EÏÏËÓÈÎË I·ÙÚÈÎË
TfiÌÔ˜ 69 • T‡¯Ô˜ 2 AÚ›ÏÈÔ˜ – IÔ‡ÓÈÔ˜ 2003
¶ÂÚȯfiÌÂÓ·
∂ÓËÌÂÚˆÙÈο 93 H ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÊÏÔÈÔ‡ ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ ÛÙÔ Û‡Ó‰ÚÔÌÔ ¿ÚıÚ· ÙˆÓ ÔÏ˘Î˘ÛÙÈÎÒÓ ˆÔıËÎÒÓ A.H. KÔ‡ÚÙ˘, ¢.K. ¶·Ó›‰Ë˜
101 YÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·: ¢È·ÁÓˆÛÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË º. °ÎÈÚÙÔ‚›Ù˘, A. X·Ù˙ËÙfiÏÈÔ˜
113 Yԉԯ›˜ ÙÔ˘ ÁÏÔ˘Ù·ÌÈÎÔ‡ ÔͤԘ ÛÙÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi Ó¢ÚÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· N. °ÎÔ˘ÁÎÔ˘ÏÈ¿˜, M. AÏÌ¿ÓË
132 O ¯˘Ìfi˜ ÙÔ˘ Vaccinium oxycoccos L. Î·È Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ÛÙȘ Ô˘ÚÔÏÔÈÌÒÍÂȘ Î·È ¿ÏϘ ·ı‹ÛÂȘ ÙÔ˘ Ô˘ÚÔÔÈÔÁÂÓÓËÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ∞. ∞ÔÛÙÔÏ›‰Ë˜, π. ÃÚ˘ÛÔÁÔÓ›‰Ë˜
∂Ú¢ÓËÙÈΤ˜ 138 ∂ÈÔÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ ¯ÚfiÓÈ·˜ ·ÔÊÚ·ÎÙÈ΋˜ Ó¢ÌÔÓÔ¿ıÂÈ·˜ ÂÚÁ·Û›Â˜ Î·È Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ÛÙË µ. ∂ÏÏ¿‰· §. ™È¯ÏÂÙ›‰Ë˜, π. ∆ÛÈfiÙÛÈÔ˜, ¢. ÃψÚfi˜, ∞. °·‚ÚÈËÏ›‰Ë˜, ∂. ¢·ÛηÏÔÔ‡ÏÔ˘, £. ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓ›‰Ë˜
148 ªÂÙ·‚ÔϤ˜ ÙˆÓ ÂȤ‰ˆÓ Ù˘ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊ›Ó˘ Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ Ô˘‰¤ÙÂÚË ÂÓ‰ÔÂÙȉ¿ÛË Î·È ÙÔ ÌÂÙ·ÙÚÂÙÈÎfi ¤Ó˙˘ÌÔ Ù˘ ·ÁÁÂÈÔÙ·Û›Ó˘ ÌÂÙ¿ ¿ÛÎËÛË ·ÓÙÔ¯‹˜ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ ÌËÓÒÓ ∏. ∫·ÏÏ›ÛÙÚ·ÙÔ˜, µ. ∫·ÏʷοÎÔ˘, ¶. µÂ˙˘Ú¿ÎË, ƒ. §È¿ÛÎÔ, ∞. ∂˘·ÁÁ¤ÏÔ˘
154 ¢ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙˆÓ ÔͤˆÓ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›ˆÓ ÈÛ¯·ÈÌÈÎÒÓ ÂÂÈÛÔ‰›ˆÓ Û ‰È·‚ËÙÈÎÔ‡˜ ·ÛıÂÓ›˜ ∞. µ‹Ù·˜
∂ӉȷʤÚÔ˘Û˜ 160 ∏·Ù›Ùȉ· ·fi ΢ÙÙ·ÚÔÌÂÁ·ÏÔ˚fi Û ÌË ·ÓÔÛÔηٷÛÙ·Ï̤ÓÔ ÂÓ‹ÏÈη ÂÚÈÙÒÛÂȘ ¢. °ÎÈÛ¿Î˘, π. ª·Ï¿ÓÔ˜, ∫. ¶·Û¯·Ï›‰Ë˜, ∞. ∫·Ú·ÁÈ¿ÓÓ˘, µ. ¶ÂÚËÊ¿Ó˘, º. ÷ÚÛÔ‡Ï˘
163 ¡fiÛÔ˜ Kikuchi-Fujimoto: Ì›· Û¿ÓÈ· ·ÈÙ›· ÏÂÌÊ·‰ÂÓÔ¿ıÂÈ·˜ ¶. NÈÎÔÏ·˝‰Ë˜, A. ™ÔÊfi˜, B. K·ÏÔ‡ÙÛË, A. TÛÒÓ·, ¶. KÔÏÏ¿Ú·˜, ™. MÂÙ·ÏÏ›‰Ë˜, E. KÔ˘ÌÂÓÙ¿ÎË, A¯. TÔ˘ÚηÓÙÒÓ˘
167 A˘ÙfiÌ·ÙË Ú‹ÍË ÂÈıËÏȷ΋˜ ·ÛÙ˘ ÛÏËÓfi˜ Û ¿ÙÔÌÔ ÙÚ›Ù˘ ËÏÈΛ·˜ X. ™˘Ú›‰Ë˜, A. NÙ›Ó·˜, °. ™Ê˘ÚfiÂÚ·˜, A. BÚ¿ÓÙ˙·˜, ™. AÏ MÔÁÚ·Ì›, £. °ÂÚ·ÛÈÌ›‰Ë˜
BÈ‚ÏÈÔ·ÚÔ˘Û›·ÛË 170 Helliniki Iatriki
Volume 69 • No 2 April – June 2003
Contents
Brief reviews 93 Adrenocortical function in polycystic ovary syndrome Kourtis AI, Panidis DK.
101 Hypercalcemia: Diagnostic process Girtovitis F, Chatzitolios AI.
113 Glutamate receptors in the CNS Gougoulias N, Albani M.
132 Cranberry juice: its role in the prevention and treatment of infections and other diseases of the urinary tract Apostolidis A, Chrissogonidis I.
Investigative 138 The prevalence of chronic obstructive pulmonary disease papers and rhinitis in Northern Greece Sihletidis L, Tsiotsios I, Chloros D, Gavriilidis A, Daskalopulou E, Konstantinidis Th.
148 Alterations in serum ß-endorphin levels, in relation to neutral endopeptidase (NEP) and angiotensin converting enzyme (ACE) after four months endurance exercise Kallistratos E, Kalfakakou V, Vezyraki P, Liasko R, Evangelou A.
154 Coronary artery disease in patients with diabetes mellitus II Vitas A.
Case reports 160 Hepatitis from cytomegalovirus (CMV) in an immunocompetent patient Gkisakis D, Balanos I, Paschalidis K, Karayiannis A, Perifanis B, Harsoulis F.
163 Kikuchi-Fujimoto disease: a rase cause of lymphadenitis Nikolaidis P. Sofos A, Kaloutsi V, Tsona A, Kollaras P, Metallidis S, Koumentaki E, Tourkantonis Ach.
167 Spontaneous rupture of an epithelial cyst of the spleen in an elderly Spiridis Ch, Dinas A, Sfireoras G, Vrantzas A, Al Mogrambi S, Gerasimidis Th.
Book review 170 ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 2003, 69, 2: 93- 100
∏ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÊÏÔÈÔ‡ ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ ÛÙÔ Û‡Ó‰ÚÔÌÔ ÙˆÓ ÔÏ˘Î˘ÛÙÈÎÒÓ ˆÔıËÎÒÓ
AÓ¿ÚÁ˘ÚÔ˜ H. KÔ‡ÚÙ˘, ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ K. ¶·Ó›‰Ë˜
∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ ∂Ó‰ÔÎÚÈÓÔÏÔÁ›·˜ Î·È ∞ÓıÚÒÈÓ˘ ∞Ó··Ú·ÁˆÁ‹˜, µã ª·È¢ÙÈ΋ Î·È °˘Ó·ÈÎÔÏÔÁÈ΋ ∫ÏÈÓÈ΋, TÌ‹Ì· I·ÙÚÈ΋˜ ∞.¶.£., £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË
¶ÂÚ›ÏË„Ë. ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ ÙÔ 50-60% ÙˆÓ Á˘Ó·È- ÛÂÛËÌ·Ṳ̂ÓË ·‰ÚÂÓ·Ú¯‹ ÚÔÙ¿ıËÎÂ, ·Ú¯Èο, ˆ˜ ÎÒÓ Ì ÙÔ Û‡Ó‰ÚÔÌÔ ÙˆÓ ÔÏ˘Î˘ÛÙÈÎÒÓ ˆÔıËÎÒÓ ·ÈÙ›· Ù˘ ˘ÂÚ‚ÔÏÈ΋˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ·Ó‰ÚÔÁfiÓˆÓ ·- (PCOS) ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ÂȤ‰ˆÓ ÙˆÓ ÂÈ- fi Ù· ÂÈÓÂÊÚ›‰È· ÛÙÔ PCOS. ∏ ¿Ô„Ë Ô˘ Á›ÓÂÙ·È ÓÂÊÚȉȷÎÒÓ ·Ó‰ÚÔÁfiÓˆÓ. OÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ‰ÂÎÙ‹ Û‹ÌÂÚ· Â›Ó·È Ë ·ÚÚÂÓÔÔÈËÙÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÂÈÓÂÊÚȉȷ΋˜ ˘ÂÚ·Ó‰ÚÔÁÔÓ·ÈÌ›·˜, Ú‡ıÌÈÛË ÙÔ˘ ÂÓ˙‡ÌÔ˘ ΢Ùfi¯ÚˆÌ· P450c17·. ∏ ·È- ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó, ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙ·, Ó· ·Ô‰ÔıÔ‡Ó Û ٛ·, ¿ÓÙˆ˜, Ù˘ ÚˆÙÔ·ıÔ‡˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÂÈ- ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ηϿ ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓË ·ıÔÊ˘ÛÈÔÏÔÁÈ- ÓÂÊÚȉȷ΋˜ ˘ÂÚ·Ó‰ÚÔÁÔÓ·ÈÌ›·˜ ÛÙÔ PCOS ·Ô- ΋ ÔÓÙfiÙËÙ·, fiˆ˜ Ë ÌË ÎÏ·ÛÈ΋ ‹ Ë fi„ÈÌ˘ ¤Ó·Ú- ÙÂÏ› ‰›Ô ·ÓÙÈÎÚÔ˘fiÌÂÓˆÓ ·fi„ˆÓ. ͢ Û˘ÁÁÂÓ‹˜ ˘ÂÚÏ·Û›· ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ. ∏ ÂÎ- EÏÏËÓ I·ÙÚ 2003, 69: 93 - 100.
1. ∂π™∞°ø°∏ ‰Ú¿ÛË Ù˘ ACTH ÛÙË ÛÙËÏȉˆÙ‹ ˙ÒÓË ‹ ÙË ‰Ú¿ÛË ∏ ‰Â¸‰ÚoÂÈ·Ó‰ÚoÛÙÂÚfiÓË (DHEA) Î·È Ë Úo- Ù˘ ·ÁÁÂÈoÙÂÓÛ›Ó˘ ππ ÛÙË ÛÂÈÚoÂȉ‹ ˙ÒÓË. ∆¤- oÚÌfiÓË Ù˘, Ë ıÂÈ˝Î‹ ‰Â¸‰ÚoÂÈ·Ó‰ÚoÛÙÂÚfiÓË ÙoÈo˜, fï˜, ·Ú¿ÁoÓÙ·˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ‚ÚÂı›, ·Ú¿ ÙȘ (DHEA-S), Â›Ó·È ÛÙÂÚoÂȉ‹ Ì 19 ¿ÙoÌ· ¿Óıڷη ÂÎÙÂٷ̤Ó˜ ¤Ú¢Ó˜ ÛÙoÓ Ùo̤· ·˘Ùfi. Œ¯ÂÈ, ¿- Î·È Ì ·ÛıÂÓ›˜ ·Ó‰ÚoÁoÓÈΤ˜ ‰Ú¿ÛÂȘ. ∂ÎÎÚ›- ÓÙˆ˜, ÙÂÎÌËÚȈı› fiÙÈ ‚Ú·¯˘¯ÚfiÓȘ ÂÎÙÚo¤˜ Ù˘ ÓoÓÙ·È Û¯Â‰fiÓ ·oÎÏÂÈÛÙÈο ·fi ÙË ‰ÈÎÙ˘ˆÙ‹ ˙Ò- Û‡ÓıÂÛ˘ ÎoÚÙÈ˙fiÏ˘ Î·È ·Ó‰ÚoÁfiÓˆÓ, o˘ ÂÎÎÚ›- ÓË Ùo˘ ÊÏoÈo‡ ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ. ∆· ·ÙÙ·Ú· Ù˘ ÓoÓÙ·È ·fi Ù· ÂÈÓÂÊÚ›‰È·, ÌoÚ› Ó· oÊ›ÏoÓÙ·È ‰ÈÎÙ˘ˆÙ‹˜ ˙ÒÓ˘ ·Ú¿Áo˘Ó ΢ڛˆ˜ DHEA Î·È Û ˘ÂÚÈÓÛo˘ÏÈÓ·ÈÌ›·, Û ۇӉÚoÌo oÏ˘Î˘ÛÙÈÎÒÓ DHEA-S1 ‡ÛÙÂÚ· ·fi ‰È¤ÁÂÚÛË Ì ÊÏoÈoÂÈÓÂ- ˆoıËÎÒÓ, Û o͇ Î·È ¯ÚfiÓÈo stress, Û Ó¢ÚoÁÂÓ‹ ÊÚȉÈoÙÚfio oÚÌfiÓË (ACTH), ·Êo‡ ‰ÂÓ ‰È·ı¤- ·ÓoÚÂÍ›·, Û ˘„ËÏ¿ ›‰· oÈÛÙÚoÁfiÓˆÓ Î·È Û Ùo˘Ó Ùo ¤Ó˙˘Ìo o˘ ÌÂÙ·ÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ DHEA Û ·Ó- ÂÁ΢ÌoÛ‡ÓË. ªoÏoÓfiÙÈ oÈ Ì˯·ÓÈÛÌo› o˘ Úo- ηÏo‡Ó ·˘Ù¤˜ ÙȘ ‚Ú·¯˘¯ÚfiÓȘ ÂÎÙÚo¤˜ ‰ÂÓ ¤¯o˘Ó ‰ÚoÛÙÂÓ‰ÈfiÓË (¢4∞) (EÈÎ. 1). ∞ÓÙ›ıÂÙ·, Ù· ·ÙÙ·- Ú· Ù˘ ÛÙËÏȉˆÙ‹˜ ˙ÒÓ˘ Ùo˘ ÊÏoÈo‡ ÙˆÓ ÂÈÓÂ- Ï‹Úˆ˜ ‰È¢ÎÚÈÓÈÛı›, Â›Ó·È ÂӉ¯fiÌÂÓo Ë ÈÓÛo˘Ï›- ÊÚȉ›ˆÓ ·Ú¿Áo˘Ó ΢ڛˆ˜ ÎoÚÙÈ˙fiÏË Î·È ÌÈÎÚ¿ ÓË Î·È Ù· oÈÛÙÚoÁfiÓ· Ó· ÂϤÁ¯o˘Ó ÙËÓ ¤ÎÊÚ·ÛË Î·È oÛ¿ ÂÈÓÂÊÚȉȷÎÒÓ ·Ó‰ÚoÁfiÓˆÓ Î·È Ù· ·ÙÙ·- ÙË ÏÂÈÙo˘ÚÁ›· ÙˆÓ ÛÙÂÚoÂȉoÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ÂÓ˙‡ÌˆÓ3. Ú· Ù˘ ÛÂÈÚoÂȉo‡˜ ˙ÒÓ˘ ·Ú¿Áo˘Ó ΢ڛˆ˜ ·Ï- ∆· ›‰· Ù˘ DHEA-S Ùo˘ oÚo‡, Ë oo›· ‰oÛÙÂÚfiÓË (EÈÎ. 1)2,3. ıˆÚÂ›Ù·È ÛÙ·ıÂÚfi˜ ‰Â›ÎÙ˘ Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÂÈ- O ¤ÏÂÁ¯o˜ Ù˘ ¤ÎÎÚÈÛ˘ ÙˆÓ ·Ó‰ÚoÁfiÓˆÓ ·fi ÓÂÊÚȉȷÎÒÓ ·Ó‰ÚoÁfiÓˆÓ, ÂÌÊ·Ó›˙o˘Ó ¤ÓÙoÓ˜ Ùo ÊÏoÈfi ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ, ·ÎfiÌË Î·È ÌÂÙ·‚oϤ˜ ηٿ ÙËÓ ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ˙ˆ‹˜ Ùo˘ ·Ùfi- Û‹ÌÂÚ·, ¤Ó· ·›ÓÈÁÌ·. ÀoÛÙËÚ›¯ıËΠfiÙÈ Î¿oÈo˜ Ìo˘. ™Ùo ¤Ì‚Ú˘o, Ù· ›‰· Ù˘ DHEA-S Â›Ó·È oÏ˘ÂÙȉÈÎfi˜ ·Ú¿ÁoÓÙ·˜ ·fi ÙËÓ ˘fiÊ˘ÛË ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ˘„ËÏ¿. ™ÙË Ê¿ÛË ·˘Ù‹ Ë oÓoÌ·˙fiÌÂÓË ‰ÈÂÁ›ÚÂÈ ÂȉÈο ÙË ‰ÈÎÙ˘ˆÙ‹ ˙ÒÓË, ·Ó¿ÏoÁ· Ì ÙË ÂÌ‚Ú˘˚΋ ˙ÒÓË Ùo˘ ÊÏoÈo‡ ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ Â›Ó·È 94 A.H. KO⁄ƒ∆∏™, ¢.K. ¶∞¡π¢∏™
Xοληστερόλη AΛATO ΓΛYKO OPMONEΣ StAR KOPTIKOEI∆H KOPTIKOEI∆H ΦYΛOY SCC πρωτεΐνη Θειϊκή δεϋδροεπιανδροστερόνη
17·- 17,20- ˘‰ÚÔÍ˘Ï¿ÛË 17-OH Ï˘¿ÛË ∆εϋδρο- 17‚-HSD Πρεγνενολόνη πρεγνενολόνη επιανδροστερόνη Aνδροστενεδιόλη
3‚-HSD 3‚-HSD 3‚-HSD 3‚-HSD 17·- 17,20- FSH/LH ˘‰ÚÔÍ˘Ï¿ÛË 17-OH Ï˘¿ÛË 17‚-HSD Προγεστερόνη Aνδροστενδιόνη Tεστοστερόνη προγεστερόνη
Aڈ̷ٿÛË Aڈ̷ٿÛË
ACTH 21- 21-˘‰ÚÔÍ˘Ï¿ÛË ˘‰ÚÔÍ˘Ï¿ÛË 17‚-HSD ∆εοξυκορτικοστερόνη 11-δεοξυκορτιζόλη Oιστρόνη Oιστραδιόλη
11‚-˘‰ÚÔÍ˘Ï¿ÛË 11‚-˘‰ÚÔÍ˘Ï¿ÛË
Kορτικοστερόνη Kορτιζόλη
18-˘‰ÚÔÍ˘Ï¿ÛË
18-OH κορτικοστερόνη
18-OH ‰Â¸‰ÚÔÁÂÓ¿ÛË
Aλδοστερόνη ∂ÈÎ. 1. BÈÔÛ˘ÓıÂÙÈΤ˜ Ô‰Ô› ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÛÙÂÚÔÂȉÒÓ ÔÚÌÔÓÒÓ ÛÙÔ ÊÏÔÈfi ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ.
˘ÂÚ‚oÏÈο ·Ó·Ù˘Á̤ÓË. ⁄ÛÙÂÚ· ·fi ÙË Á¤ÓÓË- ⁄ÛÙÂÚ· ·fi ÙËÓ ËÏÈΛ· ÙˆÓ 25 ÂÙÒÓ, oÈ Û˘Á- ÛË, ÂÓÙo‡ÙoȘ, Ë ÂÌ‚Ú˘˚΋ ˙ÒÓË ·ÙÚoÊ› Ù·¯‡Ù·Ù· ÎÂÓÙÚÒÛÂȘ Ù˘ DHEA Î·È Ù˘ DHEA-S ÂÏ·ÙÙÒ- Î·È Ë DHEA-S Ùo˘ oÚo‡ Â›Ó·È Û¯Â‰fiÓ ÌË ·ÓȯÓ‡- ÓoÓÙ·È Úoo‰Â˘ÙÈο. ŒÙÛÈ, ÛÙËÓ ËÏÈΛ· ÙˆÓ 70 Â- ÛÈÌË. ™Ù· ¯·ÌËÏ¿ ·˘Ù¿ ›‰· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Ë ÙÒÓ oÈ ÙÈ̤˜ ÙˆÓ oÚÌoÓÒÓ ·˘ÙÒÓ Êı¿Óo˘Ó ÛÙo 10- DHEA-S Ùo˘ oÚo‡ Û fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ·È‰È- 20% ÙˆÓ ÎoÚ˘Ê·›ˆÓ Ùo˘˜ ÂȤ‰ˆÓ5. ∏ ÂÚ›o‰o˜ ΋˜ ËÏÈΛ·˜, ̤¯ÚÈ ÙËÓ ·‰ÚÂÓ·Ú¯‹1. ·˘Ù‹ Ù˘ ˙ˆ‹˜, ÁÓˆÛÙ‹ ˆ˜ ·‰ÚÂÓfi·˘ÛË, Û¯ÂÙ›˙Â- ∞‰ÚÂÓ·Ú¯‹ oÓoÌ¿˙ÂÙ·È Ë ¤Ó·ÚÍË Ù˘ ‚ÈoÛ‡Ó- Ù·È Ì ÙË «Á‹Ú·ÓÛË» Ù˘ ‰ÈÎÙ˘ˆÙ‹˜ ˙ÒÓ˘ ÙˆÓ ÂÈ- ıÂÛ˘ ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉȷÎÒÓ ·Ó‰ÚoÁfiÓˆÓ, DHEA, ÓÂÊÚȉ›ˆÓ. O Ì·ÎÚo¯ÚfiÓÈo˜, ÏoÈfiÓ, ¤ÏÂÁ¯o˜ ÙˆÓ
DHEA-S Î·È ¢4∞, o˘ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙo ÂȤ‰ˆÓ ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉȷÎÒÓ ·Ó‰ÚoÁfiÓˆÓ Ú˘ıÌ›- ¤‚‰oÌo Î·È ÛÙo ‰¤Î·Ùo ¤Ùo˜ Ù˘ ËÏÈΛ·˜. O ÊÏoÈfi˜ ˙ÂÙ·È ·fi ÙȘ ÌÂÙ·‚oϤ˜ Ù˘ ‰ÈÎÙ˘ˆÙ‹˜ ˙ÒÓ˘2. ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ ·Ú¿ÁÂÈ ÛÙ·ıÂÚ¤˜ oÛfiÙËÙ˜ ∏ ·‰ÚÂÓfi·˘ÛË ÌoÚ› Ó· ·oÙÂÏ› ‚ÈoÏoÁÈ- ÎoÚÙÈ˙fiÏ˘ Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· Ùo˘ ÛÒ- Îfi ‰Â›ÎÙË Á‹Ú·ÓÛ˘, ÌoÚ›, fï˜, Ó· ·oÙÂÏ› Ì·Ùo˜ Û fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ˙ˆ‹˜. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, fiˆ˜ Î·È Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ·ÏËıo‡˜ ÁÂÚoÓÙÈ΋˜ ÂÓ‰oÎÚÈÓÈ΋˜ ·Ó·Ê¤ÚıËÎÂ, Ë ıÂÈ˚΋ ‰Â¸‰ÚoÂÈ·Ó‰ÚoÛÙÂÚfiÓË, ·Ó¿ÚÎÂÈ·˜, ·ÚfiÌoÈ· Ì ÂΛÓË Ù˘ ÂÌÌËÓfi- o˘ ·Ú¿ÁÂÙ·È Û ˘„ËϤ˜ oÛfiÙËÙ˜ ·fi Ùo ÂÌ- ·˘Û˘. OÈ ‰‡o ·˘Ù¤˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ‚Ú˘˚Îfi ÂÈÓÂÊÚ›‰Èo, ÂÏ·ÙÙÒÓÂÙ·È Ù·¯‡Ù·Ù· ̤۷ Û¯ÂÙ›˙oÓÙ·È ÌÂٷ͇ Ùo˘˜. À¿Ú¯o˘Ó ÂӉ›ÍÂȘ fiÙÈ ÛÙo˘˜ ¤ÍÈ ÚÒÙo˘˜ Ì‹Ó˜ ·fi ÙË Á¤ÓÓËÛË Î·È ·- Ë ÂÌÌËÓfi·˘ÛË ÂÈÙ·¯‡ÓÂÈ ÙËÓ ·‰ÚÂÓfi·˘ÛË. ڷ̤ÓÂÈ Û oχ ¯·ÌËÏ¿ ›‰· ̤¯ÚÈ ÙËÓ ¤Ó·Ú- ∂ÈϤoÓ, Ë ıÂڷ›· ˘oηٿÛÙ·Û˘ Ì oÈÛÙÚo- ÍË Ù˘ ·‰ÚÂÓ·Ú¯‹˜. ∏ ·‰ÚÂÓ·Ú¯‹, ˆ˜ ÁÓˆÛÙfiÓ, ÁfiÓ· ηٷÛÙ¤ÏÏÂÈ Ù· ›‰· ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉȷ- ÚoËÁÂ›Ù·È Ù˘ ¤Ó·Ú͢ Ù˘ ÂÊ˂›·˜ ηٿ ¤Ó· ÎÒÓ ·Ó‰ÚoÁfiÓˆÓ (DHEA Î·È DHEA-S) ·ÎfiÌË ¤ˆ˜ ‰‡o ¯ÚfiÓÈ· Î·È ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È Ê˘ÛÈoÏoÁÈο Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚo6. ∏ ·Ó¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉȷ- › ·o˘Û›·˜ ÁoÓ¿‰ˆÓ ‹ ÁoÓ·‰oÙÚoÊÈÓÒÓ4. OÈ Û˘- ÎÒÓ ·Ó‰ÚoÁfiÓˆÓ Î·È ÙˆÓ ˆoıËÎÈÎÒÓ oÈÛÙÚoÁfi- ÁÎÂÓÙÚÒÛÂȘ Ù˘ DHEA-S Û˘Ó¯›˙o˘Ó Ó· ·˘- ÓˆÓ Û˘Ó‰¤oÓÙ·È ÌÂٷ͇ Ùo˘˜ Î·È ÌoÚ› Ó· Í¿ÓoÓÙ·È Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÂÊ˂›·˜ Î·È ‡ÛÙÂ- ·oÙÂÏo‡Ó ‰È·ÊoÚÂÙÈΤ˜ fi„ÂȘ ÌÈ·˜ ˘oΛÌÂÓ˘ Ú· ·fi ·˘Ù‹, ·ÁÁ›˙oÓÙ·˜ Ù· ̤ÁÈÛÙ· ›‰· ÛÙËÓ ÂÓ‰oÎÚÈÓo¿ıÂÈ·˜, o˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ¿- ËÏÈΛ· ÙˆÓ 25 ¤ˆ˜ 30 ÂÙÒÓ5. Úo‰o Ù˘ ËÏÈΛ·˜. ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 95
2. µπO™⁄¡£∂™∏ ∆ø¡ ™∆∂ƒO∂π¢fl¡ ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ÂȤ‰ˆÓ ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉȷÎÒÓ ·Ó- ™∆O º§OπŸ ∆ø¡ ∂¶π¡∂ºƒπ¢ÿø¡ ‰ÚoÁfiÓˆÓ10-18. ¶oÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋˜ ∆o ÚÒÙo ‚‹Ì· ÛÙË ÛÙÂÚoÂȉoÁ¤ÓÂÛË Ùo˘ ÊÏoÈo‡ ÂÈÓÂÊÚȉȷ΋˜ ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›·˜ ı· ÌoÚo‡- ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ Â›Ó·È Ë ÌÂÙ·ÙÚo‹ Ù˘ ¯oÏËÛÙÂ- Û·Ó, ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙ·, Ó· ·o‰oıo‡Ó Û ooÈ·‰‹- ÚfiÏ˘ Û ÚÂÁÓÂÓoÏfiÓË, Ë oo›· ·oÙÂÏ› ÙËÓ Úfi- oÙ ηϿ ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓË ·ıoÊ˘ÛÈoÏoÁÈ΋ oÓÙfi- ‰ÚoÌË o˘Û›· fiÏˆÓ ÙˆÓ ÛÙÂÚoÂȉÒÓ oÚÌoÓÒÓ (EÈÎ. ÙËÙ·, fiˆ˜ Ë ÌË ÎÏ·ÛÈ΋ ‹ Ë fi„ÈÌ˘ ¤Ó·Ú͢ Û˘Á- 10,19 1). ∏ ÚÂÁÓÂÓoÏfiÓË, ÌoÚ› ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Ó· ÁÂÓ‹˜ ˘ÂÚÏ·Û›· ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ . ∏ ·ÈÙ›·, ˘oÛÙ› ‰È¿ÊoÚ˜ ÌÂÙ·ÙÚo¤˜. O ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚo˜ ¿ÓÙˆ˜, Ù˘ ÚˆÙo·ıo‡˜ ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋˜ ÂÈÓÂÊÚÈ- Ú˘ıÌÈÛÙ‹˜ Ù˘ ÛÙÂÚoÂȉoÁ¤ÓÂÛ˘ Â›Ó·È Ùo ΢Ùfi¯Úˆ- ‰È·Î‹˜ ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›·˜ ÛÙo PCOS ·oÙÂÏ› 17 Ì· P450c17·, ¤Ó· oÏ˘·Ú·ÁoÓÙÈÎfi ¤Ó˙˘Ìo o˘ ‰›o ·ÓÙÈÎÚo˘fiÌÂÓˆÓ ·fi„ÂˆÓ . ∏ ÂÎÛÂÛËÌ·- ηٷχÂÈ ÙË ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ· fiÏˆÓ ÙˆÓ 17·-˘‰Úo͢- Ṳ̂ÓË ·‰ÚÂÓ·Ú¯‹ ÚoÙ¿ıËÎÂ, ·Ú¯Èο, ˆ˜ Ë ·ÈÙ›· Ï·ÛÒÓ Î·È ÙˆÓ 17, 20-Ï˘·ÛÒÓ. ŸÙ·Ó ·o˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ùo Ù˘ ˘ÂÚ‚oÏÈ΋˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ·Ó‰ÚoÁfiÓˆÓ ·fi Ù· ÂÈÓÂÊÚ›‰È· ÛÙo PCOS20,21. ŒÙÛÈ, oÚÈṲ̂ÓoÈ Û˘Á- P450c17· ÛÙË ÛÂÈÚoÂȉ‹ ˙ÒÓË, Ë ÚÂÁÓÂÓoÏfiÓË ÁÚ·Ê›˜22 ˘oÛÙ‹ÚÈÍ·Ó ÙËÓ ¿o„Ë fiÙÈ Ùo Èo Û˘¯Ófi ÌÂÙ·ÙÚ¤ÂÙ·È Û ·Ï‰oÛÙÂÚfiÓË. ∂Í¿ÏÏo˘, fiÙ·Ó ˘- ÌoÓÙ¤Ïo ÂÈÓÂÊÚȉȷ΋˜ ¤ÎÎÚÈÛ˘ ÛÙÂÚoÂȉÒÓ ÛÙȘ ¿Ú¯ÂÈ ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ· 17·-˘‰ÚoÍ˘Ï¿Û˘ Ùo˘ P450c Á˘Ó·›Î˜ Ì PCOS ‹Ù·Ó Û˘Ì‚·Ùfi Ì ÙË ıˆڛ· Ù˘ 17· ÛÙË ÛÙËÏȉˆÙ‹ ˙ÒÓË, Ë ÚÂÁÓÂÓoÏfiÓË ÌÂÙ·ÙÚ¤- ÂÎÛÂÛËÌ·Ṳ̂Ó˘ ·‰ÚÂÓ·Ú¯‹˜. ∂ÓÙo‡ÙoȘ, Ù· ‰Â‰o- ÂÙ·È Û 17·-˘‰Úo͢ÚÂÁÓÂÓoÏfiÓË Î·Ù·Ï‹ÁoÓÙ·˜ ̤ӷ ÙˆÓ Û˘ÁÁڷʤˆÓ ·˘ÙÒÓ ı· ÌoÚo‡Û·Ó Ó· ÙÂÏÈο ÛÙËÓ ÎoÚÙÈ˙fiÏË. ∆¤Ïo˜, Û ٷ˘Ùfi¯ÚoÓË ·- ÂÚÌËÓ¢ıo‡Ó ˆ˜ ·oÙ¤ÏÂÛÌ· η΋˜ Ú‡ıÌÈÛ˘ Ù˘ Úo˘Û›· ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ 17·-˘‰ÚoÍ˘Ï¿Û˘ Î·È ¤ÎÎÚÈÛ˘ ·Ó‰ÚoÁfiÓˆÓ ·fi Ù· ÂÈÓÂÊÚ›‰È·23. ™ÙË 17,20-Ï˘¿Û˘ Ùo˘ P450c17· ÛÙË ‰ÈÎÙ˘ˆÙ‹ ˙ÒÓË ‹ Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ˆ˜ ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋ ÂÈÓÂÊÚȉȷ΋ ˘ÂÚ·Ó- ÛÙȘ ÁoÓ¿‰Â˜, Ë ÚÂÁÓÂÓoÏfiÓË ÌÂÙ·ÙÚ¤ÂÙ·È Û ‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›· oÚ›ÛıËÎÂ Ë ·˘ÍË̤ÓË ·¿ÓÙËÛË Ù˘ DHEA, o˘ Â›Ó·È Ë Úfi‰ÚoÌË o˘Û›· fiÏˆÓ ÙˆÓ Ê˘- DHEA ‹ Ù˘ ¢ ∞ ÛÙËÓ ACTH Û ·ÛıÂÓ›˜ Ì ˘Â- ÏÂÙÈÎÒÓ ÛÙÂÚoÂȉÒÓ (EÈÎ. 1). ∏ ¤Ó·ÚÍË, ÏoÈfiÓ, 4 Ú·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›·, o˘ ›¯·Ó, ÚoËÁo˘Ì¤Óˆ˜, ˘o- ·˘ÍË̤Ó˘ Û‡ÓıÂÛ˘ ·Ó‰ÚoÁfiÓˆÓ ÛÙËÓ ·‰ÚÂÓ·Ú¯‹ ‚ÏËı› Û ηٷÛÙoÏ‹ Ù˘ ÂÈÓÂÊÚȉȷ΋˜ ÏÂÈ- ÌoÚ› Ó· ıˆÚËı› fiÙÈ oÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ·‡ÍËÛË Ù˘ Ùo˘ÚÁ›·˜ Ì ‰ÂÍ·ÌÂı·˙fiÓË Î·È Û ηٷÛÙoÏ‹ Ù˘ Û¯¤Û˘ Ù˘ 17,20-Ï˘¿Û˘ Úo˜ ÙËÓ 17·-˘‰ÚoÍ˘Ï¿- ˆoıËÎÈ΋˜ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›·˜ Ì GnRH ·Ó¿ÏoÁ·10. ∆o ÛË (Û¯¤ÛË Ï˘¿ÛË/˘‰ÚoÍ˘Ï¿ÛË). ™ËÌÂÈÒÓÂÙ·È fiÙÈ Ùo 60% ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ ·˘ÙÒÓ ÂÌÊ¿ÓÈ˙ ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋ Â- ›‰Èo ÁoÓ›‰Èo ·oΈ‰ÈÎooÈ› Ùo P450c17· ÛÙ· ÂÈ- ÈÓÂÊÚȉȷ΋ ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›· Î·È Ùo 70% ÓÂÊÚ›‰È· Î·È ÛÙȘ ˆoı‹Î˜7,8. ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋ ˆoıËÎÈ΋ ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›·, fiˆ˜ °È· Ó· ÂÚÌËÓ¢ı› o ÙÚfio˜ Ì ÙoÓ oo›o Ú˘ı- Ê¿ÓËΠ·fi ÙȘ ‰oÎÈ̷ۛ˜ ηٷÛÙoÏ‹˜ ÙˆÓ ˆoıË- Ì›˙ÂÙ·È Ê˘ÛÈoÏoÁÈο Ë Û¯¤ÛË Ï˘¿Û˘ Úo˜ ˘‰Úo͢- ÎÒÓ Ì GnRH ·Ó¿ÏoÁ· Î·È ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ Ì ϿÛË in vivo, ¤ÁÈÓ ·o‰ÂÎÙ‹ Ë ı¤ÛË fiÙÈ Ùo ΢Ùfi- ‰ÂÍ·ÌÂı·˙fiÓË. OÈ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ¤ÎÎÚÈÛ˘ ÛÙÂÚoÂÈ- ¯ÚˆÌ· P450c17· ‰¤¯ÂÙ·È ÊˆÛÊoÚ˘Ï›ˆÛË Ù˘ ÛÂÚ›- ‰ÒÓ ·fi Ù· ÂÈÓÂÊÚ›‰È· Î·È ÙȘ ˆoı‹Î˜ ÂÌÊ·Ó›- Ó˘ ·fi ÂȉÈ΋ ÚˆÙÂ˚ÓÈ΋ ÎÈÓ¿ÛË. ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi ÛıËÎ·Ó ÌfiÓ˜ Ùo˘˜ ‹ Î·È oÈ ‰‡o Ì·˙›: Ùo 33% ÙˆÓ fiÙÈ Ë ÊˆÛÊoÚ˘Ï›ˆÛË Ù˘ ÛÂÚ›Ó˘ Ùo˘ ΢Ùo¯ÚÒÌ·- Á˘Ó·ÈÎÒÓ Ì ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›· ÂÌÊ¿ÓÈ˙ ÌfiÓo Ùo˜ P450c17· ·˘Í¿ÓÂÈ ÙË Û¯¤ÛË Ï˘¿Û˘ Úo˜ ˘‰Úo- ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋ ˆoıËÎÈ΋ ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›·, Ùo Í˘Ï¿ÛË, ÂÓÒ Ë ·oʈÛÊoÚ˘Ï›ˆÛË Ùo˘ ÂÓ˙‡Ìo˘ ÂÎ- 33% ·Úo˘Û›·˙ ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋ ˆoıËÎÈ΋ Î·È ÂÈÓÂ- ÌˉÂÓ›˙ÂÈ ÙË ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ Ï˘¿Û˘ ¯ˆÚ›˜ Ó· ÊÚȉȷ΋ ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›·, Ùo 24% ÌfiÓo ÏÂÈ- ÂÏ·ÙÙÒÓÂÈ ÙË ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ˘‰ÚoÍ˘Ï¿Û˘9. ∏ Ùo˘ÚÁÈ΋ ÂÈÓÂÊÚȉȷ΋ ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›·, Ùo ʈÛÊoÚ˘Ï›ˆÛË, ÏoÈfiÓ, Ù˘ ÛÂÚ›Ó˘ Ùo˘ ΢Ùo¯ÚÒ- 7,5% ÂÚ›o˘ ‹Ù·Ó ¿ÁÓˆÛÙ˘ ·ÈÙÈoÏoÁ›·˜ Î·È ÌfiÓo Ì·Ùo˜ P450c17· ·˘Í¿ÓÂÈ ÙË ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ Ï˘¿- Ùo 2,5% ÂÌÊ¿ÓÈ˙ ÌË ÎÏ·ÛÈ΋ ·Ó¿ÚÎÂÈ· Ù˘ 21- Û˘ Î·È ÙË Û¯¤ÛË Ï˘¿Û˘ Úo˜ ˘‰ÚoÍ˘Ï¿ÛË, Ì ÙÂ- ˘‰ÚoÍ˘Ï¿Û˘. ∆¤Ïo˜, Û fiϘ ÙȘ ·ÛıÂÓ›˜ ·Ú·ÙË- ÏÈÎfi ·oÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ˘ÂÚ·Ú·ÁˆÁ‹ ·Ó‰ÚoÁfiÓˆÓ. Ú‹ıËΠηٷÛÙoÏ‹ ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉȷÎÒÓ ·Ó‰ÚoÁfi- ÓˆÓ ‡ÛÙÂÚ· ·fi ¯oÚ‹ÁËÛË ‰ÂÍ·ÌÂı·˙fiÓ˘. 3. §∂π∆OÀƒ°ÿ∞ ∆OÀ º§OπO⁄ ∏ Èo Û˘¯Ó‹ ÂÈÓÂÊÚȉȷ΋ ‰È·Ù·Ú·¯‹ ÛÙË ∆ø¡ ∂¶π¡∂ºƒπ¢ÿø¡ ™∆O PCOS ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋ ˆoıËÎÈ΋ ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›· Â›Ó·È Ë ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ Ùo 50-60% ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ Ì Ùo ·˘ÍË̤ÓË ·¿ÓÙËÛË Ù˘ DHEA ÛÙËÓ ACTH Û‡Ó‰ÚoÌo ÙˆÓ oÏ˘Î˘ÛÙÈÎÒÓ ˆoıËÎÒÓ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ (82%). ∏ ‰È·Ù·Ú·¯‹ Ù˘ ¤ÎÎÚÈÛ˘ Ù˘ DHEA Â›Ó·È 96 A.H. KO⁄ƒ∆∏™, ¢.K. ¶∞¡π¢∏™
·Ú¿ÏÏËÏË Ì ÙË ‰È·Ù·Ú·¯‹ Ù˘ ¤ÎÎÚÈÛ˘ Ù˘ 17- ˆoı‹Î˜ fiÛo Î·È ÛÙ· ÂÈÓÂÊÚ›‰È·. ∆· ‰Â‰o̤ӷ ˘‰Úo͢ÚÂÁÓÂÓoÏfiÓ˘ ÛÙo 95% ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ. ·˘Ù¿ Â›Ó·È Û˘Ì‚·Ù¿ Ì ÙËÓ ¿o„Ë fiÙÈ Ë Î·Î‹ Ú‡ı- ªfiÓo Ùo 20% ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ ·Úo˘ÛÈ¿˙ÂÈ ˘„ËÏ¿ ÌÈÛË Ù˘ ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ Ùo˘ ÂÓ˙‡Ìo˘ ΢Ùfi¯ÚˆÌ·
›‰· DHEA-S. ∞˘ÍË̤ÓË ·¿ÓÙËÛË Ù˘ ¢4A P450c17· ¢ı‡ÓÂÙ·È ÁÈ· ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÚÈ- ÛÙËÓ ∞CTH ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÛÙo 50% ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ ÙÒÛÂȘ ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋˜ ÂÈÓÂÊÚȉÈ΋˜ ˘ÂÚ·Ó‰Úo- Î·È Ù˘ 17·-˘‰Úo͢ÚoÁÂÛÙÂÚfiÓ˘ ÛÙo 16%. OÈ ÁoÓ·ÈÌ›·˜ ÛÙo Û‡Ó‰ÚoÌo ÙˆÓ oÏ˘Î˘ÛÙÈÎÒÓ ˆoıË- ‰Â›ÎÙ˜ ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ Ù˘ 17,20-Ï˘¿Û˘, ‰ËÏ·‰‹ ÎÒÓ. ∏ ¿o„Ë ·˘Ù‹ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Î·È ·fi ÚfiÛÊ·Ù˜ oÈ ·Ó·ÏoÁ›Â˜ Ù˘ DHEA Úo˜ ÎoÚÙÈ˙fiÏË ‹ Ù˘ ¢4∞ ÁoÓoÙ˘ÈΤ˜ ÌÂϤÙ˜. ªÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ Ùo˘ ÂÓ˙‡Ìo˘ Úo˜ ÎoÚÙÈ˙fiÏË, Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈο ·˘ÍË̤ÓoÈ (p< 3‚- ˘‰Úo͢ÛÙÂÚoÂȉÈ΋ ‰Â¸‰ÚoÁÂÓ¿ÛË ‰ÂÓ ‚Ú¤ıË- 0,001). OÚÈṲ̂ÓoÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜12 ·Úo˘Û›·Û·Ó Î·Ó Û ¿ÙoÌ· Ì ¤ÓÙoÓË ·¿ÓÙËÛË Ù˘ DHEA, Ìo- ÛÙoȯ›· Û˘Ì‚·Ù¿ Ì ·˘ÍË̤ÓË ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÏoÓfiÙÈ oÈ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ù˘ DHEA Î·È Ù˘ 17-˘‰Úo- 17,20-Ï˘¿Û˘ Û ·ÛıÂÓ›˜ Ì PCOS Î·È ÙÂÎÌËÚ›ˆ- ͢ÚÂÁÓÂÓoÏfiÓ˘ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ‹ ›Û˜ ÌÂ Û·Ó ÙË ı¤ÛË fiÙÈ Ë ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›· ·Ú¤ÌÂÓ 7 ÛÙ·ıÂÚ¤˜ ·oÎÏ›ÛÂȘ ¿Óˆ ·fi Ùo ·ÓÒÙÂÚo Ê˘- ‡ÛÙÂÚ· ·fi ηٷÛÙoÏ‹ Ù˘ ÁoÓ·‰È΋˜ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›·˜. ÛÈoÏoÁÈÎfi fiÚÈo. ∏ DHEA-S ÌoÚ› Ó· ÂÏ·ÙÙˆı› ÂÏ·ÊÚ¿ ‹ Ó· ÌËÓ ™ËÌ·ÓÙÈο ·˘ÍË̤Ó˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ù˘ 17-˘- ÂÏ·ÙÙˆı› ηıfiÏo˘ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ηٷ- ‰Úo͢ÚoÁÂÛÙÂÚfiÓ˘ Î·È Ù˘ 11-‰Âo͢ÎoÚÙÈ˙fiÏ˘, ÛÙoÏ‹˜ ÙˆÓ ˆoıËÎÒÓ Ì GnRH-·Ó¿ÏoÁ·12. Ì ·˘Í‹ÛÂȘ ÙÚÈÏ¿ÛȘ ·fi Ùo ·ÓÒÙÂÚo Ê˘ÛÈoÏo- ªoÏoÓfiÙÈ Ù· ¿ÙoÌ· Ì ·˘ÍË̤ÓË ·¿ÓÙËÛË ÁÈÎfi fiÚÈo, ‚Ú¤ıËÎ·Ó Û ÌÈ· ÌÈÎÚfiÙÂÚË oÌ¿‰· ÙÂÛ-
Ù˘ DHEA ıˆڋıËÎÂ, ·Ú¯Èο, fiÙÈ ÂÌÊ·Ó›˙o˘Ó ·- Û¿ÚˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ Ì ¤ÓÙoÓË ·¿ÓÙËÛË Ù˘ ¢4∞, ·Ï- Ó¿ÚÎÂÈ· Ùo˘ ÂÓ˙‡Ìo˘ 3‚-˘‰Úo͢ÛÙÂÚoÂȉÈ΋ ‰Â- Ï¿ Ê˘ÛÈoÏoÁÈ΋ ·¿ÓÙËÛË Ù˘ DHEA ÛÙËÓ ACTH. ¸‰ÚoÁÂÓ¿ÛË24-27, Ë ¿o„Ë ·˘Ù‹ ‰ÂÓ Á›ÓÂÙ·È Û‹ÌÂÚ· ªÂÌoӈ̤Ó˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ù˘ 17-˘‰Úo͢ÚoÁÂ- ·o‰ÂÎÙ‹17. ŒÙÛÈ, oÎÙÒ Á˘Ó·›Î˜, o˘ ÏËÚo‡Û·Ó ÛÙÂÚfiÓ˘ Û ÂÙÂÚo˙˘ÁÒÙ˜ ÁÈ· ·Ó¿ÚÎÂÈ· Ù˘ 21- ¤Ó· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Ù˘ ÌË ÎÏ·ÛÈ΋˜ ·ÓÂ- ˘‰ÚoÍ˘Ï¿Û˘ ‚Ú¤ıËÎ·Ó Û ¿ÏÏo˘˜ ¤ÓÙ ·ÛıÂÓ›˜. ¿ÚÎÂÈ·˜ Ù˘ 3‚-˘‰Úo͢ÛÙÂÚoÂȉÈ΋˜ ‰Â¸‰ÚoÁÂÓ¿- ™˘ÓoÏÈο 25% ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Â›¯·Ó ·˘ÙfiÓ ÙoÓ Ù‡o Û˘, ˘o‚Ï‹ıËÎ·Ó Û ·Ó·ÛÙoÏ‹ Ù˘ ˆoıËÎÈ΋˜ Ù˘ ‰È·Ù·Ú·¯‹˜ Ù˘ 17-˘‰Úo͢ÚoÁÂÛÙÂÚfiÓ˘24,26, ÛÙÂÚoÂȉoÁ¤ÓÂÛ˘, ηÈ, ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿, Û ‰È¤ÁÂÚÛË 31-33. ªoÏoÓfiÙÈ ıˆڋıËΠfiÙÈ Ù¤ÙoÈoÈ ·ÛıÂÓ›˜ Ù˘ DHEA Ì ACTH28. ∂ÊfiÛoÓ oÈ Á˘Ó·›Î˜ ·˘Ù¤˜ ·Úo˘ÛÈ¿˙o˘Ó ÌË ÎÏ·ÛÈΤ˜ ÌoÚʤ˜ ‹ Â›Ó·È «¤Î‰Ë- ·Úo˘Û›·˙·Ó ·Ó¿ÚÎÂÈ· Ù˘ 3‚- ˘‰Úo͢ÛÙÂÚoÂÈ- ÏoÈ» ÂÙÂÚo˙˘ÁÒÙ˜ Û˘ÁÁÂÓo‡˜ ˘ÂÚÏ·Û›·˜ ÙˆÓ Â- ‰È΋˜ ‰Â¸‰ÚoÁÂÓ¿Û˘ ÛÙ· ÂÈÓÂÊÚ›‰È·, Ë ·Ó¿Ú- ÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ, Ê·›ÓÂÙ·È ·›ı·Óo Ó· ¤¯o˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈ- ÎÂÈ· Ùo˘ ÂÓ˙‡Ìo˘ ·˘Ùo‡ ı· ˘‹Ú¯Â Î·È ÛÙËÓ ˆoı‹- Τ˜ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÛÙ· ÛÙÂÚoÂȉoÁÂÓÂÙÈο ¤Ó˙˘Ì·. ÎË Î·È ı· ·oηχÙoÓÙ·Ó Ì ÙË ‰oÎÈÌ·Û›· ¯oÚ‹- ŸÙ·Ó Û˘ÁÎÚ›ıËÎ·Ó ·ÛıÂÓ›˜ Ì ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋ ˆo- ÁËÛ˘ Ùo˘ GnRH ·Ó·ÏfiÁo˘. ⁄ÛÙÂÚ·, fï˜, ·fi ıËÎÈ΋ ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›· (PCOS) Î·È Ù¤ÙoȘ ÙË ¯oÚ‹ÁËÛË Ùo˘ GnRH ·Ó·ÏfiÁo˘, Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ù˘ 17-˘‰Úo͢ÚoÁÂÛÙÂÚfiÓ˘ ÛÙËÓ ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ˆoıËÎÈÎÒÓ ÛÙÂÚoÂȉÒÓ Û ACTH Ì ÁÓˆÛÙo‡˜ ÊoÚ›˜ ·Ó¿ÚÎÂÈ·˜ Ù˘ 21- ÚoËÁo‡ÌÂÓË ÌÂϤÙË Á˘Ó·ÈÎÒÓ Ì ηϿ ÙÂÎÌËÚȈ- ˘‰ÚoÍ˘Ï¿Û˘, Ë ‰È·ÊoÚ¿ ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ·fi Ùo˘˜
̤ÓË ·Ó¿ÚÎÂÈ· Ùo˘ ÂÓ˙‡Ìo˘ 3‚-˘‰Úo͢ÛÙÂÚoÂÈ- ‰Â‡ÙÂÚo˘˜ ‹Ù·Ó oÈ ˘„ËÏfiÙÂÚ˜ ·Ó·ÏoÁ›Â˜ ÙˆÓ ¢5 29,30 34 ‰È΋ ‰Â¸‰ÚoÁÂÓ¿ÛË , ηÌÈ¿ ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ ·ÛıÂ- Úo˜ Ù· ¢4 ÛÙÂÚoÂȉ‹ fiÙ·Ó ¯oÚËÁ‹ıËΠACTH . Ó›˜ ‰ÂÓ ·Úo˘Û›·˙ ˘„ËϤ˜ Û¯¤ÛÂȘ ÙˆÓ ¢5 Úo˜ ∏ ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ¢5-3‚-˘‰Úo͢ÛÙÂÚoÂȉÒÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ù· ¢4 ÛÙÂÚoÂȉ‹. ∂ÈϤoÓ, fiϘ oÈ Á˘Ó·›Î˜ ·- ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ Ù˘ ·Ó¿ÚÎÂÈ·˜ Ù˘ 21-˘‰Úo͢- Úo˘Û›·˙·Ó ˘„ËÏfiÙÂÚ˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ù˘ 17-˘‰Úo͢- Ï¿Û˘35. ¶ÚfiÛÊ·Ù˜ ÁÂÓÂÙÈΤ˜ ÌÂϤÙ˜ ˘o‰ÂÈÎÓ‡- ÚoÁÂÛÙÂÚfiÓ˘ Î·È Ù˘ ·Ó‰ÚoÛÙÂÓ‰ÈfiÓ˘ ·fi fi,ÙÈ o˘Ó fiÙÈ oÈ ÊoÚ›˜ Ù˘ ·Ó¿ÚÎÂÈ·˜ Ù˘ 21-˘‰Úo͢- Ù˘ 17-˘‰Úo͢ÚÂÁÓÂÓoÏfiÓ˘ Î·È Ù˘ ‰Â¸‰ÚoÂÈ- Ï¿Û˘ ‰ÂÓ ·Úo˘ÛÈ¿˙o˘Ó, Û ·˘ÍË̤ÓË Û˘¯ÓfiÙËÙ·, ·Ó‰ÚoÛÙÂÚfiÓ˘. º·›ÓÂÙ·È, ÏoÈfiÓ, fiÙÈ oÈ ··ÓÙ‹- ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›·, ÌoÏoÓfiÙÈ Ë ÂÙÂÚo˙˘ÁˆÙ›· ÛÂȘ ÙˆÓ ˆoıËÎÒÓ ÛÙ· GnRH ·Ó¿ÏoÁ· ‰ÂÓ ÛÙË- ÛÙËÓ ·Ó¿ÚÎÂÈ· Ù˘ 21-˘‰ÚoÍ˘Ï¿Û˘ ‰ÂÓ ÌoÚ› Ú›˙o˘Ó ÙË ‰È¿ÁÓˆÛË Ù˘ ·Ó¿ÚÎÂÈ·˜ Ù˘ 3‚-˘‰Úo- Ó· ·oÎÏÂÈÛı› ˆ˜ Úo‰È·ıÂÛÈÎfi˜ ·Ú¿ÁoÓÙ·˜36. ͢ÛÙÂÚoÂȉÈ΋˜ ‰Â¸‰ÚoÁÂÓ¿Û˘. OÈ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ª¤ÙÚÈ· ·˘ÍË̤Ó˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ù˘ 11-‰Âo͢ÎoÚÙÈ- ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È Û˘Ì‚·Ù¤˜, ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÚÈÙÒ- ˙fiÏ˘ ÛÙËÓ ACTH, ˘o‰ËψÙÈΤ˜ ‚Ï¿‚˘ ÛÙo ¤Ó- ÛÂȘ, Ì η΋ Ú‡ıÌÈÛË Ù˘ ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÂÓ- ˙˘Ìo 11‚-˘‰ÚoÍ˘Ï¿ÛË, ·Ó·Ê¤ÚıËÎ·Ó Û oÛoÛÙfi ˙‡ÌˆÓ 17-˘‰ÚoÍ˘Ï¿ÛË Î·È 17,20-Ï˘¿ÛË, ÙfiÛo ÛÙȘ 8% ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ Ì ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›·26. ∏ Û¯¤- ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 97
ÛË ÙˆÓ ·˘ÍËÌ¤ÓˆÓ ··ÓÙ‹ÛÂˆÓ Ù˘ 11-‰Âo͢ÎoÚ- Ú·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›· Î·È ÈÓÛÈÓÙÂÓٿψ̷ Ùo˘ ÂÈÓÂ- ÙÈ˙fiÏ˘ Î·È Ù˘ 17-˘‰Úo͢ÚoÁÂÛÙÂÚfiÓ˘ Û oÚÈ- ÊÚȉ›o˘ ˆ˜ ÂΉ‹ÏˆÛË ÈÓÛo˘ÏÈÓo·ÓÙo¯‹˜43. OÚÈ- Ṳ̂Ó˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÂÁ›ÚÂÈ ÙËÓ Èı·ÓfiÙËÙ· fiÙÈ Ë Ṳ̂ÓoÈ, ÏoÈfiÓ, ·ÛıÂÓ›˜ Ì PCOS, ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· 11‚-˘‰ÚoÍ˘Ï¿ÛË ·Ó·ÛÙ¤ÏÏÂÙ·È ‰Â˘ÙÂÚo·ıÒ˜ ·fi ·Úo˘ÛÈ¿˙o˘Ó Â˘Ú‹Ì·Ù· ˘o‰ËψÙÈο Û˘Ó‰Úfi- ÙȘ ˘„ËϤ˜ ÂÓ‰oÂÈÓÂÊÚȉȷΤ˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂȘ ·Ó- Ìo˘ Cushing ‹ fiÁÎo˘ ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ. ŒÙÛÈ, ‰ÚoÁfiÓˆÓ, ÏfiÁˆ ÂÙÂÚo˙˘ÁˆÙ›·˜ ÛÙËÓ ·Ó¿ÚÎÂÈ· ˘¿Ú¯o˘Ó ·oÙÂϤÛÌ·Ù· o˘ ÛÙËÚ›˙o˘Ó ÙË ı¤ÛË Ù˘ 21-˘‰ÚoÍ˘Ï¿Û˘26. À¿Ú¯ÂÈ ·ÍÈoÛËÌ›ˆÙË fiÙÈ Ë ÚˆÙo·ı‹˜ ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋ ÂÈÓÂÊÚȉȷ΋ ‰È·ÊoÚ¿ ÛÙËÓ ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓË Û˘¯ÓfiÙËÙ· ‰È·Ù·Ú·- ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›· ÛÙo PCOS ÚoηÏÂ›Ù·È ·fi ¯ÒÓ Ù˘ 11-‰Âo͢ÎoÚÙÈ˙fiÏ˘ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ÛÂÈÚ¤˜ η΋ Ú‡ıÌÈÛË Ù˘ ÂÈÓÂÊÚȉȷ΋˜ ÛÙÂÚoÂȉoÁ¤ÓÂ- ·ÛıÂÓÒÓ. ¢ÂÓ ¤¯ÂÈ, fï˜, ··ÓÙËı› Ùo ÂÚÒÙËÌ· Û˘ Î·È fi¯È ·fi ÂÎÛÂÛËÌ·Ṳ̂ÓË ·‰ÚÂÓ·Ú¯‹. ∆· ·Ó oÈ ‰È·ÊoÚ¤˜ ·˘Ù¤˜ oÊ›ÏoÓÙ·È ÛÙË ÌÂıo‰oÏoÁ›· ·oÙÂϤÛÌ·Ù· ·˘Ù¿ ›ӷÈ: 1) Ë ˘ÂÚ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ· ‹ ÂÍ·ÚÙÒÓÙ·È ·fi ÙoÓ ÏËı˘ÛÌfi (Ë oÌfi˙˘ÁË ·ÓÂ- Ùo˘ ÂÓ˙‡Ìo˘ ΢Ùfi¯ÚˆÌ· P450c 17· ÛÙo ÊÏoÈfi ÙˆÓ ¿ÚÎÂÈ· Ù˘ 11‚-˘‰ÚoÍ˘Ï¿Û˘ Â›Ó·È Û¿ÓÈ· Û ÌË ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ·˘ÍË̤- ÛËÌÈÙÈÎo‡˜ ÏËı˘ÛÌo‡˜)37. ªÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÛÙo ÁoÓ›- ÓË ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ· Ùo˘ ›‰Èo˘ ÂÓ˙‡Ìo˘ ÛÙȘ ˆoı‹Î˜, ‰Èo Ù˘ 11‚-˘‰ÚoÍ˘Ï¿Û˘ ‰ÂÓ ‚Ú¤ıËÎ·Ó Û ·ÛıÂ- 2) Ë ·˘ÍË̤ÓË ÂÈÓÂÊÚȉȷ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ 17- Ó›˜ Ì ˘ÂÚÙÚ›¯ˆÛË Î·È ÂÏ·ÊÚÒ˜ ·˘ÍË̤ӷ ›- ÎÂÙoÛÙÂÚoÂȉÒÓ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ·˘ÍË̤ӷ ›‰· ‰· 11-‰Âo͢ÎoÚÙÈ˙fiÏ˘, oÈ oo›Â˜ ÌÂÏÂÙ‹ıËÎ·Ó Ùo˘ ‰Â›ÎÙË Ù˘ ·‰ÚÂÓ·Ú¯‹˜ (DHEA-S) Û ÌÈÎÚ‹ ÁÂÓÂÙÈο38. ∂› Ùo˘ ·ÚfiÓÙo˜, Ë ÌË ÎÏ·ÛÈ΋ Û˘ÁÁÂ- ÌfiÓo ·Ó·ÏoÁ›· ·ÛıÂÓÒÓ (~20%), 3) Ù· ÛÙoȯ›· Ó‹˜ ˘ÂÚÏ·Û›· ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ ·oÙÂÏ› Ûo‚·- ÂÎÙÂٷ̤Ó˘ Î·È oÈΛÏ˘ η΋˜ Ú‡ıÌÈÛ˘ Ù˘ ¤Î- Ú‹ ·ÈÙ›· ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›·˜, ÌfiÓoÓ fiÙ·Ó Ù· ÎÚÈÛ˘ ÙˆÓ ÎoÚÙÈÎoÂȉÒÓ, Û˘Ì‚·Ù¿ Ì ٿÛË ˘ÂÚ- ÛÙÂÚoÂȉ‹ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ‡oÙË ·Ó¿ÚÎÂÈ· Â›Ó·È ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÎoÚÙÈ˙fiÏ˘, Â›Ó·È oÏÏ¿, 4) Ù· ˘„ËÏfiÙÂÚ· ·fi Ùo Ê˘ÛÈoÏoÁÈÎfi fiÚÈo ηٿ ÂÙ¿ ‹ ‰Â‰o̤ӷ fiÙÈ Ë ˘ÂÚÈÓÛo˘ÏÈÓ·ÈÌ›· Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÛÙ·ıÂÚ¤˜ ·oÎÏ›ÛÂȘ. η΋ Ú‡ıÌÈÛË Ù˘ ÂÈÓÂÊÚȉȷ΋˜ Î·È Ù˘ ˆoıË- ∆o ·ÚÈo, ÏoÈfiÓ, ÂÚÒÙËÌ· o˘ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÎÈ΋˜ ÛÙÂÚoÂȉoÁ¤ÓÂÛ˘, Û˘Ó¯Ҙ ·˘Í¿ÓoÓÙ·È, ‰È·Ù˘ÒÓÂÙ·È ˆ˜ ÂÍ‹˜: oÈ· Â›Ó·È Ë Ê‡ÛË Ù˘ ÂÈ- Î·È 5) ˘¿Ú¯o˘Ó ÂÚÈÊÂÚÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ùo˘ ÌÂ- 17 ÓÂÊÚȉȷ΋˜ ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·ÈÌ›·˜ ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜ Ù·‚oÏÈÛÌo‡ ÙˆÓ ÎoÚÙÈÎoÂȉÒÓ . Ì PCOS; ∏ Èı·ÓfiÙÂÚË ·¿ÓÙËÛË ¤ÁÎÂÈÙ·È ÛÙËÓ Î·Î‹ Ú‡ıÌÈÛË Ù˘ ÂÈÓÂÊÚȉȷ΋˜ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›·˜ 4. ¶∞£O°Œ¡∂π∞ ∆∏™ º§OπO∂¶π¡∂ºƒπ¢π∞∫◊™ Î·È Ùo˘ ÌÂÙ·‚oÏÈÛÌo‡ ÙˆÓ ÎoÚÙÈÎoÂȉÒÓ ÛÙ· ‚‹- ¢À™§∂π∆OÀƒ°ÿ∞™ ™∆O PCOS Ì·Ù· Ùo˘ ÂÓ˙‡Ìo˘ ΢Ùfi¯ÚˆÌ· P450c17·. ∏ ›‰È· ∏ ÈÓÛo˘Ï›ÓË ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÂÈÓÂÊÚÈ- η΋ Ú‡ıÌÈÛË ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È Î·È ÛÙËÓ ˆoıËÎÈ΋ ‰È·Î‹ ÛÙÂÚoÂȉoÁ¤ÓÂÛË, fiˆ˜ ÂËÚ¿˙ÂÈ Î·È ÙËÓ ÛÙÂÚoÂȉoÁ¤ÓÂÛË ÛÙ· ‚‹Ì·Ù· Ù˘ 17-˘‰ÚoÍ˘Ï¿- ˆoıËÎÈ΋. Œ¯ÂÈ ·o‰Âȯı› fiÙÈ Ë ¤Á¯˘ÛË ÈÓÛo˘Ï›- Û˘ Î·È Ù˘ 17,20-Ï˘¿Û˘. §fiÁˆ Ù˘ η΋˜ Ú‡ıÌÈ- Ó˘ ·˘Í¿ÓÂÈ ÂÏ·ÊÚ¿ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË ÙˆÓ 17-ÎÂÙo- Û˘ Ù˘ 17-˘‰ÚoÍ˘Ï¿Û˘ Î·È Ù˘ 17,20-Ï˘¿Û˘, Ë ÛÙÂÚoÂȉÒÓ ÛÙËÓ ACTH, Ì ÙÚfio Û˘Ì‚·Ùfi Ì ÙË 3‚-˘‰Úo͢ÛÙÂÚoÂȉÈ΋ ‰Â¸‰ÚoÁÂÓ¿ÛË Î·È ¿ÏÏ· ı¤ÛË ·˘ÍË̤Ó˘ ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÂÓ˙‡ÌˆÓ 17- ÛÙÂÚoÂȉoÁÂÓÂÙÈο ‚‹Ì·Ù· ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ÂÌÊ·- ˘‰ÚoÍ˘Ï¿ÛË Î·È 17,20-Ï˘¿ÛË. ∏ ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ Ó›˙o˘Ó ·ÓÒÌ·ÏË Ú‡ıÌÈÛË. ¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ, ˘¿Ú¯o˘Ó 17-˘‰ÚoÍ˘Ï¿Û˘ ·˘Í¿ÓÂÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚo44. ∏ ˘Â- ·ÚÎÂÙ¿ ‰Â‰o̤ӷ o˘ ÛÙËÚ›˙o˘Ó ÙËÓ ¿o„Ë fiÙÈ oÈ ÚÈÓÛo˘ÏÈÓ·ÈÌ›· ı· ÌoÚo‡Û ӷ ÂÚÌËÓ‡ÛÂÈ ÙËÓ Á˘Ó·›Î˜ Ì PCOS ·Úo˘ÛÈ¿˙o˘Ó, oÚÈṲ̂Ó˜ Êo- ·˘ÍË̤ÓË ·¿ÓÙËÛË ÙˆÓ 17-ÎÂÙoÛÙÂÚoÂȉÒÓ ÛÙËÓ Ú¤˜, ÌÂÙÚ›ˆ˜ ·˘ÍË̤Ó˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ù˘ ACTH ACTH45 Î·È ÙËÓ ·˘ÍË̤ÓË ÌÂÙ·‚oÏÈ΋ οı·ÚÛ‹ Î·È Ù˘ ÎoÚÙÈ˙fiÏ˘ ‡ÛÙÂÚ· ·fi ¯oÚ‹ÁËÛË CRH39, Ùo˘˜46, o˘ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÛÙËÓ ·Ï‹ ·¯˘Û·ÚΛ·. ·˘ÍË̤Ó˜ ·˘ÙfiÌ·Ù˜ ÂÎÎÚ›ÛÂȘ ACTH Î·È ÎoÚÙÈ- ∏ ηٷÛÙoÏ‹ Ù˘ ¤ÎÎÚÈÛ˘ ÈÓÛo˘Ï›Ó˘ Ì ۈ̷Ùo- ˙fiÏ˘40, ÌÂÙÚ›ˆ˜ ·˘ÍË̤Ó˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ù˘ ÛÙ·Ù›ÓË ‚ÂÏÙÈÒÓÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈο Ù· ÂÎÎÚÈÙÈο ‰˘Ó·ÌÈ- ÎoÚÙÈ˙fiÏ˘ ÛÙËÓ ACTH Î·È ÌÂÙÚ›ˆ˜ ·˘ÍË̤ӷ ο Ù˘ ACTH Î·È Ù˘ ÎoÚÙÈ˙fiÏ˘ ÛÙo PCOS39. ™Â ›‰· Ù˘ ÂχıÂÚ˘ ÎoÚÙÈ˙fiÏ˘ o‡ÚˆÓ41. ∂È- ÚfiÛÊ·Ù˜ in vitro ÌÂϤÙ˜ ÙÂÎÌËÚÈÒıËÎÂ Ë ¿o„Ë Ï¤oÓ, ¤¯ÂÈ ·Ó·ÊÂÚı› ÂÎÛÂÛËÌ·Ṳ̂ÓË ÚfiÛÏË- fiÙÈ Ë ÈÓÛo˘Ï›ÓË Î·È o IGF-I Ú˘ıÌ›˙o˘Ó Úo˜ Ù· ¿- „Ë Èˆ‰o¯oÏËÛÙÂÚfiÏ˘ ·fi Ùo ÊÏoÈfi ÙˆÓ ÂÈÓÂ- Óˆ ÙȘ ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉȷÎÒÓ ÂÓ˙‡ÌˆÓ ÊÚȉ›ˆÓ Û ·ÛıÂÓ›˜ Ì PCOS42. ∆¤Ïo˜, ¤¯ÂÈ ·Ó·- 17-˘‰ÚoÍ˘Ï¿ÛË Î·È 17,20-Ï˘¿ÛË, ‰ËÏ·‰‹ Ùo˘ ΢Ùo- ÊÂÚı› ÂÚ›ÙˆÛË Ì ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋ ˆoıËÎÈ΋ ˘Â- ¯ÚÒÌ·Ùo˜ P450c17·1,47. 98 A.H. KO⁄ƒ∆∏™, ¢.K. ¶∞¡π¢∏™
∂ÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ ÈÓÛo˘Ï›ÓË Î·È ÙoÓ IGF-I, Î·È 4. Sclar CA, Kaplan SL, Grumbach MM. Evidence for dis- ¿ÏÏoÈ ·Ú¿ÁoÓÙ˜ ÂÌϤÎoÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÓ‰oÂÈÓÂ- sociation between adrenarche and gonadarche: Stu- 48 dies in patients with idiopathic precocious puberty, go- ÊÚȉȷ΋ Ú‡ıÌÈÛË Ù˘ ·¿ÓÙËÛ˘ ÛÙËÓ ACTH . ∏ nadal dysgenesis, isolated gonadotrophin deficiency, ÈÓÙÂÚÏ¢ΛÓË-6 ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ÈÛ¯˘Ú¿ ÛÙË ‰ÈÎÙ˘ˆÙ‹ and constitutionally delayed growth and adolescence. ˙ÒÓË Ùo˘ ÊÏoÈo‡ ÙˆÓ ÂÈÓÂÊÚȉ›ˆÓ Î·È Â›Ó·È ÈηӋ J Clin Endocrinol Metab 1980, 51: 548-56. Ó· ‰ÈÂÁ›ÚÂÈ ÙËÓ ¤ÎÎÚÈÛË Ù˘ DHEA. OÈ ·˘Í‹ÛÂȘ, 5. Orentreich N, Brind JL, Rizer RL, Vogelman JH. Age chan- ges and sex differences in serum dehydroepiandroste- ÏoÈfiÓ, Ù˘ ¤ÎÎÚÈÛ˘ ÙˆÓ Î˘ÙoÎÈÓÒÓ, o˘ Úoη- rone sulfate concentrations throughout adulthood. J Ïo‡ÓÙ·È ·fi Ùo stress, ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏo˘Ó Clin Endocrinol Metab 1984, 59: 551-5. ÛÙË ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋ ÂÈÓÂÊÚȉȷ΋ ˘ÂÚ·Ó‰ÚoÁoÓ·È- 6. Casson PR, Elkind-Hirsch KE, Carson SA, Hornsby PJ, Bu- Ì›·, ˆ˜ ̤ÛoÓ ÂÎÙÚo‹˜ Ù˘ ÛÙÂÚoÂȉoÁ¤ÓÂÛ˘ ·fi ster JE, Snabes MC. Postmenopausal estrogen replace- ÙËÓ ÎoÚÙÈ˙fiÏË49. ment supresses circulating androgens. Obstet Gynecol 1997, 90: 995-8. 7. Chung B, Picado-Leonard J, Haniu M, et al. Cytochrome ABSTRACT P450c17 (steroid 17·-hydroxylase/17,20 lyase): Clo- Kourtis AI, Panidis DK. Adrenocortical function in ning of human adrenal and testis cDNAs indicates the same gene is expressed in both tissues. Proc Natl Acad polycystic ovary syndrome. Hell Iatr 2003, 69: 93 - 100. Sci USA 1987, 84: 407-11. Functional adrenal hyperandrogenism, gluco- 8. Picado-Leonard J, Miller WL. Cloning and sequence of the human gene encoding P450c21. DNA 1987, 6: 439-48. corticoid-suppressible ACTH-dependent 17-keto- 9. Zhang L, Rodriguez H, Ohno S, Miller WL. Serine phos- steroid excess, is found in approximately 50-60% of phorylation of human P450c17 increases 17,20 lyase a- women with polycystic ovary syndrome. Most fun- ctivity: Implications for adrenarche and for the poly- ctional adrenal hyperandrogenism is idiopathic. cystic ovary syndrome. Proc Natl Acad Sci USA 1995, Less than 10% of adrenal hyperandrogenism can be 92: 10619-23. incontrovertibly assigned to any well-established 10. Ehrmann DA, Rosenfield RL, Barnes R, et al. Detection pathophysiologic entity, such as non-classical con- of functional ovarian hyperandrogenism in women with androgen excess. N Engl J Med 1992, 327:157-62. genital adrenal hyperplasia. Exaggerated adrenarche 11. Panidis D, Skiadopoulos S, Rousso D, Ioannides D, Pa- was originally proposed as the basis of the su- nidou E. Association of acanthosis nigricans with insu- pranormal adrenocortical capacity for adrenal an- lin resistance in polycystic ovary syndrome. Br J Der- drogen synthesis by some authors. Several lines of matol 1995, 132: 936-41. evidence support the concept that primary functio- 12. Gonzalez F, Chang L, Horab T, Lobo R. Evidence for he- nal adrenal hyperandrogenism is caused by dysre- terogeneous etiologies of adrenal dysfunction in poly- cystic ovary syndrome. Fertil Steril 1996, 66: 354-61. gulation of adrenal steroidogenesis rather than e- xaggerated adrenarche. The most likely cause of the 13. Rousso D, Skiadopoulos S, Rousso I, et al. Suppression of serum prolactin levels after an oral glucose tolerance major steroid secretory abnormalities in both adre- test in patients with polycystic ovarian syndrome. Gy- nal glands and ovaries seems to be dysregulation of necol Obstet Invest 1997, 44: 120-3. 17-hydroxylase and 17,20-lyase activities, which are 14. Azziz R, Rittmaster R, Fox L, Bradley E, Potter HD, Boots both properties of P450c17·. However, the cause LR. Role of the ovary in the adrenal androgen excess of of primary functional adrenal hyperandrogenism hyperandrogenic women. Fertil Steril 1998, 69: 851-9. has fostered considerable debate. 15. Gonzalez F, Chang L, Horab T, Stanczyk F, Crickard K, Lobo RA. Adrenal dynamic responses to physiologic and pharmacologic adrenocorticotropic hormone sti- µπµ§πO°ƒ∞ºÿ∞ mulation before and after ovarian steroid modulation 1. Endoh A, Kristiansen SB, Casson PR, Buster JE, Hornsby in women with polycystic ovary syndrome. Fertil Steril PJ. The zona reticularis in the site of biosynthesis of 1999, 71: 439-44. dehydroepiandrosterone and dehydropepiandroste- 16. Panidis DK, Rousso DH, Matalliotakis IM, Kourtis AI, rone sulfate in the adult human adrenal cortex, re- Vlassis GD, Koumantakis EE. Hyperinsulinemia does sulting from its low expression of 3‚-hydroxysteroid not influence androgens/estrogens ratio in patients dehydrogenase. J Clin Endocrinol Metab 1996, 81: with polycystic ovary syndrome. Int J Fertil Womens 3558-65. Med 1999, 44: 301-6. 2. Casson PR. Dehydroepiandrosterone replacement the- 17. Rosenfield R. Ovarian and adrenal function in polycystic rapy: against life’s ailments. Orgyn 1999, I: 50-4. ovary syndrome. Endocrinol Metab Clin 1999, 28: 265- 3. ¶·Ó›‰Ë˜ ¢, ∫o‡ÚÙ˘ ∞, ƒo‡ÛÛo˜ ¢. £Âڷ›· ˘oηٿ- 93. ÛÙ·Û˘ Ì ‰Â¸‰ÚoÂÈ·Ó‰ÚoÛÙÂÚfiÓË. ∂ÊË‚ °˘Ó ∞Ó· 18. Panidis D, Rousso D, Matalliotakis I, Kourtis A, Stama- ∂ÌÌËÓ 1999, 11: 284-90. topoulos P, Koumantakis E. The influence of long-term ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 99
administration of conjugated estrogens and antiandro- hirsutism (clinical PCOS) from the north-east of En- gens to serum leptin levels in women with polycystic gland using an adrenal stimulation test. Clin Endo- ovary syndrome. Gynecological Endocrinology 2000, crinol 1992, 36: 389-97. 14: 169-72. 33. Azziz R, Owerbach D. Molecular abnormalities of the 21- 19. Rosenfield RL. Evidence that idiopathic functional adre- hydroxylase gene in hyperandrogenic women with an nal hyperandrogenism is caused by dysregulation of a- exaggerated 17-hydroxyprogesterone response to drenal steroidogenesis and that hyperinsulinemia may short-term adrenal stimulation. Am J Obstet Gynecol be involved. J Clin Endocrinol Metab 1996, 81: 878-80. 1995, 172: 914-8. 20. Lachelin G, Barnett M, Hopper B, Bring G, Yenn SS. A- 34. Rosenfield RL, Barnes RB, Cara JF, Lucky AW. Dysregu- drenal function in normal women and women with the lation of cytochrome P450c17alpha as the cause of po- polycystic ovary syndrome. J Clin Endocrinol Metab lycystic ovary syndrome. Fertil Steril 1990, 53: 785-91. 1979, 49: 892-9. 35. Young J, Couzinet B, Pholsena M, Nahoul K, Labrie F, 21. Azziz R, Black V, Hines G, Fox LM, Boots LR. Adrenal an- Schaison G. Plasma 3beta-hydroxy-Delta5-steroids in drogen excess in the polycystic ovary syndrome: Sensiti- patients with congenital adrenal hyperplasia due to 21- vity and responsivity of the hypothalamic-pituitary-a- hydroxylase deficiency. J Clin Endocrinol Metab 1994, drenal axis. J Clin Endocrinol Metab 1998, 83: 2317-23. 78: 299-304. 22. Lucky AW, Rosenfield RL, McGuire J, Rudy S, Helke J. 36. Knochenhauer E, Cortet-Rudelli C, Cunningham R, Con- Adrenal androgen hyperresponsiveness to ACTH in way Myers BA, Dewailly D, Azziz R. Carriers of 21-hydro- women with acne and/or hirsutism: Adrenal enzyme xylase deficiency are not at increased risk for hyperan- defects and exaggerated adrenarche. J Clin Endocri- drogenism. J Clin Endocrinol Metab 1997, 82: 479-85. nol Metab 1986, 62: 840-8. 37. Porter B, Finzi M, Lieberman E. The syndrome of conge- 23. Rosenfield RL, Barnes RB, Cara JF, Lucky AW. Dysregu- nital adrenal hyperplasia in Israel. Paediatrician 1977, lation of cytochrome P450c17alpha as the cause of po- 6: 100-4. lycystic ovary syndrome. Fertil Steril 1990, 53: 785-91. 38. Joehrer K, Geley S, Strasser-Wozak E, et al. CYP11B1 mu- 24. Lobo R, Goebelsmann U. Evidence for a reduced 3 beta- tations causing non-classic adrenal hyperplasia due to ol-hydroxysteroid dehydrogenase activity in some hir- 11beta-hydroxylase deficiency. Hum Mol Genet 1997, sute women thought to have polycystic ovary syndro- 6: 1829-34. me. J Clin Endocrinol Metab 1981, 53: 394-400. 39. Lanzone A, Fulghesu A, Guido M, Cucinelli F, Caruso A, 25. Pang S, Lerner AES, Levine L, Oberfield S, Engel I, New Mancuso S. Somatostatin treatment reduces the exag- MI. Late-onset steroid 3beta-hydroxysteroid dehydro- gerated response of adrenocorticotropin hormone and genase deficiency. I. A cause of hirsutism in pubertal cortisol to corticotropin-releasing hormone in polycy- and postpubertal women. J Clin Endocrinol Metab stic ovary syndrome. Fertil Steril 1997, 67:34-9. 1985, 60: 428-39. 40. Invitti C, De Martin M, Delitala G, Veldhuis JD, Cavagnini 26. Eldar-Geva T, Hurwitz A, Vecsei P, Palti Z, Mildwidsky A F. Altered morning and nighttime pulsatile corticotro- Rosler A. Secondary biosynthetic defects in women pin and cortisol release in polycystic ovary syndrome. with late-onset congenital adrenal hyperplasia. N Engl Metabolism 1998, 47: 143-8. J Med 1990, 323: 855-63. 41. Luppa P, Muller B, Jacob K, et al. Variations of steroid 27. Simpson ER, Mabendroo MS, Means GD, et al. Aromata- hormone metabolites in serum and urine in polycystic se cytochrome P450, the enzyme responsible for estro- ovary syndrome after nafarelin stimulation: Evidence gen biosynthesis. Endocr Rev 1994, 15: 342-55. for an altered corticoid excretion. J Clin Endocrinol 28. Barnes RL, Ehrmann DA, Brigell DF, Rosenfield RL. O- Metab 1995, 80: 280-8. varian steroidogenic responses to the gonadotropin- 42. Gross M, Wortsman J, Shapiro B, , Meyers LC, Woodbury releasing hormone agonist nafarelin in hirsute women MC, Ayers JW. Scintigraphic evidence of adrenal corti- thought to have 3beta-hydroxysteroid dehydrogenase cal dysfunction in the polycystic ovary syndrome. J deficiency. J Clin Endocrinol Metab 1993, 76: 450-5. Clin Endocrinol Metab 1986, 62: 197-201. 29. Barnes RB, Rosenfield RL, Burstein S, Ehrmann DA. Pitu- 43. Reincke M, Fassnacht M, Vath S, Mora P, Allolio B. A- itary-ovarian responses to nafarelin testing in the poly- drenal incidentalomas: A manifestation of the meta- cystic ovary syndrome. N Engl J Med 1989, 320: 559-65. bolic syndrome? Endocr Rev 1996, 22: 757-61. 30. Rheaume E, Lachance Y, Zhao H, et al. Structure and 44. Moghetti P, Castello R, Negri C, et al. Insulin infusion am- expression of a new complementary DNA encoding plifies 17alpha-hydroxycorticosteroid intermediates the almost exclusive 3beta-hydroxysteroid dehydroge- response to ACTH in hyperandrogenic women: Appa- nase/Delta5-Delta4-isomerase in human adrenals and rent relative impairment of 17,20-lyase activity. J Clin gonads. Mol Endocrinol 1991, 5: 1147-57. Endocrinol Metab 1996, 81: 881-6. 31. Siegel S, Finegold D, Lanes R, et al. ACTH stimulation 45. Komindr S, Kurtz B, Stevens M, Karas JG, Bittle JB, Gi- tests and plasma dehydroepiandrosterone sulfate le- vens JR. Relative sensitivity and responsivity of serum vels in women with hirsutism. N Engl J Med 1990, 323: cortisol and two adrenal androgens to alpha-adreno- 849-54. corticotropin-(1-24) in normal and obese, nonhirsute, 32. Turner E, Watson M, Perry L, White MC. Investigation of eumenorrheic women. J Clin Endocrinol Metab 1986, adrenal function in women with oligomenorrhoea and 63: 860-4. 100 A.H. KO⁄ƒ∆∏™, ¢.K. ¶∞¡π¢∏™
46. Farah M, Givens J, Kitabchi A. Bimodal correlation bet- 49. Panidis D, Matalliotakis I. Subfertility associated with ween the circulating insulin level and the production minimal to mild endometriosis. Main mechanisms. J rate of dehydroepiandrosterone: Positive correlation Reprod Med 1998, 43: 1034-42. in controls and negative correlation in the polycystic ovary syndrome with acanthosis nigricans. J Clin En- docrinol Metab 1990, 70: 1075-81. ∞ÏÏËÏoÁÚ·Ê›·: 47. L'Allemand D, Penhoat A, Lebrethon M-C, et al. Insulin- A. Ko‡ÚÙ˘ like growth factors enhance steroidogenic enzyme and AÚÈÛÙÔÙ¤ÏÔ˘˜ 45 corticotropin receptor messenger ribonucleic acid le- 552 36 £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË vels and corticotropin steroidogenic responsiveness in cultured human adrenocortical cells. J Clin Endocri- Corresponding author: nol Metab 1996, 81: 3892-7. A. Kourtis 48. Ehrhart-Bornstein M, Hinson J, Bornstein S, Scherbaum 45, Aristotelous Str. WA, Vinson GP. Intraadrenal interactions in the regu- lation of adrenocortical steroidogenesis. Endocr Rev 552 36 Thessaloniki 1998, 19: 101-43. Greece ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 2003, 69, 2: 101 - 112
YÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·: ¢È·ÁÓˆÛÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË
ºÒÙÈÔ˜ °ÎÈÚÙÔ‚›Ù˘, AfiÛÙÔÏÔ˜ X·Ù˙ËÙfiÏÈÔ˜
∞ã ¶ÚÔ·È‰Â˘ÙÈ΋ ¶·ıÔÏÔÁÈ΋ ∫ÏÈÓÈ΋, TÌ‹Ì· I·ÙÚÈ΋˜ ∞.¶.£., ¡ÔÛÔÎÔÌÂ›Ô ∞Ã∂¶∞, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË.
¶ÂÚ›ÏË„Ë. ÀÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È Û ÛÙoÓ oÚfi ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Ùo ÚÒÙo ‚‹Ì· ÛÙË oÏϤ˜ ·ıoÏoÁÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Î·È Û˘¯Ó¿ ·Ó¢- ‰È·ÊoÚo‰È·ÁÓˆÛÙÈ΋ Ù·ÎÙÈ΋. ŒÙÛÈ Ì ‚¿ÛÂÈ ÙËÓ ÙÈ- Ú›ÛÎÂÙ·È ˆ˜ Ù˘¯·›o ÂÚÁ·ÛÙËÚÈ·Îfi ‡ÚËÌ· ηٿ ÙËÓ Ì‹ Ù˘ PTH oÈ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·È̛˜ ηٷٿÛÛoÓÙ·È: ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ·ÛıÂÓÒÓ ÛÙo ÓoÛoÎoÌ›o. ™ÙȘ ÂÚÈÙÒ- ·) Û ·˘Ù¤˜ o˘ Û˘Óo‰Â‡oÓÙ·È ·fi ·˘ÍË̤ӷ ›- ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ··ÈÙÂ›Ù·È ‰È¢ÎÚ›ÓÈÛË Ùo˘ ·ÈÙ›o˘, η- ‰· PTH, o˘ ÂÎÙfi˜ Ï›ÁˆÓ ÂÍ·ÈÚ¤ÛˆÓ, fiˆ˜ Â›Ó·È ıfiÛoÓ Ë ÙÂÏÈ΋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·È- Ë Ï‹„Ë ÏÈı›o˘, o ÙÚÈÙo·ı‹˜ ˘ÂÚ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÈ- Ì›·˜ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ·˘Ùfi. ™ÙËÓ Î·ıË̤ڷ Ú¿ÍË Ë ÛÌfi˜ Î·È Ë ¤ÎÙoË ·Ú·ÁˆÁ‹ PTH, ÂÌÊ·Ó›˙oÓÙ·È ‰È·ÊoÚÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜, ÙȘ ÛÙoÓ ÚˆÙo·ı‹ ˘ÂÚ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÈÛÌfi, ‚) Û ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ‰ÂÓ ·Úo˘ÛÈ¿˙ÂÈ È‰È·›- ·˘Ù¤˜ o˘ Û˘Óo‰Â‡oÓÙ·È ·fi ‹È· ·˘ÍË̤Ó˜ ÙÈ̤˜ ÙÂÚ˜ ‰˘ÛÎoϛ˜. ∏ ÏÂÈo„ËÊ›· ÙˆÓ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂ- PTH, o˘ ÂÎÙfi˜ ·fi ÙȘ ÚoËÁo‡ÌÂÓ˜ ηٷÛÙ¿- ÚˆÓ ·ÈÙ›ˆÓ ‰È·ÁÈÁÓÒÛÎoÓÙ·È ·fi Ùo ÈÛÙoÚÈÎfi, ÙËÓ ÛÂȘ, ı· ÌoÚo‡Û·Ó Ó· oÊ›ÏoÓÙ·È Î·È Û oÈÎoÁÂÓ‹ ÎÏÈÓÈ΋ ÂÈÎfiÓ· Î·È ÙȘ Û˘Ó‹ıÂȘ ·ÈÌ·ÙoÏoÁÈΤ˜ Î·È ˘·Û‚ÂÛÙÈo˘ÚÈ΋ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· Î·È Á) Û ·˘- ‚Èo¯ËÌÈΤ˜ ÂÚÁ·ÛÙËÚȷΤ˜ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ. ™ÙË ‰È·ÊoÚÈ- Ù¤˜ o˘ Û˘Óo‰Â‡oÓÙ·È ·fi ¯·ÌËϤ˜ ÙÈ̤˜ PTH Î·È Î‹ ‰È¿ÁÓˆÛË Ùo˘ ·ÈÙ›o˘, ¯Ú‹ÛÈ̘ ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ Â›Ó·È ·Ú·ÙËÚo‡ÓÙ·È Û˘¯ÓfiÙÂÚ· ÌÂÓ Û ÓÂoÏ·ÛÌ·ÙÈο oÈ Î·Ù¿ÏÏËϘ ·ÂÈÎoÓÈÛÙÈΤ˜ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Î·È ÎoÎÎȈ̷ÙÒ‰Ë ÓoÛ‹Ì·Ù· Ù· oo›· Ì¿ÏÈÛÙ· ·Ó‡ÚÂÛË ÓÂoÏ·Û›·˜ ‹ ÎoÎÎȈ̷ÙÒ‰o˘˜ ÈÛÙo‡, o oÚÈṲ̂Ó˜ ÊoÚ¤˜ ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÌËÓ ¤¯o˘Ó ÂΉËψı› ¤ÏÂÁ¯o˜ ηÚÎÈÓÈÎÒÓ ‰ÂÈÎÙÒÓ Î·È oÈ ÌÂÙÚ‹ÛÂȘ Ù˘ ÎÏÈÓÈο, Û·ÓÈfiÙÂÚ· ‰Â ÌoÚ› Ó· oÊ›ÏoÓÙ·È Î·È Û 1,25-‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D3 ηıÒ˜ Î·È Ùo˘ PTHrP Ï‹„Ë ‰È·ÊfiÚˆÓ Ê·Ú̿ΈÓ, Û ˘ÂÚı˘ÚÂoÂȉÈÛÌfi, (ÂÙ›‰Èo o˘ oÌoÈ¿˙ÂÈ Ì ÙËÓ ·Ú·ıoÚÌfiÓË). O Û oÛÙÈΤ˜ ÌÂÙ·ÛÙ¿ÛÂȘ ‹ Û ·ÎÈÓËÛ›·. ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ·Î¤Ú·È·˜ ·Ú·ıoÚÌfiÓ˘ (iPTH) EÏÏËÓ I·ÙÚ 2003, 69: 101 - 112.
1. ∂π™∞°ø°◊ ÎÏËÛË ÁÈ· Ùo ıÂÚ¿oÓÙ· È·ÙÚfi. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·- ∆· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· Ùo Ê¿ÛÌ· ÙˆÓ Èı·ÓÒÓ ·È- Ú·ı¤Ùo˘Ì ٷ ÈÛ¯‡oÓÙ· ·fi ÙË ‰ÈÂıÓ‹ ‚È‚ÏÈoÁÚ·- Ù›ˆÓ Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜, Ì ÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ÁÓÒ- Ê›· Û¯ÂÙÈο Ì ÙË ‰È·ÁÓˆÛÙÈ΋ ÚoÛ¤ÁÁÈÛË ·ÛıÂ- ÛË Ù˘ ·ÈÙÈo·ıoÁ¤ÓÂÈ·˜ Ù˘ ËÏÂÎÙÚoÏ˘ÙÈ΋˜ ·˘- ÓÒÓ Ì ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·. ™ÙËÓ ÎÏÈÓÈ΋ Ì·˜ ÓoÛË- Ù‹˜ ‰È·Ù·Ú·¯‹˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÙË ÌÂÁ¿ÏË ÂͤÏÈÍË Ó¤ˆÓ χoÓÙ·È ÂÙËÛ›ˆ˜ 40 ÂÚ›o˘ ·ÛıÂÓ›˜ Ì ˘ÂÚ·- ‰È·ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ, ‰È¢ڇÓÂÙ·È Û˘Ó¯Ҙ. Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·, Ë ÂÈÙ˘¯‹˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ oo›ˆÓ ™ÙËÓ Ú¿ÍË, Ë ‰È·ÊoÚÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË ÌÈ·˜ ˘ÂÚ·- ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌoÁ‹ ÂÓfi˜ ‰È·ÊoÚo‰È·ÁÓˆ- Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Â›Ó·È ÛÙÈÎo‡ ·ÏÁoÚ›ıÌo˘ o˘ ·oÚÚ¤ÂÈ ·fi Ù· ‚È‚ÏÈo- ÁÚ·ÊÈο ·˘Ù¿ ‰Â‰o̤ӷ. ·Ï‹. ¶ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi Ùo 90% ÙˆÓ ÂÚÈÙÒÛÂ- ˆÓ ·˘ÍËÌ¤ÓˆÓ ÂȤ‰ˆÓ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙoÓ oÚfi oÊ›ÏoÓÙ·È Û ·ı‹ÛÂȘ o˘ ‰È·ÁÈÁÓÒÛÎoÓÙ·È Â‡- 2. ∫∞∆∞∆∞•∏ ∆ø¡ À¶∂ƒ∞™µ∂™∆π∞πªπø¡ ÎoÏ· ›Ù ÎÏÈÓÈο ›Ù ÂÚÁ·ÛÙËÚȷο. ™Â oÚÈṲ̂- ∞¡∞§O°∞ ª∂ ∆∞ ∂¶π¶∂¢∞ Ó˜ fï˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, Ùo ·›ÙÈo ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ·‰È¢- TH™ ¶∞ƒ∞£OƒªO¡∏™ (PTH) ™∆O¡ OƒO ÎÚ›ÓÈÛÙo Î·È ·oÙÂÏ› ‰È·ÊoÚo‰È·ÁÓˆÛÙÈ΋ Úfi- ∏ ƒ∆∏ Â›Ó·È oÏ˘ÂÙ›‰Èo o˘ ÛÙo ¤Ó· ¿ÎÚo ʤ- 102 º.π. °∫πƒ∆Oµπ∆∏™, ∞.π. Ã∞∆∑∏∆O§πO™
Yπερασβεστιαιµία (επανειληµµένες µετρήσεις, λευκωµατίνη φυσιολογική;)
Mέτρηση iPTH (ακέραιας)
PTH αυξηµένη PTH ελαττωµένη (παθολογικά ή απρόσφορα υψηλή) ή κατεσταλµένη
Σαφώς Ήπια αυξηµένη 1,25-(OH2) D3 PTHrP αυξηµένη ή στα ανώτερα φυσιολογικά Aυξηµένη κλινική εικόνα Aυξηµένη κλινικική εικόνα
pHPT Kάθαρση Ca Kοκκιωµατώδη νοσήµατα ∆ιάφορα Kάθαρση Cr Λεµφώµατα/N. Hodgkin νεοπλάσµατα
Πολλαπλούν µυέλωµα Eξαιρέσεις: > 0,01 < 0,01 Oστικές µεταστάσεις Tριτοπαθής HPT Yπερθυρεοειδισµός Λίθιο Φάρµακα Έκτοπη PTH fHH Aκινησία (εξαιρετικά σπάνια) ∂ÈÎ. 1. ∞ÏÁfiÚÈıÌo˜ ‰È·ÊoÚÈ΋˜ ‰È¿ÁÓˆÛ˘ Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜
ÚÂÈ ·ÌÈÓÈ΋ oÌ¿‰· (-¡∏2) Î·È ÛÙo ¿ÏÏo ηڂo͢- ÛÌo‡, ÂÓÒ Ë ‹È· ·‡ÍËÛË ·˘Ù‹˜ ··ÈÙ› ÙoÓ ÚoÛ- ÏÈ΋ (-COOH) Î·È Ùo˘ oo›o˘ Ë ‚ÈoÏoÁÈ΋ ‰Ú·- ‰ÈoÚÈÛÌfi Ùo˘ ÎÏ¿ÛÌ·Ùo˜ Ù˘ οı·ÚÛ˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘/ ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙo ÚÒÙo ÙÚ›Ùo Ùo˘ ÌoÚ›o˘ ÎÚ·ÙÈÓ›Ó˘ ÁÈ· ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË. ∞Ó Ë PTH Ù˘ (·ÌÈÓoÙÂÏÈ΋ ÂÚÈo¯‹). O ·ÚÈo˜ Ê˘ÛÈoÏoÁÈÎfi˜ Â›Ó·È ÂÏ·Ùو̤ÓË, Ë ‰È·ÊoÚÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË ··ÈÙ› Ú˘ıÌÈÛÙ‹˜ Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ Ù˘ Â›Ó·È Ùo ÈoÓÈṲ̂Óo ÂÈÚoÛı¤Ùˆ˜ ÙË Ì¤ÙÚËÛË Ù˘ ηÏÛÈÙÚÈfiÏ˘ Î·È Ùo˘ ·Û‚¤ÛÙÈo Ùo˘ ÂÍˆÎ˘ÙÙ·Ú›o˘ ¯ÒÚo˘ Î·È Ë Ì¤ÁÈÛÙË Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓo˘ (oÌoÈ¿˙oÓÙo˜) Ì ÙËÓ ·Ú·ıoÚÌfiÓË ·Ú·ÁˆÁ‹ Ù˘ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È ·ÎfiÌË Î·È Ì ‹È· ÂÙȉ›o˘ PTHrP (EÈÎ. 1). ˘·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·. ™˘ÓÙ›ıÂÙ·È Ì¤Û· ÛÙ· ·ÚÈ· ·ÙÙ·- Ú· ÙˆÓ ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÒÓ ·fi ¤Ó· ·Ú¯ÈÎfi oÏ˘Â- 2.1. ÀÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· Ì ۷ÊÒ˜ ·˘ÍË̤ӷ Ù›‰Èo, Ùo oo›o ÌÂÙ·ÙÚ¤ÂÙ·È ÙÂÏÈο ÛÙËÓ ƒ∆∏. ›‰· PTH ÛÙoÓ oÚfi ªÂÙ¿ ÙË Û‡ÓıÂÛ‹ Ù˘ Ùo ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚo ̤Úo˜ Ù˘ PTH ÂÏ¢ıÂÚÒÓÂÙ·È ÛÙËÓ Î˘ÎÏoÊoÚ›· Î·È ÌfiÓo 2.1.1. ¶ÚˆÙo·ı‹˜ ˘ÂÚ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÈ- ¤Ó· ÌÈÎÚfi ̤Úo˜ ·oıË·ÂÙ·È ÛÙ· ÂÎÎÚÈÙÈο ÎoÎ- ÛÌfi˜ (pHPT) Λ· ÙˆÓ oÚÌoÓoÂÎÎÚÈÙÈÎÒÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ ÙˆÓ ·Ú·- ™·ÊÒ˜ ·˘ÍË̤ӷ ›‰· PTH (>30% ÙˆÓ Ê˘ÛÈo- ı˘ÚÂoÂȉÒÓ. ªÂÙ¿ ÙËÓ Â›Ûo‰fi Ù˘ ÛÙËÓ Î˘ÎÏoÊo- ÏoÁÈÎÒÓ ÙÈÌÒÓ) ÌÂ Û˘Óo‰fi ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·, Û˘- Ú›· Ë PTH ‰È·Û¿Ù·È Ù·¯‡Ù·Ù· Û ‰‡o ‹ Î·È ÂÚÈÛ- ÓËÁoÚo‡Ó Ì ÌÂÁ¿ÏË ‚‚·ÈfiÙËÙ· ÁÈ· pHPT. ¶·- ÛfiÙÂÚ· ÙÌ‹Ì·Ù·, ÒÛÙ ÙÂÏÈο Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÂÁ¿ÏË Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙËÓ ÎÏÈÓÈ΋ ÂÈÎfiÓ· Î·È ÙȘ ·ÂÈÎoÓÈ- ·ÓoÌoÈoÁ¤ÓÂÈ· Ù˘ ƒ∆∏ o˘ ΢ÎÏoÊoÚ› ÛÙo ·›Ì·. ÛÙÈΤ˜ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ Ë ÂȂ‚·›ˆÛË Ù˘ ‰È¿ÁÓˆÛ˘ Á›- ∏ ƒ∆∏ ÌÂÙÚ¿Ù·È Û‹ÌÂÚ· Ì ڷ‰Èo·ÓoÛoÏoÁÈ΋ ÓÂÙ·È ·ÛÊ·ÏÒ˜ ·fi Ù· ÂÚÁ·ÛÙËÚȷο Â˘Ú‹Ì·Ù·, ̤ıo‰o Ì ‰È¿ÊoÚ· kits Ùo˘ ÂÌoÚ›o˘, ηı¤Ó· ·fi Ï·Ì‚¿ÓoÓÙ·˜ ˘fi„ÈÓ ÙȘ ÂÍ·ÈÚ¤ÛÂȘ o˘ ·Ó·Ê¤Úo- Ù· oo›· ÌoÚ› Ó· ÌÂÙÚ¿ ‹ oÏfiÎÏËÚo Ùo ÌfiÚÈfi ÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÈÎfiÓ· 1 Î·È ·Ó·Ï‡oÓÙ·È ·Ú·Î¿Ùˆ. Ù˘, ·Î¤Ú·È· ·Ú·ıoÚÌfiÓË (intact PTH, iPTH) ‹ ∂Í¿ÏÏo˘, ÂÚÁ·ÛÙËÚÈ·Îfi ‡ÚËÌ· o˘ ÌoÚ› Ó· Ùo ÙÌ‹Ì· Ì ÙËÓ ·ÌÈÓoÌ¿‰· ‹ Ùo ÙÌ‹Ì· Ì ÙËÓ Î·Ú- Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈÌo ÛÙËÓ ÎÏÈÓÈ΋ Ú¿ÍË, Â›Ó·È Ù· ›‰· ‚o͢ÏoÌ¿‰· ‹ Ùo ̤Ûo ÙÌ‹Ì· Ù˘17,45. ÙˆÓ ¯ÏˆÚÈo‡¯ˆÓ ÛÙoÓ oÚfi, o˘ ÛÙoÓ pHPT Â›Ó·È Î·- O ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌfi˜ Ù˘ iPTH ÛÙoÓ oÚfi ÌÂÙ¿ ÙËÓ Ù¿ ηÓfiÓ· >103 mmol/l, ÂÓÒ ·ÓÙ›ıÂÙ· ÛÙËÓ ˘ÂÚ·- ÂȂ‚·›ˆÛË Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ ·oÙÂÏ› Î·È Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· Ì ¯·ÌËÏ¿ ›‰· PTH, ·˘Ù¿ Â›Ó·È Ùo ÚÒÙo ‚‹Ì· Ùo˘ ‰È·ÊoÚo‰È·ÁÓˆÛÙÈÎo‡ ·ÏÁoÚ›- Û˘Ó‹ıˆ˜ <100 mmol/l. ¢˘ÛÙ˘¯Ò˜ fï˜ ˘¿Ú¯o˘Ó ıÌo˘ o˘ ·ÎoÏo˘ı›. ŒÙÛÈ Ë Û·Ê‹˜ ·‡ÍËÛË Ù˘ oÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, fiˆ˜ ·ÛıÂÓ›˜ Ì ÓÂÊÚÈ΋ PTH Û˘ÓËÁoÚ›, ÂÎÙfi˜ oÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÂÍ·ÈÚ¤ÛˆÓ, ÛÙËÓ ·Ó¿ÚÎÂÈ·, ‹ Â̤Ùo˘˜, ‹ o˘ οÓo˘Ó ¯Ú‹ÛË ‰Èo˘- ‰È¿ÁÓˆÛË Ùo˘ ÚˆÙo·ı‹ ˘ÂÚ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÈ- ÚËÙÈÎÒÓ, ÛÙo˘˜ oo›o˘˜ Ù· ›‰· ÙˆÓ ¯ÏˆÚÈo‡¯ˆÓ ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 103
ÛÙoÓ oÚfi ‰ÂÓ ÌoÚo‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌooÈËıo‡Ó ÛÙË 2.1.4. ŒÎÙoË ·Ú·ÁˆÁ‹ PTH 30 ‰È·ÊoÚo‰È¿ÁÓˆÛË ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ηٷÛÙ¿ÛÂˆÓ . ªÈ· ÂÍ·ÈÚÂÙÈο Û¿ÓÈ· ·ÈÙ›· ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜, O pHPT Â›Ó·È ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Â›Ó·È Ë ·Ú·ÓÂoÏ·ÛÌ·ÙÈ΋ ¤ÎÙoË ·Ú·ÁˆÁ‹ ÛoÚ·‰ÈÎfi˜ Î·È ıÂڷ‡ÂÙ·È oÚÈÛÙÈο ÌfiÓo Ì ÙËÓ PTH. ∂› ÂÌ̤Óo˘Û·˜ ·‡ÍËÛ˘ Ù˘ PTH, ·Ú¿ ÙoÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ¯ÂÈÚo˘ÚÁÈ΋ ¤̂·ÛË. ™Â ·Û˘Ìو̷- ·oÎÏÂÈÛÌfi ‡·Ú͢ ·‰ÂÓÒÌ·Ùo˜ ÙˆÓ ·Ú·ı˘ÚÂo- ÙÈο ¿ÙoÌ· Ì ÌÂÙÚ›ˆ˜ ·˘ÍË̤ӷ ›‰· ·Û‚Â- ÂȉÒÓ Ì ·ÂÈÎoÓÈÛÙÈΤ˜ ÌÂıfi‰o˘˜ Î·È Î·ıÂÙËÚÈ·- ÛÙ›o˘ ÛÙoÓ oÚfi < 2,85 mmol/l, ÌoÚ› Ó· ÂÈÏÂÁ› ÛÌfi ÙˆÓ ÊÏ‚ÒÓ Ùo˘ ÙÚ·¯‹Ïo˘, ¯Ú‹ÛÈÌË Ì¤ıo‰o˜ Û˘ÓÙËÚËÙÈ΋ ıÂڷ›· ˘fi ÙËÓ Úo¸fiıÂÛË fï˜ ÁÈ· ÙoÓ ·oÎÏÂÈÛÌfi Èı·Ó‹˜ ¤ÎÙo˘ ÂÛÙ›·˜ Â›Ó·È o ÌÈ·˜ ÛÙÂÓ‹˜ ·Ú·ÎoÏo‡ıËÛ˘ Ù˘ oÚ›·˜ Ùo˘ ÊÏ‚ÈÎfi˜ ηıÂÙËÚÈ·ÛÌfi˜ Î·È Ë ÂÎÏÂÎÙÈ΋ ̤ÙÚËÛË ·ÛıÂÓo‡˜44. ™ÙȘ Û¿ÓȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÂÓfi˜ ηÚ- Ù˘ PTH ·fi ‰È¿ÊoÚ˜ ÂÚÈo¯¤˜ Ùo˘ ÛÒÌ·Ùo˜25. ΛÓo˘ ÙˆÓ ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÒÓ ·‰¤ÓˆÓ Ù· ›‰· Ù˘ PTH Â›Ó·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ·˘ÍË̤ӷ. ™·Ó›ˆ˜ o pHPT ÌoÚ› Ó· Â›Ó·È ÎÏËÚoÓoÌÈÎfi˜ ÛÙ· Ï·›ÛÈ· 2.2. ÀÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· Ì ›‰· PTH ÂÏ·- ÂÓfi˜ Û˘Ó‰ÚfiÌo˘ oÏÏ·Ï‹˜ ÂÓ‰oÎÚÈÓÈ΋˜ ÓÂoÏ·- ÊÚÒ˜ ·˘ÍË̤ӷ ‹ ÛÙ· ·ÓÒÙÂÚ· Ê˘ÛÈo- Û›·˜ Ù‡o˘ π ‹ Ù‡o˘ ππ (ª∂¡-π ‹ ª∂¡-ππ)48. ÏoÁÈο fiÚÈ· 2.1.2. ÀÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ηٿ ÙËÓ ıÂÚ·- 2.2.1. OÈÎoÁÂÓ‹˜ ˘·Û‚ÂÛÙÈo˘ÚÈ΋ ˘Â- ›· Ì ϛıÈo Ú·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· (fHH) ªÈ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ·Ó Î·È Û¿ÓÈ· ‰È·Ù·Ú·¯‹, Ì ›- ªÈ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÂÚ›ÙˆÛË ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ Ì ·˘ÍË̤ӷ ›‰· PTH Â›Ó·È ·˘Ù‹ o˘ ·Ú·ÙË- ‰· PTH ÂÏ·ÊÚÒ˜ ·˘ÍË̤ӷ ‹ ÛÙ· ·ÓÒÙÂÚ· Ê˘- ÚÂ›Ù·È Û ·ÛıÂÓ›˜ o˘ Ï·Ì‚¿Óo˘Ó Ï›ıÈo. ∏ ¯ÚfiÓÈ· ÛÈoÏoÁÈο fiÚÈ· Â›Ó·È Ë oÈÎoÁÂÓ‹˜ ˘·Û‚ÂÛÙÈo˘ÚÈ- ıÂڷ›· Ì ϛıÈo, Ê·›ÓÂÙ·È ˆ˜ ‰ÈÂÁ›ÚÂÈ Ù· ·Ù- ΋ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·. ∞˘Ù‹ oÊ›ÏÂÙ·È Û ÌÂÙ¿ÏÏ·- 2+ Ù·Ú· ÙˆÓ ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÒÓ ·‰¤ÓˆÓ ÚoηÏÒÓÙ·˜ ÍË o˘ ·‰Ú·ÓooÈ› Ùo˘˜ ÂÍˆÎ˘ÙÙ¿ÚÈo˘˜ Ca -¯Ë- ˘ÂÚÏ·Û›· ÙˆÓ ·‰¤ÓˆÓ Î·È ˘ÂÚ¤ÎÎÚÈÛË PTH, ÌÂÈo¸o‰o¯Â›˜, Î·È ÚoηÏ› ·‡ÍËÛË Ùo˘ o˘‰o‡ ÁÂÁoÓfi˜ Ùo oo›o ÌoÚ› Ó· ÚoηϤÛÂÈ ˘ÂÚ·- Ù˘ ¤ÎÎÚÈÛ˘ Ù˘ PTH. ∫ÏËÚoÓoÌÂ›Ù·È Ì ÙoÓ ·˘- Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ÛÙo 5-12% ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ ·˘ÙÒÓ. ŒÙÛÈ Ùoۈ̷ÙÈÎfi ÂÈÎÚ·Ùo‡ÓÙ· ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, Î·È Ù· ›- oÈ ·ÛıÂÓ›˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚˆÙÒÓÙ·È ÁÈ· ÙË Ï‹„Ë Â‰· Ù˘ PTH Î·È Ù˘ 1,25 ˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D3 ›- Û΢·ÛÌ¿ÙˆÓ ÏÈı›o˘ Î·È Â› ıÂÙÈ΋˜ ·¿ÓÙËÛ˘, Ó·È Û˘Ó‹ıˆ˜ Ê˘ÛÈoÏoÁÈο. ™Â oÛoÛÙfi fï˜ 5- Â¿Ó Â›Ó·È ÂÊÈÎÙfi, Ë ıÂڷ›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·Îfi- 10% ˘¿Ú¯ÂÈ ‹È· ·‡ÍËÛË ·˘ÙÒÓ. ∏ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ- ÙÂÙ·È. ∆o ·Û‚¤ÛÙÈo Î·È Ë PTH ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó· Â- ·ÈÌ›· Â›Ó·È Î·Ù¿ ηÓfiÓ· ‹È·, ¤¯o˘Ó ÂÚÈÁÚ·Ê› 13,37 ·Ó¤Úıo˘Ó ÛÙ· Ê˘ÛÈoÏoÁÈο ›‰· Ùo ·ÚÁfiÙÂÚo fï˜ ÙÈ̤˜ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ¤ˆ˜ 3,5 mmol/l . ÌÂÙ¿ ·fi ‰‡o Ì ÙÚÂȘ Ì‹Ó˜. ∏ ‰È·Îo‹ Ù˘ ıÂÚ·- ÀfiÓoÈ· ÁÈ· ÙË ‰È¿ÁÓˆÛË Ú¤ÂÈ Ó· ‰ËÌÈo˘Ú- ›·˜ Â›Ó·È Î·È o ÌoÓ·‰ÈÎfi˜ ÙÚfio˜ ÁÈ· Ó· ‰È·Êo- ÁËı› Û ·Û˘Ìو̷ÙÈÎo‡˜ ·ÛıÂÓ›˜ Ì ˘ÂÚ·Û‚Â- Úo‰È·ÁÓˆÛÙ› ·ÛÊ·ÏÒ˜ Ë ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· o˘ ÛÙÈ·ÈÌ›· Î·È Ê˘ÛÈoÏoÁÈΤ˜ ‹ ÂÏ·ÊÚÒ˜ ·˘ÍË̤Ó˜ oÊ›ÏÂÙ·È ÛÙo Ï›ıÈo, ·fi ÙËÓ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ÙÈ̤˜ PTH ÂÊfiÛoÓ Â›Ó·È Ó¤oÈ, ¤¯o˘Ó oÈÎoÁÂÓÂÈ·Îfi o˘ oÊ›ÏÂÙ·È Û pHPT3. ÈÛÙoÚÈÎfi ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ ‹ fHH, ˘ÂÚÌ·ÁÓËÛÈ- ·ÈÌ›· ηÈ/‹ ·Û‚¤ÛÙÈo o‡ÚˆÓ 24ÒÚo˘ ¯·ÌËÏfiÙÂÚo 2.1.3. ∆ÚÈÙo·ı‹˜ ˘ÂÚ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÈÛÌfi˜ ·fi 100 mg, ·Ú¿ ÙË Ê˘ÛÈoÏoÁÈ΋ οı·ÚÛË Ù˘ H ‰È¿ÎÚÈÛË ÂÓfi˜ ÙÚÈÙo·ıo‡˜ ·fi ¤Ó·Ó pHPT Û˘- ÎÚ·ÙÈÓ›Ó˘. Ó‹ıˆ˜ ‰ÂÓ ·oÙÂÏ› ‰È·ÊoÚo‰È·ÁÓˆÛÙÈÎfi Úfi‚ÏË- ∏ ‰È·ÊoÚÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË Ù˘ fHH ·fi ÙoÓ Ì·. ™ÙoÓ ‰Â˘ÙÂÚo·ı‹ ˘ÂÚ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÈÛÌfi Ë pHPT Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈ΋, ‰ÈfiÙÈ oÈ ·ÛıÂÓ›˜ Ì fHH ˘ÂÚÏ·Û›· ÙˆÓ ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÒÓ ·‰¤ÓˆÓ ÂÓ›oÙ ·Ú·Ì¤Óo˘Ó ·Û˘Ìو̷ÙÈÎo› Î·È ‰ÂÓ ˆÊÂÏ› ÛÂ Û˘Óo‰Â‡ÂÙ·È ·fi ·Ó¿Ù˘ÍË ·˘ÙoÓfiÌo˘ ·‰ÂÓÒÌ·- ·˘Ùo‡˜ ηٿ ηÓfiÓ· Ë ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÂÎÙoÌ‹. ŒÙÛÈ Ùo˜ ‹ ·˘ÙfiÓoÌ˘ ‰È¿¯˘Ù˘ ˘ÂÚÏ·Û›·˜, Ë oo›· ·- ˘ÊoÏÈ΋ ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÂÎÙoÌ‹ o‰ËÁ› Û ·Úo‰È΋ oÙÂÏ› ÙoÓ ÙÚÈÙo·ı‹ ˘ÂÚ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÈÛÌfi Î·È ÂÏ¿ÙÙˆÛË ÙˆÓ ÙÈÌÒÓ Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘, oÈ ÙÈ̤˜ Ùo˘ o‰ËÁ› Û ۷ÊÒ˜ ·˘ÍË̤ӷ ›‰· Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›- oo›o˘ ·˘Í¿ÓoÓÙ·È Î·È ¿ÏÈ ÂÓÙfi˜ ÌÈ·˜ ‚‰oÌ¿- o˘ ÛÙoÓ oÚfi. ∆· ·›ÙÈ· Â›Ó·È ·˘Ù¿ Ùo˘ ‰Â˘ÙÂÚo- ‰·˜. ªfiÓo Û ۿÓȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, fiÙ·Ó ˘¿Ú¯ÂÈ ·ıo‡˜ ˘ÂÚ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÈÛÌo‡, ‰ËÏ·‰‹ Ë ÓÂÊÚÈ- ˘oÙÚoÈ¿˙o˘Û· ·ÁÎÚ·ٛÙȉ· ‹ Û·ÊÒ˜ ·˘ÍË̤- ΋ ·Ó¿ÚÎÂÈ· ÙÂÏÈÎo‡ ÛÙ·‰›o˘ Î·È Û¿ÓÈ· Ë Ì·- Ó˜ ÙÈ̤˜ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙoÓ oÚfi, ÌoÚ› Ó· Û˘ÛÙËı›
ÎÚo¯ÚfiÓÈ· ¤ÏÏÂÈ„Ë ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D3 ‹ Ë ÚˆÙo·ı‹˜ oÏÈ΋ ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÂÎÙoÌ‹. ¯oÏÈ΋ ΛÚÚˆÛË20. O ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌfi˜ Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙ· o‡Ú· 104 º.π. °∫πƒ∆Oµπ∆∏™, ∞.π. Ã∞∆∑∏∆O§πO™
24ÒÚo˘ Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ÁÈ· ÙË ‰È·ÊoÚÈ΋ ‰È¿- ∞Ó ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ·›ÙÈo o˘ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ·‰È¢- ÁÓˆÛË Ù˘ fHH ·fi ÙoÓ pHPT Î·È Ú¤ÂÈ ¿ÓÙ· ÎÚ›ÓÈÛÙo, Û˘ÓÈÛÙ¿Ù·È Ì¤ÙÚËÛË ÁÈ·: ÌoÓoÎψÓÈ΋ ·- Ó· Á›ÓÂÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ‰È¢ÎÚ›ÓÈÛË Ùo˘ ·ÈÙ›o˘ Ù˘ ˘Â- ÓoÛoÛÊ·ÈÚ›ÓË (oÏÏ·Ïo‡Ó Ì˘¤ÏˆÌ·), ı˘ÚÂoÂȉÈ-
Ú·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜, fiÙ·Ó oÈ ÙÈ̤˜ Ù˘ PTH Â›Ó·È ÂÏ·- Τ˜ oÚÌfiÓ˜, 1,25-‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›ÓË D3 (ÎoÎÎȈ̷- ÊÚÒ˜ ·˘ÍË̤Ó˜ ‹ ÛÙ· ·ÓÒÙÂÚ· Ê˘ÛÈoÏoÁÈο fiÚÈ·. ÙÒ‰Ë Î·È oÚÈṲ̂ӷ ηÎo‹ıË ÓoÛ‹Ì·Ù·), PTHrP ‹ ÀoÏoÁ›˙ÂÙ·È Â›Û˘ Ùo ËÏ›ÎoÓ Ù˘ οı·ÚÛ˘ Ùo˘ Î·È ¤ÏÂÁ¯o˜ Ì ·ÂÈÎoÓÈÛÙÈΤ˜ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ·- ·Û‚ÂÛÙ›o˘ Úo˜ ÙËÓ Î¿ı·ÚÛË Ù˘ ÎÚ·ÙÈÓ›Ó˘. ¶Ë- Ó‡ÚÂÛË Èı·Ó‹˜ ÓÂoÏ·Û›·˜. ∂È‚oËıËÙÈÎfi˜ ÁÈ· ÙË Ï›Îo <0,01 Â›Ó·È ˘¤Ú Ù˘ fHH, Ë ‰È¿ÁÓˆÛË Ù˘ o- ‰È¿ÁÓˆÛË ÌoÚ› Ó· Â›Ó·È Î·È o ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ o›·˜ ı· ÂÓÈÛ¯˘ı› ·fi Ùo ıÂÙÈÎfi oÈÎoÁÂÓÂÈ·Îfi È- ÂȤ‰ˆÓ Ùo˘ ʈÛÊfiÚo˘ ÛÙoÓ oÚfi. ™ÙËÓ ˘ÂÚ·Û‚Â- ÛÙoÚÈÎfi. ¶¿ÓÙˆ˜ ¯ˆÚ›˜ ıÂÙÈÎfi oÈÎoÁÂÓÂÈ·Îfi ÈÛÙo- ÛÙÈ·ÈÌ›· ·fi ·˘ÍË̤ӷ ›‰· ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D, Ù· Â- ÚÈÎfi, ·ÎfiÌ· Î·È Ì ËÏ›Îo <0,01 ‰ÂÓ ÌoÚ› Ó· ‰È- ›Â‰· Ùo˘ ʈÛÊfiÚo˘ ÛÙoÓ oÚfi Â›Ó·È Ì¿ÏÏoÓ ·˘- ·¯ˆÚÈÛÙ› ·ÛÊ·ÏÒ˜ Ë fHH ·fi ÙoÓ pHPT. ÍË̤ӷ, ÂÓÒ ÛÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ ·- ∂Í¿ÏÏo˘ Û˘ÓÈÛÙ¿Ù·È ·oÎÏÂÈÛÌfi˜ Ù˘ ‰È·Ù·- fi ÓÂoϷۛ˜ Ù· ›‰· Ùo˘ ʈÛÊfiÚo˘ Â›Ó·È Ì¿Ï- Ú·¯‹˜, ÂÊfiÛoÓ ‰È·ÈÛÙˆı› ·˘Ù‹ Î·È ÛÙo˘˜ Û˘ÁÁÂ- ÏoÓ ¯·ÌËÏ¿. °ÂÓÈο fiÛoÓ ·ÊoÚ¿ ÛÙoÓ ÚoÛ‰ÈoÚÈ- Ó›˜ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ, Ì ¤ÏÂÁ¯o Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÙˆÓ ÛÌfi Ùo˘ ʈÛÊfiÚo˘ ÛÙoÓ oÚfi, ÂÂȉ‹ Û˘¯Ó¿ ·Ó¢ڛ- o‡ÚˆÓ Î·È Ùo˘ oÚo‡ Û’ ·˘Ùo‡˜32. ÛÎoÓÙ·È Ê˘ÛÈoÏoÁÈΤ˜ ÙÈ̤˜ ʈÛÊfiÚo˘, ·Ú¿ ÙȘ ÎÏ·ÛÈο ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓ˜ ÌÂÙ·‚oϤ˜ ·˘Ùo‡ ÛÙ· ‰È¿- 2.3. ÀÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· Ì ›‰· PTH ÂÏ·Ù- ÊoÚ· ÓoÛ‹Ì·Ù· o˘ ÚoηÏo‡Ó ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·, و̤ӷ ‹ ÛÙ· ηÙÒÙÂÚ· Ê˘ÛÈoÏoÁÈο fiÚÈ· fiˆ˜ Ë ˘oʈÛÊ·Ù·ÈÌ›· ÛÙoÓ pHPT, Ë ÂȉÈÎfiÙËÙ·, Ë Â˘·ÈÛıËÛ›· Î·È Ë ·Í›· ÙˆÓ ÙÈÌÒÓ Ùo˘ ʈÛÊfiÚo˘ ∂Ï·Ùو̤ӷ ›‰· PTH ‹ ›‰· ·˘Ù‹˜ ÛÙ· ÛÙoÓ oÚfi ÁÈ· ÙË ‰È¿ÁÓˆÛË ıˆÚÂ›Ù·È Ì¤ÙÚÈ·42. ηÙÒÙÂÚ· Ê˘ÛÈoÏoÁÈο fiÚÈ· ·oÎÏ›o˘Ó, ÂÎÙfi˜ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο Û·Ó›ˆÓ ÂÚÈÙÒÛˆÓ, ÙoÓ pHPT. 2.3.1. ÀÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ÙˆÓ Î·ÎoËıÂÈÒÓ ∏ ηÙËÁoÚ›· ·˘Ù‹, ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ¤Ó· ÌÂÁ¿Ïo ∏ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ·˘Ù‹ ·Ó·Ù‡ÛÂÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ·ÚÈıÌfi ‰È·ÊoÚo‰È·ÁÓÒÛˆÓ. ∆o Û˘¯ÓfiÙÂÚo Ì ÛÙ· ÙÂÏÈο ÛÙ¿‰È· ÙˆÓ Î·Îo‹ıˆÓ ÓÂoÏ·ÛÈÒÓ, ‰È·ÊoÚ¿ ·›ÙÈo Â›Ó·È Ë ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ÙˆÓ Î·- fiÙ·Ó ‹‰Ë ¤¯o˘Ó ÂΉËψı› Ù· ÎÏÈÓÈο Û˘ÌÙÒÌ·Ù· Îo‹ıˆÓ ÓÂoÏ·ÛÌ¿ÙˆÓ. ¢Â‡ÙÂÚo ÛÂ Û˘¯ÓfiÙËÙ· ·›- Ùo˘ fiÁÎo˘ ‹ ÙˆÓ ÌÂÙ·ÛÙ¿ÛÂÒÓ Ùo˘. ∏ ˘ÂÚ·Û‚Â- ÙÈo Â›Ó·È Ë ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ·fi ÂÓ‰oÁÂÓ‹ ˘ÂÚ- ÛÙÈ·ÈÌ›· ÌoÚ› fï˜ Î·È Ó· ·oÙÂϤÛÂÈ Ùo o‰ËÁfi ·Ú·ÁˆÁ‹ 1,25-˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D3, Ë oo›· ·- ‡ÚËÌ· ÁÈ· ÙË ‰È¿ÁÓˆÛË (Ì ·ÂÈÎoÓÈÛÙÈΤ˜ ÂÍÂÙ¿- Ú·ÙËÚÂ›Ù·È Û ÎoÎÎȈ̷ÙÒ‰Ë ÓoÛ‹Ì·Ù·. ™¿ÓÈ· ÛÂȘ Î·È Î·ÚÎÈÓÈÎo‡˜ ‰Â›ÎÙ˜), ÂÓfi˜ ̤¯ÚÈ ÙfiÙ ÌË ˘¿Ú¯o˘Ó ‰È·ÊoÚo‰È·ÁÓˆÛÙÈο Úo‚Ï‹Ì·Ù·, ‰ÈfiÙÈ ÂΉËψı¤ÓÙo˜ ÓÂoÏ¿ÛÌ·Ùo˜. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ›- Û˘Ó‹ıˆ˜ Úo‚¿ÏÏÂÈ Ë ÎÏÈÓÈ΋ ÂÈÎfiÓ· Ù˘ ‚·ÛÈ΋˜ Ó·È Ùo ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÚfiÛÊ·Ù˘ ¤Ú¢ӷ˜ Û ÓoÛoÎo- ÓfiÛo˘. ∞Ó ‰ÂÓ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ·˘Ùfi, Ë Ï‹„Ë ÏÂÙoÌÂ- ÌÂÈ·Îo‡˜ ·ÛıÂÓ›˜, o˘ ·¤‰ÂÈÍ fiÙÈ ÙÚÂȘ ÛÙo˘˜ Úo‡˜ ÈÛÙoÚÈÎo‡ ı· ·oηχ„ÂÈ Î·Ù¿ ηÓfiÓ·, Ù˘- ¤ÓÙ ÂÓ‹ÏÈΘ ̠Ϣ¯·ÈÌ›· ∆-΢ÙÙ¿ÚˆÓ, ¯ˆÚ›˜ ¯fiÓ Û˘Ó‡·ÚÍË ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÓoÛËÌ¿ÙˆÓ Î·ıÒ˜ ¤Î‰ËϘ ‰È·ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ·ÈÌ·ÙoÏoÁÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Î·È Ùo ÂӉ¯fiÌÂÓo Ë ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· Ó· oÊ›ÏÂ- ‰È·ÁÓÒÛÙËÎ·Ó ·fi ÌÈ· ·‰È¢ÎÚ›ÓÈÛÙË Ì¤¯ÚÈ ÙfiÙÂ Ù·È Û ʿÚ̷η o˘ ÂÏ¿Ì‚·Ó o ·ÛıÂÓ‹˜ (¶›Ó. 1). ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·34. ¡ÂoÏ¿ÛÌ·Ù· Ù· oo›· Ù˘Èο ÚoηÏo‡Ó ˘- ¶›Ó·Î·˜ 1. O˘Û›Â˜ oÈ oo›Â˜ ÌoÚo‡Ó Ó· ÚoηϤÛo˘Ó ˘Â- ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· Â›Ó·È Ù· ·‰ÂÓoηÚÎÈÓÒÌ·Ù· Ùo˘ Ú·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· Ó‡ÌoÓ·, Ù· ÓÂoÏ¿ÛÌ·Ù· Ùo˘ Ì·ÛÙo‡, Ù˘ ÎÂ- µÈÙ·Ì›ÓË D >50000 ÌoÓ¿‰Â˜ ‚ÈÙ·Ì›ÓË D3/ ‚- Ê·Ï‹˜ Î·È Ùo˘ ÙÚ·¯‹Ïo˘, Ùo˘ o˘ÚooÈoÁÂÓÓËÙÈÎo‡ ‰oÌ¿‰· Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜, ÙˆÓ ˆoıËÎÒÓ Î·È Ùo˘ ·ÁÎÚ¤·Ùo˜. AÓıÚ·ÎÈÎfi ·Û‚¤ÛÙÈo 2-3 gr ÛÙoȯÂÈ·Îo‡ ·Û‚ÂÛÙ›o˘/ ∂Í¿ÏÏo˘ Ùo 90% ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Ì VIPˆÌ·, ·- Ë̤ڷ Úo˘ÛÈ¿˙o˘Ó ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·60. ¡ÂoÏ¿ÛÌ·Ù· µÈÙ·Ì›ÓË ∞ > 150000 ÌoÓ¿‰Â˜/Ë̤ڷ ÛÙ· oo›· ‰ÂÓ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ·‡ÍËÛË Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›- £ÂÈ·˙›‰Â˜ ™Â ıÂڷ¢ÙÈΤ˜ ‰fiÛÂȘ o˘ ÛÙoÓ oÚfi Â›Ó·È o ÌÈÎÚo΢ÙÙ·ÚÈÎfi˜ ηÚΛÓo˜ (oχ Û¿ÓÈ· ) £ÂoÊ˘ÏÏ›ÓË ∂› ˘ÂÚ‰oÛoÏoÁ›·˜ Ùo˘ Ó‡ÌoÓ·, Ù· ÓÂoÏ¿ÛÌ·Ù· Ùo˘ ·¯¤o˜ ÂÓÙ¤- ∞ÎÂÙ˘ÏoÛ·ÏÈ΢ÏÈÎfi o͇ ™Â oχ ˘„ËϤ˜ ‰fiÛÂȘ Úo˘ Î·È Ùo˘ ÚoÛÙ¿ÙË Î·ıÒ˜ Î·È Ù· ÓÂoÏ¿ÛÌ·Ù· ∞˘ÍËÙÈ΋ oÚÌfiÓË ∂› ˘ÂÚ‰oÛoÏoÁ›·˜, Û¿ÓÈ· Ùo˘ ÛÙoÌ¿¯o˘. ∂›Û˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· Û¿ÓÈ· ∞ÚÁ›ÏÈo ∂› ‰ËÏËÙËÚÈ¿ÛÂˆÓ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÛÙË ¯ÚfiÓÈ· Ì˘ÂÏoÁÂÓ‹ Î·È ÛÙË ¯Úfi- ª·ÁÁ¿ÓÈo ∂› ‰ËÏËÙËÚÈ¿ÛÂˆÓ ÓÈ· ÏÂÌÊo΢ÙÙ·ÚÈ΋ Ï¢¯·ÈÌ›· ηıÒ˜ Î·È ÛÙȘ o- ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 105
Í›˜ Ï¢¯·È̛˜. ∂¿Ó Û ·ÛıÂÓ‹ Ì ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ- ÎÒÓ ·ÏÏoÈÒÛˆÓ. ™ËÌ·ÓÙÈ΋ Â›Ó·È Ë ‰È·ÊoÚo‰È¿- ·ÈÌ›· Î·È ¯·ÌËÏ¿ ›‰· PTH, ¤¯ÂÈ ‰È·ÁÓˆÛÙ› ÁÓˆÛË ·fi ÙȘ ÌoÓoÎψÓÈΤ˜ Á·ÌÌ·¿ıÂȘ ·‰È¢- ¤Ó·˜ ·fi Ùo˘˜ fiÁÎo˘˜ o˘ ‰ÂÓ Û˘Óo‰Â‡ÂÙ·È ·fi ˘- ÎÚ›ÓÈÛÙ˘ ÛËÌ·Û›·˜. ∞˘Ù¤˜ ·Ó¢ڛÛÎoÓÙ·È Û oÛo- ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·˙ËÙËı› ÌÈ· ¿Ï- ÛÙfi ÂÚ›o˘ 3% ÙˆÓ ËÏÈÎÈˆÌ¤ÓˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ, ‰ÂÓ ÏË ·ÈÙ›· Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜. ÚoηÏo‡Ó fï˜ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·28. ∆o ·›ÙÈo Ù˘ ∏ ·ıoÁ¤ÓÂÛË Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ ÙˆÓ ÓÂ- ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ ÛÙo oÏÏ·Ïo‡Ó Ì˘¤ÏˆÌ· Ê·›- oÏ·ÛÌ¿ÙˆÓ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÎfiÌË ·fiÏ˘Ù· ‰È¢ÎÚÈÓÈ- ÓÂÙ·È Ó· Â›Ó·È o˘Û›Â˜ fiˆ˜ o TNF o˘ ÂÎÎÚ›ÓoÓÙ·È ÛÙ›. ™ÙËÓ ÏÂÈo„ËÊ›· ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Ì ηÚΛÓo ·fi Ù· ÓÂoÏ·ÛÌ·ÙÈο ·ÙÙ·Ú· Î·È ÚoηÏo‡Ó ‰Ú·- ·˘Ù‹ oÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ·fi ÙoÓ fiÁÎo ·Ú·ÁˆÁ‹ Úˆ- ÛÙËÚÈoo›ËÛË ÙˆÓ oÛÙÂoÎÏ·ÛÙÒÓ (OAF - Osteoclast ÙÂ˚ÓÒÓ o˘ oÌoÈ¿˙o˘Ó Ì ÙËÓ PTH. OÈ ÚˆÙ½Ó˜ Activating Factors)46,19. ·˘Ù¤˜ Û˘Ó‰¤oÓÙ·È Ì Ùo˘˜ ˘o‰o¯Â›˜ Ù˘ PTH Î·È ªÂÚÈΤ˜ ÊoÚ¤˜ Ë ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ÛÙo oÏ- ÌÈÌo‡ÓÙ·È ÙȘ ‰Ú¿ÛÂȘ Ù˘, ÚoηÏÒÓÙ·˜ ·oÚÚfi- Ï·Ïo‡Ó Ì˘¤ÏˆÌ· ˘ÂÚÂÎÙÈÌ¿Ù·È ÏfiÁˆ Ùo˘ fiÙÈ oÈ ÊËÛË Ùo˘ oÛÙo‡ Î·È Ì›ˆÛË Ù˘ ·o‚oÏ‹˜ Ùo˘ ·ÓÒ̷Ϙ ·ÓoÛoÛÊ·ÈÚ›Ó˜ ‰ÂÛ̇o˘Ó ÈfiÓÙ· ·Û‚Â- ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ·fi Ùo˘˜ ÓÂÊÚo‡˜11,41. ÛÙ›o˘ ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ ÌÂÙÚÒÓÙ·È ·˘ÍË̤ӷ ›‰· ŸÛoÓ ·ÊoÚ¿ ÛÙ· ›‰· Ù˘ 1,25-˘‰Úo͢‚È- oÏÈÎo‡ ·Û‚ÂÛÙ›o˘, ÂÓÒ Ùo ÂχıÂÚo ·Û‚¤ÛÙÈo ·- ڷ̤ÓÂÈ Ê˘ÛÈoÏoÁÈÎfi. ∞˘Ùfi ı· Ú¤ÂÈ Ó· Ùo ÛÎÂ- Ù·Ì›Ó˘ D3, Ë oo›· ›Û˘ ÂÓo¯ooÈÂ›Ù·È ÛÙËÓ ˘- ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ÙˆÓ ÓÂoÏ·ÛÈÒÓ, ·˘Ù¿ Â›Ó·È ‰˘- ÊÙfiÌ·ÛÙ ÛÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ o˘ ·Ú¿ ÙËÓ ¤ÓÙoÓË Ó·ÙfiÓ Ó· Â›Ó·È Ê˘ÛÈoÏoÁÈο, ÌÂȈ̤ӷ ‹ Î·È ·˘ÍË- ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· Ï›o˘Ó oÈ ÎÏÈÓÈΤ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ ̤ӷ. ŒÙÛÈ ÛÙ· ÏÂÌÊÒÌ·Ù· Î·È ÛÙË ÓfiÛo Ùo˘ ·˘Ù‹˜ Î·È Ù· ›‰· Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÙˆÓ o‡ÚˆÓ ›- 39 Hodgkin, ÌoÚ› Ó· ˘¿Ú¯o˘Ó ·˘ÍË̤ӷ ›‰· Ó·È Ê˘ÛÈoÏoÁÈο . 1,25-˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D ̤ۈ ¤ÎÙo˘ ·Ú·Áˆ- 3 2.3.3. ÀÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ÚoηÏo‡ÌÂÓË Á‹˜ 1·-˘‰ÚoÍ˘Ï¿Û˘1,57. ∂Í¿ÏÏo˘ ÛÙo 20% Ù˘ ˘- ·fi ‚ÈÙ·Ì›ÓË D, ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÎoÎ- ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ ·fi ÓÂoÏ¿ÛÌ·Ù·, Ù· ›‰· ÙfiÛo Ùo˘ PTHrP fiÛo Î·È Ù˘ 1,25-‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›- ÎȈ̷و‰ÒÓ ÓoÛËÌ¿ÙˆÓ ÀÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È Û ·ÛıÂÓ›˜ o˘ Ó˘ D3 Â›Ó·È Ê˘ÛÈoÏoÁÈο. ∆o ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚo ÚfiÏo ÛÙËÓ ÚfiÎÏËÛË Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ ÛÙȘ ηٷ- ÂÌÊ·Ó›˙o˘Ó ÂÎÛÂÛËÌ·Ṳ̂ÓË ÂÓÂÚÁfi ÎoÎÎȈ̷ÙÒ- ÛÙ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Ê·›ÓÂÙ·È Ò˜ ·›˙o˘Ó ÙoÈÎo› ‰Ë ÓfiÛo. ™˘Ó‹ıˆ˜ Â›Ó·È ·Û˘Ìو̷ÙÈ΋ Î·È ·Ó¢- oÛÙÂoÏ˘ÙÈÎo› ·Ú¿ÁoÓÙ˜50 (¶›Ó. 2). Ú›ÛÎÂÙ·È ˆ˜ Û˘Óo‰fi˜ ÂΉ‹ÏˆÛË Ù˘ ·ÚÈ·˜ ÓfiÛo˘. ªÂÚÈΤ˜ ÊoÚ¤˜, Ë Ï‹„Ë Â͈ÁÂÓÒ˜ ÂÈÚfiÛıÂÙ˘ ¶›Ó·Î·˜ 2. ¶·Ú¿ÁoÓÙ˜-ÌÂÛoÏ·‚ËÙ¤˜ o˘ ıˆÚo‡ÓÙ·È ˘Â‡- ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D (o˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ‹‰Ë Û ÂÚ›ÛÛÂÈ·), Ë ı˘ÓoÈ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ÙˆÓ ÓÂoÏ·ÛÌ¿ÙˆÓ Ïo‡ÛÈ· ‰›·ÈÙ· Û ·Û‚¤ÛÙÈo ‹ Ë ·˘ÍË̤ÓË ¤ÎıÂÛË ÛÙËÓ ËÏȷ΋ ·ÎÙÈÓo‚oÏ›· ÌoÚ› Ó· ·oÙÂϤÛo˘Ó ¶ÂÙ›‰Èo oÌoÈ¿˙oÓ Ì ∞‰ÂÓoηÚΛӈ̷ Ùo˘ Ó‡ÌoÓ· ÙËÓ ·Ú·ıoÚÌfiÓË ¡ÂoÏ¿ÛÌ·Ù· ÎÂÊ·Ï‹˜ Î·È ÙÚ·¯‹Ïo˘ Ùo ¤Ó·˘ÛÌ· Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜. ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi ¡ÂoÏ¿ÛÌ·Ù· Ùo˘ o˘ÚooÈoÁÂÓÓË- fiÙÈ ·›ÙÈo Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ ÛÙ· ÓoÛ‹Ì·Ù· ·˘- ÙÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜ Ù¿ Â›Ó·È Ë ·˘ÍË̤ÓË Î·È ÌË ÂÏÂÁ¯fiÌÂÓË ÌÂÙ·ÙÚo‹ ¡ÂoÏ¿ÛÌ·Ù· Ùo˘ ·ÁÎÚ¤·Ùo˜ Ù˘ 25- ˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D3 Û 1,25-‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·- ¡ÂoÏ¿ÛÌ·Ù· Ù˘ ˆoı‹Î˘ Ì›ÓË D3 ̤ۈ Ù˘ 1·-˘‰ÚoÍ˘Ï¿Û˘ ÙˆÓ Ì·ÎÚoÊ¿- 1,25-‰È˘‰Úo͢‚È- ªË Hodgkin ÏÂÌÊÒÌ·Ù· ÁˆÓ Ùo˘ ÎoÎÎȈ̷ÙÒ‰o˘˜ ÈÛÙo‡. Ù·Ì›ÓË D3 ¡fiÛo˜ Hodgkin ¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Û¯Â‰fiÓ Î·Ì›· ÎoÎÎȈ̷Ù҉˘ ¶·Ú¿ÁoÓÙ·˜ Ó¤ÎÚˆ- ¶oÏÏ·Ïo‡Ó Ì˘¤ÏˆÌ· ÓfiÛo˜ Ë oo›· ¤ÛÙˆ Î·È ÂÚÈÛÙ·Ûȷο Ó· ÌËÓ Ìo- Û˘ fiÁÎˆÓ (TNF) Ú› Ó· ÚoηϤÛÂÈ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·. ∫Ï·ÛÈΤ˜ IÓÙÂÚÏ¢ΛÓË 1 ªÂÙ·ÛÙ·ÙÈÎfi ÓÂfiÏ·ÛÌ· Ì·ÛÙo‡ ÎoÎÎȈ̷ÙÒ‰ÂȘ ·ı‹ÛÂȘ Â›Ó·È Ë Û·ÚÎo›‰ˆÛË πÓÙÂÚÏ¢ΛÓË 6 §ÂÌÊÒÌ·Ù· Î·È Ë Ê˘Ì·Ù›ˆÛË. ¢È¿ÊoÚ˜ ÌÂϤÙ˜ ¤‰ÂÈÍ·Ó ˆ˜ Ùo 1/3 ÂÚ›o˘ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Ì Ó¢ÌoÓÈ΋ Û·Ú- Îo›‰ˆÛË Î·È Ùo 1/4 ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Ì ڈÙo‰È·- 2.3.2. ¶oÏÏ·Ïo‡Ó Ì˘¤ÏˆÌ· ÁÓˆṲ̂ÓË Ê˘Ì·Ù›ˆÛË ‹Ù·Ó ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌÈÎo›22, ª›· Û˘¯Ó‹ ·ÈÙ›· ÓÂoÏ·ÛÌ·ÙÈ΋˜ ÓfiÛo˘, o˘ Úo- 53,35. ∫oÎÎȈ̷ÙÒ‰Ë ÓoÛ‹Ì·Ù· ÛÙ· oo›· ›Û˘ ηÏ› ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·, Â›Ó·È Ùo oÏÏ·Ïo‡Ó Ì˘¤- ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· Â›Ó·È Ë ÓfiÛo˜ Ùo˘ ψ̷. ∫·Ù¿ ηÓfiÓ· ‰È·ÁÈÁÓÒÛÎÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·Ó‡- Crohn6, Ë ˘ÚÈÙ›·ÛË27, Ë ‚ËÚ˘ÏÏ›ˆÛË54, Ë ÈÛÙoÏ¿- ÚÂÛË ÌoÓoÎψÓÈ΋˜ ·ÓoÛoÛÊ·ÈÚ›Ó˘ ÛÙo Ï¿ÛÌ· Û̈ÛË36, Ë Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ηÓÙÈÙ›·ÛË26, Ë ÎoÎÎȈ̿- ‹/Î·È ÛÙ· o‡Ú·, ηıÒ˜ Î·È ·fi ÙËÓ ‡·ÚÍË oÛÙÈ- ÙˆÛË Wegener16, Ë Ï¤Ú·23, Î·È ¿ÏÏ· ÓoÛ‹Ì·Ù·. 106 º.π. °∫πƒ∆Oµπ∆∏™, ∞.π. Ã∞∆∑∏∆O§πO™
∂ÚÁ·ÛÙËÚÈ·ÎÒ˜ ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÊoÚ¤˜ ·- ψı¤ÓÙo˜ pHPT, ··ÈÙo‡ÓÙ·È oχ ˘„ËϤ˜ ‰fiÛÂȘ
Ó¢ڛÛÎoÓÙ·È ÂÎÙfi˜ ·fi Ùo Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ·˘ÍËÌ¤ÓˆÓ o˘ ˘ÂÚ‚·›Óo˘Ó ÙȘ 50000 ÌoÓ¿‰Â˜ ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D3 ÂȤ‰ˆÓ Ù˘ 1,25-‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D3 Î·È ¯·ÌË- ÙËÓ Â‚‰oÌ¿‰·. ŒÙÛÈ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ÛÙ· Ï·›- ÏÒÓ ÂȤ‰ˆÓ Ù˘ PTH, Î·È ·˘ÍË̤ӷ ›‰· Ùo˘ ÛÈ· Ù˘ ÚoÊ˘Ï·ÎÙÈ΋˜ Ï‹„˘ ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D3, Û ¿- ÌÂÙ·ÙÚÂÙÈÎo‡ ÂÓ˙‡Ìo˘ (ACE) ηıÒ˜ Î·È Ùo˘ ·- ÙoÌ· ¯ˆÚ›˜ Úo¸¿Ú¯o˘Û˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ÛÙoÓ ÌÂ- Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙ· o‡Ú·. ªÂÚÈΤ˜ ÊoÚ¤˜ ÛÙË Û·ÚÎo›- Ù·‚oÏÈÛÌfi Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘, Â›Ó·È ·›ı·Óo Ó· ·Ú·- ‰ˆÛË ÌoÚ› Ó· ‰È·ÈÛÙˆı› ·˘ÍË̤ÓË ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙËÚËı›. PTHrP, ÁÈ· ÙËÓ oo›· ˘Â‡ı˘Ó· ıˆÚo‡ÓÙ·È Î·È ∫‡ÚȘ ·Èٛ˜ Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ ·fi Ï‹- ¿ÏÈ Ù· Ì·ÎÚoÊ¿Á·. °È· Ùo ÏfiÁo ·˘Ùfi Ë ·Ó‡ÚÂÛË „Ë ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D Â›Ó·È Ï¿ıË ÛÙËÓ ‰oÛoÏoÁ›· ÙˆÓ ·˘ÍËÌ¤ÓˆÓ ÂȤ‰ˆÓ PTHrP Ú¤ÂÈ Ó· Û˘ÓÂÎÙÈ- Û΢·ÛÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D3 ‹ ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÒÓ ÌÂ- Ì¿Ù·È Ì ÙËÓ ÎÏÈÓÈ΋ Î·È ÂÚÁ·ÛÙËÚȷ΋ ÂÈÎfiÓ· Ùo˘ Ù·‚oÏÈÙÒÓ Ù˘, fiˆ˜ Ù˘ 1·-˘‰Úo͢¯oÏËηÏÛÈÊÂ- ·ÛıÂÓo‡˜, ÚÈÓ ·o‰oı› Û Èı·Ó‹ ‡·ÚÍË ÓÂo- ÚfiÏ˘ ‹ Ù˘ 1·-‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D , ÛÙ· Ï·›ÛÈ· 64 3 Ï·ÛÌ·ÙÈ΋˜ ¿ıËÛ˘ . Ù˘ ıÂڷ›·˜ ˘o·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÈÛÌo‡, ÓÂÊÚÈ΋˜ 2.3.4. ÀÂÚı˘ÚÂoÂȉÈÛÌfi˜ oÛÙÂo‰˘ÛÙÚoÊ›·˜ ‹ Û˘Ó‰ÚfiÌo˘ ‰˘Û·oÚÚfiÊË- Û˘33. ∂Í¿ÏÏo˘ Û΢¿ÛÌ·Ù· ÂÓÂÚÁo‡ ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D ¶oχ Û¿ÓÈ·, Ë ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·, ÌoÚ› Ó· ·o- ¯ÚËÛÈÌooÈo‡ÓÙ·È fiÏo Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚo ÛÙË ıÂÚ·- ÙÂϤÛÂÈ ÙËÓ ÚÒÙË ÂΉ‹ÏˆÛË ÂÓfi˜ ¿Ù˘o˘ ˘ÂÚı˘- ›· Ù˘ oÛÙÂofiÚˆÛ˘ Î·È ÌoÚ› fiÙ·Ó ¯oÚËÁo‡- ÚÂoÂȉÈÛÌo‡. ŒÙÛÈ Û οı ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· Ì ÓÙ·È Û ‰oÛoÏoÁ›· ¿Óˆ ÙˆÓ 0,5Ìg ηÏÛÈÙÚÈfiÏ˘ ‹ ¯·ÌËÏ¿ ›‰· PTH ÛÙoÓ oÚfi ı· Ú¤ÂÈ Ó· Úo- 1·-˘‰Úo͢¯oÏËηÏÛÈÊÂÚfiÏ˘ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ fiÙ·Ó Û‰ÈoÚ›˙oÓÙ·È Î·È oÈ ı˘ÚÂoÂȉÈΤ˜ oÚÌfiÓ˜. ™ÙËÓ Û˘Ó‰˘¿˙oÓÙ·È Ì ٷ˘Ùfi¯ÚoÓË Ï‹„Ë ·Û‚ÂÛÙ›o˘, ¿- ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ Ù· ›‰· Ù˘ 1,25-‰È˘‰Úo͢‚È- Óˆ ·fi 500 mg ËÌÂÚËÛ›ˆ˜, Ó· ÚoηϤÛo˘Ó ˘Â- Ù·Ì›Ó˘ D ı· Â›Ó·È ÂÏ·Ùو̤ӷ, ÂÓÒ Ùo ·Û‚¤ÛÙÈo 3 Ú·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·56. ŸÌˆ˜ Î·È ·ÛıÂÓ›˜ o˘ Ï·Ì‚¿- ÙˆÓ o‡ÚˆÓ ·˘ÍË̤Óo. O ·ıoÁÂÓÂÙÈÎfi˜ Ì˯·ÓÈ- Óo˘Ó ÙËÓ ÛˆÛÙ‹ ‰fiÛË, ‰˘ÓËÙÈÎÒ˜ ÎÈÓ‰˘Ó‡o˘Ó Ó· ÛÌfi˜ Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ Â›Ó·È Ë ·˘ÍË̤ÓË o- ·Ó·Ù‡Ío˘Ó ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· fiÙ·Ó Û˘Ó˘¿Ú¯o˘Ó ÛÙÈ΋ ·oÚÚfiÊËÛË10. ÂÈϤoÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ oÈ oo›Â˜ ÙËÓ Â˘Óoo‡Ó, fi- 2.3.5. ∞ÎÈÓËÛ›· ˆ˜ Ë ·ÎÈÓËÛ›· ‹ Ë ·Ê˘‰¿ÙˆÛË5,31. ∏ ‰È¿ÁÓˆÛË ÂȂ‚·ÈÒÓÂÙ·È Ì ÙȘ ÂÚÁ·ÛÙË- ÀÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ÌoÚ› Ó· ¤ÏıÂÈ Ï›Á˜ Ë̤- ÚȷΤ˜ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ, ÛÙȘ oo›Â˜ Ù· ›‰· Ù˘ PTH Ú˜ ¤ˆ˜ Î·È Â‚‰oÌ¿‰Â˜ ÌÂÙ¿ ·fi ·ÎÈÓËÛ›·58. ∞˘Ù‹ ÛÙoÓ oÚfi Â›Ó·È ¯·ÌËÏ¿, Ùo ·Û‚¤ÛÙÈo ÙˆÓ o‡ÚˆÓ Û˘Óo‰Â‡ÂÙ·È ·fi ¯·ÌËÏ¿ ›‰· PTH Î·È 1,25- ˘„ËÏfi, ÂÓÒ Ù· ›‰· Ù˘ 1,25-‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ ‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D , ·ÈÛıËÙ¿ ·˘ÍË̤ӷ ›‰· 3 D Â›Ó·È Û·ÊÒ˜ ·˘ÍË̤ӷ. ∞Ó¿ÏoÁ· ‰Â Ì Ùo ÌÂ- ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙ· o‡Ú· Î·È Ê˘ÛÈoÏoÁÈο ‹ ·˘ÍË̤ӷ 3 Ù·‚oÏ›ÙË Ù˘ ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D o˘ Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È, Ù· ›- ›‰· ʈÛÊfiÚo˘ ÛÙoÓ oÚfi. ¶ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È Î˘- 3 Ú›ˆ˜ Û ÙÂÙÚ·ÏËÁÈÎo‡˜ ·ÛıÂÓ›˜, Û·ÓÈfiÙÂÚ· fi- ‰· Ù˘ 25-˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D3 ı· Â›Ó·È ˘„ËÏ¿ ̈˜ Î·È Û ·Ú·ÏËÁÈÎo‡˜. ∏ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· › Ï‹„˘ ¯oÏËηÏÛÈÊÂÚfiÏ˘ ‹ 25-˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›- ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ fiÙ·Ó Úo¸¿Ú¯ÂÈ ÌÈ· ‚·ÛÈ΋ Ó˘ D3 ‹ ¯·ÌËÏ¿ › Ï‹„˘ 1,25- ‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›- ˘oΛÌÂÓË ÓfiÛo˜, fiˆ˜ .¯. Ë ÓfiÛo˜ Paget, Ì ·˘- Ó˘ D3. ÍË̤ÓË oÛÙÈ΋ ·Ó·‰fiÌËÛË, ‹ Î·È fiÙ·Ó ˘oÎÚ‡- ŸÙ·Ó ·Úo˘ÛÈ·ÛÙ› ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· Û ÙoÓÙ·È ¿ÏÏ· Û˘Ó‹ıË ·›ÙÈ· ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜, Û˘- ·ÛıÂÓ›˜ o˘ Ï·Ì‚¿Óo˘Ó ‚ÈÙ·Ì›ÓË D Û ‰fiÛÂȘ ¯Ó¿ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ Ë ·ÎÈÓËÛ›· ·oÙÂÏ› <50.000 ÌoÓ¿‰Â˜ ÙËÓ Â‚‰oÌ¿‰·, ÙfiÙ ڤÂÈ ¿- ÌfiÓo Ùo ¤Ó·˘ÛÌ· ÁÈ· ÙËÓ ÂΉ‹ÏˆÛË ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ- ÓÙ· Ó· ·Ó·˙ËÙ¿Ù·È ÌÈ· Û˘Ó˘Â‡ı˘ÓË ˘oΛÌÂÓË ·ÈÌ›·˜. ŒÙÛÈ Ùo ÂӉ¯fiÌÂÓo ‡·Ú͢ ˘oΛÌÂÓ˘ ‚·ÛÈ΋ ÓfiÛo˜. ™ÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ı· Ú¤ÂÈ ÓfiÛo˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·oÎÏÂÈÛÙ›, ÚÈÓ ·ÚÎÂÛÙo‡Ì ӷ ÛÎÂÊÙfiÌ·ÛÙ ΢ڛˆ˜ ·›ÙÈ· Ù· oo›· ÚoηÏo‡Ó ÛÙË ‰È¿ÁÓˆÛË Ù˘ ·ÎÈÓËÛ›·˜ ˆ˜ ·ÈÙ›o˘ ÙˆÓ ·˘ÍË- ·˘ÍË̤ÓË Â͈ÓÂÊÚÈ΋ ÌÂÙ·ÙÚo‹ Ù˘ 25-˘‰Úo͢- 40 Ì¤ÓˆÓ ÂȤ‰ˆÓ Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙoÓ oÚfi . ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D3 Û 1,25-‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›ÓË D3, Ú¿Á- Ì· o˘ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ, fiˆ˜ Úo·Ó·Ê¤ÚıËÎÂ, ÛÙ· 2.3.6. ™Î¢¿ÛÌ·Ù· ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D ÎoÎÎȈ̷ÙÒ‰Ë ÓoÛ‹Ì·Ù·. §fiÁˆ Ùo˘ fiÙÈ Ë Â͈ÓÂ- °È· Ó· ÚoÎÏËı› ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ·fi Ï‹„Ë ‚È- ÊÚÈ΋ ˘‰ÚoÍ˘Ï›ˆÛË, ÛÙȘ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜, ‰ÂÓ
Ù·Ì›Ó˘ D3 Û ¿ÙoÌ· ¯ˆÚ›˜ ¿ÏÏo˘˜ Úo‰È·ıÂÛÈ- ˘fiÎÂÈÙ·È ÛÂ Ê˘ÛÈoÏoÁÈÎfi Ú˘ıÌÈÛÙÈÎfi ¤ÏÂÁ¯o, Îo‡˜ ·Ú¿ÁoÓÙ˜, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë Ï‹„Ë ıÂÈ·˙ȉÈÎÒÓ ÌoÚ› Ë ¯oÚ‹ÁËÛË ·ÎfiÌ· Î·È ÌÈÎÚÒÓ ‰fiÛÂˆÓ ‚È- ‰Èo˘ÚËÙÈÎÒÓ ‹ Ë ‡·ÚÍË ÂÓfi˜ ̤¯ÚÈ ÙfiÙ ÌË ÂΉË- Ù·Ì›Ó˘ D Ó· o‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·61. ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 107
2.3.7. ∞ÓıÚ·ÎÈÎfi ·Û‚¤ÛÙÈo ÙÂÚ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ oÊÂÈÏfiÌÂ- H Û˘Ó‡·ÚÍË ·ÏοψÛ˘ Î·È ·˘ÍË̤Ó˘ ÚfiÛÏË- Ó˜ ÛÙËÓ ‚ÈÙ·Ì›ÓË ∞. À„ËϤ˜ ‰fiÛÂȘ ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ ∞ ¯ÚËÛÈÌooÈo‡ÓÙ·È Î·È ÛÙË ıÂڷ›· ‰È·ÊfiÚˆÓ „˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘, ÌoÚ› Ó· ÚoηϤÛÂÈ ˘ÂÚ·Û‚Â- ÓÂoÏ·ÛÌ¿ÙˆÓ, fiˆ˜ ÛÙo Û¿ÚΈ̷ Kaposi Î·È ÛÙÈ·ÈÌ›·. O Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·fiÏ˘Ù· ‰È¢ÎÚÈ- ÛÙËÓ ÚoÌ˘ÂÏo΢ÙÙ·ÚÈ΋ Ï¢¯·ÈÌ›·. ∂ÚÁ·ÛÙËÚÈ·- ÓÈÛÙ›. ¶·Ï·ÈfiÙÂÚ·, Ë Û˘Á΢ڛ· ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó Û˘¯Ó‹ ÎÒ˜ ·Ó¢ڛÛÎoÓÙ·È ·˘ÍË̤ӷ ›‰· ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ ∞ Û ıÂڷ¢fiÌÂÓo˘˜ ÂÏÎo·ı›˜, ÛÙ· Ï·›ÛÈ· Ùo˘ ÛÙo ·›Ì·. ∆· ›‰· Ù˘ ·Ú·ıoÚÌfiÓ˘ Î·È Ù˘ Û˘Ó‰ÚfiÌo˘ Á¿Ï·ÎÙo˜-·ÏηÏÒÛˆ˜18. ™‹ÌÂÚ· ·o- 1,25-‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D Â›Ó·È ¯·ÌËÏ¿. ªË¯·ÓÈ- ÙÂÏ› Û¿ÓÈo ·›ÙÈo ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜. ∂ÓÙo‡ÙoȘ 3 ÛÌfi˜ Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ Â›Ó·È Ë ˘ÂÚ‚oÏÈ΋ ÌÂÙ¿ ·fi Ï‹„Ë ÌÂÁ¿ÏˆÓ ‰fiÛÂˆÓ ·ÓıÚ·ÎÈÎo‡ ·- oÛÙÈ΋ ·oÚÚfiÊËÛË59. Û‚ÂÛÙ›o˘, (ηıËÌÂÚÈÓÒ˜ Ùo˘Ï¿¯ÈÛÙoÓ 2-3 gr ÛÙoÈ- ¯ÂÈ·Îo‡ ·Û‚ÂÛÙ›o˘) ÌoÚ› Ó· ·Ó¢ÚÂıo‡Ó Î·È Û‹- 2.4.2. ∞˘ÍËÙÈ΋ oÚÌfiÓË ÌÂÚ· ·ÛıÂÓ›˜ Ì ÂÚÈÛÙ·Ûȷο ·˘ÍË̤Ó˜ ÙÈ̤˜ ∏ ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ ıÂڷ¢ÙÈÎÒÓ ‰fiÛÂˆÓ ·˘ÍËÙÈ- ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙoÓ oÚfi. ∆· ›‰· PTH ÛÙoÓ oÚfi ›- ΋˜ oÚÌfiÓ˘ (GH) ÛÙ· ›‰· Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ Ùo˘ Ó·È ¯·ÌËÏ¿, Ùo˘ ʈÛÊfiÚo˘ ·˘ÍË̤ӷ, ÂÓÒ Ùo oÚo‡ Â›Ó·È Î·Ù¿ ηÓfiÓ· ‹È·. ∞Ó ÂÌÊ·ÓÈÛÙ› ˘Â- ·Û‚¤ÛÙÈo ÙˆÓ o‡ÚˆÓ Â›Ó·È ¯·ÌËÏfi2. Ú·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ·˘Ù‹ Â›Ó·È ·Ó·ÛÙÚ¤„ÈÌË Ì ÙË ‰È·- 2.3.8. £ÂÈ·˙›‰Â˜ Îo‹ Ù˘ ·˘ÍËÙÈ΋˜ oÚÌfiÓ˘ ‹ ·Ó ¯ÚÂÈ·ÛÙ› Î·È ÙË ‚Ú·¯Â›· ¯oÚ‹ÁËÛË ‰ÈʈÛʈÓÈÎo‡ (·ÌȉÚoÓ¿- ŒÓ·˜ ÌÈÎÚfi˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ oÈ oo›oÈ Ï·Ì- Ù˘)55. ∏ ‰Ú¿ÛË ·˘Ù‹ Ù˘ ·˘ÍËÙÈ΋˜ oÚÌfiÓ˘ ‰ÂÓ ‚¿Óo˘Ó ıÂÈ·˙›‰Â˜, Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ·Úo˘ÛÈ¿ÛÂÈ Â›Ó·È ÙÂÏ›ˆ˜ ÌË ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓË, ηıfiÙÈ Î·È ÛÙËÓ ·- ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·. ™ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÙˆÓ ÂÚÈ- ÎÚoÌÂÁ·Ï›· ÌoÚ›, ·Ó Î·È Û¿ÓÈ·, Ó· ÂÌÊ·ÓÈÛÙ› ÙÒÛÂˆÓ ·˘ÙÒÓ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ·oÎ¿Ï˘„Ë Â- ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·. ∂Ó Ì¤ÚÂÈ Ë ‰Ú¿ÛË Ù˘ ·˘ÍËÙÈ- Ófi˜ ˘oÎÏÈÓÈÎo‡ ̤¯ÚÈ ÙË ÛÙÈÁÌ‹ ÂΛÓË pHPT, ΋˜ oÚÌfiÓ˘ ÛÙoÓ ÌÂÙ·‚oÏÈÛÌfi Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÂÚ- ofiÙ ٷ ›‰· Ù˘ PTH ÛÙoÓ oÚfi Â›Ó·È ·Úfi- ÌËÓ‡ÂÙ·È Ì¤Ûˆ Ù˘ ·˘ÍË̤Ó˘ ÓÂÊÚÈ΋˜ ·Ú·Áˆ- ÛÊoÚ· ·˘ÍË̤ӷ. ªÂÚÈΤ˜ ÊoÚ¤˜ fï˜ oÈ ıÂÈ·˙›- Á‹˜ 1,25-‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D3, Î·È ¤Ó ̤ÚÂÈ, ̤ۈ ‰Â˜ ÌoÚ› Ó· ·oÙÂϤÛo˘Ó Î·È ·fi ÌfiÓ˜ Ùo˘˜ ·›- Ù˘ ·Â˘ı›·˜ ‰Ú¿Û˘ Ùo˘ oÌoÈ¿˙oÓÙo˜ Ì ÙËÓ ÈÓ- ÙÈo ÚfiÎÏËÛ˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜. ™ÙËÓ ÂÚ›Ùˆ- Ûo˘Ï›ÓË ·˘ÍËÙÈÎo‡ ·Ú¿ÁoÓÙ· I, (ÌÂÛoÏ·‚ËÙ‹ Ù˘ ÛË ·˘Ù‹, Ù· ›‰· Ù˘ PTH ÛÙoÓ oÚfi ı· Â›Ó·È ¯·- ·˘ÍËÙÈ΋˜ oÚÌfiÓ˘), ÛÙË ÌÂÙ·ÊoÚ¿ (·oÚÚfiÊËÛË) ÌËÏ¿ fiˆ˜ Î·È ·˘ÙÒÓ Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙ· o‡Ú·. ∏ Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙ· ·ÙÙ·Ú· Ùo˘ ÂÓÙ¤Úo˘47. ÙÈÌ‹ Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ·ӤگÂÙ·È ÛÙ· Ê˘ÛÈoÏoÁÈο fiÚÈ·, Ùo ·ÚÁfiÙÂÚo ‰‡o ‚‰oÌ¿‰Â˜ ÌÂÙ¿ ÙË ‰È·Îo‹ 2.4.3. £ÂoÊ˘ÏÏ›ÓË ÙˆÓ ıÂÈ·˙ȉÒÓ. °ÂÓÈο Û οı ÂÚ›ÙˆÛË Ù·˘Ùfi- ∏ ¯oÚ‹ÁËÛË ·˘ÍËÌ¤ÓˆÓ ‰fiÛÂˆÓ Û΢·ÛÌ¿- ¯ÚoÓ˘ ¯oÚ‹ÁËÛ˘ ıÂÈ·˙ȉÒÓ Î·È Û΢·ÛÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ıÂoÊ˘ÏÏ›Ó˘, ÌoÚ› Û¿ÓÈ· Ó· ·oÙÂϤÛÂÈ ·›- ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ‹/Î·È ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂϤÁ- ÙÈo ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜. ∞˘Ù‹ ηٿ ηÓfiÓ· Â›Ó·È ¯ÂÙ·È Ë ÙÈÌ‹ Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ Ùo˘ oÚo‡, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ ‹È· Î·È ·Ó·ÛÙÚ¤„ÈÌË, ÂÊfiÛoÓ Ù· ›‰· Ù˘ ‰È·ÁÓˆÛÙ› ÂÁη›Úˆ˜ Ù˘¯fiÓ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· o˘ ıÂoÊ˘ÏÏ›Ó˘ ÛÙo ·›Ì· ·ӤÚıo˘Ó ÛÙo Ê˘ÛÈoÏoÁÈ- ı· ÚoÎÏËı›49. Îfi. O Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ Â›Ó·È ¿ÁÓˆÛÙo˜38.
2.4. ÕÏÏ· ·›ÙÈ· ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ Ì ›- 2.4.4. ∞ÎÂÙ˘ÏoÛ·ÏÈ΢ÏÈÎfi o͇ ‰· PTH ÂÏ·Ùو̤ӷ ‹ ÛÙ· ηÙÒÙÂÚ· ™¿ÓÈ·, ÌÂÙ¿ ÙË Ï‹„Ë ÌÂÁ¿ÏˆÓ ‰fiÛÂˆÓ ·ÎÂ- Ê˘ÛÈoÏoÁÈο fiÚÈ· Ù˘ÏoÛ·ÏÈ΢ÏÈÎo‡ oͤo˜, ÌoÚ› Ó· ·Ú·ÙËÚËı› ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·. O Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ Ù˘ ·ÈÙ›·˜ ‰ÂÓ 2.4.1. µÈÙ·Ì›ÓË ∞ ¤¯ÂÈ ‰È¢ÎÚÈÓÈÛÙ›51. ∏ ‰ËÏËÙËÚ›·ÛË ·fi Û΢¿ÛÌ·Ù· ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ ∞ (oͤ·) ‹Ù·Ó ·Ï·ÈfiÙÂÚ· ¤Ó· È·ÙÚÈÎfi ·Ú¿‰oÍo, 2.4.5. Ganciclovir o˘ ›¯Â ·Ú·ÙËÚËı› Û ÂÍÂÚ¢ÓËÙ¤˜ ÙˆÓ ¶fiψÓ, ¶ÚoÛÊ¿Ùˆ˜, ÂÚÈÁÚ¿ÊËΠÂÚ›ÙˆÛË ·ÛıÂ- oÈ oo›oÈ ‰È·ÙÚ¤ÊoÓÙ·Ó ÌÂ Û˘ÎÒÙÈ oÏÈÎÒÓ ·ÚÎo‡- Óo‡˜ o˘ ˘o‚Ï‹ıËΠ۠ÌÂÙ·ÌfiÛ¯Â˘ÛË ÓÂÊÚo‡, o ‰ˆÓ. ™‹ÌÂÚ· Ì ÙËÓ ÂÎÙÂٷ̤ÓË ¯Ú‹ÛË Û΢·ÛÌ¿- oo›o˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË ıÂڷ›·˜ Ì Ùo Ganciclo- ÙˆÓ ‚ÈÙ·Ì›Ó˘ ∞ (>150000 ÌoÓ¿‰Â˜/Ë̤ڷ) ÁÈ· ÙË vir ÏfiÁˆ Ïo›ÌˆÍ˘ ·fi ÌÂÁ·Ïo΢ÙÙ·Úo˚fi, ·Úo˘- ıÂڷ›· ‰È·ÊfiÚˆÓ ‰ÂÚÌ·Ùo·ıÂÈÒÓ, fiˆ˜ .¯. Û›·Û ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·. ∆· ·˘ÍË̤ӷ ›‰· Ù˘ ÎoÈÓ‹˜ ·ÎÌ‹˜, ÂÚÈÁÚ¿ÊoÓÙ·È fiÏo Î·È ÂÚÈÛÛfi- Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙoÓ oÚfi Û˘Ó‰˘¿˙oÓÙ·È Ì ¯·ÌËÏ¿ 108 º.π. °∫πƒ∆Oµπ∆∏™, ∞.π. Ã∞∆∑∏∆O§πO™
›‰· PTH, ·˘ÍË̤ӷ fï˜ ›‰· 1,25-‰È˘- Û‚ÂÛÙ›o˘, Ú¤ÂÈ Ó· ·Ê·ÈÚ¤Ûo˘Ì ÂÚ›o˘ 0,8 mg/
‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D3. O Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ Â›Ó·È ·‰È¢ÎÚ›- dl oÏÈÎo‡ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÁÈ· οı 1,0 mg/dl ÏÂ˘ÎˆÌ·- ÓÈÛÙo˜21. Ù›Ó˘ o˘ ˘ÂÚ‚·›ÓÂÈ Ù· Ê˘ÛÈoÏoÁÈο fiÚÈ·. ™Â ·Ì- Ê›‚oϘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, fio˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ ÎÏÈ- 2.4.6. ∞ÚÁ›ÏÈo ÓÈÎÒ˜ Ó· ‰È·¯ˆÚÈÛÙ› Ì ۷ʋÓÂÈ· ÌÈ· „¢‰o¸Â- ™Â ÂÚÈÙÒÛÂȘ ‰ËÏËÙËÚ›·Û˘ Ì ·ÚÁ›ÏÈo ΢- Ú·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ÏfiÁˆ ÂÏ¿ÙÙˆÛ˘ Ùo˘ fiÁÎo˘ Ùo˘ ·›- Ú›ˆ˜ Û ·ÚÚÒÛÙo˘˜ Ì á∞ ÙÂÏÈÎo‡ ÛÙ·‰›o˘ Î·È Ì·Ùo˜ ·fi ÌÈ· ·ÏËı‹ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·, ı· Ú¤- ·ÈÌoηı·ÈÚfiÌÂÓo˘˜, ÌoÚ› Ó· ÚoÎÏËı› ˘ÂÚ·- ÂÈ Ó· ÌÂÙÚ¿Ù·È Ùo ÈoÓÈṲ̂Óo ·Û‚¤ÛÙÈo, Ùo˘ oo›o˘ Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·. ∆· ›‰· Ù˘ PTH Û’ ·˘Ù¤˜ ÙȘ Â- Û‹ÌÂÚ· Ë Ì¤ÙÚËÛË Â›Ó·È ÂÊÈÎÙ‹, ·Ï‹ Î·È ·ÎÚÈ‚‹˜. ÚÈÙÒÛÂȘ Â›Ó·È Ê˘ÛÈoÏoÁÈο. ∏ 1,25- ‰È˘‰Úo͢‚È- ™‹ÌÂÚ· „¢‰Ò˜ ˘„ËϤ˜ ÙÈ̤˜ ·Û‚ÂÛÙ›o˘, ÏfiÁˆ 7 Ù·Ì›ÓË D3 Â›Ó·È ¯·ÌËÏ‹ . ÌÂıo‰oÏoÁÈÎÒÓ Úo‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ̤ÙÚËÛ‹˜ Ùo˘ ‰Â Û˘Ó·ÓÙÒÓÙ·È. ªfiÓo Û ÌÂÌoӈ̤Ó˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ 2.4.7. ª·ÁÁ¿ÓÈo ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌo‡ Ì ¯ÚˆÌ·ÙoÌÂÙÚÈΤ˜ ÌÂıfi‰o˘˜ µ·ÚȤ˜ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·È̛˜ ¤¯o˘Ó ·Ú·ÙËÚË- ÌoÚ› ·ÈÌfiÏ˘ÛË Ó· ·oÙÂϤÛÂÈ Ùo ·›ÙÈo „¢‰o‡˜ ı› Û ÂÚÁ¿Ù˜ ‚ÈoÌ˯·ÓÈÒÓ, ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ‰ËÏËÙË- ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜29. ÚÈ¿ÛÂˆÓ ·fi Ì·ÁÁ¿ÓÈo. O Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ Â›Ó·È ·‰È¢- ÎÚ›ÓÈÛÙo˜12. 3.2. ™˘Ó˘¿Ú¯oÓÙ· ·›ÙÈ· ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ ∏ Û˘Ó‡·ÚÍË ÂÓfi˜ pHPT Ì ¤Ó· ÓÂfiÏ·ÛÌ· 3. ¶∞°π¢∂™ ™∆∏ ¢π∞°¡ø™∏ ÛÙoÓ ›‰Èo ·ÛıÂÓ‹ ‰ÂÓ Â›Ó·È Û¿ÓÈ·. °È’ ·˘Ùfi Û ∆∏™ À¶∂ƒ∞™µ∂™∆π∞πªÿ∞™ ·ÛıÂÓ›˜ Ì ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· 3.1. 梉‹˜ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ÚoÛ‰ÈoÚ›˙ÂÙ·È Î·È Ë ÙÈÌ‹ Ù˘ ·Ú·ıoÚÌfiÓ˘, ·Îfi- ™ÙËÓ Î·ıË̤ڷ ÎÏÈÓÈ΋ Ú¿ÍË ÌÂÙÚ¿Ù·È Û¯Â‰fiÓ Ì· Î·È ÛÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ o˘ o ·ÛıÂÓ‹˜ ¿Û¯ÂÈ ·fi ·oÎÏÂÈÛÙÈο Ùo oÏÈÎfi ·Û‚¤ÛÙÈo. ∂ȉÈο fiÙ·Ó ÁÓˆÛÙfi fiÁÎo Ô˘ ÌoÚ› Ó· ÚoηϤÛÂÈ ˘ÂÚ·- 9 ·Ó¢ڛÛÎoÓÙ·È Ù˘¯·›· ·˘ÍË̤Ó˜ ÙÈ̤˜ ·Û‚ÂÛÙ›o˘, Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· . ı· Ú¤ÂÈ Î·Ó›˜ Ó· ÛΤÊÙÂÙ·È Î·È Ùo ÂӉ¯fiÌÂÓo Ùo˘ Ï¿ıo˘˜ Î·È Ó· ·ÏËı‡ÂÈ ÙȘ ÙÈ̤˜ ·˘Ù¤˜ Ì 3.3. ¡ÂÊÚÈ΋ ·Ó¿ÚÎÂÈ· ·ӿÏË„Ë ÙˆÓ ÂÍÂÙ¿ÛˆÓ. ∂›Û˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÌÂ- §fiÁˆ ÙˆÓ ‰È·Ù·Ú·¯ÒÓ o˘ ÚoηÏo‡ÓÙ·È ÛÙo ÙÚ¿ Î·È Ó· Û˘Ó˘oÏoÁ›˙ÂÈ, Ùo˘Ï¿¯ÈÛÙoÓ Ù· oÏÈο ÈÛo˙‡ÁÈo Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ Î·È Ùo˘ ʈÛÊfiÚo˘ Î·È Ù˘ Ï¢ÎÒÌ·Ù·, ηχÙÂÚ· fï˜ ÙȘ ÏÂ˘ÎˆÌ·Ù›Ó˜ Ùo˘ ÌÂȈ̤Ó˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ 1,25-‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D3 oÚo‡. ∫¿ı Ì›ˆÛË Ùo˘ ÂÓ‰·ÁÁÂÈ·Îo‡ fiÁÎo˘ o‰Ë- ÛÙË ÓÂÊÚÈ΋ ·Ó¿ÚÎÂÈ·, Ë Ì¤ÙÚËÛË ÙˆÓ ·Ú·Ì¤- Á› ̤ۈ Ù˘ ·‡ÍËÛ˘ ÙˆÓ ÏÂ˘ÎˆÌ·ÙÈÓÒÓ, ·˘ÙoÌ¿- ÙÚˆÓ ·˘ÙÒÓ ÛÙoÓ oÚfi Î·È Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙ· o‡Ú· Ùˆ˜ Î·È Û ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓË ·‡ÍËÛË Ùo˘ oÏÈÎo‡ ·Û‚Â- ¤¯o˘Ó ÂÚÈoÚÈṲ̂ÓË ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ· ÛÙË ‰È¿ÁÓˆÛË ÛÙ›o˘ Ùo˘ oÚo‡, ‰ÈfiÙÈ Ùo ·Û‚¤ÛÙÈo Â›Ó·È ÂÓ Ì¤ÚÂÈ Ùo˘ ·ÈÙ›o˘ Ù˘¯fiÓ Û˘Ó˘¿Ú¯o˘Û·˜ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·È- Û˘Ó‰Â‰Â̤Óo Ì ÙȘ ÏÂ˘ÎˆÌ·Ù›Ó˜ Ùo˘ oÚo‡. ∏ Û˘- Ì›·˜. ∏ ̤ÙÚËÛË Ù˘ iPTH Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈÌË ÂÊfiÛoÓ ÁΤÓÙÚˆÛË fï˜ Ùo˘ ÂχıÂÚo˘ ÈoÓÈṲ̂Óo˘ ·Û‚Â- ÏËÊı› ˘fi„ÈÓ, fiÙÈ Â›Â‰· 0,5-1,5 ÊoÚ¤˜ ˘„ËÏfi- ÛÙ›o˘ o˘ Â›Ó·È Î·È Ùo ‚ÈoÏoÁÈο ‰Ú·ÛÙÈÎfi, ̤ÓÂÈ ÙÂÚ· ·fi Ù· Ê˘ÛÈoÏoÁÈο, Â›Ó·È ·ÍÈfiÈÛÙ· Û ·ÓÂËÚ¤·ÛÙË. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ‰ËÏ·‰‹ ·˘Ù‹ Úfi- ·ÛıÂÓ›˜ Ì á∞4, 62. ÎÂÈÙ·È ÁÈ· „¢‰‹ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·. H ÌÂÙ·‚oÏ‹ Ù˘ ÛÙ¿Û˘ Ùo˘ ÛÒÌ·Ùo˜ ·fi ÙËÓ 3.4. ∞˘ÍË̤ӷ ›‰· 1,25-‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·- ηٷÎÂÎÏÈ̤ÓË ÛÙËÓ fiÚıÈ· ı¤ÛË ÌoÚ› Ó· o‰ËÁ‹- ÛÂÈ ÛÙËÓ ·‡ÍËÛË Ùo˘ oÏÈÎo‡ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ̤¯ÚÈ Î·È Ì›Ó˘ D3 4%. ∂›Û˘ Ë ·Ú·ÙÂٷ̤ÓË ÂÚ›‰ÂÛË Ùo˘ ¿ÎÚo˘ ∞‡ÍËÛË Ù˘ ÙÈÌ‹˜ Ù˘ 1,25-‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘
Î·È Ï›ÌÓ·ÛË Ùo˘ ·›Ì·Ùo˜ ÛÙȘ ÊϤ‚˜ ηٿ ÙËÓ ·ÈÌo- D3 ‰Â ı· Ú¤ÂÈ ·˘ÙoÌ¿Ùˆ˜ Ó· ıˆÚÂ›Ù·È ˆ˜ ·fi- ÏË„›·, ÌoÚ› Ó· o‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ·‡ÍËÛË Ù˘ ÙÈÌ‹˜ Ùo˘ ‰ÂÈÍË ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ ·fi ‚ÈÙ·Ì›ÓË D. ŒÙÛÈ Ì¤- ÌÂÙÚo‡ÌÂÓo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ̤¯ÚÈ Î·È 10%52. ∂Í¿ÏÏo˘ ¯ÚÈ Î·È 40% ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Ì pHPT, ¤¯o˘Ó ÙÈ̤˜ ‚È- „¢‰Ò˜ ·˘ÍË̤Ó˜ ÙÈ̤˜ Ùo˘ oÏÈÎo‡ ·Û‚ÂÛÙ›o˘, Ì ٷ̛Ó˘ D ÂÏ·ÊÚÒ˜ ·˘ÍË̤Ó˜ ‹ ÛÙ· ·ÓÒÙÂÚ· Ê˘ÛÈoÏoÁÈΤ˜ ÙÈ̤˜ ÈoÓÈṲ̂Óo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘, ·Ú·ÙË- Ê˘ÛÈoÏoÁÈο fiÚÈ·, ÌÂÚÈÎo› ‰Â ·Úo˘ÛÈ¿˙o˘Ó ·ÎfiÌ· Úo‡ÓÙ·È ÛÙËÓ Î·ıË̤ڷ ÎÏÈÓÈ΋ Ú¿ÍË Û ·ÚÚÒ- Î·È ¤ÓÙoÓ· ·˘ÍË̤Ó˜ ÙÈ̤˜. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿ ÛÙo˘˜ Ì ·Ê˘‰¿ÙˆÛË. ÛÙ· ÎoÎÎȈ̷ÙÒ‰Ë ÓoÛ‹Ì·Ù·, ·Ó Î·È Ë ˘ÂÚ·Û‚Â- °È· Ó· ˘oÏoÁÈÛÙ› Ë Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ ÙÈÌ‹ Ùo˘ ·- ÛÙÈ·ÈÌ›· oÊ›ÏÂÙ·È Û ·˘ÍË̤ÓË ·Ú·ÁˆÁ‹ ‚ÈÙ·Ì›- ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 109
Ó˘ D, Û˘ÓÈÛÙ¿Ù·È o ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌfi˜ Ù˘ PTH Úo˜ ‰Ú¿ÛË Ùo˘ ÏÈı›o˘ ÛÙo˘˜ ÓÂÊÚo‡˜. ™¯ÂÙÈο Ì ÙË Ï‹- ·oÎÏÂÈÛÌfi ÂÓfi˜ Ï·Óı¿ÓoÓÙo˜ pHPT8. „Ë ÏÈı›o˘ ·ÎfiÌË Î·È Û ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ì ·ÚÓËÙÈÎfi ÈÛÙoÚÈÎfi, ı· Ú¤ÂÈ Â› ˘fiÓoÈ·˜ ·fiÎÚ˘„˘ Û 4. À¶∂ƒ∞™µ∂™∆π∞πªπ∂™ ¶OÀ ·ÛıÂÓ›˜ Ì „˘¯Èο Úo‚Ï‹Ì·Ù· Ó· ÚoÛ‰ÈoÚ›- ¢π∞°π°¡ø™∫O¡∆∞π ¢À™∫O§∞ ˙oÓÙ·È Î·È Ù· ›‰· ÏÈı›o˘ ÛÙoÓ oÚfi. ¶·ÚfiÌoÈ· ÛΤ„Ë Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÙ·È Î·È ÁÈ· ¿ÏÏ· Û¿ÓÈ· Ê·Ú- To ·ÙoÌÈÎfi ·Ó·ÌÓËÛÙÈÎfi, Ë ÎÏÈÓÈ΋ ÂÈÎfiÓ·, Ù· ›- ̷΢ÙÈο Û΢¿ÛÌ·Ù· o˘ ÌoÚ› Ó· Úoη- ‰· Ù˘ PTH, Ù˘ 1,25-‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›Ó˘ D , Ùo˘ 3 ϤÛo˘Ó ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·, ÁÈ· ÙoÓ ·oÎÏÂÈÛÌfi ÙˆÓ PTHrP Î·È Î·Ù¿ ÂÚ›ÙˆÛË oÈ ·ÂÈÎoÓÈÛÙÈΤ˜ ÂÍÂ- oo›ˆÓ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙËÚÈ˙fiÌ·ÛÙ ¿ÓÙ·, ÌfiÓo Ù¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÓÙfiÈÛË ÓÂoÏ¿ÛÌ·Ùo˜ ‹ ÎoÎÎȈ- ÛÙo ·ÙoÌÈÎfi ÈÛÙoÚÈÎfi Ùo˘ ·ÛıÂÓo‡˜63. Ì·ÙÒ‰o˘˜ ÂÍÂÚÁ·Û›·˜, o‰ËÁo‡Ó ÛÙËÓ ÏÂÈo„ËÊ›· ÙˆÓ ÂÚÈÙÒÛˆÓ, Û ÌÈ· Ù·¯Â›· ‰È¿ÁÓˆÛË Ùo˘ ·È- Ù›o˘ Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜. øÛÙfiÛo ÌÂÚÈο ·›ÙÈ· 4.3. ªË ÂΉËψı¤ÓÙ· ÓÂoÏ¿ÛÌ·Ù· ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ ·Ú·Ì¤Óo˘Ó ·‰È¢ÎÚ›ÓÈÛÙ·. ™¿ÓÈ· Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ‰È·Ï¿ıÂÈ, ˆ˜ ·›ÙÈo ÌÈ·˜ ∆o ·Ó·ÌÓËÛÙÈÎfi Î·È oÈ ·Ï·ÈfiÙÂÚ˜ ÂÚÁ·ÛÙËÚÈ·- ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜, Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÎoÈÓÒÓ ·ÂÈÎoÓÈ- Τ˜ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ, ÌoÚ› Ó· Â›Ó·È ÛÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÛÙÈÎÒÓ ÂÍÂÙ¿ÛÂˆÓ ¤Ó·˜ fiÁÎo˜ o oo›o˜ ̤¯ÚÈ ÙfiÙ ·˘Ù¤˜ ˘o‚oËıËÙÈο ÁÈ· ÙËÓ ·oÎ¿Ï˘„Ë Ùo˘ ·È- ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÂΉËψı›. ∂Í·›ÚÂÛË ·oÙÂÏo‡Ó ÌÈÎÚo› Ù›o˘. ∏ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·, Ô˘ ÔÊ›ÏÂÙ·È Û ο- fiÁÎoÈ, fiˆ˜ .¯. ηϿ ‰È·ÊoÚooÈË̤ÓoÈ fiÁÎoÈ oÈo ÓÂfiÏ·ÛÌ· Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÚÈ- ÙˆÓ ÓËÛȉ›ˆÓ Ùo˘ ·ÁÎÚ¤·Ùo˜ ‹ Ùo Ê·Èo¯ÚˆÌo·Ù- ÙÒÛÂȘ Ì ¤Ó· ‚Ú·¯‡ ÈÛÙoÚÈÎfi. ∞ÓÙÈı¤Ùˆ˜, o و̷. °È’ ·˘Ùfi Ùo ÏfiÁo, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·˙ËÙ¿ η- pHPT Î·È Ù· ¿ÏÏ· ·›ÙÈ· ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ Û˘Ó- Ó›˜ ÙËÓ ‡·ÚÍË ÎÏÈÓÈÎÒÓ Î·È ÂÚÁ·ÛÙËÚÈ·ÎÒÓ ‰È·- ‰¤oÓÙ·È Ì¿ÏÏoÓ Ì ¤Ó· ·Ï·ÈfiÙÂÚo ÈÛÙoÚÈÎfi. Ù·Ú·¯ÒÓ ÙˆÓ ÂÓ‰oÎÚÈÓÒÓ ·‰¤ÓˆÓ, fiÙ·Ó ‰ÂÓ ÌoÚ› Ó· ·o‰ÒÛÂÈ ÙËÓ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· Û ¿ÏÏo ·›ÙÈo. 4.1. ¶Úo‚Ï‹Ì·Ù· Ì ÙË Ì¤ÙÚËÛË Ù˘ PTH ∂¿Ó ‚ÚÂı› ¤Ó· Ù¤ÙoÈo ÓÂfiÏ·ÛÌ·, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍÂÙ·ÛÙ› Ùo ÂӉ¯fiÌÂÓo Ì‹ˆ˜ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· Û‡Ó- ∆¯ÓÈο Ï¿ıË (artifacts) ηٿ ÙË Ì¤ÙÚËÛË Ù˘ iPTH ‰ÚoÌo oÏÏ·Ï‹˜ ÂÓ‰oÎÚÈÓÈ΋˜ ÓÂoÏ·Û›·˜ (MEN) Â›Ó·È oχ Û¿ÓÈ·. ∞Ó Ë ˘o„›· ÂÓfi˜ pHPT ·Ú·- ÌÂ Û˘Ó˘¿Ú¯oÓÙ· pHPT. ŒÙÛÈ ÛÙËÓ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·È- ̤ÓÂÈ, ·Ú¿ ÙË ¯·ÌËÏ‹ ÙÈÌ‹ Ù˘ PTH, ·Êo‡ ·o- Ì›· o˘ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÛÙo Ê·Èo¯ÚˆÌo·Ùو̷, ÎÏÂÈÛÙo‡Ó ¿ÏÏ· ·›ÙÈ· ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ Ì ¯·ÌËÏ‹ ÛÙËÓ ÏÂÈo„ËÊ›· ÙˆÓ ÂÚÈÙÒÛˆÓ, ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· PTH, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍÂÙ·ÛÙ› Ùo ÂӉ¯fiÌÂÓo Ï¿ıo˘˜ Û˘Ó‡·ÚÍË Û˘Ó‰ÚfiÌo˘ MEN II Ì pHPT. ¶ÂÚÈ- ÛÙË Ì¤ÙÚËÛË Ù˘ PTH, oÊÂÈÏfiÌÂÓo ÛÙËÓ ‡·ÚÍË ÁÚ¿ÊoÓÙ·È fï˜ Î·È ÂÚÈÙÒÛÂȘ, fio˘ Ù· ›‰· ·Ó·ÛÙ·ÏÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈۈ̿وÓ. O Èo ·Ïfi˜ ÙÚfio˜ Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙo ·›Ì· ˘o¯ˆÚo‡Ó ÌÂÙ¿ ÙË ¯ÂÈ- ÁÈ· Ó· ‰È·Ï¢ηÓı› ·˘Ùfi Â›Ó·È Ë ·ÓoÛoÏoÁÈ΋ ̤- Úo˘ÚÁÈ΋ ·Ê·›ÚÂÛË Ùo˘ Ê·Èo¯ÚˆÌo΢ÙÙÒÌ·Ùo˜, ÙÚËÛË Ù˘ PTH Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ¿ÏÏˆÓ ·ÓÙÈۈ̿وÓ. ÁÂÁoÓfi˜ o˘ o‰ËÁ› ÛÙo Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ Ë ˘ÂÚ·- ŒÓ·˜ ¿ÏÏo˜ ÙÚfio˜ Â›Ó·È Ë ·Ó¿ÌÂÈÍË Ùo˘ oÚo‡ Ùo˘ Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›· ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· oÊ›ÏÂÙ·È Î·È Û o˘Û›· ·ÛıÂÓo‡˜ Ì oÚfi o˘ ÂÚȤ¯ÂÈ ÁÓˆÛÙ‹ oÛfiÙËÙ· o˘ ·Ú¿ÁÂÙ·È ·fi ÙoÓ ›‰Èo ÙoÓ fiÁÎo. ∆o PTHrP PTH, (o oo›o˜ ¯ÚËÛÈ̇ÂÈ ˆ˜ Ì¿ÚÙ˘Ú·˜), ÁÈ· Ó· ·ÓȯÓ‡ÂÙ·È Û ·ÛıÂÓ›˜ Ì ʷÈo¯ÚˆÌo·Ùو̷, ÂÏÂÁ¯ı› ·Ó ÌÂÙÚÒÓÙ·È Ì ·˘ÙfiÓ ÙoÓ ÙÚfio ÂÛÊ·Ï- Î·È ı· ÌoÚo‡Û ӷ ıˆÚËı› fiÙÈ ÂÓ¤¯ÂÙ·È ÛÙËÓ Ì¤Ó· ¯·ÌËϤ˜ ÙÈ̤˜ PTH ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·Ó¿ÌÂÈÍË17. ÚfiÎÏËÛË Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜. ∂›Û˘ Î·È oÈ ›‰È˜ oÈ Î·Ù¯oϷ̛Ә ı· ÌoÚo‡Û·Ó Ó· ıˆ- 4.2. º¿Ú̷η ÙˆÓ oo›ˆÓ ·oÎÚ‡ÙÂÙ·È Ë ÚËıo‡Ó ˘Â‡ı˘Ó˜ ÁÈ· ÙËÓ ¤ÎÏ˘ÛË Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚Â- Ï‹„Ë ÛÙÈ·ÈÌ›·˜43. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË o˘ ¤¯o˘Ì ·˘ÍË̤Ó˜ ÙÈ̤˜ ·- Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙoÓ oÚfi Ì ·˘ÍË̤ӷ ›¤‰· PTH, ÂÓÒ 4.4. pHPT Ì ·Ó‡ÚÂÛË ¯·ÌËÏÒÓ ÙÈÌÒÓ PTH ¤¯o˘ÌÂ Ê˘ÛÈoÏoÁÈο ›‰· ʈÛÊfiÚo˘ ÛÙoÓ oÚfi ∂Í·ÈÚÂÙÈο Û¿ÓÈ·, ÌoÚ› Ó· ·Ú·ÙËÚËıo‡Ó ÙÈ- Î·È ¯·ÌËÏ¿ ›‰· ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙ· o‡Ú·, ı· Ú¤- ̤˜ iPTH ÛÙ· ηÙÒÙÂÚ· Ê˘ÛÈoÏoÁÈο ‹ Î·È ·ıo- ÂÈ ÂÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ fHH Ó· ÛÎÂÊÙo‡Ì ÙË Ï‹„Ë ÏoÁÈο ¯·ÌËϤ˜, Û ÌÈ· ·Û˘Ó‹ıË ·Ú·ÏÏ·Á‹ Û΢·ÛÌ¿ÙˆÓ ÏÈı›o˘, ˆ˜ ·›ÙÈo Ù˘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·È- pHPT. ™ÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ˘Ê›ÛÙ·- Ì›·˜ ·˘Ù‹˜. ŸÛoÓ ·ÊoÚ¿ ÛÙËÓ ¿Ù˘Ë ˘·Û‚ÂÛÙÈo˘- Ù·È ·Úo‰È΋ ÌfiÓo ·‡ÍËÛË Ù˘ ÙÈÌ‹˜ Ù˘ PTH ÏfiÁˆ Ú›· o˘ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È Û ˘ÂÚ·Ú·ı˘ÚÂoÂȉÈÛÌfi ÛÊ˘ÁÌÈ΋˜ ¤ÎÎÚÈÛ‹˜ Ù˘, ÁÂÁoÓfi˜ Ùo oo›o ··ÈÙ› ·fi Ï›ıÈo Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ·˘Ù‹ oÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ¿ÌÂÛË oÏϷϤ˜ ‰ÂÈÁÌ·ÙoÏË„›Â˜ ÁÈ· Ó· ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÙo‡Ó 110 º.π. °∫πƒ∆Oµπ∆∏™, ∞.π. Ã∞∆∑∏∆O§πO™
Ù· Ú·ÁÌ·ÙÈο ·˘ÍË̤ӷ ›‰· Ù˘ oÚÌfiÓ˘ causes is based on history, symptoms, signs and ÛÙoÓ oÚfi, ÂÓÒ ÛÙȘ Û˘Ó‹ıÂȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ pHPT Ë ordinary haematological and blood chemistry exa- ÛÊ˘ÁÌÈ΋ ¤ÎÎÚÈÛË Ù˘ PTH Â›Ó·È oχ Û˘¯Ó‹ (‰Â˘- minations. For further differential diagnosis, con- ÙÂÚfiÏÂÙ·) ÁÈ· Ó· ‰È·Ê‡Áo˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·˘Í‹ÛÂȘ cerning revealing of the underlying cause, imaging ÙˆÓ ÂȤ‰ˆÓ Ù˘. ∂›Û˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊoÓÙ·È ÂÚÈ- investigations for excluding the existence of neo- ÙÒÛÂȘ ·ÛıÂÓÒÓ, ÛÙo˘˜ oo›o˘˜, ·ÚfiÏo o˘ ˘- plasms or glanulomatous diseases, examinations for ‹Ú¯Â ·o‰Â‰ÂÈÁ̤Óo˜ Î·È Ì ÈÛÙoÏoÁÈΤ˜ ÂÍÂÙ¿- tumor markers and measurements of 1,25- dihydro- ÛÂȘ pHPT, ·˘Ùo› ·Úo˘Û›·˙·Ó ›‰· iPTH ÛÙ· xyvitamin D3 and PTHrP (parathormone related pe- ηÙÒÙÂÚ· Ê˘ÛÈoÏoÁÈο fiÚÈ·, ÁÂÁoÓfi˜ Ùo oo›o ı· ptide), is of great importance. Serum determinati- ÌoÚo‡Û ӷ ÂÍËÁËı› ·fi ÙËÓ ¤ÎÎÚÈÛË ÌË ÌÂ- ons of intact parathormone (iPTH) should be the ÙÚo‡ÌÂÓˆÓ ‚ÈoÏoÁÈο ÂÓÂÚÁÒÓ ÎÏ·ÛÌ¿ÙˆÓ ‹ ·ÓÒ- first step of diagnostic process. According to PTH le- Ì·ÏˆÓ ÌoÚÊÒÓ PTH24. vels, hypercalcemias are classified into: a) those with increased PTH levels, which mainly occurs in 4.5. §ÂÈÙo˘ÚÁÈΤ˜ ‰oÎÈ̷ۛ˜ primary hyperparathyroidism and rare in other con- ditions, as lithium treatment, tertiary hyperparathy- ∂¿Ó Ùo ·›ÙÈo ÌÈ·˜ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·ÈÌ›·˜ ÂÍ·ÎoÏo˘ı› roidism or ectopic PTH production, b) those with Ó· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ·‰È¢ÎÚ›ÓÈÛÙo, Ë ÂÎÙ¤ÏÂÛË oÚÈṲ̂- mildly increased PTH levels, which, apart from the ÓˆÓ ÏÂÈÙo˘ÚÁÈÎÒÓ ‰oÎÈÌ·ÛÈÒÓ, ı· ÌoÚo‡Û ӷ ›- above cases, could be due to the familial hypocal- Ó·È ÂÈ‚oËıËÙÈ΋. ¶Úo Ù˘ ÂÊ·ÚÌoÁ‹˜ Ù˘ ̤ÙÚË- ciuric hypercalcemia and c) those with low PTH le- Û˘ Ù˘ iPTH Ì ڷ‰Èo·ÓoÛoÏoÁÈΤ˜ ÌÂıfi‰o˘˜, oÈ vels that are often found in neoplastic and granu- ‰oÎÈ̷ۛ˜ ·˘Ù¤˜ ÁÈÓfiÙ·Ó oχ Û˘¯Ó¿. lomatous diseases, which sometimes have not been ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÎÏ·ÛÈ΋ ‰oÎÈÌ·Û›· Ù˘ ˘- clinically presented yet, but rare could be also due ‰ÚoÎoÚÙÈ˙fiÓ˘, ¯oÚËÁo‡ÓÙ·È 120 mg ˘‰ÚoÎoÚÙÈ˙fi- to drug ingestion, hyperthyroidism, osseous meta- Ó˘ ÙËÓ Ë̤ڷ (3×40 mg p.o. οı 8 ÒÚ˜) ÁÈ· ‰¤- stases or immobilization. η Ë̤Ú˜. ™ÙoÓ pHPT ‰ÂÓ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÙÒÛË Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ Ùo˘ oÚo‡, ·ÓÙÈı¤Ùˆ˜ ÛÙË Û·ÚÎo›- µπµ§πO°ƒ∞ºπ∞ ‰ˆÛË ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙȘ ˘ÂÚ·Û‚ÂÛÙÈ·È̛˜ ·fi ÓÂo- 1. Adams JS, Kantorovich V. Inability of short-term, low Ï¿ÛÌ·Ù·, Ë ÙÈÌ‹ Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙoÓ oÚfi ¤ÊÙÂÈ. dose hydrochloroquine to resolve vitamin D-mediated ™ÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ÂÏ·ÙÙÒÓoÓÙ·È Î·È Ù· ›- hypercalcemia in patients with B-cell lymphoma. J ‰· ÙˆÓ ˘„ËÏÒÓ ÙÈÌÒÓ Ù˘ 1,25 ‰È˘‰Úo͢‚ÈÙ·Ì›- Clin Endocrinol Metab 1999, 84: 799-801.
Ó˘ D3, ÁÂÁoÓfi˜ o˘ ‰Â›¯ÓÂÈ ÙËÓ Â͈ÓÂÊÚÈ΋ Ù˘ 2. Beall DP, Scofield RH. Milk-alkali-syndrome associated ·Ú·ÁˆÁ‹, ‰ÈfiÙÈ Ë ÓÂÊÚÈ΋ 1·-˘‰ÚoÍ˘Ï¿ÛË ‰ÂÓ with calcium carbonate consumption. Medicine (Bal- ÂËÚ¿˙ÂÙ·È ·fi ÙË ¯oÚ‹ÁËÛË Ù˘ ÎoÚÙÈ˙fiÓ˘. timore) 1995, 74: 89-96. ™Â ·Û·Ê›˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ, ÌoÚ› ηÓ›˜ Ó· 3. Bendz H, Sjodin I, Toss G, Berglund K. Hyperparathyroi- dism and long-term Lithium therapy-a sectional study ¯oÚËÁ‹ÛÂÈ ÛÙoÓ ·ÛıÂÓ‹ ·Û‚¤ÛÙÈo, Î·È Ó· ÂϤÁÍÂÈ and the effect of Lithium withdrawal. J Intern Med ·Ó Ì ÙËÓ ·‡ÍËÛË Ùo˘ ·Û‚ÂÛÙ›o˘ ÛÙoÓ oÚfi ˘¿Ú¯ÂÈ 1996, 240(6): 357-65. ÙÒÛË Ù˘ PTH. ªË ·Ú·ÙËÚo‡ÌÂÓË ÂÏ¿ÙÙˆÛË Ù˘ 4. Kolyvanos U, Kaser L, Vetter W. Hypercalcemia. Schweiz PTH ÛËÌ·›ÓÂÈ ˆ˜ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· pHPT14. Rundsch Med Prax 2003, 17, 92(38): 1567-7. 5. Boots JM, Burghouts JT, Jansen JL. Unaccountable severe ABSTRACT hypercalcemia in a patient treated for hypoparathy- roidism with dihydrotachysterol. Neth J Med 1999, 54: Girtovitis FI, Chatzitolios AI. Hypercalcemia: Dia- 16-20. gnostic process. Hell Iatr 2003, 69: 101 - 112. 6. Bosch X. Hypercalcemia due to endogenus overprodu- ction of 1,25-dihydroxyvitamin D in Crohn’s disease. Hypercalcemia is observed in many clinical Gastroenterology 1998, 114: 1061-5. disorders and is often incidentally detected during 7. Boyce BF, Elder HY, Elliot HL, et al. Hypercalcemia oste- laboratory examinations for other reasons. In such omalacia due to aluminium toxicity. Lancet 1882, 2: cases the elucidation of the underlying cause is 1009-13. important for its subsequent aetiological manage- 8. Broadus AE, Horst RL, Lang R, et al. The importance of circulating 1,25-dihydroxyvitamin D in the pathogene- ment. In most cases of hypercalcemia differential sis of hypercalciuria and renal-stone formation in pri- diagnosis is without particullar difficulty, in com- mary hyperparathyroidism. N. Engl J. Med 1980, 302: mon medical practice. Diagnosis of most significant 421-6. ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 111
9. Broadus AE, Mangin M, Ikeda K, et al. Humoral hypercal- mia in disseminated candidiasis. Am J Med 1983, 721- cemia of cancer: identification of novel parathyroid 4. hormone-like peptide. N Engl J Med 1988, 319: 556- 27. Kozeny GA, Barbato AL, Bansal VK, et al. Hypercalcemia 63. associated with silicone-induced granulomas. N Engl 10. Burman KD, Monchik JM, Earll JM, et al. Ionized and J Med 1984, 311: 1103-5. total serum calcium and parathyroid hormone in hy- 28. Kyle RA, Rajkumar SV. Monoclonal gammopathies of perthyroidism. Ann Intern Med 1976, 84: 668-71. undetermined significance. Hematol Oncol Clin Am 11. Burtis WJ, Brady TG, Orloff JJ, et al. Immunochemical cha- 1999, 13: 1181-202. racterization of circulating parathyroid hormone-rela- 29. Ladenson JH. Calcium determination in primary hyper- ted protein in patients with humoral hypercalcemia of parathyroidism. J Bone Miner Res 1991, 6: Suppl 2: malignancy. N Engl J Med 1990, 322: 1160-12. S33-41. 12. Chandra SV, Seth PK, Mankeshwar JK. Manganese poi- 30. Lafferty FW. Differential diagnosis of hypercalcemia. J soning: clinical and biochemical observations. Environ Bone Miner Res 1991, 6: Suppl 2: S51-9. Res 1974, 7: 374-80. 31. Lau K-HW, Baylink DJ. Vitamin D therapy of osteo- 13. Chattopadhyay N, Mithal A, Brown EM. The calcium porosis: plain vitamin D therapy versus active vitamin sensing receptor: a window into the physiology and pa- D analog (D-hormone) therapy. Calc Tissue Int 1999, thophysiology of mineral ion metabolism. Endocrine 65: 295-306. Rev 1996, 17: 289-307. 32. Toth M, Speer G, Patocs A, et al. Familial hypocalciuric 14. Dent CE, Watson L. The hydrocortisone test in primary hypercalcemia. Orv Hetil 2003, 144(41): 2029-31. and tertiary hyperparathyroidism. Lancet 1968, i: 662-4. 33. Lee KW, Cohen KL, Walters JB, Federman DC. Iatro- 15. Diamond T, Thronley S. Addisonian crisis and hypercal- genic vitamin D intoxication: report of a case and cemia. Aust NZ J Med 1994, 24: 316. review of vitamin D physiology. Conn Med 1999, 63: 16. Edelson GW, Talpos GB, Bone HG III. Hypercalcemia 399-403. associated with Wagener’s granulomatosis and hyper- parathyroidism. Etiology and management. Am J 34. Levine PH, Dosik H, Joseph EM, et al. A study of adult T- Nephrol 1993, 13: 275-7. cell leukemia/lymphoma incidence in central Broo- klyin. Int J Cancer 1999, 80: 662-6. 17. Enders D, Villnueva R, Sharp Ch, et al. Measurement of parathyroid hormone. Endocrinol Metab Clin North 35. Liam CK, Lim KH, Srinivas P, et al. Hypercalcemia in Am 1988, 18: 611-29. patients with newly diagnosed tuberculosis in Mala- ysia. Int J Tuberc Lung Dis 1998, 2: 818-23. 18. Fiorino AS. Hypercalcemia and alkalosis due to the milk-alkali syndrome: a case report and review. Yale J 36. Liu JW, HuangTC, Lu YC, et al. Acute disseminated hi- Biol Med 1996, 69: 517-23. stoplasmosis complicated with hypercalcemia. J Infect 1999, 39: 88-90. 19. Truong NU, deb Edwardes MD, Papavasiliou V, Goltzman D, Kremer R. Parathyroid hormone-related peptide 37. Mancilla EE, De Luca F, Baron J. Activating mutations and survival of patients with cancer and hypercal- of the Ca2+-sensing receptor. Mol Genet Metab 1998, cemia. Am J Med 2003, 115(2): 115-21. 64: 198-204. 20. Fonseca V, Epstein O, Gill DS, et a1. Hyperparathyroi- 38. McPherson ML, Pnince SR, Atarner ER, et al. Theophyl- dism and low serum osteocalcin despite vitamin D re- line-induced hypercalcemia. Ann lnt Med 1986, 105: placement in primary biliary cirrhosis. J CIin Endo- 52-1. crinol Metab I987, 64: 873-7. 39. Merlini G, Fitzpatrick LA, Siris ES, et al. A human mye- 21. Georgiev OP, Lal SM, Gupta N, et al. Ganciclovir-asso- loma immunoglobulin G binding four moles of cal- ciated hypercalcemia in a renal transplant patient. Inc cium associated with asymptomatic hypercalcemia. J J Artif Organs 1998, 21: 702-4. CIin lmmunol 1984, 4: 185-96. 22. Hamada K, Nagai S, Tsutsumi T, et al. lonized calcium 40. Monno S, Yokozawa T, et al. Primary hyperparathyroi- and 1,25-dihydroxyvitamin D concentration in serum dism masquerading as immobilization hypercalcemia: of patients with sarcoidosis. Eur Respir J 1998, 11: report of an illustrative case. Endocr J 1993, 40: 35-9. 1015-20. 41. Motellon JL, Javort Jimenez F, et al. Parathyroid hormo- 23. Hoffman VH, Korzeniowski OM. Leprosy, hypercalce- ne-related protein, parathyroid hormone, and vitamin mia, and elevated serum calcitriol levels. Ann Intern D in hypercalcemia of malignancy. Clin Chim Acta Med 1986, 105: 890-1. 2000, 290: 189-97. 24. Hollenherg AN, Arnold A. Hypercalcemia with lownor- 42. Body JJ. Hypercalcemia of malignancy. Semin Nephrol mal serum intact PTH: a novel presentation of pri- 2004, 24(1): 48-54. mary-hyperparathyroidism. Am J Med 1991, 91: 547-8. 43. Mune T, Katakami H, Kato Y, et al. Production and se- 25. Iguchi H, Miyagi C, Tomita K, et al. Hypercalcemia cau- cretion of parathyroid hormone-related protein phe- sed by ectopic production of parathyroid hormone in a ochromocytoma: participation of an adrenergic me- patient with papillary adenocarcinoma of the thyroid chanism. J Clin Endocr Metab 1993, 76: 757-62. gland. J CIin Endocrinol Metab 1998, 83: 2653-7. 44. NIH Consensus Conference Statement. Diagnosis and 26. Kantarijian HM, Saad MF, Estey EH, et al. Hypercalce- management of asymptomatic primary hyperparathy- 112 º.π. °∫πƒ∆Oµπ∆∏™, ∞.π. Ã∞∆∑∏∆O§πO™
roidism. Ann Intern Med 1991, 114: 593-7. mediator of hypercalcemia in Hodgkin’s disease and 45. Nussbaum SR, Potts JT Jr. lmmunoassays for parathyroid non-Hodgkin’s lymphomas. Blood 1993, 82: 1382-94. hormone 1-84 in the diagnosis of hyperparathy- 58. Stewart AF, Adler M, Byes CM, et al. Calcium homeosta- roidism. J Bone Miner Res 1991, 6, Suppl 2: 543-50. sis in immobilization: an example of resorptive hyper- 46. Pfeilschifter J. Cytokines as mediators of hypercalcemia calcemia. N Engl J Med 1982, 306: 1136-40. of malignancy. In: Raue F, ed. Hypercalcemia of ma- 59. Valente JD, Elias AN, Weinstein GD. Hypercalcemia lignancy. Heidelberg: Springer, 1994: 1-20. associated with oral isotretinoin in the treatment of 47. Pfeilschifter J. Growth hormone and bone metabolism: severe acne. JAMA 1983, 250: 1899. the role of the vitamin D system. Eur J Endocrinol 60. Verner JV, Morrison AB. Endocrine pancreatic islet dise- 1997, 136: 30-2. ase with diarrhea. Arch intern Med 1974, 133: 492-500. 48. Pfeilschifter. Das Nebenschilddrüsenkarzinom. Onkolo- 61. Vieth R. Vitamin D supplementation, 25-hydroxyvitamin gie 1999, 5: 115-21. D concentrations, and safety. Am J Clin Nutr 1999, 49. Pfeilschifter J, Ziegler R. Thiazide und osteoporose. J 69: 842-56. Miner Stoffwechs 1999, 6: 16-22. 62. Wang M, Hercz G, Sherrard DJ, Maloney NA, Serge GV, 50. Rankin W, Grill V, Martin TJ. Parathyroid hormone re- Pey Y. Relationship between intact 1-84 parathyroid lated protein and hypercalcemia. Cancer 1997, 80: hormone and bone histomorphometric parameters in Suppl 8: 1564-71. dialysis patients without aluminum toxicity. Am J Kidney Dis 1995, 26: 836-44. 51. Reid IR. Transient hypercalcemia following overdoses of soluble aspirin tablets. Aust NZ J Med 1985, 15: 364. 63. Wolf ME, Moffat M, Mosnsaim J, et al. Lithium therapy, 52. Renoe BW, McDonald JM, Ladenson JH. The effects of hypercalcemia, and hyperparathyroidism. Am J Ther stasis, with and without exercise, on free calcium, va- 1997, 4: 323-5. rious cations and related parameters. Clin Chim Acta 64. Zeimer HJ, Greenaway TM, Slavin J, et al. Parathyroid 1980, 103: 91-100. hormone-related protein in sarcoidosis. Am J Pathol 53. Rizzato G. Clinical impact of bone and calcium metab- 1998, 152: l7-21. olism changes in sarcoidosis. Thorax 1998, 53: 425-9. ∞ÏÏËÏoÁÚ·Ê›·: 54. Rossman MD. Chronic beryllium disease: diagnosis and management. Environ Health Perspect 1996, 104: 945-7. A.I. X·Ù˙ËÙfiÏÈÔ˜ 55. Sakoulas G, Tritos NA, LaIIy M, et al. Hypercalcemia in ™ÙÈÏ. K˘ÚȷΛ‰Ë 1 an AIDS patient treated with growth hormone. AIDS 546 36 £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1997, 11: 1353-6. Corresponding author: 56. Scharla SH, Ziegler R. Bedeutung des Vitamin D und seiner Metaboliten in der Pathogenesse und Therapie A.I. Chatzitolios der Osteoporose. Dtsch Med Wochenschr 1994, 119: 1. Stilp. Kyriakidi 847-51. 546 36 Thessaloniki 57. Seymour JF, Gagel RF. Calcitriol: The major humoral Greece ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 2003, 69, 2: 113 - 131
Àԉԯ›˜ ÙÔ˘ ÁÏÔ˘Ù·ÌÈÎÔ‡ ÔͤԘ ÛÙÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi Ó¢ÚÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·
¡ÈÎfiÏ·Ô˜ °ÎÔ˘ÁÎÔ˘ÏÈ¿˜, ª·Ú›· ∞ÏÌ¿ÓË
∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ º˘ÛÈÔÏÔÁ›·˜, ∆Ì‹Ì· I·ÙÚÈ΋˜ ∞.¶.£., £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË
¶ÂÚ›ÏË„Ë. ∆o ÁÏo˘Ù·ÌÈÎfi o͇ ·oÙÂÏ› Ó¢Úo‰È·- Ê›ÛÙ·ÓÙ·È ÌÂÙ·‚oϤ˜ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ˆÚ›Ì·Ó- ‚È‚·ÛÙ‹ ÛÙo Ó¢ÚÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·. O ÚfiÏo˜ Ùo˘ ·˘Ùfi˜ Û˘ Ùo˘ Ó¢ÚÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜ o˘ Â›Ó·È ÂÚ›o‰o˜ ÂÈÙÂÏÂ›Ù·È Ì¤Ûˆ ˘o‰o¯¤ˆÓ Ù˘ ÌÂÌ‚Ú¿Ó˘ Ùo˘ ¤ÓÙoÓ˘ Û˘Ó·ÙÈ΋˜ Ï·ÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ‰ËÌÈo˘ÚÁ›·˜ Ó¢ÚÈÎo‡ ΢ÙÙ¿Úo˘, oÈ oo›oÈ ‰È·ÎÚ›ÓoÓÙ·È Û ÈoÓo- ÓÂ˘ÚˆÓÈÎÒÓ Î˘Îψ̿وÓ, ηıÒ˜ Î·È Û oÏϤ˜ ·- ÙÚoÈÎo‡˜ Î·È ÌÂÙ·‚oÙÚoÈÎo‡˜. OÈ ÈoÓoÙÚoÈÎo› ˘- ıoÏoÁÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ, fiˆ˜ Ë ÈÛ¯·ÈÌ›· Î·È o ÙÚ·˘- o‰o¯Â›˜ (¡ªD∞ Î·È ∞ªƒ∞/η˚ÓÈÎo‡) Û¯ËÌ·Ù›˙o˘Ó Ì·ÙÈÛÌfi˜, Ë ÂÈÏË„›·, Ë ÓfiÛo˜ Parkinson, Ë ÓfiÛo˜ ¤Ó· ‰›·˘Ïo ÈfiÓÙˆÓ ‰È· Ùo˘ oo›o˘ ÂÈÛ¤Ú¯oÓÙ·È ÈfiÓÙ· Alzheimer, Ë ¯oÚ›· Huntington, Ë ÓfiÛo˜ Ùo˘ ÎÈÓËÙÈ- Ca2+ ÛÙo ·ÙÙ·Úo, ÂÓÒ oÈ ÌÂÙ·‚oÙÚoÈÎo› ˘o‰o¯Â›˜ Îo‡ Ó¢ÚÒÓ· Î·È o fiÓo˜. ̤ۈ G-ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ ·ÛÎo‡Ó Ú˘ıÌÈÛÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË. ∏ EÏÏËÓ I·ÙÚ 2003, 69: 113 - 131. ÏÂÈÙo˘ÚÁ›· Î·È oÈ È‰ÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ ·˘ÙÒÓ ˘-
1. ∂π™∞°ø°∏ ÙËÓ ÂÍÂȉ›Î¢ÛË Î¿ı هo˘ ˘o‰o¯¤· ÁÈ· ο- ∆o ÁÏo˘Ù·ÌÈÎfi Î·È Ùo ·Û·Ú·ÁÈÓÈÎfi o͇ ··ÓÙÒ- oÈoÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹. ŒÙÛÈ ‰È·ÎÚ›Óo˘Ì ÈoÓoÙÚoÈ- 1-6 ÓÙ·È Û ˘„ËϤ˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂȘ ÛÙo KÂÓÙÚÈÎfi N¢- Îo‡˜ ˘o‰o¯Â›˜ Ù‡o˘: ÚÈÎfi ™‡ÛÙËÌ· (∫¡™) Î·È ıˆÚo‡ÓÙ·È Ù· ·ÚÈ· ÂÓ- • ¡-ÌÂı˘Ï-D-·Û·ÚÙÈÎo‡ (NMDA), ‰oÁÂÓ‹ ·ÌÈÓoͤ· Ùo˘. ∆o ÁÏo˘Ù·ÌÈÎfi ·›˙ÂÈ ÚfiÏo • A-·ÌÈÓo-3-˘‰Úo͢-5-ÌÂı˘Ï-4-ÈÛoÍ·˙oÏo-Úo- ‰ÈÂÁÂÚÙÈÎo‡ Ó¢Úo‰È·‚È‚·ÛÙ‹ ÛÙȘ Û˘Ó¿„ÂȘ, fio˘ ÈoÓÈÎo‡ oͤo˜ (AMPA), ÁÓˆÛÙo‡˜ ·Ï·ÈfiÙÂÚ· ˆ˜ Î·È Û˘ÓÙ›ıÂÙ·È Ì Úfi‰ÚoÌË o˘Û›· ÙË ÁÏo˘Ù·Ì›ÓË ˘o‰o¯Â›˜ Ùo˘ ÎÈÛηÏÈÎo‡ oͤo˜ (quisqualate), Î·È ÙË ‰Ú¿ÛË Ùo˘ ÂÓ˙‡Ìo˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÓ¿ÛË. ¶·Úo˘- • η˚ÓÈÎo‡ oͤo˜ (kainate). Û›· ∞∆ƒ ÌÂٷʤÚÂÙ·È Ì ÂȉÈΤ˜ ÚˆÙ½Ó˜ ÛÂ Û˘- ‚) ªÂÙ·‚oÙÚoÈÎo‡˜. ∆o ÎÈÛηÏÈÎfi o͇ ·o- Ó·ÙÈο ΢ÛÙ›‰È·. ∏ ¤ÎÏ˘Û‹ Ùo˘ ·fi ÙȘ ÚoÛ˘Ó·- ‰Â›¯ÙËΠfiÙÈ ‰Ú· Î·È Ì ¤Ó· ‰È·ÊoÚÂÙÈÎfi Ì˯·ÓÈ- ÙÈΤ˜ ·oÏ‹ÍÂȘ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È ÌÂÙ¿ ·fi ÂÎfiψ- ÛÌfi, ÂÓÂÚÁooÈÒÓÙ·˜ ÚˆÙ½Ó˜ Ù˘ ÌÂÌ‚Ú¿Ó˘7. ÛË Ù˘ ÌÂÌ‚Ú¿Ó˘, ÂÓÒ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÚoÛÏ·Ì‚¿- ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ¤Ó· Ó¤o Ù‡o ˘o‰o¯¤· ÛÙoÓ oo›o ÓÂÙ·È ·fi ÌÂÙ·Û˘Ó·ÙÈÎo‡˜ ˘o‰o¯Â›˜. Ë ı¤ÛË ·Ó·ÁÓÒÚÈÛ˘ Ùo˘ Ó¢Úo‰È·‚È‚·ÛÙ‹ Â›Ó·È OÈ ˘o‰o¯Â›˜ Ùo˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ oͤo˜ (EÈÎ. 1) Û˘˙¢Á̤ÓË, ̤ۈ G ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ Ì ¤Ó˙˘Ì· Ù˘ ‰È·ÎÚ›ÓoÓÙ·È ÛÂ: ΢ÙÙ·ÚÈ΋˜ ÌÂÌ‚Ú¿Ó˘. ∫·ÙfiÈÓ ÂÓÂÚÁooÈo‡ÓÙ·È ·) πoÓoÙÚoÈÎo‡˜, ÛÙo˘˜ oo›o˘˜ Ë ı¤ÛË ·Ó·- ÌfiÚÈ·, ‰Â‡ÙÂÚoÈ ·ÁÁÂÏÈoÊfiÚo, Ì ȉȷ›ÙÂÚ· Û‡ÓıÂ- ÁÓÒÚÈÛ˘ Ùo˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ Â›Ó·È Û˘˙¢Á̤ÓË Ì ÙË ‰Ú¿ÛË. ¤Ó· ‰›·˘Ïo ÈfiÓÙˆÓ. ∏ ÂÓÂÚÁoo›ËÛ‹ Ùo˘˜ ÂÈʤÚÂÈ ∆· ÚÒÙ· ÛÙoȯ›· Û¯ÂÙÈο Ì ÙË ‰Ú¿ÛË Ùo˘ ÙË ‰È¿ÓoÈÍË Ùo˘ ‰È·‡Ïo˘ Ì ·ÎfiÏo˘ıË ÂÈÛÚo‹ Èfi- ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ oͤo˜ ˆ˜ Ó¢Úo‰È·‚È‚·ÛÙ‹ Úo¤Î˘- ÓÙˆÓ (Ca2+ Î·È Na+). OÈ ÈoÓoÙÚoÈÎo› ‰È·ÎÚ›Óo- „·Ó ÚÈÓ 50 ¯ÚfiÓÈ· ÂÚ›o˘8,9, ÁÈ· Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚÈ- ÓÙ·È Û ÙÚÂȘ ηÙËÁoڛ˜ Ì ‚¿ÛË Ê·ÚÌ·ÎoÏoÁÈο ÛÙ› ÛÙ·‰È·Î¿ ˆ˜ ¤Ó·˜ ·fi Ùo˘˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚo˘˜ Î·È ËÏÂÎÙÚoÊ˘ÛÈoÏoÁÈο ‰Â‰o̤ӷ o˘ ‰Â›¯Óo˘Ó ‰È·‚È‚·ÛÙ¤˜ ÛÙo ∫¡™. Œ¯ÂÈ Ï¤oÓ ·o‰ÂȯÙ› fiÙÈ 114 N. °∫OÀ°∫OÀ§π∞™, M. A§ª¶∞¡∏
Γλουταµινικό οξύ
mGluR KA
Γλουταµικό οξύ
mGluR mGluR NMDA AMPA KA G-πρωτεΐνη G-πρωτεΐνη
PLC A.C. Ca++ Na+ Na+ Na+ Ca++ Ca++
IP3 DAG cAMP Mεταβοτροπικοί Iονοτροπικοί Oµάδα 1 Oµάδα 2 Oµάδα 3 NR1 GluR1 GluR5 mGluR1 mGluR2 mGluR4 NR2A GluR2 GluR6 mGluR5 mGluR3 mGluR6 NR2B GluR3 GluR7 mGluR7 NR2C GluR4 KA1 mGluR8 NR2D KA2 ™¯. 1. ¢È·ÁÚ·ÌÌ·ÙÈ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÌÈ·˜ ÁÏo˘Ù·ÌÈÓÂÚÁÈ΋˜ Û‡Ó·„˘, ÛÙËÓ oo›· Ê·›ÓoÓÙ·È oÈ ‚·ÛÈÎo› ˘oÙ‡oÈ ˘o‰o¯¤ˆÓ o˘ Û˘ÌÌÂÙ¤¯o˘Ó ÂÓÂÚÁ¿ ÛÙËÓ ÂÁÎÂÊ·ÏÈ΋ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›· (fiϘ ·˘Ù¤˜ oÈ ˘oÌoÓ¿‰Â˜ ‰ÂÓ ‚Ú›ÛÎoÓÙ·È Û ̛· ÌfiÓo Û‡Ó·„Ë).
Ù· ‰ÈÂÁÂÚÙÈο ·ÌÈÓoͤ· ¤¯o˘Ó Û˘ÌÌÂÙo¯‹ Û’ ¤Ó· 2. °§OÀ∆∞ªπ∫O ∫∞π ¡∂ÀƒO∆O•π∫O∆∏∞ Ï‹ıo˜ Ê˘ÛÈoÏoÁÈÎÒÓ ÂÍÂÏÈÎÙÈÎÒÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ, ∆o Ê·ÈÓfiÌÂÓo Ùo˘ ı·Ó¿Ùo˘ ÙˆÓ Ó¢ÚÒÓˆÓ ÌÂÙ¿ ·ÏÏ¿ Î·È ·ıoÏoÁÈÎÒÓ Ê·ÈÓo̤ӈÓ, fiˆ˜: ˘¤ÚÌÂÙÚË ‰È¤ÁÂÚÛË ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ Ùo˘ ÁÏo˘Ù·- • Ë ÂÈ‚›ˆÛË ‹ o ı¿Ó·Ùo˜ Ó¢ÚÒÓˆÓ, Úo- ÌÈÎo‡, o˘ ‚Ú›ÛÎoÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· Ùo˘˜, ˆ˜ Û˘- ÁÚ·ÌÌ·ÙÈṲ̂ӷ, ηٿ ÙËÓ ·Ó·Ù˘ÍË ‹ ÌÂÙ¿ Ó¤ÂÈ· Ù˘ Û˘Ó·ÙÈ΋˜ ÌÂÙ·‚›‚·Û˘, oÓoÌ¿˙ÂÙ·È ÙÚ·˘Ì·ÙÈÛÌfi ‹ ¿ÏÏË ‚Ï¿‚Ë (ÈÛ¯·ÈÌ›·, Ó¢- ÙoÍÈÎfiÙËÙ· ÂÎ ‰ÈÂÁÂÚÛÈÌfiÙËÙo˜ (excitotoxicity) Î·È ÚoÙoÍÈΤ˜ o˘Û›Â˜), ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÙfiÛo Ê˘ÛÈoÏoÁÈο ηٿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘- • Ë ‰ËÌÈo˘ÚÁ›· Û˘Ó¿„ÂˆÓ (Ó¢ÚoÓ¢ÚÈÎÒÓ, ÍË, fiÛo Î·È ÌÂÙ¿ ‚Ï¿‚Ë (ÈÛ¯·ÈÌ›· ‹ ÙÚ·˘Ì·ÙÈÛÌfi) Ó¢ÚoÌ˘ÈÎÒÓ), ÛÙo ·ÓÒÚÈÌo Ó¢ÚÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·11. • Ë ‰oÌ‹ ‰ÂÓ‰ÚÈÙÒÓ Î·È Ó¢ڷÍfiÓˆÓ, • Ë Ï·ÛÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ Û˘Ó¿„ˆÓ, ÂÍ·ÚÙÒÌÂ- 2.1. O Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ Ùo˘ ΢ÙÙ·ÚÈÎo‡ ı·Ó¿Ùo˘ ÓË ·fi ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·-ÂÓÂÚÁoo›ËÛË ∏ ‰È¤ÁÂÚÛË ÙˆÓ ÈoÓoÙÚoÈÎÒÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ Ùo˘ ÙˆÓ Ó¢ÚÒÓˆÓ, ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ ÚoηÏ› ‰È¿ÓoÈÍË ÂÓfi˜ ‰È·‡Ïo˘ Èfi- • o Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÓÂ˘ÚˆÓÈÎÒÓ Î˘Îψ̿وÓ, ÓÙˆÓ, ‰È· Ùo˘ oo›o˘ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ¯ÒÚ· ·ıÚfi· ÂÈÛ- • oÈ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›Â˜ Ù˘ ÌÓ‹Ì˘ Î·È Ù˘ Ì¿ıË- Úo‹ Ca2+ ÛÙo ÂÛˆÙÂÚÈÎfi Ùo˘ ΢ÙÙ¿Úo˘. ∏ ·‡ÍËÛË 10-15 Û˘ . Ù˘ ÂÓ‰o΢ÙÙ¿ÚÈ·˜ Û˘ÁΤÓÙÚˆÛ˘ Ca2+ ¿ÁÂÈ ıÂ- ¶ÚÒÙo˜ ·Ó·Ê¤ÚıËΠo Olney Ùo 1969 ÛÙË Ó¢- ÙÈο ÙË Û‡ÓıÂÛË Î·È ÂÓÂÚÁoo›ËÛË ÚˆÙ·ÛÒÓ Î·È ÚoÙoÍÈ΋ ‰Ú¿ÛË Ùo˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ oͤo˜. ∆· Âfi- ¿ÏÏˆÓ ÂÓ˙‡ÌˆÓ o˘ o‰ËÁo‡Ó ÛÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚoÊ‹ ÌÂÓ· ¯ÚfiÓÈ· Ë ÂÓÂÚÁoo›ËÛË ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ Ùo˘ ΢ÙÙ·ÚoÏ¿ÛÌ·Ùo˜ Î·È ˘Ú‹Ó· Î·È Â·ÎfiÏo˘ıo ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ Û˘Ó‰¤ıËΠ̠‰È¿ÊoÚ˜ ·ıoÏoÁÈΤ˜ ΢ÙÙ·ÚÈÎfi ı¿Ó·Ùo. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ÏfiÁˆ Ù˘ ‰È¿ÓoÈ͢ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Ùo˘ ∫¡™, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë ÂÈÏË„›·, Ë Ùo˘ ÈoÓÙÈÎo‡ ηӷÏÈo‡, ÂÈÛ¤Ú¯oÓÙ·È ÂÈϤÔÓ ÛÙo oÍ›· ÈÛ¯·ÈÌ›· Ùo˘ ÂÁÎÂÊ¿Ïo˘, o ÙÚ·˘Ì·ÙÈÛÌfi˜ ·ÙÙ·Úo Na+, Cl– Î·È ÚoηÏo‡Ó ÂÍo›‰ËÛË Ùo˘ ÛÙo ÂÚÈÊÂÚÈÎfi ‹ ÛÙo ÎÂÓÙÚÈÎfi Ó¢ÚÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, Ë Î˘ÙÙ·ÚoÏ¿ÛÌ·Ùo˜. ∂ÓÙo‡ÙoȘ ‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÓfiÛo˜ Parkinson, Ë ÓfiÛo˜ Alzheimer, Ë ¯oÚ›· Ùo˘ ·˘Ùfi˜ Â›Ó·È o ·ÚÈo˜ ·Ú¿ÁoÓÙ·˜ o˘ ÚoηÏ› Huntington, Ë ·Ì˘oÙÚoÊÈ΋ ÛÎÏ‹Ú˘ÓÛË (‹ ÓfiÛo˜ ΢ÙÙ·ÚÈÎfi ı¿Ó·Ùo. Ùo˘ ÎÈÓËÙÈÎo‡ Ó¢ÚÒÓ·), ηıÒ˜ Î·È Ì ÙËÓ ·ÁˆÁ‹ ¶Èo Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, Ùo ÂÓ‰o΢ÙÙ¿ÚÈo Ca2+ ·ÈÛıËÙÈÎÒÓ Î·È ·ÏÁÂÈÓÒÓ ÂÚÂıÈÛÌ¿ÙˆÓ10,16,17,19,20. ÂÓÂÚÁooÈ›: ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 115
• ÚˆÙ¿Û˜ fiˆ˜ Ë CANP (Calcium Acti- ¶›Ó·Î·˜ 1. OÈ ˘ÔÌÔÓ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÈÔÓÔÙÚÔÈÎÒÓ ˘Ô‰Ô¯¤ˆÓ vated Neutral Protease)21 Î·È Ë Î·Ï·˝ÓË, Î·È Ë ÙÔÔÁÚ·ÊÈ΋ ηٷÓÔÌ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙȘ ÛÙÈ‚¿‰Â˜ Ù˘ Ê·È¿˜ o˘ ÚoηÏo‡Ó ‰È¿Û·ÛË Ó¢Úo˚Óȉ›ˆÓ, Ô˘Û›·˜ ÙÔ˘ ÓˆÙÈ·›Ô˘ Ì˘ÂÏÔ‡ ·ooÏ˘ÌÂÚÈÛÌfi ÙˆÓ ÌÈÎÚoÛˆÏËÓ·Ú›ˆÓ ∆‡Ô˜ ˘Ô‰Ô¯¤· YÔÌÔÓ¿‰· EÓÙfiÈÛË Î·È ÙÂÏÈο χÛË Ùo˘ ΢ÙÙ·ÚoÛÎÂÏÂ- NMDA NR1 ÎÈÓËÙÈÎo› Ó¢ÚÒÓ˜ 29,186,187 Ùo‡ (Î.Ó) & ÛÙÈ‚¿‰Â˜ IV, V • ÂÓ‰oÓo˘ÎÏ¿Û˜ o˘ ηٷÎÂÚÌ·Ù›˙o˘Ó Ùo NR2A I, II DNA11,22,188,23 NR2B I, II, III • ÏÈ¿Û˜ fiˆ˜ Ë ÊˆÛÊoÏÈ¿ÛË ∞2 o˘ ‰È·- NR2C II Û¿ ÙËÓ Î˘ÙÙ·ÚÈ΋ ÌÂÌ‚Ú¿ÓË NR2D Î.Ó. & IV, V • AMPA GluR1 ÎÈÓ¿Û˜ o˘ ʈÛÊoÚ˘ÏÈÒÓo˘Ó Ùo˘˜ ˘o- GluR2 Î.Ó. & IV, V ‰o¯Â›˜ Î·È Â¿Áo˘Ó ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÙËÓ ÂÓÂÚ- GluR3 Î.Ó. & IV, V Áoo›ËÛ‹ Ùo˘˜, ηıÒ˜ ›Û˘ ÙÚoooÈo‡Ó GluR4 Î.Ó. & IV, V ÙË ÁoÓȉȷ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË (.¯. ÙˆÓ c-fos, c- ∫·˚ÓÈÎo‡ ∫∞1 Î.Ó jun, bcl-2) Û˘ÓÙÂÏÒÓÙ·˜ ÛÙËÓ Ï·ÛÙÈÎfiÙËÙ· ∫∞2 ÛoÚ·‰Èο 24 GluR5 », ΢ڛˆ˜ π Ùo˘ Ó¢ÚÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜ GluR6 » 25,26 • ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÓÈÙÚÈÎÒÓ oÍÂȉ›ˆÓ GluR7 » • ÙoÓ Î·Ù·‚oÏÈÛÌfi Ùo˘ ·Ú·¯È‰oÓÈÎo‡ oͤo˜ ªË Ù·ÍÈÓoÌËı›Û˜ ‰1 Î·È ‰2 ÌÈÎÚ‹ Û˘¯ÓfiÙËÙ· o˘ o‰ËÁ› ÛÙo Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi ÂÏ¢ı¤ÚˆÓ ÚÈ˙ÒÓ. (oÚÊ·Ó¤˜) ÛÙË Ê·È¿ o˘Û›· ŒÌÌÂÛË ·fi‰ÂÈÍË ÙˆÓ ·ÓˆÙ¤Úˆ ·oÙÂÏo‡Ó ÌÂ- ϤÙ˜ Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ oo›Â˜ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ¯oÚ‹ÁË- ™ÙoÓ ›Ó·Î· 1 ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È oÈ ˘oÌoÓ¿‰Â˜ ÛË ·) Ï·ÌoÙÚÈ˙›Ó˘ (·Ó·ÛÙoϤ·˜ ‰È·‡ÏˆÓ ¡·+)27, ‚) ÙˆÓ ÈoÓoÙÚoÈÎÒÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ43 Î·È Ë ÙooÁÚ·ÊÈ΋ ¡-ÓÈÙÚo-L-·ÚÁÈÓ›Ó˘ ÌÂı˘ÏÂÛÙ¤Ú· (L-NAME), ÂÓfi˜ ηٷÓoÌ‹ Ùo˘˜ ÛÙȘ ÛÙÈ‚¿‰Â˜ Ù˘ Ê·È¿˜ o˘Û›·˜ Ùo˘ ·Ó·ÛÙoϤ· Ù˘ Û˘ÓıÂÙ¿Û˘ Ù˘ ÓÈÙÚÈ΋˜ oÍÂȉ¿Û˘28 ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘ÂÏo‡44. Î·È Á) Ï¢ÂÙ›Ó˘ (·Ó·ÛÙoϤ·˜ Ù˘ CANP)29,30 ‰Úo˘Ó Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈο › ÙˆÓ ÙÚ·˘Ì·ÙÈṲ̂- 3.2. NMDA ˘Ô‰Ô¯Â›˜ ÓˆÓ ÎÈÓËÙÈÎÒÓ Ó¢ÚÒÓˆÓ ÂÈÚ·Ì·Ùˆ˙ÒˆÓ. ∆¤Ïo˜, Û·ÊÒ˜ ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓË Â›Ó·È Ë Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈ΋ 3.2.1. MoÚȷ΋ µÈoÏoÁ›· ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ Ùo˘ O ¡ªD∞ ˘o‰o¯¤·˜ Â›Ó·È Û‡Ìʈӷ Ì οoÈo˘˜ ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ ÛÙoÓ ÂÁΤʷÏo ‹ Ùo ÓˆÙÈ·›o Ì˘ÂÏfi, fi- ÂÚ¢ÓËÙ¤˜45 ÌÈ· ÙÂÙÚ·ÌÂÚ‹˜ ÚˆÙ½ÓË, ·oÙÂÏo‡-
Ù·Ó ¯oÚËÁËıo‡Ó ÙoÈο ‹ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο ÌÂÙ¿ ÈÛ¯·È- ÌÂÓË ·fi ‰‡o ¡R1 Î·È ‰‡o ¡R2 ˘oÌoÓ¿‰Â˜, ÂÓÒ Ì›· ‹ ÙÚ·˘Ì·ÙÈÛÌfi27,31-38. οoÈoÈ ¿ÏÏoÈ46 ˘oÛÙËÚ›˙o˘Ó fiÙÈ ÚfiÎÂÈÙ·È ÂÚ›
ÂÓÙ·ÌÂÚo‡˜ (‰‡o ¡R1 Î·È ÙÚÂȘ ¡R2). 3. πO¡O∆ƒO¶π∫Oπ À¶O¢OÃ∂π™ ∏ ¡R1 ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Û 8 ·Ú·ÏÏ·Á¤˜, Έ‰ÈÎo- 47 ∆OÀ °§OÀ∆∞ªπ∫OÀ oÈo‡ÌÂÓ˜ fï˜ ·fi Ùo ›‰Èo ÁoÓ›‰Èo , ÂÓÒ ÛÙËÓ ¡R2 39,48 ‰È·ÎÚ›Óo˘Ì 4 Ù‡o˘˜: NR2A, NR2B, NR2C, NR2D . 3.1. °ÂÓÈο. OÈ ˘oÌoÓ¿‰Â˜ ÙˆÓ ˘o‰o¯¤- O fiÚo˜ Ùo˘ ˘o‰o¯¤· ÁÈ· ÙË ‰›o‰o ÙˆÓ ÈfiÓÙˆÓ ˆÓ Ùo˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÙ·È ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ˘oÌoÓ¿‰ˆÓ ¡R1 Î·È ¡R2 À¿Ú¯o˘Ó ‰È¿ÊoÚoÈ ˘fiÙ˘oÈ ¡ªD∞ Î·È ˘o- Î·È Â›Ó·È ·Û‡ÌÌÂÙÚo˜. ™ËÌ·ÓÙÈÎfi ÛÙoȯ›o ÁÈ· ÙË ‰o¯¤ˆÓ ∞ªƒ∞/η˚ÓÈÎo‡, ·Ó¿ÏoÁ· Ì ÙȘ ˘oÌoÓ¿- ‰È·ÂÚ·ÙfiÙËÙ· Ùo˘ ηӷÏÈo‡ ÛÙ· ÈfiÓÙ· Â›Ó·È Ùo ‰Â˜ o˘ Ùo˘˜ Û˘Óı¤Ùo˘Ó. ∫¿ı ˘oÌoÓ¿‰· ·oÙÂ- ‡Úo˜ Ùo˘. ∞˘Ùfi Ê·›ÓÂÙ·È Ó· Ú˘ıÌ›˙ÂÙ·È ·fi ÙË Û‡- Ï› ÌÈ· oÏ˘ÂÙȉÈ΋ ·Ï˘Û›‰· Ù˘ oo›·˜ Ùo ·ÌÈ- ÛÙ·ÛË ‰‡o ·ÌÈÓoÙÂÏÈÎÒÓ ı¤ÛÂˆÓ ÙˆÓ ˘oÌoÓ¿‰ˆÓ
ÓoÙÂÏÈÎfi (¡) ¿ÎÚo ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÂÍˆÎ˘ÙÙ·Ú›ˆ˜, ÂÓÒ ¡R1 Î·È ¡R2 o˘ ‚Ú›ÛÎoÓÙ·È «·ÓÙÈÎÚÈÛÙ¿». ŒÙÛÈ Ùo ηڂo͢ÙÂÏÈÎfi (C) ÂÓ‰o΢ÙÙ·Ú›ˆ˜. ∏ ·Ï˘Û›‰· ·Ó Ë ·Û·Ú·Á›ÓË ÛÙË ı¤ÛË ¡598 Ù˘ ¡R1 ·ÓÙÈηٷ- ·˘Ù‹ ·oÙÂÏÂ›Ù·È ·fi 4 ÂÚÈo¯¤˜ (ª1,ª2, ª3, ª4) ÛÙ·ı› ·fi ÙË ÌÈÎÚfiÙÂÚË Û ̤ÁÂıo˜ ÁÏ˘Î›ÓË ‹ ÙË o˘ ‰È·Û¯›˙o˘Ó ÙËÓ Î˘ÙÙ·ÚÈ΋ ÌÂÌ‚Ú¿ÓË. ∏ ÂÚÈo- ÁÏo˘Ù·Ì›ÓË ·˘Í¿ÓÂÈ Ùo ‡Úo˜ Î·È Ë ‰È·ÂÚ·ÙfiÙËÙ·
¯‹ ª2 Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÈ ÌÈ· ·Ó·‰›ÏˆÛË Ùo˘ ÌoÚ›o˘ o˘ Ùo˘ ηӷÏÈo‡. ¶·ÚoÌo›ˆ˜ ÌÂÙ·‚oÏ‹ ÙˆÓ È‰ÈoÙ‹ÙˆÓ 39-41 49 «‚ϤÂÈ» ÂÓ‰o΢ÙÙ·Ú›ˆ˜ . ÚoηÏ› Ë ·ÏÏ·Á‹ ÛÙË ı¤ÛË ¡596 Ù˘ ¡R2 . Œ¯o˘Ó ‚ÚÂı› 14 Ù‡oÈ cDNA o˘ Έ‰ÈÎooÈ- o‡Ó ˘oÌoÓ¿‰Â˜ ÈoÓoÙÚoÈÎÒÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ, ηıÒ˜ 3.2.2. º·ÚÌ·ÎoÏoÁ›· Î·È 8 Ù‡oÈ ÁÈ· Ùo˘˜ ÌÂÙ·‚oÙÚoÈÎo‡˜ ˘o‰o¯Â›˜42. §fiÁˆ Ù˘ oÈÎÈÏ›·˜ ÛÙË Û‡ÛÙ·ÛË Î·È Ùo˘˜ Û˘Ó‰˘·- 116 N. °∫OÀ°∫OÀ§π∞™, M. A§ª¶∞¡∏
ÛÌo‡˜ ˘oÌoÓ¿‰ˆÓ Î·È Ù‡ˆÓ Ùo˘˜, Úo·Ùo˘Ó Îfi Û‡Ó‰ÚoÌo ·fi Ùo ª∫-801, ÙËÓ ÎÂÙ·Ì›ÓË Î·È ÙËÓ ‰È·ÊoÚÂÙÈΤ˜ Ê·ÚÌ·ÎoÏoÁÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜, oÊÂÈÏfi- ÊÂÓ˘Ï΢ÎÏȉ›ÓË)1, ÁÂÁoÓfi˜ o˘ ÂÚÈoÚ›˙ÂÈ ÙËÓ È- 50 ÌÂÓ˜ ΢ڛˆ˜ ÛÙËÓ ¡R2 ˘oÌoÓ¿‰· . To ‡ÚËÌ· ı·Ó‹ ÎÏÈÓÈ΋ ¯Ú‹ÛË Ùo˘˜. ¶·ÚfiÏ· ·˘Ù¿ fï˜ Ê·›- ·˘Ùfi Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÁÈ· ÙËÓ Èı·Ó‹ ÎÏÈ- ÓÂÙ·È Ó· ˘¿Ú¯o˘Ó o˘Û›Â˜ ηχÙÂÚ· ·ÓÂÎÙ¤˜, fiˆ˜ ÓÈ΋ ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ‰È¿ÊoÚˆÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ ÙˆÓ Ë ÌÂÌ·ÓÙ›ÓË Î·È Ë ·Ì·ÓÙ·‰›ÓË ÁÓˆÛÙ¿ ·ÓÙÈ·ÚÎÈÓ- ˘o‰o¯¤ˆÓ Û ·ı‹ÛÂȘ Ùo˘ Ó¢ÚÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜, ÛoÓÈο o˘ ·o‰Â›¯ıËΠfiÙÈ Â›Ó·È ¡ªD∞ ·ÓÙ·- fiˆ˜ ı· ‰o‡Ì ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·. ÁˆÓÈÛÙ¤˜60-62. I. AÁˆÓÈÛÙ¤˜ ÙÔ˘ NMDA ˘Ô‰Ô¯¤·: • ª·ÁÓ‹ÛÈo: ∞oÎÏ›ÂÈ ÙoÓ ˘o‰o¯¤· Û˘Ó‰Â- 1. ¡ªD∞ fiÌÂÓo Û ı¤ÛÂȘ ÂÓÙfi˜ Ùo˘ fiÚo˘ Ì ¤Ó· Ì˯·ÓÈ- 2. °Ïo˘Ù·ÌÈÎfi ÛÌfi ÂÍ·ÚÙÒÌÂÓo ·fi Ùo ‰˘Ó·ÌÈÎfi Ù˘ ÌÂÌ‚Ú¿Ó˘. 3. L-·Û·ÚÙÈÎfi ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ‰Ú· ÛÂ Û˘Óı‹Î˜ ‰˘Ó·ÌÈÎo‡ ËÚÂ- 4. °Ï˘Î›ÓË Ì›·˜63. ŸÙ·Ó Ë ÌÂÌ‚Ú¿ÓË ÂÎoψı› ·‡ÂÈ Ó· ·- ∆o ÁÏo˘Ù·ÌÈÎfi ÂÓÂÚÁooÈ› ÙfiÛo Ùo˘˜ ¡ªD∞ ÓÙ·ÁˆÓ›˙ÂÙ·È ÙË ‰È¿ÓoÈÍË Ùo˘ fiÚo˘2. ¢Ú· ÈÛ¯˘Úfi- 64 fiÛo Î·È Ùo˘˜ ÌË-¡ªD∞ ˘o‰o¯Â›˜, ÂÓÒ Ùo ·Û·Ú- ÙÂÚ· Û˘Ó‰ÂfiÌÂÓo ÛÙȘ NR2A Î·È NR2B . °È· ÂÚÈÛ- ÙÈÎfi ÌfiÓo Ùo˘˜ ¡ªD∞. ∏ ÁÏ˘Î›ÓË Â›Ó·È Û˘Ó·ÁˆÓÈ- ÛfiÙÂÚ˜ ÏÂÙo̤ÚÂȘ, ‚Ϥ ·Ú·Î¿Ùˆ. ÛÙ‹˜. ∞˘Ù‹ Ë ı¤ÛË ‰Ú¿Û˘ Ù˘ ÁÏ˘Î›Ó˘ Â›Ó·È • ª∫-801 [(+)-5-ÌÂı˘Ï-10,11-‰È˘‰Úo-5∏-‰È- ‰È·ÊoÚÂÙÈ΋ ·fi ÙoÓ Â˘·›ÛıËÙo ÛÙË ÛÙÚ˘¯Ó›ÓË ˘- ‚ÂÓ˙o(·,‰) ΢ÎÏoÂÙÂÓ-5,10-ÈÌÈÓo-˘‰ÚoÁoÓo-Ì·ÏÂ- o‰o¯¤· ÁÏ˘Î›Ó˘ ÛÙo ∫¡™, o˘ ¿ÁÂÈ ·Ó·ÛÙ·ÏÙÈ- ˚Îfi]: ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙoÓ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚo ÌÂÏÂÙË̤Óo Τ˜ ÒÛÂȘ1,32,51. OÈ ÂÚÈo¯¤˜ Û‡Ó‰ÂÛ˘ ÙˆÓ ˘o‰o- ÂÈÚ·Ì·ÙÈο ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹ ÙˆÓ ¡ªD∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ, ¯¤ˆÓ ÁÈ· Ùo˘˜ ‰È¿ÊoÚo˘˜ ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ Î·È ·ÓÙ·ÁˆÓÈ- Ì ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓË Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË Û ÛÙ¤˜ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ‚Ú›ÛÎoÓÙ·È Û ÌÈ· ˘oÌoÓ¿‰·. ‚Ï¿‚˜ Ùo˘ ÎÂÓÙÚÈÎo‡ Î·È Ùo˘ ÂÚÈÊÂÚÈÎo‡ Ó¢ÚÈ- ŒÙÛÈ Ë ı¤ÛË Û‡Ó‰ÂÛ˘ Ùo˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Îo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜. ™˘Ó‰¤ÂÙ·È Û ı¤ÛË ÂÓÙfi˜ Ùo˘ ‰È- 53,54 ÛÙËÓ ¡R2, ÂÓÒ Ù˘ ÁÏ˘Î›Ó˘ ÛÙËÓ ¡R1 . ·‡ÏÔ˘, ¤¯ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈ΋ ‰Ú¿- º·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Ë ·Úo˘Û›· ÁÏ˘Î›Ó˘ Â›Ó·È ··- ÛË, Úo¿ÁˆÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË ÙˆÓ ·-ÎÈÓËÙÈÎÒÓ Ú·›ÙËÙË ÁÈ· ÙË ‰È¿ÓoÈÍË Ùo˘ ‰È·‡Ïo˘32. ¶Èı·ÓfiÓ Ó¢ÚÒÓˆÓ ÌÂÙ¿ ÂÚÈÊÂÚÈ΋ ·ÍoÓfiÙÌËÛË31, ·ÏÏ¿ Ì¿ÏÈÛÙ· Ó· Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Î·È Ì ÙË ı¤ÛË Û‡Ó‰ÂÛ˘ ÁÈ· Â›Ó·È ÙoÍÈ΋ o˘Û›·. ¢Ú· Èo ÈÛ¯˘Ú¿ › ˘o‰o¯¤ˆÓ 65 Ùo ¡ªD∞. ∏ ·ÏÏËÏ›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ‰‡o ·˘ÙÒÓ ı¤- Ì ۇÛÙ·ÛË ˘oÌoÓ¿‰ˆÓ NR1B/ ¡R2A . ÛÂˆÓ Â›Ó·È ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓË (·ÏÏoÛÙÂÚÈΤ˜ Âȉڿ- • ¶oÏ˘·Ì›Ó˜: OÈ ÂÓ‰oÁÂÓ›˜ oÏ˘·Ì›Ó˜ ÛÂȘ)1, ÂÓÒ Ë ÁÏ˘Î›ÓË ÚoηÏ› ·Â˘·ÈÛıËÙoo›Ë- ÛÂÚÌ›ÓË Î·È ÛÂÚÌȉ›ÓË ‰Úo˘Ó Û ȉȷ›ÙÂÚË ı¤- ÛË Ùo˘ ˘o‰o¯¤·55. ÛË66. Œ¯ÂÈ ÚoÙ·ı› fiÙÈ ‰Úo˘Ó Ì ÙÚÂȘ ÙÚfio˘˜: II. ∞ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ Ùo˘ ¡ªD∞ ˘o‰o¯¤·: ·) ∂Ó‰˘Ó·ÌÒÓo˘Ó ÙË Û˘Ó·ÙÈ΋ ÌÂÙ·‚›‚·ÛË, ‚) ·) ™˘Ó·ÁˆÓÈÛÙÈÎo›. ¢Úo˘Ó ÛÙoÓ ˘o‰o¯¤· Ù˘ ∂¿Áo˘Ó ıÂÙÈο ÙË Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ· ÁÈ· ÙË ÁÏ˘Î›ÓË, ‰ÈÂ- ÁÏ˘Î›Ó˘ Î·È ·ÓÙ·ÁˆÓ›˙oÓÙ·È ÙË ‰Ú¿ÛË Ù˘. Á›ÚoÓÙ·˜ ÙoÓ ˘o‰o¯¤· Î·È Á) ∞Ó·ÛÙ¤ÏÏo˘Ó ÙË ™’ ·˘Ùo‡˜ ·Ó‹Îo˘Ó: ‰È¤ÁÂÚÛË Ùo˘ ˘o‰o¯¤·, ÏÈÁfiÙÂÚo ÈÛ¯˘Ú¿ ·fi Ùo i) ʈÛÊoÓo·Ú¿ÁˆÁ· fiˆ˜ Ù· ∞ƒ-5 Î·È ∞ƒ-7, Ì·ÁÓ‹ÛÈo, ÌÂÈÒÓoÓÙ·˜ ÙË Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ· ÁÈ· Ùo ÁÏo˘Ù·- ii) ÎÈÓoÍ·ÏÈÓ‰ÈfiÓ˜, o˘ fï˜ ·ÚÈ· ‰Ú¿ÛË ÌÈÎfi. ∏ Û˘ÓÈÛٷ̤ÓË ‰Ú¿ÛË Ùo˘˜ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙË Ùo˘˜ Â›Ó·È o ·oÎÏÂÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ, Û‡ÛÙ·ÛË Û ˘oÌoÓ¿‰Â˜, ·Êo‡ ‰Úo˘Ó ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚ· 67,68 iii) ·Ó¿ÏoÁ· Ùo˘ ΢Óo˘ÚÂÓÈÎo‡ oͤo˜, fiˆ˜ Ùo ÛÙËÓ ¡R2B , ηıÒ˜ Î·È Û ̛· ÂÎ ÙˆÓ oÎÙÒ ·- 56 69 7-¯ÏˆÚo΢Óo˘ÚÂÓÈÎfi Î·È Ùo ‰È¯ÏˆÚo΢Óo˘ÚÂÓÈÎfi , Ú·ÏÏ·ÁÒÓ Ù˘ ¡R1 ˘oÌoÓ¿‰·˜ . ªÂ fiÌoÈo ÙÚfio iv) Ë 3-·ÌÈÓo-1-˘‰Úo͢˘ÚÚoÏȉ-2-fiÓË (∏∞- ÂËÚ¿˙o˘Ó ÙË ÏÂÈÙo˘ÚÁ›· Ùo˘ ˘o‰o¯¤· Î·È Ù· 966) Ì ˘„ËÏ‹ Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ· ÁÈ· ÙË ı¤ÛË ·˘Ù‹57,58, ·ÌÈÓoÁÏ˘ÎoÛȉÈο ·ÓÙÈ‚ÈoÙÈο Î·È ›Ûˆ˜ ¤ÙÛÈ Ó· v) oÈ o˘Û›Â˜ L-695902 Î·È L-70132459 ÂÍËÁÂ›Ù·È Ë ˆÙoÙoÍÈÎfiÙËÙ¿ Ùo˘˜70. ™ÙËÓ ı¤ÛË ·˘Ù‹ ‚) MË Û˘Ó·ÁˆÓÈÛÙÈÎo›: ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ·ÓÙ·Áˆ- Èı·ÓfiÓ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ë ÈÊÂÓÚo‰›ÏË4, o˘ ‰Ú· fiˆ˜ 71 ÓÈÛÙ¤˜ o˘ Ë ı¤ÛË Û‡Ó‰ÂÛ‹˜ Ùo˘˜ Â›Ó·È ‰È·ÊoÚÂÙÈ- Ê·›ÓÂÙ·È ÛÙËÓ ¡R2µ ˘oÌoÓ¿‰· Î·È Ù· ·Ú¿Áˆ- ΋ ·˘Ù‹˜ ÙˆÓ ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ. OÈ o˘Û›Â˜ ·˘Ù¤˜ ¤¯o˘Ó Á¿ Ù˘ ÂÏÈÚo‰›ÏË, ·ÏoÂÚȉfiÏË, CP-101606, Ro ¯ÚËÛÈÌooÈËı› Û oÏÏ¿ ÂÈÚ·Ì·ÙÈο ÌoÓ٤Ϸ 25-6981, Ro 8-4304, CP-98113,CP-10158172. OÈ o˘- Î·È ¤¯ÂÈ ·o‰ÂȯÙ› Ë Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈ΋ Ùo˘˜ ۛ˜ ·˘Ù¤˜ ¤¯o˘Ó ·o‰ÂȯÙ› ˆÊÂÏ›˜ Û ÂÈÚ·- ‰Ú¿ÛË Î¿Ùˆ ·fi Û˘Óı‹Î˜ ÈÛ¯·ÈÌ›·˜ ‹ ÌÂÙ¿ ÙÚ·˘- Ì·ÙÈο ÌoÓ٤Ϸ ÂÁÎÂÊ·ÏÈ΋˜ ÈÛ¯·ÈÌ›·˜72-74. ºÂ- Ì·ÙÈÛÌfi, ‰È·ÂÚÓo‡Ó ‰Â ÙoÓ ·ÈÌ·ÙoÂÁÎÂÊ·ÏÈÎfi Ó˘Ï΢ÎÏȉ›ÓË (PCP): O ˘o‰o¯¤·˜ Ù˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÊÚ·ÁÌfi10. ∂ÓÙo‡ÙoȘ οoȘ ÂÌÊ·Ó›˙o˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈ- ÂÓÙfi˜ Ùo˘ fiÚo˘75,76, ÂÓÒ ÂËÚ¿˙ÂÙ·È Ë ÏÂÈÙo˘Ú- Τ˜ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈΤ˜ ·ÚÂÓ¤ÚÁÂȘ (.¯. „˘¯oÌÈÌËÙÈ- Á›· Ù˘ ·fi ÙË ÁÏ˘Î›ÓË Î·È ÙȘ oÏ˘·Ì›Ó˜. ™ÙË ı¤- ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 117
ÛË ·˘Ù‹ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ë ÎÂÙ·Ì›ÓË o˘ ‚Ú¤ıËΠˆ- • ∫¿oÈoÈ ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ÙˆÓ ÌÂÙ·‚oÙÚoÈÎÒÓ ˘- ÊÂÏ‹˜ ¯oÚËÁo‡ÌÂÓË ÛÂ Û˘Óı‹Î˜ ÈÛ¯·ÈÌ›·˜ ÛÙoÓ o‰o¯¤ˆÓ,fiˆ˜ Ë d-ÌÂı˘Ï-4-ηڂo͢ÊÂÓ˘ÏÁÏ˘Î›- ÈfiηÌo10. ÓË (ªCƒG), ‰Úo˘Ó Î·È ˆ˜ ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ÙˆÓ ¡ªD∞97 • ∆· ·Ú¿ÁˆÁ· Ù˘ ÚÂÌ·ÎÂÌ›‰Ë˜ (ÌË oÈoÂÈ- ‰) ∞ÏÏoÛÙÂÚÈΤ˜ ‰Ú¿ÛÂȘ: ∞ӷʤÚıËÎ·Ó ‰¤˜ ·ÓÙȂ˯ÈÎfi), ‰ÂÍÙÚoÌÂıoÚÊ¿ÓË (‰Ú·ÛÙÈÎfi˜ ÌÂ- ÚoËÁo˘Ì¤Óˆ˜ oÈ ·ÏÏoÛÙÂÚÈΤ˜, ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ ¿ÏψÓ, Ù·‚oÏ›Ù˘ Ù˘ ÚÂÌ·ÎÂÌ›‰Ë˜ Î·È ÏÈÁfiÙÂÚo ÙoÍÈ΋77, ‰Ú¿ÛÂȘ Ù˘ ÁÏ˘Î›Ó˘, ÙˆÓ oÏ˘·ÌÈÓÒÓ, Ùo˘ ∑n2+ Î·È ‰ÂÍÙÚoÚÊ¿ÓË, ·Â‰Â›¯ÙËÛ·Ó Â›Û˘ Ó· ¤¯o˘Ó › Ùo˘ ¡ªD∞ ˘o‰o¯¤·, ÂÓÒ ÂÎÙÂÓ¤ÛÙÂÚ· ı· Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜78,79, ¯¿ÚË ÛÙoÓ ·- ·Ó·ÊÂÚı› Û ¿ÏÏo ÎÂÊ¿Ï·Èo Ë ‰Ú¿ÛË Ùo˘ Ì·ÁÓË- ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ Ùo˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡2,80,81, Û›o˘. Ì Ì˯·ÓÈÛÌfi ÌË Û˘Ó·ÁˆÓÈÛÙÈÎfi82.OÈ È‰ÈfiÙËÙ˜ Ù˘ AÎfiÌË Ë ÂÍˆÎ˘ÙÙ¿ÚÈ· Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË o͢Áfi- ‰ÂÍÙÚoÚÊ¿Ó˘ ÌoÈ¿˙o˘Ó Ì ·˘Ù¤˜ Ù˘ ÊÂÓ˘Ï΢ÎÏÈ- Óo˘, ÂȉÚÒÓÙ·˜ Û ÂÍˆÎ˘ÙÙ·Ú›ˆ˜ ÂÓÙoÈ˙fiÌÂÓ˜ ‰›Ó˘. ¢Ú· ηχÙÂÚ· ÌÂÙ¿ ÂÓ‰oÂÚÈÙoÓ·˚΋ ·Ú¿ ‚¿ÛÂȘ ΢ÛÙ½Ó˘, ‰Ú· Ú˘ıÌÈÛÙÈο ÌÂÈÒÓoÓÙ·˜ ÙËÓ ÌÂÙ¿ ˘o‰fiÚÈ· ¤Á¯˘ÛË83,84, ÂÓÒ ÙÂÎÌËÚÈÒıËÎÂ Ë ÈηÓfiÙËÙ· ÈfiÓÙˆÓ fiˆ˜ Mg2+ Î·È Zn2+ Ó· ηٷ- Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË Ù˘ Û ÂÈÚ·Ì·ÙÈο ÛÙ¤ÏÏo˘Ó ÙË ÏÂÈÙo˘ÚÁ›· Ùo˘ ˘o‰o¯¤·69,89. ÌoÓ٤Ϸ ÙÚ·˘Ì·ÙÈ΋˜ ÂÁÎÂÊ·ÏÈ΋˜ ‚Ï¿‚˘85 Î·È ∆¤Ïo˜ Ùo fiÍÈÓo ÂÍˆÎ˘ÙÙ¿ÚÈo pH o˘ Â›Ó·È ‰˘- ÈÛ¯·ÈÌÈ΋˜ ‚Ï¿‚˘ ÛÙo ÓˆÙÈ·›o Ì˘ÂÏfi86. Ó·Ùfi Ó· Úo·„ÂÈ Û ·ıoÏoÁÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ • H ÌÂÌ·ÓÙ›ÓË Î·È Ë ·Ì·ÓÙ·‰›ÓË, o˘ ¯ÚËÛÈ- fiˆ˜ Ë ÈÛ¯·ÈÌ›· Î·È oÈ ˘ÚÂÙÈÎo› Û·ÛÌo›, ηٷ- ÌooÈ‹ıËÎ·Ó ÎÏÈÓÈο ÛÙË ÓfiÛo Parkinson Î·È ÙËÓ ÛÙ¤ÏÏÂÈ Ùo˘˜ NMDA ˘o‰o¯Â›˜ (·ÚÓËÙÈ΋ ·Ó·- ¿ÓoÈ·, Â›Ó·È Èı·ÓÒ˜ ηχÙÂÚ· ·ÓÂÎÙ¤˜ ·fi Ï¢- ÙÚoÊo‰fiÙËÛË)98,99. Ú¿˜ ·ÓÂÈı‡ÌËÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ60-62. ¶ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎfi ÌoÓÙ¤Ïo Û ÎoÓ›ÎÏo˘˜ ¤‰ÂÈÍ fiÙÈ Ë ÌÂÌ·ÓÙ›ÓË ÂÏ·Ù- 3.2.3. ª·ÁÓ‹ÛÈo. ªË¯·ÓÈÛÌfi˜ ‰Ú¿Û˘ ÙÒÓÂÈ Ùo Ó¢ÚoÏoÁÈÎfi ¤ÏÏÂÈÌÌ· ÌÂÙ¿ ÓˆÙÈ·›· È- ∆o Ì·ÁÓ‹ÛÈo ·oÙÂÏ› ÌË Û˘Ó·ÁˆÓÈÛÙÈÎfi ·ÓÙ·Áˆ- Û¯·ÈÌ›·87, οÙÈ fï˜ o˘ ·ÓÙÈÎÚo‡o˘Ó Ù· ·oÙÂϤ- ÓÈÛÙ‹ ÙˆÓ ¡ªD∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ63 Î·È ÏfiÁˆ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÛÌ·Ù· ¿ÏÏ˘ ¤Ú¢ӷ˜88. ȉÈfiÙËÙ·˜ ‰Ú· Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈο. • ∑n2+: ¶ÚoηÏ› ·oÎÏÂÈÛÌfi Ùo˘ ηӷÏÈo‡, ∏ ȉÈfiÙËÙ· Ùo˘ Ì·ÁÓËÛ›o˘ Ó· ·oÎÏ›ÂÈ ÙoÓ ·ÏÏ¿ Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì Ùo Ì·ÁÓ‹ÛÈo ηٿ ÙÚfio ÌË ‰›·˘ÏÔ Ùo˘ ˘o‰o¯¤· Â›Ó·È ÂÍ·ÚÙÒÌÂÓË ·fi Ùo ‰˘- ÂÍ·ÚÙÒÌÂÓo ·fi Ùo ‰˘Ó·ÌÈÎfi Ù˘ ÌÂÌ‚Ú¿Ó˘1. ∏ Ó·ÌÈÎfi Ù˘ ÌÂÌ‚Ú¿Ó˘: ™Â ÙÈ̤˜ ÎoÓÙ¿ ÛÙo ‰˘Ó·ÌÈ- 2+ Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ¿ Ùo˘ Â›Ó·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÁÈ· ÙËÓ ¡R2A ˘- Îfi ËÚÂÌ›·˜ Ù· ÈfiÓÙ· Mg ηıÈÛÙo‡Ó ÙoÓ ˘o‰o- oÌoÓ¿‰·, ÂÓÒ Î·È Ì›· ·Ú·ÏÏ·Á‹ Ù˘ ¡R1 ˘o- ¯¤· ·ÓÂÓÂÚÁfi. ∫·Ù¿ ÙËÓ ÂÎfiψÛË Ù˘ ÌÂÌ‚Ú¿Ó˘ ÌoÓ¿‰·˜ Â›Ó·È Èo ¢·›ÛıËÙË ÛÙËÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈ΋ ηٷÚÁÂ›Ù·È Ë ·Ó·ÛÙ·ÏÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË Ùo˘˜ Î·È o ‰›- Ùo˘ ‰Ú¿ÛË69, fiˆ˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·È ÁÈ· ÙȘ ·˘Ïo˜ ·Óo›ÁÂÈ ÛÂ Ê˘ÛÈoÏoÁÈΤ˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂȘ oÏ˘·Ì›Ó˜. ∏ ÎÈÓ¿ÛË Ù˘ Ù˘ÚoÛ›Ó˘ ÂÏ·ÙÙÒÓÂÈ ÙËÓ ÂÍˆÎ˘ÙÙ¿ÚÈo˘ Mg2+.∆o ›‰Èo Ùo Ì·ÁÓ‹ÛÈo ‰Â Ê·›ÓÂ- ¢·ÈÛıËÛ›· Ùo˘ ˘o‰o¯¤· ÛÙË ‰Ú¿ÛË Ùo˘ ∑n2+. Ù·È Ó· ÂÈÛ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙo ·ÙÙ·Úo ‰È· Ùo˘ ÈoÓÙÈÎo‡ ‰È- ∂ÈϤoÓ fï˜ o ∑n2+ ‰Ú· ÂÓÈÛ¯‡oÓÙ·˜ ÙË ‰È¤ÁÂÚ- ·‡Ïo˘ Ùo˘ ¡ªD∞ ˘o‰o¯¤·. ÛË ÙˆÓ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ89. ∏ ı¤ÛË Û‡Ó‰ÂÛ‹˜ Ùo˘ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È • ºÂÏ‚·Ì¿ÙË: ∂›Ó·È ·ÓÙÈÂÈÏËÙÈÎfi Ê¿ÚÌ·Îo ÂÓÙfi˜ Ùo˘ fiÚo˘ Ùo˘ ‰È·‡ÏÔ˘, ÚoηÏÒÓÙ·˜ ηٿ o˘ ¯ÚËÛÈÌooÈ‹ıËΠÎÏÈÓÈο ÛÙËÓ ÂÈÏË„›· Len- ¤Ó· «Ì˯·ÓÈÎfi ÙÚfio» ·Ú·ÎÒÏ˘ÛË Ù˘ ÂÈÛfi‰o˘ nox-Gastaut90. ∫·Ù·ÛÙ¤ÏÏÂÈ ÙoÓ ˘o‰o¯¤· Û ı¤ÛË Î·ÙÈfiÓÙˆÓ fiˆ˜ Ùo ¡·+ Î·È Ùo Ca2+ 100-102. ∆ÂÏ¢- ‰È·ÊoÚÂÙÈ΋ Ù˘ ÁÏ˘Î›Ó˘. ∞oÎÏ›ÂÈ Ùo˘˜ ˘o‰o- Ù·›· Ù›ÓÂÈ Ó· ηٷÚÁËı› Ë ˘fiıÂÛË ˆ˜ ˘¿Ú¯ÂÈ ¯Â›˜ Ca2+ Ù‡o˘ L Î·È ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ ÙË ‰Ú¿ÛË Ùo˘ GA- ÌÈ· ı¤ÛË Û‡Ó‰ÂÛ˘ «‚·ıÂÈ¿» ̤۷ ÛÙÔ ‰›·˘ÏÔ. ¶È- BA91,92, ÂÓÒ ‚Ú¤ıËΠfiÙÈ ·ÛΛ ¢Óo˚΋ ‰Ú¿ÛË Û ı·Ófiٷٷ ˘¿Ú¯o˘Ó ‰‡o ı¤ÛÂȘ Û‡Ó‰ÂÛ˘, Ë ÌÈ· ÂÎ ÈÛ¯·ÈÌ›· ÂÁÎÂÊ¿Ïo˘ Û ÂÈÚ·Ì·Ùfi˙ˆ·93, ¯oÚËÁo‡- ÙˆÓ oo›ˆÓ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÂÚ›o˘ ÛÙo ̤Ûo Ùo˘ Â- ÌÂÓË Û ‰fiÛÂȘ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ÙˆÓ ·ÓÙÈÂÈÏËÙÈÎÒÓ94. ‰›o˘ o˘ ‰ËÌÈo˘ÚÁ› Ùo ‰˘Ó·ÌÈÎfi Ù˘ ÌÂÌ‚Ú¿- • ∏ ·Èı·ÓfiÏË ‰Ú· ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈο › ÙˆÓ Ó˘103. ªÈ· Ù¤ÙoÈ· ÂÓÙfiÈÛË Û˘Ì›ÙÂÈ Ì ÙËÓ ÎoÚ˘-
¡R2A Î·È ¡R2B ˘oÌoÓ¿‰ˆÓ, Û ÙoÍÈΤ˜ fï˜ ‰fi- Ê‹ Ù˘ ª2 ÂÚÈo¯‹˜ Ù˘ ¡R2 ˘oÌoÓ¿‰·˜, o˘ ¤¯ÂÈ ÛÂȘ95. ÚoÙ·ı› ˆ˜ Èı·Ó‹ ı¤ÛË Û‡Ó‰ÂÛ˘ ·fi ¿ÏÏo˘˜ Á) O˘Û›Â˜ o˘ ·ÓÙ·ÁˆÓ›˙oÓÙ·È ÙoÓ ¡ªD∞ ˘- ÂÚ¢ÓËÙ¤˜39,64. ∏ ¿ÏÏË ı¤ÛË Èı·ÓfiÓ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙo o‰o¯¤· Ì ¿ÁÓˆÛÙo Ì˯·ÓÈÛÌfi: 50-70 % Ùo˘ «‚¿ıo˘˜» Ù˘ ËÏÂÎÙÚÈ΋˜ ‚·ıÌ›‰ˆÛ˘ • 103,104 ∆o ÓÈÙÚ҉˜ oÍ›‰Èo (¡2O) Î·È Ùo ·Ïoı¿ÓÈo Ù˘ ÌÂÌ‚Ú¿Ó˘ . OÈ ı¤ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È ‰˘Ó·- ‰Úo˘Ó ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈο › ÙˆÓ ¡ªD∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ ÙfiÓ Ó· ηٷÏËÊıo‡Ó ÙfiÛo ·fi Ùo ÂÍˆÎ˘ÙÙ¿ÚÈo, fi- Èı·ÓÒ˜ Ì ÌË Û˘Ó·ÁˆÓÈÛÙÈÎfi Ì˯·ÓÈÛÌfi96. Ûo Î·È ·fi Ùo ÂÓ‰o΢ÙÙ¿ÚÈo Ì·ÁÓ‹ÛÈo105,106, ÂÓÒ 118 N. °∫OÀ°∫OÀ§π∞™, M. A§ª¶∞¡∏
¿ÏÏ· ÈfiÓÙ· fiˆ˜ Ùo ¡a+, Ùo Ca2+ Î·È Ùo µa+ ÂÈ- ˘o‰o¯Â›˜ ÛÙoÓ ÂÁΤʷÏo ÓÂoÁÓÒÓ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· Û ‰Úo‡Ó ÛÙË Û‡Ó‰ÂÛË Ùo˘ Ì·ÁÓËÛ›o˘ Î·È ¿ÏÏˆÓ ·- ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚo ‚·ıÌfi ·fi fi,ÙÈ Û ÂÓ‹ÏÈÎo ¿ÙoÌo123, ÂÓÒ ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ Ùo˘ ˘o‰o¯¤·100,107,108. Û˘˙ËÙÂ›Ù·È Ë Â›‰Ú·ÛË Ù˘ ˘oÌ·ÁÓËÛÈ·ÈÌ›·˜ Û ÂÎ- ∏ Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ· Û‡Ó‰ÂÛ˘ Ùo˘ Mg2+ Â›Ó·È ÌÂÁ·- Ê˘ÏÈÛÙÈΤ˜ ·ı‹ÛÂȘ Ùo˘ Ó¢ÚÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜52. OÈ
χÙÂÚË fiÙ·Ó o ˘o‰o¯¤·˜ ÂÚȤ¯ÂÈ ÙȘ ¡R2A Î·È ·ÓÙÈÂÈÏËÙÈΤ˜ Ùo˘ ȉÈfiÙËÙ˜ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ¤˜ Î·È 64,109 NR2B ˘oÌoÓ¿‰Â˜ . ÂÊ·ÚÌfi˙oÓÙ·È ÛÙËÓ ÎÏÈÓÈ΋ Ú¿ÍË. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ‚Ú¤ıËΠfiÙÈ Âȉڿ ·ÏÏoÛÙÂÚÈο Ì ÙË ı¤ÛË Û‡Ó‰ÂÛ˘ Ù˘ ÁÏ˘Î›Ó˘ ÛÙoÓ ¡ªD∞ ˘- 3.3. Àԉԯ›˜ ∞ªƒ∞/∫·˚ÓÈÎo‡ o‰o¯¤· Î·È ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ ÙË ‰Ú¿ÛË Ù˘ (·ÁˆÓÈÛÙ‹˜ Ùo˘ ˘o‰o¯¤·). ∏ ÁÏ˘Î›ÓË Î·ÙfiÈÓ ‰ÈÂÁ›ÚoÓÙ·˜ ÙoÓ 3.3.1. °ÂÓÈο. O ÚfiÏo˜ Ùo˘˜ ÛÙo Ó¢ÚÈÎfi ˘o‰o¯¤·, ÂÈÙ›ÓÂÈ ÙË Ê¿ÛË Ù˘ ÂÎfiψÛ˘, ηٿ Û‡ÛÙËÌ· ÙËÓ oo›· Ùo Ì·ÁÓ‹ÛÈo ‰ÂÓ ·ÛΛ ·oÎÏÂÈÛÌfi Ùo˘ ∏ ÁÏo˘Ù·ÌÈÓÂÚÁÈ΋ ‰È·‚›‚·ÛË ‰È¿ ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ ˘o‰o¯¤· (·ÚÓËÙÈ΋ ·Ó·ÙÚoÊo‰fiÙËÛË)2,110,111. ∞ªƒ∞/η˚ÓÈÎo‡ ·›˙ÂÈ ÛËÌ·›ÓoÓÙ· ÚfiÏo ÛÙËÓ ∏ Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË Ùo˘ Ì·ÁÓËÛ›o˘ ÚfiÎÏËÛË ‚Ï·‚ÒÓ ÛÙo ∫¡™, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È Ù· ÙÂÏ¢- ÛÙoÓ ÂÁΤʷÏo ÌÂÙ¿ ÈÛ¯·ÈÌ›·,ÙÚ·˘Ì·ÙÈÛÌfi ‹ ·˘ÍË- Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ‰›ÓÂÙ·È È‰È·›ÙÂÚo ‚¿Úo˜ ÛÙËÓ ¤Ú¢ӷ ̤ÓË Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡, ηıÒ˜ Î·È Ë ·ÓÙÈ- ÙˆÓ Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈÎÒÓ ‰Ú¿ÛÂˆÓ ÙˆÓ ·ÓÙ·Áˆ- 11,112- ÂÈÏËÙÈ΋ Ùo˘ ‰Ú¿ÛË ¤¯o˘Ó ‹‰Ë ÙÂÎÌËÚȈı› ÓÈÛÙÒÓ Ùo˘˜ Î·È ÛÙËÓ ÂÓÙfiÈÛË ÙˆÓ ˘oÌoÓ¿‰ˆÓ 115 . ∞fi ÙȘ ÌÂϤÙ˜ ·˘Ù¤˜ ·o‰Â›¯ÙËÎÂ Î·È Ë ‰˘Ó·- ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ ÛÙ· ‰È¿ÊoÚ· ÙÌ‹Ì·Ù· Ùo˘ ÂÁÎÂ- ÙfiÙËÙ· Ó· ‰È·ÂÚÓ¿ ÙoÓ ·ÈÌ·ÙoÂÁÎÂÊ·ÏÈÎfi ÊÚ·Á- Ê¿Ïo˘ Î·È Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘ÂÏo‡. ∏ Û˘Ó·ÙÈ΋ ÌÂ- Ìfi ÌÂÙ¿ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ (˘o‰fiÚÈ· ‹ ÂÓ‰oÂÚÈÙoÓ·˚- Ù·‚›‚·ÛË ÛÙ· ÚfiÛıÈ· Τڷٷ Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘Â- 116 ΋) ¯oÚ‹ÁËÛË . Ïo‡ (ÎÈÓËÙÈÎo› Ó¢ÚÒÓ˜) ‰È· ÙˆÓ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤- 117 Afi ÂÈÚ·Ì·ÙÈΤ˜ ÌÂϤÙ˜ Û Á¿Ù˜ ‰È·È- ˆÓ, o˘ Â›Ó·È ‰È·ÂÚ·Ùo› ÛÙo Ca2+, Â›Ó·È ·o‰Â- ÛÙÒıËΠfiÙÈ Ùo Ì·ÁÓ‹ÛÈo fiˆ˜ Î·È Ùo ΢Óo˘ÚÂÓÈÎfi ‰ÂÈÁ̤ÓË136,137, οoÈ· Â˘Ú‹Ì·Ù· Ì¿ÏÈÛÙ·135,137 ÙËÓ Î·Ù·ÛÙ¤Ïo˘Ó Ù· ÌÂÙ·Û˘Ó·ÙÈο ‰˘Ó·ÌÈο ÂÓÂÚÁ›- ηıÈÛÙo‡Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚË ·˘Ù‹˜ ‰È· ÙˆÓ ¡ªD∞. ·˜ (∂PSP: Excitatory Postsynaptic Potential) ÛÙo µ¤‚·Èo Â›Ó·È fiÙÈ oÈ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ ÓˆÙÈ·›o Ì˘ÂÏfi in vitro, ÂÓÒ ·ÓÙ›ıÂÙ· Ùo ·Û‚¤ÛÙÈo ∞ªƒ∞/∫·˚ÓÈÎo‡ ηٷÛÙ¤ÏÏo˘Ó Û ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ‚·- Ù· ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ. ¡ÂfiÙÂÚË ÌÂϤÙË32 ηٷ‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙË ıÌfi ÙË Ó¢Úo‰È·‚›‚·ÛË ÛÙo ÓˆÙÈ·›o Ì˘ÂÏfi138-140. Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË Ùo˘ Ì·ÁÓËÛ›o˘ ÌÂÙ¿ ™˘Ó·ÙÈ΋ ‰È·‚›‚·ÛË ‰È· ÙˆÓ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ Û‡ÓıÏÈ„Ë ÂÚÈÊÂÚÈÎo‡ Ó‡Úo˘, ÚoÏ·Ì‚¿ÓoÓÙ·˜ ‰È·ÈÛÙÒıËΠÙfiÛo ÛÙȘ Û˘Ó¿„ÂȘ ÌÂٷ͇ oÈ- ÙoÓ Î˘ÙÙ·ÚÈÎfi ı¿Ó·Ùo ÎÈÓËÙÈÎÒÓ Ó¢ÚÒÓˆÓ ÛÙo Ûı›ˆÓ ÚÈ˙ÒÓ Î·È ÎÈÓËÙÈÎÒÓ Ó¢ÚÒÓˆÓ141, fiÛo Î·È ÓˆÙÈ·›o Ì˘ÂÏfi, ÂÓÒ ¯oÚ‹ÁËÛË Ì·ÁÓËÛ›o˘ Û ›- ÛÙ· Ó¢ÚoÁÏoȷο ·ÙÙ·Ú· Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘Â- Ì˘Â˜ o˘ ˘¤ÛÙËÛ·Ó ·fiÊÚ·ÍË Ù˘ ıˆÚ·ÎÈ΋˜ Ïo‡142. ∏ Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈ΋ Ùo˘˜ ‰Ú¿ÛË ¤¯ÂÈ ·oÚÙ‹˜, ÂÚÈfiÚÈÛ ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ÈÛ¯·ÈÌÈ΋˜ ‚Ï¿- ÙÂÎÌËÚȈı› ·fi Ï‹ıo˜ ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎÒÓ ÌoÓ٤ψÓ, ‚˘118. ÕÏÏ· in vitro ÂÈÚ·Ì·ÙÈο ÌoÓ٤Ϸ ¤‰ÂÈÍ·Ó Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË ˘„ËÏÒÓ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂ- in vitro Î·È in vivo, Û ηٷÛÙ¿ÛÂȘ fiˆ˜ Ë oÍ›· 38,142 ˆÓ Ì·ÁÓËÛ›o˘ Û ηÏÏȤÚÁȘ ΢ÙÙ¿ÚˆÓ o˘ ˘¤- ÂÁÎÂÊ·ÏÈ΋ ÈÛ¯·ÈÌ›· , Ë ÙÚ·˘Ì·ÙÈ΋ ‹ Ó¢Úo- 35,140,144 ÛÙËÛ·Ó Ó¢ÚoÙoÍÈΤ˜ ‚Ï¿‚˜119. ÙoÍÈ΋ ‚Ï¿‚Ë Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘ÂÏo‡ Î·È Ë 145,155 Afi ¿ÏϘ ÌÂϤÙ˜ ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È Ë Â›‰Ú·ÛË ‰È·ÙoÌ‹ ÂÚÈÊÂÚÈÎo‡ Ó‡Úo˘ . ∆¤Ïo˜, ÂÓÂÚ- Ùo˘ Ì·ÁÓËÛ›o˘ Î·È ¿ÏÏˆÓ ¡ªD∞ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ Áoo›ËÛË ˘o‰o¯¤ˆÓ ∞ªƒ∞/η˚ÓiÎo‡ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Î˘ÎÏˆÌ¿ÙˆÓ Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘- Î·È Î·Ù¿ ÙË ÌÂÙ·‚›‚·ÛË ·ÈÛıËÙÈÎÒÓ ‰ÈÂÁ¤ÚÛÂ- 117,146 147 ÂÏo‡, o˘ Ú˘ıÌ›˙o˘Ó ÙËÓ ÎÈÓËÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ ¿ÎÚˆÓ ˆÓ Î·È ·ÏÁÂÈÓÒÓ ÂÚÂıÈÛÌ¿ÙˆÓ . Ùo˘ Â›Ì˘o˜ ηٿ ÙËÓ ÚÒÈÌË ÌÂÙ·ÁÂÓÓËÙÈ΋ Â- OÈ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯Â›˜ Î·È oÈ ˘o‰o¯Â›˜ Ùo˘ η˚- Ú›o‰o68. ∆o ‡ÚËÌ· ·˘Ùfi, ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙȘ ÌÂ- ÓÈÎo‡ oͤo˜ ÂÍÂÙ¿˙oÓÙ·È ˆ˜ Ì›· ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋ oÓÙfi- Ù·‚oϤ˜ ÛÙË Û‡ÛÙ·ÛË Ùo˘ ˘o‰o¯¤· ηٿ ÙËÓ ·Ó¿- ÙËÙ·, ÂÂȉ‹ oÈ o˘Û›Â˜, ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ Î·È ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜, Ù˘ÍË, o˘ Û˘˙ËÙÂ›Ù·È Û ¿ÏÏo ÎÂÊ¿Ï·Èo, ηٷ‰ÂÈ- o˘ Ú˘ıÌ›˙o˘Ó ÙË ÏÂÈÙo˘ÚÁ›· Ùo˘˜, ‰ÂÓ ÂÌÊ·Ó›˙o˘Ó ÎÓ‡ÂÈ ÙË ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ Ùo˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ ·fiÏ˘ÙË ÂÎÏÂÎÙÈÎfiÙËÙ· ÁÈ· οoÈ· ·fi ÙȘ ‰‡o η- ÛÙo Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi Û˘Ó¿„ÂˆÓ Î·È Î˘Îψ̿وÓ120,121. ÙËÁoڛ˜ ˘o‰o¯¤ˆÓ. ŸÌˆ˜ Ë ‰È·ÊoÚÂÙÈÎo‡ ‚·ı- ™ÙoÓ ¿ÓıÚˆo ·Ú·ÙËÚ‹ıËΠ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ÂÈ- Ìo‡ Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ· ÙˆÓ o˘ÛÈÒÓ ·˘ÙÒÓ ÁÈ· οı هo ¤‰ˆÓ Ùo˘ Ì·ÁÓËÛ›o˘ ÛÙo ∂¡À ÌÂÙ¿ oÍ›· ÈÛ¯·ÈÌ›· ˘o‰o¯¤· Î·È Ë ÌoÚȷ΋ Û‡ÛÙ·ÛË Ùo˘˜ o˘ ÂÌÊ·Ó›- ÂÁÎÂÊ¿Ïo˘, ηıÒ˜ Î·È ·˘ÍË̤ӷ ›‰· ÁÏo˘Ù·- ˙ÂÈ Î¿oȘ ‰È·ÊoÚ¤˜, o‰‹ÁËÛ ÛÙo Ó· ‰È·ÎÚ›Óo˘Ì ÌÈÎo‡127. ∞ÎfiÌË ‚Ú¤ıËΠfiÙÈ ·oÎÏ›ÂÈ Ùo˘˜ ¡ªD∞ Ùo˘˜ ˘o‰o¯Â›˜ ·˘Ùo‡˜ Û ‰‡o ηÙËÁoڛ˜. ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 119
3.3.2. ∞ªƒ∞ ˘Ô‰Ô¯Â›˜ ÌÈ·˜ ·ÚÁÈÓ›Ó˘ Û ÁÏ˘Î›ÓË (R/G) ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ ÌoÚʤ˜ 3.3.2.1. ªoÚȷ΋ µÈoÏoÁ›· o˘ ÂËÚ¿˙o˘Ó ÙËÓ ÎÈÓËÙÈ΋ Ùo˘ ˘o‰o¯¤·: ∏ ÌoÚÊ‹ o˘ ÂÚȤ¯ÂÈ ÁÏ˘Î›ÓË Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÈ Ù·¯¤ˆ˜ ™Ùo˘˜ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯Â›˜ ‰È·ÎÚ›Óo˘Ì 4 Ù‡o˘˜ ˘- ·Â˘·ÈÛıËÙooÈo‡ÌÂÓo˘˜ ˘o‰o¯Â›˜ Î·È ÂÌÊ·Ó›- oÌoÓ¿‰ˆÓ, o˘ oÓoÌ¿˙oÓÙ·È GluR1...4. ∫¿ı ˘o- 6 ˙ÂÙ·È Û fiϘ ÙȘ ˘oÌoÓ¿‰Â˜ ÏËÓ Ù˘ GluR1 . µÚ¤- ÌoÓ¿‰· ·oÙÂÏÂ›Ù·È ·fi 900 ÂÚ›o˘ ·ÌÈÓoͤ·, ıËΠÂÈÚ·Ì·ÙÈο153 fiÙÈ ÂÁÎÂÊ·ÏÈÎo› (ÈfiηÌo˜ ÂÌÊ·Ó›˙oÓÙ·˜ oÌfiÏoÁ˜ ·ÏÏËÏo˘¯›Â˜ Û ¤Ó· oÛo- Î·È ÓÂoÊÏoÈfi˜) ·ÚÈoÈ Î·È ‰È¿ÌÂÛoÈ Ó¢ÚÒÓ˜, η- ÛÙfi 65-75% Ì ÙȘ ˘fiÏoȘ. O ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤·˜ ıÒ˜ Î·È Ó¢ÚoÁÏoȷο ·ÙÙ·Ú· Ù‡o˘ Bergmann, 47 Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ·oÙÂÏ› ÂÓÙ·ÌÂÚ¤˜ , ÂÓÒ ¿ÏϘ ÌÂ- ÛÙ· oo›· ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È Ë GluR ˘oÌoÓ¿‰· ÛÙËÓ flip 148 2 ϤÙ˜ ÚoÙ›Óo˘Ó ÙÂÙÚ·ÌÂÚ‹ ‰oÌ‹ . ·Ú·ÏÏ·Á‹ Ù˘ ÂÌÊ·Ó›˙o˘Ó ‚Ú·‰Â›· ÎÈÓËÙÈ΋ ÙˆÓ K¿ı ˘oÌoÓ¿‰· ·oÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ÙÚÂȘ ‰È·- ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ Î·È Ù·˘Ùfi¯ÚoÓ· ‰È·ÂÚ·ÙfiÙËÙ· ÌÂÌ‚Ú·ÓÈΤ˜ ÂÚÈo¯¤˜ (ª1,ª3,ª4) Î·È ÌÈ· ·Ï˘Û›- 2+ ÛÙo Ca . ∞ÓÙ›ıÂÙ· Ë GluR4 ˘oÌoÓ¿‰· ÚoÛ‰›‰ÂÈ ‰· «‰›ÎËÓ ·Á·Ï˘» ÂÓÙfi˜ Ù˘ ÌÂÌ‚Ú¿Ó˘ (M2), ÛÙoÓ ˘o‰o¯¤· ÁÚ‹ÁoÚË ÎÈÓËÙÈ΋ Î·È ¯·ÌËÏ‹ ‰È·- o˘ Èı·ÓÒ˜ Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ ÛÙo Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi Ùo˘ η- ÂÚ·ÙfiÙËÙ· ÛÙo Ca2+. ∞ÎfiÌË Èo Û‡Á¯ÚoÓoÈ ÂÚ¢- 40 Ó·ÏÈo‡ . ∂ÈϤoÓ ˘¿Ú¯o˘Ó ‰‡o ·ÏÏËÏo˘¯›Â˜ 150 ÓËÙ¤˜137 ˘oÛÙËÚ›˙o˘Ó fiÙÈ o ›‰Èo˜ Ó¢ÚÒÓ·˜ Â›Ó·È ·ÌÈÓoͤˆÓ (S1 Î·È S2) o˘ ¯ˆÚ›˙oÓÙ·È ·fi ÙȘ Â- ‰˘Ó·Ùfi Ó· ·Ú¿ÁÂÈ ÙfiÛo ÙË flip, fiÛo Î·È ÙË flop ÚÈo¯¤˜ ª1 Î·È ª3 Î·È Èı·ÓÒ˜ ·oÙÂÏo‡Ó ı¤ÛÂȘ ÌoÚÊ‹ ÙˆÓ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ Ùo˘ Î·È fiÙÈ ÙÂÏÈο Ë 149 ·Ó·ÁÓÒÚÈÛ˘ o˘ÛÈÒÓ-·ÁˆÓÈÛÙÒÓ . ‰È·ÂÚ·ÙfiÙËÙ· Ùo˘˜ ÛÙo Ca2+ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ÂÓ oÏÏo›˜ ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎfi Ù˘ ˘oÌoÓ¿‰·˜ GluR2 Â›Ó·È ·fi ÙËÓ ÎÈÓËÙÈ΋ Ùo˘ ˘o‰o¯¤·, ‰ËÏ·‰‹ Ùo˘˜ ¯Úfi- 2+ Ë ¯·ÌËÏ‹ ‰È·ÂÚ·ÙfiÙËÙ· ÛÙo Ca . ™ÙË ı¤ÛË 586 Óo˘˜ ÂÓÂÚÁoo›ËÛ˘ Î·È ·Â˘·ÈÛıËÙoo›ËÛ˘. ¶·- Ù˘ ·Ï‡Ûo˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÈ· ıÂÙÈο ÊoÚÙÈṲ̂ÓË ·ÚÁÈÓ›- Ú¿ÏÏËÏ· oÈ ‰È¿ÊoÚoÈ Û˘Ó‰˘·ÛÌo› ˘oÌoÓ¿‰ˆÓ ÛÙo ÓË (R), ÂÓÒ ÛÙȘ ÏoȤ˜ ˘oÌoÓ¿‰Â˜ ‚Ú›ÛÎo˘Ì ۯËÌ·ÙÈÛÌfi Ùo˘ ˘o‰o¯¤· ‰ËÌÈo˘ÚÁo‡Ó ˘o‰o¯Â›˜ ÛÙËÓ ›‰È· ı¤ÛË Ì›· o˘‰¤ÙÂÚË ÁÏo˘Ù·Ì›ÓË (Q). ∏ Ì oÈΛÏË ÈoÓÙÈ΋ ‰È·ÂÚ·ÙfiÙËÙ·. ÌÂÙ·ÙÚo‹ Q/R Á›ÓÂÙ·È Î·Ù¿ ÙË ÌÂÙ·ÁÚ·Ê‹ Ùo˘ ∫·Ù·Óoo‡Ì ÏoÈfiÓ ÙËÓ ¤ÓÙoÓË oÈÎÈÏoÌoÚ- RNA ·fi Ì›· ‰Â·ÌÈÓ¿ÛË Ù˘ ·‰ÂÓoÛ›Ó˘. ™ÙoÓ Ê›· o˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ o ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤·˜, ÙfiÛo ÌÂ- Ë Â›Ì˘ ÌÂÙ¿ ÙË 14 ÂÌ‚Ú˘È΋ Ë̤ڷ Ùo 99% ÙˆÓ Ù·Í‡ ‰È·ÊoÚÂÙÈÎÒÓ ‰oÌÒÓ Ùo˘ ∫¡™, fiÛo Î·È ÛÙ· 2+. GluR2 Â›Ó·È R Ù‡o˘, ¿Ú· ÌË ‰È·ÂÚ·Ùfi ÛÙo Ca ‰È¿ÊoÚ· ÂÍÂÏÈÎÙÈο ÛÙ¿‰È·. ¶·ÚfiÌoȘ ÌÂÙ·‚oϤ˜ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ˘oÛÙo‡Ó 3.3.2.2. º·ÚÌ·ÎoÏoÁ›· Î·È oÈ ˘oÌoÓ¿‰Â˜ GluR5 Î·È GluR6 Î·È Ó· ηٷ- ÛÙo‡Ó ÏÈÁfiÙÂÚo ‰È·ÂÚ·Ù¤˜ ÛÙ· ÈfiÓÙ·11,150. ∞ÓÙ›ıÂ- i) ∞ÁˆÓÈÛÙ¤˜: Ù· oÈ ÂÌ‚Ú˘ÈÎo› ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯Â›˜ Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· ∞Ú¯Èο ›¯Â ·ÓȯÓ¢Ù› Ùo ÎÈÛηÏÈÎfi o͇ ˆ˜ ‰È·ÂÚ·Ùo› ÛÙo Ca2+ 151. ∏ ÌÂÙ·ÙÚo‹ Q/R ¤¯ÂÈ È- ·ÚÈo˜ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹˜ ÙˆÓ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ, Ùo ‰È·›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· ·Ó ·Ó·ÏoÁÈÛÙo‡Ì Ùo ÚfiÏo Ùo˘ oo›o ·ÚÁfiÙÂÚ· ‰È·ÈÛÙÒıËΠfiÙÈ ·oÙÂÏ› ΢- Ca2+ ÛÙo Ì˯·ÓÈÛÌfi Ùo˘ ΢ÙÙ·ÚÈÎo‡ ı·Ó¿Ùo˘ ÏfiÁˆ Ú›ˆ˜ ·ÁˆÓÈÛÙ‹ ÙˆÓ ÌÂÙ·‚oÙÚoÈÎÒÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ. Ù˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÓÂÚÁÈ΋˜ ‰È·‚›‚·Û˘, ·ÏÏ¿ Î·È ÙË Û˘- ∏ ı¤ÛË Û‡Ó‰ÂÛ˘ ÙˆÓ ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· Û¯¤ÙÈÛË Ù˘ Ì ٷ ÚÒÈÌ· ÂÍÂÏÈÎÙÈο ÛÙ¿‰È·. ™Ùo˘˜ Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÙ·È ·fi Ù· ÙÌ‹Ì·Ù· S1 Î·È S2 ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Ó¢ÚÒÓ˜ ÙˆÓ ÚfiÛıÈˆÓ ÎÂÚ¿ÙˆÓ Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ ÂÚÈo¯ÒÓ ª1 Î·È ª4. ∏ ¢·ÈÛıËÛ›· Ùo˘˜ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È Ì˘ÂÏo‡ Ùo mRNA Ùo˘ GluR2 ·oÙÂÏ› Ùo 40% Ùo˘ ·fi ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Ù˘ Q/R ı¤Û˘. ∏ ÛÂÈÚ¿ ¢·È- oÏÈÎo‡ mRNA o˘ Έ‰ÈÎooÈ› ÙË Û‡ÓıÂÛË ˘o- ÛıËÛ›·˜ ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ ÁÈ· Ùo˘˜ ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ›ӷÈ: ÌoÓ¿‰ˆÓ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ152. ÎÈÛηÏÈÎfi > ∞ªƒ∞ > ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ > η˚ÓÈÎo‡. ∫·È oÈ 4 Ù‡oÈ ˘oÌoÓ¿‰ˆÓ Ùo˘ ∞ªƒ∞ ˘- ÕÏÏoÈ ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ Â›Ó·È Ë Áo˘˚ϷډțÓË [1-(2- o‰o¯¤· ÌoÚo‡Ó Ó· ÂÌÊ·ÓÈÛıo‡Ó Û ‰‡o ·Ú·Ï- ·ÌÈÓo-2-ηڂo͢·Èı˘Ï) ˘ÚÈÌȉ›ÓË-2-4-‰ÈfiÓË] Î·È Ï·Á¤˜ o˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙oÓÙ·È ˆ˜ flip/flop ÌoÚÊ‹, Ïfi- Ù· ·ÏoÁoÓo̤ӷ (5-ÊÏo˘oÚo-, Ȉ‰o-) ·Ú¿ÁˆÁ¿ Áˆ ÌÂÙ·ÏÏ·Á‹˜ Û ÌÈ· ·ÏÏËÏo˘¯›· 38 ‚¿ÛÂˆÓ o˘ Ù˘, ηıÒ˜ Î·È Î¿oÈ· ∞ªƒ∞ ·Ó¿ÏoÁ·.
Έ‰ÈÎooÈ› ÙËÓ ª4 ÂÚÈo¯‹. OÈ flip ÌoÚÊ‹ ·Â˘- ii) ∞ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜: ·ÈÛıËÙooÈÂ›Ù·È ‚Ú·‰‡ÙÂÚ·. ∂ÎÊÚ¿˙ÂÙ·È Û οı ·) ™˘Ó·ÁˆÓÈÛÙÈÎo›: ˘oÌoÓ¿‰· ΢ڛˆ˜ ηٿ ÙËÓ ÂÌ‚Ú˘È΋ ˙ˆ‹, ‰È·ÙË- ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙȘ ÎÈÓoͷϛӘ, ÙȘ ÎÈÓoÍ·ÏÈÓÂ- ÚÂ›Ù·È fï˜ Û οoÈo ‚·ıÌfi Î·È ÛÙ· ÂÓ‹ÏÈη ıË- ‰ÈfiÓ˜ Î·È ÙȘ ˘‰Úo͢ÈÛoÎÈÓoϛӘ. Œ¯o˘Ó ηٿ η- Ï·ÛÙÈο. ∏ flop ·Ú·ÏÏ·Á‹ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÛÙoÓ Â›- ÓfiÓ· ‰Ú¿ÛË Î·È Â› ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ Ùo˘ η˚ÓÈÎo‡, Ì˘ ÌÂÙ¿ ÙËÓ 8Ë Ë̤ڷ ·fi ÙË Á¤ÓÓËÛË175. ∞ÏÏ¿ Î·È Ì ¢·ÈÛıËÛ›· fï˜ 3-10 ÊoÚ¤˜ ÌÈÎÚfiÙÂÚË (‰oÛoÂ- οı ÌÈ· ·fi ÙȘ flip/flop ·Ú·ÏÏ·Á¤˜ Ì ·ÏÏ·Á‹ Í·ÚÙÒÌÂÓË), Û ۯ¤ÛË Ì Ùo˘˜ ∞ªƒ∞154. µÚ¤ıËΠ120 N. °∫OÀ°∫OÀ§π∞™, M. A§ª¶∞¡∏
·ÎfiÌË fiÙÈ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ·ÂÓÂÚÁooÈ‹Ûo˘Ó Î·È ‚) ªË Û˘Ó·ÁˆÓÈÛÙÈÎo›: Ùo˘˜ ¡ªD∞ ˘o‰o¯Â›˜ Û ˘„ËϤ˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂȘ37. ∂›Ó·È oÈ 2,3-‚ÂÓ˙o‰È·˙›Ó˜ o˘ Û˘Ó‰¤oÓÙ·È ¶Èı·ÓfiÓ fï˜ Ë ‰Ú¿ÛË Ùo˘˜ ·˘Ù‹ Ó· oÊ›ÏÂÙ·È Û Û ı¤ÛË ‰È·ÊoÚÂÙÈ΋ ÙˆÓ ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ. OÈ Èo ÛËÌ·- Ì˯·ÓÈÛÌfi ‰È·ÊoÚÂÙÈÎfi ·fi ÙËÓ ·Â˘ı›·˜ ›‰Ú·- ÓÙÈÎo› Â›Ó·È Ë GYKI-52466 [1-(4-·ÌÈÓo-ÊÂÓ˘Ï)-4- ÛË Ì ÙȘ ı¤ÛÂȘ Û‡Ó‰ÂÛ˘ Ùo˘ ¡ªD∞ ˘o‰o¯¤·. ÌÂı˘Ï-7,8-ÌÂı˘Ï-ÂÓ‰Èo͢Ï-5∏-2,3-‚ÂÓ˙o‰È·˙›ÓË] ÿÛˆ˜ Ë ·Ú¿ÏÏËÏË ÂÓÂÚÁoo›ËÛË ÙˆÓ ÚoÛ˘Ó·ÙÈ- Î·È Ë LY-300168 ‹ GYKI-5365537,154, Ì ·ÚÎÂÙ¿ ÎÒÓ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ Ó· ÂÏ·ÙÙÒÓÂÈ ÙË Û˘ÓoÏÈ΋ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ· ÁÈ· Ùo˘˜ ∞ªƒ∞ ¤Ó·ÓÙÈ ÙˆÓ ‰ÈÂÁÂÚÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ùo˘ ÚoÛ˘Ó·ÙÈÎo‡ Ó¢- ˘o‰o¯¤ˆÓ Ùo˘ η˚ÓÈÎo‡154. H GYKI-52466 ·o- ÚÒÓ·, Ì ·oÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÂÏ·ÙÙˆı› Ë ÌÂÙ¿‰oÛË ‰ÈÂ- ‰Â›¯ıËΠˆÊÂÏ‹˜ ¯oÚËÁo‡ÌÂÓo Û ÙÚ·˘Ì·ÙÈΤ˜ Á¤ÚÛÂˆÓ ÛÙË Û˘Ó·ÙÈ΋ Û¯ÈÛÌ‹ Î·È Ë ‰È¤ÁÂÚÛË ÙˆÓ Î·ÎÒÛÂȘ Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘ÂÏo‡155 Î·È Û ÂÁÎÂÊ·ÏÈ- ÌÂÙ·Û˘Ó·ÙÈÎÒÓ ¡ªD∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ ·fi Ùo ÁÏo˘- ΋ ÈÛ¯·ÈÌ›·37. Ù·ÌÈÎfi Ó· ÌËÓ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿ ÈÛ¯˘Ú‹ ÁÈ· Ó· ˘ÂÚÓÈ- iii) £ÂÙÈο ·ÏÏoÛÙÂÚÈÎo› Ú˘ıÌÈÛÙ¤˜ ΋ÛÂÈ ÙoÓ ÚoηÏo‡ÌÂÓo ·fi Ùo Ì·ÁÓ‹ÛÈo ·o- ∂›Ó·È oÈ ˘ÚÚoÏȉfiÓ˜ (·ÓÈÚ·ÎÂÙ¿ÌË, ÈÚ·ÎÂ- ÎÏÂÈÛÌfi37. Ù¿ÌË Î.·.) Î·È oÈ ‚ÂÓ˙oıÂÈ·˙›‰Â˜ (΢ÎÏoıÂÈ·˙›‰Ë, OÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚoÈ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ÙˆÓ ∞ªƒ∞ ‰È·˙oÍ›‰Ë Î.·.). º·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÂȉÚo‡Ó Ì ÙoÓ ˘o- ˘o‰o¯¤ˆÓ Â›Ó·È oÈ ÂÍ‹˜: ‰o¯¤· Î·È ÌÂÈÒÓo˘Ó Ùo Ú˘ıÌfi ·Â˘·ÈÛıËÙoo›Ë- • CNQX (6- ΢·Óo - 7 - ÎÈÓoÍ·ÏÈÓ - 2,3 - ‰Èfi- Û˘159. ÓË). ∞oÙÂÏ› ÙoÓ ÂÎÙÂٷ̤ӷ ¯ÚËÛÈÌooÈ̤Óo ÛÙËÓ iv) ÕÏϘ o˘Û›Â˜: ¤Ú¢ӷ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹. Œ¯ÂÈ ·o‰Âȯı› ˆÊÂÏ‹˜ ∫¿oȘ ÙoÍÈΤ˜ o˘Û›Â˜, ¯ˆÚ›˜ Ê˘ÛÈο Èı·Ó‹ ÌÂÙ¿ ÙÚ·˘Ì·ÙÈ΋ ‚Ï¿‚Ë Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘ÂÏo‡144 Î·È ÎÏÈÓÈ΋ ¯Ú‹ÛË, ÂȉÚo‡Ó ÛÙo˘˜ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯Â›˜ Ùo˘ ÈۯȷÎo‡ Ó‡Úo˘145,155 ÛÙoÓ Â›Ì˘, ηıÒ˜ Î·È Ì ‰È¿ÊoÚo˘˜ ÙÚfio˘˜ Î·È ÚoÛʤÚoÓÙ·È ÁÈ· ÂÈ- Û ÌoÓ٤Ϸ ÂÁÎÂÊ·ÏÈ΋˜ ÈÛ¯·ÈÌ›·˜. Ú·Ì·ÙÈΤ˜ ÌÂϤÙ˜ ÙˆÓ È‰ÈoÙ‹ÙˆÓ Ùo˘ ˘o‰o¯¤·. • NBQX (2,3 -‰È˘‰Úo͢ -6- ÓÈÙÚo -7-Ûo˘Ï- ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·oÙÂÏo‡Ó Ë Evans Blue (1,3-Ó·- Ê·Ìo¸Ï- ‚ÂÓ˙o(F)ÎÈÓoÍ·Ï›ÓË). µÚ¤ıËΠӷ ÌÂÈÒ- Êı·Ï›ÓË ‰ÈÛo˘ÏÊoÓÈÎfi o͇) Î·È Ë Joro Spider To- ÓÂÈ Ùo ̤ÁÂıo˜ Ùo˘ ÂÌÊÚ¿ÎÙo˘ ¯oÚËÁo‡ÌÂÓo Û xin /JTX (ÙoÍ›ÓË Ù˘ ·Ú¿¯Ó˘) o˘ ‰Ú· ÂÎÏÂÎÙÈο 34,37 Â›Ì˘Â˜ Ì oÍ›· ÂÁÎÂÊ·ÏÈ΋ ÈÛ¯·ÈÌ›· , ÂÓÒ ÛÙȘ GluR1,2,4 Î·È Î·ıfiÏo˘ ÛÙËÓ GluR3. ∏ Argioti- ‰Ú· Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈο ÛÙo ÓˆÙÈ·›o Ì˘ÂÏfi35,156. xin/ATX (·ÚÁÈoÙoÍ›ÓË-636) ÌÈ· Û˘ÓıÂÙÈ΋ oÏ˘·- • DNQX (6,7-‰ÈÓÈÙÚo-ÎÈÓoÍ·ÏÈÓÂ-2,3-‰ÈoÓË). ÌÈÓÈ΋ ÙoÍ›ÓË, ‰Ú· ΢ڛˆ˜ › ÙˆÓ GluR3,4 Î·È ÏÈ- 159 ∏ Èı·Ó‹ ÎÏÈÓÈ΋ Ùo˘ ÛËÌ·Û›· ÂÚÈoÚ›˙ÂÙ·È ·fi Ùo ÁfiÙÂÚo ÛÙËÓ GluR2 Î·È ÌfiÓo ÛÙËÓ Q ÌoÚÊ‹ Ù˘ . ÁÂÁoÓfi˜ fiÙÈ ‰ÂÓ ÂÚÓ¿ ÙoÓ ·ÈÌ·ÙoÂÁÎÂÊ·ÏÈÎfi ÊÚ·ÁÌfi 157. 3.3.2.3. ªÂÙ·‚oϤ˜ ÛÙË Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ˘oÌoÓ¿‰ˆÓ ÙˆÓ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ ηٿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È Û • PNQX (˘Úȉo[3,4-f]-ÎÈÓoÍ·ÏÈÓÂ-2,3 ‰ÈoÓË- ‰È¿ÊoÚ˜ ·ıoÏoÁÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ 1,4,7-10-ÂÍ·¸‰Úo-9-ÌÂı˘Ï-6-ÓÈÙÚo, ÌÂı·ÓoÛo˘ÏÊo- ÓÈÎfi). ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ¤Ó·Ó ·fi Ùo˘˜ ÓÂfiÙÂÚo˘˜ Î·È ◊‰Ë ·Ó·Ê¤ÚıËΠfiÙÈ oÈ ÂÌ‚Ú˘ÈÎo› ∞ªƒ∞ Èo ÂÎÏÂÎÙÈÎo‡˜ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ÙˆÓ ∞ªƒ∞ ˘o‰o- ˘o‰o¯Â›˜ Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· ‰È·ÂÚ·Ùo› ÛÙo Ca2+ 151. ¯¤ˆÓ. ∂ÌÊ·Ó›˙ÂÈ ‰oÛoÂÍ·ÚÙÒÌÂÓË Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ· Ì ÙË ∆ËÓ 14Ë-15Ë ÂÌ‚Ú˘È΋ Ë̤ڷ ·ÓȯÓ‡oÓÙ·È ∞ªƒ∞ ı¤ÛË Û‡Ó‰ÂÛ˘ Ù˘ ÁÏ˘Î›Ó˘ Ùo˘ ¡ªD∞ ˘o‰o- ˘o‰o¯Â›˜ ÛÙo˘˜ ·-ÎÈÓËÙÈÎo‡˜ Ó¢ÚÒÓ˜ (fi¯È fï˜ ¯¤·143, ÂÓÒ ÙÚoooÈ‹ÛÂȘ - ·Ú·ÏÏ·Á¤˜ Ùo˘ ÌoÚ›- Î·È ÛÙo Ú·¯È·›o Τڷ˜ Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘ÂÏo‡ ‹ ÙoÓ o˘ Ùo˘ Ùo ηıÈÛÙo‡Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚo ‹ ÏÈÁfiÙÂÚo ÂÎÏÂ- ÈfiηÌo), Ì ÙËÓ GluR2 ˘oÌoÓ¿‰· Û˘¯ÓfiÙÂÚ· ÎÙÈÎfi ÛÙo˘˜ ˘o‰o¯Â›˜ Ùo˘ η˚ÓÈÎo‡158. ∞o‰Â›- ·ÓȯÓ¢fiÌÂÓË (64%) Î·È ÙË ÛÂÈÚ¿ ˘ÎÓfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ¯ıËΠˆÊÂϤ˜ Û ÌoÓ٤Ϸ, in vitro Î·È in vivo, Â- ˘oÌoÓ¿‰ˆÓ Ó· ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÂÍ‹˜: GluR2> GluR3> 38,143 137 ÁÎÂÊ·ÏÈ΋˜ ÈÛ¯·ÈÌ›·˜ ÛÂ Â›Ì˘Â˜ . GluR4> GluR1 . ÀÂÓı˘Ì›˙ÂÙ·È fiÙÈ ÛÙo ¤Ì‚Ú˘o Ë 2+ OÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚoÈ ∞ªƒ∞-·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ¤¯o˘Ó GluR2 ‹‰Ë R Ù‡o˘ ¿Ú· ÌË ‰È·ÂÚ·Ù‹ ÛÙo Ca . ¯·ÌËÏ‹ ÂÚ›o‰o ËÌ›ÛÂÈ·˜ ˙ˆ‹˜, ÌÈÎÚo‡ ‚·ıÌo‡ ∆o ÁÂÁoÓfi˜ ÏoÈfiÓ Ù˘ ·o‰Â‰ÂÈÁ̤Ó˘ ˘„ËÏ‹˜ ‰È- 2+ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË Î·È ÂÚÈoÚÈṲ̂ÓË ‰È·ÂÚ·Ùfi- ·ÂÚ·ÙfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÂÌ‚Ú˘ÈÎÒÓ Ó¢ÚÒÓˆÓ ÛÙo Ca ÙËÙ· ‰È· Ùo˘ ·ÈÌ·ÙoÂÁÎÂÊ·ÏÈÎo‡ ÊÚ·ÁÌo‡. º·›ÓÂ- ÌoÈ¿˙ÂÈ ·Ú¿‰oÍo. Ÿˆ˜ fï˜ ·Ó·Ê¤ÚıËÎÂ Î·È 137 Ù·È Ùo PNQX Ó· ¤¯ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ in vivo ‰Ú¿ÛË, Èo ¿Óˆ Ë ›‰È· ÌÂϤÙË ¤‰ÂÈÍ fiÙÈ ÛÙoÓ ›‰Èo Ó¢- ¯oÚËÁo‡ÌÂÓo Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο, ¿Ú· Î·È Èı·Ó‹ ÎÏÈÓÈ- ÚÒÓ· Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ÂÎÊÚ¿˙oÓÙ·È Ë flip Î·È Ë flop ΋ ÛËÌ·Û›·37. °›ÓoÓÙ·È ÌÂϤÙ˜ Ì ÛÎofi ÙË Û‡Ó- ÌoÚÊ‹, Ì ÚoÂÍ¿Ú¯o˘Û· fï˜ Û˘ÓoÏÈο ÛÙoÓ ıÂÛË o˘ÛÈÒÓ Ì ηχÙÂÚ˜ Ê·ÚÌ·ÎoÏoÁÈΤ˜ ȉÈfi- ÏËı˘ÛÌfi ÙˆÓ ·-ÎÈÓËÙÈÎÒÓ Ó¢ÚÒÓˆÓ Ù˘ flip 158 ÙËÙ˜ . ÌoÚÊ‹˜, ÂÓÒ Ë GluR2 ˘oÌoÓ¿‰· ·Ó¢ڛÛÎÂÙ·È Ùfi- ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 121
Ûo ÛÙËÓ ÂÎÂÊÚ·Ṳ̂ÓË (ÚˆÙÂ˚ÓÈ΋), fiÛo Î·È ÛÙËÓ ‰ˆÓ ÙˆÓ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ ÎoÓÙ¿ ÛÙËÓ ÂÛÙ›· Ù˘ Έ‰ÈÎooÈË̤ÓË Ù˘ ÌoÚÊ‹. ¢È·Ù˘ÒıËΠ¤ÙÛÈ Ë ‚Ï¿‚˘, Ì ·oÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÌÂÈÒÓÂÙ·È Ë Û‡ÓıÂÛË 2+ ˘fiıÂÛË fiÙÈ Èı·ÓÒ˜ ˘„ËÏfi oÛoÛÙfi Έ‰ÈÎooÈË- ÙˆÓ GluR2 Ù‡o˘ R (ÌË ‰È·ÂÚ·Ùo› ÛÙo Ca ) 165 Ì¤ÓˆÓ ·ÏÏ¿ ÌË Û¯ËÌ·ÙÈÛÌ¤ÓˆÓ GluR2 ˘oÌoÓ¿- ÛÙo˘˜ ÎÈÓËÙÈÎo‡˜ Ó¢ÚÒÓ˜ . ‰ˆÓ o‰ËÁ› Û ˘„ËÏ‹˜ ‰È·ÂÚ·ÙfiÙËÙ·˜ ∞ªƒ∞ ∆· ·Ú·¿Óˆ ·oÙÂϤÛÌ·Ù· ¯Ú‹˙o˘Ó ÂÚ·È- ˘o‰o¯Â›˜ ÙËÓ ÂÚ›o‰o ·˘Ù‹. ¶·ÚfiÏ· ·˘Ù¿ Ë Î·- Ù¤Úˆ ¤Ú¢ӷ˜, ÂÓÙo‡ÙoȘ Â›Ó·È Ê·ÓÂÚfi fiÙÈ oÈ ÌÂ- χÙÂÚË ÂÍ‹ÁËÛË Ê·›ÓÂÙ·È Ó· Â›Ó·È fiÙÈ fiÙÈ Î·È ¿ÏÏoÈ Ù·‚oϤ˜ ÛÙË Û‡ÓıÂÛË Î·È ÙȘ ȉÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ˘o- ·Ú¿ÁoÓÙ˜ fiˆ˜ Ë ÎÈÓËÙÈ΋ Ùo˘ ˘o‰o¯¤· Ú˘ı- ÌoÓ¿‰ˆÓ ÙˆÓ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ, Û¯ÂÙ›˙oÓÙ·È Ì ̛˙o˘Ó ÙËÓ ÈoÓÙÈ΋ Ùo˘ ‰È·ÂÚ·ÙfiÙËÙ·. ™Ùo ÓÂoÁÓfi ÌÂÙ·‚oϤ˜ ÛÙȘ ȉÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ó¢ÚÈÎÒÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ ÂÈÚ·Ì·Ùfi˙ˆo ÙfiÛo Ë Û˘ÓoÏÈ΋ ˘ÎÓfiÙËÙ· ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÓÂ˘ÚˆÓÈÎÒÓ Î˘ÎÏˆÌ¿ÙˆÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ·Ó¿- ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ Â›Ó·È ˘„ËÏfiÙÂÚË Û ۯ¤ÛË ÌÂ Ù˘ÍË Î·È ÌÂÙ¿ ›‰Ú·ÛË ÂÚÈ‚·ÏÏoÓÙÈÎÒÓ ·Ú·- Ùo ÂÓ‹ÏÈÎo ˙Òo160, fiÛo Î·È Ë ÂÚÈÂÎÙÈÎfiÙËÙ· Û ÁfiÓÙˆÓ, o˘ ¤¯o˘Ó ÙË ‚¿ÛË Ùo˘˜ ÛÙo Ê·ÈÓfiÌÂÓo Ù˘
˘oÌoÓ¿‰Â˜ GluR2 Ù‡o˘ R, ‰ËÏ·‰‹ ÌË ‰È·ÂÚ·- Ó¢ÚoÙoÍÈÎfiÙËÙ·˜ ÌÂÙ¿ ‰È¤ÁÂÚÛË. ÙÒÓ ÛÙo Ca2+ 41,161. ∂›Ó·È ›Û˘ ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ Ë Ó¢ÚoÙoÍÈÎfiÙËÙ· Â›Ó·È ÂÓÙoÓfiÙÂÚË Û Ó¢ÚÒÓ˜ Ì 3.3.3. Àԉԯ›˜ η˚ÓÈÎÔ‡ ˘o‰o¯Â›˜ ¤ÓÙoÓ· ‰È·ÂÚ·Ùo‡˜ ÛÙo Ca2+ 162. Œ¯ÂÈ °È· ÚÒÙË ÊoÚ¿ ¤ÁÈÓ ÏfiÁo˜ ÁÈ· ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤Óo˘˜ ‰Â ·o‰ÂȯÙ› fiÙÈ Ë Û‡ÓıÂÛË Û ˘oÌoÓ¿‰Â˜ Ùo˘ ˘o‰o¯Â›˜ Ì ·ÚÈo ·ÁˆÓÈÛÙ‹ Ùo η˚ÓÈÎfi o͇ Ùo ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤· ηٿ ÙËÓ ÚÒÈÌË ÌÂÙ·ÁÂÓÓËÙÈ΋ 1981 ·fi Ùo˘˜ Watkins & Evans166. ·Ó¿Ù˘ÍË Ùo˘ Â›Ì˘o˜ ˘Ê›ÛÙ·Ù·È ÌÂÙ·‚oϤ˜, Ì ·- oÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· Û˘Ì›ÙÂÈ Ì Ùo ÂÓ‹ÏÈÎo ÚfiÙ˘o 3.3.3.1. ªoÚȷ΋ µÈoÏoÁ›· 160 167 ÙËÓ 21Ë Ë̤ڷ Ù˘ ˙ˆ‹˜ Ùo˘ , ofiÙ oÏoÎÏËÚÒÓÂ- µÚ¤ıËÎ·Ó oÈ ˘oÌoÓ¿‰Â˜ ∫∞1 Î·È ∫∞2 Ì ÌÂÁ¿- Ù·È Î·È Ë ÂÚ›o‰o˜ Ù˘ ·ÓˆÚÈÌfiÙËÙ·˜ - Ï·ÛÙÈÎfiÙË- ÏË Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ· Û‡Ó‰ÂÛ˘ ÁÈ· Ùo η˚ÓÈÎfi. OÈ ∫∞1 Î·È Ù·˜ Ùo˘ Ó¢ÚÈÎo‡ Ùo˘ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜. ∫∞2 ÂÌÊ·Ó›˙o˘Ó 70% oÌoÏoÁ›· ÌÂٷ͇ Ùo˘˜ Î·È ÏÈ- O ›Ó·Î·˜ 2 ·Úo˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙȘ ÌÂÙ·‚oϤ˜ ·˘- ÁfiÙÂÚo ·fi 40% Ì ÙȘ ˘oÌoÓ¿‰Â˜ GluR1-4 o˘ Ù¤˜, fiˆ˜ ÌÂÏÂÙ‹ıËÎ·Ó ÛÙo ÓˆÙÈ·›o Ì˘ÂÏfi Ùo˘ ›- ·Ó·ÁÓˆÚ›˙o˘Ó ΢ڛˆ˜ Ùo AMPA ˆ˜ ·ÁˆÓÈÛÙ‹. 160 Ì˘o˜ . EÓÙo‡ÙoȘ oÈ ∫∞1 Î·È ∫∞2 ·fi ÌfiÓ˜ Ùo˘˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ∆· ·Ú·¿Óˆ Û˘Ì‚·›Óo˘Ó ηٿ ÙË Ê˘ÛÈoÏoÁÈ- ‰˘Ó·Ùfi Ó· Û¯ËÌ·Ù›Ûo˘Ó ÈoÓÙo‰È·ÂÚ·Ùfi ‰›·˘ÏÔ. ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË. π‰È·›ÙÂÚ· ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÌÂÙ·‚oϤ˜ ˆ˜ ∞˘Ùfi ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Û ‰oÌÈÎfi Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙȘ
Úo˜ ÙË Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ˘oÌoÓ¿‰ˆÓ Û˘Ì‚·›Óo˘Ó ¯·ÌËÏfiÙÂÚ˘ Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ·˜ (Û ۯ¤ÛË Ì ÙȘ ∫∞1-2) 47 fï˜ Î·È Û ‰È¿ÊoÚ˜ ·ıoÏoÁÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ. ÁÈ· Ùo η˚ÓÈÎfi ˘oÌoÓ¿‰Â˜ GluR5, GluR6, GluR7 . ¶·Ú·ÙËÚ‹ıËΠfiÙÈ ÌÂÙ¿ ·ÍoÓfiÙÌËÛË ÂÚÈÊÂÚÈÎo‡ OÈ ˘oÌoÓ¿‰Â˜ GluR5,6 ‰È·ÎÚ›ÓoÓÙ·È ·fi ÙȘ Ó‡Úo˘ ·Ú·ÙËÚ‹ıËΠ̷˙ÈÎfi˜ ı¿Ó·Ùo˜ ÎÈÓËÙÈÎÒÓ GluR1-4 ·fi ÙË ÁÚËÁoÚfiÙÂÚË ·Â˘·ÈÛıËÙoo›ËÛË Ó¢ÚÒÓˆÓ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ·˘ÙÒÓ o˘ ›¯·Ó GluR2 Ùo˘˜ ÌÂÙ¿ ›‰Ú·ÛË Î·˚ÓÈÎo‡, ÂÌÊ·Ó›˙o˘Ó ‰Â ο- 2+ 155 Ù‡o˘ Q, ‰ËÏ·‰‹ ‰È·ÂÚ·ÙÒÓ ÛÙo Ca . ÕÏϘ oȘ ‰È·ÊoÚ¤˜ Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ GluR7.∆· mRNA ÌÂϤÙ˜ ¤‰ÂÈÍ·Ó fiÙÈ Ë ÂÚÈÊÂÚÈ΋ ‚Ï¿‚Ë o‰ËÁ› Û fiÏˆÓ ÙˆÓ ˘oÌoÓ¿‰ˆÓ Ùo˘ η˚ÓÈÎo‡ ·ÓȯÓ‡ÙËηÓ
Ì›ˆÛË ÙˆÓ ˘oÌoÓ¿‰ˆÓ GluR2/3 ÙˆÓ ÎÈÓËÙÈÎÒÓ Û ‰È¿ÊoÚ· ÛËÌ›· Ùo˘ ∫¡™ fiˆ˜ Ë ·ÚÂÁÎÂÊ·- 6 Ó¢ÚÒÓˆÓ ÂÓÒ Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÙˆÓ GluR1 Î·È GluR4 Ï›‰·, o ÈfiηÌo˜ Î·È o ÓˆÙÈ·›o˜ Ì˘ÂÏfi˜ . ̤ÓÂÈ ·Ó·ÏÏo›ˆÙË163. ¢fiıËÎÂ Ë ÂÍ‹ÁËÛË fiÙÈ Ë ‚Ï¿- Ÿˆ˜ Î·È ÛÙȘ ˘oÌoÓ¿‰Â˜ Ùo˘ ∞ªƒ∞ ˘o‰o-
‚Ë Â¿ÁÂÈ ÌÂÙ·‚oϤ˜, ÒÛÙ oÈ ˘o‰o¯Â›˜ Ó· ηı›- ¯¤·, ÌÂÙ·‚oÏ‹ Ù‡o˘ Q/R Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÛÙȘ GluR5,6, 2+ 164 ÛÙ·ÓÙ·È ‰È·ÂÚ·Ùo› ÛÙo Ca . ∂ÈϤoÓ ‚Ú¤ıË- ·ÏÏ¿ fi¯È ÛÙËÓ GluR7 Î·È ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi Ùo ·Ó·- ΠfiÙÈ ÌÂÙ¿ ÙÚ·˘Ì·ÙÈÛÌfi Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘ÂÏo‡ ·- Ù˘ÍÈ·Îfi ÛÙ¿‰Èo Î·È ÙËÓ ËÏÈΛ·. µÚ¤ıËΠfiÙÈ Ë Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÌÂÙ·ÙÚo‹ ÛÙË Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ˘oÌoÓ¿-
¶›Ó·Î·˜ 2. MÂÙ·‚ÔϤ˜ ÛÙË Û‡ÓıÂÛË Û ˘ÔÌÔÓ¿‰Â˜ ÙÔ˘ AMPA ˘Ô‰Ô¯¤· ηٿ ÙËÓ ÚÒÈÌË ÌÂÙ·ÁÂÓÓËÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ›- Ì˘Ô˜
ÀÔÌÔÓ¿‰· M¤ÁÈÛÙË ¶ÚfiÙ˘o ÂÓËÏ›Îo˘ ªÂ›ˆÛË Î·Ù¿ ∫·Ù·ÓoÌ‹ ÛÙË Ê·È¿ o˘Û›· Û˘¯ÓfiÙËÙ· Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘ÂÏo‡ GluR1 7Ë Ë̤ڷ 21Ë Ë̤ڷ 80% ÛÙÈ‚¿‰Â˜ ππ - πV, X GluR2/3 7Ë-14Ë Ë̤ڷ 21Ë Ë̤ڷ 40-50% ÛÙÈ‚¿‰Â˜ ππ, IX GluR4 7Ë Ë̤ڷ 21Ë Ë̤ڷ 15-25% fiÏË Ë Ê·È¿ o˘Û›· 122 N. °∫OÀ°∫OÀ§π∞™, M. A§ª¶∞¡∏
GluR5 (R) ‰ÂÓ ÌoÚ› Ó· ¿ÚÂÈ Ì¤Úo˜ ÛÙo Û¯ËÌ·- Îo‡ Ó¢ÚÒÓ·, ηٷÚÁ› ÙoÓ ·oÎÏÂÈÛÌfi ÙˆÓ ÙÈÛÌfi ηӷÏÈo‡, ÂÓÒ Ë GluR6 (R) Â›Ó·È ÏÈÁfiÙÂÚo ¡ªD∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ o˘ ·ÛΛ Ùo Ì·ÁÓ‹ÛÈo, Ì ‰È·ÂÚ·Ù‹ ÛÙo Ca2+ ·fi ÙËÓ Q ÌoÚÊ‹150. ·oÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÂÓÂÚÁooÈËıo‡Ó ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· oÈ ¡ªD∞ ˘o‰o¯Â›˜ ·fi Ùo ÁÏo˘Ù·ÌÈÎfi. ∏ ÂÓÂÚÁo- 3.3.3.2 º·ÚÌ·ÎoÏoÁ›· o›ËÛË Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ··ÈÙ› ÙËÓ Ù·˘Ùfi¯ÚoÓË Û‡Ó- i) ∞ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ‰ÂÛË ‰‡o ÌoÚ›ˆÓ ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ Î·È ‰‡o ÌoÚ›ˆÓ ÁÏ˘- ∫‡ÚÈoÈ ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ Â›Ó·È Ùo η˚ÓÈÎfi Î·È ÙÈ ‰oÌo- ΛÓ˘ ÎÈ ›Ûˆ˜ ·˘Ùfi˜ Â›Ó·È ¤Ó·˜ ·ÎfiÌË ÏfiÁo˜ ηı˘- ˚Îfi o͇. ∂ÎÏÂÎÙÈÎo› ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ Â›Ó·È Ùo ∞∆ƒ∞, Ùo ÛÙÂÚË̤Ó˘ ÂÓÂÚÁoo›ËÛ˘ Ùo˘ ¡ªD∞ ‰È·‡Ïo˘41. (2S-4R) ÌÂı˘ÏÁÏo˘Ù·ÌÈÎfi (SYM 2081) Î·È oÈ Áo˘˚- ϷډțÓË Î·È Ù· ·ÏÏoÁoÓo̤ӷ ·Ú¿ÁˆÁ¿ Ù˘ 5- 3.4.2. ƒ˘ıÌÈÛÙÈÎo› ·Ú¿ÁoÓÙ˜ Ȉ‰oÁo˘ÈϷډțÓË Î·È 5-Ȉ‰o-6-·˙·Áo˘ÈϷډțÓË. ∏ Ù·¯‡ÙËÙ· ÂÓÂÚÁoo›ËÛ˘ Ùo˘ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤· ∆o ∞∆ƒ∞ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ ÌÂÁ¿ÏË ÂÎÏÂÎÙÈÎfiÙËÙ· ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Ù˘ flip/flop Â- ÁÈ· ÙËÓ GluR5,fiˆ˜ Î·È Ùo LY-339434, ηıÒ˜ Î·È ÚÈo¯‹˜. ∏ flip ·Ú·ÏÏ·Á‹ ¤¯ÂÈ ÙËÓ È‰ÈfiÙËÙ· Ù˘ Èo Ùo SYM-2081 (‰Ú· Î·È ÛÙËÓ GluR6). OÈ o˘Û›Â˜ ·˘- ÁÚ‹ÁoÚ˘ ·Â˘·ÈÛıËÙoo›ËÛ˘ Î·È Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Ù¤˜ ÂÓÂÚÁooÈo‡Ó ›Û˘ Ùo˘˜ Î·È Ùo˘˜ ÌÂÙ·‚oÙÚo- ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏo ÛÙo Ê·ÈÓfiÌÂÓo ·›˙ÂÈ Ì›· ı¤ÛË ÌÂ- ÈÎo‡˜ ˘o‰o¯Â›˜168. ٷ͇ ÙˆÓ ª3 -ª4 ÂÚÈo¯ÒÓ. ™Ùo˘˜ ˘o‰o¯Â›˜ η˚- ∆· ·Ú¿ÁˆÁ· Ù˘ Áo˘ÈϷډțÓ˘ ‰Â ‰Úo˘Ó ÓÈÎo‡, Ë GluR6 ˘oÌoÓ¿‰· ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ Ù·¯Â›· ·Â˘- ÛÙËÓ GluR ÂÓÒ Ë 5-Ȉ‰oÍo˘ÈϷډțÓË Û˘Ó‰¤ÂÙ·È 5 ·ÈÛıËÙoo›ËÛË Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙËÓ GluR5, fiÙ·Ó Â- 100 ÊoÚ¤˜ ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚ· Ì ÙoÓ ˘o‰o¯¤· η˚ÓÈÎo‡ ÓÂÚÁooÈÂ›Ù·È ·fi Ùo η˚ÓÈÎfi, ÂÓÒ ·ÓÙ›ÛÙÚoÊË Â- ¤Ó·ÓÙÈ Ùo˘ ∞ªƒ∞169. ›‰Ú·ÛË ¤¯ÂÈ Ùo ‰oÌo˚Îfi o͇ ˆ˜ ·ÁˆÓÈÛÙ‹˜. ii) AÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ∏ ·ÂÓÂÚÁoo›ËÛË Ùo˘ ¡ªD∞ ˘o‰o¯¤· ÂË- ªÈ· oÍ›ÌË Ë NS102 ·oÙÂÏ› ÙoÓ Èo ‹Èo Ú¿˙ÂÙ·È Â›Û˘ ·fi ÙȘ ˘oÌoÓ¿‰Â˜ o˘ ÙoÓ ·o- ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹, ÂÓÒ oÈ ‰Âη¸‰Úo͢˚ÛoÎÈÓoϛӘ ›- ÙÂÏo‡Ó. ∏ NR2D (o˘ ··ÓÙ¿Ù·È Û˘¯ÓfiÙÂÚ· ηٿ ÙËÓ Ó·È ÂÎÏÂÎÙÈÎo› GluR5 ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜. ¢Â ‰Úo˘Ó ÚÒÈÌË ÌÂÙ·ÁÂÓÓËÙÈ΋ ÂÚ›o‰o) ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ Èo ·ÚÁ‹ 2+ ÛÙËÓ GluR6, ÂÓÒ Â›Ó·È ÏÈÁfiÙÂÚo ÈÛ¯˘Úo› ∞ªƒ∞ ·ÂÓÂÚÁoo›ËÛË. ∏ ÁÏ˘Î›ÓË Î·È Ùo Ca ·˘Í¿Óo˘Ó ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜170. ∞ӷʤÚo˘Ì ·ÎfiÌË Î¿oȘ o˘- ÙËÓ Ù·¯‡ÙËÙ· ·Â˘·ÈÛıËÙoo›ËÛ˘, ΢ڛˆ˜ ̤ۈ Ù˘ 41 ۛ˜ Ì ·ÏÏoÛÙÂÚÈ΋ ‰Ú¿ÛË Â› Ùo˘ ˘o‰o¯¤· (ÁÏ˘- NR2∞ (Ë Èo ·ÚÁ¿ ·Â˘·ÈÛıËÙooÈo‡ÌÂÓË) . H Û˘- ÎoÛ˘Ï›ˆÛË Î¿oÈˆÓ ı¤ÛÂÒÓ Ùo˘), fiˆ˜ Ë ÏÂÎÙ›ÓË Ó¯‹˜ ·Úo˘Û›· ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ ÛÙË Û‡Ó·„Ë ·fi ÙËÓ Î·È Ë ÎoÓη‚·Ï›ÓË o˘ ‰Ú· ÛÙo˘˜ ˘o‰o¯Â›˜ ÙˆÓ ¿ÏÏË, ÌÂÈÒÓÂÈ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÁÈ· ÂÓÂÚÁoo›ËÛË Ùo˘ Ú·¯È·›ˆÓ ÓˆÙÈ·›ˆÓ Á·ÁÁÏ›ˆÓ. NMDA ˘o‰o¯¤·171. ∆¤Ïo˜, o ¡ªD∞ ˘o‰o¯¤·˜ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· 3.4. ∂ÓÂÚÁÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÈÔÓÔÙÚÔÈÎÒÓ ˘Ô- «·˘ÙoÚ˘ıÌ›˙ÂÈ» ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÂÓÂÚÁoo›ËÛ‹˜ ‰Ô¯¤ˆÓ Ùo˘, ·Êo‡ oÈ ˘oÌoÓ¿‰Â˜ Ùo˘ Û˘Ó‰¤oÓÙ·È Î·È ·Ï- ÏËÏÂȉÚo‡Ó: 3.4.1. °ÂÓÈο – H Ù·¯‡ÙËÙ· ÂÓÂÚÁoo›ËÛ˘ ·) ªÂ Û˘ÛÙ·ÙÈο Ùo˘ ΢ÙÙ·ÚoÛÎÂÏÂÙo‡ fiˆ˜ OÈ ¡ªD∞ Î·È oÈ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯Â›˜ ÂÌÊ·Ó›˙o˘Ó È) Ë ÛÂÎÙÚ›ÓË, ÈÈ) Ë ·-·ÎÙÈÓ›ÓË (Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÛÙȘ
‰È·ÊoÚ¤˜ ˆ˜ Úo˜ ÙËÓ Ù·¯‡ÙËÙ· ÂÓÂÚÁoo›ËÛ˘ NR1 Î·È NR2µ Î·È Ú˘ıÌ›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÓÙfiÈÛË Ùo˘ ˘- Î·È ·ÂÓÂÚÁoo›ËÛ‹˜ Ùo˘˜. ∆o ÁÏo˘Ù·ÌÈÎfi ÂÓÂÚ- o‰o¯¤·), ÈÈÈ) Ë PSD-95. ÁooÈ› oχ ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚ· Ùo˘˜ ¡ªD∞ Û ۯ¤ÛË Ì ‚) ªÂ ÂÓ‰o΢ÙÙ¿ÚȘ Ú˘ıÌÈÛÙÈΤ˜ ÚˆÙ½Ó˜ Ùo˘˜ ˘o‰o¯Â›˜ ∞ªƒ∞ / ∫·˚ÓÈÎo‡, oÈ oo›oÈ ‚¤- o˘ ÚoηÏÒÓÙ·˜ ʈÛÊoÚ˘ÏÈÒÛÂȘ (ÎÈÓ¿Û˜), Â- ‚·È· ÂÌÊ·Ó›˙o˘Ó Ù·¯‡ÙÂÚË ¤Ó·ÚÍË Ù˘ ÂÓÂÚÁoo›- ¿Áo˘Ó ÌÂÙ·‚oÏ‹ ȉÈoÙ‹ÙˆÓ Ùo˘ ˘o‰o¯¤·. ∆¤ÙoÈ- ËÛ˘, ·ÂÓÂÚÁooÈo‡ÓÙ·È fï˜ oχ Û‡ÓÙoÌ·. ∂- ˜ Â›Ó·È Ë ÂÍ·ÚÙÒÌÂÓË ·fi Ùo Ca2+ ηÏÌo‰o˘Ï›ÓË ÈϤoÓ Ë ·Â˘·ÈÛıËÙoo›ËÛË ÙˆÓ ∞ªƒ∞ ˘o- o˘ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÛÙËÓ NR1 Î·È ÙËÓ ·ÂÓÂÚÁooÈ›, Ë ‰o¯¤ˆÓ Â›Ó·È 10 ÊoÚ¤˜ ÁÚËÁoÚfiÙÂÚË Û ۯ¤ÛË Ì ÎÈÓ¿ÛË Ù˘ ηÏÌo‰o˘Ï›Ó˘ (CAMK-II) o˘ Û˘Ó‰¤- Ùo˘˜ ¡ªD∞, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È Ë ÂÓÂÚÁooÈË̤ÓË ÌoÚ- ÂÙ·È ÛÙËÓ NR2µ, ÔÈ ÊˆÛÊoÎÈÓ¿Û˜ C (PKC) Î·È ∞ Ê‹ Ùo˘˜ ÌoÚ› Ó· Û˘ÓÙËÚÂ›Ù·È ‰È·ÚÎÒ˜. ŒÙÛÈ Î·- (PKA), Ë ÊˆÛÊoÏÈ¿ÛË C (PLC), Ë ÎÈÓ¿ÛË Ù˘ Ù˘- 41 Ù¿ ÙË ÌÂÙ·‚›‚·ÛË Ù˘ ‰È¤ÁÂÚÛ˘ ‰È· Ù˘ Û˘Ó·ÙÈ- ÚoÛ›Ó˘ (TKC) o˘ ‰Ú· › ÙˆÓ NR2∞ Î·È NR2µ ΋˜ Û¯ÈÛÌ‹˜, Ì Ó¢Úo‰È·‚È‚·ÛÙ‹ Ùo ÁÏo˘Ù·ÌÈÎfi, Î·È Ë Î·ÏÛÈÓ¢ڛÓË (ÚˆÙ¿ÛË ÂÍ·ÚÙÒÌÂÓË ·fi Ùo ·Ú¯Èο ÂÓÂÚÁooÈo‡ÓÙ·È oÈ ÌÂÙ·Û˘Ó·ÙÈÎo› ∞ª- Ca2+ Î·È ÙËÓ Î·ÏÌo‰o˘Ï›ÓË) o˘ ¢ڛÛÎÂÙ·È ÌfiÓo ƒ∞ ˘o‰o¯Â›˜. ∏ ·ÎfiÏo˘ıË ‰ËÌÈo˘ÚÁ›· ‰˘Ó·- ÛÙo˘˜ ·-ÎÈÓËÙÈÎo‡˜ Ó¢ÚÒÓ˜ o˘ Ó¢ÚÒÓo˘Ó «Ù·- ÌÈÎo‡ ÂÓÂÚÁ›·˜ ÛÙË ÌÂÌ‚Ú¿ÓË Ùo˘ ÌÂÙ·Û˘Ó·ÙÈ- ¯Â›Â˜» Ì˘ÈΤ˜ ›Ó˜172. ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 123
H ʈÛÊoÚ˘Ï›ˆÛË ÙˆÓ ¡ªD∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ Î·È Ùo η˚ÓÈÎfi o͇ ‰ÂÓ ¤¯o˘Ó η̛· ›‰Ú·ÛË Úo¿ÁÂÈ ÙËÓ ÂÓÂÚÁoo›ËÛË Ùo˘˜ Î·È ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÛÙo˘˜ ÌÂÙ·‚oÙÚoÈÎo‡˜ ˘o‰o¯Â›˜, ÂÓÒ Ùo ›‰Èo Û˘- ÁÈ· ‰È¿ÓoÈÍË Ùo˘ fiÚo˘, ÂÓÒ ÂÏ·ÙÙÒÓÂÈ ÙË Û˘ÁÁ¤- Ì‚·›ÓÂÈ Î·È Ì Ùo˘˜ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ÙˆÓ ÈoÓoÙÚoÈ- ÓÂÈ· Û‡Ó‰ÂÛ˘ ÁÈ· Ùo Mg2+ 173 Î·È ÙoÓ Zn2+ 89. ∂Ó- ÎÒÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ (.¯ ª∫-801, CNQX ÎÙÏ.). ‰È·Ê¤Úo˘Û· Â›Ó·È Ë ·Ú·Ù‹ÚËÛË ˆ˜ Ë ÂÈÛÚo‹ ∂ȉÈÎo› ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ÙˆÓ ÌÂÙ·‚oÙÚoÈÎÒÓ ˘o- Ca2+ ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ ÂÈϤoÓ ÙË ‰Ú¿ÛË Ù˘ PKC (ıÂÙÈ΋ ‰o¯¤ˆÓ ›ӷÈ: ·Ó·ÙÚoÊo‰fiÙËÛË)41. • ∆o È‚oÙÂÓÈÎfi (oÌ¿‰· π) ∏ ʈÛÊoÚ˘Ï›ˆÛË ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ ∞ªƒ∞/ • ∆o 1-·ÌÈÓo-΢ÎÏoÂÓÙ·Óo-1,3-‰Èηڂo͢- η˚ÓÈÎo‡ ›Û˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ·˘ÍË̤ÓË È- ÏÈÎfi (ACPD), (oÌ¿‰· π)178, ηÓfiÙËÙ· ‰È¿ÓoÈ͢ Ùo˘ ηӷÏÈo‡ ·›˙oÓÙ·˜ ÚfiÏo • ∆o L-2-·ÌÈÓo-ʈÛÊoÓo-‚o˘Ù˘ÚÈÎfi (L- 174 Û ʷÈÓfiÌÂÓ· Û˘Ó·ÙÈ΋˜ Ï·ÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ . OÈ ı¤- ∞ƒ4), (oÌ¿‰· πππ) ÛÂȘ ʈÛÊoÚ˘Ï›ˆÛ˘ ‚Ú›ÛÎoÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Â- • ∏ 2-ηڂo͢΢ÎÏoÚo˘Ï-ÁÏ˘Î›ÓË 41 179 ÚÈo¯ÒÓ ª3 Î·È ª4, ÂÍˆÎ˘ÙÙ·Ú›ˆ˜ . (CCG) Î·È Ù· ÈÛoÌÂÚ‹ Ù˘ , (oÌ¿‰· π) ∫·Ù·Ï˘ÙÈÎfi˜ Â›Ó·È Î·È o ÚfiÏo˜ ÙˆÓ ÌÂÙ·‚o- • ∏ 3,5-‰È˘‰Úo͢ÊÂÓ˘ÏÁÏ˘Î›ÓË (D∏PG) (o- ÙÚoÈÎÒÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ ÛÙË Ú‡ıÌÈÛË Ù˘ ÂÓÂÚÁoo›Ë- Ì¿‰· π) Û˘ ÙˆÓ ÈoÓoÙÚoÈÎÒÓ, fiˆ˜ ı· ·Ó·Ï˘ı› Û ·Îfi- • ∏ RS-·-ÌÂı˘Ï-ʈÛÊoÓoÊÂÓ˘ÏÁÏ˘Î›ÓË Ïo˘ıo ÎÂÊ¿Ï·Èo. (ªƒƒG), (oÌ¿‰· πππ) • ∏ S-·-ÌÂı˘Ï-3-ηڂo͢ÊÂÓ˘Ï·Ï·Ó›ÓË 4. ª∂∆∞µO∆ƒO¶π∫Oπ À¶O¢OÃ∂π™ (ª3 Cƒ∞), (oÌ¿‰· πππ). 4.1. ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ∞ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ˘o‰o¯¤ˆÓ Â›Ó·È ·Ú¿ÁˆÁ· Ù˘ ÊÂÓ˘ÏÁÏ˘Î›Ó˘ fiˆ˜ Ë (+)·-ÌÂı˘Ï-4-ηڂo͢- ∆o 1985175 ‰È·ÈÛÙÒıËΠÁÈ· ÚÒÙË ÊoÚ¿ Ë È‰È- ÊÂÓ˘ÏÁÏ˘Î›ÓË (MCDG) o˘ ‰Ú· ÛÙoÓ mGluR2, fiÙËÙ· Ùo˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ Ó· ‰ÈÂÁ›ÚÂÈ ÙË ÊˆÛÊoÏÈ- ÂÓÒ ¿ÏϘ ÊÂÓ˘ÏÁÏ˘Î›Ó˜ ·ÓÙ·ÁˆÓ›˙oÓÙ·È ÙoÓ ¿ÛË C (PLC ), ̤ۈ ÂÓfi˜ ˘o‰o¯¤· o˘ ‰ÂÓ ·Ó‹- 176 mGluR1 ,ÂÓÒ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ¤¯o˘Ó ‰Ú¿ÛË Î·È Â› ÎÂÈ o‡Ù ÛÙo˘˜ ¡ªD∞ o‡Ù ÛÙo˘˜ ÌË-¡ªD∞ Ùo˘ ÈoÓoÙÚoÈÎo‡ ηӷÏÈo‡. ˘o‰o¯Â›˜. ∂ÚfiÎÂÈÙo ÁÈ· Ùo˘˜ ÌÂÙ·‚oÙÚoÈÎo‡˜ ˘o‰o¯Â›˜ o˘ Û˘Ó‰¤oÓÙ·È Ì G-ÚˆÙ½Ó˜ Ù˘ 4.4. ªË¯·ÓÈÛÌfi˜ ‰Ú¿Û˘ ÌÂÌ‚Ú¿Ó˘ Î·È Â¿Áo˘Ó ÙËÓ ÂÓÂÚÁoo›ËÛË ÌoÚ›ˆÓ ‰Â˘Ù¤ÚˆÓ ·ÁÁÂÏÈoÊfiÚˆÓ. OÈ ˘o‰o¯Â›˜ Ù˘ oÌ¿‰·˜ π ÂÓÂÚÁooÈo‡Ó ÙË Êˆ- ÛÊoÏÈ¿ÛË C (PLC), o˘ ÂÓÂÚÁooÈ› ÙËÓ ÚˆÙÂ˚- 4.2. ∆‡oÈ ÌÂÙ·‚oÙÚoÈÎÒÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ ÓÈ΋ ÎÈÓ¿ÛË C (PKC), ¿Áo˘Ó ÙËÓ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË ·fi ÂÓ‰oÁÂÓ›˜ ËÁ¤˜ Î·È ÂÓÂÚÁooÈo‡Ó ÙËÓ ·‰Â- Œ¯o˘Ó ‚ÚÂı› 8 Ù‡oÈ cD¡∞ o˘ Έ‰ÈÎooÈo‡Ó Ó˘Ï΢ÎÏ¿ÛË. °ÂÓÈο ‰Úo˘Ó Úo¿ÁoÓÙ·˜ ÙËÓ ÁÏo˘- ‰È·ÊoÚÂÙÈΤ˜ ·Ú·ÏÏ·Á¤˜ ÌÂÙ·‚oÙÚoÈÎÒÓ ˘o- Ù·ÌÈÓÂÚÁÈ΋ Ó¢Úo‰È·‚›‚·ÛË. ∞ÓÙ›ıÂÙ· oÈ ˘o- ‰o¯¤ˆÓ Ùo˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡,o˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙oÓÙ·È ˆ˜ ‰o¯Â›˜ ÙˆÓ oÌ¿‰ˆÓ ππ Î·È πππ o˘ ·Ó·ÛÙ¤ÏÏo˘Ó ÙËÓ mGluR ...mGluR ‚¿ÛÂÈ Ù˘ ¯ÚoÓÈ΋˜ ÛÂÈÚ¿˜ 1 8 ·‰ÂÓ˘Ï΢ÎÏ¿ÛË, ‰Úo˘Ó ·Ó·ÛÙ·ÏÙÈο180. ∆· ·Ú·- Ù·˘Ùoo›ËÛ‹˜ Ùo˘˜176. ¢È·ÎÚ›ÓoÓÙ·È Û ÙÚÂȘ oÌ¿- ¿Óˆ ·oÙÂÏo‡Ó ‚¤‚·È· ˘ÂÚ·Ïo‡ÛÙ¢ÛË, ·Êo‡ ‰Â˜. OÈ Ù‡oÈ ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ o˘ ·Ó‹Îo˘Ó ÛÙËÓ oÈ Ì˯·ÓÈÛÌo› ‰Ú¿Û˘ ÙˆÓ ÌÂÙ·‚oÙÚoÈÎÒÓ ˘o‰o- ›‰È· oÌ¿‰· ÂÌÊ·Ó›˙o˘Ó ÎoÈÓ¤˜ ·ÏÏËÏo˘¯›Â˜ ·ÌÈ- ¯¤ˆÓ Â›Ó·È oχÏoÎoÈ, Û˘¯Ó¿ ·ÓÙÈÎÚo˘fiÌÂÓoÈ, fi- ÓoͤˆÓ Û oÛoÛÙfi 70%, ÂÓÒ ÛÙo˘˜ ˘o‰o¯Â›˜ ‰È- ˆ˜ ı· ·Ó·ÊÂÚı› ·Ú·Î¿Ùˆ. °ÂÓÈο oÈ ÌÂÙ·‚o- ·ÊoÚÂÙÈÎÒÓ oÌ¿‰ˆÓ Ùo oÛoÛÙfi ·˘Ùfi ¤ÊÙÂÈ ÛÙo ÙÚoÈÎo› ˘o‰o¯Â›˜ ¤¯o˘Ó Ú˘ıÌÈÛÙÈÎfi ÚfiÏo › Ù˘ 45%. ™ÙËÓ oÌ¿‰· π ·Ó‹Îo˘Ó oÈ mGluR Î·È 1 ‰È¤ÁÂÚÛ˘ ¡ªD∞ Î·È ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ ·fi Ùo mGluR , ÛÙËÓ oÌ¿‰· ππ oÈ mGluR Î·È mGluR 5 2 3 ÁÏo˘Ù·ÌÈÎfi. Î·È ÛÙËÓ oÌ¿‰· πππ oÈ ˘fiÏoÈoÈ 177. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ oÈ ÌÂÙ·‚oÙÚoÈÎo› ˘o‰o¯Â›˜ Ùo˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ ·›˙o˘Ó oχÏoÎo ÚfiÏo ÛÙËÓ 4.3. º·ÚÌ·ÎoÏoÁ›· oÌoÈfiÛÙ·ÛË Ùo˘ Ca2+ ÛÙo Ó¢ÚÈÎfi ·ÙÙ·Úo, ¿ÏÏoÙ ∆o ÎÈÛηÏÈÎfi o͇ ‹Ù·Ó ÁÓˆÛÙfi ·Ú¯Èο ˆ˜ ·ÁˆÓÈ- ·˘Í¿ÓoÓÙ·˜ ÎÈ ¿ÏÏoÙ ÂÏ·ÙÙÒÓoÓÙ·˜ ÙËÓ ¤ÎÎÚÈÛ‹
ÛÙ‹˜ ÈoÓoÙÚoÈÎÒÓ ÌË-¡ªD∞ ˘o‰o¯¤ˆÓ Ùo˘ Ùo˘. OÈ mGluR1 ÂÓÂÚÁooÈo‡ÌÂÓoÈ .¯. ·fi Ùo ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡. ∞o‰Â›¯ÙËΠfï˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚo È- ACPD ‹ ÙËÓ DHPG, ÂÓÂÚÁooÈo‡Ó ‰È·‡Ïo˘˜ ∫+, Û¯˘Úfi˜ ·ÁˆÓÈÛÙ‹˜ ÙˆÓ ÌÂÙ·‚oÙÚoÈÎÒÓ ˘o‰o¯¤- ÂÍ·ÚÙÒÌÂÓo˘˜ ·fi Ùo Ca2+,ÂÈÙ›Óo˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿- ˆÓ Ù˘ oÌ¿‰·˜ π. ∞ÓÙ›ıÂÙ· Ùo ¡ªD∞, Ùo ∞ªƒ∞ ÛÙ·ÛË ÂÎfiψÛ˘ Ùo˘ ΢ÙÙ¿Úo˘, ÂÓÈÛ¯‡oÓÙ·˜ ÙËÓ 124 N. °∫OÀ°∫OÀ§π∞™, M. A§ª¶∞¡∏
‰È¤ÁÂÚÛË ÙˆÓ ¡ªD∞ Î·È ÙˆÓ ∞ªƒ∞ ˘o‰o¯¤- Ùo˘ ∫¡™13,18,20,25. ∆¤ÙoȘ Â›Ó·È Ë ÓfiÛo˜ Parkin- ˆÓ154,181,182. ∏ ÂÓÂÚÁoo›ËÛË Ù˘ ƒ∫C ·fi ÂÓÂÚ- son191 (ÛÙËÓ oo›· ‹‰Ë ·Ó·Ê¤ÚıËÎÂ Ë ıÂڷ¢ÙÈ΋ Áoo›ËÛË ˘o‰o¯¤ˆÓ Ù˘ oÌ¿‰·˜ π ÂÏ·ÙÙÒÓÂÈ ÙËÓ ¯Ú‹ÛË Ù˘ ÌÂÌ·ÓÙ›Ó˘ Î·È ·Ì·ÓÙ·‰›Ó˘60,61), Ë Ófi- ηٷÛÙ·ÏÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË Ùo˘ ªg2+ ÛÙo˘˜ ¡ªD∞ ˘o- Ûo˜ Ùo˘ ÎÈÓËÙÈÎo‡ Ó¢ÚÒÓ·20, Ë ¯oÚ›· Huntington ‰o¯Â›˜97,193. ∞ÓÙ›ıÂÙ· Ùo L-AP4 ‰Ú· Û ÚoÛ˘Ó·- Î·È Ë ÓfiÛo˜ Alzheimer15,16,18. °È· ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¤¯ÂÈ ÙÈÎo‡˜ «·˘Ùo¸o‰o¯Â›˜» Ù˘ oÌ¿‰·˜ πππ, ηٷÛÙ¤Ï- Ì¿ÏÈÛÙ· ÚoÙ·ı› Ë ¯oÚ‹ÁËÛË Ù˘ D-΢ÎÏoÛÂÚ›Ó˘, ÏoÓÙ·˜ ÙËÓ ÁÏo˘Ù·ÌÈÓÂÚÁÈ΋ Ó¢Úo‰È·‚›‚·ÛË176. o˘ ·oÙÂÏ› ÌÂÚÈÎfi ·ÁˆÓÈÛÙ‹ Ù˘ ı¤Û˘ Ù˘ ÁÏ˘Î›- ∞fi Ù· ·Ú·¿Óˆ Û˘Ó¿ÁÂÙ·È fiÙÈ Ë ÏÂÈÙo˘ÚÁ›· Ó˘ Ùo˘ ¡ªDA ˘o‰o¯¤· Î·È ·o‰Â›¯ıËΠfiÙÈ ÂÓÈ- ÙˆÓ ÌÂÙ·‚oÙÚoÈÎÒÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ ·›˙ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Û¯‡ÂÈ ÙË ÌÓ‹ÌË Û ÂÈÚ·Ì·ÙÈο ÌoÓ٤Ϸ ˙ÒˆÓ. ÚfiÏo ÛÙo˘˜ Ì˯·ÓÈÛÌo‡˜ long-term potentiation ∏ ÂÈÏË„›·, fiˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚıËΠ۠ÚoËÁo‡- (LTP) Î·È long-term depression (LTD) o˘ ¯·Ú·- ÌÂÓË ÂÓfiÙËÙ·, ÌoÈ¿˙ÂÈ ˆ˜ ȉ·ÓÈÎfi˜ ıÂڷ¢ÙÈÎfi˜ ÎÙËÚ›˙o˘Ó Ùo Ê·ÈÓfiÌÂÓo Ù˘ Ï·ÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Û˘- ÛÙfi¯o˜ Ì ¡ªDA Î·È ∞ªƒ∞ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜, ÙˆÓ Ó¿„ˆÓ178. ∞ÎfiÌË o ÚfiÏo˜ Ùo˘˜ ÛÙo Ì˯·ÓÈÛÌfi Ù˘ oo›ˆÓ oÈ ·ÓÙÈÂÈÏËÙÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜ ¤¯o˘Ó ÙÂÎÌË- Ó¢ÚoÙoÍÈÎfiÙËÙ·˜ ÏfiÁˆ ÁÏo˘Ù·ÌÈÓÂÚÁÈ΋˜ ‰È¤ÁÂÚ- ÚȈı›90,91. Û˘ ηٿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË189, ‹ ÌÂÙ¿ ·ÍoÓfiÙÌËÛË Â- ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË Ë ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ ‰Ú¿Û˘ ÙˆÓ ÚÈÊÂÚÈÎo‡ Ó‡Úo˘183 ‹ ¿ÏÏË Ó¢ÚoÙoÍÈ΋ ‚Ï¿‚Ë ¡ªDA ˘o‰o¯¤ˆÓ Èı·ÓoÏoÁÂ›Ù·È fiÙÈ ‰Ú· ıÂÙÈο ÌÂÛoÏ·‚o‡ÌÂÓË ·fi Ùo ¡ªD∞97,184,185, ¤¯ÂÈ ÌÂÏÂ- ÛÙË ıÂڷ›· Ù˘ Û¯È˙oÊÚ¤ÓÂÈ·˜192. ÙËı› ÂÈÚ·Ì·ÙÈο. µÚ¤ıËΠ·fi ÙȘ ÌÂϤÙ˜ ·˘Ù¤˜ ∏ ˘ÂÚ·ÏÁËÛ›· ÚoηÏÂ›Ù·È ·fi Ì˯·ÓÈÛÌfi fiÙÈ ÛÙo ÓˆÙÈ·›o Ì˘ÂÏfi Ùo˘ Â›Ì˘o˜ ·Ó¢ڛÛÎoÓÙ·È o˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ÂÓÂÚÁoo›ËÛË ÙˆÓ ¡ªDA ˘o‰o¯¤ˆÓ Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘ÂÏo‡2,3. ¶ÚoÛ¿ıÂȘ mR¡∞ ÙˆÓ ˘oÌoÓ¿‰ˆÓ mGluR1,5,3,4,7, Ë Û˘¯ÓfiÙË- Ù· ÙˆÓ oo›ˆÓ ÌÂÈÒÓÂÙ·È Î·Ù¿ ÙËÓ ÚÒÈÌË ÌÂÙ·- ÁÈ· ÎÏÈÓÈ΋ ÂÊ·ÚÌoÁ‹ ¡ªDA ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ ·¤- Ù˘¯·Ó ÏfiÁˆ ·ÚÂÓÂÚÁÂÈÒÓ. ÁÂÓÓËÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË, Ì ÂÍ·›ÚÂÛË ÙˆÓ mGluR3 Î·È OÚÈṲ̂ÓoÈ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ÙˆÓ ¡ªDA (ª∫- mGluR5. π‰È·›ÙÂÚ· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ Â›Ó·È o ÚfiÏo˜ ÙˆÓ Î·È ÛÙËÓ ˆÚ›Ì·ÓÛË ÙˆÓ ÏÂÈÙo˘ÚÁÈÒÓ ÙˆÓ ÎÈÓËÙÈÎÒÓ 801, CPP, GSP, CNS-1102 ‹ cerestat) Î·È ∞ªƒ∞ Ó¢ÚÒÓˆÓ Î·È Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘ÂÏo‡. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· oÈ (NBQX, PNQX, GYKI 52466, CY 215490, YM ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ Ù˘ oÌ¿‰·˜ πππ, ªƒƒG 900) ˘o‰o¯¤ˆÓ ¤¯o˘Ó ·o‰ÂȯÙ› ÈÛ¯˘Ú¿ Ó¢Úo- Î·È ª3Cƒ∞, ·Ú¤¯o˘Ó Ó¢ÚoÚoÛÙ·Û›· ¤Ó·ÓÙÈ ÚoÛٷ٢ÙÈÎo› ¯oÚËÁo‡ÌÂÓoÈ ÛÙËÓ ÚÒÈÌË Ê¿ÛË Ù˘ Ó¢ÚoÙoÍÈÎfiÙËÙ·˜ ·fi ‰ÈÂÁÂÚÛÈÌfiÙËÙ·185, ÂÓÒ ÌÂÙ¿ ·ÁÁÂÈ·Îfi ÂÁÎÂÊ·ÏÈÎfi ÂÂÈÛfi‰Èo (∞∂∂) Û 34,190,193 ‰È¤ÁÂÚÛË ˘o‰o¯¤ˆÓ Ù˘ oÌ¿‰·˜ π ·fi Ùo ÎÈÛηÏÈ- ÂÈÚ·Ì·Ùfi˙ˆ· . ∂Ï·ÙÙÒÓo˘Ó Ùo ̤ÁÂıo˜ Ùo˘ ′ ′ Îfi, Ùo ∞CƒD Î·È ÙË D∏ƒG, ·˘Í¿ÓÂÈ ÙË Ó¢ÚoÙoÍÈ- ÂÌÊÚ¿ÎÙo˘ ·Ó ¯oÚËÁËıo‡Ó ÂÓÙfi˜ 90 -120 ·fi ÙËÓ ÎfiÙËÙ· o˘ ÚoηÏ› Ùo ¡ªDA97,184. ¤Ó·ÚÍ‹ Ùo˘. ∂ÓÙo‡ÙoȘ ÎÏÈÓÈΤ˜ ÌÂϤÙ˜ o˘ ¤ÁÈÓ·Ó ‰ÂÓ ·¤‰ˆÛ·Ó Ù· ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓ· ıÂÙÈο ·oÙÂϤ- ÛÌ·Ù·. ∞ÎfiÌË oÈ Î·Ú‰È·Î¤˜ ·ÚÚ˘ı̛˜ o˘ Úo- 5. ∞¡∆∞°ø¡π™∆∂™ ∆OÀ °§OÀ∆∞ªπ∫OÀ – ∫§π¡π- ηÏo‡Ó, ·ÏÏ¿ Î·È Ùo ÌÈÎÚfi ¯ÚoÓÈο ıÂڷ¢ÙÈÎfi ∫∂™ ∂º∞ƒªO°∂™ ·Ú¿ı˘Úo (<6 ÒÚ˜) ÁÈ· Ùo ∞∂∂ ÛÙoÓ ¿ÓıÚˆo, ∏ ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ ÙˆÓ ¡ªDA Î·È ÙˆÓ ·oÙÂÏo‡Ó ·Ó·ÛÙ·ÏÙÈÎo‡˜ ·Ú¿ÁoÓÙ˜ ÛÙË ¯Ú‹ÛË ∞ªƒ∞/η˚ÓÈÎo‡ ˘o‰o¯¤ˆÓ Ùo˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ o- Ùo˘˜193. ͤo˜, ÂÚÈoÚ›˙ÂÙ·È Úo˜ Ùo ·ÚfiÓ Û ÂÈÚ·Ì·ÙÈο ∆¤Ïo˜ Û ÂÈÚ·Ì·ÙÈο ÌoÓ٤Ϸ ÙÚ·˘Ì·ÙÈ΋˜ ÌoÓ٤Ϸ Û ˙Ò·. OÈ Ê·ÚÌ·ÎoÏoÁÈΤ˜ o˘Û›Â˜ o˘ ‚Ï¿‚˘ Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘ÂÏo‡ ÌÂÏÂÙ‹ıËÎÂ Ë ¯Ú‹ÛË ¤¯o˘Ó ¯ÚËÛÈÌooÈËı› ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·, ·Úo˘ÛÈ¿- Ù˘ Á·Û˘ÎÏȉ›Ó˘ (gacyclidine)194,195, ¯ËÌÈÎo‡ ·Ó·- ˙o˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·ÓÂÈı‡ÌËÙ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ (΢ڛˆ˜ ÏfiÁo˘ Ù˘ ÊÂÓ΢ÎÏȉ›Ó˘, Ì Ó¢ÚoÚoÛٷ٢ÙÈ΋ ·fi ÙËÓ „˘¯È΋ ÛÊ·›Ú·), ÁÂÁoÓfi˜ o˘ ηıÈÛÙ¿ ÙËÓ ‰Ú¿ÛË ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚË Ùo˘ ª∫-801 Î·È oχ ÌÈÎÚfiÙÂ- ÎÏÈÓÈ΋ Ùo˘˜ ¯Ú‹ÛË ·ÎfiÌË ·Ó¤ÊÈÎÙË. ∂ÈϤoÓ, Ë ÚË ÙoÍÈÎfiÙËÙ·. ∏ Á·Û˘ÎÏȉ›ÓË ‚Ú¤ıËΠӷ ¢Óo› ÌÂϤÙË Ùo˘ ·ÎÚÈ‚‹ ÚfiÏo˘ Ù˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÓÂÚÁÈ΋˜ ‰È- ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË ÎÈÓËÙÈÎÒÓ Ó¢ÚÒÓˆÓ ÌÂÙ¿ ÙÚ·˘Ì·ÙÈ- ·‚›‚·Û˘ ÛÙo Ó¢ÚÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· Î·È Ë Û¯¤ÛË Ù˘ Ì ÛÌfi, ÂÓÒ ¤¯o˘Ó ‹‰Ë ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ÎÏÈÓÈΤ˜ ÌÂϤÙ˜. ÙËÓ ·ÈÙÈo·ıoÁ¤ÓÂÈ· ‰È·ÊfiÚˆÓ ·ı‹ÛˆÓ, ‰ÂÓ ¤- ™˘Óo„›˙oÓÙ·˜ Âo̤ӈ˜ Ù· ·Ú·¿Óˆ: ·) Ë ¯ÂÈ ·oηχ„ÂÈ ·ÎfiÌË fiÏ· Ù· Ì˘ÛÙÈο Ù˘. Ï‹Ú˘ ηٷÓfiËÛË ÙˆÓ Ì˯·ÓÈÛÌÒÓ o˘ ‰È¤o˘Ó ∂ÓÙo‡ÙoȘ Ù· Û‡Á¯ÚoÓ· ‰Â‰o̤ӷ fiÏo Î·È Â- ÙË ÁÏo˘Ù·ÌÈÓÂÚÁÈ΋ ‰È·‚›‚·ÛË, ‚) Ë ‰È·Ï‡ηÓÛË ÚÈÛÛoÙ¤ÚˆÓ ÌÂÏÂÙÒÓ Û¯ÂÙ›˙o˘Ó ÙȘ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ù˘ Ù˘ ·ÈÙÈo·ıoÁ¤ÓÂÈ·˜ ÙˆÓ ÂÎÊ˘ÏÈÛÙÈÎÒÓ ÓfiÛˆÓ Ùo˘ ÁÏo˘Ù·ÌÈÓÂÚÁÈ΋˜ ‰È·‚›‚·Û˘ Ì ÙËÓ ·ÈÙÈo·ıoÁ¤- Ó¢ÚÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜ Î·È Á) Ë ·Ú·Û΢‹ ÌË ÙoÍÈ- ÓÂÈ· oÏÏÒÓ ¯ÚoÓ›ˆÓ Ó¢ÚoÂÎÊ˘ÏÈÛÙÈÎÒÓ ÓfiÛˆÓ ÎÒÓ Ê·Ú̷΢ÙÈÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ, ·oÙÂÏo‡Ó Úo- ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 125
¸oı¤ÛÂȘ ÁÈ· ÙË ÌÂÏÏoÓÙÈ΋ o˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ÎÏÈÓÈ΋ and kainate receptors. Neuropharmacology 1998, 37: ÂÊ·ÚÌoÁ‹ ÙˆÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ Ùo˘ 1187-204. ÁÏo˘Ù·ÌÈÎo‡ ÛÙË ıÂڷ›· ‚Ï·‚ÒÓ Ùo˘ Ó¢ÚÈÎo‡ 7. Sladecesk F, Pin JP, Recasens M, Bockaert J, Weiss J. Glu- tamate stimulates inositol phosphate formation in stri- Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜. atal neurons. Nature 1985, 317: 717-9. ∏ ÌÂϤÙË ÙˆÓ È‰ÈoÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ ˘o‰o¯¤ˆÓ Î·È 8. Hayashi T. Effects of sodium glutamate on the nervous ÙˆÓ o˘ÛÈÒÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ Ùo˘˜ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· system. Keio J Med 1954, 3: 183-92. ÚoÛʤÚo˘Ó ÛÙo ̤ÏÏoÓ ÙË ÁÓÒÛË ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÓfiË- 9. Curtis DR, Phillis JW, Watkins JC. Chemical excitation of ÛË Ì˯·ÓÈÛÌÒÓ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›·˜ Ùo˘ Ó¢ÚÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹- spinal neurons. Nature 1959, 183: 611-2. Ì·Ùo˜, ηıÒ˜ Î·È Èı·Ó¤˜ ıÂڷ¢ÙÈΤ˜ χÛÂȘ. 10. Rothman SM, Olney JW. Excitotoxicity and the NMDA receptor. TINS 1987, 10(7): 299-302. ABSTRACT 11. McDonald JW, Silverstein FS, Johnston MV. Magnesium reduces NMDA-mediated brain injury in perinatal Gougoulias N, Albani M. Glutamate receptors in rats. Neurosci Lett 1990, 109: 234-38. the CNS. Hell Iatr 2003, 69: 113-131. 12. Doyle KM, Feerick S, Kirkby DL, Eddleston A, Higgins GA. Comparison of various NMDA-antagonists in a Glutamate is an excitatory neurotransmitter in model of short-term memory and an overt behavior. the synapses of the CNS. Its action is mediated by Behav Pharmacol 1998, 9(8): 671-81. membrane receptors of the nerve cell, which are 13. Michaelis EK. Molecular biology of glutamate receptors distinguished to ionotropic and metabotropic. Iono- in the CNS and their role in excitotoxicity, oxidative tropic receptors (NMDA and AMPA/kainate) form stress and aging. Prog Neurobiol 1998, 54(4): 309-415. an ion-channel through which Ca++ ions enter the 14. Cuppini R, Sartini S, Amborgini P, Falcieri E, Mltarello MC, Gallo G. Control of neuron outgrowth by NMDA re- cell, when activated. Metabotropic receptors act as ceptors. J Submicrosc Cytol Pathol 1999, 31(1): 31-40. regulators, action mediated by G-proteins. Function 15. Hoffmann H, Gremme T, Hatt H, Gottmann K. Synaptic a- and properties of glutamate receptors undergo ctivity-dependent developmental regulation of NMDA changes throughout development and CNS matura- receptor subunit expression in cultured neocortical mo- tion. It has also been proved that excitatory amino toneurons. J Neurochem 2000, 75(4): 1590-9. acids, participate in the course and mechanisms of 16. Choi DW. Glutamate neurotoxicity and diseases of the many nervous system diseases as epilepsy, acute nervous system. Neuron 1988, 1: 623-34. brain ischaemia, injury of the central and peripheral 17. Krieger C, Jones K, Kim SU, Eisen AA. The role of intra- cellular free calcium in motor neuron disease. J Neu- nervous system, Parkinson’s, Alzheimer’s, Huntin- rol Sci 1994, 124 (suppl. 1): 27-32. gton’s disease, ALS, as well as in the mechanisms of 18. Ikonomidou C, Turski L. Neurodegenerative disorders: pain transmission. The detailed study of the proper- clues from glutamate and energy metabolism. Crit Rev ties of glutamate receptors and its antagonists, will Neurobiol 1996, 10(2): 239-63. possibly support our knowledge to understand the 19. Bittigau P, Ikonomidou C. Glutamate in neurologic di- mechanisms of CNS function and offer new thera- sorders. J Child Neurol 1997, 12(8): 471-85. peutic tools against disease. 20. Shaw PJ. Motor neurone disease. Br Med J 1999, 318: 1118-21. 21. Sazontova TG, Matskevich AA, Arkhipenko YV. Calpains: µπµ§π√°ƒ∞ºÿ∞ physiological and pathophysiological significance. Pa- 1. Lodge D, Johnson KM. Noncompetitive excitatory amino thophysiology 1999, 6(2): 91-102. acid receptor antagonists. TIPS 1990, 11: 81-6. 22. Vrbova G, Gordon T, Jones R. Neve Muscle interaction, 2. Kemp JA, Foster AC, Wong EHF. Non- competitive anta- 2nd ed London: Chapman and Hall, 1995. gonists of EAA receptors. TINS 1987, 10(7): 294-8. 23. Kristian T, Siesjo BK. Calcium in ischemic cell death. 3. Cotman CW, Iversen LL. Excitatory amino acids in the Stroke 1998, 29(3): 705-18. brain - focus on NMDA receptors. TINS 1987, 10(7): 24. Alberi S, Raggenbass M, de Bilbao F, Dubois-Dauphin M. 264-5. Axotomized neonatal motoneurons overexpressing 4. Watkins JC, Olverman HJ. Agonists and antagonists for bcl-2 proto-oncogene retain functional electrophysio- excitatory amino acid receptors. TINS 1987, 10(7): logical properties. Natl Acad Sci USA 1996, 93(9): 265-72. 3978-83. 5. Watkins JC, Krosgaard-Larsen P, Honore T. Structure- 25. Rothstein JD, Kund RW. Neuroprotective srategies in a activity relationships in the development of EAA rece- model of chronic glutamate-mediated motor neuron ptor antagonists and competitive antagonists. TIPS toxicity. J Neurochem 1995, 65(2): 643-51. 1990, 11: 25-33. 26. Rivot JP, Sousa A, Montagne-Clavel J, Besson JM. NO 6. Bleakman D, Lodge D. Neuropharmacology of AMPA release by glutamate and NMDA in the dorsal horn of 126 N. °∫OÀ°∫OÀ§π∞™, M. A§ª¶∞¡∏
the spinal cord: an in vivo electrochemical approach in 1995, 373-84. the rat. Brain Res 1999, 821(1): 101-10. 41. Dingledine R, Borges K, Bowie D, Traynelis SF. The gluta- 27. Casanovas A, Ribeira J, Hukkanen K, Riveiros-Morenos v, mate receptor ion channel. Pharmacol Rev 1999, Esquerda JE. Prevention by lamotrigine, MK-801 and 51(1): 7-61. N-Nitro-L-Arginine Methyl Ester of motoneuron cell 42. Ozawa S, Kamiya H, Tsuzuki K. Glutamate receptors in death after neonatal axotomy. Neuroscience 1996, the mammalian central nervous system. Progress in 71(2): 313-25. Neurobiology, 1998, 54(5): 581-618. 28. Urushitani M, Shimohama S, Kihara T, et al. Mechanism 43. Temkin R, Lowe R, Jensen P, Hatt H, Smith DO. Expres- of selective motoneuronal death after exposure of spi- sion of glutamate receptor subunits in a-motoneurons. nal cord to glutamate: involvement of glutamate indu- Brain Res Mol Brain Res 1997, 82(1): 38-45. ced nitric oxide in motor neuron toxicity and nonmotor neuron protection. Ann Neurol 1998, 44(5): 769-807. 44. TÔlle TR, Berthele A, Zieglgansberger W, Seeburg PH, Widen W. The differential expression of 16 NMDA and 29. Connold AL, Evers JV, Vrbova G. Effect of low calcium non-NMDA receptor subunits in the rat spinal cord and and protease inhibitors on synapse elimination during in periaqueductal gray. J Neurosc 1993, 13: 5009-28. pistnatal development in the rat soleus muscle. Brain Res 1986, 393(1): 99-107. 45. Behe P, Stern P, Wyllie DJA, Nassar M, Schoepfer R, Col- quhoun D. Determination of NMDA NR1 subunit co- 30. Harding DI, Greensmith L, Mason M, Anderson RM, opy number in recombinant NMDA receptors. Proc R Vrbova G. Overexpression of GAP-43 induces pro- Soc Lond Ser B 1995, 262: 205-13. longed sprouting and causes death of adult motoneu- rons. Eur J Neurosci 1999, 11(7): 2237-42. 46. Prekumbar LS, Auerbach A. Stoichiometry of recombi- nant NMDA receptor channels inferred from single 31. Mentis GZ, Greensmith L, Vrbova G. Motoneurons de- channel current patterns. J Gen Physiol 1997, 110: stined to die are rescued by blocking NMDA receptors 485-502. by MK-801. Neuroscience 1993, 54(2): 283-5. 47. Hollmann M, Heinemann S. Cloned glutamate receptors. 32. Greensmith L, Mooney EC, Waters HJ, Houlihan-Burne Annal Rev Neurosci 1994, 7: 31-108. DG, Lowrie MB. Magnesium ions reduce motoneuron death following nerve injury or exposure to NMDA in 48. Moriyoshi K, Masu M, Ishii T, Shigemoto R, Mizuno N, the developing rat. Neuroscience 1995, 68(3) : 807-12. Nakanishi N. Molecular cloning and characterization of the rat NMDA receptor. Nature 1991, 354: 31-7. 33. Dick J, Greensmith L, Vrbova G. Blocking of NMDA receptors during a critical stage of development redu- 49. Wollmuth LP, Kuner T, Seeburg PH, Sakmann B. Diffe- ces the effects of nerve injury at birth on muscles and rential contribution of the NR1 and NR2 subunits to motoneurons. Neuromuscul Disord 1995, 5(5): 371-82. the selectivity filter of recombinant NMDA receptor channels. J Physiol 1996, 491(3): 779-97. 34. Graham SH, Chen J, Lan JQ, Simon RP. A dose response study of neuroprotection using the AMPA antagonit 50. Dunah AW, Yasuda RP, Luo J, Wang Y, Prybylowsky K, NBQX in rat focal cerebral ischemia. J Pharmacol Exp Wolfe LB. Biochemical studies of the structure and Ther 1996, 276(1): 1-4. function of the NMDA subtype of glutamate rece- ptors. Mol Neurobiol 1999, 19(2): 151-79. 35. Liu S, Ruenes GL, Yerzierski RP. NMDA and non- NMDA receptor antagonists protect against excitoto- 51. Johnson JW and Ascher P. Glycine potentiates the NMDA xic injury in the rat spinal cord. Brain Res 1997, 756(1- response in cultured mouse neurons. Nature 1987, 325: 2): 160-7. 539. 36. Lawson SJ and Lowrie MB. The role of apoptosis and 52. Durlach J, Bac P, Durlach A, Bara M, Guiet-Bara A. Are excitotoxicity in the death of spinal motoneurons and age related neurodegenerative diseases linked with va- interneurons after neonatal nerve injury. Neurosci- rious types of magnesium depletion? Magnesium Re- ence 1998, 87(2): 337-48. search 1997, 10(4): 339-53. 37. Mathiesen C, Varming T, Jensen LH. In vivo and in vitro 53. Anson LC, Chen PE, Wyllie DJA, Colquhoun D, Schoep- evaluation of AMPA receptor antagonists in rat hip- fer R. Identification of amino acid residues of the pocampal and cultured mouse cortical neurons. Eur J NR2A subunit that control glutamate potency in re- Pharmacol 1998, 353: 159-67. combinant NR1/NR2 NMDA receptors. J Neurosci 38. Schielke GP, Kupina NC, Boxer PA, Bigge CF, Welthy DF, 1998, 18: 581-9. Iadecola C. The neuroprotective effect of the novel 54. Hirai H, Kirsch J, Laube B, Betz H, Kuhse J. The glycine AMPA receptor antagonist PD 152247 (PNQX) in binding site of the NMDA-receptor subunit NR1: I- temporary focal ischemia in the rat. Stroke 1999, dentification of novel determinants of co-antagonists 30(7): 1472-7. potentiation in the extracellular M3-M4 loop region. 39. Kuner T, Wollmuth LP, Karlin A, Seeburg PH, Sakmann Proc Natl Acad Sci USA 1996, 93: 6031. B. Structure of the NMDA receptor channel M2 se- 55. Mayer ML, Vyklicky L, Clemens J. Regulation of NMDA gment inferred from the accessibility of substituted cy- receptor desensitization in mouse hippocampal neu- steines. Neuron 1996, 17(2): 343-52. rons by glycine. Nature 1989, 338: 425-7. 40. Bennett JA, Dingledine R. Topology profile for a gluta- 56. McNamara D, Smith ECR, Calligaro DO, O’Malley PJ, mate receptor: three transmembrane domains and a McQuaid LA, Dingledine R. 5,7-dichlorokynurenic a- channel lining reentrant membrane loop. Neuron cid, a potent and selective competitive antagonist of ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 127
the glycine site on NMDA receptors. Neurosci Lett selective antagonist of NMDA receptors containing 1990, 120: 17-20. NR2B subunit. J Neurochem 1998, 70(5): 2147-55. 57. Henderson G, Johnson JW, Ascher P. Competitive anta- 73. Gotti B, Duverger D, Bertin J, et al. Ifenprodil and SL gonists and partial antagonists at the glycine modu- 820715 as cerebral antiischemic agents. Evidence for latory site of the mouse NMDA receptor. J Physiol efficacy in models of focal cerebral ischemia. J 1990, 430: 189-212. Pharmacol Exp Ther 1988, 247(3):1211-20. 58. Maruoka Y, Ohno Y, Tanaka H, et al. Selective depres- 74. Okiyama K, Smith DH, White WF, McIntosh TK. Effects sion of the spinal polysynaptic reflex by the NMDA of NMDA-antagonist CP-98113 on regional cerebral receptor antagonists in an isolated spinal cord in vitro. edema and cardiovascular, cognitive and neurobehavi- Gen Pharmacol 1997, 29(4): 6. oral function following experimental brain injury in 59. Priestley T, Laughton P, Macanlay AJ, Hill RG, Kemp JA. the rat. Brain Res 1998, 792(2): 291-8. Electrophysiological characterization of the antago- 75. Javitt DC, Frusciante MJ, Zukin SR. Activation-related nist properties of two novel NMDA receptor, glycine and activation independent effects of polyamines on site antagonists, L-695902 and L-701324. Neurophar- phencyclidine receptor binding within the NMDA re- macology 1996, 35(11): 1573-81. ceptor complex. J Pharmacol Exp Ther 1994, 270(2): 60. Parsons CG, Quack G, Bresink I, et al. Comparison of the 604-13. potency, kinetics and voltage-dependency of a series 76. Dilmore JG, Johnson JW. Open channel block and alte- of uncompetitive NMDA receptor antagonists in vitro ration of NMDA receptor gating by an analogue of with anticonvulsive and motot impairment activity in phencyclidine. Biophys J 1998, 75(4): 1801-16. vivo. Neuropharmacology 1995, 34(10):1239-58. 77. Fossati A, Vimercati MG, Caputo R, Valenti M. Pharma- 61. Parsons CG, Danysz W & Quack G. Memantine is a well cological profile of dextrorphan. Arzneimittelfor- tolerated NMDA receptor antagonist. A review of schung 1995, 45(11): 1188-93. preclinical darta. Neuropharmacology 1999, 38(6): 78. Block F, Schwarz M. Dextromethorphan reduces fun- 735-67. ctional deficits and neuronal damage after global is- 62. Nicholson KL, Jones HE, Balster RL. Evaluation of the chemia in rats. Brain Res 1996, 741(1-2): 153-9. reinforcing and discriminative stimulus properties of 79. Britton P, Lu XC, Laskosky MS, Tortella FC. Dextrome- the low affinity NMDA receptor channel blocker me- thorphan protects against cerebral injury following mantine. Behav Pharmacol 1998, 9(3): 231-43. transient, but not permanent, focal ischemia in rats. 63. Nowak L, Bregstovsky P, Asher P, Herbert A, Prochiantz Life Science 1997, 60(20): 1729-40. A. Magnesium gates glutamate-activated channels in 80. Tortella FC, Klette KL, De Coster MA, Davis BJ, Newman mouse central neurons. Nature 1984, 307: 462-5. AH. Dextromethorphan analogs are neuroprotective in 64. Kuner T, Schoepfer R. Multiple structural elements de- vitro and block glutamate induced excitotoxic calcium termine subunit specificity of Mg2+ block in NMDA signals in neurons. Neurosci Lett 1995, 198(2): 79-82. receptor channels. J Neurosci 1996, 16(11): 3549-58. 81. Blanpied TA, Boeckman FA, Aizenman E, Johnson JW. 65. Monaghan DT, Larsen H. NR1 and NR2 subunit contri- Trapping channel block of NMDA-activated respon- bution to NMDA receptor channel blocker pharmaco- ses by amantadine and memantine. J Neurophysiol logy. J Pharmacol Exp Ther 1997, 280(2): 614-20. 1997, 77(1): 309-23. 66. Ranson RW, Stec NL. Cooperative modulation of [3H] 82. Grant KA, Colombo G, Grant J, Rogawski MA. Dizocilpi- MK-801 binding to NMDA receptor ion channel com- ne-like discriminative stimulus effect of low affinity plex by L-glutamate, glycine and polyamines. J Neu- uncompetitive NMDA antagonists. rochem 1988, 51: 830-6. 83. Holtzman SG. Discriminative stimulus effect of dextro- 67. Williams K. Interactions of polyamines with ion chan- methorphan in the rat. Psychopharmacology (Berlin) nels. Biochem J 1997, 325: 289-97. 1994, 116(3): 249-54. 2+ 68. Bertrand S, Cazalets JR. Regulation by glycine, Mg , 84. Wu D, Otton SV, Kalow W, Sellers EM. Effects of route and polyamines of the NMDA-induced locomotion in of administration on dextromethorphan pharmacoki- the neonatal rat spinal cord in vitro. Neuroscience netics and behavioral response in the rat. J Pharmacol 1999, 94(4): 1199-206. Exp Ther 1995, 274(3): 1431-7. 69. Traynelis SF, Hartley M, Heinemann SF. Control of proton 85. Golding EM, Vink R. Efficacy of competitive vs non- sensitivity of the NMDA receptor by RNA splicing and competitive blockade of the NMDA channel following polyamines. Science (Wash DC) 1991, 253: 1028-31. traumatic brain injury. Mol Chem Neuropathol 1995, 70. Segal JA, Skolnik P. Polyamine-like actions of aminogly- 24(2-3): 137-50. coside derivatives at NMDA-receptors. Eur J Phar- 86. Kato H, Kanellopoulos GK, Matuo S, et al. Protection of macol 1998, 347: 311-7. rat spinal cord from ischemia with dextrorphan and 71. Nash JE, Hill MP, Brotchie JM. Antiparkinsonian actions of cycloheximide: effects on necrosis and apoptosis. J blockade of NR2B-containing NMDA receptors in the Thorac Cardiovasc Surg 1997, 114(4): 609-18. reserpine-treated rat. Exp Neurol 1999, 155(1): 42-8. 87. Ehrich M, Knolle E, Ciovica R, et al. Memantine for pre- 72. Mutel V, Buchy D, Klingelschmidt A, et al. In vitro binding vention of spinal cord injury in a rabbit model. J Tho- properties in rat brain of [3H] Ro-256981, a potent and rac Cardiovasc Surg 1999, 117(2): 285-91. 128 N. °∫OÀ°∫OÀ§π∞™, M. A§ª¶∞¡∏
88. Von Euler M, Li-Li M, Whitemore S, Seiger A, Sundstrom intracellular Mg2+ of the NMDA-activated channel in E. No protective effect of the NMDA antagonist me- cultured rat neurons. J Physiol 1996, 491(1): 121-35. mantine in experimental spinal cord injuries. J Neuro- 106. Li-Smerin Y, Johnson JW. Effects of intracellular Mg2+ trauma 1997, 14(1): 53-61. on channel gating and steady-state responses of the 89. Zheng F, Gringrich MB, Traynelis SF, Conn PJ. Tyrosine NMDA receptor in cultured rat neurons. J Physiol kinase potentiates NMDA receptor currents by 1996, 491(1): 137-50. reducing tonic Zn2+ inhibition. Nat Neurosci 1998, 1: 107. Antonov SM, Gmiro VE, Johnson JW. Binding sites for 185-91. permeant ions in the channel of NMDA receptors and 90. Corradetti R, Pugliese AM. Electrophysiological effects of their effects of channel block. Nat Neurosci 1998, 1(6): felbamate. Life Sci 1998, 63(13):1075-88. 451-61. 91. Meldrum BS. Update on the mechanism of action of 108. Ishii T, Moriyoshi K, Sugihara H, et al. Molecular cha- antiepileptic drugs. Epilepsia 1996, 37(suppl. 6): 4-11. racterization of the family of the NMDA receptor su- 92. Brown WM, Aiken SP. Felbamate: clinical and molecular bunits. J Biol Chem 1993, 268: 2836-43. aspects of a unique antiepileptic drug. Crit Rev Neu- 109. Momiyama A, Feldmeyer D, Cull-Candy SG. Identifica- robiol 1998, 12(3): 205-22. tion of a native low-conductance ion NMDA channel 93. Wasterlain CG, Adams LM, Wichmann JK, Sofia RD. with reduced sensitivity to Mg2+ in rat central neu- Felbamate protects neurons from apoptosis in a gerbil rons. J Physiol (London) 1996, 494(2): 479-92. model of global ischemia. Stroke 1996, 27(7): 1236-40. 110. Wang LY, McDonald JF. Modulation by Magnesium of 94. Frey HH, Bartels I. Felbamate and mebrobamate: a com- the affinity of NMDA receptors for glycine in murine parison of their anticonvulsant properties. Epilepsy hippocampal neurons. J Physiol (London) 1995, Res 1997, 27(3): 151-64 486(1): 83-95. 95. Peoples RW, Weight FF. Inhibition of excitatory amino 111. Paoletti P, Neyton J, Ascher P. Glycine independent and acid-activated currents by trichloroethanol and triflu- subunit specific potentiation of NMDA responses by oroethanol in mouse hippocampal neurons. Br J Phar- extracellular Mg2+. Neuron 1995. 15: 1109-20. macol 1998, 124: 1159-64. 112. Wolf G, Keihoff G, Fischer S, Hass P. Subcutaneously 96. Jevtovic-Todorovic V, Todorovic SM, Mennerick S, et al. applied magnesium protects reliably against quinoli- Nitrous oxide (laughing gas) is an NMDA-antagonist nate-induced NMDA-mediated neurodegenaration neuroprotectant and neurotoxin. Nat Med 1998, 4: and convulsions in rats: are there therapeutical impli- 460-3. cations? Neurosci Lett 1990, 117: 207-11. 97. Holohean AM, Hackman JC, Davidov RA. Mechanisms 113. Wolf G, Fischer S, Hass P, Abbicht K, Keilhoff G. Ma- involved in the mGluR-enhancement of NMDA- gnesium sulphate subcutaneously injected protects a- mediated motoneurone responses in frog spinal cord. gainst kainate induced convulsions and neurodegene- Br J Pharmacol 1999, 126(1): 333-41. ration: in vivo study on the rat hippocampus. Neurosci 98. Kaku DA, Giffard RG, Choi DW. Neuroprotective effects 1991, 43: 31-4. of glutamate antagonists and extracellular acidity. Sci- 114. Hallak M, Berman RF, Irtenkauf SM, Elvans MI, Cotton ence 1993, 260: 1516-8. DB. Peripheral magnesium sulphate enters the brain 99. Chen YU, Wu ML, Fu WM. Regulations of presynaptic and increases the treshold for hippocampal seizures in NMDA responses by external and intracellular pH rats. Am J Obst Gynecol 1992, 167: 109-15. changes at developing neuromuscular synapses. J Ne- 115. Fischer S, Wolf G, Keilhoff G, Hass P. Magnesium anta- urosci 1998, 18(8): 2982-90. gonizes AMPA-induced brain damage and convulsi- 100. Mayer MS, Westbrook GL. Permation and block of ons. Eur J Pharmacol 1993, 232: 121-4. NMDA receptor channels by divalent cations in mou- 116. Chan AWK, Minski MJ, Lim L, Lai JK. Changes in brain se cultured central neurons. J Physiol (London) 1987, regional manganese and magnesium levels during po- 394: 501-27. stnatal development: modulation by chronic mangane- 101. Ascher P. Divalent cations and the NMDA channel. se administration. Metab Brain Disease 1992, 7: 21-3. Biomed Res 1998, 9 (suppl. 2): 31-7. 117. Walmsley B, Bolton PS. An in vivo pharmacological 102. Wollmuth LP, Kuner T, Sackman B. Intracellular Mg2+ study of single group Ia fibre contacts with motoneu- interacts with structural determinants of the narrow rons in the cat spinal cord. J Physiol (London) 1994, constriction contributed by the NR1 subunit in the 481(3): 731-41. NMDA receptor channel. J Physiol (Lond) 1998, 506: 118. Follis F, Miller K, Scremin OU, Pett S, Kessler R, Wernly 33-52. J. NMDA receptor blockade and spinal cord ischae- 103. Antonov SM, Johnson JW. Permeant ion regulation of mia due to aortic crossclamping in the rat model. Can NMDA receptor channel block by Mg2+. Proc Natl J Neurol Sci 1994, 21(3): 227-32. Acad Sci USA 1999, 96(25): 14571-6. 119. Regan RF, Jasper E, Guo Y, Panter SS. The effect of ma- 104. Johnson JW, Ascher P. Voltage-dependent block by in- gnesium on oxidative neuronal injury in vitro. J tracellular Mg2+ of NMDA-activated channels. Bio- Neurochemistry 1998, 70(1): 77-85. phys J 1990, 57(5): 1085-90. 120. Kato N, Artola A, Singer W. Developmental changes in 105. Li-Smerin Y, Johnson JW. Kinetics of the block by the susceptibility to long-term potentiation of neurons ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 129
in rat visual cortex slices. Brain Res Dev Brain Res 855-9. 1991, 60: 43-50. 137. Greig A, Donevan SD, Mujtaba TJ, Parks TN, Rao MS. 121. Kleckner NW, Dingledine R. Regulation of hippocampal Characterization of the AMPA-activated receptors NMDA receptors by magnesium and glycine during de- present on motoneurons. J Neurochem 2000, 74(1): velopment. Brain Res Mol Brain Res 1991, 11: 151-9. 179-91. 122. Vazquez-Espierez C, Castillo J, Naveiro J, Martinez-Villa 138. Liu RH, Fung SJ, Reddy VK, Barnes CD. Localization of E. Magnesium in CSF in acute cerebral ischemia: its glutamergic neurons in the dorsolateral pontine teg- relation to glutamate neurotoxicity. Rev Neurol 1998, mentum projecting to the spinal cord of the cat with a 26(153): 811-3. proposed role of glutamate on lumbar motoneuron 123. Chadal H, D’Souza SW, Barson AJ, Slater P. Modula- activity. Neuroscience 1995, 64(1): 193 tion by magnesium of NMDA receptors in developing 139. Kremer E, Lev-Tov A. Localization of the spinal net- rat brain. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 1998, work associated with generation of hindllimb locomo- 78(2): 116-20. tion in the neonatal rat and organization of its tran- 124. Ziskind-Conheim L. NMDA receptors mediate poly- sverse coupling system. J Neurophysiol 1997, 77(3): and monosynaptic potentials in motoneurons of rat 1155-70. embryos. J Neurosci 1990, 10: 125-35. 140. Kwak S, Nakamura R. Acute and late neurotoxicity in 125. Hori Y, Kanda K. Developmental alterations in NMDA the rat spinal cord in vivo induced by glutamate rece- receptor mediated [Ca2+]i elevation in substancia ge- ptor agonists. J Neurol Sci 1995, 129suppl: 99-103. latinosa neurons of neonatal spinal cord. Brain Res 141. Long SK, Smith DA, Siarey RJ, Evans RH. Effects of Dev Brain Res 1994, 80(1-2): 141-8. CNQX on dorsal root NMDA, kainate and quisqua- 126. Gonzalez DL, Fuchs JL, Droge MH. Distribution of late mediated depolarization of rat motoneurons in NMDA receptor binding in developing mouse spinal vitro. Br J Pharmacol 1990, 100(4): 850-4. cord. Neurosci Lett 1993, 151(2): 134-7. 142. Ziak D, Chratal A, Sykova E. Glutamate, kainate and 127. Kalb RG & Hockfield S. Activity dependent develop- NMDA evoked membrane currents in identified glial ment of spinal cord motoneurons. Brain Res Brain cells in rat spinal cord slice. Physiol Res 1998, 47(5): Res Rev 1992, 17(3): 283-9. 365-75. 128. Yoshimura H, Kato N. Attenuation of Mg2+-block of sy- 143. Bigge CF, Malone TC, Boxer PA, et al. Synthesis of naptic NMDA receptors in the visual cortex of rats un- PNQX and related quinoxalinediones: characterizati- der optic nerve blockade. Brain Research 1996, on of AMPA and NMDA receptor and anticonvulsant 733(1): 108-12. activity. J Med Chem 1995, 38(19): 3720-40. 129. Piehl F, Tabar G, Cullheim S. Expression of NMDA re- 144. Agrawal SK, Fehlings MG. Role of NMDA and non- ceptor mRNAs in rat motoneurons is down-regulated NMDA ionotropic glutamate receptors in traumatic spi- after axotomy. Eur J Neurosci 1995, 7(10): 2101-10. nal cord axonal injury. J Neurosci 1997, 17(3): 1055-63. 130. Virgo L, Dekkers J, Mentis GZ, Navarrette R, Belleroche 145. Iwasaki Y, Ikeda K, Shiojama T, Kinishita M. CNQX J. Changes in expression of NMDA receptor subunits in prevents spinal motor neuron death following sciatic the rat lumbar spinal cord following neonatal nerve nerve transection in newborn rats. J Neurol Sci 1995, injury. Neuropathol Appl Neurobiol 2000. 26(3): 258-72. 134(1-2): 21-5. 131. Hughes S, Lowrie MB, Smith ME. Evidence for two po- 146. Cumberbatch MJ, Herrero JF, Headley PM. Studies of pulation of NMDA receptors in neonatal rat spinal synaptic transmission in vivo: Indirect vs direct effects cord. The effect of peripheral nerve axotomy. Dev of AMPA/kainate antagonists on rat spinal sensory Brain Res 1998, 105(2): 209-17. responses. Neurosci Lett 1996, 204 (1-2): 33-6. 132. Laurie DJ, Seeburg PH. Regional and developmental 147. Sluka KA, Jordan HH, Willis WD, Westlund KN. Diffe- heterogenity in splicing of the rat brain NMDAR1 rential effects of NMDA and non-NMDA receptor an- mRNA. J Neurosci 1994, 14 (5 pt 2): 3180-94. tagonists on spinal release of amino acids after deve- 133. Paupard MC, Friedman LK, Zukin RS. Developmental lopment of acute arthritis in rats. Brain Res 1994, 664 regulation and cell-specific expression of NMDA spli- (1-2): 77-84. cing variants in rat hippocampus. Neuroscience 1997, 148. Rosemund C, Stern-Bach Y, Stevens C. The tetrameric 79(2): 399-409. structure of a glutamate receptor channel. Science 134. Palecek JL, Abdrachmanova G, Vlachova V, Vyklick LJ. 1998, 280: 1596-9. Properties of NMDA and receptors in rat spinal cord 149. Keindnen K, Arvola M, Kuusinen A, Johnson M. Ligand motoneurons. Eur J Neurosci 1999, 11(3): 827-36. recognition in glutamate receptors: insights from mu- 135. Popratiloff A, Kharazia VN, Weinberg RJ, Laopinon B, tagenesis of the soluble AMPA-binding domain of Rustioni A. Glutamate receptors in spinal motoneu- glur type D. Biochem Soc Trans 1997, 25: 835-8. rons after sciatic nerve transection. Neuroscience 150. Burnashev N, Villarroel A, Sackmann B. Dimensions 1996, 74(4): 953-8. and ion selectivity at recombinant AMPA and kainate 136. Bar-Peled O, O’Brien RJ, Morrison JH, Rothstein JD. receptor channels and their dependence on Q/R site Cultured motor neurons possess calcium-permeable residues. J Physiol 1996, 496: 165-73. AMPA/kainate receptors. Neuroreport 1999, 10(4): 151. Rohrbough J, Spitzer NC. Ca2+ permeable AMPA rece- 130 N. °∫OÀ°∫OÀ§π∞™, M. A§ª¶∞¡∏
ptors and spontaneous presynaptic transmitter release ters. Annal Rev Pharmacol Toxicol 1980, 21: 165-204. at developing excitatory spinal synapses. J Neurosci 167. Werner P, Voigt M, Keindnen K, Wisden W, Seeburg PH. 1999, 19(19): 8528-41. Cloning of a putative high affinity kainate receptor ex- 152. Vandeberghe W, Robberecht W, Brorson JR. AMPA pressed predominantely in hippocampal CA3 cells. receptor calcium permeability, GluR2 expression and Nature 1991, 351: 742-4. selective motoneuron vulnerability. J Neurosci 2000, 168. Small B, Thonas J, Kemp M, et al. LY 339434, a GluR5 20(1): 123-32. kainate receptor agonist. Neuropharmacology 1998, 153. Geiger JR, Melcher T, Koh DS, et al. Relative abundance 37: 1261-7. 2+ of subunit mRNAs determines gating and Ca per- 169. Jane DE, Hoo K, Kamboj E, Deverill M, Bleakman D, meability of AMPA receptors in principal neurons and Mandelzys A. Synthesis of willardiine and 6-azawil- interneurons in rat CNS. Neuron 1995, 15(1): 193-204. lardiine analogues: Pharmacological characterization 154. Bleakman D, Schoepp DD, Ballyk B, et al. Pharmacolo- on cloned homomeric human AMPA and kainate gical discrimination of GluR5 and GluR6 kainate receptor subtypes. J Med Chem 1997, 40: 3645-50. receptor subtypes by tetrazole-ethyl-decahydroisoqui- 170. Clarke VRJ, Ballyk BA, Ho KH, et al. A hippocampal noline-carboxylic acid. Mol Pharmacol 1996, 49: 58. GluR5 kainate receptor inhibitory synaptic transmis- 155. Abdrachmanova G, Vlachova V, Vyklick LJ. Axotomy sion. Nature 1997, 389: 599-603. induced change in the properties of AMPA receptor 171. McBain CJ, Mayer ML. NMDA receptor structure and channels in rat motoneurons. Neuroscience 2000, function. Physiol Rev 1994, 74: 723-60. 99(1): 119-31. 172. Stack S, Wadzinski BE, Ebner FF. Localization of the 156. Li S, Stys P. Mechanisms of ionotropic glutamate rece- calcium/ calmodulin-dependent protein phosphatase ptor-mediated excitotoxicity in isolated spinal cord calcineurin, in the hind-brain and spinal cord in the matter. J Neurosci 2000, 20(3): 1190-8. rat. J Comp Neurol 1996, 375(1): 66-76. 157. Tokarev D, Jezova D. Effect of central administration of 173. Chen L, Huang L-YM. Protein kinase C reduces Mg2+ the non-NMDA receptot antagonist DNQX on ACTH block of NMDA receptor channels as a mechanism of and corticosterone release before and during immobili- modulation. Nature 1992, 356: 521-3. zation stress. Methods and Findings in Experimental 174. Hayashi Y, Zvimann MM, Brand JG, Teeter JH, Restrepo and Clinical Pharmacology 1997, 19(5): 3 D. Measurement of membrane potential and [Ca2+]i 158. Nikam SS, Cordon JJ, Ortwine DF, et al. Design and in cell ensembles: Application to the study of glutama- synthesis of novel quinoxaline-2,3-dione AMPA/GlyN te taste in mice. Biophys J 1996, 71: 1057-70. receptor antagonists: amino acid derivatives. J Med 175. Sommer B, Keindnen K, Verdoorn TA, et al. Flip and Chem 1999, 42(12):2266-71. Flop: a cell-specific functional switch in glutamate o- 159. Fletcher EJ, Lodge B. New developments in the molecu- perated channels of the CNS. Science 1990: 1580-5. lar pharmacology of AMPA and kainate receptors. 176. Pin JP, Duvoisin R. The metabotropic glutamate rece- Pharmacol Ther 1996, 70: 65-89. ptors: Structure and functions. Neuropharmacology 160. Jakowec MW, Fox AJ, Martin LJ, Kalb RG. Quantitative 1995, 34(1): 1-26. and qualitative changes in AMPA receptor expression 177. Nakanishu S. Molecular diversity of glutamate rece- during spinal cord development. Neuroscience 1995, ptors and implication for brain function. Science 1992, 67(4): 893-907. 258: 597-603. 161. Washburn M, Numberger M, Zhang S, Dingledine R. 178. Thompson GA, Jones PL, Kilpatrick IC. The action of a Differential dependence on GluR2 expression of three range of EAA’s at ACPD-depolarizing receptors on characteristic features of AMPA receptors. J Neurosci neonatal rat motoneurons. Neuropharmacology 1995, 1999, 17(24): 55-65. 34(8): 857-63. 162. Carriedo SG, Yin HZ, Weiss JH. Motor neurons are se- 179. Shinizaki H, Ishida M, Shimamoto K, Ohfune Y. Potent lectively vulnerable to AMPA/kainate receptor-medi- NMDA like actions and potentiation of glutamate re- ated injury in vitro. J Neurosci 1996, 16(13): 4069-79. sponse by a glutamate analogue in the rat spinal cord. 163. Kennis JHH, Holstege JC. A differential and time de- Br J Pharmacol 1989, 98(4): 1213-24. pendent decrease in AMPA-type glutamate receptor 180. Nicoletti F, Bruno V, Copani A, Casanoba G, Knoepfel subunits in spinal motoneurons after sciatic nerve T. Metabotropic glutamate receptors: a new target for injury. Exp Neurol 1997, 147: 18-27. the therapy of neurodegenerative disorders. TINS 164. Alvarez FJ, Fyffe RE, Dewey DE, Haftel VK, Cope TC. 1996, 19(7): 267-71. Factors regulating AMPA-type glutamate receptor su- 181. Spanswick D, Pickering AE, Gibson IC, Logan SD. Ex- bunit changes induced by sciatic nerve injury in rats. J citation of sympathetic preganglionic neurons via me- Comp Neurol 2000, 426(2): 229-42. tabotropic excitatory amino acid receptors. Neurosci- 165. Grossman SD, Wolfe BB, Yasuda RP, Wrathal JR. Al- ence 1995, 68(4):1247-61. terations in AMPA receptor subunit expression after 182. Ugolini A, Corsi M, Bordi F. Potentiation of NMDA and experimental spinal cord contusion injury. J Neurosci AMPA responses by group I mGluR in spinal cord mo- 1999, 19(4): 5711-20. toneurons. Neuropharmacology 1997, 36(8): 1047-55. 166. Watkins JC, Evans RH. Excitatory amino acid transmit- 183. Annesser JMH, Berthele A, Borasio GD, Castro-Lopes JM, ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 131
Ziegelguensberger W, Toelle TR. Axotomy of the sciatic son’s disease. Life Sci 1994, 55 (25-26): 2067-75. nerve differentially affects expression of mGluR 192. Deutsch SI, Rosse RB, Schwartz BL, Mastropaolo J. A mRNA in adult rat motoneurons. Brain Res 2000, revised excitotoxic hypothesis on schizophrenia: thera- 868(2): 215-21. peutic implications. Clin Neuropharmacol 2001, 24(1): 184. Bruno V, Copani A, Knoepfel T, et al. Activation of 43-9. mGluR coupled to Inositol Phospholipid Hydrolysis 193. Gill R. The pharmacology of AMPA/kainate antago- amplifies NMDA-induced neuronal degeneration in nists and their role in cerebral ischemia. Cerebrovasc cultured cortical cells. Neuropharmacology 1995, Brain Metab Rev 1994, 6(3) : 225-56. 34(8): 1089-98. 194. Feldblum S, Arnaud S, Simon M, Robin O, D'Arbigny P. 185. Bruno V, Copani A, Bonanno L, et al. Activation of gro- Efficacy of a new neuroprotective agent, gacyclidine, up III mGluR is neuroprotective in cortical slices. Eur in a model of rat spinal cord injury. J Neurotrauma J Pharmacol 1996, 310(1): 61-6. 2000, 17(11): 1079-93. 186. Navarrette R, Vrbova G. Differential effect of nerve 195. Hirbec H, Gaviria M, Vigron J. Gacyclidine: a new neu- injury at birth on the activity pattern of reinnervated roprotective agent acting at the NMD∞ receptor. CNS slow and fast muscles of the rat. J Physiol 1984, 351: Drug Rev 2001, 7(2): 172-98. 675-85. 187. Vrbova G, Lowrie MB, Evers J. Reorganization of syna- ptic inputs to developing rat muscle fibres. Ciba Found ∞ÏÏËÏoÁÚ·Ê›·: Symp 1988, 138: 131-51. M. AÏÌ¿ÓË 188. Bennet MR, Balcar VJ. Regulation by glycine, Mg2+ and EÚÁ. ¶ÂÈÚ. º˘ÛÈÔÏÔÁ›·˜ polyamines of the NMDA-induced locomotion in the TÌ‹Ì· I·ÙÚÈ΋˜ A¶£ neonetal rat spinal cord in vitro. Neuroscience 1999, 541 24 £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 94(4): 1199-12 189. Berthele A, Boxall SJ, Urban A, et al. Distribution and Corresponding author: developmental changes in metabotropic glutamate re- M. Albani ceptor messenger RNA expression in the rat lumbar spinal cord. Dev Brain Res 1999, 122(1): 39-53. Department of Experimental Physiology 190. Lees GJ. Pharmacology of AMPA / kainate receptor li- Aristotle University gands and their therapeutic potential in neurological Faculty of Medicine and psychiatric disorders. Drugs 2000, 59(1): 33-78. 541 24 Thessaloniki 191. Lange KW, Riederer P. Glutamergic drugs in Parkin- Greece ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 2003, 69, 2: 132 -137
O ¯˘Ìfi˜ ÙÔ˘ Vaccinium oxycoccos L. Î·È Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ÛÙȘ Ô˘ÚÔÏÔÈÌÒÍÂȘ Î·È ¿ÏϘ ·ı‹ÛÂȘ ÙÔ˘ Ô˘ÚÔÔÈÔÁÂÓÓËÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜
∞fiÛÙÔÏÔ˜ ∞ÔÛÙÔÏ›‰Ë˜, πˆ¿ÓÓ˘ ÃÚ˘ÛÔÁÔÓ›‰Ë˜
√˘ÚÔÏÔÁÈ΋ ∫ÏÈÓÈ΋, °ÂÓÈÎfi ¡ÔÛÔÎÔÌÂ›Ô Ã·ÏÎȉÈ΋˜, ¶ÔχÁ˘ÚÔ˜
¶ÂÚ›ÏË„Ë. ∏ ˘„ËÏ‹ Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ˘oÙÚoÈ·- oo›oÈ Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚo ‰È·Ï˘Ùo› Û fiÍÈÓo ÂÚÈ‚¿Ï- ˙o˘ÛÒÓ o˘ÚoÏoÈÌÒÍÂˆÓ Û ¢·ı›˜ oÌ¿‰Â˜ ÏË- ÏoÓ. ¶ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ¤Ú¢ӷ, ˆÛÙfiÛo, ··ÈÙÂ›Ù·È ÒÛÙ oÈ ı˘ÛÌo‡ Î·È Ë ·˘Í·ÓfiÌÂÓË ·ÓÙo¯‹ ÛÙ· ·ÓÙÈÌÈÎÚo- ȉÈfiÙËÙ˜ ·˘Ù¤˜ Ó· ‚Úo˘Ó ¢Ú›· ÎÏÈÓÈ΋ ÂÊ·ÚÌoÁ‹ ‚ȷο Ê¿Ú̷η ηıÈÛÙo‡Ó Ê·ÓÂÚ‹ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· Û oÌ¿‰Â˜ ·˘ÍË̤Óo˘ ÎÈÓ‰‡Óo˘, fiˆ˜ oÈ Á˘Ó·›Î˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ÌÂıfi‰o˘˜ ÚfiÏ˄˘ ‹/Î·È ·ÓÙÈÌÂÙÒ- Ù˘ ÙÚ›Ù˘ ËÏÈΛ·˜, ·ÛıÂÓ›˜ Ì ˘oÙÚoÈ¿˙o˘Û˜ ÈÛ˘ ·˘ÙÒÓ. ∏ ·ÓÙ›ÏË„Ë fiÙÈ o ¯˘Ìfi˜ Ùo˘ Vacci- o˘ÚoÏoÈÌÒÍÂȘ, ˘oÙÚoÈ¿˙o˘Û· o˘ÚoÏÈı›·ÛË, oÈ nium oxycoccos L. ‰È·ı¤ÙÂÈ ÚoÏËÙÈ΋ ‹/Î·È ıÂÚ·- ʤÚoÓÙ˜ o˘ÚoÛÙoÌ›·, ηıÒ˜ Î·È ·ÛıÂÓ›˜ Ì Ó¢- ¢ÙÈ΋ ·Í›· ÛÙȘ ÏoÈÌÒÍÂȘ Î·È ¿ÏϘ ·ı‹ÛÂȘ ÚoÁÂÓ‹ ·ÛÙË ‹ ÂÓÙÂÚo΢ÛÙÂoÏ·ÛÙÈΤ˜ o˘ ÂÎÙÂ- Ùo˘ o˘ÚooÈËÙÈÎo‡ Â›Ó·È Â˘Ú¤ˆ˜ ‰È·‰Â‰o̤ÓË Î·È Ïo‡Ó ‰È·Ï›oÓÙ˜ ηıÂÙËÚÈ·ÛÌo‡˜ ‹ ʤÚo˘Ó ÌfiÓÈÌo ‚·Û›˙ÂÙ·È Û ÈÛ¯˘Ú¤˜ ÂӉ›ÍÂȘ ÁÈ· ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· o˘ÚoηıÂÙ‹Ú·. ª¤¯ÚÈ ÙfiÙÂ, Ë ÛˆÛÙ‹ ¯Ú‹ÛË Ùo˘ oÍÈÓoo›ËÛ˘ Ùo˘ pH ÙˆÓ o‡ÚˆÓ, ·Ó·ÛÙoÏ‹˜, ÙfiÛo ¯˘Ìo‡ ·fi Ùo˘˜ ÊoÚ›˜ ˘Á›·˜ ··ÈÙ› ÁÓÒÛË ÙˆÓ in vitro fiÛo Î·È in vivo, Ù˘ ‚·ÎÙËÚȉȷ΋˜ ÚoÛÎfiÏ- ȉÈoÙ‹ÙˆÓ Ùo˘ ·ÏÏ¿ Î·È ÙˆÓ Èı·ÓÒÓ ·ÓÂÈı‡ÌË- ÏËÛ˘ ÈηÓo‡ ·ÚÈıÌo‡ ÛÙÂϯÒÓ Ù˘ Escherichia Coli ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ Î·È ÚoËÁËı›۷ ÂÍ·ÙoÌÈÎÂ˘Ì¤ÓË ÛÙ· o˘ÚoÂÈıËÏȷο ·ÙÙ·Ú·, Ì›ˆÛ˘ Ù˘ ·Ú·- ÂÎÙ›ÌËÛË Ùo˘ οı ·ÛıÂÓ‹. ÁˆÁ‹˜ ‚ϤÓÓ˘ Î·È Ùo˘ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌo‡ o˘ÚoÏ›ıˆÓ oÈ EÏÏËÓ I·ÙÚ 2003, 69: 132 - 137.
∂π™∞°ø°◊ Ê˘Ï·ÎÙÈ΋ ·ÓÙÈÌÈÎÚo‚ȷ΋ ·ÁˆÁ‹. øÛÙfiÛo, Ë ·Ó¿- ∂›Ó·È, Û‹ÌÂÚ·, ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ Ùo 60% ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ Ù˘ÍË ·ÓÙo¯‹˜ ÛÙ· ·ÓÙÈÌÈÎÚo‚ȷο Ê¿Ú̷η ˘o- ı· ÓoÛ‹Ûo˘Ó ·fi o˘ÚoÏo›ÌˆÍË Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÁÚ·ÌÌ›˙ÂÈ ÙËÓ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ ÌÂıfi- ‰ˆÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘4,5. Ù˘ ˙ˆ‹˜ Ùo˘˜. ™ÙȘ ∏.¶.∞. ˘oÏoÁ›˙ÂÙ·È fiÙÈ Î¿ı ∆· ‚·ÎÙËÚ›‰È· o˘ ÚoηÏo‡Ó ÙȘ o˘ÚoÏoÈ- ¯ÚfiÓo 11 ÂηÙoÌ̇ÚÈ· Á˘Ó·›Î˜ ı· Ï¿‚o˘Ó ·ÓÙÈÌÈ- ÌÒÍÂȘ Úo¤Ú¯oÓÙ·È ·fi Ù· ÎfiÚ·Ó·. ¢È·ÈÙËÙÈΤ˜ ÎÚo‚ȷ΋ ·ÁˆÁ‹ ÁÈ· o˘ÚoÏo›ÌˆÍË, Ì ÎfiÛÙo˜ o˘ ÌÂÙ·‚oϤ˜ ÌoÚo‡Ó Ó· ÂËÚ¿Ûo˘Ó ÙËÓ ÈÛoÚÚo›· ÍÂÂÚÓ¿ Ù· 1,6 ‰È˜ ‰oÏ¿ÚÈ·1. ∏ ÛÂÍo˘·ÏÈ΋ ‰Ú·- ÙˆÓ ‰˘ÓËÙÈο ·ıoÁfiÓˆÓ ÂÓÙÂÚÈÎÒÓ ÌÈÎÚo‚›ˆÓ6. ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ıˆÚÂ›Ù·È o Èo ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ·Ú¿Áo- ™‹ÌÂÚ·, ÈÛÙ‡ÂÙ·È fiÏo Î·È Èo ‰È·‰Â‰o̤ӷ fiÙÈ o 2 ÓÙ·˜ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÎÏËÛË o˘ÚoÏo›ÌˆÍ˘ . ¯˘Ìfi˜ Ùo˘ Vaccinium oxycoccos L., ÂÓfi˜ ÊÚo‡Ùo˘ ∆o˘Ï¿¯ÈÛÙoÓ Ùo 1/3 ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ o˘ ÓfiÛËÛ·Ó o˘ ¢‰oÎÈÌ› ÛÙË µfiÚÂÈ· ∞ÌÂÚÈ΋ (ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ·fi o˘ÚoÏo›ÌˆÍË ı· ·Úo˘ÛÈ¿Ûo˘Ó ˘oÙÚo‹ ÙoÓ Ùo Û˘ÁÁÂÓ¤ÛÙÂÚo Ê˘Ùfi Ù˘ ›‰È·˜ oÈÎoÁ¤ÓÂÈ·˜ Â›Ó·È ÂfiÌÂÓo ¯ÚfiÓo, Û˘ÓËı¤ÛÙÂÚ· ·˘Ù¤˜ o˘ ·Ó‹Îo˘Ó Ùo Vaccinium murtilus ‹ ̇ÚÙÈÏo), ‰È·ı¤ÙÂÈ ıÂÚ·- ÛÙȘ ËÏÈÎȷΤ˜ oÌ¿‰Â˜ 25-29 ¯ÚfiÓˆÓ Î·È ¿Óˆ ÙˆÓ Â˘ÙÈ΋ ·Í›· ÛÙȘ ÏoÈÌÒÍÂȘ Ùo˘ o˘ÚooÈoÁÂÓÓË- 55 ¯ÚfiÓˆÓ3. OÈ ˘oÙÚoÈ¿˙o˘Û˜ o˘ÚoÏoÈÌÒÍÂȘ ÙÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜7,8. ∏ ‰Ú¿ÛË Ùo˘, fï˜, ÂÓ·ÓÙ›oÓ ·oÙÂÏo‡Ó Û˘¯Ó¿ ¤Ó‰ÂÈÍË ÁÈ· Ì·ÎÚo¯ÚfiÓÈ· Úo- ÙˆÓ ÌÈÎÚo‚›ˆÓ o˘ ÚoηÏo‡Ó ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 133 o˘ÚoÏoÈÌÒÍÂȘ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ·oÙÂÏ› ¤Ó· ÌfiÓo ·- µ. ™˘Ó‰˘·ÛÌo› fi Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ùo˘ Î·È Ë Â›‰Ú·ÛË Ùo˘ ¯˘- O ¯˘Ìfi˜ Ùo˘ Vaccinium oxycoccos L. ÌoÚ› Ó· Ìo‡ ‚·ÙfiÌo˘Úo˘ ÛÙo o˘ÚooÈËÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· ‚Ú›- ¯ÚËÛÈÌooÈËı› ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ʿÚ̷η, ·o- ÛÎÂÙ·È ˘fi Û˘Ó¯‹ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË, ηıÒ˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂ- ÛÎoÒÓÙ·˜ ›Ù Û ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Ì›ˆÛË Ùo˘ pH ÙˆÓ Ú˜ ȉÈfiÙËÙ¤˜ Ùo˘ Á›ÓoÓÙ·È ÁÓˆÛÙ¤˜. o‡ÚˆÓ ‹ Û ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Ê·Ú- ™Îofi˜ Ù˘ Û‡ÓÙoÌ˘ ·˘Ù‹˜ ·Ó·ÛÎfiËÛ˘ ›- Ì¿ÎˆÓ ÛÙo o˘ÚooÈËÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·. ™Â ÌÈ· ÌÂϤÙË Ó·È Ó· ·Úo˘ÛÈ·ÛÙo‡Ó oÈ È‰ÈfiÙËÙ˜ Ùo˘ ¯˘Ìo‡ Ùo˘ fio˘ Û˘ÁÎÚ›ıËΠo Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ¯˘Ìo‡ ·fi oÚ- Vaccinium oxycoccos L., Ì ȉȷ›ÙÂÚË ‚·Ú‡ÙËÙ· ÙoοÏÈ Î·È ·ÛÎoÚ‚ÈÎo‡ oͤԘ Ì Ùo Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÛÙË ¯Ú‹ÛË Ùo˘ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÏË„Ë Î·È ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ¯˘Ìo‡ vaccinium oxycoccos Î·È ·ÛÎoÚ‚ÈÎo‡ oͤԘ ÙˆÓ o˘ÚoÏoÈÌÒ͈Ó, ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË Ùo˘ ÛÙo Û¯ËÌ·- ‰È·ÈÛÙÒıËΠfiÙÈ o ÙÂÏÂ˘Ù·›o˜ ˘‹ÚÍ Èo ·oÙÂ- ÙÈÛÌfi o˘ÚoÏ›ıˆÓ Î·È ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ‚ϤÓÓ˘. ÏÂÛÌ·ÙÈÎfi˜ ÛÙË Ì›ˆÛË Ùo˘ pH ÛÙ· o‡Ú· ·ÛıÂÓÒÓ Ì ÛÎÏ‹Ú˘ÓÛË Î·Ù¿ Ͽη˜15. ª∏Ã∞¡π™ªŸ™ ¢ƒÕ™∏™ O ¯˘Ìfi˜ Ùo˘ Vaccinium oxycoccos L. ÌoÚ› ∞. OÍÈÓoo›ËÛË ÙˆÓ o‡ÚˆÓ ›Û˘ Ó· ¯oÚËÁËı› ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ʿÚ̷η o˘, ÂÓÒ Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚo ‰Ú·ÛÙÈο ÛÂ Û˘Óı‹Î˜ ∞Ú¯Èο ıˆڋıËΠfiÙÈ Ë ·Í›· Ùo˘ ¯˘Ìo‡ Ùo˘ fiÍÈÓo˘ pH, Ë ·oÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ¿ Ùo˘˜ ÌÂÈÒÓÂÙ·È Vaccinium oxycoccos L. ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ o˘- fiÙ·Ó Ùo pH ·˘Í¿ÓÂÈ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ùo Ì·Ó‰ÂÏÈ- ÚoÏoÈÌÒÍÂˆÓ ¤ÁÎÂÈÙ·È ÛÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ¿ Ùo˘ Ó· oÍÈ- Îfi o͇ ÛÙË ÌÂıÂÓ·Ì›ÓË ·ÂÏ¢ıÂÚÒÓÂÈ ÊoÚÌ·Ï- ÓooÈ› Ù· o‡Ú·. ∞Ê„‹Ì·Ù· Ïo‡ÛÈ· Û ‚ÈÙ·Ì›ÓË ‰Â˛‰Ë, Ë oo›· ‰È·ı¤ÙÂÈ ·ÓÙÈÌÈÎÚo‚ȷ΋ ‰Ú¿ÛË C, fiˆ˜ o ¯˘Ìfi˜ ·fi oÚÙoοÏÈ, ÌoÚo‡Ó Ó· ·˘- ÙfiÛo ÁÈ· Gram (+) fiÛo Î·È ÁÈ· Gram (-) ÌÈÎÚfi‚È·. Í‹Ûo˘Ó Ùo pH ÙˆÓ o‡ÚˆÓ, ·ÓÙ›ıÂÙ· Ì ٷ ‚·ÙfiÌo˘- ∏ ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ¿ Ù˘, fï˜, ÌÂÈÒÓÂÙ·È Î·ıÒ˜ Ùo pH Ú·, Ù· ÍËÚ¿ Î·È ÊÚ¤Ûη ‰·Ì¿ÛÎËÓ· o˘ Ù›Óo˘Ó ·˘Í¿ÓÂÈ. ∏ Û˘Ó‰˘·Ṳ̂ÓË ¯Ú‹ÛË Ù˘ ÌÂıÂÓ·Ì›Ó˘ Ó· ÌÂÈÒÛo˘Ó Ùo pH ÙˆÓ o‡ÚˆÓ9,10. ∆o Û˘ÛÙ·ÙÈÎfi Ì Ùo ¯˘Ìfi Ùo˘ Vaccinium oxycoccos ÌoÚ› Ó· ÂÓÈ- o˘ ·Ú¯Èο ıˆڋıËΠ˘Â‡ı˘Óo ÁÈ’ ·˘Ùfi Ùo ·o- Û¯‡ÛÂÈ ÙȘ ·ÓÙÈÌÈÎÚo‚ȷΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜ Ù˘ ÚÒÙ˘, Ù¤ÏÂÛÌ· ‹Ù·Ó Ùo ‚ÂÓ˙o˚Îfi o͇, ¤Ó·˜ Úfi‰ÚoÌo˜ ‰È·ÙËÚÒÓÙ·˜ Ùo pH ÙˆÓ o‡ÚˆÓ Û ‚·ÎÙËÚÈoÛÙ·ÙÈ- Ùo˘ Èo˘ÚÈÎo‡ oͤԘ, Ùo oo›o ÂÍo˘‰ÂÙÂÚÒÓÂÙ·È Î¿ ›‰·16. ÛÙ· o‡Ú·. øÛÙfiÛo, Ë oÛfiÙËÙ· Ùo˘ ‚ÂÓ˙o˚Îo‡ o- ͤo˜ o˘ ÂÚȤ¯ÂÙ·È ÛÙo ¯˘Ìfi ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ‹ ÁÈ· °. ∞ÓÙÈ-ÚoÛÎoÏÏËÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË Ó· ·Ú·¯ı› Ë oÛfiÙËÙ· Ùo˘ Èo˘ÚÈÎo‡ oͤˆ˜ ™‹ÌÂÚ· ÈÛÙ‡ÂÙ·È fiÙÈ Ë ·ÓÙÈÌÈÎÚo‚ȷ΋ ‰Ú¿ÛË o˘ ·ÓȯÓ‡ÂÙ·È ÛÙ· o‡Ú·. ∫¿oÈ· ¿ÏÏË, Âo̤- Ùo˘ ¯˘Ìo‡ Ùo˘ Vaccinium oxycoccos L. oÊ›ÏÂÙ·È Óˆ˜, ËÁ‹ Èo˘ÚÈÎo‡ oͤԘ ¤Ú ӷ Â›Ó·È ˘Â‡- ÛÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ¿ Ùo˘ Ó· ·Ó·ÛÙ¤ÏÏÂÈ ÙË ‚·ÎÙËÚȉȷ- ı˘ÓË ÁÈ· ÙËÓ oÍÈÓooÈËÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË Ùo˘ ¯˘Ìo‡ Ùo˘ ΋ ÚoÛÎfiÏÏËÛË ÈηÓo‡ ·ÚÈıÌo‡ ÛÙÂϯÒÓ Ù˘ Vaccinium oxycoccos L. ∏ o˘Û›· ·˘Ù‹ ‰È·ÈÛÙÒıË- Escherichia Coli ÙfiÛo in vitro fiÛo Î·È in vivo. ™˘- 11 ΠfiÙÈ Â›Ó·È Ùo Îo˘˚ÓÈÎfi o͇ . ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, Û ۇÓoÏo 77 ÎÏÈÓÈÎÒÓ ÛÙÂϯÒÓ Ù˘ ªÂϤÙ˜ Ùo˘ pH ÙˆÓ o‡ÚˆÓ Û ¿ÙoÌ· o˘ η- E. Coli o˘ ÂÍÂÙ¿ÛÙËηÓ, ‚Ú¤ıËΠfiÙÈ o Û˘ÁÎÂÎÚÈ- Ù·Ó·ÏÒÓo˘Ó ¯˘Ìfi Ùo˘ Vaccinium oxycoccos L. η- ̤Óo˜ ¯˘Ìfi˜ ·Ó·ÛÙ¤ÏÏÂÈ ÙËÓ ÚoÛÎfiÏÏËÛË Î·Ù¿ 12,13 Ù¤ÏËÍ·Ó Û ·ÓÙÈÎÚo˘fiÌÂÓ· ·oÙÂϤÛÌ·Ù· . ∏ 75% Û ÂÚÈÛÛfiÙÂÚo ·fi 60% ÙˆÓ ·oÌoÓˆÌ¤ÓˆÓ ‰È·Î‡Ì·ÓÛË ÛÙ· ·oÙÂϤÛÌ·Ù· ÌoÚ› Ó· oÊ›ÏÂ- ÛÙÂϯÒÓ17. ∞˘Ùfi ·oÙÂÏ› ¤Ó‰ÂÈÍË ·Ó·ÛÙ·ÏÙÈ΋˜ Ù·È Û ‰È·ÊoÚÂÙÈΤ˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂȘ / ˘ÎÓfiÙËÙ˜ ‰Ú¿Û˘ ˆ˜ Úo˜ ÙËÓ ÚoÛÎfiÏÏËÛË ÙˆÓ ÌÈÎÚo‚›ˆÓ Ùo˘ ÊÚo‡Ùo˘ ÛÙo˘˜ ¯˘Ìo‡˜ o˘ ηٷӷÏÒÓoÓÙ·Ó. Î·È ÙoÓ ·oÈÎÈÛÌfi ‚ÏÂÓÓoÁoÓÈ·ÎÒÓ ÂÈÊ·ÓÂÈÒÓ. ∏ ŒÙÛÈ, o ¯˘Ìfi˜ o˘ ¯ÚËÛÈÌooÈ‹ıËΠÛÙË Ì›· ÌÂϤ- ‰Ú¿ÛË ·˘Ù‹ oÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÚÈÂÎÙÈÎfiÙËÙ· Ùo˘ ¯˘- ÙË ·Úo˘Û›·˙ ˘ÎÓfiÙËÙ· 80%13 ¤Ó·ÓÙÈ 26% Â- Ìo‡ Û “·Ó·ÛÙoÏ›˜” oÈ oo›oÈ ÚoÛÎoÏÏÒÓÙ·È Û ÚÈÂÎÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ¯˘ÌÒÓ o˘ ‰È·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙo ˘o‰o¯Â›˜ Ù˘ ÂÈÊ¿ÓÂÈ·˜ ÙˆÓ ÌÈÎÚo‚›ˆÓ Èo ·o- ÂÌfiÚÈo. ∆· ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ‰Â‰o̤ӷ ‰Â›¯Óo˘Ó fiÙÈ ÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ·’ fiÙÈ Û ÂÈıËÏȷο ·ÙÙ·Ú·18. ∆o ÁÈ· Ó· oÍÈÓooÈËıo‡Ó Ù· o‡Ú· Û ‚·ıÌfi Ù¤ÙoÈo ‰È¿Ï˘Ì· ÊÚo˘ÎÙfi˙˘ 5% ·Úo˘ÛÈ¿˙ÂÈ ·ÚfiÌoÈ· (pH 5,5) ÒÛÙ ӷ ÂÈÙ¢¯ı› Î·È Ó· ‰È·ÙËÚËı› Ë ‰Ú¿ÛË Ì Ùo ¯˘Ìfi Ùo˘ Vaccinium oxycoccos L. Û ‚·ÎÙËÚÈoÛÙ·ÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË ··ÈÙo‡ÓÙ·È Â›Ù oχ ÌÂ- ÛÙÂϤ¯Ë Ù˘ E. Coli o˘ ʤÚo˘Ó ÎÚoÛÛo‡˜ Ù‡o˘ 1, Á¿Ï˜ oÛfiÙËÙ˜ ¯˘Ìo‡ (1500-4000 ml ËÌÂÚËÛ›ˆ˜) ·ÏÏ¿ o ¯˘Ìfi˜ ·ÛΛ ÙËÓ ·ÓÙÈÚoÛÎoÏÏËÙÈ΋ Ùo˘ ‹ ¯˘Ìfi˜ Ì ˘„ËÏ‹ ÂÚÈÂÎÙÈÎfiÙËÙ· Û Vaccinium ‰Ú¿ÛË Î·È Û ÌÈÎÚfi‚È· o˘ ‰ÂÓ ·Ó·ÛÙ¤ÏÏoÓÙ·È ·- oxycoccos14. fi ÙË ÊÚo˘ÎÙfi˙Ë19. ∆o ÁÂÁoÓfi˜ fiÙÈ o ¯˘Ìfi˜ Ùo˘ 134 ∞. ∞¶O™∆O§π¢∏™, π. ÃÀ™O°O¡π¢∏™
Vaccinium oxycoccos L. ÂÚȤ¯ÂÈ ÊÚo˘ÎÙfi˙Ë Ìo- Ïȷο ·ÙÙ·Ú· Ùo˘ o˘ÚooÈËÙÈÎo‡ Û ÌÂÁ·Ï‡ÙÂ- Ú› Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÈ ÂÓ Ì¤ÚÂÈ ÙËÓ ·ÓÙÈÚoÛÎoÏÏËÙÈ΋ Úo˘˜ ·ÚÈıÌo‡˜ ·fi Ù· ÌÈÎÚfi‚È· o˘ ·oÌoÓÒıË- Ùo˘ ‰Ú¿ÛË, fï˜ Á›ÓÂÙ·È Ê·ÓÂÚfi fiÙÈ ˘¿Ú¯ÂÈ Î·È Î·Ó ·fi ¿ÏϘ ËÁ¤˜ Úo¤Ï¢Û˘ (300% ÂÚÈÛÛfi- οoÈo ¿ÏÏo ·Ó·ÛÙ·ÏÙÈÎfi Û˘ÛÙ·ÙÈÎfi ÛÙo ¯˘Ìfi. ÙÂÚo ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ∂. Coli). OÈ ÌÂϤÙ˜ ¤‰ÂÈ- A˘Ùfi˜ o ‰Â‡ÙÂÚo˜ ·Ó·ÛÙoϤ·˜ Â›Ó·È ÌÈ· ÌË ‰È- Í·Ó fiÙÈ o ¯˘Ìfi˜ Ùo˘ Vaccinium oxycoccos L. ÌoÚ› ·Ï˘Ù‹ o˘Û›· ˘„ËÏo‡ ÌoÚÈ·Îo‡ ‚¿Úo˘˜ o˘ Û˘Ó‰¤- Ó· ‰Ú¿ÛÂÈ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙËÓ „¢‰oÌoÓ¿‰· Î·È ÙoÓ ÂÙ·È Ì Ùo˘˜ ˘o‰o¯Â›˜19. OÈ ·Ó·ÛÙoÏ›˜ ·˘Ùo›, oÈ ÚˆÙ¤·, ·ÏÏ¿ Ë ·ÓÙÈÌÈÎÚo‚ȷ΋ Ùo˘ ‰Ú¿ÛË ‰ÂÓ oo›oÈ ÂÚȤ¯oÓÙ·È Î·È Û ¿ÏÏ· Ìo‡Ú· Ù˘ oÈÎoÁ¤- ÂÂÎÙ›ÓÂÙ·È Û fiÏ· Ù· Gram (–) ‚·ÎÙËÚ›‰È· (18). ÓÂÈ·˜ Vaccinium, ‰È·ÈÛÙÒıËΠfiÙÈ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· OÈ È‰ÈfiÙËÙ˜ ·˘Ù¤˜ Ùo˘ ¯˘Ìo‡ Ùo˘ Vaccinium Û˘Ì˘Îӈ̤Ó˜ Ù·ÓÓ›Ó˜, o˘ oÓoÌ¿˙oÓÙ·È Úo·- oxycoccos L. ÌoÚo‡Ó Ó· ‚Úo˘Ó ÂÊ·ÚÌoÁ‹, ÛÙËÓ Óıo΢·Óȉ›Ó˜20. OÈ Úo·Óıo΢·Óȉ›Ó˜ ·oÙÂ- ÎÏÈÓÈ΋ ηıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ·, oÌ¿‰ˆÓ ÏËı˘ÛÌo‡ Ì Ïo‡Ó ÛÙ·ıÂÚ¿ Ê·ÈÓoÏÈο Û‡ÌÏoη o˘ Â›Ó·È Â˘- ·˘ÍË̤Óo ΛӉ˘Óo ÓoÛËÚfiÙËÙ·˜ ·fi o˘Úo·ıoÁfi- Ú¤ˆ˜ ‰È·‰Â‰o̤ӷ ÛÙË Ê‡ÛË Î·È oÚÈṲ̂Ó˜ ·fi Ó·, ·ÓıÂÎÙÈο ÛÙ· Û˘Ó‹ıË ·ÓÙÈ‚ÈoÙÈο. ŒÙÛÈ, ÌÂ- ·˘Ù¤˜ ‰È·ı¤Ùo˘Ó ·ÓÙÈ˚ÈΤ˜, ·ÓÙÈ‚·ÎÙËÚȉȷΤ˜, ·- ϤÙ˜ Û ·ÛıÂÓ›˜ Ì οΈÛË Ùo˘ ÓˆÙÈ·›o˘ Ì˘ÂÏo‡ ÓÙÈÛ˘ÁÎoÏÏËÙÈΤ˜ Î·È ·ÓÙÈoÍÂȉˆÙÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜21, ¤‰ÂÈÍ·Ó ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Ì›ˆÛË Ùo˘ ÊoÚÙ›o˘ Ù˘ ÌÈÎÚo- 22. ∞Ó·ÛÙ¤ÏÏoÓÙ·˜ ÙË Û‡ÓıÂÛË Ùo˘ ΢ÙÙ·ÚÈÎo‡ ÙoÈ- ‚ȷ΋˜ ‚ÈoÌ¿˙·˜ ÙˆÓ o˘ÚoÂÈıËÏÈ·ÎÒÓ Î˘ÙÙ¿- ¯ÒÌ·Ùo˜ ÙˆÓ ÌÈÎÚo‚›ˆÓ Î·È ÙËÓ Î˘ÙÙ·ÚÈ΋ ¤ÎÊÚ·- ÚˆÓ26. ∏ ÌÂÙ·‚oÏ‹ ·˘Ù‹ oÊÂÈÏfiÙ·Ó Û Ì›ˆÛË Ù˘ ÛË ÌoÚ›ˆÓ ÚoÛÎfiÏÏËÛ˘ ÂÌo‰›˙o˘Ó ÙË ‚·ÎÙËÚÈ- ÚoÛÎfiÏÏËÛ˘ ÙfiÛo ÙˆÓ Gram (–) fiÛo Î·È ÙˆÓ ‰È·Î‹ ÚoÛÎfiÏÏËÛË Û ΢ÙÙ·ÚÈΤ˜ ÂÈÊ¿ÓÂȘ21-23. Gram (+) ÌÈÎÚo‚›ˆÓ ÛÙ· ·ÙÙ·Ú·. ∏ ηıËÌÂÚÈÓ‹ ∆o ÚoÊ›Ï ÙˆÓ Ù·ÓÓÈÓÒÓ ‰È·Ê¤ÚÂÈ ÛÙ· ‰È¿ÊoÚ· ηٷӿψÛË 300 ml ¯˘Ìo‡ Vaccinium oxycoccos Ìo‡Ú· Î·È oÈ Úo·Óıo΢·Óȉ›Ó˜ o˘ ÂÚȤ¯oÓÙ·È ÁÈ· 6 Ì‹Ó˜ o‰‹ÁËÛ Û Ì›ˆÛË Î·Ù¿ 50% Ù˘ ‚·- ÛÙ· Âί˘Ï›ÛÌ·Ù· Ùo˘ Vaccinium oxycoccos L. ·o- ÎÙËÚÈo˘Ú›·˜ Î·È Ù˘ ˘o˘Ú›·˜ Û ËÏÈÎȈ̤Ó˜ Á˘- ÙÂÏo‡ÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ·fi ÂÈηÙ¯›ÓË24. Ó·›Î˜27. ™Â ·ÚfiÌoÈo ÏËı˘ÛÌfi (̤Ûo˜ fiÚo˜ ËÏÈ- ∏ ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ Úo·Óıo΢·ÓȉÈÓÒÓ Û ÌÈÎÚo- Λ·˜ 78,5 ¤ÙË), ÌÈ· Ù˘¯·ÈooÈË̤ÓË, ‰ÈÏ‹-Ù˘ÊÏ‹, ‚È·Îfi ›‰o ¤ÁÎÂÈÙ·È Û ·Ó·ÛÙoÏ‹ Ù˘ ¤ÎÊÚ·Û˘ ÂÏÂÁ¯fiÌÂÓË Ì ÂÈÎoÓÈÎfi Ê¿ÚÌ·Îo ÌÂϤÙË Î·Ù¤ÁÚ·- ÙˆÓ ÎÚoÛÛÒÓ Ù‡o˘ ƒ Ù˘ ∂. Coli20. ∏ ∂. Coli Â›Ó·È „ ÂÚÈoÚÈṲ̂ÓË ÈηÓfiÙËÙ· Ùo˘ ¯˘Ìo‡ ÛÙËÓ ÚfiÏË- Ùo Èo ÎoÈÓfi o˘Úo·ıoÁfiÓo Î·È oÈ ÎÚoÛÛo› Ù‡o˘ „Ë ÙˆÓ o˘ÚoÏoÈÌÒ͈Ó, ·ÏÏ¿ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÈηÓfiÙË- ƒ ÈÛÙ‡ÂÙ·È fiÙÈ ‰È·ı¤Ùo˘Ó ÙËÓ ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚË ÏoÈÌo- Ù· οı·ÚÛ˘ ÙˆÓ ÌoÏ˘ÛÌ¤ÓˆÓ o‡ÚˆÓ ·fi Ù· ÌÈ- ÁfiÓo ‰‡Ó·ÌË, fiÛoÓ ·ÊoÚ¿ ÛÙËÓ ÚfiÎÏËÛË o˘Úo- ÎÚfi‚È·, ·Êo‡ Ë Èı·ÓfiÙËÙ· Ó· ·Ú·Ì›Óo˘Ó ‚·- ÏoÈÌÒ͈Ó. ∏ ·Ó·ÛÙ·ÏÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË Ùo˘ ¯˘Ìo‡ Ùo˘ ÎÙËÚÈo˘ÚÈΤ˜ ÌÂÙ¿ ÙË “ıÂڷ›·” ÌÂÈÒıËΠηٿ Vaccinium oxycoccos L. ÛÙËÓ ÚoÛÎfiÏÏËÛË Ì¤Ûˆ 73%, Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ oÌ¿‰· ÂϤÁ¯o˘28. OÈ ÂÚ¢- ÙˆÓ ÎÚoÛÛÒÓ ÂÌo‰›˙ÂÈ ÙoÓ ·oÈÎÈÛÌfi ÙˆÓ o˘ÚoÂ- ÓËÙ¤˜ Û˘ÌÂÚ·›Óo˘Ó fiÙÈ o ¯˘Ìfi˜ Ùo˘ Vaccinium ÈıËÏÈ·ÎÒÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ ·fi ÙËÓ ∂. Coli Î·È ¿ÏÏ· oxycoccos L., ·Ó Î·È ‰ÂÓ ·oÙÂÏ› ˘oηٿÛÙ·Ùo Gram (–) ÌÈÎÚfi‚È·18,19,25. ∂ÈϤoÓ, oÈ ·Ó·ÛÙoÏ›˜ ÙˆÓ ·ÓÙÈ‚ÈoÙÈÎÒÓ, ÌoÚ› Ó· ·›ÍÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Úfi- ·˘Ùo› ÌoÚo‡Ó Ó· ‰Ú¿Ûo˘Ó Î·È Û ÂÓÙÂÚÈÎfi ›Â- Ïo, ÙfiÛo ÛÙËÓ ÚfiÏË„Ë, fiÛo Î·È ÛÙË ıÂڷ›· ÙˆÓ ‰o —Ùo ¤ÓÙÂÚo Â›Ó·È Ë ËÁ‹ ÙˆÓ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ o˘- o˘ÚoÏoÈÌÒ͈Ó, ȉ›ˆ˜ fiÙ·Ó ¯ÚËÛÈÌooÈËı› ˆ˜ Úo·ıoÁfiÓˆÓ— Ì ÙËÓ ÂÈÏoÁ‹ ÌÈÎÚo‚È·ÎÒÓ ÛÙÂ- ÂÓÈÛ¯˘ÙÈÎfi Ù˘ ‰Ú¿Û˘ oÚÈÛÌ¤ÓˆÓ Ê·Ú̿ΈÓ27. ø- ϯÒÓ ÛÙ· ÎfiÚ·Ó· Ì ÌÈÎÚfiÙÂÚË ÈηÓfiÙËÙ· ÚoÛ- ÛÙfiÛo, ·Ó·ÛÎo‹ÛÂȘ Ù˘ ‚È‚ÏÈoÁÚ·Ê›·˜ ÂÈÛËÌ·›- ÎfiÏÏËÛ˘, ˘o‰ÂÈÎÓ‡oÓÙ·˜ ¤Ó· ‰Â‡ÙÂÚo Èı·Ófi ÌË- Óo˘Ó fiÙÈ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÈηÓfi˜ ·ÚÈıÌfi˜ oÈoÙÈÎÒÓ ¯·ÓÈÛÌfi ÚfiÏ˄˘ ÙˆÓ o˘ÚoÏoÈÌÒ͈Ó, o oo›o˜ ÌÂÏÂÙÒÓ o˘ Ó· ÛÙËÚ›˙o˘Ó Ùo ıÂڷ¢ÙÈÎfi ÚfiÏo ÌoÚ› Ó· ‰Ú· ·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙËÓ ·Ó·ÛÙoÏ‹ Úo- Ùo˘ ¯˘Ìo‡ ÛÙȘ ÏoÈÌÒÍÂȘ Ùo˘ o˘ÚooÈoÁÂÓÓËÙÈÎo‡ ÛÎfiÏÏËÛ˘ ÙˆÓ ‚·ÎÙËÚȉ›ˆÓ ÛÙ· o˘ÚoÂÈıËÏȷο Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜29, ÂÓÒ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚo˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÌÂÏÂÙÒÓ Î‡ÙÙ·Ú·8,17,19. ··ÈÙÂ›Ù·È ÒÛÙ oÈ ˘¿Ú¯o˘Û˜ ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ÂÓ- ∏ ¤Ú¢ӷ Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ·ÓÙÈÚoÛÎoÏÏËÙÈΤ˜ ‰Â›ÍÂȘ ÁÈ· Ùo ÚfiÏo Ùo˘ ÛÙËÓ ÚfiÏË„Ë ÙˆÓ o˘Úo- ȉÈfiÙËÙ˜ Ùo˘ ¯˘Ìo‡ Ùo˘ Vaccinium oxycoccos L. ÏoÈÌÒÍÂˆÓ Ó· o‰ËÁ‹Ûo˘Ó Û ·ÓÂÈʇϷÎÙË Û‡ÛÙ·- ¤¯ÂÈ ÂÂÎÙ·ı› Î·È Û ¿ÏÏo˘˜ ÌÈÎÚooÚÁ·ÓÈÛÌo‡˜, ÛË ¯oÚ‹ÁËÛ‹˜ Ùo˘ Û ÂÈÏÂÁ̤Ó˜ oÌ¿‰Â˜ ·ÛıÂ- fiˆ˜ o ÚˆÙ¤·˜, Ë ÎÏÂÌÛȤÏÏ·, Ùo ÂÓÙÂÚo‚·ÎÙË- ÓÒÓ30. ™Ù· Ï·›ÛÈ· ·˘Ù¿, ÌÈ· ÓÂfiÙÂÚË Ù˘¯·ÈooÈË- Ú›‰Èo Î·È Ë „¢‰oÌoÓ¿‰· o˘ ·oÌoÓÒıËÎ·Ó ·fi ̤ÓË ÌÂϤÙË, Û˘ÁÎÚÈÙÈ΋ Ù˘ ‰Ú¿Û˘ Ùo˘ ¯˘Ìo‡ Ùo˘ o‡Ú·, Ù‡ÂÏ·, ÂÍȉÚÒÌ·Ù· ÙÚ·˘Ì¿ÙˆÓ Î·È ÎfiÚ·- Vaccinium oxycoccos L. Ì oÙfi ÂÚȤ¯oÓ lactoba- Ó·. ∆· ÌÈÎÚo‚ȷο ÛÙÂϤ¯Ë o˘ ·oÌoÓÒıËÎ·Ó cillus, Û Á˘Ó·›Î˜ Ì ÈÛÙoÚÈÎfi ÚfiÛÊ·Ù˘ o˘Úo- ÛÙ· o‡Ú· Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ÚoÛÎoÏÏÒÓÙ·È ÛÙ· ÂÈıË- Ïo›ÌˆÍ˘ η٤‰ÂÈÍ Ì›ˆÛË Ùo˘ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ˘oÙÚo- ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 135
‹˜ Ù˘ o˘ÚoÏo›ÌˆÍ˘ ηٿ 20%, Ì ηıËÌÂÚÈÓ‹ Ù˘ ‚ϤÓÓ˘ ¤¯ÂÈ ‰È·ÈÛÙˆı› Ì ÙË ¯Ú‹ÛË Ú·ÓÈÙȉ›- ¯Ú‹ÛË Ùo˘ ¯˘Ìo‡31, ÂÓÒ Ù˘¯·ÈooÈË̤ÓË ÌÂϤÙË Û Ó˘36, ÂÓÒ ·ÛıÂÓ›˜ Ì ÂÓÙÂÚo΢ÛÙÂoÏ·ÛÙÈΤ˜, oÈ Á˘Ó·›Î˜ Ù˘ ·Ó··Ú·ÁˆÁÈ΋˜ ËÏÈΛ·˜, ¯ˆÚ›˜ ÈÛÙo- oo›oÈ Î¿Óo˘Ó ¯Ú‹ÛË ¯˘Ìo‡ vaccinium oxycoccos ÚÈÎfi o˘ÚoÏoÈÌÒÍÂˆÓ ¤‰ÂÈÍ Ì›ˆÛË Î·Ù¿ Ùo ‹ÌÈÛ˘ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÏË„Ë ‹ ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË o˘ÚoÏoÈÌÒ- Ùo˘ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ o˘ÚoÏo›ÌˆÍ˘ Ì ‚¿ÛË ÙË ÍÂˆÓ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ·Úo˘ÛÈ¿˙o˘Ó ÏÈÁfiÙÂÚo ÛËÌ·- Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÛÂÍo˘·ÏÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜32. ∆· ˘„Ë- ÓÙÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· Ì ÙË ‚ϤÓÓË37. Ï¿ oÛoÛÙ¿ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ o˘ ·o¯ÒÚËÛ·Ó ·fi ÙȘ ªÈ· ÌÂϤÙË ¿Óˆ ÛÙË ¯Ú‹ÛË Ùo˘ ¯˘Ìo‡ ·fi ˘¿Ú¯o˘Û˜ ÌÂϤÙ˜, ˆÛÙfiÛo, ·oÙÂÏo‡Ó ÌÈ· ¤Ó‰ÂÈ- ·È‰È¿ o˘ ›Ù ˘o‚¿ÏÏoÓÙ·Ó Û ‰È·Ï›oÓÙ˜ ·˘- ÍË fiÙÈ o ¯˘Ìfi˜ Ùo˘ Vaccinium oxycoccos L. ÌoÚ› ÙoηıÂÙËÚÈ·ÛÌo‡˜ ‹ ¤ÊÂÚ·Ó ·˘ÙoÛ˘ÁÎÚ·Ùo‡ÌÂ- Ó· ÌËÓ Â›Ó·È ·o‰ÂÎÙfi˜ Û ̷ÎÚo¯ÚfiÓÈ· ¯Ú‹ÛË30, Óo˘˜ ηıÂÙ‹Ú˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ì›ˆÛË Ù˘ ‰˘ÛoÛÌ›·˜ ·Óo›ÁoÓÙ·˜ Ùo ‰ÚfiÌo ÁÈ· ¿ÏϘ Ê·ÚÌ·ÎoÙ¯ÓÈΤ˜ Î·È Î·ı·ÚfiÙÂÚ· o‡Ú·. ∂ÈϤoÓ, Ù· ·È‰È¿ o˘ ›- ÌoÚʤ˜, fiˆ˜ Ù· ·fi Ùo˘ ÛÙfiÌ·Ùo˜ ‰ÈÛΛ·. ¯·Ó ˘o‚ÏËı› Û ÂÓÙÂÚo΢ÛÙÂoÏ·ÛÙÈ΋ ·Ó¤ÊÂ- Ú·Ó ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Ì›ˆÛË ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ Ù˘ ‚ϤÓ- Õ§§∂™ π¢πŸ∆∏∆∂™ Ó˘, Ì ·oÙ¤ÏÂÛÌ· ÏÈÁfiÙÂÚ· Úo‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙË ÏÂÈ- 38 ¶oÏϤ˜ ·fi ÙȘ ÂÈÏoΤ˜ o˘ Û¯ÂÙ›˙oÓÙ·È Ì ÙȘ Ùo˘ÚÁ›· ÙˆÓ Î·ıÂÙ‹ÚˆÓ . ∆· ·oÙÂϤÛÌ·Ù· ·˘Ù¿, o˘ÚoÛÙơ˜, fiˆ˜ Ë ˘ÂÚÎÂÚ¿ÙˆÛË, Ë ·ÈÌoÚÚ·- ˆÛÙfiÛo, ‰ÂÓ ÂȂ‚·ÈÒıËÎ·Ó ·fi ÓÂfiÙÂÚË ÌÂϤÙË Á›·, Ë ·Ú·ÁˆÁ‹ ‚ϤÓÓ˘, Ë ÂͤÏΈÛË, Ë ÛÙ¤ÓˆÛË, Û ·È‰È¿ Ì Ó¢ÚoÁÂÓ‹ ·ÛÙË, o˘ ˘o‚¿ÏÏoÓÙ·Ó oÈ o˘ÚoÏoÈÌÒÍÂȘ, Ë Î·ÎoÛÌ›· Î·È o Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ Û ‰È·Ï›oÓÙ˜ ηıÂÙËÚÈ·ÛÌo‡˜. ™Ù· ·È‰È¿ ·˘Ù¿ o˘ÚoÏ›ıˆÓ ¤¯o˘Ó Û˘Û¯ÂÙÈÛı› Ì ÙËÓ ·Úo˘Û›· ·Ï- o ¯˘Ìfi˜ Ùo˘ Vaccinium oxycoccos L. ‰ÂÓ Â›¯Â ›- ηÏÈÎÒÓ o‡ÚˆÓ9. ∏ oÍÈÓoo›ËÛË ÙˆÓ o‡ÚˆÓ, Û وÛË ÛÙË Û˘¯ÓfiÙËÙ· Ù˘ ‚·ÎÙËÚÈo˘Ú›·˜, Ë oo›· 39 oÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ÌoÚ› Ó· ÚoÏ¿‚ÂÈ ‹ Î·È Ó· ·Ú¤ÌÂÈÓ ȉȷ›ÙÂÚ· ˘„ËÏ‹ (70%) . ·Ó·ÛÙÚ¤„ÂÈ Ùo Úfi‚ÏËÌ·. °È· Ó· ÂÚ¢ÓËı› Ë ˘fi- ıÂÛË ·˘Ù‹, ¤ÁÈÓ·Ó ÌÂÙÚ‹ÛÂȘ Ùo˘ pH Ùo˘ ‰¤ÚÌ·Ùo˜ ∞¡∂¶π£⁄ª∏∆∂™ ∂¡Œƒ°∂π∂™ Á‡Úˆ ·fi ÙË ÛÙoÌ›· Î·È Ùo˘ pH ÙˆÓ o‡ÚˆÓ Û ·- O ¯˘Ìfi˜ Ùo˘ Vaccinium oxycoccos L., ˆÛÙfiÛo, ‰ÂÓ ÛıÂÓ›˜ Ì o˘ÚoÛÙoÌ›·, ÚÈÓ Î·È ÌÂÙ¿ ÙË Ï‹„Ë ¯˘- ·oÙÂÏ› ·Ó¿ÎÂÈ· ÁÈ· fiÏo˘˜ Ùo˘˜ ·ÛıÂÓ›˜ Ì Ìo‡ ·fi Vaccinium oxycoccos L., Û ηıËÌÂÚÈÓ‹ ÏoÈÌÒÍÂȘ Ùo˘ o˘ÚooÈËÙÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜ Î·È Ë ·- ‚¿ÛË ÁÈ· 6 Ì‹Ó˜. ∆· ·oÙÂϤÛÌ·Ù· ¤‰ÂÈÍ·Ó ·Ó·- ‚·Û¿ÓÈÛÙË Û‡ÛÙ·ÛË ¯oÚ‹ÁËÛ‹˜ Ùo˘ ·fi Ùo˘˜ Êo- ÛÙÚoÊ‹ ÙˆÓ ‰ÂÚÌ·ÙÈÎÒÓ ·ÏÏoÈÒÛÂˆÓ Û ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ú›˜ ˘Á›·˜, ¯ˆÚ›˜ ÚoËÁËı›۷ ÂÍ·ÙoÌÈÎÂ˘Ì¤ÓË oÛoÛÙfi ·ÛıÂÓÒÓ Î·È ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Ì›ˆ- ÂÎÙ›ÌËÛË Ùo˘ οı ·ÛıÂÓ‹ ÌoÚ› Ó· ÂÈʤÚÂÈ ·Ú- ÛË —·fi 8,0 Û 7,3— Ùo˘ pH ÙˆÓ o‡ÚˆÓ, o˘ Û˘Ï- ÓËÙÈο ·oÙÂϤÛÌ·Ù·40. Ÿˆ˜ Úo·Ó·Ê¤ÚıËÎÂ, ϤÁoÓÙ·Ó ·fi Ùo˘˜ Û¿Îo˘˜ ÙˆÓ o˘ÚoÛÙoÌÈÒÓ, ·- ÂÚÈoÚÈṲ̂Óo˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÌÈÎÚo‚›ˆÓ ÂËÚ¿˙oÓÙ·È Ú¿ ÙËÓ ·Ó·¿ÓÙÂ¯Ë ·‡ÍËÛË Ùo˘ pH ÙˆÓ ÊÚ¤ÛÎˆÓ ·fi ÙoÓ ÂÓ ÏfiÁˆ ¯˘Ìfi, Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ Ù· ÛÙÂϤ- o‡ÚˆÓ ·fi 5,8 Û 6,233. OÈ ·ÛıÂÓ›˜ Ì ÂÓÙÂÚo΢- ¯Ë Ù˘ E. Coli o˘ ʤÚo˘Ó ÎÚoÛÛo‡˜ Ù‡o˘ 1 Î·È ƒ, ÛÙÂoÏ·ÛÙÈΤ˜ ·Úo˘ÛÈ¿˙o˘Ó ›Û˘ ·˘ÍË̤Óo ÂÓÒ ·fi Ù· ˘fiÏoÈ· Gram (–) ÌÈÎÚfi‚È· ÌfiÓo o ΛӉ˘Óo ·ÚfiÌoÈˆÓ ÂÈÏoÎÒÓ, ÂÓÒ Ë Î·Ù·ÎÚ¿ÙË- ÚˆÙ¤·˜ Î·È Ë „¢‰oÌoÓ¿‰· Ê·›ÓoÓÙ·È Ó· ·ÓÙ·- ÛË ‚ϤÓÓ˘ Î·È oÈ ˘oÙÚoÈ¿˙o˘Û˜ ÏoÈÌÒÍÂȘ oÎÚ›ÓoÓÙ·È ÛÙË Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ¯Ú‹ÛË Ùo˘ ¯˘Ìo‡. ÌoÚ› Ó· o‰ËÁ‹Ûo˘Ó Û ۯËÌ·ÙÈÛÌfi o˘ÚoÏ›ıˆÓ34. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË, Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ o Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ Ï›- O ¯˘Ìfi˜ Ùo˘ Vaccinium oxycoccos L. ÌoÚ› Ó· ıˆÓ ·fi oÍ·ÏÈÎfi Î·È o˘ÚÈÎfi o͇ ¢ÓoÂ›Ù·È Û fiÍÈ- ‰Ú¿ÛÂÈ, ÙfiÛo Û ›‰o ÚfiÏ˄˘, fiÛo Î·È ıÂÚ·- Óo ÂÚÈ‚¿ÏÏoÓ o‡ÚˆÓ Î·È Ë ÚfiÛÏË„Ë ¯˘Ìo‡ Vac- ¢ÙÈο Û ·ÛıÂÓ›˜ ÙˆÓ oo›ˆÓ oÈ Ï›ıoÈ Â›Ó·È Â- cinium oxycoccos Û oÛfiÙËÙ· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·fi 1 ÚÈÛÛfiÙÂÚo ‰È·Ï˘Ùo› Û fiÍÈÓo ÂÚÈ‚¿ÏÏoÓ35. Ï›ÙÚo ËÌÂÚËÛ›ˆ˜ ÌoÚ› Ó· o‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ۯËÌ·ÙÈ- ∏ ·Ú·ÁˆÁ‹ ‚ϤÓÓ˘ ·oÙÂÏ› ÂÈÚfiÛıÂÙo ÛÌfi Ï›ıˆÓ ·fi o˘ÚÈÎfi o͇39. ∂ÈϤoÓ, o ¯˘Ìfi˜ Úfi‚ÏËÌ· Û ·ÛıÂÓ›˜ o˘ ÂÎÙÂÏo‡Ó ‰È·Ï›oÓÙ˜ ·˘Ùfi˜ ·Úo˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÌÈ· Û¯ÂÙÈο ·˘ÍË̤ÓË ÂÚÈÂÎÙÈ- ·˘ÙoηıÂÙËÚÈ·ÛÌo‡˜ ÌÂÙ¿ ·fi ÂÂÌ‚¿ÛÂȘ ·Ó·- ÎfiÙËÙ· Û oÍ·ÏÈο Î·È Ë ¯oÚ‹ÁËÛ‹ Ùo˘ ı· Ú¤ÂÈ Î·Ù·Û΢‹˜ Ùo˘ ηÙÒÙÂÚo˘ o˘ÚooÈËÙÈÎo‡, fiˆ˜ Ó· ·oʇÁÂÙ·È Û ·ÛıÂÓ›˜ Ì ÈÛÙoÚÈÎfi ÓÂÊÚoÏÈ- Ë ÌÂÁ¤ı˘ÓÛË Ù˘ o˘Úo‰fi¯o˘ ·ÛÙ˘ Ì ÙÌ‹Ì· ÂÓÙ¤- ı›·Û˘41. ∂Ȃ‚·ÈÒÓoÓÙ·˜ ÙȘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ ·˘- Úo˘ ‹ Ë ‰ËÌÈo˘ÚÁ›· ÓÂo·ÛÙ˘ ·fi ¤ÓÙÂÚo. ™Ùo˘˜ Ù¤˜, ÌÈ· ÌÂϤÙË Û ˘ÁÈ›˜ ÂıÂÏoÓÙ¤˜ o˘ ¤Ï·‚·Ó ‰È- ·ÛıÂÓ›˜ ·˘Ùo‡˜ Ë ˘ÂÚ·Ú·ÁˆÁ‹ Ù˘ ‚ϤÓÓ˘ Ìo- ÛΛ· Û˘Ì˘Îӈ̤Óo˘ Âί˘Ï›ÛÌ·Ùo˜ Ùo˘ Vaccinium Ú› Ó· ÚoηϤÛÂÈ ·fiÊÚ·ÍË Ùo˘ ηıÂÙ‹Ú·, ηıÈ- oxycoccos L. ÛÙËÓ Úo‚ÏÂfiÌÂÓË ·fi ÙËÓ ·Ú·- ÛÙÒÓÙ·˜ ÙËÓ Î¤ÓˆÛË Ù˘ ÓÂo·ÛÙ˘ ‰‡ÛÎoÏË ‹ Î·È Û΢¿ÛÙÚÈ· ÂÙ·ÈÚ›· ‰fiÛË ÁÈ· 7 Ë̤Ú˜ η٤ÁÚ·„ ·‰‡Ó·ÙË34,36. ™ËÌ·ÓÙÈ΋ Ì›ˆÛË ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ·‡ÍËÛË Ù˘ ·o‚oÏ‹˜ oÍ·ÏÈÎÒÓ ÛÙ· o‡Ú· ηٿ 136 ∞. ∞¶O™∆O§π¢∏™, π. ÃÀ™O°O¡π¢∏™
43,4%, ·ÏÏ¿ Î·È ¿ÏÏˆÓ ÏÈıoÁfiÓˆÓ ÈfiÓÙˆÓ fiˆ˜ ·- and other diseases of the urinary tract. Hell Iatr Û‚ÂÛÙ›o˘, ʈÛÊfiÚo˘ Î·È Ó·ÙÚ›o˘. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, fi- 2003, 69: 132 - 137. ̈˜, ‰È·ÈÛÙÒıËÎÂ Î·È ·˘ÍË̤ÓË ·o‚oÏ‹ ÈfiÓÙˆÓ Mg Î·È K, o˘ ‰Úo˘Ó ÚoÛٷ٢ÙÈο ÛÙo Û¯ËÌ·ÙÈ- The high incidence of recurrence of urinary tra- ÛÌfi o˘ÚoÏ›ıˆÓ41. ÕÏϘ Èı·Ó¤˜ ·ÓÂÈı‡ÌËÙ˜ Â- ct infections in susceptible patient groups and the Ó¤ÚÁÂȘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿Óo˘Ó ‰È·ÚÚo˚Τ˜ ÎÂÓÒÛÂȘ Û emerging antimicrobial resistance underline the ·ÛıÂÓ›˜ Ì ¢ÂÚ¤ıÈÛÙo ¤ÓÙÂÚo Î·È ·‡ÍËÛË Ùo˘ need for alternatives in prevention and treatment. ۈ̷ÙÈÎo‡ ‚¿Úo˘˜, ÏfiÁˆ Ù˘ ˘„ËÏ‹˜ ÂÚÈÂÎÙÈÎfi- There is a now widespread belief that the juice of ÙËÙ·˜ Ùo˘ ¯˘Ìo‡ Û ۿί·Ú·13. OÈ ·ÛıÂÓ›˜ o˘ cranberry possesses a preventive, if not therapeutic ‚Ú›ÛÎoÓÙ·È Û ·˘ÍË̤Óo ΛӉ˘Óo ÁÈ· Ù¤ÙoȘ ÂÈ- value in infections and other diseases of the urinary tract, that is based on strong evidence of its ability ÏoΤ˜ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ›Óo˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚo ·fi 250 to acidify the urine, inhibit the bacterial adherence ml ‰‡Ô ÊÔÚ¤˜ ÙËÓ Ë̤ڷ37,38, ‹ Ùo ·ÓÙ›ÛÙoȯo Û of several Escherichia coli and other Gram (–) bacte- Ì›ÁÌ· Ùo˘ ¯˘Ìo‡ Ì ¿ÏÏ· ÊÚo˘ÙooÙ¿, ÒÛÙ ӷ Á›- ria isolates to uroepithelial cells, reduce mucus o- ÓÂÈ Ë Á‡ÛË Ùo˘ ÚÒÙo˘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚo ·ÓÂÎÙ‹. verproduction and the formation of stones dialy- zable in acidic urine environment. Further research ™Àª¶∂ƒÕ™ª∞∆∞ is needed, however, to establish the wide clinical ¶·Ú¿ ÙËÓ ·o˘Û›· ÈηÓo‡ ·ÚÈıÌo‡ oÈoÙÈÎÒÓ ÌÂ- application of the use of cranberry juice in high-risk ÏÂÙÒÓ o˘ Ó· ·o‰ÂÈÎÓ‡o˘Ó ÙË ıÂڷ¢ÙÈ΋ Î·È patient groups, such as elderly women, patients ÚoÏËÙÈ΋ ·Í›· Ùo˘ ¯˘Ìo‡ Ùo˘ Vaccinium oxycoc- with recurrent UTI’s or recurrent urolithiasis, uro- cos L. ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ o˘ÚoÏoÈÌÒ͈Ó, ˘- stomy patients and those with neurogenic bladder ¿Ú¯o˘Ó ÈÛ¯˘Ú¤˜ ÂӉ›ÍÂȘ ÁÈ· ÙoÓ Èı·Ófi ÚoÛÙ·- or enterocystoplasties who, either practise intermit- Ù¢ÙÈÎfi Ùo˘ ÚfiÏo ÛÙȘ ÏoÈÌÒÍÂȘ Ùo˘ o˘ÚooÈoÁÂÓ- tent catheterizations or have indwelling catheters. ÓËÙÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜. OÈ Ì˯·ÓÈÛÌo› ‰Ú¿Û˘ Ùo˘ Until then, cranberry juice should be used intelli- ÂÚÈÏ·Ì‚¿Óo˘Ó ÙËÓ oÍÈÓoo›ËÛË ÙˆÓ o‡ÚˆÓ Î·È gently by health carers, who are aware of its proper- ÙËÓ ·Ó·ÛÙoÏ‹ ÚoÛÎfiÏÏËÛ˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÌÈ- ties and its potential side effects, following the as- ÎÚo‚È·ÎÒÓ ÛÙÂϯÒÓ ÛÙ· o˘ÚoÂÈıËÏȷο ·ÙÙ·Ú·. sessment of each situation individually. ∏ ÛˆÛÙ‹ ¯Ú‹ÛË Ùo˘ ·fi ÊoÚ›˜ ˘Á›·˜ o˘ ¤¯o˘Ó ÁÓÒÛË, ÙfiÛo ÙˆÓ ıÂڷ¢ÙÈÎÒÓ È‰ÈoÙ‹ÙˆÓ Ùo˘, fiÛo µπµ§πO°ƒ∞ºÿ∞ Î·È ÙˆÓ Èı·ÓÒÓ ·ÓÂÈı‡ÌËÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ Ùo˘ 1. Foxman B, Barlow R, D’Arcy H, Gillespie B, Sobel JD. ÌoÚ› Ó· ·oÙÂϤÛÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ‚o‹ıËÌ· ÛÙËÓ Urinary tract infection: self-reported incidence and ÚfiÏË„Ë ‹ / Î·È ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ·ı‹ÛÂˆÓ Ùo˘ o˘Úo- associated costs. Ann Epidemiol 2000, 10: 509-15. oÈËÙÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜ Î·È ÂÈÏoÎÒÓ ·˘ÙÒÓ Û ÂÈ- 2. Remis RS, Gurwith MJ, Gurwith D, Hargrett-Bean NT, ÏÂÁ̤Ó˜ oÌ¿‰Â˜ ÏËı˘ÛÌo‡ ‹ ·ÛıÂÓÒÓ o˘ ‚Ú›- Layde PM. Risk factors for urinary tract infections. Am J epidemiol 1987, 126: 685-94. ÛÎoÓÙ·È Û ·˘ÍË̤Óo ΛӉ˘Óo Ó· ÓoÛ‹Ûo˘Ó. ∆¤ÙoȘ 3. Ikaheimo R, Siitonen A, Heiskanen T, et al. Recurrence of ηÙËÁoڛ˜ ·oÙÂÏo‡Ó oÈ o˘ÚoÏoÈÌÒÍÂȘ Û Á˘Ó·›- urinary tract infection in a primary care setting: analy- Θ Ù˘ ÙÚ›Ù˘ ËÏÈΛ·˜ Î·È Û ·ÛıÂÓ›˜ Ì Ó¢ÚoÁÂ- sis of a 1-year follow-up of 179 women. Clin Infect Dis Ó‹ ·ÛÙË, oÈ ˘oÙÚoÈ¿˙o˘Û˜ o˘ÚoÏoÈÌÒÍÂȘ, Ë 1996, 22: 91-9. ˘ÂÚ·Ú·ÁˆÁ‹ ‚ϤÓÓ˘ Û ·ÛıÂÓ›˜ Ì ÛÙơ˜ ‹ 4. Gupta K, Scholes D, Stamm WE. Increasing prevalence ÂÓÙÂÚo΢ÛÙÂoÏ·ÛÙÈΤ˜, o Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ o˘ÚoÏ›ıˆÓ of antimicrobial resistance among uropathogens causing acute uncomplicated cystitis in women. JAMA o˘ ·Ó·Ù‡ÛÛoÓÙ·È Û ·ÏηÏÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏoÓ. ø- 1999, 281:736-8. ÛÙfiÛo, ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ¤Ú¢ӷ ··ÈÙÂ›Ù·È ÁÈ· Ó· ‰È¢- 5. Reid G. Probiotic therapy and functional foods for pre- ÎÚÈÓÈÛÙ› Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ· o Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ ‰Ú¿Û˘ Ùo˘ ¯˘- vention of urinary tract infections: state of the art and Ìo‡ ÛÙȘ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜, ÒÛÙÂ Ë Ù˘¯fiÓ ÚoÏË- science. Curr Infect Dis Rep 2000, 2: 518-22. ÙÈ΋ ‹ / Î·È ıÂڷ¢ÙÈ΋ Ùo˘ ·Í›· Ó· ÙÂı› Û ·˘- 6. Gibson GR. Dietary modulation of the human gut micro- ÛÙËÚ¿ ÂÈÛÙËÌoÓÈ΋ ‚¿ÛË, ÍÂʇÁoÓÙ·˜ ·fi Ùo ›- flora using prebiotics. Br J Nutr 1998, 80: 209-12. ‰o ÙˆÓ ÊoÏÎÏoÚÈÎÒÓ ‰È·‰fiÛÂˆÓ Î·È ıˆÚÈÒÓ. 7. Soloway M, Smith R. Does cranberry juice help in urinary infections? JAMA 1988, 260: 1465. 8. Ofek I, Goldhar J, Zafriri D, et al. Anti-Escherichia coli ABSTRACT adhesion activity of cranberry and blueberry juices. N Apostolidis A, Chrissogonidis I. Cranberry juice: its Engl J Med 1991, 324: 22, 1599. role in the prevention and treatment of infections 9. Walsh BA. Urostomy and urinary pH. J Enterostomal ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 137
Nurs 1992, 19: 119-23. 27. Fleet JC. New support for a folk remedy: cranberry juice 10. Blatherwick NR, Long ML. Studies of urinary acidity II: reduces bacteriuria and pyuria in elderly women. Nutr the increased acidity produced by eating prunes and Rev 1994, 52: 168-70. cranberries. J Biological Chem 1923, 57: 815-8. 28. Avorn J, Monane M, Gurwitz JH, et al. Reduction of ba- 11. Fellers CR, Redmon BC, Parrott EM. Effect of cranber- cteriuria and pyuria after ingestion of cranberry juice. JAMA 1994, 271: 10, 751-4. ries on urinary acidity and blood alkali reserve. J Nutr 1933, 6:5, 455-63. 29. Jepson RG, Mihalhevic L, Craig J. Cranberries for trea- ting urinary tract infections. Cochrane Database Syst 12. Kahn HD, Panariello VA, Saeli J, et al. J Am Dietetic Rev 2000, (2): CD001322. Assoc 1967, 51: 251-4. 30. Jepson RG, Mihalhevic L, Craig J. Cranberries for pre- 13. Kinney AB, Blount M. Effect of cranberry juice on uri- venting urinary tract infections. Cochrane Database nary pH. Nurs Research 1979, 28:5, 287-90. Syst Rev 2000, (2): CD001321. 14. Bussutil Leaver R. Cranberry juice. Prof Nurs 1996, 11:8, 31. Kontiokari T, Sundkvist K, Nuutinen M, et al. Randomi- 525-7. sed trial of cranberry-lingonberry juice and Lactoba- 15. Schultz A. Efficacy of cranberry juice and ascorbic acid cillus GG drink for the prevention of urinary tract in acidifying the urine in multiple sclerosis subjects. J infections in women. BMJ 2001, 322: 1571-9. Community Health Nurs 1984, 1:3, 159-69. 32. Foxman B, Geiger AM, Palin K, Gillespie B, Koopman JS. 16. Papas NP, Brusch CA, Ceresia GC. Cranberry juice in the First-time urinary tract infection and sexual behavior. treatment of urinary tract infections. Southwestern Epidemiology 1995, 6: 162-8. Med 1966, 47:1, 17-20. 33. Tsukada K, Tokunaga K, Iwama T, et al. Cranberry juice 17. Sobota AE. Inhibition of bacterial adherence by cran- and its impact on peri-stomal skin conditions in urosto- berry juice: potential use for the treatment of urinary my patients. Ostomy Wound Manage 1994, 40: 60-8. tract infections. J Urol 1984, 131: 1013-6. 34. Woodhouse CRJ. The infective, metabolic and histologi- 18. Schmidt DR, Sobota AE. An examination of the anti-ad- cal consequences of enterocystoplasty. European Uro- herence activity of cranberry juice on urinary and no- logy Update Series 1994, 3: 2, 10-5. nurinary bacterial isolates. Microbios 1988, 55: 173-81. 35. Sternlieb P. Cranberry juice in renal disease. N Engl J 19. Zafriri D, Ofek I, Andar R, Pocino M, Sharon N. Inhibi- Med 1963, 258: 57. tory activity of cranberry juice on adherence of type 1 36. George VK, Gee JM, Wortley MI, et al. The effect of ra- and type P fimbriated Escherichia coli to eucaryotic nitidine on urine mucus concentration in patients with cells. Antimicrob Agents Chemother 1989, 33: 92-8. enterocystoplasty. Br J Urol 1992, 70: 30-2. 20. Howell AB, Vorsa N, Der Marderosian A, Foo LY. Inhibiti- 37. Rosenbaum TP, Shah PJR, Rose GA, Lloyd Davis RW. on of adherence of P-fimbriated Escherichia coli to u- Cranberry juice and the mucus production in entero- roepithelial cell surfaces by proanthocyanidin extracts cystoplasties. Neurourol Urodyn 1989, 8: 4, 344-5. from cranberries. N Engl J Med 1998, 339: 1085-6. 38. Rogers J. Pass the cranberry juice. Nurs Times 1991, 87: 21. Scalbert A. Antimicrobial properties of tannins. Phyto- 48, 36-7. chemistry 1991, 30: 3875-83. 39. Schlager TA, Anderson S, Trudell J, Hendley JO. Effect of 22. Sen CK, Bagchi D. Regulation of inducible adhesion mo- cranberry juice on bacteriuria in children with neuro- lecule expression in human endothelial cells by grape genic bladder receiving intermittent catheterization. J seed proanthocyanidin extract. Mol Cell Biochem Pediatr 1999, 135: 698-702. 2001, 216: 1-7. 40. IThe cranberry juice cure: fact or fiction? Am Urol 23. Jones GA, McAllister TA, Muir AD, Cheng KJ. Effect of Assoc Allied J 1987, 8: 13-8. sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop) condensed tan- 41. Terris MK, Issa MM, Tacker JR. Dietary supplementation nins on growth and proteolysis by four strains of rumi- with cranberry concentrate tablets may increase the nal bacteria. Appl Environ Microbiol 1994, 60: 1374-8. risk of nephrolithiasis. Urology 2001, 57: 26-9. 24. Foo LY, Lu Y, Howell AB, Vorsa N. The structure of cranberry proanthocyanidins which inhibit adherence ∞ÏÏËÏoÁÚ·Ê›·: of uropathogenic P-fimbriated Escherichia coli in vi- A. AÔÛÙÔÏ›‰Ë˜ tro. Phytochemistry 2000, 54: 173-81. Z‡ÍȉԘ 3 25. Ahuja S, Kaack B, Roberts J. Loss of fimbrial adhesion 546 22 £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË with the addition of Vaccinium macrocarpon to the growth medium of P-fimbriated Escherichia coli. J Corresponding author: Urol 1998, 159: 559-62. A. Apostolidis 26. Reid G, Hsiehl J, Potter P, et al. Cranberry juice consum- ption may reduce biofilms on uroepithelial cells: pilot 3, Zethxidos Str. study in spinal cord injured patients. Spinal Cord 2001, 546 22 Thessaloniki 39: 26-30. Greece ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 2003, 69, 2: 138 - 147
∂ÈÔÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ ¯ÚfiÓÈ·˜ ·ÔÊÚ·ÎÙÈ΋˜ Ó¢ÌÔÓÔ¿ıÂÈ·˜ Î·È Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ÛÙË µ. ∂ÏÏ¿‰·
§. ™È¯ÏÂÙ›‰Ë˜, π. ∆ÛÈfiÙÛÈÔ˜, ¢. ÃψÚfi˜, ∞. °·‚ÚÈËÏ›‰Ë˜, ∂. ¢·ÛηÏÔÔ‡ÏÔ˘, £. ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓ›‰Ë˜
¶Ó¢ÌÔÓÔÏÔÁÈ΋ ∫ÏÈÓÈ΋ ∞.¶.£., ∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ ŒÚ¢ӷ˜ ¶·ı‹ÛÂˆÓ ·fi ÙÔ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, NÔÛÔÎÔÌÂ›Ô «°. ¶··ÓÈÎÔÏ¿Ô˘», EÍÔ¯‹ £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË
¶ÂÚ›ÏË„Ë. ∏ ¯ÚfiÓÈ· ·oÊÚ·ÎÙÈ΋ Ó¢ÌoÓo¿- 15,4), ÂÚÈo¯‹ oÚÂÈÓ‹, ¯ˆÚ›˜ Ú‡·ÓÛË. OÈ ÂÍÂÙ·Ûı¤- ıÂÈ· (Ã∞¶) Î·È Ë ÚÈÓ›Ùȉ· ·oÙÂÏo‡Ó ·˘Í·ÓfiÌÂÓo ÓÙ˜ Û˘ÌÏ‹ÚˆÛ·Ó Ùo ÂȉÈÎfi ÂÚˆÙËÌ·ÙoÏfiÁÈo ÁÈ· Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ‰ËÌfiÛÈ·˜ ˘Á›·˜, ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙȘ ·Ó·- ÙËÓ ¤Ú¢ӷ ÙˆÓ ·Ó·Ó¢ÛÙÈÎÒÓ Û˘ÌÙˆÌ¿ÙˆÓ Ùo˘ Ù˘ÛÛfiÌÂÓ˜ ¯ÒÚ˜. OÚÈṲ̂ÓoÈ ·ÈÙÈo·ıoÁÂÓÂÙÈÎo› MRC Î·È ˘o‚Ï‹ıËÎ·Ó Û ÛÈÚo̤ÙÚËÛË Î·È ÚÈÓo- ·Ú¿ÁoÓÙ˜ Â›Ó·È Èı·ÓfiÓ ÎoÈÓo› Î·È ÁÈ· ÙȘ ‰‡o ·- Ì·Óo̤ÙÚËÛË. µÚ¤ıËΠfiÙÈ o ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ã∞¶ ı‹ÛÂȘ. O ÛÎofi˜ Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ·˘Ù‹˜ ‹Ù·Ó o ÛÙo ÁÂÓÈÎfi ÏËı˘ÛÌfi Â›Ó·È 5,6% (¿Ó‰Ú˜ 8,2%, Á˘Ó·›- ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌfi˜ Ùo˘ ÂÈoÏ·ÛÌo‡ Ù˘ Ã∞¶ Î·È Ù˘ Θ 2,5%) Î·È Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ 24,7% (¿Ó‰Ú˜ 27,4%, Á˘- ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ÛÙo ÁÂÓÈÎfi ÏËı˘ÛÌfi ÛÙË µ. ∂ÏÏ¿‰·, Ë Ó·›Î˜ 21,4%). ¢È·ÈÛÙÒıËΠfiÙÈ Ë Ã∞¶ Î·È Ë ÚÈÓ›ÙÈ- ·Ó‡ÚÂÛË Ù˘¯fiÓ ÎoÈÓÒÓ ·ÈÙÈoÏoÁÈÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ ‰· Û˘Û¯ÂÙ›˙oÓÙ·È Ì ÎoÈÓo‡˜ Úo‰È·ıÂÛÈÎo‡˜ ·- Î·È Ë ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙˆÓ Èı·ÓÒÓ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ ÙˆÓ ‰‡o Ú¿ÁoÓÙ˜ (οÓÈÛÌ·, ËÏÈΛ·, ʇÏo). ∂ÈϤoÓ ‰È·È- ·˘ÙÒÓ ·ıoÏoÁÈÎÒÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛˆÓ. ™Ùo ‰È¿ÛÙËÌ· ÛÙÒıËΠfiÙÈ Ë ÚÈÓ›Ùȉ· Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Î·È Ì Ùo ‚·ıÌfi 2000-2001 ÎÏ‹ıËÎ·Ó 8.151 ¿ÙoÌ· ËÏÈΛ·˜ 21-80 Â- Ù˘ ۈ̷Ùȉȷ΋˜ Ú‡·ÓÛ˘ Ùo˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏoÓÙo˜. ÙÒÓ ·fi ÙÚÂȘ ÂÚÈo¯¤˜ Ù˘ µfiÚÂÈ·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜. ¶Úo- ¢È·ÈÛÙÒıËΠ›Û˘ fiÙÈ oÈ Á˘Ó·›Î˜ ÌË Î·Ó›ÛÙÚȘ Û‹Ïı·Ó Î·È ÂÍÂÙ¿ÛÙËÎ·Ó 6.112 ¿ÙoÌ·, ‰ËÏ. oÛoÛÙfi Ì ÚÈÓ›Ùȉ· ¤¯o˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈο ÌÈÎÚfiÙÂÚË ÌÂÛoÂÎÓ¢- 75%. OÈ ÂÚÈo¯¤˜ o˘ ÌÂÏÂÙ‹ıËÎ·Ó ‹Ù·Ó: ∞) £ÂÛ- ÛÙÈ΋ Úo‹ Û ۯ¤ÛË Ì ÂΛӘ ¯ˆÚ›˜ ÚÈÓ›Ùȉ· Û·ÏoÓ›ÎË, (1.733 ÂÍÂÙ·Ûı¤ÓÙ˜, ËÏÈΛ·˜ 52,7± 18,6), (93,7±34,3% ¤Ó·ÓÙÈ 96,8±32,3, p< 0,05). ™˘ÌÂÚ·- ·ÛÙÈ΋ fiÏË Ì ʈÙo¯ËÌÈ΋ ·ÏÏ¿ ΢ڛˆ˜ Ì ۈ̷- ÛÌ·ÙÈο o ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ã∞¶ ÛÙË µ. ∂ÏÏ¿‰· ‰Â Ùȉȷ΋ Ú‡·ÓÛË, µ) ∂oÚ‰·›· (3.537 ÂÍÂÙ·Ûı¤ÓÙ˜, ‰È·Ê¤ÚÂÈ ·fi ÂΛÓoÓ ¿ÏÏˆÓ ·ÓÂÙ˘ÁÌ¤ÓˆÓ ¯ˆÚÒÓ, ËÏÈΛ·˜ 51,4±15,5), ÂÚÈo¯‹ ηı·Ú¿ ‚ÈoÌ˯·ÓÈ΋ Ì ÂÓÒ Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿ ˘„ËÏfiÙÂÚo˜. ¶Èı·Óo- ۈ̷Ùȉȷ΋ Ú‡·ÓÛË Î·È Ì ηıËÌÂÚÈÓ¤˜ ˘ÂÚ‚¿- ÏoÁÂ›Ù·È ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋ Û¯¤ÛË ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·ÓÒÙÂÚˆÓ ÛÂȘ ÙˆÓ ·ÓÒÙÂÚˆÓ ÂÈÙÚÂÙÒÓ oÚ›ˆÓ ÙˆÓ Ú‡ˆÓ Î·È Î·ÙÒÙÂÚˆÓ ·ÂÚoÊfiÚˆÓ o‰ÒÓ. Î·È °) °Ú‚ÂÓ¿ (ÂÍÂÙ·Ûı¤ÓÙ˜ 842, ËÏÈΛ·˜ 55,6± EÏÏËÓ I·ÙÚ 2003, 69: 138 - 147.
∏ ¯ÚfiÓÈ· ·oÊÚ·ÎÙÈ΋ Ó¢ÌoÓo¿ıÂÈ· (XA¶) o˘ Ùo οÓÈÛÌ· ˘‹ÚÍÂ, ‹ ·ÎfiÌË Â›Ó·È, oχ Û˘- Â›Ó·È ÌÈ· ·fi ÙȘ ·ÚȘ ·Èٛ˜ ÓoÛËÚfiÙËÙ·˜ Î·È ¯Ófi Î·È Â›Ó·È ¯·ÌËÏfiÙÂÚË Û ¯ÒÚ˜ fio˘ Ùo ο- ıÓËÛÈÌfiÙËÙ·˜ ÙfiÛo ÛÙȘ ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓ˜ fiÛo Î·È ÓÈÛÌ· Â›Ó·È ÏÈÁfiÙÂÚo Û˘¯Ófi ‹ Ë ·Ó¿ ¿ÙoÌo Û˘Óo- ÛÙȘ ·ÓÂÙ˘Á̤Ó˜ ¯ÒÚ˜ Î·È ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÏÈ΋ ηٷӿψÛË Î·Óo‡ Â›Ó·È ¯·ÌËÏ‹3. ™ÙËÓ ∂Ï- Úoo‰Â˘ÙÈ΋ ·fiÊÚ·ÍË ÙˆÓ ·ÂÚoÊfiÚˆÓ o‰ÒÓ1. O Ï¿‰·, ÌÈ· ¯ÒÚ· Ì ˘„ËϤ˜ ηÓÈÛÌ·ÙÈΤ˜ Û˘Ó‹- ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È ÛÙÂÓ¿ Ì ÙȘ ηÓÈÛÌ·- ıÂȘ Ùo˘ ÏËı˘ÛÌo‡, Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· Ù˘ Ã∞¶, fiˆ˜ ÙÈΤ˜ Û˘Ó‹ıÂȘ Î·È ÂÎÙÈÌ¿Ù·È ÂÚ›o˘ ÛÙo 10% ÙˆÓ Úo·ÙÂÈ ·fi ÏËÍÈ·Ú¯Èο ÛÙoȯ›· o˘ ·ÊoÚo‡Ó ÂÓËÏ›ÎˆÓ Û ‚ÈoÌ˯·ÓÈΤ˜ ¯ÒÚ˜2. ∏ Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌ- ÙË ıÓËÛÈÌfiÙËÙ·, Â›Ó·È Û¯ÂÙÈο ÌÈÎÚ‹ Î·È Ê·›ÓÂÙ·È Ê¿ÓÈÛ˘ Ù˘ Ã∞¶ Â›Ó·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Û ¯ÒÚ˜ fi- fiÙÈ ·¤¯ÂÈ ·fi ÂΛÓËÓ ¿ÏÏˆÓ ‚ÈoÌ˯·ÓÈÎÒÓ ¯ˆ- ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 139
ÚÒÓ4. øÛÙfiÛo, Ù· ‰Â‰o̤ӷ ıÓËÛÈÌfiÙËÙ·˜ ˘oÂ- ¿ÛıÌ·Ùo˜ Î·È Ó¢ÌoÓÈÎo‡ ÓÂoÏ¿ÛÌ·Ùo˜. OÈ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ ¤ÁÈ- ÎÙÈÌo‡Ó ÙË Ã∞¶ ˆ˜ ·ÈÙ›· ı·Ó¿Ùo˘, ·Êo‡ Ë ¿ıËÛË Ó·Ó Û ‰ËÌoÙÈÎo‡˜ ¯ÒÚo˘˜ Ì ÙË ‚o‹ıÂÈ· Ù˘ ÙoÈ΋˜ ·˘Ùo- ‰Èo›ÎËÛ˘. ∏ ·ÓÙ·fiÎÚÈÛË ‹Ù·Ó ÛÙË £ÂÛÛ·ÏoÓ›ÎË 67,6%, Â›Ó·È Èo Èı·Ófi Ó· ·Ó·ÊÂÚı› ˆ˜ ¤Ó·˜ ·fi Ùo˘˜ ÛÙËÓ ∂oÚ‰·›· 76,5% Î·È ÛÙ· °Ú‚ÂÓ¿ 87,2%. ¶ÚoÛ‹Ïı·Ó Û˘Ó˘¿Ú¯oÓÙ˜ ·Ú¿ ˆ˜ o ·ÚÈo˜ ·Ú¿ÁoÓÙ·˜ ı·- Î·È ÙÂÏÈο ÂÍÂÙ¿ÛÙËÎ·Ó 6.112 ¿ÙoÌ·, Û˘ÁÎÚ›ÛÈÌoÈ ·ÚÈıÌo› Ó¿Ùo˘, ‹ ·ÎfiÌË Ó· ÌËÓ ·Ó·ÊÂÚı› ηıfiÏo˘5. ™ÙË ·Ó‰ÚÒÓ Î·È Á˘Ó·ÈÎÒÓ Û fiϘ ÙȘ ËÏÈÎȷΤ˜ oÌ¿‰Â˜. ¯ÒÚ· Ì·˜ fio˘ ÙfiÛo Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· Ù˘ Ã∞¶ fiÛo ∏ ÌÂϤÙË ¤ÁÈÓ ٷ ¤ÙË 2000-2001. ™Â οı ¿ÙoÌo Á›Óo- Î·È Ë ıÓËÛÈÌfiÙËÙ· ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó· ·˘ÍËıo‡Ó Ù· ÓÙ·Ó ÛÈÚo̤ÙÚËÛË Î·È ÚÈÓoÌ·Óo̤ÙÚËÛË Î·È Û˘ÌÏËÚˆÓfi- ÂfiÌÂÓ· ¯ÚfiÓÈ·4 ‰ÂÓ ˘¿Ú¯o˘Ó ÛÙoȯ›· ·fi ÌÂϤ- Ù·Ó ÂȉÈÎfi ÂÚˆÙËÌ·ÙoÏfiÁÈo. Ù˜ ÂÈoÏ·ÛÌo‡ ÁÈ· ÙË Ã∞¶. ·) ∂ÚˆÙËÌ·ÙoÏfiÁÈo ∏ Û˘¯ÓfiÙËÙ· Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ·Ó¤Ú¯ÂÙ·È ÂÚ›o˘ ÃÚËÛÈÌooÈ‹ıËΠÙo ÂÚˆÙËÌ·ÙoÏfiÁÈo Ù˘ ∂ÈÙÚo‹˜ ÁÈ· ÙËÓ ÛÙo 25% Ùo˘ Û˘ÓfiÏo˘ Ùo˘ ÏËı˘ÛÌo‡6 Î·È Â›Ó·È ¶ÂÚÈ‚·ÏÏoÓÙÈ΋ Î·È ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ÀÁÈÂÈÓ‹ Ùo˘ µÚÂÙ·ÓÈ- ÁÓˆÛÙ‹ Ë Û¯¤ÛË Ù˘ Ì Ùo ¿ÛıÌ·7, ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜ ÏË- Îo‡ ™˘Ì‚o˘Ï›o˘ π·ÙÚÈÎÒÓ ∂Ú¢ÓÒÓ (Medical Research 13 ÚoÊoڛ˜ fï˜ ˘¿Ú¯o˘Ó ÁÈ· ÙË Û¯¤ÛË ÚÈÓ›Ùȉ·˜ Council-MRC 1986) , Ùo oo›o ıˆÚÂ›Ù·È Î·Ù¿ÏÏËÏo ÁÈ· ÂȉËÌÈoÏoÁÈΤ˜ ¤Ú¢Ó˜ fiÛoÓ ·ÊoÚ¿ ÛÙoÓ ¤ÏÂÁ¯o Ùo˘ ·Ó·- Î·È Ã∞¶8,9. ∏ ÌÂϤÙË Ù˘ ÚÈÓÈ΋˜ ·ıoÏoÁ›·˜ ¿- Ó¢ÛÙÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜ (Ùo ·ÓÙ›ÛÙoȯo ÙÌ‹Ì· Ùo˘ ·Úo˘ÛÈ¿- ÓÙˆ˜ ¤¯ÂÈ ÚoÙ·ı› ÁÈ· ÙË ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË Ù˘ ÊÏÂÁ- ˙ÂÙ·È ÛÙo ·Ú¿ÚÙËÌ· π). ™‡Ìʈӷ Ì Ùo ÂÚˆÙËÌ·ÙoÏfiÁÈo Ùo˘ 10 ÌoÓ‹˜ ÙˆÓ Î·ÙÒÙÂÚˆÓ ·ÂÚoÊfiÚˆÓ o‰ÒÓ . ∏ Û¯¤- MRC Ë ¯ÚfiÓÈ· ‚ÚoÁ¯›Ùȉ· ÂΉËÏÒÓÂÙ·È Ì ›ÌoÓo ‚‹¯· Î·È ÛË Ã∞¶ Î·È Î·Ó›ÛÌ·Ùo˜ Â›Ó·È Û·Ê‹˜, ·ÏÏ¿ ‰Â ·fi¯ÚÂÌ„Ë Ùo˘Ï¿¯ÈÛÙoÓ ÙÚÂȘ Ì‹Ó˜ Ùo ¯ÚfiÓo Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Ùo ›‰Èo Î·È ÁÈ· ÙË Ú‡·ÓÛË Ùo˘ ÂÚÈ‚¿Ï- ‰‡o ¯ÚfiÓÈ· (ıÂÙÈ΋ ·¿ÓÙËÛË ÛÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ 1 ‹ 2 Î·È 3 Î·È 14 ÏoÓÙo˜11. ∞ÎfiÌË ·Ó·ÁÓˆÚ›˙oÓÙ·È ÛËÌ·ÓÙÈο ÎÂÓ¿ ÛÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ 4 ‹ 5 Î·È 6) . ÛÙËÓ ÂȉËÌÈoÏoÁÈ΋ ¤Ú¢ӷ Ù˘ Û¯¤Û˘ Ù˘ Ú‡- ‚) ™ÈÚo̤ÙÚËÛË ·ÓÛ˘ Î·È Ùo˘ ηӛÛÌ·Ùo˜ Ì ÙË ÚÈÓ›Ùȉ·12. ∂- ∞̤ۈ˜ ÌÂÙ¿ ÙË Û˘ÌÏ‹ÚˆÛË Ùo˘ ÂÚˆÙËÌ·ÙoÏoÁ›o˘ Ù· ¿ÙoÌ· Âȉ‹ Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· Î·È ÙˆÓ ‰‡o ·ı‹ÛÂˆÓ ·˘Í¿ÓÂ- Û fiÚıÈ· ı¤ÛË ÂÎÙÂÏo‡Û·Ó ‚›·ÈË ÂÎÓ¢ÛÙÈ΋ ÚoÛ¿ıÂÈ·, Ù·È Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ·, Â›Ó·È Èı·Ófi Ùo ÁÂÁoÓfi˜ ÌÂÙ¿ ·fi ̤ÁÈÛÙË ÂÈÛÓo‹, Û ¤Ó· ÍËÚfi ÛÈÚfiÌÂÙÚo Ù‡o˘ Vitalograph, Ùo˘Ï¿¯ÈÛÙoÓ ÙÚÂȘ ÊoÚ¤˜. §·Ì‚·ÓfiÙ·Ó ˘fi„Ë Ë ·˘Ùfi Ó· oÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ‡·ÚÍË ÎoÈÓÒÓ ·ÈÙÈoÏoÁÈ- ηχÙÂÚË ÚoÛ¿ıÂÈ·, Ì ÙËÓ Úo¸fiıÂÛË fiÙÈ oÈ ÂӉ›ÍÂȘ ÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ. ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Î·Ï‡ÙÂÚˆÓ ÚoÛ·ıÂÈÒÓ ‰Â ‰È¤ÊÂÚ·Ó ÌÂٷ͇ O ÛÎofi˜ Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ·˘Ù‹˜ ‹Ù·Ó o ÚoÛ‰ÈoÚÈ- Ùo˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚo ·fi 5% ‹ ·fi 100 ml15. ∫·Ù·ÁÚ·ÊfiÙ·Ó o ÛÌfi˜ Ùo˘ ÂÈoÏ·ÛÌo‡ Ù˘ Ã∞¶ Î·È Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ‰˘Ó·ÌÈÎfi˜ ÂÎÓ¢ÛÙÈÎfi˜ fiÁÎo˜ ·¤Ú· ÛÙo ÚÒÙo ‰Â˘ÙÂÚfiÏÂ- ÛÙo ÁÂÓÈÎfi ÏËı˘ÛÌfi ÛÙË µfiÚÂÈ· ∂ÏÏ¿‰·, Ë ·Ó‡- Ùo (Forced Expiratory Volume in one second-EV1) Î·È Ë ‰˘- ÚÂÛË ÙˆÓ Èı·ÓÒÓ ÎoÈÓÒÓ ·ÈÙÈoÏoÁÈÎÒÓ ·Ú·Áfi- Ó·ÌÈ΋ ˙ˆÙÈ΋ ¯ˆÚËÙÈÎfiÙËÙ· (Forced Vital Capacity-FVC). ∫·ÙfiÈÓ ˘oÏoÁÈ˙fiÙ·Ó o ÏfiÁo˜ FEV1/ FVC Î·È Ë ‰˘Ó·ÌÈ΋ ÓÙˆÓ Î·È Ë ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙˆÓ Èı·ÓÒÓ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ ÂÎÓ¢ÛÙÈ΋ Úo‹ ÌÂٷ͇ 25-75% Ù˘ FVC (Forced Expiratory ÙˆÓ ‰‡o ·˘ÙÒÓ ·ıoÏoÁÈÎÒÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛˆÓ. Flow 25-75%-FEF25-75%). ÃÚËÛÈÌooÈ‹ıËÎ·Ó oÈ Úo‚ÏÂfiÌÂ- Ó˜ ÙÈ̤˜ Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜ ∂Ù·ÈÚ›·˜ £ÒÚ·Îo˜ (European À§π∫O ∫∞π ª∂£O¢Oπ Respiratory Society)16. H ¯ÚfiÓÈ· ·oÊÚ·ÎÙÈ΋ Ó¢ÌoÓo¿ıÂÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚ›- 1. ÕÙoÌ· ÛÙËÎÂ: ·) ∞fi ÙËÓ ‡·ÚÍË Û˘ÌÙˆÌ¿ÙˆÓ ·fi Ùo ÂÚˆÙË- °È· ÙË ÌÂϤÙË ÎÏ‹ıËÎ·Ó 8.151 ¿ÙoÌ·, ËÏÈΛ·˜ 21-80 ÂÙÒÓ ·fi Ì·ÙoÏfiÁÈo Ùo˘ MRC o˘ Â›Ó·È ‚‹¯·˜-·fi¯ÚÂÌ„Ë ÙȘ ÂÚÈÛ- ÙÚÂȘ ÂÚÈo¯¤˜ Ù˘ µfiÚÂÈ·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜: ∞) ∞fi Ùo ‰‹Ìo Ù˘ ÛfiÙÂÚ˜ Ë̤Ú˜ Ù˘ ‚‰oÌ¿‰·˜ Ùo˘Ï¿¯ÈÛÙoÓ ÁÈ· 3 Ì‹Ó˜ Ùo £ÂÛÛ·Ïoӛ΢ Ì ÏËı˘ÛÌfi 369.987 ÂÈϤ¯ÙËÎ·Ó Ù¤ÛÛÂÚȘ ¯ÚfiÓo (ıÂÙÈΤ˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÛÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ 1 ‹ 2 Î·È 3 Î·È ÛÙȘ ÂÚÈo¯¤˜ Ì ‰È·ÊoÚÂÙÈ΋ ÎoÈÓˆÓÈÎooÈÎoÓoÌÈ΋ ‰È·ÛÙڈ̿- ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ 4 ‹ 5 Î·È 6) Î·È ‰‡ÛÓoÈ· ηٿ Ùo ÁÚ‹ÁoÚo ‚¿‰È- ÙˆÛË, Û˘ÓoÏÈÎo‡ ÏËı˘ÛÌo‡ 35.472 ·ÙfïÓ, µ) ∞fi ÙËÓ ÛÌ· Û ›‰o ‰ÚfiÌo ‹ ÂÏ·ÊÚfi ·Ó‹ÊoÚo (ıÂÙÈ΋ ·¿ÓÙËÛË ∂oÚ‰·›· Ùo˘ ÓÔÌÔ‡ ∫o˙¿Ó˘, ÂÚÈÏ‹ÊıËÎ·Ó oÈ ‰‡o ÌÂÁ·Ï‡- ÛÙËÓ ÂÚÒÙËÛË 8·). ‚) ∞fi FEV1 <80% Ù˘ Úo‚ÏÂfiÌÂÓ˘ ÙÂÚ˜ fiÏÂȘ ∫o˙¿ÓË Î·È ¶ÙoÏÂÌ·˝‰· Ì ÏËı˘ÛÌfi 35.242 Î·È FEV1/FVC<70%, Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ o‰ËÁ›Â˜ Ù˘ µÚÂÙ·ÓÈ- 17 Î·È 28.679 ·ÓÙ›ÛÙoȯ· Î·È °) ∞fi Ùo ÓÔÌfi °Ú‚ÂÓÒÓ Ì ÏË- ΋˜ ∂Ù·ÈÚ›·˜ £ÒÚ·Îo˜ (British Thoracic Society-BTS) . ı˘ÛÌfi 37.017 ÂÈϤ¯ÙËÎ·Ó oÚÂÈÓ¤˜ ÂÚÈo¯¤˜ ÌÂ Û˘ÓoÏÈÎfi ÏË- Á) ƒÈÓoÌ·Óo̤ÙÚËÛË ı˘ÛÌfi 13.361 ¿ÙoÌ·. 18 ∞fi Ùo˘˜ ηٷÏfiÁo˘˜ Ùo˘ oÚÁ·ÓÈÛÌo‡ ˘‰Ú‡Ûˆ˜ ¤ÁÈ- ªÂ ÙË Ì¤ıo‰o Ù˘ ÚfiÛıÈ·˜ ÚÈÓoÌ·Óo̤ÙÚËÛ˘ Úo- Ó ÂÈÏoÁ‹ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì ÙË Ì¤ıo‰o Ù˘ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋˜ Ù˘- Û‰ÈoÚ›ÛÙËÎ·Ó oÈ ÚÈÓÈΤ˜ Úo¤˜ ηÈ, ¤ÌÌÂÛ·, oÈ ÚÈÓÈΤ˜ ·ÓÙÈ- ¯·›·˜ ‰ÂÈÁÌ·ÙoÏË„›·˜ ¤ÙÛÈ, ÒÛÙ Ùo oÛoÛÙfi Ù˘ ‰ÂÈÁÌ·Ùo- ÛÙ¿ÛÂȘ Ì ÙË ¯Ú‹ÛË Ùo˘ oÚÁ¿Óo˘ Rhinotest mP500 (Aller- ÏË„›·˜ Ó· Â›Ó·È 10%. ∏ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Ì¤ıo‰o˜ ¯ÚËÛÈÌo- gopharma Joachim Ganzer KG, Germany). OÈ ÌÂÙÚ‹ÛÂȘ Á›- oÈ‹ıËÎÂ, ÂÂȉ‹ Ùo ‰Â›ÁÌ· Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ‹Ù·Ó oχ ÌÂÁ¿Ïo. ÓoÓÙ·Ó Û 150 Pascal (Pa) Î·È oÈ Úo¤˜ ÌÂÙÚo‡ÓÙ·Ó Û ml/sec. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ¤ÁÈÓ ÂÓË̤ڈÛË-ÚfiÛÎÏËÛË ÁÈ· Û˘ÌÌÂÙo¯‹ ƒÈÓ›Ùȉ· ıˆڋıËΠfiÙÈ Â›¯·Ó Ù· ¿ÙoÌ· ÌÂ Û˘ÌÙÒÌ·- ÛÙË ÌÂϤÙË Ì ÂÈÛΤ„ÂȘ «fiÚÙ·-fiÚÙ·». ∞oÎÏ›ÛÙËÎ·Ó Ù· ·fi Ùo ÂÚˆÙËÌ·ÙoÏfiÁÈo Ùo˘ MRC o˘ ÂΉËÏÒÓoÓÙ·Ó Ì ¿ÙoÌ· Ì ÈÛÙoÚÈÎfi ÙÚ·‡Ì·Ùo˜ ‹ ÂÁ¯Â›ÚËÛ˘ ÛÙo ıÒڷη, ÚÈÓÈ΋ ηٷÚÚo‹ ‹ ·fiÊÚ·ÍË ıÂÙÈ΋ ·¿ÓÙËÛË ÛÙËÓ ÂÚÒÙË- 19 ηډȷÎo‡ ÓoÛ‹Ì·Ùo˜, Ó¢ÌoÓÈ΋˜ Ê˘Ì·Ù›ˆÛ˘, ‚ÚoÁ¯ÈÎo‡ ÛË 13ı1 ‹ ı2 Î·È Ì Úo¤˜ οو ·fi 500 ml/sec . 140 §. ™πç∂∆π¢∏™ ∫∞π ™À¡.
¶∞ƒ∞ƒ∆∏ª∞ I
B‹¯·˜ 10· ∂›¯·Ù ÔÙ¤ ÚÔÛ‚ÔϤ˜ ‰‡ÛÓÔÈ·˜ ÌÂ Û˘ÚÈÁÌfi; 1. µ‹¯ÂÙÂ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÙÔ Úˆ›, ÌfiÏȘ Í˘Ó¿ÙÂ, ÙÔ ¯ÂÈÌÒÓ·; ∞Ó ¡·È 2. µ‹¯ÂÙÂ Û˘Ó‹ıˆ˜ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ Ë̤ڷ˜ ‹ 10‚ ∂›Ó·È ‹ ‹Ù·Ó Ë ·Ó·ÓÔ‹ Û·˜ ÂÓÙÂÏÒ˜ Ù˘ Ó‡¯Ù·˜, ÙÔ ¯ÂÈÌÒÓ·; Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈ΋ ÛÙ· ÌÂÛԉȷÛÙ‹Ì·Ù· ÙˆÓ ∞Ó ¡·È ÛÙËÓ 1 ‹ ÛÙË 2 ÚÔÛ‚ÔÏÒÓ ·˘ÙÒÓ; 3. µ‹¯ÂÙ ¤ÙÛÈ ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ Ë̤Ú˜, 11 •˘Ó‹Û·Ù ÔÙ¤ ÙË Ó‡¯Ù· ·fi ÚÔÛ‚ÔÏ‹ ‰‡ÛÓÔÈ·˜ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÁÈ· ÙÚÂȘ Ì‹Ó˜ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ; ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘ ¤ÙÔ˘˜; ∞fi¯ÚÂÌ„Ë £ˆÚ·ÎÈο ÓÔÛ‹Ì·Ù· 4 Œ¯ÂÙÂ Û˘Ó‹ıˆ˜ ·fi¯ÚÂÌ„Ë ÙÔ Úˆ›, ÌfiÏȘ Í˘Ó¿ÙÂ, 12· ∂›¯·Ù ÔÙ¤ ηٿ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÙÚ›· ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ ¯ÂÈÌÒÓ·; ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ÓfiÛÔ ÙÔ˘ ıÒڷη Ô˘ Û·˜ 5 Œ¯ÂÙÂ Û˘Ó‹ıˆ˜ ·fi¯ÚÂÌ„Ë Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÎÚ¿ÙËÛ ̷ÎÚÈ¿ ·fi ÙȘ Û˘ÓËıÈṲ̂Ó˜ Ù˘ Ë̤ڷ˜ ‹ Ù˘ Ó‡¯Ù·˜, ÙÔ ¯ÂÈÌÒÓ·; ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¤˜ Û·˜ ÁÈ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi ∞Ó ¡·È ÛÙËÓ 4 ‹ ÛÙËÓ 5 Ì›· ‚‰ÔÌ¿‰·; 6 Œ¯ÂÙ ٤ÙÔÈ· ÊϤÁÌ·Ù· ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ Ë̤Ú˜, ∞Ó ¡·È ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÁÈ· ÙÚÂȘ Ì‹Ó˜ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ; 12‚ ∂›¯·Ù ÂÓÙÔÓfiÙÂÚË ·fi¯ÚÂÌ„Ë ·fi fi,ÙÈ ¶ÂÚ›Ô‰ÔÈ ‚‹¯· Î·È ·fi¯ÚÂ̄˘ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÂÂÈÛÔ‰›ˆÓ; ∞Ó ¡·È 7· ∂›¯·Ù ηٿ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÙÚ›· ¯ÚfiÓÈ· οÔÈ· 12Á ∂›¯·Ù ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·fi ¤Ó· Ù¤ÙÔÈ· ÂÂÈÛfi‰È· ÂÚ›Ô‰Ô ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·fi ÙÚÂȘ ‚‰ÔÌ¿‰Â˜ Ô˘ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÙÚ›· ¯ÚfiÓÈ·; ‚‹¯·Ù Ì ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË ·fi¯ÚÂÌ„Ë ·fi fi,ÙÈ Û˘Ó‹ıˆ˜; πÛÙÔÚÈÎfi ·Ï·ÈÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ ∞Ó ¡·È ∂›¯·Ù ÔÙ¤ ‹ Û·˜ ¤¯Ô˘Ó ÂÈ fiÙÈ Â›¯·ÙÂ: 7‚ ∂›¯·Ù ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi ÌÈ· Ù¤ÙÔȘ ÂÚÈfi‰Ô˘˜; 13· ∆Ú·‡Ì· ‹ ÂÁ¯Â›ÚËÛË ÛÙÔ ıÒڷη; ¢‡ÛÓÔÈ· 13‚ ∫·Ú‰È·Îfi ÓfiÛËÌ· ∞Ó Ô ÂÍÂÙ·˙fiÌÂÓÔ˜ ¤¯ÂÈ ‰˘ÛÎÔÏ›· ÛÙË ‚¿‰ÈÛË ·fi 13Á µÚÔÁ¯›Ùȉ·; ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ¿ÏÏË ¿ıËÛË, ÂÎÙfi˜ ·fi ηډȷ΋ ‹ Ó¢ÌÔÓÈ΋, ·Ú·Ï›„Ù ÙËÓ ÂÚÒÙËÛË 8 13‰ ¶Ó¢ÌÔÓ›·; Î·È ÙÔÔıÂÙ›ÛÙ 1 ÛÙÔ ÙÂÙÚ·ÁˆÓ›‰ÈÔ 8· Œ¯ÂÙ ‰‡ÛÓÔÈ·, fiÙ·Ó ‚·‰›˙ÂÙ ÁÚ‹ÁÔÚ· Û 13 ¶Ï¢ڛÙȉ·; Â›Â‰Ô ‰ÚfiÌÔ ‹ ·Ó‚·›ÓÂÙ ÂÏ·ÊÚfi ·Ó‹ÊÔÚÔ; 13ÛÙ ¶Ó¢ÌÔÓÈ΋ Ê˘Ì·Ù›ˆÛË; ∞Ó ¡·È 8‚ ∞ÈÛı¿ÓÂÛÙ ‰‡ÛÓÔÈ·, fiÙ·Ó Âڷٿ٠ÌÂ Û˘ÓÔÌËÏ›ÎÔ˘˜ 13˙ µÚÔÁ¯ÈÎfi ¿ÛıÌ·; Û·˜ ÛÂ Â›Â‰Ô ‰ÚfiÌÔ; 13Ë ÕÏÏÔ ıˆÚ·ÎÈÎfi ÓfiÛËÌ·; ∞Ó ¡·È 8Á ÃÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÂÙ ·fi ‰‡ÛÓÔÈ·, ƒÈÓÈÎfi˜ ηٿÚÚÔ˘˜ fiÙ·Ó Âڷٿ٠̠«Î·ÓÔÓÈÎfi Ú˘ıÌfi» 13ı1 Œ¯ÂÙÂ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÚÈÓÈ΋ ·fiÊÚ·ÍË ‹ ÛÂ Â›Â‰Ô ‰ÚfiÌÔ; Û˘Ó¿¯È ÙÔ ¯ÂÈÌÒÓ·; ™˘Ú›ÙÙÔ˘Û· ·Ó·ÓÔ‹ 13ı2 ÀÔʤÚÂÙ ·’ ·˘Ùfi Î·È ¿ÏϘ A K º 9 ∂›¯·Ù ÔÙ¤ ÚÔÛ‚ÔϤ˜ Û˘ÚÈÁÌÔ‡ ηٿ ÂÔ¯¤˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘; {{{ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘ ¤ÙÔ˘˜;
2. ¶ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ ÂÚÈ‚¿ÏÏoÓÙo˜ (120 Ìg/m3) fiÛo Î·È Ù· fiÚÈ· ·ÁÚ‡ÓËÛ˘ o˘ ηıoÚ›ÛÙË- Î·Ó ÁÈ· ÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È £ÂÛÛ·ÏoÓ›ÎË (250 Ìg/m3) ˘ÂÚ‚·›- ™ÙË £ÂÛÛ·ÏoÓ›ÎË, ÙË ‰Â‡ÙÂÚË Û ̤ÁÂıo˜ Î·È ÏËı˘ÛÌfi fiÏË ÓoÓÙ·È Î·ıËÌÂÚÈÓ¿ (̤ÛË ÂÙ‹ÛÈ· ÙÈÌ‹ 260 Ìg/m3) Î·È ·˘Ùfi Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜, oÈ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂȘ ÙˆÓ ·ÈˆÚo‡ÌÂÓˆÓ ÛˆÌ·Ùȉ›ˆÓ Â›Ó·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ˘„ËϤ˜, ȉȷ›ÙÂÚ· ηٿ ÙËÓ „˘¯Ú‹ ÂÚ›o‰o Ùo˘ oÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË Ùo˘ ÏÈÁÓ›ÙË (ÂÈÊ·ÓÂȷ΋ ÂÍfi- ¤Ùo˘˜. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈο oÈ Ì¤Û˜ ÂÙ‹ÛȘ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂȘ ΢- Ú˘ÍË, ÌÂÙ·ÊoÚ¿, ÈÙ¿ÌÂÓË Ù¤ÊÚ·). ∏ ÎoÎÎoÌÂÙÚÈ΋ ‰È·‚¿ıÌÈ- Ì·›ÓoÓÙ·È ·fi 213 Ìg/m3 ¤ˆ˜ 277 Ìg/m3 ÛÙȘ ϤoÓ ÂÈ‚·Ú˘Ì¤- ÛË ÙˆÓ ·ÈˆÚo‡ÌÂÓˆÓ ÛˆÌ·Ùȉ›ˆÓ ¤‰ÂÈÍ οو Ùo˘ 9% ÂÈ- Ó˜ ÂÚÈo¯¤˜ ÙˆÓ ÌÂÙÚ‹ÛÂˆÓ (ÛÙoȯ›· Ùo˘ À.¶∂. Ãø. ¢.∂.). ÛÓÂfiÌÂÓo ÎÏ¿ÛÌ· (<5 Ìm) Ùo˘ Û˘ÓfiÏo˘ ÙˆÓ ÛˆÌ·Ùȉ›ˆÓ. ∆· ∏ ÂÚÈo¯‹ Ù˘ ∂oÚ‰·›·˜ ·oÙÂÏ› ¤Ó· ÏÂηÓo¤‰Èo, ÛÙoȯ›· Úo¤Ú¯oÓÙ·È ·fi Ùo ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈo º˘ÛÈ΋˜ Ù˘ ∞ÙÌfi- o˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ‡„o˜ 700 ÂÚ›o˘ ̤ÙÚˆÓ, ¤¯ÂÈ ¤ÎÙ·ÛË ÛÊ·ÈÚ·˜ Ùo˘ ∞ÚÈÛÙoÙÂÏ›o˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›o˘ £ÂÛÛ·Ïoӛ΢. 450.000 ÛÙÚÂÌÌ¿ÙˆÓ Î·È ÏËı˘ÛÌfi 81.736 ·ÙfïÓ. ∆o ÏÂ- ¢ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó ÌÂÙÚ‹ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÚÈo¯‹ Ùo˘ ÓÔÌÔ‡ ηÓo¤‰Èo ·˘Ùfi Â›Ó·È ¤Ó· ·fi Ù· ‰‡o ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ÏÈÁÓÈ- °Ú‚ÂÓÒÓ, Ë oo›· ıˆÚÂ›Ù·È ÌË Ú˘·Ṳ̂ÓË. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙoÊfiÚ· ‰›· Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ Î·È ·fi ÙȘ ϤoÓ ·ÓÂÙ˘Á̤Ó˜ oÚÂÈÓ‹ ÂÚÈo¯‹, ¯ˆÚ›˜ ‚ÈoÌ˯·ÓÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË. ‚ÈoÌ˯·ÓÈο ÂÚÈo¯¤˜ Ù˘ ¯ÒÚ·˜. §ÂÈÙo˘ÚÁo‡Ó 15 ·ÙÌoËÏÂ- ÎÙÚÈÎo› ÛÙ·ıÌo› Ù˘ ¢ËÌfiÛÈ·˜ ∂ȯ›ÚËÛ˘ ∏ÏÂÎÙÚÈÛÌo‡ o˘ 3. ™Ù·ÙÈÛÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·Ù·Ó·ÏÒÓo˘Ó ÂÚ›o˘ 40 ÂηÙ. ÙfiÓo˘˜ ÏÈÁÓ›ÙË ÂÙËÛ›ˆ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ËÏÂÎÙÚÈÎo‡ Ú‡̷Ùo˜ 3,6 GWatt. ∆fiÛo Ù· °È· ÙË ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ·oÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ oÛoÙÈ- ÚoÙÂÈÓfiÌÂÓ· ·fi ÙoÓ ¶OÀ ËÌÂÚ‹ÛÈ· fiÚÈ· ÁÈ· ۈ̷ٛ‰È· ÎÒÓ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ ¯ÚËÛÈÌooÈ‹ıËÎ·Ó Ùo student’s t test Î·È Ë ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 141
·Ó¿Ï˘ÛË ÌÂÙ·‚ÏËÙfiÙËÙ·˜ ÌÈ·˜ ηÙ‡ı˘ÓÛ˘ (ANOVA, one- ·˘Í¿ÓÂÙ·È ·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙËÓ ËÏÈΛ· Î·È ÛÙȘ ÙÚÂȘ way), ÂÓÒ ÁÈ· ÙË Û‡ÁÎÚÈÛË ÙˆÓ oÈoÙÈÎÒÓ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ ¯ÚË- ÂÚÈo¯¤˜ Î·È Ë ·‡ÍËÛË ·˘Ù‹ Â›Ó·È ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛËÌ·- 2 ÛÈÌooÈ‹ıËÎÂ Ë ‰oÎÈÌ·Û›· ¯ . ∂Ê·ÚÌfiÛÙËΠÌoÓÙ¤Ïo ÏoÁÈ- ÓÙÈ΋ (p<0,001). ¢Â ‰È·ÈÛÙÒıËÎ·Ó ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛË- ÛÙÈ΋˜ ·ÏÈÓ‰ÚfiÌËÛ˘ (logistic regression) ÁÈ· ÙoÓ ÚoÛ‰Èo- ÚÈÛÌfi ÙˆÓ ·ÓÂÍ·Úًو˜ Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓˆÓ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ (inde- Ì·ÓÙÈΤ˜ ‰È·ÊoÚ¤˜ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÂÚÈo¯ÒÓ ÛÙo pendent correlated variables). ∏ ‚ÈoÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË ¤ÁÈ- Û‡ÓoÏo Ùo˘ ÏËı˘ÛÌo‡ Î·È ‚) O ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ó Ì ÙË ¯Ú‹ÛË Ùo˘ ÛÙ·ÙÈÛÙÈÎo‡ ·Î¤Ùo˘ SPSS (Statistical ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ÌÂÈÒÓÂÙ·È ·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙËÓ ËÏÈΛ· ÛÙË Package for the Social Sciences, 10.1 for Windows, SPPS Inc., £ÂÛÛ·ÏoÓ›ÎË Î·È ÙËÓ ∂oÚ‰·›· (p<0,001) Î·È ·- Chicago, IL, USA). Ú·ÙËÚo‡ÓÙ·È ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ‰È·ÊoÚ¤˜ (p<0,001) ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÂÚÈo¯ÒÓ ÛÙo Û‡ÓoÏo ∞¶O∆∂§∂™ª∞∆∞ Ùo˘ ÏËı˘ÛÌo‡. O ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ÂÍÂÙ·Ûı¤ÓÙˆÓ Î·È Ë Ì¤ÛË ËÏÈΛ· ∆fiÛo ÛÙo˘˜ ¿Ó‰Ú˜ fiÛo Î·È ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜ ‰È·- ‹Ù·Ó: ∞) £ÂÛÛ·ÏoÓ›ÎË 1.733 ¿ÙoÌ·, ËÏÈΛ·˜ 52,7± ÈÛÙÒıËΠÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ·‡ÍËÛË Ùo˘ Â- 18,6, µ) ∂oÚ‰·›· 3.537 ¿ÙoÌ·, ËÏÈΛ·˜ 51,4±15,5 ÈoÏ·ÛÌo‡ Ù˘ Ã∞¶ (p<0,001) ·Ó¿ ËÏÈÎȷ΋ o- Î·È °) ¡. °Ú‚ÂÓÒÓ 842 ¿ÙoÌ·, ËÏÈΛ·˜ 55,6±15,4. Ì¿‰· Î·È ÛÙȘ 3 ÂÚÈo¯¤˜. O ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ ÚÈÓ›- ¢È·ÈÛÙÒıËΠÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ‰È·ÊoÚ¿ Ùȉ·˜ ·Úo˘Û›·Û ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Ì›ˆÛË Ì (p<0,01) ˆ˜ Úo˜ ÙËÓ ËÏÈΛ·. ∞˘Ù‹ ·o‰fiıËΠÛÙo ÙËÓ ¿ÚÔ‰Ô Ù˘ ËÏÈΛ·˜ (p<0,001) ÛÙo˘˜ ¿Ó‰Ú˜ fiÙÈ Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙËÓ ÂÚÈo¯‹ ÙˆÓ °Ú‚ÂÓÒÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙË £ÂÛÛ·ÏoÓ›ÎË Î·È ∂oÚ‰·›·, ÂÓÒ ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜ Á‹Ú·ÓÛË Ùo˘ ÏËı˘ÛÌo‡ ÏfiÁˆ Ù˘ ·ÛÙ˘ÊÈÏ›·˜. ÌfiÓo ÛÙË £ÂÛÛ·ÏoÓ›ÎË. O ¤ÏÂÁ¯o˜ Ù˘ ·Ó·Ó¢ÛÙÈ΋˜ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›·˜ ·- O ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ã∞¶ Î·È Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ Û Úo˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙoÓ ›Ó·Î· 1. Û¯¤ÛË Ì Ùo οÓÈÛÌ·, ÙoÓ Ùfio ‰È·ÌoÓ‹˜ Î·È Ùo O ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ã∞¶ Î·È Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ηٿ ʇÏo, ·Úo˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙoÓ ›Ó·Î· 3. ʇÏo Î·È ËÏÈÎȷ΋ oÌ¿‰· Ê·›ÓoÓÙ·È ÛÙoÓ ›Ó·Î· 2. ¢È·ÈÛÙÒıËΠfiÙÈ: ·) ∏ Ã∞¶ ‹Ù·Ó ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ¢È·ÈÛÙÒıËΠfiÙÈ: ·) O ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ã∞¶ ÛËÌ·ÓÙÈο Û˘¯ÓfiÙÂÚË ÛÙo˘˜ ÚÒËÓ Î·ÓÈÛÙ¤˜. ÛÙË
¶›Ó·Î·˜ 1. ŒÏÂÁ¯o˜ ·Ó·Ó¢ÛÙÈ΋˜ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›·˜
FVC% Ú. FEV% Ú. FEF25-75% Ú. FEV1/FVC ¢Ú. £ÂÛ/Ó›ÎË 95,6±30,5 99,6±24,8 92,1±37,4 81,9±9,4 ∂oÚ‰·›· 99,9±23,8 102,9±20,3 100,3±37,9 80,9±8 °Ú‚ÂÓ¿ 99,2±18,5 101,4±20,5 93,5±36,2 80,9±8,9 p<0,001 p<0,001 p<0,001 p<0,001
¶›Ó·Î·˜ 2. ∂ÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ã∞¶ Î·È Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ·Ó¿ 20ÂÙ›· ËÏÈÎÈÒÓ
£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË ∂ÔÚ‰·›· ¡. °Ú‚ÂÓÒÓ ™‡ÓÔÏÔ ∏ÏÈ˘ Ã∞¶% ƒÈÓ›Ùȉ·% Ã∞¶% ƒÈÓ›Ùȉ· % Ã∞¶ % ƒÈÓ›Ùȉ·% Ã∞¶% ƒÈÓ›Ùȉ· % 21-40 0,7 29,8 0,9 33,2 0 5,1 0,8 26,6 41-60 4,6 26,7 3,5 28,0 3,2 6,4 3,7 24,4 61-80 12,5 23,5 10,2 23,2 10 8,7 10,9 20,9 21-80 6,9 26,2 4,9 28,0 5,7 7,2 5,6 24,7 ·) ÕÓ‰Ú˜ 21-40 1,9 32,2 1,2 38,3 0 5,7 1,2 34,7 41-60 12,2 25,9 4,3 32,1 6,6 7,5 5,7 27,7 61-80 19,2 22,1 13,8 24,5 13,7 8,5 15,5 21,3 21-80 13,9 25,2 6,3 31,7 8,8 7,6 8,2 27,4 ‚) °˘Ó·›Î˜ 21-40 0,3 28,7 0,3 21,8 0 4,6 0,3 23,5 41-60 0,7 27,1 2 21,8 0 5,0 1,3 20,5 61-80 5,1 24,6 5,2 20,0 5,7 8,9 5,3 20,5 21-80 2,1 26,5 2,8 21,2 2,4 6,5 2,5 21,4 142 §. ™πç∂∆π¢∏™ ∫∞π ™À¡.
¶›Ó·Î·˜ 3. ∂ÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ã∞¶ Î·È Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ Û ۯ¤ÛË Ì Ùo οÓÈÛÌ·, ÙoÓ Ùfio ‰È·ÌoÓ‹˜ Î·È Ùo ʇÏo
·) ™Â Û¯¤ÛË Ì Ùo οÓÈÛÌ· Î·È ÙoÓ Ùfio ‰È·ÌoÓ‹˜ £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË ∂ÔÚ‰·›· ¡. °Ú‚ÂÓÒÓ Ã∞¶% ƒÈÓ›Ùȉ·% Ã∞¶% ƒÈÓ›Ùȉ· % Ã∞¶% ƒÈÓ›Ùȉ· % ∫·ÓÈÛÙ¤˜ 6,4 29,3 5,5 34,1 7,2 9,3 ¶ÚÒËÓ Î·ÓÈÛÙ¤˜ 11,1 28,5 8,5 30,8 12,9 7,6 ªË ηÓÈÛÙ¤˜ 3,3 23,0 3,4 23,1 4 6,3 ‚) ™Â Û¯¤ÛË Ì Ùo οÓÈÛÌ· Î·È Ùo ʇÏo ÕÓ‰Ú˜ °˘Ó·›Î˜ ™‡ÓÔÏÔ ∫·ÓÈÛÙ¤˜ 8 30,7 0,4 25,3 6 29,9 ¶ÚÒËÓ Î·ÓÈÛÙ¤˜ ªË ηÓÈÛÙ¤˜ 10,1 27,6 4,2 19,1 9,9 27 4,6 22,1 3 19 3,5 20,1
£ÂÛÛ·ÏoÓ›ÎË Î·È ∂oÚ‰·›· p<0,001 Î·È ÛÙo ÓÔÌfi Á˘Ó·›Î˜, ÁÈ· Ó· ·oÎÏÂÈÛÙ› Ë Â›‰Ú·ÛË Ù˘ ÂÚÁ·- °Ú‚ÂÓÒÓ p<0,01. ªÂٷ͇ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÂÚÈo¯ÒÓ Û›·˜ Î·È Ùo˘ ηӛÛÌ·Ùo˜ ÛÙo ·Ó·Ó¢ÛÙÈÎfi Û‡ÛÙË- ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ‰È·ÊoÚ¿. ∏ ÚÈ- Ì·. ¢È·ÈÛÙÒıËΠfiÙÈ oÈ Á˘Ó·›Î˜ ÌË Î·Ó›ÛÙÚȘ Ì ӛÙȉ· ‹Ù·Ó Û˘¯ÓfiÙÂÚË ÛÙo˘˜ ηÓÈÛÙ¤˜ Ì ÛÙ·ÙÈ- ÚÈÓ›Ùȉ· ¤¯o˘Ó ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈο ÌÈÎÚfiÙÂÚË ÛÙÈ΋ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙËÙ· ÛÙË £ÂÛÛ·ÏoÓ›ÎË Î·È ∂oÚ- ÌÂÛoÂÎÓ¢ÛÙÈ΋ Úo‹ Û ۯ¤ÛË Ì ÂΛӘ ¯ˆÚ›˜ ÚÈ- ‰·›· (p<0,001) fi¯È fï˜ Î·È ÛÙo ÓÔÌfi °Ú‚ÂÓÒÓ Ó›Ùȉ· (93,7±34,3 ¤Ó·ÓÙÈ 96,8±32,3, p<0,05). (NS). OÈ ‰È·ÊoÚ¤˜ ‰Â ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÂÚÈo¯ÒÓ µÚ¤ıËΠfiÙÈ Ùo 27,5% ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ o˘ ¤¯o˘Ó ‹Ù·Ó ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ (p<0,001). ‚) OÈ ÚÒ- Ã∞¶ ¤¯o˘Ó ›Û˘ Î·È ÚÈÓ›Ùȉ·, ÂÓÒ ÌfiÓo Ùo 24,5% ËÓ Î·ÓÈÛÙ¤˜, ÙfiÛo ¿Ó‰Ú˜ fiÛo Î·È Á˘Ó·›Î˜, ¤- ·˘ÙÒÓ o˘ ‰ÂÓ ¤¯o˘Ó Ã∞¶ ·Úo˘ÛÈ¿˙o˘Ó ÚÈÓ›Ùȉ·. ¯o˘Ó ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚo (p<0,001) ÂÈo- ¶·Ú·ÙËÚ›ٷÈ, ‰ËÏ·‰‹ ÌÈ· ıÂÙÈ΋ Û˘Û¯¤ÙÈÛË ÌÂÙ·- Ï·ÛÌfi Ù˘ Ã∞¶ ÂÓÒ o ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ͇ ·fiÊڷ͢ ·ÓÒÙÂÚˆÓ Î·È Î·ÙÒÙÂÚˆÓ ·ÂÚoÊfi- Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈο ·˘ÍË̤Óo˜ (p< 0,001) ÛÙo˘˜ η- ÚˆÓ o‰ÒÓ ¯ˆÚ›˜ fï˜ ·˘Ù‹ Ó· ÊÙ¿ÓÂÈ Û ÛÙ·ÙÈÛÙÈ- ÓÈÛÙ¤˜ Û ۯ¤ÛË Ì Ùo˘˜ ÚÒËÓ Î·È ÌË Î·È ÛÙ· ο ÛËÌ·ÓÙÈο ›‰·. ‰‡o ʇϷ. ∆¤Ïo˜, ¤ÁÈÓ ÂÊ·ÚÌoÁ‹ ÌoÓÙ¤Ïo˘ ÏoÁÈÛÙÈ΋˜ ø˜ Úo˜ Ùo ÈÛÙoÚÈÎfi ηӛÛÌ·Ùo˜ Î·È ÙË Û¯¤- ·ÏÈÓ‰ÚfiÌËÛ˘ Ì ÂÍ·ÚÙË̤ÓË ÌÂÙ·‚ÏËÙ‹ ·) ∆Ë ÛË Ùo˘ Ì ÙË Ã∞¶ Î·È ÙË ÚÈÓ›Ùȉ· ÙfiÛo ÛÙo˘˜ η- Ã∞¶ Î·È ‚) ∆Ë ÚÈÓ›Ùȉ· Î·È ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ˜ ÌÂÙ·‚ÏË- ÓÈÛÙ¤˜ fiÛo Î·È ÛÙo˘˜ ÚÒËÓ Î·ÓÈÛÙ¤˜ Ù· ¢ڋ- Ù¤˜ ·) ∆o ʇÏo, ‚) ∆ËÓ ËÏÈΛ·, Á) ∆o οÓÈÛÌ· Î·È Ì·Ù· ·Úo˘ÛÈ¿˙oÓÙ·È ÛÙoÓ ›Ó·Î· 4. ‰) ∆oÓ Ùfio ‰È·ÌoÓ‹˜ (¶›Ó. 5). ¢È·ÈÛÙÒıËΠfiÙÈ o ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ Î·ÓÈ˙fiÌÂÓˆÓ ∏ ÂÊ·ÚÌoÁ‹ ÌoÓÙ¤Ïo˘ ÏoÁÈÛÙÈ΋˜ ·ÏÈÓ‰Úfi- ÙÛÈÁ¿ÚˆÓ (·Î¤Ù·-¤ÙË) ·Úo˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛË- ÌËÛ˘ ÁÈ· ÙoÓ ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌfi ÙˆÓ ·ÓÂÍ·Úًو˜ Ì·ÓÙÈΤ˜ ‰È·ÊoÚ¤˜ (p<0,001) ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Î·ÓÈÛÙÒÓ Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓˆÓ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ ¤‰ÂÈÍ fiÙÈ: ·) ∏ ·Úo˘- Î·È ÙˆÓ ÚÒËÓ Ì Ã∞¶ ‹ ÚÈÓ›Ùȉ· Û ۯ¤ÛË Ì Ùo˘˜ Û›· Ù˘ Ã∞¶ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ËÏÈΛ· (·˘Í¿ÓÂÙ·È Î·ÓÈÛÙ¤˜ Î·È ÚÒËÓ ¯ˆÚ›˜ Ã∞¶ ‹ ÚÈÓ›Ùȉ·. Úo˚o‡Û˘ Ù˘ ËÏÈΛ·˜), Ì Ùo ʇÏo (Â›Ó·È ÏÈÁfiÙÂÚo ∞Ó·˙ËÙ‹ıËÎÂ Ë Û¯¤ÛË ÚÈÓ›Ùȉ·˜ Î·È ÌÂÛoÂÎ- Û˘¯Ó‹ ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜), Ì Ùo οÓÈÛÌ· (Â›Ó·È Û˘- ¯ÓfiÙÂÚË ÛÙo˘˜ ηÓÈÛÙ¤˜), ÂÓÒ ‰Â Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ·›- Ó¢ÛÙÈ΋˜ Úo‹˜ (FEF25-75%) ÛÙȘ ÌË Î·Ó›ÛÙÚȘ ˙ÂÈ ÚfiÏo Ë ·ÙÌoÛÊ·ÈÚÈ΋ Ú‡·ÓÛË ÙˆÓ ÂÚÈo¯ÒÓ ¶›Ó·Î·˜ 4. ™¯¤ÛË Ã∞¶ Î·È ÚÈÓ›Ùȉ·˜ Ì Ùo ÈÛÙoÚÈÎfi ηӛ- o˘ ÌÂÏÂÙ‹ıËηÓ, ·Úo˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È fï˜ ÌÈ· ‰È·Êo- ÛÌ·Ùo˜ Úoo›ËÛË ÌÂٷ͇ £ÂÛÛ·Ïoӛ΢ Î·È ∂oÚ‰·›·˜. ‚) ∏ ·Úo˘Û›· Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ËÏÈΛ· ¶·Î¤Ù·-¤ÙË (ÌÂÈÒÓÂÙ·È fiÛo ·˘Í¿ÓÂÈ Ë ËÏÈΛ·), Ì Ùo ʇÏo (›- ∫·ÓÈÛÙ¤˜ ¶ÚÒËÓ Ó·È ÏÈÁfiÙÂÚo Û˘¯Ó‹ ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜), Ì Ùo οÓÈÛÌ· ªÂ Ã∞¶ 54,8±33,9 55,4±36,6 (Â›Ó·È Û˘¯ÓfiÙÂÚË ÛÙo˘˜ ηÓÈÛÙ¤˜- ÛÙË ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋ XˆÚ›˜ Ã∞¶ 27,6±24,6 37,8±29,1 ·Ó¿Ï˘ÛË oÈ ÚÒËÓ Î·ÓÈÛÙ¤˜ oÌ·‰ooÈ‹ıËÎ·Ó Ì·- ªÂ ÚÈÓ›Ùȉ· 31,1±25,8 40,6±30,3 ˙› Ì Ùo˘˜ ηÓÈÛÙ¤˜). ŸÛoÓ ·ÊoÚ¿ ÛÙȘ ÁˆÁÚ·- Èڛ˜ ÚÈÓ›Ùȉ· 27,3 ±26,4 38,3±30,6 ÊÈΤ˜ ‰È·ÊoÚooÈ‹ÛÂȘ Â›Ó·È Û˘¯ÓfiÙÂÚË ÛÙËÓ ∂- ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 143
¶›Ó·Î·˜ 5. ¶oÏ˘·Ú·ÁoÓÙÈ΋ ÏoÁÈÛÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË
Ã∞¶ ƒÈÓ›Ùȉ· OR (95%CI) OR (95%CI) ∏ÏÈΛ· 21-40 1,00 ref 1,00 ref 41-60 5,42 (3,04 - 9,67) 0,78 (0,68 -0,89) 61-80 18,00 (10,41 - 31,11) 0,60 (0,53 - 0,69) º‡Ïo ÕÓ‰Ú˜ 1,00 ref 1,00 ref °˘Ó·›Î˜ 0,43 (0,31 - 0,60) 0,70 (0,62 -0,80) ∫¿ÓÈÛÌ· OÃπ 1,00 ref 1,00 ref ¡∞π 2,17 (1,63 - 2,91) 1,16 (1,02 - 1,32) ∆fiÔ˜ £∂™/¡π∫∏ 1,00 ref 1,00 ref ∂Oƒ¢∞π∞ 0,75 (0,58 - 0,97) 0,93 (0,82 - 1,05)
£∂™/¡π∫∏ 1,00 ref 1,00 ref °ƒ∂µ∂¡∞ 0,82 (0,56 -1,19) 0,17 (0,13 - 0,21) ∂Oƒ¢∞π∞ 1,00 ref 1,00 ref °ƒ∂µ∂¡∞ 1,07 (0,76 -1,51) 0,18 (0,14 - 0,22) oÚ‰·›· Î·È ÙË £ÂÛÛ·ÏoÓ›ÎË, ·ÏÏ¿ ÏÈÁfiÙÂÚo Û˘¯Ó‹ ÛÙ‹ ·fi ·ÏÈ¿26. O ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ã∞¶ ‹Ù·Ó ÛÙ· °Ú‚ÂÓ¿, ‰ËÏ·‰‹ Â›Ó·È ·Ó¿ÏoÁË Ì Ùo ›‰o ˘„ËÏfiÙÂÚo˜ ÛÙo˘˜ ¿Ó‰Ú˜ ·fi fi,ÙÈ ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜. Ú‡·ÓÛ˘ οı ÂÚÈo¯‹˜. ¢È·ÈÛÙÒıËΠÙÂÏÈο ∏ ‰È·ÊoÚ¿ ·˘Ù‹ ·Ú·ÙËÚ‹ıËΠ۠fiϘ ÙȘ oÌ¿‰Â˜ fiÙÈ Ë Ã∞¶ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ËÏÈΛ·, Ùo ʇÏo Î·È Ùo ËÏÈÎÈÒÓ. ªoÏoÓfiÙÈ Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· Ùo˘ ηӛÛÌ·Ùo˜ οÓÈÛÌ·, ÂÓÒ Ë ÚÈÓ›Ùȉ· Ì Ùo˘˜ ›‰Èo˘˜ ·Ú¿Áo- ‹Ù·Ó ÛËÌ·ÓÙÈο ¯·ÌËÏfiÙÂÚË ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜, Ë ·- ÓÙ˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÙoÓ Ùfio ‰È·ÌoÓ‹˜. Ú·¿Óˆ ‰È·ÊoÚ¿ ·Ú¤ÌÂÈÓÂ Î·È ÌÂÙ¿ ÙË «‰ÈfiÚıˆ- ÛË» ˆ˜ Úo˜ Ùo οÓÈÛÌ·. ∞fi ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ™À∑∏∆∏™∏ ÌÂϤÙ˜ ÛÙo ÁÂÓÈÎfi ÏËı˘ÛÌfi ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È fiÙÈ oÈ ∞fi Ù· ·oÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ ÌÂϤÙ˘ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ o ¿Ó‰Ú˜ ¤¯o˘Ó ˘„ËÏfiÙÂÚo ÂÈoÏ·ÛÌfi Ã∞¶. ∏ ‰È·- ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ã∞¶ ‹Ù·Ó 5,6% ÛÙo Û‡ÓoÏo ÙˆÓ ÊoÚ¿ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Î·È ÌÂÙ¿ ÙË «‰ÈfiÚıˆÛË» ÁÈ· Ùo ο- ÂÍÂÙ·Ûı¤ÓÙˆÓ. O ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ã∞¶ ÛÙȘ ‚fi- ÓÈÛÌ·, ·ÏÏ¿ fi¯È Î·È ÁÈ· ÙËÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ¤ÎıÂ- 27 ÚÂȘ Â˘Úˆ·˚Τ˜ ¯ÒÚ˜ Â›Ó·È 6-11%20. ™Â ¿ÏϘ ÛË . ¢ÂÓ Â›Ó·È Û·Ê¤˜ Â¿Ó oÈ ¿Ó‰Ú˜ Â›Ó·È Èo ¢·›- fï˜ ÌÂϤÙ˜ o ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ ‰È·Ê¤ÚÂÈ. ¤ÙÛÈ ÛÙË ÛıËÙoÈ ÛÙoÓ Î·Ófi Ùo˘ ÙÛÈÁ¿Úo˘ ·fi ÙȘ Á˘Ó·›Î˜. ¢·Ó›· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È fiÙÈ Â›Ó·È 3,7%21 Î·È ÛÙË ¡oÚ‚Ë- ∆· ·oÙÂϤÛÌ·Ù· ÙˆÓ ÌÂÏÂÙÒÓ Â›Ó·È ·ÏÏËÏoÛ˘- Á›· 4,5%22. ™Â ÌÂϤÙË ÛÙË µÚÂÙ·Ó›· ÛÙËÓ oo›· Â- ÁÎÚo˘fiÌÂÓ·28'29. ™ÙË ¢·Ó›· Û 14.000 ÂÓ‹ÏÈΘ o˘ ÚÈÏ‹ÊÙËÎ·Ó 2484 ¿Ó‰Ú˜ Î·È 3063 Á˘Ó·›Î˜ 18-65 ·Ú·ÎoÏo˘ı‹ıËÎ·Ó ÁÈ· 16 ¯ÚfiÓÈ· ·Ó·Ê¤ÚıËΠfiÙÈ ÂÙÒÓ, ÛÙo˘˜ oo›o˘˜ ¤ÁÈÓ ÛÈÚo̤ÙÚËÛË ÛÙo Û›ÙÈ, oÈ Á˘Ó·›Î˜ ηӛÛÙÚȘ ¤¯o˘Ó Ù·¯‡ÙÂÚË ·ÒÏÂÈ· ‚Ú¤ıËΠfiÙÈ o ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ã∞¶ ‹Ù·Ó 10% Ù˘ ·Ó·Ó¢ÛÙÈ΋˜ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›·˜ Î·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚo ΛÓ- ÛÙo˘˜ ¿Ó‰Ú˜ Î·È 11% ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜23. ∞fi ·ÓÙ›- ‰˘Óo ÓoÛËÏ›·˜ ·fi fi,ÙÈ oÈ ¿Ó‰Ú˜30. ÛÙoÈ¯Ë ÌÂϤÙË ÛÙËÓ πÛ·Ó›· o ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ ˘oÏo- ∂ӉȷʤÚoÓ ·Úo˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ùo ‡ÚËÌ· fiÙÈ ÛÙo˘˜ Á›˙ÂÙ·È Û 4,8%24. ™˘ÓÂÒ˜ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ o ÂÈo- ¿Ó‰Ú˜ ηÓÈÛÙ¤˜ o ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ã∞¶ ‹Ù·Ó Ï·ÛÌfi˜ Ù˘ Ã∞¶ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, Â›Ó·È ·ÚfiÌoÈo˜ Ì 8% Î·È ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜ 0,4%, ÂÓÒ o ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ ·˘ÙfiÓ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ‰˘ÙÈÎÒÓ ¯ˆÚÒÓ. ø˜ Úo˜ ÙË ıÓË- ÛÙo˘˜ ÌË Î·ÓÈÛÙ¤˜ ¿Ó‰Ú˜ ‹Ù·Ó 4,6% Î·È ÛÙȘ Á˘- ÛÈÌfiÙËÙ· ·fi Ã∞¶, Û‡Ìʈӷ Ì ÛÙoȯ›· Ùo˘ Ó·›Î˜ 3%. ∞˘Ùfi Èı·Ófiٷٷ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È ÂÓ Ì¤ÚÂÈ ¶OÀ25, Ë ∂ÏÏ¿‰· ηٷٿÛÛÂÙ·È ÙÂÏÂ˘Ù·›·. ŸÌˆ˜ Ì ÙËÓ oÛfiÙËÙ· Ùo˘ ηӛÛÌ·Ùo˜ ηıÒ˜ Î·È Ì Ùo Ù· ÛÙoȯ›· ·˘Ù¿ Úo¤Ú¯oÓÙ·È ·fi ÙȘ ÏËÍÈ·Ú¯ÈΤ˜ ÁÂÁoÓfi˜ fiÙÈ Ë Û˘Ó‹ıÂÈ· Ùo˘ ηӛÛÌ·Ùo˜ ÛÙËÓ ∂Ï- Ú¿ÍÂȘ ı·Ó¿Ùo˘ Î·È ‰ÂÓ ·ÓÙ·Ó·ÎÏo‡Ó ·fiÏ˘Ù· Ï¿‰· ‰È·‰›‰ÂÙ·È Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ÛÙȘ Á˘Ó·›- ÙoÓ ÂÈoÏ·ÛÌfi Ù˘ ¿ıËÛ˘, o oo›o˜ ÌoÚ› Ó· Θ. ¢ËÏ·‰‹ o ¯·ÌËÏfi˜ ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ã∞¶ ÛÙȘ ÂÎÙÈÌËı› ÌfiÓo ·fi ηϿ ۯ‰ȷṲ̂Ó˜ ÌÂϤÙ˜. ηӛÛÙÚȘ oÊ›ÏÂÙ·È ÛÙo fiÙÈ Ë ÌÂÁ¿ÏË ÏÂÈoÓfiÙË- ∞fi ÙËÓ ÂÊ·ÚÌoÁ‹ Ù˘ ÏoÁÈÛÙÈ΋˜ Û˘Û¯¤ÙÈÛ˘ Ù· ÙˆÓ Î·ÓÈÛÙÚÈÒÓ ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙË ÓÂfiÙÂÚË ËÏÈÎȷ΋ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Ë Ã∞¶ ·˘Í¿ÓÂÈ Ì ÙËÓ ¿ÚÔ‰Ô Ù˘ oÌ¿‰·. ∂Í¿ÏÏo˘ ˘¿Ú¯o˘Ó Î·È ¿ÏÏoÈ ÁÓˆÛÙo› ·- ËÏÈΛ·˜, Â›Ó·È ÏÈÁfiÙÂÚo Û˘¯Ó‹ ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜ Î·È Ú¿ÁoÓÙ˜ o˘ ÂÓo¯ooÈo‡ÓÙ·È ÛÙËÓ ·ıoÁ¤ÓÂÈ· Û˘¯ÓfiÙÂÚË ÛÙo˘˜ ηÓÈÛÙ¤˜. ∏ ·‡ÍËÛË Ù˘ Û˘¯Ófi- Ù˘ Ã∞¶, fiˆ˜ Ë Ú‡·ÓÛË Ù˘ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·˜, Ùo Â- ÙËÙ·˜ Ù˘ Ã∞¶ Ì ÙËÓ ¿Óo‰o Ù˘ ËÏÈΛ·˜ Â›Ó·È ÁÓˆ- ¿ÁÁÂÏÌ·, o Ùfio˜ ‰È·ÌoÓ‹˜, Ë ÎoÈÓˆÓÈ΋ Ù¿ÍË, Ùo 144 §. ™πç∂∆π¢∏™ ∫∞π ™À¡.
̤ÁÂıo˜ Ù˘ oÈÎoÁ¤ÓÂÈ·˜, oÈ ·Ó·Ó¢ÛÙÈΤ˜ ÏoÈÌÒ- ÁÂÓÈÎfi ÏËı˘ÛÌfi ÛÙȘ ∏¶∞ Ì ÙË Ì¤ıo‰o ÚoÛˆ- ÍÂȘ ηٿ ÙËÓ ·È‰È΋ ËÏÈΛ·, Ë ·Ùo›· Î·È Ë ·- È΋˜ Û˘Ó¤ÓÙ¢Í˘ ηÙ' o›ÎoÓ, ‚Ú¤ıËΠfiÙÈ Ë ·Ï- Úo˘Û›· ÌË ÂȉÈ΋˜ ‚ÚoÁ¯È΋˜ ˘ÂÚ·ÓÙȉڷÛÙÈÎfiÙË- ÏÂÚÁÈ΋ ÚÈÓ›Ùȉ· ¤Êı·Ó ÛÙo 6,4% Ùo˘ ÁÂÓÈÎo‡ Ù·˜31. ¢ÂÓ ‹Ù·Ó ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÂÏÂÁ¯ı› Ë ÂÈ̤Úo˘˜ ÏËı˘ÛÌo‡26. ™ÙËÓ ·Úo‡Û· ÌÂϤÙË Ë ÌÂıo‰oÏo- ›‰Ú·ÛË Î·ıÂÓfi˜ ·fi Ùo˘˜ ·ÓˆÙ¤Úˆ ·Ú¿ÁoÓÙ˜ Á›· ·Ó›¯Ó¢Û˘ Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ‹Ù·Ó ÏËÚ¤ÛÙÂÚË, ‰È- ÛÙËÓ ·Úo‡Û· ÌÂϤÙË. ∏ ÎoÈÓˆÓÈÎooÈÎoÓoÌÈ΋ η- fiÙÈ ÂÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ Û˘ÌÙˆÌ¿ÙˆÓ Ù¿ÛÙ·ÛË Ùo˘ ÌÂÏÂÙËı¤ÓÙo˜ ÏËı˘ÛÌo‡ ÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÙo ÂÚˆÙËÌ·ÙoÏfiÁÈo, ÌÂÙÚ‹ıËÎÂ Î·È Ë ‚·ÙfiÙËÙ· Ì¿ÏÏoÓ ¯·ÌËÏ‹, ÁÂÁoÓfi˜ o˘ Èı·ÓfiÓ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÙˆÓ ÚÈÓÈÎÒÓ ·ÂÚoÊfiÚˆÓ o‰ÒÓ Ì ÙË Ì¤ıo‰o Ù˘ ÚÈ- ÛÙo Û¯ÂÙÈο ˘„ËÏfi oÛoÛÙfi Ã∞¶ ÛÙo˘˜ ÌË Î·ÓÈ- ÓoÌ·Óo̤ÙÚËÛ˘. ÛÙ¤˜. ∏ ·ÚÓËÙÈ΋ ›‰Ú·ÛË Ù˘ ¯·ÌËÏ‹˜ ÎoÈÓˆ- O ·˘ÍË̤Óo˜ ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ o˘ ‰È·- ÓÈÎooÈÎoÓoÌÈ΋˜ ηٿÛÙ·Û˘ ÛÙËÓ Ó¢ÌoÓÈ΋ ÈÛÙÒıËΠoÊ›ÏÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙËÓ ·˘ÍË̤ÓË ÛˆÌ·- ÏÂÈÙo˘ÚÁ›· ıˆÚÂ›Ù·È ·fi oÚÈṲ̂Óo˘˜ ÌÈÎÚ‹˜ ÛË- Ùȉȷ΋ Ú‡·ÓÛË ÛÙËÓ ∂oÚ‰·›· (‚ÈoÌ˯·ÓÈ΋ Â- Ì·Û›·˜ Û ۯ¤ÛË Ì Ùo οÓÈÛÌ·32. øÛÙfiÛo ·fi ÚÈo¯‹ Ì ηıËÌÂÚÈÓ¤˜ ˘ÂÚ‚¿ÛÂȘ ÙˆÓ oÚ›ˆÓ ÙˆÓ Èo ÚfiÛÊ·Ù· ÛÙoȯ›· Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Ùo ÂÈÛfi‰ËÌ· Ú‡ˆÓ37), ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙË £ÂÛÛ·ÏoÓ›ÎË (·ÛÙÈ΋ Â- Î·È Ùo ›‰o Âη›‰Â˘Û˘ Û˘Ó‰¤oÓÙ·È ÛÙÂÓ¿ Ì ÚÈo¯‹ Ì ʈÙo¯ËÌÈ΋ ·ÏÏ¿ ΢ڛˆ˜ Ì ۈ̷Ùȉȷ΋ ÙËÓ Ó¢ÌoÓÈ΋ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›· ÙfiÛo ÛÙo˘˜ ¿Ó‰Ú˜ fiÛo Ú‡·ÓÛË). ™ÙËÓ ÎoÎÎoÌÂÙÚÈ΋ ‰È·‚¿ıÌÈÛË ÙˆÓ ·È- Î·È ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜. ∏ ·Ó·Ó¢ÛÙÈ΋ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›· ˆÚo‡ÌÂÓˆÓ ÛˆÌ·Ùȉ›ˆÓ ÛÙËÓ ÂÚÈo¯‹ Ù˘ ∂oÚ‰·›-
(FEV1) ÚoÎÂÈ̤Óo˘ ÁÈ· ¿ÙoÌ· ¯·ÌËÏ‹˜ Ù¿Í˘ ·˜ ‚Ú¤ıËΠfiÙÈ ÌÈÎÚfi ÌfiÓo oÛoÛÙfi (9%) ·fi Ùo ÚoÛoÌoÈÒÓÂÙ·È Ì ÙËÓ ·Ó¿ÏoÁË ·ÙfiÌˆÓ ˘„ËÏ‹˜ Û‡ÓoÏo ÙˆÓ ÛˆÌ·Ùȉ›ˆÓ ‹Ù·Ó ÂÈÛÓ‡ÛÈÌo (<5 Ì.). Ù¿Í˘, ËÏÈΛ·˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˘ ηٿ 40 ¤ÙË33. ∏ ÚÈÓÈ΋ ‚Ï¿‚Ë ·o‰fiıËΠÛÙË ÌÂÁ¿ÏË Û˘ÁΤÓ- ∆o οÓÈÛÌ· Â›Ó·È Ë Î‡ÚÈ· ·ÈÙ›· ¯ÚfiÓÈ·˜ ‚Úo- ÙÚˆÛË ÙˆÓ ÌÂÁ·Ïoۈ̷Ùȉ›ˆÓ. Á¯›Ùȉ·˜ Î·È ÂÌÊ˘Û‹Ì·Ùo˜ Î·È ˘oÏoÁ›˙ÂÙ·È fiÙÈ Ùo ∏ ÏoÁÈÛÙÈ΋ Û˘Û¯¤ÙÈÛË ¤‰ÂÈÍ fiÙÈ Ë ÚÈÓ›Ùȉ· 80-90% Ùo˘ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ Ã∞¶ oÊ›ÏÂÙ·È ÌÂÈÒÓÂÙ·È Ì ÙËÓ ¿ÚÔ‰Ô Ù˘ ËÏÈΛ·˜, Â›Ó·È ÏÈÁfi- Û ·˘Ùfi34. ∏ ‰È·›ÛÙˆÛË ÂÓÈÛ¯‡ÂÙ·È Î·È ·fi ÙËÓ ÙÂÚo Û˘¯Ó‹ ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜, Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì Ùo οÓÈ- ·Úo‡Û· ÌÂϤÙË fio˘ ·Ú·ÙËÚ‹ıËΠÈÛ¯˘Ú‹ Û˘- ÛÌ· Î·È ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙoÓ Ùfio ‰È·ÌoÓ‹˜ (∂oÚ- Û¯¤ÙÈÛË ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ Ã∞¶ Î·È ‚·Ú‡ÙËÙ·˜ ηӛ- ‰·›·> £ÂÛÛ·ÏoÓ›ÎË > °Ú‚ÂÓ¿). ∏ ·Ú·ÙËÚËı›- ÛÌ·Ùo˜. ™‡Ìʈӷ Ì ÛÙoȯ›· Ù˘ ¶·ÁÎfiÛÌÈ·˜ Û· Ì›ˆÛË Ùo˘ ÂÈoÏ·ÛÌo‡ Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ·Ú¿Ï- OÚÁ¿ÓˆÛ˘ ÀÁ›·˜: O ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ùo˘ ηӛ- ÏËÏ· Ì ÙËÓ ËÏÈΛ· ·o‰fiıËΠÛÙËÓ ·‡ÍËÛË Ù˘ Û˘- ÛÌ·Ùo˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Â›Ó·È 46% ÛÙo˘˜ ¿Ó‰Ú˜ Î·È ¯ÓfiÙËÙ·˜ Ù˘ ·ÙÚoÊÈ΋˜ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ o˘ ·Ú·ÙËÚ›- 28% ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜, ÂÓÒ 37% ÛÙË ¢·Ó›·, 36,4% Î·È Ù·È ÛÙo˘˜ ËÏÈÎȈ̤Óo˘˜38. O Û˘¯ÓfiÙÂÚo˜ ÂÈoÏ·- 35,5% Û ¿Ó‰Ú˜ Î·È Á˘Ó·›Î˜ ·ÓÙ›ÛÙoȯ· ÛÙË ÛÌfi˜ Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ÛÙo˘˜ ¿Ó‰Ú˜ ·o‰fiıËΠÛÙËÓ ¡oÚ‚ËÁ›· Î·È 24% Î·È 22% Û ¿Ó‰Ú˜ Î·È Á˘Ó·›- ·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ¤ÎıÂÛË Ùo˘ ·Ó‰ÚÈÎo‡ ÏËı˘ÛÌo‡ Θ ÛÙË ™o˘Ë‰›·35. Ù˘ ∂oÚ‰·›·˜, o˘ ··Û¯oÏÂ›Ù·È ÛÙ· ÏÈÁÓÈÙˆÚ˘- O ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ã∞¶ ‰Â ‰È¤ÊÂÚ ÛÙȘ ¯Â›· ÂÈÊ·Ó›·˜ Ù˘ ÂÚÈo¯‹˜. O ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ ÙÚÂȘ ÌÂÏÂÙËı›Û˜ ÂÚÈo¯¤˜ o˘ ¤¯o˘Ó ‰È·ÊoÚÂ- ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ‹Ù·Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚo˜ ÛÙo˘˜ ηÓÈÛÙ¤˜. ∂È- ÙÈÎo‡ ›‰o˘˜ Ú‡·ÓÛË. ªoÏoÓfiÙÈ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ Ï¤oÓ ‰È·ÈÛÙÒıËΠfiÙÈ Ë ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÚÈÓ›Ùȉ·˜ Û˘- Ë ·ÙÌoÛÊ·ÈÚÈ΋ Ú‡·ÓÛË ÂȉÂÈÓÒÓÂÈ Ù· ·Ó·Ó¢- Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙË ‚·Ú‡ÙËÙ· Ùo˘ ηӛÛÌ·Ùo˜. ∞ÓÙ›- ÛÙÈο Û˘ÌÙÒÌ·Ù·, Ë ·ÈÙÈoÏoÁÈ΋ Û¯¤ÛË Ú‡·ÓÛ˘ ıÂÙ·, ¤¯ÂÈ ‚ÚÂı› ·Ï·ÈfiÙÂÚ· fiÙÈ ÛÙȘ ∏¶∞ Ë ÚÈÓ›- Î·È Ã∞¶ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ·Û·Ê‹˜36. ∆o ηٿ fiÛoÓ Ë Ùȉ· ‹Ù·Ó Û˘¯ÓfiÙÂÚË ÛÙo˘˜ ÌË Î·ÓÈÛÙ¤˜ ·fi fi,ÙÈ ¯ÚfiÓÈ· ¤ÎıÂÛË Û ·ÙÌoÛÊ·ÈÚÈ΋ Ú‡·ÓÛË Â›Ó·È ÛÙo˘˜ ηÓÈÛÙ¤˜26. ™Â ÌÂϤÙË ÛÙo ∏Ó. µ·Û›ÏÂÈo39 ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ÚfiÎÏËÛ˘ Ã∞¶ Â›Ó·È ‰È·ÈÛÙÒıËΠfiÙÈ Ùo οÓÈÛÌ· ÚoηÏ› ˘oÛÌ›· ‰‡ÛÎoÏo Ó· ··ÓÙËı›. ∏ ‰˘ÛÎoÏ›· Úo·ÙÂÈ ÂÓ ÙfiÛo ÛÙo˘˜ ηÓÈÛÙ¤˜ fiÛo Î·È ÛÙo˘˜ ·ıËÙÈÎo‡˜ ̤ÚÂÈ ·fi Ùo ÁÂÁoÓfi˜ fiÙÈ fiÏoÈ oÈ Î¿ÙoÈÎoÈ ÌÈ·˜ oÚÈ- ηÓÈÛÙ¤˜, ¯ˆÚ›˜ fï˜ Ó· ÚoηÏ› ¿ÏÏ· ÚÈÓÈο Ṳ̂Ó˘ ÂÚÈo¯‹˜ ‰ÂÓ ÂÎÙ›ıÂÓÙ·È ÛÙoÓ ›‰Èo ‚·ıÌfi. Û˘ÌÙÒÌ·Ù·. ™ÙË ÌÂϤÙË ·˘Ù‹ fï˜ ‰Â ÌÂÙÚ‹ıËΠ¢È·ÈÛÙÒÛ·Ì ›Û˘ fiÙÈ o ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ Ù˘ Ë ÚÈÓÈ΋ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›· Ì ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈΤ˜ ÌÂıfi‰o˘˜. ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ‹Ù·Ó 24,7% ÛÙo Û‡ÓoÏo ÙˆÓ ÂÚˆÙËı¤- ™ÙȘ Á˘Ó·›Î˜ ÌË Î·Ó›ÛÙÚȘ ·Û¯oÏo‡ÌÂÓ˜ ÓÙˆÓ. ∞fi ÌÂϤÙË o˘ ¤ÁÈÓ Ì ÙË Û˘ÌÏ‹ÚˆÛË Â- Ì ٷ oÈÎȷο, ÛÙȘ oo›Â˜ ÂÍ oÚÈÛÌo‡ ·oÎÏ›ÂÙ·È ÚˆÙËÌ·ÙoÏoÁ›o˘ o˘ Ù·¯˘‰ÚoÌ‹ıËΠ۠5.349 Ë ·ÈÙÈoÏoÁÈ΋ ›‰Ú·ÛË Ùo˘ ηӛÛÌ·Ùo˜ Î·È Ù˘ ¿ÙoÌ· ÛÙo §oÓ‰›Óo6, ‚Ú¤ıËΠfiÙÈ o ÂÈoÏ·ÛÌfi˜ ·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ ··Û¯fiÏËÛ˘ ÛÙËÓ ·Ó·Ó¢ÛÙÈ΋ Ù˘ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ·Ó¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙo 25% ÂÚ›o˘ Ùo˘ Û˘- ÏÂÈÙo˘ÚÁ›·, ‰È·ÈÛÙÒıËΠfiÙÈ Ë ‚·Ú‡ÙËÙ· Ù˘ ÚÈÓÈ- ÓfiÏo˘ Ùo˘ ÏËı˘ÛÌo‡. ™Â ·Ï·ÈfiÙÂÚË ÌÂϤÙË ÛÙo ΋˜ ·fiÊڷ͢ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙË ÌÂÛoÂÎÓ¢ÛÙÈ΋ ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 145
Úo‹. ∞fi ÚfiÛÊ·ÙË ÌÂϤÙË Ê¿ÓËÎÂ Ë Û˘¯Ó‹ Û˘Ó‡- ªoÚ› ÏoÈfiÓ Ó· Èı·ÓoÏoÁËı› fiÙÈ Ë ‚Ï¿‚Ë ·ÚÍË ÚÈÓÈÎÒÓ Û˘ÌÙˆÌ¿ÙˆÓ Ì Ã∞¶ Î·È ÂÌʇÛË- ÙˆÓ ·ÓÒÙÂÚˆÓ ·Ó·Ó¢ÛÙÈÎÒÓ o‰ÒÓ, o˘ ÂΉËÏÒ- Ì·9 o˘ ·o‰fiıËΠ·fi Ùo˘˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ ÛÙËÓ ¤Î- ÓÂÙ·È ˆ˜ ÚÈÓÈ΋ ‰˘ÛÏÂÈÙo˘ÚÁ›·, Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ıÂÛË ÙˆÓ ·ÂÚ·ÁˆÁÒÓ (·ÓÒÙÂÚˆÓ Î·È Î·ÙÒÙÂÚˆÓ) ÂÌÊ¿ÓÈÛË ¤ÎÙˆÛ˘ Ù˘ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›·˜ Ùo˘ ηÙÒ- ÛÙoÓ Î·Ófi Ùo˘ ÙÛÈÁ¿Úo˘. ∏ Û¯¤ÛË Ì‡Ù˘ Î·È ÙÂÚo˘ ·Ó·Ó¢ÛÙÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜. ∏ ‰È·ÈÛو̤- ‚ÚfiÁ¯ˆÓ ¤¯ÂÈ ÌÂÏÂÙËı› ηٿ Ùo ·ÚÂÏıfiÓ. ™Â ·Ï- ÓË ·Ú¿ÏÏËÏË ·‡ÍËÛË Ù˘ Û˘¯ÓfiÙËÙ·˜ Ã∞¶ Î·È ÚÈ- ÏÂÚÁÈο ¿ÙoÌ· Ë ÚÈÓÈ΋ ÚfiÎÏËÛË Ì Ùo ˘Â‡ı˘Óo Ó›Ùȉ·˜, ÌoÏoÓfiÙÈ ‰Â ÊÙ¿ÓÂÈ Û ›‰o ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋˜ ·ÏÏÂÚÁÈoÁfiÓo Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÚoηϤÛÂÈ ¿ÌÂÛË ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙËÙ·˜, ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ ÙËÓ ÂÚÌËÓ›· ·˘Ù‹. ‚ÚoÁ¯È΋ ·ÓÙ›‰Ú·ÛË, ·‡ÍËÛË Ù˘ ‚ÚoÁ¯È΋˜ ˘Â- ™˘ÌÂÚ·ÛÌ·ÙÈο: ∆· Â˘Ú‹Ì·Ù· Ù˘ ·Úo‡Û·˜ Ú·ÓÙȉڷÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ÂˆÛÈÓoÊÈÏÈ΋ ÊÏÂÁÌoÓ‹ ÌÂϤÙ˘ ÂȂ‚·ÈÒÓo˘Ó ÙȘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ ¿ÏÏˆÓ ÙˆÓ ‚ÚfiÁ¯ˆÓ40,41. ∂ӉȷʤÚoÓ Â›Ó·È fiÙÈ Ë ‚ÚoÁ¯È΋ ÌÂÏÂÙÒÓ ÁÈ· ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË Ù˘ ËÏÈΛ·˜, Ùo˘ ʇÏo˘ ÚfiÎÏËÛË Û ÙÌËÌ·ÙÈÎo‡˜ ‚ÚfiÁ¯o˘˜ ÚoηÏ› ÚÈ- Î·È Ùo˘ ηӛÛÌ·Ùo˜ ÛÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË Ù˘ Ã∞¶. ∞- ÓÈο Û˘ÌÙÒÌ·Ù· Î·È ÊÏÂÁÌoÓ‹ Û ·ÛıÂÓ›˜ Ì ·Ï- ÓÙÈı¤Ùˆ˜, Ë ÛˆÌ·Ùȉȷ΋ ·ÙÌoÛÊ·ÈÚÈ΋ Ú‡·ÓÛË ÏÂÚÁÈ΋ ÚÈÓ›Ùȉ·42. ∏ Û˘Û¯¤ÙÈÛË ÚÈÓ›Ùȉ·˜ Î·È ¿- ‰ÂÓ ·o‰Â›¯ÙËΠfiÙÈ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ÚfiÎÏËÛË ÛıÌ·Ùo˜ ¤¯ÂÈ ‰È·ÈÛÙˆı› ·ÎfiÌË Î·È Û ÌË ·ÙoÈ- Ã∞¶. ŸÛoÓ ·ÊoÚ¿ ÛÙË ÚÈÓ›Ùȉ·, ‰È·ÈÛÙÒıËÎ ο ¿ÙoÌ·43. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ ‰Úo˘Ó Ì˯·ÓÈ- ·ÓÙ›ÛÙÚoÊË Û¯¤ÛË Ì ÙËÓ ËÏÈΛ· Î·È ÂÍ¿ÚÙËÛË ÙoÓ ÛÌo› ‰È·ÊoÚÂÙÈÎo› ·fi ÂΛÓo˘˜ Ù˘ ·ÏÏÂÚÁÈ΋˜ ÂÈoÏ·ÛÌo‡ Ù˘ ·fi Ùo ʇÏo, Ùo οÓÈÛÌ· Î·È ÙËÓ ÊÏÂÁÌoÓ‹˜. OÈ ·ÓÒÙÂÚ˜ ·ÂÚoÊfiÚoÈ o‰o› ÏÂÈÙo˘Ú- ÂÚÈ‚·ÏÏoÓÙÈ΋ Ú‡·ÓÛË. ∆¤Ïo˜, ·fi Ù· Â˘Ú‹Ì·Ù· Áo‡Ó ˆ˜ Ê˘ÛÈÎfi Ê›ÏÙÚo, ıÂÚÌ·›ÓoÓÙ·˜ Î·È ˘ÁÚ·›- Èı·ÓoÏoÁÂ›Ù·È ÏÂÈÙo˘ÚÁÈ΋ Û¯¤ÛË ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·Â- ÓoÓÙ·˜ ÙoÓ ÂÈÛÓÂfiÌÂÓo ·¤Ú·. ∏ ·oÙ˘¯›· ÙˆÓ ÚoÊfiÚˆÓ o‰ÒÓ Ùo˘ ·ÓÒÙÂÚo˘ Î·È Î·ÙÒÙÂÚo˘ ·Ó·- ÏÂÈÙo˘ÚÁÈÒÓ ·˘ÙÒÓ ı· ÌoÚo‡Û ӷ ÌÂÙ·‚¿ÏÂÈ ÙËÓ Ó¢ÛÙÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜. oÌoÈfiÛÙ·ÛË ÙˆÓ Î·ÙÒÙÂÚˆÓ ·ÂÚoÊfiÚˆÓ o‰ÒÓ44, ÌoÏoÓfiÙÈ ‰ÂÓ ÌoÚ› Ó· ·oÎÏÂÈÛÙ› Ë Â›‰Ú·ÛË ∂˘¯·ÚÈÛٛ˜ Ù˘ ·Ùo›·˜ ÛÙË Û¯¤ÛË ·ÓÒÙÂÚo˘ Î·È Î·ÙÒÙÂÚo˘ ∏ ÂÚÁ·Û›· ˘oÛÙËÚ›¯ÙËΠoÈÎoÓoÌÈο ·fi ÙËÓ Â- ·Ó·Ó¢ÛÙÈÎo‡. Ù·ÈÚ›· Boehringer Ingelheim ∂ÏÏ¿˜, ÙËÓ oo›· ¢¯·ÚÈ- ∏ ÂÏ¿ÙÙˆÛË Ù˘ ÌÂÛoÂÎÓ¢ÛÙÈ΋˜ Úo‹˜ ÌoÚ› ÛÙo‡ÌÂ. Ó· oÊ›ÏÂÙ·È Û ÂÓÂÚÁoo›ËÛË Ó¢ÚÈÎÒÓ ·ÓÙ·Ó·- ÎÏ·ÛÙÈÎÒÓ Ì˯·ÓÈÛÌÒÓ o˘ «Û˘Ó‰¤o˘Ó» ÙË Ì‡ÙË Ì ABSTRACT Ùo˘˜ ‚ÚfiÁ¯o˘˜. ¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ, Ë ÂÈÛÓo‹ ·fi ÙË Ì‡ÙË Sihletidis L, Tsiotsios I, Chloros D, Gavriilidis A, ÛÎfiÓ˘ ˘ÚÈÙ›o˘, Û oÛfiÙËÙ˜ o˘ ‰ËÌÈo˘ÚÁo‡Ó Â- Daskalopoulou E, Konstantinidis Th. The prevalen- ÚÂıÈÛÌfi, ÚoηÏ› ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ·ÓÙÈÛÙ¿ÛÂˆÓ ÙˆÓ ce of chronic obstructive pulmonary disease and ·ÂÚ·ÁˆÁÒÓ ÛÂ Ê˘ÛÈoÏoÁÈο ¿ÙoÌ·, Ë oo›· Úo- rhinitis in Northern Greece. Hell Iatr 2003, 69: Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È Ì ÙËÓ ÚoÏËÙÈ΋ ¯oÚ‹ÁËÛË ·ÙÚo›- 138-147. Ó˘45. ™Â ¿ÏϘ ÌÂϤÙ˜ ‰Â ÛÙ¿ıËΠ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÌÂ- ÙÚËı› οoÈ· ·ÍÈfiÏoÁË ÌÂÙ·‚oÏ‹ ÛÙËÓ Ó¢ÌoÓÈ- Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) ΋ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›· ÌÂÙ¿ ·fi ÚÈÓÈ΋ ÚfiÎÏËÛË Ì ÈÛÙ·- and rhinitis constitute a serious health problem, espe- Ì›ÓË ‹ ·ÓÙÈÁfiÓo Û ˘ÁÈ‹ ¿ÙoÌ· ‹ Û ·ÛıÂÓ›˜ Ì ·Ï- cially in developing countries. Some etiologic factors ÏÂÚÁÈÎfi ¿ÛıÌ·46. ¶·Ú¿ ÙËÓ ÚfiÎÏËÛË ¤ÓÙoÓˆÓ Û˘- may be common in both diseases. The relation bet- ÌÙˆÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙËÓ ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ÚÈÓÈÎÒÓ ·ÓÙÈÛÙ¿- ween rhinitis and COPD has been examined in a ÛˆÓ, Ë Ó¢ÌoÓÈ΋ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›· ‰ÂÓ ÂËÚ¿ÛÙËΠvery limited number of studies. 8,151 subjects, a- ·fi ÙË ÚÈÓÈ΋ ÚfiÎÏËÛË, Â˘Ú‹Ì·Ù· o˘ ¤¯o˘Ó o‰Ë- ged from 21 to 80 years old, from three regions of Á‹ÛÂÈ oÚÈṲ̂Óo˘˜ ÛÙËÓ ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛË Ù˘ ‡·Ú͢ Northern Greece, were invited to participate in the Ó¢ÚÈÎÒÓ ·ÓÙ·Ó·ÎÏ·ÛÙÈÎÒÓ o˘ «Û˘Ó‰¤o˘Ó» ÙË study; 6,112 of them were examined, i.e. 75%. The ̇ÙË Ì Ùo˘˜ Ó‡ÌoÓ˜47. ∞ÎfiÌË, Ùo ÁÂÁoÓfi˜ fiÙÈ Ë regions of subjects participating in the study were: a) ÙoÈ΋ ıÂڷ›· Ù˘ ·ÏÏÂÚÁÈ΋˜ ÚÈÓ›Ùȉ·˜ ‚ÂÏÙÈÒ- Thessaloniki (1,733 examined subjects, 52.7±18.6 ÓÂÈ Ù· Û˘ÌÙÒÌ·Ù· Ùo˘ ¿ÛıÌ·Ùo˜ Û ·ÛıÂÓ›˜ o˘ years old), an urban area with photochemical but ¿Û¯o˘Ó ·fi ÚÈÓ›Ùȉ· Î·È ¿ÛıÌ· Ù·˘Ùfi¯ÚoÓ· È- mainly air particulate pollution, b) Eordea (3,537 exa- ı·ÓoÏoÁÂ›Ù·È fiÙÈ oÊ›ÏÂÙ·È ÛÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ Ú˘ı- mined subjects, 51.4±15.5 years old), a typical indu- ÌÈÛÙÈ΋˜ ÏÂÈÙo˘ÚÁ›·˜ Ù˘ ̇Ù˘ ˆ˜ Ê›ÏÙÚo˘ Ùo˘ ·- strial area with air particulate pollution presenting da- Ó·ÓÂfiÌÂÓo˘ ·¤Ú· Î·È ÙË Ì›ˆÛË Ù˘ ¤ÎıÂÛ˘ ÙˆÓ ily values over the limit and c) Grevena (842 exami- ηÙÒÙÂÚˆÓ ·ÂÚ·ÁˆÁÒÓ ÛÙ· ·ÂÚo·ÏÏÂÚÁÈoÁfiÓ·48. ned subjects, 55.6±15.4 years old), a mountainous 146 §. ™πç∂∆π¢∏™ ∫∞π ™À¡. area without pollution. The examined subjects filled 13. Medical Research Council's Committee on Environmental out the special questionnaire for the research of re- and Occupational Health. Questionnaire on respira- tory symptoms. London 1986. spiratory symptoms of MRC and underwent spiro- 14. Medical Research Council Special Committee on Aetio- metry and rhinomanometry tests. It was found that logy of Chronic Bronchitis. Definition and classification the prevalence of COPD was 5.6% (8.2% in men, of chronic bronchitis for clinical and epidemiological 2.5% in women) and that of rhinitis was 41.1% (45.6% purposes. Lancet 1965, 1: 775-9. in men, 35.6% in women). COPD and rhinitis are 15. American Thoracic Society. Standardization of spirometry- related to common predisposing factors (smoking, 1987 update. Am Rev Respir Dis 1987, 136: 1285-98. age and sex). Moreover, it has been detected that 16. Quanjer PH, Tammeling GL, Cotes JE, Pederson OF, Peslin R, Yernault JC. Lung volumes and forced ven- rhinitis is related to air particulate pollution levels. It tilatory flows. Report Working Party. Standardization was also detected that women non smokers with of lung function tests. European Community for Steel rhinitis present significantly lower mid-expiratory flow and Coal. Official statement of the European Respi- ratory Society. Eur Respir J 1993, 6 (Suppl 16): 5-40. compared to those without rhinitis (93.7± 34.3% 17. The COPD Guidelines Group of the Standards of Care predicted vs. 96.8±32.3%, p<0.05). The prevalence Committee of the British Thoracic Society: BTS guideli- of COPD in Northern Greece does not differentiate nes of the management of chronic obstructive pulmo- from that found in other industrial countries, whereas nary disease. Thorax 1997, 52 (Suppl 5): 1-28. that of rhinitis is quite higher. A functional relation 18. Clement PAR. Committee report on Standardization of between upper and lower airways is speculated. rhinomanometry. Rhinology 1984, 22: 151-5. 19. Bachmann W, Bachert C, (eds). Die Behinderte Nase- natmung: Ein diagnostisches Vademekum. München- µπµ§πO°ƒ∞ºπ∞ Deisenhofen, Dustri-Verlag Dr. Karl Feistle, 1987: 25. 1. Barnes PJ. Chronic obstructive pulmonary disease. ¡ Engl 20. Bakke P, Blondal T, Haathela T, Lundgren R, Rasmussen J Med 2000, 343: 269-80. FV, Walstad R. Care of obstructive lung disease in 2. Anto JM, Vermeire P, Sunyer J. Chronic obstructive pul- Nordic countries. Eur Respir Rev 1995, 53: 350-5. monary disease. Eur Respir Mon 2000, 15: 1-22. 21. Lange P, Groth S, Nyboe J, et al. Chronic obstructive lung 3. Murray CJL, Lopez AD, (eds). The global burden of disease in Copenhagen: cross-sectional epidemiologi- disease: a comprehensive assessment of mortality and cal aspects. J Intern Med 1989, 226: 25-32. disability from diseases, injuries and risk factors in 22. Bakke PS, Baste V, Hanoa R, Gulsvik A. Prevalence of 1990 and projected to 2020. Cambridge, MA: Harvard obstructive lung disease in a general population: rela- University Press, 1996. tion to occupational title and exposure to some airbo- 4. Thorn TJ. International comparisons in COPD mortality. rne agents. Thorax 1991, 46: 863-70. Am Rev Respir Dis 1989, 140: 27-34. 23. Cox BD. Blood pressure and lung function. In: The he- 5. Mannino DM, Brown C, Giovino GA. Obstructive lung alth and lifestyle survey. Preliminary report of a nati- disease deaths in the United States from 1979 through onwide survey of the physical and mental health, atti- 1993. An analysis using multiple cause mortality data. tudes and lifestyle of a random sample of 9003 British Am J Respir Crit Care Med 1997, 156: 814-8. adults. Health Promotion Research Trust. London, 1987: 17-33. 6. Sibbald B, Rink E. Epidemiology of seasonal and peren- nial rhinitis: clinical presentation and medical history. 24. Sobradillo V, Miravitlles ª, Jimenez CA, et al. Epidemio- Thorax 1991, 46: 895-901. logical study of chronic obstructive pulmonary disease in Spain (IBERPOC): prevalence of chronic respira- 7. Leynaert B, Neukirch F, Demoly P, Bousquet J. Epidemio- tory symptoms and airflow limitation. Arch Bronco- logic evidence for asthma and rhinitis comorbidity. J pneumol 1999, 35: 159-66. Allergy Clin Immunol 2000, 106: 201-205. 25. WHO: World Health Statistics Annual, 1995. Geneva: 8. Chew W, Burnsed D. The sinobronchial syndrome. Ear WHO 1995. Nose Throat J 1979, 58: 446-56. 26. Wilson RW. Cigarette smoking, disability days and re- 9. Montnemery P, Svensson C, Adelroth E, et al. Prevalence of spiratory conditions. J Occup Med 1973, 15: 236-40. nasal symptoms and their relation to self-reported a- 27. Sherill DL, Enright P, Cline M, Burrows B, Lebowitz MD. sthma and chronic bronchitis/emphysema. Eur Respir J Rates of decline in lung function among subjects who 2001, 17: 596-603. restart cigarette smoking. Chest 1996, 109: 1001-5. 10. Person CGA, Svensson C, Greiff L, et al. The use of the 28. Dockery DW, Speizer FE, Perns BGJr, Ware JH, Louis TA, nose to study the inflammatory response of the re- Spiro A. III. Cumulative and reversible effects of life- spiratory tract. Thorax 1992, 47: 993-1000. time smoking on simple tests of lung function in a- 11. Chen JC, Mannino DM. Worldwide epidemiology of dults. Am Rev Respir Dis 1988, 137: 286-92. chronic obstuctive pulmonary disease. Curr Opin 29. Xu X, Weiss ST, Rijken B, Schouten JP. Smoking, changes Pulm Med 1999, 5: 93-9. in smoking habits, and rate of decline in FEV1: new 12. Saleh HA, Lund VJ. The nose as a target of air pollution. insight into gender differences. Eur Respir J 1994, 7: Eur Respir Mon 2001, 18: 143-52. 1056-61. ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 147
30. Prescott E, Bjerg AM, Andersen PK, Lange P, Vestbo J. ogesteden HC, Wokkens WJ. Nasal allergen provoca- Gender difference in smoking effects on lung function tion induces adhesion molecule expression and tissue and risk of hospitalization for COPD: results from a eosinophilia in upper and lower airways. J Allergy Clin Danish longitudinal population study. Eur Respir J Immunol 2001, 107: 469-76. 1997, 10: 822-7. 42. Braunstahl GJ, Kleinjan A, Overbeek SE, Prins JB, Ho- 31. Sherrill DL, Lebowitz MD, Burrows B. Epidemiology of ogesteden HC, Wokkens WJ. Segmental bronchial pro- chronic obstructive pulmonary disease. Clin Chest vocation induces nasal inflammation in allergic rhinitis Med 1990, 11: 375-87. patients. Am J Respir Crit Care Med 2000,161: 2051-7. 32. Higgins MW, Keller JB, Metzner HL. Smoking, socioeco- 43. Leynaert B, Bousquet J, Neukirch C, Kiard R, Neukirk F. nomic status, and chronic respiratory disease. Am Rev Perennial rhinitis: an independent risk factor for a- Respir Dis 1997, 116: 403-10. sthma in nonatopic subjects. J Allergy Clin Immunol 33. Prescott E, Lange P, Vestbo J. The Copenhagen City He- 1999, 104: 301-4. art Study Group. Socioeconomic status, lung function 44. Fontanni P, Burnet H, Zattera-Hartmann C, Jammes Y. and admission to hospital for COPD. Eur Respir J Changes in airways resistance induced by nasal inhala- 1999, 13: 1109-14. tion of cold dry, dry or moist air in normal individuals. 34. US Surgeon General: The health consequences of smo- J Appl Physiol 1996, 81: 1739-43. king: chronic obstructive lung disease. Washington, 45. Kaufman J, Wright GW. The effect of nasal and nasopha- DC: US Department of Health and Human Services; ryngeal irritation on airway resistance in man. Am Rev 1984. [DHHS publication no. 84-50205]. Respir Dis 1969, 100: 626-30. 35. WHO. Tobacco or Health: A Global Status Report. Ge- 46. Schumacher MJ, Cota KA, Taussig LM. Pulmonary re- neva: WHO, 1998. sponse to nasal challenge testing of atopic subjects with 36. Petty TL, Weinmann GG. Building a national strategy for stable asthma. J Allergy Clin Immunol 1986, 78: 30. the prevention and management of and research in 47. Mc Fadden ER Jr. Physiological and pathological inte- chronic obstructive pulmonary disease: National He- raction between the upper an lower airways and bron- art, Lung, and Blood Institute workshop summary. chial asthma. In: Mygind N, Pipkorn U, Dahl R (eds). JAMA 1997, 277: 246-53. Rhinitis and asthma. Munksgaard, Copenhagen 1990: 37. Sichletidis L, Tsiotsios I, Daskalopoulou E, Ziomas I, 139-49. Michailidis C, Chloros A. Environmental pollution im- 48. Reed CE, Markou JP, Welsh PW. Effects of topical nasal pact on the respiratory system of lignite miners. Am J treatment on nasal symptoms. J Allergy Clin Immunol Respir Crit Care Med 2001, 163: 169. 1988, 81: 1042. 38. de Shazo RD. Allergic rhinitis. In: Goldman L and Ben- ∞ÏÏËÏoÁÚ·Ê›·: nett JC (eds). Cecil Textbook of Medicine, 21st ed. Philadelphia, WB Saunders 2000: 1445-50. §. ™È¯ÏÂÙ›‰Ë˜ K. NÙËÏ 3 39. Collins MM, Hawthorne M, El-Hmd K, Gray J. The sub- 546 23 £ÂÛÛ·ÏoÓ›ÎË jective effects of smoking on nasal symptoms. Clin O- tolaryngol 1999, 24: 324-7. Corresponding author: 40. Corren J, Adinoff A, Irvin C. Changes in bronchial re- L. Sichletidis sponsiveness following nasal provocation with aller- 3, C. Diel Str. gens. J Allergy Clin Immunol 1992, 89: 611-8. 546 23 Thessaloniki 41. Braunstahl GJ, Overbeek SE, Kleinjan A, Prins JB, Ho- Greece ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 2003, 69, 2: 148 - 153
MÂÙ·‚ÔϤ˜ ÙˆÓ ÂȤ‰ˆÓ Ù˘ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊ›Ó˘ Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ Ô˘‰¤ÙÂÚË ÂÓ‰ÔÂÙȉ¿ÛË Î·È ÙÔ ÌÂÙ·ÙÚÂÙÈÎfi ¤Ó˙˘ÌÔ Ù˘ ·ÁÁÂÈÔÙ·Û›Ó˘ ÌÂÙ¿ ¿ÛÎËÛË ·ÓÙÔ¯‹˜ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ ÌËÓÒÓ
H. K·ÏÏ›ÛÙÚ·ÙÔ˜, B. K·ÏʷοÎÔ˘, ¶. BÂ˙˘Ú¿ÎË, P. §È¿ÛÎÔ, A. E˘·ÁÁ¤ÏÔ˘
∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ ¶ÂÈÚ·Ì·ÙÈ΋˜ º˘ÛÈÔÏÔÁ›·˜, I·ÙÚÈ΋ ™¯ÔÏ‹, ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ Iˆ·ÓÓ›ÓˆÓ
¶ÂÚ›ÏË„Ë. ™ÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ‹Ù·Ó Ó· ÌÂÓˆÓ, ·ÏÏ¿ Ë ·‡ÍËÛË ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÌfiÓÔ ÂÍÂÙ¿ÛÔ˘Ì ÙȘ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ Ù˘ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊ›Ó˘ (EN¢) ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜ ·ıÏÔ‡ÌÂÓ˜ (p<0,002). H ·‡ÍËÛË ÙˆÓ
ÛÙÔÓ ÔÚfi ÙÔ˘ ·›Ì·ÙÔ˜ Î·È ÙË Û¯¤ÛË Ù˘ Ì ÙËÓ Ô˘- EN¢ ‰Â Û¯ÂÙ›ÛÙËΠ̠ÙË VO2max (ml/kg/min) Î·È ÙÔ ‰¤ÙÂÚË ÂÓ‰ÔÂÙȉ¿ÛË (NEP) Î·È ÙÔ ÌÂÙ·ÙÚÂÙÈÎfi Â›Â‰Ô Ê˘ÛÈ΋˜ ηٿÛÙ·Û˘ ÙˆÓ ·ıÏËÙÒÓ. H ‰Ú·- ¤Ó˙˘ÌÔ Ù˘ ·ÁÁÂÈÔÙ·Û›Ó˘ (ACE) ÌÂÙ¿ ·fi ¿ÛÎËÛË ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ù˘ NEP (pmol/ml/min) ·Ú¤ÌÂÈÓ ·ÌÂ- ·ÓÙÔ¯‹˜, ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ ÌËÓÒÓ. ™ÙËÓ ¤Ú¢ӷ Ù¿‚ÏËÙË. H ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ACE (units) ÙˆÓ ·˘Ù‹ ¤Ï·‚·Ó ̤ÚÔ˜ ÙÚÈ¿ÓÙ· ·ıÏËÙ¤˜ (15-¿Ó‰Ú˜ Î·È ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ, ÌÂÈÒıËΠÛËÌ·ÓÙÈο (p<0,001) Î·È Ë 15 Á˘Ó·›Î˜) Î·È ÙÚÈ¿ÓÙ· ˘ÁÈ‹ ·ÚÔfiÓËÙ· ¿ÙÔÌ· Ì›ˆÛË ·˘Ù‹ ·ÊÔÚÔ‡ÛÂ Î·È Ù· ‰‡Ô ʇϷ. H ‰Ú·ÛÙË- ˆ˜ Ì¿ÚÙ˘Ú˜. OÈ ·ıÏËÙ¤˜ ‹Ù·Ó ÂÓÂÚÁÔ› ÁÈ· ÙÔ˘Ï¿¯È- ÚÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ACE ‹Ù·Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÛÙÔ˘˜ ¿Ó‰Ú˜ ÛÙÔÓ ‰‡Ô ¯ÚfiÓÈ·. H ̤ÁÈÛÙË ÈηÓfiÙËÙ· ÚfiÛÏ˄˘ ·ıÏÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Î·È ÚÈÓ Î·È ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¿ÛÎËÛË. T· ÌË
Ô͢ÁfiÓÔ˘ (VO2max) Î·È ÙÔ Â›Â‰Ô Ê˘ÛÈ΋˜ ηٿ- ·ıÏÔ‡ÌÂÓ· ¿ÙÔÌ· ‰ÂÓ ·ÚÔ˘Û›·Û·Ó ·ÍÈfiÏÔÁ˜ ÌÂÙ·- ÛÙ·Û˘ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÙËΠÚÈÓ ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË Ù˘ Ì·- ‚ÔϤ˜ ÛÙȘ ÂÍÂÙ·˙fiÌÂÓ˜ Ô˘Û›Â˜. Afi Ù· Â˘Ú‹Ì·Ù¿ ÎÚfi¯ÚÔÓ˘ ¿ÛÎËÛ˘ ÌÂÙ¿ ·fi ÂÚÁÔ̤ÙÚËÛË Û ΢- Ì·˜ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Ë NEP ‰ÂÓ ÂËÚ¤·Û ÙËÓ ¤ÎÎÚÈÛË ÎÏÔÂÚÁfiÌÂÙÚÔ. ™Â fiÏ· Ù· ¿ÙÔÌ· ¤ÁÈÓ ˘ÂÚ˯ÔÁÚ·- ÙˆÓ EN¢, ÂÓÒ Ë Ì›ˆÛË Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÊÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ Ù˘ ηډȿ˜. T· ‰Â›ÁÌ·Ù· ÙÔ˘ ·›Ì·- ACE, ÙÔ ÔÔ›Ô Î·Ù·‚ÔÏ›˙ÂÈ ÌË ÂȉÈο ÙȘ ÂÓ‰ÔÚʛӘ, ÙÔ˜ Û˘ÏϤ¯ıËÎ·Ó ÛÙËÓ ·Ú¯‹ Î·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ 4ÌË- Û˘Ó¤‚·Ï ÛÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ·˘ÍËÌ¤ÓˆÓ ÂȤ‰ˆÓ EN¢. Ó˘ ÂÚÈfi‰Ô˘. ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÙËÎ·Ó Ù· ›‰· Ù˘ ¶ÔÏÏ·ÏÔ› Ì˯·ÓÈÛÌÔ› ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹˜ ÛÙË Ì·- EN¢ Î·È Ë ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÓ˙‡ÌˆÓ ηٷ‚ÔÏÈ- ÎÚfi¯ÚÔÓË ¿ÛÎËÛË Î·È ÛÙÔ ÛÙÚ˜ Ô˘ ÚÔηÏÂ›Ù·È ÂÍ ÛÌÔ‡ Ù˘, Ù˘ NEP (ÂȉÈÎÔ‡ ÂÓ˙‡ÌÔ˘) Î·È ÙÔ˘ ACE (ÌË ·ÈÙ›·˜ Ù˘, Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ·˘ÍËÌ¤ÓˆÓ ÂȉÈÎÔ‡). T· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ¤‰ÂÈÍ·Ó fiÙÈ Ë Û˘ÁÎÂÎÚÈ- ÂȤ‰ˆÓ EN¢, ÔÈ Ôԛ˜ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfiÓ fiÙÈ ÂÌϤ- ̤ÓË Ì·ÎÚ¿˜ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ ¿ÛÎËÛË ·‡ÍËÛ ÛËÌ·ÓÙÈο ÎÔÓÙ·È ÛÙË Î·Ú‰È·Î‹ ˘ÂÚÙÚÔÊ›· ÙˆÓ ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ. (p<0,001) Ù· ›‰· ÙˆÓ EN¢ (pg/ml) ÙˆÓ ·ıÏÔ‡- EÏÏËÓ I·ÙÚ 2003, 69: 148 - 153.
Eπ™∞°ø°∏ Ù‡Ô˘˜ Ê˘ÛÈ΋˜ ‹ ·ıÏËÙÈ΋˜ ÚÔfiÓËÛ˘2,3 ·ÏÏ¿ TÔ ÛÙÚ˜ ·fi ÔÈÎÈÏ›· ÂÚÂıÈÛÌ¿ÙˆÓ ÚÔηÏ› ÙËÓ Î·È Û ·ıÔÏÔÁÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ4. OÈ ÂÙȉ¿Û˜ ¤ÎÎÚÈÛË ÙˆÓ ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ Ì¤Ûˆ ÙÔ˘ ¿ÍÔÓ· ˘Ôı·- ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘˜ ·›˙Ô˘Ó ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ Ï¿ÌÔ˘-˘fiÊ˘Û˘. H ¤ÎÎÚÈÛË ÙˆÓ ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ Â- ÛÙÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi Ó¢ÚÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·5,6 Î·È ÛÙËÓ ÚÔ- ϤÁ¯ÂÙ·È ·fi ÎÂÓÙÚÈÎÔ‡˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜1. OÈ ‚-ÂÓ- Û·ÚÌÔÁ‹ ÛÙÔ Ê˘ÛÈÎfi ÛÙÚ˜7. H ‚-ÂÓ‰ÔÚÊ›ÓË ·Ô- ‰ÔÚʛӘ ¤¯Ô˘Ó ¢ڤˆ˜ ÂÚ¢ÓËı› Û ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ‰ÔÌÂ›Ù·È ·fi ÌÈ· ÔÌ¿‰· „¢‰·ÚÁ˘ÚÔÂÙȉ·ÛÒÓ ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 149
ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ë Ô˘‰¤ÙÂÚË ÂÓ‰ÔÂÙȉ¿ÛË Ê˘Á‹ ·ÈÌfiÏ˘Û˘, ·Ê·›ÚÂÛË ÙÔ˘ ·›Ì·ÙÔ˜, fiÏ· Ù· ¿ÙÔÌ· ÂÚ- (NEP, E.C.3.4.24.11, zinc metalloprotease) η٤¯ÂÈ ÁÔÌÂÙÚ‹ıËÎ·Ó Û ΢ÎÏÔÂÚÁfiÌÂÙÚÔ (Mod.EC-1000, Cat Eye ‚·ÛÈÎfi ÚfiÏÔ8. TÔ ÌÂÙ·ÙÚÂÙÈÎfi ¤Ó˙˘ÌÔ Ù˘ ·ÁÁÂÈÔ- Ergosiser, Japan) ÁÈ· Ó· ‚‚·Èˆı› Ë ÔÚıfiÙËÙ· ηٿٷ͋˜ 9 ÙÔ˘˜ Û ÔÌ¿‰Â˜ Á˘ÌÓ·ÛÌ¤ÓˆÓ Î·È ·Á‡ÌÓ·ÛÙˆÓ ·ÙfïÓ. H ·È- Ù·Û›Ó˘ Â›Ó·È ÌÈ· „¢‰·ÚÁ˘ÚÔÂÙȉ¿ÛË Ë ÔÔ›· ÌÔÏË„›· ¤ÁÈÓ ÛÙËÓ ·Ú¯‹ Î·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ ÙˆÓ 4 ÌË- ηٷχÂÈ ÙË ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ Ù˘ ·ÁÁÂÈÔÙ·Û›Ó˘ I Û ·Á- ÓÒÓ, fiÔ˘ ÔÈ ·ıÏËÙ¤˜ ¤Êı·Ó·Ó ·fi ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ÛÙÔ ˘„ËÏfiÙÂÚÔ ÁÂÈÔÙ·Û›ÓË II10. TÔ ÌÂÙ·ÙÚÂÙÈÎfi ¤Ó˙˘ÌÔ Ù˘ ·ÁÁÂÈ- Â›Â‰Ô Ê˘ÛÈ΋˜ ηٿÛÙ·Û˘. TÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ¿ÛÎËÛ‹˜ ÙÔ˘˜ ÔÙ·Û›Ó˘ ÂÌϤÎÂÙ·È Ì·˙› Ì ÙËÓ Ô˘‰¤ÙÂÚË ÂÓ‰ÔÂ- ‹Ù·Ó ÙÔ Ù˘ÈÎfi - Ì οÔȘ ÌÈÎÚԉȷÊÔÚ¤˜ - ÙÔ ÔÔ›Ô ¯ÚËÛÈ- Ùȉ¿ÛË ÛÙËÓ ¤ÎÎÚÈÛË Ù˘ ·ÁÁÂÈÔÙ·Û›Ó˘ II, Ë ÌÔÔÈÔ‡Ó ÔÈ ÚÔÔÓËÙ¤˜ ÁÈ· Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ¿ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÁÒÓ˜ Î·È ÙÔ Û˘Ó·ÁˆÓÈÛÌfi. H ÔÌ¿‰· ÂϤÁ¯Ô˘ ÔÔ›· Â›Ó·È ÌÈ· ÈÛ¯˘ÚfiÙ·ÙË ·ÁÁÂÈÔÛ˘Û·ÛÙÈ΋ Ô˘- ·Â›¯Â ·fi οıÂ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ·ıÏËÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·. Û›·11,12. K·È Ë NEP Î·È ÙÔ ∞CE ÂÌϤÎÔÓÙ·È ÛÙÔÓ Î·Ù·‚ÔÏÈÛÌfi ÙˆÓ ÂÓ‰ÔÁÂÓÒÓ ÔÈÔÂȉÒÓ Î·È Ù˘ ‚- MÂÙÚ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÔÚÌÔÓÒÓ ÂÓ‰ÔÚÊ›Ó˘8,13. Y¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏϤ˜ ‰ËÌÔÛȇÛÂȘ Ô˘ ÂÍÂÙ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ·˘Í‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ, ÌÂÙ¿ ·fi ŸÏ· Ù· ¿ÙÔÌ· ÙÔ ÚˆÈÓfi Ù˘ ·ÈÌÔÏË„›·˜ ‹Ù·Ó ÓËÛÙÈο, ÂÓÒ ÙÔ˘˜ ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ Ù‡Ô˘˜ Û‡ÓÙÔÌˆÓ ‹/Î·È ·Ú·ÙÂÙ·- ›¯·Ó ·ÔʇÁÂÈ ÙË Ï‹„Ë Î·Ê½Ó˘ ÁÈ· ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ 12 ÒÚ˜ ÚÈÓ. H ·ÈÌÔÏË„›· ¤ÁÈÓ ÙÔ Úˆ› Û ηıÈÛÙ‹ ı¤ÛË. T· ›Â- Ì¤ÓˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ·ÂÚÔ‚È΋˜ ¿ÛÎËÛ˘ ‹ ÚÔfi- ‰· ÙˆÓ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÙËÎ·Ó ÛÙÔÓ ÔÚfi ÙÔ˘ ·›Ì·ÙÔ˜ ÓËÛ˘ ·ÓÙÔ¯‹˜. OÈ ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ Ì ڷ‰ÈÔ·ÓÔÛÔ¯ËÌÈ΋ ̤ıÔ‰Ô Ù˘ ÂÙ·ÈÚ›·˜ (Nichols Dia- Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ Ì ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ·, ÙÔ Â›‰Ô˜, ÙËÓ gnostics B.V., Netherlands) Î·È ÌÂÙÚ‹ıËÎ·Ó Û ÌÂÙÚËÙ‹ Á- ¤ÓÙ·ÛË, Î·È ÙÔ ‰È¿ÏÂÈÌÌ· Ù˘ ¿ÛÎËÛ˘16-18. EÓ ÙÔ‡- ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›·˜ (Mod. 1600 Sample Changer, Th Nucleus Inc. ÙÔȘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi Â¿Ó Ù· ·˘Í·ÓfiÌÂÓ· ΢ÎÏÔÊÔ- USA). To ACE ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÙËΠÛÙÔÓ ÔÚfi ÙÔ˘ ·›Ì·ÙÔ˜ Ì ÂÓ- ˙˘ÌÔÎÈÓËÙÈ΋ ̤ıÔ‰Ô Ù˘ ÂÙ·ÈÚ›·˜ Buhlmann Lab. AG, Swi- ÚÔ‡ÓÙ· ›‰· ‚-ÂÓ‰ÔÚÊ›Ó˘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Â›Û˘ tzerland. °È· Ó· ¿ÚÔ˘Ì ÙÔÓ ÔÚfi Ù· ‰Â›ÁÌ·Ù· Ê˘ÁÔÎÂÓÙÚ‹- ÛÙË ÌÂȈ̤ÓË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂȉÈÎÒÓ Î·È ÌË ÂÈ- ıËÎ·Ó Û „˘¯fiÌÂÓË Ê˘ÁfiÎÂÓÙÚÔ (Biofuge 17RS, Heraeus ‰ÈÎÒÓ Î·Ù·‚ÔÏÈÎÒÓ Ù˘ ÂÓ˙‡ÌˆÓ, fiˆ˜ Ù˘ NEP Î·È SEPATECH, Germany). O ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ACE, ¤ÁÈÓ ÙÔ˘ ACE19,20. H ÏÂÈÔÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ÌÂÏÂÙÒÓ ¤¯ÂÈ Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ·˘ÙfiÌ·ÙÔ˘ ‚ÈÔ¯ËÌÈÎÔ‡ ·Ó·Ï˘Ù‹ (Hitachi 717, ÂÚ¢ӋÛÂÈ ÙȘ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ ÙˆÓ ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ Ì ڈÙfi- Japan). H ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ù˘ NEP ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÙËΠÛÙÔ Ï¿- ÎÔÏÏ· ÌÈÎÚ‹˜ ‹ ÌÂÛ·›·˜ ¯ÚÔÓÈ΋˜ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜. ™Â ·˘- ÛÌ· ÙÔ˘ ·›Ì·ÙÔ˜ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÚÔÛÙ¤ıËΠ·Ú¯Èο Û·Ó ·ÓÙÈË- ÎÙÈÎfi, Ë·Ú›ÓË. °È· ÙÔ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi Ù˘ NEP ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹- Ù‹ ÙË ÌÂϤÙË Ë ÚÔÛÔ¯‹ Ì·˜ ÂÛÙÈ¿ÛÙËΠ۠ÌÂÙ·‚Ô- ıËΠʷÛÌ·ÙÔʈÙfiÌÂÙÚÔ (Perkin-Elmer, LS-5, Luminescen- Ϥ˜ ¯ˆÚ›˜ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ¤ÓÙÔÓ˘ ¿ÛÎËÛ˘ ‹ ÛÙÚ˜ ce Spectrometer, USA) Î·È ÊıÔÚÈÛÌÔÌÂÙÚÈ΋ ̤ıÔ‰Ô˜ Ë Ô˘ ı· ÚÔηÏÔ‡Û·Ó ÙËÓ ·ÓÙȉڷÛÙÈ΋ ¤ÎÎÚÈÛË ÂÓ- ÔÔ›· ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ Spillantini Î·È Û˘Ó.21. ‰ÔÚÊÈÓÒÓ Û ۯ¤ÛË ‚¤‚·È· Ì ÙȘ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ ÛÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ‰‡Ô „¢‰Ô·ÚÁ˘ÚÔÂÙȉ·ÛÒÓ, ™Ù·ÙÈÛÙÈΤ˜ ̤ıÔ‰ÔÈ Û ‰ÚÔÌ›˜ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ·ÔÛÙ¿ÛˆÓ. °È· ÙËÓ ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ‰Â‰Ô̤ӈÓ, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıË- ΠÙÔ ÛÙ·ÙÈÛÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· SPSS 8.4. H ηÓÔÓÈÎfiÙËÙ· Ù˘ Y§π∫√ ∫∞π MŒ£√¢√π ηٷÓÔÌ‹˜ ÂϤÁ¯ıËΠ̠ÙË Ù¯ÓÈ΋ ηٿ Kolmogorov-Smir- nov. °È· ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘ ‰È·ÊÔÚ¿˜ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÙÈÌÒÓ ¯ÚËÛÈÌÔ- ÕÙÔÌ· ÔÈ‹ıËÎÂ, Ë ·Ú·ÌÂÙÚÈ΋ Ù¯ÓÈ΋ Student’s T-test. °È· ÙÔÓ ™’ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ¤Ú¢ӷ Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜. H A ÔÌ¿‰· ·- ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘ Èı·Ó‹˜ Û˘Û¯¤ÙÈÛ˘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰‡Ô ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ ·ÚÙÈ˙fiÙ·Ó ·fi 30 ‰ÚÔÌ›˜ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ·ÔÛÙ¿ÛÂˆÓ (̤Û˘ ËÏÈ- ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎÂ Ë Ù¯ÓÈ΋ ηٿ Pearson. Λ·˜: 21,7±3,5 ÂÙÒÓ), 15 ¿Ó‰Ú˜ (̤Û˘ ËÏÈΛ·˜: 21,7±2,5 Â- ÙÒÓ) Î·È 15 Á˘Ó·›Î˜ (̤Û˘ ËÏÈΛ·˜: 22,10±4,7 ÂÙÒÓ), ÂÓÒ Ë A¶√∆∂§Œ™ª∞∆∞ B ÔÌ¿‰· (ÂϤÁ¯Ô˘) ·fi ˘ÁÈ‹ ÌË ·ÛÎÔ‡ÌÂÓ· ¿ÙÔÌ· (̤Û˘ ËÏÈΛ·˜: 22,52±3,43 ÂÙÒÓ), 15 ¿Ó‰Ú˜ (̤Û˘ ËÏÈΛ·˜ 21,75± OÈ ·ıÏËÙ¤˜ ¤Ó·ÓÙÈ ÙˆÓ ÌË-·ıÏËÙÒÓ Â›¯·Ó ÛËÌ·ÓÙÈ- 5,46 ÂÙÒÓ) Î·È 15 Á˘Ó·›Î˜ (̤Û˘ ËÏÈΛ·˜ 23,05±5,33 ÂÙÒÓ). Τ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÛÙ· Ê˘ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο (‚¿ÚÔ˜: T· Ê˘ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ·ıÏËÙÒÓ ¤Ó·ÓÙÈ ÙˆÓ ÌË-·ıÏË- p<0,001, ‰Â›ÎÙË Ì¿˙·˜ ÛÒÌ·ÙÔ˜: p< 0,0001, ηÚ- ÙÒÓ ‹Ù·Ó Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ (̤ÛË ÙÈÌ‹±Ù˘È‹ ·fiÎÏÈÛË): ‡„Ô˜, ‰È·Î‹ Û˘¯ÓfiÙËÙ· ËÚÂÌ›·˜: p<0,0001). H VO ‹- 1,71±0,1 ¤Ó·ÓÙÈ 1,69±0,09 m, ۈ̷ÙÈÎfi ‚¿ÚÔ˜ 58,45±12,63 2max ¤Ó·ÓÙÈ 64,50 kg: ¢Â›ÎÙ˘ Ì¿˙·˜ ÛÒÌ·ÙÔ˜ (BMI), 19,7±2,3 Ù·Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÛÙÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜ (p< 0,0001). ™Ù· ¤Ó·ÓÙÈ 22,23±2,23; ηډȷ΋ Û˘¯ÓfiÙËÙ· ËÚÂÌ›·˜, 61,07±4,45 ·Ú·¿Óˆ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ‰Â ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÛËÌ·ÓÙÈ- ¤Ó·ÓÙÈ 73,93±4,51 ·ÏÌÒÓ ·Ó¿ ÏÂÙfi. H ̤ÁÈÛÙË ÚfiÛÏË„Ë Î¤˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·Ó‰ÚÒÓ Î·È Á˘Ó·ÈÎÒÓ Ùfi- Ô͢ÁfiÓÔ˘ (VO2max) ‹Ù·Ó 60,95±3,17 ¤Ó·ÓÙÈ 36,72±3,56 ÛÔ ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ·ıÏËÙÒÓ, fiÛÔ Î·È ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· –1 –1 ml.kg .min . ŸÏ· Ù· ¿ÙÔÌ· ˘Ô‚Ï‹ıËÎ·Ó Û ÎÏÈÓÈÎfi ¤ÏÂÁ¯Ô ÙˆÓ ÌË ·ıÏËÙÒÓ. MÂÙ¿ ÙËÓ 4ÌËÓË ÂÚ›Ô‰Ô ¿ÛÎËÛ˘ Î·È Î·Ù·ÁÚ¿ÊÙËΠÙÔ È·ÙÚÈÎfi ÈÛÙÔÚÈÎfi ÙÔ˘˜. ŸÏ· Ù· ¿ÙÔÌ· ˘Ô‚Ï‹ıËÎ·Ó Û ˘ÂÚ˯ÔÁÚ·ÊÈ΋ (Doppler Ultra Mark 9. ·Ú·ÙËÚ‹ıËΠÛËÌ·ÓÙÈ΋ ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊÈ- Digital Plus, ALT USA) ÂͤٷÛË Ù˘ ηډȿ˜ ÁÈ· Ó· ÂÏÂÁ¯ı› ÓÒÓ ÛÙÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜ (·ıÏËÙ¤˜, EN¢ ÚÈÓ: 52,39± Ë Î·Ù¿ÛÙ·Û‹ Ù˘. MÂÙ¿ ÙËÓ ¿ÛËÙË Î·È ÚÔÛÂÎÙÈ΋ ÚÔ˜ ·Ô- 15,9, EN¢ ÌÂÙ¿: 61,96±12 pg/ml, p<0,001), ÂÓÒ ‰Â 150 H. K∞§§π™∆ƒ∞∆O™ ∫∞π ™À¡.
80 70
70 60
60 50
pg/ml 50 Units 40 40
30 30
20 ΠMA ΠA MMA MA 20 ΠMA ΠA MMA MA EÈÎ. 1. °Ú·ÊÈ΋ ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙˆÓ ÌÂÙ·‚ÔÏÒÓ (̤ÛË ÙÈ- EÈÎ. 3. °Ú·ÊÈ΋ ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙˆÓ ÌÂÙ·‚ÔÏÒÓ (̤ÛË ÙÈÌ‹± Ì‹±Ù˘È΋ ·fiÎÏÈÛË) ÙˆÓ ÂȤ‰ˆÓ ÙˆÓ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ Ù˘È΋ ·fiÎÏÈÛË) Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ACE ÌÂٷ͇ ÌÂٷ͇ ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ-ÌË ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ-ÌË ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ ·Ó‰ÚÒÓ Î·È Á˘Ó·ÈÎÒÓ ÛÙËÓ Î·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓ˘ ¿ÛÎËÛ˘. ¶ª∞=ÂÓ‰ÔÚ- ·Ú¯‹ Î·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓ˘ ¿ÛÎËÛ˘. ¶ª∞= Ê›ÓË ÚÈÓ ÛÙÔ˘˜ ÌË ·ıÏËÙ¤˜, ¶∞=ÂÓ‰ÔÚÊ›ÓË ÚÈÓ ÛÙÔ˘˜ ACE ÚÈÓ ÛÙÔ˘˜ ÌË ·ıÏËÙ¤˜, ¶∞=ACE ÚÈÓ ÛÙÔ˘˜ ·ıÏË- ·ıÏËÙ¤˜, ªª∞=ÂÓ‰ÔÚÊ›ÓË ÌÂÙ¿ ÛÙÔ˘˜ ÌË ·ıÏËÙ¤˜, ª∞= Ù¤˜, ªª∞=ACE ÌÂÙ¿ ÛÙÔ˘˜ ÌË ·ıÏËÙ¤˜, ª∞=ACE ÌÂÙ¿ ÂÓ‰ÔÚÊ›ÓË ÌÂÙ¿ ÛÙÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜. ÛÙÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜.
ÌÂÙ·‚Ï‹ıËÎ·Ó ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ÌË ·ıÏËÙÒÓ (∂ÈÎ. ‰È·ÊÔÚ¿ ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó ˘·ÚÎÙ‹ ÌÂٷ͇ ·Ó‰ÚÒÓ Î·È 1). ŸÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙË Û‡ÁÎÚÈÛË Ù˘ ‰È·ÊÔÚ¿˜ ÙÈÌÒÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô ÔÌ¿‰ˆÓ (∂ÈÎ. 2). ŸÛÔÓ ·ÊÔ- ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰‡Ô ʇÏÏˆÓ (∂ÈÎ. 2), Ë ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ÂÈ- Ú¿ ÛÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ACE, ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ¤‰ˆÓ Ù˘ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊ›Ó˘ ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ·ıÏËÙÒÓ ·ıÏËÙÒÓ Ë ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ACE ÌÂÈÒıËΠÛË- ‹Ù·Ó ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÌfiÓÔ ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜ ·ıÏ‹ÙÚȘ Ì·ÓÙÈο ÌÂÙ¿ ÙË Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓË ¿ÛÎËÛË (·ıÏËÙ¤˜, (p<0,002). ™˘ÁÎÚ›ÓÔÓÙ·˜ ÙȘ ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜ (·ıÏË- ACE ÚÈÓ: 43,21±14,6, ACE ÌÂÙ¿: 35,94±13,3 ÙÒÓ-ÌË ·ıÏËÙÒÓ) ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ·Ú·ÙËÚ‹Û·Ì fiÙÈ units, p<0,001), ÂÓÒ ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ÌË-·ıÏËÙÒÓ Ù· ›‰· ÙˆÓ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ ‹Ù·Ó ¿ÓÙ· ˘„ËÏfi- ·Ú¤ÌÂÈÓ ·ÌÂÙ¿‚ÏËÙË (∂ÈÎ. 3). H Ì›ˆÛË ÙÔ˘ ACE ÙÂÚ· (p<0,001) ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ·ıÏËÙÒÓ Î·È ·Ú¯È- fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ Ê‡ÏÔ, ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ·ıÏËÙÒÓ Î¿ Î·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ 4ÌËÓ˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ (∂ÈÎ. 1). H ‹Ù·Ó ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Î·È ÛÙÔ˘˜ ¿Ó‰Ú˜ ·ıÏËÙ¤˜ Î·È ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜ (p<0,001), Ì ÙÔ˘˜ ¿Ó‰Ú˜ ·ıÏËÙ¤˜ Ó· ¤- 80 ¯Ô˘Ó ˘„ËÏfiÙÂÚ˜ ÙÈ̤˜ ·fi ÙȘ Á˘Ó·›Î˜ (ACE ÚÈÓ: p<0,005, ACE ÌÂÙ¿: p<0,005). ¶·ÚfiÌÔÈ·, ÛÙËÓ 70 ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ÌË ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ, ÔÈ ¿Ó‰Ú˜ ›¯·Ó ˘- „ËÏfiÙÂÚ˜ ÙÈ̤˜ (ACEB: p<0,0001, ACEA: 0,0001) 60 ·fi ÙȘ Á˘Ó·›Î˜ (∂ÈÎ.. 4). ™˘ÁÎÚ›ÓÔÓÙ·˜ ÙË ‰È·ÊÔ- Ú¿ ÙÈÌÒÓ ÌÂٷ͇ ·ıÏËÙÒÓ Î·È ÌË ·ıÏËÙÒÓ, ηٷ- pg/ml 50 ΠMA ÁÚ¿„·Ì ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ‰È·ÊÔÚ¿ ÙÈÌÒÓ (ACE ÚÈÓ: 40 ΠA p<0,0001, ACE ÌÂÙ¿: 0,042) Î·È ÛÙËÓ ·Ú¯‹ Î·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ 4ÌËÓ˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ (EÈÎ. 1). 30 MMA H ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ù˘ NEP ÌÂÙ¿ ÙÔ ¤Ú·˜ Ù˘ MA ÂÚÈfi‰Ô˘ ¿ÛÎËÛ˘ ·Ú¤ÌÂÈÓ ·ÌÂÙ¿‚ÏËÙË Î·È ÛÙȘ 20 Άνδρες Γυναίκες ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜(∂ÈÎ. 5). OÈ ·ıÏ‹ÙÚȘ ›¯·Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂ- EÈÎ. 2. °Ú·ÊÈ΋ ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙˆÓ ÌÂÙ·‚ÔÏÒÓ (̤ÛË ÙÈ- Ú˜ ÙÈ̤˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜ ÛÙËÓ ·Ú¯‹ (p<0,008), Ì‹±Ù˘È΋ ·fiÎÏÈÛË) ÙˆÓ ÂȤ‰ˆÓ ÙˆÓ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ ÂÓÒ ÌÂÙ¿ Ë ‰È·ÊÔÚ¿ ÈÛÔÚÚfiËÛÂ, ÂÏ·ÊÚ¿ ÁÂṲ́ÓË ÌÂٷ͇ ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ-ÌË ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ ·Ó‰ÚÒÓ Î·È Á˘Ó·È- ˘¤Ú ÙˆÓ ·Ó‰ÚÒÓ. OÈ ÌË ·ıÏ‹ÙÚȘ ›¯·Ó Î·È ·˘Ù¤˜ ÎÒÓ ÛÙËÓ ·Ú¯‹ Î·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓ˘ ¿ÛÎËÛ˘. ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ÙÈ̤˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÌË ·ıÏËÙ¤˜ ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ¶ª∞=ÂÓ‰ÔÚÊ›ÓË ÚÈÓ ÛÙÔ˘˜ ÌË ·ıÏËÙ¤˜, ¶∞=ÂÓ‰ÔÚÊ›- (p<0,0020) ·ÏÏ¿ Î·È ÌÂÙ¿ (p<0,0001) ÙÔ˘˜ Ù¤ÛÛÂ- ÓË ÚÈÓ ÛÙÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜, ªª∞=ÂÓ‰ÔÚÊ›ÓË ÌÂÙ¿ ÛÙÔ˘˜ ÌË ÚȘ Ì‹Ó˜ (∂ÈÎ. 6). ·ıÏËÙ¤˜, ª∞=ÂÓ‰ÔÚÊ›ÓË ÌÂÙ¿ ÛÙÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜. O ÛÙ·ÙÈÛÙÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ‡ÚÂÛ˘ Èı·Ó‹˜ Û˘- ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 151
70 32
30 60 28
50 26
24 40 pg/ml 22 ΠMA pmol/ml/min ΠMA 30 20 ΠA ΠA 18 20 MMA MMA 16 MA MA 10 14 Άνδρες Γυναίκες Άνδρες Γυναίκες EÈÎ. 4. °Ú·ÊÈ΋ ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙˆÓ ÌÂÙ·‚ÔÏÒÓ (̤ÛË ÙÈÌ‹± EÈÎ. 6. °Ú·ÊÈ΋ ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙˆÓ ÌÂÙ·‚ÔÏÒÓ (̤ÛË ÙÈÌ‹± Ù˘È΋ ·fiÎÏÈÛË) ÙˆÓ ÂȤ‰ˆÓ ÙˆÓ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ ÌÂÙ·- Ù˘È΋ ·fiÎÏÈÛË) Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Ù˘ NEP ÌÂٷ͇ ͇ ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ-ÌË ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ ·Ó‰ÚÒÓ Î·È Á˘Ó·ÈÎÒÓ ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ-ÌË ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ ·Ó‰ÚÒÓ Î·È Á˘Ó·ÈÎÒÓ ÛÙËÓ ÛÙËÓ ·Ú¯‹ Î·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓ˘ ¿ÛÎËÛ˘. ·Ú¯‹ Î·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓ˘ ¿ÛÎËÛ˘. ¶ª∞= ¶ª∞=ACE ÚÈÓ ÛÙÔ˘˜ ÌË ·ıÏËÙ¤˜, ¶∞=ACE ÚÈÓ ÛÙÔ˘˜ NEP ÚÈÓ ÛÙÔ˘˜ ÌË ·ıÏËÙ¤˜, ¶∞=NEP ÚÈÓ ÛÙÔ˘˜ ·ıÏË- ·ıÏËÙ¤˜, ªª∞=ACE ÌÂÙ¿ ÛÙÔ˘˜ ÌË ·ıÏËÙ¤˜, ª∞=ACE Ù¤˜, ªª∞=NEP ÌÂÙ¿ ÛÙÔ˘˜ ÌË ·ıÏËÙ¤˜, ª∞=NEP ÌÂÙ¿ ÌÂÙ¿ ÛÙÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜. ÛÙÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜. °
4ÌËÓË ÂÚ›Ô‰Ô ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·˜ ÙÔ˘˜, Ì ÙÔ Û˘ÁÎÂ- 30 ÎÚÈ̤ÓÔ ÚˆÙfiÎÔÏÏÔ ¿ÛÎËÛ˘. OÈ ·ıÏËÙ¤˜ ·ÚÔ˘- 28 Û›·˙·Ó ¿ÓÙ· ˘„ËÏfiÙÂÚ˜ ÙÈ̤˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÌË ·ıÏË- Ù¤˜ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ ÂϤÁ¯Ô˘, ‡ÚËÌ· ÙÔ ÔÔ›Ô Û˘Ìʈ- 26 Ó› Î·È Ì ¿ÏÏÔ˘˜ ÂÚ¢ÓËÙ¤˜22. ™ÙË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· 24 ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·ÓÙÈÎÚÔ˘fiÌÂÓ˜ ·fi„ÂȘ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿
22 ÛÙȘ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ ÙˆÓ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ ÂÍ ·ÈÙ›·˜ Ù˘ ¿- ÛÎËÛ˘. ÕÏÏÔÈ ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ·‡ÍËÛË23 pmol/ml/min 20 ÂÓÒ ¿ÏÏÔÈ Î·Ì›· ÌÂÙ·‚ÔÏ‹24,25. ÕÏϘ ÂÚÁ·Û›Â˜ 18 ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ˘„ËÏfiÙÂÚ· ›‰· ‚-ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ Ì ÙËÓ ¿ÛÎËÛË ÛÙÔ˘˜ ¿Ó‰Ú˜26,2, ¿ÏϘ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ·ÚfiÌÔÈ- 16 ˜ ·˘Í‹ÛÂȘ27. Y¿Ú¯Ô˘Ó ‰Â‰Ô̤ӷ Ô˘ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó 14 ΠMA ΠA MMA MA fiÙÈ Ë ¿ÛÎËÛË ‰ÂÓ ·‡ÍËÛ ÛËÌ·ÓÙÈο ÙȘ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊ›- Ó˜ ÛÙÔ˘˜ ¿Ó‰Ú˜28 Î·È ¿ÏϘ ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ EÈÎ. 5. °Ú·ÊÈ΋ ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙˆÓ ÌÂÙ·‚ÔÏÒÓ (̤ÛË ÙÈÌ‹± Ù˘È΋ ·fiÎÏÈÛË) Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Ù˘ NEP ÌÂٷ͇ ÛÙËÓ ¿ÛÎËÛË ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È Î·Ï‡ÙÂÚ· ÔÈ Á˘Ó·›- 29 ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ-ÌË ·ıÏÔ‡ÌÂÓˆÓ ·Ó‰ÚÒÓ Î·È Á˘Ó·ÈÎÒÓ ÛÙËÓ Î˜ . H ηχÙÂÚË ·¿ÓÙËÛË ÛÙÔ ÂÚ¤ıÈÛÌ· Ù˘ ·Ú¯‹ Î·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓ˘ ¿ÛÎËÛ˘. ¶ª∞= ¿ÛÎËÛ˘, ÙˆÓ ·ıÏËÙÚÈÒÓ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ Ì·˜, ÌÂÙ¿ ÙË NEP ÚÈÓ ÛÙÔ˘˜ ÌË ·ıÏËÙ¤˜, ¶∞=NEP ÚÈÓ ÛÙÔ˘˜ ·ıÏË- 4ÌËÓË ¿ÛÎËÛË ¤Ó·ÓÙÈ ÙˆÓ ·ıÏËÙÒÓ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ Ù¤˜, ªª∞=NEP ÌÂÙ¿ ÛÙÔ˘˜ ÌË ·ıÏËÙ¤˜, ª∞=NEP ÌÂÙ¿ ¿ÓÙ· ÛÙ· ›‰· ÙˆÓ ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ, ‰ÂÓ ·ÔÎÏ›- ÛÙÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜. ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÛÙÔ˘˜ ¿Ó‰Ú˜ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÙÚfiÔ Î·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ¤ÎÎÚÈÛË ÂÓ- Û¯¤ÙÈÛ˘ ¤‰ÂÈÍ fiÙÈ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â Û˘Û¯¤ÙÈÛË ÌÂٷ͇ ‰ÔÚÊÈÓÒÓ Û ڈÙfiÎÔÏÏ· ¿ÛÎËÛ˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ÙˆÓ ÂÍÂÙ·˙fiÌÂÓˆÓ Ô˘ÛÈÒÓ ÙfiÛÔ ÚÈÓ fiÛÔ Î·È ÌÂÙ¿ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· οı ËÌÂÚ‹ÛÈ·˜ ¿ÛÎËÛ˘, ÙËÓ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ¿ÛÎËÛ˘. ¶·ÚfiÌÔÈ· ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â Û˘- ¤ÓÙ·ÛË, ÙË Û˘¯ÓfiÙËÙ·, Î·È ÙÔ Û˘ÓÔÏÈÎfi ¯ÚfiÓÔ ¿- Û¯¤ÙÈÛË ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Ô˘ÛÈÒÓ Î·È Ù˘ VO . 2max ÛÎËÛ˘. H ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ ÂÍ ·ÈÙ›·˜ ÙÔ˘ Ê˘ÛÈÎÔ‡ ÛÙÚ˜ Èı·ÓfiÓ Ó· Ú˘ıÌ›˙ÂÙ·È Ì¤Ûˆ ÙÔ˘ ™À∑◊∆∏™∏ ÎÂÓÙÚÈÎÔ‡ Ó¢ÚÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È Ù˘ ¤ÎÎÚÈÛ˘ ™‡Ìʈӷ Ì ٷ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ì·˜ Ù· ›‰· ÙÔ˘ ÚÔ‰ÚfiÌÔ˘ ÌÔÚ›Ô˘ ·fi ÙÔ ÔÔ›Ô ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÙˆÓ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ ·˘Í‹ıËÎ·Ó ÛËÌ·ÓÙÈο ÛÙÔ˘˜ ÔÈ ‚-ÂÓ‰ÔÚʛӘ, Ù˘ ÚÔ-ÔÈÔÌÂÏ·ÓÈÓÔÎÔÚÙ›Ó˘ ‰ÚÔÌ›˜ ·ıÏËÙ¤˜ (΢ڛˆ˜ ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜), ÌÂÙ¿ ÙËÓ Ô˘Û›·˜ (POMC)31,32. ™ÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ÂÚÁ·Û›· ›- 152 H. K∞§§π™∆ƒ∞∆O™ ∫∞π ™À¡.
Û˘ ÂÚÂ˘Ó‹Û·Ì ÙËÓ Èı·ÓfiÙËÙ· ÙÔ Ê˘ÛÈÎfi ۈ̷- tensin converting enzyme (ACE) in response to long ÙÈÎfi ÛÙÚ˜ Ó· ·˘Í¿ÓÂÈ ÙȘ ‚-ÂÓ‰ÔÚʛӘ Î·È ·˘Ùfi term (four months) endurance training. Thirty age- Ó· Â›Ó·È ·ÈÙ›· ÁÈ· ÚÔÛ·ÚÌÔÛÙÈΤ˜ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ ÛÙËÓ matched athletes (15 males and 15 females) and thir- NEP, ÙÔ ÂȉÈÎfi ¤Ó˙˘ÌÔ Ô˘ ÙȘ ηٷ‚ÔÏ›˙ÂÈ (·‰Ú·- ty normal untrained subjects as control participated ÓÔÔÈ›) ηıÒ˜ Î·È ÛÙÔ ÌË ÂȉÈÎfi ÙÔ ACE 31-33. ™ÙË in this stydy. The athletes had over 2 years training. ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ·Ô˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ Ó· ÌÂÏÂ- Maximum oxygen uptake and physical fitness levels ÙÔ‡Ó ÙËÓ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ‰‡Ô ÌÂ- (PFL) were estimated before the training program, by Ù·ÏÏÔÂÙȉ·ÛÒÓ (NEP, ACE) Û ·¿ÓÙËÛË ÛÙÔ means of a cycloergometer. All subjects were also ۈ̷ÙÈÎfi ÛÙÚ˜, ‹ ÙËÓ ‡·ÚÍË Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂϤÁ- submitted to an ultrasonic cardiological evaluation. ¯Ô˘ ̤ۈ ·Ó·ÙÚÔÊÔ‰fiÙËÛ˘ (feedback) ÌÂٷ͇ ‚- Blood samples were collected before and after the 4- ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÂÓ˙‡ÌˆÓ Ô˘ month period. Levels of ß-endorphin (pg/ml), activity ÙȘ ·‰Ú·ÓÔÔÈÔ‡Ó. T· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù¿ Ì·˜ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó of its specific degradating enzyme, NEP (pmol/ ml/ fiÙÈ Ë ¿ÛÎËÛË ‰Â ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÈ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ù˘ min) and non-specific enzyme ACE (units) were de- NEP Î·È ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ Ë ·‡ÍËÛË Ù˘ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊ›Ó˘ termined. Results revealed that a long duration ae- ÂÍ ·ÈÙ›·˜ Ù˘ ¿ÛÎËÛ˘ ‰Â Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÌÈ· Ì›ˆÛË robic training increase the ß-endorphin levels, but ÛÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ù˘ NEP. H ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Ì›ˆÛË this increase was significant (p=0,002) only in fe- Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ACE ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¿ÛÎËÛË, ‰Â›- male athletes. Increase of ß-endorphin by training
¯ÓÂÈ fiÙÈ ÙÔ ÌË ÂȉÈÎfi ¤Ó˙˘ÌÔ Î·Ù·‚ÔÏÈÛÌÔ‡ Î·È ·- was not related to the fitness level of VO2max of a- ‰Ú·ÓÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ, ÌÔÚ› ηٿ ¤Ó· thletes. NEP activity was remained unalterable, clue ̤ÚÔ˜ Ó· ÂÌϤÎÂÙ·È ÛÙË Â˘ÚÂı›۷ ·‡ÍËÛË ÙˆÓ that the NEP did not influence the endorphin’s ex- ÂȤ‰ˆÓ ÙˆÓ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ. B¤‚·È· ÛÙËÓ ÂÚÁ·Û›· cretion. Serum ACE activity was however significan- Ì·˜ ‰Â ‚Ú¤ıËÎÂ Û˘Û¯¤ÙÈÛË ÌÂٷ͇ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊ›Ó˘, tly reduced after the aerobic training program NEP Î·È ACE Ô‡Ù ÚÈÓ Ô‡Ù ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¿ÛÎËÛË. H (p<0.0001) indicating a possible involvement of this Ì›ˆÛË Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ACE ÂÍ ·ÈÙ›·˜ Ù˘ enzyme in the training-induced increase of endor- ¿ÛÎËÛ˘, ›Ûˆ˜ Ó· ˘Ô‰ËÏÒÓÂÈ ÙËÓ ‡·ÚÍË Ì˯·ÓÈ- phin levels of athletes. Increases of ß-endorphin le- ÛÌÒÓ ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹˜ ̤ۈ Ú‡ıÌÈÛ˘ ÙˆÓ ÂȤ‰ˆÓ vels are probably not regulated by alterations in the Ù˘ ·ÁÁÂÈÔÙ·Û›Ó˘ II, Ù· ÔÔ›· ¤¯Ô˘Ó ‚ÚÂı› ·˘ÍË- activity of its specific degrading enzyme NEP at a- ̤ӷ ÛÙ· ÚÔÔÓË̤ӷ ¿ÙÔÌ·34 Î·È ÛÙ· ÔÔ›· ·˘Ù¿ thletes. Involvement of ACE activity in the regula- Ù· ›‰· ‰ÂÓ ·˘Í¿ÓÔÓÙ·È ·fiÙÔÌ· ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¿ÛÎË- tion of ß-endorphin levels cannot, however, be ex- ÛË fiÛÔ ·˘Í¿ÓÔÓÙ·È ÛÙ· ÌË ÚÔÔÓË̤ӷ35. ™˘ÌÂ- cluded. The untrained subjects had not significant Ú·ÛÌ·ÙÈο Ù· Â˘Ú‹Ì·Ù¿ Ì·˜ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó fiÙÈ Ë ·ÂÚfi‚È· alterations after 4-months period. Our discoveries ¿ÛÎËÛË Ì·ÎÚ¿˜ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ ÚÔηÏ› ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ·‡- show that the NEP is not involeved in the excretion ÍËÛË ÙˆÓ ÂȤ‰ˆÓ ÙˆÓ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ ÛÙÔ˘˜ ·ıÏË- of END, while the reduction of activity of ABE al- Ù¤˜ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙ· ı‹Ï· ¿ÙÔÌ·. A˘Ù‹ Ë ·‡ÍËÛË lows their increase. Mechanisms of adaptation influ- Ú˘ıÌ›˙ÂÙ·È Ì ÌÈ· ÛÙ·ıÂÚfiÙËÙ· Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ence the excretion of these substances, as it is known Ù˘ NEP, ·ÏÏ¿ Î·È ÌÈ· ÂÌÏÔ΋ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ that likely the END they are involved in muscular ÙÔ˘ ACE ̤ۈ Ù˘ ¢ÚÂı›۷˜ Ì›ˆÛ˘ ÌÂÙ¿ ÙËÓ cardiac hypertrophy of the athletes. ¿ÛÎËÛË, ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ÂȤ‰ˆÓ ÙˆÓ ‚-ÂÓ‰ÔÚÊÈÓÒÓ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÎÏÂÈÛÙ›. Bπµ§πO°ƒ∞ºÿ∞ 1. Kjaer A, Knigge U, Bach FW, Warberg J. Stress-induced secre- ABSTRACT tion of pro-opiomelanocortin-derived peptides in rats: relative importance of the anterior and intermediate pitu- Kallistratos E, Kalfakakou V, Vezyraki P, Liasko R, itary lobes. Neuroendocrinology 1995, 61(2): 167-72. Evangelou A. Alterations in serum ß-endorphin le- 2. Kraemer RR, Blair S, Kraemer GR, Castracane VD. Effects vels, in relation to neutral endopeptidase (NEP) of treadmill running on plasma beta-endorphin, corti- and angiotensin converting enzyme (ACE) after cotropin, and cortisol levels in male and female 10K runners. Eur J Appl Physiol 1989, 58(8): 845-51. four months endurance exercise. Hell Iatr 2003, 69: 3. Twist DJ, Culpepper Morgan JA,Ragnarsson KT, Petrillo 148-153. CR, Kreek MJ. Neuroendocrine changes during fun- ctional electrical stimulation. Am J Phys Med Rehabil The aim of this study was to examine the chan- 1992, 71(3): 156-63. ges of serum ß-endorphin (END) concentrations and 4. McIntosh TK, Palter M, Grasberger R, et al. Endorphins in its relation to neutral endopeptidase (NEP) and angio- primate hemorragic shock: beneficial action of opiate ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 153
antagonists. J Surg (US) 1986, 40(3): 265-75. 22. Farrell PA, Kjaer M, Bach FW, Galbo H. Beta endorphin 5. Thoren P, Floras JS, Hoffmann P, Seals DR. Endorphins and and adrenocorticotropin response to supramaximal exercise: physiological mechanisms and clinical implica- treadmill exercise in trained and untrained males. tions. Med Sci Sports Exerc 1990, 22(4): 417-28. Acta Physio. Scand 1987, 130: 619-25. 6. Davis TR, Konings PN. Peptidases in the CNS: formation of 23. DeMeirleir K, Naaktgeboren N, Van Steirteghem A, Gorus biologically active, receptor-specific peptide fragments. F, Olbrecht J, Block P. Beta endorphin and ACTH le- Crit Rev Neurobiol 1993, 7(3-4): 163-74. vels in peripheral blood during and after aerobic and anaerobic exercise. Eur J Appl Physiol 1986, 55: 5-8. 7. Appenzeller O, Wood SC. Peptides and exercise at high and low altitudes. Int J Sports Med (Germany) 1992, 24. Hewlett TA, Tomlin S, Ngahfoong L, et al. Release of be- 13 (Supp 1): S135-40. ta-endorphin and met-enkephalin during exercise in normal women: Response to training. Br Med J 1984, 8. Roques BP, Beaumont A. Neural endopeptidase-24.11 in- 288: 1950-2. hibitors: from analgesics to antihypertensives. Trends Pharmacol Sci 1990, 11(6): 245-9. 25. Pierce EF, Eastman NW, McGowan RW, Tripathi H, De- wey WL, Olson KG. Resistance exercise decreases be- 9. Jaspard E, Alhenc Gelas F. Catalytic propepties of the two ta-endorphin immunoreactivity. Br J Sports Med 1994, active sites of angiotensin I-converting enzyme of the 28(3): 164-6. cell surface. Biochem Biophys Res Commun 1995, 211(5): 528-34. 26. Gambert SR, Hagen TC, Garthwaite TL, Duthie EH, Jr McCarty DJ. Exercise and the endogenous opioids. N 10. Zee RY, Lou YK, Griffiths LR, Morris BJ. Association of Engl J Med 1981, 305: 1590-2. a polymorphism of the angiotensin I-converting enzy- me gene with essential hypertension. Biochem Bio- 27. Farrell PA, Gates WK, Morgan WP, Maksud MG. Increa- ses in plasma beta-EP and beta-LPH immunoreactivi- phys Res Commun 1992, 15: 184(1): 9-15. ty after treadmill running in humans. J Appl Physiol 11. Fornie-Zaluski MC. Dual inhibition of converting enzy- 1982, 52: 1245-9. me and neutral endopeptidase: A research new way in 28. Colt EWD, Wardlow SL, Frantz AG. The effect of running the field of hypertension. CR Seances Soc Biol Fil on plasma beta-endorphin. Life Sci 1981, 28: 1637-40. 1992, 186(6): 612-25. 29. Carr DB, Bullen BA, Skrinar GS, et al. Physical conditio- 12. Fournie-Zaluski MC, Coric P, Thery V, et al. Design of ning facilitates the exercise-induced secretion of beta- orally active dual inhibitors of neutral endopeptidase endorphin and beta-lipotropin in women. N Engl J and angiotensin-converting enzyme with long duration Med 1981, 305: 560-3. of action. J Med Chem 1996, 21, 39(13): 2594-608. 30. Forman LJ, Hock CE, Harwell M, Estilow-Isabell S. Com- 13. Meng QC, Oparil S. Purification and assay methods for parison of the effects of immobilization and pressure angiotensin-converting enzyme. J Chromatogr 1996, overload induced cardiac hypertrophy on immunore- A30, 743(1): 105-22. active beta-endorphin. Life Sci 1995, 57(22): 2041-7. 14. Petraglia F, Bacchi Modena A, Comitini G, et al. Plasma 31. Li ZW, Bijl WA, van Nispen JW, Brendel K, Davis TP. betaendorphin and beta-lipotropin levels incrase in well Neuropeptide processing in regional brain slices: ef- trained athletes after competition and non competitive fect of conformation and sequence. J Pharmacol Exp exercise. J Endocrinol Invest 1990, 13(1): 19-23. Ther 1990, 253(2): 851-7. 15. Schwarz L, Kidermann W. Changes in beta-endorphin le- 32. Margulies KB, Barclay PL, Burnett JC Jr. The role of neu- vels in response to aerobic and anaerobic exercise. tral endopeptidase in dogs with evolving congestive Sports Med 1992, 13(1): 25-36. heart failure. Circulation 1995, 91(7): 2036-42. 16. Goldfarb AH, Hatfield BD, Armstrong D, Potts J. Plasma 33. Govantes C, Marin J. Effect of angiotensin converting beta-endorphin concentration: response to intensity enzyme inhibitors on quality of life in hypertensive pa- and duration of exercise. Med Sci Sports Exerc 1990, tients. Pharmacodynamic basis. Fundam Clin Phar- 22(2): 241-4. macol 1996, 10(4): 400-5. 17. McMurray RG, Hill D, Field KM. Diurnal variations of 34. McAllister RM. Adaptations in control of blood flow with beta-endorphin at rest and after moderate intensity e- training: splachnic and renal blood flows. Med Sci xercise. Chronobiol Int 1990, 7(2): 135-42. Sports Exerc 1998, 30(3): 375-81. 18. Perna GP, Stanislao M, De Rito V, et al. Increase of pla- 35. Fagard R, Grauwels R, Groeseneken D, et al. Plasma le- sma levels of beta-endorphin during maximun bicycle vels of renin, angiotensin II, and 6-ketoprostaglandin ergometry effort in sedentary non trained subjects. G F1 alpha in endorance ethletes. J Appl Physiol 1985, Ital Cardiol 1990, 20(1): 24-8. 59(3): 947-52. 19. Kaada B, Woie L. Effects of an angiotensin converting enzyme (ACE) inhibitor on plasma endorphin level. ∞ÏÏËÏoÁÚ·Ê›·: Gen Pharmacol 1990, 21(5): 693-5. H. K·ÏÏ›ÛÙÚ·ÙÔ˜ 20. Sagratella S. Enkephalinase inhibition and hippocampal EÙ·˘ÚÁ›Ô˘ 78, ™˘ÎȤ˜ excitatory effects of exogenous and endogenous opio- 566 26 £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË ids. Prog Neropsychopharmacol Biol Psychiatry 1994, 18(6): 959-78. Corresponding author: E. Kallistratos 21. Spillantini MG, Gepetti P, Fanciollacci M, Michelacci S, Lecomte JM, Siguteri F. In vivo enkephalinase inhibiti- 78, Eptapyrgiou Str. Sikies on by acetorphan in human plasma and CSF. Europe- 566 26 Thessaloniki an Journal of Pharmacology 1986, 125: 147-50. Greece ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 2003, 69, 2: 154 - 159
¢ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙˆÓ ÔͤˆÓ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›ˆÓ ÈÛ¯·ÈÌÈÎÒÓ ÂÂÈÛÔ‰›ˆÓ Û ‰È·‚ËÙÈÎÔ‡˜ ·ÛıÂÓ›˜
A. B‹Ù·˜
°ÂÓÈÎfi NÔÛÔÎÔÌÂ›Ô ¢Ú¿Ì·˜, K¤ÓÙÚÔ YÁ›·˜ ¶ÚÔÛÔÙÛ¿Ó˘
¶ÂÚ›ÏË„Ë. ™Îofi˜ Ù˘ ·Úo‡Û·˜ ·Ó·‰ÚoÌÈ΋˜ ÂÚ- ‰È·ı¤ÛÈÌˆÓ ‰Â‰oÌ¤ÓˆÓ Ê¿ÓËΠfiÙÈ oÈ ‰È·‚ËÙÈÎo› Á·Û›·˜ ‹Ù·Ó Ë ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË Ù˘ Û¯¤Û˘ Ùo˘ ۷ί·ÚÒ- ·Úo˘Û›·˙·Ó Û˘ÓoÏÈο ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ÂÈ- ‰Ë ‰È·‚‹ÙË (™¢) Ù‡o˘ ππ, ˆ˜ ÂÈ‚·Ú˘ÓÙÈÎo‡ ·Ú¿- ̤Úo˘˜ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ ÎÈÓ‰‡Óo˘: ·ÚÙËÚȷ΋ ˘¤ÚÙ·ÛË ÁoÓÙ·, ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ÂΉ‹ÏˆÛË Ù˘ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›- (p<0,002), ·¯˘Û·ÚΛ· (p=0,0003) Î·È ‰˘ÛÏÈȉ·È- ·˜ ÓfiÛo˘ (™¡). MÂÏÂÙ‹ıËÎ·Ó Û˘ÓoÏÈο 247 ·ÛıÂÓ›˜, Ì›· (p<0,00001), Û˘ÁÎÚÈÙÈο Ì Ùo˘˜ ·ÛıÂÓ›˜ ¯ˆÚ›˜ 33-72 ÂÙÒÓ, oÈ oo›oÈ ˘¤ÛÙËÛ·Ó o͇ ÈÛ¯·ÈÌÈÎfi ÂÂÈ- ™¢. ∏ ÌÂϤÙË Ùo˘ ·ÁÁÂÈoÁÚ·ÊÈÎo‡ ÂϤÁ¯o˘ ¤‰ÂÈÍ fiÙÈ Ûfi‰Èo (Oπ∂) ηٿ ÙËÓ ÙÚÈÂÙ›· 1998-2001. ŸÏoÈ Ùo˘˜ Ë ™¡ ‹Ù·Ó Èo ÂÎÙÂٷ̤ÓË (2,7±0,6 / 2±0,8 - ›¯·Ó ·ÁÁÂÈoÁÚ·ÊÈο ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓË ÓfiÛo ÙˆÓ ÛÙÂÊ·- p<0,006) Î·È Ûo‚·Ú‹ (2,4±0,4 / 1,7±0,6 - p<0,002) ÓÈ·›ˆÓ ·ÚÙËÚÈÒÓ. ∞Ú¯Èο, ÂϤÁ¯ıËÎ·Ó ˆ˜ Úo˜ Ùo˘˜ ÛÙo˘˜ ‰È·‚ËÙÈÎo‡˜, Û˘ÁÎÚÈÙÈο ¿ÓÙ· Ì Ùo˘˜ ÙÚoooÈ‹ÛÈÌo˘˜ ·Ú¿ÁoÓÙ˜ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ·ıËÚo- ˘fiÏoÈo˘˜ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›o˘˜ ·ÛıÂÓ›˜. ¶oÏ˘·Ú·ÁoÓÈ- ÛÎÏ‹ÚˆÛ˘, ηÙfiÈÓ ÚoÛ‰ÈoÚ›ÛÙËΠÁÈ· οı ·- ΋ ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË ¤‰ÂÈÍ fiÙÈ o ΛӉ˘Óo˜ ÂΉ‹Ïˆ- ÛıÂÓ‹ ͯˆÚÈÛÙ¿, Ë ¤ÎÙ·ÛË Î·È Ë ‚·Ú‡ÙËÙ· Ù˘ ™¡. Û˘ Oπ∂ ÛÙo˘˜ ‰È·‚ËÙÈÎo‡˜ ‹Ù·Ó ·Ó¿ÏoÁo˜ ÙˆÓ ÂÈ- O ˘oÏoÁÈÛÌfi˜ Ù˘ ‚·Ú‡ÙËÙ·˜ ¤ÁÈÓ Ì ÙËÓ ¿ıÚoÈÛË Ì¤Úo˘˜ ÙÚoooÈ‹ÛÈÌˆÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ ÎÈÓ‰‡Óo˘ o˘ ÙˆÓ Ì¤ÁÈÛÙˆÓ ·ıËڈ̷ÙÈÎÒÓ ‚Ï·‚ÒÓ (ÂÎÊÚ·Ṳ̂Ó˜ Ùo˘˜ Û˘Ófi‰Â˘·Ó, ¯ˆÚ›˜ fï˜ ·˘Ùo› Ó· ÂËÚ¿˙o˘Ó Ì ‰Âη‰ÈÎfi ·ÚÈıÌfi) Û οı ÌÈ· ·fi ÙȘ ÙÚÂȘ ·ÚȘ Î·È ÙË ‚·Ú‡ÙËÙ· ‹ ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË ÙˆÓ ·ıËڈ̷ÙÈÎÒÓ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›Â˜ ·ÚÙËڛ˜. ∏ ÂÎÙ›ÌËÛË Ù˘ ¤ÎÙ·Û˘ Ú·- ‚Ï·‚ÒÓ ÛÙo ÛÙÂÊ·ÓÈ·›o ·ÁÁÂÈ·Îfi Ùo˘˜ ‰›ÎÙ˘o. ∏ ¤Ï- ÁÌ·ÙooÈ‹ıËΠ̠ÙoÓ ·ÚÈıÌËÙÈÎfi ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌfi ÙˆÓ ÏÂÈ„Ë ÙˆÓ Â› ̤Úo˘˜ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ·ıËÚˆ- ·ÚÈˆÓ ·Û¯fiÓÙˆÓ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›ˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ. H o- Ì¿ÙˆÛ˘, Û ‰È·‚ËÙÈÎo‡˜ Ù‡o˘ ππ, Ê¿ÓËΠfiÙÈ ÌÂÈÒ- ÛoÛÙÈ·›· ·Ó·ÏoÁ›· ÙˆÓ ‰È·‚ËÙÈÎÒÓ Ù‡o˘ ππ ‚Ú¤ıËΠÓÂÈ ÂÓÙ˘ˆÛȷο (relative risk reduction=0,05), ÙËÓ 25,1% Ùo˘ Û˘ÓfiÏo˘ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ, oÈ 45 ‹Ù·Ó ¿Ó‰Ú˜ ÎÏÈÓÈ΋ ÂΉ‹ÏˆÛË Ù˘ ™¡ Û’ ·˘Ùo‡˜ Ùo˘˜ ·ÛıÂÓ›˜. (73%) Î·È oÈ 17 (27%) Á˘Ó·›Î˜. ∞fi ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ EÏÏËÓ I·ÙÚ 2003, 69: 154 - 159.
∂π™∞°ø°◊ Á¿ÏË ÌÂÚ›‰· ÂÚ¢ÓËÙÒÓ, ÛÙo˘˜ ÂÈ̤Úo˘˜ ·Ú¿Áo- O ۷ί·Ú҉˘ ‰È·‚‹Ù˘ (™¢) ‹Ù·Ó ÁÓˆÛÙfi˜ ·fi ÓÙ˜ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ·ıËڈ̿وÛ˘ o˘ Û˘Óo‰Â‡o˘Ó Û˘- ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·. ™‹ÌÂÚ· ·oÙÂÏ› ÙËÓ Ï¤oÓ ‰È·- ¯Ó¿ ·˘Ùo‡˜ Ùo˘˜ ·ÛıÂÓ›˜1,2. ‰Â‰o̤ÓË ÌÂÙ·‚oÏÈ΋ ‰È·Ù·Ú·¯‹ Î·È Ù·Ï·ÈˆÚ› O ™¢ ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È ÛÙo˘˜ ‰Â˘ÙÂÚ‡oÓÙ˜ ÙÚo- ÂÚ›o˘ 175 ÂηÙoÌ̇ÚÈ· ·ÓıÚÒo˘˜ ·ÁÎoÛÌ›- ooÈ‹ÛÈÌo˘˜ ·Ú¿ÁoÓÙ˜ ÎÈÓ‰‡Óo˘ Ù˘ ™¡, Ë o- ˆ˜, o˘ ÙËÓ ÂfiÌÂÓË ‰ÂηÂÙ›· ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó· Êı¿- o›· Û˘Ó¯›˙ÂÈ Ó· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· Ë ÚÒ- Ûo˘Ó Ù· 240.000.000. ÙË ·ÈÙ›· ı·Ó¿Ùo˘ ÁÈ· Ùo˘˜ ÂÓ‹ÏÈΘ ‰È·‚ËÙÈÎo‡˜3. ¶Ï‹ıo˜ ÎÏÈÓÈÎÒÓ Î·È ÂȉËÌÈoÏoÁÈÎÒÓ ÌÂÏÂ- ™Îofi˜ Ù˘ ·Úo‡Û·˜ ·Ó·‰ÚoÌÈ΋˜ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÒÓ ¤¯o˘Ó ·o‰Â›ÍÂÈ ÌÈ· ȉȷ›ÙÂÚ· ·˘ÍË̤ÓË Û˘- ‹Ù·Ó Ë ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË Ù˘ Û¯¤Û˘ Ùo˘ ™¢ Ù‡o˘ ππ, ˆ˜ ¯ÓfiÙËÙ· Ù˘ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›·˜ ÓfiÛo˘ (™¡) ÛÙo˘˜ ‰È·‚Ë- ÂÈ‚·Ú˘ÓÙÈÎo‡ ·Ú¿ÁoÓÙ·, ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ÂÎ- ÙÈÎo‡˜, Ë oo›· ·o‰›‰ÂÙ·È, Û‡Ìʈӷ Ì ÌÈ· ÌÂ- ‰‹ÏˆÛË Ù˘ ™¡. ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 155
∞™£∂¡∂π™ ∫∞π ªŒ£O¢Oπ ıËÎ·Ó ·fi ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· fiÛoÈ ·ÛıÂÓ›˜ ·Ó¤ÊÂÚ·Ó ·˘ÍoÌÂÈÒ- ÛÂȘ Ùo˘ ۈ̷ÙÈÎo‡ Ùo˘˜ ‚¿Úo˘˜ ÌÂÙ¿ Ùo Oπ∂. ªÂÏÂÙ‹ıËÎ·Ó Û˘ÓoÏÈο 247 ·ÛıÂÓ›˜, 33-72 ÂÙÒÓ, oÈ oo›oÈ ¢È·‚ËÙÈÎfi˜ ¯·Ú·ÎÙËÚ›ÛÙËΠοoÈo˜ ·ÛıÂÓ‹˜ Ì ‚¿ÛË ˘¤ÛÙËÛ·Ó o͇ ÈÛ¯·ÈÌÈÎfi ÂÂÈÛfi‰Èo (Oπ∂) ηٿ ÙËÓ ÙÚÈÂÙ›· ÌfiÓo Ùo ÈÛÙoÚÈÎfi Ùo˘ ÚÈÓ Ùo Oπ∂, Ùo ›‰Èo ›Û¯˘ÛÂ Î·È ÁÈ· Ùo˘˜ 1998-2001 Î·È o˘ ÚoÛ‹Ïı·Ó ÛÙo ∫¤ÓÙÚo ÀÁ›·˜ ∫¿Ùˆ ˘ÂÚÙ·ÛÈÎo‡˜. ŸÏoÈ oÈ ·ÛıÂÓ›˜ Ì ™¢ Û˘ÌÏ‹ÚˆÛ·Ó ¤Ó· ¡Â˘ÚoÎo›o˘ Î·È Ùo ∆Ì‹Ì· ∂ÂÈÁfiÓÙˆÓ ¶ÂÚÈÛÙ·ÙÈÎÒÓ Ùo˘ ÂÚˆÙËÌ·ÙoÏfiÁÈo o˘ ÛÎofi ›¯Â ÙËÓ ÂÎÙ›ÌËÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Î·È °ÂÓÈÎo‡ ¡oÛoÎoÌ›o˘ ¢Ú¿Ì·˜ ÁÈ· ‰È¿ÊoÚ· ·›ÙÈ·. ŸÏoÈ Ù˘ ÂÊ·ÚÌoÁ‹˜ ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ·Ú¯ÒÓ ÚfiÏ˄˘, ÚÈÓ ·fi ÙËÓ Ùo˘˜ ›¯·Ó ·ÁÁÂÈoÁÚ·ÊÈο ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓË ÓfiÛo ÙˆÓ ÛÙÂÊ·ÓÈ- ÂΉ‹ÏˆÛË Ùo˘ Oπ∂, ηıÒ˜ Î·È Ùo˘ ›‰o˜ Ù˘ ˘oÁÏ˘Î·ÈÌÈ΋˜ ·›ˆÓ ·ÚÙËÚÈÒÓ (¶›Ó. 1). ·ÁˆÁ‹˜ o˘ ¯ÚËÛÈÌooÈo‡Û·Ó ÁÈ· ÙË Ú‡ıÌÈÛË Ùo˘ ‰È·‚‹ÙË. OÈ Û˘Ó¯›˜ ·Ú¿ÌÂÙÚoÈ ÂÎÊÚ¿ÛÙËÎ·Ó ˆ˜ ̤Û˜ ÙÈ̤˜ ¶›Ó·Î·˜ 1. O͇ πÛ¯·ÈÌÈÎfi ∂ÂÈÛfi‰Èo (Oπ∂) (AVG), Ì ÛÙ·ıÂÚ‹ ·fiÎÏÈÛË (+SD). ∏ ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘- ÛË ÙˆÓ oÈoÙÈÎÒÓ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂˆÓ ¤ÁÈÓ Ì ÙË Ì¤ıo‰o Ã2, ÙˆÓ O͇ ¤ÌÊÚ·ÁÌ· Ùo˘ Ì˘oηډ›o˘ Ì Q ‰Â oÛoÙÈÎÒÓ Ì ÙË ‰oÎÈÌ·Û›· Student’s t-test. O͇ non Q ¤ÌÊÚ·ÁÌ· Ùo˘ Ì˘oηډ›o˘ O ÂÓ·ÚÌoÓÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ‰È·‚ËÙÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÒÓ Û‡Ìʈӷ Ì ∞ÛÙ·ı‹˜ ÛÙËı¿Á¯Ë Ùo˘˜ ÂÈ̤Úo˘˜ Úo‰È·ıÂÛÈÎo‡˜ ·Ú¿ÁoÓÙ˜ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ™¡ Û (‰‡o) ˘ooÌ¿‰Â˜, ÂÈÙ‡¯ıËΠ̠ÙË Data Base Access ∞Ú¯Èο, ÂϤÁ¯ıËÎ·Ó ˆ˜ Úo˜ Ùo˘˜ ÙÚoooÈ‹ÛÈÌo˘˜ 2000. °È· Ó· ÂÍÂÙ·ÛÙo‡Ó oÈ ‰È·ÊoÚ¤˜ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Î·È ·Ú¿ÁoÓÙ˜ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ·ıËÚoÛÎÏ‹ÚˆÛ˘ (¶›Ó. 2) Î·È ˘o- ÌÂÌoÓˆÌ¤ÓˆÓ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂˆÓ (Û ÙÚÂȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ‰È·‚Ë- ÏoÁ›ÛÙËΠ۠οı ·ÛıÂÓ‹ ͯˆÚÈÛÙ¿ Ë ¤ÎÙ·ÛË Î·È ‚·Ú‡ÙË- ÙÈÎÒÓ), ¯ÚËÛÈÌooÈ‹ıËÎÂ Ë Ì¤ıo‰o˜ Z-test. ∏ ·ϋı¢ÛË Ù· Ù˘ ™¡. ÙˆÓ ÛÙ·ÙÈÛÙÈÎÒÓ ·oÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ ¤ÁÈÓ Ì Ùo ÛÙ·ÙÈÛÙÈÎfi Úfi- ÁÚ·ÌÌ· SPSS, version 10. ∏ ‡·ÚÍË Û˘Û¯¤ÙÈÛ˘ ·ÍÈoÏoÁ‹- ¶›Ó·Î·˜ 2. ∆ÚoooÈ‹ÛÈÌoÈ ·Ú¿ÁoÓÙ˜ ÎÈÓ‰‡Óo˘ Úo·Áˆ- ıËΠ̠ÙË ‰oÎÈÌ·Û›· Pearson Correlation Coefficient. Á‹˜ Ù˘ ·ıËڈ̿وÛ˘ ø˜ fiÚÈo ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙËÙ·˜ ıˆڋıËΠÙo p (probability) <0,05, ooÈ·‰‹oÙ ¿ÏÏË Èı·ÓfiÙËÙ· (p>0,05) ∫‡ÚÈoÈ ıˆڋıËΠÌË ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÛÙ·ÙÈÛÙÈο (NS). ¢˘ÛÏÈȉ·ÈÌ›· ∫¿ÓÈÛÌ· ∞ÚÙËÚȷ΋ ˘¤ÚÙ·ÛË ∞¶O∆∂§Œ™ª∞∆∞ ¢Â˘ÙÂÚ‡oÓÙ˜ ∏ oÛoÛÙÈ·›· ·Ó·ÏoÁ›· ÙˆÓ ‰È·‚ËÙÈÎÒÓ Ù‡o˘ ππ ™·Î¯·Ú҉˘ ‰È·‚‹Ù˘ ‚Ú¤ıËΠ25,1% Ùo˘ Û˘ÓfiÏo˘ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ. OÈ 45 ∫ÂÓÙÚÈÎo‡ Ù‡o˘ ·¯˘Û·ÚΛ· ‹Ù·Ó ¿Ó‰Ú˜ Î·È oÈ 17 Á˘Ó·›Î˜. ™Ùo˘˜ 37 (59,6%) æ˘¯oÎoÈÓˆÓÈÎo› ·Ú¿ÁoÓÙ˜ ›¯Â ÙÂı› Ë ‰È¿ÁÓˆÛË «o͇ ¤ÌÊÚ·ÁÌ· Ùo˘ Ì˘oηÚ- ∂Ï·Ùو̤ÓË Ê˘ÛÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ‰›o˘», ÂÓÒ ÛÙo˘˜ ˘fiÏoÈo˘˜ 25 (40,3%) «·ÛÙ·ı‹˜ ¶ÚfiˆÚË ÂÌÌËÓfi·˘ÛË ÛÙËı¿Á¯Ë». ∞fi ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË Ê¿ÓËΠfiÙÈ oÈ ‰È·‚ËÙÈÎo› ªÂÙÚ‹ıËΠo ‰Â›ÎÙ˘ ·fiÊڷ͢ (Occlusion Coeffi- ·Úo˘Û›·˙·Ó Û˘ÓoÏÈο, ÌÈ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ˘ÂÚo¯‹ cient: O.C.), ˆ˜ ‰Â›ÎÙ˘ ‚·Ú‡ÙËÙ·˜ Ù˘ ™¡ (ÂÎÊÚ·Ṳ̂Óo˜ Ì ‰Âη‰ÈÎfi ·ÚÈıÌfi). ∏ ̤ÙÚËÛË ¤ÁÈÓ Ì ÙËÓ ¿ıÚoÈÛË ÙˆÓ Ì¤- oÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÙÚoooÈ‹ÛÈÌˆÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ÁÈÛÙˆÓ ·ıËڈ̷ÙÈÎÒÓ ‚Ï·‚ÒÓ Û οı ÌÈ· ·fi ÙȘ ÙÚÂȘ ·- Û˘ÁÎÚÈÙÈο Ì Ùo˘˜ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›o˘˜, ¯ˆÚ›˜ ™¢, ·ÛıÂ- ÚȘ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›Â˜ ·ÚÙËڛ˜. ∫·Ù·¯ˆÚ‹ıËÎ·Ó ÌfiÓo ‚Ï¿‚˜ Ó›˜. °È· ÙoÓ ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌfi Ù˘ Û˘¯ÓfiÙËÙ·˜ ·˘ÙÒÓ >50% Ù˘ ‰È·Ì¤ÙÚo˘ ÙˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ, fiˆ˜ ‹Ù·Ó ηٷÁÂÁÚ·Ì- ÙˆÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ fiÏoÈ oÈ ·ÛıÂÓ›˜ ¯ˆÚ›ÛÙËÎ·Ó Û ̤Ó˜ ÛÙ· ¤ÓÙ˘· ÛÙÂÊ·ÓÈoÁÚ·Ê›·˜ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ. ‰‡o oÌ¿‰Â˜, oÈ ‰È·‚ËÙÈÎo› ·oÙ¤ÏÂÛ·Ó ÙËÓ oÌ¿‰· ∏ ÂÎÙ›ÌËÛË Ù˘ ¤ÎÙ·Û˘ Ú·ÁÌ·ÙooÈ‹ıËΠ̠ÙoÓ ·ÚÈıÌËÙÈÎfi ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌfi ÙˆÓ (ÙÚÈÒÓ) ·ÚÈˆÓ ·Û¯o˘ÛÒÓ ∞ Î·È oÈ ˘fiÏoÈoÈ ÙËÓ oÌ¿‰· µ. ÛÙÂÊ·ÓÈ·›ˆÓ ·ÚÙËÚÈÒÓ (ÓfiÛo˜ ÂÓfi˜, ‰‡o Î·È ÙÚÈÒÓ ·ÁÁ›ˆÓ). ™ÙË ‰Â‡ÙÂÚË oÌ¿‰·, ÁÈ· fiϘ ÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ∫·Ù·ÁÚ¿ÊËÎ·Ó ·ÁÁ›· ÌfiÓo ÂÊ’ fiÛoÓ ˘‹Ú¯Â ÛÙ¤ÓˆÛË ÛÙoÓ ˘oÏoÁ›ÛÙËΠo ̤Ûo˜ fiÚo˜ (Ì.o.), ‰È·ÈÚÒÓÙ·˜ Ùo ·˘Ïfi Ùo˘˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Ùo˘ 50%4. Û˘ÓoÏÈÎfi ·ÚÈıÌfi ·ÛıÂÓÒÓ (n=185) ‰È· ÙÚ›· (ÒÛÙ ø˜ ‰˘ÛÏÈȉ·ÈÌ›· oÚ›ÛÙËÎÂ Ë ÂÎÙÚo‹ ÙˆÓ ÏÈȉ›ˆÓ, Ó· ÂÈÙ¢¯ı› ηÓoÓÈÎoo›ËÛË ÙˆÓ ‰‡o ÏËı˘- ÛÙoÓ oÚfi Ùo˘ ·›Ì·Ùo˜ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ, ·fi Ù· Ê˘ÛÈoÏoÁÈο ÛÌÒÓ Î·È ·ÎÚÈ‚¤ÛÙÂÚo˜ ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌfi˜ Ù˘ Û˘¯Ófi- fiÚÈ·, ηٷ¯ˆÚ‹ıËÎ·Ó ÙÈ̤˜ oÏÈ΋˜ ¯oÏËÛÙÂÚfiÏ˘ >220 mg/ dl Î·È ÙÚÈÁÏ˘ÎÂÚȉ›ˆÓ >250 mg/dl5. OÈ ÙÈ̤˜ o˘ ηٷÁÚ¿- ÙËÙ·˜ ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ÙˆÓ ÙÚoooÈ‹ÛÈÌˆÓ ·Ú·Áfi- ÊËηÓ, ·ÊoÚo‡Û·Ó ÌfiÓo ÌÂÙÚ‹ÛÂȘ o˘ ‰ÈÂÓÂÚÁ‹ıËÎ·Ó ·fi ÓÙˆÓ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ·ıËÚoÛÎÏ‹ÚˆÛ˘, › Ùo˘ Û˘ÓfiÏo˘ ¤ÍÈ Ì‹Ó˜ ÓˆÚ›ÙÂÚ· ¤ˆ˜ Î·È Ï›Áo ÚÈÓ Ùo Oπ∂ (Û ¿ÙoÌ· o˘ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Ù˘ oÌ¿‰·˜ µ, ÌÂÈÒÓoÓÙ·˜ ·Ú¿ÏÏË- ‰ÂÓ ¤Î·Ó·Ó ¯Ú‹ÛË ˘oÏÈȉ·ÈÌÈÎÒÓ), ÛÙ· ȉڇ̷ٷ fio˘ ÂÎ- Ï· Î·È ÙËÓ Èı·ÓfiÙËÙ· Ùo˘ ÛÙ·ÙÈÛÙÈÎo‡ Ï¿ıo˘˜ ÛÙȘ oÓ‹ıËÎÂ Ë ÌÂϤÙË. Û˘ÁÎÚ›ÛÂȘ o˘ ·ÎoÏo‡ıËÛ·Ó). O ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ·˘ÍË̤Óo˘ ÎÈÓ‰‡Óo˘ (ÎÂÓÙÚÈ΋˜) ·¯˘Û·ÚΛ·˜ ÁÈ· ™¡ ˘oÏoÁ›ÛÙËΠ̠‚¿ÛË Ùo ÏfiÁo ̤- OÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ˜, ÛÙ·ÙÈÛÙÈο, ‰È·ÊoÚ¤˜ o˘ Û˘/ÈÛ¯›ˆÓ (waist to hip ratio, WHR), Û¯ÂÙÈÎfi˜ ΛӉ˘Óo˜ Úo¤Î˘„·Ó ·fi ÙȘ Û˘ÁÎÚ›ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰‡o o- 0,95-1,00 ÁÈ· ¿Ó‰Ú˜ Î·È 0,75-0,85 ÁÈ· ÙȘ Á˘Ó·›Î˜6. ∂Í·ÈÚ¤- Ì¿‰ˆÓ, ·ÊoÚo‡Û·Ó ÛÙËÓ Î·Ù·ÓoÌ‹ ÙˆÓ ÙÚoooÈ- 156 A. B∏∆∞™
‹ÛÈÌˆÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ: ·ÚÙËÚȷ΋ ˘¤ÚÙ·ÛË, ·¯˘- ŒÁÈÓ ÚoÛ¿ıÂÈ· ÂÍ¿ÏÂȄ˘ ÙˆÓ Î˘ÚÈoÙ¤ÚˆÓ Û·ÚΛ· Î·È ‰˘ÛÏÈȉ·ÈÌ›· (ÌÂ Û˘¯ÓfiÙÂÚË ÌoÚÊ‹ Û˘Á¯˘ÙÈÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ (major confounding ·˘Ù‹ ÙˆÓ ·˘ÍËÌ¤ÓˆÓ ÙÚÈÁÏ˘ÎÂÚȉ›ˆÓ) (¶›Ó. 3-5). factors) oÈ oo›oÈ Û¯ÂÙÈ˙fiÙ·Ó Ì ÙË ÓfiÛo ‹ ÙËÓ ¤ÎıÂ- ÛË, ÚoÎÂÈ̤Óo˘ Ó· ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÙ› Ë Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÎÏÈ- ¶›Ó. 3. ∫·Ù·ÓÔÌ‹ Ù˘ ·ÚÙËÚȷ΋˜ ˘¤ÚÙ·Û˘ ÛÙÔ˘˜ ‰È·‚ËÙÈ- ÓÈ΋˜ ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ Ù˘ ™¡ ÛÙo˘˜ ‰È·‚ËÙÈÎo‡˜ ·ÛıÂÓ›˜ ÎÔ‡˜ Ù˘ ÌÂϤÙ˘, Ì ‚¿ÛË ÙË ¯ÚoÓÈ΋ ‰È¿ÚÎÂÈ· Ùo˘ ™¢. OÈ ·Ú¿ÁoÓÙ˜ ·˘Ùo› ‹Ù·Ó: Ùo ʇÏo, Ë ËÏÈΛ· (±5 ¤ÙË), p<0,002 ÀÂÚÙ·ÛÈÎo› ªË ™‡ÓoÏÔ ˘ÂÚÙ·ÛÈÎo› Ùo ›‰o˜ Ù˘ ˘oÁÏ˘Î·ÈÌÈ΋˜ ·ÁˆÁ‹˜ Î·È oÈ Î‡ÚÈoÈ ÙÚoooÈ‹ÛÈÌoÈ ·Ú¿ÁoÓÙ˜ Úo·ÁˆÁ‹˜ Ù˘ ·ıËÚˆ- OÌ¿‰· ∞ 24 38 62 Ì¿ÙˆÛ˘. ŸÚÈo ¯ÚoÓÈ΋˜ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ ·oÙ¤ÏÂÛ Ùo OÌ¿‰· µ 9 53 62 Ì.o. ™‡ÓoÏÔ 33 92 124 ÎÏÈÓÈο ÙÂÎÌËÚȈ̤Óo ÈÛÙoÚÈÎfi ™¢ ÁÈ· ÏÈÁfiÙÂÚ· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·fi 10 ¯ÚfiÓÈ·. ∞ÎoÏo‡ıËÛ ÂÓ·ÚÌoÓÈ- ÛÌfi˜ (matching) ÙˆÓ ‰È·‚ËÙÈÎÒÓ Û ‰˘o ˘ooÌ¿‰Â˜. ¶›Ó. 4. ∫·Ù·ÓÔÌ‹ Ù˘ ·¯˘Û·ÚΛ·˜ ÛÙÔ˘˜ ‰È·‚ËÙÈÎÔ‡˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ıËΠ̛ˆÛË ∼ 20% (relative risk p=0,0003 ¶·¯‡Û·ÚÎoÈ ªË ™‡ÓoÏÔ reduction=0,17), ÛÙo˘˜ ·ÛıÂÓ›˜ Ì ÈÛÙoÚÈÎfi ™¢ ·¯‡Û·ÚÎoÈ <10 ¤ÙË (n=14), ¤Ó·ÓÙÈ ·˘ÙÒÓ Ì >10 ¤ÙË (n=18). OÌ¿‰· ∞ 19 43 62 O Ì.o. ÙˆÓ ÂÙÒÓ ÓfiÛËÛ˘ ·fi ™¢ (n=62) ‹Ù·Ó OÌ¿‰· µ 9 53 62 Ì.o. 9,8±6,4 ¯ÚfiÓÈ·. ™‡ÓoÏÔ 28 96 124 OÈ Û˘ÁÎÚ›ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰È·‚ËÙÈÎÒÓ, o˘ ·ÊoÚo‡Û·Ó ÛÙË ‚·Ú‡ÙËÙ· Î·È ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ™¡ Î·È o˘ ¤ÁÈÓ·Ó Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ËÏÈΛ· Ùo˘˜ (οو ÙˆÓ ¶›Ó. 5. ∫·Ù·ÓÔÌ‹ Ù˘ ‰˘ÛÏÈȉ·ÈÌ›·˜ ÛÙÔ˘˜ ‰È·‚ËÙÈÎÔ‡˜ 55 ÂÙÒÓ: 2,13±0,3 Î·È 2,49±0,5, ·ÓÙ›ÛÙoȯ· Î·È p<0,00001 ¢˘ÛÏÈȉ·ÈÌÈÎo› ªË ‰˘ÛÏÈ- ™‡ÓoÏÔ ¿Óˆ ÙˆÓ 55 ÂÙÒÓ: 2,68±0,4 Î·È 2,91±0,4), ‰ÂÓ ¤‰ÂÈ- ȉ·ÈÌÈÎo› Í·Ó Î¿oȘ ·ÍÈfiÏoÁ˜ ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ‰È·ÊoÚ¤˜ (p= OÌ¿‰· ∞ 36 26 62 NS), Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ·˘Ù¤˜ o˘ ·ÊoÚo‡Û·Ó ÛÙË ‰È- OÌ¿‰· µ 15 47 62 Ì.o. ¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÓfiÛo˘ (<10 ¯ÚfiÓÈ·: 2,1±0,4 Î·È 2,6± ™‡ÓoÏÔ 51 73 124 0,5 Î·È >10 ¯ÚfiÓÈ·: 2,7±0,3 [p=0,02] – 2,8± 0,4 [p NS], ·ÓÙ›ÛÙoȯ·) (¶›Ó. 6). ∏ ̤ÛË ËÏÈΛ· ÙˆÓ ‰È·‚ËÙÈÎÒÓ ‹Ù·Ó ÌÈÎÚfiÙÂ- µÚ¤ıËΠÈÛ¯˘Ú‹ ıÂÙÈ΋ Û˘Û¯¤ÙÈÛË ÌÂٷ͇ Ùo˘ ÚË (63,2+7,9) ·’ ·˘Ù‹Ó ÙˆÓ ˘oÏo›ˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ O.C. Î·È Ù˘ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ (Û ¤ÙË) Ùo˘ ™¢, ([r=0,72] (67,3+11) Ì Oπ∂, ¯ˆÚ›˜ fï˜ Ó· Úo·„ÂÈ (·fi ÙȘ Û˘ÁÎÚ›ÛÂȘ) οoÈ· ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ¶›Ó. 6. µ·Ú‡ÙËÙ· Î·È ¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›·˜ ÓfiÛÔ˘ Û ۯ¤- ‰È·ÊoÚ¿ (p=NS, not significant). ÛË Ì ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ۷ί·ÚÒ‰Ô˘˜ ‰È·‚‹ÙË ∆ÚÈ¿ÓÙ· ÂÙ¿ (59,6%) ‰È·‚ËÙÈÎo› ¯ÚËÛÈÌo- ŒÙË ¡fiÛËÛ˘ µ·Ú‡ÙËÙ· ŒÎÙ·ÛË oÈo‡Û·Ó ÁÈ· ÙË Ú‡ıÌÈÛË Ùo˘ ۷ί¿Úo˘ ÈÓÛo˘Ï›ÓË ·fi ™¢ Ù˘ ™¡ Ù˘ ™¡ Î·È oÈ ˘fiÏoÈoÈ 25 (40,3%) ·ÓÙȉȷ‚ËÙÈο ‰ÈÛΛ·. ≤ ·fi 10 ¯ÚfiÓÈ· 2,1+0,4 2,6+0,5 ∏ ‰È¿ÁÓˆÛË Ù˘ ·ÛÙ·ıo‡˜ ÛÙËı¿Á¯Ë˜ ‹Ù·Ó > ·fi 10 ¯ÚfiÓÈ· 2,7+0,3 2,8+0,4 oχ Èo Û˘¯Ó‹ ÛÙo˘˜ ‰È·‚ËÙÈÎo‡˜ (n=25, 41,9%), p = 0,02 NS Û˘ÁÎÚÈÙÈο Ì Ùo˘˜ ÏoÈo‡˜ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›o˘˜ ·ÛıÂ- Ó›˜ (n=19 Ì.o, 30,6%, p=0,04) Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜ (n=11, 64,7%), Û˘ÁÎÚÈÙÈο Ì ·˘Ù¤˜ ¯ˆ- 25 20 Ú›˜ ™¢ (n=7 Ì.o., 36,8%, p=0,04). Σ∆
¢È·ÈÛÙÒıËΠÛËÌ·ÓÙÈο Èo ·˘ÍË̤ÓË Ë Û˘- από 15 ¯ÓfiÙËÙ· Ù˘ ÓfiÛo˘ ÂÓfi˜ ·ÁÁ›o˘ ÛÙo˘˜ ·ÛıÂÓ›˜ Ù˘ oÌ¿‰·˜ µ (ÌË ‰È·‚ËÙÈÎo›, p=0,0002), ·ÓÙ›ıÂÙ· 10 νόσησης
·fi Ùo Û˘ÓoÏÈÎfi ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ·Û¯fiÓÙˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ 5 Έτη (2±0,8), Û ۇÁÎÚÈÛË Ì Ùo˘˜ ·ÛıÂÓ›˜ Ù˘ oÌ¿‰·˜ 0 ∞ (2,7±0,6), (p<0,006), ÛÙo˘˜ oo›o˘˜ ·Ú·ÙËÚ‹- 01234 ıËΠÛËÌ·ÓÙÈο ˘„ËÏfiÙÂÚo˜ Î·È o O.C. (2,4±0,4), Bαρύτητα βλαβών στο στεφανιαίο δίκτυο των διαβητικών Û˘ÁÎÚÈÙÈο ¿ÓÙoÙ Ì Ùo˘˜ ·ÛıÂÓ›˜ ¯ˆÚ›˜ ™¢ EÈÎ. 1. ™˘Û¯¤ÙÈÛË ‰È·ÚΛ·˜ ۷ί·ÚÒ‰Ô˘˜ ‰È·‚‹ÙË Î·È (1,7±0,6), (p<0,002). ‰Â›ÎÙË ·fiÊڷ͢ (O.C.). ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 157
– p<0,001) (EÈÎ. 1). Ù˘ ˘ÂÚÁÏ˘Î·ÈÌ›·˜ ı· ÂÚÈfiÚÈ˙Â Î·È ÙȘ ‚Ï¿‚˜ ™Â ÙÚÂȘ ‰È·‚ËÙÈÎo‡˜ ·ÛıÂÓ›˜ ‰Â ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÙˆÓ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›ˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ (outcome), ›Ûˆ˜, ÏfiÁˆ οoÈoÈ ¿ÏÏoÈ ·Ú¿ÁoÓÙ˜ ÎÈÓ‰‡Óo˘. ∞˘Ùo› ·Ó¤ÊÂ- ÌÂÈoÓÂÎÙËÌ¿ÙˆÓ o˘ ·ÊoÚo‡Û·Ó ÛÙÔÓ ÙÚfio Î·È Ú·Ó ÈÛÙoÚÈÎfi ¤Ó·Ú͢ Ùo˘ ™¢ ·fi 14,5+2,08 ¤ÙË Ùo ¯ÚfiÓo ‰ÈÂÍ·ÁˆÁ‹˜ Ù˘ ÌÂϤÙ˘ (·Ó·‰ÚoÌÈ΋). Ì.o. OÈ ‰‡o ¯ÚËÛÈÌooÈo‡Û·Ó ÁÈ· ÙË Ú‡ıÌÈÛË Ùo˘ À‹Ú¯·Ó ÌfiÓo Ï›Á˜ ÙÈ̤˜ ÁÏ˘Îo˙˘ÏȈ̤Ó˘ ·ÈÌo-
۷ί¿Úo˘ ·ÓÙȉȷ‚ËÙÈο ‰ÈÛΛ· Î·È o ¤Ó·˜ ÈÓÛo˘- ÛÊ·ÈÚ›Ó˘ (HbA1C), oÈ oo›Â˜ ÂÚÈoÚÈ˙fiÙ·Ó Û ÌÂ- Ï›ÓË. ¢ÂÓ ·Ú·ÙËÚ‹ıËηÓ, fï˜, ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛËÌ·- ÙÚ‹ÛÂȘ ÂÓfi˜ ÂÍ·Ì‹Óo˘ ‹ ÂÓfi˜ ¤Ùo˘˜ Úo Ùo˘ Oπ∂. ÓÙÈΤ˜ ‰È·ÊoÚ¤˜ ·fi ÙȘ Û˘ÁÎÚ›ÛÂȘ ÙˆÓ ËÏ›ÎˆÓ ¢›ÓÂÙ·È È‰È·›ÙÂÚË ¤ÌÊ·ÛË, ·fi Ùo˘˜ ÂÚÈÛÛfi- ‚·Ú‡ÙËÙ·˜ ‹/Î·È ¤ÎÙ·Û˘ Ù˘ ™¡, ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·- ÙÂÚo˘˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜, ÛÙË ‰˘ÛÏÈȉ·ÈÌ›·, Ë oo›· Ú·¿Óˆ ÙÚÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ˘fiÏoÈˆÓ ‰È·‚ËÙÈÎÒÓ ·- Û˘Ó‹ıˆ˜ Û˘Ó˘¿Ú¯ÂÈ Ì Ùo ™¢ Î·È ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛıÂÓÒÓ (1o˜ ‚·Ú‡ÙËÙ·/¤ÎÙ·ÛË=2,25/3, 2o˜ ‚·Ú‡ÙË- (Û˘¯Ó¿) fiÙÈ ·oÙÂÏ› ÙoÓ Î˘ÚÈfiÙÂÚo ·ÈÙÈoÏoÁÈÎfi Ù·/¤ÎÙ·ÛË=2,45/, 3o˜ ‚·Ú‡ÙËÙ·/¤ÎÙ·ÛË=2,1/2 Î·È ·Ú¿ÁoÓÙ· ÁÈ· ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË Ù˘ ™¡ Û ·ÛıÂÓ›˜ oÈ ·ÓÙ›ÛÙoȯ˜ ̤Û˜ ÙÈ̤˜ ÙˆÓ ˘oÏo›ˆÓ 59 ‰È·- Ì ·˘Ù‹Ó ÙË ÌÂÙ·‚oÏÈ΋ ‰È·Ù·Ú·¯‹12. H ¿Ô„Ë ·˘- ‚ËÙÈÎÒÓ=2,4+0,4/2,7+0,6, p NS [p=0,7, p=0,5] ·- Ù‹ ÂÓÈÛ¯‡ÂÙ·È Î·È ·fi Ù· Â˘Ú‹Ì·Ù· Ù˘ ·Úo‡Û·˜ ÓÙ›ÛÙoȯ·). ÂÚÁ·Û›·˜. ∂Í¿ÏÏo˘, oÏϤ˜ ·Ó·ÎoÈӈ̤Ó˜ ÌÂϤ- OÈ ÂÈ‚·ÚË̤ÓoÈ Ì ÙÚoooÈ‹ÛÈÌo˘˜ ·Ú¿- Ù˜ ·ÁÎoÛÌ›ˆ˜, Û˘ÓoÌoÏoÁo‡Ó ÌÈ· ıÂÙÈ΋ Û˘Û¯¤- ÁoÓÙ˜ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ‰È·‚ËÙÈÎo› (n=59) ˘oÏoÁ›ÛÙËΠÙÈÛË ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ˘„ËÏÒÓ ÂȤ‰ˆÓ ÙˆÓ ÙÚÈÁÏ˘ÎÂÚÈ- fiÙÈ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ˙·Ó Û˘ÓoÏÈο 19 ÊoÚ¤˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚo ‰›ˆÓ Î·È Ù˘ ÎÏÈÓÈ΋˜ ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ Ù˘ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›·˜ ΛӉ˘Óo ÂΉ‹ÏˆÛ˘ ÂÓfi˜ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›o˘ Û˘Ó‰ÚfiÌo˘ ·ıËڈ̿وÛ˘. ¢ÂÓ ¤¯ÂÈ ˆÛÙfiÛo, ‰È¢ÎÚÈÓÈÛÙ› ·- (relative risk= 19,3 – attributable risk= 90,2), ·fiÙÈ ÎfiÌË, Â¿Ó Ù· ÙÚÈÁÏ˘ÎÂÚ›‰È· ·oÙÂÏo‡Ó ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙo oÈ ‰È·‚ËÙÈÎo› ·ÛıÂÓ›˜ (n=3), o˘ ÛÙÂÚo‡ÓÙ·Ó ÙˆÓ ·Ú¿ÁoÓÙ· ÎÈÓ‰‡Óo˘ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÎÏËÛË Ù˘ ™¡.13 ÂÈ̤Úo˘˜ ÙÚoooÈ‹ÛÈÌˆÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ∂ÎÙfi˜ fï˜ ·fi Ùo ÂӉ¯fiÌÂÓo Ù˘ ÏÈoÛÙ·ÙÈ- (incidence rate= 95,2% Î·È 4,8% ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·). ΋˜ ·ÁˆÁ‹˜, ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Î·È Ë ·˘ÛÙËÚ‹ Ú‡ıÌÈÛË Ù˘ ·ÚÙËÚȷ΋˜ ›ÂÛ˘, Ì ÛÙfi¯o <140/80 ™À∑◊∆∏™∏ mmHg. ∏ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›· ÓfiÛo˜ ÂÓfi˜ ·ÁÁ›o˘ ‹Ù·Ó Û˘¯ÓfiÙÂÚË ¶ÚfiÛÊ·Ù·, Ì›· ·Ó¿Ï˘ÛË ˘ooÌ¿‰·˜ 492 ‰È·- ÛÙo˘˜ ·ÛıÂÓ›˜ ¯ˆÚ›˜ ™¢. OÈ ‰È·‚ËÙÈÎo› fï˜, ›- ‚ËÙÈÎÒÓ o˘ ÌÂÙ›¯·Ó ÛÙË ÌÂϤÙË Syst-∂ur, Û ¯·Ó ÌÈ· ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ˘ÂÚo¯‹ Ù˘ ÓfiÛo˘ Û‡ÓoÏo 4.695 ‰È·‚ËÙÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÒÓ, η٤‰ÂÈÍ Â- ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÁÁ›ˆÓ ÙfiÛo ÛÙo˘˜ ¿Ó‰Ú˜, fiÛo Î·È Ï¿ÙÙˆÛË Ù˘ Û˘ÓoÏÈ΋˜ ıÓËÛÈÌfiÙËÙ·˜ ηٿ 55%, ÛÙȘ Á˘Ó·›Î˜, Û˘ÁÎÚÈÙÈο Ì Ùo˘˜ ˘fiÏoÈo˘˜ ÛÙÂ- ·fiÙoÎo Ù˘ ÌÂȈ̤Ó˘ ηٿ 63% Û˘¯ÓfiÙËÙ·˜ fi- Ê·ÓÈ·›o˘˜ ·ÛıÂÓ›˜ (p<0,003 Î·È p<0,002, ·ÓÙ›- ÏˆÓ ÙˆÓ Î·Ú‰È·ÁÁÂÈ·ÎÒÓ Û˘Ì‚·Ì¿ÙˆÓ ÛÙËÓ ˘o- ÛÙoȯ·). T· ·oÙÂϤÛÌ·Ù· Û˘ÌʈÓo‡Ó Ì ÙË ‰ÈÂ- oÌ¿‰· Ì ÙË ¯·ÌËÏfiÙÂÚË (Û˘ÛÙoÏÈ΋ ΢ڛˆ˜) ·Ú- ıÓ‹ ‚È‚ÏÈoÁÚ·Ê›· Î·È ‰ÂÓ ·oÙ¤ÏÂÛ·Ó ¤ÎÏËÍË.7 ÙËÚȷ΋ ›ÂÛË, ÌÂÙ¿ ·fi ·Ú·ÎoÏo‡ıËÛË ÂÚ›o˘ ∏ ™¡ ‹Ù·Ó Èo ÂÎÙÂٷ̤ÓË Î·È Ûo‚·Ú‹ ÛÙo˘˜ ‰‡o Û˘Ó¯fiÌÂÓˆÓ ÂÙÒÓ14. ‰È·‚ËÙÈÎo‡˜, ‰˘Û¯ÂÚ·›ÓoÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÈÏoÁ‹ ·ÓÙÈÌÂ- ∏ ·¯˘Û·ÚΛ· ¤¯ÂÈ Î·Ù·‰ÂȯÙ›, ‰ÈÂıÓÒ˜, ˆ˜ ¤- ÙÒÈÛ‹˜ Ù˘ (·oÚÙoÛÙÂÊ·ÓÈ·›· ·Ú¿Î·Ì„Ë, ·Á- Ó·˜ ·fi Ùo˘˜ Ûo‚·ÚfiÙÂÚo˘˜ ÙÚoooÈ‹ÛÈÌo˘˜ ·- ÁÂÈoÏ·ÛÙÈ΋), ÙËÓ ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ oÈfiÙËÙ· ˙ˆ‹˜ Î·È Ú¿ÁoÓÙ˜ ηډȷÁÁÂÈ·Îo‡ ÎÈÓ‰‡Óo˘, Ë oo›· ··- Ùo ÚoÛ‰fiÎÈÌo ÂÈ‚›ˆÛ˘ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ8-10. ÓÙ¿Ù·È oχ Û˘¯Ó¿ Û ¿ÙoÌ· Ì ‰È·‚‹ÙË Ù‡o˘ ππ15. ∆o ›‰o˜ ‹ o Ù‡o˜ Ù˘ ˘oÁÏ˘Î·ÈÌÈ΋˜ ·Áˆ- ∞fi ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÛÙoȯ›ˆÓ ÂÓfi˜ Û¯Â- Á‹˜ ‰Â Ê¿ÓËΠӷ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ËÏÈΛ· ÂΉ‹- ÙÈÎo‡ ÂÚˆÙËÌ·ÙoÏoÁ›o˘ (Ì ‚¿ÛË ÌÈ· ÙÚooo›ËÛË ÏˆÛ˘, ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË ‹ ÙË ‚·Ú‡ÙËÙ· Ù˘ ™¡. Ù˘ American Diabetes Association), o˘ ·ÊoÚo‡- ∞oÙÂÏ› ÎÏ·ÛÈ΋ ÁÓÒÛË fiÙÈ ooÈo˘‰‹oÙ Û ÛÙÔÓ ÙÚfio ˙ˆ‹˜, ÙË ÁÓÒÛË Î·È ÙËÓ ˘Èoı¤ÙËÛË ıÂ-
‚·ıÌo‡ ÂÏ¿ÙÙˆÛË ÙˆÓ ÂȤ‰ˆÓ Ù˘ HbA1C Û¯ÂÙ›- ÌÂÏȈ‰ÒÓ ˘ÁÂÈ·ÈÓo‰È·ÈÙËÙÈÎÒÓ ·Ú¯ÒÓ ·fi Ùo˘˜ ‰È·- ˙ÂÙ·È Ì ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ Ì·ÎÚo¯ÚfiÓÈ·˜ ÚfiÁÓˆÛ˘ ‚ËÙÈÎo‡˜ ·ÛıÂÓ›˜ Ù˘ ÌÂϤÙ˘, ÚÈÓ Ùo ηډȷÎfi Ùo˘ ÌÂÙ·‚oÏÈÎo‡ Û˘Ó‰ÚfiÌo˘. ∫¿oȘ ÌÂϤÙ˜ ˘- ۇ̂·Ì·, ‰È·ÈÛÙÒıËΠ·Ó¿ÚÎÂÈ· ÂÊ·ÚÌoṲ̂- oÛÙËÚ›˙o˘Ó fiÙÈ o Û˘Ó¯fiÌÂÓo˜ ÈηÓooÈËÙÈÎfi˜ Ó˘ ÚˆÙoÁÂÓo‡˜ ÚfiÏ˄˘, Û oÛoÛÙfi 91,9%. ÁÏ˘Î·ÈÌÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯o˜ ÂÚÈoÚ›˙ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈο Î·È ÙȘ ™ÙȘ ̤Ú˜ Ì·˜, ‰›ÓÂÙ·È È‰È·›ÙÂÚË ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ·ıËڈ̷ÙÈΤ˜ ‚Ï¿‚˜ ÛÙo ÛÙÂÊ·ÓÈ·›o ·ÁÁÂÈ·Îfi ÚfiÏË„Ë Î·È ÙËÓ Úo·ÁˆÁ‹ Ù˘ ˘Á›·˜ ·fi ÙË °Â- ‰›ÎÙ˘o ÙˆÓ ‰È·‚ËÙÈÎÒÓ Ù‡o˘ ππ11. ™ÙËÓ ·Úo‡Û· ÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋. ∏ ÂÊ·ÚÌoÁ‹ ÂÓfi˜ ۯ‰ȷṲ̂Óo˘ ÌÂϤÙË ‰ÂÓ ·Ó¤Î˘„·Ó Û·Ê‹ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· ·fi ÙË ÚoÁÚ¿ÌÌ·Ùo˜ ÚfiÏ˄˘, Û ‰È·‚ËÙÈÎo‡˜ Ù‡o˘ ππ, ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË Ù˘ ˘fiıÂÛ˘, Â¿Ó o ·˘ÛÙËÚfi˜ ¤ÏÂÁ¯o˜ ·fi ÏÂÈÙo˘ÚÁo‡˜ Ù˘ ÚˆÙo‚¿ıÌÈ·˜ ÊÚoÓÙ›‰·˜ 158 A. B∏∆∞™
˘Á›·˜, o˘ ı· ÂÚÈÏ¿Ì‚·ÓÂ: ÏoÎÏËÚˆı›, ηٿ ·ÚÈo ÏfiÁo, ÛÙËÓ ÏÂÈoÓfiÙËÙ· – ηٷoϤÌËÛË Ù˘ ·¯˘Û·ÚΛ·˜ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ, ÛÙËÓ ÚÒÙË 10ÂÙ›· ·fi ÙËÓ ÂÁηٿ- – ‰È·Îo‹ Ùo˘ ηӛÛÌ·Ùo˜ ÛÙ·ÛË Ùo˘ ™¢ (·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙËÓ ËÏÈΛ· Ùo˘˜). – ˘ÁÈÂÈÓ¤˜ ‰È·ÙÚoÊÈΤ˜ Û˘Ó‹ıÂȘ ∞ÓÙ›ıÂÙ· ·fi ÙË ‚·Ú‡ÙËÙ·, Ë oo›· Ê¿ÓËΠfiÙÈ Â- – ÚoÛ¿ıÂÈ· ·ÏÏ·Á‹˜ Ùo˘ ÙÚfio˘ Û˘ÌÂÚÈ- ·˘Í¿ÓÂÈ Ì ·ÚÎÂÙ¿ Èo ·ÚÁo‡˜ Ú˘ıÌo‡˜ ηٿ ÙËÓ ÊoÚ¿˜ ¿Úo‰o ÙˆÓ ÂÙÒÓ. – Ú·ÏÈÛÙÈο ÂÈÙ‡ÍÈÌË ·‡ÍËÛË Ù˘ Ê˘ÛÈ΋˜ ∏ ¤ÏÏÂÈ„Ë ÙˆÓ ÂÈ̤Úo˘˜ ÙÚoooÈ‹ÛÈÌˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ·ıËڈ̿وÛ˘ ÛÙo˘˜ ‰È·- – Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfi˜ ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ·ÚÙËÚÈ·- ‚ËÙÈÎo‡˜ o˘ ÌÂÏÂÙ‹ıËηÓ, ‰È·ÈÛÙÒıËΠfiÙÈ Ì›- ΋˜ ›ÂÛ˘ (<140/80 mmHg) ˆÛ (ηٿ 95%) ÙËÓ ÎÏÈÓÈ΋ ÂÌÊ¿ÓÈÛË Ù˘ ™¡ – Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfi˜ ÚoÛ‰ÈoÚÈÛÌfi˜ Ùo˘ ·ıËÚˆ- (relative risk reduction= [0,048/0,95] 0,05), ¯ˆÚ›˜ ÁÂÓÂÙÈÎo‡ ‰Â›ÎÙË fï˜ Ë ·o˘Û›· Ùo˘˜ Ó· ÛËÌ·›ÓÂÈ Î·È Ï‹ÚË ÂÍ¿- – ÚoÛ·ÚÌoÁ‹ ÚoÏËÙÈ΋˜ ·ÓÙÈÈÛ¯·ÈÌÈ΋˜ ÏÂÈ„Ë Ùo˘ ηډȷÁÁÂÈ·Îo‡ ÎÈÓ‰‡Óo˘. ·ÁˆÁ‹˜, ·ÓÙÈoÍÂȉˆÙÈÎÒÓ Î·È ·ÓÙÈËÎÙÈ- ∆· ‰È·ı¤ÛÈÌ· ‰Â‰o̤ӷ ˘·ÈÓ›ÛÛoÓÙ·È fiÙÈ oÈ ÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ ÙÚoooÈ‹ÛÈÌoÈ ·Ú¿ÁoÓÙ˜ ÎÈÓ‰‡Óo˘ ·ıËڈ̿- – ÂÓÙ·ÙÈÎooÈË̤ÓË ıÂڷ›· / ÈÓÛo˘ÏÈÓoıÂ- ÙˆÛ˘ ÛÙo˘˜ ‰È·‚ËÙÈÎo‡˜ Ù‡o˘ ππ ¢ı‡ÓoÓÙ·È Î˘- ڷ›· (Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ˘o‰Â›ÍÂȘ Ù˘ Ú›ˆ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÎÏÈÓÈ΋ ÂΉ‹ÏˆÛË ÙˆÓ Oπ∂, ¯ˆÚ›˜ Ó· DCCT), Û˘¯Óo‡˜ ·ӤÏÂÁ¯o˘˜ Î·È Âη›- ÂȉÚo‡Ó ÛÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË ‹ ÛÙË ‚·Ú‡ÙËÙ· ÙˆÓ ·ıËÚˆ- ‰Â˘ÛË ÙˆÓ ‰È·‚ËÙÈÎÒÓ Û ı¤Ì·Ù· o˘ Ì·ÙÈÎÒÓ ‚Ï·‚ÒÓ, o Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ Î·È Ë ÂͤÏÈÍË ÙˆÓ ·ÊoÚo‡Ó ÛÙË ÓfiÛo Ùo˘˜16. oo›ˆÓ ‰È¤ÂÙ·È Èı·Ófiٷٷ ·fi οoÈo˘˜ ¿ÏÏo˘˜ ™Ù· Ï·›ÛÈ· Ù˘ ÚˆÙoÁÂÓo‡˜ ÚfiÏ˄˘, ı· ·Ú¿ÁoÓÙ˜, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙo˘˜ ·fi ÙȘ ·Ú·Ì¤ÙÚo˘˜ ÌoÚo‡Û ӷ ‚ÂÏÙȈı› ÙËÓ oÈfiÙËÙ· ˙ˆ‹˜, ÙË Û˘- o˘ ÌÂÏÂÙ‹ıËηÓ. ¯ÓfiÙËÙ· ÂΉ‹ÏˆÛ˘ ÙˆÓ Oπ∂ Î·È Î·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, ∆¤Ïo˜, ηÌÈ¿ ‰È·ÊoÚ¿ ˆ˜ Úo˜ ÙȘ ·Ú·Ì¤- Ùo ÚoÛ‰fiÎÈÌo ÂÈ‚›ˆÛ˘ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ.17 ÙÚo˘˜ o˘ ÂÍÂÙ¿ÛÙËÎ·Ó ‰ÂÓ ·Ú·ÙËÚ‹ıËΠÌÂٷ͇ ¶oÏ˘·Ú·ÁoÓÙÈ΋ ÛÙ·ÙÈÛÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË ¤‰ÂÈÍÂ ÙˆÓ ‰È·‚ËÙÈÎÒÓ Ì o͇ ¤ÌÊÚ·ÁÌ· Ùo˘ Ì˘oηډ›o˘ fiÙÈ Ë ‚·Ú‡ÙËÙ· Î·È Ë ¤ÎÙ·ÛË ÙˆÓ ·ıËڈ̷ÙÈÎÒÓ Î·È ·˘ÙÒÓ Ì ·ÛÙ·ı‹ ÛÙËı¿Á¯Ë. ‚Ï·‚ÒÓ Ùo˘ ÛÙÂÊ·ÓÈ·›o˘ ·ÁÁÂÈ·Îo‡ ‰ÈÎÙ‡o˘, ÿÛˆ˜, ¯ÚÂÈ¿˙oÓÙ·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ÌÂϤÙ˜ Úo- ÛÙo˘˜ ‰È·‚ËÙÈÎo‡˜ Ù‡o˘ ππ, ‰Â Û¯ÂÙÈ˙fiÙ·Ó Ì Ùo ÎÂÈ̤Óo˘ Ó· ‰ڷȈıo‡Ó Ù· ·Ú·¿Óˆ Û˘ÌÂÚ¿- Ï‹ıo˜ ‹ Ùo ›‰o˜ ÙˆÓ ÂÈ̤Úo˘˜ ÙÚoooÈ‹ÛÈÌˆÓ ÛÌ·Ù·. ŸÌˆ˜, ¤ÛÙˆ Î·È oÈ ˘¿Ú¯o˘Û˜ ÂӉ›ÍÂȘ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ ÎÈÓ‰‡Óo˘ o˘ Ùo˘˜ Û˘Ófi‰Â˘·Ó. ηıÈÛÙo‡Ó ·Ó·Áη›· ÙËÓ ¿ÌÂÛË ·Ú¤Ì‚·ÛË ÙˆÓ π- ∞ÓÙ›ıÂÙ·, o ΛӉ˘Óo˜ ÂΉ‹ÏˆÛ˘ Oπ∂ Ê¿ÓËΠ·ÙÚÒÓ o˘ ·Ú¤¯o˘Ó ÚˆÙo‚¿ıÌÈ· ÊÚoÓÙ›‰· ˘Á›- Ó· Â›Ó·È ·Ó¿ÏoÁo˜ ·˘ÙÒÓ (ÛÙËÓ ÏÂÈo„ËÊ›· ÙˆÓ ·˜ (Ì ÂȉÈο ÌÂÏÂÙË̤ӷ ÚoÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÚˆÙo- ·ÛıÂÓÒÓ, 79%, ÁÈ· οı ËÏÈΛ· Î·È Ê‡Ïo) (EÈÎ. 2). ÁÂÓo‡˜ ÚfiÏ˄˘), ¤¯oÓÙ·˜ ˆ˜ ·ÚÈo ÛÙfi¯o ÙËÓ ·- ∞ÎfiÌË, ‰È·ÈÛÙÒıËΠfiÙÈ Ë ¤ÎÙ·ÛË ÙˆÓ ·ıË- ·Ú¤ÁÎÏÈÙË ·Ó·ÛÙÚoÊ‹ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÈ̤Úo˘˜ ÙÚo- ڈ̷ÙÈÎÒÓ ‚Ï·‚ÒÓ ÛÙ· ÛÙÂÊ·ÓÈ·›· ·ÁÁ›· ÙˆÓ ‰È- ooÈ‹ÛÈÌˆÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ Î·Ú‰È·ÁÁÂÈ·Îo‡ ÎÈÓ‰‡- ·‚ËÙÈÎÒÓ Ù‡o˘ ππ o˘ ÂÌÊ¿ÓÈÛ·Ó Oπ∂, ›¯Â o- Óo˘ ÙˆÓ ‰È·‚ËÙÈÎÒÓ ·ÛıÂÓÒÓ. EÍ¿ÏÏÔ˘, “οÏÏÈÔÓ ÙÔ ÚÔÏ·Ì‚¿ÓÂÈÓ ‹ ÙÔ ıÂ- ڷ‡ÂÈÓ”, ·ÔÙÂÏ› ıÂÌÂÏÈÒ‰Ë ·Ú¯‹ Ù˘ I·ÙÚÈ΋˜, Aριθµός ασθενών µε Σ∆ και OIΣ ÁÓˆÛÙ‹, ‹‰Ë, ·fi ÙÔÓ 5Ô ·ÈÒÓ· .X. ∆ευτερεύοντες τροποποιήσιµοι Kύριοι τροποποιήσιµοι ABSTRACT 1 1 3 2 2 1 3 2 Vitas A. Coronary artery disease in patients with 2 diabetes mellitus II. Hell Iatr 2003, 69: 154 -159. 1 2 3 1 2 3 1 Purpose of the present retrospective study was the investigation of the relation between diabetes 9 10 mellitus type II (DM), as aggravating factor, in the 6 7 8 2 3 4 development and appearance of coronary artery disease (CAD). 247 patients were studied 33-72 ye- ars, that suffered acute ischemic syndrome (AIS) in EÈÎ. 2. K›Ó‰˘ÓÔ˜ ÂΉ‹ÏˆÛ˘ ÔͤԘ ÈÛ¯·ÈÌÈÎÔ‡ ÂÂÈÛÔ‰›Ô˘. the last three-years period (1998-2001). All had ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 159 proved CAD. They have been studied by modifiable jects. Diabetes Nutr Metab 2000, 13(3): 134-41. cardiovascular risk factors (MCRF), the extent and 7. Conolly HM, Crary JL, McGoon MD, et al. Vascular heart gravity of CAD. The calculation of gravity was achi- disease associated with fenfluramine-phentermine. N eved with the addition of biggest atheromatic dama- Engl J Med 1997, 337: 581-8. ge (expressed with decimal number) in every of the 8. Suselbeck T, Latsch A, Siri H, et al. Role of vessel size as a predictor for the occurrence of instent restenosis in three main coronary arteries. The estimate of extent patients with diabetes mellitus. American Journal of was realised with the numerical determination of Cardiology 2001, 88(3): 243-7. main suffering coronary vessels. For the statistical 9. Steffenino G, La Scala E, Riva L, et al. Coronary angiopla- analysis we used the Student’s t-test, the X2 and the sty in diabetic patients. Ital Heart J 2002, 3: 9-15. Z-test methods. The percentage proportion of 10. Szabo Z, Hakanson E, Svedjeholm R. Early postoperative diabetics type II was found 25.1% of the total pati- outcome and medium-term survival in 540 diabetic ents, 45 was men (73%) and 17 (27%) women. and 2239 nondiabetic patients undergoing coronary artery bypass grafting. Ann Thorac Surg 2002, 74(3): From the analysis of available data it appeared that 712-9. the diabetics presented globally important increase 11. Yokoyama I, Yonekura K, Ohtake T, et al. Coronary mi- of MCRF: arterial hypertension (p<0.002), obesity croangiopathy in type 2 diabetic patients: relation to (p=0.0003) and dyslipidemia (p<0.00001), in glycemic control, sex, and microvascular angina rather comparison to the patients without DM. Coronary than to coronary artery disease. J Nucl Med 2000, angiography showed that CAD was more extensive 41(6): 978-85. (2.7±0.6 / 2±0.8 - p<0.006) and of great gravity 12. O’ Brien I, Nguyen T, Hallaway B, et al. HDL Subparti- cles and coronary artery disease in NIDDM. Athero- (2,4±0.4 / 1.7±0.6 - p<0.002) in diabetics type II, in sclerosis 1996, 121: 285-91. comparison to the remainding coronary patients. 13. Caziano I, Hennekens C, O’ Donnell C, et al. Fasting Tri- Multifactorial statistical analysis showed that the risk glycerides High-Density Lipoproteins and Risk of My- of appearance of AIS in diabetics was proportional to ocardial Infarction. Circulation 1997, 96: 2520-5. their MCRF. The absence of MCRF in three patients 14. Fasching P. The elderly treatment with high risk for dia- with DM type II showed an impressive decrease (re- betes mellitus type II. New treatment choices. Dia- lative risk reduction =0.05) of the clinical appearan- betographia 2000, 25: 8-12. ce of CAD, in these patients. 15. Egede L, Zheng D. Modifiable Cardiovascular Risk Fa- ctors in Adults With Diabetes: Prevalence and Missed Opportunities for Physician Counseling. Arch Intern µπµ§πO°ƒ∞ºπ∞ Med 2002, 25:162(4): 427-33. 1. Bryfogle JM, Bradley RF. The vascular complication of 16. Wilson JD. Diabetes Control and Complications Trial. N diabetes mellitus. Diabetes 1957, 6: 159-67. Engl J Med 1993, 329: 977-86. 2. Kannel WB, McGee DL. Diabetes and glucose tolerance 17. µ‹Ù·˜ ∞ı, ª·Ù˙ÈÓo‡ ¢, ÷Ù˙ËÂÏ¢ıÂÚ›o˘ Ã, Î·È Û˘Ó. as risk for cardiovascular disease. Framingham Study. ªÂϤÙË ÙˆÓ ÏÈȉ·ÈÌÈÎÒÓ ·Ú·Ì¤ÙÚˆÓ Û ·ÛıÂÓ›˜ Diabetes Care 1979, 2: 120-6. Ì ıÂÙÈÎfi ÔÈÎoÁÂÓÂÈ·Îfi ÈÛÙoÚÈÎfi ÛÙÂÊ·ÓÈ·›·˜ ÓfiÛo˘. 3. Yano K, McGee D, Rhoads GG. Glucose intolerance and ™‡Á¯ÚoÓË π·ÙÚÈ΋ ∂ÓË̤ڈÛË 2002, 5: 57-60. nine years mortality in Japanese men in Hawaii. Am J Med 1982, 72: 71-6. ∞ÏÏËÏoÁÚ·Ê›·: 4. µ‹Ù·˜ ∞ı. ∫¿ÓÈÛÌ· Î·È ÛÙÂÊ·ÓÈ·›o˜ ΛӉ˘Óo˜. π·ÙÚÈ΋ A. B‹Ù·˜ ∂ÈηÈÚfiÙËÙ· 2001, (5)7: 1572-3. B‡ÚˆÓÔ˜ 1A 5. Manninen VJ. Summary of the Second Report of the Na- 661 00 ¢Ú¿Ì· tional Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel on Detection, Evaluation and Treatment of Corresponding author: High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel). JAMA 1993, 269: 3015. A. Vitas 1A, Vyronos Str. 6. Cariou B, Bonnevie L, Mayaudon H, et al. Angiographic characteristics of coronary artery disease in diabetic 661 00 Drama patients compared with matched non-diabetic sub- Greece ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 2003, 69, 2: 160 - 162
∏·Ù›Ùȉ· ·fi ΢ÙÙ·ÚÔÌÂÁ·ÏÔ˚fi Û ÌË ·ÓÔÛÔηٷÛÙ·Ï̤ÓÔ ÂÓ‹ÏÈη
¢. °ÎÈÛ¿Î˘, I. ª·Ï¿ÓÔ˜, K. ¶·Û¯·Ï›‰Ë˜, A. ∫·Ú·ÁÈ¿ÓÓ˘, B. ¶ÂÚËÊ¿Ó˘, º. ÷ÚÛÔ‡Ï˘
µã ¶ÚÔ. ¶·ıÔÏÔÁÈ΋ ∫ÏÈÓÈ΋ ∞.¶.£., ¡ÔÛÔÎÔÌÂ›Ô πÔÎÚ¿ÙÂÈÔ, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË
¶ÂÚ›ÏË„Ë. ∞ÛıÂÓ‹˜, ¿Ó‰Ú·˜, 34 ÂÙÒÓ, ÚoÛ‹Ïı ϷÛÈ¿ÛÙËηÓ, ÛÙoȯ›o o˘ Û˘ÓËÁoÚ› ˘¤Ú Ù˘ ÁÈ· ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ˘ÚÂÙo‡ ·fi 25 Ë̤Ú˜, Ú›Áo˜, ÂÊ›- ÚˆÙo·ıo‡˜ Ïo›ÌˆÍ˘ ·fi CMV. O ˘fiÏoÈo˜ ‰ÚˆÛË Î·È Î·Ù·‚oÏ‹ ‰˘Ó¿ÌˆÓ. ™Ùo ÈÛÙoÚÈÎfi Ùo˘ ¤ÏÂÁ¯o˜ ÁÈ· Ïo›ÌˆÍË ·fi Èo‡˜ ‹Ù·Ó ·ÚÓËÙÈÎfi˜. ∆· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È oÏ˘Î˘ÛÙÈ΋ ÓfiÛo˜ ÓÂÊÚÒÓ Î·È ‹·- Û˘ÌÙÒÌ·Ù· Ùo˘ ·ÛıÂÓo‡˜ ‚ÂÏÙÈÒıËÎ·Ó Î·È oÈ ÙÈ- Ùo˜, ÂÓÒ ‰ÂÓ ÂÚÈÁÚ¿ÊoÓÙ·È Â˘Î·ÈÚȷΤ˜ ÏoÈÌÒÍÂȘ ̤˜ ÙˆÓ Ë·ÙÈÎÒÓ ÂÓ˙‡ÌˆÓ ·ӋÏı·Ó Úoo‰Â˘ÙÈ- ‹ Ï‹„Ë ooÈ·Û‰‹oÙ ʷÚ̷΢ÙÈ΋˜ ·ÁˆÁ‹˜. ο ÛÙ· Ê˘ÛÈoÏoÁÈο ›‰·, ¯ˆÚ›˜ ıÂڷ¢ÙÈ΋ ∞fi ÙËÓ ÎÏÈÓÈ΋ ÂͤٷÛË ‰È·ÈÛÙÒıËΠ‰ÈfiÁΈÛË ·Ú¤Ì‚·ÛË. ∏ ÎÏÈÓÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË Ùo˘ ·ÛıÂÓo‡˜, Î·È Â˘·ÈÛıËÛ›· Ùo˘ ‹·Ùo˜. OÈ ÙÚ·ÓÛ·ÌÈÓ¿Û˜, Ë ¤ÍÈ Ì‹Ó˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¤Ío‰fi Ùo˘ ·fi Ùo ÓoÛoÎoÌ›o ›- ·ÏηÏÈ΋ ʈÛÊ·Ù¿ÛË Î·È Ë ÁGT ‹Ù·Ó ·˘ÍË̤Ó˜ Ó·È ¿ÚÈÛÙË Î·È o ÂÚÁ·ÛÙËÚÈ·Îfi˜ ¤ÏÂÁ¯o˜ Ùo˘ ‹·- Î·È ÛÙo ÂÚÈÊÂÚÈÎfi ·›Ì· ·Ú·ÙËÚ‹ıËÎ·Ó ¿Ù˘· Ùo˜ Ê˘ÛÈoÏoÁÈÎfi˜. ™˘ÌÂÚ·ÛÌ·ÙÈο, Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Ë ÏÂÌÊo·ÙÙ·Ú· Û oÛoÛÙfi 15%. ∞fi ÙË ‰ÈÂÚ‡- ÎÏÈÓÈ΋ Û˘Ó‰ÚoÌ‹ Ùo˘ ˘ÚÂÙo‡ Î·È Ù˘ Ë·ÙÈ΋˜ ÓËÛË ÁÈ· ÏoÈÌÒ‰Ë ·›ÙÈ· ˘ÚÂÙo‡ Úo¤Î˘„ ·‡ÍËÛË ÚoÛ‚oÏ‹˜ oÊÂÈÏfiÙ·Ó Û Ïo›ÌˆÍË ·fi CMV, Û Ùo˘ Ù›ÙÏo˘ ÙˆÓ πgM ·ÓÙÈÛˆÌ¿ÙˆÓ ¤Ó·ÓÙÈ Ùo˘ CMV. ÚoËÁo˘Ì¤Óˆ˜ ˘ÁÈ‹ Î·È ÌË ·ÓoÛoηٷÛÙ·Ï̤Óo ªÂÙ¿ ·fi ‰Âη¤ÓÙ Ë̤Ú˜ Ù· ›‰· Ùo˘ Ù›Ù- ÂÓ‹ÏÈη. Ïo˘ ÙˆÓ IgG ·ÓÙÈÛˆÌ¿ÙˆÓ ¤Ó·ÓÙÈ Ùo˘ CMV ÙÂÙÚ·- EÏÏËÓ I·ÙÚ 2003, 69: 160 - 162.
O ΢ÙÙ·ÚoÌÂÁ·Ïo˚fi˜ (cytomegalovirus, CMV) ›- ¶∂ƒπ°ƒ∞º◊ ∆∏™ ¶∂ƒÿ¶∆ø™∏™ Ó·È Ì¤Ïo˜ Ù˘ oÈÎoÁ¤ÓÂÈ·˜ ÙˆÓ ÂÚËÙo˚ÒÓ Ì ·- ∞ÛıÂÓ‹˜, ¿Ó‰Ú·˜, 34 ÂÙÒÓ, ÎÙËÓoÙÚfiÊo˜, ‰È·ÎoÌ›ÛÙËΠÁÈ· ÁÎfiÛÌÈ· ηٷÓoÌ‹. ∞Ó¿ÏoÁ· Ì ÙËÓ ÎoÈÓˆÓÈÎooÈ- ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË Â̇ÚÂÙo˘ ·fi 20Ë̤Úo˘ ÌÂÙ¿ ÂÓı‹ÌÂÚË ÎoÓoÌÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ, ·ÓÙÈÛÒÌ·Ù· ÓoÛËÏ›· Ùo˘ Û ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi ÓoÛoÎoÌ›o. O ˘ÚÂÙfi˜ ÂÌ- ¤Ó·ÓÙÈ Ùo˘ CMV ··ÓÙÒÓÙ·È ÛÙo 40-85% ÙˆÓ ÂÓË- Ê¿ÓÈ˙ 2-3 ·̷ٷ ËÌÂÚËÛ›ˆ˜ (¤ˆ˜ 39,6ÔC), Ì ÌÂÛo‰È·ÛÙ‹- ϛΈÓ1. O Èfi˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÚˆÙoÁÂÓ‹ Ïo›ÌˆÍË ¤¯ÂÈ ÙËÓ Ì·Ù· ·˘ÚÂÍ›·˜ Î·È Û˘Óo‰Â˘fiÙ·Ó ·fi Ú›Áo˜, ÂÊ›‰ÚˆÛË Î·È ¤ÓÙoÓË Î·Ù·‚oÏ‹ ‰˘Ó¿ÌˆÓ. ™Ùo ÈÛÙoÚÈÎfi ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Û ϷÓı¿Óo˘Û· Ê¿ÛË ÛÙoÓ oÏ˘Î˘ÛÙÈ΋ ÓfiÛo˜ ÓÂÊÚÒÓ Î·È ‹·Ùo˜ Î·È ‚Úo˘Î¤ÏψÛË oÚÁ·ÓÈÛÌfi Ùo˘ ·ÙfiÌo˘ ÁÈ· fiÏË Ùo˘ ÙË ˙ˆ‹. ∏ Ïo›- Úo 20ÂÙ›·˜. ¢ÂÓ ÂÚÈÁÚ¿ÊoÓÙ·È ÛÙo ·ÚÂÏıfiÓ Â˘Î·ÈÚȷΤ˜ ̈ÍË ·fi CMV ·oÎÙ¿ ȉȷ›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· fiÙ·Ó ÏoÈÌÒÍÂȘ o‡Ù ÂÚÈÛÙ·Ûȷ΋ ‹ ¯ÚfiÓÈ· Ï‹„Ë Ê·Ú̿ΈÓ. ÂΉËÏÒÓÂÙ·È Û ¿ÙoÌ· Ì ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ Ù˘ ΢ÙÙ·ÚÈ- ∞fi ÙËÓ ÎÏÈÓÈ΋ ÂͤٷÛË ‰È·ÈÛÙÒıËΠ‰ÈfiÁΈÛË Î·È Â˘·È- ΋˜ ·ÓoÛ›·˜, fiˆ˜ Û ÌÂÙ·ÌoÛ¯Â˘ı¤ÓÙ˜ Î·È Û ÛıËÛ›· Ùo˘ ‹·Ùo˜ ¯ˆÚ›˜ Û˘Óo‰fi ÛÏËÓoÌÂÁ·Ï›· ‹ ‰ÈfiÁΈ- ·ÛıÂÓ›˜ Ì ÓÂoϷۛ˜. ™Â Û¯¤ÛË Ì ÙË ÌÂÁ¿ÏË ÛË ÂÚÈÊÂÚÈÎÒÓ ÏÂÌÊ·‰¤ÓˆÓ. ∞fi ÙoÓ ÂÚÁ·ÛÙËÚÈ·Îfi ¤ÏÂÁ- ›وÛË Ùo˘ Èo‡, ·Ó·Ê¤ÚoÓÙ·È oχ Ï›Á˜ ÂÚÈ- ¯o, Ù· ÏÂ˘Î¿ ·ÈÌoÛÊ·›ÚÈ· ‹Ù·Ó Ê˘ÛÈoÏoÁÈο (7.200/Ìl) Ì ۯÂÙÈ΋ ÏÂÌÊÔ΢ÙÙ¿ÚˆÛË (ÔÏ˘ÌÔÚÊÔ‡ÚËÓ· 41%, ÏÂÌÊÔ- ÙÒÛÂȘ, ÛÙȘ oo›Â˜ o CMV ÚoηÏ› ÂÌÊ·Ó‹ ·ÙÙ·Ú· 52% Ì ‰ÈÂÁÂṲ́ӷ ÏÂÌÊo·ÙÙ·Ú· 15%). ∏ ∆∫∂ ÓfiÛo Û ÌË ·ÓoÛoηٷÛÙ·Ï̤Óo˘˜ ÂÓ‹ÏÈΘ. ∏ Â- ‹Ù·Ó 19 mm/1h. OÈ ÙÚ·ÓÛ·ÌÈÓ¿Û˜ ‹Ù·Ó ·˘ÍË̤Ó˜ (SGOT Ú›ÙˆÛË o˘ ·Úo˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ˷ٛ- 345 IU/L, SGPT 509 IU/L), ηıÒ˜ Î·È Ë ·ÏηÏÈ΋ ʈÛÊ·- Ùȉ· ·fi CMV Û ÚoËÁo˘Ì¤Óˆ˜ ˘ÁÈ‹ ÂÓ‹ÏÈη. Ù¿ÛË (202 IU/L) Î·È Ë ÁÏo˘Ù·Ì˘ÏÈ΋ ÙÚ·ÓÛÊÂÚ¿ÛË (158 z 160 ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 161
IU/L). H ÁÂÓÈ΋ o‡ÚˆÓ ¤‰ÂÈÍ ›¯ÓË Ï¢ÎÒÌ·Ùo˜, 3-4 ˘o- EBV, Ê·Ú˘ÁÁ›Ùȉ·5 Î·È ÏÂÌÊ·‰ÂÓo¿ıÂÈ·6 Â›Ó·È ÛÊ·›ÚÈ· Î·È 8-10 ÂÚ˘ıÚ¿. ∞fi ÙoÓ ·ÂÈÎoÓÈÛÙÈÎfi ¤ÏÂÁ¯o, Ë Û¿ÓÈ·. ∏ Ïo›ÌˆÍË ·fi CMV ÌoÚ› Ó· ÂÈϤÍÂÈ ·ÎÙÈÓoÁÚ·Ê›· ıÒÚ·Îo˜ ‹Ù·Ó Ê˘ÛÈoÏoÁÈ΋, Ùo ˘ÂÚ˯o- ۯ‰fiÓ Î¿ı ۇÛÙËÌ· Ùo˘ oÚÁ·ÓÈÛÌo‡ ÚoηÏÒ- ÁÚ¿ÊËÌ· ηډȿ˜ ¤‰ÂÈÍÂ Ê˘ÛÈoÏoÁÈ΋ ˘Ê‹ ÙˆÓ ‚·Ï‚›‰ˆÓ, ÂÓÒ Ùo ˘ÂÚ˯oÁÚ¿ÊËÌ· ÎoÈÏ›·˜ Î·È Ë ·ÍoÓÈ΋ ÙoÌoÁÚ·Ê›· ıÒ- ÓÙ·˜ Ó¢ÌoÓ›Ùȉ·, Ë·Ù›Ùȉ·, ·ÁÎÚ·ٛÙȉ·, Îo- Ú·Îo˜, ¿Óˆ Î·È Î¿Ùˆ ÎoÈÏ›·˜ ·Ó¤‰ÂÈÍ·Ó ÌfiÓo ·ÛÙÂȘ ÓÂÊÚÒÓ Ï›Ùȉ·, ÌËÓÈÁÁoÂÁÎÂÊ·Ï›Ùȉ·, Ì˘oηډ›Ùȉ·. Î·È ‹·Ùo˜, ηıÒ˜ Î·È ÓÂÊÚoÏÈı›·ÛË ·ÌÊoÙÂÚfiÏ¢ڷ. ∆o ∆o Èo ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÂÚÁ·ÛÙËÚÈ·Îfi ‡ÚËÌ· oÏoۈ̷ÙÈÎfi ÛÈÓıËÚoÁÚ¿ÊËÌ· Ì Ga-67, o˘ ¤ÁÈÓ ÁÈ· Ó· Â›Ó·È Û¯ÂÙÈ΋ ÏÂÌÊo΢ÙÙ¿ÚˆÛË, Ì ÂÚÈÛÛfiÙÂÚo ·oÎÏÂÈÛÙ› ÂÁ΢Ûو̤ÓË Û˘ÏÏoÁ‹ ÛÙo ‹·Ú ‹ ÛÙo˘˜ ÓÂÊÚo‡˜ ·fi 10% ¿Ù˘· ÏÂÌÊo·ÙÙ·Ú·7,8. ∆· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ›- ‰ÂÓ ·Ó¤‰ÂÈÍ ·ıoÏoÁÈ΋ Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË Ùo˘ Ú·‰ÈoÊ·ÚÌ¿Îo˘ Ó·È ÂÓÂÚÁooÈË̤ӷ ∆ ÏÂÌÊo·ÙÙ·Ú· Ì ΢ÙÙ·Úo- ÛÙ· ‰‡o ·˘Ù¿ fiÚÁ·Ó·. ¢ÂÓ ·Úo˘ÛÈ¿ÛÙËÎ·Ó ·ıoÏoÁÈο ¢- 9 Ú‹Ì·Ù· o‡Ù ÛÙËÓ ˘fiÏoÈË ÎoÈÏÈ¿ ‹ ÛÙo ıÒڷη. ¶oÏϷϤ˜ ÙoÍÈÎfi-ηٷÛÙ·ÏÙÈÎfi Ê·ÈÓfiÙ˘o . ∂ÙÂÚfiÊÈÏ· ·ÓÙÈ- ηÏÏȤÚÁÂȘ ·›Ì·Ùo˜, o‡ÚˆÓ, Ê·Ú˘ÁÁÈÎo‡ ÂȯڛÛÌ·Ùo˜ fiˆ˜ ÛÒÌ·Ù· ‰ÂÓ ÂÌÊ·Ó›˙oÓÙ·È. ¶·ÚfiÙÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ›ÎÙÂ- Î·È oÈ ‰oÎÈ̷ۛ˜ Mantoux, Widal, Wright, Monospot, Co- Úo˜ ‰ÂÓ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È Û˘¯Ó¿7, ̤ÙÚÈ· ¿Óo‰o˜ ÙˆÓ ombs ÁÈ· ÌÂÏÈÙ·›o Î·È Ë ÂÈÛÎfiËÛË ·¯È¿˜ ÛÙ·ÁfiÓ·˜ ·›- ÙÚ·ÓÛ·ÌÈÓ·ÛÒÓ Î·È Ù˘ ·ÏηÏÈ΋˜ ʈÛÊ·Ù¿Û˘ ›- Ì·Ùo˜ ‹Ù·Ó ·ÚÓËÙÈΤ˜. OÈ ı˘ÚÂoÂȉÈΤ˜ oÚÌfiÓ˜ Ùo˘ ·ÛıÂÓo‡˜ Ó·È Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË. ™ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ë ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÛÂ Ê˘ÛÈoÏoÁÈο ›‰·. O ·ÓoÛoÏoÁÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯o˜ Ë·Ù›Ùȉ· ˘o¯ˆÚ›, ¯ˆÚ›˜ ÂÈÏoΤ˜, Ì ¿Óo‰o ‹Ù·Ó ›Û˘ Ê˘ÛÈoÏoÁÈÎfi˜. ∞ӷ̤ÓoÓÙ·˜ Ùo˘˜ Ù›ÙÏo˘˜ ÙˆÓ ·ÓÙÈÛˆÌ¿ÙˆÓ ¤Ó·ÓÙÈ Ùo˘ ÙˆÓ ÏÂÈÙo˘ÚÁÈÎÒÓ ‰oÎÈÌ·ÛÈÒÓ Ùo˘ ‹·Ùo˜ ÛÙ· Ê˘- 7 ΢ÙÙ·ÚoÌÂÁ·Ïo˚o‡, ÙoÍoÏ¿ÛÌ·Ùo˜, ·Ïo‡ ¤ÚËÙ·, Ebstein ÛÈoÏoÁÈο ›‰·, Û ÂÚ›o˘ 70 Ë̤Ú˜ . Barr, Ë·Ù›Ùȉ·˜ µ Î·È C, ∏πV, Coxsackie B1-B5, Parvo B19, ∏ ‰È¿ÁÓˆÛË Ù˘ ÚˆÙo·ıo‡˜ Ïo›ÌˆÍ˘ ÂÈ- ¯oÚËÁ‹ıËΠÛÙoÓ ·ÛıÂÓ‹ ÙÚÈÏfi Û¯‹Ì· ·ÓÙÈ‚ÈoÙÈÎÒÓ, ¯ˆÚ›˜ ‚‚·ÈÒÓÂÙ·È Ì ÙËÓ ·Ó›¯Ó¢ÛË IgM ·ÓÙÈÛˆÌ¿ÙˆÓ Ó· ·Ú·ÙËÚËı› ‡ÊÂÛË Ùo˘ ˘ÚÂÙo‡. ∏ ÎÏÈÓÈ΋ ÂÈÎfiÓ· ‰Â ¤Ó·ÓÙÈ Ùo˘ CMV, ÙÂÙÚ·Ï·ÛÈ·ÛÌfi Ùo˘ Ù›ÙÏo˘ ÙˆÓ ‚ÂÏÙÈÒıËΠo‡Ù Ì ¯oÚ‹ÁËÛË Ó·ÚoͤÓ˘. ∆ÚÂȘ Ë̤Ú˜ ÌÂ- IgG ·ÓÙÈÛˆÌ¿ÙˆÓ ¤Ó·ÓÙÈ Ùo˘ CMV, Û ‰‡o ‰È·‰o- Ù¿ ÙË ‰È·Îo‹ ÙˆÓ ·ÓÙÈ‚ÈoÙÈÎÒÓ Î·È Ù˘ Ó·ÚoͤÓ˘, o ˘ÚÂ- Ùfi˜ ˘o¯ÒÚËÛÂ, ·Ú·ÙËÚ‹ıËΠ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ÎÏÈÓÈ΋˜ ÂÈÎfi- ¯Èο ‰Â›ÁÌ·Ù· ·›Ì·Ùo˜ o˘ Ï·Ì‚¿ÓoÓÙ·È Ì ‰È·Êo- Ó·˜ Î·È Úoo‰Â˘ÙÈ΋ ¿Óo‰o˜ ÙˆÓ ÙÚ·ÓÛ·ÌÈÓ·ÛÒÓ Û ڿ 15 ËÌÂÚÒÓ ÌÂٷ͇ Ùo˘˜ Î·È /‹ ·oÌfiÓˆÛË Ùo˘ Ê˘ÛÈoÏoÁÈο ›‰·, ÂÓÙfi˜ 15 ËÌÂÚÒÓ. ∞fi ÙË ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË Èo‡ Ì ηÏÏȤÚÁÂÈ·9-12. ∏ ·Úo˘Û›· Ùo˘ CMV Û ÁÈ· ÏoÈÌÒ‰Ë ·›ÙÈ· ˘ÚÂÙo‡ Úo¤Î˘„ ·‡ÍËÛË ÙˆÓ πgM ·ÓÙÈ- ηÏÏȤÚÁÂȘ ‰ÂÓ ÂȂ‚·ÈÒÓÂÈ ÂÓÂÚÁ‹ ÓfiÛo ·Êo‡ ÛˆÌ¿ÙˆÓ ¤Ó·ÓÙÈ Ùo˘ CMV (2,3 UA/ml, º.∆.<0,9 UA/ml), o Èfi˜ ÌoÚ› Ó· ·oÌoÓˆı› ÛÙ· o‡Ú· Î·È ÛÙo Ê¿- ÂÓÒ Ù· ›‰· ÙˆÓ IgG ·ÓÙÈÛˆÌ¿ÙˆÓ ‹Ù·Ó ›Û˘ ·˘ÍË̤ӷ Ú˘ÁÁ· ÁÈ· ·ÚÎÂÙfi ¯ÚoÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· ÌÂÙ¿ ÙË Ïo›- (9 UA/ml, º.∆. <6 UA/ml). £ÂÙÈ΋ ‹Ù·Ó Î·È Ë ‰oÎÈÌ·Û›· ¤Ì- 13 ÌÂÛo˘ ·ÓoÛoÊıoÚÈÛÌo‡ ÁÈ· ·Ó›¯Ó¢ÛË πgM ·ÓÙÈÛˆÌ¿ÙˆÓ ÌˆÍË . ¤Ó·ÓÙÈ Ùo˘ CMV Û ·Ú·›ˆÛË 1/80. ªÂÙ¿ ·fi ‰Âη¤ÓÙ Ë̤- ∆ËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ‰ÂηÂÙ›· ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó Ó¤Â˜ Ú˜, Ù· ›‰· ÙˆÓ IgG ÙÂÙÚ·Ï·ÛÈ¿ÛÙËÎ·Ó (34 UA/ml), Ù¯ÓÈΤ˜ o˘ ‚oËıo‡Ó ÛÙË ‰È¿ÁÓˆÛË. ∏ ‰oÎÈÌ·Û›· ÛÙoȯ›o o˘ Û˘ÓËÁoÚ› ˘¤Ú Ù˘ ÚˆÙo·ıo‡˜ Ïo›ÌˆÍ˘ ·fi Ù˘ CMV ·ÓÙÈÁoÓ·ÈÌ›·˜ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ·Ó›¯Ó¢ÛË CMV. ∏ ÎÏÈÓÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË Ùo˘ ·ÛıÂÓo‡˜, ¤ÍÈ Ì‹Ó˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ Ùo˘ Èo‡ ÙÔ˘ ÂÚÈÊÂÚÈο ·›Ì·ÙÔ˜ Ï¢- ¤Ío‰fi Ùo˘ ·fi Ùo ÓoÛoÎoÌ›o, Â›Ó·È ¿ÚÈÛÙË Î·È o ÂÚÁ·ÛÙË- Îo·ÙÙ·Ú·. ∏ ‰oÎÈÌ·Û›· ¤¯ÂÈ Ù‡¯ÂÈ ÁÂÓÈÎÂ˘Ì¤Ó˘ ÚÈ·Îfi˜ ¤ÏÂÁ¯o˜ Ùo˘ ‹·Ùo˜ Ê˘ÛÈoÏoÁÈÎfi˜. ·o‰o¯‹˜ ÛÙË ‰È¿ÁÓˆÛË Ù˘ CMV Ïo›ÌˆÍ˘ ÛÙo˘˜ ·ÓoÛoηٷÛÙ·Ï̤Óo˘˜ ·ÛıÂÓ›˜, ÂÓÒ ÌÂϤÙ˜ η- ™À∑◊∆∏™∏ Ù·‰ÂÈÎÓ‡o˘Ó ÙË ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ¿ Ù˘ Î·È ÛÙ· ÚoËÁo˘- ∏ Èo Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË ÂΉ‹ÏˆÛË Ù˘ Ïo›ÌˆÍ˘ ·fi ̤ӈ˜ ˘ÁÈ‹ ¿ÙoÌ·14. ∏ ·Ï˘ÛȉˆÙ‹ ·ÓÙ›‰Ú·ÛË Ù˘ CMV Û ÌË ·ÓoÛoηٷÛÙ·Ï̤Óo˘˜ ÂÓ‹ÏÈΘ Â›Ó·È oÏ˘ÌÂÚ¿Û˘ (PCR) ¯ÚËÛÈÌooÈÂ›Ù·È Î·ÙÂÍo¯‹Ó Ùo Û‡Ó‰ÚoÌo Ù˘ CMV ÌoÓo˘Ú‹ÓˆÛ˘. O CMV Û ¿ÙoÌ· Ì ·ÓoÛoÏoÁÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, ÂÓÒ ÂÚ¢- Â›Ó·È Ùo Èo Û˘ÓËıÈṲ̂Óo ·›ÙÈo ÌoÓo˘Ú‹ÓˆÛ˘ ÛÂ Ó¿Ù·È Ë Â˘·ÈÛıËÛ›· Ù˘ Î·È ÛÙo˘˜ ÌË ·ÓoÛoηٷ- ·ÛıÂÓ›˜ Ì ·o˘Û›· ÂÙÂÚfiÊÈÏˆÓ ·ÓÙÈۈ̿وÓ. ™Â ÛÙ·Ï̤Óo˘˜ ·ÛıÂÓ›˜15. ÌÈ· ·Ó·ÛÎfiËÛË 555 ÂÚÈÙÒÛÂˆÓ ÌoÓo˘Ú‹Óˆ- ∏ ÓfiÛo˜ Â›Ó·È ·˘ÙoÂÚÈoÚÈ˙fiÌÂÓË ÙȘ ÂÚÈÛ- Û˘. Ë ‰È¿ÁÓˆÛË ‹Ù·Ó Ïo›ÌˆÍË ·fi Èfi Ebstein-Barr ÛfiÙÂÚ˜ ÊoÚ¤˜ Î·È ‰Â ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ÂȉÈ΋ ıÂڷ›·. (∂BV) Û oÛoÛÙfi 93%, ·fi CMV Û 6% Î·È ·fi ™Â ÂÚÈÙÒÛÂȘ ˆÛÙfiÛo ‚·ÚÈ¿˜ Ïo›ÌˆÍ˘ ·fi ÙoÍfiÏ·ÛÌ· Û 1%2. CMV, Ì ÚoÛ‚oÏ‹ ÙÂÏÈÎÒÓ oÚÁ¿ÓˆÓ, ¤¯o˘Ó ·Ó·- ∏ ÓfiÛo˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ Û Ó·Úo‡˜ ÊÂÚı› ıÂÙÈο ÎÏÈÓÈο ·oÙÂϤÛÌ·Ù· Ì ÁηÓÛÈ- ÂÓ‹ÏÈΘ, Ì ·ÚÈ· ÂΉ‹ÏˆÛË ·Ú·ÙÂٷ̤Óo ˘„Ë- ÎÏo‚›ÚË16,17 Î·È ÊoÛηÚÓ¤ÙË17. ¢ÂÓ ¤¯ÂÈ fï˜ ·Îfi- Ïfi ˘ÚÂÙfi (‰È¿ÚÎÂÈ·˜ 2-6 ‚‰oÌ¿‰ˆÓ)3,4, o˘ Û˘- ÌË ÁÂÓÈ΢ٛ Ë Ê·Ú̷΢ÙÈ΋ ·Ú¤Ì‚·ÛË Û ÏoÈ- Óo‰Â‡ÂÙ·È ·fi Ú›Áo˜ Î·È ¤ÓÙoÓË Î·Îo˘¯›·. ª˘·Ï- ÌÒÍÂȘ ·fi CMV Û ÚoËÁo˘Ì¤Óˆ˜ ˘ÁÈ‹ ¿ÙoÌ·, Á›Â˜ Î·È ÛÏËÓoÌÂÁ·Ï›· ·Ú·ÙËÚo‡ÓÙ·È Û¯ÂÙÈο ηıÒ˜ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯o˘Ó ÌÂÁ¿Ï˜ ÛÂÈÚ¤˜ o˘ Ó· ·o- Û˘¯Ó¿, ·ÏÏ¿ Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙË ÌoÓo˘Ú‹ÓˆÛË ·fi ‰ÂÈÎÓ‡o˘Ó ÙË ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ¿ Ù˘, ÂÓÒ ·o̤ÓÂÈ Ó· 162 ¢. °∫π™∞∫∏™ ∫∞π ™À¡.
ηıoÚÈÛÙo‡Ó Ë ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ıÂڷ›·˜ Î·È Ë ‰o- 5. Begovac J, Soldo I, Presecki V. CMV mononucleosis in children compared with the infection in adults and ÛoÏoÁ›· ÙˆÓ Ê·Ú̿ΈÓ. with Epstein-Barr virus mononucleosis. J Infect 1988, O ·ÛıÂÓ‹˜ o˘ ·Úo˘ÛÈ¿ÛÙËΠÏËÚ› Ù· ÎÚÈ- 17: 121-5. Ù‹ÚÈ· o˘ ··ÈÙo‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙË ‰È¿ÁÓˆÛË Ù˘ CMV 6. Porath A, Schlaeffer F, Sarov I, Keynan A. CMV mononu- Ïo›ÌˆÍ˘, ÂÓÒ Ù·˘Ùfi¯ÚoÓ· ‰ÂÓ Úo·ÙÂÈ, ·fi Ùo cleosis: A report of 70 patients in a community ho- spital. Isr J Med Sci 1987, 23: 268-73. ÈÛÙoÚÈÎfi ·ÏÏ¿ Î·È ÙË ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË o˘ ¤ÁÈÓÂ, ο- 7. Cohen JI, Corey GR. CMV infection in the normal host. oÈ· ·ÈÙ›· ·ÓoÛoηٷÛÙoÏ‹˜. ™˘ÌÂÚ·ÛÌ·ÙÈο, Ë Medicine 1985, 64: 100-14. Ïo›ÌˆÍË ·fi CMV ÌoÚ› Ó· ÂΉËψı›, ÎÏÈÓÈο, 8. Horwitz CA, Henle W, Henle G, et al. Clinical and labora- Û ÚoËÁo˘Ì¤Óˆ˜ ˘ÁÈ›˜ ÂÓ‹ÏÈΘ Î·È ·Ú¿ ÙË tory evaluation of CMV-induced mononucleosis in previously healthy individuals. Report of 82 cases. Û·ÓÈfiÙËÙ¿ Ù˘, Ú¤ÂÈ Ó· Ù›ıÂÙ·È ÛÙË ‰È·ÊoÚÈ΋ Medicine 1986, 65: 124-34. ‰È¿ÁÓˆÛË ÂÓfi˜ Â̇ÚÂÙo˘ ˘fi ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË. 9. Hirsch Martin. Cytomegalovirus infection. In: Isselbacher K, Braunwald E, Wilson J, eds. Harrison’s principles of internal medicine. New York, Saint Louis: Mc ABSTRACT Graw-Hill, inc, 1994: 794-7. Gkisakis D, µalanos I, Paschalidis K, Karayiannis 10. Rubin RH. Infectious disease complications of renal A, Perifanis B, Harsoulis F. Hepatitis from cytome- transplantation. Kidney Int 1993, 44: 221-36. galovirus (CMV) in an immunocompetent pati- 11. Farrugia E, Schwab TR. Management and prevention of CMV infection after renal transplantation. Mayo Clin ent. Hell Iatr 2003, 69: 160-162. Proc 1992, 67: 879-90. 12. Chou S. Newer methods for diagnosis of CMV infection. A 34-year old man presented with fever during Rev Infect Dis 1990, 12S: S727-36. the last 25 days, rigor and malaise. In his medical 13. Zurlo JJ, O'Neill D, Polis MA, et al. Lack of clinical utility history he had polycystic kidney and liver disease of cytomegalovirus blood and urine cultures in patients and he was not taking any medication. On exami- with HIV infection. Ann Intern Med 1993, 118: 12-7. nation he had palpable and tender liver. His liver en- 14. Lesprit P, Scieux C, Lemann M, et al. Use of the cytome- galovirus (CMV) antigenemia assay for the rapid dia- zymes and ÁGT were raised and he had 15% atypical gnosis of primary CMV infection in hospitalized a- lymphocytes on peripheral blood smears. Serologic dults. Clin Infect Dis 1998, 26: 646-50. testing revealed CMV-specific IgM antibodies. Fifteen 15. Revello MG, Zavattoni M, Sarasini, et al. Human cytome- galovirus in blood of immunocompetent persons du- days later there was a fourfold increase in CMV-spe- ring primary infection: prognostic implications for pre- cific IgG titers, which confirmed the diagnosis of pri- gnancy. J Infect Dis 1998, 177: 1170-5. mary CMV infection. The symptoms, the clinical 16. McCormack JG, Bowler SD, Donnelly JE, Steadman C. signs and the laboratory abnormalities improved gra- Successful treatment of severe cytomegalovirus infe- ction with ganciclovir in an immunocompetent host. dually without therapeutic intervention. Six months Clin Infect Dis 1998, 26: 1007-8. later the patient was in perfect health. 17. Eddleston M, Peacock S, Juniper M, Warrell DA. Severe cytomegalovirus infection in immunocompetent pa- tients. Clin Infect Dis 1997, 24: 52-6. µπµ§πO°ƒ∞ºÿ∞ 1. Krech U. Complement-fixation antibodies against CMV ∞ÏÏËÏoÁÚ·Ê›·: in different parts of the world. Bull World Health ¢. °ÎÈÛ¿Î˘ Organ 1973, 49: 103-6. EϤÓ˘ £ÂÔ‰ˆÚ›‰Ë 1 2. Evans AS. Infectious mononucleosis and related syn- dromes. Am J Med Sci 1978, 276: 325-39. 546 42 £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 3. Klemola E, Kaariainen L. CMV as a possible cause of a Corresponding author: disease resembling infectious mononucleosis. Br Med D. Gisakis J 1965, 2: 1099-102. 1, Elenis Theodoridi Str. 4. Jordan MC, Rousseau WE, Stewart JA, et al. Spontaneous CMV mononucleosis: Clinical and laboratory observa- 546 42 Thessaloniki tions in nine cases. Ann Intern Med 1973, 79: 153-60. Greece ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 2003, 69, 2: 163 - 166
¡fiÛÔ˜ Kikuchi-Fujimoto: Ì›· Û¿ÓÈ· ·ÈÙ›· ÏÂÌÊ·‰ÂÓÔ¿ıÂÈ·˜
¶. ¡ÈÎÔÏ·˝‰Ë˜1, A. ™ÔÊfi˜1, B. ∫·ÏÔ‡ÙÛË2, A. ∆ÛÒÓ·1, ¶. ∫ÔÏÏ¿Ú·˜1, ™. ªÂÙ·ÏÏ›‰Ë˜1, E. ∫Ô˘ÌÂÓÙ¿ÎË1, A¯. ∆Ô˘ÚηÓÙÒÓ˘1
1 ∞' ¶·ıÔÏÔÁÈ΋ ∫ÏÈÓÈ΋, NÔÛÔÎÔÌÂ›Ô ∞Ã∂¶∞, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 2 ∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ °ÂÓÈ΋˜ ¶·ıÔÏÔÁ›·˜ Î·È ¶·ıÔÏÔÁÈ΋˜ ∞Ó·ÙÔÌÈ΋˜ A¶£, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË
¶ÂÚ›ÏË„Ë. °˘Ó·›Î·, 27 ÂÙÒÓ, ÚoÛ‹Ïı ÁÈ· ‰ÈÂÚ‡- ™˘ÌÂÚ·ÛÌ·ÙÈο, Ë ÓfiÛo˜ Kikuchi-Fujimoto, Â›Ó·È ÓËÛË ·Û˘Ìو̷ÙÈ΋˜ ÏÂÌÊ·‰ÂÓo¿ıÂÈ·˜ ·fi ÌË- ÌÈ· ηÏo‹ı˘, ·˘ÙoÂÚÈoÚÈ˙fiÌÂÓË ÈÛÙÈo΢ÙÙ·ÚÈ΋ Ófi˜. ∏ ÎÏÈÓÈ΋ ÂͤٷÛË ·Ó¤‰ÂÈÍ ÙÚ·¯ËÏÈ΋ ÏÂÌÊ·- ÓÂÎÚˆÙÈ΋ ÏÂÌÊ·‰ÂÓ›Ùȉ· Î·È Ú¤ÂÈ Ó· Û˘ÌÂÚÈ- ‰ÂÓo¿ıÂÈ·. O ÂÚÁ·ÛÙËÚÈ·Îfi˜ Î·È ·ÂÈÎoÓÈÛÙÈÎfi˜ Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÛÙË ‰È·ÊoÚÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË Ù˘ ÏÂÌÊ·- ¤ÏÂÁ¯o˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ·oÎ·Ï˘ÙÈÎfi˜. ∏ ‰È¿ÁÓˆÛË Ù¤- ‰ÂÓo¿ıÂÈ·˜. ıËΠ̠‚Èo„›· ÏÂÌÊ·‰¤Ó·, Ë oo›· ¤‰ÂÈÍ ÓÂÎÚˆÙÈ- EÏÏËÓ I·ÙÚ 2003, 69: 163 - 166. ΋ ÈÛÙÈo΢ÙÙ·ÚÈ΋ ÏÂÌÊ·‰ÂÓ›Ùȉ· (ÓfiÛo˜ Kikuchi).
∂π™∞°ø°◊ ÙÚ·¯ËÏÈÎo› ÏÂÌÊ·‰¤Ó˜ ·ÌÊoÙÂÚfiÏ¢ڷ, ‰È·Ì¤ÙÚo˘ 2 cm, ÛÎÏËÚo› Î·È ·ÓÒ‰˘ÓoÈ. ∞fi ÙËÓ ˘fiÏoÈË ÎÏÈÓÈ΋ ÂͤٷÛË ∏ ÓfiÛo˜ Kikuchi-Fujimoto ‹ ÈÛÙÈo΢ÙÙ·ÚÈ΋ ÓÂ- ‰ÂÓ Úo¤Î˘„·Ó ·ıoÏoÁÈο Â˘Ú‹Ì·Ù·. ÎÚˆÙÈ΋ ÏÂÌÊ·‰ÂÓ›Ùȉ·, Â›Ó·È Ì›· ÌoÚÊ‹ ÓÂÎÚˆÙÈ- O ÂÚÁ·ÛÙËÚÈ·Îfi˜ ¤ÏÂÁ¯o˜ ¤‰ÂÈÍÂ: ·ÈÌ·ÙoÎÚ›ÙË 37%, ΋˜ ÏÂÌÊ·‰ÂÓ›Ùȉ·˜ o˘ Â›Ó·È Â˘Ú¤ˆ˜ ÁÓˆÛÙ‹ ÛÙËÓ ·ÈÌoÛÊ·ÈÚ›ÓË 12,2 g/dl, ÏÂ˘Î¿ 4.000/Ìl (¶ 50%, § 42%, M π·ˆÓ›·, ·ÏÏ¿ ۯ‰fiÓ ¿ÁÓˆÛÙË ÛÙo˘˜ ÂÚÈÛÛfi- 6,5%), ·ÈÌoÂÙ¿ÏÈ·: 190.000/Ìl, ∆∫∂ 50, CRP 1,8 mg/dl, o˘- ÙÂÚo˘˜ ÎÏÈÓÈÎo‡˜ È·ÙÚo‡˜ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘ Î·È Ù˘ ∞- Ú›· 32 mg/dl, ÎÚ·ÙÈÓ›ÓË 0,8 mg/dl, SGOT 30 U/L, SGPT 35 U/L, Á-GT 35 U/L, LDH 150 U/L, ·ÏηÏÈ΋ ʈÛÊ·Ù¿ÛË 105 ÌÂÚÈ΋˜. OÈ ·Ó·ÊoÚ¤˜ ÛÙË ‚È‚ÏÈoÁÚ·Ê›· Â›Ó·È Â- U/L, ¯oÏÂÚ˘ıÚ›ÓË 0,6 mg/dl, o˘ÚÈÎfi o͇ 5,1 mg/dl, Ï¢ÎÒ- ÚÈoÚÈṲ̂Ó˜ Û ÌÂÌoӈ̤ӷ ÂÚÈÛÙ·ÙÈο. Ì·Ù· 7,0 g/dl, ÏÂ˘ÎˆÌ·Ù›Ó˜ 3,3 g/dl, ÛÊ·ÈÚ›Ó˜ 3,7 g/dl, ¯o- ∏ ÓfiÛo˜ Â›Ó·È Î·Ïo‹ı˘, ·˘Ùo˚ÒÌÂÓË ÏÂÌÊ·- ÏËÛÙÂÚ›ÓË 150 mg/dl, ÙÚÈÁÏ˘ÎÂÚ›‰È· 110 mg/dl, οÏÈo 4,0 ‰ÂÓo¿ıÂÈ·. ∞ӷʤÚoÓÙ·È ÂÚÈÙÒÛÂȘ o˘ ›¯·Ó meq/l, Ó¿ÙÚÈo 139 meq/l, ·Û‚¤ÛÙÈo 9,4 mg/dl, PT 11,8 sec, ‰È·ÁÓˆÛÙ› Ï·Óı·Ṳ̂ӷ, ÎÏÈÓÈο Î·È ÈÛÙoÏoÁÈο, PTT 27 sec, ÁÂÓÈ΋ o‡ÚˆÓ Ê˘ÛÈoÏoÁÈ΋, ÚÂ˘Ì·ÙoÂȉ‹˜ ·- Ú¿ÁÔÓÙ·˜ <20, IgG 11,8 g/l, IgA 20,2 g/l, IgM 1,38 gr/l, C 1,1 ˆ˜ ϤÌʈ̷ ‹ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfi˜ ÂÚ˘ıËÌ·Ù҉˘ χ- 3 g/l, C4 0,54 g/l, ·ÓÙÈ˘ÚËÓÈο ·ÓÙÈÛÒÌ·Ù· ·ÚÓËÙÈο. Îo˜. ø˜ ÂÎ Ùo‡Ùo˘, oÈ ·ÛıÂÓ›˜ Ù¤ıËÎ·Ó ¿ÛÎo· Û O ¤ÏÂÁ¯o˜ ÁÈ· ·ÓÙÈÛÒÌ·Ù· ¤Ó·ÓÙÈ ÙoÍoÏ¿ÛÌ·Ùo˜, ÈÔ‡ ·ÁˆÁ‹ Ì ·ÓÙÈÓÂoÏ·ÛÌ·ÙÈο ¯ËÌÂÈoıÂڷ¢ÙÈο Epstein Barr, CMV, Bartonella, HIV ‹Ù·Ó ·ÚÓËÙÈÎfi˜. ‹ ÛÙÂÚoÂȉ‹. ∞fi ÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ·ÍoÓÈ΋˜ ÙoÌoÁÚ·Ê›·˜ ÙÚ·¯‹Ïo˘ ·Ú·ÙËÚ‹ıËÎ·Ó ÙÚ·¯ËÏÈÎo› ÏÂÌÊ·‰¤Ó˜ ¿Ìʈ, ‰È·Ì¤ÙÚo˘ ÂÚ›o˘ 2 cm. ™ÙËÓ ·ÍoÓÈ΋ ÙoÌoÁÚ·Ê›· ıÒÚ·Îo˜ Î·È ÎoÈ- ¶∂ƒπ°ƒ∞º◊ ∆∏™ ¶∂ƒπ¶∆ø™∏™ Ï›·˜ ‰ÂÓ ·Ú·ÙËÚ‹ıËÎ·Ó ·ıoÏoÁÈÎo› ÏÂÌÊ·‰¤Ó˜. °˘Ó·›Î· 27 ÂÙÒÓ, Ì ÂχıÂÚo ·ÙoÌÈÎfi Î·È ÎÏËÚoÓoÌÈÎfi ∏ ‰oÎÈÌ·Û›· Ê˘Ì·Ù›Ó˘ ‹Ù·Ó ·ÚÓËÙÈ΋. ·Ó·ÌÓËÛÙÈÎfi, ÚoÛ‹Ïı ÛÙ· Â͈ÙÂÚÈο È·ÙÚ›· ÏfiÁˆ ·ÓÒ- ŒÁÈÓ ‚Èo„›· ÙÚ·¯ËÏÈÎo‡ ÏÂÌÊ·‰¤Ó· Î·È Ë ÈÛÙoÏoÁÈ΋ ‰˘Ó˘ ÙÚ·¯ËÏÈ΋˜ ÏÂÌÊ·‰ÂÓo¿ıÂÈ·˜ ·fi ÌËÓfi˜. ∏ ·ÛıÂÓ‹˜ ÂͤٷÛË ¤‰ÂÈÍ ÌÂÚÈ΋ ηٿÚÁËÛË Ù˘ ·Ú¯ÈÙÂÎÙoÓÈ΋˜ ‰oÌ‹˜ ‰ÂÓ ·Ó¤ÊÂÚÂ Û˘Óo‰fi Û˘Ìو̷ÙoÏoÁ›·. Ùo˘, ÏfiÁˆ ·Úo˘Û›·˜ Û¯ÂÙÈο ÂÚÈÁÚ·ÙÒÓ ·Ú·ÊÏoȈ‰ÒÓ ™ÙËÓ ÎÏÈÓÈ΋ ÂͤٷÛË ‰È·ÈÛÙÒıËÎ·Ó ‰ÈoÁΈ̤ÓoÈ ‚Ï·‚ÒÓ. ∞˘Ù¤˜ ·oÙÂÏo‡ÓÙ·Ó ·fi ÌÂÁ¿Ï· ¿Ù˘· ÌoÓo‡ÚË- 164 ¶. Nπ∫O§∞´¢∏™ ∫∞π ™À¡.
Ó· ·ÙÙ·Ú·, ÈÛÙÈo·ÙÙ·Ú· Î·È Î·Ú˘oÚÚËÎÙÈο ˘ÚËÓÈο ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ ÈÛÙoÏoÁÈ΋ ÂÈÎfiÓ·1,2. ·oÙÚ›ÌÌ·Ù·, ÌÂ Û˘Óo‰fi Ó¤ÎÚˆÛË, ËÎÙÈÎo‡ Ù‡o˘ (EÈÎ. 1). OÈ ÚÒÙ˜ ·Ó·ÊoÚ¤˜ Ù˘ ÓfiÛo˘ ÂÎÙfi˜ π·ˆ- ∆fiÛo Ù· ÈÛÙÈo·ÙÙ·Ú· fiÛo Î·È Ù· ÌÂÁ¿Ï· ÌoÓo‡ÚËÓ· ·Ù- Ù·Ú· ¤‰ÂÈÍ·Ó Û·Ê‹ ıÂÙÈÎfiÙËÙ· ÛÙËÓ ·ÓÔÛÔ˚ÛÙÔ¯ËÌÈ΋ ¯ÚÒ- Ó›·˜ ÂÌÊ·Ó›ÛıËÎ·Ó Ùo 1982 ÛÙo πÚ¿Ó, ÙËÓ πÛ·Ó›·, 3 ÛË Ì Ùo CD68 ·ÓÙÈÁfiÓo (EÈÎ. 2), ÂÓÒ ‹Ù·Ó ·ÚÓËÙÈο ÛÙo˘˜ ÙËÓ πÙ·Ï›· Î·È ÙË ¡fiÙÈ· ∫oÚ¤· . ∞ÎoÏo‡ıˆ˜ Ùo Ì˘ÂÏÈÎo‡˜ Î·È ÏÂÌÊo΢ÙÙ·ÚÈÎo‡˜ ‰Â›ÎÙ˜. ∞fi Ù· Â˘Ú‹Ì·Ù· 1983 ÂÚÈÁÚ¿ÊÙËÎ·Ó ·fi Ùo˘˜ Turner Î·È Û˘Ó. ·˘Ù¿ Ù¤ıËÎÂ Ë ‰È¿ÁÓˆÛË Ù˘ ÓÂÎÚˆÙÈ΋˜ ÈÛÙÈo΢ÙÙ·ÚÈ΋˜ ÂÈÎoÛȉ‡o ÂÚÈÛÙ·ÙÈο ÛÙȘ ∏¶∞4. ÏÂÌÊ·‰ÂÓ›Ùȉ·˜ Ùo˘ Kikuchi. ∏ ÈÛÙÈo΢ÙÙ·ÚÈ΋ ÓÂÎÚˆÙÈ΋ ÏÂÌÊ·‰ÂÓ›Ùȉ· Ùo˘ Kikuchi Â›Ó·È Ì›· Û¿ÓÈ· ÌoÚÊ‹ ÏÂÌÊ·‰ÂÓ›ÙÈ- ™À∑◊∆∏™∏ ‰·˜, Ë oo›· ÚoÛ‚¿ÏÏÂÈ Ó·Úo‡˜ ÂÓ‹ÏÈΘ, Ì ̤- ∆o 1972, ÛÙËÓ π·ˆÓ›·, oÈ ·ıoÏoÁo·Ó·ÙfiÌoÈ Ki- Ûo fiÚo ËÏÈΛ·˜ Ù· ÙÚÈ¿ÓÙ· ¤ÙË. OÈ Á˘Ó·›Î˜ ÚoÛ- kuchi Î·È Fujimoto ÂÚȤÁÚ·„·Ó, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· o ¤- ‚¿ÏÏoÓÙ·È Û˘¯ÓfiÙÂÚ· ·fi Ùo˘˜ ¿Ó‰Ú˜ Ì ·Ó·Ïo- Ó·˜ ·fi ÙoÓ ¿ÏÏoÓ, ¤Ó· ηÏfiËı˜, ·˘Ùo˝ÒÌÂÓo Á›· 4:1 5. Û‡Ó‰ÚoÌo ÓÂÎÚˆÙÈ΋˜ ÏÂÌÊ·‰ÂÓ›Ùȉ·˜ Ì ¯·Ú·- ∏ ÓfiÛo˜ Â›Ó·È Î·Ïo‹ı˘, ·˘Ùo˝ÒÌÂÓË, Ì ̤ÛË
EÈÎ. 1. ¶ÂÚÈo¯‹ Ó¤ÎÚˆÛ˘ Ì ¿ÊıoÓ· ˘ÚËÓÈο ·oÙÚ›ÌÌ·Ù·, ÈÛÙÈo·Ù- Ù·Ú· Î·È ÌÂÁ¿Ï· ÌoÓo‡ÚËÓ· ·ÙÙ·Ú· ∏ + ∂ × 200.
EÈÎ. 2. ∫˘ÙÙ·ÚoÏ·ÛÌ·ÙÈ΋ ¯ÚÒÛË ÈÛÙÈo΢ÙÙ¿ÚˆÓ Î·È ÌoÓo‡ÚËÓˆÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ. AÓoÛoïÛÙÔ¯ËÌÈ΋ ¯ÚÒÛË CD68 × 400. ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 165
‰È¿ÚÎÂÈ· ÓfiÛËÛ˘ ÙÚÂȘ Ì‹Ó˜, ÂÓÒ ·Ó·Ê¤ÚoÓÙ·È ÙÂÈ ÙË ‰È¿ÁÓˆÛË Î·È ÚoÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÂÈϤoÓ ‰È·- ˘oÙÚo¤˜ Ù˘ ÓfiÛo˘ Û oÛoÛÙfi 3-4%6,7. ÁÓˆÛÙÈÎo‡˜ Î·È ıÂڷ¢ÙÈÎo‡˜ ¯ÂÈÚÈÛÌo‡˜, o˘ ∏ Û˘ÓËı¤ÛÙÂÚË ÎÏÈÓÈ΋ ÂΉ‹ÏˆÛË Ù˘ ÓfiÛo˘ ٷϷȈÚo‡Ó ·ÛıÂÓ›˜ Î·È È·ÙÚo‡˜. Â›Ó·È Ë ·Û˘Ìو̷ÙÈ΋ ÏÂÌÊ·‰ÂÓ›Ùȉ·, Ë oo›· ηٿ Ùo ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚo oÛoÛÙfi (77%) ÂÓÙo›˙ÂÙ·È ABSTRACT ÛÙËÓ ÙÚ·¯ËÏÈ΋ ¯ÒÚ·, fiˆ˜ Î·È ÛÙË ‰È΋ Ì·˜ ÂÚ›- Nikolaidis P, Sofos A, Kaloutsi V, Tsona A, Kollaras ÙˆÛË, ÂÓÒ Û oÛoÛÙfi o˘ Î˘Ì·›ÓÂÙ·È Ì¤¯ÚÈ 22% P, Metallidis S, Koumentaki E, Tourkantonis Ach. ·›ÚÓÂÈ ÙË ÌoÚÊ‹ Ù˘ ÁÂÓÈÎÂ˘Ì¤Ó˘ ÏÂÌÊ·‰ÂÓo¿- Kikuchi-Fujimoto disease: A rase cause of lym- ıÂÈ·˜. ™Ùo 33% ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ Ë ÏÂÌÊ·‰ÂÓ›Ùȉ· phadenitis. Hell Iatr 2003, 69: 163-166. Û˘Óo‰Â‡ÂÙ·È ·fi ˘ÚÂÙfi. ÕÏϘ ÎÏÈÓÈΤ˜ ÂΉËÏÒ- ÛÂȘ fiˆ˜ Ì˘·ÏÁ›Â˜, ·ÚıÚ·ÏÁ›Â˜, ÛÏËÓoÌÂÁ·Ï›·, A 27 years old female patient presented with Ë·ÙoÌÂÁ·Ï›· ÂÌÊ·Ó›˙oÓÙ·È Û oÛoÛÙfi ÌÈÎÚfiÙÂ- lymphadenopathy, one month ago. She had no o- Úo ·fi 10%. ™Â ·ÚÎÂÙ¤˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ë ÓfiÛo˜ ÂÎ- ther symptoms. Examination at the time revealed ‰ËÏÒÓÂÙ·È ˆ˜ Â̇ÚÂÙo ·ÁÓÒÛÙo˘ ·ÈÙÈoÏoÁ›·˜8-10. cervical lymphadenopathy. The laboratory exams O ÂÚÁ·ÛÙËÚÈ·Îfi˜ ¤ÏÂÁ¯o˜, Û˘Ó‹ıˆ˜, ·oη- and the computer tomography of thorax and abdo- χÙÂÈ Ï¢ÎoÂÓ›· Ì ÏÂÌÊo΢ÙÙ¿ÚˆÛË Î·È ·˘ÍË- men gave no evidence of disease. Biopsy of a lym- ̤ÓË ∆∫∂. ph node was performed and the diagnosis of Kiku- ∏ ·ÈÙÈo·ıoÁ¤ÓÂÈ· Ù˘ ÓfiÛo˘ Â›Ó·È ¿ÁÓˆÛÙË. chi’s disease was made. In conclusion, Kikuchi-Fuji- ∂Óo¯ooÈo‡ÓÙ·È ‰È¿ÊoÚoÈ ·Ù·ÍÈÓfiÌËÙoÈ Èo›, ‰ÈfiÙÈ, moto disease is a benign, self-limited histiocytic ne- Û oÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÚoËÁÂ›Ù·È Ïo›ÌˆÍË Ùo˘ crotizing lymphadenitis and it must be included in ·ÓˆÙ¤Úo˘ ·Ó·Ó¢ÛÙÈÎo‡ Û˘ÛÙ‹Ì·Ùo˜, ÛÂ Û˘Ó‰˘·- the differential diagnosis of lymphadenopathy. ÛÌfi Ì ÙË ÏÂÌÊo΢ÙÙ¿ÚˆÛË, ÙË ÌË ·ÓÙ·fiÎÚÈÛË ÛÙ· ·ÓÙÈ‚ÈoÙÈο Î·È ÌÈ· Âo¯È·Î‹ ηٷÓoÌ‹ Ù˘ µπµ§πO°ƒ∞ºπ∞ ÓfiÛo˘. ™Â oÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ë ÏÂÌÊ·‰ÂÓ›Ùȉ· 1. Kikuchi M. Lymphadenitis showing focal reticulum cell Ùo˘ Kikuchi ¤¯ÂÈ Û˘Ó‰Âı› Ì Ïo›ÌˆÍË ·fi ÙoÍfi- hyperplasia with nuclear debris and phagocytosis. Ï·ÛÌ·, ÁÂÚÛ›ÓÈ·, Î·È Ùo˘˜ Èo‡˜ Epstein Barr Î·È Nippon Ketsueki Gakkai Zasshi 1972, 35: 379-80 (in Japanese). ·Ú·˝ÓÊÏo˘¤ÓÙ˙·˜11-13. ÕÏÏoÈ ÂÚ¢ÓËÙ¤˜, fiˆ˜ oÈ 2. Fujimoto Y, Kozima Y, Yamaguchi K. Cervical subacute Imamura Î·È Û˘Ó., ˘oÛÙËÚ›˙o˘Ó ÙËÓ ¿o„Ë fiÙÈ Ë necrotizing lymphadenitis: A new clinicopathological ÓfiÛo˜ ÌoÚ› Ó· Â›Ó·È ÌÈ· ·˘Ùo¿ÓoÛË Î·Ù¿ÛÙ·ÛË, entity. Naika 1972, 20: 920-7 (in Japanese). o˘ ÌoÈ¿˙ÂÈ Ì Ùo Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfi ÂÚ˘ıËÌ·ÙÒ‰Ë Ï‡Îo 3. Pileri S, Kikuchi M, Helbron D. Histiocytic necrotizing Î·È oÊ›ÏÂÙ·È Û ‰È¤ÁÂÚÛË Î·È ÌÂÙ·ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ lymphadenitis without granulocytic infiltration. Vir- ÏÂÌÊo΢ÙÙ¿ÚˆÓ, ˘fi ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË Î¿oÈˆÓ ÈÒÓ14. chows Arch A 1982, 395: 257-71. ∞fi ÎÏÈÓÈ΋ ¿o„Ë, ··ÈÙÂ›Ù·È ‰È·ÊoÚÈ΋ 4. Turner RR, Martin J, Dorfman RF. Necrotizing lymphade- ‰È¿ÁÓˆÛË ·fi Ùo ϤÌʈ̷, ÙËÓ Î·Îo‹ıË ÈÛÙÈo΢Ù- nitis: astudy of 30 cases. Am J Surg Pathol 1983, 7: 115-23. Ù¿ÚˆÛË, ÙËÓ ÙoÍoÏ¿Û̈ÛË, ÙË ÏoÈÌÒ‰Ë ÌoÓo˘- 5. Dorfman RF, Berry GJ. Kikuchi’s necrotizing lymphade- Ú‹ÓˆÛË, ÙË Ê˘Ì·Ù›ˆÛË, ÙË ÓfiÛo ÂÍ’ oÓ‡¯ˆÓ Á·Ï‹˜, nitis: An analysis of 108 cases with emphasis on diffe- Ùo AIDS Î·È Ùo Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfi ÂÚ˘ıËÌ·ÙÒ‰Ë Ï‡Îo. rential diagnosis. Semin Diagn Pathol 1988, 5: 329. ∏ ‰È¿ÁÓˆÛË Ù˘ ÓfiÛo˘ Ù›ıÂÙ·È Ì ‚Èo„›· ÏÂÌ- 6. Tsang WYW, Chan KC, Ng CS. Kikuchi’s lymphadenitis: a Ê·‰¤Ó· Î·È ÙËÓ ÈÛÙoÏoÁÈ΋ ÂͤٷÛË, Ë oo›· ·o- morphologic analysis of 75 cases with special reference ηχÙÂÈ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÈÛÙoÏoÁÈο Â˘Ú‹Ì·Ù· to unusual features. Am J Surg Pathol. 1994, 18(3): Ù˘ ÓfiÛo˘, o˘ Â›Ó·È oÈ ÓÂÎÚÒÛÂȘ Ì ٷ ˘ÚËÓÈο 219-31. ·oÙÚ›ÌÌ·Ù·, ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙȘ ·Ú·ÊÏoÈÒ‰ÂȘ Â- 7. Kikuchi M,Takeshita M, Eimoto T, et al. Histiocytic ne- crotizing lymphadenitis: clinicopathologic, immunolo- ÚÈo¯¤˜ Î·È Ù· ¿ÊıoÓ· ÈÛÙÈo·ÙÙ·Ú· Ì ÌoÓo΢Ù- gic and HLA typing study. In: Hanaoka M, Kadin ME, Ù·ÚoÂȉ›˜, ÂÓ Ì¤ÚÂÈ, ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜, fiˆ˜ Î·È ÛÙËÓ Mikata A, eds. Lymphoid Malignancy: Immunocy- ·Úo‡Û· ÂÚ›ÙˆÛË. tology and Cytogenetics. New York: Fields and Wood ™˘ÌÂÚ·ÛÌ·ÙÈο, ı· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì- 1990: 251-7. ‚¿Óo˘Ì ÙË ÓfiÛo Ùo˘ Kikuchi ÛÙË ‰È·ÊoÚÈ΋ ‰È¿- 8. Pearl D, Strauchen JA. Kikuchi’s disease as a cause of fever of unknown origin. N Engl J Med 1989, 320: ÁÓˆÛË, ÙfiÛo Ù˘ ·Û˘Ìو̷ÙÈ΋˜ ÏÂÌÊ·‰ÂÓo¿- 1147-8. ıÂÈ·˜, fiÛo Î·È Ùo˘ ÂÌ˘Ú¤Ùo˘ ·ÁÓÒÛÙo˘ ·ÈÙÈoÏo- 9. Bailey EM, Klein NC, Cunha BA. Kikuchi’s disease with Á›·˜ ÌÂ Û˘Óo‰fi ÏÂÌÊ·‰ÂÓo¿ıÂÈ·, ȉ›ˆ˜ ÛÙo˘˜ ÓÂ- liver dysfunction presenting as fever of unknown ori- ·Úo‡˜ ·ÛıÂÓ›˜. ∏ ¤ÁηÈÚË ‚Èo„›· ÏÂÌÊ·‰¤Ó· ı¤- gin. Lancet 1989, ii: 986. 166 ¶. Nπ∫O§∞´¢∏™ ∫∞π ™À¡.
10. Norris AH, Krasinskas AM, Salhany KE, Gluckman SJ. structural study of subacute necrotizing lymphadenitis. Kikuchi-Fujimoto disease: a benign cause of fever and Am J Pathol 1982, 107: 292-9. lymphadenopathy. Am J Med 1996, 171: 401-5. 11. Kikuchi M, Yoshizumi T, Nakamura H. Necrotizing lym- ∞ÏÏËÏoÁÚ·Ê›·: phadenitis: Possible acute toxoplasmic infection. Vir- ¶. NÈÎÔÏ·˝‰Ë˜ chows Arch [A] 1977, 376: 247-53. ™fiψÓÔ˜ 40 12. Eizuru Y, et al. Human Herpes virus 6 in lymph nodes. 546 44, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË Lancet 1989, i: 40. 13. Feller AC, Lennert K, Stein H, Bruhn HD, Wuthe HH. Corresponding author: Immunehistology and etiology of histiocytic necroti- P. Nikolaidis zing lymphadenitis: Report of three instructive cases. 40, Solonos Str. Histopathology 1983, 7: 825-39. 546 44, T hessaloniki 14. Imamura M, Ueno H, Matsumura A, et al. An ultra- Greece ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 2003, 69, 2: 167 - 169
∞˘ÙfiÌ·ÙË Ú‹ÍË ÂÈıËÏȷ΋˜ ·ÛÙ˘ ÛÏËÓfi˜ Û ¿ÙÔÌÔ ÙÚ›Ù˘ ËÏÈΛ·˜
X. ™˘Ú›‰Ë˜, A. ¡Ù›Ó·˜, °. ™Ê˘ÚfiÂÚ·˜, A. µÚ¿ÓÙ˙·˜, ™. ∞Ï ªÔÁÚ·Ì›, £. °ÂÚ·ÛÈÌ›‰Ë˜
E′ XÂÈÚÔ˘ÚÁÈ΋ KÏÈÏÓÈ΋ A¶£, NÔÛÔÎÔÌÂ›Ô IÔÎÚ¿ÙÂÈÔ, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË
¶ÂÚ›ÏË„Ë. ¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÂÚ›ÙˆÛË ·ÛıÂÓo‡˜ ÊÂÚ fiÙÈ ·Ú·ÙËÚ‹ıËΠ΢ÛÙÈÎfi ÌfiÚʈ̷ Ì ¯·Ú·- 70 ÂÙÒÓ o oo›o˜ ÚoÛ‹Ïı ÛÙËÓ ÂÊËÌÂÚ›· Ì ÂÈÎfi- ÎÙ‹Ú˜ ÂÈıËÏȷ΋˜ ·ÛÙ˘. ∞fi Ùo ·ÙoÌÈÎfi ·Ó·- Ó· oÍ›·˜ ÎoÈÏ›·˜. O ·ÛıÂÓ‹˜ o‰ËÁ‹ıËΠÛÙo ÌÓËÛÙÈÎfi Ùo˘ ·ÛıÂÓo‡˜ ‰ÂÓ Úo¤Î˘„Â Û˘Û¯¤ÙÈÛË ¯ÂÈÚo˘ÚÁ›o fio˘ ‰È·ÈÛÙÒıËΠÂÎÙÂٷ̤ÓË ÂÓ- Ù˘ ڋ͢ ÛÏËÓfi˜ Ì οΈÛË ‹ ¿ÏÏË ¿ıËÛË. ™˘- ‰oÎoÈÏȷ΋ ·ÈÌoÚÚ·Á›·. ∞Êo‡ Ú·ÁÌ·ÙooÈ‹ıËÎ·Ó ÌÂÚ·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÚfiÎÂÈÙ·È ÏÔÈfiÓ ÁÈ· ·˘ÙfiÌ·ÙË Ú‹- oÈ ··Ú·›ÙËÙoÈ ¯ÂÈÚo˘ÚÁÈÎo› ¯ÂÈÚÈÛÌo›, ·Ó¢ڤıËΠÍË ÛÏËÓfi˜. ∆o ÁÂÁoÓfi˜ fiÙÈ Ë ÂÈıËÏȷ΋ ·ÛÙË Â›- Ùo ·›ÙÈo Ù˘ ·ÈÌoÚÚ·Á›·˜, Ùo oo›o ‹Ù·Ó Ú‹ÍË ÛÏË- Ó·È Û¿ÓÈo ‡ÚËÌ·1 Û ¿ÙoÌ· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ËÏÈΛ·˜, Ófi˜. ¢ÈÂÓÂÚÁ‹ıËΠÛÏËÓÂÎÙoÌ‹ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· o ·oÙ¤ÏÂÛ Ùo ΛÓËÙÚo Ù˘ ·Úo˘Û›·Û‹˜ Ì·˜. ·ÛıÂÓ‹˜ ·Ó¤ÓË„ÂÈ ¯ˆÚ›˜ ·ÏÏ· ȉȷ›ÙÂÚ· Úo‚Ï‹Ì·- EÏÏËÓ I·ÙÚ 2003, 69: 167 - 169. Ù·. ∏ ·ıoÏoÁo·Ó·ÙoÌÈ΋ ¤ÎıÂÛË Ùo˘ ÛÏËÓfi˜, ·Ó¤-
¶ÂÚÈÛÙ·ÙÈο oÍ›·˜ ÎoÈÏ›·˜ Û Ë̤Ú˜ ÁÂÓÈ΋˜ Â- ÛÌ¿ÙˆÓ, ‰È·¯ˆÚÈÛÙÈο ·Ó¢ڇÛÌ·Ù· Î.¿. Ÿˆ˜ ÊËÌÂÚ›·˜ ·oÙÂÏo‡Ó Û˘¯Ófi Ê·ÈÓfiÌÂÓo Ùo oo›o Á›ÓÂÙ·È Î·Ù·ÓoËÙfi ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·ı‹ÛÂˆÓ o˘ Ìo- ¤¯ÂÈ ··Û¯oÏ‹ÛÂÈ ÂηÙoÓÙ¿‰Â˜ ¯ÂÈÚo˘ÚÁÒÓ Û fiÏ· Úo‡Ó Ó· ÚoηϤÛo˘Ó oÍ›· ¯ÂÈÚo˘ÚÁÈ΋ ÎoÈÏ›· Ù· ∆.∂.¶. fiÏˆÓ ÙˆÓ ‚·ıÌ›‰ˆÓ ÂÚ›ı·Ï„˘. ∏ o- Â›Ó·È Î·È oÈ Ú‹ÍÂȘ ÛÏËÓfi˜ ÚoηÏÒÓÙ·˜ ÂÓ‰o- Í›· ÎoÈÏ›· Â›Ó·È ¿ÓÙoÙ ÌÈ· ÚfiÎÏËÛË ÁÈ· ÙoÓ ÁÂ- ÎoÈÏȷ΋ ·ÈÌoÚÚ·Á›·. ÓÈÎfi ¯ÂÈÚo˘ÚÁfi, ÁÈ·Ù› ̤۷ Û ÛÙÂÓ¿ ¯ÚoÓÈο fiÚÈ·, Î·È oÏϤ˜ ÊoÚ¤˜ ¯ˆÚ›˜ ÙË Û˘Ó‰ÚoÌ‹ ¿ÏÏˆÓ ÂÈ- ¶∂ƒπ°ƒ∞º∏ ∆∏™ ¶∂ƒπ¶∆ø™∏™ ‰ÈÎoÙ‹ÙˆÓ ‹ ÂȉÈÎÒÓ ·ÂÈÎoÓÈÛÙÈÎÒÓ ÂÍÂÙ¿ÛˆÓ, ÕÓ‰Ú·˜ ËÏÈΛ·˜ 70 ÂÙÒÓ ÚoÛ‹Ïı ÛÙ· ∆.∂.¶. Ùo˘ ÓoÛo- ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·oÊ·Û›ÛÂÈ ÁÈ· Ùo ·Ó Ú¤ÂÈ ‹ fi¯È Ó· ÎoÌ›o˘ Ì·˜ Û Ë̤ڷ ÁÂÓÈ΋˜ ÂÊËÌÂÚ›·˜ Ì ¤ÓÙoÓo Î·È ‰È¿- Úo¯ˆÚ‹ÛÂÈ Û ¯ÂÈÚo˘ÚÁÈ΋ ¤̂·ÛË. ¯˘Ùo ÎoÈÏÈ·Îfi ¿ÏÁo˜. O ·ÛıÂÓ‹˜ ·Ó¤ÊÂÚ fiÙÈ Â›¯Â ÂÓo¯Ï‹- Ÿˆ˜ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi, ˆ˜ oÍ›· ÎoÈÏ›· ¯·Ú·ÎÙË- Ì·Ù· ηٿ ÙoÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›o Ì‹Ó· ÙˆÓ oo›ˆÓ Ë ¤ÓÙ·ÛË ÎoÚ˘- ÊÒıËΠ‰Ú·Ì·ÙÈο Ï›Á˜ ÒÚ˜ ÚÈÓ ÙËÓ ÚoÛ¤ÏÂ˘Û‹ Ùo˘ ÛÙo Ú›˙ÂÙ·È Î¿ı Â›Áo˘Û· ÂÓ‰oÎoÈÏȷ΋ ηٿÛÙ·ÛË, ÓoÛoÎoÌ›o. ∏ ÎÏÈÓÈ΋ ÂͤٷÛË ¤‰ÂÈÍ ‰È¿¯˘ÙË Û‡Û·ÛË Ù˘ o˘ ··ÈÙ› Û˘Ó¯‹ ·Ú·ÎoÏo‡ıËÛË ·fi ¯ÂÈÚo˘Ú- ÎoÈÏ›·˜. ¢Â ‰È·ÈÛÙÒıËÎ·Ó ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈο ÛËÌ›· οΈÛ˘ Áfi Î·È oÏϤ˜ ÊoÚ¤˜ ¯ÂÈÚo˘ÚÁÈ΋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË. Û fiÏË ÙËÓ ÎoÈÏ›· fiˆ˜ ›Û˘ ÛÙo ·ÚÈÛÙÂÚfi ˘o¯fiÓ‰ÚÈo. ∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ· Ì ÙoÓ fiÚo oÍ›· ÎoÈÏ›· ÂÚÈ- Afi ÙËÓ ·ÎÚfi·ÛË ÚԤ΢„ ÂÍ·Ûı¤ÓËÛË ÙˆÓ ÂÓÙÂÚÈÎÒÓ Ï·Ì‚¿ÓoÓÙ·È ÂÓ‰oÎoÈÏȷΤ˜ ÊÏÂÁÌoÓ¤˜, ‰È·ÙÚ‹- ‹¯ˆÓ. ¶·Ú·ÙËÚ‹ıËΠ˘ÂÚ¢·ÈÛıËÛ›· ÛÙoÓ ·ÚÈÛÙÂÚfi ÒÌo ÛÂȘ Îo›ÏˆÓ ÛÏ¿¯ÓˆÓ, ·ÈÌoÚÚ·Á›Â˜ ·fi Ùo ÂÙÈ- (ÛËÌ›o ∫ehr) Î·È Ù·¯˘Î·Ú‰›·. O ·ÎÙÈÓoÏoÁÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯o˜ ¤‰ÂÈÍ ÌÈÎÚo‡ ‚·ıÌo‡ ·Ó‡- Îfi, Ú‹ÍÂȘ ·ÚÂÁ¯˘Ì·Ùˆ‰ÒÓ oÚÁ¿ÓˆÓ, o ÂÈÏÂfi˜, o- „ˆÛË Ùo˘ ·ÚÈÛÙÂÚo‡ ËÌȉȷÊÚ¿ÁÌ·Ùo˜. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· o ·- ͤ· ·ÁÁÂÈο Û˘Ì‚¿Ì·Ù· fiˆ˜ ıÚfiÌ‚ˆÛË ‹ ÂÌ‚oÏ‹ ÛıÂÓ‹˜ ˘o‚¿ÏÏÂÙ·È Û ·ÍoÓÈ΋ ÙoÌoÁÚ·Ê›· ¿Óˆ-οو ÎoÈ- ÂÓ‰oÎoÈÏÈ·ÎÒÓ ·ÁÁ›ˆÓ, Ú‹ÍÂȘ ·oÚÙÈÎÒÓ ·Ó¢ڢ- Ï›·˜ Ùo fiÚÈÛÌ· Ù˘ oo›·˜ Â›Ó·È Â˘ÌÂÁ¤ı˘ ÛÏ‹Ó·˜ Ì ÂÈ- z 167 168 X. ™¶Àƒπ¢∏™ ∫∞π ™À¡.
EÈÎ. 1. AÍÔÓÈ΋ ÙÔÌÔÁÚ·Ê›· ¿Óˆ-οو ÎÔÈÏ›·˜. EÌÊ·Ó‹˜ Ë ·ÚÔ˘Û›· ¢ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ ÛÏ‹Ó· Ì ÂÈÎfiÓ· ÂÓ‰Ô·ÚÂÁ¯˘- Ì·ÙÈ΋˜ ·ÈÌÔÚÚ·Á›·˜ ηıÒ˜ Î·È ·ÚÔ˘Û›· ΢ÛÙÈÎÔ‡ ÌÔÚÊÒÌ·ÙÔ˜ ÛÙÔ Î¿Ùˆ ¯Â›ÏÔ˜ ·˘ÙÔ‡ (10).
ÎfiÓ· ÂÓ‰o·ÚÂÁ¯˘Ì·ÙÈ΋˜ ·ÈÌoÚÚ·Á›·˜ (EÈÎ. 1) ηıÒ˜ Î·È ÌoÚo‡Ó Ó· ·Úo˘ÛÈ·ÛÙo‡Ó ·ÎfiÌË Î·È Ì ÙÚ·˘Ì·- ·Úo˘Û›· ·ÛÎÈÙÈÎo‡ ˘ÁÚo‡ ÛÙËÓ ÂÚÈÙoÓ·˚΋ ÎoÈÏfiÙËÙ·, ÛÙo ÙÈÛÌo‡˜ ÂÏ¿¯ÈÛÙ˘ ‚·Ú‡ÙËÙ·˜ (‚‹¯·˜, ¤ÌÂÙoÈ, ·fi- ‰o˘ÁÏ¿ÛÛÂÈo ¯ÒÚÔ Î·È ÂÚÈË·ÙÈο. ∂›Û˘ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È Ùo̘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ, ‚›·ÈË „ËÏ¿ÊËÛË) ÏfiÁˆ ıÏ¿Û˘ Ù˘ ·Û·Êoo›ËÛË ÙˆÓ ÂÓÙÂÚÈÎÒÓ ÂÏ›ÎˆÓ o˘ Â›Ó·È Û ·ʋ Ì ÙoÓ Î¿Ùˆ fiÏo Ùo˘ ÛÏËÓfi˜. ο„·˜, Ô˘ ¤¯ÂÈ ‹‰Ë ·oÎoÏÏËı› ÂÍ·ÈÙ›·˜ Ùo˘ ·È- ⁄ÛÙÂÚ· ·fi ··ÈÙo‡ÌÂÓË ÚoÂÙoÈÌ·Û›·, o ·ÛıÂÓ‹˜ o- Ì·ÙÒÌ·Ùo˜. ¶Èı·ÓoÏoÁÂ›Ù·È fiÙÈ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛ‹ ‰ËÁÂ›Ù·È ÛÙo ¯ÂÈÚo˘ÚÁ›o fio˘ ˘fi ÁÂÓÈ΋ ·Ó·ÈÛıËÛ›· Ú·- Ì·˜, ÂÎÏ˘ÙÈÎfi ·›ÙÈo Â›Ó·È Ë ·‡ÍËÛË Ù˘ ÂÓ‰oÎoÈÏÈ·- ÁÌ·ÙooÈÂ›Ù·È ÂÚ¢ÓËÙÈ΋ Ï··ÚoÙoÌ›· Î·È ÛÏËÓÂÎÙoÌ‹.∏ ΋˜ ›ÂÛ˘ ÌÂÙ¿ ·fi ·Ú·ÙÂٷ̤Óo ÍËÚfi ‚‹¯· Ïfi- Ì·ÎÚoÛÎoÈ΋ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ ·ıoÏoÁo·Ó·ÙoÌÈ΋˜ ¤ÎıÂ- Áˆ ‚ÚoÁ¯ÈÎo‡ ¿ÛıÌ·Ùo˜. Û˘ ¤‰ÂÈÍ ÛÏ‹Ó· ‚¿Úo˘˜ 165 ÁÚ. Î·È ‰È·ÛÙ¿ÛÂˆÓ 12 x 9 x 3 ∆o Ê·ÈÓfiÌÂÓo ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ηٿ ÙË ‰È- ÂÎ. ÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· Ùo˘ oo›o˘ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È Ú‹ÍË Ì‹Îo˘˜ 5 ÂÎ. ∫·Ù¿ ÙȘ ‰È·Ùo̤˜ ·Ó¢ڛÛÎÂÙ·È Î˘ÛÙÈÎfi ÌfiÚʈ̷ ‰È·- ¿ÚÎÂÈ· ·ı‹ÛÂˆÓ o˘ ÚoηÏo‡Ó ÛÏËÓoÌÂÁ·Ï›· ̤ÙÚo˘ 5 ÂÎ. ÎÂÓo‡ ÂÚȯo̤Óo˘ Ì Ï›· ÂÈÊ¿ÓÂÈ·. ∆· ÌÈ- oÈΛÏ˘ ·ÈÙÈoÏoÁ›·˜ fiˆ˜ Ë Û˘ÌÊoÚËÙÈ΋ ÛÏË- ÎÚoÛÎoÈο Â˘Ú‹Ì·Ù· ÂÚÈÁÚ¿Êo˘Ó ·ÛÙË o˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ ÓoÌÂÁ·Ï›·, Ùo ÛÏËÓÈÎfi ¤ÌÊÚ·ÎÙo, o ηÚΛÓo˜ Ùo˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜ ÂÈıËÏȷ΋˜ ·ÛÙ˘. ∆o̤˜ ·fi ¿ÏϘ ı¤ÛÂȘ ÛÏËÓfi˜, Ë ·Ì˘Ïo›‰ˆÛË, Ë Î‡ÛÙË, Ë „¢‰o·ÛÙË, Ë ¤‰ÂÈÍ·Ó ·ÈÌoÚÚ·ÁÈΤ˜ ‰È·oÙ›ÛÂȘ ηıÒ˜ Î·È ‰È¿Ù·ÛË ÏÔÈÌ҉˘ ÌoÓo˘Ú‹ÓˆÛË, ÓÂoϷۛ˜ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÎoÏoÂȉÒÓ. oo›ˆÓ ÏÂÌÊÒÌ·Ù· Î·È Ï¢¯·È̛˜, Ë Ì˘ÂÏoÂȉ‹˜ ÌÂÙ·Ï·Û›· ÛÙË Ì˘ÂÏoÛÎÏ‹Ú˘ÓÛË (ÛÙo ·ÚÂÏıfiÓ ™À∑∏∆∏™∏ ‹Ù·Ó ·ÚÎÂÙ¿ Û˘¯Ó‹ ÛÙËÓ ÂÏoÓoÛ›·) Î.¿. ªÂ ÙoÓ fiÚo Ú‹ÍË Ùo˘ ÛÏ‹Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È Î¿ı ∏ Ú‹ÍË Ùo˘ ÛÏ‹Ó· ÚoηÏ› ÂÓ‰oÂÚÈÙoÓ·˚- χÛË Ù˘ Û˘Ó¤¯ÂÈ·˜ Ù˘ ο„·˜, Ùo˘ ·ÚÂÁ¯‡Ì·Ù·˜ ΋ ·ÈÌoÚÚ·Á›· Î·È ·Ó ‰ÂÓ ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙ› ¤ÁηÈÚ· ‹ Ù˘ ·ÁÁ›ˆÛ˘ Ùo˘ ÛÏ‹Ó·. ¢È·ÎÚ›ÓÂÙ·È ·Ó¿ÏoÁ· ÂÍ·ÈÚÒÓÙ·˜ Ùo fiÚÁ·Óo, o‰ËÁ› ÙoÓ ·ÛıÂÓ‹ ÛÙo ı¿- Ì ÙËÓ ·ıoÁ¤ÓÂÈ·, Û ÙÚ·˘Ì·ÙÈ΋, È·ÙÚoÁÂÓ‹ Î·È Ó·Ùo. ∂›Ó·È Û˘¯Ó‹ Û ÌÂÁ¿Ïo˘˜ ÙÚ·˘Ì·ÙÈÛÌo‡˜ ·˘ÙfiÌ·ÙË2. (ÙÚo¯·›·, ÙÒÛÂȘ ·fi ‡„o˜ Î.Ù.Ï.). ∫·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ OÈ ·oηÏo‡ÌÂÓ˜ ·˘ÙfiÌ·Ù˜ Ú‹ÍÂȘ ÛÏËÓfi˜ o˘ ÌoÚo‡Ó Ó· ·Úo˘ÛÈ¿Ûo˘Ó ÂÈÎfiÓ· fiÌoÈ· Ì ٷ ∂ÏÏËÓÈ΋ π·ÙÚÈ΋ 69, 2 169
ÓÂoÏ¿ÛÌ·Ù· Â›Ó·È oÈ Î‡ÛÙÂȘ. ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ Ù·- ABSTRACT ÍÈÓfiÌËÛË Î‡ÛÙÂˆÓ Î·È fiÁÎˆÓ Ùo˘ ÛÏ‹Ó· ηٿ Spiridis Ch, Dinas A, Sfireoras G, Brantzas A, Al Fowler (ÙÚooo›ËÛË Î·Ù¿ Martin) ‰È·ÎÚ›ÓoÓÙ·È Mogrambi S, Gerasimidis Th. Spontaneous ruptu- Û ‰‡o Ù‡o˘˜: ÛÙȘ ÚˆÙo·ı›˜ ·ÛÙÂȘ o˘ Ì ÙË re of an epithelial cyst of the spleen in an elderly. ÛÂÈÚ¿ Ùo˘˜ ‰È·ÎÚ›ÓoÓÙ·È Û ·Ú·ÛÈÙÈΤ˜ Î·È ÌË Hell Iatr 2003, 69: 167-169. ·Ú·ÛÈÙÈΤ˜5 Î·È ÛÙȘ ‰Â˘ÙÂÚo·ı›˜. ∞fi ÙȘ ·- Ú·ÛÈÙÈΤ˜ Ë Â¯ÈÓoÎoÎÎÈ΋ ·ÛÙË Â›Ó·È Ë Èo Û˘¯Ó‹. We report a case of a 70 year old male patient OÈ Î‡ÛÙÂȘ ›Û˘ ÌoÚo‡Ó Ó· Ù·ÍÈÓoÌËıo‡Ó who was admitted to the emergency room with a- ‚·ÛÈ˙fiÌÂÓoÈ fi¯È ÌfiÓo ÛÙËÓ ·ÈÙÈoÏoÁ›· Ùo˘˜ ·ÏÏ¿ cute abdomen. The patient underwent an explora- Î·È ÛÙËÓ ·Úo˘Û›· ‹ ·o˘Û›· ÂÈıËÏ›o˘. ŒÙÛÈ ‰È- tory laparotomy where massive haemorrhage was ·ÎÚ›ÓoÓÙ·È Û ·ÏËı›˜ ‹ ·ÚȘ Î·È ‰Â˘ÙÂÚ‡o˘Û˜ found due to spleen rupture. Splenectomy was per- ‹ „¢‰Â›˜. OÈ „¢‰Â›˜ ·oÙÂÏo‡Ó ÂÚ›o˘ Ùo 75% formed and postoperative recovery was uneventful. ÙˆÓ ÌË ·Ú·ÛÈÙÈÎÒÓ Î‡ÛÙÂˆÓ Ùo˘ ÛÏ‹Ó·5. ∆o Ùo›- The histopathological examination of the spleen re- ¯ˆÌ¿ Ùo˘˜ ·oÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ¤Ó· ·¯‡ ÛÙÚÒÌ· ÎoÏ- vealted the characteristics of an epithelial cyst. Ba- Ï·ÁfiÓo˘ ÛÙo oo›o ˘¿Ú¯o˘Ó È˙‹Ì·Ù· ·Û‚ÂÛÙ›o˘ sed on the patient’s history there was no correlation ¯ˆÚ›˜ ÂÈıËÏȷ΋ ‰È·ÛÙڈ̿وÛË. ∆o ÂÚȯfiÌÂ- of the rupture with injury or other disease. We the- Ófi Ùo˘˜ ·oÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ¤Ó· Ì›ÁÌ· ·›Ì·Ùo˜ Î·È refore concluded that this was a spontaneous ru- ÓÂÎÚˆÙÈÎÒÓ Û˘ÓÙÚÈÌÌ¿ÙˆÓ7. ™ÙËÓ ÏÂÈo„ËÊ›· Ùo˘˜ pture of the spleen. The fact that an epithelial cyst in Â›Ó·È ÌoÓ‹ÚÂȘ Î·È ·Û˘Ìو̷ÙÈΤ˜. ªoÚ› Ó· ›- the elderly is rare, prompted us to report the case. Ó·È ÌÂÙ·ÙÚ·˘Ì·ÙÈΤ˜ (·ÈÌoÚÚ·ÁÈΤ˜ ‹ oÚoÁfiÓ˜), ÂÎÊ˘ÏÈÛÙÈΤ˜ (¤ÌÊÚ·ÎÙ˜) ‹ ÊÏÂÁÌoÓÒ‰ÂȘ. Bπµ§π√°ƒ∞ºÿ∞ OÈ ·ÏËı›˜ ‹ ·ÚȘ ·ÛÙÂȘ ·Ú·ÙËÚo‡ÓÙ·È 1. Piccioli R, Valenti L, Rumi A, Re P. ∞ case of epithelial Û˘Ó‹ıˆ˜ Û ·È‰È¿ ‹ Ó·Úo‡˜ ÂÓ‹ÏÈΘ. ∂›Ó·È Û˘- cyst of the spleen. Chir. Ital 1998, 40 (4-5): 313-8. Ó‹ıˆ˜ ÌoÓ‹ÚÂȘ ·ÏÏ¿ ÌÂÚÈΤ˜ ÊoÚ¤˜ ÌoÚ› Ó· ›- 2. Gidaro GS. Cystic splenic disease of surgical interest. G Chir 1997, 18 (10): 555-9. Ó·È Î·È oÏϷϤ˜. ¶ÂÚÈÙÒÛÂȘ ¤¯o˘Ó ·ÎfiÌË Â- 3. Colovic R, Perisic-Savic M, Jancic-Zguricas M. Epidermo- ÚÈÁÚ·Ê› Û ÂÈÎo˘ÚÈÎo‡˜ ÛÏ‹Ó˜. ªÈÎÚoÛÎoÈο id cyst of the spleen. Srp Arh Celok Lek 1992, 120 (1- Ùo Ùo›¯ˆÌ¿ Ùo˘˜ ·oÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ΢ÏÈÓ‰ÚÈÎfi, ΢- 2): 61-4. ‚oÂȉ¤˜ ‹ Ï·Î҉˜ ÂÈı‹ÏÈo. ∏ ÈÛÙoÁ¤ÓÂÛ‹ Ùo˘˜ 4. Dillemans B, Mottrie A, Decoster M, Gruwez JA. Epidermoid Â›Ó·È ¿ÁÓˆÛÙË, Èı·ÓoÏoÁÂ›Ù·È fiÙÈ ‰ËÌÈo˘ÚÁo‡ÓÙ·È cysts of the spleen. Acta Chir Belg 1993, 93 (6): 265-7. ·fi ÂÁÎÏÂÈÛÌo‡˜ ηٿ ÙËÓ ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÂÌ‚Ú˘oÏo- 5. Gaudio M, Brizio R, Medri L, et al. Epidermoid cyst of the ÁÈ΋˜ ηٷ‚oÏ‹˜ Ùo˘ ÛÏËÓfi˜. ™ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ spleen. Presentation of a case. Pathologica 1990, 82 ÂÚÈÙÒÛÂȘ oÈ ÂÈıËÏȷΤ˜ ·ÛÙÂȘ Â›Ó·È Â˘ÌÂÁ¤- (1080): 465-70. ıÂȘ Î·È ¯Ú‹˙o˘Ó ÛÏËÓÂÎÙoÌ‹˜. 6. Cabano F, Rondone I, Venegoni A, De Medici A. Epithelial cysts of the spleen. Minerva Chir 1992, 31: 47(20) : ™˘ÌÂÚ·ÛÌ·ÙÈο Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ‰ÈÂıÓ‹ ‚È- 1653-6. ‚ÏÈoÁÚ·Ê›·, ·Ú·ÙËÚ‹Û·Ì fiÙÈ oÈ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ·- 7. Burrig KF. Epithelial (true) splenic cysts. Pathogenesis of ÏËıÒÓ ÛÏËÓÈÎÒÓ Î‡ÛÙÂˆÓ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿ Û¿ÓȘ. the mesothelial and so called epidermoid cyst of the O Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ fï˜ ·˘ÙfiÌ·Ù˘ ڋ͢ ÛÏËÓfi˜ Û spleen. Am J Surg Pathol 1998, 12 (4): 275-81. ¿ÙoÌ· ÙÚ›Ù˘ ËÏÈΛ·˜, fiˆ˜ Ù˘ ÂÚÈÙˆÛ‹˜ Ì·˜, Ì 8. Klee FE, Osswald BR, Wysocki S. Splenic cyst-a classical “in- Ù·˘Ùfi¯ÚoÓË ·Úo˘Û›· ÂÈıËÏȷ΋˜ ·ÛÙ˘ Â›Ó·È ·- cidental finding”. Zentralbl Chir 1996, 121 (10): 805-16. ÎfiÌË Èo Û¿ÓÈ·. ∏ ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ·ÂÈÎoÓÈÛÙÈÎÒÓ ÌÂ- 9. Simmons TC. Traumatic pseudocyst of the spleen. J Natl Med Assoc 1990, 82(10): 727-9. ıfi‰ˆÓ fiˆ˜ ÙÔ ˘ÂÚ˯ÔÁÚ¿ÊËÌ· Î·È Ë ·ÍoÓÈ΋ ÙoÌoÁÚ·Ê›·7,2 Â›Ó·È o˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ÙÂÎÌËÚ›ˆ- ∞ÏÏËÏoÁÚ·Ê›·: ÛË Ù˘ ‰È¿ÁÓˆÛ˘. ª¿ÏÈÛÙ· Ë Â˘Ú‡ÙÂÚË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ X. ™˘Ú›‰Ë˜ ˘¤Ú˯ˆÓ ·ÁÎoÛÌ›ˆ˜ ¤¯ÂÈ ·˘Í‹ÛÂÈ ÙË Û˘¯ÓfiÙËÙ· BÔ‡ÏÁ·ÚË 33 8 ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ÙˆÓ ÛÏËÓÈÎÒÓ Î‡ÛÙÂˆÓ Î·Ù¿ 1% . 542 49, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË ∏ ıÂڷ›· ÂÎÏoÁ‹˜ ÙˆÓ ÛÏËÓÈÎÒÓ Î‡ÛÙÂˆÓ Â›Ó·È Ë ÛÏËÓÂÎÙoÌ‹, oÏÈ΋ ‹ ÌÂÚÈ΋6. ∞˘Ùfi ÂÍ·Ú- Corresponding author: Ù¿Ù·È ·fi Ùo ̤ÁÂıfi˜ Ùo˘˜, ÙoÓ Î›Ó‰˘Óo ·ÂÈÏo‡- Ch. Spiridis ÌÂÓ˘ ڋ͢ Î·È Ê˘ÛÈο ·Ó Û˘Óo‰Â‡oÓÙ·È ·fi ÂÓ- 33, Voulgari Str. ‰oÎoÈÏȷ΋ ·ÈÌoÚÚ·Á›·, fio˘ Ë oÏÈ΋ ÛÏËÓÂÎÙo- 542 49, Thessaloniki Ì‹ Â›Ó·È ÂȂ‚ÏË̤ÓË. Greece