BRT INSTITUUT DER NEDERLANDSE UITZENDINGEN JAAROVERZICHT 1978 BRT INSTITUUT DER NEDERLANDSE UITZENDINGEN JAAROVERZICHT 1978 TEN GELEIDE De rationalisatie van de BRT-structuren3 die in 1973 werd ingezet met de hervorming van de radio-organisatie 3 in 1975 gevolgd door de herstructurering van de televisie3 en voltooid dank zij de omroepwet van februari 1977 waar­ bij het Instituut van de Gemeenschappelijke Diensten (I.G.D.) werd opgeheven3 begon in 1978 volop vruchten af te werpen. Zo leidde de vlotte samenwerking tussen de cul­ turele en de technische diensten tot een aanzienlijke verbetering van de produktiviteit. Voor de eerste maal slaagden de financiële diensten erin de reële kostprijs van de onderscheidene radio- en televisie-produkties te berekenen; en de vergelijking met buitenlandse omroep- stations leidt tot de conclusie dat de BRT-kostprijzen aan de lage kant liggen. Bovendien kon de BRT dank zij het aandachtig volgen van de maandelijkse begrotingstoestand en ondanks een door de regering midden in het jaar opge­ legde besnoeiing van de toelage met ruim 2 %3 andermaal de balans 1978 met een ruim batig saldo afsluiten. Dit is ongetwijfeld het resultaat van de integrale autonomie die de BRT 3 tengevolge van de opheffing van het I.G.D.3 ook op technisch en administratief-financieel vlak ver­ worven heeft. De toenemende gevoeligheid voor de communautaire vraagstukken bracht de Voorzitter van de Raad van Beheer3 prof. dr . A. Verhuist3 ertoe op de persconferentie van oktober 1978 de aandacht van de openbare opinie te ves­ tigen op de wanverhouding tussen de opbrengst van het kijk- en luist erg eld in het Vlaamse landsgedeelte en de aan de BRT toegekende dotatie. Hier rijst de vraag of in een communautair perspectief de praktijk van de ge­ lijke betoelaging van de BRT en RTBF nog gehandhaafd kan blijven. De hoofdopdracht van een omroep3 stellig in het meest bekabeld'e land van de wereld3 bestaat er immers in het eigen artistiek potentieel te valoriseren3 en onbe- twistbaar telt Vlaanderen meer schrijvers3 componisten3 musici3 zangers3 acteurs3 cineasten enz. dan het Zuiden van het land. Terecht vraagt de Vlaamse openbare opinie3 dikwijls bij monde van parlementaire vragen3 dat de BRT meer kansen aan eigen kunstenaars zou bieden. Uiteraard Valt dergelijk beleid3 dat een intense eigen BRT-produk- tie veronderstelt3 heel wat duurder uit dan het uitzen­ den van angelsaksische plaatjes en buitenlandse TV-feuil- letons. Precies in 1978 heeft de Vlaamse Televisie een in­ spanning zonder voorgaande gedaan om dramatisch werk van eigen auteurs uit te zenden3 zowel in het populaire als in het meer ernstige genre. Nooit kende een TV-feuilleton zoveel bijval als "Slisse en Cesar"3 waarvan sommige af­ leveringen meer dan twee miljoen kijkers konden boeien; jonge Vlaamse auteurs als Walter Van den Broeck3 Fernand Auweras René Verhezen en vooral Roger Van Ransbeeck ("Er was eens in december'') kenden een ware doorbraak op het kleine scherm. Het jeugdfeuilleton "Dirk van Haves- kerke" (een bewerking naar de roman van Boschvogel) ge­ noot een uitzonderlijke bijval3 ook in het buitenland. De radio deed een gelijkaardige inspanning : van de 81 uitgezonden luisterspelen waren er 63 oorspronkelijk nederlands werk; voor de eerste maal werd een eigen radio feuilleton uitgezonden "Wie heeft Jessie Davis vermoord ? BRT 3 zond 924 werken van Belgische toondichters uit 3 waaronder 20 Vlaamse creaties. Bovendien valt de deelne­ ming van de BRT-radio aan het concertleven in het Vlaamse land nog moeilijk weg te denken uit ons cultureel land- schap : naast de enorme BRT-inbreng in het F estival van Vlaanderen (78 concerten)3 zetten BRT 2 en BRT 3 nog ruim ISO concerten op touw in samenwerking met derden. In 1978 werd een mobiele radio studio in gebruik genomen, die het de BRT mogelijk maakte niet alleen tij­ dens de zomer aan de kust maar ook op tal van andere plaatsen een rechtstreeks contact met zijn publiek tot stand te brengen. De mobiele studio kon bovendien nuttig worden ingezet bij de uitzendingen in het kader van het "Jaar van het Dorp", dat zowel aan radio als aan tele­ visie gelegenheid bood om al het mooie van het "leven op kleine schaal" te ontdekken en mede te delen. In dit ka­ der moet ook het optreden van fanfares en harmonieën voor de radio vermeld worden} evenals de populaire accor- deondagen van Omroep Oost-Vlaanderen. Rechtstreeks con­ tact met de luisteraars was ook de opzet van de "happenings"3 die naar het voorbeeld van de happening in de Sint-Pieters- Abdij in het kader van het F estival van Vlaanderen te Gent - waaraan het Franse dagblad "Le Monde" een geestdriftige bijdrage wijdde - te Brugge en te Hasselt werden belegd. Dank zij de nieuwe behuizing van de Gewestelijke Omroepen zullen deze contacten met het publiek in de toekomst nog uitgebreid kunnen worden. Het zilveren jubileum van de Vlaamse Televisie gaf in 1978 aanleiding tot een aantal uitzonderlijke manifes­ taties zoals het grote volksfeest in de Kursaal van Oostende en het personeelsfeest in Vorst-Nationaal. Op de journalist Anton Van Casteren3 die het allemaal vanaf het eerste uur meemaakte3 werd een beroep gedaan om een ge­ denkalbum samen te stellen. Een colloquium in samenwerking met de K.U.Leuven en met deelneming van befaamde inter­ nationale specialisten bood een gelegenheid tot bezinning over de invloed van het medium. Ook in de toekomst zal de BRT blijven streven naar samenwerking met de faculteiten voor sociale wetenschappen van de Vlaamse universiteiten teneinde de ingewikkelde omroep-problematiek zo wetenschap­ pelijk mogelijk te benaderen. In dit verband moet ook de aandacht gevestigd worden op het eerste experiment in Europa van twee-richtings-televisie dat door de BRT in samenwerking met de Algemene Spaar- en Ligfrentekas werd uitgevoerd en dat geslaagd mag heten, vermits het enkele maanden later op de internationale markt van TV—program­ ma' s te Cannes werd gedemonstreerd. Steeds in het raam van de aontaotprogramma ' s dient de succesvolle actie "Kringloop" vermeld te worden3 waarbij plaatselijke auto­ riteiten en publiek betrokken werden teneinde een maximum aan zgn. afvalprodukten te recupereren; deze actie be­ leeft in 197 9 haar derde jaargang. Een zwaar verlies voor de Vlaamse Televisie betekende het plotse verscheiden van Joos Florquin3 waarbij de pro- grammareeks "Ten huize van..."3 die uitzonderlijke bete­ kenis voor het Nederlandse cultuurleven heeft3 werd afge­ broken . De informatiediensten van radio en televisie leverden in 1978 andermaal grote inspanningen; er vonden opnieuw parlementsverkiezingen plaats, die aanleiding gaven tot snelle en accurate berichtgeving en tot boeiende gesprek­ ken met alle vooraanstaande politici. Er was ook het over­ lijden van twee pausen, Paulus VI en Johannes-Paulus I3 telkens gevolgd door een conclaaf 3 waarvan het laatste leidde tot de historische keuze van een Pools kardinaal. De troebelen in Shaba in mei 1978 gaven aanleiding tot strubbeling en op de nieuwsdiensten3 die evenwel spoedig bij gelegd konden worden. T enslotte genoten de drieëntwintig wedstrijden van de wereldbeker voetbal die door de BRT rechtstreeks werden uitgezonden grote bijval bij kijkers en luisteraars. Ingevolge de ontbinding van het parlement in het najaar kon het personeelskader 1978 niet meer door het staatshoofd worden ondertekend. Met een beroep op stagiairs in het kader van de herstelwet kon in de meest dringende leemten worden voorzien. De BRT werd ook zeer geholpen door de wet op het "bijzonder tijdelijk kader", waarbij werklozen in dienst genomen kunnen worden voor het vervullen van buitengewone maar tijdelijke taken. De ministeriële autoriteiten aanvaardden zeven BRT-pro- jeoten3 waarbij onder meer grote achterstand in het klasseren van archief3 filmotheek en audiotheek ingelo­ pen kon worden. Nog een vaststelling : uit de tabellen die door de directie personeelszaken voor dit jaaroverzicht zijn be­ zorgd3 blijkt dat nagenoeg driekwart van het BRT-perso- neel eind 1978 jonger was dan vijfenveertig jaar; dit be­ tekent dat de pensioenlast voor de BRT-begroting betrek­ kelijk gering zal blijven tot het jaar 2000. Momenteel bedraagt deze last 85" miljoen fr. op een begroting van 3.900 miljoen fr. Deze gunstige verhouding zal waarschijn­ lijk nog twintig jaar gehandhaafd kunnen blijven. Dit zou de BRT in staat moeten stellen de eerstvolgende jaren nog de nodige leningen aan te gaan om het Omroepcentrum te voltooien en Omroep Brabant een nieuwe behuizing te bezorgen, zodat na 1985 nog maar weinig in onroerende goederen geïnvesteerd zou moeten worden. De hernieuwing om de tien jaar van de electronische apparatuur van alle BRT-installaties, studio 's, opnamewagens3 zenders en straalverbindingen zal trouwens een zeer rationeel inves­ teringsbeleid vergen. slot van deze inleiding nog twee markante feiten 1) Waar de samenwerking met Nederland op omroep- gebied in 1978 achteruitgang kende3 werd voor de eerste maal in november te Hilversum door de BRT een keuring belegd van Vlaamse televi­ sieprogramma 's : de Nederlandse omroeporganis men kozen dadelijk twaalf van de negenenveer­ tig aangeboden programma's3 inzonderheid TV- drama's van de hand van Vlaamse auteurs. 2) Dank zij een zorgvuldig voorbereide samenwer­ king met de gerechtelijke politie leidde de uizending door de BRT van de stemopname van de vermoedelijke dader van de ontvoering van Baron Bracht spoedig tot de aanhouding van de moordenaar. P. VANDENBUSSCHE Dir eeteur-Generaal - 1 - RAAD VAN BEHEER RAAD VAN BEHEER Samenstelling op 31 december 1978 Voorzitter : de h. A. VERHULST, hoogleraar aan de Rijks­ universiteit te Gent. Ondervoorzitters : de hh. G. DERIEUW, Nationaal Secretaris van het A.B.V.V. P. MARCK, adjunct-algemeen secretaris van de Belgische Boerenbond. A. VAN OVERSTRAETEN, journalist. Leden : de hh. A. BEYENS, politiek directeur van de P.V.V. M. BOUSSY, Directeur-Generaal van de Verzekerings­ maatschappij "De Sociale Voorzorg". F. JANSSENS, Secretaris-generaal van het A.C.W. P. MARTENS, leraar. Mej. A. PHLIX, sociaal assistente. de hh. P. THYS, nationaal secretaris van het N.C.M.V.