In Skiednis Fan 'E Fryske Taalkunde

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

In Skiednis Fan 'E Fryske Taalkunde In Skiednis fan ’e Fryske taalkunde In skiednis fan ’e Fryske taalkunde ûnder redaksje fan Anne Dykstra en Rolf H. Bremmer Jr Fryske Akademy – Ljouwert – 1999 FA-nû. 890 © Fryske Akademy – Ljouwert/Leeuwarden – 1999 ISBN 90-6171-890-2 It gedicht op it omslach is fan A. Tymens en it is opnaam yn Gysbert Japix Friesche Rymlerye, útjûn troch S.A. Gabbema yn 1681. Yn Ph.H. Breuker, It wurk fan Gysbert Japix I (1989), is it gedicht werom te finen op side 260. Ut dizze útjefte mei neat fermannichfâldige wurde op hokker wize ek, sûnder dat dêr skriftlike tastimming fan de Fryske Akademy oan foarôfgiet. Foarsafier't it meitsjen fan kopyen út dizze útjefte tastien is op grûn fan artikel 16B Auteurswet 1912j°, it Beslút fan 20 juny 1974, Stbl. 351, lykas wizige by it Beslút fan 23 augustus 1985, Stbl. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, moatte de dêrfoar wetlik ferskuldige fergoedingen foldien wurde oan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 AW Amstelveen). Ynhâldsopjefte Ferantwurding (Anne Dykstra en Rolf H. Bremmer Jr) .............10 I Ynlieding (Tony Feitsma) ..................................11 1 De Fryske taalkunde en de posysje fan it Frysk .................11 1.1 Sprachbrauch en Sprachquell ...........................11 1.2 Santjinde ieu ........................................13 1.3 Om 1700 hinne ......................................14 1.4 Njoggentjinde ieu ....................................15 1.5 Tweintichste ieu ......................................20 2 De Fryske taalkunde yn wider taalkundich perspektyf ............21 2.1 Taalkunde yn soarten ..................................21 2.2 Ferheffing fan de taal .................................21 2.3 Analogy ............................................22 2.4 Komplete en ynkomplete taal ............................24 2.5 Histoaryske taalkunde .................................25 2.6 Aspekten fan taalkunde yn de tweintichste ieu ...............28 3 Beslút ................................................28 II Foar-Aldfrysk: In oersjoch (Hans. F. Nielsen) .................34 Ynlieding..............................................34 1 De namme fan ’e Friezen ..................................34 1.1 Beleine foarmen ......................................34 1.2 Iere opfettings .......................................35 1.3 Resinte ynterpretaasjes ................................36 2 It taalkundich komôf fan de âldste plaknammen fan Fryslân .......38 2.1 It tradisjonele stânpunt ................................38 2.2. De ‘Belgyske’ hypoteze fan Gysseling en de ‘Noardwestblok'- hypoteze fan Kuhn ...................................38 2.3 Kuhn, Gysseling en de âldste plaknammen fan Fryslân ........40 3 De posysje fan it Frysk binnen de Germaanske dialekten ..........42 3.1 Ynliedende opmerkings ................................42 3.2 Frysk en makrogroepearrings binnen it Germaansk ...........42 3.3 De Anglo-Fryske hypoteze ..............................44 3.4 De Ingweoanske teory .................................45 3.5 Ferbinings tusken Aldfrysk en Aldnoarsk ...................48 3.6 Konkludearjende opmerkings ............................50 4 De ‘Fryske’ rune-ynskripsjes ...............................51 4.1 Foarriedige observaasjes ...............................51 5 4.2 It fêststellen fan in ‘Frysk’ runekorpus .....................52 4.3 Resinte ûndersykspatroanen .............................55 5 De Lex Frisionum en de Traditiones Fuldenses..................59 III De leksikografy fan it Aldfrysk (Rolf H. Bremmer Jr) ...........75 1 It pree-Richthofenske tiidrek ...............................75 2 Von Richthofen syn Altfriesisches Wörterbuch (1840) ............79 3 Fan Von Richthofen oant Holthausen ........................81 4 Fan Holthausen oant no ta ................................85 IV Metodyk Aldfryske tekstútjeften (Oebele Vries) ...............95 1 Metoaden fan tekstútjefte ..................................95 2 Aldfryske teksten ........................................96 3 Tekstútjeften oant 1900 ...................................96 3.1 Rjochtshânskriften ....................................96 3.2 Kroniken en oarkonden ................................99 4 Tekstútjeften nei 1900 ....................................99 V De leksikografy fan it Midfrysk (Piter Boersma) ...............111 1 Ynlieding .............................................111 2 De leksikografy fan it Midfrysk yn ’e Midfryske tiid sels .........112 2.1 Hilarides syn Naamspooringen..........................112 2.2 Sprekwurdesamlingen ................................112 2.3 Oare saken ........................................114 3 De Midfryske leksikografy nei 1800 .........................116 3.1 De wurdboeken fan Epkema en Brandsma .................116 3.2 Halbertsma syn Lexicon Frisicum .......................117 3.3 Oantekeningen, indices verborum en glossaria (by tekstútjeften); wurdstúdzjes ............................117 3.3.1 Oantekeningen, indices verborum en glossaria ........117 3.3.2 Wurdstúdzjes ..................................119 3.4 Nei in Midfrysk Wurdboek .............................119 VI De taalkunde fan it Midfrysk (Piter Boersma) ................126 1 Ynlieding .............................................126 2 Tekstútjeften ..........................................127 3 Stavering en lûdlear ....................................129 4 Wurdsoarten en morfology ...............................132 5 Syntaksis .............................................134 6 Taalskiednis en skiednis fan ’e taalkunde ....................135 VII Trije taalkundige fragminten (Tony Feitsma) ................145 6 1 Fragmentum de Literis Frisicis (1681) ......................145 2 Quaedam ad grammaticam spectantia (1681) .................147 3 Castigationes In Quædam ad Grammaticam Frisicam Spectantia (1687) ......................................150 VIII Skiednis fan de stavering (Tony Feitsma) ..................154 1 De stavering fan Gysbert Japicx (1603-1666) .................154 2 Johannes Hilarides (1649-1725) ...........................158 3 Njoggentjinde-ieuske stavering ............................161 3.1 De stavering fan Joast Halbertsma (1789-1869) ............161 3.2 Harmen Sytstra (1817-1862) ...........................163 3.3 De njoggentjinde-ieuske stavering nei Harmen Sytstra .......167 4 De tweintichste ieu .....................................168 IX Grammatika fan it Nijfrysk (Tony Feitsma) ..................175 1 Everwinus Wassenbergh .................................175 2 Ecco Epkema, Inleiding (1824) ............................176 3 De analogysk-histoaryske grammatika fan Harmen Sytstra .......177 4 Oare grammatika’s .....................................179 5 Histoaryske grammatika en dialektology .....................181 6 Strukturele grammatika ..................................182 7 Generative grammatika ..................................184 8 Beslút ...............................................186 X De leksikografy fan it Nijfrysk (Anne Dykstra).................191 1 Ynlieding .............................................191 2 It Lexicon Frisicum fan J.H. Halbertsma .....................192 3 It Friesch Woordenboek fan Waling Dykstra e.o. ...............196 4 Leksikografy by de Fryske Akademy .........................199 4.1 It Wurdboek fan ’e Fryske Taal .........................199 4.2 Oare wurdboeken en -listen fan ’e FA ....................202 4.3 De Taaldatabank fan ’e Fryske Taal .....................204 5 Leksikografy bûten de Fryske Akademy ......................205 6 Ta beslút .............................................206 XI Taalsosjology en sosjolingwistyk yn Fryslân (Jehannes Ytsma) . 213 1 Ynlieding .............................................213 2 Taalsosjology .........................................214 3 Sosjolingwistyk ........................................218 4 Evaluaasje en perspektyf .................................220 5 Ta beslút .............................................222 7 XII Westerlauwerskfryske dialektology (Arjen Versloot) ..........228 1 Ynlieding .............................................228 1.1 Omskriuwing fan it begryp ‘dialektology' ..................228 1.2 Fryske dialektology ..................................229 2 De Fryske dialektology yn ferhâlding ta ynternasjonale taalkundige streamings ............................................230 2.1 Romantyk ..........................................230 2.2 ‘Junggrammatiker’ ..................................231 2.3 Dialektgeografy .....................................233 2.4 Strukturalisme ......................................234 2.5 Sosjolingwistyk .....................................235 2.6 Generative Grammatika ...............................235 2.7 Nije techniken: opnimtechniken, kompjûter ................236 3 Ofsluting .............................................237 XIII De taalnoarm (S.T. Hiemstra) ...........................242 1 Ynlieding .............................................242 2 Grûnen en motiven foar of tsjin in taalnoarm .................245 3 Ofsluting .............................................262 XIV Fryske nammekunde (Karel F. Gildemacher) ................280 1 It spekulative tiidrek ....................................280 2 It tiidrek fan it sammeljen ................................282 2.1 Johan Winkler (1840-1916) ............................284 2.2 Foeke Buitenrust Hettema (1862-1922) ...................285 3 De moderne tiid ........................................286 3.1 Wobbe de Vries (1863-1942) ...........................286 3.2 Piter Sipma (1872-1961)
Recommended publications
  • Old Frisian, an Introduction To
    An Introduction to Old Frisian An Introduction to Old Frisian History, Grammar, Reader, Glossary Rolf H. Bremmer, Jr. University of Leiden John Benjamins Publishing Company Amsterdam / Philadelphia TM The paper used in this publication meets the minimum requirements of 8 American National Standard for Information Sciences — Permanence of Paper for Printed Library Materials, ANSI Z39.48-1984. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Bremmer, Rolf H. (Rolf Hendrik), 1950- An introduction to Old Frisian : history, grammar, reader, glossary / Rolf H. Bremmer, Jr. p. cm. Includes bibliographical references and index. 1. Frisian language--To 1500--Grammar. 2. Frisian language--To 1500--History. 3. Frisian language--To 1550--Texts. I. Title. PF1421.B74 2009 439’.2--dc22 2008045390 isbn 978 90 272 3255 7 (Hb; alk. paper) isbn 978 90 272 3256 4 (Pb; alk. paper) © 2009 – John Benjamins B.V. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm, or any other means, without written permission from the publisher. John Benjamins Publishing Co. · P.O. Box 36224 · 1020 me Amsterdam · The Netherlands John Benjamins North America · P.O. Box 27519 · Philadelphia pa 19118-0519 · usa Table of contents Preface ix chapter i History: The when, where and what of Old Frisian 1 The Frisians. A short history (§§1–8); Texts and manuscripts (§§9–14); Language (§§15–18); The scope of Old Frisian studies (§§19–21) chapter ii Phonology: The sounds of Old Frisian 21 A. Introductory remarks (§§22–27): Spelling and pronunciation (§§22–23); Axioms and method (§§24–25); West Germanic vowel inventory (§26); A common West Germanic sound-change: gemination (§27) B.
    [Show full text]
  • A FRISIAN MODEL Henryk Sjaardema
    THE INDIVIDUATED SOCIETY: A FRISIAN MODEL Henryk Sjaardema Preface It has long seemed to me that the dynamic of human activity is directly related to ecological variables within the society. It is the intimate rela- tionship of-the individual to the requirements of his society that not only channels human energies, but provides a framework for value orientations as well. It is as if society were a vast complex of machinery and man the kinetic force driving it. As machinery falls into social disuse, malfunction and inoperation, man must turn to new or alternative avenues or see his kinetic energy fall into disuse. When the crucial social machinery becomes patterned and routinized a surplus of human energy is made available. The stable society has a way of rechanneling these energies into other roles. Where these addi- tional roles are not present-where energy becomes constricted--social revolu- tions transpire. This study has been directed toward one socio-economic segment of Western man in which the role of the individual has been measured against the ecological requirements of the society. This pilot study is an attempt to probe variables which seem crucial to the rise of the individuated society. Introduction Purpose. To investigate the individuated basis for Frisian society. If the total society can be considered in its broadest sense, as a social configuration which transcends the normal limits of thinking built into political conceptions of the totalitarian state, my meaning will be made clear- er. This social configuration is one which places the requirements of the commun'ity on all levels above that of the commnity's individual constituents.
    [Show full text]
  • [1495] O Sjorem Magaaije! Fiktyf Joadsk Etnolekt Yn 'E Fryske Literatuer
    US WURK LXIX (2020), p. 38 [1495] O sjorem magaaije! Fiktyf Joadsk etnolekt yn ‘e Fryske literatuer Bouke Slofstra Abstract. In the past, Westerlauwers Friesland was already inhabited by a multilingual population, including speakers of local Frisian and non- Frisian vernaculars, the Dutch standard language and etnolects of foreign origin like those of German harvesters and Jewish merchants. Frisian literature reflects this multilingual situation to some extent. The details of it have yet to be studied in a systematic way, however. This case-study exemplifies how Jews were characterized in Frisian literature, especially drama. It turns out that the stereotypical Jewish char- acter is presented as speaking a variety of artificial and real languages. This study sheds some light on the question of how literature relates to reality, prejudice and language. It is argued that Frisian literature and multilingualism interconnect, the former existing in a multilingual reality, the latter being creatively manipulated by literary fiction. 1 Ynlieding Meartaligens wie foar 1900, lykas no, in skaaimerk fan Fryslân en de Frie- zen sels. Dat feit wurdt wjerspegele yn de Fryske literatuer, en dat betsjut fansels folle mear as Fryske en Hollânske twataligens (Burger 1944, Meer- tens & Wander 1958, Vries & Breuker 1987, Jonkman & Versloot 2008). By Feike van der Ploeg komme bygelyks sprekkers fan it Hylpersk foar. Yn it wurk fan de Halbertsma‟s oppenearje stedsjers en „poepen‟ har yn har eigen taal, of alteast yn in karikatuer dêrfan. Waling Dykstra koe Biltsk en hat ek yn dy taal publisearre. Minder bekend is miskien it personaazje fan de Joadske keapman, dy‟t faak en folle yn „e Fryske skriuwerij opfierd waard, meast yn toanielstikken.
    [Show full text]
  • Dr. JÜSTUS HIDDES HALBEET8MA
    VOORLEZING OVER HET LEVEN VAN Dr. JÜSTUS HIDDES HALBEET8MA EN ZIJNE VEEDIENSTEN OMTRENT DE GESCHIEDENIS, TAAL- EN LETTERKUNDE, VOORAL VAN UITGESPROKEN IN DE VERGADERING VAN HET FITLESCH GENOOTSCHAP, VAN 22 APRIL 1869, DOOK HET LID VAN HET BESTUUB XV. EEK. HO F F, Archivarius der stad Leeuwarden. VI. N. B. VOORLEZING OVEE HET lÆVMHT EN DIE VERDIENSTEN VAN DR. JÜSTUS HIDDES HALBERTSMA. MIJNE HEEREN, VEELGEACHTE MEDELEDEN! „Wij hebben een vriend hier op aarde verloren;" een vriend, die, uit liefde tot Friesland en de Friezen, de groote gaven van zijn ongemeenen geest ongeveer vijftig jaren lang heeft aangewend, om onze vernederde schrijftaal en letter- kunde uit hare kwijning op te heffen en te verheerlijken; — een vriend, die immer de eer van der Friezen naam en groote mannen zocht te handhaven, ook op het gebied der geschiedenis en oudheidkunde; — een vriend, die, met zijn dichterlijken broeder, door talrijke geschriften een veel vermogenden invloed heeft uitgeoefend om ons nationaal gevoel en Frieschen zin op te wekken en levendig te hou- den, ten einde ook in de toekomst de kracht uit te ma- ken van ons volk en van den band, die ons aan een roem- rijk voorgeslacht verbindt. Gij weet het, M. H., dat wij sedert den 27 Februarij j. 1. het overlijden betreuren van ons hooggeacht Eerelid Dr. JUSTUS HIDDES HALBEBTSMA. En zouden de Bestuur- ders van het ÏViesch Genootschap in uwe eerstvolgende ver- gadering kunnen zwijgen over het groot verlies, dat wij leden, door den dood van een man, die, boven ons allen verheven, meer gedaan heeft dan iemand onzer ter be- 1 * 4 VOORLEZING OVER HET LEVEN VAN vordering der wetenschappelijke belangen, waaraan ons Ge- nootschap is gewijd? Neen, onze groote verpligting aan hem en zijne onvermoeide werkzaamheid maakten het ons ten pligt om over hem te spreken; en onze dankbaarheid voor al het goede en schoone, dat liij ons schonk, drong ons, om nu reeds eene poging te doen, ten einde zijner na- gedachtenis de hulde onzer vereering toe te brengen.
    [Show full text]
  • Runes in Frisia
    On the Frisian origin of runic finds Runes in Frisia Johannes Beers s0632813 Leeuwarden, 15th january 2012 Runes in Frisia - Johannes Beers In may 2011 I visited London. Any student of Frisian Language and Culture knows that the British Museum there holds an important Frisian treasure: a sixth century coin with a name on it, that is regarded to be the oldest recorded word in the Frisian language: skanomodu. The fact that the name was coined in runes was new to me and it sparked a new interest in runes in general. I was surprised that not only a number of runic inscriptions been found in Friesland, but these finds make up a specific corpus of runic inscriptions. My surprise at the time has become the main question for this essay: what makes an object with a runic legend ‘Frisian’? I will be giving the shortest possible introduction into runes in general: the history, the use of runes and a bit of etymology. Then I will look at the aspects that make an object ‘Frisian’. To fully understand what these Frisian aspects are, I shall describe the corpus in as far as it is agreed upon. Finally I will have a quick look at the criticism of the Frisian corpus. Contrary to popular believe, the Germanic people were not illiterate until they became Christian. For centuries they had used their own mode of writing, using an ‘alphabet’ of characters called runes. Each rune had its own name (for example: the f was called fehu, meaning money, wealth, and the u was called uruz, wild ox).
    [Show full text]
  • Doe Mee Aan De Praktijken Tocht!
    Doe mee Friesland zoekt huisartsen Een mooie manier om vrijblijvend een aantal praktijken te bezoeken waar een vacature is. Zo krijg je een goede indruk aan de van de praktijk, het vak én de regio. En wie weet vind je wel nét die ene klik… Daarnaast is er de mogelijkheid om op het hoofdkantoor van Dokterszorg in Heerenveen in gesprek te gaan met vertegenwoordigers van LHV, WAGRO, Dokterszorg en andere organisaties. Meedoen? Geef je voor 17 maart op via [email protected] praktijken 10 april 2019 Programma tocht! 9:30 – 12:30 uur 13:00 – 17:00 uur Hoofdkantoor Dokterszorg in de regio (eigen vervoer) Heerenveen, K.R. Poststraat 70-72 Diverse huisartsenpraktijken In gesprek met… hebben ziche opengesteld voor geïnteresseerden. Kijk op onze Lunch (inclusief goodiebag!) website voor de deelnemende praktijken. SCHIERMONNIKOOG Noordzee Schiermonnikoog AMELAND Nes Ballum Vijfde Hollum Slenk AMELAND Derde Vierde Tweede Ooster Slenk Slenk Slenk Wijdesloot Eerste Lauwersoog TERSCHELLING Slenk e Paesens Westernieland N361 e Wierum Pieterburen Hoorn z Broek Den n Horn- Andel Kloosterburen Formerum e Lioessens huizen Midsland d N358 Oosternijkerk Oostma- d Ternaard Anjum horn a Morra Baaiduinen Holwerd Hantumhuizen ZUIDELIJKE W BALLASTPLAAT Eenrum West-Terschelling Hantum Metslawier Vier- Wehe-den Waaxens Stiem Jaap Leens DE PUNT huizen Ulrum Hoorn Blije Deensgat De Kom Brantgum Hiaure Stort Mensingeweer De Lytse Jouwer N361 N357 Wetsens Lauwers- N361 SENNEROOG Warf- N356 Foudgum Hegebeintum Zuurdijk huizen Ferwert meer Babbelaar Zoutkamp
    [Show full text]
  • Couv\R~ ~Vl~ - V4- Ooi O~C1~
    COuv\r~ ~vL~ - V4- Ooi o~c1~. ~ Terugkoppeling ‘locatiesessies’ ten behoeve van Permanente Geluidsmeetnetten Naar aanleiding van de Motie Eijsink c.s., heeft de Minister van Defensie de Stuurgroep uitvoering motie Eijsink verzocht haar te adviseren omtrent nut en noodzaak van permanente geluidsmeetnetten rond de vliegbases Leeuwarden en Volkel. Op basis van 2 onafhankelijke rapporten van het RIVM en NLR, heeft de Stuurgroep op 18 februari 2016 een advies aangeboden. Daarop heeft de Minister de voorzitter van de Stuurgroep, de Friese Gedeputeerde Michiel Schrier, verzocht de werkzaamheden voort te zetten om op die manier te kunnen zeker stellen dat de wensen van de omwonenden worden meegenomen bij het aanschaffen en realiseren van de geluidsmeetnetten. Een van de belangrijkste onderdelen bij het invullen van zo’n permanent geluidsmeetnet is het bepalen van de locaties van de meetpunten. De 2 rapporten spreken over 3 soorten meetoptellingen, te weten: 1. Microfoonopstellingen in de directe nabijheid van het vliegveld voor het monitoren van de bestaande geluidscontou ren (contourlocaties). 2. Microfoonopstellingen in een nader te bepalen aantal woonkernen waarmee de piekgeluidsniveaus op die locaties inzichtelijk kunnen worden gemaakt voor de omwonenden (informatielocaties). 3. Mobiele microfoonopstellingen waarmee incidenteel, naar behoefte op andere locaties piekniveaus kunnen worden gemeten. De contourlocaties zullen in overleg met de uiteindelijke leverancier van het geluidsmeetnetwerk worden bepaald; hierbij moet gezocht worden naar
    [Show full text]
  • PBB December 2019DS
    Nieuws van Pleatslik Belang Bitgummole www.bitgummole.nl - [email protected] dec 19 NIEUWBOUW IN BITGUMMOLE Sommigen hebben er al van gehoord en anderen zijn er zelfs bij betrokken. Door Wonen NoordWestFriesland is een aanvraag ingediend voor het verkrijgen van een omgevingsvergunning voor het slopen en nieuw bouwen van huizen aan de Terhornestrjitte. Het betreft de huizen links en rechts van het deel beginnend bij de Van Aismawei. Deze zullen uiteraard eerst gesloopt gaan worden om daarna in een andere vorm weer te herrijzen. Vanaf de Menamerdyk gezien komen er aan de linkerzijde 6 zgn “kleine gezins”woningen in 3 blokjes van 2 huizen en aan de rechter kant 4 levensloopwoningen. Dat laatste wil zeggen, dat er een slaap- en een badkamer op de begane vloer zullen zijn. De “kleine gezins”woningen hebben de slaapkamers en badkamer op de verdiepingsvloer. De woningstichting wacht nu nog op de onherroepelijke vergunning. Men verwacht geen problemen met “stikstof” te krijgen. Links: De situatietekening Rechts: Een impressie van de “kleine gezins”woning TOEKOMST CAFÉ-ZALENCENTRUM GROOT TERHORNE Op het moment dat u D&S leest, hebben alle bewoners van Bitgummole een uitnodiging ontvangen van de eigenaren van het complex. Op 9 december om 19.30 uur zullen zij in de Molewjuk een toelichting geven over de plannen, die zij met het pand hebben. Naast een vertegenwoordiger van de gemeente in kader van arbeidsmigranten zal ook de directeur van de uitzendgroep VZM aanwezig zijn. Het bestuur van Pleatslik Belang Bitgummole hoopt op een hoge opkomst, omdat van haar een advies wordt verwacht over de mening van de burgers aangaande de toekomstige bestemming.
    [Show full text]
  • Masterplan Opvaarten Noordoost Fryslân Inhoudsopgave
    Masterplan Opvaarten Noordoost Fryslân Inhoudsopgave H1 INLEIDING 3 H2 OPVAARTEN IN DE AANDACHT 4 H3 OPVAARTEN PASSEND BIJ BELEID EN AMBITIES BREDE WELVAART 10 H4 LOKALE DYNAMIEK, BELANG & KOPPELKANSEN 13 H1 Inleiding H5 VISIE EN DOEL 21 Voor u ligt het masterplan van de opvaarten in die de aanleiding is voor dit totaalplan. Het gaat H6 TOTAALOVERZICHT EN UITWERKINGEN DEELGEBIEDEN 23 Noordoost Fryslân. niet om op zich zichzelf staande losse initiatieven Het is niet het initiatief van een bevlogen voor het verdiepen of verbreden van vaarwater, 1. HALLUM - ALDE LEIJE 27 ambtenaar, een ambitieuze bestuurder of een het verhogen van een brug of het in ere herstellen 2. FERWERT - HEGEBEINTUM 30 gedreven cultuurhistorische instantie. van een historisch haventje. De op- en trekvaarten Het is de sterke lokale betrokkenheid en inzet staan in relatie met elkaar en zijn een belangrijk 3. HOLWERD - RAARD 34 van de streek voor verbeteren van haar omgeving deel van het DNA van dit deel van Friesland. 4. WIERUM - TERNAARD 37 Het belang gaat tevens verder dan het bootje dat de kosten. Het behelst nog geen gedetailleerd plan van 5. ANJUM - MORRA 41 er doorheen kan varen. Water brengt dynamiek en aanpak of haalbaarheid of exacte inventarisatie per traject. 6. OOSTRUM - DOKKUM 44 levendigheid en maakt een omgeving afwisselend en Het betreft ook geen projectplan met het doel alles in aantrekkelijk. De samenhang van het stelsel van op- en één keer op te pakken en uit te voeren. Het heeft wel als 7. TUSSEN LAUWERS EN DE SWEMMER 47 trekvaarten vormt de rode draad door het cultuur- doel om het belang en het totaal overzichtelijk bij elkaar 8.
    [Show full text]
  • 70 Bus Dienstrooster & Lijnroutekaart
    70 bus dienstrooster & lijnkaart 70 Minnertsga - Leeuwarden Bekijken In Websitemodus De 70 buslijn (Minnertsga - Leeuwarden) heeft 2 routes. Op werkdagen zijn de diensturen: (1) Leeuwarden Busstation: 06:25 - 23:51 (2) Minnertsga Mooie Paal: 06:18 - 23:20 Gebruik de Moovit-app om de dichtstbijzijnde 70 bushalte te vinden en na te gaan wanneer de volgende 70 bus aankomt. Richting: Leeuwarden Busstation 70 bus Dienstrooster 19 haltes Leeuwarden Busstation Dienstrooster Route: BEKIJK LIJNDIENSTROOSTER maandag 06:25 - 23:51 dinsdag 06:25 - 23:51 Minnertsga, Mooie Paal 1B Moaije Peal, Minnertsga woensdag 06:25 - 23:51 Sint Jacobiparochie, Zuideinde donderdag 06:25 - 23:51 Zuideinde, Sint Jacobiparochie vrijdag 06:25 - 23:51 Sint Jacobiparochie, Sint Jacobiparochie zaterdag 08:51 - 23:50 39 Oosteinde, Sint Jacobiparochie zondag Niet Operationeel Sint Jacobiparochie, Oosteinde 65 Oosteinde, Sint Jacobiparochie Sint Jacobiparochie, Noordzigt 222 Middelweg-West, Sint Jacobiparochie 70 bus Info Route: Leeuwarden Busstation Sint Jacobiparochie, Koudeweg Haltes: 19 225 Middelweg-West, Sint Jacobiparochie Ritduur: 30 min Samenvatting Lijn: Minnertsga, Mooie Paal, Sint Sint Annaparochie, Azc Jacobiparochie, Zuideinde, Sint Jacobiparochie, Sint Jacobiparochie, Sint Jacobiparochie, Oosteinde, Sint Sint Annaparochie, Statenweg Jacobiparochie, Noordzigt, Sint Jacobiparochie, Middelweg-West, Sint Annaparochie Koudeweg, Sint Annaparochie, Azc, Sint Annaparochie, Statenweg, Sint Annaparochie, Van Sint Annaparochie, Van Harenstraat Harenstraat, Sint Annaparochie,
    [Show full text]
  • New Data from Terp Excavations on Sea-Level Index Points and Salt Marsh Sedimentation Rates in the Eastern Part of the Dutch Wadden Sea
    Netherlands Journal of Geosciences — Geologie en Mijnbouw |97 – 1–2 | 31–43 | 2018 doi:10.1017/njg.2018.2 New data from terp excavations on sea-level index points and salt marsh sedimentation rates in the eastern part of the Dutch Wadden Sea Annet Nieuwhof1,∗ & Peter C. Vos2 1 Groningen Institute of Archaeology, University of Groningen, Poststraat 6, 9712 ER Groningen, the Netherlands 2 Deltares, Department of Applied Geology and Geophysics, PO Box 85467, 3508 AL Utrecht, the Netherlands ∗ Corresponding author: Email: [email protected] Manuscript received: 2 May 2017, accepted: 16 February 2018 Abstract This paper presents new geological data from two terp excavations at Englum and Ezinge, in the Dutch province of Groningen, and compares them to similar data from the western part of Friesland, in particular from the terp of Wijnaldum-Tjitsma. This terp is situated at a salt marsh ridge of the same height and thickness as Englum and Ezinge, although habitation started 650 years later at Wijnaldum. The measured levels of the tidal- flat/salt-marsh boundary underneath these terps make it possible to reconstruct palaeo-Mean High Water (MHW) levels. These sea-level index points show that palaeo-MHW in the Groningen part of the Wadden Sea was at the upper limit of the range of palaeo-MHW that has been reconstructed for the Dutch Wadden Sea on the basis of data from its western part. The deviating levels indicate that there are differences between regions of the Wadden Sea; this has earlier been established for the German section of the Wadden Sea.
    [Show full text]
  • 71 Bus Dienstrooster & Lijnroutekaart
    71 bus dienstrooster & lijnkaart 71 Kop Afsluitdijk via Minnertsga - Leeuwarden Bekijken In Websitemodus De 71 buslijn (Kop Afsluitdijk via Minnertsga - Leeuwarden) heeft 5 routes. Op werkdagen zijn de diensturen: (1) Harlingen Via Minnertsga: 06:56 - 23:31 (2) Kop Afsluitdijk: 06:16 - 21:28 (3) Leeuwarden: 04:55 - 16:46 (4) Leeuwarden Via Harlingen: 06:44 - 22:46 (5) Pietersbierum: 08:00 - 17:54 Gebruik de Moovit-app om de dichtstbijzijnde 71 bushalte te vinden en na te gaan wanneer de volgende 71 bus aankomt. Richting: Harlingen Via Minnertsga 71 bus Dienstrooster 48 haltes Harlingen Via Minnertsga Dienstrooster Route: BEKIJK LIJNDIENSTROOSTER maandag 06:56 - 23:31 dinsdag 06:56 - 23:31 Leeuwarden, Busstation 5 Stationsplein, Leeuwarden woensdag 06:56 - 23:31 Leeuwarden, Harlingersingel donderdag 06:56 - 23:31 11 Harlingersingel, Leeuwarden vrijdag 06:56 - 23:31 Leeuwarden, Europaplein zaterdag 22:31 - 23:31 74 Harlingerstraatweg, Leeuwarden zondag 22:31 - 23:31 Leeuwarden, Westeinde Harlingerstraatweg, Leeuwarden Leeuwarden, Douwe Kalmaleane Poptawei, Leeuwarden 71 bus Info Route: Harlingen Via Minnertsga Leeuwarden, Poptawei Haltes: 48 78 Ypk fan der Fearwei, Leeuwarden Ritduur: 61 min Samenvatting Lijn: Leeuwarden, Busstation, Marsum, Marsum Leeuwarden, Harlingersingel, Leeuwarden, 4 Bitgumerdyk, Marssum Europaplein, Leeuwarden, Westeinde, Leeuwarden, Douwe Kalmaleane, Leeuwarden, Poptawei, Marsum, Franjumbuorren Marsum, Marsum, Marsum, Franjumbuorren, Ingelum, Weg Naar Ingelum, Ingelum, Ingelum, Ingelum, Weg Naar Ingelum Bitgummole,
    [Show full text]