Zał ącznik do Uchwały Nr LV/371/10 Rady Gminy Wólka z dnia 12 lipca 2010 roku

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY

Wólka 2010

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 1 Spis tre ści:

I. Charakterystyka miejscowo ści Świdnik Mały na tle gminy Wólka 1.1 Dane administracyjne 1.2 Uwarunkowania społeczne 1.2.1 Procesy demograficzne 1.2.2 Gęsto ść zaludnienia i struktura sieci osadniczej 1.3 Uwarunkowania gospodarcze 1.4 Walory kulturowe, turystyka i sport 1.4.1 Zabytki 1.4.2 Turystyka 1.4.3 Sport i rekreacja 1.4.4 O świata i opieka zdrowotna 1.4.5 Mieszkalnictwo i infrastruktura techniczna 1.4.6 Rolnictwo

II. Miejscowo ść Świdnik Mały – Inwentaryzacja zasobów słu Ŝą cych odnowie 2.1 Rys historyczny i wybitni mieszka ńcy 2.2 Zasoby miejscowo ści 2.2.1 Ludno ść 2.2.2 Infrastruktura -Komunikacja -Społeczna, Rekreacyjna -Sie ć wodoci ągowa -Sie ć drogowa -Kanalizacja sanitarna -Ciepłownictwo i gazownictwo -Telekomunikacja 2.2.3 Instytucje ko ścielne i świeckie 2.2.4 Przemysł, technika 2.2.5 Zabudowa miejscowo ści -Mieszkalna -Gospodarcza 2.2.6 Oświata i sport 2.3 Strefy ochrony konserwatorskiej 2.4 Krajobraz 2.5 Stopa bezrobocia III . Ocena mocnych i słabych stron miejscowo ści Świdnik Mały

IV. Planowane priorytety rozwoju miejscowo ści i zadania inwestycyjne 2010-2017 4.1 Nawi ązanie do strategicznych dokumentów rozwoju gminy 4.2 Wizja rozwoju miejscowo ści 4.3 Opis planowanych zada ń inwestycyjnych 2010-2017 4.3.1 Rozbudowa infrastruktury drogowej 4.3.2 Podniesienie atrakcyjno ści infrastruktury społecznej, rekreacyjnej 4.4 Szacunkowy kosztorys i harmonogram planowanego przedsi ęwzi ęcia do działania „Odnowa i rozwój wsi” PROW. 4.5 Opis i charakterystyka obszarów zwi ązanych z kształtowaniem o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców, sprzyjaj ących nawi ązywaniu kontaktów społecznych, ze wzgl ędu na ich poło Ŝenie oraz cechy funkcjonalno przestrzenne.

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 2 I. Charakterystyka miejscowo ści Świdnik Mały na tle gminy Wólka

1.1 Dane administracyjne

Miejscowo ść Świdnik Mały le Ŝy na terenie Gminy Wólka, w jej południowej cz ęś ci przy drodze powiatowej nr 2101L i graniczy z miastem Lublinem.

Gmina Wólka le Ŝy w obszarze województwa i powiatu lubelskiego, bezpo średnio przy północno- wschodniej granicy miasta Lublina i północnej granicy Świdnika. Osi ą komunikacyjna gminy jest droga krajowa nr 82, prowadz ąca z Lublina do Ł ęcznej i Włodawy. Droga ta stanowi tak Ŝe główne poł ączenie Lublina z Pojezierzem Ł ęczy ńsko -Włodawskim, stanowi ącym jeden z najwa Ŝniejszych obszarów wypoczynku letniego i weekendowego dla mieszka ńców miasta. Ponadto przez zachodni skraj obszaru gminy przebiega linia kolejowa (od roku 2000 w zasadzie nie u Ŝytkowana), prowadz ąca z Lublina do Łukowa. O znaczeniu poło Ŝenia gminy rozstrzyga bezpośrednie sąsiedztwo Lublina, dobre poł ączenie komunikacyjne i ni Ŝsze koszty bytowe powoduj ące, Ŝe na terenie gminy i w miejscowo ści Turka osiedla si ę wiele osób przenosz ących si ę z miasta. Warunki mieszkaniowe ludno ści gminy s ą wyra źnie lepsze ni Ŝ w województwie lubelskim ogółem. Przeci ętne mieszkanie na terenie gminy zajmuje powierzchnię 86,4 m2 i składa si ę z 3,98 izby (w województwie wska źniki te wynosz ą odpowiednio 73,5 m 2 oraz 3,72 izby). Powierzchnia gminy wynosi 7.265 ha, liczba jej mieszka ńców ogółem (według stanu na dzie ń 14.12.2009 roku) 9870 osób. W skład gminy wchodzi 18 sołectw: Kolonia Biskupie, Bystrzyca, Długie, , Łysaków, Łuszczów Pierwszy, Łuszczów Drugi, , , Rudnik, , Świdniczek, Świdnik Du Ŝy Pierwszy, Świdnik Du Ŝy Drugi, Świdnik Mały, Kolonia Świdnik Mały, Turka i Wólka. Gminy granicz ące z Wólk ą to: Niemce (poło Ŝone równie Ŝ w powiecie lubelskim), Świdnik i Mełgiew (le Ŝą ce w powiecie świdnickim) oraz Ł ęczna i Spiczyn (z powiatu ł ęczy ńskiego). Z uwagi na poło Ŝenie wi ększo ści obszaru gminy w granicach Wy Ŝyny Lubelskiej, wyst ępuj ą tutaj na ogół dobre i bardzo dobre gleby. Wi ększo ść u Ŝytków rolnych zaliczana jest bowiem do III klasy bonitacyjnej. Wysoka jako ść gleb jest z kolei powodem znacznego wylesienia gminy, w efekcie wielowiekowego wyr ębu lasów na potrzeby rolnictwa. Obecnie grunty le śne zajmuj ą tylko niespełna 14% powierzchni gminy. Lasy wyst ępuj ą głównie w południowo-wschodniej cz ęś ci gminy, gdzie znajduje si ę te Ŝ najwi ększy zwarty kompleks le śny w gminie, zwany Lasem Poszpitalnym. Skład gatunkowy lasów jest do ść typowy dla wschodniej Polski, dominuje zatem sosna, chocia Ŝ wyst ępuj ą te Ŝ drzewostany sosnowo-dębowe. Struktura wiekowa i stan zdrowotny lasów w gminie s ą na ogół zadowalaj ące. Nieco gorzej sytuacja prezentuje si ę jedynie w lasach prywatnych (stanowi ących ok. 40% wszystkich lasów), gdzie drzewostan jest wyra źnie młodszy i bardziej ni Ŝ w lasach pa ństwowych zdominowany przez sosn ę . Szczegółow ą struktur ę u Ŝytkowania gruntów na obszarze gminy prezentuje poniŜsze zestawienie: − uŜytki rolne – 6.911 ha (81,25%), − grunty le śne – 1.009 ha (13,97%), w tym 360 ha lasów prywatnych, PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 3 − grunty zurbanizowane – 251 ha (3,45%), w tym drogi 182 ha, − wody powierzchniowe – 36 ha (0,49%), − nieu Ŝytki – 33 ha (0,45%), − tereny ró Ŝne – 35 ha (0,48%). Prawie cały obszar Gminy Wólka le Ŝy w zlewni Bystrzycy, stanowi ącej tak Ŝe główny ciek powierzchniowy gminy. Meandruj ąca w granicach szerokiej doliny Bystrzyca ma na obszarze gminy kilka lewobrze Ŝnych dopływów. W śród nich najwa Ŝniejsza jest Ciemi ęga. Stan czysto ści wód rzek gminy jest, pomimo poprawy b ędącej efektem stałej modernizacji pobliskiej oczyszczalni ścieków „Hajdów”, wci ąŜ niezadowalaj ący. Zarówno Bystrzyca, jak i Ciemi ęga, sklasyfikowane s ą jako rzeki nios ące wody pozaklasowe. Obszar gminy Wólka jest stosunkowo zasobny w surowce mineralne, cho ć ich znaczenie gospodarcze nie jest jak na razie kluczowe dla gospodarki gminy. Północno-wschodnia cz ęść gminy le Ŝy w obr ębie Lubelskiego Zagł ębia W ęglowego. Ponadto rozpoznano nieznaczne zło Ŝa gazu ziemnego, ropy naftowej i torfu (zalegaj ącego w dolinie Bystrzycy i obni Ŝeniach dolinnych Świdnika Du Ŝego i Łuszczowa). W południowej i wschodniej cz ęś ci gminy wyst ępuj ą zło Ŝa kredowych opok, margli i gez, natomiast w okolicach Łuszczowa i Wólki – zło Ŝa piasków. Najcenniejsze przyrodniczo fragmenty przestrzeni gminy Wólka obj ęte s ą ochron ą prawn ą. Ochrona przyrody ma tutaj szczególne znaczenie z uwagi na s ąsiedztwo Lublina, powoduj ące znacznie wi ększ ą ni Ŝ gdzie indziej presj ę osadnictwa – tak Ŝe na najbardziej warto ściowe przyrodniczo obszary w gminie. Spo śród obszarów chronionych najwi ększy powierzchniowo jest Obszar Chronionego Krajobrazu ,,Dolina Ciemi ęgi”. Obejmuje on atrakcyjn ą krajobrazowo dolin ę rzeczn ą, wcinaj ąca si ę na 30–40 m poni Ŝej terenów s ąsiaduj ących. Dolina jest do ść kr ęta, z płaskim dnem o zmiennej szeroko ści 100–500 m, oraz stromymi, a na niektórych odcinkach urwistymi zboczami. W kilku miejscach zbocza te rozci ęte s ą przez w ąwozy. Na obszarze OCK „Dolina Ciemi ęgi” wyst ępuj ą istotne ograniczenia swobody gospodarowania. polegaj ące zwłaszcza na ochronie punktów i panoram krajobrazowych, naturalnego krajobrazu dolin rzecznych oraz powi ąza ń pomi ędzy obszarami o wysokiej aktywno ści biologicznej. Oprócz OCK „Dolina Ciemi ęgi”, na obszarze gminy Wólka zostało ustanowionych 13 pomników przyrody, obejmuj ących pojedyncze cenne drzewa lub skupiska rzadkiej ro ślinno ści. S ą to m.in. płaty ro ślinno ści stepowej w Łysakowie oraz cenne drzewa lub szpalery drzew w zespołach dworsko- parkowych w Bystrzycy, Sobianowicach i Pliszczynie. Ponadto na terenie gminy spotyka si ę równie Ŝ gatunki fauny podlegaj ące ochronie, m.in. bociana białego .- (S.R.L. Gminy Wólka na lata 2007-2020)

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 4 Świdnik Mały , to miejscowo ść poło Ŝona na południu gminy Wólka przy drodze powiatowej nr 2101L obok przemysłowej cz ęś ci miasta Lublina liczy mieszka ńców 169 osób, otoczona jest miejscowo ściami: Kolonia Świdnik Mały, Kolonia Biskupie, Turka, Świdnik Du Ŝy, . Według Strategii Rozwoju Gminy Wólka na lata 2007-2020 i zgodnie Planem Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wólka w obr ębie Świdnika Małego funkcjonuje skupisko zabudowy jednorodzinnej i usługowej, o jednoznacznym charakterze urbanistycznym. W miejscowo ści znajduje si ę budynek Szkoły Podstawowej w Świdniku Mały.

1.2 Uwarunkowania społeczne

1.2.1 Procesy demograficzne

Liczba ludno ści gminy Wólka, zgodnie z danymi ewidencji ludno ści, wynosi (tj. na koniec roku 2006) 8.951 osób. Spo śród nich 8.740 osób zameldowanych jest na obszarze gminy na pobyt stały, natomiast kolejne 211 osób – na pobyt czasowy. W ci ągu ostatnich kilku lat zauwa Ŝalne jest zjawisko stałego powi ększania si ę liczby mieszka ńców gminy. Pocz ąwszy od roku 2000 liczba mieszka ńców gminy rokrocznie wzrasta (jak wida ć to na poni Ŝszym wykresie) o 300-400 osób.

Liczba mieszka ńców

10 000 9 000 8 000 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Stały przyrost liczby mieszka ńców jest przede wszystkim efektem bardzo wyra źnego dodatniego salda migracji, wynosz ącego w ostatnich latach a Ŝ ok. 30‰ rocznie, co jest wynikiem absolutnie nietypowym na tle ogromniej wi ększo ści wiejskich gmin Lubelszczyzny, dotkni ętych strukturalnym odpływem ludno ści. Tak pozytywne zjawisko jest przede wszystkim efektem suburbanizacji, czyli przeprowadzania si ę na obszar gminy Wólka dotychczasowych mieszka ńców s ąsiedniego Lublina. W granice gminy napływaj ą przy tym w wi ększo ści ludzie stosunkowo młodzi (w znacznej cz ęś ci – w wieku wła ściwym dla zakładania rodzin), co odbija si ę bardzo pozytywnie tak Ŝe na przyro ście naturalnym. W ostatnich latach (po roku 2000) stopa przyrostu naturalnego w gminie jest nie tylko dodatnia, ale tak Ŝe wysoka. W roku 2005 wyniosła ona a Ŝ 4,35‰, przy ujemnym jednocze śnie wska źniku dla całego województwa lubelskiego, wynosz ącym -0,84‰, i jeszcze nawet nieco gorszym dla powiatu lubelskiego -0,87‰.

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 5 W efekcie stałego napływu migrantów na obszar gminy Wólka, a tak Ŝe wysokiego poziomu przyrostu naturalnego, ludno ść gminy charakteryzuje si ę korzystn ą struktur ą wiekow ą – zdominowan ą przez osoby w wieku produkcyjnym. W roku 2005 24,7% wszystkich mieszka ńców gminy stanowiły osoby w wieku przedprodukcyjnym, 62,5% – w wieku produkcyjnym, a jedynie 12,7% – w wieku poprodukcyjnym. Dla porównania – w województwie lubelskim ogółem udział osób w wieku przed- i poprodukcyjnym wyniósł odpowiednio 21,6% i 16,5%. Tak „młoda” struktura wiekowa mieszka ńców gminy rokuje bardzo korzystnie na przyszło ść , zarówno pod k ątem stricte demograficznym, jak i społeczno-ekonomicznym. Bowiem ludno ść gminy charakteryzuje si ę stosunkowo niskim wska źnikiem obci ąŜ enia demograficznego(czyli ilo ści ą osób w wieku nieprodukcyjnym przypadaj ącą na 100 osób w wieku produkcyjnym). W roku 2005 wskaźnik ten wyniósł tylko 59,9 i był jednym z najkorzystniejszych wska źników w śród wszystkich gmin województwa lubelskiego (przy wska źniku ogólnowojewódzkim na poziomie 61,6). Pozytywn ą okoliczno ści ą jest ponadto fakt, Ŝe ponad 40% mieszka ńców gminy stanowi ą osoby w wieku produkcyjnym mobilnym, czyli maj ące od 18 do 44 lat. Osoby te, wzgl ędnie młode, a przy tym na ogół dobrze wykształcone, s ą w stanie elastycznie dostosowywa ć si ę do zmian na rynku pracy. Oznacza to, Ŝe zasoby ludzkie gminy s ą istotnym i warto ściowym elementem lokalnego potencjału ekonomicznego. Korzystna struktura wiekowa ludno ści gminy Wólka, w poł ączeniu z pozytywnymi kierunkami ruchu naturalnego i migracyjnego, pozwalaj ą zakłada ć utrzymywanie si ę tak Ŝe w przyszło ści stopniowego wzrostu potencjału demograficznego gminy. Ekstrapolacja w przyszło ść kierunków zmian ludno ściowych nast ępuj ących od roku 2000 wskazuje, Ŝe w roku 2010 na obszarze gminy Wólka zamieszkiwa ć b ędzie co najmniej 10.500 osób. W roku 2015 liczba mieszka ńców gminy wynosi ć natomiast powinna 12.500-13.000. Przy czym nale Ŝy zało Ŝyć, i Ŝ rzeczywiste liczby b ędą jeszcze wi ększe. Obecnie ludno ść gminy Wólka jest liczniejsza ni Ŝ wynika to z oficjalnych danych. W gminie stale zamieszkuje kilkaset osób formalnie w niej nie zameldowanych (s ą to na ogół osoby wci ąŜ zameldowane w swoim poprzednim miejscu zamieszkania, przede wszystkim w Lublinie). Napływ na obszar gminy dotychczasowych mieszka ńców Lublina, a tak Ŝe uczestnictwo w ogólnokrajowych przemianach społecznych, powoduj ą stały wzrost poziomu wykształcenia ludno ści gminy Wólka. Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2002 wskazuj ą, Ŝe ju Ŝ wtedy wykształcenie wy Ŝsze posiadało 7,4% osób w wieku 23 lat i wi ęcej, a wykształceniem średnim legitymowało si ę dalszych 27,5%. Pod wzgl ędem liczby osób z wy Ŝszym wykształceniem gmina niew ątpliwie wyró Ŝnia si ę na tle innych gmin województwa, a nawet samego tylko powiatu lubelskiego. Wynika to niew ątpliwie nie tylko z dogodnego poło Ŝenia gminy wobec pobliskiego ośrodka akademickiego, jakim jest Lublin. Jeszcze wa Ŝniejszym powodem jest utrzymuj ąca si ę imigracja z Lublina, w której osoby ze statusem wykształcenia wy Ŝszego i średniego stanowi ą niew ątpliwie wi ększo ść .

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 6 Wśród źródeł utrzymania ludno ści gminy Wólka dominuje praca najemna (44,4%). Odsetek pracowników najemnych w gminie jest wyra źnie wy Ŝszy ni Ŝ w powiecie (36,0%) i województwie lubelskim (40,5%). Prac ę na własny rachunek wykonuje 17,9% mieszka ńców, co z kolei jest odsetkiem wyra źnie mniejszym ni Ŝ w powiecie (26,9%) i województwie (20,4%). Ze źródeł niezarobkowych utrzymuje si ę 37,6% mieszka ńców gminy i jest to relatywnie mniej ni Ŝ w województwie (38,4%), ale wi ęcej ni Ŝ w powiecie (36,8%). - (S.R.L. Gminy Wólka na lata 2007- 2020)

1.2.2 Gęsto ść zaludnienia

Gęsto ść zaludnienia jest stosunkowo wysoka w gminie (136 os./km 2) w porównaniu z powiatem (81 os./km 2) i z województwem (88 os./km 2). Liczba mieszka ńców Gminy Wólka w poszczególnych miejscowo ściach wg. stanu na 15.12.2009rok.

Nazwa miejscowo ści Ilo ść mieszka ńców zameldowanych Powierzchnia Gęsto ść 2 na pobyt stały na pobyt czasowy w km zaludnienia os/km 2 Kolonia Biskupie 289 1 1,68 172,62

Bystrzyca 397 49 6,4 69,68

Długie 338 2 1,92 177,08

Jakubowice Murowane 259 9 0,9 297,77

Kolonia Pliszczyn 334 1 2,01 166,66

Kolonia Świdnik Mały 196 6 1,32 153,03

Łuszczów Drugi 608 10 10,81 57,17

Łuszczów Pierwszy 763 14 7,16 108,52

Łysaków 345 1 3,45 100,29

Pliszczyn 469 14 4,23 114,18

Rudnik 394 14 3,09 132,03

Sobianowice 410 7 4,86 85,80

Świdniczek 274 2 1,01 273,27

Świdnik Du Ŝy Drugi 304 - 3,08 98,70

Świdnik Du Ŝy Pierwszy 378 1 11,31 33,51

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 7 (z nadle śnictwem) Świdnik Mały 167 2 2,06 82,03

Turka 3213 85 w tym; 498,19 osiedle Borek 1920 50 6,62 wie ś 1293 35 Wólka 510 3 0,74 693,24

OGÓŁEM 9648 221 72,65 135,84 (Dane U.G. Wólka ) 1.3 Uwarunkowania gospodarcze

W 2009 roku, na obszarze gminy Wólka funkcjonuje 496 podmiotów wpisanych do ewidencji działalno ści gospodarczej. Jest to du Ŝy post ęp, bowiem w roku 1995 na terenie gminy działało zaledwie 175 podmiotów gospodarczych. Dominuj ące znaczenie ma

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 8 Sekcja U . Organizacje i Zespoły Eksterytorialne 0

2

Sekcja S. Pozostała działalno ść usługowa 34

35

Sekcja Q.Opieka Zdrowotna i Pomoc Społeczna 13

33

Sekcja O. Administracja Publiczna i Obrona Narodowa 1

49

Sekcja M.działalno ść Profesjonalna, nauka i Technika 98

23

Sekcja K. Działalno śc Finansowa i Ubezpieczeniowa 29

60 Sekcja I. Działalno ść zwi ązana z Zakwaterowaniem i 43 Usługami gastronomicznymi 187 105 Sekcja G. Handel Hurtowy i Detaliczny, Naprawa 218 pojazdów Samochodowych, wyłanczaj ąc Motocykle 38

70 Sekcja E. Dostawa Wody, Gospodarowanie Ściekami i Odpadami oraz działalno ść zwi ązana z Rekultywacj ą 5

0

Sekcja C. Przetwórstwo Przemysłowe 55

0 Sekcja A. Rolnictwo,le śnictwo, Łowiectwo i Ryboustwo 8

0 50 100 150 200 250 liczba podmiotów gospodarczych

kilka wi ększych firm. Jednak Ŝe działaj ące na obszarze gminy Wólka firmy to w wi ększo ści drobne przedsi ębiorstwa zajmuj ące si ę handlem detalicznym i hurtowym i ró Ŝnego rodzaju usługami. Na obszarze gminy istniej ą du Ŝe mo Ŝliwo ści prowadzenia działalno ści gospodarczej. Gmina dysponuje atrakcyjnymi terenami komunalnymi, których ceny s ą zdecydowanie ni Ŝsze w porównaniu z pobliskim Lublinem. Około 240 ha terenów stanowi rezerw ę przeznaczon ą na cele produkcyjne i składowe. W miejscowo ści Świdnik Mały funkcjonuje 7 podmiotów wpisanych do ewidencji działalno ści gospodarczej s ą to Sekcje H, G, N, O.

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 9 1.4 Walory kulturowe, turystyka i sport

1.4.1 Zabytki

Obszar Gminy Wólka stanowi cz ęść historycznie rolniczego zaplecza Lublina, świadczy o tym szereg zachowanych na jej obszarze zabytków kulturowych w postaci zespołów pałacowo-parkowych:

• Sobianowice - dwór i park powstałe w l i 2 połowie XIX w. obecnie bardzo zniszczone. • Turka - XIX i XX-wieczne budynki (dwór, kordegarda, lamus drewniany, stajnie) oraz park zało Ŝony w XVIII w. i przekształcany w XIX wieku z fragmentami brzozowej alei dojazdowej i okazami drzew pomnikowych. Dwór aktualnie znajduje si ę w r ękach prywatnych. Ruiny Starego Du Ŝego Młyna ameryka ńskiego i Spichlerza młynarskiego nad rzek ą Bystrzyc ą z drugiej połowy XIX w, Studnia i Drewniany budynek starego przedszkola z pierwszej połowy XX wieku.

• Bystrzyca - dwór klasycystyczny wzniesiony w 1791 roku • - park krajobrazowy zało Ŝony równocze śnie budow ą pałacu, - zespól budynków gospodarczych - dwie obory i spichlerz wzniesione na przełomie XIX i XX wieku. Aktualnym uŜytkownikiem zespołu jest Pa ństwowy Zakład Wychowawczy. • Pliszczyn - dwór z 2 polowy XIX wieku, - park krajobrazowy zało Ŝony na pocz ątku XIX w. • Świdnik Du Ŝy II - murowany dwór z otaczaj ącym go drzewostanem. Zespól od 1823 r. egzystuj ący jako folwark szpitalny S. Szarytek, po 1852 r. przekształcony na O środek rehabilitacyjny dla chorych na gru źlic ę szpitala św. Wincentego a Paulo w Lublinie, przetrwał w niezmienionej formie do czasów Reformy Rolnej. Do dzisiaj pozostały jeszcze dwór i fragmenty

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 10 parku. Zasi ęg dawnego parku i ogrodów u Ŝytkowych wyznaczaj ą rz ędy lip. Zespół obecnie znajduje si ę w r ękach prywatnych. • Inne zabytki na terenie gminy Wólka to: ko ściół parafialny w Bystrzycy z roku 1709 - 1721 p.w. Wniebowzi ęcia NMP, ko ściół parafialny w Łuszczowie z roku 1724-1742 p.w. Świ ętej Barbary Młyn w Jakubowicach Murowanych i Młyn w Rudniku.

• Rudnik- Zespół podworski I połowy XIX w.- cz ęść terenu parku , pola i nieistniej ących zabudowa ń gospodarczych. Obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków woj. lubelskiego - na mocy Ustawy o ochronie dóbr kultury z dnia 15 lutego 1962 r. Wpis do rejestru obejmuje obiekty, zespoły obiektów, tereny historycznych zało Ŝeń parkowych (w granicach wyznaczonych na zał ącznikach graficznych do decyzji) posiadaj ące cenne walory architektoniczne, kompozycyjne i historyczne.

Lp. Nazwa obiektu Miejscowo ść Numer rejestru zabytków 1. Zespół ko ścioła parafialnego p.w. Wniebowzi ęcia NMP Bystrzyca A/563 – ko ściół z I połowy XVIII w. – ogrodzenie z bramkami – cmentarz przyko ścielny z pom. Wierzbickich – drzewostan 2. Zespół ko ścioła parafialnego p.w. Św. Barbary Łuszczów A/638 – ko ściół z I połowy XVIII w. – dzwonnica - brama – kapliczka z figur ą Chrystusa – ogrodzenie – drzewostan 3. Zespół dworsko - parkowy Pliszczyn A/741 – dwór z II połowy XIX w. – park krajobrazowy 4. Zespół pałacowo - parkowy Bystrzyca A/742 – pałac z II połowy XVIII w. – pozostało ści budynku folwarcznego - obora – spichlerz – park PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 11 5. Zespół dworsko - parkowy Turka A/761 – dwór z XIX w. – stajnia I – stajnia II – park – brzozowa aleja dojazdowa 6. Zespół dworsko - parkowy Sobianowice A/767 – dwór z XIX w. – ku źnia – park 7. Zespół dworsko - parkowy Świdnik Du Ŝy A/970 – dwór z I połowy XIX w. – park 8. Zespół podworski I połowy XIX w.- cz ęść Rudnik A/722 -cz ęść parku i pola -cz ęść nieistniej ących zabudowa ń gospodarczych

1.4.2 Turystyka

Atrakcyjnymi walorami krajobrazowymi i historycznymi charakteryzuj ą si ę okolice Turki, Bystrzycy, Sobianowic a Ŝ po Łysaków, Pliszczyn i Jakubowice Murowane. Przez Gmin ę Wólka przebiega planowany szlak turystyczny „Zapomniane Wzgórza” obok tzw. Łysej Góry po miejscowo ściach o walorach przyrodniczych, historycznych, kulturowych i wypoczynkowych. Główn ą inicjatyw ą realizowan ą w dziedzinie turystyki przez Gmin ę Wólka jest „Szlak Jana III Sobieskiego”. Gmina Wólka jest jedn ą z pi ęciu gmin partnerskich „Szlaku Jana III Sobieskiego”, które w roku 2008 podj ęły, w oparciu o dziedzictwo historyczne zwi ązane z rodem Sobieskich, inicjatyw ę budowy mi ędzynarodowego szlaku wpisuj ącego si ę w formuł ę Europejskich Szlaków Kulturowych. Planowane w ramach Szlaku działania skierowane s ą zarówno do mieszka ńców gminy, jak i uczestników turystyki w skali mi ędzynarodowej. Ukierunkowane s ą na długofalowy zrównowa Ŝony rozwój społeczno- gospodarczy Gminy Wólka, zakładaj ący szczególn ą dbało ść o dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze. Wi ąŜą si ę ści śle z budow ą mi ędzynarodowej marki Szlaku Jana III Sobieskiego, wspartej systemem certyfikacji jako ściowej towarów i usług. Na terenie Gminy Wólka istniej ą miejsca historycznie zwi ązane z działalno ści ą rodu Sobieskich oraz działaniami samego króla Jana III Sobieskiego. Legenda głosi tak Ŝe, Ŝe kamienna figura św. Jana Nepomucena w miejscowo ści Sobianowice, ufundowana została jako votum dzi ękczynne za wygran ą bitw ę Króla Jana III Sobieskiego z Turkami, stoczon ą nad rzek ą Bystrzyc ą . PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 12 Ponadto, na obszarze Gminy Wólka zachowało si ę kilka warto ściowych zabytków, mogących stanowi ć czynnik pobudzaj ący ruch turystyczny. Zabytki te to przede wszystkim obiekty o charakterze sakralnym i rezydencjonalnym. Obok atrakcji turystycznych opartych na walorach historycznych, w gminie wyst ępuje tak Ŝe szereg atrakcji maj ących charakter przyrodniczy. Nale Ŝy do nich przede wszystkim dolina Ciemi ęgi, ale tak Ŝe i dolina Bystrzycy. W s ąsiedztwie zabytkowych budynków mo Ŝna znale źć wiele zachowanych cennych parków, alei i pomnikowych drzew (zwłaszcza lip, klonów i grabów). Przyroda Gminy Wólka wydaje si ę szczególnie atrakcyjna turystycznie ze wzgl ędu na bardzo niewielk ą odległo ść Gminy od generuj ącego ruch turystyczny Lublina. Na obszarze Gminy nie rozwin ęła si ę jak dot ąd baza noclegowa turystyki. Wynika to zapewne głównie z poło Ŝenia Gminy bezpo średnio w s ąsiedztwie Lublina, co nie eliminuje potrzeby noclegów, szczególnie w obliczu perspektyw rozwojowych dla „Szlaku Jana III Sobieskiego”. Czynnikiem ograniczaj ącym rozwój bazy turystycznej jest tak Ŝe bardzo silna presja zabudowy mieszkaniowej – tak Ŝe na obszary o najwi ększych walorach krajobrazowych i rekreacyjnych. Tym niemniej, obszar Gminy, z uwagi na swoje atrakcyjne przyrodniczo fragmenty, przy jednoczesnej blisko ści od miasta, jest miejscem pieszych, a przede wszystkim rowerowych wycieczek licznych mieszka ńców miasta. Przebiega t ędy m.in. turystyczny szlak rowerowy „Dolina Ciemi ęgi”, prowadz ący przez Wólk ę, Jakubowice Murowane i Pliszczyn w kierunku zachodnim (a Ŝ do Sadurek w gminie Nał ęczów) i szlak rowerowy „Lublin – Wola Uhruska” biegn ący przez Jakubowice Murowane, Plisczyn, Sobianowice, Bystrzyc ę Harl ęŜ , Zawieprzyce, Stara Wie ś Ł ęczna, Puchaczów, Nadr ąbie Dwór, Rozpłucie, D ębowiec, Urszulin, Wojciechów, Ha ńsk, Macoszyn, Wola Uhruska. Ponadto wytyczone i oznakowane ście Ŝki rowerowe w kierunku Pojezierza Ł ęczy ńsko - Włodawskiego i Kozłówki biegn ą m.in. przez Wólk ę, Jakubowice Murowane, Turk ę, Pliszczyn, Łysaków, Sobianowice i Bystrzyc ę.

1.4.3 Sport i rekreacja

Na terenie Gminy Wólka działaj ą trzy kluby sportowe: 1. Pliszczyn- Klub Sportowy Pliszczyn 12 powstały w 2007 roku przy Gimnazjum i Szkole Podstawowej w Pliszczynie zajmuj ący si ę piłk ą siatkow ą (siatkówk ą). 2. Turka- Ludowy Klub Piłkarski “Mila” powstał w 2006 roku po zaadaptowaniu własnymi siłami boiska trenuje w Turce i Gimnazjum w Pliszczynie piłk ę no Ŝną ma ju Ŝ osi ągni ęcia poprzez zaj ęcie I miejsca w klasie C w 2009 obecnie znajduje si ę w VII lidze w grupie 3 klasa B. 3. Świdniczek- Klub Sportowy Świdniczek zało Ŝony w 2006r zajmuj ący si ę piłk ą no Ŝną. 4. Funkcjonuje tak Ŝe oddany do u Ŝytku publicznego 2009r na osiedlu Borek w Turce kompleks Sportowy „Moje Boisko Orlik 2012” ogólno dost ępny dla wszystkich mieszka ńców Gminy.

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 13 5. Na terenie Gminy funkcjonuj ą tylko 3 Place zabaw jeden ogrodzony z urz ądzeniami do zabawy na osiedlu „Borek” m Turka b ędący własno ści ą S.M. Turka. Dwa niewielkie place zabaw, jeden urz ądzony przy Urz ędzie Gminy w Jakubowicach Murowanych i drugi przy starym przedszkolu w Turce (obecnie nie funkcjonuj ące) posiadaj ące stare urz ądzenia pami ętaj ące jeszcze gł ęboki PRL, b ędące własno ści ą Gminy Wólka.

1.4.4 O świata i opieka zdrowotna

Samorz ąd Gminy Wólka dysponuje zadowalaj ąco rozwini ętą sieci ą placówek o światowych i wychowawczych. Stan tych placówek ulega przy czym stałej poprawie. Jest to oczywiste ze uwagi na wspomniane, znacznie korzystniejsze ni Ŝ na obszarach innych gmin wiejskich Lubelszczyzny, tendencje demograficzne w gminie. W skład sieci instytucji o światowo-wychowawczych wchodzi przede wszystkim 1 gimnazjum, 5 szkół podstawowych oraz 2 przedszkola. Do placówek tych (według stanu na pocz ątek 2006 roku) ucz ęszcza 926 dzieci. Zatrudnienie natomiast wynosi 114 nauczycieli i opiekunów, z których 65 pracuje na pełnym etacie. Gimnazjum, do którego ucz ęszcza 302 uczniów, pozostaj ących pod opiek ą 27 nauczycieli, funkcjonuje w Pliszczynie. Swoim zasi ęgiem obejmuje cały obszar Gminy Wólka. Uczniowie s ą zatem w znacznej cz ęś ci dowoŜeni do tej placówki autobusami. Szkoły podstawowe działaj ą natomiast w: Łuszczowie, Pliszczynie, Sobianowicach, Świdniku Małym, Turce. Równie Ŝ w Turce funkcjonuje nale Ŝą ce do gminy przedszkole, a ponadto przedszkole prywatne. Do obydwu tych placówek ucz ęszcza ł ącznie ok. 75 dzieci. Tak Ŝe przy 4 szkołach podstawowych istniej ą oddziały przedszkolne. Samorz ądowe placówki szkolne poddawane s ą stałej modernizacji technicznej. Ich działalno ść ma przy tym charakter środowiskowy, czyli nie opiera si ę jedynie na programie nauczania, ale polega tak Ŝe na współpracy ze społeczno ści ą lokaln ą. Specyficznym składnikiem sieci szkół funkcjonuj ących na obszarze Gminy Wólka jest Specjalny O środek Szkolno-Wychowawczy w Bystrzycy. O środek ten, podlegaj ący samorz ądowi powiatu lubelskiego, przeznaczony jest dla dzieci z upo śledzeniem umysłowym. W jego skład wchodz ą: szkoła specjalna i gimnazjum specjalne, a tak Ŝe internat dla uczniów. O środek ten znany jest z bardzo zró Ŝnicowanych form pracy terapeutycznej i wychowawczej, m.in. z organizowanych corocznie mi ędzynarodowych igrzysk integracyjnych wspólnie z Urz ędem Gminy Wólka. Oprócz placówek o ści śle o światowo-wychowawczym charakterze, na obszarze gminy Wólka działaj ą 3 świetlice dla dzieci młodzie Ŝy. Funkcjonuj ą one w Łuszczowie, Pliszczynie i Turce, prowadz ąc zaj ęcia o charakterze socjoterapeutycznym. Działalno ści ą kulturaln ą w gminie zajmuje si ę przede wszystkim biblioteka gminna, maj ąca swoj ą siedzibę w Wólce. Biblioteka posiada 3 filie, zlokalizowane w Łuszczowie, Turce i na osiedlu Borek. Ł ączna wielko ść ksi ęgozbioru pozostaj ącego do dyspozycji czytelników wynosi ok. 30 tysi ęcy woluminów. Placówki biblioteczne działaj ące w gminie nie zajmuj ą si ę przy tym jedynie wypo Ŝyczaniem ksi ąŜ ek, ale prowadz ą szersz ą działalno ść zwi ązan ą z popularyzacj ą czytelnictwa i kultury (wystawy, konkursy, spotkania autorskie, lekcje biblioteczne, zaj ęcia plastyczne itp.), skierowan ą głównie, cho ć nie tylko, do dzieci i młodzie Ŝy. Na obszarze gminy PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 14 funkcjonuj ą 2 zakłady podstawowej ochrony zdrowia. S ą to Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej, mieszcz ące si ę w Turce i w Łuszczowie, sprawuj ące opiek ę ambulatoryjn ą nad wi ększo ści ą mieszka ńców gminy. Oprócz tego o środka w gminie działaj ą tak Ŝe 4apteki .- (S.R.L Gminy Wólka na lata 2007-2020).

1.4.5 Mieszkalnictwo i infrastruktura techniczna

W ko ńcu 2005 roku na obszarze gminy Wólka zlokalizowanych było 2.867 mieszka ń, składaj ących si ę z 11.415 izb i posiadaj ących ł ączna powierzchni ę 247,7 tysi ęcy m 2. Według danych Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2002, odsetek budynków mieszkalnych wybudowanych przed rokiem 1918 jest niewielki (1,6%) i identyczny jak w powiecie, ale ni Ŝszy ni Ŝ w województwie lubelskim (2,2%). Podobnie jest mieszkaniami wybudowanymi w latach 1918-1944, których udział wynosz ący 5,1% jest wyra źnie ni Ŝszy ni Ŝ w powiecie (9,4%) i województwie (10,7%). Najwi ęcej, bo przeszło 50% budynków mieszkalnych wybudowano w gminie Wólka w latach 1945-1978, a blisko 20% po roku 1989. Oznacza to niew ątpliwie, Ŝe w ostatnich kilku dziesi ęcioleciach mo Ŝliwo ści inwestowania mieszka ńców gminy Wólka we własne domy były stosunkowo du Ŝe. Tak Ŝe zatem stan techniczny zabudowy mieszkaniowej na obszarze gminy jest w wi ększo ści co najmniej zadowalaj ący. Warunki mieszkaniowe ludno ści gminy s ą wyra źnie lepsze ni Ŝ w województwie lubelskim ogółem. Przeci ętne mieszkanie na terenie gminy zajmuje powierzchnię 86,4 m 2 i składa si ę z 3,98 izby (w województwie wska źniki te wynosz ą odpowiednio 73,5 m 2 oraz 3,72 izby). Zabudowa mieszkaniowa na terenie gminy Wólka ma bardzo zró Ŝnicowany charakter. Z uwagi na wiejski charakter gminy wci ąŜ przewa Ŝa zabudowa siedliskowa, zwi ązana z funkcjonowaniem gospodarstw rolnych. Narasta jednak tak Ŝe zabudowa jednorodzinna nie zwi ązana z rolnictwem, realizowana zwłaszcza przez osoby przenosz ące si ę na teren gminy z Lublina. Funkcjonuje tak Ŝe skupisko zabudowy wielorodzinnej, o jednoznacznie miejskim charakterze urbanistycznym. Jest to osiedle „Borek”, zlokalizowane w obr ębie Turki. Na terenie osiedla Borek funkcjonuje pr ęŜ nie Spółdzielnia Mieszkaniowa „Turka” i Pi ęciu Deweloperów śagiel, Ek-Bud, Budom, Antar i Inkob. SM Turka działa na danym terenie od 1994r rozpocz ęto działalno ść od wykupu gruntów od rolników, pó źniej od budowy infrastruktury technicznej. Obecnie wiod ąca Spółdzielnia posiada 10 nowoczesnych budynków wielorodzinnych w których zamieszkuje ok. 1000 mieszka ńców to jest 61,7% do ogólnej liczby mieszka ńców os. Borek wynosz ącej w 2007roku 1620 osób. Spółdzielnia planuje budow ę czterech budynków zabudowy wielorodzinnej (jeden w budowie) i w niedalekiej przyszło ści zabudow ę jednorodzinn ą szeregow ą. Zasoby mieszkaniowe gminy przyrastaj ą w bardzo szybkim tempie. W roku 2005 oddano tutaj do u Ŝytku 106 mieszka ń, z których znaczna wi ększo ść (82 – czyli 77,4%) stanowi ą mieszkania w zabudowie jednorodzinnej. Na 1.000 mieszka ńców gminy przypadło wi ęc w tym roku a Ŝ 11,9 nowych mieszka ń (przy wielkości ogólnowojewódzkiej wynosz ącej zaledwie 2,4). Tak intensywne budownictwo mieszkaniowe w gminie jest przede wszystkim efektem post ępuj ącej suburbanizacji, czyli stopniowego integrowania si ę przestrzeni gminy ze struktura urbanistyczna s ąsiedniego Lublina. Nale Ŝy jednak PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 15 zwróci ć uwag ę, Ŝe mieszkania (tak Ŝe w budownictwie jednorodzinnym) powstaj ące na obszarze gminy Wólka maj ą przeci ętnie mniejsza powierzchni ę od mieszka ń budowanych w innych gminach sąsiaduj ących z Lublinem (Jastków lub Konopnica). Świadczy ć to moŜe o tym, Ŝe obszar gminy Wólka nie jest, przynajmniej na razie, traktowany jako równie atrakcyjny do zamieszkania jak tereny pozostałych podmiejskich gmin. Powoduje to, Ŝe nie przenosz ą si ę tutaj zbyt cz ęsto z miasta osoby o najwy Ŝszych dochodach. Wyposa Ŝenie obszaru gminy Wólka w infrastruktur ę komunaln ą stopniowo, ale zauwa Ŝalnie si ę poprawia. Korzystaj ą z tego faktu rzecz jasna nie tylko mieszka ńcy gminy, ale tak Ŝe sfera przedsi ębiorczo ści. W roku 2005 w granicach gminy funkcjonowało 143,8 km rozdzielczej sieci wodoci ągowej. Z sieci wodoci ągowej korzystało 7.486 osób, co stanowi 83,1% mieszka ńców gminy. Znacznie słabiej jest jak dot ąd rozwini ęta sie ć kanalizacyjna. Jej długo ść wynosi (tak Ŝe według stanu na koniec 2006 roku) 48,5 km, a korzysta z niej 3 500 osób, czyli ok. 39,1% ludno ści gminy. Taka dysproporcja jest bardzo niekorzystna dla środowiska przyrodniczego. Nale Ŝy jednak Ŝe podkre śli ć, Ŝe obszar gminy Wólka ma bardzo korzystne warunki dla rozwoju sieci kanalizacyjnej. Le Ŝy bowiem z sąsiedztwie oczyszczalni ścieków „Hajdów”, zlokalizowanej na skraju obszaru miasta Lublina, tu Ŝ przy granicy gminy. Oczyszczalnia ta obsługuje, oprócz miast Lublin i Świdnik, tak Ŝe cz ęść gminy Wólka. Istotnym problemem rozwoju lokalnego gminy Wólka jest fakt, Ŝe gmina nie dysponuje obecnie własnym wysypiskiem odpadów komunalnych. Podobnie jak kilka innych podlubelskich gmin, tak Ŝe Wólka korzysta (odpłatnie) z wysypiska poło Ŝonego w Rokitnie (w gminie Lubartów), a nale Ŝą cego do samorz ądu miasta Lublina. Samorz ąd gminny stworzył jednak system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, oparty na lokalnych punktach zbiórki odpadów. Sie ć gazowa w granicach gminy osi ągn ęła (według danych na 31.12.2006) długo ść 62,9km i obejmuje około 86,5% powierzchni gminy. Dost ęp do sieci gazowej ma 6007 osób na koniec 2005r., stopie ń zgazyfikowania Gminy wynosi 71,44% ogółu mieszka ńców gminy. Bez dost ępu do gazu pozostaj ą jeszcze: Łuszczów Pierwszy i Drugi, Łysaków, Sobianowice i Bystrzyca. Obszar gminy jedynie w cz ęś ci posiada dost ęp do stałych ł ącz internetowych. Zatem znaczna cz ęść u Ŝytkowników internetu zmuszona jest do korzystania z modemów telefonicznych. Przez zachodni skraj obszaru gminy przebiega linia kolejowa z Lublina do Parczewa i Łukowa. Po roku 2000 linia ta, przedtem do ść wa Ŝna w skali regionalnej, a nawet ponadregionalnej, nie jest eksploatowana w ruchu pasa Ŝerskim. TakŜe ruch towarowy odbywa si ę tutaj jedynie sporadycznie. Osi ą sieci drogowej gminy Wólka jest droga krajowa nr 82, biegn ąca z Lublina do Ł ęcznej i Włodawy. Jest ona głównym szlakiem obsługuj ącym ruch ze stolicy województwa w kierunku jednego z najwa Ŝniejszych obszarów wypoczynkowych w województwie, czyli Pojezierza Ł ęczy ńsko- Włodawskiego. Ponadto przez obszar gminy przebiega 31,0km dróg powiatowych, w ok. 90% posiadaj ących utwardzon ą powierzchni ę bitumiczn ą. Drogi powiatowe, obok drogi krajowej, stanowi ą główne korytarze komunikacyjne ł ącz ące gmin ę ze światem, a tak Ŝe poszczególne fragmenty gminy ze

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 16 sob ą. Natomiast w skali lokalnej, tak Ŝe dla obsługi produkcji rolnej, najwa Ŝniejsz ą funkcj ę pełni ą drogi gminne. Samorz ąd gminy Wólka posiada ł ącznie 92,81km dróg gminnych z po śród których 36,27km stanowi ą drogi o nawierzchni utwardzonej km spo śród nich (zatem ok. 40%) to drogi twarde o nawierzchni ulepszonej (asfaltowej). Pozostałe 56,5km dróg gminnych wci ąŜ posiada nawierzchni ę gruntow ą. Przez obszar gminy Wólka planowane jest przeprowadzenie obwodnicy miasta Lublina, maj ącej stanowi ć cz ęść przyszłej drogi ekspresowej S-17, która na tym odcinku ma posiada ć wspólny przebieg z drog ą S-12. Obwodnica ma zatem obsługiwa ć ruch samochodowy z centralnej, środkowej i zachodniej Polski w kierunku Chełma i Zamo ścia, a tak Ŝe Kijowa i Lwowa. Przebieg obwodnicy ustalony został w obowi ązuj ącym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy Wólka. Ma ona biec południowym skrajem obszaru gminy, pozostawiając po swojej północnej stronie znaczn ą wi ększo ść jej obszaru. Jednak po południowej stronie obwodnicy maj ą znale źć si ę w cało ści lub w cz ęś ci takie miejscowo ści jak: Rudnik, Jakubowice Murowane, Wólka, Długie i Świdniczek. Ponadto w rejonie Długiego przewidywane jest powstanie w ęzła drogowego, ł ącz ącego drog ę ekspresow ą z drog ą Lublin- Łęczna. Równie istotne znaczenie dla ekonomicznej przyszło ści gminy Wólka ma fakt, Ŝe w s ąsiednim Świdniku (a zapewne cz ęś ciowo tak Ŝe na samym terytorium gminy) projektowane jest powstanie lotniska transportowo-komunikacyjnego. Port lotniczy Lublin-Świdnik, planowany m.in. przez samorz ądy województwa lubelskiego oraz obydwu zainteresowanych miast, ma w zało Ŝeniu by ć głównym lotniskiem cywilnym w województwie lubelskim, obsługuj ącym przede wszystkim mieszka ńców i przedsi ębiorczo ść aglomeracji lubelskiej. Gmina Wólka nie posiada własnego systemu osobowego transportu zbiorowego. Jest natomiast obsługiwana przez autobusy PKS oraz minibusy nale Ŝą ce do kilku lokalnych przedsi ębiorstw przewozowych. Na jej teren si ęgaj ą tak Ŝe niektóre linie autobusów komunikacji miejskiej Lublina. - (S.R.L Gminy Wólka na lata 2007-2020).

1.4.6 Rolnictwo

Rolnictwo, jak wynika to z zaprezentowanej powy Ŝej struktury u Ŝytkowania gruntów, jest sektorem gospodarki zajmuj ącym najwi ększ ą cz ęść przestrzeni gminy Wólka. Struktura u Ŝytkowania gruntów rolnych odzwierciedla przy tym przede wszystkim wysok ą jako ść gleb w gminie. Spo śród 5.911 ha uŜytków rolnych 4.800 ha, czyli 81,20%, to grunty orne. Ł ąki i pastwiska zajmuj ą na obszarze gminy 742 ha (12,55% powierzchni u Ŝytków rolnych), a sady 94 ha (1,59%). Stosunkowo duŜą przestrze ń zajmuj ą tak Ŝe obszary zabudowane zwi ązane z rolnictwem, czyli przede wszystkim siedliska rolne. Ich powierzchnia wynosi bowiem a Ŝ 245 ha, zatem 4,14% u Ŝytków rolnych. Ogólna liczba gospodarstw powy Ŝej 1 ha wynosi w gminie, według stanu na połow ę roku 2006, 1646 szt. Dominuj ą tutaj w sposób bardzo zauwa Ŝalny niewielkie gospodarstwa rolne. Przeci ętna powierzchnia gospodarstwa na terenie gminy Wólka wynosi jedynie ok. 2,5 ha u Ŝytków rolnych, wobec wska źnika ogólnowojewódzkiego

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 17 si ęgaj ącego 5,1 ha. Istnieje ponadto 641 działek rolnych o powierzchni mniejszej od 1ha. Znamienne przy tym jest, Ŝe – inaczej ni Ŝ ma to miejsce w wi ększo ści obszarów kraju - rozdrobnienie agrarne na obszarze gminy Wólka stopniowo si ę zwi ększa. Spowodowane jest to przede wszystkim blisko ści ą Lublina. Miasto generuje popyt na warzywa i owoce, uprawiane z reguły we wzgl ędnie niewielkich gospodarstwach. Jednocze śnie Lublin stwarza presj ę na przekształcanie obszarów rolniczych na tereny o funkcji mieszkaniowej lub usługowej. Tereny te cz ęsto przez pewien czas zachowuj ą formalnie status działek rolnych. Według danych PSR 2002 69,2% ogólnej liczby gospodarstw w gminie prowadzi wył ącznie działalno ść rolnicz ą, 2,3% - wył ącznie działalno ść pozarolnicz ą, 11,4 % - zarówno działalno ść rolnicz ą jak i pozarolnicz ą, 17,1% - ani działalno ści rolniczej ani pozarolniczej. W produkcji ro ślinnej prowadzonej na obszarze gminy Wólka zauwa Ŝalna jest, podobnie jak i w całym województwie lubelskim, dominacja upraw zbó Ŝ. S ą to oczywi ście (ze wzgl ędu na dobr ą jako ść gleb) przede wszystkim pszenica i j ęczmie ń. Z uwagi na s ąsiedztwo Lublina, b ędącego naturalnym rynkiem zbytu na warzywa, uprawia si ę tak Ŝe w gminie spore ilo ści kalafiorów, kapusty, marchwi, fasolki szparagowej, brokułów itp. Powierzchnia upraw warzywnych wynosi w gminie ok. 800 ha. W śród upraw sadowniczych przewa Ŝaj ą wi śnie i jabłonie, a w śród krzewów owocowych – porzeczki i maliny. Struktura upraw na obszarze gminy ulega stałej ewolucji, w miar ę zmieniaj ącego si ę popytu. Tak na przykład na obszarach ł ąk le Ŝą cych w dolinach rzecznych, a tak Ŝe na innych terenach podmokłych pojawiaj ą si ę plantacje wierzby energetycznej. Produkcja ro ślinna jest kluczowym elementem struktury produkcji rolnej na obszarze gminy. Wzgl ędnie niewielk ą, cho ć oczywi ście zauwa Ŝaln ą rol ę w sferze rolnictwa odgrywa produkcja zwierz ęca. Jedynie ok. ¼ wszystkich gospodarstw rolnych na obszarze gminy Wólka zajmuje si ę hodowlą drobiu, natomiast zaledwie mniej ni Ŝ 1/5 wszystkich rolników to hodowcy trzody lub bydła. - (S.R.L Gminy Wólka na lata 2007-2020).

II. Miejscowo ść Świdnik Mały - Inwentaryzacja zasobów słu Ŝą cych odnowie

2.1 Rys historyczny

Jan Długosz pisał, Ŝe Świdnik Mały i Wielki stanowiły własno ść prebendarza zamkowego. Nazwa Świdnik wywodzi si ę z nazwy topograficznej, wodnej świda, oznaczaj ącej tereny podmokłe. Świdnik Mały zwany te Ŝ Minor Świdnik lub Parva Ś., niegdy ś stanowi ący jedn ą wie ś z Biskupiem i Świdniczkiem, graniczył w XV w. z Jakubowicami śydowskimi (pó źniej Hajdów), Długim i Trze śniowem. Była to własno ść szlachecka Grota z Jankowic, na pocz ątku XV w. znanego w tej okolicy, pó źniej Mikołaja Kazimierskiego i Jana Koni ńskiego, potem Ostrowskich, Zasławskich i innych. W XVI w. płacono z całej wsi 5 grzywien mansjonarzom na zamku podatek z 13 łanów. W 1851r. we wsi rz ądowej Świdnik Mały było 15 gospodarstw włościa ńskich zajmowało 363 morgi, folwark 719 i nieco wi ęcej ni Ŝ po 1 mordze- karczma, kowal i szkoła. -(P. El Ŝbieta Rola – Rys Historyczny Gmina Wólka)

2.2 Zasoby miejscowo ści

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 18 2.2.1 Ludno ść

Obecnie miejscowo ść Świdnik Mały zamieszkuje 169 osób w tym na pobyt stały 167, a na czasowy 2 osoby.

2.2.2 Infrastruktura

-Komunikacja: Poło Ŝenie przy drodze- 100% miejscowo ści poło Ŝone jest wzdłu Ŝ drogi powiatowej 2101L relacji Wólka Lubelska - Świdnik Du Ŝy - Janowice poł ączonej z drog ą krajow ą nr 82 relacji Lublin – Ł ęczna - Włodawa. Poł ączenie komunikacyjne: kursy komunikacji autobusowej PKS i miejskiej komunikacji prywatnej, lokalizacja przystanków przy drodze powiatowej. Regularnie kursuj ąca linia nr 52 M.P.K. Lublin do Jakubowic Murowanych.

- Społeczna, Rekreacyjna: Jedyne boisko w stanie niezadowalaj ącym przy Szkole podstawowej w Świdnik Mały 39 + biloteka Szkolna.

-Sie ć wodoci ągowa: Miejscowo ść Świdnik Mały jest zwodoci ągowania w 100% i zasilana jest z lokalnego, gminnego uj ęcia wody w Wólce.

-Sie ć Drogowa: Miejscowo ść Świdnik Mały posiada drogi utwardzone w ok. 80% w większo ści brak im odpowiednich poboczy i szeroko ści. -Kanalizacja sanitarna: Świdnik Mały skanalizowany jest w 100%, ścieki bytowe odprowadzane s ą kanalizacj ą sanitarn ą do kolektora Przedsi ębiorstwa Komunalnego Pegimek Sp. z o. o. Świdnik a nast ępnie ścieki maj ą uj ście w oczyszczalni „Hajdów” MPWiK Lublin.

-Ciepłownictwo i gazownictwo: Zabudowa zagrodowa i jednorodzinna korzysta z kotłowni indywidualnych w ęglowych lub gazowych. Stopie ń zgazyfikowania 100%

-Telekomunikacja:

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 19 Cała miejscowo ść posiada dost ęp do sieci telefonicznej a tak Ŝe telefonii komórkowej, ponadto dost ępny jest szybki Internet ze wzgl ędu na bliskie poło Ŝenie miasta Lublina.

2.2.3 Instytucje ko ścielne i świeckie

-Ko ściół: Miejscowo ść na swoim terenie nie posiada Ko ścioła jest w pobliskim Świdniku Du Ŝym - Instytucje świeckie Nie wyst ępuj ą na danym terenie.

2.2.4 Przemysł, technika Na terenie miejscowo ści nie wyst ępuj ą du Ŝe, średnie, małe zakłady przemysłowe i techniczne.

2.2.5 Zabudowa miejscowo ści -Mieszkalna: Została ju Ŝ niewielka liczba tradycyjnych chałup mieszkalnych drewnianych i z opoki popularnych w danym regionie ok. 5%, przewa Ŝaj ąca wi ększo ść zabudowy mieszkalnej to domy murowane z betonu komórkowego (belitu) z dwu spadowym dachem lub jednospadowym popularne w okresie PRL-u ok. 60%, pozostałe 35% to nowoczesne domy jednorodzinne z dachówk ą i blachodachówk ą. -Gospodarcza: Stodoły i obory z I i II połowy XX w murowane lub drewniane z dwuspadowym dachem pokrytym blach ą lub pap ą.

2.2.6 Oświata i sport Szkoła Podstawowa w Świdniku Małym Dyrektor Anna Kruk, Świdnik Mały 39 oddziały 1-6 do których ucz ęszcza 77 uczniów na koniec 2009 roku +biblioteka szkolna.

2.3 Strefy ochrony konserwatorskiej W danej miejscowo ści nie wyst ępuj ą.

2.4 Krajobraz

Sezonowy ciek wodny i Malownicza podmokła dolina - Ł ąki od których wywodzi si ę niew ątpliwie nazwa miejscowo ści będące korytarzem ekologicznym , prawobrze Ŝnym dopływem rzeki Bystrzycy.

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 20 2.5 Stopa bezrobocia Kształtuje si ę ona dla sołectwa Świdnik Mały podobnie jak dla obszaru całej Gminy z powodu podobnego poło Ŝenia wzgl ędem miasta Lublina i niewielkiego obszaru Gminy. Stopa bezrobocia (13,9%), ogólny wska źnik zatrudnienia (50,8%), współczynnik aktywno ści zawodowej (59,8%).

III. Ocena mocnych i słabych stron miejscowo ści Mocne strony (potencjały, szanse) - walory krajobrazowo (wspaniały mikroklimat Doliny-Łąk podmokłych, czyste powietrze, blisko ść miasta Lublina). - znaczna aktywno ść mieszkańców - dobra infrastruktura szkolna - dobrze rozwini ęta infrastruktura sieci telekomunikacyjnej - dobrze rozwini ęta infrastruktura sieci kanalizacyjnej, wodoci ągowej i gazowej

Słabe strony ( Zagro Ŝenia, problemy): - do ść wysokie bezrobocie - słabo rozwini ęta infrastruktura sportowa - średnio rozwini ęta infrastruktura drogowa - migracja młodzie Ŝy do du Ŝych miast i zagranice - słabo rozwini ęta infrastruktura rekreacyjna słu Ŝą ca dzieciom w sp ędzaniu wolnego czasu (place zabaw itp.)

IV. Planowane priorytety rozwoju miejscowo ści i zadania inwestycyjne 2010-2017

4.1 Nawi ązanie do strategicznych dokumentów rozwoju Gminy Strategia Rozwoju Gminy Wólka i PRL okre ślają generalny cel strategiczny rozwoju Generalny cel strategiczny rozwoju Efektywne wykorzystanie potencjału ludzkiego, gospodarczego, kulturowego i przyrodniczego gminy Wólka w celu radykalnej poprawy jej atrakcyjno ści inwestycyjnej oraz warunków zamieszkania, zachowania walorów naturalnych oraz dalszego wzmocnienia jej pozycji w regionie, wynikaj ącej z rdzeniowego poło Ŝenia w ramach kształtuj ącego si ę lubelskiego obszaru metropolitalnego.

Podj ęte zostały cele strategiczne operacyjne, okre ślone w Strategii rozwoju na lata 2007-2020. Z uwagi na charakter i status strategii rozwoju gminy, struktura celów operacyjnych w niej sformułowanych została oparta przede wszystkim na priorytetach rozwoju Lubelszczyzny przyj ętych w strategii rozwoju województwa. Poprzez dostosowanie priorytetów wojewódzkich do

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 21 realiów gminnych sformułowane zostały nast ępuj ące cele strategiczne operacyjne cz ąstkowe składaj ące si ę na generalny cel strategiczny i kierunki działania w gminie Wólka w latach 2007-2015. Wynikaj ące z analizy słabych i mocnych stron Gminy, a tak Ŝe szans i zagro Ŝeń przed ni ą stoj ących.

Cel strategiczny operacyjny I: Zwi ększenie atrakcyjno ści inwestycyjnej gminy Podstawowym warunkiem rozwoju ekonomicznego gminy o niewielkim z natury własnym potencjale gospodarczym, jest przyci ągni ęcie zainteresowania wszelkich podmiotów zewn ętrznych, dysponuj ących środkami finansowymi. Oznacza to konieczno ść podniesienia atrakcyjno ści lokalizacyjnej obszaru gminy Wólka zarówno dla aktywno ści gospodarczej, jak i funkcji mieszkalnych. Cel taki osi ągni ęty mo Ŝe by ć przede wszystkim poprzez nast ępuj ące kierunki działania: 1.1. Wyznaczenie stref aktywno ści gospodarczej, łatwo dost ępnych komunikacyjnie i kompleksowo wyposa Ŝonych w infrastruktur ę techniczn ą. 1.2. Wyznaczenie i uzbrojenie nowych terenów zabudowy mieszkaniowej, porz ądkuj ące rozwój przestrzenny gminy i warunki funkcjonowania lokalnego rynku nieruchomo ści. 1.3. Wspieranie przedsi ębiorczo ści (w tym przetwórstwa poprzez informacja, zach ęty podatkowe, sprawna obsługa inwestorów w Urz ędzie Gminy, jak równie Ŝ działania marketingowe zwi ązane z procesem budowania mi ędzynarodowej marki „Szlaku Jana III Sobieskiego” oraz system zach ęt dla inwestorów wynikaj ących z systemu certyfikacji towarów i usług korzystaj ących z marki). 1.4. Zwi ększenie dost ępno ści do sieci internetowej szerokopasmowej, poprawiające standardy obsługi mieszka ńców i funkcjonowanie przedsi ębiorczo ści. 1.5. Prowadzenie wyznaczonych najnowszymi trendami działa ń w zakresie marketingu gospodarczego i marketingu miejsca. 1.6. Nawi ązanie współpracy z instytucjami otoczenia biznesu oraz instytucjami badawczo-rozwojowymi (B+R).

Cel strategiczny operacyjny II: − Rozszerzanie funkcji metropolitalnych Lubelskiego Zespołu Miejskiego na obszar gminy. Wykorzystanie przez gmin ę Wólka szans uczestnictwa w rozwoju i wzmacnianiu metropolitalnego statusu LZM mo Ŝe nast ąpi ć zwłaszcza poprzez realizacje nast ępuj ących kierunków działa ń: 2.1. Lokalizowanie inwestycji o znaczeniu metropolitalnym, rzutuj ących na funkcjonowanie i rozwój całego Lubelskiego Zespołu Miejskiego (np. regionalny port lotniczy, obwodnica Lublina), 2.2. Wykorzystanie lub stworzenie specjalnych warunków prawno-fiskalnych dla napływu innowacyjnych przedsi ębiorstw; mo Ŝe to nast ąpi ć np. poprzez wł ączenie si ę w lubelsk ą podstref ę Specjalnej Strefy Ekonomicznej EUROPARK Mielec lub Park Technologiczny w Świdniku.

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 22 Cel strategiczny operacyjny III: Podniesienie spójno ści gminy Przeciwdziałanie przestrzennej dezintegracji gminy, mog ącej w przyszło ści doprowadzi ć do jej likwidacji jako samodzielnej jednostki samorz ądowej, powinno by ć realizowane poprzez wielorakie działania ułatwiaj ące wewn ątrz-gminne kontakty o charakterze zarówno społecznym, jak i ekonomicznym. Kierunkami tych działa ń powinny by ć zwłaszcza: 3.1. Kompleksowe wyposa Ŝenie gminy w infrastruktur ę drogow ą, polegaj ące zarówno na poprawie powi ąza ń drogowych z centrum gminy, jak i pomi ędzy obszarami peryferyjnymi wewn ątrz jej obszaru. Szczególna uwaga powinna by ć poło Ŝona na ukształtowanie sieci dróg lokalnych zapobiegaj ących dezintegracyjnym skutkom powstania obwodnicy Lublina. Jednym z wa Ŝnych argumentów za przyspieszeniem prac w tym zakresie, a w szczególno ści pozyskaniem środków finansowych na te cele powinien by ć fakt przynale Ŝno ści gminy Wólka do Szlaku Jana III Sobieskiego, który w zało Ŝeniach posiada charakter europejski i jako taki ma ułatwia ć komunikacj ę mi ędzy miejscowo ściami reprezentuj ącymi dziedzictwo Jana III Sobieskiego, usytuowanymi nie tylko w Polsce, lecz tak Ŝe na Ukrainie, Słowacji, W ęgrzech, w Czechach i Austrii. Szlak ten stanowi ć powinien tło dla tworzenia spójno ści komunikacyjnej wewn ątrz gminy oraz mi ędzy gmin ą i gminami s ąsiednimi, w tym tak Ŝe Lublinem, jak równie Ŝ mi ędzy województwami i krajami Unii Europejskiej. 3.2. Stworzenie odpowiedniego systemu lokalnego transportu zbiorowego (powi ązanego z transportem miasta Lublina lub samodzielnego), ułatwiaj ącego poruszanie si ę w obr ębie gminy. 3.3. Prowadzenie przedsi ęwzi ęć o charakterze społecznym, zmierzaj ących do wzmocnienia stopnia identyfikacji z gmin ą ze strony jej mieszka ńców, niezale Ŝnie od okresu zamieszkiwania na jej obszarze. 3.4. Prowadzenie szkole ń i szeroko zakrojonego doradztwa dla osób, które chc ą zało Ŝyć firm ę wprowadzaj ącą na rynek produkty i usługi a'la Sobieski, jak i dla firm, które planuj ą dopasowa ć swoj ą ofert ę do wymaga ń Szlaku Jana III Sobieskiego. Współpraca w tym zakresie z gminami Szlaku Jana III Sobieskiego.

Cel strategiczny operacyjny IV: Zapewnienie rozwoju zrównowa Ŝonego gminy Poprawa stanu środowiska przyrodniczego sta ć si ę musi jednym z czynników nie ograniczaj ących, ale stymuluj ących rozwój ekonomiczny gminy oraz społecznie postrzegane warunki Ŝycia jej mieszka ńców. Dla osi ągni ęcia tego celu, a w szczelno ści dla zapobie Ŝenia wszelkim mo Ŝliwym konfliktom pomi ędzy sfer ą ekonomiczn ą, społeczn ą i przyrodnicz ą na poziomie lokalnym, niezb ędne s ą nast ępuj ące kierunki działa ń:

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 23 4.1. Rozwój rolnictwa ekologicznego, wykorzystuj ącego procedury agrotechniczne oparte na naturalnych środkach, a nastawionego na zwi ększaj ący si ę popyt na zdrow ą Ŝywno ść . 4.2. Aktywne współtworzenie Strefy Energii Odnawialnej Scutum Sobiescianum w ramach partnerstwa „Szlaku Jana III Sobieskiego”, obejmuj ące produkcje energii odnawialnej w oparciu o biomasę, pozwalaj ąca zarówno na uzyskanie energii ze źródeł dotychczas pomijanych, jak i np. na zagospodarowanie obszarów, których dotychczasowy sposób u Ŝytkowania rolniczego przestał by ć opłacalny. 4.3. Rozwój infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej, wykorzystuj ącej naturalne zainteresowanie walorami gminy Wólka ze strony mieszka ńców pobliskiego Lublina oraz całorocznych odbiorców oferty turystyczno-rekreacyjnej „Szlaku Jana III Sobieskiego”. Wkomponowanie znajduj ących si ę na terenie gminy śladów dziedzictwa Jana III Sobieskiego i rodu Sobieskich w ramy mi ędzynarodowego Szlaku Jana III Sobieskiego wraz z przebudow ą, budow ą lub pozyskaniem niezb ędnej do tego infrastruktury. 4.4. Rozwój infrastruktury ochrony środowiska sieci kanalizacji sanitarnych i oczyszczania ścieków.

Cel strategiczny operacyjny V: Wzmocnienie kapitału społecznego gminy Jednym z podstawowych warunków rozwoju gospodarczego gminy powinno by ć podnoszenie jako ści kapitału ludzkiego. W obecnych bowiem realiach gospodarczych odpowiednie przygotowanie zasobów ludzkich jest cz ęsto czynnikiem decyduj ącym o powodzeniu w konkurencji z innymi obszarami. Zatem głównymi kierunkami działania zmierzaj ącymi do osi ągni ęcia tego celu powinny by ć: 5.1. Rozwój infrastruktury społecznej wpływaj ącej na poziom wykształcenia i sposób społecznego funkcjonowania mieszka ńców (szkoły, biblioteki, domy kultury). 5.2. Rozwój systemu edukacji ustawicznej dorosłych, przede wszystkim pod k ątem zwi ększenia mo Ŝliwo ści elastycznego dostosowywania si ę do zmian na rynku pracy. 5.3. Stworzenie systemu stypendialnego dla młodzie Ŝy ucz ącej si ę, umo Ŝliwiaj ącego zdobycie wykształcenia przez uzdolnione osoby pochodz ące z ubo Ŝszych rodzin, równie Ŝ w o środkach oświatowych i akademickich oddalonych od gminy. Cele operacyjne, a tak Ŝe wynikaj ące z nich przedsi ęwzi ęcia, s ą równie Ŝ zharmonizowane z podstawowymi dokumentami okre ślaj ącymi kierunki rozwoju gminy: − studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, − miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (wraz z przygotowywana aktualnie jego now ą edycj ą), − programem ochrony środowiska dla Gminy Wólka na lata 2004-2007 (wraz z planem gospodarki odpadami), − planem rozwoju lokalnego, PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 24 − projektem zało Ŝeń do planu zapotrzebowani w ciepło, energie elektryczn ą i paliwa gazowe Gminy Wólka. „Plan Operacyjny” Osi ągni ęcie zakładanych celów mo Ŝliwe jest jedynie poprzez wdro Ŝenie i realizacje konkretnych przedsi ęwzi ęć , przede wszystkim o charakterze inwestycyjnym. Przy wielo ści potrzeb i zwi ązanych z nimi celów operacyjnych oraz kierunków niezb ędnych działa ń, kluczowym zagadnieniem jest odpowiednia selekcja przedmiotowa przedsi ęwzi ęć oraz ustalenie sekwencji ich realizacji. W niniejszej strategii jako kryteria doboru przedmiotowego i chronologicznego poszczególnych przedsi ęwzi ęć przyj ęto: − zgodno ść z ustawowymi uprawnieniami samorz ądu gminnego, − kosztochłonno ść realizacji, − mo Ŝliwo ść uzyskania wsparcia ze środków rz ądowej lub wspólnotowej polityki regionalnej, − mo Ŝliwo ść osi ągni ęcia wzgl ędnie szybkich zakładanych efektów Bior ąc pod uwag ę powy Ŝsze kryteria, strategia gminy Wólka uwzgl ędnia do roku 2017 przede wszystkim cele operacyjne: I – Zwi ększenie atrakcyjno ści inwestycyjnej gminy, III - Podnoszenie spójno ści gminy, oraz V – Wzmocnienie kapitału społecznego gminy. Pozostałe cele operacyjne b ędą uwzgl ędniane po pojawieniu si ę mo Ŝliwo ści realizacji przedsi ęwzi ęć słu Ŝą cych ich osi ągni ęciu, przede wszystkim za ś – po podj ęciu odpowiednich decyzji przez wła ściwe podmioty. Samorz ąd gminy Wólka b ędzie rzecz jasna prowadził odpowiednie działania promocyjne i lobbystyczne w tym kierunku. Priorytety rozwoju Planu Odnowy Miejscowo ści Turka zgodne s ą ze celami Strategii Rozwoju Gminy Wólka na lata 2007-2020 a tak Ŝe Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Wólka i Planem Zagospodarowania Przestrzennego Gminy.

4.2 Wizja rozwoju miejscowo ści Wizja odnowy miejscowo ści powstała w wyniku dyskusji mieszka ńców podczas Zebrania Wiejskiego, okre ślone zostały wszystkie wa Ŝne obszary problemowe oraz preferencje, priorytety rozwojowe wynikaj ące z istniej ących potrzeb i analizy słabych i mocnych stron miejscowo ści. Zostały wyznaczone nast ępuj ące cele rozwoju na lata 2010-2017: 1. Rozbudowa infrastruktury drogowej • Przebudowa drogi gminnej Nr 106104L ( Świdnik Mały, Kolonia Świdnik Mały) • Budowa o świetlenia drogowego 2. Podniesienie atrakcyjno ści infrastruktury społecznej, rekreacyjnej i sportowej • Budowa, przebudowa boisk przy Szkole Podstawowej w Świdniku Małym

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 25 4.3 Opis planowanych przedsi ęwzi ęć

4.3.1 Rozbudowa infrastruktury drogowej - Przebudowa drogi gminnej Nr 106104L Przedmiotem inwestycji jest przebudowa drogi gminnej Nr 106104L poprawienie jej parametrów- (RPO WL na lata 2007-2013) • Sporz ądzenie wymaganej i niezb ędnej dokumentacji • Przebudowa drogi i inne roboty budowlane 2010-2011 rok. • Nadzór inwestorski i promocja projektu Inwestycja ma zapewni ć bezpieczeństwo ruchu na drodze a tak Ŝe bezpieczn ą drog ę do szkoły i kompleksu boisk sportowych.

4.3.2 Podniesienie atrakcyjno ści infrastruktury społecznej i rekreacyjnej - Budowa, przebudowa boisk przy Szkole Podstawowej w Świdniku Małym Przedmiotem inwestycji jest przebudowa cz ęś ci starego boiska i budowa nowoczesnych boisk ogólnodost ępnych przy szkole podstawowej w Świdniku Małym na działkach nr 364 i 363 gminnych nale Ŝą cych do Gminy Wólka. - (PROW na lata 2007-2013- Program Lider- działanie „ Odnowa i rozwój wsi”) • Sporz ądzenie wymaganej i niezb ędnej dokumentacji • Budowa boiska do piłki no Ŝnej • Boisko wielofunkcyjne (do piłki siatkowej i koszykówki) • Ogrodzenie • Oświetlenie • Miejsca parkingowe i urz ądzenia wyposa Ŝenia boisk • Nadzór inwestorski

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 26 4.4 Szacunkowy kosztorys i harmonogram planowanego przedsi ęwzi ęcia do działania „Odnowa i rozwój wsi” PROW. Zadanie Termin realizacji Szacunkowa warto ść kosztorysowa zadania w zł. (brutto) Budowa boiska do piłki no Ŝnej 2010 200 000,00 Boisko wielofunkcyjne (do 2010 150 000,00 piłki siatkowej i koszykówki) Ogrodzenie 2010 50 000,00 Oświetlenie 2010 70 000,00 Miejsca parkingowe i 2010 22 500,00 urz ądzenia wyposa Ŝenia boisk Nadzór inwestorski 2010 7 500,00 Razem 500 000,00

4.5 Opis i charakterystyka obszarów zwi ązanych z kształtowaniem o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców, sprzyjaj ących nawi ązywaniu kontaktów społecznych, ze wzgl ędu na ich poło Ŝenie oraz cechy funkcjonalno przestrzenne.

Na danym terenie w chwili obecnej nie wyst ępuj ą obszary zwi ązane z kształtowaniem o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia mieszka ńców, sprzyjaj ących nawi ązywaniu kontaktów społecznych, ze wzgl ędu na ich poło Ŝenie i cechy funkcjonalno-przestrzenne. „Budowa, przebudowa boisk przy Szkole Podstawowej w Świdniku Małym” b ędzie pierwsz ą tego typu inwestycj ą przyczyniaj ącą si ę do zaspokojenia potrzeb mieszka ńców poprzez czynne sp ędzanie wolnego czasu, organizacje imprez dla dzieci (dzie ń dziecka), festynów rodzinnych i ró Ŝnego rodzaju imprez lokalnych, szkolnych i sportowych. W ramach przedsi ęwzi ęcia powstan ą: - boisko do piłki no Ŝnej, - boisko wielofunkcyjne, - ogrodzenie, - o świetlenie terenu, - miejsca parkingowe. Drug ą planowan ą inwestycj ą posiadaj ącą o świetlenie drogowe (uliczne) i chodnik zapewniaj ącą bezpiecze ństwo ruchu na drodze a tak Ŝe bezpieczn ą drog ę do szkoły i kompleksu planowanych boisk sportowych z miejscowo ści Świdnik Mały i Kol. Świdnik Mały to „Przebudowa drogi gminnej Nr 106104L”.

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI ŚWIDNIK MAŁY 27