Raport O Zasobach Kulturowych I Środowiskowych Parków
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
RAPORT O ZASOBACH KULTUROWYCH I ŚRODOWISKOWYCH PARKÓW HISTORYCZNYCH NA TERENIE WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO WRAZ ZE SZCZEGÓŁOWĄ CHARAKTERYSTYKĄ ZESPOŁU 2018 PAŁACOWO-PARKOWEGO W MIEJSCOWOŚCI WIENIEC Raport sfinansowano ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach projektu HICAPS (Interreg Europa Środkowa) oraz budżetu Województwa Kujawsko-Pomorskiego Raport opracowany przez Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu Toruń, 2018 Opracował zespół w składzie: dr inż. arch. krajobrazu Mariusz Antolak dr inż. arch. krajobrazu Marta Akincza dr Tomasz Brzezicki dr Jadwiga Biegańska dr Justyna Chodkowska-Miszczuk lic. Leszek Dąbrowski dr hab. Elżbieta Grzelak-Kostulska dr hab. Piotr Hulisz, prof.UMK dr Dariusz Kamiński dr hab. Marek Kejna, prof. UMK dr hab. Rafał Kot dr hab. Arkadiusz Krawiec dr Aleksandra Lewandowska dr Agnieszka Pilarska dr Krzysztof Rogatka lic. Paweł Smoliński dr Stefania Środa-Murawska dr inż. Małgorzata Wołodźko 1 Spis treści 1. Podstawy prawne gospodarowania parkami historycznymi (prawo krajowe), międzynarodowe dokumenty doktrynalne (rekomendacje) .................................................................................. 3 1.1. Akty prawne krajowe ................................................................................................................................................ 3 1.2. Akty międzynarodowe ............................................................................................................................................ 10 2. Zestawienie zasobu parków historycznych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego .......... 12 3. Ogólna charakterystyka wybranych parków historycznych: Lubostroń, Szafarnia, Kłóbka .............. 34 3.1. Zespół Pałacowo-Parkowy w Lubostroniu ............................................................................................................... 34 3.2. Zespół Pałacowo-Parkowy w Szafarni ..................................................................................................................... 39 3.3. Kujawsko-Dobrzyński Park Etnograficzny. Oddział Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej ................................ 42 4. Szczegółowa charakterystyka Zespołu Parkowo-Pałacowego w miejscowości Wieniec ................... 47 4.1. Charakterystyka środowiskowa obszaru parku ...................................................................................................... 47 4.2. Charakterystyka historyczna obszaru parku i obiektów zabytkowych .................................................................... 61 4.3. Opis dostępności parku z wykorzystaniem wszystkich rodzajów transportu, w tym szlaków turystycznych .......... 80 4.4. Zarządzanie ............................................................................................................................................................. 83 4.5. Waloryzacja ............................................................................................................................................................ 91 4.5.1. Kategorie wartości: historyczna, artystyczna, przyrodnicza ........................................................................... 91 4.5.2. Wykorzystanie społeczne ............................................................................................................................. 106 4.5.3. Zagrożenia zewnętrzne i wewnętrzne ......................................................................................................... 115 5. Wnioski .................................................................................................................. 119 5.1. Obiekty modelowe pod względem ochrony, zagospodarowania i użytkowania („dobre praktyki”) ..................... 119 5.2. Obiekty, które należy objąć szczególną ochroną z uwagi na zachowany drzewostan, kompozycję założenia i walory przyrodnicze ........................................................................................................................................................... 130 6. Wymagane załączniki i ilustracje .................................................................................. 131 6.1. Skalowalna mapa w wersji elektronicznej ze wszystkimi lokalizacjami parków w województwie kujawsko- pomorskim ......................................................................................................................................................................... 131 6.2. Mapa Zespołu Pałacowo-Parkowego w miejscowości Wieniec ............................................................................ 132 7. Streszczenie w języku angielskim ................................................................................. 133 Literatura ..................................................................................................................... 138 2 1. Podstawy prawne gospodarowania parkami historycznymi (prawo krajowe), międzynarodowe dokumenty doktrynalne (rekomendacje) 1.1. Akty prawne krajowe Akty prawne Zagadnienia dotyczące przepisów prawa powszechnie obowiązującego regulującego kwestie zagospodarowania zespołów parkowo-pałacowych można podzielić na trzy grupy. Pierwsza z nich jest związana z normami dotyczącymi szeroko pojętej ochrony zabytków. W tej grupie główne znaczenie posiadają przepisy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami i przepisy wykonawcze do tej ustawy, które mogą posiadać rangę rozporządzeń, bądź przepisów prawa miejscowego. Druga grupa jest związana z ogólnym procesem inwestycyjnym. Co do zasady do tej kategorii przepisów należy zaliczyć ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawę Prawo budowlane, a także przepisy wykonawcze (rozporządzenia lub akty prawa miejscowego), w szczególności może to dotyczyć miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Dokładne określenie zakresu aktów normatywnych jest w tym przypadku uzależnione od konkretnej inwestycji, gdyż potencjalne zastosowanie mogą posiadać przepisy dotyczące ochrony środowiska. Natomiast trzecia grupa przepisów jest związana z ustawy o ochronie przyrody. Dotyczy ona m.in. zasad związanych z wycinką drzew i krzewów. Zestawienie krajowych aktów normatywnych w procesie inwestycyjnym: Obligatoryjnie: - ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 2187 ze zm.), dalej jako u.o.z., - ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1945), dalej jako u.p.z.p., - ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U.2018 r., poz. 1202), dalej jako p.b., - ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1614), dalej jako u.o.p. Akty wykonawcze: - rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 9 lutego 2004 r. w sprawie wzoru znaku informacyjnego umieszczanego na zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (Dz.U. Nr 30, poz. 259), - rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz.U. Nr 113, poz. 661), - rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 2 sierpnia 2018 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich i badań konserwatorskich przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz robót budowlanych, 3 badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, a także badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (Dz.U. poz. 1609), - rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz.U. Nr 118, poz. 1233), - rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz.U. Nr 164, poz. 1587), - rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobu ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz.U. Nr 164, poz. 1588), - rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie oznaczeń i nazewnictwa stosowanych w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz w decyzji o warunkach zabudowy (Dz.U. Nr 164, poz. 1589), - rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 1422 ze zm.), - rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 lipca 2017 r. w sprawie wysokości stawek opłat za usunięcie drzew i krzewów (Dz.U. poz. 1330). Potencjalnie (w zależności od rodzaju inwestycji): - ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1405 ze zm.) Akt wykonawczy: - rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 71 ze zm.). Uregulowanie szczegółowe: Ochrona zabytków i opieka nad zabytkami Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 1 pkt u.o.z. ochronie i opiece podlegają, bez względu na stan zachowania, zabytki nieruchome będące, w szczególności: a) krajobrazami kulturowymi, b) układami