Postanowienie O Umorzeniu Śledztwa Suchatówka I Zajezierze Gmina Gniewkowo
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Sygn. akt: S 93/11/Zn Bydgoszcz, dnia 2013-10-25 POSTANOWIENIE o umorzeniu śledztwa Małgorzata Wójcik – prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gda ńsku, w sprawie zabójstwa co najmniej 35 Polaków jesieni ą 1939 r. w lasach gniewkowskich k. Gniewkowa powiat Inowrocław przez osoby idące na r ękę władzy pa ństwa niemieckiego, tj. o przest ępstwo z art. 1 pkt 1 dekretu z dnia 31 sierpnia 1944r. o wymiarze kary dla faszystowsko- hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i zn ęcania si ę nad ludno ści ą cywiln ą i je ńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego / tekst jedn. Dz. U. z 1946 r., Nr 69, poz. 377 z pó źn. zm./, Na podstawie art. 322 § 1 kpk, art. 17 § 1 pkt 5, 7 kpk postanowił: umorzy ć śledztwo w sprawie: popełnionych w okresie od połowy wrze śnia do grudnia 1939 r. w lasach, w okolicach miejscowo ści Suchatówka i Zajezierze, gm. Gniewkowo, powiat Inowrocław masowych zbrodni zabójstw nieustalonej liczby polskiej ludno ści cywilnej, nie mniej ni ż 46 osób - mieszka ńców powiatu Inowrocław, w tym: - w nieustalonej dacie, jesieni ą 1939 r. Leokadii Kontowicz i Marcina Kryszaka, oraz w ustalonych dniach w 1939 r.: - 3 pa ździernika Czesława Lema ńskiego, - 12 pa ździernika Juliusza Trzci ńskiego, Władysław Szyma ńskiego, - 15 pa ździernika Stanisława Grzybowskiego, Leonarda Klóskowskiego, Stefana Kędziory i Juliana Czosnowskiego, - 16 pa ździernika Władysława Grundkowskiego, Józefa Radomskiego i Franciszka Adamskiego, - 20 pa ździernika Tadeusza Pedy, - 31 pa ździernika Hugo Mendela, Artura Hirsza i Józefa Urbaniaka, 2 - 1 listopada Jana Jerchy, Kazimierza Goliw ąsa, Jana Ka źmierczaka, Kazimiery Smagło, Zofii Frajer, Wandy Ciszewskiej, Katarzyny Gapi ńskiej, Antoniego Małka, Adolfa Preza, Władysława Jaskólskiego, Dionizego Ku źmaka, Jana Siemianowskiego, Antoniego Wi śniewskiego, Zbigniewa Wolskiego, Franciszka Nowaka, Franciszka Goneta, - 2 listopada Konstantego Filipkowskiego, - 3 listopada Stefana Anioła, Władysława Franciszka Kami ńskiego, - 4 listopada Jana Tomczaka, - 5 listopada Władysława Roli ńskiego, Józefa Znanieckiego, Jana Mlickiego, Feliksa Karaszewskiego, - 10 listopada Stefana Knasta, Franciszka Cofta, Anny Murawskiej, Mieczysława Murawskiego, - 13 listopada Ludwika Fuszary, - 27 listopada Józefa Pawlikowskiego i Wacława Nowaka, - 30 listopada Piotra Lepionki, dokonanych przez działaj ących wspólnie i w porozumieniu: - sprawców wykonawczych – Hansa Conradt`a - członka Selbstschutz`u i burmistrza Gniewkowa, Ottona Hugo Dorau`a, Hansa Ulbricht`a, Waltera Kluczik`a, Lawrenz`a, członków Selbstschutz`u Reinholda Schauer`a, Herberta Heinze, Christiana Gerhard`a, Web`a, Ericha Dinter`a, Traut`a - członków Selbstschutz`u i policjantów pomocniczych w Gniewkowie, Wilhelma Pedd`a - członka gestapo, Wilhelma Schulz`a - wachmistrza policji ochronnej i członka oddziału egzekucyjnego , - sprawców poleceniowych - Heising`a - dowódc ę policji pa ństwowej, Kohmeyer`a - radc ę kryminalnego, dowódc ę oddziału SS w Inowrocławiu, Augusta Gruneberg`a i Ansorga - wachmistrzów policji, Kiesewetter`a - dowódc ę posterunku SS, - sprawców kierowniczych - dowódców: Selbstschutz`u na okr ęg Prusy Zachodnie - Oberfuhrera SS Ludolfa Hermana Georga von Alvensleben , odcinka inowrocławsko – włocławskiego Obersturmbannfuhrer dr Hansa Kolzow`a, powiatu i zast ępc ę Naczelnika miasta Inowrocław Hansa Ulricha Hempel`a, komisarycznego starosty miasta Inowrocław Ottona Christiana Hirschfeld`a, Naczelnika Inowrocławia Hansa Ulricha Janz`a i innych nieustalonych współsprawców - członków Selbstschutz`u, SA, SD i Gestapo id ących na r ękę władzy pa ństwa niemieckiego, 3 tj. o czyn z art. 1 pkt 1 dekretu z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i zn ęcania si ę nad ludno ści ą cywiln ą i je ńcami oraz zdrajców Narodu Polskiego (tekst jedn. Dz. U. z 1946 r., Nr 69 poz. 377 z pó źn. zm.) - na zasadzie art. 17 § 1 pkt 5 kpk w stosunku do Kohlmeyer`a, Ansorg`a, Ludolfa Hermana Georga von Alvensleben, Hansa Ulricha Hempel`a, Ottona Christiana Hirschfeld`a, Wilhelma Pedd`a, Reinholda Schauer`a, Ottona Hugo Dorau`a, Conradt`a, Heising`a, Hansa Ulricha Janz`a, Hansa Kolzow`a, wobec śmierci sprawcy, - na zasadzie art. 17 § 1 pkt 7 kpk w stosunku do Wilhelma Schulz`a, Grunenberg`a, Weif`a, Ulbricht`a, Dinter`a, Traut`a, Hegenscheidt`a, z uwagi na to, że post ępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zako ńczone, - na zasadzie art. 322§ 1 kpk wobec niewykrycia pozostałych sprawców zbrodni, UZASADNIENIE Postanowieniem z dnia 12 stycznia 2010 r. Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gda ńsku podj ęła z zawieszenia śledztwo Ds. 1/89 w sprawie dokonanych jesieni ą 1939 r. zabójstw obywateli polskich w lasach gniewkowskich przez osoby id ące na r ękę władzy pa ństwa niemieckiego, tj. o czyn z art. 1 pkt 1 dekretu z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko- hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i zn ęcania si ę nad ludno ści ą cywiln ą i je ńcami oraz zdrajców Narodu Polskiego (tekst jedn. Dz. U. z 1946 r., Nr 69 poz. 377 z pó źn. zm.) W toku śledztwa w oparciu o przeprowadzone czynno ści procesowe: przesłuchania świadków, kwerendy w Archiwum Pa ństwowym i archiwum Instytutu Pami ęci Narodowej a tak że ogl ędziny dokumentów zgromadzono materiał dowodowy w postaci: - zezna ń 29 świadków, - dokumentów z akt s ądowych post ępowa ń o stwierdzenie zgonu i uznanie za zmarłego ( 12 jednostek archiwalnych), 4 - dokumentów Urz ędu Stanu Cywilnego, - odpisu i tłumaczenia wyroku niemieckiego s ądu w sprawie przeciwko Otto Christianowi von Hirschfeld`owi i Hansowi Ulrichowi Jahnz`owi 4 Sond Is 92/40, - odpisu i tłumaczenia umorzenia w sprawie przeciwko Hirschfeld i inni sygn. akt Js 665/60, - odpisu i tłumaczenia umorzenia w sprawie przeciwko Dorau i inni sygn. akt Js 664/60 – rozstrzelania w okolicy Gniewkowa, - odpisu i tłumaczenia umorzenia w sprawie przeciwko dr Kolzow Js 664/60, - wzmianki dotycz ącej post ępowania wobec wachmistrza policji Augusta Grynberga, Ponadto zapoznano si ę z: - ankietami dotycz ącymi zbrodni popełnionych w latach 1939-1945 - aktami innych śledztw prowadzonych przez Oddziałow ą Komisj ę Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gda ńsku powi ązanych z śledztwem S 93/11/Zn, - opracowaniami dotycz ącymi wydarze ń okresu okupacji na terenie powiatu Inowrocław „Dzieje Inowrocławia - od 1919 r.” pod redakcj ą Mariana Biskupa, „Zarys dziejów Gniewkowa” - autorzy Zenon Gulda, Kazimierz Wajda, „Der Volksdeutsche Selbstschutz in Polen 1939/40”, „Z bada ń nad pocz ątkami okupacji hitlerowskiej w Inowrocławiu w latach 1939-1941” w opracowaniu Tadeusza Kaliskiego, „Pierwsze dni okupacji hitlerowskiej w Inowrocławiu” w opracowaniu Tadeusza Kaliskiego, „Swastyka nad Szubinem” Poszukiwania żyj ących pokrzywdzonych przeprowadzono w drodze ogłoszenia w prasie oraz przez wywiady środowiskowe i sprawdzenia w systemie PESEL. W oparciu o zebrany materiał ustalono, że masowe aresztowania i zabójstwa polskiej ludno ści cywilnej w obr ębie dawnego powiatu inowrocławskiego rozpocz ęły si ę ju ż w pierwszych dniach wrze śnia. Oddział operacyjny w Inowrocławiu składaj ący si ę z 8 gestapowców lub członków SD pod dowództwem nieustalonego SS- Sturmbahnfuhrer`a po całodziennych przesłuchaniach 8 wrze śnia rozstrzelał 18 Polaków na dziedzi ńcu kasyna piechoty. W kolejnych dniach miały miejsce podobne egzekucje przeprowadzane przez ten oddział. ( śledztwo Js 644/60) 5 Z kolei ujawnione egzekucje w lasach gniewkowskich rozpocz ęły si ę w połowie wrze śnia. W aresztowaniach polskiej ludno ści cywilnej najbardziej aktywni byli członkowie Selbstschutz`u, który został zorganizowany w połowie wrze śnia 1939 r. z ludno ści niemieckiej zamieszkuj ącej tereny Polski. Utworzono 3 obszary jego działania - południowy, środkowy i północny znajduj ący si ę pod dowództwem ówczesnego Oberfuhrera SS Ludolfa Hermana Georga Kurta Wernera von Alvensleben. Od połowy wrze śnia siedziba Selbstschutz`u Północnego znajdowała si ę w Bydgoszczy. Członkowie „Samoobrony” (Selbstschutz) nie byli umundurowani, ale uzbrojeni. Nosili wyró żniaj ące ich opaski z nazw ą organizacji. Formalnie wchodzili w struktur ę Policji ale z policji pomocniczej Selbstschutz bardzo szybko rozwin ął si ę do autonomicznego organu wykonawczego. W obr ębie miejscowo ści członkowie Samoobrony podlegali dowódcy miejscowemu, w obr ębie powiatu dowódcom powiatowym, którymi prawie zawsze byli dowódcy SS – Niemcy z Rzeszy. Powiaty tworzyły inspekcje. W obr ębie powiatu zorganizowano 100 osobowe jednostki. Okr ęg w Prusach Zachodnich został podzielony na 5 inspektoratów, składaj ących si ę z odcinków zgodnie z organizacj ą powiatów. Dowódc ą odcinka inowrocławsko – włocławskiego był Obersturmbannfuhrer dr. Hans Kolzow. Na czele powiatu stał miejscowy Niemiec - wła ściciel maj ątku ziemskiego Hans-Ulrich Hempel, który jednocze śnie pełnił urząd zast ępcy starosty. Naczelnikiem miasta Inowrocław był Hans Ulrich Janz, tam te ż znajdowała si ę siedziba Selbstschutz`u powiatu Inowrocław. Od 27 wrze śnia 1939 r. komisarycznym starost ą w Inowrocławiu był Otton Christian Hirschfeld. ( k. 502-504) Tymczasowe wytyczne dla organizacji Selbstschutz`u w Polsce zostały wydane przez Himmlera w dniu 7 pa ździernika 1939 r. Zadaniem było przekazywanie gestapo zbiegłych wi ęź niów karnych, wi ęź niów z ci ęż kich wi ęzie ń, „nieczystych” elementów polskich. Ponadto pilnowanie i zabezpieczanie wa żnych przedsi ębiorstw i obiektów. Do wi ększych zada ń policyjnych