Wi Ah •. "S«Ii Gü 1 '^Mêê Wmm Jmm» A^ «Gmv5 Ifeifelfc *- , Isr •Cm' Ijpsilfe
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
p e l y ANKEVEEN □ frisse Miff™ ‘SlfeSWl u1 iKmm •'T (J^Vi — \ ■#Aaw :,1 *wi Ah •. ....* • • h 4 /\ "s« ii gÜ1 '^mÊÊ WmM $ ê $ M k \ *•}? jmm» r * $ : - jk* /<" a^ «gMV5 ifeifelfc * - , r a 4 .f|L ■■^- ; •Cm'i s r i NS ijPSilfe: f Sravelan^ kevee% ■-^isaajjg rtenhoef Stichting ’Tussen Vecht en Eem’ Doelstellingen Dagelijks bestuur • Bevorderen van de belangstelling voor en de kennisvoorzitter van het Gooi en omgeving in historisch perspectief.Mr. W.G.M. Cerutti, J.P. Coenstraat 77, 1215 KP • Het behoud van waardevolle terreinen, gebouwen ofHilversum, 035-19471 voorwerpen in deze regio. secretaris • Het bevorderen van samenwerking tussen organisatiesMr. D.C.J. Bakker, Brinklaan 18b, 1404 ET Bussum, die zich met het bovenstaande bezighouden. 02159-12846 penningmeester K. Kool, Jagerspad 31, 1251 ZW Laren, 02153-15680 Hoe bereiktTVE haardoelstellingen leden E. A.M. Scheltema-Vriesendorp, Turfpoortstraat 39, • TVE geeft, tezamen met de Vereniging van Vrienden 1411 EE Naarden, 02159-43610 van het Gooi, een 4x per jaar verschijnend tijdschriftH.E.W. Kwak. Statenlaan 32, 1405EX Bussum, uit. 02159-35692 • TVE geeft ook andere publicaties uit, zoals historische Activiteitencommissie wandel- en fietsfolders en bereidt een serie publicaties voor: de 'Gooise Historische Reeks’. voorzitter • TVE onderneemt allerlei acties om cultuur- of natuur historisch waardevolle zaken te behouden. H.E.W. Kwak, Statenlaan 32, 1405 EX Bussum, • Iedere 10e van de maand een informele bijeenkomst in02159-35692 de Turfloods te Naarden, de z.g.n. ’tiende kout'. leden • Jaarlijkse Open dag. C. van Aggelen, Siriusstraat 24, 1223 AN Hilversum • Tentoonstellingen, lezingen, bijeenkomsten, excursies.F. van Boetzelaer, Biesboschstraat 63, 1078 MP • Jaarlijkse Cursus Gooise Historie. Amsterdam, 020-768343 E.A.M. Scheltema-Vriesendorp, Turfpoortstraat 39, 1411 • Steun bij historisch onderzoek, studie en activiteiten. EE Naarden, 02159-43610 • TVE streeft naar het totstandkomen van een Streek archief en Streekmuseum. TVE-bijeenkomst Iedere tiende van de maand een informele bijeenkomst Organisatie voor leden én belangstellenden in de wijnboutique en bistro De Turfloods, Nieuwe Haven 33, Naarden, vanaf Binnen het Algemeen Bestuur (AB) van TVE zijn ca. 2520.00 uur, de z.g.n. 'tiende kout’. lokale en regionale organisaties op historisch en aanverwant gebied vertegenwoordigd. Voorts kent hetLosse nummers AB leden die daarin op persoonlijke titel zitting hebben. Uit en door het AB is een Dagelijks Bestuur gekozen datTot 1983 zijn van het TVE-tijdschrift 64 nrs. verschenen, op dit moment uit 5 personen bestaat. met in totaal ca. 400 artikelen, 2275 blz. en 500 illustraties. Vele nummers zijn nog verkrijgbaar. Prijs f 4,-(voor normale nummers) en f 10,-voor speciale nummers (meer dan 100 blz.); (excl. portokosten). Historie Bestellen bij de penningmeester K. Kool, 02153-15680. TVE is opgericht op 22 mei 1970. TVE vormt echter inLidmaatschap feite de voortzetting van de in 1934 opgerichte Stichting 'Museum voor het Gooi en omstreken’, later VerenigingU kunt zich als donateur van TVE aanmelden door van Vrienden van het Goois Museum, welke in 1969 overmaking van minimaal f 17,50 op rek.nr. 47.62.75.199 werd opgeheven en waarvan de bezittingen zijn onderAmro-Bank Laren (gironr. van de bank 32750) t.n.v. gebracht in de historische afdeling van het Cultureel TVE. Nieuwe donateurs ontvangen alle in het kalender Centrum de Vaart in Hilversum. jaar dat men lid wordt verschenen nummers gratis. Werkgebied Het werkgebied van TVE omvat het Gooi, de Noorde lijke Vechtstreek en het Oostelijk randgebied en beslaat de gemeenten: Baarn, Blaricum, Bussum, Eemnes, 's- Graveland, Hilversum, Huizen, Laren, Loosdrecht. Muiden, Naarden, Nederhorst den Berg, Nigtevecht en Weesp. 2e jaargang nr. 2, mei 1984 Tijdschrift van de Stichting Tussen Vecht & Eem en van de Vereniging van Vrienden van het Gooi P ' % 1 " ~ ISIÉÉÈ . V •«.. s f * INHOUD 49 P.J.M. van de Walk, Woord vooraf 112J.A. Hendriks, Milieubescherming avant la 51 J. Daams, De ontwikkeling van het landschaplettre. De kininefabriek van ’s-Graveland in ’s-Graveland, Kortenhoef en Ankeveen118F. Hamers, De Vereniging Curtevenne en de 60 H.H.M. Meyer, Amsterdamse ontginningen Curtevenne Stichting. Een persoonlijk in het westen van Gooiland. Een bijdrage tot gekleurd verhaal de historische geografie van een Goois 123 M. van Ee, Historische Kring In de Gloriosa grensgebied 124 W.K. Kraak, Het wapen van ’s-Graveland; 79 C.M. Abrahamse, De bemaling van het van edele trapgans, via zwaan tot boerentrien Horstermeer en de polders Ankeveen, Kor tenhoef, Overmeer en Dorssewaard in de 17e en het begin van de 18e eeuw 85 D. Dekema, Uit de bemalingsgeschiedenis van126 Actualiteiten de polder Kortenhoef 127 Activiteiten van de Vereniging van Vrienden 90 W.K. Kraak, Schets van de vogelrijkdom van van het Gooi - Naardermeertochten - het gebied van ’s-Graveland, Kortenhoef en excursies Ankeveen 130 Jaarlijkse algemene ledenvergadering van de 96 A.D. Wumkes, De eerste dienst in de NH-kerk Vereniging van Vrienden van het Gooi op 17 te ’s-Graveland mei a.s. - uitnodiging en jaarstukken 101 B.J. van der Kolk, De ambachtsvrouwe van 135 Activiteiten van de Stichting Tussen Vecht en Ankeveen Eem -cursus Gooise Historie 1984/1985 106 J.R.Persman, Een ’s-Gravelandse slager in 136 Jaarlijkse Open Dag van Tussen Vecht en Eem verzet tegen de fiscus op zaterdag 19 mei in 's-Graveland, Ankeveen 110 A.D. Wumkes, De Spinderij of Spinschool te en Kortenhoef - uitnodiging en jaarstukken ’s-Graveland 140 Varia bij de voorplaat: potloodtekening, Jhr. Mr. J. de Geer van Rynhysen, Gezicht op de Leeuw- o f Oetgenslaan de ruiter is oom Jan Six, de koetsier is Papa met zijne hitten - vanuit het huis 'Hilverbeek', ca. 1844. REDACTIE Voorzitter Dit tijdschrift wil verleden, heden en toekomst van het Dr. A.C.J. de Vrankrijker, Const. Huygenslaan 30, Gooi e.o. in al zijn facetten belichten, vooral met als 1401 AN Bussum, 02159-13278 invalshoeken het historisch perspectief en natuur, milieu, Secretaris landschap en ruimtelijke ordening. E.A.M. Scheltema-Vriesendorp, Turfpoortstraat 39, Het tijdschrift verschijnt sedert 1983 als gecombineerde 1411 EE Naarden, 02159-43610 uitgave van de Stichting Tussen Vecht en Eem (TVE) en Leden de Vereniging van Vrienden van het Gooi (VVG). Het is een Mr. J.E. Brikkenaar van Dijk, Nw. Hilversumseweg 8, voortzetting van enerzijds het tijdschrift van TVE dat 1406 TE Bussum, 02159-31248 sedert mei 1970 verschijnt en waarvan tot eind 1982 64 J. Daams, Zuidsingel 23,1241 EH Kortenhoef, 035- nrs. gepubliceerd waren en anderzijds van het informatie 60601 bulletin van de Vrienden waarvan sedert 1970 29 nrs. Mr. M.W. Jolles, Larixlaan 10, 1213 SZ Hilversum, verschenen waren. 035-14227 Dr. A.J. Kölker, Jan Steenstraat 41,2162 BM Lisse, Oplage van dit nummer van het TVE/VVG-tijdschrift: 023-163360 (kantoor) 7000 exemplaren. Dr. W.K. Kraak, Wielewaallaan 38, 1403 BZ Bussum, 02159-15725 E. E. van Mensch, JHB Koekkoekstraat 26,1214 AD© T V E /W G 1984. Gedeeltelijk overnemen van artike Hilversum, 035-234913 len slechts onder uitdrukkelijke bronvermelding. Voor F. Renou, Nw. Bussummerweg 83a, 1272 CE Huizen,geheel overnemen s.v.p. contact opnemen met redactie 02152-58601 secretariaat. Alle copy s.v.p. toezenden aan redactiesecretariaat, Druk: Spieghelprint, Gooilandseweg 14, 1406 LL Turfpoortstraat 39,1411 EE Naarden, 02159-43610 Bussum ,02159-14074. Woord vooraf Met de verschijning van dit boekwerkje overvelen geliefde dorpen Ankeveen, ’s-Grave de dorpen Ankeveen, ’s-Graveland en Kor-land en Kortenhoef, een boekwerkje ver tenhoef wordt een inmiddels tot een traditieschijnt, waarin op prettig leesbare wijze uitgegroeide goede gewoonte van de Stichtingwordt verteld wat er is gebeurd en hoe de Tussen Vecht en Eem voortgezet. geschiedenis verder is gegaan. Bijzonder in deze is dat de Stichting reeds eerder, en wel in 1970 ter gelegenheid vanIk hoop dat velen, jong en oud, geboeid haar eerste ’open dag’, uitgebreid aandachtzullen worden bij het lezen van dit boekje, heeft besteed aan het dorp Ankeveen. zich herinnerend de woorden van Bilderdijk: Waarom in dat jaar nu juist Ankeveen de In 7 verleden ligt het heden, spits van een reeds open dagen mocht in het nu, wat worden zal. afbijten heb ik niet kunnen achterhalen. Ik kan mij echter niet voorstellen dat dit uitsluitend kwam omdat de naam van dat dorp met de eerste letter van ons alfabet begint! Dat die aandacht niet is verslapt uit zich thans in het - met de dorpen ’s-Graveland en Kortenhoef uitgebreide - onderwerp van de P.J.M. van de Walle, open dag van 1984. burgemeester van 's-Graveland Veel is er al geschreven over de drie dorpen waaruit in 1966 de huidige gemeente ’s-Graveland is ontstaan. Nog dagelijks worden gegevens over het verleden verzameld en voor het nageslacht veilig gesteld. Wij mogen ons gelukkig prijzen met het grote aantal instellingen dat zich zowel plaatselijk als regionaal bezighoudt met het graven in het verleden. Waar mogelijk verleent ook het gemeentebestuur van ’s-Graveland medewer king aan deze nuttige bezigheid. Dat de bedoelde instellingen niet langs elkaar heen werken blijkt wel uit de samenwerking van de Stichting Tussen Vecht en Eem met de plaatselijke organisaties, welke samenwer king leidt tot voldoende ’oud nieuws’ (of is het ’nieuw ouds'?) om een volledig dagpro gramma èn een boekwerkje als dit samen te kunnen stellen. Het is goed dat nu, zoveel honderden jaren na het ontstaan van de door 49 W r it PT* ^ S é : 9 ** J • ■ m * : V . %■ J ssti Baggeren mei baggerbeugel en schouw Treden van de bagger in het kleinschalig turf- bedrijf van Van Asselt .*■ ••. »<> ■ m w '% - ■. : - ■ '. " jpgpiC Ö s ^ . ;v 50 De ontwikkeling van het landschap in ’s-Graveland, Kortenhoef en Ankeveen ./. D aams Inleiding waarvan de oppervlakte ongeveer gelijk ligt met die van de omringende wateren. In Van De gemeente ’s-Graveland bestaat sinds 1966Dale komt nog een tweede definitie van uit de dorpen ’s-Graveland, Kortenhoef enlaagveen voor, die zegt dat laagveen uit Ankeveen.