy Miejska Górka......

IV. ROLNICTWO - UWARUNKOWANIA I DIAGNOZA STANU

ISTNIEJĄCEGO

1. PRZYRODNICZE WARUNKI FUNKCJONOWANIA 106 ROLNICTWA………………………………………………………... 1.1. JakoĞci i klasyfikacja gleb z uwzglĊdnieniem kompleksów 106 glebowo-rolniczych ...... 1.2. Warunki i stosunki wodne na obszarze gminy...... 108 1.3. Pozostaáe czynniki przyrodnicze wpáywające na funkcjonowanie 108 rolnictwa ...... 1.4. Lasy i zadrzewienia ...... 109 1.5. Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej ...... 109

2. SPOàECZNO - EKONOMICZNE WARUNKI 110 FUNKCJONOWANIA ROLNICTWA ...... 2.1. Struktura uĪytkowania gruntów ...... 110 2.2. Stan wáadania gruntami ...... 110 2.3. Zatrudnienie w rolnictwie ...... 111 2.4. Gospodarstwa indywidualne ………….…………...... 112 2.5. Gospodarstwa wielkotowarowe ...... 113

3. POZIOM ROZWOJU ROLNICTWA ...... 115

4. USàUGI ROLNICZE I PRZETWÓRSTWO ROLNO-SPOĩYWCZE.. 115 4.1. Usáugi rolnicze ...... 115 4.2. Przetwórstwo rolno – spoĪywcze ...... 116

5. PROBLEMY ROZWOJU PRODUKCJI ROLNEJ...... 116

6. UWARUNKOWANIA - DIAGNOZA STANU...... 117

7. GàÓWNE CELE ROZWOJU...... 118

V. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

1. DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO ...... 120 1.1. Zaopatrzenie w wodĊ ...... 120 1.2. Gospodarka Ğciekowa ...... 120 1.3. Gospodarka odpadami ...... 121 l.4. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną...... 123 1.5.Telekomunikacja...... 123 1.6. Gazownictwo...... 123 1.7.Ciepáownictwo...... 125

2. SYNTEZA UWARUNKOWAē I ROZWOJU...... 125

VI. KOMUNIKACJA

1. POà2ĩENIE I POZYCJA GMINY...... 131 1.1. Stan istniejący………………...... 131 1.1.1. Ukáad i stan sieci drogowej ...... 131 1.2. Ocena ukáadu komunikacyjnego miasta i gminy...... 142 1.2.1. Ocena sieci drogowo - ulicznej ...... 142 1.3. Komunikacja zbiorowa ...... 144 1.3.1. Kolejnictwo ...... 144 1.3.2. Komunikacja autobusowa ...... 144

2. SYSTEM POWIĄZAē KOMUNIKACYJNYCH ...... 147 2.1. Powiązania zewnĊtrzne...... 147 2.2. Powiązania wewnĊtrzne...... 147

3. ROZPOZNANIE UWARUNKOWAē...... 149

3.1. Szczegóáowe uwarunkowania rozwoju …...... 149 3.1.1. Rozpatrywane czynniki i ich znaczenie ……...... 149 3.1.2. Uwarunkowania pozytywne - atuty gminy (szanse) ……...... 149 3.1.3. Uwarunkowania negatywne (bariery, konflikty, zagroĪenia) …. 150 3.2. Podsumowanie...... 151

VII. MATERIAàY ħRÓDàOWE

1. Strefa spoáeczno ekonomiczna...... 154 2. ĝrodowisko przyrodnicze ...... 154 3. WartoĞci historyczno - kulturowe i krajobrazowe ...... 154 4. Rolnictwo ...... 156 5. Komunikacja ...... 156

B. TABELE

Tabela 1. Zaludnienie obszaru gminy w latach 2000-2008…………………………. 33 Tabela 2. Porównawcza dynamika zmian ludnoĞciowych…………………………... 33 Tabela 3. Struktura wieku ludnoĞci - ogóáem……………………………………….. 34 Tabela 4. Struktura wieku ludnoĞci dla miasta i obszaru wiejskiego………………... 34 Tabela 5. Struktura wieku ludnoĞci w 2004 r. dla trzech podstawowych 35 grup wiekowych……………………………………………..…………… Tabela 6. Struktura wieku ludnoĞci w 2006 r. dla trzech podstawowych grup 35 wiekowych…………………………...…………………………………… Tabela 7. Struktura wieku ludnoĞci w 2008 r. dla trzech podstawowych grup 36 wiekowych…………...…………………………………………………… Tabela 8. Ruch naturalny ludnoĞci w latach 2000-2008…………………………….. 37 Tabela 9. Ruch naturalny ludnoĞci na 100 mieszkaĔców w 2008 r…………………. 37 Tabela 10. Zaludnienie poszczególnych wsi w latach 1988-2007…………………... 38 Tabela 11. Dynamika zaludnienia gminy w latach 1988-2007 – ogóáem…………… 39 Tabela 12. Dynamika zaludnienia dla poszczególnych miejscowoĞci 39 w latach 1988-2007……………….…………………………………….. Tabela 13. Bezrobocie……………………………………………………………….. 46 Tabela 14. Udziaá liczby bezrobotnych w ludnoĞci w wieku produkcyjnym……….. 46 Tabela 15. Zmiany w ogólnych zasobach gminy na przestrzeni lat…………………. 47 Tabela 16. Rozmieszczenie wydanych decyzji o warunkach zabudowy……………. 49 Tabela 17. Szkolnictwo podstawowe………………………………………………... 51 Tabela 18. WskaĨnik wyposaĪenia bibliotek………………………………………... 55 Tabela 19. Charakterystyczne stĊĪenia wybranych grup wskaĨników 73 zanieczyszczenia w latach 1997-1998………………………………….. Tabela 20. Uwarunkowania historyczno-kulturowe i krajobrazowe – diagnoza 97 stanu…………………………………………………………………….. Tabela 21. Obiekty prawnie chronione i tereny objĊte strefami ochrony 99 konserwatorskiej………………………………………….…………….. Tabela 22. Obiekty wpisane do rejestru zabytków………………………………….. 101 Tabela 23. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytków….. 103 Tabela 24. Klasyfikacja gruntów gminy na tle powiatu rawickiego………………… 106 Tabela 25. Kompleksy przydatnosci rolniczej gleb na terenie gminy………………. 107 Tabela 26. Struktura uĪytkowania gruntów…………………………………………. 110 Tabela 27. Struktura wáadania gruntami…………………………………………….. 111 Tabela 28. Gospodarstwa indywidualne…………………………………………….. 112 Tabela 29. Produkcja zwierzĊca……………………………………………………... 115 Tabela 30. Rolnictwo – diagnoza stanu istniejącego………………………………... 117 Tabela 31. Synteza uwarunkowaĔ rozwoju infrastruktury technicznej………………. 126 Tabela 32. Sieü drogowa w gminie………………………………………………….. 131 Tabela 33. Wykaz dróg powiatowych na terenie gminy…………………………….. 132 Tabela 34. Nawierzchnia dróg powiatowych………………………………………... 133 Tabela 35. Wykaz dróg gminnych…………………………………………………... 134 Tabela 36. Wykaz dróg gminnych miejskich………………………………………... 138 Tabela 37. Nawierzchnia dróg gminnych – ogóáem……………………………….... 139 Tabela 38. Nawierzchnia dróg gminnych w granicach miasta………………………. 140 Tabela 39. Nawierzchnia dróg gminnych w obszarze wiejskim…………………….. 140 Tabela 40. WskaĨnik gĊstoĞci dróg o nawierzchni twardej na 100 km2…………….. 142

SPIS CZĉĝCI GRAFICZNEJ

Podstawowe opracowanie UWARUNKOWAē Z DIAGNOZĄ STANU GMINY w peánej problematyce w skali 1 : 10 000.

1. Problematyka spoáeczno - ekonomiczna (skala 1 : 25 000): - Demografia - ocena stanu: wielkoĞü jednostek strukturalnych, gĊstoĞü zaludnienia . - Dynamika ruchu budowlanego w latach 1988-1998. la/. Problematyka spoáeczno - ekonomiczna (opracowania graficzne - komputerowe) - Podstawowe informacje o mieĞcie - strona 15 - Podstawowe informacje o wsiach - strona 16-31 - Demografia - gĊstoĞü zaludnienia - strona 41 - Demografia - wielkoĞü jednostek strukturalnych - strona 42 - Demografia - hierarchia oĞrodków usáugowych - strona 44 - Demografia - powiązania wewnĊtrzne i zewnĊtrzne gminy - strona 45 - Demografia - sieü publicznych szkóá podstawowych - strona 53 2. Problematyka przyrodnicza (skala 1: 10 000 i 1:25 000): - Synteza uwarunkowaĔ z diagnozą funkcjonowania Ğrodowiska przyrodniczego. - Struktura przyrodniczo-funkcjonalna gminy i kierunki zagospodarowania przestrzennego. - Struktura przyrodniczo funkcjonalna gminy. - Powierzchnie ksztaátujące walory biotyczne terenu. 3. Zagadnienia historyczno -kulturowe (skala 1: 25 000): - Uwarunkowania historyczno - kulturowe i krajobrazowe. 3a/.Uwarunkowania historyczno-kulturowe i krajobrazowe (opracowanie graficzne komputerowe) - Ocena stanu zachowania obiektów. Chronione ukáady urbanistyczne - strona 104 4. Zagadnienia rolnictwa (skala 1:25 000): - Bonitacja gleb. - Ocena warunków produkcji rolnej. - Melioracje. 4a/.Zagadnienia rolnictwa (opracowania graficzne komputerowe) - Rolnictwo - gospodarka indywidualna - strona 114

5. Zagadnienia infrastruktury technicznej (skala 1:25 000): - Infrastruktura techniczna - stan istniejący. - Infrastruktura techniczna - energetyka. 5a/. Zagadnienia infrastruktury technicznej (opracowania graficzne - komputerowe) - Infrasruktura techniczna - Diagnoza stanu istniejacego. Stan pokrycia zaopatrzenia w wodĊ - strona 122 - Infrastruktura techniczna - Zaopatrzenie w gaz - strona 124 6. Zagadnienia komunikacji (skala 1:25 000): - Komunikacja. 6a/.Zagadnienia komunikacji (opracowania graficzne-komputerowe) - Ukáad drogowy - Stan istniejący - strona 141 - Komunikacja zbiorowa - strona 146 - System powiązaĔ komunikacyjnych - strona 148

PODSTAWOWE INFORMACJE O GMINIE

x Liczba mieszkaĔców - 9 296 (wg statystyki z roku 2008)

w tym:

miasto - 3 163

obszar wiejski - 6 133

x Powierzchnia terenu ogóáem miasto + obszary wiejskie - 10 279 ha

x Powierzchnia terenów zainwestowanych - 808 ha

x Powierzchnia terenów leĞnych - 351,8 ha

x Powierzchnia miasta w granicach administracyjnych - 313 ha

x Powierzchnia obszarów wiejskich - 9 966 ha

(dane GUS - stan na 2008 r.)

OBSZAR OPRACOWANIA

Granicami opracowania objĊto obszar miasta i gminy w jej granicach administracyjnych.

PODSTAWA OPRACOWANIA

- Uchwaáa Nr X/44/99 Rady Miejskiej Miejska Górka z dnia 31 marca 1999 roku w sprawie przystąpienia do sporządzenia Studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Miejska Górka.

- Uchwaáa Nr XXXV/201/06 Rady Miejskiej w Miejskiej Górce w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Miejska Górka.

- Uchwaáa Nr XXVIII/161/09 Rady Miejskiej w Miejskiej Górce w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Miejska Górka

- Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity Dz.U. Nr 15 z dnia 25 lutego 1999 roku z póĨniejszymi zmianami - Dz.U. Nr 41 poz. 412

i Dz.U. Nr 111 poz. 1279 z dnia 31.12. 1999r.) oraz ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z póĨn. zm.)

- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

- Ustawa z dnia 3 paĨdziernika 2008 r. o udostĊpnieniu informacji o Ğrodowisku i jego ochronie, udziale spoáeczeĔstwa w ochronie Ğrodowiska oraz o ocenach oddziaáywania na Ğrodowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227).

ZAKRES OPRACOWANIA

- obszary objĊte ochronąĞrodowiska przyrodniczego i kulturowego,

- lokalne wartoĞci zasobów Ğrodowiska przyrodniczego i zagroĪenia Ğrodowiskowe,

- obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w tym wyáączone z zabudowy,

- obszary zabudowane, ze wskazaniem w miarĊ potrzeby wymagających przeksztaáceĔ lub rehabilitacji,

- obszary które mogą byü przeznaczone pod zabudowĊ, ze wskazaniem w miarĊ potrzeby, obszarów przewidzianych do zorganizowanej dziaáalnoĞci inwestycyjnej,

- kierunki rozwoju komunikacji i infrastruktury technicznej w tym obszary na których bĊGą stosowane indywidualne i grupowe systemy oczyszczania Ğcieków,

- obszary dla których sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest obowiązkowe na podstawie przepisów szczególnych lub ze wzglĊdu na istniejące uwarunkowania.

PRZEDMIOT STUDIUM

Studium jest dokumentem planistycznym sporządzonym dla obszaru caáej gminy.

Przedmiotem studium są dwojakiego rodzaju treĞci:

- treĞci związane ze stanem istniejącym, czyli DIAGNOZA AKTUALNEJ SYTUACJI GMINY I UWARUNKOWANIA JEJ ROZWOJU, dająca rozpoznanie obiektywnych okolicznoĞci rozwoju zgodnie z wymogami art.10 pkt 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z póĨn. zm.) - czĊĞü „A” opracowania UWARUNKOWANIA,

- treĞci okreĞlające KIERUNKI ROZWOJU PRZESTRZENNEGO I ZASADY POLITYKI PRZESTRZENNEJ, wiĊc podstawowe reguáy dziaáania w przestrzeni przyjĊte przez samorząd, zgodnie z art.10 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z póĨn. zm.) - czĊĞü „B” opracowania KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY.

ZADANIA STUDIUM

Podstawowymi zadaniami studium są:

- rozpoznanie aktualnej sytuacji gminy, istniejących uwarunkowaĔ oraz problemów związanych z jej rozwojem,

- sformuáowanie kierunków zagospodarowania przestrzennego i zasad polityki przestrzennej gminy w tym zasad ochrony interesu publicznego,

- stworzenie podstawy do koordynacji planów miejscowych i decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu wydawanych bez planów,

- promocja rozwoju gminy.

I. UWARUNKOWANIA SPOàECZNO - EKONOMICZNE

I. UWARUNKOWANIA SPOàECZNO – EKONOMICZNE DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO

1. PODSTAWOWE INFORMACJE O MIEĝCIE I GMINIE

W gminie Miejska Górka znajduje siĊ 16 wsi:

- wieĞ Dąbrowa,

- wieĞ DáRĔ,

- wieĞ Gostkowo,

- wieĞ Karolinki,

- wieĞ Koáaczkowice,

- wieĞ Konary,

- wieĞ Niemarzyn,

- wieĞ Oczkowice,

- wieĞ Piaski,

- wieĞ Roszkowo,

- wieĞ Roszkówko,

- wieĞ RozstĊpniewo,

- wieĞ Rzyczkowo,

- wieĞ Sobiaákowo,

- wieĞ Woszczkowo,

- wieĞ Zakrzewo.

2. POà2ĩENIE I POZYCJA GMINY

Gmina Miejska Górka poáRĪona jest w poáudniowej czĊĞci województwa wielkopolskiego i naleĪy do powiatu rawickiego. Powiat Rawicz jest powiatem peryferyjnym w stosunku do obszaru województwa i graniczy bezpoĞrednio z województwem dolnoĞOąskim. Gmina zajmuje powierzchniĊ 103,6 km2, z tego 3,1 km2 - to teren miasta Miejska Górka. Pod wzglĊdem zajmowanego obszaru naleĪy ona do gmin maáych: Ğrednia powierzchnia gminy w województwie wielkopolskim to okoáo 132 km2. Obszar gminy leĪy w dorzeczu Baryczy i przecinają go dwie rzeki - Dąbrocznia i Orla.

DominująFą czĊĞü gminy stanowią uĪytki rolne - zajmują one aĪ 87,6% caáego obszaru. Charakterystyczną cechą jest bardzo maáa lesistoĞü terenu – tylko 3,4% powierzchni gminy zajmują lasy (najniĪszy procent zalesienia w regionie).

System osadniczy gminy tworzy miasto Miejska Górka oraz 16 wsi soáeckich, 3 przysióáki (Topólka, Jagodnia i Zalesie), 4 osady (Annopol, Antoniewo, Melanowo, Zmysáowo).

W stanie istniejącym gmina posiada 9 296 mieszkaĔców (2008 r.), z tego 3 163 osoby mieszkają w mieĞcie (34,2%). Na 1 km2 obszaru gminy przypadają 92 osoby. Ten sam wskaĨnik - dla powiatu rawickiego to 108 osób, a dla województwa wielkopolskiego - 114 osób.

Samo miasto Miejska Górka, miejsko - gminne centrum obsáugi ludnoĞci poáRĪone jest w poáudniowo - zachodniej czĊĞci gminy i oddalone jest zaledwie o 9 km od oĞrodka powiatowego Rawicza. Pod wzglĊdem liczby mieszkaĔców (3 163 osoby) naleĪy do miast maáych, w województwie wielkopolskim Ğrednia liczba mieszkaĔców w miastach to 17 465 osób.

*áówną funkcją gminy jest rolnictwo. Prowadzi siĊ tu intensywną produkcjĊ rolną na glebach dobrych. RozwinĊáo siĊ teĪ przetwórstwo rolno - spoĪywcze. Oprócz rolnictwa coraz bardziej rozwijają siĊ takĪe sfery usáug i wytwórczoĞci, co związane jest ĞciĞle z rozwojem infrastruktury technicznej.

3. SYTUACJA SPOàECZNA GMINY

3.1. Zaludnienie obszaru

Tabela 1. Zaludnienie obszaru gminy w latach 2000-2008

Rok 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Miasto 3 073 3 104 3 079 3 107 3 108 3 121 3 125 3 169 3 163

Obszar 6 124 6 124 6 139 6 153 6 168 6 164 6 189 6 143 6 133 wiejski

Razem 9 197 9 228 9 218 9 260 9 276 9 285 9 314 9 312 9 296

ħródáo: dane GUS na lata 2000-2008 r.

Porównawcza dynamika zmian ludnoĞciowych.

Tabela 2. Porównawcza dynamika zmian ludnoĞciowych

Lata Teren 2000-2004 2004-2008 2000-2008

Miasto Miejska Górka 101,1 101,8 102,9

Obszar wiejski 100,7 99,4 100,1

Ogóáem gmina 100,9 100,2 101,1

Powiat Rawicz 100,6 101,0 101,6

Województwo wielkopolskie 100,6 101,0 101,6

ħródáo: dane GUS na lata 2000-2008 r.

- Na przeáomie lat 2000-2008 liczba mieszkaĔców miasta wzrosáa o 90 osób (dynamika

wzrostu 102,9), a w obszarze wiejskim o 9 osób (dynamika wzrostu 100,1).

- Rozwój demograficzny gminy Miejska Górka jest niĪszy od rozwoju demograficznego

powiatu rawickiego i województwa wielkopolskiego.

- Dalszy rozwój demograficzny gminy koncentrowaá siĊ bĊdzie nie tylko w obrĊbie miasta,

ale równieĪ obszaru wiejskiego.

3.2.Struktura wieku ludnoĞci.

StrukturĊ wieku ludnoĞci dla gminy w 2008 r. przedstawia tabela 3.

Tabela 3. Struktura wieku ludnoĞci - ogóáem.

Gmina ogóáem Przedziaáy wiekowe Stan istniejący Osoby %

Wiek przedprodukcyjny 2 149 23,1

Wiek produkcyjny 5 842 62,8

Wiek poprodukcyjny 1 305 14,0

Razem 9 296 100,0

ħródáo: dane GUS na 2008 r.

Tabela 4. Struktura wieku ludnoĞci dla miasta i obszaru wiejskiego.

Miasto Obszar wiejski Przedziaáy wiekowe Stan istniejący Stan istniejący Osoby % Osoby % 0-2 103 3,3 263 4,3 3-6 133 4,2 309 5,0 7-14 299 9,5 607 9,9 15-17 152 4,8 283 4,6 Razem wiek 687 21,7 1 462 23,8 przedprodukcyjny

Wiek produkcyjny 2 058 65,1 3 784 61,7

Wiek poprodukcyjny 418 13,2 887 14,5

Razem 3 163 100,0 6 133 100,0

ħródáo: dane GUS na 2008 r.

Na terenie gminy najwiĊkszy udziaá w ogólnej liczbie ludnoĞci posiada ludnoĞü w wieku produkcyjnym - 62,8%

W mieĞcie najwiĊkszą grupĊ stanowi ludnoĞü w wieku produkcyjnym, nastĊpnie przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym. Podobny rozkáad udziaáu ludnoĞci w grupach wiekowych wystĊpujĊ na terenach wiejskich.

Aktualne obciąĪenie grupy produkcyjnej ludnoĞcią w wieku nieprodukcyjnym jest Ğrednie i wynosi:

- w gminie Miejska Górka ogóáem – 59 osób w wieku nieprodukcyjnym/100 osób w wieku produkcyjnym

- w powiecie – 56 osób

- w obszarze województwa wielkopolskiego – 53 osoby

Zmiany zachodzące w strukturze wieku ludnoĞci na przestrzeni trzech lat w podstawowych grupach wiekowych przedstawiają tabele 5-7.

Tabela 5. Struktura wieku ludnoĞci w 2004 r. dla trzech podstawowych grup wiekowych

Rok 2004

Obszar LudnoĞü Wiek Wiek Wiek % % % ogóáem przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny

Miasto 3 108 726 23,4 1 997 64,3 385 12,4

Obszar wiejski 6 168 1 546 25,1 3 750 60,8 872 14,1

Gmina ogóáem 9 276 2 272 24,5 5 747 62,0 1 257 13,6

Powiat Rawicz 59 137 13 959 23,6 37 247 63,0 7 931 13,4

ħródáo: dane GUS

Tabela 6. Struktura wieku ludnoĞci w 2006 r. dla trzech podstawowych grup wiekowych

Rok 2006 Obszar LudnoĞü Wiek Wiek Wiek % % % ogóáem przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny

Miasto 3 125 701 22,4 2 028 64,9 396 12,7

Obszar wiejski 6 189 1 500 24,2 3 824 61,8 865 14,0

Gmina ogóáem 9 314 2 201 23,6 5 852 62,8 1 261 13,5

Powiat Rawicz 58 760 16 038 27,3 34 703 59,1 8019 13,6

ħródáo: dane GUS

Tabela 7. Struktura wieku ludnoĞci w 2008 r. dla trzech podstawowych grup wiekowych

Rok 2008 Obszar LudnoĞü Wiek Wiek Wiek % % % ogóáem przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny Miasto 3 163 687 21,7 2 058 65,1 418 13,2 Obszar wiejski 6 133 1 462 23,8 3 784 61,7 887 14,5

Gmina ogóáem 9 296 2 149 23,1 5 842 62,8 1 305 14,0

Powiat Rawicz 59 711 13 024 21,8 38 156 63,9 8 531 14,0

ħródáo: dane GUS

Ocena zjawisk zachodzących w strukturze wieku:

- spadek liczebnoĞci grupy przedprodukcyjnej w mieĞcie i na terenach wiejskich, w latach 2004-2008 nastĊpuje w tempie podobnym (dla miasta z 23,4% do 21,7% a dla obszaru wiejskiego z 25,1% do 23,8%). W porównaniu do powiatu rawickiego w latach 2004-2006 nastĊpuje wzrost liczby ludnoĞci z 23,6% do 27,3%, natomiast w 2006-2008 gwaátowny spadek z 27,3% do 21,8%.

- dla gminy i powiatu udziaá osób w wieku produkcyjnym w ogólnej liczbie ludnoĞci w latach 2004-2008 utrzymuje siĊ na tym samym poziomie i wynosi okoáo 62% - dla gminy, 63% - dla powiatu. W samym mieĞcie aktualny udziaá grupy produkcyjnej osiągnąá wysoki poziom 65,1% wszystkich mieszkaĔców miasta,

- grupa poprodukcyjna wzrosáa w niewielkim stopniu, zarówno dla terenu gminy jak i powiatu (Ğredni wzrost to ok. 1%),

- w stanie istniejącym struktura wieku ludnoĞci caáej gminy Miejska Górka wygląda podobnie jak powiatu.

3.3.Ruch naturalny ludnoĞci.

Zmiany zachodzące w ruchu naturalnym ludnoĞci na przestrzeni ostatnich lat w gminie Miejska Górka (miasto i obszar wiejski) przedstawia tabela 8.

Tabela 8. Ruch naturalny ludnoĞci w latach 2000-2008

Przyrost WskaĨnik przyrostu Lata Urodzenia Zgony naturalny na 1000 osób

2000 123 83 40 4,3 2001 112 103 9 1,0 2002 105 104 1 0,1 2003 115 90 25 2,7 2004 103 102 1 0,1 2005 120 100 20 2,2 2006 123 89 34 3,7 2007 135 90 45 4,8 2008 113 77 36 3,9 ħródáo: dane GUS

- Liczba urodzeĔ od 2000 do 2008 r. zmalaáa o okoáo 8% (10 osób).

- Liczba zgonów przedstawia siĊ podobnie do liczby urodzeĔ. Zmalaáa ona równieĪ o okoáo 8% (6 osób), jednak jej wyraĨny spadek (oprócz roku 2007 r.) zauwaĪ\ü moĪna dopiero od 2004 r.

- NajwiĊkszy przyrost naturalny nastąpiá w 2007 r. i wynosiá 45 osób. W porównaniu z rokiem 2000 wzrósá o 11%, przy czym w roku nastĊpnym spadá o 25%.

Tabela 9. Ruch naturalny ludnoĞci na 100 mieszkaĔców w 2008 r. na 100 mieszkaĔców Obszar Przyrost MaáĪHĔstwa Urodzenia Zgony naturalny Miasto 7,2 8,5 8,5 0,0 Miejska Górka

Obszar wiejski 7,6 13,9 8,1 5,8

Razem gmina 7,5 12,0 8,3 3,8

Powiat Rawicz 6,8 12,5 9,6 2,9

Województwo 7,3 12,1 9,2 2,9 wielkopolskie

ħródáo: dane GUS na rok 2008.

Ocena zjawisk :

- NajwiĊcej zawieranych maáĪHĔstw na 100 mieszkaĔców, jest na terenach wiejskich (wskaĨnik - 7,6).

- wskaĨnik urodzeĔ: dla gminy ogóáem podobny jak w powiecie; najmniej urodzeĔ nastĊpuje w mieĞcie Miejska Górka, gdzie wskaĨnik wynosi 8,5;

- najwiĊkszy wskaĨnik zgonów przypisany jest dla powiatu i wynosi 9,6, natomiast dla gminy jest o 1,3 niĪszy i wynosi 8,3. Na drugim miejscu po powiecie rawickim najwiĊkszą liczbĊ zgonów odnotowano w mieĞcie, dla którego wskaĨnik posiada wartoĞü 8,5.

- najwiĊkszy wskaĨnik przyrostu naturalnego wystĊpuje na terenach wiejskich (5,8), natomiast w mieĞcie jest on na poziomie zerowym. W porównaniu z powiatem rawickim, gmina posiada wskaĨnik wyĪszy o 0,9 (3,8). Przyrost naturalny dla województwa wielkopolskiego jest na takim samym poziomie jak dla powiatu rawickiego i wynosi 2,9.

3.4. Sieü osadnicza.

Na sieü osadniczą gminy oprócz miasta skáada siĊ 16 wsi soáeckich. Zaludnienie wsi przedstawia poniĪsza tabela:

Tabela 10. Zaludnienie poszczególnych wsi w latach 1988-2007. WieĞ 1988 1999 2007 1. Dąbrowa 320 344 346 2. DáRĔ 745 723 718 3. Gostkowo 491 483 468 4. Karolinki 216 226 224 5. Koáaczkowice 352 342 318 6. Konary 1 132 1 130 1 149 7. Niemarzyn 449 436 423 8. Oczkowice 328 298 306 9. Piaski 187 178 164 10. Roszkowo 294 298 276 11. Roszkówko 193 164 164 12. RozstĊpniewo 270 286 266 13. Rzyczkowo 149 143 148 14. Sobiaákowo 901 884 905 15. Woszczkowo 136 115 115 16. Zakrzewo 337 266 289 Razem 6 500 6 316 6 279 ħródáo: dane GUS oraz dane z UM w Miejskiej Górce

Tabela 11. Dynamika zaludnienia gminy w latach 1988-2007 - ogóáem

Lata

1988-1999 1999-2007 1988-2007

Miasto Miejska Górka 102,4 103,2 105,7

Obszar wiejski 94,4 100,1 94,5

Ogóáem gmina 96,9 101,2 98,1

Powiat Rawicz 101,6 101,4 103,0

ħródáo: dane z GUS oraz Studium Miejskiej Górki z 2000 r.

Tabela 12. Dynamika zaludnienia dla poszczególnych miejscowoĞci w latach 1988-2007

Zmiany w zaludnieniu w WieĞ 1988-1999 1999-2007 1988-2007 liczbach bezwzglĊdnych

1.Dąbrowa 100,7 100,6 108,1 +26 2.DáRĔ 97,0 99,3 96,4 -27 3.Gostkowo 98,4 96,9 95,3 -23 4.Karolinki 104,6 99,1 103,7 +8 5.Koáaczkowice 97,2 93,0 90,3 -34 6.Konary 99,8 101,7 101,5 +17 7.Niemarzyn 97,1 97,0 94,2 -26 8.Oczkowice 90,9 102,7 93,3 -22 9.Piaski 95,2 92,1 87,7 -23 10.Roszkowo 101,4 92,6 93,9 -18 11.Roszkówko 85,0 100,0 85,0 -29 12.Rozstepniewo 107,0 93,0 98,5 -4 13.Rzyczkowo 96,0 103,5 99,3 -1 14.Sobiaákowo 98,1 102,4 100,4 +4 15.Woszczkowo 84,6 100,0 84,6 -21 16.Zakrzewo 78,9 108,6 85,8 -48 Razem 94,4 100,1 94,5 -221

ħródáo: dane z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce oraz Studium Miejskiej Górki z 2000 r.

PowyĪsze informacje uzyskane zostaáy z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce, gdyĪ ogólnodostĊpna statystyka nie zawiera danych dotyczących zaludnienia poszczególnych wsi w gminie.

ZauwaĪa siĊ, Īe zaludnienie jednostek osadniczych jest róĪnorodne.

6ą wsie maáe, posiadające niewiele ponad 100 mieszkaĔców, ale są teĪ duĪe - najwiĊksza przekracza 1000 mieszkaĔców.

Ze wzglĊdu na poziom zaludnienia caáą sieü osadniczą, moĪna podzieliü na 4 grupy:

- do 150 mieszkaĔców (2 wsie): Woszczkowo (115 osób) i Rzyczkowo (148 osób),

- od 151 do 300 mieszkaĔców (6 wsi): Piaski i Roszkówko (164 osoby), Karolinki (224 osoby), RozstĊpniewo (266 osób), Roszkowo (276 osób), Zakrzewo (289 osób)

- od 301 do 700 mieszkaĔców (5 wsi): Oczkowice (306 osób), Koáaczkowice (318 osób), 'ąbrowa (346 osób), Niemarzyn (423 osoby), Gostkowo (468 osób),

- powyĪej 700 mieszkaĔców (3 wsie): DáRĔ (718 osób), Sobiaákowo (905 osób), Konary (1149 osób).

Ogólna dynamika rozwoju ludnoĞciowego terenów wiejskich gminy od 1988 r. do 2007 r. jest ujemna i spadáa o 3,5% (221 osób) (tab.12). W latach 1999-2007 nastąpiáa juĪ wzglĊdna stabilizacja demograficzna.

Do wsi rozwojowych, które charakteryzują siĊ najwiĊkszym wzrostem liczby ludnoĞci zaliczyü moĪna DąbrowĊ i Konary.

NajwiĊkszy spadek ludnoĞci nastąpiá we wsiach Zakrzewo (-48 osób) i Koáaczkowice (-34 osoby), najmniejszy natomiast w Rzyczkowie (-1 osoba) i RozstĊpniewie (-4 osoby).

W samym mieĞcie ludnoĞci przybywa, choü lata 1988-99 charakteryzują siĊ wiĊkszą dynamiką niĪ lata 1999-2007 (tab. 11).

Zahamowanie spadku liczby ludnoĞci pozwala przypuszczaü, Īe w nadchodzących latach gmina bĊdzie wykazywaü rozwój demograficzny, jednak nie bĊdzie on wysoki.

Przewidywana dynamika wzrostu dla terenów wiejskich to: 104,8; dla samego miasta to: 107,1.

ProblematykĊ demografii ilustrują zaáączone rysunki na stronach 41 i 42.

3.5. Hierarchia sieci osadniczej - powiązania wewnĊtrzne gminy.

Rozmieszczenie usáug bytowych dla ludnoĞci związane jest ze strukturą zasiedlenia gminy. Zaludnienie i sposób rozmieszczenia usáug to dynamiki pozwalające ustaliü hierarchiĊ sieci osadniczej, oraz okreĞliü powiązania wewnĊtrzne wsi z waĪnymi oĞrodkami usáugowymi.

Aktualna hierarchia sieci jest nastĊpująca:

- miejsko - gminny oĞrodek obsáugi ludnoĞci: miasto Miejska Górka, jako siedziba wáadz gminnych oraz oĞrodek skupiający usáugi ponadpodstawowe takie jak: administracja, ochrona zdrowia, szkolnictwo ponadpodstawowe, bezpieczeĔstwo publiczne,

- RĞrodki wspomagające oĞrodek miejsko-gminny: DáRĔ, Konary,

- wsie o poszerzonym zakresie usáug: Sobiaákowo, Gostkowo, Zakrzewo,

- wsie elementarne: pozostaáe.

Dalsza analiza rozmieszczenia usáug i dostĊpnoĞci do nich mieszkaĔców caáej gminy, umoĪliwia wyznaczenie zespoáów obsáugi ludnoĞci, w oparciu o oĞrodek usáugowy:

- 2Ğrodek Miejska Górka - tworzy zespóá obsáugi wraz ze wsiami: Karolinki, Niemarzyn, Dąbrowa, Sobiaákowo, Rzyczkowo, Woszczkowo.

- 2Ğrodek Konary - zespóá o zasiĊgu Konary i Piaski.

- 2Ğrodek DáRĔ - zespóá o zasiĊgu DáRĔ, Koáaczkowice, Oczkowice.

- 2Ğrodek Gostkowo - zespóá o zasiĊgu Gostkowo, RozstĊpniewo, Roszkówko, Roszkowo, Zakrzewo.

PowyĪsze zagadnienia ilustrują zaáączone rysunki na stronach 44 i 45.

3.6. Rynek pracy.

3.6.1. Zatrudnienie na terenie gminy.

Wedáug danych GUS na 2007 r. w gminie Miejska Górka zatrudnionych jest 1 207 osób.

W tym:

57 - w rolnictwie, áowiectwie, leĞnictwie 542 - w przemyĞle i budownictwie 608 - usáugach NajwiĊkszy procent ludnoĞci, podobnie jak dla caáego województwa, zatrudnionych jest w usáugach (50,4%), przemyĞle i budownictwie (45%), a najmniejszy w rolnictwie, áowiectwie i leĞnictwie (4,7%).

(Dane nie obejmują pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie).

3.6.2. Bezrobocie.

Tabela 13. Bezrobocie

Liczba bezrobotnych Gmina Województwo Powiat Rawicz Miejska Górka wielkopolskie

2005 443 3024 211 420 2006 380 2448 169 089 2007 266 1929 112 827 2008 258 2031 91 441 Procentowy spadek 41,8 % 32,8 % 56,7 % liczby bezrobotnych ħródáo: dane GUS

Tabela 14. Udziaá liczby bezrobotnych w ludnoĞci w wieku produkcyjnym Udziaá liczby bezrobotnych w ludnoĞci w wieku produkcyjnym [%] Lata Gmina Województwo Powiat Rawicz Miejska Górka wielkopolskie

2005 7,6 8,0 9,7 2006 6,5 6,5 7,7 2007 4,5 5,1 5,1 2008 4,4 5,3 4,1

ħródáo: dane GUS

Udziaá bezrobotnych w ludnoĞci w wieku produkcyjnym w kraju: 2004 – 12,4 2005 – 11,4 2006 – 9,4 2007 – 7,1 2008 – 6,0 Zjawiska charakterystyczne dla rynku pracy w gminie Miejska Górka:

- doĞü wysoki udziaá zatrudnionych w usáugach w ogólnej liczbie zatrudnionych (Udziaá nie obejmuje pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie),

- w 2007 r. w gminie Miejska Górka byáy 1 473 osoby aktywne zawodowo, co stanowi 25% ludnoĞci w wieku produkcyjnym, natomiast w powiecie rawickim 45%,

- od 2005 r. do 2008 r. spadáa liczba bezrobotnych z 433 do 258 osób (o 41,8%), procentowo spadek ten jest wyĪszy niĪ w powiecie - 32,8% i województwie – 56,7%

- duĪe znaczenie dla rynku pracy w gminie posiadają dojazdy jej mieszkaĔców do pracy poza obszar gminy; wyjazdy mają miejsce gáównie do takich zakáadów jak: RAWBUD Rawicz, Zakáady Przetwórstwa MiĊsnego Biaáykaá, HJ HEINZ S.A.-Pudliszki, PrzedsiĊbiorstwo Ubój i Przetwórstwo Indyków w Sáupii Kapitulnej, PKM DUDA – Grągkowo, Zakáad Przetwórstwa MiĊsnego – Golejewo oraz sklepy wielkopowierzchniowe w Rawiczu.

3.7. Mieszkalnictwo.

Zmiany w ogólnych zasobach gminy na przestrzeni lat.

Tabela 15. Zmiany w ogólnych zasobach gminy na przestrzeni lat 2007 2001 2003 2005 2007 powiat Rawicz Mieszkania 2 357 2 321 2 336 2 343 17 267

Izby 9 846 10 757 10 853 10 897 71 974

Pow. uĪytkowa 202 803 233 115 235 240 236 046 1 440 484

LudnoĞü 9 228 9 260 9 285 9 312 59 596 m2 pow.uĪ. /osobĊ 22,0 25,2 25,3 25,3 24,2 osoby/mieszk. 4,0 4,0 4,0 4,0 3,5 przeciĊtna pow. 1 86,0 100,4 100,7 100,7 83,4 mieszkania ħródáo: Dane GUS

Cechy charakterystyczne dla zasobów mieszkaniowych gminy Miejska Górka:

- Na przestrzeni lat 2001-2007 zasoby mieszkaniowe w mieĞcie wzrosáy o 20 mieszkaĔ (2,2%), natomiast na terenach wiejskich zmalaáy o 34 mieszkania (2,2%). Dla caáego obszaru gminy zasoby mieszkaniowe zmniejszyáy siĊ o 14 mieszkaĔ – 0,6%.

- Zasoby mieszkaniowe gminy na 2007r. to 2343 mieszkania, z tego okoáo 3,1% jest ZáasnoĞcią gminy.

- WskaĨniki powierzchniowe dla Miejskiej Górki są korzystne, aktualnie wskaĨnik m2 p.uĪ./na osobĊ przekracza powiatowy i wynosi 25,3.

W gminie notuje siĊ wysoki ruch budowlany, w latach 2006 - 2008 wydano 344 decyzje o warunkach zabudowy, z tego dotyczące:

- budowy budynku mieszkalnego wraz z budową budynku gospodarczego i garaĪowego – 81 decyzji,

- rozbudowy i przebudowy budynku mieszkalnego - 44 decyzje,

- budowy i rozbudowy budynków gospodarczych – 94 decyzje,

- budowy i rozbudowy budynków dla potrzeb dziaáalnoĞci produkcyjnej, usáug i rzemiosáa – 13 decyzji,

- pozostaáe – 112 decyzji.

W ciągu ostatnich 3 latach najwiĊcej decyzji wydano w roku 2008. Dominowaáy tutaj sprawy budowy i rozbudowy budynku gospodarczego oraz budowy domu mieszkalnego. DuĪy procent decyzji o wzizt dotyczyá budowy páyty obornikowej i zbiornika na Ğcieki rolnicze.

NajwiĊksza intensywnoĞü ruchu budowlanego wystĊpuje w mieĞcie, a na terenie wiejskim w Konarach, Dąbrowie i Sobiaákowie. Powstająca nowa zabudowa mieszkaniowa na terenach wiejskich koncentruje siĊ gáównie wokóá zabudowy juĪ istniejącej, co jest bardzo korzystnym zjawiskiem dla ukáadu przestrzennego wsi.

Jak wynika z zestawienia w tabeli 16, budynki dla potrzeb rozwoju dziaáalnoĞci produkcyjnej i rzemieĞlniczej powstają gáównie w mieĞcie, na wsiach natomiast czĊĞciej niĪ w mieĞcie realizowane są budowy budynków mieszkalnych oraz budowa i rozbudowa budynków gospodarczych.

Tabela 16. Rozmieszczenie wydanych decyzji o warunkach zabudowy

iloĞü decyzji o warunkach zabudowy w latach 2006-2008 w tym: Budowa Budowa budynku Rozbudowa i Budowa i budynku na MiejscowoĞü mieszkalnego Razem przebudowa rozbudowa dziaáalnoĞü wraz z budynku budynku produkcyjną, budynkiem mieszkalnego gospodarczego usáugową i gospodarczym rzemiosáo i garaĪowym

Miejska Górka 64 20 20 15 8 1.Dąbrowa 32 16 3 13 0 2.DáRĔ 7 1 2 4 0 3.Gostkowo 6 4 0 1 1 4.Karolinki 14 7 2 3 2 5.Koáaczkowice 4 2 0 1 1 6.Konary 35 14 5 16 0 7.Niemarzyn 11 4 0 7 0 8.Oczkowice 6 1 1 3 1 9.Piaski 5 0 4 1 0 10.Roszkowo 5 0 0 5 0 11.Roszkówko 1 0 0 1 0 12.Rozstepniewo 6 0 2 4 0 13.Rzyczkowo 4 1 0 3 0 14.Sobiaákowo 22 10 3 9 0 15.Woszczkowo 2 0 0 2 0 16.Zakrzewo 9 1 2 6 0 Gmina razem 232 81 44 94 13 ħródáo: dane z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce.

4. DZIAàALNOĝû GOSPODARCZA

Na terenie gminy Miejska Górka (w roku 2009) zarejestrowane są 432 podmioty gospodarcze, z tego ok. 50% w samym mieĞcie. WskaĨnik aktywnoĞci obszaru to 46 podmiotów gospodarczych na 1 000 mieszkaĔców i ocenia siĊ, jako Ğredni, (wskaĨnik dla powiatu rawickiego - 79 podmiotów/1 000 mieszkaĔców).

W strukturze branĪowej na pierwszy plan wysuwają siĊ usáugi i handel, duĪe znaczenie ma takĪe budownictwo i zakáady produkcyjne (rolno-spoĪywcze). Dobrze rozwiniĊta jest sfera usáug rzemieĞlniczych dziaáająca na rzecz rolnictwa. NajwiĊksze znaczenie dla gospodarki gminy mają:

- Firma WALBET – Andrzej Walkowiak w Miejskiej Górce,

- Cukrownia „Miejska Górka” S. A. w Miejskiej Górce,

- Ubojnia Drobiu – LANGNER w Karolinkach,

- Gminna Spóádzielnia S.CH. w Miejskiej Górce,

- Rolnicze Gospodarstwo DoĞwiadczalne w Dáoni,

- Spóádzielnia Kóáek Rolniczych w Sobiaákowie.

Z uwagi na znaczną powierzchniĊ uĪytków rolnych (87,6%) dalszy rozwój gospodarczy gminy związany bĊdzie z funkcją rolniczą. Jest to obszar najwyĪszego poziomu gospodarki rolnej, duĪej towarowoĞci i wysokiej kultury rolnej. MoĪliwy jest rozwój przemysáu rolno- spoĪywczego w oparciu o wáasny surowiec.

Ze wzglĊdu na niewielką lesistoĞü (3,4%) oraz dobre warunki wiatrowe, obszar gminy predestynowany jest równieĪ do lokalizacji obiektów produkujących energiĊ odnawialną (elektrowni wiatrowych).

5. INFRASTRUKTURA SPOàECZNA

5.1. OĞwiata i wychowanie.

Wychowanie przedszkolne.

W gminie Miejska Górka dziaáają 3 przedszkola (9 oddziaáów):

- Przedszkole w Miejskiej Górce – 4 oddziaáy:

x Niemarzyn – oddziaá „O” – 22 dzieci, x Miejska Górka, ul. Sportowa – oddziaá – 22 dzieci, x Miejska Górka, ul. Paderewskiego – 2 oddziaáy – 56 dzieci, w tym oddziaá „O” – 28 dzieci, - Przedszkole w Konarach – 3 oddziaáy – 59 dzieci, w tym oddziaá „O” – 17 dzieci,

- Przedszkole w miejscowoĞci DáRĔ – 2 oddziaáy – 42 dzieci, w tym oddziaá „O” – 19 dzieci.

Ogóáem w caáej gminie wychowaniem przedszkolnym objĊtych jest w tej chwili 201 dzieci, z tego okoáo 59 to szeĞciolatki. Pozostaáe, máodsze dzieci, które chodzą do przedszkola stanowią okoáo 71% wszystkich dzieci.

OpiekĊ przedszkolną na terenie gminy ocenia siĊ jako niewystarczająFą. W przedszkolu w Miejskiej Górce brakuje wolnych miejsc, w związku z czym nie są przyjmowane dzieci w wieku 3 lat.

Szkolnictwo podstawowe.

Na terenie gminy Miejska Górka funkcjonują 4 szkoáy podstawowe, dziaáające w zakresie klas od I – VI, w których naukĊ pobiera 588 uczniów. Są to szkoáy w Miejskiej Górce, Sobiaákowie, Konarch i Dáoni.

Tabela 17. Szkolnictwo podstawowe

MiejscowoĞü WskaĨniki Liczba pom. Szkoáa Klasy Oddziaáy Uczniowie do nauki Podstawowa ZmianowoĞc Uczniowie i p.d.n Miejska Górka I-VI 14 14 327 1 23

Sobiaákowo I-VI 6 6 79 1 13

Konary I -VI 6 6 100 1 17

'áRĔ I-VI 6 6 82 1 14

Razem 32 32 588 - -

ħródáo: dane z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce na 2009 r.

Dzieci klas podstawowych i oddziaáu „O” z miejscowoĞci Gostkowo, RozstĊpniewo i Roszkówko uczĊszczają do szkoáy i przedszkola w Nieparcie (gm. Krobia).

Przy szkoáach podstawowych w Sobiaákowie i Miejskiej Górce funkcjonują dodatkowo oddziaáy „O”. W Sobiaákowie są to 2 oddziaáy – 35 dzieci, natomiast w Miejskiej Górce 3 oddziaáy - 74 dzieci.

Istniejące obwody szkolne (patrz zaáączony rysunek na stronie 53).

Szkolnictwo ponadpodstawowe.

Na terenie gminy Miejska Górka funkcjonują 3 gimnazja, w których naukĊ pobiera 433 uczniów.

- Gimnazjum w Miejskiej Górce – 269 uczniów/15 oddziaáów (w jednym budynku z L.O. i Szkoáą Zawodową),

- Gimnazjum w Konarach - 142 uczniów/6 oddziaáów,

- Gimnazjum w Gostkowie, utworzone przez Edukacyjny Związek MiĊdzygminny Gostkowo - Niepart. UczĊszcza do niego 22 dzieci z miejscowoĞci Niepart i Gogolewo (gmina Krobia) oraz Zmysáowo, Gostkowo, RozstĊpniewo, Roszkówko (gmina Miejska Górka).

W gminie Miejska Górka funkcjonują 2 szkoáy ponadgimnazjalne:

- Zasadnicza Szkoáa Zawodowa w Miejskiej Górce - 189 uczniów/7 oddziaáów.

- Liceum ogólnoksztaáFące w Miejskiej Górce - 79 uczniów/3 oddziaáy.

Nabór uczniów do szkóá zawodowych i liceum prowadzony jest gáównie z gminy Miejska Górka, ale korzysta z nich takĪe máodzieĪ z gmin oĞciennych takich jak Jutrosin, Krobia, Rawicz.

5.2. Kultura.

2Ğrodki kultury:

*áównym oĞrodkiem kulturalnym w gminie jest OĞrodek Kultury w Miejskiej Górce, (PI. 700- Lecia) Ğwiadczący swe usáugi dla mieszkaĔców caáej gminy. Prowadzone są w nim sekcje i koáa (wokalne, taneczne, plastyczne, nauki gry na pianinie i gitarze) oraz róĪnego rodzaju zajĊcia (szachowe, warcabowe, aerobiku, ju-jitsu, taĔca towarzyskiego oraz Orkiestry DĊtej Miejska Górka). Jest on równieĪ organizatorem imprez rekreacyjno-kulturowych o zasiĊgu gminnym i regionalnym oraz wydawcą lokalnego czasopisma „WiadomoĞci Miejskogóreckie”.

Powierzchnia uĪytkowa caáego obiektu to 450 m2. W ramach tego oĞrodka mieszkaĔcy mogą korzystaü z:

- sali widowiskowej o powierzchni 200 m2, - biblioteki, - czytelni, - Klubu Seniora. Drugim znaczącym oĞrodkiem kulturalnym jest Dom Kultury „Strzelnica” w Miejskiej Górce, ul. Broniewskiego - pow. 281 m2 pow. uĪytkowej.

Poza tym na terenie gminy funkcjonuje 12 Ğwietlic wiejskich o zróĪnicowanym standardzie.

Powierzchnia Ğwietlic jest zróĪnicowana, od ponad 600 m2 (we wsi DáRĔ, Konary, Roszkowo, Sobiaákowo, Oczkowice, Koáaczkowice, Zakrzewo, Rzyczkowo) do maáych o powierzchni 45- 50 m2 (Woszczkowo, Piaski, Niemarzyn, RozstĊpniewo). Zanotowano brak Ğwietlicy we wsiach Roszkówko, Dąbrowa, Gostkowo, Karolinki oraz przysióákach Zalesie i Topólka.

Biblioteki:

Na terenie gminy dziaáają 2 biblioteki publiczne:

- Gminna Biblioteka Publiczna w Miejskiej Górce – dziaáająca przy OĞrodku Kultury w Miejskiej Górce, iloĞü tomów – 28 796 - Filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Konarach –znajdująca siĊ w wyremontowanym budynku poszkolnym przy Zespole Szkóá, posiada 12 869 tysiĊcy woluminów oraz - biblioteki szkolne.

Istniejące wskaĨniki wyposaĪenia bibliotek przedstawia tabela 18.

Tabela 18. WskaĨnik wyposaĪenia bibliotek Liczba ludnoĞci na IloĞü tomów na Obszar 1 placówkĊ 1000 ludnoĞci Gmina 4 648 4 482 Miejska Górka

Powiat Rawicz 3 765 4 818

ħródáo: dane z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce na 2009 r.

WyposaĪenie istniejących bibliotek w ksiĊgozbiór jest niewystarczające.

Natomiast dostĊpnoĞü do funkcjonujących placówek jest utrudniona, wskaĨnik ukazujący liczbĊ ludnoĞci na 1 placówkĊ wyraĨnie odbiega od powiatowego.

5.3. Ochrona zdrowia.

Usáugi opieki zdrowotnej skupione są gáównie na obszarze miasta. Funkcjonują tutaj tylko przychodnie prywatne:

- Niepubliczny Zakáad Opieki Zdrowotnej w Miejskiej Górce (ul. Jana Pawáa II), w ramach którego dziaáają poradnie:

x ogólna x pediatryczna x ginekologiczna oraz:

x laboratorium analityczne x gabinet zabiegowy x gabinet dzieciĊcy x punkt szczepieĔ - Niepubliczny Zakáad Opieki Zdrowotnej w Miejskiej Górce (Pl. Korczaka), w ramach którego dziaáają poradnie:

x ogólna x ortopedyczna x kardiologiczna x ginekologiczno-poáRĪnicza x neurologiczna

x diabetologiczna x pediatryczna oraz:

x gabinet rehabilitacji x USG x laboratorium analityczne Z szerszej oferty prywatnych gabinetów lekarskich mieszkaĔcy miasta i gminy Miejska Górka mogą korzystaü w Rawiczu. Jednak istniejące przychodnie w Miejskiej Górce posiadają bardzo rozwiniĊWą ofertĊ gabinetów lekarskich i zaspokajają potrzeby mieszkaĔców.

Usáugi Lecznictwa zamkniĊtego oferowane są przez Szpital Powiatowy w Rawiczu - odlegáRĞü okoáo 10 km.

Gmina posiada 3 apteki zlokalizowane w mieĞcie Miejska Górka.

5.4. Handel.

Gmina Miejska Górka jest dobrze wyposaĪona w placówki handlu podstawowego i ponadpodstawowego, Ğwiadczące usáugi dla mieszkaĔców caáej gminy. Aktualnie na terenie gminy funkcjonują:

- placówki handlu podstawowego (sklepy spoĪywcze i spoĪywczo-przemysáowe z artykuáami pierwszej potrzeby) – w miasto:18, obszar wiejski: 23

- placówki handlu ponadpodstawowego (agd, rtv, czĊĞci samochodowe, czĊĞci do maszyn rolniczych, tekstylia, pasze, art. produkcji rolnej, nawozy, opaá) – miasto: 30, obszar wiejski:16

Na terenach wiejskich najlepsze wyposaĪenie w usáugi handlu posiadają wsie:

- Sobiaákowo - 6 sklepów,

- Konary - 9 sklepów,

Uzupeánieniem usáug detalicznych jest handel hurtowy. W gminie Miejska Górka funkcjonują 2 takie placówki, które zlokalizowane są na terenie miasta.

5.5. Gastronomia.

Usáugi gastronomiczne w gminie Ğwiadczone są przez poniĪsze placówki (czynne przez caáy rok):

- „Bar Debet” w Miejskiej Górce - 50 miejsc konsumenckich

- „Zajazd Pod RóĪą” w Karolinkach - 150 miejsc konsumenckich

- „Karczma Pod Konarem” w Konarach - 100 miejsc konsumenckich

- Drink Bar w Niemarzynie - 10 miejsc konsumenckich

- Drink Bar w Sobiaákowie - 30 miejsc konsumenckich

- „Oliwka” w Konarach – 50 miejsc konsumenckich

- Bar CPN w Topólce – 10 miejsc konsumenckich

Uzupeánieniem powyĪszego są placówki czynne sezonowo:

- Bar Nad Balatonem w Miejskiej Górce - 50 miejsc konsumenckich.

DostĊpnoĞü do usáug gastronomicznych w gminie ocenia siĊ jako wystarczająFą - istniejące lokale oferują 480 miejsc konsumenckich.

5.6. àącznoĞü.

W zakresie áącznoĞci gminĊ Miejska Górka obsáugują:

- Poczta Polska S. A.

- Telekomunikacja Polska S. A.

Poczta Polska S.A. posiada w gminie jedną placówkĊ zlokalizowaną w mieĞcie Miejska Górka (2 okienka obsáugi).

Na terenie gminy Miejska Górka jest 2 146 abonentów, z czego 1 803 to abonenci indywidualni oraz 343 biznesowi. WystĊpują tu dwie centrale telefoniczne. Centrala w mieĞcie Miejska Górka posiada pojemnoĞü 5 000 numerów, natomiast w Dáoni 750 numerów.

Usáugi áącznoĞci ocenia siĊ jako wystarczające i o dobrej dostĊpnoĞci.

5.7.Sport.

Obszar gminy jest Ğrednio wyposaĪony w tereny sportowe.

*áówny oĞrodek sportowy obsáugujący caáą gminĊ znajduje siĊ w mieĞcie. Są to stadion sportowy wraz z kompleksem rekreacyjnym na obszarze 3,70 ha oraz kompleks boisk do gry w baseball.

W ramach stadionu i kompleksu rekreacyjnego znajdują siĊ:

- 800 miejsc na widowni, - 2 páyty boiska (trawiaste) do gry w piáNĊ noĪQą, - boiska zbudowane w ramach programu „Moje boisko – Orlik 2012” (wielofunkcyjne i do piáki noĪnej), - sala sportowa o pow. 280 m² z zapleczem, - budynek socjalny, - sala sportowa z zapleczem, - stoáówka i 28 miejsc noclegowych w pokojach. Kompleks boisk do gry w baseball wyposaĪony jest w:

- 3 boiska baseballowe, - budki dla zawodników, - ogrodzenia boisk, - trybuny, - drogĊ spacerową - budkĊ sprawozdawczą. Boiska wiejskie wystĊpują w nastĊpujących miejscowoĞciach: DáRĔ, Gostkowo, Konary, Sobiaákowo. Wskazana jest poprawa dostĊpnoĞci do terenów sportowych przynajmniej we wsiach wiĊkszych jak: Zakrzewo, Niemarzyn, Koáaczkowice, Oczkowice, Dąbrowa.

5.8.ZieleĔ.

Miasto Miejska Górka

Na tereny zieleni miasta skáadają siĊ:

park miejski o powierzchni 2,0 ha,

ogródki dziaákowe, podzielone na 3 kompleksy (przy ul. Rawickiej, Fabrycznej oraz Dworcowej) zajmujące áącznie powierzchniĊ 3,58 ha,

ĞcieĪka spacerowa i tor saneczkowy w kierunku „Balatonu”, zieleĔce i skwery zajmujące áącznie powierzchniĊ 1,41 ha, dwa ogródki jordanowskie o áącznej powierzchni 1,42 ha,

cmentarz parafialny przy ul. Zacisze - powierzchnia 1,63 ha, rejon obsáugi tego cmentarza to: miasto Miejska Górka, Niemarzyn, Karolinki, Dąbrowa, Roszkowo, Roszkówko, RozstĊpniewo, cmentarz nieczynny przy ul. KobyliĔskiej (poewangelicki) - 0,51 ha.

Gmina

Na tereny zieleni w obszarze gminy skáadają siĊ:

- ogródki dziaákowe w miejscowoĞci Sobiaákowo o powierzchni 11, 7 ha - cmentarz parafialny w Koáaczkowicach - o pow. 0,77 ha. Obsáuguje wsie: Koáaczkowice, Oczkowice, DáRĔ. - cmentarz parafialny w Konarach - o pow. 0,43 ha. Obsáuguje wsie: Konary, Piaski, Topólka. - cmentarz parafialny w Sobiaákowie - o pow. 0,28 ha. Obsáuguje tylko mieszkaĔców Sobiaákowa. - cmentarz parafialny w Zakrzewie - o pow. 0,43 ha. Obsáuguje tylko mieszkaĔców Zakrzewa. Wsie Gostkowo, Rzyczkowo i Woszczkowo obsáugiwane są przez cmentarz w Nieparcie (gmina Krobia).

Ogóáem czynne cmentarze w mieĞcie i gminie zajmują powierzchnie 3,54 ha. WskaĨnik powierzchniowy przypadający na jednego mieszkaĔca rejonu obsáugi wynosi 4 m2 i ocenia siĊ jako dobry.

5.9.Usáugi inne.

Ochrona przeciwpoĪarowa

Na terenie gminy wystĊpuje jedenaĞcie jednostek Ochotniczej StraĪy PoĪarnej. Dwie z nich (w Miejskiej Górce i Sobiaákowie) dziaáają w Krajowym Systemie Ratowniczo – GaĞniczym. Pozostaáe jednoski podlegają pod Powiatowe Stanowisko Kierowania w Komendzie Powiatowej StraĪy PoĪarnej w Rawiczu, skąd wychodzą dyspozycje akcji gaĞniczych.

WiĊkszoĞü wsi w gminie posiada remizĊ straĪacką. CzĊĞü remiz wyposaĪona jest w samochód straĪacki. Są to miejscowoĞci:

- Miejska Górka, - 'áRĔ, - Konary, - Roszkowo, - Sobiaákowo,

- Oczkowice, - Koáaczkowice, - Rzyczkowo, - Zakrzewo. W tylko podstawowy sprzĊt gaĞniczy wyposaĪone są RozstĊpniewo i Gostkowo. Brak remizy, sprzĊtu gaĞniczego oraz samochodów straĪackich wystĊpuje w Roszkówku, przysióáku Topólce, Dąbrowie, Woszczkowie, Zmysáowie, Karolinkach, Niemarzyn, Piaskach i Zalesiu.

Usáugi administracji

- Urząd Miejski w Miejskiej Górce, - Rewir Dzielnicowy nr 4 przy Powiatowej Komendzie Policji w Rawiczu, - Bank Spóádzielczy we Wschowie oddziaá w Miejskiej Górce, - Bank DnB NORD Polska S.A., - Agencja PKO BP w Miejskiej Górce, - Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, - 2Ğrodek Pomocy Spoáecznej, - Gminny Zespóá Obsáugi Ekonomiczno-Administracyjnej OĞwiaty, - Gospodarka Komunalna w Miejskiej Górce.

6. UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY WYNIKAJĄCE Z OCENY STANU ISTNIEJĄCEGO

6.1. Demografia.

- Obszar gminy jest gĊsto zaludniony - przypadają tutaj 92 osoby/km2. - W sieci osadniczej dominują wsie Ğrednie - prawie poáowa istniejących jednostek osadniczych znajduje siĊ w grupie liczącej od 151 do 300 osób. - Ogólna dynamika rozwoju ludnoĞciowego terenów wiejskich gminy od 1988 r. do 2007 r. jest ujemna i spadáa o 3,5% (221 osób). W latach 1999-2007 nastąpiáa juĪ wzglĊdna stabilizacja demograficzna (tab.11). - Do wsi rozwojowych, które charakteryzują siĊ najwiĊkszym wzrostem liczby ludnoĞci zaliczyü moĪna DąbrowĊ i Konary (tab.11). - NajwiĊkszy spadek ludnoĞci nastąpiá we wsiach Zakrzewo (-48 osób) i Koáaczkowice ( - 34 osoby), najmniejszy natomiast w Rzyczkowie (-1 osoba) i RozstĊpniewie (-4 osoby) (tab.11). - W samym mieĞcie ludnoĞci przybywa, choü lata 1988-99 charakteryzują siĊ wiĊkszą dynamiką niĪ lata 1999-2007 (tab.10). - Zahamowanie spadku liczby ludnoĞci pozwala przypuszczaü, Īe w nadchodzących latach gmina bĊdzie wykazywaü rozwój demograficzny, jednak nie bĊdzie on wysoki.

- W latach 2006-2008 zauwaĪa siĊ wyraĨny spadek liczebnoĞci grupy przedprodukcyjnej oraz utrzymanie siĊ na tym samym poziomie liczby ludnoĞci w wieku produkcyjnym. - Przyrost naturalny na 1000 osób w latach 2000-2008 spadá z 4,3 do 3,9. Aktualny wskaĨnik, dla miasta posiada wartoĞü zerową, natomiast dla obszaru wiejskiego 5,8. 6.2. Rynek pracy.

- Odnotowuje siĊ doĞü wysoki udziaá zatrudnionych w usáugach w ogólnej liczbie zatrudnionych – okoáo 50%. (Udziaá nie obejmuje pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie). - Liczba bezrobotnych w ciągu lat 2005 - 2008 spadáa z 433 do 258 osób (o 41,8%). 6.3. Mieszkalnictwo.

- Zasoby mieszkaniowe na 2007r. to 2 343 mieszkania, - WskaĨniki powierzchniowe dla Miejskiej Górki są korzystne. W 2007 r. wskaĨnik m2 p. XĪ./na osobĊ przekracza powiatowy i wynosiá 25,3. - Najbardziej intensywny ruch budowlany wystĊpuje w mieĞcie, natomiast na terenach wiejskich we wsiach: Konary, Dąbrowa i Sobiaákowo. 6.4. DziaáalnoĞü gospodarcza.

Teren gminy cechuje Ğrednia aktywnoĞü gospodarcza. Wedáug danych na 2009 r., w gminie funkcjonowaáy 432 podmioty gospodarcze, wĞród których dominowaáy firmy handlowe i usáugowe.

6.5. Usáugi.

- WyposaĪenie i dostĊpnoĞü mieszkaĔców do usáug socjalnych i bytowych jest zadawalająca. - Sieü szkóá podstawowych uksztaátowana jest korzystnie. - Wskazana jest poprawa dostĊpnoĞci do bibliotek oraz uzupeánienie sieci Ğwietlic wiejskich. - Wskazane jest rozszerzenie sieci boisk.

II. ĝRODOWISKO PRZYRODNICZE

1. CHARAKTERYSTYKA ĝRODOWISKA PRZYRODNICZEGO

1.1.PoáRĪenie i rzeĨba terenu

Gmina Miejska Górka poáRĪona jest w poáudniowej czĊĞci województwa wielkopolskiego, okoáo 110 km od Poznania. Graniczy z wielkopolskimi gminami: Rawicz, Bojanowo, Poniec, Krobia, PĊpowo, Jutrosin oraz Pakosáaw [53, 54].

Wedáug regionalizacji fizyczno-geograficznej J. Kondrackiego omawiany teren leĪy na styku dwóch mezoregionów: Wysoczyzny Kaliskiej, naleĪącej do makroregionu Niziny Poáudniowowielkopolskiej oraz Kotliny ĩmigrodzkiej, bĊGącej czĊĞcią ObniĪenia Milicko- *áogowskiego Pradoliny Baryczy [18].

Uksztaátowanie powierzchni terenu jest maáo zróĪnicowane. Gmina Miejska Górka poáRĪona jest na przedpolu strefy marginalnej ostatniego zlodowacenia (faza leszczyĔska). Gáówne rysy rzeĨby uformowane zostaáy w okresie zlodowacenia Ğrodkowopolskiego i póĨniej znacznie ]áagodzone (zdenudowane). Na skutek przeobraĪHĔ peryglacjalnych, róĪnice wysokoĞci w granicach dokumentowanego terenu dochodzą zaledwie 33 m.

Generalnie w uksztaátowaniu powierzchni gminy wyróĪniü moĪna.

Ŷ wysoczyzną morenową páaską, zajmująFą gáównie póánocną i wschodnią czĊĞü terenu, wyniesioną okoáo 103-123 m n.p.m. z charakterystycznym dáugim, poáogim zboczem o spadkach nie przekraczających 2-3%,

Ŷ terasĊ wysoką, wyniesioną ca 97-101 m n.p.m., wystĊpująFą na obszarze gminy jedynie fragmentarycznie, w dolnej czĊĞci doliny Dąbroczny (u podnóĪa ww. zbocza) oraz po zachodniej stronie doliny Zakrzewskiego Rowu,

Ŷ terasĊĞrodkową, poáRĪoną okoáo 91-96 m n.p.m., po obu stronach Dąbroczny,

Ŷ odizolowane obniĪenia w dnie tej ostatniej, poáączone kanaáem Dąbroczny i stanowiące fragmenty zalewanego dna doliny,

Ŷ liczne waáy wydmowe i pola eoliczne, skoncentrowane gáównie w poáudniowej, niĪej poáRĪonej czĊĞci gminy,

Ŷ drobne dolinki erozyjno-denudacyjne.

*áówne rysy geomorfologii gminy przedstawiono na mapie uksztaátowania powierzchni terenu 1:50 000, wykonanej w duĪej mierze na podstawie Mapy morfologicznej Niziny Wielkopolskiej B.Krygowskiego [47].

1.2. Budowa geologiczna

*áĊbokie podáRĪe omawianej gminy tworzy tzw. platforma paleozoiczna, na której spoczywa póĨniejsza pokrywa skaá osadowych, zbudowanych gáównie z utworów triasu i jury. Na utworach mezozoicznych zalega ok. 300 m miąĪszoĞci warstwa utworów trzeciorzĊdowych, wyksztaáconych gáównie w postaci mioceĔskich muáków i drobnych piasków oraz plioceĔskich Láów poznaĔskich. Powierzchnia pliocenu wykazuje duĪe zróĪnicowanie morfologiczne. WzdáXĪ osi Poniec - Kawcze rozciąga siĊ depresja, której dno zalega, z grubsza, w poziomie morza. Ku wschodowi i zachodowi powierzchnia podáRĪa podczwartorzĊdowego podnosi siĊ, na przestrzeni ca 7.5 km, do rzĊdnej okoáo 100 m n.p.m. MiąĪszoĞü serii plioceĔskich w rejonie 'áoni dochodzi zatem do 130 m a w Koáaczkowicach, Oczkowicach i Miejskiej Górce siĊga 70-90 m. W okolicach RozstĊpniewa i Dáoni iáy plioceĔskie zalegają tuĪ pod powierzchnią terenu.

MiąĪszoĞü nadlegáych utworów czwartorzĊdowych jest zatem bardzo róĪna i zmienia siĊ, od blisko 100 m w zachodniej czĊĞci gminy do kilku-kilkunastu m w czĊĞci póánocno-wschodniej.

Powierzchniowe utwory czwartorzĊdowe to przede wszystkim gliny zwaáowe, bezpoĞredniej akumulacji lodowca. Jedynie w obrĊbie dwóch wyraĨnych rozciĊü erozyjnych (rz. Dąb roczna i Zakrzewski Rów), na cokole wyciĊtym z glin, odáRĪone zostaáy wiĊksze serie wodnolodowcowych gruntów piaszczysto-Īwirowych. Na obszarze wysoczyzny páaty piasków pokrywowych wystĊpują lokalnie i mają niewielką gruboĞü. Nieco wiĊkszą miąĪszoĞcią charakteryzują siĊ, obecne miejscami w podáRĪu, piaski eoliczne.

Utwory holoceĔskie reprezentowane są z reguáy przez piaszczyste i próchniczne osady rzeczne, stwierdzane gáównie w dnie doliny Dąbroczny. Jedynie sporadycznie dna dolin rzek i cieków oraz niektórych obniĪHĔ terenowych wypeániają namuáy organiczne i torfy [2, 3, 4, 8, 9, 44, 45].

1.3. Surowce mineralne

Surowce gminy to udokumentowane záRĪe gazu ziemnego Zakrzewo i Rawicz oraz doĞü zróĪnicowana i w miarĊ zasobna baza kopalin pospolitych: piasków oraz surowców ilastych [8].

Odkryte w byáym województwie leszczyĔskim záRĪa wĊglowodorów, skoncentrowane gáównie w jego poáudniowo-zachodniej czĊĞci są wyáącznie záRĪami gazu ziemnego, wystĊpującymi w dwóch poziomach stratygraficznych: piaskowcach czerwonego spągowca i dolomicie Jáównym.

Na obszarze gm. Miejska Górka kopalina ta wystĊpuje w rejonie Zakrzewa (koncesja nr KZK/012/S/3337/76, wydana przez Prezesa Centralnego UrzĊdu Geologii 05.04.1976r.). ZáRĪe Zakrzewo, odkryte zostaáo w roku 1966 i udokumentowane dziesiĊü lat póĨniej. Jego zasoby, (gaz ziemny o zawartoĞci N2 = 58,40%), w kat. C, wynoszą ok. 300 min NmJ, w tym zasoby wydobywalne 210 min Nm3. Ze wzglĊdu na skáad i wielkoĞü zasobów záRĪe nie zostaáo dotąd zagospodarowane. Trwają natomiast dalsze prace poszukiwawcze. Zachodnia czĊĞü gminy objĊta jest koncesją poszukiwawczą pod nazwą Bojanowo-Wąsosz (nr 27/99/p, wydana 29.09.1999 przez Gáównego Geologa Kraju), czĊĞü wschodnia koncesją Pakosáaw-Krotoszyn (nr 42/99/p z 10.07.1998 r.). Wykonane wczeĞniej badania sejsmiczne pozwolą na wskazanie miejsc przyszáych wierceĔ (przewidzianych na lata 2003-2004).

Gaz ziemny wystĊpujący na obszarze gminy naleĪy do surowców najczystszych ekologicznie. Nie zawiera toksycznych skáadników. Jego eksploatacja powoduje stosunkowo niewielkie zmiany w Ğrodowisku [ 34].

Do kopalin podstawowych naleĪy równieĪ wĊgiel brunatny, którego záRĪa: Rawicz - Miejska Górka - Skoraszewice, Poniec - Krobia i Oczkowice (rejony pozytywne) leĪą czĊĞciowo na obszarze omawianej gminy. Trudne warunki geologiczno-górnicze, istniejące zagospodarowanie powierzchni terenu oraz przewidywane skutki eksploatacji (lej depresyjny, wyáączenie gleb o wysokich walorach produkcyjnych, emisja pyáów i gazów, etc.) zdecydowaáy o niecelowoĞci jego eksploatacji [1].

Zupeánie inaczej przedstawia siĊ sytuacja kopalin pospolitych. Znaczenie przemysáowe mają przede wszystkim surowce ilaste. Eksploatowane są dwa záRĪa iáów plioceĔskich:

=áRĪe RozstĊpniĊwo, z którego korzystają cegielnie w Miejskiej Górce i RozstĊpniewie ma zasoby, udokumentowane jeszcze w 1962 r. W przypadku surowca plastycznego, wynosiáy one:

- w kat. B okoáo 512.5 tys. m3 3 - w kat. Ci - 560.2 tys. m 3 - w kat. C2- 352.2 tys. m Zasoby surowca schudzającego oceniono na 287.2 tys. m3 (w kat. Ci), a w filarze ochronnym dalsze 10.2 tys. m3.

Eksploatowane záRĪe pozwala na produkcjĊ roczną rzĊdu 7.5 mln jednostek ceramicznych. Przewidywane jest zarówno poszerzenie wydobycia kopaliny, jak i zwiĊkszenie asortymentu produkowanych materiaáów budowlanych. Obecnie pozyskiwany surowiec sáXĪy gáównie do produkcji cegáy peánej, cegáy dziurawki, pustaków U-220, pustaków wentylacyjnych itp. =áRĪe..DáRĔ, z którego korzystaáa cegielnia o tej samej nazwie, udokumentowano w 1967 r. Zasoby bilansowe surowca plastycznego oszacowano wówczas na 32.1 tys. m3 a surowca schudzającego na 2.8 tys. m3. ZáRĪe zostaáo wyczerpane [ 1,8].

Lokalne znaczenie mają záRĪa piasków, eksploatowane dorywczo w rejonie miejscowoĞci: Karolinki (1 wyrobisko), Konary (1), Miejska Górka (2), DáRĔ (1) i Topólk (3).

Udokumentowane przed kilkudziesiĊciu laty záRĪa torfu nie stanowią bazy surowcowej dla wykorzystania przemysáowego (zbyt maáa miąĪszoĞü oraz nieprzemysáowa popielnoĞü) [8].

1.4. Wody powierzchniowe.

Gmina Miejska Górka w wiĊkszoĞci poáRĪona jest w dorzeczu rz. Orli, naleĪącej do zlewni Baryczy. ĝrodkowa czĊĞü terenu odwadniana jest przez jeden z jej najwiĊkszych dopáywów - rz. DąbrocznĊ. Ze wschodniej zbiera wody rz. Stara Orla (Szpatnica) a z zachodniej Zakrzewski Rów (Pijawka) uchodzący do innego dopáywu bezpoĞredniego Orli - rz. Masáówki. *áówną rzeką gminy jest zatem, páynąca z póánocy na poáudnie, Dąbroczna.

Podobnie jak wiĊkszoĞü rzek polskich, równieĪ ww. charakteryzuje ĞnieĪno - deszczowy ustrój zasilania z dwoma wysokimi stanami w ciągu roku. Coroczne zalewy rzek i cieków ograniczają siĊ gáównie do podtapiania uĪytków zielonych w dolinach. Jest to obszar charakteryzujący siĊ niewielkim odpáywem a niskie wartoĞci wynikają zarówno z niedoboru opadów jak i maáej zdolnoĞci retencyjnej duĪej czĊĞci terenu gminy [18, 44,48].

W gminie nie ma wód powierzchniowych stojących - jezior, są jedynie drobne, naturalne zbiorniki wodne, charakterystyczne dla strefy marginalnej. NajwiĊksze powierzchnie mają jednak zbiorniki sztuczne: zbiornik retencyjny „Balaton” na Dąbroczni (w Miejskiej Górce) oraz zbiorniki poeksploatacyjne, wypeániające wyrobiska poiáowe w RozstĊpniewie i Dáoni.

1.5. Wody podziemne.

Zasoby wód podziemnych w rejonie Miejskiej Górki nie naleĪą do Īadnego z Gáównych Zbiorników Wód Podziemnych [49]. Wody piĊtra czwartorzĊdowego wystĊpują generalnie w dwóch poziomach, poziom gruntowy (nadglinowy), poziom Ğróglinowy. Charakteryzują siĊ w wiĊkszoĞci sezonowym reĪimem zasilania - w wyniku filtracji obszarowej, w okresie wiosennych roztopów i wzmoĪonych opadów atmosferycznych. PlejstoceĔski zbiornik wód podziemnych posiada charakter depresyjny i obejmuje przede wszystkim dolinĊ Dąbroczny oraz dolne partie zboczy wysoczyzny. Do páynącej przez Miejską GórkĊ Dąbroczny odprowadzane są Ğcieki m.in. z cukrowni, rzeĨni, mleczarni, co powoduje skaĪenie obu poziomów wodonoĞnych, pozostających w kontakcie hydraulicznym z wodami rzeki (brak warstwy izolacyjnej od powierzchni terenu). CzwartorzĊdowe poziomy wodonoĞne eksploatowane są tylko w Miejskiej Górce. Dla pozostaáej czĊĞci gminy podstawĊ zaopatrzenia w wodĊ stanowi zbiornik mioceĔski, obejmujący swym zasiĊgiem praktycznie caáy obszar gminy. Utwory miocenu wyksztaácone są w postaci sáodkowodnej facji burowĊglowej (piaski, Láy, wĊgle brunatne) i zalegają na gáĊbokoĞci od okoáo 105 m p.p.t., osiągając niemal 200 m miąĪszoĞü. WystĊpują tu korzystne warunki hydrogeologiczne.

Wody gruntowe swym charakterem i gáĊbokoĞcią wystĊpowania odzwierciedlają cechy konfiguracyjne terenu oraz budowĊ geologiczną jego podáRĪa. Zwierciadáo wód podziemnych I poziomu wyraĨnie nawiązuje do uksztaátowania powierzchni terenu i w záagodzonej formie powtarza jej ksztaát. W sąsiedztwie rzek i cieków, woda gruntowa wystĊpuje na ogóá bardzo Sáytko, do 1 m p.p.t. Na obszarach terasy nadzalewowej, Ğrodkowej zwierciadáo wody utrzymuje siĊ przez wiĊkszą czĊĞü roku okoáo 1-2 m p.p.t. Jedynie w obrĊbie wysoczyzny i sporadycznie terasy wysokiej woda gruntowa wystĊpuje gáĊbiej niĪ 2 m p.p.t, ale i tu moĪna zaobserwowaü okresowo páytsze utrzymywanie siĊ zwierciadáa związane ze stagnacją lub migracją wód opadowych. Najogólniej, wiĊc, w granicach gminy, wyróĪniü moĪna nastĊpujące strefy wodne:

- obszary dolinne, stanowiące strefĊ koncentracji wód powierzchniowych i podziemnych, zasilane wodami opadowymi oraz spáywem z terenów sąsiednich. WodonoĞcem są tu na

ogóá utwory piaszczysto-Īwirowe. Zwierciadáo I poziomu ma charakter swobodny lub odznacza siĊ niewielkim ciĞnieniem hydrostatycznym, wywoáanym przez nadlegáe grunty organiczne, charakteryzujące siĊ m.in. zdolnoĞcią do magazynowania duĪych iloĞci wody. GáĊbokoĞü wystĊpowania zwierciadáa uzaleĪniona jest od stanów wody w rzekach. WiĊksze doliny rzeczne (a ĞciĞlej ich dna) wyróĪniają siĊ bardzo páytkim wystĊpowaniem wody gruntowej, ca 0 - 1 m p.p.t.,

- obszary terasy nadzalewowej Ğrodkowej, w przewadze o ciąJáym (swobodnym) zwierciadle wody w utworach przepuszczalnych. Wahania są tutaj nieco niniejsze niĪ w obrĊbie corocznie zalewanych lub podtapianych teras zalewowych. Przez wiĊkszą czĊĞü roku woda gruntowa utrzymuje siĊ okoáo 1 - 2 m p.p.t.,

- obszary terasy wysokiej oraz wysoczyzny morenowej, najczĊĞciej o ciąJáym, napiĊtym zwierciadle wody wystĊpującym w piaszczystych wkáadkach i przewarstwieniach w obrĊbie gruntów spoistych. Generalnie woda gruntowa utrzymuje siĊ tu gáĊbiej niĪ 2 m p.p.t, okresowo jednak (zwáaszcza po dáugotrwaáych, intensywnych opadach atmosferycznych oraz w okresach wiosennych roztopów) obserwuje utrzymywanie siĊ wód gruntowych na stropie sáabo przepuszczalnego podáRĪa. W skrajnych przypadkach woda gruntowa moĪe siĊ pojawiaü nawet na powierzchni terenu,

- specyficznymi stosunkami wodnym odznacza siĊ zapewne zabudowany obszar miasta, charakteryzujący siĊ wodami gruntowymi o zwierciadle sztucznie obniĪonym lub podniesionym, bĊGącym wynikiem uzbrojenia terenu, budowy ujĊü wód podziemnych, odprowadzania Ğcieków do osadników i na pola irygacyjne itp. [44].

1.6. Gleby

Warunki glebowe gminy, przeciĊtne w skali byáego województwa leszczyĔskiego (ogólny wskaĨnik rolniczej przestrzeni produkcyjnej, wedáug klasyfikacji IUNG w Puáawach wynosi 74.9 pkt, przy Ğredniej dla byáego woj. leszczyĔskiego 71.7), korzystnie wyróĪniają siĊ na tle Ğredniej krajowej (66.6 pkt.) [33].

Grunty orne zajmują blisko 70% powierzchni gminy i w duĪej czĊĞci zajĊte są przez gleby wysokich klas bonitacyjnych (prawie 47% ich powierzchni stanowią gleby kl. II-IIIb a 70% uzupeánione o kl. IVa). Na obszarze wysoczyzny, wytworzyáy siĊ gleby brunatne lub czarne ziemie, zaliczane do kompleksów pszennych 2 i 4. Zajmują one czĊsto zwarte, rozlegáe powierzchnie. Uzupeánieniem tych kompleksów są nieco sáabsze gleby kl. IVa i IVb,

kompleksów Īytnich: bardzo dobrego (4), dobrego (5) i lokalnie sáabego (6). Jedynie w dolinach rzek, na obszarach teras nadzalewowych zaznacza siĊ przewaga sáabych gleb kl. V i VI, kompleksów Īytnich: sáabego (6) i bardzo sáabego (7) a pobliĪu cieków oraz w dnach obniĪHĔ terenowych równieĪ kompleksu zboĪowo-pastewnego (9). Są to gáównie gleby brunatne wyáugowane, mady i mursze. CzĊsto dna dolin i zagáĊbieĔ terenowych wypeániają Váabe i Ğrednie uĪytki zielone, zajmujące áącznie okoáo 12.6% powierzchni terenu [33]. Z uwagi na peánione funkcje ekologiczne i zwiĊkszoną retencjĊ wód tereny te zasáugują na szczególną ochronĊ.

1.7. Szata roĞlinna

Lasy i zadrzewienia zajmują zaledwie 11% ogólnej powierzchni gminy, a wystĊpujące tu kompleksy leĞne są maáo zróĪnicowane [14, 33, 50]. Na póánoc od Miejskiej Górki znajduje siĊ park leĞny, którego drzewostan stanowi gáównie sosna, IV-V klasy, na siedlisku boru ĞwieĪego. Jest to praktycznie jedyny obszar leĞny przydatny dla rekreacji. Parki wiejskie, niekiedy z okazami drzew pomnikowych, znajdują siĊ tylko w Dáoni, Roszkówku i Gostkowie. Wpisany do rejestru zabytków jest jedynie ten pierwszy. Fragmenty zespoáów zadrzewieniowych o charakterze parkowym zachowaáy siĊ równieĪ w Oczkowicach, Piaskach, Zmysáowie [21, 25].

W sytuacji maáego zalesienia terenu gminy, na uwagĊ zasáugują doĞü dobrze utrzymane zadrzewienia przydroĪne i Ğródpolne.

1.8. ĝwiat zwierzĊcy.

ĝwiat zwierzĊcy gminy jest typowy dla nizinnych obszarów kraju. WystĊpujące w lasach Vąsiednich gmin jelenie, dziki, daniele pojawiają siĊ rzadko. DoĞü czĊsto spotykane są natomiast sarny, zwáaszcza polne. Z drapieĪników wystĊpują m.in. lisy i kuny. SpoĞród innych ssaków najczĊĞciej spotykane to: zając, jeĪ, ryjówka, kret, nietoperz. Najlepiej poznana jest fauna ptaków, jedyna gromada Ğwiata zwierzĊcego niemal w caáRĞci podlegająca w Polsce ochronie gatunkowej. Na polach spotkaü moĪna baĪanty i kuropatwy.

W nielicznych lasach i rozlegáych obniĪeniach dolinnych stwierdzono wystĊpowanie caáego szeregu gniazdujących i Īerujących ptaków. Zbiorniki wodne są miejscami koncentracji ptaków wodno-báotnych. W ostatnim stuleciu liczebnoĞü ptaków gwaátownie spadáa, gáównie na skutek obniĪenia poziomu wód oraz caáego zespoáu czynników antropogenicznych, min.

postĊpu technicznego w rolnictwie oraz uĪycia pestycydów. Mniejsze zróĪnicowanie ekosystemów na obszarach wysoczyznowych wpáywa na zuboĪenie awifauny lĊgowej.

SpoĞród chronionych gatunków krĊgowców wystĊpują na obszarze gminy przedstawiciele gadów (jaszczurka zwinka, padalec i zaskroniec) oraz liczne páazy, reprezentowane gáównie przez Īaby i ropuchy. Najliczniejsze są niewątpliwie owady, spotykane w kaĪdym Ğrodowisku. Mniej zróĪnicowana, ograniczona do gatunków pospolitych, jest fauna ryb. W rzekach duĪy wpáyw na iloĞü i jakoĞü ryb ma jednak záy stan czystoĞci ich wód.

1.9. Klimat

Wedáug regionalizacji klimatycznej W. Okoáowicza gmina Miejska Górka poáRĪona jest w obrĊbie regionu ĞOąsko-wielkopolskiego, reprezentującego obszar przewagi wpáywów oceanicznych. Amplitudy temperatur są tutaj mniejsze od przeciĊtnych w Polsce, wiosna i lato wczesne i ciepáe (+17.7°C w lipcu), zima áagodna (-3.4°C w styczniu) i krótka, z nietrwaáą szatąĞnieĪQą (65.3 dni). DáugoĞü okresu wegetacyjnego wynosi okoáo 220 dni. Roczna suma opadów 616 mm, zbliĪona jest do Ğredniej krajowej. Zaskakująco duĪa jest liczba dni z mgáą - 45, najczĊstszych w paĨdzierniku. Podobnie jak na wiĊkszoĞci terytorium kraju przewaĪają wiatry zachodnie i poáudniowo-zachodnie. Analizy i oceny warunków makroklimatu okolic Miejskiej Górki dokonano w oparciu o dane podstawowych parametrów meteorologicznych, z lat 1961 - 70 dla stacji IMGW w Smolicach, najbliĪej poáRĪonej i chyba najbardziej reprezentatywnej dla tego terenu [7].

Warunki klimatu lokalnego gminy cechują wartoĞci zbliĪone do przytoczonych wyĪej. Niewątpliwie są jednak róĪnice pomiĊdzy zadrzewionymi i wilgotnymi obszarami dolinnymi a XĪytkowaną rolniczo wysoczyzną.

Ta ostatnia charakteryzuje siĊ generalnie dobrymi warunkami termicznymi, równomiernym nasáonecznieniem, maáą wilgotnoĞcią powietrza oraz dobrym przewietrzaniem. PodwyĪszoną wilgotnoĞcią powietrza i nieco ukierunkowanym przewietrzaniem odznaczają siĊ powierzchnie terasowe. Niekorzystnymi lub przeciĊtnymi warunkami termiczno - wilgotnoĞciowymi, czĊstym wystĊpowaniem mgieá, zastoisk cháodnego powietrza i inwersji temperatur oraz utrudnionym i zdecydowanie ukierunkowanym przewietrzaniem wyróĪniają siĊ dna duĪych obniĪHĔ dolinnych.

2. OCENA STANU I FUNKCJONOWANIA ĝRODOWISKA

Gmina Miejska Górka poáRĪona jest z dala od duĪych aglomeracji miejskich. W odlegáRĞci zaledwie kilku-kilkunastu km, na poáudniowy-zachód, znajdują siĊ jednak zurbanizowane tereny miasta Rawicza. Takie usytuowanie bywaáo w przeszáRĞci korzystne dla omawianej gminy, ale niejednokrotnie negatywnie wpáywaáo na stan jej Ğrodowiska.

Reasumując oceny poszczególnych komponentów Ğrodowiska, zawarte w poprzednim rozdziale, moĪna przyjąü, Īe ogólna diagnoza stanu Ğrodowiska nie wypada jednak dla opracowywanej gminy korzystnie. Zaledwie niewielka czĊĞü terenu zachowaáa w miarĊ wysokie walory przyrodniczo - krajobrazowe.

Gmina usytuowana jest poza systemem obszarów chronionych byáego województwa leszczyĔskiego. W poáudniowej czĊĞci Wielkopolski róĪnorodnoĞü biologiczna i wáDĞciwe funkcjonowanie tego systemu uzaleĪnione jest jednak m.in. od dostatecznej droĪnoĞci i odpowiedniej sprawnoĞci dolinnych áączników ekologicznych: Dąbroczny, Starej Orli (Szpatnicy) i Zakrzewskiego Rowu. Tereny te charakteryzują siĊ dosyü duĪą mozaiką ekosystemów áąkowych i áąkowo-leĞnych.

DuĪe poáacie wysoczyznowej czĊĞci gminy są odlesione, czĊsto nawet pozbawione zadrzewieĔ przydroĪnych, Ğródpolnych i przywodnych, które mogáyby stanowiü uzupeániające áączniki ekologiczne. Miejscowych Ĩródeá zanieczyszczenia powietrza jest niewiele i koncentrują siĊ one w Miejskiej Górce. Imisje transgraniczne toksycznych gazów i pyáów z LGOM oraz niemieckich elektrociepáowni opalanych wĊglem brunatnym zapewne tu juĪ nie docierają. Niepokoi natomiast bliskie sąsiedztwo uprzemysáowionego Rawicza.

Wraz z rozwojem miasta i okolicznych miejscowoĞci zaczyna rozrastaü siĊ sieü infrastruktury technicznej, zwiĊksza siĊ presja urbanizacji. WciąĪ duĪa jest chemizacja rolnictwa na intensywnie uĪytkowanych powierzchniach wysoczyznowych i terasowych.

DuĪym problemem jest, wynikające w wiĊkszoĞci z niedostatków infrastruktury technicznej, zanieczyszczenie wód powierzchniowych, zwáaszcza rz. Dąbroczny, która juĪ wpáywając na teren gminy prowadzi wody silnie zanieczyszczone (pozaklasowe).

Brak warstwy izolacyjnej, z gruntów spoistych, w obrĊbie duĪych obniĪHĔ dolinnych zwiĊksza prawdopodobieĔstwo zanieczyszczenia wód podziemnych.

Specyfika rzeĨby terenu, charakteryzującej siĊ duĪą iloĞcią powierzchni wysoczyznowych o dobrych glebach oraz dobra dostĊpnoĞü komunikacyjna spowodowaáy, Īe obszar gminy

wyróĪnia siĊ niewielką lesistoĞcią (ok. 11%) oraz równie nieduĪym udziaáem powierzchni áąkowych i wodnych (áącznie 13.8%). ZróĪnicowanie wysokoĞciowe terenu i pewna monotonnia wystĊpujących zbiorowisk roĞlinnych oraz nieliczne powierzchnie wodne powodują, Īe znaczne poáacie gminy odznaczają siĊ przeciĊtnymi walorami przyrodniczo- krajobrazowymi. WiĊkszym bogactwem zespoáów i obiektów cennych przyrodniczo odznaczają siĊ doliny Zakrzewskiego Rowu oraz Dąbroczny (na odcinku od póánocnej granicy gminy do Miejskiej Górki).

2.1. Zanieczyszczenia, zagroĪenia i zniszczenia Ğrodowiska

Na stan czystoĞci wód powierzchniowych najwiĊkszy wpáyw mają zrzuty nieoczyszczonych Ğcieków komunalnych i przemysáowych oraz spáywy powierzchniowe z uĪytków rolnych.

Gmina Miejska Górka obejmuje swym zasiĊgiem zlewnie trzech duĪych dopáywów rz. Orli: Masáówki (a ĞciĞlej uchodzącego do niej Zakrzewskiego Rowu), Dąbroczny i Starej Orli (Szpatnicy). Rzeki te páyną przez tereny typowo rolnicze. NastĊpstwem intensywnych zabiegów agrotechnicznych jest m.in. staáy wzrost zanieczyszczeĔ wód powierzchniowych, w wyniku spáywu wypáukiwanych z gleby związków organicznych, resztek nawozów sztucznych (zawierających związki fosforu i azotów) oraz substancji toksycznych, wchodzących w skáad Ğrodków ochrony roĞlin.

ħródáem zanieczyszczenia wód Dąbroczny są ponadto zrzuty Ğcieków przemysáowych, gáównie z cukrowni i mleczarni. Rzeka objĊta byáa w ubiegáym roku systematycznymi badaniami, prowadzonymi w dwóch punktach pomiarowych: Nieparcie (na wysokoĞci planowanego zbiornika retencyjnego) i Zielonej Wsi.

Wedáug aktualnych, dostĊpnych, danych z 2009 roku [24b], Dąbroczna prowadzi wody pozaklasowe. WskaĨnikami dyskwalifikującymi rzekĊ są ponadnormatywne iloĞci związków biogennych oraz záy stan sanitarny. Przeciągu 10 lat jej stan w nie ulegá poprawie, co obrazuje poniĪsza tabela:

Tabela 19. Charakterystyczne stĊĪenia wybranych grup wskaĨników zanieczyszczenia w latach 1997-1998

punkt substancje substancje zawiesiny zasolenie bakteriologia pomiarowy biogenne organiczne ogólne

Niepart III non II I/II III/non (gm. Krobia)

Zielona WieĞ III/non non II II non (gm. Rawicz)

ħródáo: Raport o stanie Ğrodowiska w Wielkopolsce w latach 1997-1998, WOIĝ, PoznaĔ 1999

Przypuszczalnie niewiele lepszy bĊdzie stan czystoĞci pozostaáych wiĊkszych rzek i cieków gminy: Starej Orli (Szpatnicy), uchodzącego do Dąbroczny Kan. Bitter oraz Zakrzewskiego Rowu. Ich wody równieĪ odznaczają siĊ wysoką zawartoĞcią azotu azoty nowego, fosforanów, fosforu ogólnego oraz Miana Coli [23, 24]. W sytuacji, gdy duĪe poáacie nisko poáRĪonych terenów pozbawione są warstwy izolacyjnej z gruntów spoistych, duĪym problemem są zanieczyszczenia wielkoobszarowe, powodujące skaĪenie gleb i wód podziemnych. Prowadzony monitoring regionalny zwykáych wód podziemnych wskazuje na staáe pogarszanie siĊ ich jakoĞci. ZwiĊkszające siĊ iloĞci azotanów i innych wskaĨników o charakterze toksycznym (związki azotowe) Ğwiadczą o antropogenicznym zanieczyszczeniu wód.

ZastrzeĪenia budzą takĪe warunki higieny atmosfery. Na terenie gminy, obiektem przemysáowym emitującym duĪe iloĞci zanieczyszczeĔ jest Cukrownia „Miejska Górka" SA. *áównymi problemami ekologicznymi stwarzanymi przez ten zakáad są: nadmierna emisja pyáowo-gazowa oraz czasowe skáadowanie na terenie zakáadu silnie uwodnionego báota defekosaturacyjnego.

Prowadzone w ostatnich latach prace modernizacyjne (m.in. optymalizacja procesów spalania, unowoczeĞnienie gospodarki cieplnej oraz zainstalowanie prasy filtracyjnej) doprowadziáy do ograniczenia emisji pyáów i gazów, zmniejszenia stĊĪenia zanieczyszczeĔ w Ğciekach surowych, zmniejszenie zuĪycia wody oraz emisji odorów.

Mimo to zakáad znajduje siĊ na wojewódzkiej liĞcie zakáadów szczególnie uciąĪliwych dla Ğrodowiska oraz wpisany zostaá do rejestru potencjalnych Ĩródeá nadzwyczajnych zanieczyszczeĔĞrodowiska (substancjami groĪącymi skaĪeniem powietrza, gleb i wód są kwas solny i dwutlenek siarki) [14, 23, 24].

Wpáyw na stan czystoĞci powietrza w mieĞcie mają teĪ emisje pochodzące z terenu sąsiedniego Rawicza.

Na pozostaáym obszarze gminy miejscowych Ĩródeá zanieczyszczenia jest niewiele. Okresowo uciąĪliwe mogą byü jednak zanieczyszczenia pochodzące z palenisk indywidualnych lub odory emitowane przez obiekty (tereny) oĞrodków produkcji rolnej i urządzeĔ obsáugi rolnictwa. Osobnym i coraz wiĊkszym problemem są zanieczyszczenia komunikacyjne. Gáównymi skáadnikami spalin samochodowych są: tlenek wĊgla, tlenki azotu, wĊglowodory, sadze oraz pyáy zawierające toksyczne związki oáowiu, cynku, manganu, arsenu, selenu i in. Nie mniej uciąĪliwy jest haáas komunikacyjny. Tymczasem miasto nie posiada obwodnicy drogowej. W efekcie ruch tranzytowy przebiega przez jego centrum.

Akumulacja zanieczyszczeĔ z powietrza przyczynia siĊ do degradacji gleb. Zanieczyszczenia te silnie wpáywają na mikroflorĊ gleby hamując szereg procesów fizjologicznych. MoĪna jednak przypuszczaü, Īe gleby omawianego terenu charakteryzują siĊ zbliĪoną do naturalnej zawartoĞcią metali ciĊĪkich i siarki siarczanowej [24].

Uregulowania wymaga gospodarką odpadami. Obecnie nie ma na obszarze gminy legalnie dziaáającego skáadowiska odpadów. Planuje siĊ budowĊ wysypiska w RozstĊpniewie. Przewidziano tam nawet lokalizacje kwatery na odpady przemysáowe. Usytuowanie przyszáego skáadowiska w wyrobisku po-iáowym umoĪliwi jego urządzenie, w sposób nie pozwalający na wprowadzanie zanieczyszczeĔ z odpadów do podáRĪa. Jego uruchomienie przyczyni siĊ zapewne do zamkniĊcia tymczasowego skáadowiska w RozstĊpniewie (zlokalizowanego w wyrobisku byáej piaskowni) oraz likwidacji wiĊkszoĞci dzikich wysypisk Ğmieci (np. w Konarach, Topólce, Miejskiej Górce) [14, 24].

BezpoĞrednim skutkiem zanieczyszczenia wód i powietrza oraz staáej presji terenów zurbanizowanych i rolniczych na Ğrodowisko jest degradacja szaty roĞlinnej. ZagroĪone są zwáaszcza siedliska o maáym stopniu naturalnoĞci, nietrwaáe oraz odizolowane od innych zespoáów zieleni, caákowicie otoczone zabudową lub terenami rolniczymi. Skutkiem postĊpującej degradacji są co najmniej straty w przyroĞcie drzewostanu, uszkodzenia drzew i zmniejszenie odpornoĞci na niszczenie przez owady oraz na uszkodzenia mechaniczne.

JeĞli dodamy do tego bezmyĞlnoĞü i brak dbaáRĞci o zieleĔ to obraz taki musi byü wielce niepokojący. Na obszarze gminy nie zaobserwowano wiĊkszych zniszczeĔ szaty roĞlinnej. Nienajgorzej utrzymane są parki podworskie w Dáoni, Gostkowie i Roszkówku. Przykre wraĪenie sprawiają natomiast zapuszczone parki wiejskie. Tymczasem zieleĔ obok swych

walorów biotycznych i estetycznych, jest pewnego rodzaju regulatorem w odniesieniu do zachodzących w przyrodzie procesów fizycznych, chemicznych i biologicznych.

2.2.Tereny wymagające rekultywacji i rewitalizacji

W wyniku powierzchniowej eksploatacji surowców pewne poáacie terenu mają zmienione cechy konfiguracyjne. DuĪe wyrobiska poeksploatacyjne wystĊpują min. w rejonie RozstĊpniewa, Sobiaákowa, Dáoni, Konar, Karolinek i Topólki. Są to zarówno wyrobiska poiáowe lub poglinowe, jak i wyrobiska poeksploatacyjne piasków. Niektóre z nich (RozstĊpniewo, Konary, Topólka) wykorzystywane są do skáadowania odpadów. Inne są samoistnie zaroĞniĊte (Karolinki, Konary-Hallerowa) zielenią bąGĨ wypeánione wodą (DáRĔ, RozstĊpniewo). Wymagają, wiĊc co najwyĪej uporządkowania i przemyĞlanego zagospodarowania, wykorzystującego powstaáe zbiorniki wodne. Rekultywacji i np. zalesienia wymagają zwáaszcza wyrobiska w Konarach i Topólce, peániące rolĊ nielegalnych wysypisk Ğmieci [8].

Obecny stan Ğrodowiska, w duĪej czĊĞci ubogiego w zbliĪone do naturalnych zbiorowiska lasów i áąk, wynika gáównie z intensywnego, rolniczego uĪytkowania terenu. Na zalesionych poáaciach terenu prowadzona jest na ogóá odpowiednia gospodarka leĞna. Rewaloryzacji, konserwacji i fachowej pielĊgnacji wymagają natomiast niezbyt liczne parki podworskie i wiejskie. Warto teĪ pomyĞleü o podbudowie biologicznej uzupeániających áączników ekologicznych, dolinnych i wododziaáowych.

2.3. Identyfikacja konfliktów i obszarów konfliktowych

Specyficzne poáRĪenie gminy sprawia, Īe konflikty zewnĊtrzne wynikają gáównie z doĞü bliskiego sąsiedztwa uprzemysáowionego Rawicza, usytuowania duĪej czĊĞci terenu w zlewni rz. Dąbroczny, przy ruchliwej drodze, áączącej Gáogów z Ostrowem Wielkopolskim i Kaliszem. Bardziej niepokojące są konflikty wewnĊtrzne takie, jak:

- ponadnormatywne skaĪenie wód rz. Dąbroczny, bĊGące w duĪej mierze wynikiem nieuregulowanej gospodarki wodno-Ğciekowej,

- staáe zagroĪenie jakoĞci wód podziemnych, zwáaszcza poziomu gruntowego w dolinach wiĊkszych rzek i cieków (brak warstwy izolacyjnej z gruntów spoistych od powierzchni terenu),

- intensyfikacja produkcji rolnej i związana z tym chemizacja rolnictwa, bĊGąca Ĩródáem rosnącego zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych,

- zanieczyszczenie powietrza (trudne do uchwycenia emisje transgraniczne, niosące przy sprzyjających warunkach zanieczyszczenia pyáowe i gazowe m in. znad pobliskiego Rawicza),

- zanieczyszczenie powietrza, odczuwalne zwáaszcza w Miejskiej Górce oraz okolicznych wsiach (nagromadzenie ognisk tzw. emisji niskiej, prowadzony przez centrum miasta ruch tranzytowy, utrudnione przewietrzanie itd),

- lokalne przeksztaácenia rzeĨby terenu, związane z eksploatacją surowców,

- nie uporządkowana gospodarka odpadami.

Pozornie najmniej widoczna, ale niewątpliwie káopotliwa wydaje siĊ kolizja pomiĊdzy wymogiem zachowania droĪnoĞci doliny Dąbroczny i jej niewielkich dopáywów w rejonie Miejskiej Górki (powiązania ekologiczne i funkcje wentylacyjne) oraz ochrony sąsiednich gleb wysokich klas bonitacyjnych a potrzebami rozwojowymi miasta.

3. OBSZARY I OBIEKTY PRAWNIE CHRONIONE

Teren Teren gminy Miejska Górka poáRĪony jest poza ukáadem obszarów wĊ]áowych i korytarzy ekologicznych krajowej sieci ekologicznej, wchodzącej w skáad Europejskiej Sieci Ekologicznej (ECONET) oraz poza systemem obszarów chronionych byáego województwa leszczyĔskiego. Niemniej przecinające teren gminy doliny Dąbroczny, Starej Orli (Szpatnicy) i Zakrzewskiego Rowu peánią rolĊ lokalnych powiązaĔ ekologicznych.

Ochrona przyrody w gminie, to przede wszystkim ochrona zachowanych fragmentów terenu i zbiorowisk roĞlinnych zbliĪonych do naturalnych.

Nie ma obecnie na obszarze omawianej gminy Īadnego rezerwatu przyrody. Nie przewiduje siĊ teĪ utworzenia ich w przyszáRĞci.

Chronione, wedáug ustawy o ochronie przyrody, z 16 paĨdziernika 1991 r. (Dz.U. nr 114, poz.492 z póĨniejszymi zmianami)1 są natomiast stosunkowo nieliczne pomniki przyrody RĪywionej (gáównie okazaáe drzewa uznane za pomnikowe w latach 1954-1996). W czĊĞci są to wymienione w rozporządzeniu Wojewody LeszczyĔskiego, nr 9/98, z 8 grudnia 1998 r.:

Ŷ nr 187 - lipa drobnolistna, o obwodzie 375 cm i wysokoĞci 20 m, rosnąca na boisku szkolnym w Konarach, Ŷ nr 315 - dąb szypuákowy, o obw. 356 cm i wys. 20 m,

1 Uchylony z dniem 01.05.2010 r., zastąpiona przez prawo o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz.U. 2004 nr 92 poz. 880);

Ŷ nr 316 - dąb szypuákowy, o obw. 400 cm i wys. 25 m, Ŷ nr 317 - dąb szypuákowy, o obw. 352 cm i wys. 25 m, Ŷ nr 318 - dąb szypuákowy, o obw. 400 cm i wys. 20 m, wszystkie rosnące w parku w Piaskach. Chronione na podstawie ww. ustawy oraz ustawy o ochronie i ksztaátowaniu Ğrodowiska, z 31 stycznia 1980 r. (jednolity tekst - Dz.U. nr 49, poz. 196 z 1994 r.) z póĨniejszymi zmianami2 i rozp. Min. Adm.Teren, i Ochrony ĝrodowiska z 5 wrzeĞnia 1980 r., w sprawie uznawania terenów zadrzewionych na obszarach wsi za parki wiejskie, ochrony tych parków i zarządzania nimi (Dz.U. nr 21, poz.80)3 są parki wiejskie w nastĊpujących miejscowoĞciach:

Ŷ DáRĔ - zadbany, o pow. 3,9 ha, z okazaáymi platanami (o obwodzie do 570 cm) i dĊbami (do 360 cm) oraz stawem [21, 25], Ŷ Gostkowo - w miarĊ zadbany, choü przerzedzony, z niewielkim stawkiem poĞrodku, Ŷ Oczkowice - niewielki fragment zieleni, oddzielony drogą od dawnego budynku dworskiego, Ŷ Piaski - mocno zaniedbany z okazaáymi, pomnikowymi dĊbami oraz zanieczyszczonymi stawami, Ŷ Roszkówko - nieduĪy park ze stawem, Ŷ Zmysáowo - maleĔki, przerzedzony park, poáRĪony przy drodze Rawicz-GostyĔ. Zasoby wód podziemnych w rejonie Bojanowa nie naleĪą do Īadnego z wyodrĊbnionych *áównych Zbiorników Wód Podziemnych [49].

Nie ma dotąd wyznaczonych stref ochrony poĞredniej ujĊü wód podziemnych (wg rozp. MOSZNiL, z 5 listopada 1991 r., w sprawie zasad ustanawiania stref ochronnych Ĩródeá i ujĊü wody (Dz.U. nr 116, poz.5044). WiĊkszoĞü istniejących ujĊü wód podziemnych czerpie bowiem wodĊ ze znacznej gáĊbokoĞci. Niemal wszĊdzie od powierzchni terenu zalega warstwa izolacyjna z gruntów spoistych. Wyjątkiem są sáabo zainwestowane doliny rzek i duĪych cieków. NaleĪy siĊ jednak liczyü z moĪliwoĞcią wystąpienia w przyszáRĞci szeregu ograniczeĔ w zagospodarowaniu i uĪytkowaniu terenu [44, 47]. Ograniczeniem dla zainwestowania mogą staü siĊ w przyszáRĞci wyznaczone tereny i obszary górnicze, związane gáównie z eksploatacją gazu ziemnego oraz wydane koncesje na eksploatacjĊ surowców ilastych w RozstĊpniewie, wymagane w myĞl ustawy z 4 lutego 1994 r., Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. nr 27, poz.96).

2 Uchylony z dniem 02.10.2001 r., zastąpione przez Prawo ochrony Ğrodowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627); 3 Uchylone z dniem 01.01.1998 r. 4 Uchylone z dniem 01.01.2002 r. zastąpione przez (Prawo Wodne Dz.U,. 2001 Nr 115 poz. 1229 z dnia 18 lipca 2001 r.);

Osobnym problemem są obiekty wymienione w rozporządzeniu MOĝZNiL, z 14 lipca 1998 r., w sprawie okreĞlenia rodzajów inwestycji szczególnie szkodliwych dla Ğrodowiska i zdrowia ludzi albo mogących pogorszyü stan Ğrodowiska oraz wymagaĔ, jakim powinny odpowiadaü oceny oddziaáywania na Ğrodowisko tych inwestycji (Dz.U. nr 93, poz. 589)5. Są wĞród nich inwestycje mogące pogorszyü stan Ğrodowiska, min. cukrownia, mleczarnia, ww. odkrywkowy zakáad górniczy oraz wysypisko odpadów w RozstĊpniewie, ruchliwe drogi krajowe i wojewódzkie, stacje paliw i in.

Wokóá tych obiektów mogą zostaü wyznaczone strefy ochronne.

StrefĊ ochronną (50 m), powinny mieü istniejące cmentarze. Wedáug rozp. MGK z 25 sierpnia 1959 r., w sprawie okreĞlenia, jakie tereny pod wzglądem sanitarnym są odpowiednie na cmentarze (Dz.U. nr 52, poz.315) powinien byü to pas izolujący cmentarz od zabudowy mieszkaniowej, skáadów ĪywnoĞci, ujĊü wody itp.

4. STRUKTURA PRZYRODNICZO-FUNKCJONALNA GMINY

Niewątpliwie elementami Ğrodowiska decydującymi o sposobie uĪytkowania opracowywanego terenu i ograniczającym jego przydatnoĞü funkcjonalną, przede wszystkim do wykorzystania rolniczego, są bardzo dobre i dobre warunki glebowe.

Jedynie lokalnie, gáównie na niewielkich fragmentach gminy usytuowanych w zachodniej czĊĞci gminy, w rejonie Oczkowic i Konar oraz w sąsiedztwie Miejskiej Górki istnieją warunki dla wielofunkcyjnego zagospodarowania terenu. Warunkiem wykorzystania ww. walorów jest jednak poprawa stanu Ğrodowiska.

W strukturze przyrodniczo-funkcjonalnej gminy wyróĪniono generalnie:

- rejony rolnicze, zdominowane przez intensywną gospodarkĊ polową, związane z obszarami wysoczyznowymi i prezentującymi charakterystyczny dla nich typ krajobrazu (A),

- rejony rolnicze, w których wystĊpują zamiennie pola uprawne i áąki (niekiedy z niewielkim udziaáem ekosystemów leĞnych), związane z powierzchniami terasowymi obniĪHĔ dolinnych (B).

5 Uchylone z dniem 13.11.2002 r., zastąpione przez rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 wrzeĞnia 2002 r. w sprawie okreĞlenia rodzajów przedsiĊwziĊü mogących znacząco oddziaáywaü na Ğrodowisko oraz szczegóáowych kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsiĊwziĊü do sporządzenia raportu o oddziaáywaniu na Ğrodowisko (Dz. U. Nr 179 poz. 1490.)

RangĊ subrejonu (oznaczonego odmiennie - C), przypisano równieĪ terenom zurbanizowanym Miejskiej Górki.

W ich obrĊbie wyróĪniono:

A. REJON ROLNICZY wysoczyzn morenowych, wyróĪniający siĊ bardzo dobrymi i dobrymi warunkami glebowymi - predestynowany dla uĪytkowania rolniczego:

A1. subrejon wschodni (Koáaczkowice - DáRĔ - Piaski), odznaczający siĊ wystĊpowaniem duĪych, zwartych powierzchni gleb wysokich klas bonitacyjnych (kl. II-IIIb) i niewielkim udziaáem ekosystemów leĞno-áąkowych - predestynowany do intensyfikacji rolnictwa (z ograniczeniami dla chemizacji upraw i mechanizacji prac polowych) oraz lokalizacji obiektów VáXĪących do produkcji energii odnawialnej tj. elektrowni wiatrowych.

A2. subrejon centralny (Sobiaákowo - Niemarzyn), charakteryzujący siĊ monotonią bezleĞnej wysoczyzny oraz wystĊpowaniem duĪych, zwartych kompleksów gleb wysokich klas bonitacyjnych (kl. II-IIIb) -predestynowany do intensyfikacji rolnictwa oraz lokalizacji obiektów sáXĪących do produkcji energii odnawialnej tj. elektrowni wiatrowych.

A3. subrejon zachodni (Zmysáowo - Roszkowo - Zakrzewo), wyróĪniający siĊ wiĊkszym zróĪnicowaniem gleb, m.in. z udziaáem kompleksów zboĪowo-pastewnego mocnego - wskazany do intensyfikacji rolnictwa (z preferencjami dla upraw dostosowanych do specyficznych warunków podáRĪa oraz ograniczeniami dla chemizacji upraw i mechanizacji prac polowych) oraz lokalizacji obiektów sáXĪących do produkcji energii odnawialnej tj. elektrowni wiatrowych.

B. REJON ROLNICZY obniĪHĔ dolinnych, stanowiących zasadnicze lub uzupeániające áączniki ekologiczne terenu, zapewniające równowagĊ w Ğrodowisku i decydujące o zachowaniu róĪnorodnoĞci biologicznej ekosystemów, z przewagą gleb przeciĊtnych i sáabych - odpowiedni dla zróĪnicowanej gospodarki rolnej (z udziaáem hodowli bydáa i produkcji pasz) oraz lokalnie dopuszczeniem rozwoju funkcji pozarolniczych.

B1. subrejon áakowo-leĞny doliny Zakrzewskiego Rowu, o stosunkowo maáo urozmaiconej rzeĨbie, z fragmentem zwartego kompleksu gruntów ornych wysokich klas bonitacyjnych typowym dla subrejonów rolniczych sąsiednich gmin (Bojanowo, Rawicz) - korzystny dla gospodarki rolnej, z priorytetem dla technik naturalnych i moĪliwoĞcią lokalnego wykorzystania rekreacyjnego i dopuszczeniem adaptacji niektórych obiektów na cele obsáugi ruchu turystycznego oraz lokalizacji obiektów sáXĪących do produkcji energii odnawialnej tj. elektrowni wiatrowych.

B2. subrejon doliny Dąbroczny, o doĞü urozmaiconej rzeĨbie i zróĪnicowanych warunkach glebowych, ze znacznym udziaáem ekosystemów áąkowo-leĞnych oraz specyficznym krajobrazem terenów zurbanizowanych w czĊĞci poáudniowej - predestynowany do zharmonizowanego rozwoju gospodarki rolnej (hodowla bydáa i produkcja pasz), leĞnej oraz lokalnie dopuszczeniem nieuciąĪliwej dziaáalnoĞci gospodarczej wzglĊdnie turystyki i rekreacji, z moĪliwoĞcią adaptacji niektórych obiektów na potrzeby obsáugi ruchu turystycznego oraz lokalizacji obiektów sáXĪących do produkcji energii odnawialnej tj. elektrowni wiatrowych.

B3. subrejon obniĪenia Starej Orli (Szpatnicy), charakteryzujący siĊ zróĪnicowanymi warunkami glebowymi i duĪym udziaáem gruntów ornych o zróĪnicowanych warunkach glebowych - przydatny dla prowadzenia gospodarki rolnej oraz lokalizacji obiektów sáXĪących do produkcji energii odnawialnej tj. elektrowni wiatrowych.

C. subrejon zurbanizowany Miejskiej Górki, w czĊĞci stanowiący barierĊ ekologiczną dla sprawnego funkcjonowania systemu powiązaĔ przyrodniczo-ekologicznych - predestynowany dla umiarkowanego rozwoju funkcji osadniczej (z lokalnym dopuszczeniem nieuciąĪliwego przemysáu) oraz obsáugi turystyki.

5. PODSUMOWANIE

5.1. Powiązania zewnĊtrzne

Gmina Miejska Górka poáRĪona jest w duĪej mierze, na obszarze Wysoczyzny Kaliskiej, jednego z trzynastu mezoregionów Niziny Poáudniowo - wielkopolskiej, obejmującej rozlegáe powierzchnie zdenudowanych wysoczyzn morenowych i równin akumulacji wodno- lodowcowej podobnie jak sąsiadujące z nimi terasy rzeczne (w rozcinających wysoczyznĊ dolinach Zakrzewskiego Rowu, Dąbroczny i Starej Orli).

Te ostatnie wyróĪniają siĊ jednak obecnoĞcią nielicznych wprawdzie, dosyü zróĪnicowanych ekosystemów áąkowo-leĞnych. Powierzchnia gminy jest, zatem niejednorodna a poszczególne fragmenty terenu mają swą kontynuacjĊ na obszarze sąsiednich jednostek administracyjnych.

Obszar gminy, w wiĊkszoĞci, poáRĪony jest w dorzeczu rz. Dąbroczny, która odwadnia duĪe poáacie zdecydowanie rolniczej, wschodniej czĊĞci byáego województwa leszczyĔskiego. CzystoĞü wód powierzchniowych omawianego terenu, tylko czĊĞciowo zaleĪy od stanu gospodarki wodno-Ğciekowej gminy Miejska Górka.

Podobnie, jak stan higieny atmosfery, uzaleĪniony min. od dbaáRĞci o Ğrodowisko pobliskiego Rawicza.

5.2. MoĪliwoĞci rozwojowe gminy (walory i sáaboĞci Ğrodowiska)

Specyfiką gminy jest poáRĪenie w niewielkim oddaleniu od Rawicza, przy drodze áączącej *áogów z Ostrowem i Kaliszem oraz inną, prowadząFą z Rawicza do Kostrzyna. Usytuowanie Miejskiej Górki w bezpoĞrednim sąsiedztwie Rawicza, bywaáo w przeszáRĞci zarówno czynnikiem aktywizującym, jak i hamującym rozwój gospodarczy miasta i gminy. DuĪe poáacie terenu, zdominowane przez gleby wysokich klas bonitacyjnych są odlesione, XĪytkowane rolniczo. Jedynie niewielkie fragmenty terenu zachowaáy ponadprzeciĊtne walory przyrodniczo-krajobrazowe. Zespoáy leĞne odznaczają siĊ z reguáy maáą atrakcyjnoĞcią rekreacyjną (przewaga siedlisk wilgotnych). Wyjątkiem jest kompleks lasów masowego wypoczynku zajmujący póánocno-zachodni skraj miasta. Powierzchnie czynne biologicznie (ekosystemy leĞno-áąkowe) zajmują tu gáównie dna wiĊkszych obniĪHĔ dolinnych. Stwarza to korzystne warunki dla uksztaátowania systemu zasilania i wymiany wartoĞci ekologicznych. Ukáad poáudnikowo zorientowanych korytarzy ekologicznych (áączników dolinnych) uáatwia wentylacjĊ terenu. Sprzyja to min. rozwiewaniu zanieczyszczonego powietrza napáywającego znad Rawicza. Mankamentem Ğrodowiska, zwáaszcza rolniczo uĪytkowanej wysoczyny, jest deficyt wody. Sáabo przepuszczalne podáRĪe i niemal caákowite odlesienie bardzo ograniczają moĪliwoĞci retencji wód. Stosunkowo duĪy przepáyw wód Dąbroczny pozwoliá na wybudowanie dwóch zbiorników retencyjnych (pow. 4.18 i 3.69 ha) w Miejskiej Górce. Dalszą poprawĊ sytuacji zapewniü mają projektowane (do realizacji w latach 2001-2015) zbiorniki, min. w Nieparcie i Gogolewie (gm. Krobia), tuĪ poza póánocną granicą gminy. Wydaje siĊ jednak, Īe potrzebne są bardziej zdecydowane i kompleksowe dziaáania zmierzające do zmiany bilansu wodnego gminy. PoĪądana jest odbudowa (bąGĨ podbudowa zielenią) istniejących jeszcze zadrzewieĔ przydroĪnych, Ğródpolnych i przywodnych. Dotyczy to zwáaszcza terenów poáRĪonych w obrĊbie drugorzĊdnych (lokalnych) áączników dolinnych oraz w sąsiedztwie zaznaczonych na mapie potencjalnych áączników wododziaáowych.

5.3. Problemy do rozwiązania

Zaledwie niewielka czĊĞü zagroĪHĔ dla Ğrodowiska (skaĪenie rzek, emisja zanieczyszczeĔ powietrza) wiąĪe siĊ z jego sáabymi stronami i wymaga dziaáDĔ wykraczających poza obszar gminy. W wiĊkszoĞci stan Ğrodowiska zaleĪy od wáadz i mieszkaĔców omawianej gminy.

NiezbĊdne bĊGą (dziaáania dáugofalowe i doraĨne), zwáaszcza:

- ochrona przed urbanizacją systemu dolinnych korytarzy ekologicznych, peániących ponadto funkcje ukáadu nawietrzania i przewietrzania terenu (uwzglĊdniającego predyspozycje Ğrodowiska do grawitacyjnego spáywu wycháodzonego powietrza, rozwiewania zanieczyszczeĔ itp),

- utrzymanie i ochrona rolniczej przestrzeni produkcyjnej poprzez odpowiednie ksztaátowanie krajobrazu rolniczego i wzmacnianie funkcji gleb ochronnych,

- uregulowanie gospodarki wodno-Ğciekowej terenów skupionej zabudowy mieszkaniowej i skoncentrowanej dziaáalnoĞci gospodarczej, uporządkowanie oraz zagospodarowanie zdegradowanych terenów powierzchniowej eksploatacji surowców mineralnych, m.in. nie zrekultywowanych wyrobisk poeksploatacyjnych surowców ilastych oraz zamienionych na dzikie wysypiska Ğmieci wyrobisk dawnych piaskowni,

- zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza i obniĪenie poziomu haáasu w mieĞcie, m.in. poprzez zmniejszenie niekorzystnego oddziaáywania uciąĪliwych dla otoczenia obiektów przemysáowych (min. cukrowni i mleczarni) oraz wyprowadzenie ruchu tranzytowego z centrum Miejskiej Górki,

- dostosowanie zakresu turystyki i rekreacji do naturalnej cháonnoĞci Ğrodowiska oraz ochrona najcenniejszych zespoáów leĞnych i parkowych (lub ich fragmentów) np. przez skoncentrowanie penetracji pieszej i rowerowej.

III. UWARUNKOWANIA HISTORYCZNO - KULTUROWE I KRAJOBRAZOWE

III. UWARUNKOWANIA HISTORYCZNO-KULTUROWE I KRAJOBRAZOWE

1. MIASTO MIEJSKA GÓRKA

1.1. PoáRĪenie i zabudowa miasta

Miejska Górka leĪy na poáudniowym kraĔcu Wielkopolski, w poáudniowo - zachodniej czĊĞci Wysoczyzny Kaliskiej, w odlegáRĞci 9 km na póánocny - wschód od Rawicza, przy drodze do Krotoszyna.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie i usáugowe są w Ğrednim stanie technicznym.

Początki osadnictwa są bardzo odlegáe. Po raz pierwszy wymieniona zostaáa Górka /oczywiĞcie wówczas jeszcze nie „Miejska”/ w roku 1241. Prawa miejskie po 1362 r., potwierdzone przez :áadysáawa JagieááĊ w 1428 r.

Miasto prywatne, w którym pod opieką wáDĞcicieli wytworzyá siĊ w XVI wieku prĊĪny oĞrodek luteranizmu.

Pod miastem 15.05.1769 r. potyczka konfederatów barskich z wojskami rosyjskimi.

Walki w okresie powstania wielkopolskiego miĊdzy innymi 23.01.1919 r. skuteczna obrona przed atakiem niemieckim.

1.2. Obiekty zabytkowe

/346 obiektów zabytkowych/

Na walory architektoniczne miasta skáadają siĊ:

- w centrum miasta czworoboczny Rynek o 6 wlotach ulic, zabudowany domami z XIX wieku /patrz wykaz obiektów zabytkowych ulicami/ - na póánoc od Rynku KoĞcióá Ğw. Mikoáaja i Marii Magdaleny z I poáowy XV wieku; w bryle gotycki, przebudowany w XVII i XVIII wieku, wyposaĪenie wnĊtrza wczesnoklasyczne z koĔca XVIII wieku, stare portrety miĊdzy innymi z koĔca XVI wieku, rzeĨba Chrystusa Zmartwychwstaáego z I poáowy XVI wieku. - we wschodniej czĊĞci miasta dawny koĞcióá ewangelicki z 1777- 78 r. szachulcowy, z wieĪą dobudowaną w 1859 roku, - na cmentarzu mogiáa i pomnik 18 polegáych powstaĔców wielkopolskich /1922 rok/ - ludowa figurka Ğwiątek przydroĪny' wznosi siĊ przy wjeĨdzie do miasta od strony Sarnowej; wykonana zostaáa przez rzeĨbiarza Franciszka Nowaka z Raszewa okoáo 1855 roku, - tablica pamiątkowa ku czci PowstaĔców Wielkopolskich, domy:

- ul. Sienkiewicza nr: U, 12, 9, 7, 6, 5, 3, 2, la, 25, 23, 21, 17, 15, 13, dwa budynki bez numerów /17 obiektów zabytkowych/, - ul. Wojska Polskiego nr: 46, 39, 37, 33-35, 32, 29-31, 27, 26, 23, 19-21, 10,8,6, 2, 1, /21 obiektów zabytkowych/, - ul. Waáowa nr: 7, 6, 4, 1, 2, 8, /6 obiektów zabytkowych/, ul. ĝlusarska nr: 3, 2, 1, /3 obiekty zabytkowe/, ul. Sportowa nr: 3, 1, /2 obiekty zabytkowe/, - ul. Sikorskiego nr:1, 8, 49, 37, 35, 31, 27, 22-25, 11-20, 7, 4, /23 obiekty zabytkowe/, - ul. Wodna nr: 1, /l obiekt zabytkowy/, - ul. Rynek nr: 1, 2, 4, 5-16, 18, 20-32, /24 obiekty zabytkowe/, - ul. Rawicka nr: 20, 19, 14, 10, 8, 7, 6, 4, 2, /9 obiektów zabytkowych/, - ul. Plac PowstaĔców nr: 12, 10, 9, 8, 7, 5, 4, 3, 2, 1, /10 obiektów zabytkowych/, - ul. Piekarska nr: 1, 3, 4, 6, 8, /5 obiektów zabytkowych/, ul. Buszy nr 1, /l obiekt zabytkowy/, - ul. Bema nr: 16, 16, 13, 12, 10, 9, 4, /7 obiektów zabytkowych/, - ul. Zielona nr 6, /l obiekt zabytkowy/, - ul. KoĞcielna nr: 2, 1, /2 obiekty zabytkowe/, - ul. Krasickiego nr: 14, 12, 11, 9, 8, 5, 3, 2, /8 obiektów zabytkowych/, ul. LeĞna nr: 16, 10, 8, 6, 4, 1, /6 obiektów zabytkowych/, - ul. Mickiewicza nr: 18, 17, 16, 15, 13, 12, 11, 10, 8, 4, 3, 2, /12 obiektów zabytkowych/, - ul. Paderewskiego nr: 49, 47, 42, 41, 40, 37, 36, 33, 31, 30, 29, 24, 16, 14, 10, 12, /16 obiektów zabytkowych/, - ul. KobyliĔska nr: 40, 34, 23, 21, 19, 18, 17, 16, 13, U, 10, 8, 6, 5, 4, 3, 2, 1, /18 obiektów zabytkowych/, - ul. KiliĔskiego nr: 23, 21, 19, 17, 15, 13, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, 1 budynek bez numeru, /16 obiektów zabytkowych/, - ul. Grunwaldzka nr: 11, 21, 19, 17, 15, 13, 11, 10, 9, 8, 7, 5, 4, 2, 1, 3,/15 obiektów zabytkowych/, - ul. Górków nr: 8, 4, 2, 1, /4 obiekty zabytkowe/, - ul. Fabryczna nr: 20,14, 6, /3 obiekty zabytkowe/, - ul. Dworcowa nr: 16, 16, 15, 12, 10, 8, /6 obiektów zabytkowych/, - ul. DubiĔska nr: 32, 26, 22, 20, 19, 18, 16, 15, 14, 10, 8, 7, 6, 5, 4, 3,1 budynek bez numeru /l7 obiektów zabytkowych/, - ul. Konopnickiej nr 2, 1 obiekt zabytkowy/, - budynki gospodarcze -17 obiektw, - stolarnia przy ul. Konopnickiej - obiekt murowany, początek XX wieku, - Páyn gospodarczy przy ul. Paderewskiego - cegáa, koniec XX wieku, - komin przy ul. Piekarskiej - cegáa, początek XX wieku, - obiekty cukrowni - 7 obiektów zabytkowych, XIX i XX wiek,

- cegielnia przy ul. KobyliĔskiej - XX wiek, 3 obiekty, - dom kaplica przy ul. Sikorskiego nr 3 - 4 üw. XIX wieku, - budynek UrzĊdu Miasta i Gminy przy Rynku -1 poáowa XIX wieku i XX wieku, - bank przy Rynku nr 3 - murowany, 3 üw. XX wieku, - strzelnica Bractwa Kurkowego, Dom Kultury przy ul.Broniewskiego - nr 3 - mur, początek XX wieku /1924 - 33/, - przedszkole przy ul. Sportowej nr 6 - obiekt murowany z 1882 roku przedszkole - mur, 1 üw. XX wieku, - szkoáa przy ul. Szkolnej nr 1 - murowana, początek XX wieku, pompa szkolna przy ul. Paderewskiego - początek XX wieku, szkoáa przy ul. Paderewskiego - początek XX wieku, cmentarz ewangelicki - U poáowa XIX wieku, poczta przy ul. Paderewskiego nr 32 — murowana, I üw. XX wieku, - budynek rozdzielni gazu przy ul. KobyliĔskiej - murowany, I üw. XX wieku, - biura „GS " przy ul. Paderewskiego nr 20 - mur, początek XX wieku, - dworzec kolejowy, poczekalnia, budynek gospodarczy - cegáa, drewno, początek XX wieku, - grobowiec rodziny Wahner-Strolock – II poáowa XIX wieku, - plebania przy ul Sikorskiego nr I - mur, II poáowa XIX wieku, - ponadto 13 obiektów zabytkowych /figury, bramy, mury/.

1.3. Strefy ochrony konserwatorskiej.

1. Strefa „SK-A” - Ğcisáej ochrony konserwatorskiej /centrum miasta/. 2. Strefa „SK-B” - ochrony konserwatorskiej /cukrownia/. 3. Strefa „SK-B” - ochrony konserwatorskiej /cegielnia/. 4. Strefa „SK-K” - ochrony krajobrazu. 5. Strefa „SK-E” - ochrony ekspozycji. 6. Ochrona osi widokowych. 7. Drogi historyczne.

2. GMINA - CHARAKTERYSTYKA POSZCZEGÓLNYCH WSI

Na krajobraz kulturowy gminy Miejska Górka skáadają siĊ gáównie tereny zwartej zabudowy wiejskiej, z parkami wiejskimi oraz zadrzewieniami przydroĪnymi. Innym charakterystycznym elementem krajobrazu województwa wielkopolskiego, a tym samym okolic gminy Miejska Górka byáy wiatraki. Dowodem tego jest ikonografia przedstawiająca okolice Rawicza.

'ĄBROWA

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona w bezpoĞrednim sąsiedztwie oĞrodka gminnego. Zabudowa ulicowa.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie i usáugowe w dobrym stanie technicznym.

2.2. Obiekty zabytkowe

Nie wystĊpują.

2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

Nie wystĊpują.

'à2ē

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona 9 km na póánocny - wschód od Miejskiej Górki i 17 km na póánocny - wschód od Rawicza.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie i usáugowe w Ğrednim stanie technicznym.

2.2. Obiekty zabytkowe /30 obiektów zabytkowych/

w tym: Osiedle Melanów - 2 zabytki.

- zespóá paáacowo - parkowy, a/ paáac neobarokowy z 1912 roku wg projektu Rogera Sáawskiego, nad Jáównym wejĞciem portyk kolumnowy, dach mansardowy, b/ drewniany pawilon chiĔski z XIX wieku, c/ dom i stróĪówka z początku XX wieku, d/ platany o obwodzie 570 cm i dĊby do 360 cm, e/ zabudowania gospodarcze i gorzelni a z koĔca XIX wieku, f/ biuro majątku w domu z początku XX wieku z portalem kolumnowym, g/ kaplica grobowa z 1911 roku rozbudowana w 1984 - 85 na RĞmioboczny koĞcióáek Ğw. Antoniego, - park krajobrazowy - XIX wiek, - brama do parku paáacowego i ogrodzenie - początek XX wieku - domy nr: 69,23,22,21,20,19,18,17,16 2,3, - budynek gospodarczy - posesja nr 23,

- altana parkowa - szachulec, początek XX wieku, - pozostaáRĞci zabudowy cegielni - cegáa XIX do XX wiek, - RĞmiorak - posesja nr 12 - cegáa, początek XX wieku, dworzec kolejowy - cegáa, początek XX wieku, - krzyĪ przydroĪny drewniany, - kaplica z figurą Matki Boskiej - murowana na początku wsi od strony Zalesia, - figura Chrystusa -1847 rok, naprzeciw posesji nr 74, - szkoáa podstawowa - cegáa, początek XX wieku, - kaplica grobowca Druckiego Lubeckiego - murowana 1911 rok, - Melanów - rządcówka; mur, początek XX wieku, SzeĞciorak; cegáa, początek XX wieku. 2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

1.Strefa „SK-A” - Ğcisáej ochrony konserwatorskiej.

2.Strefa „SK-B” - 3 strefy ochrony konserwatorskiej.

2.4 Obiekty dysharmoniczne

Osiedle domów wielorodzinnych, bloki - obcy element w krajobrazie.

GOSTKOWO

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona w odlegáRĞci ca 4 km od oĞrodka gminnego.

Zabudowa ulicowa.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - w Ğrednim stanie technicznym.

WieĞ wymieniana po raz pierwszy w 1405 roku.

2.2. Obiekty zabytkowe /16 obiektów zabytkowych/

w tym: Zmysáowo - 2 obiekty zabytkowe.

- zespól paáacowo - parkowy, - domy nr: 23, 82, 80, 79, 45, 27, - budynki gospodarcze - posesja nr 64, 45, 43, - fontanna przy dworku - murowana, początek XX wieku, - dawny dwór obecnie dom /posesja nr 22/ - murowany, 4 üw. XIX wieku /1890- 1904 r./ - kaplica Ğw. Serca Pana Jezusa przy posesji nr 88

Zmysáowo - przysióáek wsi Gostkowo: PoáRĪony w odlegáRĞci 1,7 km od wsi soáeckiej i ca 6 km od oĞrodka gminnego. Zabudowa ulicowa. Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - Ğredni stan techniczny. Obiekty zabytkowe - 2. - zespóá dworsko parkowy /wáDĞciciel pan Maükowiak/, 2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

1. Strefa „SK-A” - Ğcisáej ochrony konserwatorskiej.

2.Strefa „SK-B” - 2 strefy ochrony konserwatorskiej.

Zmysáowo

1.Strefa „SK-A” - Ğcisáej ochrony konserwatorskiej.

2.Strefa „SK-B” - 2 strefy ochrony konserwatorskiej.

KAROLINKI

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona w bezpoĞrednim sąsiedztwie oĞrodka gminnego. Zabudowa ulicowa.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - w Ğrednim stanie technicznym z wyjątkiem stodóá - mur pruski, szachulec /záy stan techniczny do rozbiórki.

2.2. Obiekty zabytkowe /6 obiektów zabytkowych/

w tym: Annopol - 4 obiekty zabytkowe.

- barokowy zespóá klasztorny z roku 1742. Wznosi siĊ na przedmieĞciach Miejskiej Górki zwanych Gruszki, WyposaĪenie wnĊtrza póĨnobarokowe. W oátarzu gáównym krucyfiks z I poáowy XVII wieku oraz rzeĨby. Epitafium rokokowe Mikoáaja Swinarskiego z koĔca XVIII wieku z wierszowanym napisem polskim. Na Ğcianach malowane na blasze portrety trumienne. W kruĪgankach klasztornych cenne obrazy, miĊdzy innymi; „UkrzyĪowanie" z 1599 roku, dzieáo Szymona - proboszcza z Górki oraz obraz „ZdjĊcie z KrzyĪa" z roku 1671, kilka rzeĨb z XV-XVIII wieku i portrety trumienne. W okresie okupacji na terenie klasztoru znajdowaáo siĊ duĪe wiĊzienie. Kilkuset pomordowanych pochowano wokóá klasztoru. - wiatrak - KoĨlak wznosi siĊ na przedmieĞciu Miejskiej Górki. Zbudowany w 1696 roku, jest najstarszym z wiatraków w tej okolicy. Annopol

- figura Matki Boskiej na sáupie, - Īuraw na terenie folwarku, - na terenie folwarku dwie stajnie - murowane z koĔca XIX wieku. 2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

1. Strefa „SK-A”- Ğcisáej ochrony konserwatorskiej /Klasztor/.

KOàACZKOWICE

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona w póánocnej czĊĞci gminy.

Zabudowa ulicowa.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - w Ğrednim stanie technicznym.

WieĞ wspominana w 1310 roku oraz w roku 1404.

2.2. Obiekty zabytkowe /17 obiektów zabytkowych/

- dwór murowany - poáowa XIX wieku - domy nr: 66, 43, 40, 39, 33, 29, 12, 9, 46, 2, szkoáa podstawowa - murowana, początek XX wieku, - figura Matki Boskiej - murowana naprzeciw posesji nr 47, - dom parafialny - murowany z roku 1908, - plebania - murowana z I poáowy XX wieku, - kostnica przy koĞciele parafialnym - murowana okoáo roku 1901, koĞcióá poreformatorski - murowany z 1901 roku, 2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

1.Strefa „SK-A” - Ğcisáej ochrony konserwatorskiej.

2.Strefa „SK-B” - ochrony konserwatorskiej.

KONARY

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona w odlegáRĞci 3 km od oĞrodka gminnego. Zabudowa wsi zwarta.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - w Ğrednim stanie technicznym.

WieĞ wspominana po raz pierwszy w 1282 roku, a nastĊpnie w roku 1310.

2.2. Obiekty zabytkowe / 20 obiektów zabytkowych/

- koĞcióá parafialny pod wezwaniem Ğw. Michaáa Archanioáa – murowany /1512- 1728/, - dzwonnica drewniana, - kapliczka w murze koĞcielnym - mur, początek XX wieku, - plebania - murowana, I üw. XX wiek, - domy nr: 206,201,200,180,116,65,67,58,33,28,20,2,51, - krzyĪ pokutny, - Zbiorcza Szkoáa Gminna - obiekt murowany z 1828 roku, - Przedszkole - obiekt murowany - początek XX wieku. 2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

1. Strefa „SK-A” - Ğcisáej ochrony konserwatorskiej.

2.Strefa „SK-B” - 2 strefy ochrony konserwatorskiej.

NIEMARZYN

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona w poáudniowej czĊĞci gminy w odlegáRĞci 2 km od oĞrodka gminnego.

Zabudowa zwarta, pojedyncze nowe budynki.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - w Ğrednim stanie technicznym.

WieĞ wspominana po raz pierwszy w roku 1310.

2.2. Obiekty zabytkowe / 8 obiektów zabytkowych/

- kapliczka murowana - domy nr: 54,49,48,43,42, - krzyĪ przydroĪny na pamiątkąĞmierci Marianny Kempa w 1885 roku, - dawny dwór nr 22 - mur z przeáomu XIX- XX wieku. 2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

2.Strefa „SK-B” - 2 strefy ochrony konserwatorskiej.

OCZKOWICE

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona w póánocnej czĊĞci gminy w odlegáRĞci 5,7 km od oĞrodka gminnego.

Zabudowa zwarta, wzdáXĪ drogi. Pojedyncze nowe obiekty.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - w Ğrednim stanie technicznym .

WieĞ wspominana po raz pierwszy w roku 1292 w związku z potwierdzeniem przez Przemysáawa II soáectwa.

2.2. Obiekty zabytkowe / 6 obiektów zabytkowych/

w tym: 1 obiekt w przysióáku Topólka kapliczka Matki Boskiej,

- domy nr: 54,49,48,43,42, - Váup z figurąĞw. Jana Niepomucena, - dworek nr 42 - mur koniec XIX, - Topólka - rządówka, cegáa, tynk, koniec XIX wieku. 2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

2.Strefa „SK-A” - Ğcisáej ochrony konserwatorskiej obejmuje poáudniową czĊĞü wsi.

PIASKI

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona we wschodniej czĊĞci gminy w odlegáRĞci ca 5 km od oĞrodka gminnego.

Zabudowa wzdáXĪ drogi - wieĞ maáa. 4 budynki mieszkalne nowe. Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - w Ğrednim stanie technicznym.

WieĞ wspominana po raz pierwszy w roku 1771 jako folwarczna wieĞ paĔszczyĨniana.

2.2. Obiekty zabytkowe / 5 obiektów zabytkowych/

- grota Matki Boskiej przy zespole dworskim - kamieĔ, mur, - park dworski - XIX wiek, - dworek - mur z 1912 roku; oficyna dworska, - brama do zespoáu dworskiego XIX-XX wiek, - dawny dwór nr 1 - mur, 4 üw. XIX wieku. 2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

1. Strefa „SK-A” - Ğcisáej ochrony konserwatorskiej.

2.Strefa „SK-B” - ochrony konserwatorskiej.

3.Strefa „SK-EK” - ochrony ekologicznej.

ROSZKOWO

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona w odlegáRĞci 4 km od oĞrodka gminnego - w zachodniej czĊĞci gminy.

Zabudowa zwarta wzdáXĪ dróg wiejskich.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - w Ğrednim stanie technicznym.

WieĞ wspominana po raz pierwszy w roku 1310.

2.2. Obiekty zabytkowe / 8 obiektów zabytkowych/

- domy nr: 58,55,36,13,10, - krzyĪ naprzeciw posesji nr 4 - drewniany, 1 poáowa xx wieku, - figura Chrystusa przy posesji tir 26 - okoáo 1960 roku, - kapliczka przy posesji nr 20 Biskupa Ğw. Benona i Chrystus Frasobliwy mur, drewno, 2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

2.Strefa „B” - ochrony konserwatorskiej, /obejmuje prawie caáą wieĞ/.

ROSZKÓWKO

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona na póánoc od Miejskiej Górki w odlegáRĞci 3 km oĞrodka czĊĞci gminy. Zabudowa ulicowa.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - w Ğrednim stanie technicznym.

WieĞ wspominana po raz pierwszy na przeáomie XV i XVI wieku.

2.2. Obiekty zabytkowe / 3 obiekty zabytkowe/

- park dworski - 1 poáowa XIX wiek, - spichlerz folwarczny - murowany okoáo 1860 roku, - dwór - murowany, 4 üw. XIX wieku. 2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

1. Strefa „SK-A” - Ğcisáej ochrony konserwatorskiej.

2.Strefa „SK-B” - ochrony konserwatorskiej.

ROZSTĉPNIEWO

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona na póánoc od Miejskiej Górki.

Zabudowa ulicowa - kilka nowych obiektów budowlanych.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - w Ğrednim stanie technicznym.

WieĞ wspominana po raz pierwszy w roku 1310.

2.2. Obiekty zabytkowe / 4 obiekty zabytkowe/

- dom przy drodze do Miejskiej Górki - cegáa, początek XX wieku, - szkoáa podstawowa - mur, lata 30-te, - grota z figurą Matki Boskiej - naprzeciw posesji nr 9, - dom nr 43 - murowany, początek XX wieku. 2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

Nie wystĊpują.

RZYCZKOWO

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona w póánocnej czĊĞci gminy w odlegáRĞci 3,2 km od oĞrodka gminnego. Zabudowa wzdáXĪ drogi - wieĞ maáa.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - w Ğrednim stanie technicznym.

2.2. Obiekty zabytkowe / 2 obiekty zabytkowe/

- dom nr 18 - szachulec, 2 poáowa XIX wieku - stodoáa nr 18 - mur, 2 poáowa XIX wieku. 2.4. Strefy ochrony konserwatorskiej

Nie wystĊpują.

SOBIAàKOWO

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona 11 km na póánocny wschód od Rawicza, przy szosie do Ostrowa Wielkopolskiego. Graniczy bezpoĞrednio areaáem z Miejską Górką.

Zabudowa zwarta.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - w Ğrednim stanie technicznym.

WieĞ wspominana po raz pierwszy w roku 1241.

2.2. Obiekty zabytkowe / 25 obiektów zabytkowych/

- drewniany koĞcióáĞw. Jakuba - zaplecze z poáowy XVII wieku z dobudowanym w 1980 roku murowanym przedáXĪeniem nawy od zachodu i kaplicą od poáudnia Wewnątrz na belce tĊczowej krucyfiks póĨnogotycki z 2 poáowy XVI wieku i rzeĨby barokowe 2 ĞwiĊtych z 2 poáowy XVII wieku, a w oátarzu gáównym 2 rzeĨby póĨnogotyckie z początku XVI wieku, - przy koĞciele murowana dzwonnica z 1890 roku oraz robinie, jesiony, dąb, - kapliczki z XIX i XX wieku - w Ğrodku wsi z rzeĨba Ğw. Biskupa, - w zachodniej czĊĞci wsi z okazaáą grupą pasyjną, - w obrĊbie dawnego folwarku obora zbudowana z gáazów narzutowych, kryta dachem naczóákowym, - domy nr: 157,156,153,151,126,106,103,77,58,45,18,8, - stodoáy nr:137 i 125 - szachulec, koniec XIX wieku, - spichrz - cegáa, początek XX wieku, - budynek gospodarczy - cegáa początek XX wieku, - dworzec kolejowy - cegáa, początek XX wieku, - budynek szkoáy I - mur, koniec XIX wieku, - budynek szkoáy II - cegáa, początek XX wieku, - altana przy posesji nr 126- drewniana, początek XX wieku. 2.5. Strefy ochrony konserwatorskiej

1. Strefa „SK-A” - Ğcisáej ochrony konserwatorskiej.

2. Strefa „SK-B” - dwie strefy ochrony konserwatorskiej.

3. Strefa „SK-E” - ekspozycji.

WOSZCZKOWO

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona w póánocno-wschodniej czĊĞci gminy w odlegáRĞci 4,7 km od oĞrodka gminnego.

Zabudowa zwarta, wzdáXĪ drogi.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - w Ğrednim stanie technicznym.

WieĞ wspominana po raz pierwszy w roku 1310.

2.2. Obiekty zabytkowe / 6 obiektów zabytkowych/

- domy nr: 1,11,14,17, - szkoáa okoáol915 roku, - wiatrak koĨlak - drewniany z XIX wieku. 2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

1. Strefa „SK-A” - Ğcisáej ochrony konserwatorskiej.

2. Strefa „SK-B” - ochrony konserwatorskiej.

ZAKRZEWO

2.1. Zabudowa wsi

WieĞ poáRĪona w zachodniej czĊĞci gminy. Zabudowa zwarta, wzdáXĪ drogi.

Budynki mieszkalne, gospodarcze, inwentarskie - w Ğrednim stanie technicznym.

WieĞ wspominana po raz pierwszy w Ĩródáach w roku 1382 i 1387. WáDĞcicielami Zakrzewa byli Wincenty z Grabowca, Jan Dunin, Szczaniecki, a od 1848 roku ksiąĪĊta ĞOąscy Hatzfeldowie.

2.2. Obiekty zabytkowe / 13 obiektów zabytkowych/

- koĞcióá parafialny pod wezwaniem Ğw. Klemensa /1728 r./, - brama i mur koĞcielny - figura Ğw. Jana Niepomucena - figura Ğw. Jakuba przy posesji nr 18, - figura Ğw. Stanisáawa Kostki - cegáa cement, 1 poáowa XX wieku, - dom nr 34, - dom nr 50 - murowany, poáowa XIX wieku. 2.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

1 Strefa „SK-A” - Ğcisáej ochrony konserwatorskiej.

2.Strefa „SK-B” - dwie strefy ochrony konserwatorskiej.

3.Strefa „SK-A” - Ğcisáej ochrony konserwatorskiej obejmuje Antoniewo.

3. UWARUNKOWANIA – WNIOSKI OGÓLNE DOTYCZĄCE CAàEJ GMINY

3.1. Stan techniczny zabytków

Prawie wszystkie zabytki są w Ğrednim stanie technicznym. Dotyczy to równieĪ parków podworskich / konieczne remonty/.

3.2. Zabudowa wsi /cechy charakterystyczne/

- ksztaát zabudowy w zagrodach wiejskich; kwartaáy mieszkalno - inwentarskie i gospodarcze z XIX i XX wieku,

- budynki niskie z dachami dwuspadowymi lub páaskimi/parterowe lub dwu kondygnacyjne/,

- materiaá budowlany: cegáa, dachówka na wiĊĨbie drewnianej ceramiczna, eternit, papa.

3.3. WystĊpujące obiekty dysharmoniczne wieĞ DáRĔ - zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna / bloki/.

4. UWARUNKOWANIA - DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO

Tabela 20. Uwarunkowania historyczno-kulturowe i krajobrazowe – diagnoza stanu.

Obiekty wymagające Postulaty konserwatorskie Kierunki i rodzaj dziaáDĔ interwencji 1 2 3

KoĞcióá Ewangelicki w Remont. Znalezienie Przeprowadzenie remontu Miejskiej Górce XĪytkownika

Znalezienie odpowiedniego Gostkowo - dworek DokoĔczenie remontu XĪytkownika.

Wymaga remontu. Obiekt nie Remont. Piaski - dwór z XIX wieku XĪytkowany. Znalezienie uĪytkownika

Roszkówko - dworek Wymaga remontu. Remont

Opracowanie studium Miejska Górka historyczno urbanistyczno architektonicznego - dla miasta

Opracowanie studium historyczno-urbanistyczno- Karolinki architektonicznego dla zespoáu klasztornego.

Renowacja i remonty budynków zabytkowych.

NaleĪy wygląd bloków wielorodzinnych zmieniü i dostosowaü do charakteru wsi.

Nowo projektowane budynki dostosowaü do istniejącej zabudowy regionalnej

Ochronie podlegają takĪe osie widokowe w obszarze 1 - 3 km od strefy ochrony konserwatorskiej.

Wszelkie prace prowadzone na obszarze stref ochrony konserwatorskiej wymagają uzgodnienia z WKZ.

5. CEL GàÓWNY Ochrona i zachowanie stanu istniejącego ze szczególnym uwzglĊdnieniem wymogów konserwatora.

5.1. Wymogi Konserwatora Zabytków dotyczące poszczególnych stref konserwatorskich.

STREFA „SK-A” - Ğcisáej ochrony konserwatorskiej o bardzo dobrze zachowanej historycznej strukturze przestrzennej do bezwzglĊdnego zachowania. W strefie zakáada siĊ priorytet wymagaĔ konserwatorskich i koniecznoĞci opracowania planu szczegóáowego i rewaloryzacji,

STREFA „SK-B” - ochrony konserwatorskiej, która obejmuje obszar podlegający rygorom w zakresie utrzymania zasadniczych elementów rozplanowania istniejącej substancji o wartoĞciach kulturowych oraz charakteru i skali nowej zabudowy, nieprzekraczalnych gabarytów,

STREFA „SK-K” - ochrony krajobrazu, która obejmuje obszar krajobrazu integralnie związanego z zespoáem zabytkowym,

STREFA „SK-EK”- ochrony ekologicznej parku,

STREFA „SA-W” - ochrony archeologicznej, która obejmuje rozpoznane i potencjalne obszary eksploatacji archeologicznej, które winny byü wyáączone spod zabudowy - obszar caáej gminy; Ğcisáą strefą ochrony archeologicznej objąü obszar wystĊpowania stanowisk wpisanych do rejestru zabytków (wieĞ Koáaczkowice i Zakrzewo).

5.2. Obiekty prawnie chronione i tereny objĊte strefami konserwatorskimi.

Tabela 21. Obiekty prawnie chronione i tereny objĊte strefami ochrony konserwatorskiej.

MiejscowoĞü Strefa Obiekty

1 2 3 Miejska Górka Strefa „SK-B” Cegielnia, gazownia Miejska Górka Strefa „SK-B” Cukrownia Miejska Górka Strefa „SK-A” Centrum miasta Ochrona krajobrazu. Miejska Górka Strefa „SK-K” Obejmuje obszar integralnie związany z peáQą strefą ochrony konserwatorskiej Karolinki Strefa „SK-A” KoĞcióá i Klasztor Reformatorów

Melanów Strefa „SK-B” Ukáad przestrzenny folwarku wraz z zabudową

Oczkowice Strefa „SK-A” Obejmuje poáudniową czĊĞü wsi Zespóá koĞcielny: koĞcióá parafialny, kostnica, Koáaczkowice Strefa „SK-A” plebania, dom parafialny Koáaczkowice Strefa „SK-B” Obejmuje caáą wieĞ 'áRĔ Strefa „SK-B” Obejmuje obiekty dworca PKP Obejmuje ukáad przestrzenny zespoáu paáacowego 'áRĔ Strefa „SK-A” i folwarcznego wraz z zabudową 'áRĔ Strefa „SK-B” Dom mieszkalny 'áRĔ Strefa „SK-B” Dom mieszkalny Dwór - 4 üw. XIX wieku, budynek mieszkalny, dworek z 1912 r. obecnie budynek mieszkalno- Piaski Strefa „SK-A” administracyjny, Park Piaski Strefa „SK-B” Zabudowania gospodarcze, domy mieszkalne CzĊĞü wschodnia lasu - strefa ochrony Piaski Strefa „SK-EK” ekologicznej parku Obejmuje zachodnią czĊĞü wsi, zespóá koĞcielny /koĞcióáĝw. Michaáa Archanioáa, plebanie, Konary Strefa „SK-A” dzwonnice, budynek dawnego szpitala dla starców i dom katolicki/ Obejmuje póánocną czĊĞü wsi - ukáad Konary Strefa „SK-B” przestrzenny

Obejmuje poáudniowo-zachodnią czĊĞü wsi Konary Strefa „SK-B” /budynki mieszkalne, zabudowania gospodarcze/

Zmysáowo Strefa „SK-A” Zespóá paáacowy, park

Budynki mieszkalne; tzw. bliĨniak nr 21 i nr 3 Zmysáowo Strefa „SK-B” trojak

Zmysáowo Strefa „SK-B” Zespóá folwarczny

Roszkówko Strefa „SK-A” Zespóá paáacowy

Roszkówko Strefa „SK-B” Zespóá folwarczny wraz z zabudową

Zespóá paáacowy: park, paáac, dom ogrodnika, Gostkowo Strefa „SK-A” /obecnie dom mieszkalny nr 22/, zespóá folwarczny Poáudniowa czĊĞü wsi: niewielka kolonia Gostkowo Strefa „SK-B” mieszkalna Na póánoc od strefy „A" czĊĞü wsi wraz z Gostkowo Strefa „SK-B” zabudową

Obejmuje czĊĞü wsi, domy mieszkalne, /w tym Woszczkowo Strefa „SK-A” dom nr 1, budynek szkoáy, stodoáĊ/

Teren zespoáu koĞcielnego z cmentarzem i Sobiaákowo Strefa „SK-A” przylegáym terenem Zabudowania gospodarcze folwarku i budynki Sobiaákowo Strefa „SK-B” mieszkalne Dwór /obecnie budynek mieszkalny/, park Sobiaákowo Strefa „SK-B” /zniszczony

Zakrzewo Strefa „SK-B” Cmentarz

Zakrzewo Strefa „SK-A” Zespóá koĞcielny, folwarczny, czĊĞü wsi

Zakrzewo Strefa „SK-B” Póánocna czĊĞü wsi

100

5.3.Obiekty wpisane do rejestru zabytków

Tabela 22. Obiekty wpisane do rejestru zabytków.

MiejscowoĞü Wyszczególnienie

1 2 Antoniewo - Zespóá folwarczny, 2 poá. XIX w., nr rej.: 1146/A z 3.07.1989: x budynek mieszkalny, x budynek gospodarczy, x stodoáa, x jaáownik

'áRĔ - Zespóá paáacowo - parkowy i folwarczny, XIX i XX, nr rej.: 1014/A z 25.05.1987: x paáac, 1910r., nr rej.:1424/A z 11.04.1973r. x „dom zarządcy” /báĊdnie nazwane w decyzji/- powinno byü szpital, póĨniej przedszkole, ob. dom DáRĔ nr 14, x pawilon ogrodowy chiĔski (herbaciarnia), drewniany, x park, x ogrodzenie parku z bramą gáówną. - Folwark: x obora, x „stelmacharnia” /báĊdnie nazwany w decyzji/- powinno byü stajnia, ob. obora, x stajnia /báĊdnie nazwana w decyzji/- powinna byü chlewnia, ob. garaĪ, x gorzelnia, ob. dom DáRĔ nr 10, 1901r., x spichrz, powinno byü biura, pomieszczenia mieszkalne, ob. laboratorium, x spichlerz, powinno byü magazyn, ob. magazyn pasz, x spichlerz, x oficyna, powinno byü garaĪ, ob. biura, pokoje goĞcinne i mieszkania x stróĪówka, x domek ogrodnika, x 4 czworaki, zamiast „czworaki” powinno byü: szeĞciorak, ob. dom mieszkalny DáRĔ nr 17 z 1901r., pieciorak, ob. dom mieszkalny DáRĔ nr 18 z 1906r., czworak, ob. dom mieszkalny DáRĔ nr 20 z 1905r., RĞmiorak, ob. dom mieszkalny DáRĔ nr 21 z 1903r., Miejska Górka – Goruszki - Zespóá klasztorny reformatorów, XVIII w., 521/Wlkp/A z 28.06.2007: x koĞcióá p.w. ĝwiĊtego KrzyĪa, d. nr rej.: 309 z 20.12.1932r. (wypis z ksiĊgi rejestru) x klasztor, d. nr rej.: 107 z 1.6.1968r, x cmentarz przykoĞcielny, x ogród klasztorny, x mur ogrodzeniowy z póĨnobarkowową bramą pd.

Gostkowo - Zespóá dworski i folwarczny, 2 poá. XIX, nr rej.: 1144/A z 26.06.1989r., 456/Wlkp/A z 8.02.2007r.: x dwór, ob. dom Gostkowo nr 21, x park o pow. 0,64 ha x spichrz, x obora, x gorzelnia.

101

Konary - KoĞcióá par. p.w. ĝw. Michaáa Archanioáa, 1512r., 1782, nr rej.: 631 z 23.06.1969r., 388/Wlkp/A z 27.07.2006,

- Szkoáa podstawowa, 1828, XIX/XX, nr rej.: 1492/A z 30.03.1994r., 387/Wlkp/A 25.07.2006r.: x budynek nr 56, z 1828r., x budynek nr 58, z koĔca XIX w. (1888-1907) x pompa Īeliwna. Miejska Górka - ZaáRĪenie urbanistyczne miasta i zespóá budowlany, nr rej.:1161/A z 17.01.1990,

- Zespóá koĞcioáa p.w. ĝw. Mikoáaja, 674/Wlkp/A z 04.06.2008r.: x koĞcióá par. p.w. Ğw. Mikoáaja, 1609, nr rej.: 130 z 21.12.1932r. (wypis z ksiĊgi rejestru), x cmentarz przykoĞcielny.

- Zespóá koĞcioáa poewangelickiego p.w. Góry Tabor, 701/Wklp/A z 26.09.2008 r.: x koĞcióá poewangelicki p.w. Góry Tabor, drew., 1777, d. nr rej.: 632 z 23.6.1969, x cmentarz przykoĞcielny, x brama cmentarza.

- Wiatrak koĨlak, ul. Rawicka, 1772, nr rej.: 1108/A z 23.05.1988r., 402/Wlkp/A z 10.08.2006r. Piaski - Zespóá dworsko-parkowy z folwarkiem, XIX/XX, nr rej.: 1557/A z 28.08.1995r.: x dwór, x oficyna, x park, x ukáad zabudowy folwarku.

Roszkówko - Zespóá paáacowo-parkowy, 3 üw. XIX w., nr rej.: 1447/A z 10.08.1993r., 657/Wlkp/A z 6.03.2008r.: x paáac, x park.

- Spichrz folwarczny, 1860, nr rej.: 1437/A z 2.08.1993r., 658/Wlkp/A z 6.03.2008r. Sobiaákowo - KoĞcióá par. p.w. ĝw. Jakuba, mur.-drew., XVII, 1890, nr rej.: 133 z 21.12.1932r. (wypis z ksiĊgi rejestru) Zakrzewo - KoĞcióá par. p.w. ĝw. Klemensa, drew., 1728, nr rej.:608 z 1.02.1957r.

- Zespóá folwarczny, 2 poá. XIX, nr rej.:1145/A z 3.07.1989r.: x rządcówka, x budynek mieszkalny, x park, x spichrz, x 2 stodoáy, x obora, x stajnia (ob. garaĪe), x gorzelnia.

102

Zmysáowo - Zespóá dworski, 4 üw. XIX: x dwór, nr rej.:1448/A z 10.08.1993 r. x park, nr rej.: j.w. x Obora folwarczna, nr rej.:1436/A z 2.08.1993 ħródáo: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, Delegatura w Lesznie, dane na 2009 r.

5.4.Wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytków na terenie gminy Miejska Górka.

Tabela 23. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytków.

MiejscowoĞü Wyszczególnienie

1 2

St.l AZP 67- 28/7-grodzisko; wczesne Ğredniowieczne, Koáaczkowice Wpisano do rejestru zabytków 43 l/A dnia 02.12.1968 rok.

Stanowisko AZP68- 27/20 - cmentarzysko, K. àXĪycka wpisane do Zakrzewo rejestru zabytków 1653/A dnia 13.12.1974 roku.

Uwaga: odlegáRĞci od oĞrodka gminnego do poszczególnych wsi liczono za pomocą skalówki GáugoĞci 30 cm.

103

104

IV. ROLNICTWO UWARUNKOWANIA I DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO

105

IV. ROLNICTWO – UWARUNKOWANIA I DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO

Funkcjonowanie rolnictwa w gminie opiera siĊ na wystĊpujących warunkach przyrodniczych, wyksztaáconych stosunkach spoáeczno-gospodarczych. Zakres oceny przyjĊto warunki przyrodnicze odnoszące siĊ do jakoĞci gleb i ich poáRĪenie, wskaĨnik bonitacji gleb oraz czynnik waloryzacji rolniczej gleb ustalony dla obszaru caáej gminy (w odniesieniu do pozostaáych gmin powiatu Rawicz). UwzglĊdniono wystĊpujące stosunki wodne, które są waĪne w prowadzeniu produkcji rolnej.

1. PRZYRODNICZE WARUNKI FUNKCJONOWANIA ROLNICTWA.

1.1. JakoĞü i klasyfikacja gleb z uwzglĊdnienie kompleksów glebowo-rolniczych.

Powierzchnia ogólna uĪytków rolnych miasta i gminy wynosi 9 001 ha, czyli 87,6% ogólnej powierzchni gminy. Z tego:

- grunty orne 8 169 ha (tj. 90,8% udziaáu w uĪytkach rolnych),

- sady 94 ha (tj. 1,0% udziaáu w uĪytkach rolnych),

- áąki 617 ha (tj. 6,9% udziaáu w uĪytkach rolnych)

- pastwiska 121 ha (tj. 1,3% udziaáu w uĪytkach rolnych).

8Īytki rolne miasta i gminy Miejska Górka stanowią 21,5% udziaáu w ogólnej powierzchni XĪytków rolnych powiatu rawickiego. WystĊpująca jakoĞü gleb oceniona zostaáa przez klasyfikacjĊ gleb oraz wystĊpowania kompleksów przydatnoĞci rolniczej.

KlasyfikacjĊ gruntów gminy na tle powiatu rawickiego przedstawiono w tabeli 26.

Tabela 24. Klasyfikacja gruntów gminy na tle powiatu rawickiego.

Grunty orne 8Īytki zielone % % Wyszczególnienie udziaá w udziaá w klas bonitacyjnych Powiat Gmina gruntach Powiat Gmina XĪytkach [ha] [ha] ornych [ha] [ha] zielonych powiatu powiatu rawickiego rawickiego

Grunty kl. I - III 11 702 4 637 39,6 382 98 25,7

Grunty kl. IV 9 840 2 195 22,3 1 609 300 18,6

106

Grunty kl. V -VI 12 388 1 337 10,8 6 346 340 5,4

Ogóáem 33 930 8 169 24,1 8 337 738 8,9

ħródáo: dane z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce, stan na 2008 r.

Stosunek gruntów ornych kl. I - IV do kl. V - VI wynosi 76,8% Ğwiadczy to wystĊpowaniu gleb dobrych.

Dominują kompleksy glebowe od 2-giego do 5-tego przydatnoĞci rolniczej, są to kompleksy bardzo dobre i dobre. Kompleksy od 6-tego do 9-tego przydatnoĞci rolniczej stanowią ok. 19% Vą to kompleksy sáabe. Sáabe gleby wystĊpują w obrĊbach miejscowoĞci Miejska Górka, Gostkowo, Niemarzyn, Rzyczkowo, Karolinki, Zakrzewo, RozstĊpniewo i Konary (tabela 25). Z przeprowadzonych analiz wynika, Īe wszystkie grunty rolne są wykorzystywane do produkcji rolnej.

Tabela 25. Kompleksy przydatnosci rolniczej gleb na terenie gminy

Powierzchnia Nazwa kompleksu MiejscowoĞci [ha] [%] Grunty orne:

'áRĔ, Gostkowo, Roszkówko, Kompleks pszenny dobry 2 720, 9 32,2 Sobiaákowo, RozstĊpniewo

Kompleks Īytni bardzo dobry Miejska Górka, DáRĔ, 3 103,5 36,7 (pszenno-Īytni) Koáaczkowice, Niemarzyn

Konary, Oczkowice, Gostkowo, Kompleks Īytni dobry 1 044,7 12,4 Zakrzewo, Woszczkowo, Miejska Górka

Konary, Gostkowo, Zakrzewo, Kompleks Īytni sáaby 858,9 10,2 Niemarzyn, RozstĊpniewo

Kompleks Īytni bardzo sáaby (Īytnio Miejska Górka, Gostkowo, 479,4 5,7 – áubinowy) RozstĊpniewo

Konary, Rzyczkowo, Zakrzewo, Kompleks zboĪowo-pastewny mocny 121,4 1,4 Miejska Górka

Kompleks zboĪowo-pastewny sáaby 109,4 1,3 Miejska Górka, Konary

107

8Īytki zielone:

'áRĔ, Konary, Roszkówko, 8Īytki zielone Ğrednie 398,7 51,0 Sobiaákowo, Miejska Górka

Miejska Górka, Zakrzewo, 8Īytki zielone sáabe i bardzo sáabe 382,4 49,0 Roszkowo, Niemarzyn

ħródáo: Mapa Glebowo-Rolnicza opracowna przez Wojewódzkie Biuro Geodezji i UrządzeĔ Rolnych w Poznaniu, 1967 r. oraz dane z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce.

1.2 Warunki i stosunki wodne na obszarze gminy.

Gmina Miejska Górka charakteryzuje siĊ brakiem wiĊkszych cieków wodnych oraz zbiorników wody. Jedyny zbiornik retencyjny „Balaton” o powierzchni 8,49 ha zbudowano na rzece 'ąbroczni.

Problem okresowego wystĊpowania nadmiaru wód w prowadzonej produkcji rolnej jest rozwiązany przez istniejący system urządzeĔ melioracyjnych, który obejmuje urządzenia podstawowe oraz szczegóáowe. System ten odprowadza nadmiar wód jak i teĪ jest czĊĞciowo wykorzystany do nawodnieĔ i deszczowania cennych upraw w okresach niedoboru wody w okresie wegetacji roĞlin.

Ogólna powierzchnia gruntów zmeliorowanych wynosi: grunty orne 7 036 ha uĪytki zielone 855 ha razem 7 891 ha.

Stanowi to 87,7% ogólnej powierzchni gruntów rolnych. Tereny rolne odwadniane mechanicznie obejmują powierzchniĊ 250 ha (obejmuje tereny uĪytków rolnych Zakrzewo). Nawodnienia terenów przez deszczowanie obejmuje 34 ha gruntów.

(Powierzchnie terenów zmeliorowanych i drenowanych w hektarach przedstawiono na mapce w skali 1 : 25 000).

1.3. Pozostaáe czynniki przyrodnicze wpáywające na funkcjonowanie rolnictwa.

Czynniki przyrodnicze wpáywające na funkcjonowanie rolnictwa obejmują wystĊpująFą rzeĨEĊ terenu, lasy oraz wystĊpujące zadrzewienia Ğródpolne, które to mają wpáyw na wystĊpowanie lub ograniczanie procesów erozji wodnej i wietrznej. Jednak maáa lesistoĞü

108

gminy 3,4 % wpáywa niekorzystnie na zasobnoĞü wód w okresie wegetacji roĞlin. Co sprzyja procesom stepowienia uĪytków rolnych.

1.4. Lasy i zadrzewienia.

WystĊpujące kompleksy leĞne obejmują zaledwie 351 ha - 3,4% obszaru gminy. PoáRĪenie kompleksów leĞnych jest nierównomierne. WystĊpują w obrĊbie wsi Zakrzewo, Koáaczkowie, Karolinek, Gostkowa i RozstĊpniewa. Gospodarka leĞna w lasach paĔstwowych prowadzona jest przez NadleĞnictwo Piaski. WystĊpujące lasy to lasy gospodarcze i lasy ochronne (gáównie wodochronne). Lasy ochronne zajmują powierzchniĊ 82,3 ha – 0,1%. Z dokonanej analizy przyrodniczej wynika, Īe powierzchnia lasów w gminie powinna wzrosnąü do 6 - 7% ogólnej powierzchni. Pod zalesienie naleĪy przeznaczyü uĪytki rolne najsáabszych klas bonitacyjnych. NaleĪy wprowadziü zadrzewienia Ğródpolne, które przeciwdziaáają procesom stepowienia oraz poprawiają stosunki wilgotnoĞciowe terenu.

1. 5. Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej.

Jest to ocena wystĊpujących warunków glebowych, wodnych, rzeĨby terenu, klimatycznych okreĞlająca przydatnoĞü terenu gminy do prowadzenia produkcji rolnej. Ocena jest wyraĪona w skali 100 punktowej (im wyĪszy wskaĨnik tym korzystniejsze warunki do prowadzenia produkcji rolnej).

Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej w pow. Rawicz jest nastĊpująca:

Gmina WskaĨnik waloryzacji

1. Bojanowo 75,2

2. Jutrosin 62,1

3. Miejska Górka 74,9

4. Pakosáaw 74,9

5. Rawicz 56,4

ĝredni powiatowy 68,7

ħródáo: Inspektorat Ochrony ĝrodowiska w Poznaniu, dane na 2000 r.

Z porównaĔ wskaĨnika wynika, Īe gmina Miejska Górka posiada bardzo dobre warunki przyrodnicze do prowadzenia produkcji rolnej.

109

2. SPOàECZNO – EKONOMICZNE WARUNKI FUNKCJONOWANIA ROLNICTWA

2.1. Struktura uĪytkowania gruntów.

W ogólnej powierzchni gminy najwiĊkszy obszar stanowią uĪytki rolne 9 351 ha, co stanowi 91,0%. Tak duĪy udziaá uĪytków rolnych w powierzchni gminy wskazuje na jej rolnicy charakter. Na uwagĊ zasáuguje równieĪ niski udziaá terenów leĞnych, które zajmują 351 ha – 3,4%.

Tabela 26. Struktura uĪytkowania gruntów

% udziaá w pow. Wyszczególnienie Miasto Gmina Razem ogólnej Pow. ogólna 313 9 966 10 279 100,0

w tym:

Lasy 11 340 351 3,4

Wody 35 84 119 1,2 Grunty pozostaáe 127 681 808 7,9 (zainwestowane) 8Īytki rolne 141 8 860 9001 87,6

w tym:

grunty orne 88 8 081 8 169 90,8

sady 11 83 94 1,0

áąki 29 588 617 6,9

pastwiska 2 119 121 1,3

ħródáo: dane z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce, stan na 2008 r.

2.2. Stan wáadania gruntami:

W strukturze wáasnoĞciowej gruntów w gminie Miejska Górka najwiĊkszą powierzchniĊ zajmują indywidualne gospodarstwa rolne 7 548ha, co stanowi 73,4% ogólnej powierzchni. Drugie miejsce pod wzglĊdem zajmowanej powierzchni stanowią grunty Skarbu PaĔstwa 1 267 ha – 12,5%. Spóádzielnie produkcyjne zajmują 25ha – 0,2%, grunty komunalne 262ha – 2,5%, indywidualne dziaáki rolne 260ha – 2,5%, grunty pozostaáe 918ha – 8,9%.

110

Tabela 27. Struktura wáadania gruntami

% udziaá w powierzchni Wyszczególnienie Powierzchnia w ha ogólnej

Indywidualne gospodarstwa rolne 7 548 73,4

Spóádzielnie produkcyjne 25 0,2

Skarb PaĔstwa* 1 267 12,5

Grunty komunalne 262 2,5

Indywidualne dziaáki rolne 260 2,5

Grunty pozostaáe 918 8,9

Ogóáem 10 280 100

ħródáo: dane z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce, stan na 2008 r.

* - Grunty Skarbu PaĔstwa stanowią: Lasy PaĔstwowe, grunty w zasobach Agencji NieruchomoĞci Rolnych, grunty w zarządzaniu PaĔstwowych Jednostek Organizacyjnych /grunty pod wodami, tereny komunikacyjne; drogowe i kolejowe/.

2.3. Zatrudnienie w rolnictwie.

Jednym z elementów ekonomicznego funkcjonowania rolnictwa jest iloĞü osób zatrudnionych w rolnictwie w przeliczeniu na 100 ha uĪytków rolnych. Zatrudnienie w gospodarstwach indywidualnych wynosi ok.19 osób na 100 ha uĪytków rolnych. Z tym Īe jest ono zróĪnicowane w zaleĪnoĞci od powierzchni gospodarstw rolnych oraz od poáRĪenia wsi w stosunku do miasta Miejska Górka.

NajniĪsze zatrudnienie na 100 ha UR wystĊpuje w Niemarzynie i Roszkowie - 12 osób oraz Koáaczkowicach – 13 osób, najwyĪsze natomiast w Karolinkach – ok. 26 osób i Miejskiej Górce.

Na podstawie danych z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce Ğrednią powierzchniĊ gospodarstwa rolnego oraz zatrudnienie na 100 ha UR przedstawia tabela 27.

111

2.4.Gospodarstwa indywidualne

Tabela 28. Gospodarstwa indywidualne.

Pow. Liczba ĝrednia pow. Zatrudnienie na L.p. MiejscowoĞü XĪytków gospodarstw gospodarstwa 100 ha UR rolnych

1. Dąbrowa 35 467,07 13,34 14,9

2. DáRĔ 38 473,19 12,45 16,1

3. Gostkowo 35 332,45 9,49 21,1

4. Karolinki 29 222,01 7,65 26,1

5. Koáaczkowice 41 630,20 15,37 13,0

6. Konary 141 1 249,93 8,86 22,5

7. Niemarzyn 47 782,88 16,65 12,0

8. Oczkowice 39 424,08 10,87 18,3

9. Piaski 7 62,89 8,98 22,2

10. RozstĊpniewo 34 368,70 10,84 22,2

11. Roszkowo 47 725,42 15,43 12,9

12. Roszkówko 2 8,03 4,01 25,0

13. Rzyczkowo 20 237,51 11,87 16,8

14. Sobiaákowo 99 1 090,21 11,01 17,2

15. Woszczkowo 23 200,5 8,72 23,0

16 Zakrzewo 34 460,9 13,55 14,8

17. Miejska Górka 97 586,4 6,05 33,1 18. Razem 768 5 982,23 7,8 18,5 ħródáo: dane z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce, stan na 2009 r.

Jak wynika z przedstawionych danych wskaĨnik zatrudnienia w rolnictwie indywidualnym jest wysoki, Ğrednia gminy to 18,5 osób na 100 ha UR, stwarza okreĞlone problemy w dalszym rozwoju rolnictwa. Obecny stan naleĪy zmieniaü przez kreowanie warunków dla rozwoju usáug dla rolnictwa i poza rolniczych. Zmniejszenie zatrudnienia ma na celu uzyskanie obniĪenia kosztów produkcji a przez to sprostanie konkurencji w produkcji rolnej.

Na terenie gminy Miejska Górka 219 gospodarstw rolnych objĊtych jest monitoringiem prowadzonym przez pracowników OĞrodka Doradztwa Rolniczego oraz kontroli Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony ĝrodowiska w ramach wyznaczonego Obszaru

112

Szczególnie NaraĪonego w Zlewni Orli. Rolnicy podlegają takĪe szkoleniom w zakresie sporządzania planów nawoĪenia i bilansów azotu.

2.5. Gospodarstwa wielkotowarowe.

Na terenie gminy wystĊpują nastĊpujące gospodarstwa wielkotowarowe:

- Rolniczy Kombinat Spóádzielczy Piaski, który prowadzi chów trzody chlewnej i bydáa. W produkcji roĞlinnej dominują uprawy zboĪowe 60% w strukturze zasiewów.

- Rolniczy Zakáad DoĞwiadczalny DáRĔ, który speánia funkcjĊ naukowo-dydaktyczną dla Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. W zakáadzie dominuje produkcja roĞlinna i zwierzĊca. Produkcja roĞlinna ukierunkowana jest na produkcjĊ zbóĪ towarowych, roĞlin przemysáowych oraz pasz objĊtoĞciowych dla prowadzonej hodowli bydáa mlecznego.

- HHZ „ĩRáĊdnica” Sp. z o.o., która gospodaruje na terenie 3 gmin: Bojanowo, Miejska Górka, Rawicz. Ukierunkowana jest ona na hodowlĊ bydáa mlecznego.

- Stacja Hodowli RoĞlin Smolice, zajmująca siĊ twórczą i zachowawczą hodowlą roĞlin rolniczych oraz reprodukcją i sprzedaĪą materiaáu siewnego. Na terenie gminy Stacja posiada tylko uĪytki rolne.

Kilka indywidualnych gospodarstw rolnych ze wzglĊdu na powierzchniĊ przekraczająFą 300 ha moĪna zaliczyü takĪe do grupy gospodarstw wielkotowarowych. Prowadzą one produkcjĊ roĞlinną i zwierzĊFą.

113

114

3. POZIOM ROZWOJU ROLNICTWA.

Prowadzona na terenie gminy produkcja rolna jest bardzo intensywna. Dominującym jej kierunkiem jest chów trzody chlewnej; chów bydáa stanowi drugorzĊdny kierunek. W produkcji roĞlinnej dominują uprawy zbóĪ oraz roĞlin przeznaczonych na paszĊ dla zwierząt. Prowadzona jest uprawa warzyw przeznaczonych dla potrzeb Zakáadu Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego w Pudliszkach. Ze wzglĊdu na wysoko towarową produkcjĊ rolną w gminie nie wystĊpują zróĪnicowania w poziomie produkcji rolnej w poszczególnych wioskach gminy.

ObsadĊ inwentarza w gminie na tle pozostaáych gmin powiatu rawickiego przedstawiono w tabeli 29:

Tabela 29. Produkcja zwierzĊca.

Trzoda chlewna Bydáo

Gmina Ogóáem Maciory Ogóáem Krowy Obsad Obsada szt / 100 ha szt / 100 ha Obsada szt/100 ha Obsada szt/100 ha a UR GO UR GO UR UR

Bojanowo 15 840 180 206 1 672 19 21 4 480 51 2 024 23

Jutrosin 45 400 522 639 3 900 45 55 6 950 79 2 140 24

Miejska 62 710 670 762 6 050 64 73 5 966 63 1 655 18 Górka

Pakosáaw 26 500 530 646 2 500 50 61 4 300 86 1 550 31

Rawicz 41 160 420 579 4 510 46 63 5 980 61 2 160 22

Ogóáem 191610 459 560 18 632 45 54 27 676 66 9 529 23

ħródáo: Urząd Miejski w Miejskiej Górce, dane na 2008 r.

4. USàUGI ROLNICZE I PRZETWÓRSTWO ROLNO-SPOĩYWCZE

4.1. Usáugi rolnicze.

Warunkiem rozwoju rolnictwa są usáugi związane z prowadzonymi procesami produkcji rolnej. Usáugi rolnicze w okresie zmian ustrojowych zostaáy czĊĞciowo zahamowane i likwidowane. Zasada wolnego rynku spowodowaáa demonopolizacjĊ rynku usáug a w szczególnoĞci ograniczenie dziaáalnoĞci Gminnej Spóádzielni Samopomoc Cháopska jak i Spóádzielni Kóáek Rolniczych.

115

Miejsce tych jednostek zajmują firmy prywatne Ğwiadczące szeroki zakres usáug w zakresie dostaw zakres Ğrodków do produkcji rolnej jak i skupu produktów rolnych do dalszego przetwórstwa.

Z innych usáug waĪQą rolĊ odgrywają usáugi doradczo-ekonomiczne, które obecnie decydują o poziomie produkcji rolnej a Ğwiadczone są przez OĞrodek Doradztwa Rolniczego w Lesznie.

Usáugi weterynaryjne wykonywane są przez LecznicĊ Zwierząt w Miejskiej Górce jak i prywatną praktykĊ weterynaryjną.

PrzyszáRĞü usáug dla rolnictwa uwidoczni siĊ ich koncentracji i wykonywania przez jednostki wyspecjalizowane dysponujące kadrą oraz dobrym zapleczem technicznym.

4.2. Przetwórstwo rolno-spoĪywcze.

Na terenie gminy dziaáa Cukrownia Miejska Górka o zasiĊgu ponadgminnym, która skupuje buraki cukrowe od plantatorów z czĊĞci województwa wielkopolskiego i dolnoĞOąskiego. Z pozostaáych zakáadów przetwórstwa rolno-spoĪywczego to Ubojnia Drobiu Langner - Karolinki, Ubojnia KOPPOL (poprzednio masarnia GS), piekarnia, Cukiernia Jocker w Miejskiej Górce. Wyprodukowane produkty rolne a w szczególnoĞci Īywiec wieprzowy jest zbywany do zakáadów przetwórstwa miĊsnego w powiecie rawickim oraz do zakáadów miĊsnych na ĝOąsku. Mleko dostarczane jest do mleczarni w Rawiczu, kondensowni mleka w Gostyniu oraz innych rejonów Polski. Warzywa i owoce skupowane są przez Zakáad Owocowo-Warzywny w Pudliszkach.

W związku z wystĊpującymi trudnoĞciami ze zbytem produktów rolnych, obecnie nasila siĊ tendencja prowadzenia produkcji rolnej wielokierunkowej, przeciwdziaáając zaáamaniom rynkom zbytu i w ten sposób stabilizując dochody gospodarstwa rolnego.

5. PROBLEMY ROZWOJU PRODUKCJI ROLNEJ

Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej pociągnĊáo za sobą istotne zmiany w rozwoju rolnictwia. Związane jest to m. in. z dostosowaniem polskiego rolnictwa do wspólnej polityki rolnej paĔstw europejskich, która opiera siĊ na podniesieniu wydajnoĞci produkcji rolnej i jej racjonalnym rozwoju, zapewnieniu odpowiednich dochodów i poziomu Īycia spoáecznoĞci wiejskiej, zagwarantowaniu bezpieczeĔstwa dostaw ĪywnoĞci oraz ustaleniu umiarkowanych cen i stabilizacji rynku produktów rolnych.

WystĊpujące bariery w produkcji rolnej są z natury ekonomiczne a w dalszej kolejnoĞci przyrodnicze.

116

Bariery natury ekonomicznej:

- niskie ceny na produkty rolnej przy wysokich cenach na Ğrodki do produkcji rolnej, - brak gruntów rolnych do powiĊkszania powierzchni gospodarstw rolnych, - rozdrobnienie gospodarstw rolnych, - wolna modernizacja rolnictwa, - wysokie zatrudnienie na 100 ha UR.

6. UWARUNKOWANIA – DIAGNOZA STANU

Tabela 30. Rolnictwo – diagnoza stanu istniejącego.

L.p. MiejscowoĞü Preferencje rozwoju Kierunki rozwoju

Warunki korzystne dla Chów trzody chlewnej, 1. 'ąbrowa produkcji rolnej, rozwój przeznaczenie czĊĞci gruntów gospodarstw rodzinnych rolnych pod zalesienie.

Warunki korzystne dla rozwoju Chów trzody chlewnej, chów bydáa, 2. 'áRĔ produkcji rolnej, rozwój rozwój produkcji warzywniczej. gospodarstw rodzinnych. Warunki korzystne dla rozwoju Rozwój produkcji warzywniczej, gospodarstw rodzinnych, jakoĞü chów trzody chlewnej, 3. Gostkowo gleb Ğrednia. przeznaczenie czĊĞci gruntów pod zalesienie. Warunki korzystne dla rozwoju Rozwój produkcji warzywniczej, 4. Karolinki gospodarstw rodzinnych, sáaba przeznaczenie czĊĞci gruntów pod jakoĞü gleb. zalesienie. Warunki przyrodnicze Chów trzody chlewnej oraz bydáa, korzystne dla rozwoju produkcji produkcja zdrowej ĪywnoĞci. 5. Koáaczkowice rolnej, jakoĞü gleb dobra, rozwój gospodarstw rodzinnych. Warunki przyrodnicze Ğrednie Chów trzody chlewnej, rozwój dla prowadzenia produkcji produkcji warzywniczej 6 Konary rolnej, jakoĞü gleb Ğrednia. przeznaczenie czĊĞci gruntów pod zalesienie. Warunki przyrodnicze Rozwój produkcji warzywniczej, 7. Niemarzyn korzystne dla rozwoju produkcji chów trzody chlewnej. rolnej, jakoĞü gleb dobra. Warunki przyrodnicze Chów trzody chlewnej. korzystne dla rozwoju 8. Oczkowice rolnictwa, jakoĞü gleb dobra, rozwój gospodarstw rodzinnych.

117

Warunki przyrodnicze Ğrednie Chów trzody chlewnej, zalesienie dla prowadzenia produkcji czĊĞci uĪytków rolnych. 9. Piaski rolnej, rozwój gospodarstw farmerskich. Warunki przyrodnicze Chów trzody chlewnej. korzystne dla rozwoju produkcji 10. RozstĊpniewo rolnej, rozwój gospodarstw rodzinnych. Warunki przyrodnicze Chów trzody chlewnej, rozwój korzystne dla rozwoju produkcji produkcji warzywniczej. 11. Roszkowo rolnej, rozwój gospodarstw rodzinnych. Warunki przyrodnicze Chów trzody chlewnej, korzystne dla rozwoju produkcji restrukturyzacja rolnictwa. 12. Roszkówko rolnej, rozwój gospodarstw rodzinnych. Warunki przyrodnicze Chów trzody chlewnej. korzystne dla rozwoju 13. Rzyczkowo rolnictwa, rozwój gospodarstw rodzinnych. Warunki przyrodnicze Ğrednio Chów trzody chlewnej, rozwój korzystne dla rozwoju upraw warzywniczych. 14. Sobiaákowo rolnictwa, rozwój gospodarstw rodzinnych. Warunki przyrodnicze Chów trzody chlewnej. korzystne dla rozwoju 15. Woszczkowo rolnictwa, rozwój gospodarstw rodzinnych. Warunki przyrodnicze Rozwój chowu bydáa, chów trzody korzystne dla rozwoju produkcji chlewnej. 16 Zakrzewo rolnej rozwój gospodarstw rodzinnych. 2Ğrodek rozwoju usáug dla Rozwój usáug dla rolnictwa, 17. Miejska Górka rolnictwa, rozwój przetwórstwa przetwórstwo cukrownicze, miĊsne, rolno –spoĪywczego. zboĪowe.

7. GàÓWNE CELE ROZWOJU

Podstawowymi perspektywicznymi celami rozwoju w sferze rolnictwa są: 1. Intensyfikacja produkcji rolnej. 2. Restrukturyzacja rolnictwa wzrost powierzchni gospodarstw rolnych zmniejszenie zatrudnienia w rolnictwie. 3. Utrzymanie produkcyjnoĞci gleb. 4. Wzrost lesistoĞci obszaru gminy. 5. Rozwój usáug dla rolnictwa. 6. Rozwój przetwórstwa rolno – spoĪywczego.

118

V. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

119

V. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

1. DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO

1.1. Zaopatrzenie w wodĊ.

Gmina Miejska Górka jest zwodociągowana w 100%.

Zaopatrywana jest w wodĊ z ujĊü poáRĪonych na terenie gminy (Konary, Miejska Górka i przysióáek Melanów) oraz poza terenem gminy (Sáupia Kapitualna, àaszczyn, Ziemlin, Florynki, RogoĪewo, Sielec Stary, Biaáykaá).

Stacja wodociągowa w mieĞcie zasila sieü Miejskiej Górki, Karolinek, Dąbrowy i Roszkówka. UjĊcie to jest poáączone z ujĊciem w Konarach i dalej z wodociągiem Sielec Stary w gminie Jutrosin oraz Biaáykaá w gminie Pakosáaw.

W skáad systemu wodociągowego „Konary” wchodzą ujĊcia wody, stacje uzdatniania, hydrofornie i sieci wodociągowe. System ten obsáuguje nastĊpujące wsie: Konary, Sobiaákowo, Oczkowice, Rzyczkowo, Woszczkowo, Koáaczkowice, Piaski oraz RozstĊpniewo.

Stacja wodociągowa w Melanowie zasila Melanów i czĊĞü miejscowoĞci DáRĔ (budynki wielorodzinne oraz Gospodarstwo Rolne Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu). Pozostaáa czĊĞü wsi podáączona jest to sieci, która zasilana jest ze stacji w RogoĪewie w gmnie Jutrosin. Ponadto we wsi Roszkówko znajduje siĊ studnia gáĊbinowa, która jest obecnie nieeksploatowana, a woda do wsi Roszkówko doprowadzana jest z Miejskiej Górki.

Ze stacji wodociągowej Sáupia Kapitulna (gmina Rawicz) zasilana jest sieü wodociągowa wsi Niemarzyn (od strony Chojna w gmnie Pakosáaw). Stacja wodociągowa w Ziemlinie (gmina Krobia) zasila sieü wodociągową Roszkowa i Zmysáowa. Ze stacji wodociągowej we Florynkach (gmina Krobia) zasilana jest wieĞ Gostkowo, natomiast sieü wodociągowa Zakrzewa jest poáączona ze stacją wodociągowąàaszczyn (gmina Rawicz).

1.2. Gospodarka Ğciekowa.

Na terenie gminy funkcjonują nastĊpujące oczyszczalnie Ğcieków:

Przy Zakáadach Drobiarskich – Langer w Karolinkach. Jest to oczyszczalnia mechaniczno - biologiczna o wydajnoĞci 300 m3 /dobĊ, max. 420 m3,

120

Przy Cukrowni Miejska Górka – PFEIFER & LANGNER Polska S.A. Jest to oczyszczalnia biologiczna o wydajnoĞci Ğredniej 1200-1300 m3,

W miejscowoĞci Karolinki. Jest to nowa mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia Ğcieków o przepustowoĞci 900 m³/d. Aktualnie przyjmuje ona Ğcieki z kanalizacji sanitarnej z Niemarzyna oraz Ğcieki dowoĪone z poza terenu gminy. Docelowo do oczyszczalni mają byü doprowadzane Ğcieki z miasta Miejska Górka oraz pozostaáych miejscowoĞci gminy.

Do sieci kanalizacyjnej podáączone są takie miejscowoĞci jak: Topólka, Niemarzyn i czĊĞü Konar. Pozostaáe wsie oraz miasto nie są jeszcze skanalizowane. àączna dáugoĞü istniejącej sieci sanitarnej to 19 950 mb (295 przyáączy). Pozostaáe Ğcieki komunalne z budynków indywidualnych wywoĪone są do oczyszczalni Ğcieków w Karolinkach oraz do oczyszczalni w miejscowoĞci Chojno w gminie Pakosáaw.

W gminie Miejska Górka wystĊpuje wyraĨna dysproporcja pomiĊdzy rozwojem sieci wodociągowej, a brakiem wystarczająco rozbudowanej kanalizacji. Jednak gmina stopniowo zwiĊksza zasiĊg obszarów objĊtych systemem kanalizacji.

Na terenie gminy w sieü kanalizacji deszczowej wyposaĪone są wszystkie miejscowoĞci. W mieĞcie Miejska Górka sieü ta jest w záym stanie technicznym. Obecnie wody deszczowe są odprowadzane do rzeki Dąbroczni. Ze wzglĊdu na brak urządzeĔ podczyszczających na sieci, wody opadowe stanowią znaczne zagroĪenie dla czystoĞci wód podziemnych.

121

122

1.3. Gospodarka odpadami. Na terenie gminy zlokalizowane jest obecnie jedno nieczynne skáadowisko odpadów, które zostaáo zrekultywowane. PoáRĪone jest na poáudnie od cegielni, znajdującej siĊ we wsi RozstĊpniewo. Skáadowisko to leĪy na terenie soáectwa Sobiaákowo.

Wywóz odpadów z terenu gminy zorganizowany jest w ramach programu „Budowy Zakáadu Zagospodarowania Odpadów w Trzebani”. Odbiorem odpadów z terenu gminy zajmują siĊ 3 podmioty gospodarcze: MZO-Leszno, EKO-SKÓRTEX Gizaáaki oraz EKO-Kalisz. Firmy te zbierają odpady, a nastĊpnie przewoĪą na skáadowiska zlokalizowane poza terenem gminy.

1.4. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną. Wszystkie jednostki osadnicze na terenie gminy są zelektryfikowane. W ogólnym bilansie energetycznym moĪna przyjąü, Īe na terenie gminy nie wystĊpują duĪe zakáócenia w dostawie energii elektrycznej, co wynika z zadawalającego stanu technicznego urządzeĔ i sieci niskiego i Ğredniego napiĊcia oraz z wystarczającej na dzieĔ dzisiejszy energii elektrycznej dostarczanej do odbiorców.

W mieĞcie Miejska Górka powinno przewidzieü siĊ drugostronne zasilanie energetyczne.

1.5. Telekomunikacja. Miasto i gmina Miejska Górka obsáugiwane są przez dwie centrale telefoniczne w Miejskiej Górce i Dáoni, które áącznie obsáugują 5 750 numerów.

Stan sieci telefonicznej okreĞla siĊ jako dobry. Ponadto na terenie miasta i gminy wystĊpują stacje bazowe operatorów telefonii komórkowej.

1.6. Gazownictwo Miasto i gmina Miejska Górka zasilana jest gazem z gazociągu wysokiego ciĞnienia relacji Krobia - Rawicz (odboczka do Miejskiej Górki o Ğrednicy Dn 80 l+2,285 m), gazem ziemnym, zaazotowanym).

Zgazyfikowanymi miejscowoĞciami są: Sobiaákowo, DáRĔ, Konary, Karolinki oraz miasto Miejska Górka.

Na terenie gminy znajdują siĊ:

- stacja redukcyjno-pomiarowa I o przepustowoĞci Q = 1000 m3/m - stacja redukcyjno-pomiarowa II o przepustowoĞci Q = 650 m3/m zlokalizowane w mieĞcie Miejska Górka. Gazociągi na terenie gminy są bardzo dobrym stanie technicznym.

123

124

1.7. Ciepáownictwo.

Na terenie gminy brak jest centralnych systemów ciepáowniczych. Istnieje natomiast znaczna iloĞü maáych kotáowni lokalnych dla potrzeb budynków uĪytecznoĞci publicznej (szkoáy, urzĊdy), oraz osiedli mieszkaniowych (budynki wielorodzinne) skáadających siĊ z 2-3 budynków.

WydajnoĞci cieplne tych kotáowni nie przekraczają mocy 150 KW i są opalane wĊglem oraz gazem. Budynki prywatne ogrzewane są poprzez piece lub indywidualne kotáownie lokalne.

2. SYNTEZA UWARUNKOWAē ROZWOJU.

Miasto i gmina wg nastĊpującego schematu:

1. Zaopatrzenie w wodĊ

2. Gospodarka Ğciekowa a/ Ğcieki komunalne b/ wody opadowe

3. Zaopatrzenie w energie elektryczną

4. Zaopatrzenie w gaz

5. Gospodarka odpadami

125

Tabela 31. Synteza uwarunkowaĔ rozwoju infrastruktury technicznej. Miasto 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1. Miasto zwodociągowane. Miejska Górka 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne : a/ Brak systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. Zwarta zabudowa. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3. Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz 4. Miasto zgazyfikowane. 5. Gospodarka odpadami 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów.

'ąbrowa 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1. WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/ Brak systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. Zwarta zabudowa. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3. Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz 4. Brak systemu zaopatrzenia w gaz. 5. Gospodarka odpadami 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów. 'áRĔ 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1. WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/ Brak systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. Zwarta zabudowa. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3. Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz 4. WieĞ zgazyfikowana. 5. Gospodarka odpadami 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów. Gostkowo 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1. WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/ Brak systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. Blisko do odbiornika. Zwarta zabudowa. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa. 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3. Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz 4. Brak systemu zaopatrzenia w gaz. 5. Gospodarka odpadami 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów. Karolinki 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1. WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/ Brak systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. Blisko do odbiornika. Korzystne uksztaátowanie terenu. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3.Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz: 4.WieĞ zgazyfikowana. 5. Gospodarka odpadami: 5.Istnieje system komunalnego odbioru odpadów.

Koáaczkowice 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1.WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/Brak systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. Blisko do odbiornika. Zwarta zabudowa. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3.Brak ograniczeĔ do 5 KW.

126

4. Zaopatrzenie w gaz: 4.Brak systemu zaopatrzenia w gaz. 5. Gospodarka odpadami: 5.Istnieje system komunalnego odbioru odpadów.

Konary 1. Zaopatrzenie w wodĊ: l. WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/ CzĊĞü miejscowoĞci podáączona jest do systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. Blisko do odbiornika. Mniej korzystne uksztaátowanie terenu. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa. 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3. Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz: 4.WieĞ zgazyfikowana. 5. Gospodarka odpadami: 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów. Niemarzyn 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1.WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/ MiejscowoĞci podáączona jest do systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. Blisko do odbiornika. Korzystne uksztaátowanie terenu. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa. 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3. Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz: 4. Brak systemu zaopatrzenia w gaz. 5. Gospodarka odpadami: 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów.

Oczkowice 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1. WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/ Tylko przysióáek Topólka podáączony jest do systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków gospodarczo - bytowych. DoĞü blisko do odbiornika. Korzystne uksztaátowanie terenu. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa. 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3. Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz: 4. Brak systemu zaopatrzenia w gaz. 5. Gospodarka odpadami: 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów.

Piaski 1. Zaopatrzenie w wodĊ: l. WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/ Brak systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków gospodarczo – bytowych. Daleko do odbiornika. Niekorzystne uksztaátowanie terenu. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3. Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz: 4. Brak systemu zaopatrzenia w gaz. 5. Gospodarka odpadami: 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów. Roszkowo 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1.WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/ Brak systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. Daleko do odbiornika. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa. 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3. Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz: 4. Brak systemu zaopatrzenia w gaz. 5. Gospodarka odpadami: 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów.

127

Roszkówko 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1. WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/ Brak systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. DoĞü blisko do odbiornika, korzystne uksztaátowanie terenu. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa. 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3. Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz: 4. Brak systemu zaopatrzenia w gaz. 5. Gospodarka odpadami: 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów. RozstĊpniewo 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1.WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/ Brak systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. Blisko do odbiornika. Korzystne uksztaátowanie terenu. Zwarta zabudowa. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa. 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3. Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz: 4. Brak systemu zaopatrzenia w gaz. 5. Gospodarka odpadami: 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów. Rzyczkowo 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1.WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/ Brak systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. Blisko do odbiornika. Korzystne uksztaátowanie terenu. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa. 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3. Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz: 4.Brak systemu zaopatrzenia w gaz. 5. Gospodarka odpadami: 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów. Sobiaákowo 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1. WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/Brak systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. DoĞü blisko do odbiornika. Korzystne uksztaátowanie terenu. Zwarta zabudowa. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa. 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3.Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz: 4.WieĞ zgazyfikowana. 5. Gospodarka odpadami: 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów. Woszczkowo 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1. WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/Brak systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. DoĞü korzystne uksztaátowanie terenu. Zwarta zabudowa. b/ Istnieje kanalizacja deszczowa. b/ wody opadowe: 3.Brak ograniczeĔ do 5 KW. 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 4. Brak systemu zaopatrzenia w gaz. 4. Zaopatrzenie w gaz: 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów. 5. Gospodarka odpadami:

128

Zakrzewo 1. Zaopatrzenie w wodĊ: 1. WieĞ zwodociągowana. 2. Gospodarka Ğciekowa: 2. a/ Ğcieki komunalne: a/ Brak systemu odprowadzania i oczyszczania Ğcieków komunalnych. Blisko do odbiornika. Korzystne uksztaátowanie terenu. b/ wody opadowe: b/ Istnieje kanalizacja deszczowa 3. Zaopatrzenie w energiĊ elektryczną: 3. Brak ograniczeĔ do 5 KW. 4. Zaopatrzenie w gaz: 5. Gospodarka odpadami: 4. Brak systemu zaopatrzenia w gaz. 5. Istnieje system komunalnego odbioru odpadów.

ħródáo: dane z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce – 2010 rok..

129

VI. KOMUNIKACJA

130

VI. KOMUNIKACJA

1. POà2ĩENIE I POZYCJA GMINY

1.1. Stan istniejący.

1.1.1. Ukáad i stan sieci drogowej

Gmina Miejska Górka leĪy w poáudniowej, skrajnej czĊĞci województwa wielkopolskiego, w powiecie rawickim. Jest gminą przygraniczną (woj. dolnoĞOąskie).

Siedzibą gminy jest miasto Miejska Górka poáRĪone w odlegáRĞci ca 8,0 - 10,0 km od siedziby powiatu Rawicz.

Na sieü drogową w gminie skaáa siĊ droga krajowa i wojewódzka oraz drogi powiatowe i gminne. Ukáad sieci drogowej z podziaáem na obszar miasta i terenów wiejskich przedstawia tabela 32.

Tabela 32. Sieü drogowa w gminie W obszarze gminy W mieĞcie Ogóáem [km] [km] [km] Drogi krajowe 11,0 3,2 km 14,2

Drogi wojewódzkie 7,2 - 7,2

Drogi powiatowe 50,4 1,9 52,3

Drogi gminne 68,6 7,4 76,1

Ogóáem 137,2 12,5 149,8

ħródáo: dane z Wojewódzkiego OĞrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Poznaniu, 2009 r. oraz UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce (stan na 31 grudnia 2005 r).

Droga krajowa

Przez obszar gminy przebiega jedna droga krajowa nr 36 Prochowice - Lubin - ĝcinawa - WiĔsko - ZaáĊcze - Rawicz - Krotoszyn - Ostrów Wlkp., III kl. technicznej o dáugoĞci 14,2 km. W obszarze miasta Miejska Górka jej dáugoĞü wynosi 3,2 km.

Droga wojewódzka

Drugą z dróg o ponadlokalnym znaczeniu jest droga wojewódzka nr 434àubowo -Rawicz, IV kl. technicznej o dáugoĞci wynoszącej w granicach gminy 7,2 km.

131

Drogi powiatowe

W skáad sieci podstawowej wchodzą równieĪ drogi powiatowe, które na terenie gminy posiadają áącznie dáugoĞü 50,3 km. WiĊkszoĞü tych dróg posiada nawierzchniĊ bitumiczną (94,2%), pozostaáe to drogi gruntowe wzmocnione (3,4%) i drogi o nawierzchni táuczniowej (2,4%). Drogami powiatowymi przebiegającymi w granicach miasta są: ul. Ignacego Buszy oraz cz. ul. DubiĔskiej o áącznej dáugoĞci 0,9 km. Drogi, które zostaáy przekazane Gminie to: ul. Sportowa, ul. Sikorskiego, ul. Górków, cz. ul. DubiĔskiej oraz ul. Bema. àącznie posiadają one dáugoĞü 1,9 km. Wykaz dróg powiatowych, ich dáugoĞü oraz nawierzchniĊ przedstawia tabela 33 i 34.

Tabela 33. Wykaz dróg powiatowych na terenie gminy.

Wykaz dróg powiatowych na terenie gminy

'áugoĞü [km] L.p. Nr drogi Przebieg drogi

1 4907P Melanów-DáRĔ (PĊpowo) gr. powiatu rawickiego- Melanów- DáRĔ 2,314 (do dr. krajowej nr 36) 2 4909P Gostkowo- (Niepart) gr. powiatu rawickiego- Gostkowo- 5,538 M.Górka RozstĊpniewo- Miejska Górka 3 4911P Szurkowo- (Szurkowo) gr. powiatu rawickiego-Zakrzewo 2,523 Zakrzewo (do drogi pow. 5478P) 4 4913P Niepart- (Niepart) gr. powiatu rawickiego-Oczkowice 0,906 Oczkowice 5 4915P Szurkowo- (Szurkowo) gr. powiatu rawickiego-Zmysáowo- 2,476 Gostkowo Gostkowo 6 5478P Golina W.-M. Golina Wielka (od dr. krajowej nr 5) -Kawcze- Górka Zakrzewo- Miejska Górka (ul. Sportowa, 6,216 Korczaka) do skrzyĪowania z dr. kraj. Nr 36 7 5479P Sobiaákowo- Sobiaákowo (od dr. krajowej nr 36) - Woszczkowo- 6,528 Oczkowice Oczkowice (do dr. pow. 4966P) 8 4966P Skoraszewice- (Skoraszewice) gr. powiatu rawickiego- 6,903 Konary Koáaczkowice- Oczkowice- Konary (do dr. pow.) 9 5481P Koáączkowice- Koáaczkowice-DáRĔ (do dr. krajowej nr 36) 2,402 'áRĔ 10 5482P Sobiaákowo- Sobiaákowo (od dr. krajowej nr 36) - Konary – 6,279 Grąbkowo Grąbkowo (do dr. pow. 5504P) 11 5483P M. Górka-Chojno Miejska Górka – Chojno (do dr. pow. 5484P) 2,056 12 5486P M. Górka - Miejska Górka -Sáupia Kapitulna - Zielona WieĞ - 3,225 Wydawy Wydawy- gr. woj. wielkopolskiego 13 5494P DáRĔ-Paradów 'áRĔ (od dr. kr. nr 36)- Páaczkowo- Jutrosin (odc. ul. Podgórnej, ul. Dworcowa, odc. ul. Rynek, odc. ul. Wrocáawskiej,ul.Mickiewicza) -Dubin- 0,461 Szkaradowo- gr. woj. wielkopolskiego

14 5503P Zakrzewo- Zakrzewo - ĩRáĊdnica – Sarnówka (do dr. pow. 1,523 Sarnówka 5502P)

132

m. Miejska Górka ul. DubiĔska od ul. Buszy do torów kolejowych 0,296 ul.Ignacego Buszy od ul. Paderewskiego (od dr. krajowej nr 36) do ul. 0,616 DubiĔskiej Razem 50,262

ħródáo: Powiatowy Zarząd Dróg w Rawiczu oraz z Wojewódzkiego OĞrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Poznaniu, dane na 2009 r.

Tabela 34. Nawierzchnia dróg powiatowych.

Nawierzchnia dróg powiatowych

'áugoĞü: Nawierzchnia: [km] [%] Bitumiczna 47,4 94,2

Gruntowe wzmocnione 1,7 3,4

7áuczeĔ 1,2 2,4

Razem 50,3 100,0

ħródáo: dane z Wojewódzkiego OĞrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Poznaniu, 2009 r.

Drogi gminne

Uzupeánieniem ukáadu podstawowego dróg stanowią drogi gminne. W stanie istniejącym, na terenie gminy 76,1 km dróg zaliczonych jest do kategorii gminnych. Poza tym w mieĞcie 7,5 km równieĪ zaklasyfikowanych jako gminne. NajwiĊcej dróg gminnych to drogi gruntowe (44,2%). Drogi o nawierzchni bitumicznej stanowią 37,2% dróg gminnych. Pozostaáe to drogi o nawierzchni táuczniowej (11,4%), brukowej (5,5%) oraz z kostki betonowej (1,7%). Wykaz dróg gminnych, ich dáugoĞü oraz nawierzchnie przedstawiają tabele 35 - 39.

133

Tabela 35. Wykaz dróg gminnych.

Wykaz dróg gminnych W granicach miasta Numer ewidencyjny 'áugoĞü L. p. Przebieg drogi odcinka [km] drogi (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, ul. Rawicka) 1 819042 P 0,208 UL.FABRYCZNA (most na rzece Dąbroczna) (skrzyĪowanie zdrogą gminną nr 819042 P, ul.Fabryczna) 2 819043 P 0,140 UL.RZECZNA (rzeka Dąbroczna) (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, ul. Rawicka) UL. 3 819044 P 0,281 DWORCOWA (tory kolejowe Rawicz - Kobylin) (skrzyĪowanie z pl. 700 - lecia) UL.Jana Pawáa II (OĞrodek 4 819045 P 0,093 Kultury) (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, ul. Krasickiego) UL. 5 819046 P MICKIEWICZA (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, ul. 0,235 Paderewskiego) (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, ul. Wojska Polskiego) 6 819047 P UL. KRÓTKA (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819046 P, ul. 0,045 Mickiewicza) (Rynek) UL. SZKOLNA (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 7 819048 P 0,050 819049 P, ul. Sienkiewicza) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819048 P,ul.Szkolna) 8 819049 P UL.SIENKIEWICZA (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 0,213 819057, ul.Waáowa) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819049 P, ul.Sienkiewicza) 9 819050 P UL.KOĝCIELNA (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5540 0,053 P, ul.Sikorskiego) (Rynek) UL.ZAKĄTNA (skrzyĪowania z drogą gminną nr 10 819051 P 0,039 819049 P, ul.Sienkiewicza) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5540 P w km. 0+140, 11 819052 P ul.Sikorskiego) UL.LEĝNA (skrzyĪowanie z drogą powiatową 0,250 nr 5540 P w km. 0+285, ul. Sikorskiego) (Rynek) UL.Grunwaldzka (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 12 819053 P 0,138 819057 P, ul.Waáowa) (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, ul. Wojska Polskiego) 13 819054 P UL. ĝLUSARSKA (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819053 0,060 P, ul. Grunwaldzka) (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, ul. Wojska Polskiego) 14 819055 P UL. PIEKARSKA (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819049 P, 0,085 ul. Sienkiewicza) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819049 P, ul. Sienkiewicza) 15 819056 P UL. WODNA (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5540 P, 0,037 ul.Sikorskiego) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5540 P, ul. Sikorskiego) 16 819057 P UL. WAàOWA (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, ul. 0,137 Wojska Polskiego) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819057 P, ul. Waáowa) UL. 17 819058 P KILIēSKIEGO (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, pl. 0,120 PowstaĔców Wlkp.) (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, ul.Wojska Polskiego) 18 819059 P UL. KONOPNICKIEJ (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 0,339 5543 P, ul.Buszy) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5543 P, ul.Buszy) UL. 19 819060 P 0,322 PODGÓRNA (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5542 P, ul.

134

DubiĔska) (cmentarz) UL. ZACISZE (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 20 819061 P 0,239 819012 P, ul. 22 stycznia) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819061 P, ul. Zacisze) 21 819062 P UL.SPOKOJNA (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819069 P, 0,208 ul. Hubala) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819069 P, ul. Hubala) UL. 22 819063 P 0,073 àĄKOWA (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819069 P, ul.Hubala) UL. 23 819064 P 0,115 KWIATOWA (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819012 P, ul. 22 stycznia) 24 819065 P 0,593 UL. PARKOWA (Park Miejski) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819065 P w km. 0+113, 25 819066 P ul.Parkowa) UL.BRZOZOWA (skrzyĪowanie z drogą gminną 0,273 nr 819065 P w km. 0+271, ul. Parkowa) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819012 P, ul. 22 stycznia) 26 819067 P 0,068 UL. LIPOWA (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, ul.KobyliĔska) UL. 27 819068 P 6àONECZNA (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819012 P, ul. 0,196 22 stycznia) (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, ul.KobyliĔska) UL. 28 819069 P 0,472 HUBALA (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819068 P, ul. Sáoneczna) 29 819070 P 0,271 UL. KAMIēSKIEGO (ulica bez nazwy) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819068 P, ul. Sáoneczna) 30 819071 P 0,234 UL. KS. WALKOWIAKA (ulica bez nazwy) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819012, ul. 22 stycznia) UL. 31 819072 P 0,112 SOSNOWA (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819012, ul. 22 stycznia) UL. 32 819073 P 0,109 AKACJOWA (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819072 P, ul.Sosnowa) UL. 33 819074 P ĝWIERKOWA (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819073 P, 0,097 ul. Akacjowa) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819012 P, ul. 22 stycznia) 34 819075 P 0,180 ULICA BEZ NAZWY (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5544 P, ul. Bemy) UL. 35 819017 P OGRODOWA (Granica Miasta Miejska Górka, droga Miejska 0,322 Górka - Chojno) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5544 P, ul. Bemy) UL. 36 819015 P POLNA (Granica Miasta Miejska Górka, droga Miejska Górka 0,310 - Dąbrowa) (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, ul. KobyliĔska) UL. 22 37 819012 P STYCZNIA (Granica Miasta Miejska Górka, droga 0,765 RozstĊpniewo - Miejska Górka) Razem 7,482

Poza granicami miasta Numer 'áugoĞü L.p. ewidencyjny Przebieg drogi [km] odcinka drogi (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5478 P, Golina Wielka - 38 819001 P Miejska Górka) ZAKRZEWO - ZAKRZEWO (skrzyĪowanie z 3,060 drogą powiatową nr 5478 P, Golina Wielka - Miejska Górka) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5478 P, Golina Wielka - 39 819002 P Miejska Górka) FOLWARK ANTONIEWO - ĩ2àĉDNICA 0,275 (Granica Gminy Rawicz, ĩRáĊdnica) 40 819003 P (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 4911 P, Karzec - 0,555

135

Zakrzewo) ZAKRZEWO - ZAKRZEWO (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5478 P, Golina Wielka - Miejska Górka) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 4911 P, Karzec - 41 819004 P Zakrzewo) ZAKRZEWO - ROSZKOWO (skrzyĪowanie z 1,741 drogą gminną nr 819005 P, osada Roszkowo - Roszkowo) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 4911 P, Karzec - Zakrzewo) OSADA ROSZKOWO - ROSZKOWO 42 819005 P 1,348 (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 754529 P, Szurkowo - Miejska Górka) (Granica Gminy Poniec, Szurkowo) SZURKOWO - MIEJSKA 43 754529 P GÓRKA (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 4909 P, Miejska 4,282 Górka - Krobia) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 754529 P,Szurkowo - Miejska Górka) ROSZKOWO - MIEJSKA GÓRKA 44 819006 P 1,654 (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 4909 P, Miejska Górka - Krobia) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 754529 P, Szurkowo - Miejska Górka) ROSZKÓWKO - ROZSTĉPNIEWO 45 819007 P 2,848 (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 4909 P, Miejska Górka - Krobia) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 4909 P, Miejska Górka - Krobia) ROZSTĉPNIEWO - SOBIAàKOWO (skrzyĪowanie z 46 819008 P 2,214 drogą powiatową nr 5479 P, Sobiaákowo - Oczkowice)

(skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819008, RozstĊpniewo - Sobiaákowo) ROZSTĉPNIEWO - RZYCZKOWO 47 819009 P 1,934 (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5479 P, Sobiaákowo - Oczkowice) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 4909 P, Miejska Górka - Krobia) GOSTKOWO - OSADA ROZSTĉPNIEWO 48 819010 P 1,647 (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819009, RozstĊpniewo - Rzyczkowo) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 4909 P, Miejska Górka - Krobia) GOSTKOWO - OSADA ROZSTĉPNIEWO 49 819011 P 0,872 (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819010, Gostkowo - Osada RozstĊpniewo) 819012 P (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819008, RozstĊpniewo - 50 Sobiaákowo) ROZSTĉPNIEWO - MIEJSKA GÓRKA 2,388 (Granica Miasta Miejska Górka, ul. 22 stycznia) 819013 P (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, Ostrów Wlkp. - Lubin) 51 KAROLINKI - NIEMARZYN (skrzyĪowanie z drogą gminną 2,030 nr 810648 P, Sarnowa - Niemarzyn) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819013 P, Karolinki - Niemarzyn) KAROLINKI - NIEMARZYN (skrzyĪowanie z 52 819014 P 1,491 drogą powiatową nr 5486 P, Miejska Górka - Sáupia Kapitulna) (Granica Gminy Rawicz, Sarnowa) SARNOWA - 53 810648 P NIEMARZYN (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5486 P, 1,788 Miejska Górka - Sáupia Kapitulna) (Granica Miasta Miejska Górka, ul.Polna) MIEJSKA GÓRKA 54 819015 P - DĄBROWA (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819016 P, 1,460 'ąbrowa - Chojno) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5483 P, Miejska Górka - 55 819016 P Chojno) DĄBROWA - CHOJNO (Granica Gminy Pakosáaw, 3,027 Chojno) (Granica Miasta Miejska Górka, ul.Ogrodowa) MIEJSKA 56 819017 P GÓRKA - CHOJNO (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 0,350 5483 P, Miejska Górka - Chojno)

136

(skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5486 P, Miejska Górka - 57 819018 P 6áupia Kapitulna) Dąbrowa - DĄBROWA (skrzyĪowanie z 0,520 drogą powiatową nr 5483 P, Miejska Górka - Chojno)

(skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5479 P, Sobiaákowo - 58 819019 P Oczkowice) SOBIAàKOWO - SOBIAàKOWO 1,324 (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, Ostrów Wlkp. - Lubin) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5479 P, Sobiaákowo - 59 819020 P Oczkowice) SOBIAàKOWO - SOBIAàKOWO ZAPàOCIE 1,245 (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, Ostrów Wlkp. - Lubin) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819020 P, Sobiaákowo - Sobiaákowo Zapáocie) SOBIAàKOWO ZAPàOCIE - 60 819021 P 0,923 SOBIAàKOWO (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, Ostrów Wlkp. - Lubin) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819023 P, Niepart - 61 819022 P Woszczkowo) NIEPART - RZYCZKOWO (skrzyĪowanie z 0,673 drogą powiatową nr 5479 P, Sobiaákowo - Oczkowice) (Granica Gminy Krobia, Niepart) NIEPART - 62 819023 P WOSZCZKOWO (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5479 1,310 P, Sobiaákowo - Oczkowice) (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, Ostrów Wlkp. - Lubin) 63 819024 P SOBIAàKOWO - WOSZCZKOWO (skrzyĪowanie z drogą 2,523 powiatową nr 5479 P, Sobiaákowo - Oczkowice) (skrzyĪowanie z drogą gminną nr 819024 P, Sobiaákowo - 64 819025 P Woszczkowo) WOSZCZKOWO - TOPÓLKA (skrzyĪowanie 1,327 z drogą krajową nr 36, Ostrów Wlkp. - Lubin) (Granica Gminy Krobia, Gogolewo) GOGOLEWO - 65 819026 P KOàACZKOWICE (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 4966 1,003 P, Skoraszewice - Konary) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 4966 P, Skoraszewice - 66 819027 P Konary) OCZKOWICE - Dà2ē (skrzyĪowanie z drogą 1,870 powiatową nr 5481 P, Koáaczkowice - DáRĔ) (skrzyĪowanie z drogą powiatowąnr 4966 P, Skoraszewice - 67 819028 P Konary) KOàACZKOWICE - MELANOWO (skrzyĪowanie z 2,073 drogą gminną nr 819029 P, DáRĔ - Melanowo) (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, Ostrów Wlkp. - Lubin) 68 819029 P 'à2ē - MELANOWO (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 3,048 4907 P, PĊpowo - DáRĔ) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 4907 P, PĊpowo - DáRĔ) 69 819030 P MELANOWO - PASIERBY (Granica Gminy PĊpowo, 0,566 Pasierby) (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, Ostrów Wlkp. - Lubin) 70 819031 P 0,968 'à2ē - Dà2ē (teren po byáej cegielni) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5482 P, Sobiaákowo - 71 819032 P Grąbkowo) KONARY - KONARY (skrzyĪowanie z drogą 0,840 powiatową nr 4966 P, Skoraszewice - Konary) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5482 P, Sobiaákowo - 72 819033 P Grąbkowo) KONARY - KONARY (skrzyĪowanie z drogą 0,357 gminną nr 819032 P, Konary - Konary) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5482 P, Sobiaákowo - 73 819034 P Grąbkowo) KONARY - OSTROBUDKI (Granica Gminy 1,437 Pakosáaw, Ostrobudki) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5482 P, Sobiaákowo - 74 819035 P Grąbkowo) KONARY - KONARY (skrzyĪowanie z drogą 0,987 gminną nr 819037 P, Konary - Konary) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5482 P, Sobiaákowo - 75 819036 P Grąbkowo) KONARY - KONARY (skrzyĪowanie z drogą 0,248 gminną nr 819035 P, Konary - Konary)

137

(skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5482 P, Sobiaákowo - 76 819037 P Grąbkowo) KONARY - KONARY (skrzyĪowanie z drogą 0,247 gminną nr 819035 P, Konary - Konary) (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, Ostrów Wlkp. - Lubin) 77 819038 P 'à2ē - ZALESIE (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5482 2,480 P, Sobiaákowo - Grąbkowo) (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5482 P, Sobiaákowo - 78 819039 P 3,024 Grąbkowo) KONARY - ZALESIE (Zalesie) (skrzyĪowanie z drogą krajową nr 36, Ostrów Wlkp. - Lubin) 79 819040 P 1,465 'à2ē - Dà2ē HUBY (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5494 P, DáRĔ - 80 819041 P 1,700 Szkaradowo) Dà2ē - Dà2ē HUBY 819076 P (skrzyĪowanie z drogą powiatową nr 5486 P, Miejska Górka - 81 6áupia Kapitulna) NIEMARZYN - CHOJNO (Granica Gminy 1,451 Pakosáaw, Chojno)

Razem 68,573

ħródáo: Urząd Miejski w Miejskiej Górce, dane na 2008 r.

Tabela 36. Wykaz dróg gminnych miejskich. Wykaz dróg gminnych miejskich 'áugoĞü L.p. Ulica [km] 1 ul. Fabryczna 0,208 2 ul. Rzeczna 0,14 3 ul. Dworcowa 0,281 4 ul. Jana Pawáa II 0,093 5 ul. Mickiewicza 0,235 6 ul. Krótka 0,045 7 ul. Szkolna 0,05 8 ul. Sienkiewicza 0,213 9 ul. KoĞcielna 0,053 10 ul. Zakątna 0,039 11 ul. LeĞna 0,25 12 ul. Grunwaldzka 0,138 13 ul. ĝlusarska 0,06 14 ul. Piekarska 0,085 15 ul. Wodna 0,037 16 ul. Waáowa 0,137 17 ul. KiliĔskiego 0,12 18 ul. M. Konopnickiej 0,339 19 ul. Podgórna 0,322 20 ul. Zacisze 0,239 21 ul. Spokojna 0,085 22 ul. àąkowa 0,208 23 ul. Kwiatowa 0,073 24 ul. Parkowa 0,115 25 ul. Brzozowa 0,273 26 ul. Lipowa 0,068 27 ul. 22 Styczna 0,765 28 ul. Hubala 0,264 29 ul. KamiĔskiego 0,271 30 ul. Ks. Walkowiaka 0,234

138

31 ul. Sosnowa 0,112 32 ul. Akacjowa 0,109 33 ul. ĝwierkowa 0,097 34 ul. Ogrodowa 0,322 35 ul. Sáoneczna 0,196 36 ul. Polna 0,31 37 ul. Bez nazwy 0,18 38 ul. Sportowa 0,055 39 ul. Górków 0,347 40 ul. DubiĔska 0,254 41 ul. Sikorskiego 0,518 42 ul. Bema 0,694 43 ul. Spacerowa 0,686 44 ul. Kalinowa 0,172 45 ul. Wierzbowa 0,148 46 ul. Poprzeczna 0,31 Razem 6,852 ħródáo: Urząd Miejski w Miejskiej Górce, dane na 2008 r.

Tabela 37. Nawierzchnia dróg gminnych - ogóáem

Nawierzchnia dróg gminnych - ogóáem

'áugoĞü: Nawierzchnia: [km] [%] Bitumiczna 28,3 37,2

Kostka betonowa 1,3 1,7

Bruk 4,2 5,5

7áuczeĔ 8,7 11,4

Gruntowa wzmocniona 1,6 2,1

Gruntowa naturalna 32,0 42,1

Razem 76,1 100,0

ħródáo: dane z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce, stan na 2008 r.

139

Tabela 38. Nawierzchnia dróg gminnych w granicach miasta.

Nawierzchnia dróg gminnych w granicach miasta

'áugoĞü: Nawierzchnia: [km] [%] Bitumiczna 4,9 66,2

Kostka betonowa 0,9 12,2

7áuczeĔ 0,1 1,3

Gruntowa naturalna 1,5 20,3

Razem 7,4 100,0

ħródáo: dane z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce, stan 2008 r.

Tabela 39. Nawierzchnia dróg gminnych w obszarze wiejskim.

Nawierzchnia dróg gminnych w obszarze wiejskim

'áugoĞü: Nawierzchnia: [km] [%] Bitumiczna 23,4 34,1

Kostka betonowa 0,4 0,6

Bruk 4,2 6,1

7áuczeĔ 8,6 12,5

Gruntowa wzmocniona 1,6 2,3

Gruntowa naturalna 30,5 44,4

Razem 68,6 100,0

ħródáo: dane z UrzĊdu Miejskiego w Miejskiej Górce, stan na 2008 r.

140

141

1.2. Ocena ukáadu komunikacyjnego miasta i gminy.

1.2.1. Ocena sieci drogowo – ulicznej

*áówną arterią komunikacyjną gminy jest droga krajowa nr 36 Prochowice – Ostrów Wielkopolski przecinająca gminĊ w kierunku poáudniowy - zachód, póánocny - wschód. Peáni ona funkcjĊ drogi zbiorczej dla wiĊkszoĞci dróg powiatowych. Prawie „promienisty” ukáad pozostaáych dróg schodzących siĊ w Miejskiej Górce lub w jej pobliĪu, daje korzystne powiązania jednostek osadniczych z siedzibą gminy, a przez drogĊ krajową nr 36 z siedzibą powiatu miastem Rawicz.

MoĪna przyjąü, Īe ukáad podstawowy dróg (krajowa, wojewódzka i powiatowe) zapewnia dobre poáączenia praktyczne wszystkich wsi. Tylko trzy z nich (Karolinki, Piaski, Roszkowo) nie leĪą bezpoĞrednio przy ww. drogach.

Uzupeániająca sieü dróg gminnych jest bardzo rozbudowana i daje dodatkowe - lokalne poáączenia pomiĊdzy miejscowoĞciami, oraz stanowi dojazd do dróg gáównych, pól i áąk.

ZagĊszczenie sieci drogowej (ogóáem) w gminie M. Górka jest wysokie i wynosi 133,2 km/100 km2 powierzchni. Dla porównania wskaĨnik gĊstoĞci dróg o nawierzchni twardej na 100 km² powierzchni przedstawia tabela 40.

Tabela 40. WskaĨnik gĊstoĞci dróg o nawierzchni twardej na 100 km2 WskaĨnik gĊstoĞci dróg o twardej nawierzchni na 100 km² Województwo wielkopolskie 864,7 km

Powiat rawicki 844,1 km

Gmina Miejska Górka 99,6 km

ħródáo: dane GUS na 2007 r.

Ogólnie moĪna stwierdziü, Īe sieü komunikacyjna na terenie gminy jest wyksztaácona prawidáowo áącząc dwa cele:

- korzystną obsáugĊ terenu

- usankcjonowanie Ğrodowiska przyrodniczego

Wyksztaácony w wielowiekowym procesie rozwoju, ukáad osadniczy i kierunki ciąĪHĔ, wytworzyáy istniejący ukáad drogowy. Jest on systemem stabilnym w czasie, lecz reagujący na zachodzące przemiany Īycia, istniejące powiązania drogowe zmieniają najwyĪej swój charakter i znaczenie, ale zawsze pozostają.

142

*áównym zadaniem jest wiĊc okreĞlenie charakteru tych zmian, oraz wyodrĊbnienie ewentualnych nowych poáączeĔ. Poza tym, istniejący ukáad naleĪy przede wszystkim modernizowaü, podnosząc parametry, budując obwodnice itp.

Stan drogi krajowej:

Ŷ droga 36: noĞnoĞü 100 KN. Mankamentem jest dáugi ca 3,2 km odcinek przechodzący przez centrum miasta. Zmienna szerokoĞü tak jezdni jak i korony, charakter uliczny, liczne skrzyĪowania stanowią powaĪne ograniczenia dla ruchu, niebezpieczeĔstwo i uciąĪliwoĞü dla mieszkaĔców. Poza tym prawie 8,6 km na odcinkach poza miejskich nie speánia parametrów przypisanej jej III klasie technicznej.

Stan drogi wojewódzkiej:

Ŷ droga 434: noĞnoĞü 100 KN. SzerokoĞü jezdni wynosi 6,00 m (miejscami 4,0 m), a korona posiada szerokoĞü 9,00 m (miejscami 7,0 m). Podstawowe parametry dobre, odpowiadające IV klasie technicznej. Droga posiada zatoki autobusowe.

Stan dróg powiatowych:

Ŷ NoĞnoĞü max 80 KN. Z 50,2 km dróg powiatowych 47,4 km posiada nawierzchnie bitumiczną, pozostaáe 2,9 km stanowią drogi gruntowe wzmocnione i táuczniowe. Stosunkowo dobrze wygląda sytuacja, jeĞli chodzi o podstawowe parametry (tj. szerokoĞü jezdni, korony). Tylko 17,9% posiada peáne parametry V klasy technicznej. SzerokoĞü nawierzchni jezdni w poszczególnych odcinkach zawiera siĊ w przedziale od 4,0 do 5,9 m, natomiast szerokoĞü korony od 4,0 do 9,0 m.

Stan dróg gminnych:

Ŷ Najgorsza sytuacja panuje w grupie dróg gminnych. Na ogólną dáugoĞü 76,1 km 37,2% posiada nawierzchniĊ bitumiczną, 5,5% brukową, 11,4% táuczniową, a aĪ 44,2% to drogi gruntowe. ChociaĪ i tutaj sytuacja jest duĪo lepsza niĪ w innych gminach. JeĞli chodzi o parametry to moĪna przyjąü, Īe wiĊkszoĞü tych dróg nie odpowiada normom V klasy technicznej, juĪ prĊdzej przystają one do klas VI i VII. Poza tym drogi te posiadają bardzo zróĪnicowane odcinki, o szerokoĞci jezdni od 2,2 do 8,00 m. Brak ciąJáRĞci standardu.

143

WNIOSKI

Stan techniczny dróg, od dawna nie odpowiada wzrastającemu natĊĪeniu ruchu osobowego i towarowego. DostĊpne Ğrodki finansowe wykorzystywane są gáównie na prowadzenie prac konserwatorskich i zabezpieczających.

Generalnie trudna sytuacja w drogownictwie, przy systematycznym wzroĞcie liczby pojazdów, bĊdzie ulegaáa dalszemu pogorszeniu, o ile nie zostaną podjĊte radykalne dziaáania modernizacyjne, inwestycyjne i remontowe. Dalsze przedáXĪenie obecnego stanu, doprowadzi w konsekwencji do takich zniszczeĔ, Īe odtworzenie wáDĞciwych parametrów i stanu dróg, wymagaü bĊdzie niewspóámiernych wysokich nakáadów i cyklu realizacyjnego.

1.3.Komunikacja zbiorowa

1.3.1 Kolejnictwo.

Przez teren gminy przebiega linia kolejowa nr 362 Rawicz - Miejska Górka - Kobylin. JednakĪe czynny jest tylko odcinek Rawicz - Miejska Górka i to tylko dla ruchu towarowego.

Na odcinkach Miejska Górka – Pakosáaw, Miejska Górka – Krobia brakuje torów kolejowych. Grunty, na ktorych zlikwidowano tory kolejowye, na odcinku od Miejskiej Górki do Pakosáawia przekazano Agencji NieruchomoĞci Rolnych, pozostaáe są wáasnoĞcią PKP oznaczone jako tereny zamkniĊte.

1.3.2 Komunikacja autobusowa.

Tradycyjnym Ğrodkiem zbiorowej komunikacji samochodowej są autobusy PKS.

Tylko 50% miejscowoĞci posiada przystanki autobusowe. Znajdują siĊ one w Zakrzewie, Sobiaákowie, RozstĊpniewie, Roszkówku, Roszkowie, Konarach, Dáoni oraz w mieĞcie Miejska Górka. ZasiĊg przystanków R=500 m, obejmuje praktycznie caáRĞü zwartej zabudowy poszczególnych wsi. Wsie duĪe posiadają wiĊcej przystanków. Miasto Miejska Górka posiada równieĪ kilka przystanków. Gáówny z nich (Rynek) obejmuje zasiĊgiem R=500 m caáe centrum miasta, natomiast R=1000 m zapewnia dostĊpnoĞü praktycznie dla caáego miasta.

Utrudnione korzystanie z komunikacji autobusowej mają jedynie oddalone i rozproszone zabudowania PGR i przysióáki: Melanowo, Huby, Zalesie, Dąbrowa.

144

Gmina posiada poáączenia autobusowe w kierunku Leszna, Rawicza, Kobylina, Krotoszyna, Skoraszewic, Gogolewa, Gostynia, Poznania, Milicza, Jutrosina, Sów oraz z poszczególnymi miejscowoĞciami na terenie gminy.

Kursy te zapewniają obsáugĊ ludnoĞci. Wszystkie wsie wyposaĪone w przystanki autobusowe mają poáączenia z oĞrodkiem gminnym. RównieĪ poáączenie z oĞrodkiem powiatowym jest dobre. Problemem jest tylko zbyt maáa czĊstotliwoĞü niektórych kursów autobusowych.

145

146

2. SYSTEM POWIĄZAē KOMUNIKACYJNYCH

2.1. Powiązania zewnĊtrzne

Przez obszar gminy przebiegają dwie gáówne drogi dające gminie powiązania z systemami komunikacyjnymi:

Ŷ krajowym: droga krajowa nr 36 Prochowice – Ostrów Wielkopolski (III klasy technicznej) - stanowi fragment ciągu drogowego od zachodniej granicy Zielona Góra -Gáogów - Rawicz - Ostrów - Kalisz lub przez Wąsosz do Lubina.

Ŷ wojewódzkim: droga wojewódzka nr 434àubowo -Rawicz, IV kl. technicznej, stanowiąca najprostsze poáączenie w kierunku Poznania - ĝrody czy WrzeĞni.

2.2. Powiązania wewnĊtrzne

Powiązania wewnĊtrzne gminy, oraz z sąsiednimi gminami tworzą (oprócz ww. dróg) drogi powiatowe. Na obszarze gminy jest ich 14, jednakĪe tylko niektóre z nich posiadają wiĊksze znaczenia, stanowiąc „koĞciec” caáego ukáadu.

6ą to drogi:

Ŷ 5478 Zakrzewo - Miejska Górka

Ŷ 4907 GostyĔ - PĊpowo - DáRĔ

Ŷ 5486 Miejska Górka - ĩmigród

Ŷ 5483 Miejska Górka - Chojno

Ŷ 5482 Sobiaákowo - Konary - Grątkowo

Pozostaáe drogi powiatowe i gminne stanowią lokalne uzupeánienie i zagĊszczenie ukáadu komunikacyjnego.

147

148

3. ROZPOZNANIE UWARUNKOWAē

3.1. Szczegóáowe uwarunkowania rozwoju.

3.1.1 Rozpatrywane czynniki i ich znaczenie.

Uwarunkowania osiągania poĪądanych celów rozwoju rozpatruje siĊ w podziale na: a/ Czynniki stymulujące osiągania celów, w tym:

Ŷ szanse rozumiane jako uwarunkowania zewnĊtrzne wynikające z warunków otoczenia niezaleĪnych od gminy

Ŷ mocne strony gminy, rozumiane jako uwarunkowania wewnĊtrzne w mniejszym lub wiĊkszym stopniu zaleĪne od gminy, b/ Czynniki hamujące osiąganie celów, w tym:

Ŷ zagroĪenie zewnĊtrzne

Ŷ sáabe strony stanowiące uwarunkowania wewnĊtrzne zaleĪne od gminy.

W dziaáaniach organów gminy naleĪy wykorzystywaü zewnĊtrzne szanse i wáasne mocne strony, starając siĊ zniwelowaü wewnĊtrzne sáaboĞci i zewnĊtrzne zagroĪenia.

3.1.2 Uwarunkowania pozytywne – atuty gminy (szanse)

Ŷ Dogodne poáRĪenie miasta i gminy przy drodze krajowej 36 w bezpoĞrednim sąsiedztwie z siedzibą powiatu w Rawiczu,

Ŷ Dobrze wyksztaácony ukáad ciąĪHĔ, a tym samym podstawowy ukáad komunikacyjny tj. sieü dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych,

Ŷ Dobre powiązania w relacjach zewnĊtrznych:

- Jáówna arteria komunikacyjna gminy droga krajowa 36

ZaáĊcze - Ostrów jest jakoby drogą zbiorczą dla caáego terenu dając zarazem powiązanie wschód - zachód tj. od zachodniej granicy Zielona Góra - Gáogów na wschód od Ostrowa - Kalisza i dalej,

- ww. droga 36 poprzez drogĊ krajową 337 daje powiązanie przez Wąsosz do Lubina,

- droga wojewódzka 434 biegnąca w sąsiedztwie miasta stanowi najprostsze poáączenie przez ĝrem do stolicy województwa - Poznania, jak równieĪĝrody, WrzeĞni, Gniezna i Kostrzynia.

149

Ŷ Prawidáowe powiązania wewnĊtrzne:

- lokalizacja 2 duĪych wsi Sobiaákowo i DáRĔ przy drodze krajowej 36 zapewnia im dobrą dostĊpnoĞü do oĞrodka gminnego m. Miejska Górka, Starostwa w Rawiczu oraz z Vąsiednimi terenami,

- lokalizacja nastĊpnych 2 wsi Roszkówko i Zmysáowo przy drodze wojewódzkiej 434 zapewnia dobre poáączenia jak wyĪej,

- lokalizacja 3 duĪych wsi Zakrzewo, Niemarzyn, Konary przy „gáównych” drogach powiatowych (5478, 5486, 5482) zapewnia im dobre powiązania z oĞrodkiem gminnym, oraz ukáadem dróg krajowych i wojewódzkich dając powiązania zewnĊtrzne,

- lokalizacja wiĊkszoĞci pozostaáych wsi (Koáaczkowice, Oczkowice, Woszczkowo, Rzyczkowo, RozstĊpniewo, Gostkowo) przy pozostaáych drogach powiatowych, co zapewnia im równieĪ dogodne powiązania.

Ŷ WstĊpnie ustalone warianty obwodnicy miasta Miejska Górka

Ŷ Zadawalający stan drogi wojewódzkiej 434:

- w 100 % odpowiada parametrom IV klasy technicznej,

Ŷ Stosunkowo dobra komunikacja autobusowa,

3.1.3 Uwarunkowania negatywne (bariery, konflikty, zagroĪenia)

Ŷ Brak proporcjonalnych do potrzeb wielkoĞci Ğrodków finansowych na inwestycje i modernizacje infrastruktury komunikacyjnej.

Ŷ Brak ciąJáRĞci standardu na caáych ciągach dróg. Przeplatają siĊ odcinki dobre, z odcinkami o záym stanie technicznym.

Ŷ Obudowywanie dróg ukáadu podstawowego wzdáXĪ, na dáugich odcinkach wytworzyáo z nich ulice ze zwartą zabudową.

Ŷ Przebieg drogi krajowej 36 przez „Centrum” zwartej zabudowy miasta Miejska Górka: ograniczenia modernizacji i przebudowy ukáadu komunikacyjnego, ze wzglĊdu na ochronĊ konserwatorską,

- nakáadanie siĊ ruchu tranzytowego na lokalny, co stwarza utrudnienie i zagroĪenie bezpieczeĔstwa ruchu, oraz zwiĊksza jego uciąĪliwoĞü dla otaczającego zagospodarowania (w szczególnoĞci zabudowy mieszkaniowej).

150

Ŷ Záy stan dróg gminnych (na obszarze gminy)

- 42,2% posiada nawierzchniĊ gruntową,

- 37,2% posiada nawierzchniĊ bitumiczną,

- pozostaáe to drogi o nawierzchni táuczniowej, brukowej i z kostki betonowej,

- bardzo niskie parametry techniczne dróg gminnych

Ŷ Brak linii kolejowej.

3.3. Podsumowanie

Podstawowym problemem istniejącego ukáadu komunikacyjnego jest brak ciąJáRĞci standardu tras, tzn. nagáe utrudnienia i ograniczenia ruchu. Dotyczy to wszystkich dróg ukáadu podstawowego, a spowodowane jest przez nastĊpujące czynniki.

Ŷ historycznie uksztaátowane gáówne ciągi komunikacyjne przebiegają przez „centra” RĞrodków osadniczych,

Ŷ rozbudowa oĞrodków osadniczych przez lata i wytworzenie wzdáXĪ dróg zwartej zabudowy, co spowodowaáo, Īe drogi nabraáy charakteru ulic,

Ŷ zbyt niskie parametry dróg i ulic przez co nie są zabezpieczone potrzeby stale wzrastającego ruchu. Na ten stan wpáyw mają nastĊpujące czynniki:

- zbyt maáa szerokoĞü jezdni - korony

- nie normatywne áuki poziome

- duĪe spadki nawierzchni

- zbyt bliska zabudowa itp.

- gwaátowny rozwój motoryzacji a tym samym wzrost natĊĪenia ruchu drogowego

- nakáadanie siĊ ruchu tranzytowego na ruch lokalny, co stwarza coraz wiĊksze utrudnienia

Wszystko to powoduje w konsekwencji: a/ szkody dla ruchu:

- brak páynnoĞci ruchu, a tym samym wydáXĪenie czasu przejazdu,

- zwiĊkszone zuĪycie paliwa,

- zwiĊkszony koszt transportu i szybsze zuĪycie sprzĊtu (pojazdów),

151

- wiĊkszy ruch na drogach i wzrost zagroĪenia bezpieczeĔstwa ruchu drogowego, b/ uciąĪliwoĞci dla otoczenia miejscowego, szczególnie dla silnie zurbanizowanych obszarów:

- zwiĊkszenie ruchu na ulicach (przez tranzyt) spowodowane przez przejazd

wielotonowych i w rezultacie utrudnienie ruchu miejscowego (lokalnego),

- spadek bezpieczeĔstwa ruchu drogowego,

- ograniczenie moĪliwoĞci parkowania,

- zwiĊkszone negatywne oddziaáywanie ruchu na Ğrodowisko: nadmierny haáas, zanieczyszczenia spalinami,

- negatywny wpáyw na substancjĊ budowlaną.

Barierami utrudniającymi moĪliwoĞci modernizacji ukáadu komunikacyjnego są: a/ dla sieci drogowej „zamiejskiej”:

- ochrona gleb o wysokich klasach bonitacyjnych,

- rozdrobniona sieü osadnicza i tym samym koniecznoĞü przejĞü przez tereny zurbanizowane (skrzyĪowania, zwarta zabudowa),

- ZáasnoĞü terenów. b/ dla dróg (ulic) w terenach zabudowanych:

- duĪe obszary, praktycznie caáe zabytkowe „centra” historyczne uksztaátowanych jednostek osadniczych, bĊGących pod Ğcisáą ochroną konserwatorską (áącznie z ukáadem komunikacyjnym),

- zwarta ciasna zabudowa (nawet jeĞli nie jest ĞciĞle chroniona) nie pozwala na przebudowĊ ulic do wymaganych parametrów (za maáa szerokoĞü pasa drogowego, brak widocznoĞci na skrzyĪowaniach),

- ZáasnoĞü terenów.

152

VII. MATERIAàY ħRÓDàOWE

153

VII. MATERIAàY ħRÓDàOWE

1. STREFA SPOàECZNO-EKONOMICZNA

Zestawienie Ĩródeá wykorzystanych przy opracowaniu studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania gminy Miejska Górka, w zakresie demografii, zatrudnienia, infrastruktury spoáecznej oraz dziaáalnoĞci gospodarczej.

1. Ankiety informacyjne uzyskane z UrzĊdu Gminy w Miejskiej Górce. 2. Rocznik statystyczny województwa leszczyĔskiego - Urząd Statystyczny w Lesznie-1998 r. 3. Powiaty województwa wielkopolskiego - Urząd Statystyczny w Poznaniu -1998 rok. 4. Dane GUS, Bank Danych Regionalnych – 2008r. 5. Socjologiczna charakterystyka spoáecznoĞci lokalnej gminy Miejska Górka i opis spoáecznych warunków realizacji projektu - PoznaĔ 1994 rok.

2. ĝRODOWISKO PRZYRODNICZE.

Wykaz materiaáów wykorzystanych w opracowaniu:

MATERIAàY ARCHIWALNE

1. Miejska Górka. Studium fizjograficzne do projektu planu zespoáu jednostek osadniczych gminy wzorcowej. WPU, PoznaĔ 1974. 2. Opinia fizjograficzna gm. Bojanowo. ZPP TUP, PoznaĔ 1986. 3. Opracowanie fizjograficzne gm. Rawicz, GEOPROJEKT-PoznaĔ, 1986. 4. Opracowanie fizjograficzne gm. Kobylin. ZPP TUP, PoznaĔ 1987. 5. Opracowanie fizjograficzne gm. PĊpowo. ZPP TUP, PoznaĔ 1990. 6. Program maáej retencji, do roku 2015, w województwie leszczyĔskim, BIPROWODMEL, Biuro Proj. Wodnych Melioracji i InĪynierii ĝrodowiska, PoznaĔ 1996. 7. Regiony klimatyczne Polski (wedáug W.Okoáowicza); materiaáy szkol. GEOPROJEKT- Warszawa 1982. 8. Surowce mineralne województwa leszczyĔskiego w aspekcie ochro-ny záyĪ i Ğrodowiska naturalnego. Gmina Miejska Górka. Zespóá BadaĔ i Ochrony ĝrodowiska PUP „KON-REM", Sp. zoo., Wrocáaw 1991. 9. Karty otworów hydrogeologicznych (z archiwum Geologa Wojewódzkiego w Lesznie).

LITERATURA: 11. Baranowska-Janota M.; Polityka przestrzenna w parkach krajobrazowych. IGPiK- Warszawa, 1993 12. Bartkowski T., Wielkopolska i ĝrodkowe Nadodrze; PWN, Warszawa 1970 r. 13. Chmielewski T.J.; Zasady sporządzania planów ochrony parków krajobrazowych (wytyczne metodyczne i organizacyjne), MOĝĩēiL, Warszawa 1994. 14. Diagnoza stanu i kierunki dziaáDĔ w ochronie Ğrodowiska do roku 2010. Woj.leszczyĔskie; WOĝ UW w Lesznie i Pracownia Geologiczno-Kartograficzna w Poznaniu, Leszno 1996 15. Gospodarka przestrzenna gmin. Poradnik; IGPiK o/Kraków i Fundusz Wspóápracy - Brytyjski Fundusz Know-How, 1996. 16. Kachniarz T., Niewiadomski Z.; Nowe podstawy prawne zagospodarowania przestrzennego. IGPiK-Warszawa, 1995. 17. Koncepcja krajowej sieci EKONET-Polska; pr. zb. pod red. A.Liro; Fundacja IUCN, Warszawa 1995.

154

18. Kondracki J., Geografia fizyczna Polski. PWN, Warszawa 1988. 19. Maáa encyklopedia leĞna, pr.zb. PWN, Warszawa 1991 20. Problematyka przyrodnicza w studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. pr. zb. pod red. M.Teisseyre-SierpiĔskiej. IGPiK-Warszawa 1997. 21. Przegląd wielkopolskich zabytków przyrody, pr.zb.PWRiL-PoznaĔ 1966. 22. Ptaszycka-Jackowska D., Baranowska-Janota M; Przyrodnicze obszary chronione - moĪliwoĞci uĪytkowania; IGPiK, Warszawa 1996. 23. Raport o stanie Ğrodowiska w woj. leszczyĔskim w latach 1995-1996. WIOS, Biblioteka Monitoringu ĝrodowiska. Leszno 1997 24. Raport o stanie Ğrodowiska w Wielkopolsce, w latach 1997-1998. WIOĝ, PoznaĔ 1999. 24a. Richling A., Solon I, Ekologia krajobrazu. Wyd.Naukowe PWN, Warszawa 1993. 24b. Klasyfikacja stanu/potencjaáu ekologicznego i stanu chemicznego w punkatch pomiarowo-kontrolnych monitoringu operacyjnego za rok 2009; WOIĝ, PoznaĔ 25. Sáownik krajoznawczy Wielkopolski, pr.zb. PWN, PoznaĔ, 1992. 26. Stachowicz K., Podstawy prawne realizacji zasad ekorozwoju w planowaniu przestrzennym. IGPiK-Kraków, 1997. 27. Soáowiej D., Weryfikacja ocen integralnych atrakcyjnoĞci Ğrodowiska przyrodniczego czáowieka w wybranych systemach rekreacyjnych. Wydawnictwo Naukowe UAM, PoznaĔ 1992. 28. Stan Ğrodowiska w Polsce, pr.zb. IOĝ, Warszawa 1990. 29. Studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Poradnik metodyczny. IGPiK-Kraków, 1996. 30. Studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Zalecenia do opracowania, pr. zb. pod red. S. Kozáowskiego. Fundacja Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno 1995. 31. Szponar A., Rinke Z., Metody badaĔ geografii fizycznej, cz.I; Uniwersytet Wrocáawski, Wrocáaw 1981 32. Waligóra J. Ratujmy parki wiejskie, PWRiL, PoznaĔ 1992. 33. Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski wedáug gmin; pr. zb.IUNiG, Puáawy 1981. 34. Województwo LeszczyĔskie. Informacja o stanie Ğrodowiska, pr.zb. pod red. A.RybczyĔskiego. WOĝ UW i Wydawn. Kartograficzne WITAēSKI, Leszno 1993. 35. Wybrane problemy ekologii krajobrazu. Mat. konferencyjne pod red. L.Ryszkowskiego i S.Baáazego; PAN, Zakáad BadaĔĝrodowiska Rolniczego i LeĞnego, PoznaĔ 1992. 36. Zastawniak B., Gajdeczka-Wójcik R, Uwarunkowania przyrodniczejako podstawa formuáowania koncepcji planów przestrzennych; "Czáowiek i ĝrodowiskoMKĝ-Warszawa, 1985.

MAPY:

41. Mapa topograficzna 1:50 000 (uká.1965); PPGK 1982/83 42. Mapa topograficzna 1:25 000 (uká.1965); PPGK 1991 43. Mapa sytuacyjno-wysokoĞciowa 1:10 000, OPGK-PoznaĔ, 1983/84 44. Mapa hydrograficzna 1:50 000; OPGK-PoznaĔ 1989 45. Mapa geologiczna 1:200; Wyd.Geologiczne, Warszawa 1975 46. Mapa geomorfologiczna Polski 1:500 000; IG i PZ PAN, Warszawa 47. Mapa morfologiczna Niz. Wielkopolskiej 1:100 000, B.Krygowskiego 48. Podziaá hydrograficzny Polski 1:200 000; IMGW, W-wa 1980-1983 49. Mapa obszarów gáównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) w Polsce, wymagających szczególnej ochrony 1:500 000. MGI AGH, Kraków 1990

155

50. Potencjalna roĞlinnoĞü naturalna Polski. Mapa przeglądowa 1:300 000, IGiPZ PAN, Warszawa 1995 51. Mapy przeglądowe siedlisk i drzewostanów. OZLP-PoznaĔ 52. Mapy glebowo-rolnicze 1:5 000; WBGiTR w Poznaniu 53. Województwo wielkopolskie. Mapa administracyjna 1:500 000 Pietruska & Partner, PoznaĔ 1998, 54. Polska. Mapa administracyjna 1:750 000. PPWK, Warszawa 1999

3.WARTOĝCI HISTORYCZNO - KULTUROWE I KRAJOBRAZOWE

1. Wizje lokalne w terenie. 2. Karty katalogowe Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. 3. Materiaáy i opinia konserwatorska. 4. Sáownik Krajoznawczy Wielkopolski.

4.ROLNICTWO.

1. Wykaz gruntów stan 1.01. 1999r. Starostwo Powiatowe w Rawiczu Wydziaá Geodezji 2. Ewidencja urządzeĔ melioracji stan na 01.01.1999 Wojewódzki Zarząd Inwestycji Rolniczych w Lesznie 3. Studium Zagospodarowania Województwa LeszczyĔskiego 1996 - 1997 WBPP Leszno 4. Wyniki spisów rolnych w latach 1988 - 1996 opracowania WUS Leszno 5. Spis rolny 1996- 1998 WUS Leszno 6. Plony ziemiopáodów i powierzchnie zasiewów lata 1988 - 1998 WUS Leszno 7. Informacje o zagospodarowaniu gruntów Przez AgencjĊ WáasnoĞci Rolnej Skarbu PaĔstwa lata 1995 -1998 8. Ankiety UrzĊdu Gminy

MATERIAàY ħRÓDàOWE:

1. Materiaáy uzyskane z UrzĊdu Miasta i Gminy w Miejskiej Górce. 2. Wywiady terenowe. 3. Wizje lokalne w terenie.

5. KOMUNIKACJA

MATERIAàY ħRÓDàOWE: 1. Wykazy i ewidencje dróg gminnych, powiatowych, wojewódzkich i krajowych. 2. RUCH DROGOWY - lata 1985, 1990, 1995 (GDDP). 3. Ewidencja pojazdów (Wielkopolski Urząd Wojewódzki - Oddziaá Zamiejscowy w Lesznie). 4. Informatory UrzĊdu Statystycznego w Lesznie z siedzibą w KoĞcianie. 5. Rozkáad jazdy PKS. 6. Dane GUS.

156