Organizacje LGBT W Polsce Działalność, Finansowanie, Sieć Powiązań
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Organizacje LGBT w Polsce działalność, finansowanie, sieć powiązań Warszawa, październik 2019 1 Spis treści Wstęp 4 Ogólna charakterystyka organizacji 10 1. Podstawowe informacje 10 2. Źródła finansowania 11 3. Grantodawcy 17 4. Współpraca z samorządami 18 5. Współpraca z biznesem 19 6. Przepływy finansowe między organizacjami 20 7. Powiązania polityczne organizacji LGBT 21 8. Inne powiązania organizacji LGBT 24 9. Znaczenie kluczowych organizacji dla środowiska LGBT 25 10. Relacje osobowe i organizacyjne w środowisku LGBT 25 11. Media zainteresowane tematem LGBT 26 12. Organizacje LGBT w mediach społecznościowych 27 Kluczowe organizacje o zasięgu ogólnopolskim 28 I. Fundacja im. Stefana Batorego 28 II. Kampania Przeciw Homofobii 36 III. Miłość Nie Wyklucza 47 IV. Lambda Warszawa 53 V. Fundacja Replika 60 VI. Fundacja Trans-fuzja 63 Organizacje regionalne 70 VII. Fundacja Wolontariat Równości 70 VIII. Stowarzyszenie Grupa Stonewall 79 IX. Stowarzyszenie na rzecz osób LGBT „Tolerado” 84 X. Lambda Szczecin 91 XI. Kultura Równości 96 XII. Stowarzyszenie Stan Równości 100 XIII. Fundacja Akceptacja 103 XIV. Stowarzyszenie Queerowy Maj 107 XV. Fundacja Równość.org.pl 110 XVI. Stowarzyszenie Fabryka Równości 113 XVII. Fundacja na Rzecz Różnorodności Polistrefa 116 2 XVIII. Stowarzyszenie Tęczówka 119 XIX. Prowincja Równości 123 XX. Stowarzyszenie Marsz Równości w Lublinie 126 XXI. Płocki Marsz Równości 129 XXII. Marsz Równości w Rzeszowie 132 XXIII. Stowarzyszenie Tęczowe Opole 134 XXIV. Stowarzyszenie Instytut Równości 136 XXV. Stowarzyszenie Pracownia Różnorodności 138 XXVI. Stowarzyszenie Tęczowy Białystok 141 XXVII. Stowarzyszenie Równość na Fali 144 Organizacje „tematyczne” 148 XXVIII. Fundacja Wiara i Tęcza 148 XXIX. Stowarzyszenie My Rodzice 150 XXX. Akceptacja Stowarzyszenie Rodzin i Przyjaciół Osób Homoseksualnych, Biseksualnych i Transpłciowych 153 XXXI. Fundacja Tęczowe Rodziny 156 XXXII. Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego (PTPA) 159 XXXIII. Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej 163 XXXIV. Stowarzyszenie Bears of Poland 168 XXXV. Fundacja REFFORM 170 XXXVI. Fundacja Cicha Tęcza 174 XXXVII. Stowarzyszenie Sistrum Przestrzeń Kultury Lesbijskiej 176 XXXVIII. Stowarzyszenie „Klub Sportowy Chilli” 179 XXXIX. Stowarzyszenie Voces Gaudii 180 IL. Stowarzyszenie Profilaktyki Zdrowotnej „Jeden Świat” 182 Wsparcie Fundacji Mamy i Taty 186 3 Wstęp W 2010 roku Fundacja Mamy i Taty przygotowała raport: „Przeciw wolności i demokracji. Strategia polityczna lobby LGTB w Polsce i na świecie: cele, narzędzia, konsekwencje.” W raporcie tym Fundacja przewidywała, iż strategia lobby politycznego LGBT będzie rozwijać się w następujących kierunkach: 1.dążenie do penalizacji tzw. mowy nienawiści ze względu na orientację seksualną, 2.wprowadzenie do szkół tzw. edukacji seksualnej uwzględniającej poglądy ideologów LGBT na kwestię orientacji seksualnej, 3.zrównanie związków partnerskich z małżeństwem, 4.przyznanie parom homoseksualnym prawa do nieograniczonej adopcji dzieci. 5.zaostrzenie walki z ludźmi, środowiskami i instytucjami nie zgadzającymi się z poglądami środowiska LGBT i wyrażającymi publicznie swój sąd w tej sprawie. Punkty te stały się otwartymi postulatami środowiska LGBT i stanowią istotną oś sporu światopoglądowego w Polsce. Obecnie prezentujemy dokument opisujący finansowanie i powiązania polityczne organizacji LGBT. 4 Podsumowanie – finansowanie i powiązania • Do najpopularniejszych źródeł finansowania organizacji LGBT w Polsce należą Fundacja Batorego (w szczególności mniejsze lokalne organizacje), organizacja zbiórek internetowych (w tym poprzez portale crowdfundingowe) oraz środki potocznie nazywane funduszami norweskimi (EEA Grants i Norway Grants). Instytucje wspierające środowisko LGBT reprezentują zazwyczaj liberalny lub lewicowy profil. Duża część środków otrzymywanych przez organizacje LGBT pochodzi z zagranicy. • W dalszej kolejności organizacje finansują swoje działania z darowizn od różnych podmiotów i osób prywatnych oraz z grantów Open Society Foundations (fundacja założona przez George’a Sorosa). • Popularnym źródłem finansowania dla organizacji zlokalizowanych w Warszawie są różnego rodzaju dotacje celowe przyznawane przez Urząd Miasta Stołecznego Warszawy. • Na kolejnych miejscach znajdują się mikrogranty od marki Sprite (The Coca-Cola Company) dla nowych marszów równości, zbiórka 1% czy granty z ILGA – Europe (Międzynarodowe Stowarzyszenie Lesbijek i Gejów), które pozyskały największe organizacje. • Trzeba tu zaznaczyć, że większość organizacji nie publikuje sprawozdań finansowych – nie ma takiego obowiązku. Zebrane dane pochodzą głównie ze szczątkowych informacji zamieszczanych w social mediach organizacji, wywiadów z liderami czy sprawozdań grantodawców. • Organizacje LGBT w Polsce najczęściej są powiązane z mniejszymi partiami opozycyjnymi tj. Wiosna, Razem, Nowoczesna i SLD. Nieliczne organizacje posiadają także relacje z politykami Platformy Obywatelskiej. Przez większość środowiska PO jest jednak uważana za ugrupowanie, które w najlepszym razie zrobiło niewiele dla osób LGBT, w najgorszym przypadku zdradziło je bez skrupułów. • Powiązania z Prawem i Sprawiedliwością, Solidarną Polską, Polską Razem, Polskim Stronnictwem Ludowym czy Kukiz’15 nie pojawiają się. Przedstawiciele organizacji LGBT uważają, że te ugrupowania przyczyniają się do dyskryminacji osób nieheteronormatywnych oraz podsycają niechęć wobec środowiska. Skargi na rządy Prawa i Sprawiedliwości są jednym z ważniejszych tematów wywiadów z liderami organizacji. Organizacje LGBT są zdecydowanie przeciwne prawicowym i narodowym partiom politycznym, w związku z czym nie nawiązują z nimi żadnych relacji. • Wśród polityków, którzy utrzymują szczególnie silne relacje z organizacjami LGBT oraz pośrednio otrzymują od nich poparcie, wyróżniają się: Robert Biedroń (europoseł Wiosny), Krzysztof Śmiszek (Wiosna, partner Roberta Biedronia), Sylwia Spurek (europosłanka Wiosny, wcześniej w biurze RPO), Rafał Trzaskowski (prezydent Warszawy, PO), Monika Rosa (posłanka Nowoczesnej), Monika Płatek (kandydatka Wiosny do europarlamentu). • Silne powiązania polityczne z partiami lewicowymi i liberalnymi (Wiosna, Razem, Nowoczesna) są charakterystyczne przede wszystkim dla ogólnopolskich i części regionalnych organizacji LGBT. W przypadku mniejszych organizacji te powiązania nie są tak powszechne, choć zdarza się, że ich członkowie należą do partii politycznych. • Część organizacji LGBT ma charakter antysystemowy, w tym zakresie, w jakim postulat rozszerzenia definicji małżeństwa („umożliwienie zawarcia małżeństwa dwóm osobom niezależnie od ich płci prawnej”) podważa zapisy obecnej Konstytucji RP. Aktywiści LGBT powołując się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z początku 2019 r. twierdzą, że wprowadzenie małżeństw osób tej samej płci nie wymaga zmian w Konstytucji RP. 5 7 8 9 Ogólna charakterystyka organizacji 1. Podstawowe informacje ● Zbadanych zostało 40 organizacji LGBT o zróżnicowanym stażu, statusie prawnym, finansowaniu, zakresie działania, medialnej rozpoznawalności. ● W raporcie, dla opisu całości środowiska posługujemy się skrótem „LGBT” odnoszącym się do lesbijek, gejów, osób biseksualnych oraz osób transpłciowych. Część organizacji posługuje się skrótem „LGBTQ+”, co znaczy, że do wyżej wymienionej grupy dodaje osoby queer (niepewne swojej orientacji seksualnej lub jej poszukujące). W wybranych przypadkach do skrótu dodawano także „I”, „F” (friends) czy „A" (allies). Oznaczają one kolejno: interseksualistów, przyjaciół osób LGBT oraz sprzymierzeńców w walce z dyskryminacją. Rozbudowane skróty zachowano w cytatach, w pozostałych przypadkach ograniczono się do formy LGBT. ● Najstarszą przeanalizowaną organizacją jest Fundacja im. Stefana Batorego (dalej: Fundacja Batorego), która działa od 1988 roku. Były też organizacje bardzo młode, założone dopiero w tym roku, jak np. Stowarzyszenie Marsz Równości w Lublinie. ● Wśród zbadanych organizacji jest 25 stowarzyszeń (w tym 3 stowarzyszenia zwykłe), 11 fundacji oraz 4 grupy nieformalne. Przewagę liczebną stowarzyszeń można tłumaczyć tym, że zbadane organizacje w większości były powoływane do życia przez grupę znajomych posiadających wspólne zainteresowania lub cel. ● Najczęściej spotykaną działalnością jest pomoc prawna i psychologiczna dla osób LGBT. Z kolei działaniem przynoszącym największą rozpoznawalność jest organizacja marszy równości. Dla wielu organizacji lokalnych jest to podstawowa działalność. ● Organizacje podzielone zostały na trzy grupy: (1) Kluczowe organizacje o zasięgu ogólnopolskim, (2) Organizacje regionalne, (3) Organizacje „tematyczne”. W pierwszej grupie znalazły się kluczowe organizacje dla środowiska LGBT. Pomijając Stowarzyszenie Miłość Nie Wyklucza, posiadają one bardzo długi staż. Ich średni wiek to 17 lat, podczas gdy przeciętny czas działania wszystkich zbadanych organizacji wynosi niecałe 7 lat. ● Wszystkie organizacje należące do pierwszej grupy mają siedzibę w Warszawie. Pozostałe organizacje pochodzą m.in. z Poznania, Wrocławia, Bydgoszczy, Łodzi. ● Ponadto 5 na 6 organizacji z pierwszej kategorii posiada status organizacji pożytku publicznego (OPP). ● Status OPP wymusza na organizacjach prowadzenie transparentnej sprawozdawczości, ale z drugiej strony daje istotne przywileje. OPP mogą prowadzić zbiórkę 1%, są zwolnione z niektórych podatków, posiadają prawo do nieodpłatnego informowania o działalności w mediach. ● Wśród organizacji regionalnych i „tematycznych” tylko 3 posiadają status OPP. Są to: Stowarzyszenie na rzecz osób LGBT „Tolerado”,