Uchwała Nr XXV/164/16 Rady Gminy Niedrzwica Duża Z Dnia 29 Grudnia 2016 R

Uchwała Nr XXV/164/16 Rady Gminy Niedrzwica Duża z dnia 29 grudnia 2016 r.

w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża na lata 2016 - 2020

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j.: Dz. U. z 2016 r., poz. 446 ze zm.) w związku z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. z 2015 r. poz. 1777 ze zm.), Rada Gminy Niedrzwica Duża uchwala, co następuje:

§ 1 Przyjmuje się Gminny Program Rewitalizacji sporządzony dla obszaru rewitalizacji wyznaczonego w drodze Uchwały nr XVIII/131/16 Rady Gminy Niedrzwica Duża z dnia 28 czerwca 2016 r. w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie gminy Niedrzwica Duża pod nazwą „Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża na lata 2016 – 2020”, w brzmieniu stanowiącym załącznik do niniejszej uchwały.

§ 2 Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Niedrzwica Duża.

§ 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Uzasadnienie

Rewitalizację należy rozumieć jako wyprowadzanie ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez przedsięwzięcia całościowe (integrujące interwencje na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki), skoncentrowane terytorialnie i prowadzone we współpracy z lokalną społecznością, w sposób zaplanowany oraz zintegrowany przez określenie i realizację programów rewitalizacji. Udział w takim procesie jest ważny dla wielu osób i podmiotów z obszaru objętego działaniami rewitalizacyjnymi – w tym dla samorządu gminy, mieszkańców tego miejsca, organizacji społecznych, przedsiębiorców, zaś w szczególny sposób wszystkich grup społecznych zagrożonych kryzysem na obszarze objętym procesami rewitalizacyjnymi. Opracowanie Gminnego Programu Rewitalizacji zostało, w pierwszej kolejności, poprzedzone szczegółową diagnozą w szeroko rozumianym obszarze zagadnień społecznych, a w drugiej kolejności także gospodarczych, przestrzenno-funkcjonalnych, technicznych i środowiskowych (diagnoza została opracowana zgodnie z Ustawą o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 roku oraz Wytycznymi w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 opracowanymi przez Ministra Infrastruktury i rozwoju [MIiR/H 2014-2020/20(01)/07/2015]). Dopiero tak przeprowadzona analiza pozwoliła dokonać pełnej diagnozy problemów i zagrożeń, wskazać obszary o największej koncentracji zjawisk kryzysowych, a w konsekwencji wyznaczyć obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji, co nastąpiło w drodze w drodze Uchwały nr XVIII/131/16 Rady Gminy Niedrzwica Duża z dnia 28 czerwca 2016 r. w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie gminy Niedrzwica Duża. To na nich ostatecznie zdefiniowano katalog działań, które – konsekwentnie wdrażane i realizowane – będą prowadziły do sukcesywnego wydźwignięcia się z sytuacji kryzysowej lub przynajmniej minimalizowania jej skutków. W programie ujęto działania, które w najbliższych latach winny być realizowane z wykorzystaniem środków unijnych (EFRR, EFS, EFRROW), ale co równie ważne także działania, które finansowane będą z innych środków publicznych oraz prywatnych. Połączenie aktywności wielu osób i instytucji, także różnych środków, w tym właśnie zarówno publicznych, jak i prywatnych pozwoli w sposób kompleksowy rozwiązać wszystkie zdiagnozowane w dokumencie problemy.

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża na lata 2016 - 2020

Załącznik do Uchwały nr XXV/164/16 Rady Gminy Niedrzwica Duża z dnia 29 grudnia 2016 r.

Michał Wróblewski 2016-12-21

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

1 SPIS TREŚCI

2 Wstęp...... 4 3 Podstawowe pojęcia związane z rewitalizacją ...... 6 4 Opis powiązań programu z dokumentami strate-gicznymi i planistycznymi w tym dokumentami gminy ...... 8 4.1 Programy Krajowe ...... 8 4.1.1 Polska 2030 Trzecia fala nowoczesności Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju...... 8 4.1.2 Strategia Rozwoju Kraju 2020...... 8 4.1.3 Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020, Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie...... 9 4.1.4 Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030...... 9 4.2 Programy Regionalne i Lokalne ...... 9 4.2.1 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Niedrzwica Duża...... 13 5 Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych W tym szczegółowa diagnoza obszaru rewitalizacji ...... 14 5.1 Problemy społeczne wykazane w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Niedrzwica Duża . . 15 5.2 Analiza kluczowych czynników dla ujawnienia negatywnych zjawisk społecznych oraz lokalnych potencjałów. . 16 5.2.1 Bezrobocie ...... 16 5.2.2 Ubóstwo ...... 18 5.2.3 Przestępczość ...... 21 5.2.4 Poziom edukacji ...... 24 5.2.5 Poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym ...... 27 5.2.6 Poziom kapitału społecznego ...... 29 5.3 Analiza pozostałych czynników dla ujawnienia negatywnych zjawisk powodujących degradację obszaru oraz lokalnych potencjałów...... 31 5.3.1 Gospodarka w szczególności stopień przedsiębiorczości, kondycja lokalnych przedsiębiorstw...... 31 5.3.2 Środowisko – w szczególności przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska...... 32 5.3.3 Czynniki przestrzenno-funkcjonalne – w szczególności wyposażenie w infrastrukturę techniczną i społeczną , jej stan techniczny, dostęp do podstawowych usług , ich jakość, dostosowanie rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, poziom obsługi komunikacyjnej, stan i jakość terenów publicznych...... 32 5.3.4 Czynniki techniczne – w szczególności stopień degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz stopień niefunkcjonowania rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska. 37 5.4 Sposób wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji gminy...... 38 5.4.1 Założenia ogólne: ...... 38 5.4.2 Wyznaczenie obszaru zdegradowanego oraz obszaru rewitalizacji ...... 38 5.4.3 Wyznaczenie obszaru rewitalizacji...... 40 5.4.4 Podsumowanie...... 40 6 Wizja i cele Gminnego Programu Rewitalizacji ...... 43 6.1 Wizja stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji (planowany efekt rewitalizacji); ...... 43 6.2 Problemy - zidentyfikowane nagromadzenie negatywnych zjawisk w poszczególnych podobszarach rewitalizacji; 43

2 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

6.3 Cele rewitalizacji oraz odpowiadające IM kierunki działań służących eliminacji lub ograniczeniu negatywnych zjawisk 44 7 Opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych, w szczególności o charakterze społecznym oraz gospodarczym, środowiskowym, przestrzenno-funkcjonalnym lub technicznym...... 49 7.1 Lista planowanych, podstawowych projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych wraz z ich opisami zawierającymi, w odniesieniu do każdego projektu/przedsięwzięcia rewitalizacyjnego, co najmniej: nazwę i wskazanie podmiotów go realizujących, zakres realizowanych zadań, lokalizację (miejsce przeprowadzenia danego projektu), szacowaną wartość, prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny i zmierzenia w odniesieniu do celów rewitalizacji;...... 49 7.2 Charakterystyka pozostałych dopuszczalnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych...... 67 7.3 Mechanizmy integrowania działań zapewnienia komplementarności między poszczególnymi projektami/przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi oraz pomiędzy działaniami różnych podmiotów i funduszy na obszarze objętym programem rewitalizacji; ...... 72 8 Szacunkowe ramy finansowe gminnego programu rewitalizacji wraz z szacunkowym wskazaniem środków finansowych ze źródeł publicznych i prywatnych...... 75 9 Mechanizmy włączenia mieszkańców, przedsiębiorców i innych podmiotów i grup aktywnych na terenie gminy w proces rewitalizacji; ...... 77 9.1 Definicja konsultacji społecznych...... 77 9.2 Cele konsultacji...... 77 9.3 Przedmiot konsultacji...... 78 10 System realizacji (wdrażania) programu rewita-lizacji ...... 84 10.1 Opis Struktury zarządzania realizacją gminnego programu rewitalizacji...... 84 10.2 System wdrażania programu ...... 84 10.3 System monitoringu i oceny skuteczności działań i system wprowadzania modyfikacji w reakcji na zmiany w otoczeniu programu...... 87 10.3.1 Ewaluacja i monitorowanie Gminnego Programu Rewitalizacji ...... 87 10.3.2 Ocena oddziaływania na środowisko Gminnego Programu Rewitalizacji ...... 88 10.3.3 System wprowadzania zmian w programie rewitalizacji /procedury uaktualniania ...... 88 11 Określenie niezbędnych zmian w uchwałach...... 90 11.1 Określenie niezbędnych zmian w uchwałach, o których mowa w art. 21. Ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminnym i o zmianie Kodeksu Cywilnego ...... 90 11.2 Określenie niezbędnych zmian w uchwale, o której mowa w art. 7 ust. 3...... 90 12 Zmiany w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego ...... 91 12.1 Specjalna Strefa Rewitalizacji...... 91 12.2 Zmiany w dokumentach planowania i zagospodarowania przestrzennego ...... 91 12.2.1 Niezbędne zmiany w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego...... 91 12.2.2 Niezbędne zmiany w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego...... 91 13 Załącznik graficzny przedstawiający podstawowe kierunki zmian funkcjonalno przestrzennych obszaru rewitalizacji. 92

14 Załączniki :...... 93 14.1 Wzór Fiszki projektowej ...... 93 14.2 Ankieta ...... 95 14.3 Projekt Uchwały o wyznaczeniu obszarów zdegradowanych i Obszarów rewitalizacji ...... 98

3 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

2 WSTĘP

Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. z 2015 r. poz.1777) dała nowy impuls rewitalizacji zarówno na terenach miast jak i obszarach wiejskich. Gmina Niedrzwica Duża przygotowuje się do zintensyfikowania procesu rewitalizacji. Zadaniem działań rewitalizacyjnych powinno być zwiększenie szans rozwojowych i poprawa jakości życia mieszkańców poprzez kompleksowe przekształcenia fragmentów przestrzeni przy zachowaniu dziedzictwa materialnego i duchowego oraz zasad zrównoważonego rozwoju. Przez rewitalizację rozumiemy skoordynowany proces, prowadzony wspólnie przez władzę samorządową, społeczność lokalną i innych uczestników, będący elementem polityki rozwoju i mający na celu przeciwdziałanie degradacji przestrzeni, zjawiskom kryzysowym, pobudzanie rozwoju i zmian jakościowych, poprzez wzrost aktywności społecznej i gospodarczej, poprawę środowiska zamieszkania oraz ochronę dziedzictwa narodowego, przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju.

Na mocy ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. z 2015 r. poz.1777) przygotowanie, koordynowanie i tworzenie warunków do wdrożenia i prowadzenia procesu rewitalizacji stanowią zadania własne gminy. Gmina Niedrzwica Duża przystępując do przeprowadzenia rewitalizacji, zgodnie z wytycznymi ustawy, zobowiązana jest do wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji. Proces wskazania tych terytoriów, zgodnie z zapisami w ustawie, jest obwarowany konkretnymi, opisanymi poniżej wymogami. Obszar może zostać wskazany jako obszar zdegradowany, jeśli znajduje się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym oraz gdy występuje na nim co najmniej jedno z następujących negatywnych zjawisk:

 gospodarczych (w szczególności niski stopień przedsiębiorczości, słaba kondycja lokalnych przedsiębiorstw)

 środowiskowych (w szczególności przekroczenie standardów jakości środowiska, obecność odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska)

 przestrzenno-funkcjonalnych (w szczególności niewystarczające wyposażenie w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej zły stan techniczny, brak dostępu do podstawowych usług lub ich niska jakość, niedostosowanie rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niski poziomu obsługi komunikacyjnej, niedobór lub niska jakość terenów publicznych)

 technicznych (w szczególności degradacja stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz niefunkcjonowanie rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska).

4 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Obszar cechujący się szczególną koncentracją wyżej wymienionych zjawisk, na którym gmina zamierza prowadzić rewitalizację z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego, wyznacza się jako obszar rewitalizacji. Może on obejmować całość lub część obszaru zdegradowanego, ale nie może być większy niż 20 % powierzchni gminy ani zamieszkały przez więcej niż 30 % liczby jej mieszkańców. Zarówno obszar zdegradowany, jak i obszar rewitalizacji mogą być podzielone na podobszary, które nie muszą posiadać wspólnych granic, pod warunkiem stwierdzenia na każdym z nich występowania koncentracji opisanych wyżej negatywnych zjawisk. Tak obszar zdegradowany, jak i rewitalizacji mogą stanowić to samo terytorium. Oba wyznacza Rada Gminy Niedrzwica Duża w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego. Wyznaczenie w gminie zarówno obszaru zdegradowanego, jak i rewitalizacji wymaga przeprowadzenia diagnozy potwierdzającej spełnienie przez nie przesłanek określonych w art. 9 i art. 10 ustawy o rewitalizacji i wskazującej terytoria najbardziej zdegradowane pod względem społecznym, gospodarczym, przestrzenno-funkcjonalnym, technicznym. Opierając się na wynikach przeprowadzonych analiz zawartych w diagnozie wyznaczono obszar zdegradowany podzielony na 8 podobszarów będących jednocześnie miejscowościami:

1. Niedrzwica Kościelna-Kolonia

2. Strzeszkowice Duże 3. Warszawiaki

4. Czółna 5. Krebsówka

6. Niedrzwica Duża 7. Sobieszczany-Kolonia

8. Majdan Sobieszczański

Z uwagi na fakt, że obszar zdegradowany obejmuje tereny najsilniej zdegradowane jeżeli chodzi o współwystępowanie problemów społecznych, gospodarczych, przestrzenno-funkcjonalnych i technicznych, a zatem najbardziej wymagające kompleksowej interwencji, za obszar rewitalizacji uznano obszary zamieszkane miejscowości Czółna, Strzeszkowice Duże, Warszawiaki, Majdan Sobieszczański, Sobieszczany Kolonia oraz część miejscowości Niedrzwica Duża. (Zgodnie z załącznikiem nr 1 do uchwały Rady Gminy Niedrzwica Duża dotyczącej wyznaczenia obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizowanych).

5 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

3 PODSTAWOWE POJĘCIA ZWIĄZANE Z REWITALIZACJĄ1

W celu właściwego i jednoznacznego rozumienia pojęć związanych z rewitalizacją, przedstawiono ich definicje:

1) Interesariusze rewitalizacji – to w szczególności: mieszkańcy obszaru rewitalizacji; właściciele, użytkownicy wieczyści nieruchomości i podmioty zarządzające nieruchomościami znajdującymi się na tym obszarze; podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność gospodarczą, społeczną, jednostki samorządu terytorialnego, organy władzy publicznej. 2) Rewitalizacja – stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji.2

3) Stan kryzysowy – stan spowodowany koncentracją negatywnych zjawisk społecznych (w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym), współwystępujących z negatywnymi zjawiskami w co najmniej jednej z następujących sfer: a) gospodarczej (w szczególności w zakresie niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw) b) środowiskowej (w szczególności w zakresie przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia, ludzi bądź stanu środowiska); c) przestrzenno-funkcjonalnej (w szczególności w zakresie niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, deficytu lub niskiej jakości terenów publicznych); d) technicznej (w szczególności w zakresie degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz braku funkcjonowania rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska). Skalę negatywnych zjawisk odzwierciedlają mierniki rozwoju opisujące powyższe sfery, które wskazują na niski poziom rozwoju lub dokumentują silną dynamikę spadku poziomu rozwoju, w odniesieniu do wartości dla całej gminy.

4) Obszar zdegradowany – obszar, na którym zidentyfikowano stan kryzysowy. Obszar zdegradowany może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic pod warunkiem stwierdzenia stanu kryzysowego na każdym z podobszarów.

1 Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020

2 Ustawa z dnia 9 października 2015r. o rewitalizacji.

6 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

5) Obszar rewitalizacji – obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechujący się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, o których mowa w pkt 3, na którym, z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego, zamierza się prowadzić rewitalizację. Obszar rewitalizacji może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic, lecz nie może obejmować terenów większych niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkałych przez więcej niż 30% mieszkańców gminy.

W skład obszaru rewitalizacji mogą wejść obszary występowania problemów przestrzennych, takich jak tereny poprzemysłowe (w tym poportowe i powydobywcze), powojskowe lub pokolejowe, wyłącznie w przypadku, gdy przewidziane dla nich działania są ściśle powiązane z celami rewitalizacji dla danego obszaru rewitalizacji.

7 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

4 OPIS POWIĄZAŃ PROGRAMU Z DOKUMENTAMI STRATE- GICZNYMI I PLANISTYCZNYMI W TYM DOKUMENTAMI GMINY

4.1 PROGRAMY KRAJOWE

4.1.1 POLSKA 2030 TRZECIA FALA NOWOCZESNOŚCI DŁUGOOKRESOWA STRATEGIA ROZWOJU KRAJU.

Polska 2030 Trzecia fala nowoczesności Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju – dokument określający główne trendy, wyzwania oraz koncepcję rozwoju kraju w perspektywie długookresowej, przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 5 lutego 2013 r. Głównym celem dokumentu jest wytyczenie i charakterystyka działań skierowanych ku poprawie, jakości życia Polaków i rozwoju Polski na tle Unii Europejskiej. Założeniem strategii jest przezwyciężenie kryzysu finansowego w możliwie najkrótszym czasie oraz wzrost gospodarczy kraju. Gminny Program Rewitalizacja Gminy Niedrzwica Duża jest zgodny z następującymi celami w obszarze konkurencyjności i innowacyjności gospodarki: Cel 3 Poprawa dostępności i jakości edukacji na wszystkich etapach oraz podniesienie konkurencyjności nauki;

Cel 6 Rozwój kapitału ludzkiego poprzez wzrost zatrudnienia i stworzenie „workfare state” Kapitał Ludzki;

Cel 8 Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych, Obszar Równoważenia potencjału rozwojowego regionów Polski: Rozwój regionalny; Cel 11 Wzrost społecznego kapitału rozwoju, Obszar Efektywności i sprawności państwa: Kapitał społeczny.

4.1.2 STRATEGIA ROZWOJU KRAJU 2020.

Dokument wyznacza najważniejsze zadania państwa, których realizacja przyczyni się do szybszego i bardziej zrównoważonego rozwoju kraju i poprawy, jakości życia ludności poprzez wzmocnienie potencjałów gospodarczych, instytucjonalnych i społecznych. Główne działania obejmują trzy obszary: sprawne i efektywne państwo, konkurencyjną gospodarkę oraz spójność społeczną gospodarczą. Obszar strategiczny: Sprawne i efektywne państwo, Cel 3 Wzmocnienie warunków sprzyjających realizacji indywidualnych potrzeb i aktywności obywateli, kierunek: rozwój kapitału społecznego. Obszar strategiczny: Konkurencyjna gospodarka, Cel 4 Rozwój kapitału ludzkiego, kierunki interwencji: zwiększenie aktywności zawodowej oraz poprawa jakości kapitału ludzkiego.

Obszar strategiczny: Spójność społeczna i terytorialna, Cel 1 Integracja społeczna, kierunki interwencji: zwiększenie aktywności osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz zmniejszenie ubóstwa w grupach najbardziej zagrożonych.

8 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

4.1.3 KRAJOWA STRATEGIA ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020, REGIONY, MIASTA, OBSZARY WIEJSKIE.

Kompleksowy średniookresowy dokument strategiczny odnoszący się do prowadzenia polityki rozwoju społeczno-gospodarczego kraju w ujęciu wojewódzkim.

Cel główny: Efektywne wykorzystywanie specyficznych regionalnych i innych terytorialnych potencjałów rozwojowych dla osiągania celów rozwoju kraju – wzrostu, zatrudnienia i spójności w horyzoncie długookresowym. Cel 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych („spójność”).

4.1.4 KONCEPCJA PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA KRAJU 2030.

Dokument określający zasady ładu przestrzennego w Polsce. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju jest najważniejszym dokumentem strategicznym w kwestii zagospodarowania przestrzennego kraju. Został on stworzony w celu zapewnienia efektywnego wykorzystania jego przestrzeni. Dokument zawiera cele i kierunki działań służące takiemu planowaniu przestrzennemu, który pozwoli na wzrost społeczno- gospodarczy państwa. Cele określone w dokumencie to: Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialne równoważenie rozwoju kraju poprzez promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystywanie potencjału wewnętrznego wszystkich terytoriów. Poprawa dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej. Kształtowanie struktur przestrzennych wspierających osiągnięcie i utrzymanie wysokiej jakości środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski. Zwiększanie odporności struktury przestrzennej kraju na zagrożenia naturalne i utraty bezpieczeństwa energetycznego oraz kształtowanie struktur przestrzennych wspierających zdolności obronne państwa. Przywrócenie i utrwalanie ładu przestrzennego.

4.2 PROGRAMY REGIONALNE I LOKALNE

Tabela nr 1. Zbieżność celów GPR z celami dokumentów regionalnych i lokalnych. Cele programu/strategii Cele GPR zbieżne z celami dokumentu regionalnego/lokalnego

Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014 -2020 z perspektywą do roku 2030

Cel strategiczny 4: „Funkcjonalna, II Wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu przestrzenna, społeczna i kulturowa integracja publicznym i kulturalnym regionu” III Wzrost stopnia przedsiębiorczości, poprawa 4.2. Wspieranie włączenia społecznego. kondycji lokalnych przedsiębiorstw

VI Poprawa warunków życia osób starszych oraz

9 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

ich integracja ze środowiskiem

VII Zmniejszenie skali bezrobocia i ubóstwa

VIII Poprawa funkcjonowania i warunków życia osób niepełnosprawnych i z problemami

zdrowotnymi

IX Poprawa warunków życia osób z rodzin dysfunkcyjnych

X Poprawa funkcjonowania osób dotkniętych problemami przemocy domowej i uzależnień

XI Poprawa stanu bezpieczeństwa i zapobieganie przestępczości

4.3. Wzmacnianie społecznej tożsamości I Poprawa edukacji i kapitału społecznego regionalnej i rozwijanie więzi współpracy wewnątrzregionalnej m.in. przez odwoływanie się do tradycji wielokulturowości i włączaniu jej do regionalnych programów edukacyjnych i selektywnie wspieranych działań kulturotwórczych oraz stymulowanie podejmowania wspólnych przedsięwzięć gospodarczych, organizacyjnych, edukacyjnych

Strategia Rozwoju Powiatu Lubelskiego

I Poprawa edukacji i kapitału społecznego

II Wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu Priorytet 2. Lepszy dostęp do infrastruktury publicznym i kulturalnym i usług publicznych poprawiających jakość IV Wspieranie działań służących poprawie życia mieszkańców środowiska naturalnego Cel 2.1. Rozwój infrastruktury sprzyjającej V Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz ochronie środowiska naturalnego. przestrzeni służącej rewitalizacji Cel 2.2. Poprawa dostępności do usług ochrony VI Poprawa warunków życia osób starszych oraz zdrowia i profilaktyki zdrowotnej. ich integracja ze środowiskiem Cel 2.3. Wzrost poziomu wykształcenia VII Zmniejszenie skali bezrobocia i ubóstwa oraz jakości usług edukacyjnych w powiecie. VIII Poprawa funkcjonowania i warunków życia Cel 2.4. Wzrost dostępności do usług kultury, osób niepełnosprawnych i z problemami sportu oraz rekreacji. zdrowotnymi

Cel 2.5. Rozwój usług i inicjatyw na rzecz IX Poprawa warunków życia osób z rodzin integracji społecznej. dysfunkcyjnych

X Poprawa funkcjonowania osób dotkniętych problemami przemocy domowej i uzależnień.

Priorytet 3. Sprawna i przyjazna dla ludzi XI Poprawa stanu bezpieczeństwa i zapobieganie i biznesu administracja przestępczości

3.1. Poprawa stanu bezpieczeństwa publicznego

10 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Układ celów Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2005 – 2013.

Cel nadrzędny Strategii:

Podniesienie jakości życia mieszkańców gminy Niedrzwica Duża poprzez ograniczenie skali problemów społecznych gminy i ich skutków.

Priorytet 1: Poprawa warunków życia osób V Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz starszych i niepełnosprawnych oraz ich przestrzeni służącej rewitalizacji integracji ze środowiskiem VI Poprawa warunków życia osób starszych oraz Cel operacyjny 1.1. Rozwój strukturalny bazy ich integracja ze środowiskiem instytucjonalnej wspomagającej osoby starsze VIII Poprawa funkcjonowania i warunków życia i niepełnosprawne osób niepełnosprawnych i z problemami Cel operacyjny 1.2. Zwiększenie zakresu zdrowotnymi działań na rzecz osób niepełnosprawnych i niedołężnych.

Cel operacyjny 1.3. Zahamowanie izolacji osób niepełnosprawnych i starszych z życia społecznego.

Priorytet 2: Zmniejszenie skali bezrobocia I Poprawa edukacji i kapitału społecznego i ubóstwa oraz wyeliminowanie przyczyn III Wzrost stopnia przedsiębiorczości, poprawa i skutków tych zjawisk. kondycji lokalnych przedsiębiorstw Cel operacyjny 2.1. Podniesienie poziomu życia IV Wspieranie działań służących poprawie osób ubogich i bezrobotnych z terenu gminy środowiska naturalnego Niedrzwica Duża. V Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz Cel operacyjny 2.2. Wzrost zatrudnienia przestrzeni służącej rewitalizacji oraz lepsze wykorzystanie zasobów ludzkich w gminie. VII Zmniejszenie skali bezrobocia i ubóstwa

Cel operacyjny 2.3. Podniesienie poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych ludności, a szczególnie młodzieży, dostosowanego do potrzeb lokalnego rynku pracy.

Cel operacyjny 2.4. Zwiększenie atrakcyjności gminy jako miejsca lokalizacji funkcji osadniczych i przemysłowych.

Priorytet 3: Zahamowanie dysfunkcji rodzin poprzez zapobieganie patologii i zwiększenie V Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz zakresu wsparcia rodziny. przestrzeni służącej rewitalizacji Cel operacyjny 3.1. Poprawa funkcjonowania VI Poprawa warunków życia osób starszych oraz rodzin ich integracja ze środowiskiem Cel operacyjny 3.2. Rozwój działań VII Zmniejszenie skali bezrobocia i ubóstwa wspierających funkcjonowanie dzieci i młodzieży. VIII Poprawa funkcjonowania i warunków życia osób niepełnosprawnych i z problemami Cel operacyjny 3.3. Zahamowanie rozwoju zdrowotnymi problemów społecznych w środowisku rodzinnym.

11 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Priorytet 4: Ograniczenie uzależnień I Poprawa edukacji i kapitału społecznego i przemocy. II Wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu Cel operacyjny 4.1. Rozwój działalności publicznym i kulturalnym informacyjnej i edukacyjnej dotyczącej IX Poprawa warunków życia osób z rodzin uzależnień i przemocy. dysfunkcyjnych Cel operacyjny 4.2. Zwiększenie zakresu X Poprawa funkcjonowania osób dotkniętych wsparcia dla osób i rodzin dotkniętych problemami przemocy domowej i uzależnień problemem uzależnień i/lub przemocy w rodzinie. XI Poprawa stanu bezpieczeństwa i zapobieganie przestępczości

Program Rozwoju Gminy Niedrzwica Duża na lata 2015-2020r.

V Poprawa stanu infrastruktury technicznej o raz Cel strategiczny 1 Tworzenie sprzyjających przestrzeni służącej rewitalizacji warunków dla rozwoju gminy jako VIII Poprawa funkcjonowania i warunków życia atrakcyjnego miejsca dla osiedlania się osób niepełnosprawnych i z problemami Cel operacyjny 1.2. Większa dostępność usług zdrowotnymi zdrowotnych i społecznych IX Poprawa warunków życia osób z rodzin Cel operacyjny 1.3. Efektywne kształtowanie dysfunkcyjnych przestrzeni publicznej X Poprawa funkcjonowania osób dotkniętych Cel operacyjny 1.5. Poprawa bezpieczeństwa problemami przemocy domowej i uzależnień na terenie gminy XI Poprawa stanu bezpieczeństwa i zapobieganie przestępczości

Cel strategiczny 2 Wzrost rangi i atrakcyjności I Poprawa edukacji i kapitału społecznego gminy jako silnego ośrodka, oświatowego, II Wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu kulturalnego i sportowego publicznym i kulturalnym Cel operacyjny 2.1. Podniesienie jakości VI Poprawa warunków życia osób starszych oraz i efektywności kształcenia oraz rozwój ich integracja ze środowiskiem aktywności fizycznej mieszkańców

Cel operacyjny 2.3. Poprawa dostępu do usług i dóbr kultury oraz sportu

Cel strategiczny 3 Aktywna ochrona środowiska IV Wspieranie działań służących poprawie wraz z doskonaleniem infrastruktury środowiska naturalnego technicznej z tym związanej

Cel operacyjny 3.2. Wzrost efektywności energetycznej budynków mieszkalnych oraz energochłonnej infrastruktury obiektów użyteczności publicznej i gospodarczej

Cel strategiczny 4 Dążenie do tworzenia III Wzrost stopnia przedsiębiorczości, poprawa nowych miejsc pracy, ściągnięcia inwestorów kondycji lokalnych przedsiębiorstw i rozwoju przedsiębiorczości VII Zmniejszenie skali bezrobocia i ubóstwa Cel operacyjny 4.5. Wzrost efektywnych form

przeciwdziałania bezrobociu

Opracowanie własne

12 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

4.2.1 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NIEDRZWICA DUŻA.

GPR jest zgodny ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Niedrzwica Duża. W zakresie ochrony środowiska i krajobrazu: Obowiązuje utrzymanie wysokich standardów środowiska przyrodniczego, w szczególności czystości wód, powietrza atmosferycznego, gleb. Obowiązuje zakaz przekraczania dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń atmosferycznych, określonych w przepisach szczególnych. Obowiązuje zakaz lokalizacji inwestycji mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w zrozumieniu obowiązujących przepisów szczególnych.

13 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

5 DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH W TYM SZCZEGÓŁOWA DIAGNOZA OBSZARU REWITALIZACJI

Procesy rewitalizacji wsparte środkami europejskimi mogą być prowadzone zarówno na obszarach miejskich jak i wiejskich. Podkreślić jednak należy, że zarówno występowanie określonych zagadnień jako zagadnień problemowych jak i dostępność danych w tym zakresie jest silnie zróżnicowana przestrzennie. Czynniki, które powszechnie uważa się za istotny problem rozwoju w największych miastach, mogą nie występować w ogóle lub występować w znacznie mniejszym natężeniu w miastach małych i na obszarach wiejskich, gdzie de facto ze względu na skalę, nie stanowią problemu i nie wymagają interwencji. Ze względu na specyfikę obszarów wiejskich oraz dostępność danych niezbędne było dostosowanie sposobu prowadzenia rewitalizacji wg typów jednostek osadniczych (tereny wiejskie). Dostosowanie dotyczyło zarówno sposobu wyznaczenia obszarów zdegradowanych jak i obszarów rewitalizacji. Na obszarach wiejskich nierzadko występują tylko wybrane kategorie problemów, określone przy definicji stanu kryzysowego, które mają charakter problemu rozwoju. Ze względu na sposób pozyskiwania i publikowania danych statystycznych, możliwość monitorowania niektórych zagadnień jest bardzo ograniczona. Należy uwzględnić fakt, że niektóre spośród aspektów określonych przy definicji stanu kryzysowego jako przyczyny uzasadniające prowadzenie rewitalizacji na obszarach wiejskich – nie muszą być zjawiskami patologicznymi, wymagającymi interwencji w kierunku naprawy stanu. Cechą charakterystyczną obszarów wiejskich, ściśle powiązaną z hierarchicznością ośrodków (za którą idzie zależność niektórych obszarów niewyposażonych od sąsiednich ośrodków wyposażonych), jest niedorozwój pewnych aspektów życia społeczno-gospodarczego. Naturalne jest, że obsługa w tym zakresie odbywa się w sąsiednich ośrodkach wyższego rzędu (stąd na przykład nie zawsze na obszarach wiejskich za sytuację niewłaściwą uważa się brak określonych rodzajów usług – nie są one przejawem sytuacji kryzysowej). Ponadto należało także uwzględnić fakt, że na obszarach wiejskich zwłaszcza w skali części gmin, pojedynczych miejscowości lub części miejscowości – w praktyce nie jest możliwe monitorowanie w sposób statystyczny (za pomocą obiektywnych, porównywalnych w czasie i przestrzeni wskaźników) wszystkich aspektów określonych przy definicji stanu kryzysowego gdzie jako przyczyny uzasadniające prowadzenie rewitalizacji wskazuje się: bezrobocie, ubóstwo, przestępczość, niski poziom edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczający poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym, przekroczenie standardów jakości środowiska, obecność odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska. Dostosowując metodologię badań do obszaru wiejskiego jakim jest cały teren Gminy Niedrzwica Duża zdecydowano się na przeprowadzenie analizy wskaźnikowej badającej nagromadzenie negatywnych zjawisk, w każdej miejscowości gminy. Analiza poddaje badaniu występowanie negatywnych zjawisk, w każdym koniecznym do wybrania obszaru zdegradowanego zakresie. Problem obrazowany jest wskaźnikiem, najczęściej jest to wskaźnik ukazujący zjawisko w przeliczeniu na 100 mieszkańców. Wartość wskaźnika określana jest jako niekorzystna kiedy wskaźniki te przyjmują w miejscowości wartości mniej korzystne od średniej ich wartości dla gminy. Przyjęto stopniowanie wskaźników negatywnych w skali: wartość wskaźnika negatywnego niska zaznaczenie w tabelach kolorem żółtym i wartość wskaźnika negatywnego wysoka zaznaczenie w tabelach kolorem czerwonym. Każde zjawisko negatywne np. bezrobocie

14 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

opisane jest tabelą porównująca występowanie wskaźników w poszczególnych miejscowościach oraz określeniem średniej dla gminy (kolor zielony w tabelach). Każde negatywne zjawisko jest podsumowane tabelą rangującą występowanie negatywnych wskaźników. Tabela pokazuje intensywność koncentracji negatywnych zjawisk w poszczególnych miejscowościach i określa miejsce w rankingu występowania negatywnego zjawiska dla każdej miejscowości. Dobór wskaźników wynika po pierwsze ze wskazań ustawy o rewitalizacji i ma za zadanie zbadać obszary wskazane w ustawie, po drugie brano pod uwagę zapisy Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Niedrzwica Duża. Poniżej opis problemów zawartych w SRPS.

5.1 PROBLEMY SPOŁECZNE WYKAZANE W STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY NIEDRZWICA DUŻA .

Jak wynika z danych zawartych w SRPS w gminie jest aż 14,35% osób niepełnosprawnych. Znaczącą część populacji gminy stanowią również osoby starsze, (12,8% mieszkańców gminy). Obie te grupy mają specyficzne problemy związane z ich stanem. Problemy wynikające z niepełnosprawności i starości: dotyczą w dużej części ludności gminy, dlatego zapobieganie im i ich usuwanie – to istotne sprawy, które powinny stanowić priorytety polityki społecznej gminy.

Masowym problemem gminy jest również ubóstwo, które dotyka co najmniej 6,38% mieszkańców gminy, i powiązane z nim bezrobocie, które na dzień przygotowania SRPS stanowiło 5,96% ogółu ludności. Niezwykle ważnym problemem są dysfunkcje rodzin, z których wynikają różne patologie. W rodzinach bezradnych w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego żyje 4,71% mieszkańców gminy.

Istotnym problemem są także uzależnienia i przemoc domowa, których skalę trudno określić ze względu na brak możliwości pozyskania szczegółowych danych. SRPS wskazuje następujące grupy problemowe, które wymagają rozwiązania. Grupy te prezentuje tabela nr 2.

Tabela nr 2. Grupy problemów społecznych.3 Skala problemu w społeczności Lp. Wyszczególnienie gminy podana w %

1 Problemy związane z niepełnosprawnością 27,15 i wiekiem starszym

2 Ubóstwo i bezrobocie 12,34

3 Dysfunkcje rodzin 4,71

4 Uzależnienia 0,93

Opracowanie własne na podstawie SRPS Niedrzwica Duża. Wszystkie wymienione powyżej problemy mogą ze sobą współistnieć lub wynikać jeden z drugiego. Niezbędne jest ich likwidowanie i zapobieganie im, w celu zmniejszenia patologii i marginalizacji ludności gminy.

3 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Niedrzwica Duża.

15 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Wszystkie wymienione grupy zostały poddane badaniu w ramach analizy wskaźnikowej, wybór obszarów zdegradowanych oraz obszarów rewitalizacji został przeprowadzony w oparciu o wskaźniki diagnozujące stan grup wymienionych w SRPS w podziale na miejscowości. Pomoc dla poszczególnych grup ma odzwierciedlenie w celach GPR oraz złożonych przez mieszkańców projektach rewitalizacyjnych.

5.2 ANALIZA KLUCZOWYCH CZYNNIKÓW DLA UJAWNIENIA NEGATYWNYCH ZJAWISK SPOŁECZNYCH ORAZ LOKALNYCH POTENCJAŁÓW.

5.2.1 BEZROBOCIE

Wskaźnik bezrobocia liczony jako liczba osób zarejestrowanych jako bezrobotne na koniec 2015 roku na 100 mieszkańców wskazuje, że największy problem istnieje w miejscowości Strzeszkowice Duże a najlepszy wskaźnik osiągnięty jest w miejscowościach Radawczyk i Radawczyk Kolonia. Najwięcej osób zarejestrowanych jako bezrobotne mieszka w miejscowości Niedrzwica Duża jednak w stosunku do liczby mieszkańców wskaźnik nie przekracza średniej dla gminy. Najwięcej osób długotrwale bezrobotnych w stosunku do liczby mieszkańców także zamieszkuje Strzeszkowice Duże. Najmniej osób długotrwale bezrobotnych do ogółu mieszkańców mieszka w Trojaczkowicach.

Tabela nr 3. Liczba osób bezrobotnych w gminie Niedrzwica Duża w podziale na poszczególne miejscowości kolorem pomarańczowym zaznaczono podobszary rewitalizacji.

Liczba osób Liczba Wskaźnik na Wskaźnik na długotrwale Liczba bezrobotnych L.p. Miejscowość 100 100 bezrobotnych mieszkańców na koniec mieszkańców mieszkańców na koniec 2015 roku 2015 roku 1 Borkowizna 148 4,05 6 1,35 2 2 Czółna 482 5,39 26 3,73 18 3 Krebsówka 294 7,14 21 2,38 7 4 Krężnica Jara 1417 3,74 53 2,75 39 Majdan 182 2,20 4 0,00 0 5 Sobieszczański 6 Marianka 233 8,15 19 5,58 13 Niedrzwica 4221 4,50 190 2,82 119 7 Duża Niedrzwica 1492 5,56 83 2,68 40 8 Kościelna Niedrzwica 125 4,80 6 3,20 4 9 Kościelna- Kolonia Osmolice- 109 2,75 3 1,83 2 10 Kolonia

11 Radawczyk 241 1,66 4 1,24 3 Radawczyk- 214 1,40 3 1,40 3 12 Kolonia Pierwsza 13 Sobieszczany 237 7,59 18 3,80 9

16 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Sobieszczany- 553 5,24 29 3,62 20 14 Kolonia Strzeszkowice 293 9,22 27 5,80 17 15 Duże Strzeszkowice 138 2,90 4 1,45 2 16 Małe 17 Tomaszówka 215 2,79 6 0,47 1 Trojaczkowice 88 4,55 4 1,14 1 18

Warszawiaki 139 6,47 9 4,32 6 19

20 Załucze 289 3,81 11 3,11 9 Łącznie 11110 4,73 526 2,84 315 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Tabela nr 4. uszeregowanie miejscowości

Wartość Wartość Wartość Miejscowości wskaźnika Wartość wskaźnika wskaźnika według wysoka - wskaźnika wysoka niska intensywności Lp. Miejscowość kolor niska - kolor pomnożona pomnożona koncentracji czerwony żółty współczynnik współczynnik negatywnych 2 1 zjawisk 1 Marianka 2 0 4 0 4 1 Strzeszkowice 2 0 4 0 4 Duże 1 Warszawiaki 2 0 4 0 4 2 Sobieszczany 1 1 2 1 3 3 Czółna 0 2 0 2 2 3 Krebsówka 1 0 2 0 2 3 Niedrzwica 0 2 0 2 2 Kościelna- Kolonia 3 Sobieszczany- 0 2 0 2 2 Kolonia 4 Niedrzwica 0 1 0 1 1 Kościelna 4 Załucze 0 1 0 1 1 5 Borkowizna 0 0 0 0 0 5 Krężnica Jara 0 0 0 0 0 5 Majdan 0 0 0 0 0 Sobieszczański 5 Niedrzwica 0 0 0 0 0 Duża 5 Osmolice- 0 0 0 0 0 Kolonia 5 Radawczyk 0 0 0 0 0 5 Radawczyk- 0 0 0 0 0 Kolonia Pierwsza 5 Strzeszkowice 0 0 0 0 0 Małe 5 Tomaszówka 0 0 0 0 0 5 Trojaczkowice 0 0 0 0 0 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Tabela podsumowująca szereguje miejscowości pod kątem intensywności negatywnych wskaźników. Wartości wysokie danego wskaźnika zaznaczone w tabeli na czerwono

17 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

mnożone są przez współczynnik 2 i tak dodawane do kolumny ukazującej intensywność negatywnego zjawiska. W analizie wskaźnikowej największa intensywność zjawiska bezrobocia występuje w miejscowościach Marianka, Strzeszkowice Duże, Warszawiaki.

5.2.2 UBÓSTWO

Ubóstwo liczone będzie przez kilka wskaźników w pierwszej kolejności analiza wskaźnikowa zmierzy ilość osób objętych pomocą społeczną ze względu na ubóstwo, bezdomność i bezrobocie. W Gminie Niedrzwica Duża w 2015 roku nie było osób objętych wsparciem ze względu na ubóstwo i bezdomność natomiast największy wskaźnik liczby osób objętych wsparciem ze względu na bezrobocie do liczby mieszkańców osiągnięto w miejscowości Strzeszkowice Duże.

Tabela nr 5. Liczba rodzin w tym osób objętych pomocą społeczną wg przyczyn korzystania z pomocy w poszczególnych miejscowościach 1.

Ubóstwo Bezdomność Bezrobocie

Ludność

L.p. Miejscowość ogółem

100 100

liczbaosób liczbaosób liczbaosób

wskaźnikna

liczbarodzin liczbarodzin liczbarodzin mieszkańców

1 Borkowizna 148,00 0 0 0 0 0,00 0 0 2 Czółna 482,00 0 0 0 0 8,09 39 9 3 Krebsówka 294,00 0 0 0 0 3,74 11 4 4 Krężnica Jara 1417,00 0 0 0 0 2,12 30 10 5 Majdan 182,00 0 0 0 0 6,59 12 4 Sobieszczański 6 Marianka 233,00 0 0 0 0 4,29 10 3 7 Niedrzwica Duża 4221,00 0 0 0 0 4,00 169 48 8 Niedrzwica Kościelna 1492,00 0 0 0 0 5,90 88 24 9 Niedrzwica Kościelna- 125,00 0 0 0 0 0,80 1 1 Kolonia 10 Osmolice-Kolonia 109,00 0 0 0 0 7,34 8 2 11 Radawczyk 241,00 0 0 0 0 4,98 12 3 12 Radawczyk-Kolonia 214,00 0 0 0 0 0,00 Pierwsza 13 Sobieszczany 237,00 0 0 0 0 6,75 16 4 14 Sobieszczany-Kolonia 553,00 0 0 0 0 1,81 10 2 15 Strzeszkowice Duże 293,00 0 0 0 0 16,38 48 12 16 Strzeszkowice Małe 138,00 0 0 0 0 2,17 3 1 17 Tomaszówka 215,00 0 0 0 0 6,98 15 5 18 Trojaczkowice 88,00 0 0 0 0 0,00 19 Warszawiaki 139,00 0 0 0 0 5,76 8 1 20 Załucze 289,00 0 0 0 0 5,19 15 3 Łącznie 11110 0 0 0 0 4,46 495 136 Opracowanie własne na podstawie danych z UG. Kolejny obszar pomiaru negatywnego zjawiska jakim jest ubóstwo dotyczy wskaźników pokazujących zdrowie. Są to osoby korzystające z pomocy społecznej ze

18 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

względu na niepełnosprawność, długotrwałą lub ciężką chorobę i alkoholizm. Występowanie pierwszego wskaźnika jest najbardziej intensywne w miejscowości Tomaszówka wskaźnika dotyczącego osób z długotrwała chorobą najsilniej przejawia się w Trojaczkowicach natomiast wskaźnik dotyczący zjawiska alkoholizmu wskazują na miejscowość Krebsówka.

Tabela nr 6. Liczba rodzin w tym osób objętych pomocą społeczną wg przyczyn korzystania z pomocy w poszczególnych miejscowościach 2.

Niepełno Długotrwała lub Alkoholizm

sprawność ciężka choroba

Ludność L.p. Miejscowość

ogółem

100 100 100 100

szkańców

iczbaosób

l liczbaosób liczbaosób

wskaźnikna wskaźnikna wskaźnikna

liczbarodzin liczbarodzin liczbarodzin

mieszkańców mie mieszkańców

1 Borkowizna 148,00 0,00 0 0 0,00 0 0 0,00 2 Czółna 482,00 4,56 22 6 0,00 0 0 0,00 3 Krebsówka 294,00 0,00 0,00 0 0 5,44 16 4 4 Krężnica Jara 1417,00 2,68 38 17 0,00 0 0 0,00 5 Majdan 182,00 0,00 0,00 0 0 2,75 5 1 Sobieszczański 6 Marianka 233,00 1,72 4 3 0,00 0 0 1,72 4 1 7 Niedrzwica Duża 4221,00 1,82 77 26 0,00 0 0 0,45 19 4 8 Niedrzwica Kościelna 1492,00 3,35 50 14 0,00 0 0 0,00 9 Niedrzwica 125,00 6,40 8 3 0,00 0 0 0,00 Kościelna-Kolonia 10 Osmolice-Kolonia 109,00 0,92 1 1 0,00 0 0 0,00 11 Radawczyk 241,00 0,83 2 1 0,83 2 1 0,00 12 Radawczyk-Kolonia 214,00 0,00 0,00 0,00 Pierwsza 13 Sobieszczany 237,00 0,00 0,00 0,00 14 Sobieszczany- 553,00 0,00 0,00 0,54 3 1 Kolonia 15 Strzeszkowice Duże 293,00 3,07 9 4 0,00 0,00 16 Strzeszkowice Małe 138,00 0,00 0,00 0,00 17 Tomaszówka 215,00 6,98 15 4 0,00 0,00 18 Trojaczkowice 88,00 0,00 1,14 1 1 0,00 19 Warszawiaki 139,00 0,00 0,00 0,00 20 Załucze 289,00 5,19 15 4 0,00 0,00 Łącznie 11110 2,17 241 83 0,03 3 2 0,42 47 11 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Następnym obszarem badania jest rodzina. Ze względu na bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych największa wartość wskaźnik przybiera w miejscowości Strzeszkowice Duże, ze względu na rodziny wielodzietne zagrożone ubóstwem największa wartość wskaźnika pokazana została w Czółnach. Wskaźnik przemocy w rodzinie najwyższe wartości osiąga także w miejscowości Czółna.

19 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Tabela nr 7. Liczba rodzin w tym osób objętych pomocą społeczną wg przyczyn korzystania z pomocy w poszczególnych miejscowościach 3.

Bezradność w sprawach Wielodzietne Przemoc opiekuńczo rodziny w rodzinie

wychowawczych

L.p Ludność Miejscowość in

. ogółem

100 100 100 100

kaźnikna

liczbaosób liczbaosób liczbaosób

ws wskaźnikna wskaźnikna

liczbarodzin liczbarodzin liczbarodz

mieszkańców mieszkańców mieszkańców

1 Borkowizna 148,00 0,00 4,05 6 1 2 Czółna 482,00 2,07 10 3 12,0 58 11 2,90 14 2 3 3 Krebsówka 294,00 0,00 0,00 2,04 6 1 4 Krężnica Jara 1417,00 0,42 6 2 2,05 29 6 0,00 5 Majdan 182,00 0,55 1 0,00 0,00 Sobieszczański 6 Marianka 233,00 0,00 0,00 0,00 7 Niedrzwica Duża 4221,00 0,50 21 8 1,68 71 13 0,00 8 Niedrzwica 1492,00 0,00 4,49 67 12 0,00 Kościelna 9 Niedrzwica 125,00 0,00 8,80 11 2 0,00 Kościelna-Kolonia 10 Osmolice-Kolonia 109,00 0,00 11,0 12 2 0,00 1 11 Radawczyk 241,00 0,00 0,00 0,00 12 Radawczyk-Kolonia 214,00 0,00 0,00 0,00 Pierwsza 13 Sobieszczany 237,00 1,27 3 1 2,11 5 1 0,00 14 Sobieszczany- 553,00 1,27 7 2 5,06 28 4 0,00 Kolonia 15 Strzeszkowice 293,00 5,46 16 4 10,5 31 5 0,00 Duże 8 16 Strzeszkowice Małe 138,00 0,00 0,00 0,00 17 Tomaszówka 215,00 0,00 0,00 0,00 18 Trojaczkowice 88,00 0,00 0,00 0,00 19 Warszawiaki 139,00 0,00 9,35 13 2 0,00 20 Załucze 289,00 0,00 5,88 17 3 0,00 Łącznie 11110 0,58 64 20 3,13 348 62 0,18 20 3 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

20 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Tabela nr.8 uszeregowanie miejscowości

Wartość Wartość Miejscowości Wartość Wartość wskaźnika wskaźnika według wskaźnika wskaźnika wysoka niska intensywności Lp. Miejscowość wysoka - kolor niska - kolor pomnożona pomnożona koncentracji czerwony żółty współczynnik współczynnik negatywnych 2 1 zjawisk 1 Czółna 5 0 10 0 10 2 Strzeszkowice Duże 3 1 6 1 7 3 Majdan 2 1 4 1 5 Sobieszczański 4 Krebsówka 2 0 4 0 4 4 Niedrzwica Kościelna- 2 0 4 0 4 Kolonia 4 Osmolice-Kolonia 2 0 4 0 4 4 Tomaszówka 2 0 4 0 4 4 Załucze 1 2 2 2 4

5 Radawczyk 1 1 2 1 3

5 Sobieszczany 1 1 2 1 3 5 Sobieszczany-Kolonia 0 3 0 3 3 5 Warszawiaki 1 1 2 1 3 5 Krężnica Jara 2 0 2 2 5 Niedrzwica Kościelna 0 2 0 2 2

5 Trojaczkowice 1 2 0 2

6 Borkowizna 0 1 0 1 1

6 Niedrzwica Duża 0 1 0 1 1 7 Marianka 0 0 0 0 0 7 Radawczyk-Kolonia 0 0 0 0 0 Pierwsza 7 Strzeszkowice Małe 0 0 0 0 0 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Miejscowość Czółna osiąga najwyższy wynik w analizie wskaźnikowej obszaru negatywnych zjawisk społecznych związanych z ubóstwem. Na drugim miejscu jest miejscowość Strzeszkowice Duże gdzie często mamy do czynienia z największymi wartościami wskaźnika. Trzecie miejsce to miejscowość Majdan Sobieszczański. W tych miejscowościach najczęściej i w największym stopniu przekraczano wartości średnie dla gminy w obrębie badanego wskaźnika.

5.2.3 PRZESTĘPCZOŚĆ

Dane pozyskane z komendy Policji w Bełżycach wskazują problem przestępczości w podziale na poszczególne miejscowości. Wskaźniki możliwe do weryfikacji na poziomie miejscowości w gminie wiejskiej to: Liczba przestępstw, zanotowane wykroczenia, interwencje domowe, przestępstwa kryminalne oraz liczba założonych "niebieskich kart". Wszystkie wskaźniki liczone są na 100 mieszkańców. Największa liczba przestępstw na

21 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

100 mieszkańców dokonywana jest w Strzeszkowicach Dużych. Najwięcej wykroczeń według wskaźnika zanotowano w Trojaczkowicach, wskaźnik liczba interwencji domowych na 100 mieszkańców największe wartości przyjmuje w miejscowości Krebsówka. Wskaźnik przestępstw kryminalnych najwyższy jest w Niedrzwicy Kościelnej. Najwięcej niebieskich kart na 100 mieszkańców założono w Strzeszkowicach Małych.

22 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Tabela nr 9. Poziom przestępczości w podziale na miejscowości. LP. Poziom przestępczości w podziale na miejscowości.

Liczba Wskaźnika na Liczba Wskaźnika na Wskaźnika na Wskaźnika na Wskaźnika na Liczba Wykroczenia Interwencje Przestępstwa założonych Miejscowość 100 przestęps 100 100 100 100 ludności zanotowane domowe kryminalne "niebieskich mieszkańców tw mieszkańców mieszkańców mieszkańców mieszkańców kart"

1 Borkowizna 148 2,03 3 0,68 1 0,00 0 1,35 2 0,00 0 2 Czółna 482 1,04 5 2,07 10 0,21 1 0,21 1 0,21 1 3 Krebsówka 294 0,34 1 1,70 5 1,70 5 0,34 1 0,34 1 4 Krężnica Jara 1417 0,78 11 2,33 33 0,28 4 0,28 4 0,07 1 5 Majdan 182 1,10 2 2,75 5 0,55 1 0,55 1 0,55 1 Sobieszczański 6 Marianka 233 1,29 3 1,72 4 0,43 1 0,86 2 0,43 1 7 Niedrzwica Duża 4221 0,64 27 1,68 71 0,33 14 0,31 13 0,07 3 8 Niedrzwica 1492 1,34 20 1,27 19 0,40 6 0,80 12 0,13 2 Kościelna 9 Niedrzwica 125 1,60 2 0,80 1 0,00 0 1,60 2 0,00 0 Kościelna- Kolonia 10 Osmolice-Kolonia 109 0,00 0 2,75 3 0,00 0 0,00 0 0,00 0 11 Radawczyk 241 1,24 3 2,49 6 0,00 0 0,41 1 0,00 0 12 Radawczyk- 214 0,93 2 0,47 1 0,47 1 0,00 0 0,47 1 Kolonia Pierwsza 13 Sobieszczany 237 0,42 1 1,69 4 1,27 3 0,00 0 0,00 0 14 Sobieszczany- 553 0,36 2 0,36 2 0,90 5 0,36 2 0,36 2 Kolonia 15 Strzeszkowice 293 2,05 6 3,41 10 1,37 4 1,02 3 0,34 1 Duże 16 Strzeszkowice 138 0,00 0 2,17 3 1,45 2 0,00 0 0,72 1 Małe 17 Tomaszówka 215 0,47 1 0,93 2 0,93 2 0,47 1 0,00 0 18 Trojaczkowice 88 1,14 1 6,82 6 0,00 0 1,14 1 0,00 0 19 Warszawiaki 139 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 20 Załucze 289 0,00 0 0,35 1 0,35 1 0,00 0 0,00 0 Łącznie 11110 0,81 90 1,68 187 0,45 50 0,41 46 0,14 15 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

23 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Tabela nr 10. uszeregowanie miejscowości.

Wartość Miejscowości Wartość Wartość Wartość wskaźnika według wskaźnika wskaźnika wskaźnika wysoka intensywności Lp. Miejscowość niska wysoka - kolor niska - kolor pomnożona koncentracji pomnożona czerwony żółty współczynnik negatywnych współczynnik 1 2 zjawisk 1 Strzeszkowice Duże 4 1 8 1 9 2 Majdan 2 3 4 3 7 Sobieszczański 3 Strzeszkowice Małe 2 1 4 1 5 4 Borkowizna 2 0 4 0 4 5 Krebsówka 1 2 2 2 4 5 Niedrzwica Kościelna- 2 0 4 0 4 Kolonia 5 Radawczyk-Kolonia 1 2 2 2 4 Pierwsza 5 Trojaczkowice 1 2 2 2 4 6 Czółna 0 3 0 3 3 7 Marianka 0 2 0 2 2 7 Niedrzwica Kościelna 0 2 0 2 2 7 Sobieszczany 1 0 2 0 2 7 Sobieszczany-Kolonia 0 2 0 2 2 7 Tomaszówka 0 2 0 2 2 8 Krężnica Jara 0 1 0 1 1 8 Niedrzwica Duża 0 1 0 1 1 8 Osmolice-Kolonia 0 1 0 1 1 8 Radawczyk 0 1 0 1 1 9 Warszawiaki 0 0 0 0 0 9 Załucze 0 0 0 0 0 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Największa intensywność negatywnych zjawisk z zakresu przestępczości występuje w miejscowości Strzeszkowice Duże, następnie w Majdanie Sobieszczańskim oraz w Strzeszkowicach Małych.

5.2.4 POZIOM EDUKACJI

Niełatwo zmierzyć obiektywnie poziom edukacji i negatywne zjawiska związane z tym obszarem odnosząc się do poszczególnych miejscowości gminy wiejskiej. Brakuje danych statystycznych. Aby zbadać ten element wykorzystano wskaźnik jakim jest wynik z egzaminu szóstych klas. Nie w każdej miejscowości istnieje Szkoła Podstawowa co pokazuje tabela nr.9 ale znany jest rozkład miejscowości, które są w sferze oddziaływania danej szkoły podstawowej.

24 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Tabela nr 11. Infrastruktura szkolnictwa. Infrastruktura szkolnictwa Szkoła Szkoła Szkoła Miejscowość Przedszkole Gimnazjum podstawowa zawodowa średnia Borkowizna 0 0 0 0 0 Czółna 1 1 0 0 0 Krebsówka 0 0 0 0 0 Krężnica Jara 1 1 1 0 0 Majdan Sobieszczański 0 0 0 0 0 Marianka 1 1 0 0 0 Niedrzwica Duża 1 1 1 1 1 Niedrzwica Kościelna 1 1 1 0 0 Niedrzwica Kościelna- 0 0 0 0 0 Kolonia Osmolice-Kolonia 0 0 0 0 0 Radawczyk 1 1 0 0 0 Radawczyk-Kolonia 0 0 0 0 0 Pierwsza Sobieszczany 0 1 0 0 0 Sobieszczany-Kolonia 0 0 0 0 0 Strzeszkowice Duże 1 1 0 0 0 Strzeszkowice Małe 0 0 0 0 0 Tomaszówka 0 0 0 0 0 Trojaczkowice 0 0 0 0 0 Warszawiaki 1 1 0 0 0 Załucze 0 0 0 0 0 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Tabela nr.12 Wynik egzaminy 6 klas 2011-2015. średni wynik Lp. Szkoła Podstawowa 2011 2012 2013 2014 2015 z lat 2011- 2015 1. Szkoła Podstawowa w Czółnach 69 56 70 65 67 65,40 2. Szkoła Podstawowa w Krężnicy Jarej 59 60 58 59 67 60,60 3. Szkoła Podstawowa w Mariance 59 57 57 62 68 60,60 4. Szkoła Podstawowa w Niedrzwicy Dużej 61 58 58 63 67 61,40 5. Szkoła Podstawowa w Niedrzwicy 59 44 55 60 58 Kościelnej 55,20 6. Szkoła Podstawowa w Radawczyku 69 - 83 74 82 77,00 7. Szkoła Podstawowa w Sobieszczanach 80 59 50 75 64 65,60 Szkoła Podstawowa w Strzeszkowicach 8. Dużych 73 66 76 57 69

68,20 9. Szkoła Podstawowa w Warszawiakach 60 54 65 71 71 64,20 Średnia dla wszystkich szkół z lat 2011-2015 64,24 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

25 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Tabela nr.13 Średni wynik egzaminu 6 klas zgodnie z rejonizacją.

Średni wynik egzaminu 6 klas zgodnie LP. Miejscowość z rejonizacją

1 Niedrzwica Kościelna 55,2 1 Niedrzwica Kościelna Kolonia 55,2 1 Załucze 55,2 2 Krężnica Jara 60,6 2 Krebsówka 60,6 2 Marianka 60,6 2 Osmolice-Kolonia 60,6 3 Niedrzwica Duża 61,4 3 Tomaszówka 61,4 4 Borkowizna 64,2 4 Warszawiaki 64,2 5 Czółna 65,4 6 Majdan Sobieszczański 65,6 6 Sobieszczany 65,6 6 Sobieszczany-Kolonia 65,6 7 Strzeszkowice Duże 68,2 7 Strzeszkowice Małe 68,2 7 Trojaczkowice 68,2 8 Radawczyk 77 8 Radawczyk-Kolonia 77 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Tabela nr 14. Uszeregowanie miejscowości.

Wartość Miejscowości Wartość Wartość Wartość wskaźnika według wskaźnika wskaźnika wskaźnika wysoka intensywności Lp. Miejscowość niska wysoka - kolor niska - kolor pomnożona koncentracji pomnożona czerwony żółty współczynnik negatywnych współczynnik 1 2 zjawisk 1 Niedrzwica Kościelna 1 0 2 0 2 1 Niedrzwica Kościelna- 1 0 2 0 2 Kolonia 1 Załucze 1 0 2 0 2 2 Borkowizna 0 1 0 1 1 2 Krebsówka 0 1 0 1 1 2 Krężnica Jara 0 1 0 1 1 2 Marianka 0 1 0 1 1 2 Niedrzwica Duża 0 1 0 1 1 2 Osmolice-Kolonia 0 1 0 1 1 2 Tomaszówka 0 1 0 1 1 2 Warszawiaki 0 1 0 1 1 3 Czółna 0 0 0 0 0 3 Majdan 0 0 0 0 0 Sobieszczański 3 Radawczyk 0 0 0 0 0 3 Radawczyk-Kolonia 0 0 0 0 0 Pierwsza 3 Sobieszczany 0 0 0 0 0 3 Sobieszczany-Kolonia 0 0 0 0 0 3 Strzeszkowice Duże 0 0 0 0 0 3 Strzeszkowice Małe 0 0 0 0 0 3 Trojaczkowice 0 0 0 0 0 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

26 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

W tabeli powyżej wpisano miejscowości według osiąganego wyniku. W analizie wskaźnikowej przyjęto, że do wyznaczania obszaru zdegradowanego przyjmuje się miejscowości, w których wartość negatywnego wskaźnika jest mniej korzystna od średniej oraz miejscowość znajduje się na jednym z trzech pierwszych miejsc pod względem intensywności negatywnych zjawisk mierzonych wskaźnikiem. W tym przypadku można mówić tylko o dwóch pierwszych miejscach ze względu na fakt, że miejscowości na trzecim miejscu nie przekraczają wartości wskaźnika ustalonego jako średnia dla gminy.

5.2.5 POZIOM UCZESTNICTWA W ŻYCIU PUBLICZNYM I KULTURALNYM

Adekwatnymi wskaźnikami jakimi gmina może zmierzyć poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym na poziomie miejscowości są wskaźniki badające zaangażowanie mieszkańców w sprawy ważne dla danej miejscowości czy sołectwa. Użyto tutaj dwóch wskaźników. Pierwszy to kwota pozyskanych z funduszu sołeckiego środków (ten wskaźnik mierzy skuteczność działania i zakres wizji na rozwój miejscowości) oraz liczba uczestników na zebraniach wiejskich dotyczących funduszu sołeckiego. Drugi wskaźnik pozwala sprawdzić rzeczywiste zaangażowanie społeczne mieszkańców miejscowości oba wskaźniki przeliczane są na 100 mieszkańców. Najniżej w stosunku do średniej wskaźnika zaangażowania społecznego wypada Niedrzwica Duża czyli największa miejscowość gminy. Oba wskaźniki notują tu najniższe wartości.

Tabela nr 15. Poziom kapitału społecznego. Liczba osób na wskaźnik Kwota zebraniu wiejskim uczestnictwa Liczba pozyskanych Kwota w w 2015 Lp. Miejscowość w zebraniach mieszkańców środków na 2016 roku dotyczącym na 100 osobę podziału środków mieszkańców na 2016 rok 1 Borkowizna 148 60,50 zł 8 953,46 zł 4,73 7 2 Czółna 482 36,67 zł 17 674,03 4,15 zł 20 3 Krebsówka 294 42,95 zł 12 628,01 5,44 zł 16 4 Krężnica Jara 1417 18,26 zł 25 877,06 2,33 zł 33 5 Majdan 182 54,74 zł 9 962,67 zł 8,24 Sobieszczański 15 6 Marianka 233 48,09 zł 11 204,77 2,58 zł 6 7 Niedrzwica 4221 12,26 zł 51 754,12 0,88 Duża zł 37 8 Niedrzwica 1617 28,82 zł 46 604,56 1,18 Kościelna i zł Niedrzwica Kościelna Kolonia 19 9 Osmolice- 109 73,83 zł 8 047,77 zł 5,50 Kolonia 6 10 Radawczyk 241 47,67 zł 11 489,41 2,90 zł 7 11 Radawczyk- 214 50,30 zł 10 764,86 3,27 Kolonia zł 7 12 Sobieszczany 237 47,68 zł 11 300,06 5,91 zł 14 13 Sobieszczany- 553 35,14 zł 19 433,67 1,99 Kolonia zł 11

27 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

14 Strzeszkowice 293 117,99 zł 34 571,75 7,85 Duże zł 23 15 Strzeszkowice 138 62,44 zł 8 617,06 zł 5,80 Małe 8 16 Tomaszówka 215 49,59 zł 10 661,35 7,91 zł 17 17 Trojaczkowice 88 83,81 zł 7 374,96 zł 17,05 15 18 Warszawiaki 139 62,92 zł 8 746,45 zł 9,35 13 19 Załucze 289 56,50 zł 16 328,42 5,19 zł 15 11110 29,88 zł 331994,44 2,60 289

Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Tabela nr 16. uszeregowanie miejscowości.

Wartość Miejscowości Wartość Wartość Wartość wskaźnika według wskaźnika wskaźnika wskaźnika wysoka intensywności Lp. Miejscowość niska wysoka - kolor niska - kolor pomnożona koncentracji pomnożona czerwony żółty współczynnik negatywnych współczynnik 1 2 zjawisk 1 Niedrzwica Duża 2 0 4 0 4 2 Krężnica Jara 1 1 2 1 3 2 Niedrzwica Kościelna 1 1 2 1 3 2 Niedrzwica Kościelna- 1 1 2 1 3 Kolonia 3 Sobieszczany-Kolonia 1 0 2 0 2 4 Marianka 0 1 0 1 1 5 Borkowizna 0 0 0 0 0 5 Czółna 0 0 0 0 0 5 Krebsówka 0 0 0 0 0 5 Majdan 0 0 0 0 0 Sobieszczański 5 Osmolice-Kolonia 0 0 0 0 0 5 Radawczyk 0 0 0 0 0 5 Radawczyk-Kolonia 0 0 0 0 0 Pierwsza 5 Sobieszczany 0 0 0 0 0 5 Strzeszkowice Duże 0 0 0 0 0 5 Strzeszkowice Małe 0 0 0 0 0 5 Tomaszówka 0 0 0 0 0 5 Trojaczkowice 0 0 0 0 0 5 Warszawiaki 0 0 0 0 0 5 Załucze 0 0 0 0 0 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Największe nagromadzenie negatywnych zjawisk z tego zakresu ma miejsce w miejscowościach: Niedrzwica Duża, Krężnica Jara, Niedrzwica Kościelna, Niedrzwica Kościelna-Kolonia oraz Sobieszczany Kolonia.

28 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

5.2.6 POZIOM KAPITAŁU SPOŁECZNEGO

Zmierzenie poziomu kapitału społecznego ze względu na brak dostępnych wskaźników statystycznych oparto o liczbę zarejestrowanych stowarzyszeń na poziomie każdej miejscowości oraz liczbie wniosków i ilości projektów o dotacje składanych przez stowarzyszenia do urzędu gminy Niedrzwica Duża. Na terenach wiejskich większość stowarzyszeń zajmuje się działalnością kulturalną lub szeroko rozumianym krzewieniem patriotyzmu i postaw obywatelskich, dlatego wskaźnik w przeliczeniu na 100 mieszkańców jest wskaźnikiem adekwatnym do pomiaru zjawiska.

Tabela nr 17. Poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym. Liczba Wskaźnik liczba Wskaźnik liczba Liczba wniosków o Wskaźnik liczba wniosków o projektów projektów Liczba dotacje Liczba zarejestrowanych dotacje realizowanych realizowanych LP. Miejscowość zarejestrowanych złożonych mieszkańców stowarzyszeń na złożonych do przy wsparciu przy wsparciu

NGO do gminy 100 mieszkańców gminy na 100 Gminy na 100 Gminy w 2015 w 2015 i 16 mieszkańców mieszkańców i 16 roku roku 1 Borkowizna 148 0,00 0 0,00 0 0,00 0 2 Czółna 482 0,62 3 0,21 1 0,00 0 3 Krebsówka 294 0,00 0 0,00 0 0,00 0 4 Krężnica Jara 1417 0,71 10 1,91 27 1,20 17 5 Majdan Sobieszczański 182 0,00 0 0,00 0 0,00 0 6 Marianka 233 0,86 2 2,15 5 1,72 4 7 Niedrzwica Duża 4221 0,33 14 0,71 30 0,47 20 8 Niedrzwica Kościelna 1492 0,47 7 0,74 11 0,60 9 9 Niedrzwica Kościelna Kolonia 125 0,00 0 0,00 0 0,00 0 10 Osmolice-Kolonia 109 0,00 0 0,00 0 0,00 0 11 Radawczyk 241 1,66 4 0,83 2 0,00 0 12 Radawczyk-Kolonia 214 0,00 0 0,00 0 0,00 0 13 Sobieszczany 237 0,42 1 0,00 0 0,00 0 14 Sobieszczany-Kolonia 553 0,18 1 0,00 0 0,00 0 15 Strzeszkowice Duże 293 0,68 2 2,05 6 1,71 5 16 Strzeszkowice Małe 138 0,00 0 0,00 0 0,00 0 17 Tomaszówka 215 0,00 0 0,00 0 0,00 0 18 Trojaczkowice 88 0,00 0 0,00 0 0,00 0 19 Warszawiaki 139 0,00 0 0,00 0 0,00 0 20 Załucze 289 0,35 1 1,73 5 1,38 4 Razem 11110 0,41 45 0,78 87 0,53 59 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

29 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Tabela nr 18. Uszeregowanie miejscowości.

Wartość Miejscowości Wartość Wartość Wartość wskaźnika według wskaźnika wskaźnika wskaźnika wysoka intensywności Lp. Miejscowość niska wysoka - kolor niska - kolor pomnożona koncentracji pomnożona czerwony żółty współczynnik negatywnych współczynnik 1 2 zjawisk 1 Borkowizna 3 0 6 0 6 1 Krebsówka 3 0 6 0 6 1 Niedrzwica Kościelna- 3 0 6 0 6 Kolonia 1 Osmolice-Kolonia 3 0 6 0 6 1 Radawczyk-Kolonia 3 0 6 0 6 Pierwsza 1 Sobieszczany-Kolonia 3 0 6 0 6 1 Strzeszkowice Małe 3 0 6 0 6 1 Tomaszówka 3 0 6 0 6 1 Trojaczkowice 3 0 6 0 6 1 Warszawiaki 3 0 6 0 6 2 Czółna 2 0 4 0 4 2 Majdan 2 0 4 0 4 Sobieszczański 2 Sobieszczany 2 0 4 0 4 3 Niedrzwica Duża 0 3 0 3 3 4 Radawczyk 1 0 2 0 2 5 Niedrzwica Kościelna 0 1 0 1 1 5 Załucze 0 1 0 1 1 6 Krężnica Jara 0 0 0 0 0 6 Marianka 0 0 0 0 0 6 Strzeszkowice Duże 0 0 0 0 0 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Szereg miejscowości nie posiada własnych stowarzyszeń dlatego wskaźnik osiąga w nich maksymalnie niski poziom są to Borkowizna, Krebsówka, Niedrzwica Kościelna- Kolonia, Osmolice-Kolonia, Radawczyk-Kolonia Pierwsza, Sobieszczany-Kolonia, Strzeszkowice Małe, Tomaszówka, Trojaczkowice, Warszawiaki.

30 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

5.3 ANALIZA POZOSTAŁYCH CZYNNIKÓW DLA UJAWNIENIA NEGATYWNYCH ZJAWISK POWODUJĄCYCH DEGRADACJĘ OBSZARU ORAZ LOKALNYCH POTENCJAŁÓW.

5.3.1 GOSPODARKA W SZCZEGÓLNOŚCI STOPIEŃ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI, KONDYCJA LOKALNYCH PRZEDSIĘBIORSTW.

Dostępny wskaźnik dotyczący poziomu przedsiębiorczości na obszarach wiejskich to wskaźnik liczby zarejestrowanych podmiotów gospodarczych do liczby ludności w danej miejscowości. Wskaźnik liczony do 100 osób.

Tabela nr 19. Poziom aktywności gospodarczej.

Wskaźnik liczba Liczba zarejestrowanych Liczba zarejestrowanych podmiotów L.p. Miejscowość podmiotów gospodarczych mieszkańców gospodarczych na 100 na koniec 2015 roku mieszkańców 1 Borkowizna 148 6,76 10 2 Czółna 482 4,36 21 3 Krebsówka 294 3,74 11 4 Krężnica Jara 1417 5,43 77 5 Majdan 182 1,10 2 Sobieszczański 6 Marianka 233 3,00 7 7 Niedrzwica 4221 6,30 266 Duża 8 Niedrzwica 1492 5,97 89 Kościelna 9 Niedrzwica 125 2,40 3 Kościelna- Kolonia 10 Osmolice- 109 5,50 6 Kolonia 11 Radawczyk 241 4,56 11 12 Radawczyk- 214 2,80 6 Kolonia Pierwsza 13 Sobieszczany 237 3,38 8 14 Sobieszczany- 553 3,07 17 Kolonia 15 Strzeszkowice 293 19,80 58 Duże 16 Strzeszkowice 138 5,07 7 Małe 17 Tomaszówka 215 3,26 7 18 Trojaczkowice 88 7,95 7 19 Warszawiaki 139 3,60 5 20 Załucze 289 5,19 15 Łącznie 11110 5,70 633 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

31 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Tabela nr 20. Uszeregowanie miejscowości.

Wartość Miejscowości Wartość Wartość Wartość wskaźnika według wskaźnika wskaźnika wskaźnika wysoka intensywności Lp. Miejscowość niska wysoka - kolor niska - kolor pomnożona koncentracji pomnożona czerwony żółty współczynnik negatywnych współczynnik 1 2 zjawisk 1 Majdan 1 0 2 0 2 Sobieszczański 2 Krebsówka 1 0 2 0 2 3 Marianka 1 0 2 0 2 4 Niedrzwica Kościelna- 1 0 2 0 2 Kolonia 5 Radawczyk-Kolonia 1 0 2 0 2 Pierwsza 6 Sobieszczany 1 0 2 0 2 7 Sobieszczany-Kolonia 1 0 2 0 2 8 Tomaszówka 1 0 2 0 2 9 Warszawiaki 1 0 2 0 2 10 Czółna 0 1 0 1 1 11 Krężnica Jara 0 1 0 1 1 12 Osmolice-Kolonia 0 1 0 1 1 13 Radawczyk 0 1 0 1 1 14 Strzeszkowice Małe 0 1 0 1 1 15 Załucze 0 1 0 1 1 16 Borkowizna 0 0 0 0 0 17 Niedrzwica Duża 0 0 0 0 0 18 Niedrzwica Kościelna 0 0 0 0 0 19 Strzeszkowice Duże 0 0 0 0 0 20 Trojaczkowice 0 0 0 0 0 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Majdan Sobieszczański, Krebsówka, Marianka, Niedrzwica Kościelna-Kolonia, Radawczyk-Kolonia Pierwsza, Sobieszczany, Sobieszczany-Kolonia, Tomaszówka, Warszawiaki, Czółna, Krężnica Jara, Osmolice-Kolonia Radawczyk, Strzeszkowice Małe, Załucze - w tych miejscowościach poziom rozwoju gospodarczego mierzony ilością zarejestrowanych firm na 100 mieszkańców jest niższy od średniej dla gminy.

5.3.2 ŚRODOWISKO – W SZCZEGÓLNOŚCI PRZEKROCZENIA STANDARDÓW JAKOŚCI ŚRODOWISKA, OBECNOŚCI ODPADÓW STWARZAJĄCYCH ZAGROŻENIE DLA ŻYCIA, ZDROWIA LUDZI LUB STANU ŚRODOWISKA.

W Gminie Niedrzwica Duża nie stwierdzono występowania negatywnych zjawisk w obszarze Środowiska naturalnego.

5.3.3 CZYNNIKI PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNE – W SZCZEGÓLNOŚCI WYPOSAŻENIE W INFRASTRUKTURĘ TECHNICZNĄ I SPOŁECZNĄ , JEJ STAN TECHNICZNY, DOSTĘP DO PODSTAWOWYCH USŁUG , ICH JAKOŚĆ, DOSTOSOWANIE ROZWIĄZAŃ URBANISTYCZNYCH DO ZMIENIAJĄCYCH SIĘ FUNKCJI OBSZARU, POZIOM OBSŁUGI KOMUNIKACYJNEJ, STAN I JAKOŚĆ TERENÓW PUBLICZNYCH.

32 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Aby zmierzyć występowanie stanu kryzysowego użyto porównania poszczególnych miejscowości co do występowania oraz stanu infrastruktury i dostępności podstawowych usług.

Tabela nr 21. Infrastruktura techniczna/podstawowe usługi. LP. infrastruktura techniczna/podstawowe usługi Stan infrastruktury Odpady energetycznej:zły objęcie Sieć Internet (wymaga Miejscowość Kanalizacja Wodociągi Gaz systemem i komunikacja. inwestycji), wywozu/ DSL/WLAN/GSM zadowalający, segregacji dobry (nowa lub zmodernizowana) 1 Borkowizna - + + + zadowalający DSL/GSM 2 Czółna - - + + zadowalający DSL/GSM 3 Krebsówka - + + + zadowalający DSL/GSM 4 Krężnica Jara - - + + zadowalający DSL/GSM 5 Majdan - + + + zadowalający DSL/GSM Sobieszczański 6 Marianka - + + + zadowalający DSL/GSM 7 Niedrzwica Częściowo + + + zadowalający DSL/GSM/WLAN Duża 8 Niedrzwica - + + + zadowalający DSL/GSM Kościelna 9 Niedrzwica - + + + zadowalający DSL/GSM Kościelna- Kolonia 10 Osmolice- - + + + zadowalający DSL/GSM Kolonia 11 Radawczyk - - + + zadowalający DSL/GSM 12 Radawczyk- - - + + zadowalający DSL/GSM Kolonia Pierwsza 13 Sobieszczany - + + + zadowalający DSL/GSM 14 Sobieszczany- - + + + zadowalający DSL/GSM Kolonia 15 Strzeszkowice - - + + zadowalający DSL/GSM Duże 16 Strzeszkowice - - + + zadowalający DSL/GSM Małe 17 Tomaszówka - + + + zadowalający DSL/GSM 18 Trojaczkowice - + + + zadowalający DSL/GSM 19 Warszawiaki - + + + zadowalający DSL/GSM 20 Załucze - + + + zadowalający DSL/GSM Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Czółna, Krężnica Jara Radawczyk Strzeszkowice Duże i Strzeszkowice Małe pozbawione są sieci wodociągowej. Na obszarze niemal całej gminy brakuje sieci kanalizacyjnej. Cała Gmina objęta jest systemem segregacji i wywozu odpadów, dostępem do sieci gazowej i Internet. Stan infrastruktury energetycznej jest zadowalający.

33 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Tabela nr 22. Infrastruktura infrastruktura sportu i rekreacji. Infrastruktura sportu i rekreacji Wskaźnik liczba obiektów Razem Liczba Plac infrastruktury Miejscowość Boisko Orlik Siłownia obiekty mieszkańców zabaw sportu i rekreacji infrastruktury na 100 mieszkańców Borkowizna 148 0 0 0 0 0 0,00 Czółna 482 1 0 1 0 2 0,41 Krebsówka 294 0 0 0 0 0 0,00 Krężnica Jara 1417 3 0 2 0 5 0,35 Majdan 182 0 0 0 0 0 0,00 Sobieszczański Marianka 233 1 0 1 1 3 1,29 Niedrzwica Duża 4221 2 1 2 0 5 0,12 Niedrzwica 1492 2 0 2 0 4 0,27 Kościelna Niedrzwica 125 0 0 0 0 0 0,00 Kościelna-Kolonia Osmolice-Kolonia 109 0 0 0 0 0 0,00 Radawczyk 241 1 0 1 0 2 0,83 Radawczyk-Kolonia 214 0 0 0 0 0 0,00 Pierwsza Sobieszczany 237 1 0 1 0 2 0,84 Sobieszczany- 553 0 0 0 0 0 0,00 Kolonia Strzeszkowice 293 1 0 1 0 2 0,68 Duże Strzeszkowice Małe 138 0 0 0 0 0 0,00 Tomaszówka 215 0 0 0 0 0 0,00 Trojaczkowice 88 0 0 0 0 0 0,00 Warszawiaki 139 1 0 1 0 2 1,44 Załucze 289 0 0 1 0 1 0,35 Razem 11110 13 1 13 1 28 0,25 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Borkowizna, Krebsówka, Majdan Sobieszczański Niedrzwica Duża Niedrzwica Kościelna Kolonia, Osmolice Kolonia, Radawczyk Kolonia Pierwsza Sobieszczany Kolonia Strzeszkowice Małe, Tomaszówka, Trojaczkowice to miejscowości gdzie ilość obiektów infrastruktury sportu i rekreacji przypadająca na 100 mieszkańców jest mniejsza niż średnia dla gminy.

34 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Tabela nr 23. Infrastruktura kultury. Infrastruktura kultury Wskaźnik Instytucja liczba kultury : Razem obiektów Liczba Izba pamieci/ izba (GOK, Świe- Muze- obiekty infrasatru- Miejscowość mieszka regionalna/ska- bibli- tlica um infrastruktury kultury ńców nsen oteka, ktury kultury przypadająca filia) na 100 mieszkańców Borkowizna 148 0 0 0 0 0 0,00 Czółna 482 0 1 0 0 1 0,21 Krebsówka 294 0 0 0 0 0 0,00 Krężnica Jara 1417 1 1 0 1 3 0,21 Majdan 182 0 1 0 0 1 0,55 Sobieszczański Marianka 233 0 1 0 0 1 0,43 Niedrzwica 4221 2 0 0 0 2 0,05 Duża Niedrzwica 1492 1 0 0 1 2 0,13 Kościelna Niedrzwica 125 0 0 0 0 0 0,00 Kościelna- Kolonia Osmolice- 109 0 0 0 0 0 0,00 Kolonia Radawczyk 241 0 1 0 0 1 0,41 Radawczyk- 214 0 0 0 0 0 0,00 Kolonia Pierwsza Sobieszczany 237 0 0 0 0 0 0,00 Sobieszczany- 553 0 1 0 0 1 0,18 Kolonia Strzeszkowice 293 1 1 0 0 2 0,68 Duże Strzeszkowice 138 0 0 0 0 0 0,00 Małe Tomaszówka 215 0 0 0 0 0 0,00 Trojaczkowice 88 0 0 0 0 0 0,00 Warszawiaki 139 0 0 0 0 0 0,00 Załucze 289 0 0 0 0 0 0,00 Razem 11110 5 7 0 2 14 0,13 Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Infrastruktura kultury według wskaźnika liczba obiektów i na 100 mieszkańców jest mniejsza od średniej dla gminy w miejscowościach Borkowizna, Krebsówka, Niedrzwica Duża, Niedrzwica Kościelna, Niedrzwica Kościelna Kolonia, Osmolice Kolonia, Radawczyk Kolonia Pierwsza, Sobieszczany, Strzeszkowice małe, Tomaszówka, Trojaczkowice, Warszawiaki, Załucze.

35 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Tabela nr 24. Infrastruktura techniczna - komunikacyjna.

jakość komunikacja nawierzchni dróg kolej publiczna bezpieczeństwo Miejscowość (zła, (stacja (miejscowość (chodnik) zadowalajaca, przystanek) jest objeta lub dobra) nie) Borkowizna zła brak chodnika nieobjęta Czółna zadowalająca brak chodnika nieobjęta Krebsówka dobra brak chodnika nieobjęta Krężnica Jara infrastruktura chodnika zła P niewystarczajaca objęta Majdan Sobieszczański dobra P brak chodnika nieobjęta Marianka zadowalająca brak chodnika nieobjęta Niedrzwica Duża infrastruktura chodnika zadowalająca P niewystarczajaca objęta Niedrzwica Kościelna infrastruktura chodnika zadowalająca P niewystarczajaca objęta Niedrzwica Kościelna- Kolonia zadowalająca brak chodnika nieobjęta Osmolice-Kolonia zadowalająca brak chodnika nieobjęta Radawczyk infrastruktura chodnika zadowalająca niewystarczajaca objęta Radawczyk-Kolonia Pierwsza zła brak chodnika objęta Sobieszczany zadowalająca brak chodnika nieobjęta Sobieszczany-Kolonia zadowalająca brak chodnika objęta Strzeszkowice Duże infrastruktura chodnika dobra P wystarczajaca objęta Strzeszkowice Małe dobra brak chodnika objęta Tomaszówka dobra brak chodnika nieobjęta Trojaczkowice zadowalająca brak chodnika objęta Warszawiaki zła brak chodnika nieobjęta Załucze zadowalająca brak chodnika nieobjęta Opracowanie własne na podstawie danych z UG.

Tylko Strzeszkowice Duże nie są objęte problemami związanymi z komunikacją i bezpieczeństwem na drodze.

36 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

5.3.4 CZYNNIKI TECHNICZNE – W SZCZEGÓLNOŚCI STOPIEŃ DEGRADACJI STANU TECHNICZNEGO OBIEKTÓW BUDOWLANYCH, W TYM O PRZEZNACZENIU MIESZKANIOWYM, ORAZ STOPIEŃ NIEFUNKCJONOWANIA ROZWIĄZAŃ TECHNICZNYCH UMOŻLIWIAJĄCYCH EFEKTYWNE KORZYSTANIE Z OBIEKTÓW BUDOWLANYCH, W SZCZEGÓLNOŚCI W ZAKRESIE ENERGOOSZCZĘDNOŚCI I OCHRONY ŚRODOWISKA.

Poniżej przedstawiono obiekty i budynki według stopnia niefunkcjonowania rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych w zakresie energooszczędności.4

Konieczne działania zaradcze to:

 Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy Niedrzwica Duża

 Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy Niedrzwica Duża (były budynek Policji)

 Termomodernizacja budynku OPS w Niedrzwicy Dużej

 Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej w Warszawiakach  Termomodernizacja budynku Przedszkola w Niedrzwicy Kościelnej

 Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej w Czółnach  Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej w Sobieszczanach  Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół w Niedrzwicy Kościelnej

 Termomodernizacja budynku Biblioteki w Niedrzwicy Kościelnej  Termomodernizacja budynku Lecznicy weterynaryjnej w Niedrzwicy Dużej

 Termomodernizacja budynku Dworca PKP  Termomodernizacja budynków komunalnych w Strzeszkowicach Dużych (tzw. wodomistrzówka)

 Termomodernizacja budynku komunalnego w Strzeszkowicach (tzw. agronomówka)

 Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej w Strzeszkowicach Dużych  Termomodernizacja Zespołu Szkół w Krężnicy Jarej

Tabela nr 25. Obszary występowania zjawisk kryzysowych w miejscowościach będących podobszarami rewitalizacji. Strzeszkowice Niedrzwica Majdan Warszawiaki Sobieszczany Czółna Duże Duża Sobieszczański Kolonia

Bezrobocie Poziom Ubóstwo Bezrobocie Bezrobocie Bezrobocie edukacji

Ubóstwo Poziom Przestępczość Poziom Poziom kapitału Ubóstwo kapitału edukacji społecznego społecznego

4 Na podstawie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Niedrzwica Duża.

37 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Przestępczość Poziom Poziom Poziom Poziom Poziom uczestnictwa uczestnictwa w uczestnictwa uczestnictwa w uczestnictwa w życiu życiu publicznym w życiu życiu publicznym w życiu publicznym i i kulturalnym publicznym i i kulturalnym publicznym i kulturalnym kulturalnym kulturalnym

Infrastruktura Infrastruktura Gospodarka Gospodarka Gospodarka Infrastruktur techniczna sportu i (poziom (poziom (poziom a techniczna (wodociągi) rekreacji przedsiębiorczośc przedsiębiorcz przedsiębiorczoś (wodociągi) i) ości) ci)

Infrastruktura Infrastruktura Infrastruktura Infrastruktura kultury sportu i rekreacji kultury sportu i rekreacji

Infrastruktura Infrastruktura Infrastruktura Infrastruktura Infrastruktur komunikacyjn komunikacyjna i komunikacyjn komunikacyjna i a a i komunikacja a i komunikacja komunikacyj komunikacja publiczna komunikacja publiczna na i publiczna publiczna komunikacja publiczna Opracowanie własne.

5.4 SPOSÓB WYZNACZENIA OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY.

5.4.1 ZAŁOŻENIA OGÓLNE:

Zgodnie z przyjętymi definicjami: stanu kryzysowego, obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji wskazane zostały sfery i negatywne zjawiska, które w szczególności powinny być podstawą do identyfikacji danego obszaru jako obszaru zdegradowanego, a dalej obszaru rewitalizacji.

Powyższe cechy – leżące u podstaw identyfikacji sytuacji problemowych – należy traktować także jako ramy interwencji, zgodnie z zasadą, że interwencja powinna być ukierunkowana na likwidację lub ograniczenie sytuacji problemowej.

5.4.2 WYZNACZENIE OBSZARU ZDEGRADOWANEGO ORAZ OBSZARU REWITALIZACJI

Delimitacja obszaru zdegradowanego na obszarach wiejskich odbywa się poprzez wskazanie miejscowości wykazujących stan kryzysowy (za obszar zdegradowany uważa się całą miejscowość, w której stwierdzono występowanie stanu kryzysowego).

Szczegółowy proces delimitacji obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji przebiegał następująco:

1. Dla wszystkich miejscowości gminy przeprowadzono diagnozę (analizę wskaźnikową), mającą na celu identyfikację występowania stanu kryzysowego.

2. Do obszaru zdegradowanego zaliczono miejscowości spełniające jednocześnie następujące kryteria:

38 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

a) analiza wskaźnikowa pokazała nagromadzenie negatywnych zjawisk z zakresu co najmniej 3 obszarów:

 bezrobocia (wskaźnik liczba bezrobotnych na 100 mieszkańców lub liczba długotrwale bezrobotnych na 100 mieszkańców),

 ubóstwa (wskaźniki dotyczące ubóstwa, zdrowia, zaradności życiowej, bezrobocia uwzględniające liczby osób korzystających z opieki społecznej ze względu na występowanie danego problemu na 100 mieszkańców),

 przestępczości (wskaźniki dotyczące, przestępstw i wykroczeń na 100 mieszkańców),  niskiego poziomu edukacji (wskaźnik średnia wyniku egzaminu szóstoklasistów)

 niskiego poziomu kapitału społecznego (wskaźniki liczba organizacji pozarządowych na 100 mieszkańców, kwota pozyskanych z Gminy środków na projekty dla miejscowości na 100 mieszkańców, oraz wskaźnik ilości złożonych wniosków o dotację do urzędu Gminy na 100 mieszkańców),

 niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym (wskaźnik liczba osób uczestniczących na zebraniach przy uchwaleniu funduszu sołeckiego i kwota dofinansowania na fundusz sołecki na 100 mieszkańców), b) Dodatkowo skala występowania negatywnego zjawiska ukazana w analizie wskaźnikowej powoduje, że wartość negatywnych wskaźników dla danej miejscowości w danym obszarze plasuje ją jako jedną z trzech najbardziej obciążonych występowaniem negatywnego zjawiska w minimum 3 obszarach wymienionych w punkcie 2a. Przykładowo miejscowość X plasuje się na 2 miejscu jeśli chodzi o występowanie negatywnych zjawisk z obszaru ubóstwa i na 1 miejscu jeśli chodzi o występowanie negatywnych zjawisk z zakresu niskiego poziomu kapitału społecznego oraz 3 miejscu z zakresu przestępczości. W tym wypadku miejscowość X spełnia oba kryteria delimitacji obszaru zdegradowanego. c) Trzecie kryterium delimitacji to występowanie przynajmniej jednego policzonego w analizie wskaźnikowej negatywnego zjawiska z zakresu:

 gospodarczego – w szczególności niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw lub

 środowiskowego – w szczególności przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska, lub

 przestrzenno-funkcjonalnego – w szczególności niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, niedoboru lub niskiej jakości terenów publicznych, lub

39 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

5.4.3 WYZNACZENIE OBSZARU REWITALIZACJI.

Obszarem rewitalizacji może zostać obszar zdegradowany w całości lub jego część jeśli łącznie nie przekracza 20% powierzchni gminy i 30% ludności gminy. Do powierzchni obszaru rewitalizacji należy zaliczyć rzeczywistą powierzchnię, na której planowana jest interwencja w ramach programu rewitalizacji. Jednocześnie do ludności obszaru rewitalizacji należy zaliczyć osoby mieszkające na terenie wskazanym jako obszar rewitalizacji.

Dodatkowo mając na uwadze, że delimitacja obszaru rewitalizacji podlega ograniczeniu ze względu na liczbę mieszkańców i wielkość, zdecydowano, że na obszarze rewitalizowanym powinna znajdować się infrastruktura (zdegradowane obiekty lub obszary lub tereny), których przebudowa i adaptacja, ukierunkowana na poprawę jakości korzystania z przestrzeni, likwidację izolacji obszarów problemowych oraz poprawę jakości życia mieszkańców obszarów zdegradowanych przyczynią się do rozwiązywania zdiagnozowanych problemów społecznych tych obszarów. Takie określenie obszaru rewitalizacji pozwoli na odnowę zdegradowanych przestrzeni wiejskich przyczyniając się do wzmocnienia ich potencjałów rozwojowych w tym gospodarczych.

Rewitalizacja jest prowadzona na obszarach, gdzie mamy do czynienia ze zjawiskiem degradacji, czyli stanem kryzysowym. Oznacza to, że nie prowadzi się rewitalizacji na terenach, które nie mogą być zdefiniowane jako zdegradowane, znajdujące się w kryzysie. Degradacja ma obejmować przestrzeń, funkcję i substancję. To znaczy, że możemy mówić o obszarze zdegradowanym w sytuacji, gdy na danym obszarze stan kryzysowy występuje nie tylko w odniesieniu do sfery architektoniczno- urbanistycznej (substancja) danego obszaru, czy przestrzennej, ale także jest związany ze sferą gospodarczą i społeczną (funkcja) terenu. Warto w tym miejscu podkreślić, że rewitalizacja ma rozwiązywać problemy danego obszaru związane ze wszystkimi sferami, a nie jedną z nich. Dlatego też nie można mówić o rewitalizacji w miejscu, gdzie planowane są do wdrożenia jedynie przedsięwzięcia związane np. z remontem zniszczonych przestrzeni, czy budową infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, a pomijającą działania bezpośrednio wpływające pozytywnie na rozwój ekonomiczny i społeczny danego obszaru. Ale także nie należy pomijać aspektu działań infrastrukturalnych. Działania infrastrukturalne powinny być narzędziem do osiągnięcia celów ekonomicznych i społecznych i być tym celom podporządkowane.

5.4.4 PODSUMOWANIE.

Diagnoza wskazuje na 8 miejscowości, które spełniają warunki do uznania ich za obszary zdegradowane. Wskazane zostały w poniższej tabeli według przeliczenia częstotliwości zajmowania jednego z trzech pierwszych miejsc w rankingu najintensywniejszego występowania negatywnych zjawisk, w każdym z zakresów. Obszar zdegradowany podzielono na 8 podobszarów obejmujących całe miejscowości: Niedrzwica Kościelna-Kolonia, Strzeszkowice Duże, Warszawiaki, Czółna, Krebsówka, Niedrzwica Duża, Sobieszczany-Kolonia, Majdan Sobieszczański.

40 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Tabela nr 26. Miejscowości spełniające warunki obszaru zdegradowanego.

Miejscowości spełniające warunki L.p. miejsce 1 miejsce 2 miejsce 3 Razem obszaru zdegradowanego

1 Niedrzwica Kościelna-Kolonia 2 1 1 4 2 Strzeszkowice Duże 2 1 0 3 2 Warszawiaki 2 1 0 3 2 Czółna 1 1 1 3 2 Krebsówka 1 1 1 3 2 Niedrzwica Duża 1 1 1 3 2 Sobieszczany-Kolonia 1 0 2 3 2 Majdan Sobieszczański 0 2 1 3 3 Borkowizna 1 1 0 2 3 Krężnica Jara 0 2 0 2 3 Marianka 1 1 0 2 3 Niedrzwica Kościelna 1 1 0 2 3 Osmolice-Kolonia 1 1 0 2 3 Sobieszczany 0 2 0 2 3 Strzeszkowice Małe 1 0 1 2 3 Tomaszówka 1 1 0 2 4 Radawczyk-Kolonia Pierwsza 1 0 0 1 4 Trojaczkowice 1 0 0 1 4 Załucze 1 0 0 1 5 Radawczyk 0 0 0 0 Opracowanie własne.

Na obszarze zdegradowanym wyłoniono obszary do rewitalizacji. Ze względu na ograniczenia związane z liczbą ludności i wielkością obszaru do rewitalizacji nie ma możliwości uznania całego obszaru zdegradowanego za obszary rewitalizacji. Aby prawidłowo określić obszar rewitalizacji uznano za konieczne ustalenie dodatkowych kryteriów. Po pierwsze uznano, że do obszaru rewitalizacji muszą wejść obszary zamieszkane. Według ustawy na obszarze rewitalizacji powinno istnieć nagromadzenie negatywnych zjawisk przynajmniej w takim zakresie jak na obszarze zdegradowanym. Ze względu na brak danych według, których można by wyliczyć wskaźniki z analizy wskaźnikowej na poziomie np. poszczególnych ulic danej miejscowości, przyjęto, że nagromadzenie negatywnych zjawisk występuje w tym samym stopniu na całym terenie zamieszkałym danej miejscowości.

Po drugie przyjęto, że aby część obszaru zdegradowanego uznać za obszar rewitalizacji powinna znajdować się na nim infrastruktura (zdegradowane obiekty lub obszary), których przebudowa i adaptacja, ukierunkowana na poprawę jakości korzystania z przestrzeni, likwidację izolacji obszarów problemowych oraz poprawę jakości życia mieszkańców obszarów zdegradowanych przyczynią się do rozwiązywania zdiagnozowanych problemów społecznych tych obszarów.

Ostatnim kryterium było takie określenie obszaru rewitalizacji aby w jego granicach znajdowały sie obiekty, które same w sobie nie musza być zdegradowane ale w oparciu o ich infrastrukturę można prowadzić szereg działań i projektów służących celowi rewitalizacji społecznej, gospodarczej itp. np. świetlica, szkoła, ośrodek kultury.

41 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Dwa ostatnie kryteria spełniają następujące miejscowości objęte obszarem zdegradowanym:

1. Czółna - obszary i obiekty to: szkoła podstawowa, remiza strażacka (pełni funkcję świetlicy), boisko.

2. Strzeszkowice Duże - obszary i obiekty to: szkoła podstawowa, remiza, budynki gminne, klub rolnika, weterynaria, boisko.

3. Warszawiaki - obszary i obiekty to: szkoła i obszar wokół szkoły.

4. Niedrzwica Duża - obszary i obiekty to: ulica Dworcowa z terenem dworca PKP, plac przy Gminnym Ośrodku Kultury i kościele (wyznaczyć ulicami), Budynek Urzędu Gminy, Szkoła, Budynki OPS, (Weterynaria), okolice doliny rzeki Nędznica.

5. Majdan Sobieszczański - obszary i obiekty to: świetlica i dworzec kolejowy.

6. Sobieszczany Kolonia obiekty i obszary to: remiza strażacka i obszar wokół sklepu i remizy. Za obszar rewitalizacji uznano zamieszkałe tereny miejscowości Czółna, Strzeszkowice Duże, Warszawiaki, Majdan Sobieszczański, Sobieszczany Kolonia oraz część miejscowości Niedrzwica Duża. (zgodnie z załącznikiem nr 1 do uchwały). Liczba ludności na terenie całej gminy to 1110 osób, łącznie w pięciu miejscowościach wskazanych w całości do objęcia rewitalizacją zamieszkuje 1649 osób. Na terenie Niedrzwicy Dużej w obszarze rewitalizacji zamieszkuje 1639 (łącznie 3288) osób co daje mniej niż 30% mieszkańców gminy czyli mniej niż 3333 osób. Powierzchnia całej Gminy Niedrzwica Duża to 10676,9382 ha. Obszar rewitalizacji to 1214,26 ha. Obszar rewitalizacji jest mniejszy niż 2135,3876 ha, które stanowią 20% powierzchni Gminy.

42 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

6 WIZJA I CELE GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI

6.1 WIZJA STANU OBSZARU PO PRZEPROWADZENIU REWITALIZACJI (PLANOWANY EFEKT REWITALIZACJI);

"Zapewnienie dostępu do podstawowej infrastruktury dla dobrej jakości życia, dbałość o atrakcyjne miejsca pracy, gwarancja edukacji dostosowanej do potrzeb i aspiracji mieszkańców, zwiększenie obecności kultury w życiu społeczności lokalnej, przełamanie wykluczenia społecznego, troska o środowisko naturalne - stworzenie dobrych i bezpiecznych warunków życia dla obecnych i przyszłych mieszkańców."

6.2 PROBLEMY - ZIDENTYFIKOWANE NAGROMADZENIE NEGATYWNYCH ZJAWISK W POSZCZEGÓLNYCH PODOBSZARACH REWITALIZACJI;

Tabela nr 27. Problemy (obszary nagromadzenia negatywnych zjawisk) w poszczególnych podobszarach rewitalizacji.

Strzeszkowice Niedrzwica Majdan Sobieszczany Warszawiaki Czółna Duże Duża Sobieszczański Kolonia

Bezrobocie Poziom Ubóstwo Bezrobocie Bezrobocie Bezrobocie edukacji

Ubóstwo Poziom Przestępczość Poziom Poziom kapitału Ubóstwo kapitału edukacji społecznego społecznego

Przestępczość Poziom Poziom Poziom Poziom Poziom uczestnictwa uczestnictwa w uczestnictwa w uczestnictwa w uczestnictwa w życiu życiu publicznym życiu życiu w życiu publicznym i i kulturalnym publicznym i publicznym i publicznym i kulturalnym kulturalnym kulturalnym kulturalnym Opracowanie własne.

Strzeszkowice Duże Na obszarze Strzeszkowic Dużych największe nagromadzenie zjawisk kryzysowych występuje w obszarze bezrobocia (pomiar liczby osób bezrobotnych oraz długotrwale bezrobotnych na 100 mieszkańców). Kolejny obszar to ubóstwo mierzone wskaźnikami związanymi z udzielaniem pomocy społecznej oraz przestępczość, która mierzona jest według wskaźników występowania przestępstw, wykroczeń, zarejestrowanych niebieskich kart, interwencji domowych i przestępstw kryminalnych na 100 mieszkańców. Infrastruktura do wykorzystania dla realizacji projektów rewitalizacji to: szkoła podstawowa, remiza, budynki gminne, klub rolnika, budynek "Weterynaria", boisko. Niedrzwica Duża

Na terenie miejscowości Niedrzwica Duża w porównaniu z innymi miejscowościami gminy najgorzej wypadają wskaźniki dotyczące niskiego poziomu edukacji (pomiar wyników egzaminów 6 klas), kapitału społecznego (mierzony liczbą organizacji pozarządowych na 100 mieszkańców), niewystarczający poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym (mierzony udziałem mieszkańców w podejmowaniu decyzji

43 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

ważnych dla miejscowości jak np. fundusz sołecki). Dodatkowo zdiagnozowano problemy ze sfery przestrzenno-funkcjonalnej (w szczególności w zakresie niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru (funkcja turystyczna), niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej (infrastruktura), niskiej jakości terenów publicznych (niewykorzystane przestrzenie publiczne). Na tej podstawie określono główne potrzeby rewitalizacyjne oraz grupy docelowe osób, do których w pierwszej kolejności skierowane będą działania rewitalizacyjne. Plac przy Gminnym Centrum Kultury i kościele, Budynek Urzędu Gminy, szkoła, budynki OPS, (Weterynaria) to obiekty, które mogą być wykorzystane dla działań rewitalizacyjnych jednak plac przy GCK i kościele wymaga najpierw modernizacji.

Majdan Sobieszczański Na terenie miejscowości dominują problemy związane z ubóstwem, przestępczością oraz niskim poziomem uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym. Zgłaszanym problemem jest też niewykorzystana przestrzeń wokół świetlicy i stan techniczny samego obiektu. Działania aktywizujące powinny opierać się o wykorzystanie świetlicy i zagospodarowanego obszaru wokół. Warszawiaki

Nagromadzenie negatywnych zjawisk szczególnie widoczne jest w obszarze edukacji, bezrobocia oraz niskim poziomie uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym. Zasoby infrastruktury, które można wykorzystać do realizacji projektów rewitalizacyjnych to budynek szkoły i teren wokół niej.

Sobieszczany Kolonia Bezrobocie, poziom kapitału społecznego, niski poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym to negatywne zjawiska dominujące w miejscowości Sobieszczany Kolonia. Obiekty, w których można prowadzić działania rewitalizacyjne to remiza strażacka i obszar wokół sklepu i remizy, który wymaga zagospodarowania.

Czółna Bezrobocie, ubóstwo oraz niski poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym to problemy, które dotykają podobszar rewitalizacji jakim jest miejscowość Czółna. Infrastruktura, która będzie wykorzystywana do realizacji projektów rewitalizacyjnych to: szkoła podstawowa, remiza strażacka (pełni funkcję świetlicy), boisko.

6.3 CELE REWITALIZACJI ORAZ ODPOWIADAJĄCE IM KIERUNKI DZIAŁAŃ SŁUŻĄCYCH ELIMINACJI LUB OGRANICZENIU NEGATYWNYCH ZJAWISK

I Poprawa edukacji i kapitału społecznego Działania zmierzające do poprawy stanu edukacji będą skierowane do dzieci, młodzieży oraz dorosłych (w przypadku dorosłych w szczególności dające umiejętności związane z rynkiem pracy lub przedsiębiorczością).

44 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Działania poprawiające stan kapitału społecznego skierowane będą na wsparcie istniejących stowarzyszeń i innych organizacji pozarządowych, ich członków oraz na realizację nowych przedsięwzięć, projektów oraz wspieranie rozwoju nowych podmiotów.

Lokalna społeczność w procesie konsultacji społecznych wskazała szereg pomysłów na projekty i działania edukacyjne międzypokoleniowe oraz prospołeczne i prozdrowotne. Zawiązuje sie partnerstwo organizacji pozarządowych i podmiotów różnych sektorów na rzecz rewitalizacji. Przykłady niektórych pomysłów to:

Działania edukacyjne takie jak wystawy, pokazy, specyficzne organizowane cyklicznie multimedialne ścieżki edukacyjne (związane z historią, ekonomią i przyrodą oraz astronomią). Tradycyjne szkolenia oraz warsztaty. Działania poprawiające stan kapitału społecznego to przede wszystkim wsparcie organizacji w realizacji ich pomysłów i projektów, rozwój instytucjonalny i merytoryczny wsparcie organizacyjne. Należy pamiętać, że najsilniejsze lokalne organizacje to organizacje seniorów oraz te zajmujące się wsparciem osób i rodzin z problemami alkoholowymi i tym podobne. Udzielając im pomocy wspieramy grupy defaworyzowane. II Wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu publicznym i kulturalnym

Działania związane niewystarczającym poziomem uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym skierowane będą szczególnie do osób dotychczas nie zainteresowanych lub pozbawionych możliwości większego zaangażowania społecznego. Będą to między innymi seniorzy, osoby z niskim wykształceniem, osoby długotrwale bezrobotne, niepełnosprawne ale także osoby w trudnej sytuacji życiowej, matki pozostające poza rynkiem pracy ze względu na wychowywanie dzieci, osoby ze względu na pracę nie mające informacji o działaniach społeczności oraz szereg innych grup, które mogą bardziej zaangażować sie społecznie z korzyścią dla siebie i społeczności.

Działania związane niewystarczającym poziomem uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym to głównie działania międzypokoleniowe, wsparcie seniorów innowacyjne działania z zakresu kultury, sztuki. Wzmocnienie infrastruktury i oferty działań prozdrowotnych i rehabilitacyjnych, wsparcie osób niepełnosprawnych, popularyzacja postaw zaangażowania społecznego realizowana za pomocą działań projektowych i inicjatyw oddolnych. Podjęte zostaną działania informacyjne i edukacyjne skierowane na przełamywanie efektu bierności wobec lokalnych procedur demokratycznych, szczególnie w obszarze budżetu obywatelskiego i funduszu sołeckiego.

III Wzrost stopnia przedsiębiorczości, poprawa kondycji lokalnych przedsiębiorstw

Działania w tym zakresie to rozwijanie postawy przedsiębiorczej, szczególnie wśród dzieci i młodzieży. „Przedsiębiorczość” to nie tylko ‘prowadzenie przedsiębiorstwa’ ale także postawa bycia przedsiębiorczym, samosterowność, gotowość wyznaczania sobie samemu celów i podejmowania ryzyka. Podejmowane działania koncentrować się będą na kreowaniu postawy przedsiębiorczej wśród dzieci i młodzieży poprzez programy aktywizacji i edukacji pozaszkolnej, nastawione na wzbudzanie i utrwalanie takiej postawy z inkubacją młodzieżowych inicjatyw włącznie. Działania w ramach celu trzeciego skupią się także na: tworzeniu fizycznych przestrzeni dla działalności gospodarczej (np. przy rewitalizowanych przestrzeniach publicznych), wsparcie informacyjne przedsiębiorców w zakresie np. możliwości pozyskiwaniu kapitału i dotacji

45 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

na prowadzenie działalności gospodarczej poprzez tworzenie warunków do współpracy między instytucjami otoczenia biznesu a lokalnymi przedsiębiorcami. IV Wspieranie działań służących poprawie środowiska naturalnego

Kierunek działań to przede wszystkim obszar edukacji oraz promowania postaw pro środowiskowych. Ważnym czynnikiem będą inwestycje związane z ograniczaniem emisji CO2 oraz wprowadzaniem OZE. V Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz przestrzeni służącej rewitalizacji W trakcie badań diagnostycznych wskazano na lokalne zasoby ale także bariery i ograniczenia w rewitalizacji obszarów gdzie nagromadzenie zjawisk kryzysowych jest największe. Na podobszarach rewitalizacji istnieją takie obiekty gdzie już dzisiaj można prowadzić część ze zgłaszanych pomysłów. Są to świetlice, remizy strażackie, GOKSIR, szkoły, Urząd Gminy, boiska czy inna infrastruktura. Niestety obiekty te nie zawsze zapewniają pełnej swobodę w realizacji projektów rewitalizacji. Np. w Niedrzwicy Dużej istnieje obiekt Gminnego Centrum Kultury Sportu i Rekreacji ale kubatura budynku jest zbyt mała a "obłożenie" wydarzeniami statutowymi wysokie co uniemożliwia realizację większej ilości działań. Sposobem na poprawę tego stanu byłoby zwiększenie powierzchni budynków jednak w zasobach gminy brakuje możliwych do zaadoptowania obiektów. Innym sposobem wskazywanym zarówno przez mieszkańców jak i ekspertów jest wykorzystanie przestrzeni publicznej jaką jest plac/obszar wokół GCK i kościoła. Obecnie ze względu na brak technicznego przygotowania nie pełni on żadnej funkcji. W procesie konsultacji wpłynęło już kilkanaście pomysłów na wykorzystanie placu przy działaniach szczególnie z zakresu edukacji, zdrowia i integracji społecznej. Do realizacji tych pomysłów niezbędna jest przestrzeń, na której będzie można instalować przenośną i stałą infrastrukturę (biblioteka na świerzym powietrzu, urządzenia do obserwacji nieba i badań astronomicznych, sceny i teatr uliczny, wystawy i ekspozycje historyczne, przyrodnicze i ekonomiczne. W końcu możliwość użytkowania na targi pracy, promocję lokalnych produktów, wernisaże i warsztaty malarskie i rzeźbiarskie). Obecnie aby zniwelować barierę jaką jest brak fizycznego miejsca na realizację pomysłów z zakresu rewitalizacji w podobszarze Niedrzwica Duża należy wykorzystać istniejącą przestrzeń po jej uprzednim przygotowaniu i zakupie szeregu przenośnych/wymiennych elementów infrastruktury.

Obecnie Gmina posiada projekt wykonania modernizacji przestrzeni placu tak aby można było wykorzystać go jako element spajający kompleksowe projekty rewitalizacyjne oraz miejsce ich realizacji. Plan rewitalizacji obszaru w miejscowości Niedrzwica Duża zakłada, że dodatkową wartością osiągniętą dzięki realizacji działań rewitalizacyjnych będzie proces zmiany funkcji miejscowości a szczególnie obszaru rewitalizowanego do funkcji turystycznej. Idealne położeni pod kątem komunikacyjnym, bliskość ośrodków takich jak Lublin i Kraśnik powoduje, że wiele z proponowanych działań skierowanych bezpośrednio do grup docelowych będzie jednocześnie ofertą dla osób i grup z innych miejscowości co w dłuższym okresie czasu przełoży sie na wzrost obrotów lokalnych przedsiębiorstw oraz wzrost zatrudnienia. W Majdanie Sobieszczańskim istnieje świetlica wiejska. która z założenia powinna służyć mieszkańcom, jednak jej stan techniczny poważnie ogranicza możliwości

46 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

wykorzystania obiektu. Poza tym do świetlicy przylega plac, który jest nie zagospodarowany a w miejscowości brakuje placu zabaw, miejsca na spędzanie wolnego czasu itp.

W większości podobszarów wyznaczonych do rewitalizacji istnieją obiekty, które obecnie albo w przeciągu najbliższych lat będą wymagać remontów i doposażenia aby mogły być bazą do realizacji komplementarnych projektów "miękkich". VI Poprawa warunków życia osób starszych oraz ich integracja ze środowiskiem

Integracja międzypokoleniowa, działania związane z wolontariatem młodzieży to obok zaangażowania organizacji seniorów główne działania podejmowane dla realizacji celu szóstego. Na terenie rewitalizacji działają organizacje seniorów oraz harcerze. Idea wolontariatu i pomocy osobom starszym a także "wymiana wiedzy" pomiędzy pokoleniami będzie wspierana w ramach celu szóstego. Kierunki działań to:

- wspieranie aktywności fizycznej, kulturalnej i społecznej osób z tej grupy;

- zagospodarowanie czasu wolnego osób starszych; - umacnianie pozytywnych postaw wobec osób w podeszłym wieku, a także uczenie szacunku dla tradycji;

- organizowanie spotkań integracyjnych (między innymi okolicznościowych) VII Zmniejszenie skali bezrobocia i ubóstwa.

Działania skierowane na poprawę sytuacji na rynku pracy będą skierowane do osób bezrobotnych oraz osób młodych i dzieci. Będą to działania edukacyjne (w tym szkolenia zawodowe), informacyjne oraz wsparcie techniczne w ubieganiu się o środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub udział w projektach unijnych szkoleniowych i doradczych. Ubóstwo spowodowane jest najczęściej niezaradnością życiowĄ rodzin oraz dysfunkcjami związanymi z uzależnieniem od alkoholu. Działania skierowane na poprawę stanu w tym obszarze skierowane będą do rodzin i osób objętych opieką społeczną. Charakter działań to profilaktyka, wsparcie leczenia oraz działania edukacyjne oraz integracyjne. Osobno prowadzone będą działania edukacyjno-profilaktyczne dla dzieci i młodzieży nakierowane na przerwanie cyklu dziedziczenia ubóstwa. Preferowane będą modele pracy środowiskowej z rodziną, w których obecne są nie tylko elementy interwencji w zastane problemy, ale i profilaktyka. Wsparcie otrzymają wszelkie formy aktywizacji środowisk z wykorzystaniem instrumentów animacji kultury i pobudzania do żywego uczestnictwa w kulturze.

VIII Poprawa funkcjonowania i warunków życia osób niepełnosprawnych i z problemami zdrowotnymi.

Osoby niepełnosprawne i chore otrzymają wsparcie poprzez realizacje programów prozdrowotnych, profilaktycznych oraz wsparcie dostępu do specjalistów poprzez inicjatywy takie jak "biała niedziela" - darmowe przyjęcia przez specjalistów różnych specjalności, przyjazdy mammobusu. Wszystkie inwestycje związane z rewitalizacją wykonywane będą przy wykorzystaniu projektowania uniwersalnego.

- wspieranie aktywności fizycznej, kulturalnej i społecznej osób z tej grupy;

- zagospodarowanie czasu wolnego osób niepełnosprawnych;

47 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

- umacnianie pozytywnych postaw wobec osób niepełnosprawnych organizowanie spotkań integracyjnych (między innymi okolicznościowych). IX Poprawa warunków życia osób z rodzin dysfunkcyjnych.

Wspierane będą pomysły z zakresu:

- prowadzenie terapii rodzinnej i specjalistycznego poradnictwa;

- wspieranie inicjatyw lokalnych na rzecz rodzin; - zwiększenie zakresu wsparcia społecznego rodzin;

- kształtowanie właściwych postaw rodzicielskich przez szkołę (pedagogizacja rodziców);

- współpracę różnych instytucji w zakresie diagnozowania warunków życia rodziny i organizowania działań pomocowych.

X Poprawa funkcjonowania osób dotkniętych problemami przemocy domowej i uzależnień

Kierunki działań to:

- prowadzenie w szkołach i innych placówkach oświatowych i opiekuńczo – wychowawczych programów profilaktycznych (informacja i edukacja);

- podejmowanie działań o charakterze edukacyjnym dla rodziców, tak aby potrafili wspierać abstynencję dziecka i przygotować go do podejmowania świadomych i odpowiedzialnych decyzji związanych z używaniem substancji psychoaktywnych;

- wspieranie rozwoju i działalności wolontariatu oraz programów i przedsięwzięć profilaktycznych;

- wdrażanie efektywnego spędzania czasu wolnego przez dzieci i młodzież w ośrodku kultury, w świetlicach środowiskowo – wychowawczych we współpracy z innymi instytucjami i organizacjami z terenu gminy;

- imprezy integracyjne dla rodzin promujące zdrowy tryb życia; - wdrażanie programów profilaktyczno – interwencyjnych w odniesieniu do różnych grup;

- wspieranie działania grup samopomocowych, grup wsparcia i terapeutycznych (grupy AA, Al – Anon, grupy młodzieżowe); XI Poprawa stanu bezpieczeństwa i zapobieganie przestępczości Zapobieganiu i ograniczaniu zjawisku przestępczości służyć będą działania edukacyjne oraz poprawienie oferty spędzania wolnego czasu dla młodzieży. Instalowanie monitoringu przy okazji realizacji inwestycji na terenie obszaru rewitalizacji.

48 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

7 OPIS PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH, W SZCZEGÓLNOŚCI O CHARAKTERZE SPOŁECZNYM ORAZ GOSPODARCZYM, ŚRODOWISKOWYM, PRZESTRZENNO- FUNKCJONALNYM LUB TECHNICZNYM

7.1 LISTA PLANOWANYCH, PODSTAWOWYCH PROJEKTÓW I PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH WRAZ Z ICH OPISAMI ZAWIERAJĄCYMI, W ODNIESIENIU DO KAŻDEGO PROJEKTU/PRZEDSIĘWZIĘCIA REWITALIZACYJNEGO, CO NAJMNIEJ: NAZWĘ I WSKAZANIE PODMIOTÓW GO REALIZUJĄCYCH, ZAKRES REALIZOWANYCH ZADAŃ, LOKALIZACJĘ (MIEJSCE PRZEPROWADZENIA DANEGO PROJEKTU), SZACOWANĄ WARTOŚĆ, PROGNOZOWANE REZULTATY WRAZ ZE SPOSOBEM ICH OCENY I ZMIERZENIA W ODNIESIENIU DO CELÓW REWITALIZACJI;

I Projekt (nazwa): "Rewitalizacja placu w Niedrzwicy Dużej" II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny: Gmina III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ V Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz przestrzeni służącej rewitalizacji IV Opis projektu

1. Opis (na czym będzie polegał projekt)

W ramach projektu przeprowadzona zostanie modernizacja terenu przed kościołem oraz przed i za ośrodkiem kultury, według istniejącej już dokumentacji technicznej. W celu przystosowania go do realizacji kompleksowego projektu rewitalizacyjnego, zapisanego w Gminnym Programie Rewitalizacji, a wynikającego z przeprowadzonej diagnozy. 2. prognozowane rezultaty :

Łącznie renowacją objęte zostanie 18 000 m2 placu, na którym powstaną: - strefy relaksu osób starszych,

- miejsca parkingowe dla osób niepełnosprawnych - wyznaczone zostaną miejsca do realizacji wydarzeń kulturalnych i projektów społecznych, - wykonane zostaną nasadzenia zieleni,

- zakupione zostanie niezbędne wyposażenie, które służyć będzie wykorzystaniu przestrzeni publicznej do działań edukacyjnych (biblioteka na świeżym powietrzu, urządzenia do obserwacji nieba i badań astronomicznych, wystawy i ekspozycje historyczne, przyrodnicze i ekonomiczne), do działań kulturalnych (scena i przestrzeń dla teatru ulicznego, wernisaże i warsztaty malarskie i rzeźbiarskie).

Sposób pomiaru dokumentacja powykonawcza.

49 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Modernizacja placu realizowana będzie zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014-2020 z dnia 8 maja 2015 r. Cała infrastruktura remontowanego palcu zostanie przystosowana do korzystania przez osoby niewidome i słabo widzące. Urządzenia zakupione do realizacji kompleksowych projektów rewitalizacyjnych będą posiadały opisy w alfabecie Braille’a. Infrastruktura przystosowana będzie także dla potrzeb osób z ograniczoną sprawnością ruchową, a parking przyległy do placu posiadać będzie wyznaczone miejsca postojowe dla osób niepełnosprawnych. V. Grupa docelowa, której problemy pomoże rozwiązać projekt:

Mieszkańcy obszaru rewitalizacji w miejscowości Niedrzwica Duża, mieszkańcy gminy, turyści.

VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2017-2020 rok

VII. Potrzebne zasoby 1. ludzkie: projektanci, wykonawcy, koordynator, inspektor nadzoru.

2. rzeczowe: wykonanie placu, zakup infrastruktury placu. 3. finansowe: 5 019 104,00. PLN Źródła finansowania RPO WL 13.8 Rewitalizacja Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Dofinansowanie 85%

VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Gmina Niedrzwica Duża ul. Lubelska 30, 24-220 Niedrzwica Duża tel.: 81 51 75 085

I Projekt (nazwa) "Ożywienie placu w Niedrzwicy Dużej - element wykorzystania zrewitalizowanego placu w Niedrzwicy Dużej"

II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny Gmina III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł (zaznaczyć poniżej – można zaznaczyć kilka obszarów):

❑ II Wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu publicznym i kulturalnym ❑ III Wzrost stopnia przedsiębiorczości, poprawa kondycji lokalnych przedsiębiorstw IV Opis projektu

1. Opis (na czym będzie polegał projekt) Na warsztatach prowadzonych przez ekspertów w obszarze rewitalizacji Niedrzwica Duża jednym z głównych zadań stawianych przed uczestnikami było określenie w jaki sposób działania w tym inwestycyjne wpłyną na ograniczenie problemów w sferze społecznej oraz jak wykorzystać efekty działań inwestycyjnych w szczególności głównej inwestycji na obszarze rewitalizacji czyli modernizacji placu wokół GOKSIR. Na spotkaniu warsztatowym opracowano wstępna listę działań które pozytywnie wpłyna na cele związane z podniesieniem edukacji, zaangażowania społecznego oraz kapitału społecznego. Dodatkowo wpłyną na wzmacnianie nowej turystycznej funkcji tego terenu.

50 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

na warsztatach opracowano 13 propozycji działań o charakterze zewnętrznym do których realizacji niezbędny będzie wielofunkcyjny plac przy GOKSIR. Poniżej przedstawiono pomysły. Wszystkie te pomysły poza elementem zakupu infrastruktury będą wykonywane niezależnie od zewnętrznego finansowania. a) Na terenie Gminy Niedrzwicy Dużej działa Grupa Rekonstrukcji Historycznej Ludności Cywilnej „IRMA”. jest to oddolna inicjatywa mieszkańców oraz młodzieży którzy znaleźli swój sposób na udział w rekonstrukcjach związanych z druga woja światową oraz dwudziestoleciem międzywojennym. Członkowie IRMy posiadają stroje, sprzęty i wyposażenie z okresu drugiej wojny światowej i uczestniczą w różnych wydarzeniach rekonstrukcyjnych jako ludność cywilna, odgrywając scenki dawnego handlu, jarmarku, obyczajów czy też upamiętniając martyrologię ludności cywilnej. Współpracując z innymi "wojskowymi" grupami rekonstrukcyjnymi zyskują coraz większy rozgłos i doświadczenie. Dzięki budowie wielofunkcyjnego placu oraz zakupie wyposażenia możliwe będzie wykonywanie dużych widowisk rekonstrukcyjnych podnoszących wiedzę o historii Polski jak również samej miejscowości. Dodatkowo pozytywnie wpłynie na rozwój kapitału ludzkiego dlatego że podstawą osobową grupy są seniorzy oraz młodzież. b) Skansen - w Niedrzwicy Kościelnej istnieje oddział fundacji "Ocalić od zapomnienia". Pasjonaci prowadzą skansen starych maszyn rolniczych, sprzętu używanego na wsi, kultywują też stare zapomniane już techniki stosowane w codziennym życiu i pracy wsi. Do tej pory nigdy nie było możliwości zrobienia wystawy tego sprzętu z prawdziwego zdarzenia. Dzięki powstaniu wielofunkcyjnego placu będzie można wesprzeć pasjonatów oraz zainteresować mieszkańców (głównie młodzież) i turystów wystawami sprzętu, które mogą towarzyszyć imprezom odbywającym się na placu. Pomysł wspiera kapitał ludzki oraz pozytywnie wpływa na edukację. c) Na terenie Placu planuje się cykliczne organizowanie wystaw i ekspozycji. Wystawy objazdowe edukacyjne, geologiczne, historyczne, przyrodnicze wpłyną na edukację oraz podniosą atrakcyjność turystyczną i gospodarczą centrum Niedrzwicy. Planowane inwestycje w kawiarnie, lodziarnie zyskają atrakcje przyciągające w ich pobliże turystów. d) Wzrost funkcji turystycznych placu osiągnięty zostanie także poprzez imprezy przyciągające pasjonatów np. Zlot motocyklowy - motocykliści z terenu Lubelszczyzny od kilku lat przyjeżdżają do Niedrzwicy niestety brakuje warunków aby uczynić z tego imprezę o znaczeniu regionalnym. Mozna by zrobić z tego 3 dniowe święto motoryzacji, połączone z rozrywką promujące Niedrzwicę Dużą w regionie. Wystawy pokazy możliwość rozmowy z miłośnikami jednośladów parada motocykli, imprezy towarzyszące to wszystko wpływać będzie na atrakcyjność miejsca do inwestycji w branży około turystycznej. e) W Niedrzwicy Dużej istnieje nieformalna grupa akrobacji rowerowych metodą STUNT. Należą do niej młodzi ludzie, około 20 osób, są bardzo zaangażowani zorganizowali nawet mistrzostwa województwa w tej dyscyplinie. Plac i urządzenia przenośnego skatepark, które planuje się zakupić będą im służyć aby bezpiecznie spędzali oraz trenowali. Organizacja Zawodów i pokazów także wpłynie na ożywienie placu i wzrost atrakcyjności turystycznej. f) Podczas warsztatów i wywiadów indywidualnych padł pomysł organizacji "Festynu bezpieczeństwa". Obejmował będzie pokazy strażackie, naukę pierwszej pomocy, strażackie pokazy ratownicze , strażackie gminne manewry zgrywające, wraz z miasteczkiem ruchu drogowego pokazy policji, konkursy o bezpiecznych zachowaniach, naukę i pokazy samoobrony itp. Idea wpłynie na podniesienie

51 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

bezpieczeństwa oraz edukację jak również kapitał społeczny poprzez zaangażowanie strażaków, którzy są najprężniej działającymi stowarzyszeniami w obszarze zdegradowanym. g) Uczestnicy warsztatów wskazywali na pewne ograniczenie lokalnych zasobów jakim jest zamykanie zespołów w murach GOKSIR. Na terenie obszarów rewitalizacji w Gminie Niedrzwica Duża istnieje dwie orkiestry dęte dwa chóry. Są to amatorzy kierowani przez pasjonatów. Dzięki inwestycji w plac oraz zakupie przenośnej sceny i nagłośnienia zyskają nowe możliwości występów i prób w plenerze. Koncertów kolęd nowy wymiar może zyskać szopka bożonarodzeniowa. Planowany jest też cykliczny festiwal orkiestr dętych lub strażackich. Dzięki realizacji pomysłu wzrośnie zaangażowanie w życie kulturalne, wzmocni sie kapitał społeczny i funkcje turystyczne placu. h) To co w mniemaniu uczestników warsztatów będzie miało duży wpływ na ożywienie placu i wzmocnienie funkcji gospodarczej obszaru to różnego rodzaju wydarzenia o charakterze kiermaszu, jarmarków, wystaw rękodzieła czy nawet mini targów. Aby uzyskać odpowiedni efekt należy zakupić przenośne jednolite elementy infrastruktury takie jak kramy i budki handlowe dla wystawców. i) Uczestnicy warsztatów wskazywali na obszar zdrowia i kondycji fizycznej jako na ten obszar problemowy, który także może uzyskać wsparcie dzięki realizacji inwestycji. Odpowiednie miejsce dla mammobusu, autobusu krwiodawstwa zapewnia działania profilaktyki nowotworowej, umożliwią krwiodawstwo. j) Gry terenowe i edukacyjne. Młodzi ludzie oraz nauczyciele wskazywali na pomysły związane z grami terenowymi takimi jak żywe szachy, popularne gry np. Euro biznes w formacie całkowicie zewnętrznym. Także biblioteka i czytelnia na świerzym powietrzu kiedy to na składanych lub dmuchanych pufach można wygodnie usiąść, zrelaksować się, skorzystać z darmowego wifi i poczytać książkę. 2. prognozowane rezultaty: 10 pomysłów na działania ożywiające plac i realizujące kierunki działań GPR dla obszaru rewitalizacji.

V. Grupa docelowa: Mieszkańcy obszaru rewitalizacji w szczególności młodzież, seniorzy członkowie ngo oraz przedsiębiorcy, pośrednio turyści. VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2020- i działania cyklicznie prowadzone na zrewitalizowanym placu. VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: Przedsiębiorcy zainteresowani projektem, instruktorzy, pasjonaci. 2. rzeczowe: Zrewitalizowana przestrzeń placu oraz przenośna infrastruktura:

1) Mobilny skatepark dla rowerzystów - 80 000zł 2) 10 budek handlowych i 20 kramików - 50 000zł

3) Scena przenośna dla pikników, koncertów, chórów itp. - 10 000zł.

4) nagłośnienie: kolumny, mikser, mikrofony - 15 000zł

5) Infrastruktura gier terenowych, np zewnętrzne szachy, skrable, chińczykm eurobiznes, biblioteka na świerzym powietrzu - 50 000zł.

6) Trybuny przenośne do obsługi imprez (zlot motocyklowy, mistrzostwa stunt inne) 30 000zł

7) Ścianki ekspozycyjne plenerowe komplet do prowadzenia wystaw i ekspozycji 20 000zł.

52 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

3. finansowe: Koszt szacunkowy wyposażenia około 255 000 zł. Źródła finansowania RPO WL 13.8 Rewitalizacja Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Dofinansowanie 85%. Koszt wszystkich przedsięwzięć w wymiarze nieinwestycyjnym jest trudny do oszacowania będzie finansowany niezależnie od finansowania zewnętrznego.

VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Uczestnicy warsztatów na terenie Niedrzwicy Dużej

I Projekt (nazwa) ‘'Pokonać czas”

II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny: Stowarzyszenie Emerytów i Rencistów "Spokojna Przystań”

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ VI Poprawa warunków życia osób starszych oraz ich integracja ze środowiskiem ❑ VIII Poprawa funkcjonowania i warunków życia osób niepełnosprawnych i z problemami zdrowotnymi IV Opis projektu

1. Opis (na czym będzie polegał projekt) Projekt będzie polegał na aktywizacji osób starszych w celu podniesienia ich jakości poziomu życia. Aktywizacja polegała będzie na udziale w zajęciach "pilates", ćwiczeniach na urządzeniach usprawniających sprawność fizyczną - siłowniach zewnętrznych.

2. prognozowane rezultaty:

- 15 osób (seniorów lub niepełnosprawnych) podniesie swoją sprawność fizyczną i ruchową - sposób pomiaru lista obecności. - zakupione zostaną urządzenia do siłowni zewnętrznej - sposób pomiaru - dokumenty zakupu. V. Grupa docelowa, której problemy pomoże rozwiązać projekt:

-seniorzy osoby 60+, niepełnosprawni, kobiety i mężczyźni VI. Orientacyjny planowany okres realizacji: od wybudowania infrastruktury na placu wokół GOKSiR i Kościoła zajęcia będą miały charakter stały co roku w sezonie wiosna- jesień w zimie w sali GOKSiR. VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: będą potrzebne osoby do prowadzenia zajęć, konserwacji, urządzeń zewnętrznych.

2. rzeczowe: - przestrzeń publiczna na której zamontowane będą urządzenia 5 sztuk

- sala w okresie zimowym lub złej pogody do ćwiczeń w ramach ''pilates'' 3. finansowe: szacunkowy koszt urządzeń około 100 000 złotych/źródło finansowania LGD Kraina Wokół Lublina Cel 2. Rozwój potencjału rekreacyjno-wypoczynkowego

53 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

poprzez realizację zintegrowanych działań, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności 2.1 Rozwój infrastruktury rekreacyjnej i wypoczynkowej, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności 2.1.2 Budowa, rozbudowa, przebudowa obiektów i infrastruktury w obszarze rekreacji i wypoczynku, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności. Dofinansowanie 100%

VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Stowarzyszenie Emerytów i Rencistów, ul. Lubelska 10, 24-220 Niedrzwica Duża, tel. 81 51 75 159

I Projekt (nazwa) "Stop nałogom i przemocy"

II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny. Gminna Komisja Profilaktyki i Rozwiązywania problemów Alkoholowych. III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ X Poprawa funkcjonowania osób dotkniętych problemami przemocy domowej i uzależnień

IV Opis projektu 1. Opis:

Przygotowany zostanie program edukacyjny dla rodzin osób dotkniętych problemem alkoholowym z obszarów rewitalizacji. Będą odbywać się cykliczne spotkania z trenerem we wszystkich miejscowościach gminy objętych rewitalizacją.

2. prognozowane rezultaty : 12 spotkań edukacyjnych dzięki którym nastąpi podniesienie świadomości mieszkańców obszaru rewitalizacji, którzy borykają się z problemem alkoholowym u siebie lub bliskich. Sposób pomiaru: raport z projektu. V. Grupa docelowa, której problemy pomoże rozwiązać projekt: osoby zagrożone wykluczeniem społecznym ze względu na problem alkoholowy w rodzinie, uzależnieni oraz ich bliscy. VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2017-2018 projekt może być realizowany cyklicznie w okresie roku. VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: trener - terapeuta uzależnień 2. rzeczowe: sala, rzutnik multimedialny, broszury informacyjne

3. finansowe: wynagrodzenie terapeuty około 4000 za program, koszty kawy ciastek oraz obiadu dla uczestników około 240 zł na uczestnika na cały program, 3000zł broszury informacyjne. Źródło finansowania Regionalnu Program Operacyjny Województwa Lubelskiego. 11.5 Usługi społeczne i zdrowotne w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego. Dofinansowane 95%. W ograniczonym zakresie projekt może być finansowany niezależnie od finansowania zewnętrznego.

54 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Ośrodek Pomocy Społecznej ul. Kraśnicka 51, 24-220 Niedrzwica Duża tel. 81 5175069

I Projekt (nazwa): "W rodzinie siła" II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny: OPS Niedrzwica Duża

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ X Poprawa funkcjonowania osób dotkniętych problemami przemocy domowej i uzależnień. IV Opis projektu

1. Opis (na czym będzie polegał projekt) Zostaną zorganizowane:

- warsztaty wzmacniające kompetencje opiekuńcze i wychowawcze rodziców z rodzin zagrożonych przemocą.

- wycieczka do Magicznych Ogrodów dla rodzin. 2. prognozowane rezultaty: 5 rodzin skorzysta z warsztatów opiekuńczo-wychowawczych. Sposób pomiaru: lista obecności. 5 rodzin będzie uczestniczyć w wycieczce do Magicznych Ogrodów Sposób pomiaru: lista obecności. V. Grupa docelowa, której problemy pomoże rozwiązać projekt:

Rodziny z dziećmi zagrożone przemocą w rodzinie, doznające przemocy, w których przemoc ustała

VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. wrzesień - listopad (3 miesiące) 2017 - projekt możliwy do realizacji cyklicznie lub w jednym czasie w kilku miejscowościach objętych rewitalizacją. VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: psycholog dziecięcy, wolontariusze - harcerze, zajęcia z rodziną (trener). 2. rzeczowe: sala w GOKSiR

3. finansowe: bilet do Magicznych ogrodów 500 złotych dla 5 rodzin, transport około 200złotych, trener na zajęcia z rodziną około 1000złotych. Źródło finansowania Regionalnu Program Operacyjny Województwa Lubelskiego. 11.5 Usługi społeczne i zdrowotne w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego. Dofinansowane 95%. W ograniczonym zakresie projekt może być finansowany niezależnie od finansowania zewnętrznego. VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: OPS Niedrzwica Duża ul. Kraśnicka 51, 24-220 Niedrzwica Duża tel. 81 5175069

55 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

I Projekt (nazwa) : "Radośnie i bezpiecznie z rodziną"

II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny: OPS Niedrzwica Duża III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ II Wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu publicznym i kulturalnym ❑ IX Poprawa warunków życia osób z rodzin dysfunkcyjnych

IV Opis projektu 1. Opis (na czym będzie polegał projekt)

Zostanie zorganizowane spotkanie integracyjne społeczności lokalnej, podczas którego odbędą się różne konkursy, występy i promowanie zdrowego stylu życia bez nałogów i integracja wewnątrz rodzinna poprzez wspólne spędzanie wolnego czasu. 2. prognozowane rezultaty: odbędzie się impreza jednodniowa około 250 osób będzie uczestniczyć w spotkaniu. Sposób pomiaru: raport z projektu.

V. Grupa docelowa, której problemy pomoże rozwiązać projekt: społeczność lokalna obszaru rewitalizacji VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. Po przystosowaniu placu przy GOKSiR - miesiące wakacyjne VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: pracownicy do organizacji spotkania, lokalni artyści do występów, wolontariusze do obsługi spotkania.

2. rzeczowe: plac GOKSiR, scena, namioty, atrakcje dla dzieci (dmuchany zamek, trampolina, klaun) itp.

3. finansowe: koszt wynajmu atrakcji około 4000 zł Źródło finansowania Regionalnu Program Operacyjny Województwa Lubelskiego. 11.5 Usługi społeczne i zdrowotne w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego. Dofinansowane 95%./ LGD Kraina Wokół Lublina 1. Zwiększenie integracji społeczno- kulturalnej mieszkańców, w tym osób starszych oraz z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności 1.4 Animacja mieszkańców obszaru LGD "Kraina wokół Lublina" 1.4.2 Działania animacyjne Dofinansowanie 63,63%. W ograniczonym zakresie projekt może być finansowany niezależnie od finansowania zewnętrznego.

VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: OPS Niedrzwica Duża ul. Kraśnicka 51, 24-220 Niedrzwica Duża tel. 81 5175069.

I Projekt (nazwa): "Plac rekreacji dla każdego - element wykorzystania zrewitalizowanego placu w Niedrzwicy Dużej" II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny: Gmina

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ V Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz przestrzeni służącej rewitalizacji

❑ VI Poprawa warunków życia osób starszych oraz ich integracja ze środowiskiem

56 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

IV Opis projektu

1. Opis (na czym będzie polegał projekt) W ramach projektu należy plac gminny w urządzenia do ćwiczeń ruchowych na świeżym powietrzu. Urządzenia do rozciągania, lekkich ćwiczeń siłowych. Z placu tego mógłby korzystać każdy mieszkaniec gminy a w szczególności mieszkańcy obszaru rewitalizowanego. Takie działanie kształtowałoby w mieszkańcach zdrowy tryb życia z podjęciem aktywności fizycznej. Stwarzałoby również możliwość integracji środowiska lokalnego. 2. prognozowane rezultaty: przystosowanie jednego placu gminnego do ćwiczeń na świeżym powietrzu. Sposób pomiaru dokumentacja powykonawcza.

V. Grupa docelowa, której problemy pomoże rozwiązać projekt: osoby mieszkające w gminie głównie osoby starsze osoby potrzebujące ćwiczeń rehabilitacyjnych oraz młodzież w szczególności miłośnicy jazdy wyczynowej na rowerze. VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2020 rok VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: instruktor wychowania fizycznego ( dyżur 2 razy w tygodniu) - instruktarz 2. rzeczowe: sprzęt do ćwiczeń

3. finansowe: od 50 000 do około 120 000zł. w zależności od liczby urządzeń. Źródła finansowania RPO WL 13.8 Rewitalizacja Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Dofinansowanie 85% VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę:

OPS Niedrzwica Duża ul. Kraśnicka 51, 24-220 Niedrzwica Duża tel. 81 5175069

I Projekt (nazwa) " Dobry rodzic - mądry rodzic"

II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny: OPS w Niedrzwicy Dużej. III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ IX Poprawa warunków życia osób z rodzin dysfunkcyjnych IV Opis projektu 1. Opis (na czym będzie polegał projekt)

- na udzielaniu rodzinom profesjonalnej pomocy w zakresie wzmocnienia, rozwinięcia lub zdobycia umiejętności opiekuńczo-wychowawczych (warsztaty);

- wzmocnieniu lub nabyciu prawidłowych umiejętności funkcjonowania społecznego; - na działaniach wychowawczo edukacyjnych w celu dostarczenia wiedzy niezbędnej do podniesienia kompetencji pełnienia ról rodzicielskich, stosowanych metod wychowawczych.

2. prognozowane rezultaty:

57 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

5 rodzin z terenu rewitalizacji - dzięki profesjonalnej pomocy zdobędzie wiedzę i umiejętności w zakresie prawidłowej komunikacji wewnątrz rodziny, korzystanie z własnych możliwości i korzystanie z zasobów środowiska lokalnego. Dzieci z rodzicami wyjadą na wycieczkę edukacyjną. Uczestnicy otrzymają pakiety edukacyjne dotyczące umiejętnego rozwiązywania problemów, wyznacznia granic oraz wspólnego spędzania czasu z dzieckiem. Sposób pomiaru: lista obecności V. Grupa docelowa, której problemy pomoże rozwiązać projekt: rodziny z problemami opiekuńczo-wychowawczymi VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2017

VII. Potrzebne zasoby 1. ludzkie: specjaliści (psycholodzy, wolontariusze, asystent rodzinny, pracownicy socjalni) 2. rzeczowe: sala do prowadzenia warsztatów, materiały niezbędne do przeprowadzenia zajęć, plac do przeprowadzenia imprezy, scena, plac zabaw. 3. finansowe: Koszt całości około 10 000zł. Źródło finansowania Regionalnu Program Operacyjny Województwa Lubelskiego. 11.5 Usługi społeczne i zdrowotne w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego. Dofinansowane 95%. W ograniczonym zakresie projekt może być finansowany niezależnie od finansowania zewnętrznego. VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: OPS Niedrzwica Duża ul. Kraśnicka 51, 24-220 Niedrzwica Duża tel. 81 5175069

I Projekt (nazwa) "Mały meteorolog - element wykorzystania zrewitalizowanego placu w Niedrzwicy Dużej" II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny Gmina lub szkoła

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ I Poprawa edukacji i kapitału społecznego

IV Opis projektu 1. Opis (na czym będzie polegał projekt) Na placu przy GOKSiR zostanie postawiona ogrodzona klatka meteorologiczna. Dzieci i młodzież ze szkół w Niedrzwicy Dużej pod kierownictwem nauczyciela zostaną przeszkoleni z korzystania z urządzeń pomiarowych. Wyznaczone grupy uczniów będą zbierać przez wyznaczony okres czasu dane ze stacji meteorologicznej by na koniec z pomocą nauczyciela stworzyć prezentację z wynikami badań i przedstawić szerszej grupie uczniów. 2. prognozowane rezultaty: powstanie ( 1 element infrastruktury edukacyjnej) ogródek meteorologiczny, dzieci i młodzież będą poznawać jak śledzić i dokumentować podstawowe elementy pogody oraz jak na ich podstawie prognozować pogodę. Sposób pomiaru: dokumentacja zakupu. V. Grupa: dzieci i młodzież

58 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

VI. Orientacyjny planowany okres realizacji: 2019 po wykonaniu inwestycji placu przy GOKSiR. VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: nauczyciel geografii lub przyrody potrzebny do nauczania dzieci z zakresu obsługi elementów klatki meteorologicznej.

2. rzeczowe: ogródek meteorologiczny - przestrzeń pod gołym niebem na trawniku, klatka meteorologiczna.

3. finansowe: zakup sprzętu do pomiarów - 2000-3000 zł/ Środki Gminy niezależne od finansowania zewnętrznego.

VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Łukasz Samolej - radny

I Projekt (nazwa) "Stworzenie centrum miejscowości Majdanu Sobieszczańskiego" II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny Gmina i sołtys

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ II Wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu publicznym i kulturalnym IV Opis projektu 1. Opis (na czym będzie polegał projekt)

W centrum miejscowości znajduje się świetlica wiejska. W założeniu wokoło niej ma powstać plac zabaw, siłownia na powietrzu, altany z grillem murowanym. Projekt obejmuje również remont świetlicy. 2. prognozowane rezultaty: (1 element infrastruktury kulturalno rekreacyjnej) powstanie miejsce spotkań i integracji mieszkańców, miejsce w którym mieszkańcy będą mogli spędzać czas wolny. Sposób pomiaru: dokumentacja powykonawcza.

V. Grupa docelowa, której problemy pomoże rozwiązać projekt: Dzieci - plac zabaw, młodzież + seniorzy - siłownia na powietrzu, wszyscy mieszkańcy podobszaru rewitalizacji - remont remizy i grill z altaną jako miejsce spotkań i integracji. VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2017-2019. VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: Ekipa do prac remontowych, animatorzy do przekazania dobrych praktyk lokalnym liderom.

2. rzeczowe: Zakup wyposażenia wewnątrz świetlicy oraz infrastruktury zewnętrznej. 3. finansowe: 40-70 tys. zł Źródła finansowania LGD Kraina Wokół Lublina 2. Rozwój potencjału rekreacyjno-wypoczynkowego poprzez realizację zintegrowanych działań, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności 2.1 Rozwój infrastruktury rekreacyjnej i wypoczynkowej, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności 2.1.2 Budowa, rozbudowa, przebudowa obiektów i infrastruktury w

59 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

obszarze rekreacji i wypoczynku, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności. Finansowanie 100% (jeśli aplikuje OSP).

VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Paweł Nalepa - sołtys wsi

I Projekt (nazwa) ‘’Zieleń niedrzwicka” II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny Gmina

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ IV Wspieranie działań służących poprawie środowiska naturalnego

IV Opis projektu 1. Opis (na czym będzie polegał projekt)

W odpowiednich miejscach zostaną posadzone drzewa i krzewy różnych gatunków, na drzewach będą powieszone budki lęgowe dla ptaków, na tabliczkach opis elementów przyrody. 2. prognozowane rezultaty: (1 Element infrastruktury społecznej) Ścieżka edukacyjna z kilkunastoma drzewami i krzewami. Sposób pomiaru: dokumentacja powykonawcza.

V. Grupa docelowa: Mieszkańcy obszaru rewitalizacji w szczególności młodzież. VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2018.

VII. Potrzebne zasoby 1. ludzkie: Pracownicy potrzebni do pielęgnacji zieleni.

2. rzeczowe: Drzewa, krzewy, oznakowanie ścieżki, tabliczki informacyjne, ławki do obserwacji ptaków.

3. finansowe: 50 000,00zł Środki Gminne niezależne od finansowania zewnętrznego. VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę:

Łukasz Samolej - radny

I Projekt (nazwa): "Miasteczko Ruchu Drogowego” II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny SP Niedrzwica Duża i Gmina Niedrzwica Duża

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł: XI Poprawa stanu bezpieczeństwa i zapobieganie przestępczości IV Opis projektu

1. Opis (na czym będzie polegał projekt) Projekt polegał będzie na wybudowaniu w bezpośredniej bliskości placu podlegającego rewitalizacji miasteczka ruchu drogowego, na którym uczyć się będą bezpiecznej jazdy rowerem uczniowie naszej i okolicznych szkół, jak również rozgrywany będzie Turniej Bezpieczeństwa w Ruchu Drogowym, którego corocznym organizatorem jest nasza szkoła wraz z Gminą.

60 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

2. prognozowane rezultaty: (1 element infrastruktury edukacyjnej) Powstanie Miasteczko Ruchu Drogowego, uczniowie będą uczyć się bezpiecznej jazdy rowerem, rozgrywany będzie cyklicznie Turniej Bezpieczeństwa w Ruchu Drogowym dla wszystkich szkół z terenu gminy. Sposób pomiaru: dokumentacja powykonawcza. V. Grupa docelowa: Uczniowie szkół podstawowych i młodzież gimnazjalna.

VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2017-2018 a potem cyklicznie. VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: Kompetentny i koordynator projektu. 2. rzeczowe: Zrewitalizowana przestrzeń w okolicy GOKSiR .

3. finansowe: 40 000zł szacunkowy koszt obejmuje stworzenie placu do ćwiczeń oraz koszt przeprowadzenia zajęć w jednym roku. Źródła finansowania RPO WL 13.8 Rewitalizacja Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Dofinansowanie 85%/

VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Szkoła Podstawowa z Niedrzwicy Dużej tel. 81 51 75 024 e-mail [email protected]

I Projekt (nazwa) "Taniec to ruch po zdrowie - zespół tańca ludowego Festa” II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny Szkoła Podstawowa w Niedrzwicy Dużej, Gmina Niedrzwica Duża III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

II Wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu publicznym i kulturalnym IV Opis projektu

1. Opis (na czym będzie polegał projekt) Uczniowie ze SP w Niedrzwicy Dużej będą ćwiczyć tańce ludowe i towarzyskie z podziałem na odpowiednie grupy. Zajęcia będą się odbywały 2 razy w tygodniu. Poprowadzi je instruktor tańca . Zajęcia będą też dostępne dla chętnych uczniów z innych szkół z terenu gminy Niedrzwica Duża. 2. prognozowane rezultaty: Uczniowie ( ok. 30) nabędą umiejętności, które zaprezentują na uroczystościach gminnych, lokalnych i środowiskowych, np. dożynki gminne, kiermasze świąteczne, pikniki rodzinne, spotkania z okazji Dnia Dziecka. Będą to imprezy jednodniowe dla około 300 - 2000 uczestników. Jako wyposażenie konieczny jest zakup strojów, nagłośnienia i sceny zewnętrznej. Sposób pomiaru: raport z projektu. V. Grupa docelowa: Uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Niedrzwicy Dużej

VI. Orientacyjny planowany okres realizacji: wrzesień 2017 - sierpień 2020

VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: Instruktor tańca ludowego i opiekun zespołu. 2. rzeczowe: Sala gimnastyczna ( SP Niedrzwica Duża), nagłośnienie (zestaw + mikrofony), scena zewnętrzna. 3. finansowe: Instruktor 12.000zł /rocznie, stroje 30. 000zł , nagłośnienie 9.000zł, scena 25.000zł. Źródła dofinansowania LGD Kraina Wokół Lublina 2. Rozwój potencjału

61 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

rekreacyjno-wypoczynkowego poprzez realizację zintegrowanych działań, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności 2.2 Popularyzacja walorów rekreacyjnych, historycznych, kulturowych, przyrodniczych oraz produktów regionalnych i tradycyjnych 2.2.3 Zespoły i zorganizowane grupy działające w sferze kultury Dofinansowanie 100%. (aplikuje NGO) 63,63% (aplikuje szkoła) VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Szkoła Podstawowa Niedrzwica Duża tel. 81 5175024

I Projekt (nazwa) "Budowa altany rekreacyjnej „Wiejska Chata” wraz z zagospodarowaniem terenu na placu gminnym przy remizie OSP Strzeszkowice Duże”

II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny: Ochotnicza Straż Pożarna w Strzeszkowicach Dużych III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł

XI Poprawa stanu bezpieczeństwa i zapobieganie przestępczości IV Opis projektu

1. Opis (na czym będzie polegał projekt) Podniesienie jakości życia społeczności lokalnej, rozwój oferty spędzania wolnego czasu oraz rozwój infrastruktury turystycznej poprzez budowę drewnianej „Wiejskiej chaty” w celu udostępnienia mieszkańcom dostępu do infrastruktury rekreacyjno – turystycznej. Młodzież nie posiada miejsca, w którym mogłaby spędzać czas miejsce byłoby wielofunkcyjnym obiektem działającym od wiosny do jesieni gdzie w bezpieczny sposób młodzież mogłaby się gromadzić i spędzać czas. Podejmowane byłyby też działania integrujące wiejską społeczność.

2. prognozowane rezultaty: (Powstanie jeden obiekt infrastruktury społecznej). Dzięki realizacji projektu nastąpi poprawa dostępności do infrastruktury rekreacyjnej i kulturalnej. Miejscowość Strzeszkowice Duże zostanie wzbogacona o miejsce spotkań o wysokich walorach atrakcyjnych i estetycznych. Młodzież znajdzie miejsce do spędzania wolnego czasu. Sposób pomiaru: dokumentacja powykonawcza. Liczba młodzieży, która znajdzie miejsce do spędzania czasu wolnego 30 osób Sposób pomiaru. Roczny raport z wykorzystania obiektu)

V. Grupa docelowa: Młodzież szkolna, osoby starsze, osoby bezrobotne, kobiety z Koła Gospodyń Wiejskich, strażacy OSP.

VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. lata 2017-2018

VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: Pracownicy do budowy i montażu altany, osoby z uprawnieniami do wykonania odpowiedniej dokumentacji. W dalszym etapie animatorzy.

2. rzeczowe: przestrzeń publiczna pod gołym niebem. 3. finansowe: 20 000zł koszt budowy i wykonania dokumentacji. LGD Kraina Wokół Lublina Cel 2. Rozwój potencjału rekreacyjno-wypoczynkowego poprzez realizację

62 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

zintegrowanych działań, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności 2.1 Rozwój infrastruktury rekreacyjnej i wypoczynkowej, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności 2.1.2 Budowa, rozbudowa, przebudowa obiektów i infrastruktury w obszarze rekreacji i wypoczynku, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności. Finansowanie 100% (jeśli aplikuje OSP).

VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Ochotnicza Straż Pożarna w Strzeszkowicach Dużych

I Projekt (nazwa) "Nasze centrum” II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny Gmina i Szkoła Podstawowa w Czółnach jako partnerstwo III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł: V Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz przestrzeni służącej rewitalizacji

IV Opis projektu 1. Opis (na czym będzie polegał projekt)

Urządzenie centrum Czółen w obrębie szkoły, remizy strażackiej, boiska szkolnego. Modernizacja terenu wokół szkoły i remizy OSP (niwelacja terenu, nasadzenia roślin, wybudowanie zadaszonej sceny) połączona z doposażenie placu zabaw przy szkole oraz zamontowanie urządzeń tzw. siłowych przystosowanych do ćwiczeń na wolnym powietrzu dla dorosłych użytkowników, urządzenie boiska sportowego wielozadaniowego z miejscami siedzącymi dla 50 osób, zadaszenie i zagospodarowanie wybudowanej części sali gimnastycznej na ogólnodostępne potrzeby rekreacyjne (siłownia, sala fitness, spotkania okolicznościowe), ocieplenie budynku szkoły oraz wymiana nieszczelnych okien, wykonanie podjazdu do szkoły dla osób niepełnosprawnych. Jako rezultat inwestycji planuje się: plac zabaw, z którego regularnie będzie korzystało ponad 100 dzieci, ponad 40 osobowa grupa młodzieży z Czółen i okolicznych wiosek będzie korzystała z wielofunkcyjnego boiska, co przyczyni się do poprawy kondycji fizycznej młodzieży i zapobiegnie przestępczości wśród nieletnich, z urządzeń do poprawy kondycji fizycznej będą korzystali mieszkańcy w ramach rehabilitacji oraz dla poprawy własnej sprawności fizycznej, dla 20 kobiet zorganizowane będą zajęcia aerobiku na utworzonej sali rekreacyjnej, dla 20 kobiet 50+ zorganizujemy zajęcia na sali fitness, odbędzie się cyklicznie raz w roku impreza 1 dniowa dla około 500 uczestników, zorganizowane będą gminne zawody sportowe dla uczniów szkoły podstawowej oraz zawody sportowe dla seniorów, wybudowany będzie podjazd do szkoły z udogodnieniami dla osób niepełnosprawnych, zorganizowany będzie Festiwal Piosenki Turystycznej o zasięgu powiatowym, zorganizowane będą ferie letnie i zimowe dla dzieci z rodzin rolniczych i z rodzin dysfunkcyjnych, prowadzona będzie świetlica środowiskowa dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, zorganizowane będą cykliczne imprezy okolicznościowe dla mieszkańców Czółen i okolic z racji świąt państwowych, tradycji świątecznych, warsztaty rękodzielnicze, wieczorki tematyczne( np: Święto Niepodległości, Dzień Babci Dziadka, Dzień Dziecka, wspólne czytanie, ozdoby świąteczne, własnoręczny upominek, wspólne kolędowanie)

63 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

2. prognozowane rezultaty: (1 element infrastruktury społeczno kulturalnej) Sposób pomiaru: dokumentacja powykonawcza. V. Grupa docelowa: Grupę docelową będą stanowili mieszkańcy Czółen i okolic, dzieci przedszkolne, uczniowie, seniorzy, kobiety wiejskie, strażacy, seniorzy, osoby z problemami zdrowotnymi, wykluczeni społeczne, dzieci uzdolnione muzycznie i sportowo, rodziny dysfunkcyjne, podopieczni OPS. VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2016- 2020

VII. Potrzebne zasoby 1. ludzkie: Projektant budowlany, ekipa budowlana, księgowy niwelowanie terenu przy szkole, remizie – urządzenie boiska- wykonanie sceny- instruktor fitness- pracownik do opieki nad zielenią pozyskany z biura pracy pozyskanie wolontariuszy spośród mieszkańców Czółen oraz pracowników szkoły 2. rzeczowe:

-krzewy ozdobne, drzewka; -scena na świeżym powietrzu, zadaszona; - zestaw zabawowy zewnętrzny, 3 bujaki, piaskownica z zadaszeniem, ogrodzenie, altanka, wyciąg dolny i górny, prostownik pleców, prasa nożna, biegacz, wahadło, orbitrek, jeździec - bramki do piłki nożnej z siatką, bramki do piłki ręcznej z siatką, słupki do siatkówki z siatką; - wylewki, tynki, urządzenie sanitariatów i pryszniców, wykładzina podłogowa typu sportowego do dwóch sal; - materiały do budowy podjazdu do szkoły dla osób niepełnosprawnych;

- materiały budowlane - powstanie plac do organizacji imprez otwartych.

3. finansowe: koszty zakupu wyposażenia - 200 tys. zł. koszty budowy boiska, placu zabaw oraz koszt modernizacji terenów wokół szkoły i zagospodarowania rozpoczętej sali gimnastycznej. Źródła Finansowania RPO WL działanie 5.2 Efektywność energetyczna sektora publicznego, działanie 13.4 Rewitalizacja obszarów wiejskich VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Alina Kłos, dyrektor Szkoły Podstawowej w Czółnach.

I Projekt (nazwa) "Świetlica środowiskowa, przyczyniająca się do aktywnego udziału społeczeństwa wsi w kulturze”

II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny: Stowarzyszenie OSP Czółna

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł (zaznaczyć poniżej – można zaznaczyć kilka obszarów): II Wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu publicznym i kulturalnym

IV Opis projektu 1. Opis (na czym będzie polegał projekt)

64 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Projekt polegał będzie na integracji społeczeństwa, dzieci, młodzieży, osób dorosłych, niepełnosprawnych, również samotnych. Wspólne spotkania, rozmowy, projekcje, ćwiczenia siłowe i relaksacyjne, gry i zabawy stolikowe ,czytanie książek i prasy lokalnej.

2. prognozowane rezultaty: (1 doposażony element infrastruktury społecznej) świetlica ze ścieżką edukacyjna z książkami, prasą -zostanie zakupiony sprzęt do ćwiczeń w świetlicy, projektor, telewizor, wyposażenie sali: stoliki, krzesła i szafki na książki i prasę. Sposób pomiaru: dokumentacja powykonawcza.

V. Grupa docelowa: Dzieci, młodzież, seniorzy, bezrobotni, osoby niepełnosprawne, kobiety wiejskie, osoby zagrożone wykluczeniem społecznym.

VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. Data rozpoczęcia 2017. II. - i zakończenia projektu 2018. XII.

VII. Potrzebne zasoby 1. ludzkie: wolontariusze potrzebni do przeprowadzania projekcji filmowych, do uzupełniania, wymiany zasobów czytelniczych, prasy , do koordynacji ćwiczeń ruchowych na sprzęcie do ćwiczeń. 2. rzeczowe: infrastruktura wewnętrzna jak i zewnętrzna sali, wyposażenie w sprzęt do ćwiczeń siłowych, stoliki, krzesła, szafki, projektor, telewizor. 3. finansowe: koszt infrastruktury zewnętrznej jak i wewnętrznej ok.100 000zł , koszt zakupu wyposażenia ogółem 30 000zł Źródła finansowania LGD Kraina Wokół Lublina 2. Rozwój potencjału rekreacyjno-wypoczynkowego poprzez realizację zintegrowanych działań, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności 2.1 Rozwój infrastruktury rekreacyjnej i wypoczynkowej, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności 2.1.2 Budowa, rozbudowa, przebudowa obiektów i infrastruktury w obszarze rekreacji i wypoczynku, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności. Finansowanie 100% (jeśli aplikuje OSP). VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: OSP Czółna.

I Projekt (nazwa) "Modernizacja budynków OSP do pełnienia funkcji świetlic wiejskich”

II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny: Stowarzyszenie OSP Strzeszkowice Duże, OSP Sobieszczany Kolonia,

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł (zaznaczyć poniżej – można zaznaczyć kilka obszarów):

II Wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu publicznym i kulturalnym

IV Opis projektu

1. Opis (na czym będzie polegał projekt) Projekt polegał będzie na przygotowaniu remiz strażackich do pełnienia funkcji społecznych jako świetlice wiejskie gotowe do prowadzenia na ich terenie projektów rewitalizacyjnych.

65 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

2. prognozowane rezultaty: (2 zmodernizowane i doposażone elementy infrastruktury społecznej) Dokonane zostaną remonty związane z ociepleniem, sanitariatami, ogrzewaniem obiektów - zostanie zakupiony sprzęt i wyposażenie potrzebne do realizacji projektów rewitalizacyjnych. V. Grupa docelowa: Dzieci, młodzież, seniorzy, bezrobotni, osoby niepełnosprawne, kobiety wiejskie, osoby zagrożone wykluczeniem społecznym. VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. Data rozpoczęcia 2017. - i zakończenia projektu 2018. VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: projektanci, wykonawcy, koordynator, inspektor nadzoru. 2. rzeczowe: wykonanie modernizacji.

3. finansowe: 326 000zł. Źródła finansowania LGD Kraina Wokół Lublina 2. Rozwój potencjału rekreacyjno-wypoczynkowego poprzez realizację zintegrowanych działań, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności 2.1 Rozwój infrastruktury rekreacyjnej i wypoczynkowej, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności 2.1.2 Budowa, rozbudowa, przebudowa obiektów i infrastruktury w obszarze rekreacji i wypoczynku, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności. Finansowanie 100% (jeśli aplikuje OSP). VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: OSP Sobieszczany Kolonia, OSP Strzeszkowice Duże.

I Projekt (nazwa) "Rewitalizacja miejscowości Warszawiaki” II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny: Szkoła Warszawiaki, sołtys.

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł (zaznaczyć poniżej – można zaznaczyć kilka obszarów):

II Wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu publicznym i kulturalnym IV Opis projektu

1. Opis (na czym będzie polegał projekt) Rewitalizacja będzie przebiegała następująco po pierwsze zaplanowano działania inwestycyjne szczególnie w budynku szkoły i w jej otoczeniu. Będzie tam wydzielone pomieszczenie przeznaczone na świetlicę. W świetlicy będą prowadzone różnorodne zajęcia szczególnie dla osób starszych i samotnych, których w Warszawiakach jest dużo oraz młodzieży. Problemem wsi jest duże bezrobocie niski poziom edukacji oraz słaby poziom uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym dlatego świetlica jest niezbędna częścią infrastruktury w której mogłyby się odbywać projekty rewitalizacyjne. W zakres projektu powinny wejść także elementy zagospodarowania otoczenia czyli zwiększenie bezpieczeństwa dzieci poprzez naprawę (nowe) ogrodzenia, wydzielenie miejsca i zainstalowanie urządzeń do ćwiczeń i rehabilitacji dla osób starszych oraz młodzieży. Na terenie obiektu planuje się organizacje kursów zawodowych oraz działań integracyjnych. Do ich prowadzenia potrzebne będzie wyposażenie takie jak stoły krzesła rzutniki itp.

66 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Dla poprawy bezpieczeństwa proponuje się wybudowanie chodnika od miejscowości do szkoły podstawowej. 2. prognozowane rezultaty: (1 zmodernizowany i doposażony elementy infrastruktury społecznej). V. Grupa docelowa: Dzieci, młodzież, seniorzy, bezrobotni, osoby niepełnosprawne, kobiety wiejskie, osoby zagrożone wykluczeniem społecznym. VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. Data rozpoczęcia 2017. - i zakończenia projektu 2018. VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: projektanci, wykonawcy, koordynator, inspektor nadzoru. 2. rzeczowe: wykonanie modernizacji.

3. finansowe: Koszt realizacji z pominięcie chodnika oraz internetu oscylował by w pierwszym roku realizacji w granicach 60 tysięcy złotych wraz z działaniami prospołecznymi (miękkimi). Chodnik około 200 tyś zł Źródła finansowania LGD Kraina Wokół Lublina 2. Rozwój potencjału rekreacyjno-wypoczynkowego poprzez realizację zintegrowanych działań, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności 2.1 Rozwój infrastruktury rekreacyjnej i wypoczynkowej, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności 2.1.2 Budowa, rozbudowa, przebudowa obiektów i infrastruktury w obszarze rekreacji i wypoczynku, w tym z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz innowacyjności. Finansowanie 100% (jeśli aplikuje Stowarzyszenie).

VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Dyrektor Szkoły w Warszawiakach

7.2 CHARAKTERYSTYKA POZOSTAŁYCH DOPUSZCZALNYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH.

I Projekt (nazwa)"Wsparcie osób chorych i niepełnosprawnych na obszarze rewitaliacji." II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny Ośrodek Pomocy Społecznej w partnerstwie z NGO III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ VIII Poprawa funkcjonowania i warunków życia osób niepełnosprawnych i z problemami zdrowotnymi

IV Opis projektu 1. Opis (na czym będzie polegał projekt)

Chcielibyśmy zorganizować Ośrodek Wsparcia dla osób Niepełnosprawnych z terenu naszej gminy w formie dziennego ośrodka wsparcia. Placówka działałaby 5 dni

67 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

w tygodniu po 8 godzin dziennie. W ośrodku byłaby zapewniona rehabilitacja, zajęcia rozwojowe i integracja społeczna. 2. prognozowane rezultaty: Do 10 uczestników zajęć ośrodka wsparcia dziennie, stała forma wsparcia dla osób niepełnosprawnych, odciążenie rodzin osób niepełnosprawnych. Sposób pomiaru: lista obecności.

V. Grupa docelowa: Osoby niepełnosprawne z obszaru rewitalizacji. VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2017 utworzenie potem działania cykliczne.

VII. Potrzebne zasoby 1. ludzkie: Personel Ośrodka Wsparcia (terapeuci, psycholodzy, rehabilitant, opiekunka)

2. rzeczowe: Budynek, wyposażenie, sprzęt rehabilitacyjny 3. finansowe: 500 tyś zł. RPO WL Działania 11.5 Usługi społeczne i zdrowotne w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego działania 11.5 Usługi społeczne i zdrowotne w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego Dofinansowaniwe 85% VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Ośrodek Pomocy Społecznej ul. Kraśnicka 51, 24-220 Niedrzwica Duża, tel. (81) 517 50 69

I Projekt (nazwa): "Modernizacja oświetlenia ulicznego na terenach zdegradowanych" II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny: Gmina

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ V Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz przestrzeni służącej rewitalizacji IV Opis projektu

1. Opis (na czym będzie polegał projekt) Wszystkie miejscowości obszaru zdegradowanego zostaną objęte inwestycją wymiany opraw oświetleniowych z rtęciowych i sodowych na ledowe. Łącznie będzie to kilkaset sztuk. Projekt poprawi infrastrukturę techniczną obszaru rewitalizacji wpłynie tez na bezpieczeństwo mieszkańców. Gmina zaoszczędzi nawet do 200 tyś złotych rocznie dzięki realizacji inwestycji a powstałe oszczędności można będzie zainwestować w projekty rewitalizacyjne. Osiągnięty zostanie tez pozytywny wpływ na środowisko. 2. prognozowane rezultaty:

Łącznie 8 miejscowości będzie miało zmodernizowane oświetlenie. Sposób pomiaru dokumentacja powykonawcza.

V. Grupa docelowa, której problemy pomoże rozwiązać projekt: Mieszkańcy obszaru rewitalizacji w miejscowościach obszaru zdegradowanego, mieszkańcy gminy, turyści. VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2017-2020 rok VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: projektanci, wykonawcy, koordynator, inspektor nadzoru.

68 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

2. rzeczowe: wykonanie oświetlenia.

3. finansowe: 950 000,00. PLN Źródła finansowania RPO WL 5.5 Promocja niskoemisyjności. Dofinansowanie 85%

VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Gmina Niedrzwica Duża ul. Lubelska 30, 24-220 Niedrzwica Duża tel.: 81 51 75 085

I Projekt (nazwa): "Termomodernizacja budynków w obszarze rewitalizacji i zdegradowanym Niedrzwica Duża " II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny: Gmina

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ V Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz przestrzeni służącej rewitalizacji

IV Opis projektu 1. Opis (na czym będzie polegał projekt)

Remont elewacji i termomodernizacja, montaż solarów na budynku Urzędu Stanu Cywilnego (dawny komisariat), oraz budynku Ośrodka Opieki Społecznej. Dodatkowo na budynku Urzędu Gminy pojawią się solary. Inwestycja poprawi możliwości obiektów służących rewitalizacji OPS oraz obniży koszty funkcjonowania infrastruktury. Dodatkowo poprawi sie estetyka obszaru rewitalizacji.

2. prognozowane rezultaty: Łącznie 3 budynki użyteczności publicznej zostaną zmodernizowane .

Sposób pomiaru dokumentacja powykonawcza. V. Grupa docelowa, której problemy pomoże rozwiązać projekt:

Mieszkańcy obszaru rewitalizacji w miejscowościach obszaru zdegradowanego, mieszkańcy gminy, turyści.

VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2018-2020 rok VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: projektanci, wykonawcy, koordynator, inspektor nadzoru. 2. rzeczowe: wykonanie modernizacji.

3. finansowe: 3 000 000,00. PLN Źródła finansowania RPO WL Działanie 5.2 Efektywność energetyczna sektora publicznego

Dofinansowanie 85% VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę:

Gmina Niedrzwica Duża ul. Lubelska 30, 24-220 Niedrzwica Duża tel.: 81 51 75 085

I Projekt (nazwa) "Centrum to my wszyscy - element wykorzystania zrewitalizowanego placu w Niedrzwicy Dużej "

II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny Gmina Niedrzwica Duża

69 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł (zaznaczyć poniżej – można zaznaczyć kilka obszarów):

❑ V Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz przestrzeni służącej rewitalizacji

IV Opis projektu 1. Opis (na czym będzie polegał projekt)

II i V - budowa na stałe sceny rozrywkowej i imprez (plac zabaw dla dzieci) IV - przebudowa drogi "floriańskiej" od drogi krajowej do wjazdu do garaży strażnicy OSP

- odnowa drogi na ulicy Kościelnej wraz z chodnikiem - odnowa drogi na ulicy Krótkiej wraz z miejscami na parking

- budowa nowej drogi i chodnika z kostki między placem gminnym a GS - em w porozuminiu z proboszczem parafii Niedrzwica Duża

VI - budowa siłowni na placu przed GOKSiR od ul. Lubelskiej 2. prognozowane rezultaty: Wielofunkcyjny plac przy GOKSiR. Sposób pomiaru: dokumentacja powykonawcza. V. Grupa docelowa, której problemy pomoże rozwiązać projekt: Mieszkańcy obszaru zdegradowanego Niedrzwica Duża oraz innych obszarów zdegradowanych w Gminie. VI. Orientacyjny planowany okres realizacji: 2017-2019.

VII. Potrzebne zasoby: 1. ludzkie: Projektanci, wykonawcy, nadzór.

2. rzeczowe: Wyposażenie oraz elementy infrastruktury.

3. finansowe: 3 000 000 złotych Źródła finansowania RPO WL 13.8 Rewitalizacja Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Dofinansowanie 95%

VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Stanisław Juszka - sołtys wsi Niedrzwica Duża

I Projekt (nazwa) ‘’OPS dla wszystkich”

II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny: Gmina III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ VII Zmniejszenie skali bezrobocia i ubóstwa

IV Opis projektu 1. Opis (na czym będzie polegał projekt)

Budowa nowego budynku OPS - w centrum gminy. Obecna lokalizacja oraz warunki funkcjonowania Ośrodka Pomocy Społecznej powodują, że dostęp i jakość usług OPS jest niska. 2. prognozowane rezultaty: (1 element infrastruktury społecznej) budynek OPS. Sposób pomiaru: dokumentacja powykonawcza.

70 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

V. Grupa docelowa: Bezrobotni, osoby starsze, osoby z uzależnieniami, zagrożeni ubóstwem. VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2019-2022.

VII. Potrzebne zasoby 1. ludzkie: Pracownicy potrzebni do obsługi petentów, pomagające osobom dotkniętym problemami społecznymi, obecnie pracujący pracownicy. 2. rzeczowe: Odpowiednio wyposażony budynek, miejsce do parkowania, budynek dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. 3. finansowe: 1 000 000 zł - budynek, parking, wyposażenie Źródła finansowania RPO WL działanie 13.2 Infrastruktura usług społecznych VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Łukasz Samolej - radny

I Projekt (nazwa) ‘Rewitalizacja budynku starej szkoły dla potrzeb działalności kulturalnej i społecznej w Strzeszkowicach Dużych” II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny: Gmina, Stowarzyszenie na rzecz rozwoju miejscowości Strzeszkowice Duże III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ V Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz przestrzeni służącej rewitalizacji IV Opis projektu

1. Opis (na czym będzie polegał projekt) Budowa nowego budynku Rewitalizacja budynku starej szkoły dla potrzeb działaności kulturalnej i społecznej . W budynku utworzona zostanie świetlica oraz biblioteka. 2. prognozowane rezultaty: (1 element infrastruktury społecznej) . Sposób pomiaru: dokumentacja powykonawcza. V. Grupa docelowa: Bezrobotni, osoby starsze, osoby z uzależnieniami, zagrożeni ubóstwem, młodzież mieszkańcy. VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2019-2020.

VII. Potrzebne zasoby 1. ludzkie: Pracownicy potrzebni do obsługi, wolontariusze. 2. rzeczowe: Odpowiednio wyposażony budynek, miejsce do parkowania, budynek dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych.

3. finansowe: 1 200 000 zł - budynek, parking, wyposażenie Źródła finansowania RPO WL działanie 13.4 Rewitalizacja obszarów wiejskich. VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Stowarzyszenie na rzecz rozwoju miejscowości Strzeszkowice Duże

71 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

I Projekt (nazwa) "Usługi w centrum element wykorzystania zrewitalizowanego placu w Niedrzwicy Dużej " II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny Gmina

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł:

❑ II Wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu publicznym i kulturalnym ❑ III Wzrost stopnia przedsiębiorczości, poprawa kondycji lokalnych przedsiębiorstw IV Opis projektu

1. Opis (na czym będzie polegał projekt) Przebudowa budynków gminnych przy ulicy Kościelnej. Budynki będą wynajmowane przedsiębiorcom do pełnienia usług charakterystycznych dla centrum - kawiarnia, lodziarnia. Zachęci to mieszkańców do spędzania czasu w centrum miejscowości i integracji z innymi mieszkańcami.

2. prognozowane rezultaty: 2 Odnowione budynki infrastruktury przedsiębiorczości, wprowadzenie usług charakterystycznych dla centrum. Sposób pomiaru: dokumentacja powykonawcza. V. Grupa docelowa: Przedsiębiorcy

VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. 2018-2020 inwestycja połączona z rewitalizacja przestrzenie placu przy GOKSIR.

VII. Potrzebne zasoby 1. ludzkie: Przedsiębiorcy zainteresowani projektem.

2. rzeczowe: Przebudowane budynki, zrewitalizowana przestrzeń placu. 3. finansowe: Koszt szacunkowy około 750 000 zł. Źródła finansowania RPO WL 13.8 Rewitalizacja Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Dofinansowanie 85%

VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę: Łukasz Samolej - radny

7.3 MECHANIZMY INTEGROWANIA DZIAŁAŃ ZAPEWNIENIA KOMPLEMENTARNOŚCI MIĘDZY POSZCZEGÓLNYMI PROJEKTAMI/PRZEDSIĘWZIĘCIAMI REWITALIZACYJNYMI ORAZ POMIĘDZY DZIAŁANIAMI RÓŻNYCH PODMIOTÓW I FUNDUSZY NA OBSZARZE OBJĘTYM PROGRAMEM REWITALIZACJI;

Istotnym aspektem determinującym sukces rewitalizacji na terenie Gminy jest włączenie społeczności lokalnej w działania realizowane na obszarze objętym projektami rewitalizacyjnymi, w tym organizacji pozarządowych realizujących inicjatywy m.in. na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego i wyrównywania szans.

Podstawowym mechanizmem zapewnienia komplementarności pomiędzy, zarówno obranymi kierunkami działań mającymi na celu eliminację negatywnych zjawisk, jaki poszczególnymi przedsięwzięciami, jest zatem dojrzała partycypacja społeczna. Formy dojrzałej partycypacji społecznej wskazane zostały Ustawą o rewitalizacji. Warunkiem

72 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

dojrzałości wskazanym w art. 5 ust. 3 jest dążenie do wypowiedzenia się wszystkich interesariuszy, o których mowa w art. 2 ust. 2 pkt. 1, oraz wszystkich interesariuszy prowadzących na obszarze rewitalizacji działalność, o której mowa w art. 2 ust. 2 pkt. 3 i 4 na etapie przygotowania, prowadzenia i oceny rewitalizacji. Partycypacja społeczna realizowana powinna być z wykorzystaniem form wskazanych w ustawie. Dla zapewnienia powodzenia przedsięwzięć rewitalizacyjnych wskazane jest jednak rozważenie także innych, możliwych form współpracy pomiędzy interesariuszami, takich jak spotkania, warsztaty, imprezy okolicznościowe, itp. Kolejnym mechanizmem zapewnienia komplementarności pomiędzy zarówno obranymi kierunkami działań mającymi na celu eliminację negatywnych zjawisk, jak i pomiędzy poszczególnymi przedsięwzięciami jest funkcjonowanie jednostki koordynującej przedsięwzięcia rewitalizacyjne na danym obszarze (tzw. operatora rewitalizacji). Władze Gminy ustanowić muszą skuteczny system wdrożeniowy, który z jednej strony zapewni dobrą koordynację między poszczególnymi aktorami (w tym jednostkami organizacyjnymi gminy), z drugiej strony będzie dostosowany do uwarunkowań instytucjonalnych, skali działań rewitalizacyjnych itd. Jako jednostkę taką wskazany został Komitet Rewitalizacji ze szczególnym uwzględnieniem roli urzędników gminnych oraz sołtysów danych miejscowości. Zauważyć należy, że koordynacja przedsięwzięć rewitalizacyjnych dotyczy nie tylko etapu ich realizacji, ale także planowania. Planując i realizując konkretne zadania należy w optymalny sposób wykorzystywać dostępny potencjał znajdujący się na danym obszarze - zarówno społeczny jak i przestrzenny - zapewniając właściwą koordynację działań rewitalizacyjnych oraz wykorzystując dostępne instrumenty wsparcia. Rolą jednostki koordynującej jest zatem rozpoznanie potencjału na danym obszarze już na etapie planowania przedsięwzięć rewitalizacyjnych, ale także wskazanie możliwych instrumentów finansowego oraz pozafinansowego wsparcia tych przedsięwzięć, jak również instrumentów eliminacji potencjalnych barier.

W ramach koordynacji działań rewitalizacyjnych warto mieć również na uwadze fakt, że grono interesariuszy takich działań jest dość szerokie, więc zasadne jest dążenie do integracji tych działań w celu optymalizacji wykorzystania dostępnych zasobów (w tym funduszy unijnych). Istnieje zatem potrzeba ścisłej współpracy pomiędzy organizacjami pozarządowymi a gminą w celu podejmowania działań, w tym pozyskiwania środków finansowych, na przedsięwzięcia wskazane w GPR.

GPR jest powiązany z innymi dokumentami planistycznymi Gminy szczegółowy opis zbiezności celów i kierunków działań zawarto w rozdziale IV Programu. W większości związek z tymi dokumentami przejawia sie w podobnych celach i uzupełniających się projektach oraz zdiagnozowanych problemach.

Niniejszy dokument zawiera szereg związanych jedną wizją rozwoju obszaru projektów. Ich finansowanie będzie bardzo różnorodne od EFS, poprzez Leadera, EFRR czy środki własne gminy. Projekty oddziaływać będą zarówno na sferę społeczną jak i gospodarczą, infrastrukturalną i środowiskową. Zrewitalizowana zostanie też przestrzeń w niektórych podobszarach rewitalizacji. Projekty rewitalizacyjne angażują Gminę i jej jednostki oraz organizacje pozarządowe. W konsultacjach uczestniczyli też przedsiębiorcy. W czasie prac nad GPR przyjęto zasadę, braku możliwości wpisania do GPR projektów infrastrukturalnych jeśli w wyniku ich realizacji nie zwiększą się możliwości realizacji projektów społecznych. Lista projektów przewidzianych do rewitalizacji jest bardzo ze sobą powiązana każdy projekt infrastrukturalny powiązany

73 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

jest z następującymi w wyniku jego realizacji projektami lub działaniami społecznymi. Na liście projektów do realizacji nie ma projektów spoza obszaru rewitalizacji.

Gminny Program Rewitalizacji wykorzystuje efekty poprzednich działań o charakterze rewitalizacyjnym. Do tej pory nie przygotowano w Gminie dokumentu stricte rewitalizacyjnego ale Lokalna Strategia Rozwoju oraz Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych to dokumenty obejmujące rewitalizację społeczną. Zarówno cele jak i wypływające z nich pomysły i projekty bazują na doświadczeniach przy realizacji obu gminnych strategii. W pracach nad programem bardzo aktywnie uczestniczył OPS co wiąże się z zaangażowaniem tej instytucji i pracujących tam osób w realizację wcześniejszych projektów rewitalizacyjnych.

74 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

8 SZACUNKOWE RAMY FINANSOWE GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI WRAZ Z SZACUNKOWYM WSKAZANIEM ŚRODKÓW FINANSOWYCH ZE ŹRÓDEŁ PUBLICZNYCH I PRYWATNYCH.

Tabela nr 28. Główne projekty/przedsięwzięcia rewitalizacyjne – szacunkowe ramy finansowe.

Źródło Podmiot/y Szacowana Projekt Termin Typ finansowania realizujący/e wartość realizacji projektu projekt projektu (zł) Środki Środki publiczne prywatne 1 2 3 4 5 6 7 Rewitalizacja placu w Niedrzwicy Gmina 5 019 2017-2018 Inwestycyjny 5 019 104,00 0,00 Dużej Niedrzwica Duża 104,00 Ożywienie placu w Niedrzwicy Gmina Dużej - element wykorzystania Społeczno Niedrzwica Duża 2018-2019 255 000,00 255 000,00 0,00 zrewitalizowanego placu w inwestycyjny oraz partnerzy Niedrzwicy Dużej społeczni Mały meteorolog - element 2018 do Szkoła w wykorzystania końca Społeczny Niedrzwicy 3000,00 3000,00 0,00 zrewitalizowanego placu w realizacji Dużej Niedrzwicy Dużej gpr. ’Zieleń niedrzwicka element wykorzystania Gmina 2018 Inwestycyjny 50 000,00 50 000,00 0,00 zrewitalizowanego placu w Niedrzwica Duża Niedrzwicy Dużej Miasteczko Ruchu Drogowego - element wykorzystania Gmina 2018 Inwestycyjny 40 000,00 40 000,00 0,00 zrewitalizowanego placu w Niedrzwica Duża Niedrzwicy Dużej Stowarzyszenie 2019 do Emerytów i końca Pokonać czas Społeczny Rencistów 100 000,00 100 000,00 0,00 realizacji "Spokojna gpr. Przystań” 2017 do końca Ośrodek Pomocy Stop nałogom i przemocy Społeczny 7240,00 7240,00 0,00 realizacji Społecznej gpr. 2017 do końca Ośrodek Pomocy W rodzinie siła Społeczny 3 700,00 3 700,00 0,00 realizacji Społecznej gpr. 2017 do końca Ośrodek Pomocy Radośnie i bezpiecznie z rodziną Społeczny 4 000,00 4 000,00 0,00 realizacji Społecznej gpr. 2017 do końca Ośrodek Pomocy Dobry rodzic - mądry rodzic Społeczny 10 000,00 10 000,00 0,00 realizacji Społecznej gpr. Stworzenie centrum OSP Majdan miejscowości Majdanu 2019-2020 Inwestycyjny 70 000,00 70 000,00 0,00 Sobieszczański Sobieszczańskiego 2018 do Szkoła Taniec to ruch po zdrowie - końca Podstawowa w zespół tańca ludowego Festa - Inwestycyjny 76 000,00 76 000,00 0,00 realizacji Niedrzwicy zakup wyposażenia dla zespołu. gpr. Dużej Budowa altany rekreacyjnej Ochotnicza „Wiejska Chata” wraz z Straż Pożarna w zagospodarowaniem terenu na 2018 Inwestycyjny 20 000,00 20 000,00 0,00 Strzeszkowicach placu gminnym przy remizie OSP Dużych Strzeszkowice Duże Nasze centrum - rewitalizacja Gmina 2017 Inwestycyjny 200 000,00 200 000,00 0,00 centrum miejscowości Czółna Niedrzwica Duża

75 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

i Szkoła w Czółnach Świetlica środowiskowa w Czółnach, przyczyniająca się do 2017 Inwestycyjny OSP Czółna 130 000,00 130 000,00 0,00 aktywnego udziału społeczeństwa wsi w kulturze OSP Modernizacja budynków OSP w Strzeszkowice Strzeszkowicach Dużych i Duże, Sobieszczanach Kolonii do 2017 Inwestycyjny 326 000,00 326 000,00 0,00 OSP pełnienia funkcji świetlic Sobieszczany wiejskich Kolonia Rewitalizacja miejscowości Inwestycyjno Szkoła w 2018 95 000,00 95 000,00 0,00 Warszawiaki społeczny Warszawiakach

Tabela nr. 29. Pozostałe przedsięwzięcia rewitalizacyjne – szacunkowe ramy finansowe

Źródło Termin Podmiot/y Szacowana Projekt Typ finansowania realizacj realizujący/e wartość projektu i projekt projektu (zł) Środki Środki publiczne prywatne 1 2 3 4 5 6 7 Plac rekreacji dla każdego element wykorzystania Gmina Niedrzwica 2018 Inwestycyjny 120 000,00 120 000,00 0,00 zrewitalizowanego placu w Duża Niedrzwicy Dużej Usługi w centrum - element Gmina Niedrzwica wykorzystania zrewitalizowanego 2018 Inwestycyjny 750 000,00 750 000,00 0,00 Duża placu w Niedrzwicy Dużej Stowarzyszenie Rewitalizacja budynku starej na rzecz Rozwoju szkoły dla potrzeb działalności 2019- 1 200 Inwestycyjny miejscowości 1 200 000,00 0,00 kulturalnej i społecznej w 2020 000,00 Strzeszkowice Strzeszkowicach Dużych Duże Modernizacja oświetlenia 2017- Gmina Niedrzwica 950 ulicznego na terenach Inwestycyjny 950 000,00 0,00 2018 Duża 000,00 zdegradowanych Termomodernizacja budynków w 2017- Gmina Niedrzwica 3 000 obszarze rewitalizacji Niedrzwica Inwestycyjny 3 000 000,00 0,00 2018 Duża 000,00 Duża Wsparcie osób chorych i 2017- Ośrodek Pomocy niepełnosprawnych na obszarze Społeczny 500 000,00 500 000,00 0,00 2018 Społecznej rewitalizacji 2019- Ośrodek Pomocy 1 000 ’OPS dla wszystkich Inwestycyjny 1 000 000,00 0,00 2022 Społecznej 000,00

76 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

9 MECHANIZMY WŁĄCZENIA MIESZKAŃCÓW, PRZEDSIĘBIORCÓW I INNYCH PODMIOTÓW I GRUP AKTYWNYCH NA TERENIE GMINY W PROCES REWITALIZACJI;

9.1 DEFINICJA KONSULTACJI SPOŁECZNYCH.

Konsultacje społeczne to proces, w którym przedstawiciele władz przedstawiają obywatelom swoje zamierzenia bezpośrednio lub pośrednio ich dotyczące. Zamierzenia poddawane konsultacjom mogą dotyczyć zmian prawnych, jakichś zmian organizacji życia publicznego, przeprowadzenia inwestycji, sposobu rozwiązania ważnego problemu społecznego lub innych działań, których powodzenie w dużej mierze zależy od akceptacji ze strony obywateli.

Zasadniczym celem konsultacji jest podjęcie decyzji, która nie będzie antagonizować społeczności lokalnej, a jednocześnie pozwoli na rozwiązanie ważnej kwestii. Celem konsultacji społecznych jest nawiązanie dialogu pomiędzy mieszkańcami a władzą samorządową. Występowanie komunikacji zwrotnej pozwala na uniknięcie wielu konfliktów i przyspiesza proces decyzyjny. Porządek prawny i zwyczajowy wyznacza bardzo szerokie spektrum podmiotów i instytucji uczestniczących w konsultacjach społecznych. Zasadniczym kryterium zaproszenia tych podmiotów i instytucji do udziału w konsultacjach jest ocena wpływu przedsięwzięcia i jego skutków na interesy tych podmiotów. W praktyce państw stosujących idee społeczeństwa obywatelskiego nie stwarza się specjalnych barier do udziału w konsultacjach, a wręcz przeciwnie: konsultacje są dostępne dla wszystkich, którzy mogą wskazać na wpływ podejmowanych działań na ich sytuację.

Z merytorycznego punktu widzenia, konsultacje społeczne są jedną z form społecznej komunikacji. Komunikacja społeczna jest procesem wytwarzania, przekształcania i przekazywania informacji pomiędzy jednostkami, grupami, organizacjami i innymi podmiotami. Komunikacja jest skuteczna jedynie wtedy, gdy komunikujące się strony przekazują informacje w języku dla siebie zrozumiałym oraz gdy istnieje skuteczny nośnik tej informacji, który zapewni dotarcie przekazu do odbiorcy. Rola nadawcy i odbiorcy w procesie komunikacji jest przechodnia. Nadawca po wysłaniu przekazu oczekuje jego odbioru i oceny, staje się odbiorcą. Dla skutecznej komunikacji ważne jest więc sprzężenie zwrotne pomiędzy nadawcą i odbiorcą.

9.2 CELE KONSULTACJI.

Konsultacje społeczne są szeregiem aktów komunikacyjnych, w ramach których poszukuje się satysfakcjonującego rozwiązania. Etapy procesu konsultacji społecznych obejmują 5 kroków przedstawionych poniżej:

 informowanie o zamierzeniach  prezentacja poglądów na sposoby rozwiązania problemu  wymiana opinii  poszukiwanie rozwiązań

77 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

 informowanie o podjętej decyzji

Przejście do kolejnego kroku w procesie jest możliwe po skutecznym zakończeniu działań zawartych we wcześniejszym etapie.

W praktyce, sposób prowadzenia konsultacji z mieszkańcami określają uchwały rad odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego (w tym przypadku gminy). Uchwały te powinny regulować zasady i tryb przeprowadzania konsultacji, obowiązujące procedury, zakres czasowy i merytoryczny. Najważniejszym zadaniem pozostaje jednak tworzenie odpowiedniego klimatu współdziałania i współodpowiedzialności, które są fundamentem skutecznych konsultacji.

Konsultacje społeczne pełnią następujące funkcje:  informacyjną, tj. dostarczają mieszkańcom wiedzy o zamiarach samorządu, zaś samorząd uzyskuje informacje o ocenie tych zamiarów przez mieszkańców;  partycypacyjną, tj. umożliwienie szerokiego udziału mieszkańców w decyzjach władz oraz upowszechnianie mechanizmów oddziaływania na decyzje władz samorządowych;  identyfikacyjną - wokół projektu tworzą się wyraźne grupy interesów związane z określonymi rozwiązaniami; mieszkańcy utożsamiają się z nimi; identyfikacja pozwala na prowadzenie komunikacji wokół określonych rozwiązań i podnosi skuteczność konsultacji;  kreatywną - brak aprobaty dla proponowanego rozwiązania często skutkuje poszukiwaniem innych, alternatywnych rozwiązań; można więc powiedzieć, że konsultacje wywołują rozwiązania innowacyjne, wskazujące na inne ujęcie problemu, dla którego rozwiązania planuje się określone działania;  korygującą - w wyniku konsultacji społecznych możliwe jest opracowanie nowych rozwiązań w realizacji polityki samorządu w zakresie rozwiązywanych spraw; korekta polityki umożliwia sprawniejszą realizację projektów dzięki uzyskaniu społecznej akceptacji dla tego rozwiązania;  organizacyjną - polegającą na regulacji współdziałania różnych urzędów, instytucji, organizacji pozarządowych, grup nieformalnych w związku z dyskusją i podejmowaniem decyzji w ważnej kwestii społecznej;  edukacyjną - obie strony konsultacji, tj. władza i obywatele, w toku procesu konsultacji wdrażają i upowszechniają zasady demokracji; zasady te mogą przechodzić na inne sfery życia publicznego;  prewencyjną - konsultacje społeczne mogą chronić władze samorządowe przed popełnieniem błędu przy podejmowaniu ważnej z punktu widzenia życia społeczności lokalnej decyzji; mogą też zapobiegać konfliktom, które wybuchłyby tak czy inaczej, gdyby nie podjęto wcześniej społecznego dialogu.

9.3 PRZEDMIOT KONSULTACJI.

Przedmiotem konsultacji była delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie Gminy Niedrzwica Duża. Prace prowadzone były jako wstęp do przygotowania Gminnego Programu Rewitalizacji. kolejny etap to przygotowanie dokumentu Gminnego Programu Rewitalizacji.

78 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Proces konsultacji społecznych pierwszego etapu tworzenia GPR rozpoczął się obwieszczeniem o rozpoczęciu procesu konsultacji na stronie www gminy oraz na BIP. Pierwszym narzędziem konsultacji była ankieta, która zamieszczona została w internecie na stronach urzędu gminy dnia 15.04.2016. Ankietę wypełniło 97 osób. Podczas procesu konsultacji zorganizowano 3 spotkania z interesariuszami. Zaproszono mieszkańców, przedstawicieli biznesu, samorządu, radnych, sołtysów, przedstawicieli organizacji społecznych. Łącznie w spotkaniach konsultacyjnych uczestniczyło 37 osób. Dodatkowo wysłano informację o prowadzonych konsultacjach wraz z opracowaniem bieżących omawianych kwestii w systemie mailowym oraz bezpośrednio do przedsiębiorców, ngo sołtysów i radnych. Spotkania konsultacyjne odbywały się dnia 21.04.2016, 12.05.2016, 21.06.2016r.

Dnia 12.05.2016r. odbyły się spacery studyjne na terenie wszystkich miejscowości proponowanych w diagnozie do objęcia rewitalizacją spotkano się z sołtysami, zapoznano się z możliwościami lokalowymi na terenie miejscowości. Poniżej zdjęcia ze spaceru studyjnego w Niedrzwicy Dużej.

Ryc. nr 1. teren placu w Niedrzwicy Dużej widok na GOKSiR.

79 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Ryc. nr 2 teren placu w Niedrzwicy Dużej widok na GOKSiR.

Przez cały okres konsultacji na stronie internetowej gminy zamieszczone były mapy z zaznaczoną propozycją obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizacji. Diagnoza na podstawie, której wyznaczono obszary oraz propozycja uchwały o wyznaczeniu obszarów.

Konsultacje koncentrowały się na:

1)poznaniu potrzeb i oczekiwań interesariuszy oraz dążeniu do spójności planowanych działań z tymi potrzebami i oczekiwaniami;

2) prowadzeniu, skierowanych do interesariuszy, działań edukacyjnych i informacyjnych o procesie rewitalizacji, w tym o istocie, celach, zasadach prowadzenia rewitalizacji, wynikających z ustawy, oraz o przebiegu tego procesu; 3) inicjowaniu, umożliwianiu i wspieraniu działań służących rozwijaniu dialogu między interesariuszami oraz ich integracji wokół rewitalizacji; 4) zapewnieniu udziału interesariuszy w przygotowaniu dokumentów dotyczących rewitalizacji, 5) wspieraniu inicjatyw zmierzających do zwiększania udziału interesariuszy w przygotowaniu i realizacji gminnego programu rewitalizacji;

6) zapewnieniu w czasie przygotowania, prowadzenia i oceny rewitalizacji możliwości wypowiedzenia się przez interesariuszy. W trakcie procesu spłynęło 97 ankiet, poniżej przedstawiono ich wyniki.

Pierwsze pytanie dotyczyło miejsca zamieszkania.

Tabela nr 29. Miejscowość zamieszkania.

80 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Lp. Miejscowość % odpowiedzi/ankiet

1 Borkowizna 1 2 Czółna 2,1 3 Krebsówka 1 4 Krężnica Jara 3,1 5 Majdan Sobieszczański 1 6 Marianka 3,1 7 Niedrzwica Duża 58,8 8 Niedrzwica Kościelna 7,2 9 Niedrzwica Kościelna-Kolonia 2,1 10 Osmolice-Kolonia 0 11 Radawczyk 2,1 12 Radawczyk-Kolonia Pierwsza 5,2 13 Sobieszczany 0 14 Sobieszczany-Kolonia 1 15 Strzeszkowice Duże 6,2 16 Strzeszkowice Małe 1 17 Tomaszówka 2,1 18 Trojaczkowice 2,1 19 Warszawiaki 1 20 Załucze 0

Olbrzymia większość ankiet spłynęła z Niedrzwicy Dużej mimo, że dostęp był równy ponieważ ankieta zamieszona była na stronie www gminy.

Kolejne pytanie dotyczyło negatywnych zjawisk jakich doświadczają mieszkańcy gminy:

Tabela nr. 30. Występowanie negatywnych zjawisk. Niskie Średnie Wysokie Brak zagrożenie zagrożenie zagrożenie problemu problemem problemem problemem Bezrobocie 8,3% 20,8% 52,1% 18,8% Ubóstwo 12,4% 30,9% 46,4% 10,3% Przestępczość 15,5% 55,7% 23,7% 5,2% Niski poziom wykształcenia społeczności /i lub niski poziom 16,5% 48,5% 25,8% 9,3% edukacji Niski poziom samoorganizacji społecznej i współpracy między 9,3% 19,6% 29,9% 41,2% mieszkańcami a władzami publicznymi. Niski poziom uczestnictwa społeczności w życiu 10,3% 24,7% 40,2% 24,7% kulturalnym Wykluczenie społeczne osób 13,4% 35,1% 33% 18,6% starszych Opracowanie własne. Według mieszkańców większość negatywnych zjawisk osiąga wartości średnie choć problem ma silne natężenie to w odczuciu ludzi nie krytyczne, jedynie problem niskiego poziomu samoorganizacji społecznej i współpracy między mieszkańcami a władzami publicznymi oraz niski poziom uczestnictwa społeczności w życiu kulturalnym

81 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

osiągają wartości bardzo intensywne. Potwierdza to diagnoza szczególnie dla miejscowości Niedrzwica Duża. Kolejna grupa pytań dotyczyła jakości życia w gminie.

Tabela nr. 31.Ocena jakości życia w odniesieniu do poszczególnych zagadnień. Niska Średnia Wysoka Aktywność gospodarcza obszaru 30,2% 59,4% 10,4% Poziom indywidualnej przedsiębiorczości 32,33% 55,7% 11,3% Stan środowiska 20,6% 62,9% 16,5% Zagrożenia naturalne (np. powodziowe) 80,4% 12,4% 7,2% Zagrożenia dla zdrowia ludzi (np. wskutek uciążliwego sąsiedztwa 52,6% 21,6% 25,8% przemysłowych, ruchu pojazdów) Stan i dostępność infrastruktury społecznej (place zabaw, tereny 50,5% 37,1% 12,4% rekreacyjne, ścieżki rowerowe, etc.) Stan i dostępność infrastruktury sieciowej, w tym kanalizacji, 26,8% 52,6% 20,6% wodociągów, gazu Jakość i dostępność komunikacji publicznej 38,1% 43,3% 18,6% Jakość i dostępność oferty edukacji i wychowania przedszkolnego 32% 52,6% 15,5% Jakość i dostępność ośrodków kulturalno-rekreacyjnych i sportowych. 42,3% 42,3% 15,5% Estetyka otoczenia 39,2% 53,6% 7,2% Dostępność i stan terenów zielonych oraz wypoczynku i rekreacji. 60,4% 31,3% 8,3% Stan techniczny obiektów budowalnych 21,6% 68% 10,3% Warto zauważyć, że mieszkańcy dostrzegają problem niskiego dostępu do infrastruktury społecznej, komunikacji publicznej, jakość i dostępność ośrodków kulturalno-rekreacyjnych i sportowych oraz estetyka otoczenia. Podobnie sprawa ma się z dostępnością i stanem terenów zielonych oraz wypoczynku i rekreacji. Osobnym problemem, który dotyczy zagrożeń dla zdrowia związanych z ruchem komunikacyjnym ze względu na fakt, że gmina położona jest przy drodze E 19.

Tabela nr.32 Oczekiwane efekty rewitalizacji. Jakie Pani/Pana zdaniem efekty powinny zostać osiągnięte w procesie liczba Lp. rewitalizacji Gminy Niedrzwica Duża? odpowiedzi 1 poprawa stanu dróg i chodników oraz budowa ścieżek rowerowych 51 2 tworzenie przestrzeni do wypoczynku i rekreacji 39 3 przyciągnięcie inwestorów 26 4 rozwój małej i średniej przedsiębiorczości 25 5 zatrzymanie w gminie ludzi młodych, w tym osób z wyższym wykształceniem 23 6 polepszenie komunikacji zarówno miejskiej, jak i regionalnej 21 podniesienie dostępności do komunalnych usług sieciowych (kanalizacja, woda, 7 gaz) 21 8 aktywizacja gospodarcza obszaru 18 9 poprawa bezpieczeństwa mieszkańców 13 10 tworzenie przestrzeni dla działań kulturalnych, artystycznych i społecznych 9 11 ochrona środowiska 9 12 stworzenie lub rozszerzenie bazy turystycznej 7 13 wzrost aktywności obywatelskiej mieszkańców 7 14 przeciwdziałanie problemom społecznym (w tym patologiom) 7 15 remonty i renowacje budynków 6 16 odnowa zabytków 4 17 włączenie społeczne osób starszych 3 Opracowanie własne.

82 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Powyżej wpisano te efekty rewitalizacji, które są według mieszkańców najbardziej oczekiwane.

Do końca procesu konsultacji pierwszego etapu wpłynęła jedna uwaga na temat granic obszaru rewitalizacji oraz zapisu o prawie pierwokupu nieruchomości na obszarze rewitalizacji należącym dla gminy. Przyjęto uwagę w części dotyczącej granic obszaru rewitalizacji na terenie miejscowości Niedrzwica Duża.

Wyznaczenie obszarów zdegradowanych oraz obszarów rewitalizacji odbyło się w drodze podjęcia uchwały przez Radę Gminy Niedrzwica Duża (DZ. URZ. WOJ. LUB. 2016.3580, ogłoszony 17.08.2016r.). Po ustaleniu granic obszarów konsultacje społeczne dotyczyły opracowania dokumentu Gminnego Programu Rewitalizacji. Obwieszczenie o rozpoczęciu konsultacji oraz projekt GPR ogłoszono na stronach urzędu gminy 15 września 2016r. Konsultacje były przeprowadzone w terminie od dnia 22 września 2016 r. do dnia 17 października 2016r. Wypełnienie internetowego formularza ankiety było możliwe w dniach 22 września 2016 r. – 14 października 2016 r. Opinie co do treści projektu GPR było można składać w terminie do 17 października 2016r. W pięciu miejscowościach objętych obszarem rewitalizacji odbyło się spotkanie pod przewodnictwem sołtysa lub osoby przez niego upoważnionej, na którym przedstawiono problemy dotyczące miejscowości zawarte w diagnozie a następnie ustalono cele oraz dyskutowano kierunki działań oraz uszczegółowiono fiszki projektowe, które dotyczyły danej miejscowości.

Spotkania konsultacyjne odbyły się w dniach:

- 22 września 2016 r. g. 17:00 – w Gminnym Ośrodku Kultury Sportu i Rekreacji w Niedrzwicy Dużej;

- 22 września 2016 r. g. 18:00 – w Szkole Podstawowej w Warszawiakach; - 23 września 2016 r. g. 19:00 – w Szkole Podstawowej w Czółnach;

- 29 września 2016 r. g. 17:00 – w Remizie OSP w Strzeszkowicach Dużych; - 29 września 2016 r. g. 18:00 – w Remizie OSP w Sobieszczanach Kolonii. (spotkanie dla mieszkańców także sąsiedniego Majdanu Sobieszczańskiego”

Nabór fiszek projektowych (ankieta internetowa oraz warsztaty na spotkaniach) rozpoczęto już podczas spotkań dotyczących delimitacji obszarów. Wzór fiszki projektowej zawieszono na stronie internetowej gminy, rozesłano tez w systemie mailowym do różnych grup interesariuszy. Wpłynęło 25 fiszek projektów.

W czasie wyłożenia dokumentu nie wpłynęła żadna uwaga co do jego treści oprócz rozwiązań dotyczących fiszek projektów poddawanych dyskusjom na spotkaniach konsultacyjnych. Doprecyzowane pomysły zostały zawarte w ostatecznej wersji GPR. Wybór projektów do listy projektów podstawowych przeprowadzono z udziałem interesariuszy na spotkaniach konsultacyjnych.

83 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

10 SYSTEM REALIZACJI (WDRAŻANIA) PROGRAMU REWITA- LIZACJI

10.1 OPIS STRUKTURY ZARZĄDZANIA REALIZACJĄ GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI.

Realizację Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Niedrzwica Duża powierza się Wójtowi Gminy poprzez Urząd Gminy Niedrzwica Duża. Zarządzanie Gminnym Programem Rewitalizacji będzie odbywać się zatem w ramach istniejących struktur Urzędu Gminy, przez co nie przewiduje się dodatkowych kosztów na zarządzanie Programem. Gmina wyznaczy koordynatora ds. rewitalizacji. Wszystkie projekty będą realizowane zgodnie z uchwalonym przez Radę Gminy Wieloletnią Prognozą Finansową oraz budżetami rocznymi. Spójność niniejszego Programu z WPF zapewnić ma efektywną realizację zaplanowanych, zhierarchizowanych i ujętych w ww. planach programów i projektów inwestycyjnych. W przypadku projektów planowanych do współfinansowania z funduszy Unii Europejskiej, właściwa jednostka zleca i przygotowuje wymaganą dokumentację techniczną i przekazuje jej wyciąg wraz z pozwoleniem na budowę i innymi dokumentami (jak np. harmonogram finansowo – rzeczowy, kosztorysy, przedmiary, itp.) koordynatorowii ds. rewitalizacji celem przygotowania wniosku o dofinansowanie projektu. Koordynator przygotowuje wniosek, który po zatwierdzeniu przez Wójta Gminy zostaje złożony do Instytucji Pośredniczącej. Po podpisaniu umowy dofinansowania z Instytucją Pośredniczącą, w zarządzanie projektem zostaje włączony referat księgowości i budżetu. Celem sprawnego zarządzania większymi zadaniami inwestycyjnymi / programami, Wójt może powołać Zespoły Zadaniowe. W skład Zespołów wchodzą przedstawiciele poszczególnych komórek odpowiedzialnych za cząstkowe funkcje zarządzania projektem. Ideą powołania Zespołów jest właściwe przygotowanie projektu od strony technicznej i sprawne zarządzanie jego realizacją począwszy od przygotowania specyfikacji istotnych warunków zamówienia, poprzez przeprowadzenie postępowania przetargowego, realizację, kontrolę i nadzór nad robotami, zarządzanie przepływem dotacji, sprawozdawczość i monitoring oraz ostateczne rozliczenie otrzymanej pomocy.

10.2 SYSTEM WDRAŻANIA PROGRAMU

Pierwszym etapem wdrożenia Gminnego Programu Rewitalizacji gminy Niedrzwica Duża będzie przyjęcie Programu stosowną uchwałą Rady Gminy. Ewentualność nowelizacji dokumentu również wiązała się będzie z przyjęciem odpowiedniej uchwały. Wszelkie dokumenty ewaluacyjne, sprawozdania z realizacji inwestycji oraz sprawozdania okresowe realizacji Programu będą adresowane do Rady Gminy. Ponadto zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.) projekt niniejszego dokumentu należy skonsultować z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w celu ustalenia konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.

Wdrażanie Gminnego Programu Rewitalizacji wymaga zaangażowania lokalnych partnerów z sektorów: publicznego, społecznego i gospodarczego. Realizacja niniejszego programu wiązać się będzie z udziałem podmiotu zarządzającego i koordynującego poszczególne działania, a także monitoring i ocenę programu. Głównym zadaniem

84 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

organów Gminy Niedrzwica Duża w zarządzaniu Gminnym Programem Rewitalizacji jest jego ukierunkowanie, uchwalenie, kontrolowanie i ocenie z punktu widzenia lokalnej strategii rozwoju. Jest to wyjątkowo istotne z uwagi na znaczenie realizacji Programu dla sprawnej implementacji pozostałych instrumentów rozwoju gminy, a także np. dla możliwości pozyskiwania środków z funduszy strukturalnych, itp.

Szczególne znaczenie odgrywać w tym względzie będzie wyodrębniona jednostka, tj. Komitet Rewitalizacji, będący forum współpracy i dialogu interesariuszy z organami Gminy Niedrzwica Duża w sprawach dotyczących przygotowania, prowadzenia i oceny rewitalizacji. Pełnić będzie również funkcję opiniodawczo-doradczą wójta. Zasady wyznaczania składu oraz zasady działania Komitetu Rewitalizacji (w tym koszty zarządzania Gminnym Programem Rewitalizacji Gminy Niedrzwica Duża) zapewniające wyłanianie przez interesariuszy ich przedstawicieli, określi w drodze uchwały Rada Gminy w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące, licząc od dnia uchwalenia Gminnego Programu Rewitalizacji. Podjęcie przedmiotowej uchwały poprzedzone zostanie konsultacjami społecznymi. Po przyjęciu uchwały, poszczególni członkowie Komitetu Rewitalizacji niezwłocznie zostaną powołani przez Wójta Gminy Niedrzwica Duża. W skład Komitetu Rewitalizacji mogą zostać powołani m.in: 2 reprezentantów Wójta Gminy, w tym Przewodniczący oraz Sekretarz, 1 reprezentant Rady Gminy, 1 reprezentant organizacji społecznych (lokalnych stowarzyszeń, OSP, klubów sportowych) wyłoniony w drodze konsultacji z tymi organizacjami, 1 reprezentant lokalnych przedsiębiorców. Sołtys miejscowości. Zadania Komitetu Rewitalizacji obejmować będą m.in.:

 koordynowanie realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji w zakresie przestrzegania zasad wdrożenia zarówno o charakterze wewnętrznym, przyjętym w uchwale Rady Gminy, jak i zewnętrznym, związanym z finansowaniem projektów rewitalizacyjnych ze środków unijnych,

 opiniowanie propozycji zmian przedstawianych przez Wójta Radzie Gminy w zakresie Gminnego Programu Rewitalizacji,

 planowanie zmian w oparciu o elastyczność programu oraz możliwość pojawienia się nowych partnerów zainteresowanych nowymi projektami rewitalizacyjnymi,

 opiniowanie wniosków przedkładanych przez beneficjentów/partnerów realizujących określone projekty rewitalizacyjne,

 promowanie działań rewitalizacyjnych i rozwijanie komunikacji społecznej w sektorach: publicznym, społecznym i gospodarczym, celem rozszerzania partnerstwa i partycypacji społecznej,

 współpraca z Wójtem w zakresie monitoringu Gminnego Programu Rewitalizacji.

Ze względu na cel i charakter Gminny Program Rewitalizacji Gminy Niedrzwica Duża ma formułę otwartą, tzn. że w przypadku zmiany wymogów prawnych, pojawiania się nowych problemów oraz wykreowaniu nowych projektów – będzie on aktualizowany. Projekty odpowiadające na zidentyfikowane problemy będą systematycznie przygotowywane w całym okresie wdrożeniowym. Ich konkretni odbiorcy i zakres determinowane będą: aktualnymi warunkami sytuacji społeczno-gospodarczej Gminy, potrzebami i oczekiwaniami mieszkańców obszarów kryzysowych, poziomem

85 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

zaangażowania podmiotów lokalnych w planowane działania, możliwościami budżetu gminy oraz dostępnością środków zewnętrznych. Komitet Rewitalizacji jako koordynator i inicjator współpracy pomiędzy interesariuszami z obszaru poddawanego rewitalizacji odpowiedzialny będzie za zapewnienie partycypacji społecznej w zakresie projektów rewitalizacyjnych. Pozwoli to społeczności lokalnej na aktywny udział w kształtowaniu przestrzeni wokół siebie, a także działanie na rzecz własnych interesów. Ponadto społeczność lokalna jest w stanie dostarczyć istotnych i rzetelnych informacji nt. potrzeb i problemów na obszarze, które są trudne lub wręcz niemożliwe do wychwycenia podczas przeprowadzania wstępnych analiz. Należy zatem umożliwić wymianę informacji i dyskusję o tym, jaki kształt powinna przybrać rewitalizacja. W dialogu powinno uczestniczyć jak najwięcej podmiotów zainteresowanych udziałem w Programie: organizacje pożytku publicznego, stowarzyszenia, przedsiębiorcy, spółdzielnie, mieszkańcy Gminy Niedrzwica Duża. Instrumentami służącymi do promowania działań rewitalizacyjnych będą m. in.:

 zebrania w poszczególnych miejscowościach, zwłaszcza z mieszkańcami obszaru rewitalizowanego,

 informacje o realizowanych bądź zakończonych projektach rewitalizacyjnych przekazywane za pośrednictwem tablic ogłoszeń oraz strony internetowej Gminy Niedrzwica Duża,

 spotkania, warsztaty, konsultacje projektów z potencjalnymi partnerami społecznymi i gospodarczymi,

 informatory, ulotki, informacje w prasie,

 poczta elektroniczna,  współpraca z kościołami i związkami wyznaniowymi.

O rozpoczęciu konsultacji społecznych oraz o formach, w jakich będą prowadzone, powiadamia się nie później niż na 7 dni przed terminem ich przeprowadzenia, w sposób zapewniający udział możliwie szerokiego grona interesariuszy, co najmniej poprzez obwieszczenie, ogłoszenie w sposób zwyczajowo przyjęty w gminie oraz ogłoszenie na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej gminy. Formami konsultacji społecznych są:

 zbieranie uwag w postaci papierowej lub elektronicznej, w tym za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej lub formularzy zamieszczonych na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej gminy;

 spotkania, debaty, warsztaty, spacery studyjne, ankiety, wywiady, wykorzystanie grup przedstawicielskich lub zbieranie uwag ustnych. Konsultacje społeczne prowadzi się z wykorzystaniem co najmniej dwóch form opisanych powyżej. Termin wyznaczony na składanie uwag nie może być krótszy niż 21 dni od dnia powiadomienia o terminie konsultacji. Konsultacje społeczne prowadzi się w sposób ułatwiający zrozumienie prezentowanych treści i odniesienie się do nich, a w przypadku gdy jest to uzasadnione specyfiką konsultowanych treści, z użyciem wizualizacji oraz sporządzonych w języku niespecjalistycznym skrótów i zestawień informacji zawartych w dokumentach poddawanych konsultacjom. Niezwłocznie po zakończeniu każdej z form konsultacji społecznych opracowuje się informację

86 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

podsumowującą jej przebieg, zawierającą dane o miejscu i czasie jej przeprowadzenia i omówienie jej przebiegu, wraz ze wskazaniem ewentualnych uwag. Głównym celem działalności promocyjnej Gminnego Programu Rewitalizacji jest poinformowanie możliwie szerokiej grupy beneficjentów pośrednich (mieszkańców, turystów) o projektach rewitalizacyjnych, a także budowanie platformy współpracy dla przedsiębiorców lokalnych i regionalnych oraz organizacji pozarządowych odnośnie partnerstwa na rzecz poprawy jakości życia mieszkańców i wzmocnienia potencjału Gminy. Partycypacja społeczna powinna być zatem ukierunkowana na:

 wzmacnianie potencjału społeczności lokalnej i organizacji pozarządowych poprzez skoordynowanie działań w ramach jednego, spójnego projektu akceptowanego i wspieranego przez wszystkich uczestników,

 optymalne wykorzystanie kompetencji i zasobów będących w dyspozycji Gminy, organizacji pozarządowych oraz przedsiębiorców,

 wsparcie innowacyjności proponowanych rozwiązań, wyrażające się zastosowaniem nowego spojrzenia na problemy związane z rozwojem lokalnym.

10.3 SYSTEM MONITORINGU I OCENY SKUTECZNOŚCI DZIAŁAŃ I SYSTEM WPROWADZANIA MODYFIKACJI W REAKCJI NA ZMIANY W OTOCZENIU PROGRAMU.

10.3.1 EWALUACJA I MONITOROWANIE GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI

W celu zapewnienia prawidłowości realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji konieczne jest zastosowanie systemu monitorowania postępów. Monitorowanie polegać będzie na systematycznym pozyskiwaniu i analizowaniu danych dotyczących realizacji poszczególnych projektów. Analiza danych ilościowych i jakościowych umożliwi odpowiednio wczesne wykrywania niezgodności, a także umożliwi prewencję możliwych do przewidzenia komplikacji. Zastosowane będą dwie formy monitoringu:

 Monitoring rzeczowy – polegać będzie na bieżącej inspekcji przeprowadzanych w danym czasie przedsięwzięć, pozyskiwaniu informacji nt. postępów w ich realizacji, zapewnieniu zgodności z założeniami Gminnego Programu Rewitalizacji. Wskaźnikami monitoringu będą rezultaty prognozowane przy każdym projekcie wskazanym w rozdziale 7 Gminnego Programu Rewitalizacji.

 Monitoring finansowy – umożliwi kontrolę finansowych aspektów inwestycji oraz zapewni trwałość osiągniętych rezultatów. Dodatkowym aspektem monitoringu finansowego będzie pomoc partnerom uczestniczącym w rewitalizacji w uzyskaniu informacji nt. możliwych źródeł finansowania zewnętrznego inwestycji.

Poszczególne inwestycje będą objęte jednakowym systemem ewaluacji. Odpowiedzialny za to będzie Komitet Rewitalizacji. Będzie on dokonywał ewaluacji poszczególnych projektów, a także corocznej ewaluacji realizacji założeń Gminnego Programu Rewitalizacji. W roku 2022 zostanie przeprowadzona kompleksowa ocena efektów realizacji, porównanie osiągniętych wskaźników (rezultatów) z prognozowanymi, a także zostaną podjęte kroki w celu wyznaczenie kierunków rewitalizacji na następne lata. Komitet Rewitalizacji wykona wzór karty oceny projektów, która będzie wypełniana przez poszczególne podmioty wykonawcze po zakończeniu realizacji projektu. Umożliwi to skwantyfikowanie wskaźników z perspektywy pojedynczej

87 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

inwestycji, co z kolei umożliwi opisanie i porównanie efektów w sposób jednoznaczny i przejrzysty. Mając do dyspozycji karty projektów zrealizowanych już inwestycji, ocenić będzie można ich skuteczność, oszacować zagrożenia i szanse inwestycji o zbliżonym charakterze. Stanowić to będzie punkt odniesienia w następnych latach procesu rewitalizacji i pozwoli nadać mu pożądany kierunek oraz uniknąć błędów dotychczas popełnionych.

10.3.2 OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI

Zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.) projekt niniejszego dokumentu został przedłożony Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska w Lublinie w sprawie uzgodnienia konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko oraz określenia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko w przypadku konieczności jej opracowania. W piśmie otrzymanym od Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie stwierdzono, że Gminny Program Rewitalizacji gminy Niedrzwica Duża na lata 2016-2020 jest/nie jest dokumentem, dla którego wymagane jest przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.

10.3.3 SYSTEM WPROWADZANIA ZMIAN W PROGRAMIE REWITALIZACJI /PROCEDURY UAKTUALNIANIA

Gminny Program Rewitalizacji podlegać będzie ocenie aktualności i stopnia realizacji dokonywanej przez wójta co najmniej raz na trzy lata. Przedmiotowa ocena podlega zaopiniowaniu przez Komitet Rewitalizacji oraz ogłoszeniu na stronie podmiotowej gminy w Biuletynie Informacji Publicznej. W przypadku stwierdzenia, że gminny program rewitalizacji wymaga zmiany, wójt występuje do rady gminy z prośbą o jego zmianę. Do wniosku załączona zostaje w/w opinia. Zmiana gminnego programu rewitalizacji następuje w trybie, w jakim on jest uchwalany, tj.:

1. Przeprowadzenie konsultacji społecznych proponowanych zmian w Gminnym Programie Rewitalizacji;

2. Złożenie przez Wójta wniosku do Rady Gminy o zmiany w GPR z opisem zmian, i uzasadnieniem,

3. Podjęcie uchwały Rady Gminy o przystąpieniu do sporządzenia aktualizacji Gminnego Programu Rewitalizacji,

4. Dokonanie aktualizacji dokumentu,

5. Konsultacje społeczne projektu zaktualizowanego Gminnego Programu Rewitalizacji,

6. Wniosek wójta o zaopiniowanie projektu zaktualizowanego gminnego programu rewitalizacji do organów i instytucji wymienionych w art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2015 r., poz. 1777),

7. Zmiana GPR nie wymaga uzyskania opinii, o których mowa w art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2015 r., poz. 1777), ani przeprowadzenia konsultacji społecznych, jeżeli:

88 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

a. Nie dotyczy przedsięwzięć rewitalizacyjnych, o których mowa w art. 15 ust 1 pkt 5 lit a ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2015 r., poz. 1777),

b. Nie wymaga zmiany uchwały, o której mowa w art. 25 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2015 r., poz. 1777).

8. Wprowadzenie zmian w aktualizacji gminnego programu rewitalizacji pochodzących z konsultacji społecznych i uzyskanych opinii

9. Przedłożenie radzie gminy przez wójta projektu zaktualizowanego gminnego programu rewitalizacji.

89 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

11 OKREŚLENIE NIEZBĘDNYCH ZMIAN W UCHWAŁACH

11.1 OKREŚLENIE NIEZBĘDNYCH ZMIAN W UCHWAŁACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 21. UST. 1 USTAWY Z DNIA 21 CZERWCA 2001 O OCHRONIE PRAW LOKATORÓW, MIESZKANIOWYM ZASOBIE GMINNYM I O ZMIANIE KODEKSU CYWILNEGO

Gminny Program Rewitalizacji Gminy Niedrzwica Duża na lata 2016-2020 nie wymusza żadnych zmian w uchwale nr IX/44/2015 Rady Gminy Niedrzwica Duża z dnia 8 września 2015 w sprawie uchwalenia Wieloletniego Programu Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Niedrzwica Duża na lata 2015 – 2019 oraz w uchwale nr IX/45/2015 Rady Gminy Niedrzwica Duża z dnia 8 września 2015 roku w sprawie uchwalenia zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Niedrzwica Duża.

11.2 OKREŚLENIE NIEZBĘDNYCH ZMIAN W UCHWALE, O KTÓREJ MOWA W ART. 7 UST. 3

Komitet ds. Rewitalizacji, to ciało doradczo-opiniotwórcze, przewidziane w Ustawie z dnia 9 października 2015 roku o Rewitalizacji, jako podmiot wspierający Wójta w podejmowaniu decyzji i wydawaniu opinii o działaniach rewitalizacyjnych. Komitet ds. Rewitalizacji, zgodnie z prawodawstwem zostanie powołany do 3 miesięcy od daty wejścia w życie Uchwały o przyjęciu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Niedrzwica Duża. Jego zadania zostaną określone w odrębnej Uchwale. Jednakże na etapie tworzenia dokumentu GPR Komitet ds. Rewitalizacji został uwzględniony w strukturze Zarządzania i Monitoringu.

90 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

12 ZMIANY W ZAKRESIE PLANOWANIA I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

12.1 SPECJALNA STREFA REWITALIZACJI.

Na dzień podjęcia uchwały o przyjęciu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Niedrzwica Duża przewiduje się ustanowienie Specjalnej Strefy Rewitalizacji, dla podobszaru rewitalizacji miejscowości Niedrzwica Duża. Dokładne granice strefy będą ustalone w toku osobnych konsultacji społecznych. Specjalna Strefa Rewitalizacji będzie wprowadzona na maksymalny okres przewidziany w Ustawie o rewitalizacji.

12.2 ZMIANY W DOKUMENTACH PLANOWANIA I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

12.2.1 NIEZBĘDNE ZMIANY W STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO.

Gminny Program Rewitalizacji Gminy Niedrzwica Duża na lata 2016 – 2020, nie przewiduje wprowadzenia zmian w obecnym dokumencie Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Niedrzwica Duża (aktualizacja 2013).

12.2.2 NIEZBĘDNE ZMIANY W MIEJSCOWYCH PLANACH ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO.

Na dzień przyjęcia Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Niedrzwica Duża na lata 2016 – 2020, nie przewiduje się wprowadzenia zmian w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, jednakże Gmina zastrzega sobie możliwość wprowadzenia zmian, w razie zmian / aktualizacji w dokumencie GPR.

91 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

13 ZAŁĄCZNIK GRAFICZNY PRZEDSTAWIAJĄCY PODSTAWOWE KIERUNKI ZMIAN FUNKCJONALNO PRZESTRZENNYCH OBSZARU REWITALIZACJI.

Załącznik liczy 5 stron. Są to mapki przygotowane dla każdego z podobszarów rewitalizacji. Określają one dokładnie granice podobszarów oraz wskazują działki na których realizowane będą projekty inwestycyjne służące potem celom rewitalizacji społecznej czyli kompleksowe projekty rewitalizacyjne. Ze względu na czytelność poszczególne strony stanowią osobne pliki natomiast wydruk wskazuje się aby był dołączany do wersji drukowanej w formacie A3.

92 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

14 ZAŁĄCZNIKI :

14.1 WZÓR FISZKI PROJEKTOWEJ

I Projekt (nazwa)......

II Podmiot koordynujący/odpowiedzialny (gmina, partnerstwo, jednostka organizacyjna, stowarzyszenie, fundacja, osoba fizyczna itp.) ......

III. Cel rewitalizacji w jaki wpisuje się pomysł (zaznaczyć poniżej – można zaznaczyć kilka obszarów):

 I Poprawa edukacji i kapitału społecznego

 II Wzrost uczestnictwa mieszkańców w życiu publicznym i kulturalnym

 III Wzrost stopnia przedsiębiorczości, poprawa kondycji lokalnych przedsiębiorstw

 IV Wspieranie działań służących poprawie środowiska naturalnego

 V Poprawa stanu infrastruktury technicznej oraz przestrzeni służącej rewitalizacji

 VI Poprawa warunków życia osób starszych oraz ich integracja ze środowiskiem

 VII Zmniejszenie skali bezrobocia i ubóstwa

 VIII Poprawa funkcjonowania i warunków życia osób niepełnosprawnych i z problemami zdrowotnymi

 IX Poprawa warunków życia osób z rodzin dysfunkcyjnych

 X Poprawa funkcjonowania osób dotkniętych problemami przemocy domowej i uzależnień

 XI Poprawa stanu bezpieczeństwa i zapobieganie przestępczości

IV Opis projektu

1. Opis (na czym będzie polegał projekt)

......

2. produkt (co będzie rzeczowym efektem projektu chodzi o materialne efekty jego realizacji np. 20 uczestników zajęć podniesie swoje kwalifikacje, 30 dzieci wyjedzie na wycieczkę edukacyjną, powstanie 1 ścieżka edukacyjna z 20 eksponatami, odbędzie się impreza 1 dniowa dla około 300 uczestników, zostanie zakupione wyposażenie itp.)

......

V. Grupa docelowa (np. młodzież, seniorzy, bezrobotni, osoby zagrożone wykluczeniem ze społeczeństwa, podopieczni OPS, kobiety wiejskie, przedsiębiorcy itp.) której problemy pomoże rozwiązać projekt: ......

93 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

......

VI. Orientacyjny planowany okres realizacji. (data rozpoczęcia i zakończenia miesiąc rok lub tylko lata)

......

VII. Potrzebne zasoby

1. ludzkie: (np. specjaliści, wykładowcy, pracownicy, wolontariusze proszę wpisać ilu i do czego będą potrzebni) ......

2. rzeczowe: (proszę wpisać jaka infrastruktura i wyposażenie będzie potrzebne np. sale, wyposażenie sali, przestrzeń publiczna pod gołym niebem - jej zagospodarowanie, infrastruktura zewnętrzna np. scena, miejsca do siedzenia, lub stała np. plac zabaw czy plac do przeprowadzenia imprezy itp.) ......

3. finansowe: (proszę o wpisanie orientacyjnych kosztów poszczególnych wydatków np. koszty osobowe, koszty zakupu wyposażenia, koszty budowy czy wynajmu infrastruktury)

......

VIII. Dane kontaktowe osoby lub podmiotu składającego fiszkę:

......

94 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

14.2 ANKIETA

Pragniemy poznać Państwa opinię na temat problemów w naszej gminie, które mogą być skutecznie ograniczane przez realizacje działań związanych z rewitalizacją. Dane uzyskane dzięki Państwa informacjom umożliwią nam opracowanie programu rewitalizacji oraz pozwolą na podjęcie działań zmierzających do pozyskania europejskich funduszy na realizację projektów. Celem rewitalizacji jest poprawa zdegradowanych obszarów gminy, powiązana z ich aktywizacją społeczną. Badanie jest anonimowe, a wyniki posłużą jedynie do opracowania lokalnego programu rewitalizacji.

Rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji.

1.W której miejscowości Gminy Niedrzwica obecnie Pan/Pani mieszka?

Lp. Miejscowość Zaznacz x

1 Borkowizna 2 Czółna 3 Krebsówka 4 Krężnica Jara 5 Majdan Sobieszczański 6 Marianka 7 Niedrzwica Duża 8 Niedrzwica Kościelna 9 Niedrzwica Kościelna-Kolonia 10 Osmolice-Kolonia 11 Radawczyk 12 Radawczyk-Kolonia Pierwsza 13 Sobieszczany 14 Sobieszczany-Kolonia 15 Strzeszkowice Duże 16 Strzeszkowice Małe 17 Tomaszówka 18 Trojaczkowice 19 Warszawiaki 20 Załucze

95 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

2. Które z negatywnych zjawisk są według Państwa oceny obecne w miejscu Pani/Pana zamieszkania i w jakim natężeniu? Zaznacz x.

Niskie Średnie Wysokie Brak zagrożenie zagrożenie zagrożenie problemu problemem problemem problemem Bezrobocie

Ubóstwo

Przestępczość

Niski poziom wykształcenia społeczności /i lub niski poziom edukacji Niski poziom samoorganizacji społecznej i współpracy między mieszkańcami a władzami publicznymi. Niski poziom uczestnictwa społeczności w życiu kulturalnym Wykluczenie społeczne osób starszych 3.Proszę ocenić wymienione elementy związane z jakością życia w miejscowości Pana/Pani zamieszkania. Zaznacz x .

Niska Średnia Wysoka Aktywność gospodarcza obszaru

Poziom indywidualnej przedsiębiorczości

Stan środowiska

Zagrożenia naturalne (np. powodziowe)

Zagrożenia dla zdrowia ludzi (np. wskutek uciążliwego sąsiedztwa przemysłowych, ruchu pojazdów) Stan i dostępność infrastruktury społecznej (place zabaw, tereny rekreacyjne, ścieżki rowerowe, etc.) Stan i dostępność infrastruktury sieciowej, w tym kanalizacji, wodociągów, gazu Jakość i dostępność komunikacji publicznej

Jakość i dostępność oferty edukacji i wychowania przedszkolnego/żłobków Jakość i dostępność ośrodków kulturalno-rekreacyjnych i sportowych. Estetyka otoczenia

96 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

Niska Średnia Wysoka Dostępność i stan terenów zielonych oraz wypoczynku i rekreacji. Stan techniczny obiektów budowalnych

4.Jakie Pani/Pana zdaniem efekty powinny zostać osiągnięte w procesie rewitalizacji Gminy Niedrzwica Duża? Zaznacz 3 najważniejsze.

 aktywizacja gospodarcza obszaru  przyciągnięcie inwestorów  rozwój małej i średniej przedsiębiorczości  stworzenie lub rozszerzenie bazy turystycznej  tworzenie przestrzeni dla działań kulturalnych, artystycznych i społecznych  tworzenie przestrzeni do wypoczynku i rekreacji  poprawa bezpieczeństwa mieszkańców  polepszenie komunikacji  wzrost aktywności obywatelskiej mieszkańców  przeciwdziałanie problemom społecznym (w tym patologiom)  włączenie społeczne osób starszych  zatrzymanie w gminie ludzi młodych, w tym osób z wyższym wykształceniem  odnowa zabytków  remonty i renowacje budynków  ochrona środowiska  poprawa stanu dróg i chodników oraz budowa ścieżek rowerowych  podniesienie dostępności do komunalnych usług sieciowych (kanalizacja, woda, gaz)

Dziękujemy za wypełnienie ankiety.

97 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

14.3 PROJEKT UCHWAŁY O WYZNACZENIU OBSZARÓW ZDEGRADOWANYCH I OBSZARÓW REWITALIZACJI

UCHWAŁA NR ...... RADY GMINY Niedrzwica Duża z dnia ...... 2016 r.

w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie gminy Niedrzwica Duża

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.) i art. 8 ust.1, art. 10 ust. 1 - 2, art. 11 ust. 1 - 4 Ustawy z dnia 9 października 2015r. o rewitalizacji (Dz. U. 2015r. poz. 1777), Rada Gminy Niedrzwica Duża uchwala, co następuje: § 1 Wyznacza się obszar zdegradowany oraz obszar rewitalizacji w gminie Niedrzwica Duża, których granice przedstawiają mapy obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji w skali 1:5000, sporządzone z wykorzystaniem treści mapy zasadniczej, a w przypadku jej braku – z wykorzystaniem treści mapy ewidencyjnej w rozumieniu ustawy z dnia 17 maja 1989 r. –Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2015 r. poz. 520, z późn. zm.2)). stanowiące załącznik nr 1 do Uchwały. § 2 Potwierdzenie spełnienia przez obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji przesłanek ich wyznaczenia określa Diagnoza, która stanowi załącznik nr 2 do niniejszej Uchwały.

§ 3 Ustanawia się na rzecz gminy prawo pierwokupu wszystkich nieruchomości położonych na obszarze rewitalizacji.

§ 4 Wykonanie Uchwały powierza się Wójtowi Gminy Niedrzwica Duża.

§ 5 Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego.

Przewodniczący Rady Gminy w Niedrzwicy Dużej

98 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

UZASADNIENIE W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. 2015 poz. 1777), przygotowanie, koordynowanie i tworzenie warunków do prowadzenia rewitalizacji, a także jej prowadzenie zostało uznane za zadanie własne gminy. Działając na mocy przepisów art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 9 października 2015 roku o rewitalizacji Rada Gminy, z własnej inicjatywy albo na wniosek Wójta Gminy, może w drodze uchwały wyznaczyć obszar zdegradowany (kryzysowy, problemowy) oraz obszar rewitalizacji. Zgodnie z treścią ww. ustawy do wniosku załącza się diagnozę potwierdzającą spełnienie przez obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji przesłanek ich wyznaczenia. W świetle art. 9 ustawy o rewitalizacji za obszar zdegradowany w gminie Niedrzwica Duża uznaje się obszar zgodny z Załącznikiem Nr 1 do przedłożonego projektu Uchwały Rady Gminy Niedrzwica Duża. W Gminie Niedrzwica Duża wyznaczono obszar zdegradowany podzielony na 8 podobszarów, na których zgodnie z Diagnozą występuje sytuacja kryzysowa. Do obszaru zdegradowanego zaliczono całe miejscowości spełniające jednocześnie następujące kryteria: 1) analiza wskaźnikowa zawarta w Diagnozie pokazała nagromadzenie negatywnych zjawisk z zakresu co najmniej 3 obszarów:  bezrobocia (wskaźnik liczba bezrobotnych na 100 mieszkańców lub liczba długotrwale bezrobotnych na 100 mieszkańców),

 przestępczości (wskaźniki dotyczące, przestępstw i wykroczeń na 100 mieszkańców),

 niskiego poziomu edukacji (wskaźnik średnia wyniku egzaminu szóstoklasistów)

 niskiego poziomu kapitału społecznego ( wskaźniki liczba organizacji pozarządowych na 100 mieszkańców, kwota pozyskanych z Gminy środków na projekty dla miejscowości na 100 mieszkańców, oraz wskaźnik ilości złożonych wniosków o dotację do urzędu Gminy na 100 mieszkańców),

 niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym (wskaźnik liczba osób uczestniczących na zebraniach przy uchwaleniu funduszu sołeckiego i kwota dofinansowania na fundusz sołecki na 100 mieszkańców) , 2) Dodatkowo skala występowania negatywnego zjawiska ukazana w analizie wskaźnikowej powoduje, że wartość negatywnych wskaźników dla danej miejscowości w danym obszarze plasuje ją jako jedną z trzech najbardziej obciążonych występowaniem negatywnego zjawiska w minimum 3 obszarach wymienionych w punkcie 1). 3) Trzecie kryterium delimitacji to występowanie przynajmniej jednego policzonego w analizie wskaźnikowej negatywnego zjawiska z zakresu:  gospodarczego – w szczególności niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw lub

 środowiskowego – w szczególności przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska, lub

99 | S t r o n a

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Niedrzwica Duża 2016

 technicznego – w szczególności degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz niefunkcjonowaniu rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska. Obszar zdegradowany spełniający powyższe kryteria stanowią miejscowości: Niedrzwica Kościelna-Kolonia, Strzeszkowice Duże, Warszawiaki, Czółna, Krebsówka, Niedrzwica Duża, Sobieszczany-Kolonia, Majdan Sobieszczański. Na obszarze całości ich gruntów. Obszarem rewitalizacji może zostać obszar zdegradowany w całości lub jego część jeśli łącznie nie przekracza 20% powierzchni gminy i 30% ludności gminy. Aby prawidłowo określić obszar rewitalizacji uznano za konieczne ustalenie dodatkowych kryteriów. Po pierwsze uznano, że do obszaru rewitalizacji muszą wejść obszary zamieszkane. Według ustawy na obszarze rewitalizacji powinno istnieć nagromadzenie negatywnych zjawisk przynajmniej w takim zakresie jak na obszarze zdegradowanym. Ze względu na brak danych według, których można by wyliczyć wskaźniki z analizy wskaźnikowej na poziomie np. poszczególnych ulic danej miejscowości, przyjęto, że nagromadzenie negatywnych zjawisk występuje w tym samym stopniu na całym terenie zamieszkałym danej miejscowości. Po drugie przyjęto, że aby część obszaru zdegradowanego uznać za obszar rewitalizacji powinna znajdować się na nim infrastruktura (zdegradowane obiekty lub obszary), których przebudowa i adaptacja, ukierunkowana na poprawę jakości korzystania z przestrzeni, likwidację izolacji obszarów problemowych oraz poprawę jakości życia mieszkańców obszarów zdegradowanych przyczynią się do rozwiązywania zdiagnozowanych problemów społecznych tych obszarów. Ostatnim kryterium jest takie określenie obszaru rewitalizacji aby w jego granicach znajdowały sie obiekty, lub obszary, które same w sobie nie musza być zdegradowane ale w oparciu o ich infrastrukturę można prowadzić szereg działań i projektów służących celowi rewitalizacji społecznej, gospodarczej itp. np. świetlica, szkoła, ośrodek kultury. Za obszar rewitalizacji uznano większość zamieszkałego terenu miejscowości Czółna, Strzeszkowice Duże, Warszawiaki, Majdan Sobieszczański, Sobieszczany Kolonia oraz część miejscowości Niedrzwica Duża. (zgodnie z załącznikiem nr 1 do uchwały). Liczba ludności na terenie całej gminy to 1110 osób, łącznie w pięciu miejscowościach wskazanych w całości do objęcia rewitalizacją zamieszkuje 1649 osób. Na terenie Niedrzwicy Dużej w obszarze rewitalizacji zamieszkuje 3288 osób co daje mniej niż 30% mieszkańców gminy czyli mniej niż 3333 osób. Powierzchnia całej Gminy Niedrzwica Duża to 10676,9382 ha. Obszar rewitalizacji 1214,26 ha Obszar rewitalizacji jest mniejszy niż 2135,3876 ha, które stanowią 20% powierzchni Gminy.

100 | S t r o n a

System Informacji Przestrzennej Gminy Niedrzwica Duża skala 1 : 1000

Niniejszy wydruk nie stanowi dokumentu w rozumieniu przepisów prawa strona 1 wydrukowano w serwisie niedrzwicaduza.e-mapa.net dnia 2016-12-07 20:47:28 System Informacji Przestrzennej Gminy Niedrzwica Duża skala 1 : 1000

Niniejszy wydruk nie stanowi dokumentu w rozumieniu przepisów prawa strona 1 wydrukowano w serwisie niedrzwicaduza.e-mapa.net dnia 2016-12-07 20:55:05 System Informacji Przestrzennej Gminy Niedrzwica Duża skala 1 : 1000

Niniejszy wydruk nie stanowi dokumentu w rozumieniu przepisów prawa strona 1 wydrukowano w serwisie niedrzwicaduza.e-mapa.net dnia 2016-12-07 19:54:05 System Informacji Przestrzennej Gminy Niedrzwica Duża skala 1 : 2600

Niniejszy wydruk nie stanowi dokumentu w rozumieniu przepisów prawa strona 1 wydrukowano w serwisie niedrzwicaduza.e-mapa.net dnia 2016-12-07 20:18:09 System Informacji Przestrzennej Gminy Niedrzwica Duża skala 1 : 1000

Niniejszy wydruk nie stanowi dokumentu w rozumieniu przepisów prawa strona 1 wydrukowano w serwisie niedrzwicaduza.e-mapa.net dnia 2016-12-07 20:31:47 System Informacji Przestrzennej Gminy Niedrzwica Duża skala 1 : 2000

Niniejszy wydruk nie stanowi dokumentu w rozumieniu przepisów prawa strona 1 wydrukowano w serwisie niedrzwicaduza.e-mapa.net dnia 2016-12-08 07:42:42