# str. 4 otwarty! na solary Przetar g

#100 lecie mogiły str. 8 K w Niedrzwicy ościelne j

#100 lat szkoły str. 10 str. w Krężnicy Jare gminy niedrzwica duża Bezpłatny informacyjny biuletyn issn 2082-3657, 2082-3657, issn

j

#Gminne pro jekty str. 5-6 str. fundusze za unijne NR 67 – listopad 2017 listopad – 67

fot. archiwum 2 aktualności Zasady segregacji odpadów w Gminie Niedrzwica Duża

PAPIER I MAKULATURA METAL, TWORZYWA niebieski worek SZTUCZNE OPAKOWANIA z napisem „PAPIER” WIELOMATERIAŁOWE wrzucamy: żółty worek z napisem opakowania z papieru lub tektury; „METALE I TWORZYWA gazety i czasopisma; katalogi, prospekty, foldery; SZTUCZNE” papier szkolny i biurowy; wrzucamy: książki i zeszyty; butelki po napojach; torebki papierowe; opakowania po chemii gospodarczej, kosme- papier pakowy. tykach nie wrzucamy: (np. szamponach, proszkach; płynach do my- papier powlekany folią i kalka; cia naczyń itp.); tapety; opakowania po produktach spożywczych; kartony po mleku i napojach; plastikowe zakrętki; pieluchy jednorazowe i podpaski; plastikowe torebki, worki, reklamówki i inne pampersy i podkładki; drobne opakowania foliowe; worki po nawozach, cemencie i innych plastikowe koszyczki po owocach i innych materiałach budowlanych; produktach; niesegregowane odpady komunalne puszki po napojach, sokach; (w tym niebezpieczne). puszki z blachy stalowej po żywności (konserwy); złom żelazny i metale kolorowe; SZKŁO I OPAKOWANIA metalowe kapsle z butelek, zakrętki słoików SZKLANE i innych pojemników; folia aluminiowa; zielony worek z napisem kartoniki po mleku i napojach – wielomate- wrzucamy: riałowe odpady opakowaniowe. butelki i słoiki szklane po napojach i żywności; nie wrzucamy: butelki po napojach alkoholowych; strzykawki, wenflony i inne artykuły medycz- szklane opakowania po kosmetykach. ne; nie wrzucamy: odpady budowlane i rozbiórkowe; szkło stołowe – żaroodporne; nieopróżnione opakowania po lekach ceramika, doniczki; i farbach, lakierach i olejach; znicze z zawartością wosku; zużyte baterie i akumulatory; żarówki i świetlówki; zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny; szkło kryształowe; niesegregowane odpady komunalne nieopróżnione opakowania po lekach, ole- (w tym niebezpieczne). jach, rozpuszczalnikach i innych produktach spożywczych; termometry i strzykawki; monitory i lampy telewizyjne; szyby okienne i zbrojone; szyby samochodowe; reflektory; Prosimy o opróżnianie odpadów lustra i witraże; z resztek produktów przed wrzuce- fajans i porcelana niem do odpowiedniego worka oraz niesegregowane odpady komunalne o zgniatanie puszek i butelek (w tym niebezpieczne). plastikowych. okiem wójta 3

Inwestycje drogowe a także znacznego zwiększenia strumienia od- padów w ostatnim roku. Duże zwiększenie ilości niezagrożone przyjmowanych odpadów miało miejsce w Punk- cie Selektywnej Zbiórki Odpadów prowadzonym ostatnim czasie inwestorzy, w tym także samorządy, mają spore na terenie oczyszczalni ścieków. Wiąże się to trudności z wyłonieniem wykonawców zaplanowanych inwesty- ze stworzeniem dogodnych warunków dla miesz- Wcji. Ta sytuacja nie ominęła także naszej gminy. Pomimo zakon- kańców oddających odpady komunalne na PSZOK, traktowania na początku roku w uchwale budżetowej wielorakich inwesty- gdyż w odróżnieniu od sąsiednich gmin czynny cji, których jest znacznie więcej w porównaniu z rokiem poprzednim, do jest on w soboty od 8:00 do 15:00. Są tego plusy, dnia dzisiejszego nie udało nam się znaleźć odpowiednich wykonawców do ponieważ odpady te nie zaśmiecają nam lasów, ich wykonania. Duże firmy nie są zainteresowane stosunkowo niewielkimi czy innych miejsc, za wszystko jednak musimy zamówieniami, gdyż obsługują duże kontrakty rządowe wsparte fundu- zapłacić. Faktem jest, że do tej pory za śmieci nie szami unijnymi, małe zaś nie są w stanie wykonać wszystkich zamówień płaciliśmy zbyt dużo, a wysokość „opłaty śmiecio- ogłaszanych przez poszczególne gminy, a jeśli nawet składają swoje oferty wej” nie była podnoszona od lipca 2013 roku. Na to żądają cen, których na pewno samorządy nie są w stanie sfinansować. dzień dzisiejszy dysponujemy pewnym zapasem W przypadku dróg w Trojaczkowicach i na ulicy Granicznej w Niedrzwicy finansowym, który pozwoli nam zapłacić wyko- Dużej udało nam się wyłonić firmę, która wykonała je za przyzwoitą cenę. nawcy zwiększone ceny za odbiór odpadów do Niestety, mniej szczęścia mieli mieszkańcy ulicy Zalesie w Niedrzwicy Ko- końca roku. W najbliższym czasie będziemy zmu- ścielnej, gdyż za wykonanie podobnego odcinka wykonawca zażądał nie- szeni jednak do podniesienia opłat mieszkańców, malże dwa razy większej kwoty. W sumie przeprowadziliśmy jeszcze dwa gdyż dotychczasowe wpłaty nie pokryją kosztu kolejne przetargi na wykonanie tej drogi, jednak żądane kwoty znacznie wywozu odpadów komunalnych. przewyższały możliwości finansowe budżetu naszej gminy. Podobną sytu- W ostatnim czasie trwają także ożywione ację obserwowaliśmy przy okazji remontu budynku pod bibliotekę w Nie- dyskusje w kwestii przyjmowania gruzu, odpa- drzwicy Dużej, a także w kilku innych przypadkach. dów budowlanych, a także odpadów zielonych. Wobec zaistniałej sytuacji u wielu mieszkańców naszej gminy rodzi się Przyjęty w ostatnim miesiącu regulamin okre- obawa o możliwość zaniechania wykonania inwestycji, o które zabiegali od śla kwestie limitów na te odpady. Miały miej- lat. Jednoznacznie i stanowczo chcę zapewnić wszystkich, którzy żywo sce takie sytuacje, gdzie ktoś przywoził cały interesują się inwestycjami na swoim terenie, że pozycje zaplanowane samochód dostawczy odpadów budowlanych w budżecie na 2017 rok w żaden sposób nie zostaną zdjęte z planów inwe- np. styropianu, twierdząc, że to ilość odpadów stycyjnych. Na wykonanie odcinków dróg w Kol. Osmolice, Zalesiu w Nie- z jednej budowy. Mamy przypuszczenia, że od- drzwicy Kościelnej, ulicy Na stawy w Niedrzwicy Dużej, wkrótce zostaną pady te pochodzą od firm budowlanych i nie ogłoszone przetargi z terminem wykonania robót do czerwca następnego powinny one wędrować na nasz PSZOK, gdyż roku. Dodatkowo na ostatniej sesji zaproponowałem wprowadzenie do nasz system nie uwzględnia obsługi przedsię- budżetu wykonanie drogi na ulicy Topolowej w Niedrzwicy Kościelnej – biorców i w efekcie za te odpady płacą wszyscy z pozytywnym skutkiem. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby – jeśli pogoda mieszkańcy. Wprowadziliśmy więc ograniczenie pozwoli – poszczególne odcinki wykonać jeszcze w tym roku. Jeśli nie, to do wagi 1 tony w przypadku gruzu, oraz 1m3 określenie terminu czerwcowego na wykonanie tych robót będzie sku- w przypadku pozostałych odpadów budowla- tecznym sposobem na zebranie większej ilości ofert, przez co możemy nych (płyty gipsowo- kartonowe, styropian itp.) uzyskać niższą cenę na rok. Jednocześnie zwiększony został limit na Podejmowane przez nas decyzje muszą być poparte starannie prze- odpady zielone do 1,5 m3 rocznie. Jest to te- prowadzonymi przetargami i zdrowym rozsądkiem w stosunku do ofero- mat drażliwy, gdyż niektórzy mieszkańcy chcie- wanych kwot. Inwestycje jednak w żaden sposób nie są zagrożone. liby zaraz po sobotnim koszeniu przywieść tra- wę na PSZOK. Odpadów tych w ostatnim czasie było jednak tak dużo, że nie możemy pozwolić sobie na przyjmowanie ich bez ograniczeń. Jest to odpad, który przywożony przez stosunko- Droższe śmieci wo wąską grupę ludzi obciążałby budżety także tych, którzy z tej usługi nigdy nie korzystają. ostatnim czasie dwukrotnie został przeprowadzony przetarg na Wspomniany limit wystarczy, by te odpady odbiór i zagospodarowanie odpadów. W obydwu przypadkach odebrać w całości po wcześniejszym kompo- Wofertę złożyła tylko jedna firma EKO-LAND z Kraśnika, która do stowaniu ich na działce. Kompost ten może tej pory świadczyła nam swe usługi. posłużyć nam także jako bardzo dobry nawóz. Niestety w obydwu przetargach ryczałtowa kwota za odbiór odpadów Zwiększony strumień odpadów spowodowałby komunalnych i prowadzenie PSZOK-u wzrosła drastycznie. Jest to, jak się powiększenie kosztów ich wywozu. okazało po rozmowach z oferentem efekt zmiany ustawy nakazującej Adam Kuna zbiórki frakcji suchej rozbitej na trzy worki, zmiany przepisów dotyczą- Wójt Gminy cej transportowania tych odpadów, wzrostu tzw. opłaty marszałkowskiej, 4 urząd gminy Przetarg na solary na ostatniej prostej

9 listopada o godzinie 9 upłynął termin składania ofert kroczenie kwoty w budżecie zostanie powtórzony. przez firmy, które na terenie naszej gminy montować W związku z tym, że wykonanie pierwszego etapu, czyli 240 będą instalacje solarne oraz piece na biomasę w ra- sztuk instalacji solarnych wyznaczone zostało na koniec marca, mach unijnych projektów Odnawialne Źródła Energii wykonawca zaraz po podpisaniu umowy zobowiązany zostanie w Gminie Niedrzwica Duża i Odnawialne Źródła Ener- do przedstawienia harmonogramu, w którym wytypuje pierw- gii w Gminie Niedrzwica Duża – część II. szą grupę gospodarstw domowych do instalacji urządzeń. Procedurę przetargową poprzedziło uzyskanie przez Gmi- Wiąże się to ze zobowiązaniem uczestników projektu nę odpowiednich indywidualnych interpretacji podatkowych do wpłat na poczet montowanych urządzeń. Zasadą bez- dotyczących kwestii podatku VAT. Było to niezbędne, aby po- względnie obowiązującą będzie dokonanie wpłaty prawnie przeprowadzić postępowanie zamówień publicznych przed montażem zestawów. O wytypowaniu poszczegól- i nie narazić gminy, ani mieszkańców na późniejsze kłopoty nych posesji do robót instalacyjnych gmina zgodnie z umo- związane z rozliczeniem projektu. wą poinformuje Państwa za pomocą poczty elektronicznej, Oferenci, którzy wystartowali w przetargu będą musieli a w przypadku braku wpłaty wysłane zostanie powiadomienie zainstalować u naszych mieszkańców 971 kompletów insta- pisemne. Przypomnę, że brak reakcji na powiadomienia, ozna- lacji kolektorów słonecznych (302 zestawy o mocy 2,72 kW czał będzie zgodnie z umową rezygnację z udziału w projekcie. oraz 669 zestawów o mocy 3,36 kW), a także 90 szt. kotłów Oprócz dobrych wieści, niestety jest też informacja na biomasę o mocy grzewczej min. 25 kW. Termin realizacji o zwiększeniu wkładu finansowego mieszkańców w projekcie. dostawy i montażu odnawialnych źródeł energii został okre- Powyżej wspomniałem Państwu o tym, że gmina dwukrotnie ślony na dzień 30 listopada 2018 r dla solarów oraz 1 paź- zwróciła się do organów skarbowych o indywidualną interpre- dziernika 2018 r. dla kotłów na biomasę. Przy czym montaż tację w temacie opodatkowania podatkiem VAT dotacji unij- instalacji solarnych realizowany będzie w czterech etapach: nej do montowanych urządzeń. Niestety obydwie interpreta- ●● I etap – 240 instalacji solarnych cje wskazują na konieczność opodatkowania 8% podatkiem – do dnia 31 marca 2018 r., otrzymanej dotacji. Ze względu na bardzo duże obciążenie ●● II etap – 240 instalacji solarnych budżetu gminy oprócz tego projektu, także innymi zadaniami – do dnia 30 czerwca 2018 r., oraz ze względu na fakt sprawiedliwości społecznej, kwotą ●● III etap – 240 instalacji solarnych podatku na mocy § 6 umowy zmuszeni jesteśmy obciążyć – do dnia 30 sierpnia 2018 r., uczestników projektu. Stąd też przybliżony koszt zestawu ●● IV etap – 251 instalacji solarnych solarnego o mocy 2,72 kW wynosił będzie ok. 1800 zł, – do dnia 30 listopada 2018 r. a zestawu solarnego o mocy 3,36 kW – ok. 1900 zł. Piece na biomasę dostarczane będą w dwóch turach: Wkład własny mieszkańców w przypadku pieców na biomasę ●● I etap – montaż 45 szt. kotłów na biomasę także będzie wyższy ze względu na podatek VAT (dokładna – do dnia 31 lipca 2018 r., wartość zostanie określona po rozstrzygnięciu przetargu). ●● II etap – montaż 45 szt. kotłów na biomasę Pragnę również poinformować osoby, które do tej pory – do dnia 1 października 2018 r. nie uczestniczą w projekcie o możliwości zapisania się na listę Po otwarciu ofert okazało się, że ofertę na zestawy so- rezerwową, dzięki czemu po ewentualnej rezygnacji osób z li- larne złożyła tylko jedna firma, której wartość finansowa sty podstawowej będzie mogły skorzystać z dofinansowania mieści się w budżecie przewidzianym przez gminę na ten cel. na zestawy solarne bądź piece na biomasę. W przypadku ofert na piece wpłynęły dwie oferty. Niestety Wiadomości o realizacji projektu uzyskają Państwo na obydwie przekraczają o blisko 20 % kwotę przeznaczoną na stronie internetowej gminy, a także pod nr tel. 81 517 50 85. to zadanie. W najbliższym czasie prowadzone będą prace Adam Kuna zmierzające do podpisania umowy na dostawę i instalację Wójt Gminy solarów, natomiast przetarg na piece ze względu na prze- Segregacja śmieci – duże zmiany

W związku z wejściem w życie nowego Zamiast dotychczasowego jednego worka rozporządzenia Ministra środowiska z frakcją suchą, wystawiać będziemy trzy w sprawie szczegółowego sposobu worki z następującymi frakcjami odpadów: selektywnego zbierania wybranych  – papier, tektura – worki w kolorze niebieskim z napisem frakcji odpadów informujemy, „PAPIER” że na terenie naszej gminy od – szkło – worki w kolorze zielonym z napisem „SZKŁO” 1 listopada 2017r., ulegną zmianie  – metale i tworzywa sztuczne – worki w kolorze żółtym zasady segregacji odpadów. z napisem „METALE I TWORZYWA SZTUCZNE”. urząd gminy 5

Worki na poszczególne frakcje odpadów zapewni firma odbierająca odpady i będą przekazywane Państwu tak jak ma ZIT – europejskie fundusze to miejsce obecnie w dniu odbioru odpadów. Pozostałe wa- runki funkcjonowania odbioru odpadów komunalnych bez- dla naszej gminy pośrednio z nieruchomości zamieszkałych nie uległy zmia- nie. Harmonogramy wywozu odpadów na kolejne miesiące przedstawiamy na ostatniej stronie biuletynu. Odpady ulegające biodegradacji właściciele nierucho- mości w pierwszej kolejności powinni zagospodarować na własnej nieruchomości poprzez kompostowanie. Odpady ta- kie właściciele nieruchomości mogą dostarczyć również do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów (PSZOK) zlokalizowane- go na ternie gminnej oczyszczalni ścieków ul. Górki 43 w każ- dą sobotę w godzinach od 8.00-15.00. Jednocześnie informujemy o zmianach od 1 listopada br. w funkcjonowaniu Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów (PSZOK). Wydłużony został czas otwarcia punktu w soboty do godziny 15-tej. Zwiększony został również limit odpadów Koncepcja nowego zagospodarownia terenu przy zielonych, które właściciele nieruchomości zamieszkałych dworcu kolejowym w Niedrzwicy Dużej. mogą dostarczać do PSZOK, i obecnie wynosić będzie 1,5 m3 na jedno gospodarstwo domowe na rok kalendarzowy. Wpro- wadzone zostały również ograniczenia dotyczące ilości przyj- Nasza gmina należy do Lubelskiego Obszaru Funk- mowanych odpadów budowalnych w postaci gruzu itp. do 1,0 t cjonalnego, czyli grupy 16 gmin otaczających miasto oraz odpadów budowlanych w postaci styropianu, pianki . Dzięki temu możemy korzystać ze środków ZIT. poliuretanowej, wełny mineralnej itp. odpadów do 1,0 m3 na Pod tym tajemniczym skrótem kryją się Zintegrowane jedno gospodarstwo domowe na rok kalendarzowy. Inwestycje Terytorialne, a dla naszej gminy pod tym Do PSZOK w ramach opłaty jaką wnoszą właściciele nieru- skrótem znajduje się również 8 300 206 zł na inwesty- cje w naszej gminie. chomości zamieszkałych za gospodarowanie odpadami komu- nalnymi mogą być kierowane wyłącznie odpady z drobnych prac remontowych. Odpady z budowy budynków nie mogą 30 września złożyliśmy do Urzędu Marszałkowskiego trafiać do punktu PSZOK. Budynek w trakcie budowy nie moż- wnioski o unijne dofinansowanie trzech projektów realizo- na uznać za zamieszkiwany więc nie jest objęty gminnym wanych w formule ZIT. Jest to uwieńczenie długiego pro- systemem odbioru odpadów komunalnych. Właściciele nieru- cesu uzgodnień, negocjacji oraz tworzenia dokumentacji chomości, na których są wznoszone budynki w tym budynki technicznych i projektowych. Wszystko rozpoczęło 13 maja mieszkalne zobowiązani są do zagospodarowania powstają- 2014 roku, kiedy Wójt Adam Kuna podpisał z Prezydentem cych odpadów na własny koszt zgodnie z obowiązującymi Miasta Lublin oraz 15 innymi Wójtami i Burmistrzami poro- przepisami. W tym celu powinni wynająć kontener od firmy zumienie realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych zajmującej się odbiorem i zagospodarowanie odpadów i w nim Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego. umieszczać powstające odpady z budowy oraz ponosić koszty W ramach tych specjalnych środków unijnych w naszej związane z zagospodarowaniem zgromadzonych odpadów. gminie realizowane będą projekty partnerskie: Mobilny Lu- Urząd Gminy Niedrzwica Duża belski Obszar Funkcjonalny, Poprawa spójności przestrzen- nej, społecznej i kulturowej Lubelskiego Obszaru Funkcjo- Ilości wytwarzanych odpadów komunalnych na nalnego poprzez rewitalizację oraz E-gminy w Lubelskim terenie gminy w poszczególnych latach. Obszarze Funkcjonalnym. W tym ostatnim projekcie wartym 1 508 700 zł nasza gmina pełni funkcję lidera. Ilość zebranych odpadów Projekt Mobilny LOF polegać będzie na budowie w oko- Razem Rok w tonach licach dawnego dworca kolejowego węzła przesiadkowego, ton Bezpośrednio z pszok integrującego różne typy komunikacji – pieszą, rowerową, z nieruchomości samochodowa, autobusową i kolejową. W ramach przedsię- 2014 1 188,90 193,40 1 382,30 wzięcia wyremontowany zostanie budynek dworca kolejo- wego, który pełnić będzie funkcje komunikacyjne, a w przy- 2015 1 105,57 230,30 1 335,86 szłości będzie mógł realizować również zadania społeczne i kulturalne. W okolicach dworca powstaną parkingi, wiaty 2016 1 365,93 427,31 1 793,24 przystankowe oraz infrastruktura do obsługi podróżnych. Projekt jest komplementarny z inwestycją remontu i elek- 2017 do czerwca 602,14 297,90 900,04 tryfikacji linii kolejowej Lublin – Stalowa Wola. Naszą inwe- stycję uzupełni jeszcze remont i przebudowa ulicy Kolejowej na odcinku od Żabiej, aż do jej zakończenia. Wzdłuż drogi 6 urząd gminy

zbudowane zostaną chodniki oraz ścieżka rowero- wa. Całkowita wartość projektu szacowna jest na 3 237 145 zł. Kolejnym realizowanym przedsięwzięciem bę- dzie Poprawa spójności przestrzennej, społecznej i kulturowej Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego poprzez rewitalizację. Pod tą długą i skomplikowa- ną nazwą projektu realizowanego w sumie przez 9 samorządów, w naszej gminie kryje się długo Szkoły w naszej oczekiwana przebudowa i zagospodarowanie cen- trum Niedrzwicy Dużej, czyli terenu przed ko- Gminie jeszcze bardziej ściołem i przed oraz za budynkiem GOKSiR. Dzięki pozyskanym środkom zrealizowana zostanie, przy- nowoczesne gotowana już kilka lat temu, koncepcja rewitalizacji centrum miejscowości. Plac ten zyska nowe oblicze 29 sierpnia Wójt Gminy Niedrzwica Duża – Adam Kuna w zakresie estetyki, ale dodatkowo nadane mu zo- podpisał z Urzędem Marszałkowskim Województwa staną funkcje edukacyjne i kulturalne, które będą Lubelskiego umowę na realizację projektu „Nowo- wykorzystywane przez nasze szkoły, organizacje czesne Szkoły w gminie Niedrzwica Duża”. Ze środ- pozarządowe i instytucje kultury. Wartość inwesty- ków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach cji to 5 019 104 zł. Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewódz- twa Lubelskiego, Oś Priorytetowa 12 Edukacja, kwa- W ramach działania E-gminy w Lubelskim Obsza- lifikacje i kompetencje, działanie 12.2 Kształcenie rze Funkcjonalnym zakupiona zostanie infrastruk- ogólne nasza gmina otrzymała dotację w wysokości tura cyfrowa oraz oprogramowanie, które pozwo- 2 304 635,30 zł. lą na korzystanie z cyfrowych usług publicznych świadczonych mieszkańcom przez Urząd Gminy Z projektu skorzystają wszyscy chętni uczniowie naszej i gminne jednostki organizacyjne. Sprawy urzędo- gminy, dla których przygotowana została oferta zajęć poza- we z gminą, OPS-em czy innymi instytucjami będzie lekcyjnych z języków obcych, informatyki, matematyki, fizy- można załatwić przez internet, bez wychodzenia ki, chemii i przyrody. Uczniowie uzyskają wsparcie w postaci z domu. Dodatkowo utworzony zostanie portal zajęć wyrównawczych i rozwijających, doradztwa edukacyj- turystyczny sławiący uroki naszej gminy i całego no-zawodowego, pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego. Utworzone Dodatkowo 66 nauczycieli uczących w naszych placówkach zostanie również cyfrowe archiwum dóbr kultury, przejdzie szkolenia w zakresie korzystania z nowoczesnych w którym za pośrednictwem specjalnych urządzeń metod, sprzętu i technologii. utrwalone zostaną dla następnych pokoleń i udo- Ważnym elementem całego działania, bez którego nie stępnione dla wszystkich archiwalne zasoby naszej byłaby możliwa realizacja zajęć edukacyjnych jest zakup gminy i organizacji kulturalnych – fotografie, kro- nowoczesnego wyposażenia do pracowni komputerowych niki, świadectwa dokumenty. W naszej gminie po- w naszych szkołach. Na zakup komputerów, tablic interak- jawią się również elektroniczne tablice ogłoszeń, tywnych, rzutników i innych sprzętów multimedialnych prze- na których wszyscy mieszkańcy znajdą praktyczne widziano w sumie 513 500 zł. informacje dotyczące funkcjonowania urzędu, ob- Nowoczesne wyposażenie zyskają również pracownie fi- wieszczenia, ogłoszenia i komunikaty. zyczne, chemiczne i przyrodnicze. Modele szkieletów, globu- W chwili obecnej trwa weryfikacja złożonych sy, mikroskopy, atlasy specjalistyczne, przyrządy i materiały w Urzędzie Marszałkowskim wniosków. Do końca do eksperymentów fizycznych i chemicznych oraz wiele wie- bieżącego roku mają zostać podpisane umowy le innych pomocy naukowych kosztować będą 245 539 zł. o dofinansowanie projektu ze środków Europej- Projekt realizowany będzie do czerwca 2019 roku. skiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Warto podkreślić, że w procesie oceny realizowanej przez Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewódz- Urząd Marszałkowski nasz projekt otrzymał 99,5 pkt na 100 twa Lubelskiego 2013 – 2020. Rozpoczęcie realiza- możliwych, a kwota dofinansowania 2 304 635,30 zł jest cji robót budowalnych planowane jest na pierwszą najwyższą, jaka została przyznana w tym unijnym konkursie połowę 2018 roku. w całym województwie lubelskim.

Bartosz Dąbrowski Bartosz Dąbrowski Zastępca Wójta Zastępca Wójta urząd gminy 7

„Kawałek Nieba”, która prowadzi zbiórkę środ- II Charytatywny Bieg ków na potrzeby rehabilitacji Weroniki. Osoby, które chciałby wspomóc Weroni- Patriotyczny – 11 listopada kę w jej heroicznej walce o powrót do zdrowia mogą wpłacać darowizny na rachunek bankowy 31 1090 2835 0000 0001 2173 1374 prowadzo- Patriotyzm to także pomoc potrzebującym ny przez Fundację Pomocy Dzieciom i Osobom Chorym „Kawałek Nieba” z tytułem: „649 pomoc Po raz kolejny Wójt Gminy Niedrzwica Duża oraz Gminny Ośrodek Kul- dla Weroniki Przybycień”. tury, Sportu i Rekreacji w Niedrzwicy Dużej zaprosili mieszkańców naszych Serdecznie dziękujemy strażakom ochot- mieszkańców oraz wszystkich pasjonatów biegania do udziału w Charyta- nikom z jednostek OSP z Niedrzwicy Kościelnej tywnym Biegu Patriotycznym. i z Sobieszczan za zabezpieczenie biegu oraz Mimo niesprzyjających warunków pogodowych pod kopcem – Mogiłą młodzieży ze Szkoły Podstawowej w Strzeszko- Wojenną z I Wojny Światowej przy ul. Piłsudskiego w Niedrzwicy Kościelnej wicach Dużych za własnoręcznie przygotowane w samo południe spotkało się ponad 130 osób, które w aktywny sposób babeczki, które czekały na mecie na wszystkich chciały uczcić Narodowe Święto Niepodległości. uczestników. Trasę o dystansie 5 km wiodącą ulicami: Czwartaków, Legionową, To- Bartosz Dąbrowski polową i Piłsudskiego przejechali najpierw rowerzyści, a następnie pokonali Zastępca Wójta ją biegacze. Zarówno Ci, którzy są z bieganiem za pan brat, jak i Ci, którzy na co dzień nie są aktywnymi sportowcami, a chcieli jedynie w ten sposób oddać hołd wszystkim poległym rodakom walczącym w różnych armiach w czasie I Wojny Światowej oraz wszystkim, którzy przyczynili się do od- zyskania przez Polskę niepodległości 99 lat temu – 11 listopada 1918 roku. Jednocześnie mając świadomość, że patriotyzm oparty jest na poczu- ciu więzi społecznej, wspólnoty kulturowej oraz, że wynika on z poczucia więzi społecznej i emocjonalnej z narodem, kulturą, tradycją oraz przod- kami i opiera się na poczuciu lojalności wobec społeczności po raz kolejny włączyliśmy się w pomoc mieszkance naszej gminy Weronice Przybycień. Weronika jest naszą koleżanką zarówno ze Szkoły Podstawowej w So- bieszczanach, jak i z Gimnazjum w Niedrzwicy Kościelnej. W tym momen- cie studiowałaby na III roku transportu na Politechnice Lubelskiej, gdyby nie to, że 26 stycznia ubiegłego roku na uczelni źle się poczuła. Jak się okazało doznała udaru mózgu. W celu ratowania życia Weroniki konieczna stała się wówczas operacja, której konsekwencje neurologiczne pozostają w dalszym ciągu bardzo poważne. Weronika stale wymaga długotrwałej i bardzo kosztownej, profesjonalnej rehabilitacji neurologicznej wraz z za- biegami w komorze hiperbarycznej. Przeprowadzona przy okazji biegu zbiórka środków na reha- bilitację Weroniki, pozwoliła na zebranie kwoty 3165 zł. Cała kwota została wpłacona na konto Fundacji Pomocy Dzieciom i Osobom Chorym Firma „Pasażer” bez pasażerów

nformujemy, iż przewoźnik Pasażer od miesiąca października 2017r., czała możliwości finansowe naszej gminy w tym zaprzestał wykonywania działalności na regularnej linii komunikacyjnej zakresie. Na podjęcie decyzji miał również wpływ IBełżyce – Niedrzwica Duża – Borzechów. Powodem rezygnacji z wy- fakt, iż z linii komunikacyjnej korzystała niewielka konywania kursów była mała i ciągle spadająca rentowność linii komuni- liczbę pasażerów z naszej gminy. kacyjnej. Przewoźnik zwrócił się do naszej gminy oraz gminy Borzechów Jednocześnie należy podkreślić, że na po- z prośbą o udzielenie dofinasowania, wykonywanych kursów. Niestety wyższej trasie uczniowie uczęszczający do szko- gmina Borzechów nie była zainteresowana partycypowaniem w kosz- ły w Bełżycach, mogą korzystać ze specjalnej linii tach przewozów, w związku z tym nasza gmina zamuszona byłaby do komunikacyjnej uruchomionej przez Starostwo samodzielnego ponoszenia kosztów funkcjonowania tej linii komunika- Powiatowe w Lublinie. cyjnej, z której w większości korzystają mieszkańcy gminy Borzechów. Zaproponowana przez przewoźnika wysokość dofinansowania przekra- Urząd Gminy Niedrzwica Duża 8 edukacja „Ta, co nie zginęła – „Las płacze, ziemia płacze świat wyrośnie z naszej krwi...” cały w ogniu drży... W dwóch wrogich sobie szańcach 100 –lecie Mogiły stoimy - ja i ty...” w Niedrzwicy Kościelnej

riusza Parafii Rzymsko-Katolickiej pw. Św. Bartłomieja w Nie- drzwicy Kościelnej. Kolejnym punktem uroczystości był rys historyczny przedstawiony przez Prezes Towarzystwa Przyjaciół Nie- drzwicy Kościelnej – Panią Janinę Głąbową. Następnie wszy- scy zgromadzeni przy Mogile mieli możliwość udania się do Szkoły Podstawowej w Niedrzwicy Kościelnej. Zgromadzonym Gościom, wśród których znaleźli się m.in.: lubelski wicekura- tor – Pan Ryszard Golec, przedstawiciele Urzędu Marszał- kowskiego w Lublinie oraz dyrektorzy placówek oświatowych z terenu Gminy Niedrzwica Duża – zaprezentowano program artystyczny pt. ”Między dobrem i złem”, stanowiący w zało- żeniu krótką lekcję historii i małą „wyprawę do dziejowych burz”. Autorki programu – (M. Zezula, U. Wnuk, A. Jurzyńska) potraktowały przygotowywany przez siebie montaż słowno -muzyczny jako retrospekcję dającą możliwość przybliżenia zawiłych losów naszej ojczyzny poprzez pryzmat dziejów naszego regionu. Zwrócono uwagę na szczególnie tragicz- ne położenie w czasie I wojny światowej – Polaków, którzy niejednokrotnie zmuszeni byli stawać naprzeciwko siebie w „dwóch wrogich sobie szańcach”. Wzruszające „Echa daw- esień to czas zadumy i refleksji, czas wspomnień. Szcze- nej piosenki”, brawurowe wykonanie utworów „Wojenko, gólna aura tej pory roku sprzyja powrotom do przeszło- wojenko”, „Nie wierzcie piechocie”, „Gdzie mogiły z tamtych Jści. Jedną z takich okazji w bieżącym roku stała się dla lat...”, czy „Marszu I Brygady” oraz przejmujące fragmenty niedrzwickiej społeczności uroczystość 100 – lecia Mogiły – wspomnień uczestników i świadków bitew, a także utwory miejsca pochówku żołnierzy z okresu I wojny światowej, ob- poetyckie, wzbogacone oprawą multimedialną, kostiumami chodzona w pierwszą niedzielę października. Organizatorami i piękną scenografią autorstwa p. M. Podsiadłej – współgrały uroczystości byli: Wójt Gminy Niedrzwica Duża – pan Adam z tematyką spotkania i tworzyły niepowtarzalny klimat uro- Kuna, Szkoła Podstawowa w Niedrzwicy Kościelnej oraz Gmin- czystości. Warto wspomnieć, że w programie wzięli udział nie ny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Niedrzwicy Dużej. tylko uczniowie, ale też nauczyciele i rodzice. Wydaje się, iż Niedrzwicka Mogiła jest jednym z ponad 250 cmentarzy widowisko dostarczyło widzom wielu wzruszeń i wrażeń arty- powstałych podczas Wielkiej Wojny na Lubelszczyźnie. Znaj- duje się na wysokim wzniesieniu, na skrzyżowaniu polnych dróg i granicy lasów kłodnickich, przez które latem 1915 roku przebiegał front wojenny. Mogiła gromadzi szczątki żoł- nierzy z największego pola bitewnego w tej okolicy, rozciąga- jącego się po lasach wzdłuż toru kolejowego, biegnącego od Niedrzwicy Kościelnej do Niedrzwicy Dużej. Spoczęło w niej – jak podają źródła historyczne – 630 ciał. Majestat śmierci pojednał walczących ze sobą przedstawicieli obu wrogich ar- mii – austrowęgierskiej i rosyjskiej, w tym również Polaków wcielonych do obu armii zaborczych. Obchody upamiętnienia dramatycznych wydarzeń sprzed 100 lat rozpoczęto od nabożeństwa ekumenicznego z udzia- łem Ks. Grzegorza Brudnego – proboszcza Parafii Ewan- gelicko-Augsburskiej Świętej Trójcy w Lublinie, Ks. mitrata Andrzeja Łosia – sekretarza Prawosławnej Diecezji Lubelsko -Chełmskiej w Lublinie oraz Ks. Andrzeja Żurawicza – wika- edukacja 9

stycznych, zostało też przyjęte z dużym aplau- zem przez zgromadzoną publiczność. Po programie artystycznym nastąpił czas przemówień – głos zabrali przybyli na uroczy- stość goście, podkreślający wagę uroczystości oraz wartość uniwersalnego przesłania progra- mu artystycznego i tym akcentem zakończyła się część oficjalna uroczystości. Po niej przyszedł czas na poczęstunek – wszyscy przybyli na spo- tkanie mieli szansę porozmawiać i podzielić się wrażeniami na sali jadalnej.

Małgorzata Zezula

„Jedno mamy życie, musimy przeżyć je mądrze” Romuald Traugutt

słoneczne wrześniowe przedpołudnie uczniowie współpracuje. Po Mszy Św. W kościele Garnizonowym, ucznio- Szkoły Podstawowej w Niedrzwicy Dużej mieli za- wie naszej szkoły uczestniczyli w dalszej celebracji święta Wszczyt uczestniczyć w celebracji Święta Wielonaro- w siedzibie Batalionu Dowodzenia przy ul. Kruczkowskiego dowej Brygady (część polska). To szczególny moment, w któ- w Lublinie. Najpierw odbyła się część związana z wręczaniem rym dziękowano za dotychczasowe osiągnięcia, składano odznaczeń. Później, z przyjemnością, obejrzeliśmy pokaz życzenia dalszych sukcesów zarówno wszystkim żołnierzom, musztry paradnej w wykonaniu uczniów Ogólnokształcące- jak również tym, którzy kultywują tradycję Trauguttow- go Liceum Lotniczego w Dęblinie oraz wysłuchali koncertu ców. Istotnym bowiem przesłaniem tego świątecznego dnia, orkiestry dętej z Zespołu Szkół im. ks. A. Kwiatkowskiego w którym wzięli udział uczniowie klas Vabc naszej szkoły, była z Bychawy. Część oficjalną zakończyła defilada pododdziałów. myśl Romualda Traugutta, generała i dyktatora Powstania Następnie był czas na zapoznanie się ze sprzętem wojsko- Styczniowego: „jedno mamy życie, musimy je przeżyć mą- wym. Wielkim powodzeniem cieszyły się super motocykle do drze”. zabezpieczania ruchu marki Yamaha i Kawasaki, przy których Lubelski Batalion Dowodzenia Wielonarodowej Brygady dużo czasu spędzili nie tylko chłopcy, ale również dziewczęta. (część polska, jak podkreślił Dowódca batalionu ppłk Robert Oczywiście przy takim święcie, nie mogło zabraknąć trady- Kasperczuk, jest spadkobiercą tej chwalebnej tradycji, któ- cyjnej grochówki wojskowej. Do szkoły wróciliśmy w świet- ra odwołuje się do życia i działalności Romualda Traugutta nych nastrojach. i czynu zbrojnego Powstania Styczniowego z 1863 r. Dzięki Nauczyciel Aneta Hacia temu Batalion ma swoją odznakę rozpoznawczą, pamiątkową i nadaną tradycję. Żeby odnieść się do tej pamięci historycz- nej trzeba, jak mówił Romuald Traugutt, mądrze przeżyć ży- cie. Mieć odwagę bronić Ojczyzny, nawet w najtrudniejszych momentach – wydawałoby się beznadziejnych. Niezłomność i olbrzymi wysiłek, jaki wkładał R. Traugutt w wybicie się Kró- lestwa Polski na niepodległość przyczyniła się do powstania legendy Generała patrioty, walecznego i niezłomnego, która osiągnęła swój rozgłos po śmierci – egzekucji. Te elementy pamięci i poświęcenia kładą się u podstawy mądrego życia żołnierzy Wielonarodowej Brygady. Podkre- ślano tą myśl w licznych wystąpienia i listach gratulacyjnych. Wśród gości zaproszonych na uroczystość byli przedstawi- ciele władz wojewódzkich, samorządowych i miejskich, sze- fowie służb mundurowych Garnizonu Lublin. Święto batalio- nu połączone było z Dniem Otwartych Koszar, stąd też byli wśród nas Dyrektorzy szkół i instytucji, z którymi Batalion 10 edukacja Z biegiem lat, z biegiem dni…

Jubileusz 100-lecia Szkoły Podstawowej w Krężnicy Jarej

sobotę 14 października 2017 r. w Dniu Komisji Edu- kacji Narodowej Szkoła Podstawowa im. Żołnierzy W-Bohaterów Armii Krajowej w Krężnicy Jarej obcho- dziła jubileusz stulecia. Uroczystość rozpoczęła się w kościele pw. św. Floriana Mszą świętą, którą odprawił ks. kan. Marian Bartnik. W przygotowanie komentarza do eucharystii, czytań liturgicznych, modlitw i śpiewów zaangażowali się przedsta- wiciele uczniów, rodziców i nauczycieli pod kierunkiem naszej katechetki p. Ewy Borowieckiej-Grzywny. Prowadzenie oficjalnej części jubileuszu w szkole powie- rzono p. Małgorzacie Lubisz. Uroczystość w sali gimnastycz- nej rozpoczęto prezentacją sztandarów i odśpiewaniem hymnu państwowego. Szkoła posiada dwa własne i dwa po- wierzone jej sztandary. Następnie pani wicedyrektor Elżbieta Nowakowska powitała zaproszonych gości: p. Teresę Misiuk Lubelskiego Kuratora Oświaty, p. Marka Krakowskiego – re- prezentującego Wojewodę Lubelskiego, p. Andrzeja Bieńko – doradcę Marszałka Województwa Lubelskiego, p. Pawła Pikulę Starostę Lubelskiego, p. Adama Kunę Wójta Gminy Niedrzwi- ca Duża, p. Rafała Dziekanowskiego Przewodniczącego Rady Gmina Niedrzwica Duża, radnych p. Jacka Łabigę i Macieja Łobodę, p. Zbigniewa Barana – sołtysa wsi, przedstawicieli Komitetów Budowy Szkoły, dyrektorów jednostek oświato- wych z terenu gminy, przedstawicieli związków zawodowych, kierowników i prezesów banku, firm, instytucji działających Część artystyczną rozpoczęła absolwentka – p. Jago- w naszej gminie, przedstawicieli Światowego Związku Żołnie- da Ossowska – Stępniowska. W jej wykonaniu usłyszeliśmy rzy AK, czynnych i emerytowanych nauczycieli i pracowni- wzruszającą pieśń z repertuaru Ireny Santor „Powrócisz ków obsługi szkoły, absolwentów, rodziców i uczniów. tu”. Parafrazując „Pana Tadeusza”, uczniowie starszych klas W kolejnym punkcie głos zabrała p. Beta Tymczak dyrek- przygotowali na ten dzień scenki z życia szkoły, czyli „Nasze tor szkoły. W swoim wystąpieniu nakreśliła rys historyczny, Szkółkowo – opowieść o szkole lat dziecinnych”. W jednej przywołała nazwiska dawnych kierowników i dyrektorów z ról wystąpił inny nasz absolwent – Bartłomiej Wrona – pa- szkoły, wyraziła wdzięczność wszystkim członkom Komitetu sjonat teatru. W pozostałych rolach zaprezentowali się: Kamil Budowy Szkoły oraz mieszkańcom Krężnicy Jarej za ich czyn Fus, Łukasz Golijanek, Marta Krzywińska, Laura Łabiga, Nata- społeczny i wielką hojność przy budowie szkoły. lia Kneć, Karolina Koneczna, Joanna Podkańska, Daniel Saulin, Uczennica klasy VII a Laura Łabiga wykonała Sonatę g-moll Bartek Wraga, Natalia Żak – uczniowie klasy VII a i VII b; Karo- na skrzypce George’a Haendla. lina Moryl i Mateusz Płecha – uczniowie klasy II gimnazjalnej; W sentymentalną podróż przez lata zabrała gości p. Ma- Faustyna Łabiga, Filip Rutkowski i Karolina Rybak – uczniowie ria Sieńko – nauczyciel wychowania przedszkolnego (najstar- klasy III gimnazjalnej. Słowo mówione przeplatało się z pio- szy stażem nauczyciel w naszej szkole) i polonistka p. Anna senkami w wykonaniu dziewcząt z zespołu „Wiolinki”: Natalii Nowakowska. W prezentacji multimedialnej zamieściły obra- Kneć, Ani Kwiecień, Antoniny Matysek, Zuzanny Wrony. Świę- zy z przeszłych dni, zaprezentowały najstarsze dokumenty to Edukacji Narodowej było wspaniałą okazją do przypomnie- szkolne, odtworzyły warunki nauki w dawnym budynku szko- nia historii polskiego szkolnictwa i zachodzących w oświacie ły. Pani Zofia Czobot – emerytowany dyrektor – wykonała zmian. Uczyniły to uczennice klasy V – Agnieszka Bartoszcze, a cappella hymn szkoły z lat 60 i 70 – tych. Wanessa Chwedon, Kasia Księzka, Ania Obara i Zuzia Wrona. Następnie głos zabrali zaproszeni Goście. Z ich ust popły- Ich występ w formie rapu bardzo wszystkim przypadł do gu- nęły gratulacje dla „szacownej jubilatki”, słowa uznania dla stu, a uczennice zebrały gromkie brawa. Na koniec popłynęły grona pedagogicznego i pracowników, życzenia „satysfakcji życzenia od uczniów, wręczono symboliczne kwiaty. Oprawę i sukcesów w budowaniu chlubnej tradycji szkoły oraz dumy muzyczną uroczystości przygotowała p. Urszula Wnuk, część z przynależności do wspólnoty szkolnej”. literacką – panie Jolanta Czarnecka i Anna Nowakowska. Oko- edukacja 11 licznościową dekorację wykonali uczniowie pod kierunkiem p. Agnieszki Zieleniak. Za świąteczny wystrój sali odpowiadały p. Ewelina Rosińska i Jadwiga Żelazko. Po występach artystycznych goście zwiedzali wystawę, na której zgromadzono: zdjęcia, stare kroniki, dzienniki, pro- tokolarze, wykazy pracowników szkoły na przestrzeni 100 lat oraz przykładowe instrumenty muzyczne, na których w la- tach 50-tych grała szkolna orkiestra. Zaprezentowano rów- nież publikacje uczniów i nauczycieli z lat 2006-2017: zbiory legend, baśni, tomiki poezji, opracowania o szkole i patronie, prace konkursowe. Szczególne zainteresowanie najmłod- szych uczniów wzbudziła zielona ławka szkolna z dziurą na kałamarz i tekturowy plecak. Wystawę przygotował zespół nauczycieli w składzie: p.p. Dorota Marucha, Grażyna Sieńko, Barbara Wróblewska-Pizoń. Na pamiątkę miłego spotkania każdy z uczestników otrzy- mał okolicznościowe wydanie szkolnej gazetki, w której za- mieszczono m.in. wybrane wspomnienia absolwentów, osią- gnięcia uczniów w ostatnich latach oraz życzenia uczniów klasy II i III z okazji jubileuszu. Niestety, nie udało się w jednym numerze zamknąć kompletnej historii i bogatej tradycji szko- ły. W zespole redakcyjnym pracowali: pp. Elżbieta Kulczycka, Barbara Mirosław, Anna Nowakowska, Elżbieta Nowakowska i Jan Flis. Inne informacje o ciekawych wydarzeniach z życia szkoły, jej patronach, organizacjach uczniowskich, akcjach oraz współczesne zdjęcia wyeksponowaliśmy na ściennych gazetkach. O wystrój szkoły i dekoracje kwiatowe zadbały pa- nie: Magdalena Berecka, Zofia Tymińska, Iwona Teresa Putow- ska, Justyna Zalewska. Nad przygotowaniem okolicznościo- wego baneru, stosownych zaproszeń, stroną internetową Czas szybko upłynął, a przy kawie i herbacie nie szkoły i kontaktami z absolwentami czuwały panie: Grażyna było końca wspomnieniom zabawnych historii Adamek, Iwona Danuta Putowska, Monika Pikul, Agnieszka z życia krężnickiej szkoły. Jak na jubileusz przy- Zaborska. Czynnie w organizację i przebieg jubileuszu włączy- stało, było wszystko – historia, życzenia, radość li się pracownicy administracji i obsługi szkoły oraz asystenci i łzy wzruszenia oraz zaduma nad tymi, którzy i pracownicy stażyści: pp. Beata Pyc, Grażyna Mędykowska, przed nami zapisywali karty szkolnictwa na tere- Anna Dolińska, Hanna Krzyżak, Justyna Podkowińska-Gryka, nie Krężnicy Jarej. Chylimy przed Nimi czoła! Bożena Fidut, Ewa Zielińska, Wioletta Więckowska, Monika Pragniemy złożyć serdeczne podziękowania Chojnacka oraz Krzysztof Tymczak. wszystkim urzędom, instytucjom, firmom, sto- Po obejrzeniu wystawy wspomnienia i rozmowy w miłym warzyszeniom, osobom prywatnym, które przez gronie przeniosły się na piętro budynku, gdzie na wszystkich wiele lat wspierały i nadal wspierają naszą dzia- czekał ufundowany przez Radę Rodziców jubileuszowy tort. łalność dydaktyczno-wychowawczo-opiekuńczą i od których zaznaliśmy wiele dobrego. Jubileuszowa uroczystość zawdzięczała swój wymiar hojności darczyńców. Bardzo dziękuje- my Sponsorom: Bankowi Spółdzielczemu w Nie- drzwicy Dużej, Gminie Niedrzwica Duża, Restau- racji EuroSas, Prywatnym Sponsorom, Radzie Rodziców Szkoły Podstawowej w Krężnicy Jarej. Za obecność z nami w tym szczególnym dniu i ciepłe słowa wszystkim Państwu – Gościom z zewnątrz, a także Mieszkańcom Krężnicy Jarej – z serca dziękujemy!

Dyrekcja, nauczyciele, uczniowie Szkoły Podstawowej im. Żołnierzy-Bohaterów AK w Krężnicy Jarej 12 edukacja

Bez względu na wiek wszyscy mieszkań- Edukacja ekologiczna cy naszej gminy, a także całego powiatu lubel- skiego mogli wziąć udział w IV Powiatowym w gminie Niedrzwica Duża Konkursie Fotograficznym „Walory przyrodni- czo-krajobrazowe gmin Powiatu Lubelskiego”. Z nadesłanych prac konkursowych wybranych Po raz kolejny nasza gmina, dzięki wsparciu Wojewódzkiego Fun- zostało12 zdjęć, które ukazują piękno przyro- duszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie zre- dy Powiatu Lubelskiego. Wyróżnione prace fo- alizowała cykl działań edukacyjnych, które miały na celu uwraż- tograficzne wykorzystane zostaną w kalenda- liwienie naszych mieszkańców (zwłaszcza dzieci i młodzieży) na rzu wydanym na rok 2018. Najlepszym okiem piękno otaczającej przyrody i problemy ochrony środowiska. i wrażliwością na piękno przyrody wykazali się: W tym roku edukacyjny projekt ekologiczny obejmował aż cztery działania skierowane do różnych grup wiekowych. W kategorii szkoła podstawowa: Nasi najmłodsi mieszkańcy mogli wziąć udział w konkursie plastycznym ●●I miejsce: Julia Trepiak ze Szkoły Podstawo- Ekozwierzak, który miał na celu podnieść świadomość ekologiczną dzieci wej w Krężnicy Jarej za zdjęcia Krężnica Jara w zakresie zbierania śmieci, segregacji odpadów a także wskazać możliwo- wiosną oraz Krężnica Jara zimą, ści wtórnego wykorzystania odpadów. Zadaniem uczniów klas „0” ze szkół ●●II miejsce: Gabriela Szkutnik ze Szkoły Pod- i przedszkoli z terenu Gminy Niedrzwica Duża biorących udział w konkursie stawowej w Niedrzwicy Kościelnej za zdjęcie było przygotowanie jednej rzeźby Ekozwierzaka z materiałów ekologicz- Zimowe Uroki, nych oraz odpadów użytecznych. Za zajęcie miejsc na podium najlepsze ●●III miejsce: Patryk Polaczek za zdjęcie Mo- grupy (6 latki Krasnoludki z Przedszkola w Niedrzwicy Dużej – III miejsce tylek. oraz 6 latki Biedronki z Przedszkola w Niedrzwicy Kościelnej – II miejsce) otrzymały nagrody rzeczowe, przekazane na wspólny użytek uczniów. W kategorii gimnazja: Zwycięzcy konkursu – 6 latki Tygryski z Przedszkola w Niedrzwicy Du- ●●I miejsce: Jakub Jarosz z oddziału gimna- żej – wzięły udział w warsztatach terenowych „Śladami leśnych zwierząt.” zjalnego Szkoły Podstawowej w Niedrzwicy Podczas leśnego spaceru pod opieką leśniczego najmłodsi mogli uczyć się Kościelnej za zdjęcia Czuję już jesień oraz rozpoznawania śladów zwierząt oraz zwrócić uwagę na potrzeby opieko- Chwila odpoczynku, wania się i systematycznego dokarmiania zwierząt zimą. ●●II miejsce: Marcelina Wojtaszko z kl. II od- Starsi koledzy, uczniowie klas I – III wzięli udział w konkursie plastycz- działu gimnazjalnego Szkoły Podstawowej nym Pogromcy smogu. Prace plastyczne przygotowane przez uczniów w Krężnicy Jarej za zdjęcia Samotna wśród zwracały uwagę na ten ważny problem, pojawiający w okresie jesienno-zi- pól oraz Oszroniona, mowym. III miejsce w konkursie zajęła klasa II Szkoły Podstawowej im. Jana ●●III miejsce: Kamila Chojnacka z oddziału gim- Pawła II w Sobieszczanach. Miejsce drugie przypadło klasie III a ze Szko- nazjalnego Szkoły Podstawowej w Krężnicy Ja- ły Podstawowej im. Bohaterów 7. Kołobrzeskiego Pułku Piechoty w Nie- rej za zdjęcie Zimowy spacer po lesie. drzwicy Dużej. Najlepsi okazali się uczniowie klasa II a ze Szkoły Podstawo- W kategorii dorośli: wej w Niedrzwicy Dużej. Nagrodą w konkursie była wycieczka do Oddziału ●●I miejsce: Grzegorz Hawrył za zdjęcie Si- Przyrodniczego Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym. korka bogatka, w Gminnej Olimpiadzie Ekologicznej. Przeprowadzone we wszyst- ●●II miejsce: Martyna Wojtyła za zdjęcie Ma- kich szkołach naszej gminy eliminacje szkolne wyłoniły 45 finalistów, giczne jeżyki, którzy 6 października wzięli udział w ekologicznej wycieczce eduka- ●●III miejsce: Róża Suchecka za zdjęcia Zimo- cyjnej do Roztoczańskiego Parku Narodowego. Dwa tygodnie później wa aleja oraz Niepokój wieczornego nieba. 19 października w Sali widowiskowej GOKSiR przeprowadzony został finał olimpiady rozgrywanej w dwóch kategoriach wiekowych: klasy IV – VI Bartosz Dąbrowski Szkoły Podstawowej oraz klasy VII i gimnazjalne. Laureatami tegorocznej Zastępca Wójta V Gminnej Olimpiady Ekologicznej zostali:

Pogromcy Kategoria młodsza: smogu ●●I miejsce Wojciech Wapiński ze Szkoły Podstawowej w Niedrzwicy Dużej, ●●II miejsce Radek Wójcik ze Szkoły Podstawowej w Mariance, ●●III miejsce Karolina Kępowicz ze Szkoły Podstawowej w Warszawiakach. ●●Kategoria starsza: ●●I miejsce Łukasz Biskup z Niedrzwicy Dużej, ●●II miejsce Weronika Boruch z Niedrzwicy Kościelnej, ●●III miejsce Igor Kamiński z Krężnicy Jarej. Zwycięzcy olimpiady otrzymali nagrody rzeczowe ufundowane przez gminę oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wod- nej. edukacja 13

Uczestnicy V Gminnej Olimpiady Ekologicznej

Czytamy wesele

Dzień Rozpoczęcia Nowego Roku Szkol- nego – 2017/2018 – zaznaczył się w Szko- le Podstawowej w Niedrzwicy Kościelnej mocnym akcentem edukacyjno-artystycz- nym, bowiem przystąpiliśmy do akcji Na- Narodowe czytanie w bibliotece rodowe Czytanie. Gminna Biblioteka Publiczna w Niedrzwicy Dużej już po raz trzeci „Wesele” – niełatwe w odbiorze dzieło Stani- włączyła się w ogólnopolską akcję wspólnego czytania. sława Wyspiańskiego – zostało zaprezentowane w kilku fragmentach przez nauczycieli, uczniów Akcję Narodowego Czytania zainicjował prezydent Bronisław Komo- i rodziców. Czytanie dramatu symbolicznego rowski – 8 września 2012 roku w całej Polsce czytano „Pana Tadeusza”. młodopolskiego artysty zostało wzbogacone W kolejnym roku lekturą były dzieła Aleksandra Fredry, w roku 2014 Trylo- dzięki oprawie muzycznej w wykonaniu p. Ur- gia Henryka Sienkiewicza. W roku 2015 nasza biblioteka włączyła się w ak- szuli Wnuk. Przy akompaniamencie skocznych cję – czytaliśmy „Lalkę” Bolesława Prusa, a rok później „Quo vadis” Henryka oberków, dostojnego, ale radosnego polone- Sienkiewicza. za i szopenowskich mazurków łatwiej było się W pierwszą sobotę września bieżącego roku o godz. 10 biblioteka wczuć słuchaczom w atmosferę bronowickiego gminna przystąpiła do czytania dzieła Stanisława Wyspiańskiego „Wesele”. wesela i odczytać klimat utworu należącego do Dramat Wyspiańskiego odczytywano w ponad 2 tys. miejscowości w Pol- klasyki literatury polskiej, stanowiącego skarb sce, a także w 26 krajach na świecie. naszego dziedzictwa narodowego. W kolejnej „Serdecznie zapraszam wszystkich Państwa do wspólnego czytania szkolnej edycji Narodowego Czytania udział Wesela, do lektury, która wydobędzie różnorodność bohaterów, wyjąt- wzięli: pani dyrektor Iwona Bielak, pani Sylwia kową scenerię, bogactwo odniesień” – napisał w liście inaugurującym akcję Wijowska, pan Mariusz Kałuża, pan Maciej Opa- Prezydent RP Andrzej Duda. liński, pani Aneta Sprawka oraz uczennice: Wio- „Wesele” to najsłynniejszy utwór Stanisława Wyspiańskiego, dramat letta Wójtowicz i Emilia Mazur. w trzech aktach, który powstał na kanwie autentycznego wydarzenia ja- Czytanie „Wesela” w tak dynamicznym kim było wesele poety Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną – chłop- i pełnym wyrazistości scenicznej wydaniu na- ką, mieszkanką podkrakowskich Bronowic. Utwór powstał w rok po ślubie szych lektorów spotkało się z gorącym przyję- w 1901 r. Dramat miał swoją prapremierę 16 marca 1901 r. w Teatrze Miej- ciem szkolnej społeczności Pozostaje nam mieć skim w Krakowie. więc nadzieję, że ogólnopolska inicjatywa bę- Dotychczas dzieło Wyspiańskiego ukazało się w ponad 120 wydaniach, dzie w przyszłości spotykać się w naszej szkole tekst przetłumaczono na ponad 10 języków. z równie dużym zainteresowaniem… Serdecznie zapraszamy do brania udziału w akcji Małgorzata Zezula Narodowego Czytania – następne już za rok! 14 organizacje pozarządowe „Artystyczna jesień w Załuczu” za nami

„Kwadraty”, przedstawiając pantomimę do „Jesieni” Antonio Vivaldiego. Piosenki o tematyce jesiennej i nie tylko, wykonali ucznio- wie Zespołu Szkół Specjalnych działającego przy Domu Po- mocy Społecznej w Matczynie, Specjalnego Ośrodka Szkolno -Wychowawczego w Olbięcinie, dzieci ze Szkół Podstawowych w Sobieszczanach Niedrzwicy Dużej i Strzeszkowic Dużych. Śpiewali również uczestnicy Środowiskowego Domu Samo- pomocy w Bychawie i Powiatowego Ośrodka Wsparcia dla Osób z zaburzeniami Psychicznymi w Matczynie. Gospodarze zaś śpiewający na co dzień w zespole „Fantazja” zaprezento- wali utwór „Idzie jesień po lesie”. W warsztatach plastycznych uczestniczyli mieszkańcy Domu Pomocy Społecznej w Popkowicach, Warsztatów Tera- Już po raz piąty, dnia 4 października do Specjalnego pii Zajęciowej w Krężnicy Jarej i wszyscy chętni. Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Załuczu zawita- Podczas tegorocznego przeglądu wystąpiło 18 grup. ła artystyczna jesień. W podziękowaniu wszyscy uczestnicy otrzymali statuetki, kosze ze słodyczami i materiałami plastycznymi, podziękowa- Podczas corocznej imprezy, której głównym celem jest nia, dyplomy uczestnictwa. Pełna integracja odbyła się przy integracja osób niepełnosprawnych z pełnosprawnymi rówie- obfitym poczęstunku. śnikami, wystąpiła rekordowa lista uczestników – około 100 Naszym artystom przyglądali się zaproszeni goście: czło- osób reprezentujących różne środowiska. nek Zarządu Powiatu Lubelskiego Dariusz Gajo, dyrektor Po- Aktorzy, wokaliści, plastycy, reprezentowali swoje talen- wiatowego Centrum Pomocy Rodzinie Aneta Łońska, pro- ty w przedstawieniach teatralnych, popisach wokalnych oraz boszcz parafii w Niedrzwicy Kościelnej ksiądz kanonik Jan Karaś podczas pleneru plastycznego. Nowością przeglądu było wy- oraz Renata Gawryluk-Juszka, instruktorka plastyki w Gmin- konywanie prac w programie komputerowym Paint. nym Ośrodku Kultury Sportu i Rekreacji w Niedrzwicy Dużej. Przedstawienia teatralne zaprezentowali artyści ze Spe- Wystawę prac plastycznych, grafik komputerowych cjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Bystrzycy i zdjęć z przeglądu, można podziwiać w GOKSiR w Niedrzwicy w spektaklu „Listonosz”, Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wy- Dużej. chowawczego w Kozicach Dolnych w spektaklu „Opowieści Całe wydarzenie było współfinansowane przez Starostwo ze wschodu” oraz uczniowie Szkoły Podstawowej w Krzczo- Powiatowe w Lublinie w ramach konkursu ofert na realizację nowie, którzy w scence rodzajowej przedstawili zwyczaje zadań publicznych w zakresie kultury i sportu. związane z kiszeniem kapusty. Dzieci ze Szkoły Podstawowej w Kiełczewicach przedstawiły inscenizację pt. „Jesień, kolo- Marta Flis rowa pora”. Natomiast gospodarzy reprezentował zespół Pomoc żywnościowa dla najbardziej potrzebujących

towarzyszenie Wspierania Inicjatyw Społecznych już po 173 mieszkańców Gminy Niedrzwica Duża. W edycji progra- raz kolejny dystrybuować będzie produkty żywnościo- mu 2016/2017 wsparciem objętych było już 375 osób, które Swe dla najbardziej potrzebujących osób z terenu gminy otrzymały paczki żywnościowe o łącznej wartości 83 792,90 Niedrzwica Duża. W tej edycji Programu Operacyjnego Po- zł. W nowej edycji programu, dzięki zmianie kwalifikowalności, moc Żywnościowa 2014-2020 żywność trafi do 420 osób, wsparciem możemy objąć 420 osób. które otrzymały skierowanie do przyznania pomocy z Ośrod- Projekt realizowany jest we współpracy z Fundacją Bank ka Pomocy Społecznej w Niedrzwicy Dużej. Żywności w Lublinie oraz Ośrodkiem Pomocy Społecznej Pomoc żywnościowa przekazywana jest do osób speł- w Niedrzwicy Dużej w ramach zadania z zakresu dystrybucji niających kryteria kwalifikowalności do statusu osoby naj- artykułów spożywczych dla osób najbardziej potrzebujących bardziej potrzebującej, tj.: osób i rodzin znajdujących się w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa w trudnej sytuacji życiowej, spełniających kryteria określone 2014-2020 Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Po- w art. 7 ustawy o pomocy społecznej i których dochód nie trzebującym realizowanego w Podprogramie 2017. przekracza 1268,00 zł dla osoby samotnie gospodarującej i 1028,00 zł dla osoby w rodzinie. Marcin Pastuszak W 2015 roku, kiedy Stowarzyszenie WIS po raz pierwszy Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Społecznych przystępowało do realizacji projektu, pomocą objętych było organizacje pozarządowe 15

Europejskie Dni Dziedzictwa

10 września 2017 r. w GOKSiR w Niedrzwicy Dużej od- było się spotkanie pod nazwą „Niedrzwicki krajobraz artystyczny”, organizowane w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa.

Europejskie Dni Dziedzictwa to projekt społeczny i edu- kacyjny, którego celem jest jest promowanie regionalnego dziedzictwa kulturowego oraz przypominanie o wspólnych korzeniach kultury europejskiej. To najważniejsze święto tradycji i zabytków kultury Starego Kontynentu. Podczas dwóch wrześniowych weekendów w całej Europie organizo- wane są imprezy, takie jak koncerty, wykłady, wystawy, jar- Field, Michał Pałyska - I miejsce marki – imprezy skierowane są do bardzo szerokiej i różno- rodnej grupy odbiorców. Wszystkie te wydarzenia stwarzają mieszkańcom poszczególnych wsi i miast okazję do pozna- nia dorobku lokalnej kultury. Polska włączyła się do tej akcji w 1993 roku, a gmina Niedrzwica Duża – w tym roku – przy- gotowując „Niedrzwicki krajobraz artystyczny”. Uczestnicy tego wydarzenia mieli okazję obejrzeć aż trzy wystawy: wystawę ikon napisanych przez uczestników warsztatów pisania ikon w GOKSiR, poplenerową wystawę malarstwa olejnego uczestniczek warsztatów malarskich w GOKSiR oraz wystawę fotografii zgłoszonych do konkursu „Fotografia prosto z pola”. Spotkanie było także okazją do wręczenia nagród laureatom wyżej wspomnianego konkursu We dwóch raźniej, Michał Wojtaszko - II miejsce fotograficznego. Pierwsze miejsce przypadło fotografii pt. „Field” Michała Pałyski z Niedrzwicy Duzej, drugą nagrodę otrzymał Michał Wojtaszko ze Strzeszkowic Dużych za zdję- w Krężnicy Jarej oraz Skansenu Maszyn i Urządzeń Rolniczych cie pt. „We dwóch raźniej”, trzecie miejsce zajęła Magdalena w Niedrzwicy Kościelnej. Niestety, z powodów technicznych, Łoboda z Radawczyka Kolonii I i zdjęcie pt. „Poranek”. Wy- nie wszystkie materiały udało się odtworzyć. Filmy już nieba- różniono również fotografię „Zmierzch” autorstwa Piotra wem będzie można obejrzeć na naszym kanale youtube. Zo- Polaczka z Niedrzwicy Dużej. W programie „Niedrzwickiego staną one również nagrane na płyty, które również dostępne krajobrazu artystycznego” zaplanowano także pokaz ma- będą w GOKSiR. Spotkanie zakończyło się występem muzycz- teriałów filmowych powstałych podczas realizacji projektu nym zespołu „Prosto z pola”, który zaprezentował piosenki „Otwórz się na tradycję”, współfinansowanego ze środków z repertuaru Zespołu Śpiewaczego z Niedrzwicy Kościelnej, Fundacji Orange. W ramach tego przedsięwzięcia przygo- utwory z dalszych zakątków Lubelszczyzny oraz piosenki towane zostały filmy dokumentalne prezentujące działal- łemkowskie i lwowskie. ność Izby Tradycji w Niedrzwicy Kościelnej, Izby Regionalnej

Wyróżnienie dla niedrzwickiego NGO

dniach 12-13 października 2017 r. w Lublinie zor- Osobowość Trzeciego Sektora Województwa Lubelskiego ganizowana została konferencja „Lubelskie Forum 2016 nominowany był Marcin Pastuszak – prezes Stowarzy- WInicjatyw Pozarządowych 2017” połączona z „Kon- szenia Wspierania Inicjatyw Społecznych z Niedrzwicy Dużej. wentem - Regionalna Sieć Współpracy Organizacji Pozarządo- Organizatorami konferencji były: Regionalny Ośrodek wych z Samorządem Terytorialnym”. Podczas Forum odbyła Polityki Społecznej w Lublinie, Rada Działalności Pożytku Pu- się także uroczysta Gala III Sektora, podczas której wręczone blicznego Województwa Lubelskiego, Związek Stowarzyszeń zostały nagrody i wyróżnienia dla osób, organizacji i firm z te- Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych (FLOP) oraz renu województwa lubelskiego, które w 2016 roku szczegól- Centrum Spotkania Kultur w Lublinie. nie odznaczyły się w działalności na rzecz rozwoju III sektora. W Konkursie Nagród Trzeciego Sektora Rady Działalności Weronika Pylak Pożytku Publicznego Województwa Lubelskiego w kategorii 16 kultura

„Jak pokochać centra GOKSiR na I Kongresie Kultury handlowe” Natalii Województwa Lubelskiego Fiedorczuk lekturą W dniach 6-7 września 2017 r. w Centrum Dyskusyjnego Klubu Spotkania Kultur w Lublinie odbył się I Kon- gres Kultury Województwa Lubelskiego. Książki W programie Kongresu znalazły się liczne panele dyskusyjne i wykłady dotyczące różnych aspektów kultury i jej przyszłości. Podczas Kongresu GOKSiR miał możliwość zaprezentowania swojej działalności na jednym spośród kilkudziesięciu stoisk wystawienniczych. Stoisko to cieszyło się dużym zainteresowaniem, szczególną uwagę przyciągała drukarka 3D, na której drukowaliśmy pamiątkowe breloczki. Oczy odwiedzających cieszyły piękne obrazy naszych lokalnych malarek, a fani muzyki mogli posłuchać W dniu 22 września 2017 roku w siedzibie m.in. zespołu „Prosto z pola”. Nikt z naszego sto- biblioteki odbyło się kolejne spotkanie iska nie odchodził z pustymi rękami – foldery Dyskusyjnego Klubu Książki w Niedrzwicy promocyjne rozchodziły się w zawrotnym tem- Dużej. pie, równie szybko jak pyszne, gminne krówki. Wrześniową lekturą DKK została książka- lau- Cieszymy się, że mogliśmy wziąć udział w tak reatka Paszportu Polityki w kategorii Literatura interesującym wydarzeniu i pokazać co dla Was za rok 2016 „Jak pokochać centra handlowe” mamy. Natalii Fiedorczuk. Tytuł publikacji może sugerować, że mamy do czynienia z tak modnymi teraz poradnikami, Piknik charytatywny w Stadninie jednak książka Natalii Fiedorczuk jest napisaną z wielkim literackim kunsztem powieścią. Jest Koni „Złota Podkowa” zapisem codziennych zmagań młodej matki, której życie odmienia pojawiające się na świe- W niedzielę 12 września pod hasłem „Czyńmy świat lepszym- Ra- zem dla Weroniki” w Stadninie Koni „Złota Podkowa” w Niedrzwi- cie dziecko. Autorka opisuje monotonię prania, cy Kościelnej odbył się piknik charytatywny z którego całkowity sprzątania, zakupów, przerywane obserwacją dochód był przeznaczony na rehabilitację Weroniki Przybycień. toczącego się wokół życia w czasie wypraw do centrum handlowego. Pisarka ukazuje codzien- Organizatorami imprezy były Stadnina Koni „Złota Podkowa”, Sto- ne zmagania matki z prozą życia, ocierającą się warzyszenie Wspierania Inicjatyw Społecznych SWIS oraz GOKSiR w Nie- o depresję poporodową, która jest wciąż te- drzwicy Dużej. Na scenie dla Weroniki zagrali: Kapela Drewutnia z Krężnicy matem tabu. To surowy opis polskich realiów, Jarej, Orkiestra z Niedrzwicy Kościelnej, Kapela z Niedrzwicy Kościelnej, codziennych obowiązków, dławiących kredytów, Trio „Churros” oraz Marcin „Bolo” Bolko z Niedrzwicy Kościelnej. Na koniec umów śmieciowych widzianych oczami wcho- gorący fireshow wykonała grupa „Fantasmagorie”. Podczas przeprowa- dzących w życie dorosłe młodych Polaków. Tytu- dzonej zbiórki do puszek udało się zebrać kwotę ponad 8 tysięcy złotych. łowe centra handlowe jawią się jako swoistego Serdeczne podziękowania należą się wszystkim występującym tego rodzaju oazy spokoju, namiastka rozrywki, są dnia jak również sponsorom oraz wolontariuszom: okazją do wyjścia do ludzi z kołowrotu codzien- Sposorzy: nych „obowiązków okołorodzinnych”. Gmina Niedrzwica Duża, Alfa-Bet, Avant, Budimex, Masarnia „Wólka”, Mocna książka zarówno dla kobiet, dla po- „Stary Młyn” w Bełżycach, Piekarnia Mielnik, Sklep „Groszek” w Niedrzwi- równania swoich życiowych doświadczeń, jak cy Dużej - Artur i Agnieszka Jaśkowscy, Usługi ogólno-budowlane OPOKA, i dla mężczyzn dla przybliżenia codziennych PPHU Kuchcik Niedrzwica Kościelna, Nagłośnienie AKSUS zmagań „słabszej płci”. Osoby, grupy, instytucje: Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza, Wolontariusze ze Stajni „Złota Pod- kowa”, Strażacy z OSP Niedrzwica Kościelna i , Szkoła Podsta- Marzena Boryga wowa w Mariance. Wszyscy ludzie dobrej woli, którzy pomagali w przygo- Gminna Biblioteka Publiczna towaniu imprezy, przygotowali potrawy na stoisko kulinarne. w Niedrzwicy Dużej Wszystkim serdecznie dziękujemy! Organizatorzy edukacja 17

Spotkanie autorskie Jesienne warsztaty z Mariuszem Czubajem rękodzieła

Lubisz otaczać się pięknymi przedmiota- mi? Cenisz znajomość różnorodnych umiejęt- ności? Na uprzyjemnienie jesiennej słoty GOKSiR przygotował cykl warsztatów rękodzielni- czych: 17 listopada – TRANSFER – technika prze- noszenia wydruków czarno-białych oraz koloro- wych na drewno, tkaninę, szkło i inne podłoża. Na warsztatach dekorujemy np.: drewniane wie- szaki, deski do krojenia, poszewki na poduszki... (prowadząca: Renata Gawryluk-Juszka, koszt: 30 zł od osoby), 24 listopada – SŁOICZKI NA PIERNICZKI – ozda- bianie słoiczków techniką decoupage; posłużą one na przechowywanie pierniczków wypieka- nych odpowiednio wcześniej na Święta Bożego Poniedziałkowy wieczór 16 października był dla niedrzwic- Narodzenia (Prowadząca: Elżbieta Dudzińska, kich wielbicieli powieści kryminalnych nie tylko doskonałym koszt: 30 zł/osoba), momentem do sięgnięcia po książki, w których jedna zagad- 15 grudnia – STROIK ŚWIĄTECZNY – przed- ka kryminalna goni kolejną, ale także możliwością spotkania z świąteczne spotkanie przy warsztacie wykony- Mariuszem Czubajem - jednym z najbardziej cenionych pol- wania stroików bożonarodzeniowych, w które skich autorów kryminałów i profesorem antropologii kultury. wpleciona zostanie świąteczna atmosfera i bę- Mariusz Czubaj jest autorem znanych i cenionych powie- dzie nam towarzyszyć przez nadchodzące świę- ści kryminalnych z policjantem Rudolfem Heinzem: „21:37”, ta, (prowadząca: Marta Dekondy, koszt: 30 zł/ „Kołysanka dla mordercy”, „Zanim znów zabiję”, „Piąty Be- osoba). atles” oraz powieści „Martwe popołudnie” i „R.I.P”, których Koszt każdego z warsztatów pokryje zestaw bohaterem jest Marcin Hłasko. Wraz z Markiem Krajewskim podstawowych materiałów. Przedmioty wyko- stworzył postać komisarza Jarosława Patera, bohatera „Alei nane na zajęciach są własnością uczestników. samobójców” i „Róż cmentarnych”. Dwukrotny zdobywca Na- Więcej szczegółów już wkrótce na www.goksir. grody Wielkiego Kalibru (i ośmiokrotnie do niej nominowany) niedrzwicaduza.pl – najważniejszej polskiej nagrody dla powieści kryminalnych. Zapisy pod numerem telefonu: Podczas spotkania autor opowiadał o tym jak przygoto- 81 517-51-59, 660-410-578, wuje się do pisania powieści kryminalnych, jak zbiera mate- e-mailowo na adres: [email protected] riały, które później wykorzystuje w swoich książkach. Wyjaśnił oraz osobiście w biurze na I piętrze GOKSiR przy dlaczego ważne jest, by wydarzenia opisywane na kartkach ul. Lubelskiej 10 w Niedrzwicy Dużej. powieści były mocno osadzenie w rzeczywistości. Opowiadał Liczba miejsc ograniczona. także o stanie czytelnictwa i fenomenie polskiej powieści kry- minalnej. Mroczny świat przestępstw i bohaterowie ze stron ZAPRASZAMY! powieści Mariusz Czubaja, to mieszanka nadająca charakteru pisanym przez niego kryminałów, a także punkt wyjścia do dyskusji nad naturą człowieka. Spotkanie z Mariuszem Czubajem zorganizowane zostało przez Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw społecznych w ra- mach projektu „Napisz sobie książkę, czyli booksprint w Gmi- nie Niedrzwica Duża” współfinansowanego ze środków Gminy Niedrzwica Duża. Marcin Pastuszak Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Społecznych 18 edukacja/ historia

Koncert Adama Tadeusz Kościuszko Struga w GOKSiR (1746 – 1817).

W niedzielę 15 października publiczność ze- Dwusetna rocznica brana w sali widowiskowej GOKSiR miała ogrom- ną przyjemność wysłuchać koncertu Adama śmierci Struga. Wybitnemu artyście towarzyszył zespół złożony z równie utalentowanych instrumen- talistów w składzie: Maksymilian Mucha(kontra- Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2017 bas), Mateusz Kowalski (mandolina), Wojciech rokiem Tadeusza Kościuszki w celu przypomnienia Lubertowicz (bębny obręczowe) oraz Michał Żak i utrwalenia sylwetki wielkiego Polaka, bohatera (klarnet i flet poprzeczny). Adam Strug wykonał dwóch krajów:Polski i Stanów Zjednoczonych. podczas koncertu autorskie kompozycje z płyt „Adieu”, „Strug. Leśmian. Sojka” oraz utwór Dalej widzisz moja duszko z płyty, której premiera odbędzie się 17 listo- Wawrzyn wstęgą przewiązany; pada br. Stylistyka muzyczna utworów artysty Tutaj spoczął nasz Kościuszko, nawiązuje do polskiej muzyki tradycyjnej oraz Wódz, nad innych ukochany! tej rodem z Grecji i Bliskiego Wschodu: kto chciał mógł, a nawet powinien tańczyć. Miarą zado- W podziemiach Wawelu wolenia zebranej na sali publiczności była owacja Władysław Bełza (1847 – 1913) na stojąco zgotowana artyście. Koncert udało się zorganizować dzięki wsparciu Narodowego Tadeusz Bonwentura Kościuszko urodził się 4 lutego Centrum Kultury w ramach programu „Kultura 1746 r. w Mereczowszczyźnie na Polesiu (obecnie Biało- -Interwencje 2017”. ruś). W 1765 r. przyjęty został do założonej przez kró- la Stanisława Augusta Poniatowskiego Szkoły Rycerskiej w Warszawie. Po ukończeniu nauki nie znalazł zatrudnie- nia w Korpusie Kadetów, gdyż brakowało wolnych etatów oficerskich. Nie został także przyjęty do wojska Rzeczy- pospolitej, gdyż liczba żołnierzy została ograniczona do 10 tysięcy. Postanowił wziąć udział w wojnie o niepodle- głość Stanów Zjednoczonych. Jesienią 1775 r. udał się do Ameryki Północnej. W tym samym roku mianowany został pułkownikiem, a w 1777 r. generałem brygady. Odznaczył Wernisaż wystawy się przy pracach fortyfikacyjnych pod Filadelfią, Ticonde- rogg, przy oblężeniu Saratogi (1777 r.) i West Point. Uforty- ikon fikowanie twierdzy West Point nad rzeką Hudson prowadził Kościuszko przez dwa i pół roku. Projektował fortyfikacje Uczestniczki warsztatów pisania ikon za- i nadzorował ich wykonanie. Przez wiele lat była to naj- praszają na wernisaż. większa amerykańska twierdza. Po zakończonej wojnie Ikony można pisać dlatego można je też czy- 13 października 1783 r. Kongres Stanów Zjednoczonych tać i na to czytanie serdecznie zapraszamy. Te- awansował Tadeusza Kościuszkę na generała brygady armii matem są opowieści ze świata biblijnego. Pisanie amerykańskiej. Otrzymał specjalne podziękowanie od Jerze- ikon i ich kontemplowanie przybliża do nieskoń- go Waszyngtona i szablę z napisem: Ameryka i Washing- czoności i boskości, do tego co wieczne. ton przyjacielowi swemu Tadeuszowi Kościuszce. Pokazane prace powstały na przestrzeni Reformy polityczne Sejmu Czteroletniego oraz rozbudowa ostatnich trzech lat. Namalowane są zgodnie armii umożliwiły Kościuszce wejście do służby wojskowej z tradycją ikonopisarską, na desce, temperą ja- w stopniu generała – majora. 3 maja 1791 r., ustanowiona jeczną, wieloma warstwami farby. Używamy na- została Konstytucja, która m.in. wzmocniła władzę państwo- turalnych pigmentów zmieszanych ze spoiwem wą i królewską, ukrócała samowolę magnacką, przyznawała jajecznym. prawa obywatelskie mieszczaństwu. Niezadowoleni z takich Wernisaż odbędzie się 8 grudnia 2017 r. postanowień spiskowcy magnaccy przygotowali w kwietniu o godz. 18:00 w Goksir. 1792 r. akt konfederacji znoszący te ustalenia. Akt ten zo- stał ogłoszony w targowicy 14 maja. Rozpoczęła się wojna Ikononopisarki niedrzwickie zapraszają w obronie Konstytucji. Pierwsza dowodzona przez Kościusz- kę zwycięska bitwa na ziemiach polskich odbyła się 18 lipca 1792 r. pod Dubienką. Kościuszko dysponował tylko jedną historia 19

został osadzony w Twierdzy Pietropawłowskiej. Po śmierci Katarzyny Wielkiej w 1796 r. wła- dzę w Rosji objął jej syn Paweł I Romanow, który odcinał się od polityki prowadzonej przez swoją matkę. Postanowił uwolnić Tadeusza Kościuszkę i innych jeńców, pod warunkiem, że złożą mu wiernopoddańczą przysięgę. Jeńcy zgodzili się na to upokorzenie, dzięki czemu mogło powrócić do domu 20 tysięcy Polaków osadzonych w ro- syjskich więzieniach i łagrach. Kościuszko musiał także przyrzec, że nie wróci do Ojczyzny. Po wyjściu z carskiej niewoli – Tadeusz Ko- ściuszko udał się do Ameryki, przybył do Filadelfii, aby odzyskać zaległy żołd i posiadłość ziemską. Ostatnie lata życia spędził w Solurze w Szwaj- carii, gdzie zmarł 15 październik 1817 r. w wieki 71 lat. Został pochowany w pobliskim Zuchwilu. Trumnę z zabalsamowanym ciałem Bohatera sprowadzono do Polski 1818 r. i złożono w kryp- cie św. Leonarda na Wawelu, zaś serce Naczel- nika spoczywa w urnie na Zamku Królewskim w Warszawie. Sława Tadeusza Kościuszki – nie- strudzonego wojownika o wolność jest w pełni zasłużona. Na cześć Naczelnika jego imieniem Pa- weł Edmund Strzelecki nazwał odkryty i zdobyty przez siebie w 1840 r. najwyższy szczyt Australii wys. 2228 m. dywizją, 6 tysiącami żołnierzy, armia carska była pięć razy Postać Tadeusza Kościuszki obrosła legendą liczniejsza. Za zwycięskie walki pod Dubienką Tadeusz Ko- i stała się przedmiotem kultu w Polsce i Stanach ściuszko otrzymał Order Virtuti Militari, a 1 sierpnia 1792 r. Zjednoczonych. W Stanach Zjednoczonych tylko awans na generała – lejtnanta. Stał się sławny nie tylko Jerzy Waszyngton ma od niego więcej pomni- w kraju, ale także za granicą. Tadeusz Kościuszko uważał, że ków. dla odzyskania niepodległości i terytorialnej niezależności Wymaga także przedstawienie związków Na- Polski konieczne jest powstanie narodowe przeciw zabor- czelnika z Lublinem i Lubelszczyzną. Tadeusz Ko- com, oparte o wysiłek zbrojny całego narodu, w tym szlach- ściuszko już w 1774 r. odwiedził swojego stryja ty i chłopów. 24 marca 1794 r. został ogłoszony w Krako- Jana na Sławinku w jego dworku. Będąc inżynie- wie Akt powstania. Kościuszko objął funkcję Najwyższego rem pomógł stryjowi zaprojektować lipową aleję Naczelnika Sił Zbrojnych Narodowych z władzą dyktatorską. prowadzącą do dworku, który obecnie znajduje Była to Insurekcja Kościuszkowska. Aby rozszerzyć teren ob- się na terenie Ogrodu Botanicznego. Głaz pa- jęty powstaniem, Kościuszko wyruszył ze swoim wojskiem miątkowy Naczelnika znajduje się obok Ogrodu do Warszawy. Drogę do stolicy blokowały mu jednak wojska Botanicznego w Muzeum Wsi Lubelskiej. Podczas carskie. 4 kwietnia 1794 r. odbyła się pod Racławicami zwy- swojego drugiego pobytu w mieście w 1790 r., cięska bitwa z wojskami nieprzyjaciela, dowodzonymi przez jako dowódca wojskowy przeprowadził prze- generała Aleksandra Tormasowa. Ważną rolę odegrali w bi- gląd swojego oddziału i stoczył jedną z potyczek twie kosynierzy uzbrojeni w osadzone na sztorc kosy i piki. z Rosjanami w dzielnicy Dziesiąta, która była 320 chłopów ukrytych w wąwozie przed ogniem dział wy- w tym czasie podlubelską wsią. Podczas wiej- padło nagle z ukrycia. Dokonali śmiałego ataku na artylerię skich manewrów w Zemborzycach, gdzie noco- i zdobyli 12 armat. Polacy odnieśli zwycięstwo, które bardzo wał Tadeusz Kościuszko, zostanie postawiony podniosła morale powstańców. Naczelnik po bitwie jako wy- głaz pamiątkowy. Kościuszko podczas pobytu na raz podziękowania dla chłopów złożył sukmanę Wojciecha Lubelszczyźnie odwiedzał także Puławy, Sosno- Bartosza, który wykazał się największą odwagą. 8 kwietnia wicę. W kościele św. Ducha w Lublinie znajduje Kościuszko mianował go chorążym, Wojciech Bartos otrzy- się tablica pamiątkowa z herbami Kościuszków – mał także nazwisko Głowacki. poświęcona pamięci zmarłej w Lublinie 29 maja 4 października 1794 r. armia rosyjska generała Fersona 1800 roku Marianny Kościuszkowej – stryjenki przekroczyła Wisłę. Kościuszko postanowił zagrodzić jej dro- Naczelnika. gę. 10 października 1974 r. rozegrała się przegrana dla Pola- ków bitwa pod Maciejowicami. Kościuszko z innymi jeńcami Stanisław Przech został przewieziony do Petersburga. 10 grudnia Kościuszko 20 sport Za nami już trzy turnieje Jesień Orionu w ramach projektu „Sportowa w klasie okręgowej Niedrzwica w Powiecie Pod wodzą nowego szkoleniowca i z wielo- i Województwie Lubelskim” ma „nowymi twarzami” w kadrze Gminny Klub Sportowy Orion rozpoczął 12 sierpnia br. piłkarskie rozgrywki w lubelskiej klasie okręgowej. Jak na razie, osiągnięte wyniki pokazują, że dokonane zmiany rokują dość pozytywnie.

Letnia przerwa była bardzo pracowita dla klubowych włodarzy. Najważniejszą zmianą było zatrudnienie na stanowisku trenera młodego, bo 27-letniego zaledwie Radosława Muszyńskiego. Do tej pory znany był on przede wszystkim z wy- stępów na boisku w takich klubach, jak Wisła Pu- ławy czy Avia Świdnik. Na skutek ciężkiej kontuzji popularny „Mucha” zmuszony był przerwać jed- nak piłkarską karierę i odtąd zajął się „trenerką”, zaś pierwszym jego klubem w tej roli jest właśnie Orion. Do sporych przetasowań doszło także klubo- Stowarzyszenie „Heksa” jest w trakcie realizacji projektu „Spor- wej kadrze. Niedrzwicę opuścili kluczowi zawod- towa Niedrzwica w Powiecie i Województwie Lubelskim” współfi- nicy, kreujący do tej pory obraz gry GKS-u, tacy nansowanego ze środków Ministerstwa Sportu i Turystyki. jak Piotr Baran albo Paweł Bielak, który „przy oka- W ramach projektu zaplanowano realizację czterech sportowych tur- zji” był jednym z najlepszych strzelców w całej niejów, za nami już trzy spośród nich. lidze. Nie ma jednak ludzi niezastąpionych. W kla- 1) 24 czerwca odbył się „I Powiatowy Turniej Tenisa Stołowego gmin syfikacji „króla strzelców” okręgówki wysoko stoi wiejskich powiatu lubelskiego”, w którym wzięło udział kilkadziesiąt osób Jakub Kawalec, który tuż przed sezonem przy- w czterech kategoriach: dzieci, młodzież, dorośli oraz osoby niepełno- szedł do Orionu z drużyny B-klasowej Mila Turka, sprawne. zaś w środku pomocy występują Andrzej Gutek 2) 9 lipca spotkaliśmy się na boisku plażowym podczas „Wojewódzkie- i Maksym Kostianiuk. Wzmocniona została także go Rekreacyjnego Turnieju Piłki Nożnej Plażowej gmin wiejskich wojewódz- rywalizacja na pozycji bramkarza, gdzie „nume- twa lubelskiego”. Turniej cieszył się dużym zainteresowaniem, szczególnie rem jeden” jest w tym momencie Jarosław Boli- wśród osób dorosłych. No boisku zmierzyły się drużyny w kat.: dzieci, mło- bok. Trener Muszyński kadrę pierwszego zespołu dzież, dorośli oraz „firmy”. Na wszystkich przybyłych czekały dodatkowe buduje również w oparciu o klubowych wycho- atrakcje, m.in.: fotobudka, kiełbaski z grilla. wanków, rekrutujących się z drużyny juniorów. 3) 26 sierpnia wszyscy fani siatkówki mogli zagrać w „Wojewódzkim Z pośród nich najwięcej występów w okręgówce Rekreacyjnym Turnieju Siatkówki Plażowej gmin wiejskich województwa mają Bartłomiej Dziwulski, Mikołaj Plewik, Adam lubelskiego”. Kilkanaście drużyn w kat. dzieci, młodzież, dorośli oraz „firmy” Kępowicz oraz Kacper Kurek. rozegrało mecze na niedrzwickim boisku plażowym. Tak jak i w poprzed- Nie najgorzej wyglądają też ligowe wyniki nich Turniejach – zwycięzcy zostali nagrodzeni medalami, pucharami oraz Orionu. W gronie szesnastu drużyn, najlepszych nagrodami rzeczowymi, a wszyscy którzy wzięli udział w Turniejach otrzy- w okręgu lubelskim, Orion dość pewnie plasu- mali pamiątkowe dyplomy i gadżety. je się w górnej polowie tabeli. Do tej pory wyż- Przed nami ostatni turniej z cyklu „Sportowa Niedrzwica w Powiecie szość niedrzwickiego klubu uznać musieli m. in. i Województwie Lubelskim” – 2 grudnia spotkamy się na „II Turnieju Teni- rywale z Piaskovii Piaski, Opolanina Opole Lubel- sa Stołowego gmina wiejskich powiatu lubelskiego. Więcej szczegółów już skie, czy też Janowianki. Ostatnim, mocnym ac- niebawem na naszym profilu na FB: https://web.facebook.com/stowa- kentem dobiegającej końca rundy będą między rzyszenieheksa/ gminne „derby” pomiędzy Orionem a POM-em Bardzo dziękujemy wszystkim, którzy wspomogli organizację Turnie- Piotrowice, które rozegrane zostaną 11 listopa- jów, a w szczególności naszym wolontariuszom. Dziękujemy! da o godz. 13.oo na stadionie przy Parafialnej.

Wioletta Mazur Ze sportowym Pozdrowieniem, KS HEKSA NIEDRZWICA GKS Orion Niedrzwica sport 21 Młodzi tenisiści Piłkarze HEKSY w sezonie HEKSY 2017/18 Z końcem sierpnia rozpoczął się nowy sezon piłkarski, w który w dobrej formie wkroczyli nasi zawodnicy – prezentujemy obecne drużyny Klubu Sportowego HEKSA NIEDRZWICA: – Juniorzy (rocznik 2001-3) – udział w rozgrywkach Wojewódzkiej Ligi Juniorów Młodszych; trener Siergiej Michajłow – rosyjski piłkarz i działacz piłkarski, rozegrał 62 mecze na poziomie III ligi ZSRR, były zawodnik m.in. Arsienału Tuła, wcześniej związany z Klubem Motor Lublin, obecnie także trener w LZS Krężnica Jara. – Trampkarze (rocznik 2004-5) – udział w rozgrywkach Lubelskiej Ligi Trampkarzy Młodszych; trener Krzysztof Żarnowski – zawodnik w GKS Orion Niedrzwica na pozycji środkowy pomocnik, trener UEFA C. – Młodzicy (rocznik 2006-7) – udział w rozgrywkach Lubelskiej Ligi Młodzików Młodszych; trener Marcin Bielecki – nauczyciel wychowania fizycznego, absolwent Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach, Patryk Bielecki, fot. KS Sygnał Lublin były zawodnik GKS Orion Niedrzwica, trener UEFA B. – Orliki (rocznik 2008-9, dwie grupy) – przygotowania do udziału Klub Sportowy HEKSA NIEDRZWICA sta- w rozgrywkach ligowych; trener Robert Bielecki – nauczyciel wychowa- wia również na rozwój dzieci i młodzieży nia fizycznego z dwudziestoletnim stażem, absolwent Wyższej Szkoły w tenisie stołowym. Najlepsi zawodnicy Pedagogicznej w Rzeszowie na kierunku wychowanie fizyczne, były za- startują w wojewódzkich i ogólnopolskich wodnik m.in. Motoru Lublin i Orionu Niedrzwica, trener UEFA B. turniejach. Przedstawiamy najnowsze suk- – Żaki (rocznik 2009-10) – początki przygody z piłką nożną; trener Ro- cesy naszych zawodników: bert Bielecki – jw. – Patryk Bielecki (r. 2004 – Kadet) – I miejsce Wszyscy nasi trenerzy posiadają odpowiednie kwalifikacje wymagane w I Wojewódzkim Turnieju Kwalifikacyjnym Ju- przez Polski Związek Piłki Nożnej, które uprawniają ich do prowadzenia tre- niorów (Tomaszów Lubelski, 1.10.2017) – jako ningów w kubie sportowym. jedyny w historii pierwszoroczny Kadet wygrał Staramy się, aby zajęcia w naszym Klubie prowadzone były na jak naj- z Juniorami (r. 2000); I miejsce w turnieju elimi- lepszym poziomie, pozwalały na rozwijanie sportowych pasji, kształtowały nacyjnym do Ogólnopolskiego Turnieju Dzieci charakter i były niezapomnianą przygodą oraz początkiem piłkarskiej ka- w tenisie stołowym (Jarosław, 28.09.2017); riery Państwa dzieci. V miejsce w Ogólnopolskim Turnieju Dzieci Organizacja treningów oraz udział w rozgrywkach ligowych w tenisie stołowym przy ITTS Challenge Po- możliwy jest dzięki realizacji projektu „KS HEKSA epizod IV lish Open (Częstochowa, 8.10.2017); XIII miej- – wizja Camp Nou” współfinansowanego ze środków gminy sce w I Grand Prix Polski Kadetów (Krosno, Niedrzwica Duża. 22-24.09.2017) – do Grand Prix Polski zakwalifikowany bez elimi- nacji w związku z wysokim wynikiem w ogól- Zapraszamy na mecze III Ligi Tenisa Stołowego nopolskim rankingu. – Artur Słomka (r. 2005 – Młodzik) – V miejsce Połowa października to początek sezonu tenisowego. Tenisiści KS HEK- w I Wojewódzkim Turnieju Kwalifikacyjnym Mło- SA NIEDRZWICA biorą udział w III-cio ligowych rozgrywkach mierząc się dzików (Włodawa, 10.09.2017); udział w elimina- z klubami m.in. z Lublina, Puław i Chełma. cjach do Grand Prix Polski Młodzików niestety Podajemy planowane terminy meczy I rundy, które odbędą się na sali tym razem bez sukcesu. gimnastycznej w Szkole Podstawowej w Niedrzwicy Dużej: – Maciej Bielecki (r. 2008 – Żak) – V miejsce – 15 października (niedziela) , godz. 11:00 w I Wojewódzkim Turnieju Kwalifikacyjnym Ża- – 29 października (niedziela), godz. 11:00 ków (Stróża, 7.10.2017). – 26 listopada (niedziela), godz. 11:00 – Antoni Kowalczyk (r. 2008 – Żak) – VIII miej- – 10 grudnia (niedziela), godz. 11:00 sce w I Wojewódzkim Turnieju Kwalifikacyjnym – 17 grudnia (niedziela), godz. 11:00 Żaków (Stróża, 7.10.2017). – 14 stycznia (niedziela), godz. 11:00 Gratulujemy sukcesów i życzymy kolejnych Zapraszamy do kibicowania naszym zawodnikom! udanych rozgrywek oraz radości z treningów Udział w rozgrywkach możliwy jest dzięki realizacji projektu „KS HEKSA i dalszego rozwijania swoich sportowych pasji! epizod IV – wizja Camp Nou” współfinansowanego ze środków gminy Nie- Wioletta Mazur drzwica Duża. KS HEKSA NIEDRZWICA Wioletta Mazur, KS HEKSA NIEDRZWICA 22 pożegnanie

w Katedrze Polowej Wojska Polskiego Pożegnanie i na Starych Powązkach. Będziemy pamiętali, „Przyjaciele gasną, jak nikłe płomyki… że Śp. Generałowa Leokadia Pietrzak Rosną coraz większe nekropolie pamięci okazywała nam życzliwość i przyjacielskie i poszerza się krąg oczekujących na nas”. wsparcie. Ks. Wojciech Zasada Drogi Druhu, Henryku, przyjmij, prosimy, nasze z serc płynące Z głębokim żalem słowa pocieszenia oraz zapewnienie, przyjęliśmy wiadomość, że 5 sierpnia 2017 roku że jesteśmy Razem. w Warszawie Pan nagle wezwał do siebie Śp. Leokadię Walerię Pietrzak-Nieodżałowaną Małżonkę Gen. dyw. Pilota Henryka Pietrzaka- Z wyrazami szczerego współczucia -naszego Rodaka, Honorowego Strażaka i Przyjaciela. Zarząd, Strażacy – Weterani i Wszyscy Druhowie jednostki OSP Uroczystości pogrzebowe Śp. Leokadii w Strzeszkowicach odbyły się z ceremoniałem wojskowym

Dożynki Gminy Niedrzwica Duża 2017 - podziękowanie

Bardzo dziękujemy wszystkim osobom, organizacjom, Słowa szczególnych podziękowań za wsparcie orga- instytucjom, artystom oraz firmom, które włączyły się nizacyjne kierujemy do: w organizację Dożynek Gminy Niedrzwica Duża 2017! • niezastąpionych strażaków z Ochotniczej Straży Pożar- Sponsorzy: nej z Niedrzwicy Dużej • Cisowianka • Andrzeja „Żarówy” Tuziemskiego • Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” • członków Stowarzyszenie Emerytów i Rencistów „Spo- w Niedrzwicy Dużej kojna Przystań” • „Delikatesy Centrum”w Niedrzwicy Dużej • członków Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej z Niedrzwi- • M-AN Obrót Zwierzętami Sp. Jawna w Niedrzwicy Dużej cy Dużej pod wodzą Macieja Pietrasia i Tomasza Wój- • Bank Spółdzielczy w Niedrzwicy Dużej towicza • FHUP „Jasiek”, A.A. Jaśkowscy Sp. J. w Niedrzwicy Dużej • Macieja Pietrasia • Alfa – Bet w Niedrzwicy Dużej • Arkadiusza Wójcika • Piekarnia „Mielnik” w Niedrzwicy Dużej • Kwiaciarnia „Fuksja” w Niedrzwicy Dużej Serdecznie dziękujemy za pomoc: • Koło Gospodyń Wiejskich ze Strzeszkowic • jednostkom Ochotniczej Straży Pożarnej z Czółen, • Jan Kępowicz z Niedrzwicy Kościelnej Krężnicy Jarej, Marianki, Niedrzwicy Dużej, Radawczyka, Patronat medialny: Sobieszczan i Strzeszkowic - za użyczenie ławek Dziennik Wschodni • Skansenowi Maszyn i Urządzeń Rolniczych przy Funda- cji „Ocalić od zapomnienia” z Niedrzwicy Kościelnej – za Artyści: zorganizowanie pokazu tkactwa • Orkiestra Dęta OSP Niedrzwica Duża • Szkole Podstawowej w Czółnach • Młodzieżowa Orkiestra Dęta z Niedrzwicy Kościelnej • Szkole Podstawowej w Mariance • uczestnicy zajęć tanecznych w GOKSiR, prowadzonych • Szkole Podstawowej w Niedrzwicy Dużej przez panią Dominikę Dul • Szkole Podstawowej w Sobieszczanach • Zespół Śpiewaczy ze Strzeszkowic • Ośrodkowi Pomocy Społecznej • zespół „Krajka” • Zespół „Prosto z pola” Serdeczne podziękowania składamy również: starostom • chór „Gaudete” dożynek – pani Joannie Krawczyk ze Strzeszkowic oraz • Dorota Pietrzak i Weronika Socha panu Stanisławowi Skurskiemu ze Strzeszkowic, delega- • Julia Onyszko cjom wieńcowym z miejscowości: Czółna, Majdan Sobiesz- • Emilia Wojtyła czański, Niedrzwica Duża, , Sobieszczany Ko- • Vanessa Chwedon lonia i Załucze oraz pocztom sztandarowym z Gminnych • Wiktoria Klimkowicz Ochotniczych Straży Pożarnych. dożynki 2017 – fotorelacja 23

Wydawca: Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Niedrzwicy Dużej, ul. Lubelska 10, 24-220 Niedrzwica Duża, tel. 81 517-51-59, 660-410-578 e-mail: [email protected], www.goksir.niedrzwicaduza.pl Skład i łamanie: Małgorzata Adamczyk Druk i oprawa: Drukarnia Standruk Redakcja zastrzega sobie ul. Rapackiego 25, 20-150 Lublin, tel. 81 742 75 10, e-mail: [email protected] prawo do skracania arty- www.standruk.com kułów oraz do zmiany ich Nakład: 2000 egzemplarzy tytułów. HARMONOGRAM WYWOZU ODPADÓW ODBIÓR ODPADÓW NA OKRES 01.11.2017 – 31.10.2018 W GODZINACH Pojemniki i worki prosimy wystawiać do godz. 8.00 8.00 – 20.00

ZMIESZANE ODPADY KOMUNALNE, l p. MIEJSCOWOŚCI FRAKCJA SUCHA*

NIEDRZWICA DUŻA – ULICE: 2017-11-06 2017-12-04 2018-01-08 2018-02-05 Bazowa, Dworcowa, Kolejowa, Kraśnicka, Lu- 1 2018-03-05 2018-04-09 2018-05-07 2018-06-04 2018-07-02 2018-08-06 2018-09-03 2018-10-01 belska, Nadrzeczna, Nadstawna, Ogrodowa, Polna, Szkolna, Żabia NIEDRZWICA DUŻA – ULICE: Bednarzówka, Pszenna, Górki, Krańcowa, 2017-11-03 2017-12-01 2018-01-05 2018-02-02 Kościelna, Krótka, Krzywa, Leśna, Murarska, 2 2018-03-02 2018-04-06 2018-05-04 2018-06-01 Na Stawy, Partyzancka, Piaskowa, Północna, 2018-07-06 2018-08-03 2018-09-07 2018-10-05 Przerwana, Przeskok, Słoneczna, Stolarska, Świerkowa, Wiśniowa, Wrzosowa, Wyboista, Zamkowa, Żużlowa NIEDRZWICA DUŻA – ULICE: 2017-11-13 2017-12-11 2018-01-15 2018-02-12 Bełżycka, Bychawska, Działkowa, Cicha, Grun- 3 2018-03-12 2018-04-16 2018-05-14 2018-06-11 towa, Miła, Nowa, Przechodnia, Przemysłowa, 2018-07-09 2018-08-13 2018-09-10 2018-10-08 Sosnowa, Spółdzielcza, Za Torami, Graniczna, Spokojna RADAWCZYK (od OSP), RADAWCZYK-KOLONIA 2017-11-10 2017-12-08 2018-01-12 2018-02-09 PIERWSZA, STRZESZKOWICE DUŻE, STRZESZ- 4 2018-03-09 2018-04-13 2018-05-11 2018-06-08 2018-07-13 2018-08-10 2018-09-14 2018-10-12 KOWICE MAŁE, TROJACZKOWICE 2017-11-20 2017-12-18 2018-01-22 2018-02-19 5 2018-03-19 2018-04-23 2018-05-21 2018-06-18 KRĘŻNICA JARA 2018-07-16 2018-08-20 2018-09-17 2018-10-15 NIEDRZWICA DUŻA – ul. Widokowa, 2017-11-17 2017-12-15 2018-01-19 2018-02-16 RADAWCZYK (od m. Czółna do OSP), CZÓŁNA, 6 2018-03-16 2018-04-20 2018-05-18 2018-06-15 KREBSÓWKA, MARIANKA, 2018-07-20 2018-08-17 2018-09-21 2018-10-19 OSMOLICE-KOLONIA, TOMASZÓWKA, „DOŁY STRZESZKOWICKIE” SOBIESZCZANY, SOBIESZCZANY-KOLONIA, 2017-11-27 2017-12-27 2018-01-29 2018-02-26 BORKOWIZNA, MAJDAN SOBIESZCZAŃSKI, 7 2018-03-26 2018-04-30 2018-05-28 2018-06-25 2018-07-23 2018-08-27 2018-09-24 2018-10-22 NIEDRZWICA KOŚCIELNA-KOLONIA, WARSZA- WIAKI, ZAŁUCZE

2017-11-24 2017-12-22 2018-01-26 2018-02-23 8 2018-03-23 2018-04-27 2018-05-25 2018-06-22 NIEDRZWICA KOŚCIELNA 2018-07-27 2018-08-24 2018-09-28 2018-10-26