Ai Weiwei's Art Works Reflect the Social and Politics of China from 1993 to 2015
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ผลงานศิลปะสะท้อนสังคมและการเมืองจีนของอ้าย เว่ยเว่ย ตั้งแต่ปี ค.ศ.1993-2015 โดย นายณัฐวุฒิ เลาห์เจริญบัณฑิต วิทยานิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรศิลปมหาบัณฑิต สาขาวิชาทฤษฎีศิลป์ แผน ก แบบ ก 2 ระดับปริญญามหาบัณฑิต ภาควิชาทฤษฎีศิลป์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร ปีการศึกษา 2561 ลิขสิทธิ์ของบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร ผลงานศิลปะสะท้อนสังคมและการเมืองจีนของอ้าย เว่ยเว่ย ตั้งแต่ปี ค.ศ.1993-2015 โดย นายณัฐวุฒิ เลาห์เจริญบัณฑิต วิทยานิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรศิลปมหาบัณฑิต สาขาวิชาทฤษฎีศิลป์ แผน ก แบบ ก 2 ระดับปริญญามหาบัณฑิต ภาควิชาทฤษฎีศิลป์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร ปีการศึกษา 2561 ลิขสิทธิ์ของบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร AI WEIWEI'S ART WORKS REFLECT THE SOCIAL AND POLITICS OF CHINA FROM 1993 TO 2015 By MR. Nuttawut LAOCHAROENBUNDIT A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for Master of Fine Arts (Art Theory) Department of Art Theory Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2018 Copyright of Graduate School, Silpakorn University หัวข้อ ผลงานศิลปะสะท้อนสังคมและการเมืองจีนของอ้าย เว่ยเว่ย ตั้งแต่ ปี ค.ศ.1993-2015 โดย ณัฐวุฒิ เลาห์เจริญบัณฑิต สาขาวิชา ทฤษฎีศิลป์ แผน ก แบบ ก 2 ระดับปริญญามหาบัณฑิต อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก รองศาสตราจารย์ ปิยะแสง จันทรวงศ์ไพศาล บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร ได้รับพิจารณาอนุมัติให้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษา ตามหลักสูตรศิลปมหาบัณฑิต คณบดีบัณฑิตวิทยาลัย (รองศาสตราจารย์ ดร.จุไรรัตน์ นันทานิช) พิจารณาเห็นชอบโดย ประธานกรรมการ (รองศาสตราจารย์ สุธี คุณาวิชยานนท์ ) อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก (รองศาสตราจารย์ ปิยะแสง จันทรวงศ์ไพศาล ) ผู้ทรงคุณวุฒิภายนอก (รองศาสตราจารย์ กันจณา ด าโสภี ) ง บทคัดย่อภาษาไทย 57005206 : ทฤษฎีศิลป์ แผน ก แบบ ก 2 ระดับปริญญามหาบัณฑิต ค าส าคัญ : อ้าย เว่ยเว่ย, ศิลปินจีน, ศิลปะจีนร่วมสมัย, ศิลปะกับการเมือง นาย ณัฐวุฒิ เลาห์เจริญบัณฑิต: ผลงานศิลปะสะท้อนสังคมและการเมืองจีนของอ้าย เว่ย เว่ย ตั้งแต่ปี ค.ศ.1993-2015 อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ : รองศาสตราจารย์ ปิยะแสง จันทรวงศ์ ไพศาล วิทยานิพนธ์นี้มุ่งน าเสนอการศึกษาแนวคิดในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะที่มีเนื้อหาเชิง วิพากษ์วิจารณ์สังคมและการเมืองจีนของอ้าย เว่ยเว่ยศิลปินชาวจีน โดยศึกษาและวิเคราะห์จาก ผลงานประเภทศิลปะจัดวางสื่อผสม(Mixed Media Installation)รวมทั้งน าเอาสภาพการเมืองและ สังคมของจีนในขณะนั้นมาศึกษาร่วมด้วย โดยท าการศึกษาจากผลงานศิลปะที่ท าขึ้นในช่วงระหว่าง ปี 1993-2015 ซึ่งเป็นช่วงระยะเวลาที่ผลงานศิลปะของอ้าย เว่ยเว่ยมีความเกี่ยวข้องกับการเมืองและ สังคมจีนอย่างโดดเด่น จากการศึกษาพบว่าสามารถวิเคราะห์แนวคิดในการสร้างสรรค์ผลงานทั้งในช่วง ระยะเวลาดังกล่าว แบ่งได้เป็น 2 แนวทาง คือ 1. ผลงานศิลปะที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ส าคัญทาง สังคมและการเมืองจีน โดยผลงานในกลุ่มนี้จะเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ส าคัญที่เกิดขึ้นในช่วงเวลานั้น และมีผลกระทบต่อสังคมเป็นวงกว้าง 2. ผลงานศิลปะที่แฝงนัยยะการวิพากษ์วิจารณ์เสียดสีสังคม และการเมืองจีน ในกลุ่มนี้จะได้อิทธิพลจากตัวศิลปินเป็นหลักที่พยายามสะท้อนการขาดสิทธิเสรีภาพ จากระบอบการปกครอง ความเหลื่อมล้ าทางสังคม ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นมานานแล้ว นอกจากนี้ยังพ บว่าศิลปินมักจะเลือกน าเอาวัสดุพ ร้อมใช้ (Ready Made) ที่ มีความ หลากหลาย มีความหมายเชิงลึกทางสังคมวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์หรือที่เกี่ยวข้องกับ เหตุการณ์มีความสอดคล้องไปกับเนื้อหาสาระได้อย่างลงตัว จากแนวคิดในการสร้างผลงานและวิธีการ เลือกใช้วัสดุดังกล่าวจึงท าให้ผลงานของ อ้าย เว่ยเว่ยยิ่งโดดเด่นในระบอบการปกครองแบบ คอมมิวนิสต์และทันต่อกระแสสังคมได้อย่างน่าสนใจ จ บทคัดย่อภาษาอังกฤษ 57005206 : Major (Art Theory) Keyword : Ai Weiwei, Chinese artist, Contemporary Chinese art Art, Art and politics MR. NUTTAWUT LAOCHAROENBUNDIT : AI WEIWEI'S ART WORKS REFLECT THE SOCIAL AND POLITICS OF CHINA FROM 1993 TO 2015 THESIS ADVISOR : ASSOCIATE PROFESSOR PIYASAENG CHANTARAWONGPAISARN This Thesis focuses on the study of the creative conceptual of Ai Wei Wei’s art works which criticisms of Chinese society and politics. From studying and analyzing the “Mixed media Installation” work as well as considering the political and social conditions of China at that time. From the study art works can identify his creative conceptual art works into 2 ways. 1. The art works which related with important social and political events. In this group, it reflect widely impact of those social and political events 2. The art works that imply the reflection on Chinese society and politics criticism. In this group will be influenced by the artist as the main effort to reflect for the lack of freedom from the regime, social inequality, etc. Most of them are past events. In addition, it is found that artists often choose to use ready-made materials that have cultural historical meaning or related events which are consistent with the content. As a result, the work of Ai WeiWei become more remarkable and can keep connect with the social trend. ฉ กิตติกรรมประกาศ กิตติกรรมประกาศ วิทยานิพนธ์เล่มนี้สามารถส าเร็จออกมาได้ ก็ด้วยความเมตตาเอาใจใส่จากผู้ที่เกี่ยวข้องหลาย ฝ่ายด้วยกันที่ให้การสนับสนุนในด้านต่างๆ ให้แก่ผู้วิจัย ทั้งนี้ ขอขอบพระคุณ ดร.ปรมพร ศิริกุลชยานนท์ ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ท่านแรกและต่อมาคือ รศ. ปิยะแสง จันทรวงศ์ไพศาล ที่คอยแนะน าให้ค าปรึกษาที่ เป็นประโยชน์ คอยตรวจสอบแก้ไขวิทยานิพนธ์รวมทั้งบทความทางวิชาการของผู้วิจัย ขอขอบพระคุณ ทั้ง รศ.สุธี คุณาวิชยานนท์ เสียสละเวลามาเป็นประธานและ รศ.กันจณา ด าโสภีที่มาเป็นกรรมการใน การสอบครั้งนี้รวมทั้งคณาจารย์ทุกท่านในภาควิชาทฤษฎีศิลป์ ที่มีส่วนในการประสิทธิ์ประสาทวิชา องค์ ความรู้ต่างๆ ให้กับผู้วิจัยตลอดหลักสูตรปริญญามหาบัณฑิตนี้ ท้ายสุดขอขอบคุณครอบครัวของผู้วิจัยที่ได้เล็งเห็นถึงความส าคัญของการศึกษา คอย สนับสนุนและเป็นก าลังใจให้ผู้วิจัยตลอดมา ณัฐวุฒิ เลาห์เจริญบัณฑิต สารบัญ หน้า บทคัดย่อภาษาไทย ............................................................................................................................... ง บทคัดย่อภาษาอังกฤษ .......................................................................................................................... จ กิตติกรรมประกาศ ................................................................................................................................ ฉ สารบัญ ................................................................................................................................................. ช สารบัญตาราง ...................................................................................................................................... ฌ สารบัญภาพ ......................................................................................................................................... ญ บทที่ 1 .................................................................................................................................................. 1 บทน า .................................................................................................................................................... 1 ความเป็นมาและความส าคัญของปัญหา ................................................................................... 1 ความมุ่งหมายและวัตถุประสงค์ในการศึกษา ............................................................................ 4 ขอบเขตการศึกษา .................................................................................................................... 4 ขั้นตอนการศึกษา ..................................................................................................................... 4 สรุปผลที่ได้จากการศึกษา ......................................................................................................... 4 วิธีการศึกษา ............................................................................................................................. 4 แหล่งข้อมูล ............................................................................................................................... 5 บทที่ 2 .................................................................................................................................................. 6 สภาพสังคม การเมืองของจีนภายใต้พรรคคอมมิวนิสต์จีน.................................................................... 6 2.1 พรรคคอมมิวนิสต์จีน ................................................................................................................. 7 2.2 การปฏิวัติวัฒนธรรม ............................................................................................................... 13 2.3. สภาพสังคมและการเมืองหลังการปฏิวัติวัฒนธรรมตั้งแต่ปี 1976- 2015 .............................. 16 2.3.1 นโยบายการพัฒนาประเทศตั้งแต่ปี 1976 - 2015 โดยสังเขป ..................................... 16 ซ 2.4.ผลกระทบของการเมืองการปกครองต่อสังคมจีนถึงปัจจุบัน ................................................... 21 2.4.1 ผลกระทบจากการปฏิวัติวัฒนธรรม ............................................................................. 21 2.4.2 ผลกระทบจากการพัฒนาประเทศ ................................................................................ 22 5. ความเคลื่อนไหวทางศิลปะของจีน ............................................................................................ 25 2.5 ช่วงแรกของการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีน ปี1949-1958 ................................... 26 2.6 ช่วงการปฏิวัติวัฒนธรรม ปี1966-1976 .......................................................................... 28 2.7 ช่วงหลังการปฏิวัติธรรมตั้งแต่ปี 1977- 2015 ................................................................. 28 บทที่ 3 ................................................................................................................................................ 35 ประวัติชีวิตอ้าย เว่ยเว่ย วิธีการสร้างสรรค์และเนื้อหาที่สะท้อนในผลงาน ......................................... 35 3.1 ประวัติชีวิตอ้าย เว่ยเว่ย ก่อนปี 1993 ..................................................................................... 35 3.2 ประวัติอ้าย เว่ยเว่ย ตั้งแต่ปี 1993-2015 ...............................................................................