Gościnna

Realizacja Lokalnej Strategii Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Gościnna Wielkopolska Wielkopolskaw latach 2009-2015 Gościnna Wielkopolska Szanowni Państwo, Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania Gościn- Realizacja Lokalnej Strategii Rozwoju na Wielkopolska” z siedzibą w Pępowie to trójsek- Lokalnej Grupy Działania Gościnna Wielkopolska torowe partnerstwo obejmujące obszar jedenastu w latach 2009-2015 gmin położonych w południowej Wielkopolsce, w których mieszka blisko 100 tysięcy mieszkańców. Autorzy tekstów: Hubert Gonera Grzegorz Niklas Partnerstwo budowaliśmy kilka lat, przygotowując Konsultacje merytoryczne: Urszula Pużanowska stabilny fundament do opracowania i przyjęcia do Korekta: Kasia Robaczewska realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju. Solidna pra- Zdjęcia: Piotr Benenowski ca przyniosła efekty. Wojciech Górny Agencja Reklamowa DNA Nasza strategia została wysoko oceniona i zdobyła Archiwum LGD Gościnna Wielkopolska Archiwa beneficjentów pierwsze miejsce w Wielkopolsce w konkursie ogło- szonym przez Urząd Marszałkowski Województwa Opracowanie, projekt graficzny i skład: landbrand Wielkopolskiego. Wydawca: Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania Gościnna Wielkopolska” Z satysfakcją i zapałem przystąpiliśmy do realizacji zapisów strategii i wydatkowania blisko piętnasto- milionowego budżetu środków pochodzących z Osi www.goscinnawielkopolska.pl 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Pępowo 2015 Pracowaliśmy przez te lata wspólnie, dążąc do realizacji projektów o znaczącym wpływie na rozwój funkcji rekreacyjnych i turystycznych obszaru Gościnnej Wielkopolski oraz istotnych z punktu wi- Skróty zastosowane w publikacji: dzenia poprawy jakości życia jej mieszkańców. Realizacja przedsięwzięć oparta była o lokalne zasoby LGD - Lokalna Grupa Działania Gościnna Wielkopolska przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz aktywizację i integrację mieszkańców. LSR - Lokalna Strategia Rozwoju LGD Gościnna Wielkopolska W części wprowadzającej kwoty podane w zaokrągleniu. Z największą przyjemnością oddaję w Państwa ręce wydawnictwo prezentujące nasz wspólny dorobek. Kwoty pomocy w metryczkach projektów to wartości aktualne na dzień 30 marca 2015 r. Mamy się czym pochwalić. Zrealizowaliśmy ponad dwieście projektów i wydatkowaliśmy przyzna- ny nam budżet. Wytyczyliśmy i oznakowaliśmy konkurencyjne w skali kraju szlaki turystyczne, na czele z wyróżniającym nasz obszar Szlakiem Podróże z Panem Tadeuszem i Szlakiem Biskupiańskim. Na szlakach rowerowych i konnych powstały bezpieczne i atrakcyjne miejsca postoju. Nadaliśmy nowy wizerunek i blask wielu przestrzeniom publicznym, takim jak Rynek w Dolsku czy centrum Pępowa.

Zbudowaliśmy prawdziwe centra rekreacji nad zbiornikami wodnymi. W wielu wsiach zagospodaro- waliśmy obiekty i tereny rekreacyjne. Wsparliśmy pasje naszych mieszkańców poprzez dofinansowanie inwestycji, imprez, pikników, szkoleń i konferencji.

Mam nadzieję, że wspólne siedem lat, podczas których udało nam się wypracować i konsekwentnie wdrożyć Lokalną Strategię Rozwoju LGD Gościnna Wielkopolska, udowodniło nam wszystkim jak dużo możemy zrobić razem! Jestem przekonany, że, bazując na zdobytym doświadczeniu, osiągniemy wspólnie jeszcze niejeden sukces.

W imieniu Zarządu LGD Gościnna Wielkopolska dziękuję Wszystkim, którzy przyczynili się do reali- zacji Lokalnej Strategii Rozwoju i zapraszam do dalszej współpracy.

Marian Poślednik Prezes Zarządu Stowarzyszenia Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie Publikacja wykonana na zlecenie Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania Gościnna Wielkopolska” w Pępowie Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

ISBN 978-83-938575-1-7

3 Lokalna Grupa Działania Gościnna Wielkopolska to Stowarzyszenie, którego głównymi celami jest działanie na rzecz zrów- Biuro LGD Gościnna Wielkopolska noważonego rozwoju obszarów wiejskich i aktywizowanie społeczności lokalnej oraz rozwijanie i promowanie partnerstwa trójsektorowego. Bieżące funkcjonowanie Lokalnej Grupy Działania Gościnna Wielkopolska, któ- rym zarządza Urszula Pużanowska Dyrektor LGD, opiera się na pracy Biura LGD. Od początku działalnością partnerstwa kieruje Zarząd Stowarzyszenia, którego prezesem jest Marian Poślednik, wicepre- Biuro LGD zrealizowało sześćdziesiąt zadań i projektów wpisujących się w realiza- zesem Piotr Chlebowski, a skarbnikiem Jerzy Ptak. cję Lokalnej Strategii Rozwoju, w tym projekt współpracy Podróże z Panem Tade- uszem. Systematyczna współpraca z członkami Stowarzyszenia, wnioskodawcami i beneficjentami zaowocowała złożeniem dobrze przygotowanych wniosków i efek- tywną realizacją budżetu Lokalnej Strategii Rozwoju.

Pracownicy biura LGD Gościnna Wielkopolska w latach 2008-2015 to: Urszula Pużanowska (Dyrektor LGD ds. administracyjnych i wdrożeniowych), Joanna Kabała (administracja i finanse), Bernadeta Listwoń (administracja i wdrażanie produktów turystycznych), Jarosław Lisiecki (wdrażanie produktów turystycznych).

Urszula Pużanowska (Dyrektor LGD) (Fot. Archiwum LGD)

Skala działań biura LGD Gościnna Wielkopolska i realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju

Walne Zarząd Zebranie Członków Rada Stowarzyszenia 25 posiedzeń / 500 uchwał 20 posiedzeń / 44 uchwały 40 posiedzeń / 71 uchwał

28 000 40 osobogodzin nowych miejsc postoju szkoleń na szlakach turystycznych Członkowie Zarządu (od lewej): Jerzy Ptak (Skarbnik), Marian Poślednik (Prezes), Piotr Chlebowski (Wiceprezes) (Fot. Agencja Reklamowa DNA)

Członkami stowarzyszenia są podmioty z sektora: • publicznego; w tym jedenaście gmin tworzących obszar 2 Lokalnej Grupy Działania: Czempiń, Dolsk, Jutrosin, Kobylin, 1 000 120 000 m powierzchni Kościan, Krobia, Krzywiń, Miejska Górka, Pakosław, Pępowo i Piaski; osobogodzin • gospodarczego; zagospodarowanych doradztwa miejsc rekreacji • społecznego; w tym trzynaście organizacji pozarządowych i dwadzieścia dziewięć osób fizycznych

Wspieranie przez Lokalną Grupę Działania rozwoju obszarów wiejskich odbywało się głównie przez wybór do finansowania w ramach budżetu Lo- kalnej Strategii Rozwoju i projektów składanych przez gminy, organizacje pozarządowe, mikroprzedsiębiorców, rolników lub osoby fizyczne. Wyboru 21 000 27 000 projektów dokonywała Rada, która w LGD Gościnna Wielkopolska skła- materiałów uczestników dała się z 35 osób. W okresie realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Rada informacyjnych imprez i wydarzeń odbyła 25 posiedzeń i podjęła 500 uchwał. Członkowie Rady LGD Gościnna Wielkopolska w latach 2009-2015 Henryk Bartoszewski (Przewodniczący Rady) to: Henryk Bartoszewski (Przewodniczący Rady), Paweł Buksalewicz, (Fot. P. Benenowski) Kazimierz Chudy, Sebastian Czwojda, Bernard Jasiński, Zbigniew Koszarek, Stanisław Krysicki, Henryk Litka, Zenon Norman, Karol Skrzypczak, Krystyna Konieczna, Daria Rosiak, Marek Stach, Zdzisław Gidaszewski, Małgorzata Jurdeczka, Mieczysław Nowacki, Krzysztof Szczepaniak, Maria Burak, Mariusz 13 000 27 000 000 zł Duda, Mirosław Duda, Andrzej Konieczny, Witold Opielewicz, Krzysztof Fekecz, Barbara Gościniak, Artur Jarus, Grażyna materiałów całkowitej wartości Kuźmińska, Emilia Kuźnia, Gerard Misiaczyk, Roman Podgórski, Piotr Poprawa, Mirosław Stachowiak, Dorota Lew – promocyjnych zrealizowanych projektów Pilarska, Maria Cichocka, Damian Braszak.

4 5 Budżet Spis Treści Aktywizacja, szkolenia $ Nabory wniosków, ocena i wybór Budżet przeznaczony na i promocja projektów, bezpłatne doradztwo realizację Lokalnej Strate- 1 400 000 zł gii Rozwoju LGD Gościn- w biurze LGD na Wielkopolska w latach /60 projektów biura LGD/ 1 530 000 zł 2009-2015 to 14,6 mln Szlaki Turystyczne Centra Rekreacji złotych. Zdecydowana większość tych środków, Podróże z Panem Tadeuszem ...... s. 10 Centra rekreacji i wypoczynku nad około 11,4 mln złotych, zbiornikami wodnymi ...... s. 46 została przeznaczona na dofinansowanie projek- Biskupiański Szlak Turystyczny ...... s. 22 tów realizowanych na Rynki / Centra miejscowości ...... s. 52 obszarze Gościnnej Wiel- kopolski przez benefi- Szlaki konne ...... s. 30 cjentów działania „Wdra- Parki / Centra Rekreacji ...... s. 56 żanie lokalnych strategii rozwoju”. Dzięki dofinan- Szlaki rowerowe ...... s. 36 sowaniu z budżetu LSR na obszarze LGD Gościnna Romantyczne trasy rowerowe Wielkopolska zrealizo- Ziemi Kościańskiej ...... s. 38 wano projekty o łącznej Projekt współpracy Podróże wartości blisko 27 mln Wdrażanie lokalnej złotych. z Panem Tadeuszem Szlak rowerowy Pagórki Dolskie ...... s. 42 270 000 zł strategii rozwoju 11 400 000 zł /realizacja projektu z LGD „Zaścianek”/ /140 projektów beneficjentów LSR/ Szlak rowerowy wokół Miejskiej Górki ...... s. 43 Budżet Lokalnej Strategii Rozwoju Projekty zrealizowane LGD Gościnna Wielkopolska przez biuro LGD Gościnna w latach 2009-2015 Wielkopolska Czempiń 870 tys. zł Nabory wniosków, doradztwo i szkolenie kadr LGD ...... s. 82 Kościan 1,92 mln zł Materiały informacyjne ...... s. 83 Ciekawe miejsca, Dolsk Wzbogacenie infrastruktury aktywni mieszkańcy, Krzywiń i atrakcyjności szlaków turystycznych Szkolenia wnioskodawców, 840 tys. zł 700 tys. zł lokalne produkty beneficjentów i lokalnych doradców ...... s. 29 5 300 000 zł ...... s. 84 Militarnie ...... s. 62 Spotkania informacyjne ...... s. 20 ...... s. 86

Piaski Historycznie ...... s. 63 Filmy promocyjne ...... s. 20 800 tys. zł ...... s. 87 Wydawnictwa promocyjne ...... s. 19 Utworzenie, zagospodarowanie i rozwój Kulinarnie ...... s. 64 ...... s. 88 Krobia centrów rekreacji i wypoczynku 1,43 mln zł Gadżety promocyjne ...... s. 18 Pępowo 3 700 000 zł Nad wodą ...... s. 67 ...... s. 90 1,3 mln zł Kobylin 1,02 mln zł Udział w targach turystycznych ...... s. 21 Na sportowo ...... s. 68 ...... s. 92 Miejska Górka 930 tys. zł Jutrosin Stoisko promocyjne LGD ...... s. 29 ...... s. 95 780 tys. zł Rekreacyjnie ...... s. 70 Pakosław Zagospodarowanie i wsparcie ciekawych miejsc, Organizacja konferencji ...... s. 96 810 tys. zł aktywnych mieszkańców i lokalnych produktów Miejsca integracji i wypoczynku 4 070 000 zł mieszkańców ...... s. 75 Udział w konferencjach ...... s. 98

Dofinansowanie beneficjentów z budżetu Lokalnej Strategii Budżet Lokalnej Strategii Rozwoju LGD Gościnna Rozwoju LGD Gościnna Wielkopolska - w układzie gmin Wielkopolska w latach 2009-2015 - realizacja celów LSR

6 7 Na szlakach turystycznych w Gościnnej Wielkopolsce (Fot. P. Benenowski)

Szlaki turystyczne

WspółczesnySzlaki turysta poszukuje turystyczne coraz częściej unikatowych Gościnnej propozycji Wielkopolski spędzenia czasu wolnego, które po- szerzą jego wiedzę i pozwolą zrealizować pasje. Bardzo istotna jest również kwestia nowoczesnej i angażującej prezentacji, która ułatwi i uprzyjemni korzystanie z produktu. Oferta turystyczna Gościnnej Wielkopolski w pełni wpisuje się we współczesne trendy, prezentując unikatowe atrakcje w nieszablonowy i interesujący sposób. Zarówno turyści, którzy pragną poznać historię jak i ceniący aktywny wypoczynek odnajdą tu pro- pozycje dla siebie. Podróże z Panem Tadeuszem

Sztandarowym produktem turystycznym Gościnnej Wielkopolski jest Szlak Podróże z Panem Tadeuszem. Szlak ten w interaktywny sposób odkrywa historię związaną w pobytem Adama Mickiewicza w Wielkopolsce w latach 1831-1832. Turysta wyruszający na szlak odkrywa karty historii do niedawna dostępne jedynie dla nielicznych wtajemniczonych. Odwiedzając 12 miejsc na szlaku zapoznaje się z faktami, podaniami i legen- dami dotyczącymi pobytu wieszcza w Wielkopolsce. Szlak jest w pełni profesjonalnie przygotowany. Posia- da własną markę, oznakowanie, przewodnik, stronę internetową, grę...a nawet piosenkę. Szlak jest jednym z najbardziej kompleksowo przygotowanych produktów turystycznych w Wielkopolsce i wyznacza standardy w swojej kategorii. Biskupiański Szlak Turystyczny

Szlakiem, który łączy w spójną całość atrakcje turystyczne prezentujące unikalny mikroregion folklorystycz- ny jest Biskupiański Szlak Turystyczny. Centrami tej małej ojczyzny są Krobia – jej stolica, gdzie mieści się Muzeum Stolarstwa i Biskupizny oraz Domachowo z Centrum Kultury Biskupiańskiej. W ramach działań podjętych na Biskupiańskim szlaku wyeksponowano między innymi tradycję kulinarną, śpiew i taniec. Im- prezą, którą na szlaku trzeba koniecznie zobaczyć jest wspólne darcie pierza czyli – piyrzok. Szlaki konne

Miłośnicy jazdy konnej znajdą na terenie Gościnnej Wielkopolski ponad 250 km przygotowanych tras w ra- mach dwóch szlaków: Wielkopolska Podkowa i Trakt Chłapowskiego. Trasy wiodą przez urokliwe krajobra- zowo tereny, a podążając nimi można zwiedzić piękne zabytkowe dwory i pałace. Szlaki rowerowe

Szlaki rowerowe Gościnnej Wielkopolski są propozycją na spędzenie niejednego weekendu na dwóch kół- kach. Największe ich nagromadzenie występuje na terenie gmin Kościan, Krzywiń i Czempiń, pod nazwą Ro- mantyczne Trasy Rowerowe Ziemi Kościańskiej. Ciekawymi propozycjami są również szlak rowerowy wokół Miejskiej Górki oraz szlak rowerowy Pagórki Dolskie. SzlakSzlak Turystyczny PodróżeTurystyczny z Panem Tadeuszem to Podróże pasjonująca wyprawa z do Panem Wielkopolski lat 1831-1832,Tadeuszem której rytm wyznacza dwanaście przystanków - miejsc związanych z pobytem Adama Mickiewicza w Wielkopolsce, niczym dwanaście ksiąg Pana Ta- deusza. Poeta przebywał w gościnnych wielkopolskich dworach i pałacach, podróżował do Racotu, Lubinia i Śmiełowa. Podziwiał malownicze krajobrazy, chłonął historie i obyczaje szlacheckie, smakował polskie potrawy i przeżywał chwile wzruszeń. Opisał to pięknym językiem na kartach największej epopei narodowej „Pan Tadeusz”. Podróże z Panem Tadeuszem to także wyraz uznania dla tych wszystkich strażników pamięci pobytu Adama Mickiewicza w Wiel- Podróże kopolsce, którzy przez lata gromadzili pamiątki i dokumenty, dbali o miejsca pobytu poety i kultywowali mickiewiczowskie ślady w Wielkopolsce. Bez nich wędrówka tym szlakiem nie byłaby tak ciekawa i ekscytująca. Szlak Turystyczny Podróże z Panem Tadeuszem został wytyczony i oznakowany w ramach projektu współpracy realizowanego z Panem Tadeuszem przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Gościnna Wielkopolska z siedzibą w Pępowie i Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Zaścianek” z siedzibą w Żerkowie. Lokalna Grupa Działania Gościnna Wielkopolska wdraża produkt turystyczny Podróże z Panem Tadeuszem: na szlaku powstały atrakcyjne miejsca postoju i rekreacji oraz odbywają się wydarzenia animujące, takie jak Zajazdy Mickiewiczowskie, Biesiady Staropolskie, wycieczki tematyczne i gry terenowe dla młodzieży szkolnej i dorosłych.

Projekty zrealizowane przez LGD Gościnna Wielkopolska

Gmina 1. Szlak Turystyczny Podróże 7. Ostoja Turew z Panem Tadeuszem 8. Przystanek Racot Kościan 2. Gościniec Gryżyna 9. Zajazd Mickiewiczowski 3. Gościniec Choryń w Racocie Stare Oborzyska 4. Przystanek w Bielewie 10. Biesiada na przystanku 5. Śladami Pana Tadeusza w Bielewie 5 9 6. Wędrówki z Panem 11. Smaki na szlaku Tadeuszem Gościnnej Wielkopolski

Kurza Góra Darnowo 1

6 Wyskoć 1 5 6 8 9 11 Racot 1 6 7 Choryń 6 Turew 6 Rąbiń 1 3 5 6

1 2 5 6 Gryżyna Gmina

Krzywiń Cichowo Dolsk 6 Osiek 1 5 6 Lubiń Kopaszewo 1 5 6 6 1 Jurkowo 1 5 6 Bielewo

1 4 10

Projekty zrealizowane przez biuro LGD Gościnna Wielkopolska:

12. Strona internetowa Podróże 15. Przewodnik turystyczny „Podróże 19. Produkcja filmu promocyjnego z Panem Tadeuszem z Panem Tadeuszem” 20. Spotkanie informacyjne grup 13. Opracowanie Systemu Identyfika- 16. Przewodnik samochodowy produktowych cji Wizualnej i Werbalnej produk- 17. Koszulka i czapka 21. Udział w targach turystycznych tu turystycznego Podróże z Panem Podróże z Panem Tadeuszem Tadeuszem 18. Odznaka Podróże z Panem 14. Materiały promocyjne Tadeuszem Podróże z Panem Tadeuszem Tomek Wachnowski i Zespół Semplicze podczas Zajazdu Mickiewiczowskiego w Skansenie Filmowym Soplicowo w Cichowie (Fot. Archiwum LGD) Gościniec Gryżyna - budowa2 budynku świetlicy Szlak Turystyczny wiejskiej wraz z zapleczem Beneficjent: Gmina Kościan wego budynku świetlicy wiejskiej nawiązującej bryłą do dworków Podróże z Panem Tadeuszem Miejsce realizacji: Gryżyna wiejskich z okresu mickiewiczow- (Gmina Kościan) skiego (roboty ziemne, budowlane Wartość projektu: i instalacyjne), wykonanie ele- wacji. Zagospodarowanie terenu 639 899,96 zł wokół świetlicy i budowa placu Kwota dofinansowania: zabaw. Wyposażenie świetlicy oraz 415 148,00 zł wystrój nawiązujący do Szlaku Podróże z Panem Tadeuszem Zakres prac: Rozbiórka istniejące- (10 tablic zawieszonych na ścia- go budynku świetlicy. Budowa no- nach wewnątrz budynku).

Jedna z tablic znajdujących się w Gościńcu w Gryżynie (Fot. Archiwum Gminy Kościan) mają swoją piosenkę promo- Gościniec Budynek i wystrój sali na- do dyspozycji atrakcyjny plac cyjną „Gościnna jest Wiel- Gryżyna wiązują do klimatu szlaku. zabaw. Na co dzień sala służy kopolska - Podróże z Panem Gościniec to dobre miejsce mieszkańcom do organizowa- Tadeuszem”, którą specjalnie Gościniec Gryżyna to nowy na zorganizowanie postoju nia życia społecznego wsi. dla nas napisał, skomponował obiekt, położony około 900 i posiłku podczas podróży i wykonał Tomek Wachnowski. m od ruin Kościoła św. Marci- lub przeprowadzenie zadań Przewodniki i piosenkę można na - ważnego miejsca na Szlaku w ramach gry terenowej. pobrać z dedykowanej szlako- Podróże z Panem Tadeuszem. Najmłodsi podróżnicy mają wi strony internetowej www. Zajazd Mickiewiczowski w Skansenie Filmowym Soplicowo w Cichowie (Fot. Archiwum LGD) podrozezpanemtadeuszem.pl. Znajduje się na niej również Szlak Mickiewicza z danym miej- „Pan Tadeusz”. W pałacu mie- matyki jego dzieł i niezwykłych interaktywna gra edukacyjna Turystyczny scem, odwołanie do fragmentu ści się Izba Pamięci Adama historii okolicznych dworów. „Podróże z Panem Tadeuszem poematu, liczne ilustracje oraz Mickiewicza. Podróżując To okazja do barwnej i emo- - Daj się ponieść historii”. Gra Turyści przybywający na teren mapę z zaznaczonym przebie- szlakiem nie można pominąć cjonującej podróży, na którą to oferta dla szkół na uatrak- Gościnnej Wielkopolski mogą giem szlaku. Przy głównych Skansenu Filmowego Soplicowo serdecznie zapraszamy! cyjnienie i wzbogacenie lek- wędrować pieszo, podróżować drogach usytuowane są tablice w Cichowie, w którym można cji języka polskiego, historii rowerem lub samochodem śla- kierunkowe ułatwiające dojazd podziwiać oryginalną sceno- Realizacja projektu współ- i geografii. Bogaty materiał dami pobytu Adama Mickie- do głównych miejsc szlaku. grafię z filmu „Pan Tadeusz” pracy Podróże z Panem Ta- filmowy i interaktywny spacer wicza w Wielkopolsce. O miej- Andrzeja Wajdy, zaprojekto- deuszem to nie tylko wyty- po miejscach na szlaku po- scach odwiedzanych przez Podróżując szlakiem można waną przez laureata Oskara, czenie i oznakowanie szlaku zwoli w zimowe dni przygoto- wieszcza informują oryginalne dotrzeć do dworu w Choryni, Allana Starskiego. turystycznego, ale również wać się do letnich wędrówek. tablice, stylizowane na księgę w którym Mickiewicz znalazł wiele działań promocyjnych. W ramach projektu współ- z epoki. W dziesięciu miejsco- życzliwą gościnę u Józefa Ta- To tylko przykłady ciekawej Wydany drukiem, bogato ilu- pracy rozpoczęto organizację wościach na obszarze gmin czanowskiego. Klasycystyczny oferty turystyczno-rekreacyj- strowany przewodnik „Po- cyklicznych imprez pod na- Kościan, Krzywiń i Dolsk, przy dwór otoczony jest starym par- nej. Podróże z Panem Tade- dróże z Panem Tadeuszem” zwą „Zajazdy Mickiewiczow- atrakcjach turystycznych na- kiem krajobrazowym. Warto uszem to pomysł na atrakcyjne ma również wersję audio wy- skie”, podczas których każdy wiązujących do pobytu poety również zwiedzić pałac w Ko- odkrywanie historii, poznawa- daną na płycie CD, w której z uczestników może poczuć znajdują się tablice informacyj- paszewie, w którego salach na- nie literatury i tradycji regionu w roli Adama Mickiewicza się jak przedstawiciel rodu ne. Na każdej z tablic znaleźć rodził się opis potraw przed- oraz odkrywanie na nowo po- wystąpił Krzysztof Globisz. Horeszków lub Sopliców. można informacje o związku stawiony w narodowej epopei staci narodowego wieszcza, te- Podróże z Panem Tadeuszem

Gra edukacyjna Podróże z Panem Tadeuszem (Źródło: www.podrozezpanemtadeuszem.pl)

Podróże z Panem1 Tadeuszem Projekt współpracy - zadania zrealizowane przez LGD Gościnna Wielkopolska Beneficjent: Stowarzyszenie kierunkowych). „Lokalna Grupa Działania Wydanie drukiem 1000 szt. Gościnna Wielkopolska” przewodnika „Podróże z Panem Tadeuszem”, wydanie 750 szt. wer- Miejsce realizacji: Kurza Góra, sji audio przewodnika, realizacja Racot, Gryżyna, Choryń, Turew, piosenki promocyjnej i teledysku Kopaszewo, Lubiń, Bielewo, „Gościnna jest Wielkopolska - Cichowo, Dolsk (gminy Kościan, Krzywiń i Dolsk) Podróże z Panem Tadeuszem” oraz wydanie 1000 szt. płyty; opraco- Wartość projektu: wanie i udostępnienie w Internecie 268 430,62 zł Interaktywnej gry edukacyjnej „Podróże z Panem Tadeuszem”, Kwota dofinansowania: przeprowadzenie konkursu dla 268 430,62 zł młodzieży gimnazjalnej „Daj się ponieść historii”, organizacja Zakres prac: Wytyczenie w terenie Zajazdu Mickiewiczowskiego i oznakowanie Szlaku Turystycz- 31 sierpnia 2013 roku w Skansenie nego Podróże z Panem Tadeuszem Filmowym Soplicowo Tablica na Szlaku Podróże z Panem Tadeuszem przy Pałacu w Racocie (10 tablic informacyjnych, 9 tablic w Cichowie. (Fot. P. Benenowski) Gościniec Gryżyna (Fot. Archiwum Gminy Kościan)

12 13 Wędrówki Gościniec Choryń - miejsce3 wypoczynku i rekreacji 6 na bazie wyremontowanej świetlicy wiejskiej z Panem Tadeuszem i jej otoczenia Beneficjent: Stowarzyszenie Beneficjent: Gmina Kościan wymiana instalacji, wykonanie „Centrum Rozwoju Gminy Miejsce realizacji: Choryń elewacji oraz wyposażenie obiektu. Kościan” (Gmina Kościan) Zagospodarowanie terenu: budowa Miejsce realizacji: Racot, Wy- Wartość projektu: dojazdu i parkingu dla osób niepeł- skoć, Osiek, Ignacewo, Darno- nosprawnych z dojazdem do budyn- 508 827,06 zł wo, Jurkowo, Gryżyna, Turew, ku, wykonanie aneksu rekreacyj- Kwota dofinansowania: nego, z dominantą informacyjną, Choryń, Kopaszewo, Lubiń, 309 978,00 zł budowa chodnika i stanowiska dla Cichowo, Rąbiń, Żerków, Zakres prac: Przebudowa świetlicy rowerów. Zagospodarowanie oto- Śmiełów (Gminy: Kościan, wiejskiej na gościniec, w tym: wy- czenia: budowa boiska sportowego, Krzywiń i Dolsk, Żerków) miana pokrycia dachowego, stolarki altany ogrodowej i krużganka, Wartość projektu: okiennej i drzwiowej, wymiana po- posadzenie zieleni, oświetlenie 40 886,05 zł sadzek, rozbiórka i budowa ścianek, i ogrodzenie terenu. wykonanie tynków zewnętrznych, Kwota dofinansowania: płytkowanie ścian, malowanie, 32 449,89 zł Przystanek w Bielewie (Fot. W. Górny) Zakres prac: Organizacja dziesięciu dwudniowych Gościniec w którym przebywał Adam zachęcają do zatrzymania się animatorów szlaku, to najlep- wycieczek Szlakiem Podró- Mickiewicz powoduje, że Go- i przygotowania posiłku. szy przykład inicjatyw lokal- że z Panem Tadeuszem dla Choryń 35-osobowych grup młodzieży ściniec jest stałym punktem nych związanych z wdraża- Gimnazjaliści przy Pałacu w Racocie podczas „Wędrówek z Panem Tadeuszem (Fot. Archiwum LGD) postoju osób podróżujących Przystanek w Bielewie to tak- niem produktu turystycznego gimnazjalnej z terenu Gościn- Gościniec Choryń to przy- Szlakiem Podróże z Panem że atrakcyjne miejsce orga- Podróże z Panem Tadeuszem. nej Wielkopolski. kład nowocześnie zagospoda- Tadeuszem. Na terenie obiek- nizacji imprez plenerowych. Przewodnik to swego rodza- Wędrówki uczania okazały się bardzo rowanego obiektu i przestrzeni tu mieszkańcy organizują Na przebiegających w są- ju instrukcja do gier tere- atrakcyjne dla uczniów i na- publicznej z przeznaczeniem spotkania i imprezy wiejskie. siedztwie torach kolejowych nowych, wsparcie edukacji 5 z Panem uczycieli. na cele rekreacyjne i turystycz- organizowane są cykliczne i przygotowania atrakcyjnej Śladami Tadeuszem 7 ne. Położenie bezpośrednio zawody w wyścigach drezyn oferty aktywnego uczestnic- „Pana Tadeusza” Ostoja Turew Ostoja Turew - przy drodze wojewódzkiej Przystanek ręcznych. Można również twa w odkrywaniu historii, Od marca do czerwca 350 miejscem Beneficjent: Stowarzyszenie nr 308 sprzyja wykorzystaniu umówić się na turystyczny literatury i tradycji regionu. uczniów gimnazjów z obsza- Ostoja w Turwi jest dosko- rekreacji dla obiektu przez turystów. W Go- w Bielewie przejazd drezyną ręczną. Sprawdzenie umiejętności „Centrum Rozwoju Gminy ru Gościnnej Wielkopolski nałym miejscem postoju Kościan” mieszkańców ścińcu można zaplanować dłuż- Osoby poszukujące dogod- animatorów szlaku odbyło się wzięło udział w dziesięciu i rekreacji dla mieszkańców i turystów szy postój, zorganizować po- nego miejsca na dłuższy po- podczas wycieczek autokaro- Miejsce realizacji: Stare Obo- dwudniowych wycieczkach i turystów. Wyposażono siłek, a w razie potrzeby także stój na Szlaku Podróże z Pa- Śladami wych dla dzieci oraz pleneru rzyska, Racot, Choryń, Gryży- tematycznych Szlakiem Po- ją w infrastrukturę do roz- Beneficjent: Gmina Kościan nocleg. nem Tadeuszem z pewnością malarskiego i warsztatów te- na, Cichowo, Kopaszewo, Lubiń dróże z Panem Tadeuszem. palania ognisk i grillowania „Pana (Gminy: Kościan i Krzywiń) Miejsce realizacji: Turew (Gmi- znajdą je w Bielewie, gdzie atralnych, podczas których Do wyboru były cztery pro- oraz zadaszone ławeczki na Kościan) Parking dla autobusów oraz powstał nowy plac pikniko- Tadeusza” Telewizja Polska zrealizowała Wartość projektu: gramy wycieczki: Przygoda do siedzenia. Czas spędzo- 30 672,24 zł Wartość projektu: duża sala wyposażona w stoły wy. Przestronna, zadaszona materiał promocyjny. napoleońska, Przygoda filo- ny w ostoi umilą liczne ele- 37 969,09 zł i krzesła umożliwiają pobyt du- wiata, wyposażona w drew- Opracowanie i wydanie prze- Kwota dofinansowania: macka, Przygoda romantycz- menty służące do aktywne- 24 303,63 zł Kwota dofinansowania: żej grupy podróżnych. Bliskie niane stoły i ławki parkowe, wodnika „Przygoda z Panem na oraz Wyprawa do muzeum go wypoczynku: zewnętrzna 20 501,38 zł sąsiedztwo dworu w Choryni, oraz palenisko ogniskowe Tadeuszem” i przeszkolenie Zakres prac: Opracowanie w Śmiełowie. Uczestnicy wy- siłownia, tor do gry w bule, i wydanie przewodnika „Przy- Zakres prac: Budowa placu o goda z Panem Tadeuszem”, cieczek nie tylko zwiedzili pole do mini golfa, stół miejsca ciekawe historycznie do tenisa stołowego oraz nawierzchni z poliuretanu dla przeszkolenie przewodników zajęć fitness i montaż urządzeń (animatorów) szlaku, realizacja i rekreacyjnie, ale głównie stolik do gry w szachy i war- w atrakcyjny sposób poznali caby. siłowni zewnętrznej. Budowa podróży ścieżkami mickiewi- placu do gry w szachy, w tym czowskimi – wycieczki autoka- fakty dotyczące pobytu Ada- rowe dla dzieci oraz rowerowe ma Mickiewicza na obszarze montaż stołu i siedzisk. Zago- 4 dla młodzieży, w tym plener Gościnnej Wielkopolski oraz spodarowanie terenu, w tym: Plac piknikowy malarski i warsztaty teatralne. zwyczaje panujące w Wielko- ciągi komunikacyjne, trawa, na przystanku polsce w okresie romantyzmu. ławeczki i kosze na śmieci. Mickiewicza Aktywizujące metody na- w Bielewie

Beneficjent: Gmina Krzywiń Przewodnik „Przygoda Miejsce realizacji: Bielewo z Panem Tadeuszem” (Gmina Krzywiń) Wartość projektu: 24 503,47 zł Kwota dofinansowania: 15 726,88 zł (kwota wnioskowana) Zakres prac: Budowa placu utwardzonego kostką brukową, w tym: wykonanie paleniska wraz z obwódką z kostki granitowej, Zamon- towanie wokół paleniska ławek parkowych i stołów z siedziskami oraz zadaszeń w kształcie grzybków.

Gościniec Choryń (Fot. Archiwum LGD) Młodzież na Szlaku Podróże z Panem Tadeuszem (Fot. Agencja Reklamowa DNA)

14 15 Zajazd Mickiewiczowski w Racocie (Fot. Archiwum Centrum Rozwoju Gminy Kościan)

„Zajazd się tradycyjnym polonezem. szlak mogą zatrzymać się Mickiewiczowski” Na biesiadzie można było tutaj na bezpieczny postój. posmakować potraw staro- Mieszkańcy Racotu mają „Zajazd9 w Racocie polskich, takich jak: czernina do dyspozycji nowoczesne Mickiewiczowski” - z kluskami, chłodnik litew- miejsce do aktywnego spę- widowisko historyczno- Widowisko historyczno-ar- ski, żur staropolski, kiełbasa dzania wolnego czasu. Du- artystyczne Biesiada staropolska w Pałacu w Racocie (Fot. Archiwum Centrum Rozwoju Gminy Kościan) tystyczne, zaprezentowane pieczona, chrzan, wyborne żym zainteresowaniem cie- Beneficjent: Stowarzyszenie przed pałacem w Racocie, kiszki czy parzybroda (bigos szą się urządzenia siłowni „Centrum Rozwoju Gminy Smaki na szlaku i przygotować potrawy ska zorganizowana w pałacu miało na celu osadzenie staropolski). zewnętrznej. Kościan” tradycyjne dla Gościnnej w Racocie, w której uczest- tradycji lokalnych, legend Gościnnej Wielkopolski. Na zajęciach niczyło 150 mieszkańców Miejsce realizacji: Stare Oborzy- Biesiada na10 przystanku i podań w szlacheckiej Pol- Dopełnieniem klimatu z epo- Biesiada ska, Racot (Gmina Kościan) Wielkopolski z dekoracji organizatorzy za- obszaru Gościnnej Wiel- sce opisywanej przez Adama ki romantyzmu były dawne na przystanku prezentowali prosty i szybki kopolski. Wielu uczestni- w Bielewie Wartość projektu: Beneficjent: Mickiewicza. W przedsta- stroje, w jakie ubrana była 31 431,92 zł Gościnna Wielkopolska znana sposób atrakcyjnej aranżacji ków imprezy przygotowało wieniu połączono różne for- znaczna część biesiadników. w Bielewie jest z bogactwa smaków i trady- stołu. Warsztaty decoupage na tę okazję staropolskie Gmina Krzywiń my artystyczne, podkreślając Kwota dofinansowania: cji biesiadowania. Przygotowa- polegały na nauce dekoracji stroje, a większość pań wy- 24 577,51 zł Miejsce realizacji: obraz plastycznym światłem Przystanek Podczas biesiady można było niu do organizacji biesiady słu- naczyń do podawania po- stąpiła w stylowych kape- Bielewo (Gmina Krzywiń) i dopełniając nastrojową mu- posłuchać i potańczyć do mu- Zakres prac: Przygotowanie żył cykl warsztatów, w których traw: drewnianej deski, tacy, luszach. O klimat biesiady zyką graną na żywo. Racot zyki granej na żywo przez i przedstawienie przed pałacem uczestniczyło 70 osób z obsza- szklanego talerza czy kosza zadbały zespoły Semplicze Wartość projektu: Przystanek Racot znajduje zespół ludowy, wziąć udział w Racocie widowiska histo- ru Gościnnej Wielkopolski. na pieczywo. i Lubiniacy z Zespołu Szkół 15 171,70 zł Po zakończeniu spektaklu za- się w bliskim sąsiedztwie w konkursie kulinarnym czy ryczno-artystycznego „Zajazd w Lubiniu. Kwota dofinansowania: Mickiewiczowski” w wykonaniu 6 849,99 zł proszeni goście udali się ścież- Pałacu w Racocie - ważne- przejechać się drezyną. Epo- Kościańskiego Ośrodka Kultury Uczestnicy warsztatów kuli- Podsumowaniem warszta- kami Mickiewicza do Starych go miejsca na Szlaku Po- kowego klimatu imprezie i Kościańskiego Teatru Kame- narnych mieli okazję poznać tów była biesiada staropol- Zakres prac: Oborzysk na „Staropolską dróże z Panem Tadeuszem. nadała recytacja utworów ralnego. Organizacja biesiady Organizacja imprezy kulturalnej biesiadę”, która rozpoczęła Turyści przemierzający Adama Mickiewicza. staropolskiej dla 300 osób. i rekreacyjnej na nowopowstałym przystanku rekreacyjnym w Bielewie.

Przystanek Racot - miejsce rekreacji8 dla mieszkańców 11 i turystów Smaki na szlaku Gościnnej Beneficjent: Gmina Kościan Wielkopolski Miejsce realizacji: Racot (Gmina Kościan) Beneficjent: Stowarzyszenie „Centrum Rozwoju Wartość projektu: Gminy Kościan” 43 993,19 zł Miejsce realizacji: Kwota dofinansowania: Racot (Gmina Kościan) 21 000,00 zł Wartość projektu: Zakres prac: Budowa placu 23 116,81 zł o nawierzchni z poliuretanu dla zajęć fitness i montaż urządzeń Kwota dofinansowania: siłowni zewnętrznej. Budowa 18 493,44 zł (kwota wnioskowana) placu do gry w ping-ponga Zakres prac: terenowego, w tym montaż Organizacja i przeprowadzenie serii stołu. Zagospodarowanie terenu, warsztatów kulinarnych, dekoracji w tym: ciągi komunikacyjne, stołu i decoupage oraz Biesiady trawa, ławeczki i kosze na Staropolskiej w Pałacu w Racocie. śmieci. Przystanek Racot (Fot. Archiwum Gminy Kościan) Biesiada podczas Zajazdu Mickiewiczowskiego w Skansenie Filmowym Soplicowo w Cichowie (Fot. Archiwum LGD)

16 17 Projekty zrealizowane przez biuro LGD Gościnna Wielkopolska Przewodnik turystyczny Projekty zrealizowane przez biuro LGD to zadania wykonane w ramach funkcjonowania lokalnej grupy działania, nabywania umie- jętności i aktywizacji. Duża część działań podejmowanych przez biuro LGD stanowiła istotne kamienie milowe w rozwoju Szlaku „Podróże z Panem Tadeuszem” Turystycznego Podróże z Panem Tadeuszem. Poniżej zaprezentowano efekty realizacji tych projektów. Przewodnik „Podróże z Panem Tadeuszem” autorstwa Andrzeja Kuź- mińskiego stanowi doskonałą lekturę wprowadzającą w temat pobytu Adama Mickiewicza na wielkopolskich ziemiach. W książce z wyważe- niem połączono treści historyczne, dotyczące miejsc na mapie Szlaku Podróże z Panem Tadeuszem, z nieznanymi szerzej wątkami z życia Strona internetowa wieszcza. Urozmaiceniem lektury są teksty źródłowe, takie jak listy Szlak Turystyczny Podróże z Panem Mickiewicza do członków rodziny i przyjaciół oraz fragmenty epopei Tadeuszem, dzięki realizacji projektu narodowej nawiązujące do opisywanego miejsca. Publikacja jest nie- własnego, posiada atrakcyjną wizualnie zwykle bogato ilustrowana, między innymi kadrami z filmu „Pan Ta- i angażującą odbiorców stronę interne- deusz” Andrzeja Wajdy oraz malunkami znanych polskich grafików: tową, dostępną pod adresem www.pod- Jana Marcina Szancera i Michała Elwira Andriollego. Przewodnik jest rozezpanemtadeuszem.pl. Znaleźć można udostępniony do bezpłatnego pobrania na stronie www.podrozezpa- na niej mapę z przebiegiem szlaku, opisy nemtadeuszem.pl. miejsc wartych odwiedzenia oraz bogatą kolekcję multimediów. Na szczególne za- interesowanie zasługują nagrania wideo z Zajazdu Mickiewiczowskiego, który odbył się 31 sierpnia 2013 roku na tere- nie Skansenu Filmowego Soplicowo w Ci- chowie. Obejrzeć można między innymi Przewodnik samochodowy widowisko historyczne „... i poszli w kraj świata” w wykonaniu Kościańskiego Te- Przewodnik samochodowy po Szlaku Podróże z Panem Tadeuszem atru Kameralnego. powstał w efekcie organizacji XII Letniego Rajdu Citroenów, zorga- Odwiedzający stronę mają także możli- nizowanego przez Stowarzyszenie Citroen-Klub-Poznań w dniu 31 wość ściągnięcia przewodnika turystycz- sierpnia 2013 r. W publikacji zawarto proponowaną trasę wycieczki nego w wersji tradycyjnej, samochodo- dla osób zmotoryzowanych. Oprócz informacji turystycznych i cie- wej oraz audio. Do dłuższego pozostania kawostek historycznych, szczegółowo opisano kilometraż przejazdu. na stronie z pewnością zachęca interak- Uzupełnieniem publikacji są propozycje prób sprawnościowych i zadań tywna gra edukacyjna „Podróże z Panem dla uczestników rajdu oraz informacje praktyczne na temat dostępnych Tadeuszem – Daj się ponieść historii”. parkingów, miejsc noclegowych, restauracji i stacji paliw. Przewodnik jest ilustrowany zdjęciami z Rajdu Citroenów. Publikację wydano w na- kładzie 1000 sztuk oraz udostępniono bezpłatne na stronie www.podro- Opracowanie Systemu zezpanemtadeuszem.pl. Identyfikacji Wizualnej i Werbalnej produktu turystycznego Podróże z Panem Materiały promocyjne Tadeuszem Projekt polegał na opracowaniu materiałów promocyjnych, które są wykorzystywane Kompletny system identyfikacji wizualnej na przykład podczas targów turystycznych czy imprez promocyjnych. Powstała ulotka, jest jednym z kluczowych narzędzi w budo- wizytówka oraz mapa opisująca 9 miejsc znajdujących się na Szlaku Podróże z Panem wie rozpoznawalnej marki. Dzięki realizacji Tadeuszem. Turyści, którzy je odwiedzą i zbiorą wszystkie pieczątki, mogą liczyć na projektu, dla Szlaku Turystycznego Podróże nagrodę w postaci specjalnej odznaki Podróże z Panem Tadeuszem. Materiały zostały z Panem Tadeuszem opracowano charaktery- wydane w liczbie po 1000 sztuk każdy. Mapę szlaku można bezpłatnie pobrać ze strony styczne logo wraz ze specyfikacją kolorystycz- internetowej www.podrozezpanemtadeuszem.pl. ną i typograficzną. W opracowanej księdze znaku wskazano również przykładowe aplikacje logo na nośniki promocyjne, takie jak świeczki z wosku pszczelego, koszulki czy bruliony. Oprócz aplikacji powstały także koncepcje graficzne: strony internetowej, roll-upu, folderu i prze- wodnika turystycznego, mapy z atrakcjami znajdującymi się na szlaku oraz sys- tem piktogramów obrazujący te atrakcje.

Odznaka Podróże z Panem Tadeuszem Koszulka i czapka Wykonana z metalu odznaka promocyjna przedstawia logo Szla- Podróże z Panem Tadeuszem ku Podróże z Panem Tadeuszem. Służy jako nagroda dla osób, które Bawełniane koszulki z miękkiej, elastycznej bawełny wyso- podczas odwiedzin w Gościnnej kiej jakości wykonano w dwóch kolorach: czarnym oraz écru. Wielkopolsce, zbiorą na mapie szla- Dostępne są kroje męskie i damskie. Na przodzie nadruko- ku 9 pieczątek. Odznakę wyprodu- wane zostało logo Szlaku Podróże z Panem Tadeuszem. kowano w liczbie 700 sztuk. Do kompletu wyprodukowano czarne i beżowe czapeczki z daszkiem.

Koszulki i czapki promocyjne (Fot. Agencja Reklamowa DNA)

18 19 Produkcja filmu Udział w targach turystycznych promocyjnego 11-minutowy film promocyjny został zrealizowany podczas „Zajazdu Mickiewiczowskiego w Soplicowie”, Targi Regionów który odbył się 31 sierpnia 2013 roku na terenie Skanse- i Produktów Turystycznych nu Filmowego Soplicowo w Cichowie. W filmie zobaczyć TOUR SALON 2012 i 2013 można fragmenty z poszczególnych punktów progra- argi TOUR SALON to największa branżowa impreza mu imprezy, wzbogacone wywiadami m.in. z Tomkiem T targowa w kraju, podczas której kilkuset wystawców z Pol- Wachnowskim, Jerzym Grałkiem i Ewą Przydrożny, ski i zagranicy prezentuje swoją ofertę spędzania wolnego dyrektor Wielkopolskiej Organizacji Turystycznej. czasu. Lokalna Grupa Działania Gościnna Wielkopolska Film promocyjny oraz pełny zapis wideo „Zajazdu” promowała produkt turystyczny Podróże z Panem Tade- dostępne są na stronie internetowej www.podrozezpa- uszem na stoisku Wielkopolskiej Organizacji Turystycz- nemtadeuszem.pl oraz na kanale Podróże z Panem Ta- nej podczas 23. i 24. edycji imprezy, które miały miejsce w październiku 2012 i 2013 roku oraz na stoisku własnym Jerzy Grałek podczas Zajazdu Mickiewiczowskiego w Skansenie deuszem Filmowo w serwisie YouTube.com. Filmowym Soplicowo w Cichowie (Fot. Archiwum LGD) w 2013 roku.

Występy artystyczne podczas Zajazdu Mickiewiczowskiego w Skansenie Filmowym Soplicowo w Cichowie (Fot. Archiwum LGD)

Stoisko promocyjne LGD Gościnna Wielkopolska podczas Targów TOUR SALON 2012 w Poznaniu (Fot. Archiwum LGD) Atrakcją stoiska w 2012 roku był żywy sokół ze Skansenu Filmowego Soplicowo w Cicho- wie. Podczas edycji w roku 2013, w ramach promocji szlaku, na Scenie Kultury wystąpił Zespół Wokalny Semplicze z Lubinia.

Aktywna edukacja i aktywizacja uczniów na Szlaku Podróże z Panem Tadeuszem Stoisko promocyjne LGD Gościnna Wielkopolska podczas Targów TOUR SALON 2013 w Poznaniu (Fot. Archiwum LGD) Spotkanie, w którym uczestniczyło 350 osób, odbyło się 6 czerwca 2014 r. na terenie Gimnazjum im. Jana Pawła II w Sta- rych Oborzyskach i miało na celu przybliżenie nauczycielom, uczniom, samorządowcom oraz innym zgromadzonym, pro- duktu turystycznego Podróże z Panem Tadeuszem wdrażanego przez Lokalną Grupę Działania Gościnna Wielkopolska.

Podczas spotkania zaprezentowano Spotkanie informacyjne grupy produktowej szlaku Podróże z Panem Tadeuszem (Fot. Archiwum LGD) możliwości aktywnego korzystania przez szkoły ze szlaku i narzędzi udo- stępnionych przez LGD. Dzieci i mło- dzież szkolna zaprezentowała scenki nawiązujące do twórczości Adama Sokół ze Skansenu Filmowego Soplicowo Mickiewicza, a zespół Semplicze z Lu- w Cichowie (Fot. Archiwum LGD) binia przygotował występ inspirowany dziełami wieszcza. Spotkanie prowa- Międzynarodowe Targi dziły Urszula Pużanowska (Dyrek- Turystyczne Wrocław tor LGD) i Jolanta Nowicka (Prezes 2012 i 2013 Centrum Rozwoju Gminy Kościan). Uczestnicy szkolnych wędrówek po dbywające się w zabytkowej Hali Stulecia we Wrocła- szlaku (300 uczniów) otrzymali od- O wiu Targi Turystyczne to największa impreza branżowa znaki Podróże z Panem Tadeuszem w regionie dolnośląskim. Wydarzenie co roku przyciąga wykonane na zamówienie LGD Go- około 200 wystawców i kilka tysięcy zwiedzających. Lo- ścinna Wielkopolska. kalna Grupa Działania Gościnna Wielkopolska promo- Stoisko promocyjne LGD Gościnna Wielkopolska podczas Międzynarodowych wała produkt turystyczny Podróże z Panem Tadeuszem Targów Turystycznych 2012 we Wrocławiu (Fot. Archiwum LGD) na własnym stoisku podczas edycji w 2012 i 2013 roku.

20 21 Para muzyków w tradycyjnych biskupiańskich strojach (Fot. J. Tomyślak)

Biskupiański Szlak Turystyczny Biskupizna to mikroregion o wyjątkowej tradycji i folklorze, którego mieszkańcy od wieków pielęgnują swoją tożsamość poprzez unikatowe stroje ludowe, oryginalną muzykę, obrzędowość, kulinaria, a nawet język. W skład tej maleńkiej krainy wchodzi 13 miej- scowości Gminy Krobia.

Skąd wzięła się Biskupizna? Odpowiedź na to pytanie zapisana jest już w samej nazwie regionu. Ziemie, które dzisiaj wchodzą w jej skład, niegdyś należały do biskupów poznańskich. Dzięki temu Biskupianki i Biskupianie doświadczali szeregu swobód w porówna- niu z mieszkańcami sąsiednich miejscowości.

Od 1927 roku ziemie te nie są już własnością poznańskich duchownych, ale ich odrębność kulturowa nadal stanowi chlubę mieszkań- ców. Oddolna aktywność przybiera różnorodne formy, które wspólnie stanowią wielowymiarową atrakcję turystyczną.

Jak poznawać Biskupiznę? Najlepiej przemierzając Biskupiański Szlak Turystyczny, który prowadzi przez tradycyjnie biskupiańskie miejscowości. Wycieczkę warto rozpocząć w stolicy subregionu – Krobi, gdzie znajduje się unikatowe w skali kraju Muzeum Stolar- stwa i Biskupizny z Izbą Biskupiańską. W Muzeum można nie tylko zwiedzać i poznawać kulturę mikroregionu, ale również uczest- niczyć w zajęciach tematycznych w Biskupiańskiej Pracowni Rękodzielniczej. Z Muzeum można wyruszyć na rowerową eskapadę korzystając z infrastruktury i sprzętu znajdującego się w Stanicy Rowerowej. Jednym z najważniejszych punktów na Biskupiańskim Szlaku Turystycznym jest Domachowo, gdzie mieści się Centrum Kultury Biskupiańskiej. Biskupizna, jak każda mała ojczyzna, rzą- dzi się swoimi świętami i zwyczajami. Wielką wagę przywiązuje się tutaj do podkoziołka, katarzynek, dożynek. Niezwykłym wido- wiskiem jest tradycyjne biskupiańskie wesele, ale chyba najbardziej oryginalną jest tradycja piyrzoka, czyli wspólnego darcia pierza.

Projekty zrealizowane przez LGD Gościnna Wielkopolska Miejscowości na Biskupiańskim Szlaku Turystycznym: Bukownica, Chumiętki, Domachowo, Grabianowo, Posadowo, Potarzyca, Rębowo, 1. Biskupiański Szlak Turystyczny Sikorzyn, Stara Krobia, Sułkowice, Wymysłowo, Żychlewo, Krobia 2. Biskupiański Szlak Kulinarny 3. Wyspa Ksztelańska w Krobi 4. Opracowanie i wydanie Mapy turystyczno - krajoznawczej gminy Krobia. Granica Biskupizny 5. Biskupiańska Izba w Muzeum Stolarstwa i Biskupizny w Krobi 6. Biskupiańska pracownia ręko- Stara Krobia dzielnicza w Muzeum Stolar stwa i Biskupizny w Krobi 7. Centrum Kultury Biskupiań- 1 Żychlewo 1 2 7 8 9 skiej w Domachowie Domachowo 8. „Dzioło się jednygu razu w biskupiańskiej chałupie” Sułkowice 1 9. Biskupiański rok obrzędowy Chumiętki 1 Wymysłowo 1 10. Dziecięco - Młodzieżowa Orkiestra Dęta w Krobi - Posadowo w roku pełnym muzyki 1 11. Stanica rowerowa w Muzeum 1 Stolarstwa i Biskupizny w Krobi 1 3 4 5 12. Album „Biskupiański Rok 1 6 8 10 11 Potarzyca Obrzędowy” Krobia 13. „Biskupizna ze smakiem. Przewodnik kulinarny po kuchni biskupiańskiej.” 14. Broszura „Biskupiański szlak turystyczny” Gmina Krobia Projekty zrealizowane przez biuro Biskupiański LGD Gościnna Wielkopolska: 15. Udział w targach turystycznych 16. VI Europejski Festiwal Sztuki Ludowej w Szreniawie Szlak Turystyczny 17. Tabor Wielkopolski - Bisku- pizna 2013

23 Renowacja Wyspy Kasztelańskiej3 w Krobi w celu Zwiększenie atrakcyjności turystycznej Gminy Krobia zachowania dziedzictwa kulturowego gminy oraz i obszaru Gościnnej Wielkopolski,4 poprzez wydanie Biskupiański Szlak Turystyczny uatrakcyjnienia miejsc aktywnej rekreacji i wypoczynku publikacji o charakterze promocyjno-krajoznawczym oraz organizację imprez kulturalnych i rozrywkowych Beneficjent: Gmina Krobia Beneficjent: Gmina Krobia Miejsce realizacji: Krobia (Gmina Krobia) Miejsce realizacji: Krobia (Gmina Krobia) Wartość projektu: 584 924,45 zł Wartość projektu: 13 807,46 zł Kwota dofinansowania: 244 659,00 zł Kwota dofinansowania: 9 665,22 zł Zakres prac: Urządzenie i uporządkowanie terenu Wyspy Kasztelańskiej Zakres prac: Opracowanie i wydanie mapy turystyczno - krajoznawczej gminy Krobia

Wyspa Mapa się w niej piękne stroje ludo- Izba służy ochronie i promo- Kasztelańska we, przeznaczone zarówno cji dziedzictwa kulturowego turystyczno- dla Biskupianek jak i Bisku- mikroregionu folklorystycz- w Krobi krajoznawcza pian, przedmioty użytku co- nego Biskupizny. Obecnie Gminy Krobia dziennego, takie jak sprzęty w pomieszczeniu tym nie Wyspa Kasztelańska, jedno kuchenne, zabawki dla dzie- tylko znajdują się eksponaty z najbardziej reprezentacyj- Każdy turysta potrzebuje ci, wielkiej urody wózek dla dotyczące Krobi i Biskupizny, nych miejsc w Krobi, odzyskała mapy, aby poznać atrakcje, ja- dziecka ręcznie wykonany organizowane są tu także licz- swój dawny blask. Po rewitali- kie czekają na niego na danym i zdobiony, tarcza bractwa ne spotkania i warsztaty. Sam zacji wyspa stała się miejscem obszarze. Mapa turystyczna kurkowego datowana na 1927 budynek muzeum stanowi wypoczynku dla mieszkańców Gminy Krobia umożliwia po- rok. Całość eksponatów two- przykład architektury prze- Biskupiański Zespół Folklorystyczny z Domachowa i Okolic i Dziecięcy Zespół Biskupiański przy Przedszkolu Samorządowym „Pod Świerkami” (Fot. J. Tomyślak) i atrakcją turystyczną dla od- znanie 11 z 13 miejscowości rzy wystawę „Biskupizny mysłowej początku XX wie- wiedzających Krobię. Wykona- tworzących Biskupiznę. portret własny”, wystawę, ku, gdyż od 1922 funkcjono- no szereg prac, takich jak: ro- która pozwala na odbycie po- wała w nim fabryka mebli. Biskupiański do licznych obiektów zabytko- skupizny. Szczególnie w dobie stauracji i punktów gastrono- boty ziemne, uporządkowanie Biskupiańska Izba dróży w czasie. Jest ona także Szlak wych architektury świeckiej globalizacji smaku i produk- micznych, osoby zajmujące się nasadzeń, ułożenie eleganckich w Muzeum najlepszym wstępem do po- Turystyczny i sakralnej. Wiele z nich znaj- tów ważne jest kultywowa- promocją i rozwojem Gminy nawierzchni i ciągów pieszych. znania wielobarwnej kultu- duje się w samej Krobi. Warto nie dobrych wzorców kuli- Krobia oraz właściciele firm Na wyspie pojawiły się również Stolarstwa ry ziem należących niegdyś Biskupiański Szlak Tu- zobaczyć m.in. wyspę zamko- narnych, opartych o lokalne z branży spożywczej i prze- elementy małej architektury, i Biskupizny do Biskupów Poznańskich. rystyczny prowadzi przez wą, ratusz i kościół św. Idzie- składniki i tradycje. Po to, aby twórstwa rolno-spożywczego w tym ławki i stojaki na rowe- w Krobi trzynaście wsi położonych go, będący jednym z najstar- smak czerniny z domowym poznali bogate tradycje ku- ry. Dzięki instalacji profesjo- Bizkupiznę najlepiej odkrywać z mapą turystyczno-krajoznawczą Gminy Krobia w sąsiedztwie Krobi. W każdej szych zabytków sakralnych makaronem i wiśniami, kacz- linarne Gminy Krobia, wy- nalnego oświetlenia, balustrad, W unikatowym w skali kraju (Fot. P. Benenowski) z miejscowości znajduje się ta- w Wielkopolsce. ki po biskupiańsku czy klusek mienili się umiejętnościami nowych schodów terenowych Muzeum Stolarstwa i Bisku- blica informacyjna opisująca ćpanych (szarych) nie odszedł i wiedzą na temat tradycji bi- i systemu monitoringu, Wyspa pizny powstała Biskupiańska ciekawostki turystyczne, bi- Biskupiański w zapomnienie przeprowa- skupiańskiego stołu. Kasztelańska stała się miejscem Izba, która prezentuje historię skupiańskie dziedzictwo i hi- dzono warsztaty kulinarne, przyjaznym i bezpiecznym. i kulturę materialną mieszkań- storię wsi. A często są to dzieje Szlak a ich efekty ukazano w formie W efekcie powstał przewod- ców tej najmniejszej krainy et- sięgające XIII wieku. Szlak Kulinarny wydawnictwa. nik kulinarny zawierający nograficznej w kraju. Znajdują ma charakter pętli, której nie tylko przepisy na dania początek wyznacza tablica Utworzenie Biskupiańskiego Podczas warsztatów członki- z Biskupizny, ale również zbiór usytuowana w Parku imienia Szlaku Kulinarnego to działa- nie Kół Gospodyń Wiejskich, unikalnych fotografii pokazu- Jana Pawła II w Krobi. Podą- nie mające na celu zachowa- właściciele gospodarstw agro- jących Biskupiznę na starych Biskupiańska5 Izba - żając szlakiem dotrzeć można nie tożsamości kulinarnej Bi- turystycznych, właściciele re- fotografiach. adaptacja pomieszczenia na cele muzealne Beneficjent: Fundacja Ziemi Zakres prac: Prace remontowe Krobskiej im. prof. Rajmunda wewnątrz pomieszczenia, w tym Teofila Hałasa zerwanie starej podłogi, pogłębie- nie pomieszczenia, oczyszczenie Wytyczenie i oznako- Miejsce realizacji: Krobia 1 2 (Gmina Krobia) sklepienia i legarów, utworzenie wanie Biskupiańskiego Utworzenie dodatkowej ściany izolacyjnej, Szlaku Turystycznego Biskupiańskiego Szlaku Wartość projektu: wymiana starych okien na nowe, na obszarze LGD Kulinarnego 35 272,32 zł drewniane, o wysokim standar- Gościnna Wielkopolska Kwota dofinansowania: dzie, nowe drzwi, wykonanie oraz jego promocja Beneficjent: Gmina Krobia 24 608,43 zł posadzki z bruku klinkierowego. podczas I Złazu Wykonanie nowej instalacji Wielkopolskich Miejsce realizacji: Domachowo elektrycznej. Włóczykijów (Gmina Krobia) Beneficjent: Gmina Krobia Wartość projektu: Miejsce realizacji: Krobia, Doma- 32 945,10 zł chowo, Stara Krobia, Sułkowice, Kwota dofinansowania: Biskupiańska pracownia 6rękodzielnicza - adaptacja Bukownica, Posadowo, Potarzyca, 22 578,00 zł pomieszczeń przy Muzeum Stolarstwa i Biskupizny Żychlewo, Chumiętki, Wymysło- Zakres prac: Przeprowadzenie w Krobi wo, Grabianowo (Gmina Krobia) warsztatów kulinarnych „Kuli- Wartość projektu: 13 707,03 zł Beneficjent: Fundacja Ziemi Zakres prac: Adaptacja pomiesz- narna Tradycja Gminy Krobia”. Kwota dofinansowania: 8766,68 zł Krobskiej im. prof. Rajmunda czeń, w tym prace remontowe Opracowanie wizualizacji znaku Teofila Hałasa (pogłębienie, wykonanie posa- Zakres prac: Wytyczenie i ozna- dzek, drzwi, toalety, doprowadze- kowanie Biskupińskiego Szlaku Biskupińskiego Szlaku Kulinarne- Miejsce realizacji: Krobia (Gmina Krobia) nie wody i budowa kanalizacji). Turystycznego na obszarze LGD go. Opracowanie i wydanie prze- Wykonanie systemu oświetlenia Gościnna Wielkopolska oraz jego wodnika kulinarnego „Biskupizna Wartość projektu: pomieszczeń. promocja podczas I Złazu 49 487,36 zł Wielkopolskich Włóczykijów. ze smakiem” w formie książki Wydanie foldera „Biskupiański w nakładzie 2000 szt. Kwota dofinansowania: Szlak Turystyczny”. 25 000,00 zł Tradycyjne pączki z nadzieniem różanym (Fot. A. Kuźmiński)

24 25 Utworzenie Centrum Kultury Biskupiańskiej7 w Domachowie Beneficjent: Gmina Krobia Miejsce realizacji: Domachowo (Gmina Krobia) Wartość projektu: 54 997,41 zł Kwota dofinansowania: 25 000,00 zł Zakres prac: Utworzenie Biskupińskiego Gościńca w budynku dawnego domu parafialnego przy kościele w Doma- chowie (w tym remont i wyposażenie budynku). Organizacja Festiwalu Tra- dycji i Folkloru w Domachowie, w tym wystawy, warsztatów tanecznych i gry na instrumentach ludowych.

„Dzioło się 8jednygu razu w biskupiańskiej chałupie” Beneficjent: Gmina Krobia Miejsce realizacji: Krobia, Domachowo (Gmina Krobia) Chałupa Biskupiańska na rynku w Krobi (Fot. J. Tomyślak) Wartość projektu: 30 736,91 zł Kwota dofinansowania: 23 876,56 zł Biskupiańska Zakres prac: Zakup chałupy biskupiań- rzeniu biżuterii czy innych Pracownia mieści się na tere- skiej, zakup sukienek biskupiańskich, pracownia form plastycznych. Pracow- nie dawnej fabryki mebli ro- przeprowadzenie warsztatów plastycz- rękodzielnicza nia pozwala na prowadzenie dziny Hałasów, w której pra- nych, pieśni, tańca i teatralnych. zajęć w każdych warunkach cowało i wykształciło się w Muzeum atmosferycznych dla grup kilka pokoleń mistrzów sto- W Biskupiańskim Gościńcu w Domachowie (Fot. J. Tomyślak) Stolarstwa do 50 osób. Pomieszcze- larskich, a najbardziej znany Biskupiański 9rok obrzędowy i Biskupizny nie jest wyposażone w sto- z nich - Rajmund Teofil Hałas, W celu wykorzystania wa- Centrum na dudach i skrzypcach, lek- Biskupiański Beneficjent: Gminne Centrum Kultury ły, krzesła, ławy, regały, piec został profesorem Akademii lorów biskupiańskiej chału- Kultury cji tańca, wystaw i konferen- rok obrzędowy i Rekreacji im. Jana z Domachowa w Krobi do wypalania ceramiki, na- Sztuk Pięknych w Poznaniu. py zakupiono ludowe stroje cji oraz festiwali. Najbardziej Bzdęgi w Krobi rzędzia do twórczości arty- To właśnie on, z urodzenia biskupiańskie. Z ich użyciem Biskupiańskiej rozpoznawalnym z nich jest Kto dziś wie, czym jest piyrzok, Miejsce realizacji: Domachowo (Gmina Pracowania rękodzielnicza stycznej. Zajęcia prowadzo- Krobianin, a z zawodu mistrz warsztaty pieśni i tańca stały w Domachowie Festiwal Tradycji i Folkloru, jak tradycyjnie obchodzi się ka- Krobia) umożliwia poznanie tajni- ne w pracowni adresowane stolarski, praktykujący i pra- się jeszcze ciekawszą formą Domachowo jest jednym organizowany w Domacho- tarzynki, czym charakteryzują się Wartość projektu: 81 672,00 zł ków rzemiosła i twórczości są do różnych grup wieko- cujący w tutejszej fabryce, był spędzania wolnego czasu dla z dwóch ośrodków kultury wie od 2011 roku. Podczas biskupiańskie dożynki, wesela czy Kwota dofinansowania: 50 000,00 zł artystycznej. Jej domeną jest wych, od przedszkolaków twórcą nowego kierunku – młodzieży. Chałupa stanowi biskupiańskiej. Już od 1932 festiwalu można skoszto- podkoziołek? Aby te barwne tra- Zakres prac: Organizacja pięciu imprez, ceramika i praca w drew- po seniorów, a także do osób wzornictwa przemysłowego – także tło dla programu ar- roku w miejscowości działa wać typowo biskupiańskich dycje cieszyły kolejne pokolenia, z których każda oparta jest o inny cha- nie. Można także spróbować niepełnosprawnych. na poznańskiej uczelni. Jego tystycznego prezentującego Biskupiański Zespół Folk- potraw i posłuchać muzyki zorganizowano serię imprez od- rakterystyczny biskupiański obrzęd. swoich sił w metalu, two- wnuk, Marek Hałas, podjął różnorodne scenki z życia lorystyczny z Domachowa biskupiańskiej, a co najważ- twarzających lokalne obrzędy. misję dzielenia się zarówno codziennego. Odgrywane i Okolic. Zespół znalazł swo- niejsze, wziąć udział w za- Biskupiańska Izba w Muzeum Stolarstwa materialnym świadectwem są one każdorazowo z wyko- ją siedzibę w utworzonym bawie ludowej inspirowanej Należytą oprawę dla nich zapew- i Biskupizny w Krobi (Fot. Archiwum LGD) pracy swoich przodków, jak rzystaniem gwary lokalnej. Gościńcu Biskupiańskim. oryginalnym biskupiańskim nili „Młodzi Biskupianie”, czyli również propagowania do- Gościniec pełni funkcję weselem. młodzieżowy zespół instrumen- brych tradycji i umiejętności Centrum Kultury Biskupiań- talno-taneczny działający przy rzemieślniczych. skiej i jest miejscem róż- Zespole Szkoły Podstawowej norodnej aktywności kul- i Gimnazjum w Starej Krobi. Pod- „Dzioło się turalnej: warsztatów gry czas każdej z imprez wyżywienie dla uczestników przygotowywały jednygu razu panie działające w kołach gospo- w biskupiańskiej dyń wiejskich na terenie Biskupi- chałupie” zny. Imprezy były również okazją do promocji wyrobów ludowych Czy Biskupiznę można prze- przygotowywanych na Biskupiź- wieźć na kółkach? Teraz już nie oraz promocji Biskupiańskiego tak, odkąd powstała składana Szlaku Kulinarnego. W ramach chałupa biskupiańska. Wy- przygotowań i organizacji imprez konana własnoręcznie przez młodzież przyswoiła sobie charak- rzeźbiarza z Biskupizny, z ła- terystyczną dla Biskupizny manie- twością daje się transporto- rę wykonawczą oraz szczegółowo wać. Stanowi doskonałe tło poznała repertuar przynależny dla wszelkiego rodzaju pre- każdemu z kolejno organizowa- zentacji kultury lokalnej, czy nych obrzędów. Dzięki temu pro- to tej tanecznej, muzycznej jektowi udało się przekazać żywą czy też prac warsztatowych. tradycję obrzędowości biskupiań- Ciekawostką jest to, że front skiej kolejnemu pokoleniu. chałupy otwierany jest na dwa sposoby: jako całość ukazując wnętrze chałupy oraz tylko górne elementy konstrukcji. Na co dzień wzbogaca eks- pozycję Centrum Kultury Bi- Biskupiańska Izba w Muzeum Stolarstwa skupiańskiej w Domachowie. Piyrzok czyli tradycyjne darcie pierza podczas Biskupiańskiego roku obrzędowego i Biskupizny w Krobi (Fot. W. Górny) (Fot. Archiwum Gminnego Centrum Kultury i Rekreacji im. Jana z Domachowa Bzdęgi w Krobi)

26 27 Rok pełen „Biskupizna Projekty zrealizowane przez biuro LGD Gościnna Wielkopolska osprzęt dla turystów rowero- Rok pełen muzyki muzyki ze smakiem. 10 wych a także narzędzia i stano- Beneficjent: Gminne Centrum Kultu- Dzięki organizacji serii wisko do wykonania drobnych Przewodnik kuli- ry i Rekreacji im. Jana z Domachowa 10 koncertów w miejscowo- napraw. Turysta będzie mógł narny po kuchni Bzdęgi w Krobi ściach gminy Krobia i sąsia- zostawić swój samochód przy dujących, udało się napełnić Muzeum i udać się na rowe- biskupiańskiej” Miejsce realizacji: Krobia muzyką cały rok. Koncerto- rową wycieczkę wypożyczo- Przewodnik po biskupiańskim (Gmina Krobia) wała Dziecięco - Młodzieżo- nym lub własnym sprzętem. szlaku kulinarnym autorstwa Wartość projektu: 81 080,15 zł W latach 2011-2013, podczas wa Orkiestra Dęta w Krobi, Na miejscu będzie miał okazję Andrzeja Kuźmińskiego po- Kwota dofinansowania: 49 240,37 zł Międzynarodowych Targów która w 2014 roku obchodziła zobaczyć historyczne powozy, wstał przy udziale pań z Kół Turystycznych we Wrocła- jubileusz 20-lecia działalno- bryczki, wozy, rowery i mo- Gospodyń Wiejskich Gminy Zakres prac: Organizacja cyklu 10 wiu i targów TOUR SALON ści. Orkiestra liczy 50 osób torowery, pochodzące z okre- Krobia oraz mieszkanek in- koncertów plenerowych Dziecięco w Poznaniu, LGD Gościnna i działa jako sekcja muzyczna su lat 30., 50. i 60. XX wieku. nych miejscowości, leżących - Młodzieżowej Orkiestry Dętej Wielkopolska prezentowała Gminnego Centrum Kultury Wszystkie zachowane sprzęty na Biskupiźnie. Podzieliły się w Krobi. Zakup 50 kompletów dziedzictwo kulturowe Bi- i Rekreacji w Krobi. Podczas służyły niegdyś mieszkańcom one z autorem swoją wiedzą strojów ludowych dla jej członków. skupizny. Uwagę gości targo- koncertów, dzięki angażują- Biskupizny. Ciekawostką jest i przekazywanymi z pokole- Rejestracja reperturau koncerto- wych przyciągały obsługujące cej i przystępnej pogadance ekspozycja zdjęć Biskupian nia na pokolenie rodzinny- wego orkiestry na płycie CD. stoisko osoby ubrane w tra- o muzyce, goście mogli do- i Biskupianek podróżujących mi tradycjami kulinarnymi. dycyjne biskupiańskie stroje. wiedzieć się wielu ciekawych na rowerach i przy użyciu in- W wydawnictwie znaleźć Na Scenie Kultury w Pozna- rzeczy o stylach muzycznych nych środków transportu. można przepisy na charakte- niu i Wrocławiu występowały i instrumentach. Natomiast rystyczne dla regionu specjały, 11 zespoły ludowe Biskupizny. Biskupianie na rowerach po koncertach muzycy chęt- Album takie jak: dżem z płatków róż, - nie rozmawiali z uczestnika- kluski ćpane, czernina z wi- stanica rowerowa mi, zachęcając do wspólnego „Biskupiański śniami czy kaczka po bisku- Beneficjent: Fundacja Ziemi Krob- muzykowania, kto miał ocho- Rok Obrzędowy” piańsku. skiej im. prof. Rajmunda Teofila tę mógł na miejscu spróbować Hałasa swoich sił w grze na instru- Bogato ilustrowany album jest Broszura „Bi- Miejsce realizacji: Krobia (Gmina mencie. kopalnią informacji na temat Krobia) Biskupianie na stoisku promocyjnym LGD podczas Targów Tour Salon w Poznaniu skupiański Szlak (Fot. Archiwum LGD) Biskupizny. W wydawnictwie Wartość projektu: 69 958,66 zł Stanica zaprezentowano historię mi- Turystyczny” rowerowa kroregionu oraz biskupiańskie Wydana przez Gminę Kro- Kwota dofinansowania: 50 000,00 zł w Muzeum zwyczaje i obrzędy. Na zdję- bia broszura informacyjna Zakres prac: Prace budowlane, ciach i w opisach przedstawio- ma na celu poszerzenie wiedzy w tym: wykonanie bramy wjaz- Stolarstwa no m.in. obchody tradycyjne- na temat gminy oraz dziedzic- dowej, utwardzenie terenu, zakup VI Europejski Festiwal i Biskupizny go Biskupiańskiego Wesela, twa kulturowego Biskupizny. i montaż stojaków rowerowych. Sztuki Ludowej w Szreniawie a także Winiec czyli dożynki Dzięki lekturze folderu po- Zakup rowerów i utworzenie wypo- w Krobi i Piyrzok. 140-stronnicowa znać można przebieg Bisku- życzalni rowerów oraz ekspozycji Na organizowanym co roku w Muzeum Narodowym Tuż przy Muzeum Stolarstwa publikacja, w języku polskim, piańskiego Szlaku Turystycz- historycznej prezentującej histo- Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szrenia- i Biskupizny oraz Biskupiań- angielskim i niemieckim, zo- nego, który łączy największe ryczne środki transportu z terenu wie Festiwalu Sztuki Ludowej, prezentowany jest pol- skiej Pracowni Rękodzielni- stała wydana przez Gminne atrakcje gminy. Szlak został Biskupizny. ski i zagraniczny folklor i kultura obszarów wiejskich. czej powstało miejsce idealne Centrum Kultury i Rekreacji oznakowany tablicami infor- Podczas szóstej edycji, która obyła się 26 sierpnia 2012 do rozpoczęcia rowerowej im. Jana z Domachowa Bzdę- macyjnymi, przybliżającymi roku, jedną z głównych atrakcji imprezy była prezen- eskapady po okolicy. Znajduje gi w Krobi w ramach realizacji rys historyczny miejscowości tacja tradycyjnego Wesela Biskupiańskiego. O oprawę się tu 10 rowerów dla różnych projektu „Biskupiański rok ob- na Biskupiźnie. muzyczną zadbały zespoły regionalne z Biskupizny - przedziałów wiekowych oraz rzędowy”. Biskupiański Zespół Folklorystyczny z Domachowa i Okolic oraz Zespół „Młodzi Biskupianie” ze Starej Krobi. Pracownicy biura LGD prowadzili stoisko pro- mocyjne, które cieszyło się zainteresowaniem wielu gości Festiwalu. Łącznie w imprezie wzięło udział po- nad 70 osób z obszaru Gościnnej Wielkopolski. Stoisko promocyjne LGD w Szreniawie(Fot. Archiwum LGD)

Uczestnicy Taboru podczas zajęć (Fot. Archiwum LGD) Tabor Wielkopolski - Biskupizna 2013 Organizowany przez warszawski Dom Tań- ca Tabor to tygodniowe, praktyczne spotka- nie z kulturą tradycyjną wybranego regionu w Polsce. Impreza w 2013 roku zawitała na Biskupiznę. Od 8 do 14 lipca 2013 roku zor- ganizowano szereg warsztatów kulturalnych oraz imprez towarzyszących, w których wzięło udział około 100 osób z różnych stron Polski. Do wyboru były warsztaty tańca dla zaawan- sowanych, początkujących oraz dla młodzieży, warsztaty gry na dudach i skrzypcach, a także warsztaty szycia tradycyjnych biskupiańskich nakryć głowy, zwanych kopkami.

28 29 Miłośnicy jazdy konnej znajdą w Gościnnej WielkopolsceSzlaki doskonałe konne warunki do realizacji swojej pasji. Przebiegające przez ten obszar szlaki konne umożliwiają odkrywanie malowniczych wsi, wiekowych lasów, zabytkowych dworów i pałaców oraz klima- tycznych wielkopolskich miasteczek. Oznakowane zgodnie z normami europejskimi szlaki, wiodą przez tereny powiatów kościań- skiego, gostyńskiego, krotoszyńskiego, śremskiego i rawickiego. Liczący 125 km długości szlak konny Wielkopolska Podkowa, ma kształt pętli, co daje możliwość rozpoczęcia podróży w do- wolnie wybranym miejscu. Szlak przebiega przez siedem gmin w południowej Wielkopolsce. Znajduje się na nim wiele miejsc Szlaki konne związanych z konnymi tradycjami regionu. Jednym z nich jest założona w 1921 roku Stadnina Koni Golejewko, która w okresie dwudziestolecia międzywojennego była jedną z największych stadnin koni pełnej krwi angielskiej na polskich ziemiach. Szlak konny Trakt Chłapowskiego, nazwany na cześć słynnego generała polskiej i francuskiej armii z okresu Napoleona, De- zyderego Chłapowskiego, wiedzie przez ciekawe zakątki gmin Kościan, Krzywiń, Dolsk, Piaski i Pępowo. Trasa o długości 120 km prowadzi w sąsiedztwie zabytkowych dworów m.in. Racot, Turew, Kopaszewo i Cichowo. W okolicach Pępowa szlak łączy się z Wielkopolską Podkową. Podróż po szlakach konnych Gościnnej Wielkopolski możliwa jest zarówno konno jak i zaprzęgiem. W wielu punktach trasy przygotowano koniowiązy, miejsca popasu oraz tablice informacyjne opisujące przebieg szlaku i zlokalizowane przy nim atrakcje. Turyści poruszający się szlakami mają również do dyspozycji specjalne miejsca noclegowe, gotowe na przyjęcie jeźdźca i konia.

Projekty Gmina zrealizowane przez Gmina Dolsk Krzywiń LGD Gościnna Błażejewo Wielkopolska 6 6 Lubiń 1. Zbiornik wodny w Długołęce na szlaku Wielkopolska Podkowa 2. Gościniec Pępowo - Gmina modernizacja obiektu Piaski hotelowo-gastro- Głogówko nomicznego 6 3. Przystań Żgaliny w Szele- Podrzecze jewie Pierwszym na szlaku 8 3 Szelejewo Wielkopolska Podkowa Pierwsze 4. Inwestycje w gospodar- stwie agroturystycznym Siedlec „Otwarte wrota” w Osieku 5. Izba pamięci w wieży kościelnej w Pępowie 9 Pępowo 6. Pielgrzymowanie na Drodze świętego Jakuba Fijałów 2 5 11 7. Przepust przez rzekę w Starym Kobylinie Gmina Stary 12 na szlaku Wielko- Pępowo Kobylin 10 12 polska Podkowa Długołęka Kuklinów 8. Zawody konne 7 w Daleszynie Gmina 1 10 9. Miejsce rekreacji Kobylin wsi Siedlec 10. „Wszyscy dybią na rydza” Domaradzice 11. Inwestycje w gospodar- stwie agroturystycznym 4 „Kwatery agroturystycz- ne U Haliny” w Pępowie Gmina Jutrosin 12. Inwestycje w gospodar- stwach agroturystycznych

Gościnna Wielkopolska to doskonałe miejsce dla miłośników konnych wycieczek (Fot. P. Benenowski) 31 „Przystań Żgaliny” - zagospodarowanie3 terenu Rozwój działalności agroturystycznej4 poprzez przy zbiorniku wodnym w miejscowości podniesienie jakości obiektu i wyposażenia Szlaki konne Szelejewo Pierwsze na cele rekreacyjne wraz z infrastrukturą towarzyszącą Beneficjent: Emilia Kuźnia Zakres prac: Zwiększenie bazy Zbiornik wodny w Długołęce (Fot. Archiwum LGD) Beneficjent: Gmina Piaski Zakres prac: Budowa budynku Miejsce realizacji: Domaradzice noclegowej poprzez utworzenie Miejsce realizacji: Szelejewo rekreacyjnego, renowacja nabrzeża (Gmina Jutrosin) nowych miejsc noclegowych Pierwsze (Gmina Piaski) zbiornika wodnego, utwardzenie (zakup tapczanów) oraz zakup terenu i placu rekreacyjnego, bu- Wartość projektu: bryczki i mebli ogrodowych. Za- Wartość projektu: dowa siłowni zewnętrznej i małej 124 201,50 zł 305 593,49 zł gospodarowanie terenu: budowa architektury, przeniesienie grilla. Kwota dofinansowania: padoku, przygotowanie wybiegu Kwota dofinansowania: Oświetlenie terenu. 51 215,50 zł dla koni i utwardzenie terenu. 135 000,00 zł

Inwestycje W gospodarstwie „Otwarte Wrota” (Fot. E. Kuźnia) w gospodarstwie agroturystycznym „Otwarte Wrota”

Gospodarstwo agrotury- styczne „Otwarte Wrota” położone jest na skraju wsi Domaradzice, w zacisznym otoczeniu lasów. Do dyspozy- cji gości oddane zostały miej- sca noclegowe z osobnym wej- ściem, miejsce do rozbijania namiotów i biwakowania oraz parking. W obiekcie serwowa- Zbiornik wodny Przystań Żgaliny Gościniec Pępowo ne są również przepyszne do- w Szelejewie - modernizacja mowe obiady. w Długołęce Zagospodarowanie1 Pierwszym Filipa Neri w Głogówku koło obiektu hotelowo- zbiornika wodnego między innymi w Powstanie storycznego traktu pielgrzym- w Długołęce (gm. Kobylin) Izba pamięci Gostynia. Świątynia znajduje W Długołęce, przy szlaku gastronomicznego na cele rekreacyjne wraz w wieży kościelnej Wielkopolskie. W izbie podzi- kowego, który w 1563 roku się na wzgórzu morenowym Wielkopolska Podkowa, po- Żgaliny to nazwa okolicy wiej- wiać można stare dokumen- został wymieniony przez Jörga z infrastrukturą w Pępowie zwanym Świętą Górą, która wstało malowniczo położone skiego stawu znajdującego Gościniec Pępowo to rodzinnie towarzyszącą ty, fotografie i dewocjonalia, Gaila z Augsburga, jako jeden była miejscem kultu maryj- i funkcjonalne miejsce posto- się w miejscowości Szelejewo prowadzony obiekt noclegowo- Beneficjent: Gmina Kobylin które były w posiadaniu pa- z trzech szlaków pątniczych łą- nego już w średniowieczu. ju. Na terenie wokół zbiornika Pierwsze. Nowy budynek rekre- gastronomiczny. Oferta obiektu Budowę murowanej świąty- rafii oraz zgromadzone wśród czących Polskę z resztą Europy. Miejsce realizacji: Długołęka Pierwszy kościół powstał znajduje się taras widokowy acyjny stanowi zaplecze do or- opiera się zarówno na serwo- (Gmina Kobylin) ni w stylu późnogotyckim parafian podczas publicznej Szlak należy do europejskiej tu na początku XVI wieku, i wiata, pod którą można spo- ganizacji wydarzeń dla lokalnej waniu codziennych posiłków, w Pępowie ukończono w 1625 zbiórki. sieci dróg wiodących do grobu a obecna budowla datowana żyć posiłek. We wsi znajduje się społeczności, a ogólnodostępna jak i organizacji uroczystości ro- Wartość projektu: roku, wcześniej w tym miej- św. Jakuba Apostoła w Santia- 754 984,81 zł Pielgrzymowanie jest na lata 1675-1698. stanica konna, w której można wiata z kominkiem jest wyma- dzinnych, spotkań biznesowych Kwota dofinansowania: scu stał kościół drewniany. go de Compostela w Hiszpanii. zatrzymać się na nocleg. Miej- rzonym miejscem na odpoczy- i imprez okolicznościowych. 400 000,00 zł W utworzonej izbie pamięci na Drodze Obecnie w Polsce i Europie sce nadaje się na postój dla nek. Obok budynku przystani Obiekt dysponuje dziewięcioma Zakres prac: Odmulenie dna zgromadzono eksponaty do- świętego Jakuba trwa odtwarzanie idei podró- Założyciel oratorium na Świę- uczestników rajdu konnego lub powstała siłownia zewnętrzna pokojami o różnym standardzie, zbiornika wraz z robotami tyczące historii Pępowa, szcze- żowania dawnymi szlakami tej Górze, ks. Stanisław Gru- organizację imprezy plenero- oraz plac z ławkami. Oprócz restauracją na 70 osób i sala- towarzyszącymi: pogłębienie dna gólne miejsce poświęcając jakubowymi. dowicz, był również funda- wej. szlaku konnego przebiega tędy mi konferencyjnymi o różnej i remont budowli wpustowej i spu- lokalnym patriotom zaanga- Wielkopolska Droga św. Jakuba torem wzniesionego w 1675 stowej. Zagospodarowanie terenu również ścieżka rowerowa. wielkości, w tym nowocześnie wokół zbiornika: wykonanie ścieżek żowanym w wydarzenia hi- jest kulturowym szlakiem tury- Wielkopolska Droga ma roku zrębowego kościoła wyposażoną salą bankietową rekreacyjnych, schodów terenowych, storyczne Rzeczypospolitej, stycznym nawiązującym do hi- długość 235 km. Prowadzi w Błażejewie w Gminie Dolsk. na 200 osób. posadzenie zieleni, budowa tarasu od Gniezna, przez Poznań Świątynia pod wezwaniem widokowego i wiaty. do Głogowa. Znakowana świętego Jakuba była od wie- Gościniec Pępowo (Fot. W. Górny) jest symbolem białej muszli ków przystankiem na trasie z czerwonym krzyżem na błę- pielgrzymek do Santiago. kitnym tle. Jednym z kluczo- Na szlaku jakubowym znajdu- wych miejsc kultu religijnego je się również Lubiń i tamtej- Modernizacja2 budynku na tym odcinku jest klasztor szy klasztor benedyktynów. hotelu i restauracji oo. filipinów, wraz z baroko- wraz z utwardzeniem wym kościołem pw. Niepo- wjazdu i zaplecza kalanego Poczęcia NMP i św. kostką brukową oraz zakupem wyposażenia Beneficjent: Paweł Maciejewski Miejsce realizacji: Pępowo (Gmina Pępowo) Izba pamięci w5 wieży kościelnej Wartość projektu: 1 273 128,00 zł Beneficjent: Parafia Rzymsko- Zakres prac: Remont i adaptacja Kwota dofinansowania: katolicka pw. św. Jadwigi na izbę pamięci pomieszczenia na 300 000,00 zł w Pępowie III kondygnacji wieży kościelnej, Miejsce realizacji: Pępowo zabezpieczenie przeciekającego Zakres prac: Modernizacja (Gmina Pępowo) dachu wieży oraz przystosowanie budynku hotelu i restauracji Wartość projektu: 80 152,00 zł klatki schodowej do udostępnienia wraz z utwardzeniem wjazdu Kwota dofinansowania: wieży zwiedzającym. i zaplecza kostką brukową oraz Oznakowanie na szlaku Wielkopolskiej Drogi Św. Jakuba 50 000,00 zł zakupem wyposażenia. (Źródło: Wikimedia Commons, Fot. Michal-100)

32 33 Pielgrzymowanie na Drodze Przepust w Starym Kobylinie (Fot. Archiwum LGD) Miejsce rekreacji wsi Siedlec świętego6 Jakuba 9 Beneficjent: Centrum Rozwoju Gminy Beneficjent: Fundacja „Gościnna Pępowo Wielkopolska” Miejsce realizacji: Siedlec (Gmina Pępowo) Miejsce realizacji: Lubiń (Gmina Wartość projektu: 18 200,00 zł Krzywiń), Błażejewo (Gmina Dolsk), Głogówko (Gmina Piaski) Kwota dofinansowania: 11 837,40 zł Wartość projektu: 34 201,74 zł Zakres prac: Budowa utwardzonego ciągu Kwota dofinansowania: 23 941,16 zł spacerowego i trzech okrągłych skwerów o nawierzchni z kostki brukowej, na Zakres prac: Organizacja koncertu podbudowie betonowej. Nasadzenie roślin w Oratorium i Bazylice św. Filipa Neri ozdobnych i trawniki. na Świętej Górze oraz uroczystego odpu- stu i jarmarku św. Jakuba w Błażejewie. Przeprowadzenie warsztatów szkolenio- wych pt. „Historia i współczesność na szlakach św. Jakuba w Europie, Polsce „Wszyscy dybią10 na rydza” i Wielkopolsce” w kościele pw. św. Le- Beneficjent: Stowarzyszenie „kuKLINów” onarda w Lubiniu. Publikacja wydaw- Miejsce realizacji: Kuklinów i Długołęka nictwa „Pielgrzymowanie na drodze (Gmina Kobylin) św. Jakuba” w nakładzie 300 sztuk. Wartość projektu: 29 126,35 zł Kwota dofinansowania: 23 239,96 zł Zakres prac: Zorganizowanie warsztatów Pielgrzymowanie na Drodze św. Jakuba (Fot. Archiwum LGD) muzycznych dla 6-10 osób uzdolnionych muzycznie oraz warsztatów rękodzieła 6 artystycznego (bibułkarstwo, wiklina Pielgrzymowanie na Drodze Na szlaku organizowane go wiatraka, który mieści się starszych małą i dużą gastro- rów specjalne śpiewniki oraz wa wyruszył rajd, w którym Inwestycje papierowa, słomkarstwo) dla 15 osób. świętego Jakuba 2011 są obchody dni jakubowych, w oddalonym o kilka kilo- nomię oraz zabawę taneczną. ćwiczyły wykonanie przygo- uczestniczyło około 200 osób. w gospodarstwach Organizacja rajdu konnego i rowerowego Beneficjent: Fundacja „Gościnna podczas których odbywają metrów Pępowie. W samym towanych piosenek. Efektem Przejazd miał szczególny kli- na szlaku Wielkopolska Podkowa oraz pik- Wielkopolska” się uroczyste odpusty, jarmar- Starym Kobylinie również Miejsce rekreacji warsztatów było powołanie mat za sprawą udziału grupy agroturystycznych niku przy centrum rekreacji i wypoczynku Miejsce realizacji: Lubiń (Gmina „Ostoja Kuklinów”. Krzywiń), Błażejewo (Gmina Dolsk) ki św. Jakuba, koncerty oraz podziwiać można zabytkowy wsi Siedlec do życia Kapeli z Klina. Pod- rekonstrukcyjnej 25 Puł- Gospodarstwo agroturystycz- Wartość projektu: 24 004,25 zł warsztaty i wykłady poświę- wiatrak, nazwany „Mikołaj”, czas warsztatów rękodzielni- ku Ułanów Wielkopolskich ne „U Haliny” funkcjonuje Kwota dofinansowania: 15 318,54 zł cone odtwarzaniu Camino zbudowany w 1877 roku. Wieś Siedlec znajduje się czych uczestnicy poznawali oraz dzięki obecności Pana przez cały rok i dysponuje Zakres prac: Organizacja konferen- de Santiago. Mieszkańcy Go- w połowie drogi między różne techniki zdobienia Tadeusza, Zosi i Telimeny dziewiętnastoma miejscami ścinnej Wielkopolski i turyści Zawody konne Ludwinowem a Pępowem, i ręcznego wykonywania ga- w strojach z epoki. Po drodze noclegowymi w pięciu po- Budowa budynku11 zaplecza dla cji na temat historii i współczesności kwater agroturystycznych oraz szlaków św. Jakuba w Europie, Polsce pielgrzymują szlakiem pieszo, w Daleszynie na szlaku wiatraka Francisz- dżetów. Wykorzystywano w leśniczówce zatrzymano się kojach. Goście mają do dys- utwardzenie działki budowlanej i Wielkopolsce, lubińskiego jarmarku konno i powozami. ka, czyli jednym z pięciu od- takie materiały jak bibuła, wi- na tytułowe „Dybanie na ry- pozycji kuchnię, plac zabaw, przed kwaterami św. Jakuba oraz koncertu w Opactwie Na zawody odbywające się cinków szlaku Wielkopolska klina, słoma czy krepina oraz dza”, które nawiązuje do grzy- parking oraz miejsce do grillo- agroturystycznymi Benedyktynów w Lubiniu. Organizacja Przepust przez w Folwarku Podrzecze zapro- Podkowa. W Siedlcu szlak takie techniki jak decoupage. bobrania opisanego w epopei wania i biesiadowania. W po- Beneficjent: Halina Poślednik odpustu i jarmarku św. Jakuba w Błaże- szeni zostali zawodnicy z klu- łączy się z Traktem Chła- narodowej. Z kolei przy sta- bliżu znajdują się leśne rezer- Miejsce realizacji: Pępowo (Gmina Pępowo) jewie. Bezpłatne posiłki dla uczestników rzekę w Starym bów jeździeckich z terenu po- powskiego, który wiedzie Zwieńczeniem projektu był rym dworku w Lipówcu od- waty przyrody: „Pępowo” oraz wydarzenia. Wartość projektu: 246 000,00 zł Kobylinie wiatu gostyńskiego. W ciągu na północ, w stronę Piasków, rajd rowerowo-konny, za- tańczono uroczystego polone- „Czerwona Róża”, przy których Kwota dofinansowania: 98 000,00 zł dwóch dni w konkurencjach Gostynia i Dolska. W Siedl- kończony piknikiem. Impre- za. Na miejscu, w Kuklinowie, krzyżuje się szlak Wielkopol- Zakres prac: Utwardzenie terenu przed Budowa przepustu spowodo- skoków przez przeszkody cu powstało zaciszne miejsce za nawiązująca tematycznie na strudzonych wycieczką ska Podkowa z Traktem Chła- kwaterami agroturystycznymi. Budowa wała, że miłośnicy konnych wzięło udział 50 zawodników, do relaksu i rekreacji, z za- do „Pana Tadeusza” Adama uczestników czekał gorący powskiego. budynku zaplecza dla kwater agrotury- 7 wycieczek, podróżujący szla- a w zawodach w powożeniu dbanymi trawnikami, ozdob- Mickiewicza rozpoczęła się poczęstunek złożony z trady- stycznych: budynek 2 kondygnacyjny, in- kiem Wielkopolska Podkowa 14 zaprzęgów. Łącznie odbyło nymi nasadzeniami i ciągami w podkobylińskiej Długołęce, cyjnych staropolskich potraw. Remont części pomieszczeń stalacja wodno-kanalizacyjna, elektryczna Budowa przepustu przez rzekę oraz centralnego ogrzewania. na trasie szlaku konnego mogą bez przeszkód przekro- się osiem konkurencji w róż- spacerowymi. gdzie wszyscy otrzymali słom- budynków mieszkalnych „Wielkopolska Podkowa” czyć rzekę Rdęcę, przebie- nych kategoriach, w tym po- kowe kapelusze oraz obejrzeli na cele agroturystyczne w po- w miejscowości Stary Kobylin gającą przez Stary Kobylin. kaz sikawek konnych. Przez „Wszyscy dybią występ Kapeli z Klina. Na- zostałych gospodarstwach. Beneficjent: Gmina Kobylin Kawałek dalej za miejscowo- cały weekend uczestnicy im- stępnie w kierunku Kuklino- Miejsce realizacji: Stary Kobylin ścią znajduje się wieś Długo- prezy mieli także możliwość na rydza” Modernizacja12 poddasza (Gmina Kobylin) budynku mieszkalnego na cele Wartość projektu: 208 308,05 zł łęka, gdzie kończy się odci- podziwiania zabytkowych po- Organizację rajdu poprze- agroturystyki wraz z wyposa- Kwota dofinansowania: 104 575,00 zł nek szlaku zwany Szlakiem wozów, bryczek oraz urządzeń dził szereg przygotowań. żeniem (kuchni i pokoi) Zakres prac: Odwodnienie korpusu wiatraka Franciszka. Nazwa rolniczych. Dla najmłodszych Na warsztatach muzycznych Beneficjent: Jacek Styburski drogowego, podbudowa nawierzchni, tej części szlaku nawiązuje przewidziano dmuchane zjeż- wybrane osoby opracowywały Miejsce realizacji: Kuklinów zbrojenie, budowa przepustu, wykonanie do zabytkowego drewniane- dżalnie i watę cukrową, a dla na podstawie starych utwo- (Gmina Kobylin) elementów zabezpieczających. Wartość projektu: 246 000,00 zł Kwota dofinansowania: 98 000,00 zł Zakres prac: Modernizacja poddasza bu- dynku mieszkalnego na cele agroturystyki, wraz z wyposażeniem (kuchni i pokoi). 8 Zorganizowanie dwudniowych zawodów konnych połączonych z wystawą zabytkowych sprzętów i urządzeń rolniczych Remont połączony12 z moder- nizacją części pomieszczeń Beneficjent: Klub Jeździecki „Merkury” budynku mieszkalnego na cele Daleszyn przy stadninie koni Stróżyński agroturystyczne, budowa altany w Daleszynie ogrodowej wraz Miejsce realizacji: Podrzecze z utwardzeniem (Gmina Piaski) Wartość projektu: 24 584,89 zł Beneficjent: Bożena Przewoźna Miejsce realizacji: Fijałów Kwota dofinansowania: 17 206,27 zł (Gmina Kobylin) Zakres prac: Organizacja i przeprowa- Wartość projektu: 105 314,54 zł dzenie dwudniowych zawodów konnych połączonych z wystawą zabytkowych Kwota dofinansowania: 47 164,00 zł sprzętów i urządzeń rolniczych. Wydruk Zakres prac: Remont części pomieszczeń plakatów promujących imprezę. budynku mieszkalnego na cele agrotu- rystyczne. Budowa altany ogrodowej Zawody konne w Daleszynie (Fot. K. Szczepaniak) Uczestnik rajdu rowerowo-konnego „Wszyscy dybią na rydza” (Fot. Archiwum Stowarzyszenia kuKLINów) (zadaszenie).

34 35 Jazda rowerem stała się w ostatnich latach jednąSzlaki z najpopularniejszych rowerowe form rekreacji i aktywnego spędzania wolnego czasu. Miłośnicy jednośladów coraz częściej wykorzystują rower jako środek transportu. Rozwojowi komunikacji rowerowej sprzyjają liczne inwestycje w infrastrukturę ścieżek rowerowych, dedykowaną fanom „dwóch kółek”. Szlaki rowerowe Gościnna Wielkopolska jest doskonałym miejscem do rowerowych podróży. Rozbudowana sieć oznakowanych szlaków rowerowych umożliwia bezpieczne poruszanie się rowerem, poznawanie ciekawych miejsc i podziwianie malowniczych krajobrazów. Wzbogacenie infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej szlaków w gościńce i miejsca do grillowania zachęca do organizowania rajdów rowerowych. Natomiast utworzenie nowych miejsc rekreacji i odpoczynku, takich jak siłownie zewnętrzne, place zabaw i tereny zielone, sprzyja rodzinnym przejażdżkom rowerowym po okolicy.

Projekty zrealizowane przez Gmina LGD Gościnna Wielkopolska Czempiń

Romantyczne trasy rowerowe Pianowo Ziemi Kościańskiej Słonin Borowo 1. Ścieżka rowerowa Stare Oborzyska - 1 - Gorzyczki Pianowo 2 5 8 9 Stare Oborzyska Betkowo 2. Kamień pokutny 10 13 w Starych Oborzyskach Donatowo 3. Ścieżka dydaktyczna 6 7 w Starych Oborzyskach Gmina Kościan 4. Sanktuarium Maryjne w Starych Oborzyskach 12 Rąbiń 5. Siłownia zewnętrzna w Starych Oborzyskach 6. Gościniec Donatowo Lubiń 7. Rajd rowerowy w Donatowie 8. Domostwo w Słoninie 11 9. Krąg Herkulesa w Borowie Gmina 10. Ostoja w Betkowie Krzywiń 11. Miejsce do grillowania w Lubiniu 12. Nekropolia Chłapowskich w Rąbiniu 13. Przystań w Gorzyczkach

Szlak rowerowy Dolsk Lipówka Pagórki Dolskie 14. Miejsca spotkań na szlaku 15 14 rowerowym Pagórki Dolskie Brześnica 15. Rowerem do Dolska Gmina 14 Dolsk Szlak rowerowy wokół Miejskiej Górki 16. Szlak rowerowy wokół Miejskiej Górki 16 16 17. Skatepark i kort tenisowy 16 16 16 16 w Miejskiej Górce 20 Sobiałkowo 16 18. Boisko wielofunkcyjne i siłownia Miejska Górka 16 w Miejskiej Górce 17 18 19 Gmina 19. Plac zabaw w Miejskiej Górce 16 Miejska Górka 20. Plac zabaw w Sobiałkowie

W Gościnnej Wielkopolsce na turystów czekają setki kilometrów malowniczych szlaków rowerowych (Fot. P. Benenowski) 37 Otwarcie ścieżki rowerowej w Stare Oborzyska – Pianowo (Fot. M. Naskręt, Archiwum Gminy Kościan) Sanktuarium4 Maryjne dziedzictwem kulturowym i atrakcją turystyczną - Romantyczne Trasy Rowerowe remont dachu na kościele w Starych Oborzyskach Ziemi Kościańskiej Beneficjent: Parafia Rzymskokatolicka pw. NMP Pocieszenia i św. Mikołaja w Starych Oborzyskach Miejsce realizacji: Stare Oborzyska (Gmina Kościan) Wartość projektu: 139 887,10 zł Kwota dofinansowania: 81 000,00 zł Zakres prac: Remont pokrycia dachu nawy głównej.

5 Siłownia zewnętrzna w Starych Oborzyskach Kamień pokutny Sanktuarium Beneficjent: Ludowy Zespół Sportowy ce w okolicznej przyrodzie. „JUNATRANS” Stare Oborzyska w Starych Oborzyskach Ścieżka składa się z dwóch Maryjne Miejsce realizacji: Stare Oborzyska dużych tablic „Ptaki zadrze- w Starych Oborzyskach (Gmina Kościan) Kamienie i kapliczki pokutne wień śródpolnych” i „Za- W Starych Oborzyskach warto Wartość projektu: 31 209,40 zł były dawniej stawiane przez drzewienia śródpolne” oraz odwiedzić zabytkowy kościół Kwota dofinansowania: 24 921,12 zł Rowerem po Gościnnej Wielkopolsce (Fot. P. Benenowski) zbrodniarzy, jako dowód dwudziestu czterech małych pod wezwaniem Najświętszej Zakres prac: Montaż siłowni zewnętrznej XVI-wieczny kamień pokutny zadośćuczynienia za popeł- tabliczek z nazwami gatun- Maryi Panny Pocieszenia i św. na terenie rekreacyjnym w sąsiedztwie Romantyczne Trasy Rowero- Tras Rowerowych, wraz z ki- zwiększa bezpieczeństwo za- w Starych Oborzyskach (Fot. W. Górny) nione winy i upamiętnienie ków drzew i skrótowymi Mikołaja, którego historia się- gimnazjum w Starych Oborzyskach we Ziemi Kościańskiej to zin- lometrażem i atrakcjami tu- równo rowerzystów, jak i pie- popełnionego przestępstwa informacjami o każdym ga- ga 1580 roku. Do cennych za- i organizacja festynu na rozpoczęcie tegrowana sieć znakowanych rystycznymi, opisany został szych, którzy dotychczas po- kolejnym pokoleniom. Ka- tunku. Tablice informacyjne bytków świątyni należy grób użytkowania. szlaków rowerowych leżących na stronie internetowej www. ruszali się wąskim poboczem. mień pokutny w Starych zawierają również opisy w ję- pierwszego starosty kościań- na terenie powiatu kościań- rowerowypowiatkoscian.pl. Oborzyskach ma kształt słu- zyku Braille’a, a na małych ta- skiego Gustawa Raszewskie- skiego. Podążając nimi do- Pobrać z niej można również Nowo wybudowana ścież- pa o wysokości 2,65 metra bliczkach umieszczono wy- go z Jasienia. Dzięki realizacji trzeć można do najbardziej mapę do samodzielnego wy- ka jest odcinkiem szlaku i wykonany został z dwóch pukłe kształty liści. Otwarcie projektu główna nawa sanktu- urokliwych zakątków przy- druku oraz ślady GPS każde- Kościański Trójkąt Rowe- części wyciosanych w szarym ścieżki połączone było z or- arium zyskała nowe pokrycie 6 rody oraz najcenniejszych go z 10 szlaków. rowy. Wyruszając z Kościa- piaskowcu. Na górnej części ganizacją festynu edukacyj- dachowe. „Gościniec Donatowo” - zabytków architektury na Zie- na na północ w kierunku widnieje krucyfiks, a poni- no-rekreacyjnego, podczas przebudowa świetlicy mi Kościańskiej. Mieszkańcy Czempinia, warto zatrzymać żej napis, częściowo po pol- którego miały miejsce wy- Siłownia Ścieżka rowerowa wiejskiej w Donatowie wraz i turyści mają do dyspozycji się w Starych Oborzyskach sku, częściowo po niemiecku kłady i prezentacje dotyczące zewnętrzna 10 tras o łącznej długości Stare Oborzyska - i obejrzeć ścieżkę dydaktycz- i łacinie, głoszący: „Chrystus zadrzewień, ochrony środo- w Starych Oborzyskach ze zmianą zagospodarowa- prawie 300 km. Przez obszar Pianowo ną przy Gimnazjum i kamień jest moim życiem, śmierć jest wiska oraz wpływu przyro- nia terenu wokół świetlicy Lokalnej Grupy Działania pokutny u zbiegu ulic Długiej moją nagrodą, mordowanie dy na życie człowieka. Nie W sąsiedztwie gimnazjum Beneficjent: Gmina Czempiń Gościnna Wielkopolska prze- Ścieżka rowerowa przebie- i Kościańskiej. [!] dnia 2 kwietnia 1597”. brakowało również zabaw w Starych Oborzyskach za- Miejsce realizacji: Donatowo (Gmina biegają między innymi dwa ga wzdłuż ulicy Kościań- Więcej światła na ten tajem- i gier zespołowych, po któ- montowana jest nowa siłow- Czempiń) najdłuższe szlaki: Kościański skiej, od Starych Oborzysk niczy napis rzuca publikacja rych na uczestników festynu nia zewnętrzna składająca się Wartość projektu: 518 282,53 zł Trójkąt Rowerowy oraz Drogi do Pianowa, i ma długość przedwojennego proboszcza czekał poczęstunek. W festy- z trzech urządzeń dwustano- Mickiewiczowskie. Dokład- około 2 km. Nowa ścieżka ro- z Oborzysk, księdza Zyg- nie wzięli udział mieszkańcy wiskowych, z których chętnie Kwota dofinansowania: 256 250,00 zł ny przebieg Romantycznych werowa w znacznym stopniu munta Ciepluchy. Opisywał Starych Oborzysk, głównie korzystają mieszkańcy wsi. Zakres prac: Przebudowa budynku świe- on, iż w danym roku do Kaw- dzieci i młodzież. Otwarcie siłowni odbyło się tlicy wiejskiej, wymiana instalacji, wyko- czyńskiej karczmy przybył podczas festynu rodzinnego nanie elewacji, nawierzchni zewnętrznych człowiek, który przyznał i wyposażenie świetlicy. się do zabójstwa Stanisława Budowa ścieżki1 rowerowej Renowacja 2zabytkowego Ścieżka dydaktyczna3 przy pasie Czapli, burmistrza Poznania. Stare Oborzyska - Pianowo kamienia pokutnego zieleni wokół Gimnazjum Prawdopodobnym motywem w Starych Oborzyskach w Starych Oborzyskach Beneficjent: Gmina Kościan zbrodni miały być porachun- i zagospodarowanie jego otoczenia ki na tle spadkowym. Dzięki 7 Beneficjent: Stowarzyszenie „Centrum Rozwoju Rajd rowerowy Miejsce realizacji: Stare Oborzyska, Pianowo Beneficjent: Gmina Kościan Gminy Kościan” przeprowadzonym pracom (Gmina Kościan) konserwatorskim obelisk bę- w Donatowie Miejsce realizacji: Stare Oborzyska (Gmina Miejsce realizacji: Stare Oborzyska (Gmina dzie przypominał tę historię Beneficjent: Gmina Czempiń Wartość projektu: 776 906,09 zł Kościan) Kościan) przez kolejne stulecia. Miejsce realizacji: Donatowo (Gmina Wartość projektu: 21 089,00 zł Wartość projektu: 60 903,68 zł Kwota dofinansowania: 244 000,00 zł Czempiń) Kwota dofinansowania: 13 957,12 zł Kwota dofinansowania: 48 722,94 zł (kwota Ścieżka Wartość projektu: 4 560,81 zł Zakres prac: Budowa ścieżki rowerowej łączą- wnioskowana) dydaktyczna Kwota dofinansowania: 3 164,93 zł cej miejscowości Stare Oborzyska i Pianowo, Zakres prac: Wykonanie prac konserwatorskich Zakres prac: Budowa 2 altanek parkowych do w Starych Oborzyskach Zakres prac: Organizacja i przeprowa- w tym wykonanie robót ziemnych, nawierzchni przy zabytkowym słupie pokutnym zlokalizo- prowadzenia zajęć dydaktycznych, wykonanie dzenie rajdu rowerowego na trasie na tra- z kostki betonowej, betonu asfaltowego i tłucz- wanym w Starych Oborzyskach oraz zagospo- Przy gimnazjum w Starych 2 dużych oraz 24 małych tablic informacyjnych sie Donatowo - Stary Gołębin - Gorzyce nia. Oznakowanie pionowe i poziome ścieżki. darowanie bezpośredniego otoczenia kamienia Oborzyskach powstała ścież- poprzez nasadzenie zieleni. tworzących ścieżkę dydaktyczną. Organizacja ka edukacyjno-przyrodnicza, - Czempiń - Borowo - Gorzyczki - Nowy festynu edukacyjno-rekreacyjnego dla dzieci której tematem są gatun- Gołębin – Donatowo o długości ok. 23 i młodzieży ze Starych Oborzysk i okolic. km. Poczęstunek dla uczestników. ki flory i fauny występują- Tablica na ścieżce dydaktycznej w Starych Oborzyskach (Fot. M. Naskręt, Archiwum Gminy Kościan)

38 39 Ostoja w Betkowie”10 - prze- budowa świetlicy wiejskiej w Betkowie wraz ze zmianą zagospodarowania terenu wokół świetlicy Beneficjent: Gmina Czempiń Miejsce realizacji: Betkowo (Gmina Czempiń) Wartość projektu: 246 497,19 zł Kwota dofinansowania: 124 570,00 zł Zakres prac: Rozbudowa budynku świetlicy wiejskiej, wymiana instalacji, wykonanie nawierzchni zewnętrznych, zadaszenie i ogrodzenie terenu, wykona- nie elewacji, wyposażenie świetlicy.

Ostoja w Betkowie (Fot. W. Górny)

Przystań w Wielkopolsce gościł w miej- Nekropolia Lubiniacy po 11pracy, a Turyści Krąg Herkulesa w Borowie (Fot. Agencja Reklamowa DNA) scowym klasztorze Bene- w Gorzyczkach dyktynów. Początki opactwa Chłapowskich w drodze - miejsce do z licznymi niespodziankami plac zabaw, boisko sportowe obiekt zyskał nowe wyposa- acyjny postój, a mieszkań- Gorzyczki to kolejna po Bo- w Lubiniu sięgają XI wieku, w Rąbiniu grillowania z infrastrukturą i konkurencjami sportowo-re- i miejsce na ognisko. Zagospo- żenie, które służy mieszkań- cy mają atrakcyjne miejsce rowie miejscowość na szlaku gdy zakonników sprowadzo- Beneficjent: Gmina Krzywiń kreacyjnymi dla dzieci i do- darowany teren dobrze nadaje com do organizacji spotkań, do aktywnego wypoczynku. Kościańskiego Trójkąta Ro- no tu z belgijskiego Liege. Rąbiń leży na terenie Par- Miejsce realizacji: Lubiń (Gmina rosłych. Wszyscy uczestnicy się na postój dla rowerzystów. festynów czy imprez okolicz- werowego. We wsi zachował Prawdopodobnie z miejsco- ku Krajobrazowego im. gen. Krzywiń) festynu mogli liczyć na poczę- nościowych. W otoczeniu Siłownia zewnętrzna składa się neorenesansowy pałac wego zakonu wywodził się Dezyderego Chłapowskie- Wartość projektu: 28 036,02 zł stunek ze zdrowej, regionalnej Przez Słonin przebiega nie- Ostoi stanęła drewniana wia- się z sześciu wielofunkcyj- z II połowy XIX wieku, oto- najsłynniejszy polski kroni- go, który został utworzony Kwota dofinansowania: 17 145,66 zł żywności. bieski szlak turystyczny ta z ławami, służąca turystom nych urządzeń do ćwiczeń. czony 4-hektarowym parkiem karz, Gall Anonim. W 2009 w celu ochrony rzadkiego Zakres prac: Odtworzenie skarpy, budo- z Czempinia do Zglińca oraz jako miejsce postojowe pod- Odwiedzający „Krąg Herku- z drzewami pomnikowymi. roku zespół opactwa Bene- w skali kontynentu krajobra- wa schodów terenowych i utwardzonego Gościniec Ziemiański Szlak Rowerowy, czas rowerowych podróży lesa” mogą skorzystać również dyktynów z kościołem klasz- zu kulturowego tych terenów. placu na pierwszym tarasie wzniesienia, Donatowo zwany „najbardziej wielkopol- po Gościnnej Wielkopolsce. ze stołu do piłkarzyków, pin- „Przystań w Gorzyczkach” tornym Narodzenia Najświęt- Najcenniejszym zabytkiem urządzenie miejsca do grillowania wraz skim szlakiem turystycznym”. g-ponga oraz boiska do gry jest doskonałym miejscem szej Maryi Panny, kościołem wsi jest późnogotycki Kościół z gazonami i ławkami, zagospodarowanie „Gościniec Donatowo” to nowa Szlak ma długość 245 km i roz- Krąg Herkulesa w siatkówkę plażową. na postój podczas rowero- św. Leonarda, parkiem, ogro- św. Piotra i Pawła oraz leżący zieleni przy świetlicy wiejskiej w Lubiniu. nazwa przebudowanej świetli- poczyna się w Poznaniu, skąd wej wycieczki po Gościnnej dem oraz pozostałymi zabu- przy nim cmentarz. Znajdują cy w Gminie Czempiń. Obiekt prowadzi na południe. Wła- w Borowie Wielkopolsce. Znajdują się dowaniami, został uznany się tu nagrobki rodziny Chła- został całkowicie wyremonto- śnie w Słoninie rozpoczyna się Borowo leży na trasie Ko- tu zadaszone stoły pikniko- za pomnik historii. Obecnie powskich, w tym Dezyderego wany i otrzymał nową elewa- jego główna część, czyli pętla ściańskiego Trójkąta Rowero- we, stojak na rowery, miejsce klasztor słynie między innymi Adama Chłapowskiego - pol- 12 cję. Przy Gościńcu znajduje prowadząca przez najatrakcyj- wego, głównego szlaku rowe- na grilla i ognisko, a w są- z produkcji likieru ziołowego skiego generała, adiutanta Nekropolia Chłapowskich się wiata parkowa z miejscem niejsze miejsca południowej rowego Ziemi Kościańskiej. siedztwie boisko sportowe. „Benedyktynka”. Jana Henryka Dąbrowskiego dziedzictwem kulturowym do grillowania, ławki, dro- Wielkopolski - urokliwe dwo- Turyści przemierzający szlak oraz oficera ordynansowe- i atrakcją turystyczną - gowskaz oraz zegar słoneczny. ry, majątki ziemskie, stadniny mogą zatrzymać się na rekre- Rajd rowerowy Podczas rowerowej wycieczki go Napoleona Bonaparte. utwardzenie i oświetlenie Teren przy Gościńcu jest do- koni i kościółki. Wschodnia do Lubinia, warto urządzić W rodzinnym grobie pocho- terenu wokół Kościoła stępny dla turystów i stanowi odnoga pętli wiedzie do wie- w Donatowie sobie postój na posiłek w no- wano również jego ojca, Józefa Parafialnego w Rąbiniu doskonałe miejsce na postój lu miejsc związanych z Ada- Organizacja rajdu rowerowe- wym miejscu do grillowania, Chłapowskiego - starostę ko- Beneficjent: Parafia pw. Świętych Aposto- podczas wycieczki rowerowej. mem Mickiewiczem, takich go na trasie Donatowo - Stary zlokalizowanym przy miej- ściańskiego, kawalera Orderu łów Piotra i Pawła w Rąbiniu jak zespół pałacowo-parkowy Gołębin - Gorzyce - Czem- scowej świetlicy. Orła Białego. Miejsce realizacji: Rąbiń (Gmina Domostwo w Turwii, Pałac w Kopaszewie piń - Borowo - Gorzyczki - Krzywiń) czy Skansen Filmowy Soplicowo Nowy Gołębin - Donatowo Do Rąbinia prowadzą dwie Wartość projektu: 200 523,48 zł w Słoninie w Cichowie. miała na celu promocję no- Romantyczne trasy rowerowe „Domostwo w Słoninie” wych miejsc postoju i rekre- Ziemi Kościańskiej: Droga Kwota dofinansowania: 150 000,00 zł to ważny punkt na szlakach ro- Ostoja acji na szlakach rowerowych Mickiewiczowska oraz „Ko- Zakres prac: Oświetlenie zewnętrzne werowych Gościnnej Wielko- w Betkowie przebiegających przez Gminę paszewska Droga Krzyżowa”. terenu i kościoła. Utwardzenie drogi polski i tętniące życiem miejsce Czempiń. Postoje odbyły się procesyjnej wokół kościoła wraz z chod- nikiem. integracji społecznej miesz- „Ostoja w Betkowie” powsta- w przy Kręgu Herkulesa w Bo- Przystań Wiejska w Gorzyczkach (Fot. W. Górny) kańców wsi. Budynek wyre- ła po rozbudowaniu istnieją- rowie i Przystani w Gorzycz- montowano i odnowiono ele- cej świetlicy wiejskiej. Dzięki kach, a start i zakończenie im- wację. Przy świetlicy powstały: przeprowadzonym pracom Domostwo w Słoninie (Fot. W. Górny) prezy w Gościńcu Donatowo. Na koniec rajdu dla uczestni- Przystań13 Wiejska ków przewidziano poczęstu- w Gorzyczkach - miejsce do nek, przeprowadzono też quiz grillowania z infrastrukturą „Domostwo w Słoninie” - przebudowa świetlicy wiejskiej wiedzy o regionie, Donatowie Beneficjent: Gmina Czempiń 8 Krąg Herkulesa - budowa9 siłowni zewnętrznej i Stowarzyszeniu LGD „Go- w Słoninie wraz ze zmianą zagospodarowania terenu wraz z infrastrukturą rekreacyjną i towarzyszącą Miejsce realizacji: Gorzyczki wokół świetlicy ścinna Wielkopolska”. (Gmina Czempiń) Wartość projektu: 53 383,20 zł Beneficjent: Gmina Czempiń świetlicy wiejskiej, wymiana Beneficjent: Gmina Czempiń terenu: montaż stanowiska do Miejsce Kwota dofinansowania: 25 000,00 zł Miejsce realizacji: Słonin instalacji, wykonanie elewacji Miejsce realizacji: Borowo zajęć fitness, budowa boiska do grillowania Zakres prac: Zagospodarowaniu terenu, (Gmina Czempiń) oraz nawierzchni zewnętrznych i (Gmina Czempiń) do siatkówki plażowej, montaż w Lubiniu w tym montaż: kładki drewnianej, miej- Wartość projektu: małej architektury. Wyposażenie Wartość projektu: stanowiska do gry w ping-ponga sca do palenia ognisk, miejsca do grillo- 712 804,57 zł świetlicy. 251 820,03 zł terenowego, zagospodarowanie Do Lubinia prowadzi Roman- wania, zadaszonych stołów drewnianych, Kwota dofinansowania: Kwota dofinansowania: zieleni, posadowienie ławeczek. tyczna trasa rowerowa Ziemi stojaka na rowery, piłkochwytu, tablicy 110 000,00 zł Kościańskiej zwana Drogą 319 180,00 zł informacyjno-dydaktycznej. Budowa Zakres prac: Przebudowa budynku Zakres prac: Mickiewiczowską. Wieszcz Zagospodarowanie rekreacyjne podczas swojego pobytu boiska do siatkówki i koszykówki.

40 41 Utworzenie miejsc wypo- czynku i 16rekreacji na szlaku rowerowym wokół Szlak rowerowy Szlak rowerowy gminy Miejska Górka Beneficjent: Gmina Miejska Górka Miejsce realizacji: Rozstępniewo, Nie- Pagórki Dolskie wokół Miejskiej Górki marzyn, Kołaczkowice, Gostkowo, Piaski, Woszczkowo, Oczkowice, Roszkowo, Topólka (Gmina Miejska Górka) Wartość projektu: 567 403,87 zł Kwota dofinansowania: 357 822,96 zł Podczas rajdu „Rowerem do Dolska” (Fot. M. Godawa) Siłownia zewnętrzna w Miejskiej Górce (Fot. P. Benenowski) Zakres prac: Budowa miejsc wypoczynku Skatepark na szlaku. Rozstępniewo: plac zabaw i zie- i kort tenisowy leń. Niemarzyn: boisko do piłki nożnej Miejsca spotkań i boisko do koszykówki. Kołaczkowice: 14 zieleń i utwardzenie terenu. Gostkowo: na szlaku rowerowym Nowoczesny skatepark, plac zabaw, utwardzenie chodnika, zieleń. Beneficjent: Gmina Dolsk na który składają się dwa Piaski: boisko do piłki nożnej. Woszczko- urządzenia typu grindbox, wo: plac zabaw, utwardzenie chodnika. Miejsce realizacji: Brześnica, poręcz prosta i łamana, ławki Oczkowie: wiata, ogrodzenie. Roszkowo: Lipówka (Gmina Dolsk) i urozmaicony funbox, służy wiata, utwardzenie terenu. Topólka: plac Wartość projektu: miłośnikom wyczynowej jaz- zabaw, zieleń, ogrodzenie. 100 148,44 zł dy na rowerze, łyżworolkach Kwota dofinansowania: i deskorolkach. Zainteresowa- 55 549,00 zł ni grą w tenisa mają do dyspo- 17 zycji ogrodzony kort tenisowy Budowa skateparku i kortu Zakres prac: Budowa drewnia- tenisowego w Miejskiej Górce nych wigwamów z instalacją ze sztuczną nawierzchnią. Cały kompleks jest oświetlony Beneficjent: Gmina Miejska Górka elektryczną w miejscowościach: Miejsce realizacji: Miejska Górka (Gmina Brześnica i Lipówka. i monitorowany. Miejska Górka) Wartość projektu: 404 309,56 zł Boisko Kwota dofinansowania: 162 820,00zł wielofunkcyjne Zakres prac: Budowa skateparku i kortu Miejsca spotkań Rowerem tenisowego, utwardzenie terenu, zagospo- do ubrań z logo projektu pro- i siłownia darowanie terenu, wykonanie elementów na szlaku do Dolska mującego rowerowe podróże małej architektury, budowa oświetlenia Szlak rowerowy Pagórki Dol- Gwiaździsty rajd rowerowy po Gminie Dolsk. W Miejskiej Górce powsta- obiektów. skie o długości 18 km ma cha- szlakami turystycznymi wyty- ło nowoczesne boisko o na- rakter pętli i prowadzi przez czonymi na obszarze LGD Go- wierzchni z trawy syntetycz- Dolsk, Ostrowieczko, Ostro- ścinna Wielkopolska zapro- nej, na którym można grać wieczno, Brześnicę, Lipówkę, wadził miłośników „dwóch Szlak rowerowy Nowo utworzone miejsca po- w piłkę nożną, ręczną, koszy- Rozwój bazy18 rekreacyjnej Błażejewo i Trąbinek. Trasa kółek” na metę do Dolska. wokół Miejskiej stoju na szlaku umożliwiają kówkę, siatkówkę oraz tenis w Miejskiej Górce w większości wiedzie przez Podczas rajdu nie mogło za- zorganizowanie bezpieczne- ziemny. Całości kompleksu Beneficjent: Gmina Miejska Górka tereny zielone, częściowo jest braknąć poczęstunku, który Górki go odpoczynku w podróży sportowo-rekreacyjnego do- Miejsce realizacji: Miejska Górka (Gmina wybrukowana. Nazwa szla- składał się z tradycyjnych pro- w miejscowościach: Rozstęp- pełnia siłownia zewnętrzna Miejska Górka) ku jest nieprzypadkowa, gdyż duktów Gościnnej Wielkopol- Przez teren Gminy Miejska niewo, Niemarzyn, Kołacz- i plac zabaw. Zamontowanie Wartość projektu: 481 529,43 zł jego trasa wiedzie przez liczne ski. Na mecie rajdu, laureaci Górka przebiega Między- kowice, Gostkowo, Piaski, oświetlenia sprawiło, że obiek- Kwota dofinansowania: 270 000,00 zł wzniesienia, z których najwyż- trwającego od kilku miesię- narodowy Szlak Rowerowy Woszczkowo, Oczkowice, ty wykorzystywane są do póź- Zakres prac: Budowa i oświetlenie boiska sze - Czarna Góra - ma wy- cy konkursu fotograficznego R-9 (Eurovelo 9), prowadzący Roszkowo, Topólka. nych godzin wieczornych. wielofunkcyjnego, siłowni zewnętrz- sokość 149 m n.p.m. Podróż „Promuję szlak turystyczno z Gdańska nad Morze Adria- nej i placu zabaw. Ogrodzenie obiektu warto zacząć od Dolska, gdzie -rekreacyjny LGD Gościn- tyckie. Na Szlaku Zabytków i utwardzenie terenu kostką brukową. znajduje się punkt widokowy. na Wielkopolska”, otrzymali Sakralnych Południowej Wiel- pamiątkowe kaski rowerowe. kopolski znajduje się miejsco- Teren przy nowo wybudo- Podczas rajdu, na plaży miej- wy Klasztor oo. Franciszka- Budowa placu19 zabaw wanych wigwamach jest do- skiej w Dolsku, odbywał się nów, pochodzący z początków w Miejskiej Górce stępny dla turystów i stanowi festyn rowerowy z bogatym XVII wieku. Do klasztoru do- doskonałe miejsce na postój programem sportowo-re- trzeć można również z Pozna- Beneficjent: Gmina Miejska Górka Miejsce realizacji: Miejska Górka (Gmina podczas wycieczki rowero- kreacyjnym dla dorosłych nia, trasą Ziemiańskiego Szla- Miejska Górka) wej. Na co dzień miejsca służą i dzieci. Wszyscy uczestnicy ku Rowerowego. Wartość projektu: 82 229,56 zł mieszkańcom do organizowa- imprezy otrzymali pamiątko- Kwota dofinansowania: 25 000,00 zł nia życia społecznego wsi. we koszulki oraz przypinki W Miejskiej Górce warto od- Zakres prac: Budowa ogrodzonego placu wiedzić zabytkowy wiatrak zabaw, montaż ławek i koszy na śmieci pochodzący z 1772 roku, le- oraz stojaków na rowery. żący na Wielkopolskim Szla- Rowerem do Dolska - poznaj bogactwo szlaków15 turystyczno-rowerowych ku Wiatracznym, którego tra- LGD Gościnna Wielkopolska sa umożliwia zapoznanie się z 50 obiektami dawnej sztu- Budowa 20placu zabaw Beneficjent: Gmina Dolsk szlakami turystycznymi obszaru LGD ki młynarskiej. Przez Miej- w Sobiałkowie Gościnna Wielkopolska. Wykonanie Miejsce realizacji: Dolsk ską Górkę wiedzie też długi Beneficjent: Gmina Miejska Górka (Gmina Dolsk) plakatów i materiałów promocyjnych, posiłek dla uczestników, organizacja na 45 km Szlak walk Powstań- Miejsce realizacji: Miejska Górka (Gmina Wartość projektu: 24 888,05 zł koncertu oraz licznych atrakcji spor- ców Wielkopolskich o Ra- Miejska Górka) Kwota dofinansowania: towo-zręcznościowych na mecie raj- wicz. Jego przebieg wytyczają Wartość projektu: 76 375,20 zł 17 228,00 zł du. Impreza była bezpłatna i otwarta, miejsca związane z walkami Kwota dofinansowania: 25 000,00 zł w szczególny sposób adresowana do zwycięskiego powstania, które Zakres prac: Budowa ogrodzonego placu Zakres prac: Organizacja i prze- mieszkańców terenu LGD Gościnna zabaw, montaż ławek i koszy na śmieci prowadzenie rajdu rowerowego odbyło się na przełomie roku Wielkopolska. Uczestnicy rajdu „Rowerem do Dolska” z „dolską kozą” 1918 i 1919. oraz stojaków na rowery. Ogrodzenie (Fot. M. Godawa) Skatepark w Miejskiej Górce (Fot. P. Benenowski) terenu.

42 43 Centra rekreacji

Czas wolny stał się niezwykle cennym zasobem, który warto zagospodarować w możliwie najlepszy sposób. Inte- resującą propozycję spędzenia czasu wolnego stwarzają centra rekreacji powstające na obszarze Gościnne Wielko- polski, zlokalizowane nad zbiornikami wodnymi, na rynkach oraz w parkach i centrach wypoczynku. Każde z nich dostarcza unikatowej możliwości wypoczynku i każde z nich warto odwiedzić, gdyż potrafi ono mile zaskoczyć jakością i pomysłem z jakim zostało zaprojektowane. Centra rekreacji i wypoczynku nad zbiornikami wodnymi

Pomimo, że powstały przede wszystkim jako zbiorniki retencyjne, to stały się silnym impulsem do rozwoju funkcji turystycznej regionu. Wokół nich powstają ścieżki rowerowe, punkty gastronomiczne, wypożyczalnie sprzętu wod- nego oraz liczne gospodarstwa agroturystyczne. Zalewy w Jutrosinie, Pakosławiu i Nowym Dębcu (Gmina Kościan) oraz Jezioro Dolskie oferują dobre jakościowe kąpieliska, infrastrukturę turystyczną i bezpieczne place zabaw. Wiele z nich posiada drewniane pomosty, a ten nad Zalewem Pakosławskim jest efektownie podświetlony po zmroku. Rynki

Czy tylko w dużych miastach znaleźć można pięknie odrestaurowane rynki i przestrzenie publiczne, które mogą olśnić turystów? Oczywiście nie. Rynki w Dolsku, Piaskach czy Krzywiniu to perełki, które warto odwiedzić jeśli chcemy poznać blask i urok wielkopolskich miasteczek. Również w Pępowie znajduje się elegancki plac pełniący funkcję rynku i plenerowego centrum aktywności. Każdy z ryneczków tworzy komfortową przestrzeń do wypo- czynku, na którą składają się wygodne ławki i elementy małej architektury, zadbana zieleń, fontanny, często także profesjonalne oświetlenie, które dodaje niezapomnianego klimatu również wieczornym spotkaniom. Parki / Centra rekreacji

Mieszkańcy Gościnnej Wielkopolski nie mogą narzekać na brak sposobności do amatorskiego uprawiana sportu i rekreacji w nowoczesnych centrach rekreacji i zadbanych przestrzeniach parkowych. Nowoczesne boiska do piłki nożnej i koszykówki mogą wykorzystywać do woli mieszkańcy Piasków i Pudliszek, gdyż powstały tam centra spor- towo-rekreacyjne z prawdziwego zdarzenia. To w Piaskach posiada także wszelkie warunki do uprawiana lekkiej atletyki. W Centrum Rekreacji i Wypoczynku w Jerce powstał prawdziwy park aktywności: stoliki szachowe, tor do mini golfa, górka saneczkowa to nie wszystkie atrakcje, jakie ma on do zaoferowania. Mieszkańcy Krzywinia mogą miło spędzać czas w Centrum Rekreacji i Wypoczynku, przeznaczonym głównie dla dzieci. Miłośnikom parków miejskich na pewno przypadnie do gustu park w Krobi.

Zalew w Pakosławiu najatrakcyjniejszy jest z perspektywy kajaka (Fot. P. Benenowski) Zagospodarowanie terenu przy Ścieżka zdrowia Zagospodarowanie terenu zbiorniku wodnym w Jutrosinie przy zbiorniku wodnym w centrum Jutrosina Centra rekreacji i wypoczynku na cele rekreacyjne w Jutrosinie Beneficjent: Gmina Jutrosin Beneficjent: Gmina Jutrosin Beneficjent: Gmina Jutrosin nad zbiornikami wodnymi Miejsce realizacji: Jutrosin (Gmina Jutrosin) Miejsce realizacji: Jutrosin (Gmina Jutrosin) Miejsce realizacji: Jutrosin (Gmina Jutrosin) Wartość projektu: 596 781,04 zł Wartość projektu: 58 363,50 zł Wartość projektu: 36 854,82 zł Kwota dofinansowania: 380 000,00 zł Kwota dofinansowania: 25 000,00 zł Kwota dofinansowania: 12 831,40 zł Gościnna Wielkopolska do niedawna nie kojarzyła się z plażowaniem czy kitesurfingiem. Jednak w ostatnich latach zrealizowano Zakres prac: Przeniesienie wiatraka z Dubina Zakres prac: Zagospodarowanie terenu przy Zakres prac: Zagospodarowaniu terenu szereg projektów, w ramach których zagospodarowano zbiorniki wodne pełniące z założenia funkcje retencyjne, nadając im atrak- do Jutrosina i odnowienie (roboty rozbiórkowe ścieżce obok zbiornika wodnego, montaż ławek w centrum Jutrosina, montaż siłowni cyjne dla mieszkańców i turystów funkcje rekreacyjne. Uprawianie sportów wodnych, przejażdżki rowerowe wzdłuż brzegu, bez- i montażowe). Budowa ścieżki rowerowo - parkowych wraz ze stołami, koszami na śmieci zewnętrznej. pieczny dojazd i parkingi dla rowerów, place zabaw dla dzieci, a także zwiedzanie zabytkowego wiatraka - to wybrane elementy pieszej i parkingu przy drodze. i stojakami dla rowerów. oferty nowopowstałych nad zalewami centrów rekreacji i wypoczynku. Zalewy w Jutrosinie, Pakosławiu i Nowym Dębcu (Gmina Kościan) oraz Jezioro Dolskie posiadają kąpieliska z miejscem do plażowania.

Zabytkowy wiatrak nad Zbiornikiem w Jutrosinie (Fot. W. Górny) Wypoczywający mają Jutrosiński zbiornik jest do dyspozycji wyremon- szczególnie lubiany przez towane zaplecze socjalne kitesurferów, ze względu z wygodną toaletą, przysto- na dość silne i przewidy- sowaną również do potrzeb walne wiatry. Malownicze osób niepełnosprawnych. położenie i bezpośrednie Budynek socjalny mieści się sąsiedztwo miasta powo- w bezpośredniej bliskości dują, że zalew stanowi rów- plaży. nież doskonałą propozycję dla kajakarzy, rowerzystów, pływaków, biegaczy, czy Zagospodaro- plażowiczów. Przed wypo- wanie zbiornika czynkiem na plaży warto skorzystać z dużej siłowni wodnego zewnętrznej wybudowanej w Jutrosinie w centrum Jutrosina. Zbiornik wodny w Jutrosi- Wzdłuż akwenu prowadzi nie, na rzece Orli, to ponad zarówno wykonana z kostki Ścieżka pieszo-rowerowa prowadząca do Centrum rekreacyjno-wypoczynkowego Parking dla rowerów w Centrum 90 hektarów powierzch- betonowej droga samocho- Nowy Dębiec (Fot. Archiwum LGD) rekreacyjno-wypoczynkowym Nowy Dębiec (Fot. W. Górny) ni lustra wodnego i ponad dowa, jak i trakt rowero- 5 km ścieżki rowerowej wo-pieszy z nawierzchnią wzdłuż brzegu. Niepowta- szutrową, przy którym za- Zagospodaro- nościach przyrody powstało rzalnym elementem wy- montowano ławki i stojaki wanie Centrum centrum rekreacyjno-wypo- różniającym linię brze- na rowery oraz praktyczne rekreacyjno - czynkowe Nowy Dębiec. gową zbiornika jest ławy piknikowe. zabytkowy wiatrak, wy- wypoczynkowego W centrum komfortowo wy- budowany w 1797 roku Nowy Dębiec poczną turyści podróżujący w Dubinie. Po przeniesie- rowerami. Niedaleko plaży niu do Jutrosina i renowacji W malowniczych okolicz- znajduje się bowiem spory pełni również funkcję wieży nościach przyrody Zbiorni- parking dla rowerów, który widokowej. ka Wonieść, nad niebieską połączony jest z nową, oświe- tonią jeziora, przestrzeń tloną ścieżką pieszo-rowe- dla siebie znajdą zarówno rową, prowadzącą z Racotu. poszukiwacze błogiego le- Nowe trakty rowerowo-pie- nistwa, jak i aktywności. sze i zaplecze socjalne two- Akwen o powierzchni po- rzą idealne warunki do or- nad 700 hektarów, piasz- ganizacji imprez i wydarzeń czyste plaże i czysta woda sportowych i kulturalnych. są gwarancją udanego wy- Atrakcyjny pobyt z dziećmi Plac zabaw w Centrum rekreacyjno-wypoczynkowym Nowy Dębiec (Fot. W. Górny) poczynku. W takich okolicz- umożliwia duży plac zabaw.

Budowa infrastruktury turystycznej Budowa placu zabaw w Centrum Turystyczne śpiewogranie i aktywny w centrum rekreacyjno - rekreacyjno - wypoczynkowym wypoczynek w Centrum rekreacyjno wypoczynkowym Nowy Dębiec Nowy Dębiec - wypoczynkowym Nowy Dębiec Beneficjent: Gmina Kościan Beneficjent: Gmina Kościan Beneficjent: Gmina Kościan Miejsce realizacji: Nowy Dębiec Miejsce realizacji: Nowy Dębiec Miejsce realizacji: Nowy Dębiec (Gmina Kościan) (Gmina Kościan) (Gmina Kościan) Wartość projektu: 623 612,85 zł Wartość projektu: 49 895,65 zł Wartość projektu: 41 238,61 zł Kwota dofinansowania: 379 797,00 zł Kwota dofinansowania: 25 000,00 zł Kwota dofinansowania: 24 188,46 zł Zakres prac: Budowa ciągu pieszo-rowerowego Zakres prac: Budowa ogrodzonego placu za- Zakres prac: Organizacja IX Biegu Romantycz- i parkingu dla rowerów oraz ich oświetlenie. baw składającego się z kilkunastu urządzeń. nego Parami na dystansie 1500 m i konkurencji Remont budynku zaplecza socjalnego na plaży: sportowych na plaży. Organizacja i przepro- wymiana pokrycia dachowego, stolarki, posa- wadzenie Otwartego Przeglądu Piosenki Tury- dzek, ścianek działowych, instalacji wod-kan stycznej. Jury przewodniczył Jerzy Filar. i elektrycznej. Ścieżka rowerowa wokół Zbiornika w Jutrosinie (Fot. W. Górny)

46 47 „Bistro nad Zalewem” w Pakosławiu (Fot. W. Górny) Wypożyczalnia rowerów i miejsce wypoczynku w gospodarstwie Zagospodarowanie agroturystycznym „Nad Zalewem” (Fot. P. Benenowski) Podniesienie jakości zbiornika wodnego usług gospodarstwa w Pakosławiu agroturystycznego i atrakcyjności Zbiornik w Pakosławiu działalności dzięki ma czystą wodę, jest dosko- zakupowi sprzętu nałym kąpieliskiem i miej- i organizację imprezy scem do uprawiania sportów kulturalno - sportowej wodnych oraz wieczornych Beneficjent: spacerów po oświetlonym Małgorzata Maria Jurdeczka „pakosławskim molo”. Do po- Miejsce realizacji: mostu można także bezpiecz- Sowy (Gmina Pakosław) nie i wygodnie przycumować Wartość projektu: kajakiem, ponieważ posia- 26 336,00 zł da on drugi poziom, który Kwota dofinansowania: dzięki pływakom dostoso- 17 290,00 zł wuje się do aktualnego stanu Zakres prac: wody. Jeśli dodamy do tego Zakup kajaków i przyczepy do piaszczyste dno i brzegi oraz ich transportu oraz organizacja różnorodną infrastrukturę imprezy promocyjnej. niezbędną do wypoczynku, jak i sam pomost są oświe- Na wypoczywających cze- przestronne i jasne, można okaże się mamy gotową ofer- tlone. Wrażenie, jakie robi ka oferta nowopowstałego z niego skorzystać również tę na spędzenie weekendu pakosławski zalew po zmro- obiektu gastronomiczne- w razie niepogody. nad wodą w Gościnnej Wiel- ku jest nawet większe niż go, „Bistro nad Zalewem”. „Nad Zalewem” sławiu. Możliwe jest wybranie licy. Warto wybrać się w po- Przystań rowerowa kopolsce. w dzień. Tuż przy pomoście W sezonie letnim można W celu przybliżenia tury- w Sowach dowolnego miejsca startu, dróż Szlakiem Miodowym nad zalewem biegną eleganckie chodniki, skorzystać z bogatego menu stom atrakcji związanych gdyż w standardzie obsługi czy Ziemiańskim Szlakiem Pomost zakończony jest nie brakuje także ławek i in- szybkich dań. W bistro z Pakosławiem wydano fol- Zbiornik w Pakosławiu gospodarstwa agroturystycz- Rowerowym. Beneficjent: zadaszoną platformą wi- nych elementów małej archi- na gości czekają także dese- der „Pakosław Kraina Wy- to impuls do rozwoju oferty nego „Nad Zalewem” mieści Małgorzata Maria Jurdeczka dokową. Korzystać z niego tektury. Nie lada atrakcją dla ry, lody i napoje. Budynek poczynku”. turystycznej, w szczególno- się dowóz kajaków specjalną Gospodarstwo agrotury- Miejsce realizacji: można zarówno w dzień jak najmłodszych turystów jest posiada spory taras, a tuż ści opartej o rowery i kajaki. przyczepą. styczne „Nad Zalewem” sta- Sowy (Gmina Pakosław) i po zmierzchu, ponieważ plac zabaw przypominający przy nim zlokalizowano sto- Realizacja dwóch projektów nowi także ważny cel na ro- Wartość projektu: droga prowadząca do niego okręt. jaki rowerowe. Wnętrze jest inwestycyjnych spowodowa- Dla tych, którym bliskie werowej mapie Gościnnej 39 700,00 zł Kwota dofinansowania: ła, że gospodarstwo agrotu- jest zwiedzanie okolicy Wielkopolski. Rowerzyści 31 760,00 zł rystyczne „Nad Zalewem” na „dwóch kółkach”, gospo- mogą bowiem skorzystać Zakres prac: wzbogaciło swoją ofertę dla darstwo „Nad Zalewem” tu z ogólnodostępnej drew- Zakup i ustawienie drewnianej kajakarzy i rowerzystów. Mi- przygotowało nowe rowery nianej altany. Znajdują się altany usytuowanej na terenie łośnicy wiosłowania mają turystyczne. Podobnie jak w niej dwa stoły z drewnia- gospodarstwa agroturystyczne- możliwość wypożyczenia w przypadku kajaków, moż- nymi ławami, które sprzy- go, która będzie ogólnodostępna wygodnych i bezpiecznych liwe jest skorzystanie ze spe- jają wypoczynkowi. Altana dla turystów rowerowych oraz kajaków, lekkich wioseł cjalnej przyczepy do trans- zlokalizowana jest na te- zakup rowerów turystycznych umożliwiających korzystanie i kamizelek asekuracyjnych. portu rowerów. Dzięki temu renie gospodarstwa, ale jej ze szlaków rowerowych, a także Z takim ekwipunkiem można start lub meta rowerowej drewniane ściany stwarzają przyczepy samochodowej do ich rozpocząć spływ po rzece Orli wycieczki mogą przypadać ustronny azyl dla przejeż- przewozu. i Baryczy lub Zalewie w Pako- w dowolnym miejscu w oko- dżających rowerzystów.

Pomost nad Zalewem w Pakosławiu (Fot. Archiwum LGD)

Zagospodarowanie terenu wokół zbiornika na rzece Orli Budynek o funkcji Noc Świętojańska w Pakosławiu - I etap - budowa gastronomicznej nad Zalewem Pakosław pomostu, oświetlenia i zasilania Beneficjent: Stowarzyszenie Kwaterodawców Beneficjent: Gmina Pakosław Beneficjent: Sławomir Nogała Wiejskich „Gospodarstwa Gościnne” w Pakosławiu Miejsce realizacji: Pakosław (Gmina Pakosław) Miejsce realizacji: Pakosław (Gmina Pakosław) Miejsce realizacji: Pakosław (Gmina Pakosław) Wartość projektu: 534 903,58 zł Wartość projektu: 483 739,00 zł Wartość projektu: 18 774,88 zł Kwota dofinansowania: 325 561,00 zł Kwota dofinansowania: 240 490,50 zł Kwota dofinansowania: 13 142,42 zł Zakres prac: Budowa dwupoziomowego, oświe- Zakres prac: Budowa nad zbiornikiem Zakres prac: Organizacja imprezy promującej wy- tlonego pomostu o długości 82 metrów. Posta- Pakosław budynku o funkcji gastronomicznej, poczynek nad Zalewem. W programie: prezentacja wienie na końcu pomostu platformy widokowej sanitarnej i z pomieszczeniami dla ratowników. hazackiej gwary, konkurs na najpiękniejszy wianek, z wiatą i wykonanie zasilania energetycznego. wodowanie wianków, występy zespołów i chórów, stoiska z produktami lokalnymi. Wydawnictwo: folder Pakosław Kraina wypoczynku. Wypożyczalnia kajaków w gospodarstwie agroturystycznym „Nad Zalewem” (Fot. P. Benenowski)

48 49 Akademia CUP Grand Prix 2014 (Fot. Tomasz Biernat)

Noc Świętojańska nad Zalewem Pakosław (Fot. Archiwum LGD)

Noc Świętojańska Wodny plac Wodny plac zabaw nad Jeziorem Dolskim Wielkim (Fot. W. Górny) pozycja dla dzieci w wieku Siatkówka prawo do udziału w Grand Budowa pawilonu nad Zalewem zabaw nad 5 lat i starszych. Mniejsza, plażowa Prix i bon żywnościowy. letniskowego przy w kształcie żółtego słonika, w Dolsku zbiorniku wodnym Pakosław jeziorem stwarza możliwość świetnej Rozgrywki organizowane w Pępowie zabawy dla dzieci w wieku i Krzywiniu są z myślą o propagowaniu w Dolsku Beneficjent: Gmina Pępowo ad Zalewem organizo- od 2 do 4 lat. Najmniejsza, zdrowego stylu życia i aktyw- N Miejsce realizacji: Pępowo wane są atrakcyjne imprezy Turyści i mieszkańcy wypo- czerwona przypomina wielo- W Dolsku i Cichowie w sezo- nych form spędzania czasu (Gmina Pępowo) dla mieszkańców i turystów, czywający nad jeziorem Dol- ryba i przeznaczona jest dla nie 2014 rozpoczęto cykl pięciu wolnego na świeżym powie- Wartość projektu: wśród których warto wspo- skim Wielkim mają do wy- dzieci od 1 do 2 roku życia. turniejów siatkówki plażowej trzu. Impreza, z uwagi na swój 139 887,10 zł mnieć o Nocy Świętojań- boru wiele dojść i plaż. Jeśli Wodny plac zabaw wchodzi kategorii open, składających widowiskowy charakter, sta- Kwota dofinansowania: skiej. W czerwcowy wieczór zdecydują się na skorzystanie w skład nowego kompleksu się na Grand Prix. Udział w za- nowi również sporą atrakcję 25 000,00 zł odbywają się tradycyjne z piaszczystej plaży miejskiej, rekreacyjnego, który powstał wodach mogła wziąć dowolna dla publiczności. Szczególnym Zakres prac: Budowa pawilonu „wianki”. Ozdobą i urozma- położonej tuż za zabytkowym przy plaży w Dolsku. para graczy, zgłaszająca się zainteresowaniem cieszył się letniskowego przy zbiorniku iceniem imprez są występy kościołem św. Michała Archa- jako zespół o konkretnej na- nocny turniej rozgrywany wodnym w Pępowie (sanitariaty, artystyczne zespołów i chó- nioła, z pewnością się nie za- Wianki 2010 zwie. Po opłaceniu symbolicz- na Plaży Miejskiej w Dolsku. prysznice, itp.) rów z okolicy. Na stoiskach wiodą. Znajduje się tutaj mię- nego wpisowego otrzymywała z produktami lokalnymi coś dzy innymi wodny plac zabaw w Dolsku dla siebie znajdą również dla dzieci. Ku uciesze naj- Czy Dolsk leży w Afryce? Od- poszukiwacze regionalnych młodszych plażowiczów za- powiedź nie jest jednoznacz- przysmaków. instalowano tu trzy zjeżdżal- na, gdyż podczas imprezy nie dostosowane do różnych „Wianki 2010” tak właśnie grup wiekowych. Największa, było. Na plaży nad Jeziorem o długości 10 metrów to pro- Dolskim Wielkim powstała afrykańska wioska z palmami, szałasami i tam-tamami. Poza atrakcjami z „czarnego lądu” Regionalny festyn kulturalny „Akademia CUP” Grand Prix 2014 - odbyło się także sporo typo- Wodny plac zabaw dla dzieci Dni Ziemi Dolskiej „Wianki 2010” siatkówka plażowa wo polskich obrzędów. Prze- prowadzono między innymi Beneficjent: Gmina Dolsk Beneficjent: Biblioteka Publiczna Miasta Beneficjent: Uczniowski Klub Sportowy „KUSY” Dolsk i Gminy Dolsk konkurs na najpiękniejszy Miejsce realizacji: Dolsk (Gmina Dolsk) Miejsce realizacji: Dolsk (Gmina Dolsk) wianek oraz wybrano Kró- Wartość projektu: 53 874,00 zł Miejsce realizacji: Dolsk (Gmina Dolsk) Wartość projektu: 25 230,70 zł la Kurkowego. Oprawę mu- Kwota dofinansowania: 25 000,00 zł Wartość projektu: 49 364,71 zł Kwota dofinansowania: 19 993,28 zł zyczną wydarzenia zapewnił Zakres prac: Zakup i montaż wodnego placu Kwota dofinansowania: 25 000,00 zł Zakres prac: Organizacja 5 turniejów siatkówki chór „Lutnia” i młodzieżowy zabaw, składającego się z trzech zjeżdżalni, Zakres prac: Organizacja imprezy promującej plażowej. Trzy z nich w Dolsku na Plaży Miejskiej, zespół „Childhood Pictures”. w tym wodnej. wypoczynek nad jeziorem w Dolsku. W progra- w tym jeden nocny, oraz dwa w Cichowie (Gmina Adrenaliny dodały pokazy ra- mie na plaży: intronizacja Króla Kurkowego, Krzywiń) na Plaży Głównej. konkurs na najładniejszy wianek, pokaz ratow- townictwa wodnego grupy in- nictwa wodnego, otwarcie sezonu letniego 2010. terwencyjnej WOPR Poznań, przeprowadzone na wodach Jeziora Dolskiego. Impreza „Wianki 2010” na plaży nad Jeziorem Dolskim Wielkim (Fot. Archiwum Gminy Dolsk)

50 51 Gala na kozim rynku w Dolsku (Fot. D. Rosiak) Rynki / Centra miejscowości

Rynki są salonami miast i miasteczek. Można powiedzieć, że również ich wizytówkami. Od wieków pełniły funkcje reprezenta- cyjne, a także handlowe. Dziś handel zastąpiła turystyka, a wiele rynków i ryneczków powróciło do dawnej świetności. Realizacja projektów współfinasowanych w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju LGD Gościnna Wielkopolska umożliwiła szereg inwestycji modernizacyjnych, niespotykanych od przeszło 50 lat. Uroku i blasku nabrały rynki w Dolsku, Krzywiniu, Piaskach i plac w cen- trum Pępowa. Nie ustępują one jakością i funkcjonalnością przestrzeniom publicznym w metropoliach. Często stanowią idealny pierwszy przystanek do poznania historii i atrakcji turystycznych w odwiedzanych miejscowościach.

Rynek w Dolsku (Fot. Agencja Reklamowa DNA)

Jarmark i gala stanowił spektakl teatru Gala na „kozim rynku” w Dolsku na kozim rynku „Łata” zatytułowany „Mor- Beneficjent: Biblioteka Publiczna zacja wystawy okolicznościowej w Dolsku skie Opowieści”. Oprawę ce- Miasta i Gminy Dolsk pt. „Dolsk- wczoraj i dziś”. Orga- remonii stanowiło opadające Miejsce realizacji: Dolsk (Gmina nizacja wydarzenia teatralnego na płytę rynku wielobarwne Dolsk) pod hasłem: „Teatr w Małym ynek w Dolsku to tra- konfetti oraz pokaz sztucz- R Wartość projektu: 35 102,60 zł Mieście”, w tym występ Teatru dycyjnie miejsce ważnych nych ogni. Kulminacją wy- Ewolucji Cienia ze spektaklem gminnych uroczystości i jar- darzenia było premierowe Kwota dofinansowania: „Zapomniana historia” oraz wy- marków. Uroczyste otwarcie uruchomienie wielobarwnej 23 049,86 zł stęp Teatru Wariate ze spektaklem rynku otrzymało specjalną fontanny. Nocny plener był Zakres prac: Wykonanie „O Królewsko-Cesarskim Trakcie oprawę podczas Gali na „ko- doskonałą oprawą spekta- aranżacji rynku nawiązującej w jednym akcie”. Pokaz sztucz- Zagospodarowanie Rynek w Dolsku do średniowiecznych targowisk nych ogni. z granitowej płyty rynku. Nie miejscowości. Nie powinna zowano tu targi, na których zim rynku” w Dolsku. W ten klu Teatru Ewolucji Cienia i przygotowanie festynu. Organi- rynku w Dolsku brakuje tu także estetycznej, dziwić obecność na głównym handlowano kozami. szczególny dzień główny pod tytułem „Zapomniana małej architektury: stylowych placu, wykonanego z brązu plac miasta stał się ponow- historia”. Maskotką całego Przejeżdżając drogą kra- ławeczek i lamp z kwietnika- pomnika kozy. To pamiątka nie jarmarkiem z rzemieśl- wydarzenia była dwume- jową 434 przez Dolsk nie mi. Nowe nasadzenia harmo- po czasach, kiedy organi- niczymi kramami, na któ- trowa pluszowa koza, która sposób nie zwrócić uwagi nijnie współgrają z otaczającą rych sprzedawano biżuterię, cieszyła się dużym zaintere- na odnowiony rynek. Prze- architekturą kamieniczek i za- obrazy, rękodzielnicze my- sowaniem wśród dzieci. strzenny napis na jego płycie bytkowego urzędu miejskie- dełka i świece. Poza ofertą dumnie prezentuje nazwę go. Można tu nie tylko odpo- targową, na rynku nie za- miejscowości. Rynek stał się cząć, ale też znaleźć inspiracje brakło również kulinariów. wizytówką Dolska. Uwagę do poznania okolicy i historii Śpiewano, tańczono, odbył przyciąga wielobarwna, pod- Dolska. Na rynku znajdu- się nawet pokaz mody, sło- świetlana po zmierzchu fon- je się tablica opisująca Szlak wem każdy mógł zaprezen- tanna, w której strumienie Podróże z Panem Tadeuszem tować swój talent. Część wody wystrzeliwują wprost i związane z nim atrakcje kulturalną imprezy za dnia

Poprawa infrastruktury turystycznej w Dolsku - Kozi Jarmark - prezentacja dorobku kulturowego zagospodarowanie rynku społeczności LGD „Gościnna Wielkopolska” Beneficjent: Zakres prac: Wymiana nawierzch- Beneficjent: Zakres prac: Gmina Dolsk ni rynku na kostkę granitową. Biblioteka Publiczna Organizacja na rynku w Dolsku Budowa miejsc parkingowych Miejsce realizacji: Miasta i Gminy Dolsk imprezy kulturalnej i rekreacyjnej, i przystanku autobusowego promującej dorobek kulturalny Dolsk (Gmina Dolsk) z wiatą. Budowa małej architek- Miejsce realizacji: i rzemieślniczo – artystyczny. Wartość projektu: tury: ławki, stojaki na rowery, Dolsk (Gmina Dolsk) Występy zespołów dziecięcych. 1 191 902,62 zł maszty flagowe. Budowa fontanny Wartość projektu: Kwota dofinansowania: i oświetlenia. Montaż żelbeto- 40 110,68 zł wej formy DOLSK. Nasadzenie 440 000,00 zł zieleni. Kwota dofinansowania: 23 261,04 zł Tablica szlaku Podróże z Panem Tadeuszem Rzeźba kozy na rynku w Dolsku (Fot. D. Rosiak) na rynku w Dolsku (Fot. P. Benenowski)

52 53 Centrum Pępowa Ławeczka błogosławionyRynek Edmund w Bo - PiaskachŁaweczka Edmunda Bojanowskiego w Piaskach janowski. Rzecz jasna mowa (Fot. Archiwum Urzędu Gminy Piaski) z Edmundem tutaj o jego postaci wyko- Bojanowskim nanej z brązu, która została na rynku zaprezentowana w otoczeniu w Piaskach dzieci. Dziełem życia Boja- nowskiego było stworzenie systemu opieki dla ubogich. W dwusetną rocznicę uro- Był twórcą tzw. „domów mi- dzin wybitnego wielkopo- łosierdzia”, czyli ochronek lanina, Edmunda Bojanow- dla sierot oraz założycielem skiego, można przysiąść wypożyczalni książek, czytel- się do niego i zrobić sobie ni i aptek dla osób biednych. zdjęcie. Jest to możliwe wy- łącznie na rynku w Piaskach, gdzie znajduje się ławeczka, na której siedzi z książką

Zagospodarowanie miejsca wypoczynku związanego z bł. Edmundem Bojanowskim na rynku w Piaskach

Beneficjent: Zakres prac: Gmina Piaski Zagospodarowanie centrum Miejsce realizacji: rynku w Piaskach: zakup i mon- Piaski (Gmina Piaski) taż pomnika - ławki z brązu Fontanna w centrum Pępowa (Fot. W. Górny) Wartość projektu: z postacią błogosławionego 79 085,40 zł Edmunda Bojanowskiego i dwójką Zagospodarowanie a w upalne dni ochłodzić się nej na świeżym powietrzu. wę. Rodzice mogą odpoczy- dzieci, zakup tablicy pamiątkowej Kwota dofinansowania: i montaż obok ławki, uzupełnienie centrum Pępowa w fontannie, której strumienie Zainteresowani modą zadbać wać na drewnianych ławkach, 25 000,00 zł wypływają wprost z granito- o kondycję ćwicząc na siłowni umieszczonych tuż przy placu nawierzchni z kostki betonowej. Zrewitalizowane z wykorzy- wych bloków placu. Uwagę zewnętrznej lub grając w ping zabaw. staniem szlachetnych i trwałych przyciągają metalowe tablice -ponga terenowego. Natomiast materiałów miejsce w centrum informacyjne, przyozdobione dla miłośników szachów przy- Plac zabaw połączony jest Pępowa stanowi prawdziwą portretami patronów pępow- gotowano dwa granitowe z główną częścią eleganckim ozdobę miejscowości. Grani- skich ulic. Na rewersie tablic stoliki z wygrawerowanymi traktem z granitowej kostki. towe trakty i placyk otoczo- znajdują się archiwalne zdjęcia, szachownicami. Gracze mają Przy nim znajdują się drew- ne są pięknymi trawnikami, składające się na cykl „Pępowo do dyspozycji nie tylko wygod- niane ławki, a jego zamknięcie na których znalazły się nasa- w starej fotografii”. Tablice two- ne siedziska, ale także zacienie- stanowią dyskretne, porośnięte dzenia wielobarwnych drzew rzą galerię pod chmurką, która nie, tak przydatne podczas sło- bluszczem pergole i szpalery liściastych i iglastych. Obecnie zaciekawi każdego odwiedzają- necznych dni. iglaków. Cały zrewitalizowa- nikt już nie ma wątpliwości, cego. Po zapadnięciu zmroku ny obszar wyposażony jest gdzie znajduje się centrum Pę- główna przestrzeń centrum jest Od strony kościoła św. Jadwi- w nowoczesne oświetlenie, sto- Rynek w Krzywiniu powa. efektownie podświetlona. gi powstał funkcjonalny plac jaki rowerowe, kosze na śmieci Przebudowa kostką. Na nowych ciągach zabaw. Wszystkie urządzenia i monitoring wizyjny. Centrum rynku pieszych pojawiły się stylowe Można tu spokojnie wypo- Zrewitalizowane centrum dla dzieci zostały zamonto- Pępowa to wizytówka miejsco- w Krzywiniu ławeczki i estetyczne kosze cząć np. na jednej z kilkuna- to także propozycja dla poszu- wane na zielonej nawierzchni, wości i miejsce, z którego dum- na śmieci. Turyści i miesz- stu drewnianych ławeczek, kujących aktywności fizycz- która doskonale imituje tra- ni są mieszkańcy. Rynek w Krzywiniu jest kańcy mają do dyspozycji typowym dla wielu wiel- nową wiatę przystankową. kopolskich miasteczek za- Centrum Krzywinia stanowi Zagospodarowanie łożeniem urbanistycznym. obecnie wizytówkę zachęca- centrum Pępowa Niegdyś pełnił ważne funk- jącą do odwiedzenia miasta cje dla okolicznego handlu. i jego zabytków. Beneficjent: Gmina Pępowo W ostatnim czasie główny Miejsce realizacji: plac miejscowości zyskał Pępowo (Gmina Pępowo) na elegancji i użyteczności. Wartość projektu: Stało się to za sprawą prze- 1 055 189,68 zł budowy chodników, które wyłożone zostały betonową Kwota dofinansowania: 300 000,00 zł Zakres prac: Zagospodarowanie przestrzeni Przebudowa infrastruktury rynku w Krzywiniu publicznej w centrum Pępowa. Budowa fontanny, siłowni Beneficjent: Gmina Krzywiń Zakres prac: Przebudowa rynku zewnętrznej, utwardzenie te- Miejsce realizacji: Dolsk w Krzywiniu, w tym: przebudowa renu kostką brukową, montaż (Gmina Dolsk) chodników, budowa parkingu, obiektów małej architektury: wiaty przystankowej, postawienie pergoli, ławek, stojaków rowe- Wartość projektu: ławek. rowych, stołów do gry w szachy 102 397,77 zł i ping-ponga. Oświetlenie Kwota dofinansowania: i monitoring wizyjny. 85 290,00 zł Plac zabaw w centrum Pępowa (Fot. W. Górny) Rynek w Krzywiniu (Fot. W. Górny)

54 55 Zagospodarowanie terenu parku w celu utworzenia centrum rekreacji i wypoczynku Parki / Centra rekreacji w Pudliszkach Beneficjent: Gmina Krobia Miejsce realizacji: Pudliszki Dobrze zaprojektowany park może nie tylko pełnić rolę estetyczną. To także swoiste centrum spotkań i aktywności dla mieszkań- (Gmina Krobia) ców i turystów. Takie funkcje pełnią nowoczesne parki zarówno w światowych i regionalnych metropoliach, jak i w mniejszych miastach czy wsiach. W centrach rekreacji i wypoczynku niezbędne wyposażenie znaleźć mogą amatorzy różnorodnych dyscy- Wartość projektu: 605 539,43 zł plin sportowych, rozpoczynając od piłki nożnej i koszykówki, na golfie i szachach kończąc. Jeśli ktoś poszukuje relaksu i pragnie Kwota dofinansowania: zaczerpnąć świeżego powietrza w zielonym otoczeniu, ma do dyspozycji wygodne ławki i komfortowe trakty piesze. 315 341,00 zł Zakres prac: Porządkowanie Park w Krobi (Fot. Archiwum LGD) i zagospodarowanie terenu parku (roboty ziemne, nawierzchnie alejek parkowych, trawniki). Ele- menty małej architektury (w tym stojaki na rowery). Budowa ogro- dzonego boiska wielofunkcyjnego z trybuną. Oświetlenie z zasila- niem i monitoring wizyjny.

Centrum rekreacji i wypoczynku w Krzywiniu (Fot. Archiwum LGD) Budowa Centrum Rekreacji i Wypoczynku na deskorolkach i bezpieczny wielofunkcyjne, które zastąpiło w Krzywiniu plac zbaw dla dzieci. stary, asfaltowy obiekt. Nowe Centrum Beneficjent: Gmina Krzywiń boisko ma sztuczną nawierzch- Rekreacji Miejsce realizacji: Krzywiń Park posiada oświetlenie oraz nię i podświetlaną płytę oraz (Gmina Krzywiń) monitoring, dzięki czemu jest trzy rzędy trybun. Teren jest i Wypoczynku miejscem bezpiecznego wypo- ogrodzony i monitorowany. w Krzywiniu Wartość projektu: czynku zarówno w dzień, jak 228 846,31 zł i wieczorem. Wymiary i wyposażenie boiska W Krzywiniu powstał wy- Kwota dofinansowania: pozwalają rozgrywać na nim godny i bezpieczny plac 100 000,00 zł Centrum rekreacji jednocześnie dwa mecze ko- zabaw, funkcjonalnie połą- Zakres prac: Demontaż istnie- i wypoczynku szykówki lub spotkania piłki czony z przestrzenią miej- jącego utwardzenia, urządzeń siatkowej. Jedną z opcji wy- ską poprzez estetyczne ciągi i zieleni, odwodnienie terenu. w Pudliszkach korzystania placu jest również piesze i miejsca parkingowe. Budowa ciągów pieszych i małej W Pudliszkach na terenie kort tenisowy. W sąsiedztwie Na żwirowej nawierzchni sto- architektury, posadzenie zieleni parku, tuż przy pełnowymia- boiska powstały alejki dojaz- ją huśtawki, bujaki i zjeżdżal- oraz budowa i wyposażenie rowym boisku do gry w pił- dowe, stojaki na rowery i este- nia. Obok placu, wśród zieleni placu zabaw i postawienie ławek kę nożną, znajduje się boisko tyczne trawniki. stoją ławki parkowe. parkowych. wet w upalne dni. Park pora- Zagospodarowanie stają bowiem dorodne drzewa, parku w Krobi których wiek często przekra- cza sto lat. Park w Krobi to ponad 1,5-hektarowy, zadrzewiony Osobliwością parku jest zegar obszar zlokalizowany przy ko- słoneczny wykonany z kamien- ściele św. Mikołaja. W ostat- nych płyt. Może nie pokazuje nim czasie miejsce to zyskało czasu z dokładnością do kwa- szereg niezwykle atrakcyjnych dransa, ale znakomicie ilustru- funkcji. Warto wybrać się je rzekomą wędrówkę słońca na spacer lub przejażdżkę po widnokręgu. Pasjonaci sza- rowerem eleganckimi alejka- chów terenowych mają do dys- mi parkowymi, wyłożonymi pozycji pole szachowe, a miło- brukiem lub utwardzonymi śnicy spokoju mogą odpocząć żwirem. Przy alejkach stoją w altance. Młodzież i dzieci stylowe ławki, na których wy- również znajdą coś dla siebie. godnie wypocząć można na- W parku jest rampa do jazdy

Utworzenie lokalnego centrum rekreacji i wypoczynku w Krobi, poprzez zagospodarowanie parku przy kościele pw. św. Mikołaja Beneficjent: Gmina Krobia budowa altanki parkowej, pola Miejsce realizacji: Krobia (Gmina szachowego, rampy do jazdy Krobia) na deskorolkach, nawierzchni Wartość projektu: utwardzonych, zegara słonecznego, 400 212,23 zł placu zabaw dla dzieci. Wykonanie trawników, zabiegów pielęgna- Kwota dofinansowania: cyjnych drzew i nasadzeń zieleni. 255 341,00 zł Montaż ławek i koszy na śmieci. Zakres prac: Urządzenie i upo- Oświetlenie z zasilaniem i monito- rządkowanie terenu parku: ring wizyjny. W parku w Krobi (Fot. P. Benenowski) Centrum rekreacji i wypoczynku w Pudliszkach (Fot. P. Benenowski)

56 57 Kompleks Znajduje się tu również wie- Centrum rekreacji i wypoczynku w Jerce (Fot. Agencja Reklamowa DNA) sportowo - lofunkcyjne boisko ze sztucz- rekreacyjny ną nawierzchnią, ogrodzone wysokim płotem, które umoż- w Piaskach liwia prowadzenie rozgrywek Budowa dużego, nowoczesne- w siatkówkę, koszykówkę lub go kompleksu sportowo-re- tenisa ziemnego. Nowocze- kreacyjnego w Piaskach to był sny skatepark, o wymiarach przysłowiowy „strzał w dzie- 32 na 17 metrów, wyposażony siątkę”. Skala inwestycji była jest w elementy pozwalające imponująca, a wykorzystanie na jazdę z ewolucjami, m.in. obiektów przerosło oczeki- „quarter pipe”, czyli rampa wania. Pasjonatom futbolu przypominająca ćwiartkę rury, oddano do dyspozycji pełno- która może służyć do wykony- wymiarowe, trawiaste boisko wania efektowych wyskoków z systemem nawadniania. Płytę w powietrze. Na placu zainsta- boiska otacza bieżnia lekko- lowano wiele innych elemen- atletyczna. Miłośnicy królowej tów, z których chętnie korzy- sportu znajdą tu stanowiska stają skaterzy i riderzy. do skoku w dal i pchnięcia kulą. Obiekt umożliwia rozgry- Zamontowanie oświetle- wanie zawodów lekkoatletycz- nia i monitoringu sprawiło, nych lub meczów piłkarskich że obiekt wykorzystywany jest z udziałem publiczności, gdyż do późnych godzin wieczor- znajdują się na nim trybuny. nych.

Budowa ogólnodostępnego kompleksu sportowo - rekreacyjnego na osiedlu Drzęczewo w Piaskach - zadanie 1: Zespół boisk i urządzeń do uprawiania sportu i rekreacji

Beneficjent: Gmina Piaski Zakres prac: Budowa skateparku, Miejsce realizacji: Piaski boiska ziemnego, bieżni, stano- (Gmina Piaski) wiska do skoku w dal i pchnięcia Wartość projektu: kulą, boiska do tenisa, dojść 1 740 286,85 zł i i dojazdów oraz małej architek- tury. Wyposażenie w oświetlenie Kwota dofinansowania: i system nawadniania. 500 000,00 zł Kompleks sportowo-rekreacyjny w Piaskach (Fot. W. Górny) Centrum Centrum rekreacji i wypoczynku w Jerce (Fot. W. Górny) neczkowej o powierzchni Kompleks sportowo-rekreacyjny w Piaskach (Fot. Agencja Reklamowa DNA) Rekreacji 1200 metrów kwadratowych. i Wypoczynku Najmłodsi mogą wyszaleć się w Jerce na placu zabaw o powierzch- ni ponad 400 metrów, który Mieszkańcy Jerki z pewnością wykonany jest na bezpiecz- nie narzekają na brak możli- nym piaszczystym podłożu. wości aktywnego spędzania Na kilkunastu stanowiskach czasu. Wybudowane w ostat- toru do minigolfa ćwiczyć nich latach Centrum Rekreacji można różnorodne uderzenia. i Wypoczynku w Jerce to roz- legły teren wyposażony w róż- Wszystkie atrakcje połączone norodne urządzenia sportowe są ze sobą ścieżkami z betono- i rekreacyjne. wego bruku, przy których znaj- dują się drewniane ławeczki, Miłośnicy piłki nożnej mają śmietniki i nowoczesne lampy. tu do dyspozycji nowoczesne Całość utrzymana jest w par- boisko do treningów. Z kolei kowym klimacie dzięki trawni- amatorzy zimowych szaleństw kom i wiekowym drzewom. mogą skorzystać z górki sa-

Budowa Centrum Rekreacji i Wypoczynku w Jerce

Beneficjent: Gmina Krzywiń Zakres prac: Przygotowanie i za- Miejsce realizacji: Jerka bezpieczenie terenu, budowa ciągów (Gmina Krzywiń) pieszych i małej architektury, posadzenie zieleni. Budowa górki Wartość projektu: saneczkowej, mini-golfa, wielofunk- 844 073,31 zł cyjnego boiska i placu zabaw. Kwota dofinansowania: 447 866,00 zł

58 59 Ścieżka przyrodniczo-historyczna na terenie Zespołu Szkół Rolniczych w Grabonogu (Fot. W. Górny)

Ciekawe miejsca, aktywni mieszkańcy, lokalne produkty Projekty zrealizowane w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju LGD Gościnna Wielkopolska stały się im- pulsem do wzrostu aktywności społecznej i integracji mieszkańców. Przyczyniły się także do poprawny estetyki i zagospodarowania przestrzeni publicznej. Wsparcie ciekawych miejsc, aktywnych mieszkańców i lokalnych produktów dało szansę realizacji nieszablonowych projektów, które zainspirowały mieszkań- ców do podjęcia wspólnych inicjatyw i zintegrowały społeczności lokalne.

Zrealizowane projekty to cała paleta tematów i działań, które zostały podzielone na kilka kategorii: mili- taria, kulinaria, historia, kultura czy rekreacja. W każdej z nich pojawiły się nietuzinkowe pomysły i re- alizacje.

Rozwojowi produktu Kulinarne odkrycia Gościnnej Wielkopolski sprzyjają zrealizowane inwestycje i prze- prowadzone warsztaty kulinarne. Budowa piwnicy do tradycyjnego wyrobu produktu lokalnego, jakim jest szparag kiszony pakosławski i konkurs dotyczący potraw wielkanocnych na obszarze Gościnnej Wielko- polski, to przykłady aktywności gospodarstw agroturystycznych i Kół Gospodyń Wiejskich.

Historię i bogactwo zasobów naturalnych terenu promują duże projekty wydawnicze, dotyczące powstań- ców i gwary lokalnej oraz działania aktywizujące mieszkańców wokół stawów wiejskich.

Wsparcie uzyskała promocja aktywnego stylu życia, w tym organizacja biegów masowych i rajdów oraz pikników na dworcach kolejowych, połączonych z przejazdem zabytkowego parowozu i pociągu „Ziemia- nin”. Powstało unikatowe Muzeum pamiątek olimpijskich w Racocie. Budowa ścieżek edukacyjnych, stref rekreacji czy zagospodarowanie centrów wsi sprzyjały organizacji licznych warsztatów i imprez integracyj- nych dla mieszkańców Gościnnej Wielkopolski.

Ciekawe miejsca, aktywni mieszkańcy, lokalne produkty Militarnie Historycznie

Jutrosińska Jutrosińska wiara i gwara wiara i gwara Książka „Jutrosińska wiara Beneficjent: Gminne Centrum i gwara” składa się z dwóch Kultury i Rekreacji w Jutrosinie części, stanowiących jedną Miejsce realizacji: Jutrosin publikację. W pierwszej, za- (Gmina Jutrosin) tytułowanej „Żywot jutro- Wartość projektu: sińskiego rojbra” znajdują się 58 555,00 zł opowiadania napisane przez Kwota dofinansowania: Włodzimierza Gawrońskie- 40 400,00 zł go, który lokalną gwarę po- Zakres prac: Wydanie publi- znał jako młody chłopak, kacji książkowej „Jutrosińska od gosposi pracującej u jego wiara i gwara” (książka, nakład rodziców. Drugą część pu- 1200 szt.). Organizacja spotka- blikacji stanowi słownik nia autorskiego połączonego autorstwa Heleny Żyto - po- z przedstawieniem kabareto- lonistki, która swoją pracę wym w gwarze wielkopolskiej. magisterską poświęciła jutro- Druk zaproszeń i poczęstunek sińskiej gwarze. W słowniku uczestników spotkania. wyjaśnione zostały zawarte Inscenizacja historyczna podczas Strefy Militarnej 2010 (Fot. Sławek Skalski, SS Foto) w opowiadaniach regiona- lizmy, a także inne słowa Zeszyty Historyczne Strefa militarna tu wojskowego i miłośni- i zwroty charakterystyczne cz. l Powstańcy - zlot 2010 cy pojazdów militarnych. lll Zlot grup rekonstrukcyjnych i historycznych dla lokalnej gwary. Podczas Wielkopolscy Ziemi Do unikatowych ekspona- pojazdów wojskowych „Strefa militarna 2010” promocji książki, oprócz Jutrosińskiej „ trefa Militarna” to jedno tów prezentowanych w 2010 spotkania z autorami, odbył 1918-1919 S Beneficjent: Stowarzyszenie Zakres prac: Organizacja z największych w tej czę- roku należały: amerykańskie Rekonstrukcji Historycznych Wojsk spotkania miłośników dawnych się koncert satyryczny w wy- Beneficjent: Towarzystwo ści Europy spotkań miło- czołgi M4 Sherman i M3 Stu- II Rzeczpospolitej Polskiej Odwach militariów z udziałem 50 grup re- konaniu Kapeli „Zza Winkla” - regionalista, pochodzący lacje powstańców batalionu Miłośników Ziemi Jutrosińskiej śników historii militarnej. art, niemieckie działa pan- Miejsce realizacji: Podrzecze konstrukcyjnych. Główne założenia oraz biesiada po wielkopol- z Piskorni koło Rawicza. jutrosińskiego oraz liczne Miejsce realizacji: Jutrosin Na imprezę, organizowa- cerne Stug IV i Jagdpanzer (Gmina Piaski) zlotu to: integracja środowisk zain- sku z pyrami i gzikiem. Pierwszy tom książki „Po- dokumenty i fotografie. (Gmina Jutrosin) ną w Folwarku Podrzeczu Hetzer, amerykański koło- Wartość projektu: 61 313,37 zł teresowanych historią wojskowości, wstańcy Wielkopolscy Ziemi zainteresowanie mieszkańców tą Wartość projektu: przez Stowarzyszenie Histo- wy transporter opancerzony Kwota dofinansowania: Jutrosińskiej 1918 - 1919” za- e-Izba tematyką, rozwój turystyki oraz Powstańcy 35 983,18 zł ria Militaris, od 2008 roku M3 White Scout Car i bry- 11 798,25 zł edukacja historyczna. wiera biogramy powstańców Regionalna zjeżdżają grupy rekonstruk- tyjski samochód pancerny Wielkopolscy wielkopolskich batalionu ju- Kwota dofinansowania: cyjne zajmujące się wojsko- Daimler Dingo. Ziemi Jutrosińskiej trosińskiego, mieszkających w Dolsku 24 008,93 zł wością polską i obcą z okre- na terenie gminy Jutrosin Zakres prac: Wydanie I tomu su od czasów średniowiecza Podczas Strefy, oprócz cięż- Zlot został uhonorowany Baza 1918-1919 oraz powstańców biorących W Izbie Regionalnej Dolska książki „Powstańcy Wielkopolscy do XX wieku. W edycji kiego sprzętu, nie brakuje też tytułem najlepszej impre- Strefy militarnej udział w walkach na innych gromadzone są przedmioty Ziemi Jutrosińskiej 1918 - 1919”. 2010 udział wzięło 49 grup kawalerii, co stanowi dużą zy odtwórczej 2010 roku Historie ludzi walczących odcinkach, a związanych związane z życiem codzien- Głównym źródłem informacji w Piaskach i zdjęć są zbiory prywatne, wy- z kraju i zagranicy - łącz- atrakcję dla miłośników jeź- przez użytkowników portalu o Jutrosin i nie tylko opi- z ziemią jutrosińską. W pu- nym dawnych mieszkańców wiady z rodzinami powstańców, nie prawie 700 osób. Każda dziectwa. Inscenizacje z wy- „Do broni!” oraz wyróżnie- „Baza strefy militarnej” sał Adam Grzelak, historyk blikacji można znaleźć re- regionu, spisywane są zwy- archiwa państwowe oraz zbiory z grup przygotowała ekspo- korzystaniem koni, pokazy niem w III edycji Plebiscytu to nowa nazwa świetlicy wiej- czaje ludowe oraz zbiera- Muzeum w Jutrosinie i okolicz- zycję prezentującą profil jej wyszkolenia kawaleryjskie- Wielkie Odkrywanie Wiel- skiej w Podrzeczu. Obiekt ne przedmioty sztuki nych izb pamięci. działalności w formie scenki go oraz jeździectwa kaska- kopolski - Perły w Koronie, został całkowicie wyremonto- ludowej. Znaczny zbiór sta- rodzajowej np. zaimprowi- derskiego cieszą się dużym organizowanym przez Wiel- wany i otrzymał nową elewa- nowią pamiątki związane zowane stanowisko ognio- zainteresowaniem turystów kopolską Organizację Tury- cję. Mieszkańcy mają wygod- z Powstaniem Wielkopolskim Stworzenie e-Izby we, punkt opatrunkowy lub przybywających na zlot. styczną. ne miejsce do organizowania i II wojną światową. Do naj- Regionalnej warsztat. Odbyły się liczne Wśród uczestników zlotów życia społecznego wsi, a or- cenniejszych eksponatów na- w Dolsku inscenizacje bitew, głów- przeprowadzane są konkursy, ganizatorzy Strefy Militarnej leżą znalezione w okolicy wsi nie prowadzonych podczas na przykład na najciekawszą bezpieczną bazę i centrum Ostrowieczno wykopaliska Beneficjent: Biblioteka Publiczna I i II wojny światowej. ekspozycję lub najciekawszy logistyczne. z okresu kultury łużyckiej, Miasta i Gminy Dolsk pojazd. kamienie gładzone z okresu Miejsce realizacji: Dolsk W zlocie uczestniczyli tak- neolitu i fragmenty cerami- (Gmina Dolsk) że kolekcjonerzy sprzę- ki z około 1790 roku, a tak- Wartość projektu: że pochodzące z przełomu 21 266,91 zł XIX i XX w. żarna, maślnica Kwota dofinansowania: i kołowrotek. Dzięki realiza- 14 078,66 zł Baza strefy militarnej - adaptacja i remont budynku cji projektu zasoby muzealne świetlicy w miejscowości Podrzecze Zakres prac: Wykonanie stro- Izby można poznawać także ny internetowej Izby Regional- Beneficjent: Gmina Piaski Zakres prac: Remont budynku w Internecie, pod adresem nej w Dolsku działającej przy Miejsce realizacji: Podrzecze świetlicy wiejskiej w Podrzeczu, www.izbaregionalna.dolsk.pl. Bibliotece Publicznej Miasta (Gmina Piaski) w tym: roboty rozbiórkowe, wymia- i Gminy Dolsk. Wydanie 2 tys. Wartość projektu: 161 290,06 zł na pokrycia dachowego, stolarki broszur promocyjnych zawie- okiennej i drzwiowej, wymiana Kwota dofinansowania: rających zdjęcia i informacje posadzek, wykonanie tynków o eksponatach zgromadzonych 78 589,22 zł zewnętrznych, płytkowanie ścian, w Izbie Regionalnej. Wykona- malowanie, wymiana instalacji, nie rollup’ów i tablic informa- wykonanie elewacji. cyjnych. Baza Strefy Militarnej w Podrzeczu (Fot. W. Górny)

62 63 Wielkanocny Stół Gościnnej Wielkopolski (Fot. Archiwum Ośrodka Kultury, Sportu i Aktywności Lokalnej w Miejskiej Górce) Wielkanocny Stół Gościnnej Wielkopolski - poszukiwanie Kulinarnie i promocja tradycyjnych potraw i obrzędów Tradycyjny piec chlebowy w gospodarstwie Beneficjent:Ośrodek Kultury, agroturystycznym „Wojciechówka” (Fot. P. Benenowski) Budowa piwnicy Sportu i Aktywności Lokalnej do tradycyjnego wyrobu w Miejskiej Górce produktu lokalnego - Miejsce realizacji: Miejska Gór- szparaga kiszonego ka (Gmina Miejska Górka) pakosławskiego Wartość projektu: 31 549,50 zł Kwota dofinansowania: 17 Beneficjent: 677,31 zł Beata Elżbieta Walkowiak Zakres prac: Przygotowanie i przeprowadzenie warszta- Miejsce realizacji: tów szkoleniowych z tradycji Pakosław (Gmina Pakosław) kulinarnej dla członkiń Kół Wartość projektu: Gospodyń Wiejskich z obszaru 52 145,53 zł LGD. Przygotowanie i prze- prowadzenie festynu smaków Kwota dofinansowania: i obrzędów pn. „Wielkanocny 41 716,42 zł stół Gościnnej Wielkopolski, w tym konkursu kulinarnego. Zakres prac: Budowa budynku Przygotowanie publikacji opar- wolnostojącego do składowania tej o zaprezentowane potrawy. i magazynowania warzyw - szparaga kiszonego. Budynek wykonany w technologii trady- Bliskie a nieznane cyjnej, zagłębiony w gruncie, Wielkanocny Stół na tą okazję spróbować moż- okazywała dużą ciekawość Beneficjent: Stowarzyszenie całość przykryta ziemią Gościnnej na było tradycyjnych zup, so- lokalnej historii, tradycji „Centrum Rozwoju Gminy i warstwą darniny. Zejścia do czystych mięs, chrupiących i folkloru. Łącznie w kursach Kościan” Wielkopolski Miejsce realizacji: Stare Obo- piwniczki murowane z kamie- chlebów i słodkich ciast. i warsztatach uczestniczyło nia polnego. rzyska, Kokorzyn, Stary Lubosz, Członkinie Kół Gospodyń Festyn uatrakcyjniły pokazy około 500 osób. Turew, Nowe Oborzyska, Racot, Wiejskich z obszaru LGD obrzędów oraz występy ze- Katarzynin, Choryń, Ignacewo, Gościnna Wielkopolska społów Chojnioki z Chojna, Podsumowaniem warsztatów Wyskoć, Darnowo, Witkówki Pakosławski gami, z których uprawy słyną W gospodarstwie zorgani- zwiedzenia wystawy sprzętu uczestniczące w warsztatach Kokorzynianki z Kokorzyna był rajd rowerowy po Gminie (Gmina Kościan) szparag kiszony gospodarze zagrody. Miejsce zowano również warsztaty do wypieku chleba ze zbio- kulinarnych poznawały bo- oraz Góreczanki z Miejskiej Kościan, zakończony festy- Wartość projektu: 34 519,12 zł to jest również doskonałą bazą wypieku tradycyjnego chle- rów Muzeum Narodowego gactwo i tajniki tradycyjnej Górki. Przepisy kulinarne nem przy Gimnazjum w Sta- Kwota dofinansowania: Tradycję uprawy szparagów wypadową na spacery i wy- ba oraz „Chlebowy Piknik”, Rolnictwa i Przemysłu Rolno kuchni oraz dzieliły się hi- zgłoszone do konkursu zo- rych Oborzyskach. Uczestnicy 22 550,00 zł w południowej Wielkopolsce cieczki rowerowe. podczas którego zainaugu- -Spożywczego w Szreniawie storią regionalnych obrzę- stały zebrane i wydane w pu- imprezy mogli podziwiać wy- Zakres prac: Organizacja i przeprowadzenie warszta- zapoczątkowali niemieccy rowano użytkowanie nowe- koło Poznania. dów wielkanocnych. Celem blikacji „Wielkanocny Stół stawę haftu, skosztować re- tów z tradycyjnego dla ziemi osadnicy w okresie zaboru Od ziarenka go pieca. Premierowego bo- warsztatów było ułożenie Gościnnej Wielkopolski”. gionalnych przysmaków oraz kościańskiej haftu, śpiewu, pruskiego. Charakterystycz- do bochenka chenka wykonanego z mąki Turyści odwiedzający „Woj- menu wielkanocnego sto- wziąć udział w jednym z licz- tańca i gotowania. Wykonanie nym dla Pakosławia i okolic pszennej, skosztować można ciechówkę” mogą liczyć łu, który prezentowany był Bliskie nych konkursów np. spraw- folderu z trasami rowerowymi sposobem przedłużania świe- Pomysł na budowę wolnostoją- było z dodatkiem smalcu, na degustację chrupiącego podczas konkursu. Impreza a nieznane nościowym lub gwary wiel- na terenie Gminy Kościan. żości szparagów jest kiszenie, cego pieca, wykonanego z cegły gziku, konfitury i miodu. chleba, wykonanego według pod nazwą „Wielkanocny kopolskiej. Festyn uświetniły Wykonanie i montaż 4 tablic które przebiega podobnie i gliny, nawiązuje do pruskiego Przy okazji trwania warszta- tradycyjnych receptur. stół Gościnnej Wielkopol- W piętnastu miejscowościach występy zespołów ludowych informacyjnych z blachy jak w przypadku ogórków. prawa przeciwpożarowego, tów, goście mieli możliwość ski”, w której wzięło udział Gminy Kościan odbyły się Kokorzynianki oraz Obrzan cynkowanej. Przeprowadzenie W 2010 roku Szparag Kiszo- które obowiązywało na pako- około 300 osób, odbyła się warsztaty haftu, śpiewu, tańca z Kiełczewa. Dużym zaintere- kursu komputerowego dla osób nie posiadających umiejętności ny Pakosławski, pochodzący sławskich ziemiach w okresie w Domu Strażaka w Dłoni. i gotowania oraz kursy kom- sowaniem cieszyła się książka obsługi komputera. Organizacja z gospodarstwa agroturystycz- zaborów. Prawo spowodo- Koła Gospodyń Wiejskich puterowe, które cieszyły się pani Heleny Bachorz „Miesz- rajdu rowerowego zakończone- nego „Wojciechówka”, został wało, że we wsiach zwartych rywalizowały w konkursie dużym zainteresowaniem, za- kańcy Starych Oborzysk i oko- go festynem. przez Ministerstwo Rolnictwa piece chlebowe lokalizowano kulinarnym. Wśród dziesią- równo wśród osób starszych, lic w walce o niepodległość”. i Rozwoju Wsi wpisany na Li- poza domem. Zwyczaj ten pra- tek potraw przygotowanych jak i młodzieży. Młodzież stę Produktów Tradycyjnych gnęli uwiecznić gospodarze Bliskie a nieznane... coraz bliżej Województwa Wielkopolskie- „Wojciechówki”, którzy zlecili Festyn „Bliskie a nieznane” w Turwi (Fot. M. Bidzińska) go. miejscowym zdunom wyko- Beneficjent: Stowarzyszenie nanie budynku pieca według „Centrum Rozwoju Gminy Turyści przybywający do go- wzorów obowiązujących w tu- Kościan” spodarstwa mają możliwość tejszym regionie na początku Miejsce realizacji: Spytkówki, degustacji potraw ze szpara- ubiegłego wieku. Racot, Turew (Gmina Kościan) Wartość projektu: 37 268,07 zł Kwota dofinansowania: „Od ziarenka do bochenka” 25 000,00 zł regionalne warsztaty edukacyjne tradycyjnego wypieku chleba, budowa Zakres prac: Organizacja pieca chlebowego i wędzarni z wyposażeniem jako zachowanie dziedzic- i przeprowadzenie warsztatów twa kulturowego, budownictwa wiejskiego, kultywowanie tradycyjnego haftu, śpiewu, tańca, gotowania rzemiosła, zwyczajów zwiększające atrakcyjność turystyczną gospodarstwa agroturystycznego wraz z imprezą promującą. i robótek ręcznych. Wydanie folderu „Atrakcje turystyczne Beneficjent: Walkowiak Wojciech nana w budynku gospodarczym Gminy Kościan”. Wykonanie 3 Miejsce realizacji: Pakosław gospodarstwa agroturystycznego. tablic informacyjnych z blachy (Gmina Pakosław) Organizacja i przeprowadzenie ocynkowanej. Przeprowadzenie Wartość projektu: 50 483,91 zł warsztatów pieczenia chleba oraz kursu komputerowego - podsta- Kwota dofinansowania: 40 291,47 zł imprezy promocyjnej „Chlebowy wowy i tworzenia stron www. Zakres prac: Budowa pieca piknik”. Organizacja festynu ludowego Piwnica do składowania szparaga kiszonego pakosławskiego w gospodarstwie w Turwi. chlebowego z wędzarnią wyko- agroturystycznym „Wojciechówka” (Fot. P. Benenowski)

64 65 Warsztaty kulinarne „Ślepe ryby i nie tylko…” (Fot. Archiwum Urzędu Gminy w Czempiniu) Ślepe ryby i nie tylko…- regionalne potrawy przypomina, i uczy, Koło Gospodyń Nad wodą Wiejskich w Słoninie Beneficjent: Gmina Czempiń Zagospodarowanie Miejsce realizacji: Słonin i nagrody rzeczowe oraz po- (Gmina Czempiń) małych zbiorników częstunek. Dzieci uczestniczy- Wartość projektu: 4 617,97 zł wodnych ły w specjalnie przygotowa- Kwota dofinansowania: nych grach i zabawach. 2 489,13 zł Liczne stawy, znajdujące się na obszarze Gościnnej Wiel- W ramach przygotowań Zakres prac: Przygotowanie i przeprowadzenie warsztatów kopolski, stwarzają potencjał do imprezy wzbogacono in- kulinarnych z tradycyjnych rozwoju rekreacji, który do- frastrukturę rekreacyjną nad potraw wielkopolskich (w tym tychczas nie był w pełni wy- zbiornikiem Cegielnia. Staw ślepe ryby z myrdyrdą) w od- korzystany. Na terenie Gmin w Pępowie zarybiony jest li- nowionej Sali Wiejskiej w Sło- Pępowo i Miejska Górka zdia- nem, karpiem, pstrągiem ninie. Warsztaty adresowane gnozowano ilość i stan fak- i amurem. Trafić można rów- do Kół Gospodyń Wiejskich tyczny zbiorników wodnych. nież płocie, jazie, leszcze, krą- z obszaru działania Stowa- Ponadto pięć miejscowości pie, okonie, sandacze i sumy. rzyszenia LGD Gościnna – Siedlec, Babkowice, Krze- Nad zbiornikiem znajduje się Wielkopolska. kotowice, Pępowo i Miejska wiata rekreacyjna oraz wę- Górka – rywalizowało między dzarnia, w której przygotować sobą w konkursie, którego za- można świeżo złowioną rybę. daniem było znalezienie spo- Na zakończenie prac odbył turystycznym Podróże z Pa- Ucztujący raczyli się takimi ma nic wspólnego z rybami. sobu na rewaloryzację małych Rajski Mostek się festyn w Turwi, na który nem Tadeuszem przyniosło przysmakami jak: chłodnik, Jest to postna zupa ziemnia- zbiorników wodnych na cele uczestnicy przyjechali brycz- ciekawe efekty. Uczniowie barszcz z pasztecikiem, sta- czana, wywodząca się z nie- turystyczne i rekreacyjne. Naj- w Nieparcie kami z Racotu. Podczas im- z Zespołu Szkół Ogólno- ropolski bigos, schab ze śliw- zamożnych chłopskich ro- lepszy pomysł zagospodaro- „Rajski mostek” to koncepcja prezy odbyły się konkursy kształcących i Zawodowych kami i zrazy. dzin, której nazwa odnosi się wania przygotowano dla sta- zagospodarowania terenów i pokazy, wystąpił Klub Se- w Krobi rozpoczęli od wspól- do faktu, że na powierzchni wów we wsi Siedlec, co zostało rekreacyjnych nad stawem niora z Turwi oraz Dziecięcy nego oglądania ekranizacji Ślepe ryby zupy, przygotowywanej bez nagrodzone wykonaniem pro- we wsi Niepart, która zakłada Zespoł Ludowy „Obrzanie”. „Pana Tadeusza” w reżyserii i nie tylko… mięsa, nie pływają żadne oka jektu rewaloryzacji przez pro- poprawienie estetyki prze- Stoły uginały się od lokalnych Andrzeja Wajdy. Przez kilka tłuszczu. Zazwyczaj poda- fesjonalną firmę. Wszystkie strzeni publicznej w centrum przysmaków. miesięcy trzy grupy warsz- w Słoninie wana jest z myrdyrdą, czyli miejscowości uczestniczące miejscowości oraz umożliwie- tatowe: literacka, kulinarna Uczestniczki warsztatów zasmażką z mąki pszen- w konkursie otrzymały nagro- nie mieszkańcom aktywne- Trwałość efektów zapewnia i fotograficzna, przygotowały kulinarnych, członkinie nej. Inna popularna nazwa dy rzeczowe. go spędzania wolnego czasu wydanie folderu z trasami ro- prezentacje związane z „Pa- Kół Gospodyń Wiejskich tego dania to rzadkie pyr- i atrakcyjnego wypoczynku werowymi przebiegającymi nem Tadeuszem” i Adamem z obszaru LGD Gościnna ki. Warsztaty zakończono Rekreacja nad miejscowym stawem. Za- przez teren Gminy Kościan Mickiewiczem. Wielkopolska, poznawały wspólną degustacją potraw. gospodarowane zostały dwie i folderu promującego pe- historię tradycyjnych wielko- nad małymi części działki, połączone ty- rełki architektury i przyrody Finał działań miał miejsce polskich dań oraz tajniki ich zbiornikami tułowym mostkiem. Frontowa Gminy Kościan oraz wyko- podczas uczty w formie fe- przygotowania. Zupa Ślepe wodnymi część działki przygotowana nanie i zamontowanie tablic stynu plenerowego. Młodzież ryby, na przekór nazwie, nie jest do wspólnych spotkań z najciekawszymi informa- barwnie prezentowała doko- Trzy pikniki rodzinne połączo- mieszkańców, letnich uroczy- cjami o siedmiu miejscowo- nania fotograficzne uczestni- Festyn „Uczta Pan Tadeusz – rozsmakuj się w epopei narodowej” ne z zawodami wędkarskimi stości dożynkowych i innych ściach: Stare Oborzyska, Cho- ków warsztatu oraz fragmen- (Fot. Archiwum Towarzystwa Edukacyjno-Kulturalnego Ziemi Pępowskiej) odbyły się na stawach w miej- imprez integracyjno-kultural- Rajski Mostek w Nieparcie (Fot. P. Benenowski) ryń, Gryżyna, Wyskoć, Racot, ty „Pana Tadeusza” i menu scowościach Siedlec, Krzeko- nych. Spytkówki i Turew. napisane trzynastozgłoskow- towice i Pępowo, a do udzia- cem przez członków grupy łu w imprezach zaproszono Przed odnowioną i oświetloną dla dzieci. Na atrakcyjność Uczta literackiej. W strojach z epo- wędkarzy z 11 gmin Gościn- sceną powstała płyta do tańca. miejsca wpływa renowacja Pan Tadeusz - ki mickiewiczowskiej od- nej Wielkopolski. Uczestnicy Natomiast za mostkiem po- nabrzeża stawu oraz nasadze- rozsmakuj się tańczono także uroczystego zawodów otrzymali dyplomy wstał ogrodzony plac zabaw nia zieleni i nowe ławki. poloneza. Za przygotowanie w epopei narodowej oraz obsługę uczty odpowie- dzialna była grupa warszta- Inwentaryzacja małych zbiorni- Rekreacja nad zbiornikami Rajski Mostek - Pobudzenie zainteresowania towa zajmująca się kulina- ków wodnych wraz z przeprowa- wodnymi - pikniki rodzinne zagospodarowanie młodzieży z obszaru Gościn- riami oraz Koło Gospodyń dzeniem konkursu dla i zawody wędkarskie terenu rekreacyjnego nej Wielkopolski produktem Wiejskich w Kościuszkowie. społeczności lokalnej Gościnnej Wielkopolski w miejscowości Niepart pn.: „Sposób zagospodarowania Beneficjent: Pępowskie Towarzystwo Wędkarskie Beneficjent: Gmina Krobia małych zbiorników wodnych” w Pępowie Miejsce realizacji: Niepart (Gmina Krobia) Uczta Pan Tadeusz - Beneficjent: Centrum Rozwoju Gminy Pępowo Miejsce realizacji: Pępowo, Siedlec, Krzekotowice Szacowana wartość projektu: 248 669,97 zł rozsmakuj się w epopei narodowej (Gmina Pępowo) Miejsce realizacji: Pępowo, Miejska Górka Kwota dofinansowania: 131 100,00 zł Wartość projektu: 13 623,87 zł Beneficjent:Towarzystwo cza w Śmiełowie. Wizyta w Mu- (Gminy: Pępowo i Miejska Górka) Kwota dofinansowania: 10 294,00 zł Zakres prac: Zagospodarowanie terenu Edukacyjno-Kulturalne Ziemi zeum Stolarstwa i Biskupizny Wartość projektu: 23 399,00 zł rekreacyjnego w Nieparcie: remont wiejskiej Pępowskiej w Krobi. Przeprowadzenie cyklu Zakres prac: Organizacja i przeprowadzenie warsztatów w grupach: literac- Kwota dofinansowania: 17 601,17 zł estrady, wykonanie zasilania, utwardzenie Miejsce realizacji: Krobia, cyklu trzech imprez rekreacyjnych pn. „Re- i ogrodzenie terenu, renowacja nabrzeża Kościuszkowo (Gminy: Krobia kiej, fotograficznej i kulinarnej. Zakres prac: Przeprowadzenie inwentary- kreacja nad zbiornikami wodnymi - pikniki Przygotowanie i przeprowadzenie stawu, budowa placu zabaw i terenu rekre- i Pępowo) zacji małych zbiorników wodnych gmin rodzinne i zawody wędkarskie Gościnnej Uczty w Kościuszkowie, we Pępowo i Miejska Górka oraz jej prezentacja acyjnego. Wartość projektu: 29 262,83 zł współpracy z lokalnym Kołem Wielkopolski”. Uporządkowanie trzech stawów Kwota dofinansowania: 23 200,00 zł w 5 miejscowościach. Przeprowadzenie kon- i przygotowanie stanowisk wędkarskich, Gospodyń Wiejskich. Uzupeł- kursu dla miejscowości na najlepszą koncepcję Zakres prac: Wycieczka autokaro- nienie wyposażenia świetlicy wytyczenie, oznakowanie i zagospodarowanie wa do Muzeum Adama Mickiewi- wiejskiej. zagospodarowania stawu. miejsc piknikowych.

66 67 Euro - Talenty Europy w piłce nożnej, rozgry- Bieg im. tegorii otrzymali nagrody rze- Miejska Górka wanych w tym czasie w Polsce Marszałka Józefa czowe, medale i puchary. 2012 i na Ukrainie. Turniej roze- Piłsudskiego Na sportowo grano w dniach 10 czerwca - Bieg katyński Euro-Talenty to duża impre- 1 lipca, czyli w analogicznym w Kobylinie w Pępowie Muzeum pamiątek olimpijskich w Racocie (Fot. Archiwum LGD) za piłkarska dla młodzieży. okresie, co „dorosłe” EURO. W organizowanej od 1992 roku Do udziału zaproszono mło- imprezie biegowej im Marszał- Zorganizowany w 2010 dzież w kategorii wiekowej Podczas imprezy została zapre- ka Józefa Piłsudskiego w Ko- roku Bieg katyński w Pępo- orlików z drużyn piłkarskich zentowana wystawa prac pla- bylinie, co roku bierze udział wie to sportowo-historycz- regionu leszczyńskiego. Udział stycznych pt.: „Euro w oczach kilkaset osób, które rywalizują ne przedsięwzięcie, które wzięły zespoły: Zjednoczo- dziecka”, które wykonały dzie- na dystansie 15 km. Impreza ma na celu szerzenie pamię- nych Pudliszki, PKS Racot, ci ze szkół podstawowych odbywa się zawsze 15 sierpnia, ci o zbrodni katyńskiej i jej Rawii Rawicz, Awdańca Pa- z terenu powiatu rawickiego w dniu Święta Wojska Pol- ofiarach oraz propagowanie kosław, GKS Krzemieniewo, i gostyńskiego. Rozgrywkom skiego. Uczestnicy otrzymali sportowego trybu życia wśród Ardi Krobianki Krobia, Orli towarzyszyły przedstawienia pamiątkowe koszulki i znacz- dzieci i młodzieży. Uczniowie Jutrosin, Dąbroczanki Pępo- lokalnych artystów, tancerzy ki oraz posiłek po dotarciu szkół podstawowych i gim- wo, Ruchu Bojanowo, UKS i grup tanecznych m.in. Orkie- na metę biegu, która zlokalizo- nazjów z obszaru Gościnnej Kani Gostyń, Gromu Czelu- stry Dętej z Miejskiej Górki. wana jest na stadionie w Ko- Wielkopolski rywalizowali ścin, RAP Rydzyna, Korony bylinie. Równolegle z biegiem na dystansach 1000-1500 me- Piaski, Polonii Leszno oraz dla osób dorosłych odbyły się trów, w podziale na płeć i czte- dwie ekipy Sparty Miejska biegi w ramach Małego Biegu ry kategorie wiekowe. Najlepsi Górka. Uczestnicy Euro - im. Piłsudskiego. Na dystan- otrzymali medale, dyplomy Talentów zostali podziele- sach od 200 do 1200 metrów i nagrody rzeczowe, a wszyscy ni na 16 zespołów, których rywalizowali uczniowie szkół uczestnicy posiłek i możliwość nazwy odpowiadały krajom podstawowych i gimnazjów. udziału w loterii z nagrodami. grającym podczas Mistrzostw Najlepsi biegacze w każdej ka-

Bieg Olimpijski w Racocie (Fot. D. Borowski)

Muzeum sportowców dopingowali Muzeum pamiątek olimpijskich w Racocie pamiątek członkowie „Jantara”. Podró- Beneficjent: Szkolny Klub cie. Archiwizacja fotograficzna olimpijskich żowali oni między innymi Sportowy „Jantar” Racot i komputerowa pamiątek sporto- w Racocie do Barcelony, Lillehammer, Miejsce realizacji: Racot wych i olimpijskich zgromadzo- Atlanty, Nagano czy Sydney. (Gmina Kościan) nych przez 27 lat działalności Muzeum pamiątek olim- Wśród pamiątek zgroma- Wartość projektu: 18 179,95 zł Szkolnego Klubu Sportowego „Jantar” (wykonanie katalogu pijskich powstało w Gim- dzonych podczas zagranicz- Kwota dofinansowania: nazjum imienia Polskich nych wojaży, najcenniejszą pamiątek). Zaprojektowanie 10 850,00 zł i wykonanie 20 tablic zdjęcio- Olimpijczyków i jest udo- jest pochodnia otrzyma- Zakres prac: Utworzenie wych, przygotowanie i wydanie kumentowaniem wielolet- na od Greckiego Komitetu Muzeum Pamiątek Olimpijskich folderu Muzeum Pamiątek Olim- niej działalności Szkolnego Olimpijskiego, którą nie- w budynku Gimnazjum im. pijskich w Racocie (1000 szt.). Klubu Sportowego „Jantar” siony był ogień olimpijski Polskich Olimpijczyków w Raco- Racot. Na 20 tablicach zdję- na Igrzyska w Meksyku ciowych, przedstawiono fo- w 1968 roku. torelacje z Igrzysk Olimpij- Otwarcie muzeum odbyło propagowanie sportowego skich, na których polskich się podczas VI Olimpiady trybu życia i idei olimpizmu. bez barier im. Ireny Nastręt, Znajduje to odzwierciedle- w listopadzie 2011 roku. nie w haśle przewodnim XVII Bieg Olimpijski - Biegaj z nami na W imprezie uczestniczyło imprezy, które brzmi: „Jeśli Euro - Talenty Organizacja imprezy Organizacja imprezy Bieg katyński Racot 2010 olimpijskim szlaku - Miejska Górka 2012 sportowej: Bieg sportowej: Bieg Beneficjent: Towarzystwo Racot 2011 ponad 400 podopiecznych stanąłeś na starcie, to już im. Marszałka Józefa im. Marszałka Józefa Beneficjent: Szkolny Klub stowarzyszeń oraz instytucji zwyciężyłeś - choćbyś nawet Beneficjent: Klub Sportowy Edukacyjno - Kulturalne Ziemi Sportowy „Jantar” Racot Beneficjent: Szkolny Klub „Sparta” w Miejskiej Górce Piłsudskiego Piłsudskiego Pępowskiej Miejsce realizacji: Racot Sportowy „Jantar” Racot działających na rzecz osób przybiegł ostatni”. Długość Beneficjent: Gmina Kobylin Beneficjent: Gmina Kobylin niepełnosprawnych oraz trasy wynosi około 3,5 km, Miejsce realizacji: Miejska Górka Miejsce realizacji: Pępowo (Gmina Kościan) Miejsce realizacji: Racot (Gmina Miejska Górka) Miejsce realizacji: Kobylin Miejsce realizacji: Kobylin (Gmina Pępowo) (Gmina Kościan) osób po 50 roku życia z tere- a bieg odbywa się w okoli- Wartość projektu: 18 627,09 zł Wartość projektu: 28 923,96 zł (Gmina Kobylin) (Gmina Kobylin) Wartość projektu: 8 562,40 zł Kwota dofinansowania: Wartość projektu: 32 932,08 zł nu województwa wielkopol- cach stadionu hippicznego Kwota dofinansowania: Wartość projektu: 24 306,61 zł Wartość projektu: 27 317,86 zł skiego i lubuskiego. w Racocie, na którym znaj- Kwota dofinansowania: 12 930,59 zł Kwota dofinansowania: 18 361,81 zł Kwota dofinansowania: Kwota dofinansowania: 5 993,68 zł Zakres prac: Przygotowanie 19 600,00 zł duje się meta. Zakres prac: Organizacja turnieju 10 336,25 zł 12 210,89 zł Zakres prac: Organizacja i prze- i organizacja na hipodromie Zakres prac: Organizacja i prze- Biegi Olimpijskie piłki nożnej, występów kultural- Zakres prac: Organizacja Zakres prac: Organizacja prowadzenie biegu dla gimna- w Racocie biegu olimpijskie- prowadzenie dwóch imprez bie- nych oraz rajdu rowerowego dla Od 2010 roku organizowa- zawodów sportowych dla miło- zawodów sportowych dla miło- zjalistów z obszaru LGD Go- go i I Olimpijskiego „Nordic gowych na hipodromie w Racocie: w Racocie dzieci z terenu powiatu rawickie- ny jest równolegle Olimpij- śników biegania, w kategoriach śników biegania w kategoriach ścinna Wielkopolska. Uczestnicy Walking” dla ponad 2300 osób, Wiosennych Biegów Przełajowych go, gostyńskiego i leszczyńskiego. Bieg Olimpijski organizowa- ski „Nordic Walking”, który wiekowych od 16 do 100 lat. wiekowych od 16 do 100 lat. dowiezieni „gimbusami”. Bieg głównie dzieci i młodzieży z połączonych z Inauguracją Dni Zakup bramek piłkarskich, ny jest w Racocie od 1994 także cieszy się dużym za- Wykonanie i rozwieszenie afiszy. Wykonanie i rozwieszenie afiszy. główny na dystansie ok. 5 km. ośmiu województw. Uczestnicy Olimpijczyka oraz XVIII Biegu siatek do bramek, chorągiewek Wykonanie koszulek, pamiąt- Wykonanie koszulek, pamiąt- Wręczenie nagród i upominków otrzymali okolicznościowe dyplo- Olimpijskiego dla około 4 500 roku. W dwudziestu dotych- interesowaniem. Uczestni- boiskowych, głośników, banerów, kowych znaczków i numerów kowych znaczków i numerów oraz wysłuchanie wystąpienia my, foldery, talony na lody oraz osób, głównie dzieci i młodzieży czasowych edycjach wzięło cy imprezy mają możliwość drzewców do flag i tablic infor- macyjnych. Zapewnienie spikera, startowych oraz pamiątkowych startowych oraz pamiątkowych nt. Zbrodni katyńskiej oraz wzięli udział w losowaniu nagród szkolnej. Wszyscy uczestnicy już udział około 50 tysięcy wygrania cennych nagród medali. Zapewnienie obsługi medali. Zapewnienie obsługi biegów otrzymali pamiątkowe osób. Od pierwszej edycji rzeczowych, których loso- sędziów, opieki medycznej oraz uczczenie ofiar zbrodni. rzeczowych. Wśród szkół, które nagród, napojów i wyżywienia sędziowskiej i wyżywienia sędziowskiej i wyżywienia zgłosiły się na imprezę rozlosowa- dyplomy, okolicznościowe foldery nie było podziału na kate- wanie odbywa się po zakoń- uczestników. Wykonanie doku- uczestników i obsługi. uczestników i obsługi. no cenne nagrody. i cenne nagrody. gorie wiekowe i płeć, gdyż czeniu biegu. mentacji filmowej imprezy. celem biegu jest rekreacja,

68 69 Rekreacyjnie

Jarmark Świętego Mikołaja w Starych Oborzyskach (Fot. Archiwum Gminy Kościan) Jarmark w wykonaniu uczestników próbach, młodzież zaprezen- Jarmark świętego świętego Mikołaja warsztatów śpiewu, degusta- towała sztukę pt. „Stanisław Mikołaja w parafii w parafii cja pierników, wystawa prac i królewna”, inspirowaną jed- w Starych Oborzyskach w Starych fotograficznych i prezentacja nym z opowiadań Kolberga. multimedialna z warsztatów. W warsztatach i spektaklu Beneficjent: Parafia Rzymskoka- Rodzinny Piknik Dworcowy w Krobi (Fot. P. Pasieczny) Oborzyskach tolicka pw. NMP Pocieszenia i św. plenerowym uczestniczyło Mikołaja w Starych Oborzyskach Mieszkańcy Starych Słowo i gest łącznie 330 osób. Pikniki Dworcowe Świerkami w Krobi oraz Dzie- biletu na pociąg zapewniony niu na drezynie ręcznej pod- i Nowych Oborzysk szko- inspirowane Miejsce realizacji: Stare w Krobi cięco-Młodzieżowa Orkie- był transport autokarem oraz czas przejazdu rekreacyjnego. lili się ze śpiewu, pieczenia tradycjami ziemi Razem lepiej Oborzyska (Gmina Kościan) stra Dęta z Krobi. Uczestnicy opieka przewodnika. Na estradzie wystąpiły zespo- pierników, decoupage, haftu i ciekawiej - Wartość projektu: 24 878,50 zł Podczas Rodzinnego i Tury- imprezy z zaciekawieniem ły folklorystyczne w ramach i fotografii. Efekty zajęć moż- czempińskiej niepełnosprawni stycznego Pikniku Dworco- obejrzeli program artystycz- Każdy z uczestników Tury- przeglądu piosenki turystycz- na było podziwiać podczas Kwota dofinansowania: w turystyce 19 708,86 zł wego odbyły się I i II Gminne ny „Dzioło się jednygu razu stycznego Pikniku Drezyno- nej. „Jarmarku św. Mikołaja”, któ- W ramach obchodów Roku i kulturze Zawody w Wyścigach Drezyn w Biskupiańskiej Chałupie”. wego otrzymał pamiątkową ry odbył się 6 grudnia 2012 r., Kolberga Centrum Kultu- Zakres prac: Realizacja cyklu Ręcznych, w których uczest- Dodatkową atrakcją była moż- koszulkę oraz gadżet promują- W obu imprezach uczestni- w dniu odpustu parafialnego. ry Czempiń zorganizowało W ramach projektu zorga- warsztatów artystycznych niczyli mieszkańcy obszaru liwość przejażdżki bryczkami cy Kolej na luzie i „Turystycz- czyło łącznie 800 osób z ob- Impreza rozpoczęła się zapa- cykl warsztatów artystycz- nizowano dwa szkolenia, (śpiewu, pieczenia pierników, Gościnnej Wielkopolski oraz oraz liczne gry i zabawy dla ny Piknik Dworcowy”. Chętni szaru Gościnnej Wielkopolski. leniem światełek na choince nych, podczas których mło- których celem była aktywi- decoupage, haftu i fotograficz- podróżni, którzy przybyli dzieci i dorosłych. mogli spróbować sił w dyma- znajdującej się przy Sanktu- de osoby z Gminy Czempiń zacja osób niepełnospraw- nego) w dwóch świetlicach. na to wydarzenie parowo- arium Maryjnym w Starych poznawały tajniki aktorstwa, nych. Pierwsze szkolenie Organizacja Jarmarku św. zem Ziemianin i Biskupianin. W ramach Rodzinnego Pikni- Oborzyskach. Wiele cieka- choreografii oraz muzyki zorganizowane w Cichowie Mikołaja w dniu odpustu Ścigającym się na bocznicy ku Dworcowego zaplanowano wych prac zostało zgłoszo- i tańca w teatrze. Wspólnie miało na celu zapoznanie parafialnego w Starych Oborzy- kolejowej na dworcu w Krobi podróż parowozem Ziemianin nych na przeprowadzone kon- z pracownikami Centrum uczestników z bezpiecznym skach. Doposażenie jednej ze 4-osobowym osadom mie- oraz pociągiem retro Biskupia- kursy: na najciekawsze zdjęcie Kultury przygotowywano zachowaniem się nad zbior- świetlic w sprzęt gospodarstwa rzono czas, a dla zwycięzców nin, na trasie Krobia-Kroto- pod tytułem „Anioły są wśród również scenografię i kostiu- nikiem wodnym oraz ko- domowego. przygotowano puchary oraz szyn-Krobia. Podczas postoju nas” oraz najładniej udekoro- my, które posłużyły do or- rzystaniem ze sprzętu pły- specjalne nagrody. w Krobi odbyło się efektowne wany piernik przedstawiający ganizacji widowiska teatral- wającego. Drugie szkolenie Słowo i gest wodowanie parowozu, wyko- postać św. Mikołaja. Podczas nego. Po dwutygodniowych odbyło się w Dolsku, a jego inspirowane tradycjami Na estradzie wystąpiły lokalne nane przez zastęp strażaków jarmarku odbył się koncert przygotowaniach i licznych tematem były praktyczne for- ziemi czempińskiej zespoły: Biskupiański Zespół z Ochotniczej Straży Pożarnej Folklorystyczny z Domacho- w Krobi. Podróżujący paro- Beneficjent: Centrum Kultury wa i Okolic, Zespół Bisku- wozem mogli wziąć udział Czempiń piański „Młodzi Biskupianie” w wycieczce turystycznej śla- Miejsce realizacji: Czempiń, ze Starej Krobi, Dziecięcy Ze- dami Zabytków Ziemi Krob- Gorzyczki (Gmina Czempiń) spół Biskupiański przy Przed- skiej do Muzeum Stolarstwa Wartość projektu: 34 594,60 zł szkolu Samorządowym pod i Biskupizny w Krobi. W cenie Pociąg parowy „Ziemianin” wjeżdża do Krobi (Fot. J. Tomyślak) Kwota dofinansowania: 25 762,64 zł Zakres prac: Realizacja cyklu Rodzinny Piknik Dworcowy Turystyczny Piknik Dworcowy warsztatów dla 30 młodych osób z zakresu tańca, muzyki Beneficjent:Gmina Krobia Zakres prac: Beneficjent:Gmina Krobia Zakres prac: i teatru, przygotowanych przez Organizacja pikniku na Dworcu Organizacja pikniku turystycz- Miejsce realizacji: Krobia Miejsce realizacji: Krobia 7 twórców kultury tradycyjnej (Gmina Krobia) Kolejowym w Krobi, w tym: (Gmina Krobia) nego na Dworcu Kolejowym zawody w wyścigach drezyn w Krobi, występów zespołów i współczesnej. Przygotowanie Wartość projektu: Wartość projektu: i wystawienie w pałacu w Go- 26 543,01 zł ręcznych, występy muzyczne 26 522,58 zł folklorystycznych, II Gminnych zespołów folklorystycznych, prze- Zawodów w Wyścigach Drezyn rzyczkach widowiska opartego Kwota dofinansowania: jazd parowozami Ziemianin i Bi- Kwota dofinansowania: Ręcznych oraz konkursu pla- na treściach zawartych w dziele 17 838,67 zł 19 416,92 zł skupianin, liczne gry i zabawy stycznego dla dzieci w 3 katego- Oskara Kolberga. Rejestracja o tematyce kolejowej skierowane riach wiekowych (6-7 lat, 8-9 lat, widowiska na nośniku audio- do dzieci i dorosłych. 10-11 lat). wizualnym. Słowo i gest inspirowane tradycjami ziemi czempińskiej (Fot. K. Hohorek)

70 71 „Z samorządem Z folklorem i kabaretem po Gościnnej Wielkopolsce my spędzania czasu wolnego malarstwa, fotografii czy ko- Razem lepiej i cieka- (Fot. Archiwum Stowarzyszenia kuKLINów) z zachowaniem norm ochro- za pan brat” ronkarstwa. Szereg atrakcji wiej - niepełnosprawni ny środowiska. w Racocie przygotowano również dla w turystyce i kulturze najmłodszych, którzy mogli Spośród dwóch imprez, jakie Impreza plenerowa „Z samo- skorzystać z dmuchanej zjeż- Beneficjent: Stowarzyszenie dzie- przeprowadzono, pierwsza rządem za pan brat” odbyła dżalni, eurobungee, ścian- ci i osób niepełnosprawnych odbyła się na powitanie lata się na stadionie hippicznym ki wspinaczkowej lub jazdy Miejsce realizacji: Miejska i była połączona z prezentacją w Racocie z okazji 20. rocz- na kuckach oraz upodobnić Górka, Cichowo, Dolsk (Gmina dorobku artystycznego osób nicy pierwszych demokra- się do postaci z ulubionych Miejska Górka) niepełnosprawnych z gmin tycznych wyborów samo- bajek poprzez malowanie Wartość projektu: członkowskich LGD Go- rządowych. Podczas festynu twarzy. 35 651,64 zł ścinna Wielkopolska. Dru- prezentowały się zespoły Kwota dofinansowania: ga impreza plenerowa miała tańca i śpiewu z obszaru LGD Ważnym elementem impre- 24 955,00 zł miejsce na zakończenie lata. Gościnna Wielkopolska, od- zy było ogłoszenie wyników Zakres prac: Organizacja Prezentowano podczas niej był się koncert muzyki coun- konkurs wiedzy o samorzą- dla osób niepełnosprawnych potrawy kuchni regionalnej, try, a na zakończenie wystąpił dzie i uroczyste wręczenie i ich opiekunów dwóch imprez przygotowane w warunkach zespołu „Bier Boys”, grający nagród. W konkursie prze- plenerowych o charakterze plenerowych. Wszystkie po- muzykę inspirowaną folklo- prowadzonym w szkołach kulturalno-rekreacyjno-sporto- trawy brały udział w kon- rem Alpejskich Gór. Uczest- z obszaru Gościnnej Wielko- wym na terenie Miejskiej Górki kursie, a czas zgromadzonym nicy mogli odbyć przejażdżkę polski uczniowie startowali oraz dwóch terenowych szkoleń umilały występy zespołów bryczką lub obejrzeć wysta- indywidualnie oraz drużyno- połączonych z wyjazdem. słowno-muzycznych. wy prac artystycznych m.in. wo.

Ostoja Kuklinów Z folklorem lepsze w powiecie”. Podczas taneczną. Podczas imprezy Wyremontowana świetlica i kabaretem konkursu z nagrodami szcze- wystąpiła również Kapela jest miejscem spotkań i rekre- po Gościnnej gólnie promowani byli wyko- z Klina, założona w wyniku acji mieszkańców Kuklinowa Wielkopolsce nawcy posługujący się gwarą realizacji projektu „Wszyscy i Gminy Kobylin. Odbywają wielkopolską. Organizowany dybią na rydza”. Dla osób się tu różnego rodzaju festyny Podczas Estrady Folklo- od 2012 roku konkurs cieszy przybyłych na bal przygoto- i imprezy kulturalne oraz za- ru zaprezentowali się wy- się dużą popularnością wśród wano poczęstunek. jęcia pozalekcyjne dla dzieci konawcy muzyki ludowej mieszkańców powiatu, którzy i młodzieży, organizowane z terenu Gościnnej Wielko- każdorazowo wypełniają salę „Gościnna przez Gminę Kobylin oraz polski oraz twórcy ludowi do ostatniego miejsca. Wielkopolska Stowarzyszenie „kuKLINów”. rękodzieła artystycznego. Impreza rozpoczęła się Mszą „Poloneza czas w oczach dziecka” Razem robimy, św. w zabytkowym kościele zacząć” W Stadninie Koni w Golejew- razem się w Starymgrodzie, skąd brycz- ku grupa dzieci i młodzieży kami konnymi zespoły prze- Wiele emocji wzbudziły uczestniczyła w zajęciach bawimy jechały na plac przy świetlicy warsztaty taneczne dla dzieci, wprowadzających do nauki Prace przy remoncie placu wiejskiej w Kuklinowie. Swój młodzieży i dorosłych, pod- jazdy konnej. W czasie pię- przebiegały przy czynnym dorobek artystyczny zapre- czas których uczestnicy po- ciu godzin kursu odbył się udziale lokalnej społeczno- zentowało 12 zespołów lu- znawali między innymi kroki przejazd fragmentem Szla- ści, co ma na celu integrację dowych z obszaru Gościnnej i układy poloneza. Po zakoń- ku Miodowego, który bie- oraz podniesienie poziomu Wielkopolski oraz zrzeszo- czeniu warsztatów wyłonio- gnie przez Gminę Pakosław. społecznej odpowiedzialno- nych przy Centrum Kultury no 10 osób, które utworzyły Udział w ośmiogodzinnym ści mieszkańców Kuklinowa i Sztuki w Kaliszu. Podziwiać nieformalną grupę taneczną spływie kajakowym na Zale- i Gminy Kobylin. Wspólną też można było wytwory występującą na lokalnych im- wie w Jutrosinie był kolejnym pracę zakończył rajd konno – rękodzieła takie jak: frywo- prezach. etapem poznawania przez rowerowy z metą na zagospo- litki, snutki golińskie, hafty, dzieci i młodzież walorów tu- darowanym placu, wspólna dekoracje z bibuły, wykona- Prezentacja umiejętności rystycznych Gościnnej Wiel- zabawa i gry terenowe. ne na szydełku czy ze szkła. zdobytych podczas warszta- kopolski. Wrażenia z zajęć Uczestnicy imprezy otrzymali tów odbyła się na balu zor- zostały utrwalone podczas ciepły poczęstunek. ganizowanym w Ostoi Ku- warsztatów plastycznych. Zespół Kokorzynianki podczas imprezy „Z samorządem za pan brat” (Fot. M. Naskręt, Archiwum Gminy Kościan) klinów, na zakończenie rajdu Wesoło i gwarno było podczas konnego. Bal rozpoczął się przeglądu kabaretów amator- polonezem prowadzonym „Sprawny i wyszkolony strażak gwarancją skich „Kawoły i skecze noj- przez nowo powstałą grupę Organizacja imprezy kulturalno rekreacyjnej - bezpieczeństwa turystów, rekreantów pod nazwą „Z samorządem za pan brat” i mieszkańców w Gminie Pakosław” Ostoja Kuklinów - miejsce rekreacji Z folklorem i kabaretem „Poloneza czas zacząć” Beneficjent: Gmina Kościan prezentacja lokalnych zespołów, Beneficjent: Stowarzyszenie ratownictwa wodnego szkolenia i wypoczynku na bazie świetlicy po Gościnnej Wielkopolsce Beneficjent: Stowarzyszenie „kuKLINów” ogłoszenie wyników i wręczenie Ochotnicza Straż Pożarna dla dzieci i młodzieży z zakresu wiejskiej i jej otoczenia Beneficjent: Stowarzyszenie „kuKLINów” Miejsce realizacji: Racot w Pakosławiu Miejsce realizacji: Kuklinów (Gmina Kobylin) (Gmina Kościan) nagród w zorganizowanym bezpieczeństwa przeciwpoża- Beneficjent:Gmina Kobylin Miejsce realizacji: Kuklinów (Gmina Kobylin) Miejsce realizacji: Pakosław Wartość projektu: 31 828,40 zł i przeprowadzonym Konkursie rowego, w tym zakup nagród. Miejsce realizacji: Kuklinów (Gmina Kobylin) Wartość projektu: 23 846,65 zł Wartość projektu: (Gmina Pakosław) Kwota dofinansowania: 24 959,68 zł 39 770,89 zł Wiedzy o Samorządzie Tery- Organizacja turnieju sportowo Wartość projektu: 204 657,46 zł Kwota dofinansowania: 19 077,32 zł Wartość projektu: torialnym, atrakcje dla dzieci, -pożarniczego dla mieszkańców Kwota dofinansowania: 110 000,00 zł Zakres prac: Organizacja dwóch imprez Zakres prac: Zorganizowanie 60 godzin warsz- Kwota dofinansowania: młodzieży i dorosłych. 10 170,80 zł i turystów Gminy Pakosław. Or- tatów tanecznych, dla 40-46 osób z terenów 24 353,04 zł Zakres prac: Remont świetlicy wiejskiej, w tym: kulturalno-rekreacyjnych promujących walory Kwota dofinansowania: ganizacja wzorcowego pokazu roboty budowlane (ściany, pokrycie dachu, sto- turystyczne regionu: „Estrada Folkloru” i „Ka- Gościnnej Wielkopolski, w podziale na dwie gru- 6 961,72 zł py. Wyposażenie 10-osobowej grupy tanecznej Zakres prac: Organizacja festy- ratownictwa medycznego. larka okienna i drzwiowa, posadzki wewnętrzne, woły i skecze nojlepsze w powiecie”. Zorganizo- nu z okazji XX-lecia samorządu Zakres prac: Przygotowanie tynki i okładziny ścian i sufitów, elewacje i robo- wanie wyżywienia i przejazdu do Kuklinowa dla w jednakowe stroje. Organizacja rajdu konnego zakończonego balem. Gminy Kościan. W programie: i przeprowadzenie przez sekcję ty zewnętrzne), instalacje: wodno-kanalizacyjna, uczestników wydarzeń. Upominki i gadżety dla centralnego ogrzewania i elektryczna. uczestników.

72 73 Koncert muzyki Józefa Zeidlera na Świętej Górze (Fot. P. Maćkowiak) Śladami Józefa Śladami Józefa Zeidlera - Zeidlera, wspaniałego adepci Świętogórskiej kompozytora - młodzi adepci Świętogórskiej Orkiestry Dętej Orkiestry Dętej Miejsca integracji i wypoczynku Beneficjent: Stowarzyszenie Mi- Utwory Józefa Zeidlera po- łośników Muzyki Świętogórskiej zostawały szerzej nieznane im. Józefa Zeidlera mieszkańców aż do 2006 roku, gdy w dwu- Miejsce realizacji: Głogówko - setną rocznicę śmierci kom- Święta Góra (Gmina Piaski) pozytora wykonano jego W cieniu klasztornej dzieła podczas I Festiwalu Wartość projektu: 30 760,92 zł wieży - miejsce Muzyki Oratoryjnej „Musica Kwota dofinansowania: odpoczynku i rekreacji 20 090,00 zł wraz z infrastrukturą Sacromontana”, odbywają- dla mieszkańców cego się w Bazylice na Świę- Zakres prac: Zakup instrumen- Lubinia tej Górze w Głogówku koło tów muzycznych dla orkiestry Beneficjent: Gmina Krzywiń Gostynia. Liczne zbiory dętej działającej przy klasz- dotąd niepublikowanych torze oo. filipinów na Świętej Miejsce realizacji: Lubiń manuskryptów nutowych, Górze. Przeprowadzenie przez (Gmina Krzywiń) przez lata leżały zapomnia- kapelmistrza orkiestry (absol- Wartość projektu: 36 743,91 zł wenta Akademii Muzycznej ne w archiwach miejscowe- Kwota dofinansowania: w Poznaniu) nieodpłatnych 23 898,48 zł go klasztoru oo. filipinów. lekcji gry na instrumentach dla Obecnie twórczość żyjącego 10 adeptów. Zakres prac: Zagospodarowa- na przełomie XVIII i XIX nie terenu na cele rekreacyjne, wieku w Gostyniu Zeidlera, tzn. roboty ziemne (niwelacja spotyka się z coraz większym i przeprowadzenie nieod- terenu, usunięcie starego płotu, zainteresowaniem odbior- płatnych lekcji gry na instru- wycięcie krzewów, trawniki), ców. Kontynuację tradycji mentach dla 10 adeptów or- budowa placu, montaż stołu muzycznych klasztoru oo. kiestry dętej. ping-ponga terenowego, montaż filipinów wspiera zakup in- siłowni zewnętrznej. strumentów muzycznych Świetlica wiejska w Wilkonicach (Fot. Archiwum LGD) Przebudowa świetlicy W cieniu Przebudowa Lokalne Centrum wiejskiej w Wilkonicach Uczta z „Panem klasztornej wieży świetlicy Aktywności wraz z zagospodarowa- Tadeuszem” niem terenu i instala- wiejskiej w Pudliszkach cjami wewnętrznymi arsztaty, w których uczest- Mieszkańcy Lubinia i tu- W ryści podróżujący szlakami w Wilkonicach Dom Strażaka w Pudlisz- - etap ll niczyły głównie gospodynie Beneficjent: Gmina Pępowo wiejskie, miały za zadanie rowerowymi po Gościnnej Mieszkańcy Wilkonic zyska- kach jest istotnym miejscem kultywowanie kulinarnych Wielkopolsce mogą sko- li całkowicie nowe miejsce dla lokalnej społeczności, Miejsce realizacji: Wilkonice tradycji regionalnych, w opar- rzystać z nowego miejsca do wypoczynku oraz orga- gdyż służy jako dom kultu- (Gmina Pępowo) ciu o zdrową żywność, propa- odpoczynku i rekreacji nizacji różnego rodzaju spo- ry, w którym odbywają się Wartość projektu: gowanie dawnych receptur w Lubiniu, które powstało tkań i wydarzeń. Budynek różnego rodzaju występy 293 784,30 zł i przepisów, bez wykorzysta- tuż przy budynku wiejskiej świetlicy wiejskiej przeszedł artystyczne i spotkania oko- Kwota dofinansowania: nia nowoczesnych środków świetlicy, w niedalekim są- gruntowny remont – od fun- licznościowe. Kompleksowy 155 000,00 zł konserwujących i polepszają- siedztwie lubińskiego klasz- damentów, przez instalację, remont obiektu spowodował Zakres prac: Przebudowa cych pokarmy. Uczestniczki toru. Mieszkańcy korzystają aż po wyposażenie. Zadba- nie tylko zmiany wizualne, budynku świetlicy wiejskiej: przez cztery dni poznawa- z siłowni zewnętrznej, ping- no również o wymianę na- ale również funkcjonalne. fundamenty, posadzki, podłogi, ponga terenowego i placu wierzchni na terenie wokół Jedno z pomieszczeń zostało tynki i okładziny wewnętrz- ły tajniki dekoracji stołów ne, instalacje gazowa i CO, świątecznych, obyczajów pa- zabaw dla dzieci. świetlicy. Najmłodsi chętnie przystosowane na siłownię. korzystają z doposażonego wymiana okien i drzwi oraz nujących przy stole oraz do- oświetlenie, malowanie, elewa- skonaliły umiejętności go- placu zabaw. cja i zadaszenie nad wejściem. towania wykwintnych dań Zagospodarowanie terenu wokół świetlicy i wyposażenie placu szlacheckich, które pojawiły zabaw. się na kartach epopei Mickie- wicza „Pan Tadeusz”. Wiedza zdobyta podczas warsztatów Adaptacja domu strażaka umożliwiła przygotowanie w Pudliszkach na zakończenie projektu tra- w celu utworzenia dycyjnej uczty, która odbyła lokalnego centrum się w Ostoi Kuklinów. Uczta z „Panem Tadeuszem” w Ostoi Kuklinów (Fot. Archiwum Fundacji dla Wsi) aktywności społecznej i integracji mieszkańców Beneficjent: Gmina Krobia Razem robimy, „Gościnna Wielkopolska Uczta z „Panem Miejsce realizacji: Pudliszki razem się bawimy w oczach dziecka” Tadeuszem” (Gmina Krobia) Beneficjent: Stowarzyszenie „kuKLINów” Beneficjent: Fundacja Dla Wsi Beneficjent: Fundacja Dla Wsi Wartość projektu: Miejsce realizacji: Kuklinów (Gmina Kobylin) Miejsce realizacji: Kuklinów (Gmina Kobylin) Miejsce realizacji: Kobylin (Gmina Kobylin) 261 642,66 zł Wartość projektu: 95 549,78 zł Wartość projektu: 19 450,73 zł Wartość projektu: 29 850,04 zł Kwota dofinansowania: 23 880,03 zł Kwota dofinansowania: Kwota dofinansowania: 50 000,00 zł Kwota dofinansowania: 14 760,58 zł 153 020,00 zł Zakres prac: Zorganizowanie 16 godzin Zakres prac: Zagospodarowanie placu rekreacyj- Zakres prac: Zorganizowanie dla 30 dzieci warsztatów dla gospodyń domowych z zakresu Zakres prac: Kompleksowy re- no-wypoczynkowego, w tym usunięcie warstwy w przedziale wiekowym od 12-19 lat warsztatów przygotowywania tradycyjnych potraw regional- mont budynku wraz z wymianą istniejącego utwardzenia, wykonanie podbu- plastycznych, zajęć z nauką jazdy konnej oraz nych np. opisanych w poemacie „Pan Tadeusz”. pokrycia dachowego, stolarki dowy pod nawierzchnię propylenową placu, zajęć nauki spływu kajakowego, połączonego Zorganizowanie uczty z „Panem Tadeuszem” okiennej, drzwiowej i bram ułożenie modułowej nawierzchni propylenowej, z promocją walorów turystycznych LGD Go- w tle. wjazdowych OSP. Wymiana wykonanie trawnika i nasadzenia oraz montaż ścinnej Wielkopolski oraz wydanie fotoalbumu. instalacji odgromowej i odnowa koniowiązu. Zapewnienie posiłków dla uczestników projektu. elewacji. Przystań w Kokorzynie (Fot. W. Górny)

74 75 Plac zabaw we wsi Jeziora (Fot. W. Górny) Drewniana świetlica wiejska w Pokrzywnicy (Fot. D. Rosiak) Przystań w Kokorzynie Podniesienie standardu - miejsce wypoczynku centrum kulturalnego i rekreacji dla poprzez remont mieszkańców świetlicy wiejskiej w Smolicach Beneficjent: Gmina Kościan Beneficjent: Gmina Kobylin Miejsce realizacji: Kokorzyn Miejsce realizacji: Smolice (Gmina Kościan) (Gmina Kobylin) Wartość projektu: 43 993,19 zł Szacowana wartość projektu: Kwota dofinansowania: 375 149,70 zł 21 000,00 zł Kwota dofinansowania: Zakres prac: Budowa placu 82 600,00 zł o nawierzchni z poliuretanu dla Zakres prac: Remont świetlicy zajęć fitness i montaż urządzeń wiejskiej, w tym: wymiana siłowni zewnętrznej. Budowa stolarki okiennej i drzwiowej oraz placu do gry w ping-ponga instalacji wewnętrznych, posadzki terenowego, w tym montaż wewnętrzne, tynki i okładziny stołu. Zagospodarowanie ścian i sufitów, pokrycie dachu terenu, w tym: ciągi komunika- i elewacja zewnętrzna. cyjne, trawa, ławeczki i kosze na śmieci.

Kształtowanie centrum wsi Jeziora Budowa strefy rekreacji Beneficjent: Gmina Jutrosin dla seniorów i dzieci w Starym Luboszu Miejsce realizacji: Jeziora (Gmina Jutrosin) Beneficjent: Gmina Kościan Wartość projektu: 249 337,79 zł Miejsce realizacji: Stary Remont świetlicy Budowa strefy Drewniane Lubosz (Gmina Kościan) Kwota dofinansowania: z wyremontowanej świetlicy dla rowerów oraz niewiel- cją strefy jest plac z nama- 152 035,00 zł w Smolicach wiejskiej. Ścieżka pieszo kiego placu zabaw. rekreacji lowanymi konturami Polski wigwamy Wartość projektu: 60 001,86 zł Zakres prac: Remont świetlicy -rowerowa i zagospodaro- w Starym Luboszu i zaznaczonymi głównymi w Trąbinkach Kwota dofinansowania: wiejskiej: wymiana pokrycia Od niedawna mieszkańcy wany teren wokół świetlicy rzekami, na którym odby- 25 000,00 zł dachowego, okien i drzwi, Miejsce spotkań i Pokrzywnicy Zakres prac: Budowa placu wykonanie łazienek i szamba. Smolic mają nowe miejsce sprzyjają organizacji imprez W Starym Luboszu po- wają się zajęcia dydaktyczne do organizacji życia społecz- lokalnych i integracji miesz- w Roszkówku wstało miejsce umożliwia- z geografii. o nawierzchni z poliuretanu dla Zagospodarowanie terenu wokół zajęć fitness i montaż urządzeń świetlicy, budowa wiaty, placu nego wsi. Oddana została kańców. Dzieci chętnie ko- Altana o kształcie sześcio- jące dorosłym i dzieciom Od niedawna mieszkańcy siłowni zewnętrznej. Budowa zabaw i ścieżki pieszo-rowerowej. do użytku wyremontowana rzystają z placu zabaw. kąta powstała przy placu aktywne spędzanie wolne- Trąbinek i Pokrzywnicy mają placu z konturową mapą Polski, świetlica wiejska, stanowią- zabaw w Roszkówku. Wy- go czasu na świeżym po- Przystań nowe miejsca do organizacji placu do gry w ping-ponga ca lokalne centrum kultural- Zagospodarowanie posażona jest w instalację wietrzu. Na terenie rekre- w Kokorzynie życia społecznego wsi. Nowo terenowego (w tym montaż ne i rekreacyjne. do ogrzewania i okiennice, acyjnym znajduje się sieć wybudowane, drewniane stołu) oraz budowa placu do gry Zagospodarowanie centrum wsi w bule. Zagospodarowanie terenu w centrum dzięki czemu przez cały rok placów, przeznaczonych Przystań w Kokorzynie jest świetlice wiejskie, wyposa- terenu, w tym: ciągi komunika- wsi Bielawy Zagospodarowanie Bielawy może stanowić miejsce spo- do różnych aktywności doskonałym miejscem wy- żone w instalację elektrycz- cyjne, trawa, ławeczki i kosze tkań i integracji mieszkań- na świeżym powietrzu: plac poczynku i rekreacji dla ną, ławy i stoły, sprzyjają or- na śmieci. Beneficjent: Gmina Jutrosin centrum wsi We wsi Bielawy powstała ców wsi. o nawierzchni poliuretano- mieszkańców. Położona ganizacji imprez i integracji Miejsce realizacji: Bielawy Jeziora atrakcyjna przestrzeń wy- wej z urządzeniami siłowni w sąsiedztwie uporządko- mieszkańców. (Gmina Jutrosin) poczynkowo-rekreacyjna. zewnętrznej do ćwiczeń fit- wanego stawu i wyposażona Wartość projektu: 49 693,75 zł W ostatnich latach miesz- Mieszkańcy mogą skorzy- ness, plac żwirowy umoż- w siłownię zewnętrzną i pin- Miejsce spotkań Kwota dofinansowania: i rekreacji we wsi kańcy wsi Jeziora korzystają stać z ławostołów, stojaka liwiający rozgrywki w bule g-ponga terenowego, jest Pokrzywnica 25 000,00 zł oraz utwardzony plac wraz miejscem chętnie odwiedza- Zakres prac: Zagospodarowa- Beneficjent: Gmina Dolsk Miejsce rekreacji we wsi Bielawy (Fot. W. Górny) ze stołem do gry w ping nym przez mieszkańców. nie terenu w centrum Bielaw, -ponga terenowego. Atrak- Miejsce realizacji: Pokrzywnica w tym: montaż 3 sztuk ławo- (Gmina Dolsk) stołów, stojaka dla rowerów, karuzeli siodełkowej, pociągu Wartość projektu: 48 721,22 zł oraz toalety typu „Toi Toi”. Kwota dofinansowania: Montaż zasilania i oświetlenia 25 000,00 zł istniejącej wiaty. Zakres prac: Budowa drew- nianego wigwamu z instalacją elektryczną w miejscowości Pokrzywnica. Budowa altany ogrodowej w Roszkówku Zagospodarowanie Beneficjent: Gmina Miejska terenu w centrum Górka wsi Trąbinek Miejsce realizacji: Roszkówko Beneficjent: Gmina Dolsk (Gmina Miejska Górka) Miejsce realizacji: Trąbinek Wartość projektu: (Gmina Dolsk) 86 900,04 zł Wartość projektu: 48 721,22 zł Kwota dofinansowania: Kwota dofinansowania: 25 000,00 zł 25 000,00 zł Zakres prac: Budowa altany Zakres prac: Budowa drew- ogrodowej w miejscowości nianego wigwamu z instalacją Roszkówko, utwardzenie elektryczną w miejscowości terenu. Trąbinek. Strefa rekreacji w Starym Luboszu (Fot. Archiwum Gminy Kościan)

76 77 Budowa placu rekreacyjnego z altanami w Nowych Oborzyskach Beneficjent: Gmina Kościan Miejsce realizacji: Nowe Oborzyska (Gmina Kościan) Wartość projektu: 59 939,41 zł Kwota dofinansowania: 25 000,00 zł Zakres prac: Budowa ogrodzonego placu rekreacyjnego z dwoma alta- nami ogrodowymi, utwardzo- nymi nawierzchniami z kostki brukowej i nawierzchniami z piasku. Wykonanie terenów zielonych, wyposażenie placu w ławki i kosze na śmieci.

„Kasztanówka” miejscem spotkań i wypoczynku - utwar- dzenie powierzchni gruntu i budowa Plac rekreacyjny w Nowych Oborzyskach (Fot. Archiwum Gminy Kościan) oświetlenia terenu przy ul. Sportowej Budowa placu „Kasztanówka” Budowa ścieżki w Pępowie rekreacyjnego w Pępowie pieszo-rowerowej Beneficjent: Gmina Pępowo Ścieżka przyrodniczo-historyczna przy Zespole Szkół Rolniczych w Nowych Piękna aleja kasztanowa, zwa- w Jutrosinie w Grabonogu (Fot. W. Górny) Popiersie Edmunda Bojanowskiego w parku w Grabonogu (Fot. W. Górny) Miejsce realizacji: Pępowo Oborzyskach na popularnie „kasztanówką”, (Gmina Pępowo) biegnąca wzdłuż ulicy Spor- Odcinek chodnika przy uli- Wartość projektu: Zagospodarowanie terenu towej, jest popularnym miej- cy Garncarskiej, został prze- Budowa ścieżki wodny - staw 5. Ogródek den- 97 198,41 zł przy świetlicy wiejskiej w No- scem spacerów mieszkańców budowany do standardu przyrodniczo- drologiczny - kolekcja drzew Kwota dofinansowania: wych Oborzyskach znacząco Pępowa. W ostatnim czasie uwzględniającego potrzeby historycznej i krzewów 6. Pomóżmy kasz- 61 180,00 zł poprawiło jakość przestrze- miejsce to zyskało nową na- zarówno pieszych jak i rowe- tanowcom 7. Ogródek roślin Zakres prac: ni publicznej miejscowości. wierzchnię i oświetlenie, rzystów. Przy ulicy znajduje na terenie energetycznych 8. Dworek Dwie drewniany altany, miej- co znacznie podniosło walo- się gospodarstwo agrotury- oraz zabytkowe maszyny 9. Utwardzenie nawierzchni ZSR Grabonóg i budowa oświetlenia terenu sce na ognisko i utwardzony ry estetyczne i poczucie bez- styczne, dysponujące dużym Postać Edmunda Bojanow- przy ulicy Sportowej, w tym: teren sprzyjają organizacji pieczeństwa przebywających ogrodem, trzema stawami Na terenie ponad 2-hekta- skiego 10. Historia wsi Gra- wykonanie wykopów, nasypów spotkań i imprez lokalnych. tu osób. rybnymi i domkiem z drewna rowego założenia parkowego bonóg. i podbudowy z kruszywa Z wygodnego miejsca do od- krytym trzciną. przy Zespole Szkół Rolni- i granitu stabilizowanego ce- poczynku korzystają rowe- czych w Grabonogu powstała Turyści odwiedzający park mentem, wykonanie krawężni- rzyści. ścieżka edukacyjno-dydak- mogą także odpocząć w cie- ków i obsianie trawą. Budowa tyczna, składająca się z tablic niu starych drzew oraz pozo- oświetlenia. z opisem gatunków roślin stawić swój rower, korzystając oraz miejsc historycznych z nowego stojaka rowerowe- leżących na terenie parku. go. Zaprojektowane na trasie Tabliczka na ścieżce przyrodniczo-historycznej w Grabonogu (Fot. P. Pawlak) Trasa ścieżki historycznej ścieżki tablice oraz elementy uwzględnia dziesięć przystan- małej architektury nawiązują Przebudowa chodnika ków: 1. Ogólna charaktery- stylem do zabytkowego cha- na ścieżkę pieszo - styka paku w Grabonogu oraz rakteru parku i usytuowane rowerową, trasa ścieżki dydaktycznej 2. zostały w miejscach najbar- ul. Garncarska Alpinarium 3. Formy ochro- dziej atrakcyjnych widokowo. w Jutrosinie ny przyrody 4. Ekosystem Beneficjent: Gmina Jutrosin Miejsce realizacji: Jutrosin Budowa ścieżki przyrodniczo-historycznej (Gmina Jutrosin) na terenie ZSR Grabonóg Wartość projektu: Beneficjent: Stowarzyszenie gicznej i historycznej pośród 245 145,31 zł Zielona Kohorta na Rzecz Zrów- unikalnego parku na terenie noważonego Rozwoju Obszarów Kwota dofinansowania: Zespołu Szkół Rolniczych Wiejskich Powiatu Gostyńskiego w Grabonogu, w tym wykonanie 72 300,00 zł Miejsce realizacji: Grabonóg i zamontowanie tablic dydak- Zakres prac: (Gmina Piaski) tycznych i gatunkowych, ławek Przebudowa chodnika na Wartość projektu: 18 139,68 zł parkowych, ławostołu, stojaków ścieżkę pieszo-rowerową, Kwota dofinansowania: na rowery, koszy na śmieci w tym: roboty ziemne, 14 511,74 zł i tablic kierunkowych. Wydanie podbudowa, budowa nowej 2-stronicowego przewodnika Zakres prac: Utworzenie ścieżki po ścieżce. nawierzchni. dla potrzeb edukacji ekolo- Ule – miniatury budowli „Kasztanówka” w Pępowie (Fot. J. Śląski) w parku w Grabonogu (Fot. W. Górny)

78 79 Projekty zrealizowane przez biuro LGD Gościnna Wielkopolska Biuro Lokalnej Grupy Działania Gościnna Wielkopolska nie tylko inicjowało szereg działań i projektów mających na celu wyłonienie i wsparcie najbardziej wartościowych pomysłów wpisujących się w Lokalną Strategię Rozwoju, ale także ak- tywnie przyczyniło się do przygotowania i rozliczenia złożonych wniosków oraz kreacji i promocji kluczowych produktów turystycznych Gościnnej Wielkopolski.

Zorganizowanie i wdrożenie czytelnego i efektywnego systemu doradztwa i szkoleń dla potencjalnych wnioskodawców i be- neficjentów przełożyło się na dobrze przygotowane wnioski i w efekcie wydatkowanie 100% budżetu Lokalnej Strategii Roz- woju i uzyskanie blisko 98% środków zrefundowanej kwoty pomocy.

Przygotowanie i przeprowadzenie szkoleń dla Rady zaowocowało sprawną pracą 35- osobowego organu decydującego o oce- nie i wyborze operacji. Efektywnej pracy Rady sprzyjało, rzetelne merytorycznie i sprawne organizacyjnie, przygotowanie i przeprowadzenie przez biuro Lokalnej Grupy Działania 25 posiedzeń Rady, podczas których zostało podjętych 500 uchwał. Opracowanie i wydanie materiałów informacyjnych o łącznym nakładzie 21 000 egzemplarzy umożliwiło mieszkańcom Gościnnej Wielkopolski zapoznanie się z zasadami i terminami naborów wniosków oraz celami i przedsięwzięciami realizo- wanymi w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju.

Projekty Pracownicy biura LGD Gościnna Wielkopolska wdrożyli i bieżąco aktualizują nowoczesne i przej- rzyste strony internetowe: podstawową stronę in- ternetową LGD oraz stronę produktu turystycznego Podróże z Panem Tadeuszem. zrealizowane Staraniem biura LGD Gościnna Wielkopolska ukazały się materiały promocyjne i wydawnictwa o łącznym nakładzie około 10 000 szt. Wyproduko- wane zostały też filmy promocyjne i newsy filmowe przez biuro z bieżącej realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju. Markowe produkty turystyczne Gościnnej Wielko- polski i działania LGD zostały wsparte materiałami promocyjnymi i gadżetami. Ważnym zadaniem biu- ra LGD była promocja oferty turystycznej Gościnnej Wielkopolski i organizacja udziału w targach tury- LGD Gościnna stycznych w Poznaniu, Wrocławiu i Kielcach.

Promocja produktów turystycznych Gościnnej Wielkopolski podczas targów Wielkopolska TOUR SALON w Poznaniu (Fot. Archiwum LGD)

Sukcesy w realizacji Lokalnej Strategii Rozwo- ju Gościnna Wielkopolska świętowała wspól- nie podczas konferencji organizowanych przez biuro LGD.

Przedstawiciele Lokalnej Grupy Działania uczestniczyli również w konferencjach regio- nalnych i ogólnopolskich, podczas których promowali osiągnięcia i projekty z obszaru Gościnnej Wielkopolski. Stoisko promocyj- ne Gościnnej Wielkopolski było obecne na wielu imprezach i wydarzeniach lokalnych, regionalnych i krajowych. Uroczyste spotkanie informacyjne, październik 2014, Pępowo (Fot. Archiwum LGD)

Fot. sxc.hu 81 Codzienna działalnośćNabory pracowników wniosków, Biura oraz członków doradztwo Rady i Zarządu i LGDszkolenie Gościnna Wielkopolska kadr LGDpolega na wdrażaniu i re- O prowadzonej działalności i realizacji LokalnejMateriały Strategii Rozwoju informacyjne Stowarzyszenie LGD Gościnna Wielkopolska informuje przede alizacji Lokalnej Strategii Rozwoju LGD Gościnna Wielkopolska, w tym wydatkowaniu środków finansowych pochodzących z Osi wszystkim za pośrednictwem strony internetowej, która jest głównym kanałem komunikacji biura LGD i zespołu wdrażającego LSR 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. z mieszkańcami Gościnnej Wielkopolski i pozostałymi interesariuszami. Wydawane i dystrybuowane na obszarze LGD ulotki informacyjne o terminach i zasadach naboru wniosków i wyboru operacji uka- zały się w nakładzie 21 tysięcy i przyczyniły się do zwiększenia zainteresowania Lokalną Strategią Rozwoju.

Przeprowadzanie naborów wniosków to jedno z podstawowych zadań LGD w latach 2009-2015. W okresie wdrażania Lokalnej Strategii Rozwoju biuro Lokalnej Grupy Działania przyjęło 225 wniosków, z czego do realizacji wybrano 178 projektów. Nabory odbywały się zgodnie z zatwierdzonym harmonogramem. Strona internetowa LGD Gościnna Wielkopolska Harmonogram terminów naborów wniosków o przyznanie pomocy Strona internetowa Stowarzyszenia Lo- w ramach działania Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju kalna Grupa Działania Gościnna Wielko- polska dostępna jest pod adresem www. 2009 2010 2011 2012 2013 2014 goscinnawielkopolska.pl. Strona jest bieżąco Wyszczególnienie I II III IV I II III IV I II I II I II I II aktualizowana przez pracowników biura LGD i zawiera nie tylko informacje wyma- Różnicowanie gane formalnie, ale również materiały pro- w kierunku mocyjne i multimedialne. 1 działaności X X X nierolniczej Na prawym i lewym pasku serwisu znaj- Operacje dują się linki do stron internetowych do- spełniające Tworzenie tyczących innych instytucji oraz przedsię- 2 warunki i rozwój X X X wzięć realizowanych przez LGD: przyznania mikroprzed- pomocy dla siębiorstw www.podrozezpanemtadeuszem.pl, działania: www.uslugipubliczne.pl oraz www.nasza- wioska.pl. Odnowa i 3 rozwój wsi X X X X

4 małe projekty X X X X X X Wydanie i dystrybucja ulotek informujących o naborach Doradztwo dla mieszkańców obszaru Gościnnej Wielkopolski to ważne zadanie o kluczowym znaczeniu dla prawidłowej wniosków i efektywnej realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju. Pracownicy biura LGD oraz przeszkoleni lokalni doradcy udzielili łącz- nie 418 porad mieszkańcom obszaru reprezentującym wszystkie sektory – społeczny, gospodarczy i samorządowy. Z usług Ulotki wydane w latach 2010, 2011 i 2012 znaczą- doradczych skorzystało około 145 przedstawicieli małych wiejskich organizacji pozarządowych i 40 osób fizycznych prowa- co przyczyniły się do upowszechnienia informacji dzących działalność gospodarczą. o terminach i zasadach naboru wniosków i wyboru operacji oraz o celach i zasadach funkcjonowania LGD Gościnna Wielkopolska. W celu prawidłowego funkcjonowania Stowarzyszenia oraz zapewnienia wysokiego poziomu obsługi beneficjentów, człon- kowie Rady, Zarządu i pracownicy biura LGD, brali udział w licznych szkoleniach wewnętrznych. Program szkoleń był tak zaplanowany, by zapewnić uczestnikom odpowiednie przygotowanie w procesie prowadzenia naborów, oceniania i wyborów projektów. Biuro LGD zorganizowało i przeprowadziło łącz- nie 64 godziny szkolenia Rady, Zarządu i pracow- ników biura LGD. Jedno lub dwudniowe szkolenia prowadziła Urszula Pużanowska, Dyrektor LGD. • 17-18 września 2009 roku w Mickiewiczowskim Centrum Turystycznym w Żerkowie • 29-30 czerwca 2010 roku w Pałacu w Pakosławiu Wydanie i dystrybucja ulotki o możliwościach • 17 grudnia 2010 roku w Gimnazjum rozwoju turystyki drezynowej w Starych Oborzyskach Informator o możliwościach rozwoju produktu turystycznego Kolej na luzie zo- • 1-2 marca 2011 roku w Mickiewiczowskim stał wydany po wizycie szkoleniowej członków LGD w niemieckiej miejscowości Centrum Turystycznym w Żerkowie Kusel, w regionie Nadrenia-Palatynat. W wydawnictwie opisano wrażenia z po- • 8-9 marca 2012 roku w Mickiewiczowskim bytu na szlaku drezynowym oraz zawarto informacje o wydarzeniach odbywa- Centrum Turystycznym w Żerkowie jących się w ramach Otwartych Mistrzostw Wielkopolski w Wyścigach Drezyn Ręcznych, współorganizowanych przez Stowarzyszenie.

Szkolenie Rady, Zarządu i pracowników biura LGD, marzec 2012, Żerków (Fot. Archiwum LGD)

82 83 Szkolenie dotyczące wdrażania DziałalnośćSzkolenia szkoleniowa wnioskodawców, organizowana przez biuro LGD beneficjentów i prowadzona przez specjalistów i lokalnych w danej dziedzinie doradców przyczyniła się do wzrostu aktywności mieszkańców Gościnnej Wielkopolski we wdrażaniu Lokalnej Strategii Rozwoju. Istotną rolę odgrywały produktów turystycznych „Kolej na luzie” w tym zakresie szkolenia lokalnych doradców. oraz „Konno i w powozie” Biuro LGD zorganizowało i przeprowadziło łącznie 27 132 osobogodziny szkolenia. w Kusel w Niemczech w dniach 17-20 kwietnia 2012 roku W szkoleniu w niemieckim Kusel uczestniczyło 23 liderów z obszaru Gościnnej Wielkopolski, którzy poznawali dobre praktyki z zakresu wdrożenia drezynowych i konnych produktów turystycznych.

Szkolenia potencjalnych wnioskodawców w zakre- W trakcie 4-dniowego wyjazdu uczestnicy wzięli udział łącznie w 16 sie operacji zgodnych z działaniami Różnicowanie godzinach szkoleń. Wykładowcami byli miejscowi liderzy, odpowia- w kierunku działalności nierolniczej oraz Tworze- dający za poszczególne kwestie dotyczące rozwoju turystyki. W pro- nie i rozwój mikroprzedsiębiorstw. gramie pobytu przewidziano również przejazdy drezynami i udział w warsztatach pieczenia chleba. • 27 stycznia 2012 roku, Gimnazjum im. Jana Pawła II w Starych Oborzyskach Uczestnicy szkolenia zdobyli wiedzę pozwalającą na włączenie się we wdrażanie na obszarze Gościnnej Wielkopolski produktów tury- • 10 lutego 2012 roku, Pałac na fosie w Krobi stycznych Kolej na luzie oraz „Konno i w powozie”. • 2 marca 2012 roku, Ośrodek Kultury w Miejskiej Górce Szkolenie dotyczące wdrażania produktów turystycznych, Łącznie 18 godzin szkolenia dla 57 osób przepro- kwiecień 2012, Kusel (Fot. Archiwum LGD) wadził specjalista zewnętrzny, Grzegorz Cetner, pracownik Centrum Doradztwa Rolniczego od- Szkolenie dotyczące roli i znaczenia odnowy wsi w rozwoju obszarów dział w Poznaniu. wiejskich (na terenie Gminy Gogolin) w dniach 6-7 lipca 2013 roku Dwudniowe szkolenie 44 lokalnych liderów z Go- ścinnej Wielkopolski na terenie Gminy Gogolin mia- ło na celu poszerzenie wiedzy uczestników z zakresu roli i znaczenia odnowy wsi. Liderzy z Gminy Gogolin podzielili się z uczestni- Szkolenia potencjalnych wnioskodawców kami szkolenia swoim doświadczeniem w zakresie i/lub beneficjentów głównie tzw. małych aranżacji przestrzenno-architektonicznej centrów projektów: wsi oraz rozwoju turystyki pielgrzymkowej w opar- ciu o zasoby wsi. Istotnym tematem była również • 22 września 2011 roku, siedziba LGD aktywizacja mieszkańców i rola lokalnych liderów w Pępowie, w odnowie i rozwoju wsi. • 27 listopada 2012 roku, siedziba LGD Łącznie 14 godzin szkolenia odbyło się m.in. w In- w Pępowie, stytucie Naukowo-Badawczym Księdza Sebastiana • 11 czerwca 2013 roku, siedziba LGD Kneippa i Zespole Rehabilitacyjno-Wypoczynko- w Pępowie. wym Sebastianeum Silesiacum w Kamieniu Ślą- skim. Szkolenie dotyczące odnowy wsi w rozwoju obszarów wiejskich, lipiec 2013, Gogolin Łącznie 11 godzin szkolenia dla 56 osób (Fot. Archiwum LGD) przeprowadziła Urszula Pużanowska, Dyrektor LGD. Szkolenie potencjalnych wnioskodawców i beneficjentów, listopad 2012, Pępowo (Archiwum LGD) Wiejska szkoła kompetencji - szkolenia adresowane do lokalnych liderów Celem szkoleń adresowanych do sołtysów i liderów wiejskich organizacji formalnych i nieformalnych z Gościnnej Wiel- kopolski było rozwijanie kompetencji osobistych i społecznych dotyczących planowania i organizacji oraz pozyskiwania Szkolenia sześciu lokalnych doradców, łącznie 15 go- funduszy. dzin, prowadzili: specjalista zewnętrzny Grzegorz Cet- ner, pracownik Centrum Doradztwa Rolniczego od- W cyklu 4 spotkań przeprowadzonych w różnych miej- dział w Poznaniu oraz Urszula Pużanowska Dyrektor scach LGD, prowadzonych przez eksperta zewnętrznego LGD. Bohdana Kamińskiego, wzięło udział łącznie 80 liderów wiejskich i 3 pracowników LGD. • 15 lutego 2012 roku, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Dolsk, • 24 czerwca 2014 roku Siedziba Stowarzyszenia LGD Gościnna Wielkopolska w Pępowie • 16 marca 2012 roku, Siedziba LGD w Pępowie, • 25 czerwca 2014 roku Świetlica wiejska • 6 marca 2013 roku, Siedziba LGD w Pępowie. w Międzychodzie, Gmina Dolsk Uczestnicy szkolenia podpisali umowy i świadczyli do- • 4 września 2014 roku Domostwo w Słoninie radztwo w różnych miejscach na obszarze LGD. Spo- (świetlica wiejska), Gmina Czempiń wodowało to wzrost liczby i jakości składanych wnio- • 5 września 2014 roku Ośrodek Kultury, Sportu sków w zakresie małych projektów. i Aktywności Lokalnej w Miejskiej Górce

Wiejska szkoła kompetencji, wrzesień 2014, Słonin (Fot. Archiwum LGD) Szkolenie lokalnych doradców, 16 marca 2012, Pępowo (Fot. Archiwum LGD)

84 85 Biuro LGD organizowało spotkania informacyjneSpotkania w różnych informacyjne celach związanych z wdrażaniem Lokalnej Strategii Rozwoju oraz W latach 2010 – 2014 biuro LGD Gościnna WielkopolskaFilmy promocyjne zlecało i koordynowało wykonanie od 10 do 15 newsów filmowych rozwojem produktów turystycznych Gościnnej Wielkopolski. W spotkaniach informacyjnych łącznie uczestniczyło 620 osób rocznie, dokumentujących bieżące efekty działalności Stowarzyszenia i wykonanie filmu promującego realizację Lokalnej Stra- (razem ze spotkaniem informacyjnym opisanym w ramach Szlaku Podróże z Panem Tadeuszem). tegii Rozwoju w danym roku. Cyklicznie odbywały się spotkania dla potencjalnych wnioskodawców, podczas których omawiane były terminy i zasady na- Oglądając materiały filmowe poczuć można, czym na przestrzeni lat „żyło” Stowarzyszenie. Relacje z targów i konferencji, borów wniosków oraz kryteria oceny i wyboru projektów do realizacji. Spotkania prowadziła Urszula Pużanowska, Dyrektor wideo-dokumentacja zrealizowanych projektów, wywiady z turystami, włodarzami lokalnych gmin i mieszkańcami obszaru LGD. Na zakończenie prezentowany był harmonogram pracy lokalnych doradców. – to wszystko do znalezienia jest na kanale YouTube lub zakładkach Multimedia i Wideo-newsy na stronie internetowej Go- ścinnej Wielkopolski. Spotkania informacyjne, w których łącznie uczestniczyło 61 osób, odbyły się w dniach: 30 marca 2012 roku, 20 marca 2013 roku i 15 stycznia 2014 roku. Łącznie wykonano i udostępniono na stronie internetowej LGD Gościnna Wielkopolska 60 newsów filmowych i 5 filmów pre- zentujących kolejne lata realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju. Zapraszamy na stronę internetową www.goscinnawielkopolska.pl do obejrzenia bogatego materiału filmowego LGD Gościnna Wielkopolska. Spotkania informacyjne grupy produk- towej „Kulinarne odkrycia Gościnnej Wielkopolski” miały na celu przygotowa- nie osób i podmiotów związanych z dzie- dzictwem kulinarnym Gościnnej Wiel- kopolski m.in. do udziału w konferencji „Kulinarne odkrycia Gościnnej Wielko- polski” i VII Ogólnopolskim Festiwalu Dobrego Smaku w Poznaniu, w dniach 15- 18 sierpnia 2013 r. Spotkania, w których łącznie uczestniczyło 77 osób, prowadzili specjaliści zewnętrzni związani z kreowa- niem marki produktów lokalnych: Marek Gąsiorowski i Marek Sztark.

Spotkanie grupy produktowej „Kulinarne odkrycia Gościnnej Wielkopolski”, listopad 2013, Ludwinowo (Fot. Archiwum LGD) Uroczyste spotkanie informacyjne dotyczące realizacji LSR, październik 2014, Pępowo (Fot. Archiwum LGD)

W dniu 2 października 2014 roku w Gościńcu Pępowo odbyło się uroczyste spotkanie, pod- czas którego zaprezentowane zostały informa- cje o przebiegu i efektach realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju LGD Gościnna Wielko- polska. W spotkaniu uczestniczyły 132 oso- by, głównie radni gmin członkowskich LGD, członkowie LGD i przedstawiciele lokalnych mediów. Prezentacji inwestycji i „miękkich” projektów zrealizowanych na terenie każdej gminy doko- nali Burmistrzowie i Wójtowie lub wskazane przez nich osoby. Wręczone zostały pamiąt- kowe grawertony i statuetki. Na zakończenie wystąpiły lokalne zespoły ludowe. Film promocyjny dotyczący rozwoju funkcji rekreacyj- nych i turystycznych obszaru Gościnnej Wielkopolski prezentuje inwestycje, które znacząco wpłynęły na rozwój funkcji rekreacyjnych i turystycznych obszaru Gościnnej Wielkopolski, w tym rozwój szlaków turystycznych i cen- trów rekreacji. W blisko 23-minutowej produkcji wideo w atrakcyjny sposób przedstawione zostały efekty realizacji projektów współfinansowanych z budżetu Lokalnej Strategii Rozwoju LGD Gościnna Wielkopolska. Profesjonalne zdjęcia, wykonane przy słonecznej pogodzie, podkreślają atrakcyjność ukazywanych miejsc i dodatkowo zachęcają do wizyt na obszarze Gościnnej Wielkopolski. Atutem przykuwającym uwagę są zapierające dech w pier- siach ujęcia lotnicze. Film pt. „Rozwój funkcji rekreacyjnych i turystycznych obszaru Gościnnej Wielkopolski” dostępny jest m.in. w serwisie YouTube, na kanale autora „Gościnna Wielkopolska”, lub przez stronę internetową LGD.

Uroczyste spotkanie informacyjne dotyczące realizacji LSR, październik 2014, Pępowo (Fot. Archiwum LGD)

86 87 Foldery Działalność LGD dotycząca rozwoju Wydawnictwalokalnych produktów turystycznych promocyjne i promowania dziedzictwa kulturowego Gościnnej Materialne dziedzictwo kulturowe jest jednym z wyróżników i magnesów tury- Wielkopolski, sprzyja działalności wydawniczej. stycznych obszaru Gościnnej Wielkopolski. Szczególną rolę w tym zakresie odgry- wają zabytkowe zespoły pałacowo-parkowe, stanowiące pozostałość po zamożnej Książki i foldery promocyjne wydane zostały przez biuro LGD w łącznym nakładzie 9 000 sztuk (razem z wydawnictwami promo- wielkopolskiej szlachcie oraz liczne obiekty sakralne. cyjnymi opisanymi w ramach Szlaku Podróże z Panem Tadeuszem). W folderze „Parki i Pałace Gościnnej Wielkopolski” przedstawiono 41 miejsc bę- dących świadkami dawnej świet- ności i bogactwa regionu, w tym okazałe pałace w Golejewku, Pę- powie, Racocie i Turwi. Wydawnic- two „Zabytki sakralne Gościnnej Wielkopolski” prezentuje ponad 40 Książka kulinarna zabytków, w tym m.in. drewniane i Przewodnik kulinarny kościółki zrębowe np. te w Błażeje- Andrzeja Kuźmińskiego wie i Dolsku i okazałe świątynie, takie jak klasztor Benedyktynów w Lubiniu Właściciele lokalnych restauracji, karczm i gospodarstw czy Bazylika na Świętej Górze. agroturystycznych podzielili się z autorem najcen- niejszymi przepisami na dania przygotowywane w ich W obydwu folderach znaleźć można kuchniach. Wśród około 100 receptur znaleźć można mapki, na których zaznaczono lokali- niepowtarzalną mieszankę smaków - od tradycyjnych zację opisanych miejsc, dzięki czemu dań wielkopolskich, przez kuchnię staropolską, aż po publikacje mogą być z powodzeniem śródziemnomorskie inspiracje. wykorzystywane przez turystów, jako przewodnik w odkrywaniu Gościnnej Czytelnik „Smaku Tradycji” nabędzie między innymi Wielkopolski. Zdecydowana większość wiedzę jak przygotować: czarną polewkę, pyzy poznań- tych atrakcji leży w bliskim sąsiedztwie skie (kluchy na łachu), drożdżówki (szneki z glancem), popularnych szlaków turystycznych. powidła śliwkowe z Łagowa, czy pasztet z dziczyzny. Wyróżnikiem regionu jest „Benedyktynka od siedmiu boleści”, przygotowywana z kompozycji 21 ziół przez braci Benedyktynów z Lubinia. Do przepisów załączo- no dane adresowe miejsc, w których można skosztować opisane dania. Publikacja „Gościnna Wielkopolska - pierw- sze lata wdrażania Lokalnej Strategii Rozwoju 2009-2011” W publikacji prezentowane są efekty realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju LGD Gościnna Wielkopolska w okresie od czerwca 2009 roku do października 2011 roku. W momencie wydawania publikacji zakontraktowane było około 40% bu- dżetu – zrealizowano jedenaście inwestycji na łączną kwotę pomo- cy 2,8 mln zł oraz małe projekty o zrefundowa- nej wartości pomocy około 170 tys. zł. 44-stronnicowa publika- cja obfituje w fotografie dokumentujące pierw- sze lata wdrażania Lo- kalnej Strategii Rozwoju.

Jak nazywała się pierwsza polska książka kucharska? Co przed wiekami jadała wielkopolska szlachta? Co otrzymał w prezen- cie Adam Mickiewicz przebywając w Kopaszewie? Na te i inne pytania, odpowiedź odnaleźć można na stronach „Przewodnika Kulinarnego Gościnnej Wielkopolski”. Czytelnik pozna historię i najważniejsze atrakcje turystyczne gmin Gościnnej Wielkopol- ski, przedstawione z perspektywy stołu, gdyż jak słusznie wska- zuje autor „nie tylko ważne jest co jemy, ale także gdzie jemy”. Dlatego też oprócz licznych przepisów kulinarnych na regionalne specjały, w książce znaleźć można szereg informacji o miejscach wartych odwiedzenia. W przewodniku imponuje ilość tekstów źródłowych.

88 89 Torba na ramię Atrakcyjne gadżety promocyjne odgrywająGadżety istotną rolę w promocyjne budowaniu rozpoznawalnej marki każdej organizacji i miejsca. Ich obecność na stoisku targowym gwarantuje większe zainteresowanie zwiedzających informacjami, jakie mamy do przekazania Stylowa torba na ramię idealnie sprawdzi się podczas i pomaga w budowaniu bazy potencjalnych turystów. Używane na co dzień przez członków LGD oraz zespół wdrażający Lokalną weekendowych spacerów po wielkopolskich parkach i pa- Strategię Rozwoju, pomagają identyfikować się z organizacją. łacach. Może być też wykorzystywana w pracy, jako po- krowiec na komputer przenośny i dokumenty. Biuro LGD Gościnna Wielkopolska zleciło do wykonania i rozdysponowało łącznie 7 000 gadżetów.

Plecaki Praktyczne plecaki idealnie sprawdzą się podczas podróży po Gościnnej Wielkopolsce, na przy- kład podczas wycieczki rowerowej czy przygody w siodle. Wykonane z odpornego na przetarcia i nieprzemakalnego materiału, zapewniają bezpie- czeństwo zawartości. Turysta wyposażony w taki gadżet może być spokojny o swój przewodnik czy aparat fotograficzny.

Koszulki i czapeczki Bawełniane koszulki z nadrukami i stanowiące z nimi komplet czapecz- ki były wykorzystywane do promocji rozwijanych przez LGD Gościnna Wielkopolska produktów turystycz- nych Kolej na luzie oraz „Konno i w powozie”.

Torby ekologiczne z logo Gościnnej Wielkopolski Ekologiczne torby, uszyte z grubej bawełny, stanowią atrakcyjny gadżet promocyjny, wykorzystywany m.in. podczas targów tury- stycznych, konferencji.

Srebrny długopis promocyjny z nadrukiem Parasol Elegancja czarnego parasola, przełamana zosta- ła kolorem granatowym, który widoczny jest od strony wewnętrznej oraz na zewnętrznej kra- wędzi poszycia. W celu podniesienia komfortu użytkowania rączka została pokryta antypośli- zgowym tworzywem. Na jednym z ośmiu paneli poszycia, widnieje logo LGD Gościnna Wielko- polska wraz z numerem telefonu, adresem strony internetowej oraz znakami unijnymi.

90 91 Udział przedstawicieli LGD i mieszkańcówUdział Gościnnej w targach Wielkopolski turystycznych w targach turystycznych w Poznaniu, Wrocławiu i Kiel- cach przyczynił się do budowania wizerunku regionu atrakcyjnego turystycznie oraz popularyzowania szlaków i produktów turystycznych: Podróże z Panem Tadeuszem, Biskupiański Szlak Turystyczny, Kulinarne Odkrycia Gościnnej Wielkopolski oraz Kolej na luzie. 5-7 kwietnia 2013 roku Międzynarodowe Targi Turystyczne we Wrocławiu 24-27 października 2012 roku Promocja na dwóch samodzielnych sąsiednich sto- Targi Regionów i Produktów iskach produktu turystycznego Podróże z Panem Tade- Turystycznych Tour Salon uszem i dziedzictwa kulturowego Biskupizny. Na Sce- w Poznaniu nie Kultury wystąpili Biskupianie. Promocja produktu turystycznego Podró- że z Panem Tadeuszem (2 dni) i Biskupizny (1 dzień) na stoisku w ramach stoiska Wielko- polskiej Organizacji Turystycznej. Przewodnik turystyczny „Podróże z Panem Tadeuszem” został wyróżniony Dyplomem Animatorki w tradycyjnych biskupiańskich strojach, kwiecień 2013, Wrocław Wojewody Wielkopolskiego w Konkursie XXI (Fot. Archiwum LGD) Ogólnopolskiego Przeglądu Książki Krajo- znawczej i Turystycznej. Natomiast na wspólnym stoisku Lokalnych Grup Działania, w ramach stoiska Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich, członkinie zespołu ludowego Kokorzynianki prezentowały przez jeden dzień rękodzieło i produkty lokalne oraz wystąpiły na Scenie Kultury. Stoisko LGD podczas targów TOUR SALON, październik 2012, Poznań (Fot. Archiwum LGD)

3-5 lutego 2012 roku Międzynarodowe Targi Turystyczne we Wrocławiu Promocja produktu turystycznego Podróże z Panem Tadeuszem i Biskupizny na samodziel- nym stoisku, obsługiwanym przez osoby zwią- zane z wdrażaniem produktów.

Dziecięcy Zespół Biskupiański, kwiecień 2013, Wrocław (Fot. Archiwum LGD)

Animatorzy na stoisku LGD podczas Międzynarodowych Targów Turystycznych, luty 2012, Wrocław (Fot. Archiwum LGD)

20-22 kwietnia 2012 roku IV Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL w Kielcach Promocja produktów lokalnych i oferty agroturystycznej Go- ścinnej Wielkopolski na samodzielnym stoisku obsługiwanym przez przedstawicieli gospodarstw agroturystycznych i wytwór- ców produktów lokalnych. Lokalne produkty na stoisku LGD, kwiecień 2012, Kielce Animatorzy na stoisku produktu Podróże z Panem Tadeuszem, kwiecień 2013, Wrocław (Fot. Archiwum LGD) (Fot. Archiwum LGD)

92 93 17-19 października 2013 roku Targi Regionów i Produktów Stoisko promocyjne LGD podczas imprez i wydarzeń Turystycznych Tour Salon Udział w imprezach i wydarzeniachorganizowanych odbywających się na w obszarze Gościnnej LGD poprzez organizacjęWielkopolsce przez biuro LGD stoiska promocyjnego w Poznaniu w namiocie przyczynił się do pobudzenia zaangażowania społeczności lokalnej w rozwój obszaru objętego Lokalną Strategią Rozwoju i budowania kapitału społecznego na tym obszarze. Stoisko promocyjne LGD podczas dożynek Gminy Krzywiń, Promocja produktów turystycznych Podróże z Panem wrzesień 2012, Krzywiń (Fot. Archiwum LGD) Tadeuszem i Kolej na luzie oraz dziedzictwa kulturowego Na stoisku dostępne były materiały drukowane Biskupizny na dwóch stoiskach: samodzielnym stoisku i gadżety promocyjne LGD. Łącznie podczas 13 LGD i stoisku w ramach stoiska Wielkopolskiej Orga- imprez stoisko promocyjne Stowarzyszenia odwie- nizacji Turystycznej. Każdego dnia wyposażenie stoiska dziło w sumie około 3 000 osób. i strój animatorów zmieniały się w zależności od promo- wanego produktu. W bezpośrednim sąsiedztwie stoisk Stoisko było dostępne na następujących wydarze- LGD stała na torach drezyna rowerowa. Zespół Wokalny niach: „Semplicze” z Lubinia i Dziecięcy Zespół Biskupiański • X Otwarte Mistrzostwa Wielkopolski z Krobi wystąpiły na Scenie Kultury. w Wyścigach Drezyn Ręcznych 2014 (Racot, Animatorzy produktu turystycznego Kolej na luzie, październik 2013, Poznań Pępowo, Dłoń, Smolice, Jutrosin) (Fot. Archiwum LGD) • Dożynki Gminne Gminy Kościan, 31.08.2014 w Racocie • Ogólnopolskie Święto Chleba na Świętej Górze w Piaskach 2014 • Dożynki powiatu rawickiego w Miejskiej Górce 2012 • Dożynki gminne Gminy Krzywiń, 09.09.2012 w Krzywiniu • Dożynki gminne Gminy Kościan, 02.09.2012 w Kiełczewie • Biesiada Wielko-napoleońska, 25.08.2012 w Gostyniu • Festyn „Kolej na luzie” - Jutrosin 2012, 12 sierpnia 2012 • Festyn „Kolej na luzie” - Krobia 2012, 9 czerwca 2012 roku

Biesiada Wielko-napoleońska, sierpień 2012, Gostyń (Fot. Archiwum LGD)

Promocja dziedzictwa kulturowego Biskupizny, październik 2013, Poznań (Fot. Archiwum LGD)

Festyn „Kolej na luzie”, sierpień 2012, Jutrosin (Fot. Archiwum LGD) Stoisko promocyjne LGD podczas festynu „Kolej na luzie”, czerwiec 2012, Krobia (Fot. Archiwum LGD)

Wykonanie opracowania: „Uwarunkowania techniczne i organizacyjne wytyczenia, oznakowania szlaków drezynowych Celem wykonania opracowaniana było obszarze zdiagnozowanie Gościnnej możliwości i uwarunkowań Wielkopolski” rozwoju turystyki drezynowej na obszarze Gościnnej Wielkopolski. Dokument zawiera opis i charakterystykę uwarunkowań technicznych i organizacyjnych wytyczenia i oznakowania szlaków drezynowych oraz propozycję konkretnych lokalizacji szlaków drezynowych. Wykonawcą opracowania był Instytut Rozwoju i Promocji Kolei z Poznania. Opracowanie udostępnione jest bezpłatnie na stronie internetowej LGD, w zakładce Publikacje / Opracowania o Gościnnej Zespół Wokalny „Semplicze” na drezynie rowerowej, październik 2013, Poznań (Fot. Archiwum LGD) Wielkopolsce.

94 95 12 października 2012 roku na Świętej Górze w Piaskach „Rola i znaczenie podejścia Leader Biuro Lokalnej Grupy Działania GościnnaOrganizacja Wielkopolska w latach konferencji 2010-2014 zorganizowało 6 konferencji, w których uczestni- czyło łącznie około 850 osób z obszaru Gościnnej Wielkopolski, a także innych części kraju. Wydarzenia te były częścią działań w rozwoju obszarów wiejskich” tworzących know-how na temat budowania lokalnych produktów turystycznych oraz rozwoju obszarów wiejskich. Wykłady prezentowali eksperci i specjaliści zewnętrzni, lokalni liderzy, beneficjenci projektów zrealizowanych w ramach Lokalnej Strate- Realizację podejścia Leader na obszarze Gościnnej Wielkopolski przedstawił Marian Poślednik, Prezes Zarządu LGD. Prezentacje gii Rozwoju i przedstawiciele Zarządu i biura LGD – Marian Poślednik, Prezes Zarządu i Urszula Pużanowska, Dyrektor LGD. przedstawili: Andrzej Hałasiewicz - ekspert w Kancelarii Prezydenta RP, Marek Zagórski - prezes Fundacji Europejski Fundusz Wszystkie konferencje odbyły się na obszarze Gościnnej Wielkopolski. Rozwoju Wsi Polskiej, Andrzej Brzozowy - specjalista w Departamencie Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwa Roz- woju Regionalnego, Marek Czaplicki Konferencja „Tradycje i innowacje w tworzeniu produktów turystycznych”, - Zastępca Dyrektora Departamentu listopad 2010, Cichowo (Fot. Archiwum LGD) Programów Rozwoju Obszarów Wiej- skich Urzędu Marszałkowskiego Woje- wództwa Wielkopolskiego oraz Marko 25 listopada 2010 roku Koscak - przedstawiciel lokalnej grupy w Skansenie Filmowym Soplicowo działania ze Słowenii. w Cichowie Wykładom i warsztatom towarzyszy- „Tradycje i innowacje ła prezentacja inwestycji i projektów w tworzeniu produktów dofinansowanych z budżetu Lokal- nej Strategii Rozwoju LGD Gościnna turystycznych” Wielkopolska. Atrakcyjnym urozma- iceniem programu konferencji był po- Prezentacje i dyskusja dotyczyły: znaczenia kaz mody „Paryski dryg - biskupiński partnerstwa w rozwoju Gościnnej Wielko- szyk”, inspirowany dziedzictwem kul- polski, produktów żywnościowych wysokiej turowym regionu. jakości, tradycji kulinarnych i zasobów kul- turowych regionu oraz ich roli w produktach turystycznych. Autorską prezentację przedsta- wiła Anna Potok - członek Komitetu Monito- Konferencja „Rola i znaczenie podejścia Leader w rozwoju obszarów wiejskich”, rującego PROW na lata 2007-2013. Konferencja „Rozwój kapitału społecznego Gościnnej Wielkopolski”, październik 2012, Święta Góra (Fot. Archiwum LGD) grudzień 2012, Domachowo (Fot. Archiwum LGD) W ramach konferencji odbył się konkurs na Zestaw Kulinarny „Gościnna Wielkopolska”, w którym uczestniczyło: 11 Kół Gospodyń Wiejskich, dwie restauracje, 3 gospodarstwa agroturystyczne, Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Małachowo oraz Gospodarstwo Produkcji 14 grudnia 2012 roku w Centrum Grzybów i Grzybni Shiitake. Kultury Biskupiańskiej w Domachowie „Rozwój kapitału społecznego Gościnnej 28 listopada 2011 roku Konferencja „Rozwój funkcji rekreacyjnych i turystycznych w „Villa Natura” w Dolsku Gościnnej Wielkopolski” listopad 2011, Dolsk (Fot. Archiwum LGD) Wielkopolski” „Rozwój funkcji rekreacyj- Prezentacje i dyskusja dotyczyły: efektów realiza- nych i turystycznych cji małych projektów współfinansowanych z bu- Gościnnej Wielkopolski - dżetu Lokalnej Strategii Rozwoju LGD Gościnna Wielkopolska, kluczowych dla rozwoju kapitału inwestycje, imprezy, społecznego obszaru Gościnnej Wielkopolski. produkty” Prezentacje i dyskusja dotyczyły tematyki turystyki kolejowej i drezynowej, szlaków kulturowych oraz dokonań LGD w zakresie wdrażania produktów Kolej na luzie i Podró- że z Panem Tadeuszem. Wśród prelegentów 22 listopada 2013 roku była m.in. Ewa Przydrożny - Dyrektor biura w Ośrodku Kultury, Sportu i Aktywności Wielkopolskiej Organizacji Turystycznej. Lokalnej w Miejskiej Górce „Kulinarne odkrycia Konferencja „Rozwój obszarów wiejskich”, Gościnnej Wielkopolski” styczeń 2012, Święta Góra (Fot. Archiwum LGD) Tematyka konferencji dotyczyła roli i znaczenia 16 stycznia 2012 roku produktów lokalnych w rozwoju turystyki oraz na Świętej Górze w Piaskach budowania marki produktów lokalnych Gościnnej Wielkopolski. Jednym z najciekawszych i budzą- „Rozwój obszarów wiejskich” cych największe emocje punktów programu były prezentacje kulinarnych odkryć, przygotowane Podczas konferencji omawiano takie zagadnienia jak: przez liderki lokalne. poprawa ładu przestrzennego i odnowa wsi, rozwój produktów lokalnych i regionalnych oraz klastry i ini- Punktem kulminacyjnym konferencji był pokaz cjatywy klastrowe w branży rolno-przetwórczej. Przy- kulinarny, przygotowany przez szefa kuchni Pała- byli wysłuchali wystąpień m.in. architekta Andrzeja cu w Pakosławiu. Na scenie zaprezentował sposób Maleszki, Joachima Wojtala - Burmistrza Gogolina przygotowania zupy kremu z porów oraz bigos oraz Marka Gąsiorowskiego - przewodniczącego Slow z grzybów shiitake. Długie kolejki do degustacji Food Wielkopolska. Spotkanie cieszyło się dużym za- były dowodem na to, że dania prezentowały się i smakowały wyśmienicie. Konferencja „Kulinarne odkrycia Gościnnej Wielkopolski”, interesowaniem mediów lokalnych i regionalnych. listopad 2013, Miejska Górka (Fot. Archiwum LGD)

96 97 W celu pobudzenia zaangażowania społecznościUdział lokalnej w w rozwójkonferencjach obszaru objętego LSR i budowania kapitału społecznego na tym obszarze, Stowarzyszenie podejmowało również działania promujące LGD podczas konferencji i festiwali organizowanych na terenie całego kraju. Na kongresy i konferencje dotyczące rozwoju obszarów wiejskich i promocji produktów turystycznych wyjeżdżali lokal- ni liderzy oraz przedstawiciele biura, Rady i Zarządu LGD. Łącznie kilkaset osób z Gościnnej Wielkopolski wzięło udział w różnego rodzaju konferencjach w okresie realizacji LSR. Wśród tych wydarzeń były między innymi: • II Ogólnopolski Kongres Współpracy i rozwoju, 21-22 stycznia 2010 roku w Warszawie Czempiń • Międzynarodowa Konferencja „Wiejski produkt turystyczny - doświadczenia i wyzwania”, Kielce, 15-16 kwietnia 2011 roku • Konferencja „Przyszłość podejścia Leader w Polsce”, 18-19 kwietnia 2011 roku w Rokosowie Pianowo Borowo

• Konferencja „Produkty lokalne”, Gorzyczki Stare Słonin 5 grudnia 2011 roku w Warszawie Oborzyska • Międzynarodowa Konferencja Betkowo „Perspektywy rozwoju turystyki wiejskiej Kościan Donatowo w Europie”, 20-22 kwietnia 2012 roku w Kielcach Kurza Góra Rąbiń • Konferencja „Kobiety zmieniają polską Racot wieś”, 8 grudnia 2012 roku w Poznaniu Turew • Konferencja „Wielkopolska - Choryń euro-PROW-incja”, 17 października 2013 Kopaszewo Gryżyna roku w Poznaniu Jerka Nowy Dębiec Błażejewo • Konferencja „Wiejska Polska. Cichowo Przedsiębiorcza wieś”, 5 lipca 2014 roku Dolsk w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej Lubiń w Koninie Lipówka • Konferencja „Kobieca Wielkopolska Brześnica Obywatelska”, 26 listopada 2014 roku Krzywiń w Poznaniu Bielewo

Konferencja „Kobieca Wielkopolska Obywatelska”, listopad 2014, Poznań (Fot. P. Benenowski) Ogólnopolski Festiwal Dobrego Smaku, sierpień 2013, Poznań (Fot. Archiwum LGD) Głogówko

Piaski Szelejewo Pierwsze Podrzecze

Stara Krobia Domachowo

Sułkowice Siedlec Żychlewo Chumiętki Wymysłowo

Posadowo Pudliszki

Ogólnopolski Festiwal Dobrego Smaku, Krobia Potarzyca sierpień 2014, Poznań (Fot. Z. Drzażdżyński) Fijałów Pępowo LGD Gościnna Wielkopolska Kobylin Ogólnopolski Festiwal Dobrego Kuklinów Smaku w Poznaniu na tle Województwa Wielkopolskiego i Polski Stary Kobylin Gostkowo Kołaczkowice Oczkowice 15-17 sierpnia 2013 roku Długołęka Roszkowo 14-17 sierpnia 2014 roku Rozstępniewo Woszczkowo Miejska Górka Topólka Jutrosin Ogólnopolski Festiwal Dobrego Smaku, to coroczne Sobiałkowo święto wszystkich smakoszy, odbywające się na pły- Piaski cie Starego Rynku w Poznaniu. Impreza od wielu lat Domaradzice cieszy się dużą popularnością wśród mieszkańców Niemarzyn Wielkopolski i renomą wśród wystawców. Pakosław Otwarte Wrota Wśród reprezentantów Gościnnej Wielkopolski byli producenci lokalnych i regionalnych produktów, Wojciechówka właściciele gospodarstw agroturystycznych i twór- Sowy cy ludowi. Wystawcy sprzedawali i promowali takie Nad Zalewem produkty jak: ogórek kiszony pakosławski, szparagi kiszone, kiełbasa biskupiańska i pępowska, grzyby shiitake oraz rękodzieło biskupiańskie. Ogólnopolski Festiwal Dobrego Smaku, sierpień 2014, Poznań (Fot. D. Andrzejewska)

98 Mapa realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju LGD Gościnna Wielkopolska

Funkcje rekreacyjne i turystyczne obszaru Legenda: Mapa

Większe miasta i siedziby gmin Miejsca na szlakach rowerowych

Miejsca na Szlaku Podróże z Panem Tadeuszem Miejsca na Biskupiźnie

Miejsca na szlakach konnych Parki, rynki, zbiorniki wodne, centra rekreacji

Siedziba LGD Gościnna Wielkopolska Gospodarstwa agroturystyczne

Drogi krajowe Granice gmin

Drogi wojewódzkie Granice obszaru Biskupizny www.goscinnawielkopolska.pl

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie Publikacja wykonana na zlecenie Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania Gościnna Wielkopolska” w Pępowie Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

ISBN 978-83-938575-1-7