Turystyka Kulturowa a Regiony Turystyczne W Polsce
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Turystyka kulturowa a regiony turystyczne w Polsce Wyższa szkoła TurysTyki i JęzykóW obcych W WarszaWie Turystyka kulturowa a regiony turystyczne w Polsce Redakcja naukowa Dominik Orłowski, Elżbieta Puchnarewicz, Warszawa 2010 Zdjęcia na okładce: Dominik Orłowski © Copyright by Wyższa Szkoła Turystyki i Języków Obcych, Warszawa 2010 ISBN: 978-83-62196-07-4 Recenzent: prof. dr hab. Bogusław Sawicki Redakcja: Danuta Saul Korekta: Jakub Muchowski Projekt okładki, skład: Libron Redakcja techniczna: Małgorzata Piwowarczyk Wyższa Szkoła Turystyki i Języków Obcych Al. Prymasa Tysiąclecia 38 01-242 Warszawa tel. (22) 855-47-58 e-mail: [email protected] www.wstijo.edu.pl Wydawnictwo LIBRON – Filip Lohner ul. Pilotów 71, 31-462 Kraków tel. (12) 410 86 23, (12) 410 86 24 e-mail: [email protected] www.libron.pl SpiS treści WPROWADZENIE ( Dominik Orłowski, Elżbieta Puchnarewicz) 7 rozdział i rola dziedzictwa kulturowego dla rozwoju turyStyki w regionach 9 Zygmunt Kruczek, Patrycja Litwicka Ocena atrakcyjności turystycznej Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie 11 Joanna Janicka Wykorzystanie funduszy strukturalnych w zakresie dbałości o pomniki dziedzictwa kulturowego regionu lubelskiego 27 Anna J. Parzonko Dziedzictwo kulturowe jako czynnik rozwoju turystyki regionów – na przykładzie Kurpiowszczyzny 45 Dominik Orłowski, Magdalena Woźniczko Kaszubski Park Etnograficzny i jego rola w upowszechnianiu kuchni regionalnej wśród turystów 63 Waldemar Zadworny Rola dziedzictwa kulturowego powiatu przeworskiego w procesie kształtowania nowoczesnego ruchu turystycznego 89 rozdział iI turyStyka kulturowa na poziomie lokalnym 103 Arkadiusz Niedziółka Rola samorządów gminnych w rozwoju dziedzictwa kulturowego i turystyki w powiecie myślenickim 105 Marzena Wanagos Współpraca samorządów lokalnych w zakresie rozwoju turystyki kulturowej w regionie pomorskim 117 Magdalena Nowacka Przestrzeń kulturowa powiatu szydłowieckiego i jej wykorzystanie w turystyce 131 Anna Mazurek-Kusiak, Anna Rękas Wpływ Muzeum Regionalnego oraz Muzeum Parafialnego w Lubartowie na turystykę kulturową 147 rozdział iiI Badania kulturowe w regionalnej turyStyce kulinarnej 161 Magdalena Woźniczko, Dominik Orłowski Etnografia i jej znaczenie w kształtowaniu współczesnej turystyki kulinarnej w Polsce 163 Ewa Czarniecka-Skubina, Józef Grochowicz, Ewa Koniuch Wpływ różnych narodów na kuchnię podlaską i jej atrakcyjność turystyczną 181 Beata Mikuta Wstępne badania nad wykorzystaniem wielokulturowości w ofercie żywieniowej gospodarstw agroturystycznych Podlasia 199 rozdział iV technologia i produkty kuchni regionalnych jako ważny komponent turyStyki kulturowej 215 Rafał Nadulski Wybrane procesy technologiczne produkcji żywności jako atrakcja turystyczna 217 Iwona Wielesik Sery z Wiżajn jako element regionalnego dziedzictwa kulinarnego i ich wykorzystanie w ofercie turystycznej Suwalszczyzny 233 Ewa Czarniecka-Skubina, Dorota Nowak Miody − polskie tradycje oraz ich współczesne wykorzystanie jako elementu atrakcyjności turystycznej regionów 249 Dorota Nowak, Ewa Czarniecka-Skubina Łowiectwo i tradycja polskiej kuchni myśliwskiej jako atuty regionalnej oferty turystycznej 267 rozdział V nowe możliwości rozwoju turyStyki kulturowej w regionach 285 Jarosław Uglis Turystyka kulturowa szansą dywersyfikacji oferty turystycznej regionu 287 Renata Konewecka, Jan Krupa Szlaki ginących zawodów jako produkt turystyczny województwa podkarpackiego 307 Bożena Łagowska, Agnieszka Jamiołkowska Dwory szlacheckie jako potencjał turystyki kulturowej na Lubelszczyźnie 323 Barbara Górka, Marek Krzemiński Wstępne badania nad poszukiwaniem wspólnego mianownika między turystyką biznesową i kulturową 337 Bolesław Iwan Uwarunkowania rozwoju turystyki kulturowej w regionie świętokrzyskim 357 Joanna Urbaniak Turystyka filmowa specyficznym produktem turystycznym w Polsce i na świecie 377 WPROWADZENIE Regiony turystyczne mają swoją siłę przyciągania i siłę milczenia. Wydaje się, że w Polsce i na świecie nadchodzi moment przesycenia obszarami, które były dotąd najbardziej popularnymi destynacjami. Mało poznane i niepromowane dotychczas miejsca i regiony zyskują uznanie właśnie przez to, że dotychczas nie były eksplorowane. Turysta staje się coraz bardziej świadomym podróżnikiem, którego już nie zadowala przebywanie w zatłoczonej miejscowości nadmorskiej, zjazdy narciarskie w tłumnym gronie czy przesuwanie się w ścisku i w upale od jednej świątyni sztuki do drugiej w znanym z zabytków mieście. Pragnie przeby- wać w miejscu jakby specjalnie przeznaczonym wyłącznie dla niego, odczuwać wyjątkowość miejsca, które na czas podróży zawłaszczył, stał się jego odkrywcą, dzielącym wrażenia z rdzennymi mieszkańcami. Siła milczenia potencjalnych regionów turystycznych staje się ich atutem, kuszą autentycznością przyrody i unikalnością miejscowej kultury. Polska może wiele zyskać na tej tendencji dopiero budzącej się w świato- wym ruchu turystycznym. Mamy tyleż miejsc powszechnie uznanych, co zale- dwie wschodzących na mapie turystycznej kraju. Cała promocyjna polityka win- na zmierzać do eksponowania krain, które szykują się do skoku na turystykę, restaurują pozostałości historyczne z różnych epok, odtwarzają żywą tradycję w postaci różnych obrzędów, specjałów kulinarnych, tworzą bazę turystyczną, budują drogi. Wysiłek promowania lokalnych i regionalnych kultur winien być wsparty przez świadome działania państwa, organizacji społecznych, a także od- powiednich instytucji wspólnotowych. Autorzy prac, które zawarte są w tomie, przeprowadzili badania obejmujące różne aspekty turystyki kulturowej w miejscach i na obszarach o różnym natężeniu ruchu turystycznego. Każdy mikro czy makroregion jest interpretowany od strony jego najbardziej unikalnych, często jeszcze niezbadanych i społecznie nieuświado- mionych właściwości. Z zamieszczonych w tomie tekstów wyłania się przesłanie o konieczności ukazania walorów kulturowych na nowo, poprzez filtr współczes- nych kontekstów, w taki sposób, by mogły zainteresować odbiorców współczesnej kultury masowej. Animatorzy regionalnych kultur mają poczucie misji wzmacnia- nia regionalnej tożsamości poprzez ekspozycję artefaktów lokalnej kultury, odtwa- rzanie dziedzictwa, często zarzuconego i przykrytego patyną czasu, i kreowanie jego nowego znaczenia. Owa chęć zaistnienia w kulturowym pejzażu kraju buduje współczesny dialog międzykulturowy, różnorodne elementy kultur spotykają się na poziomie różnych form masowego przekazu, od małych form wydawniczych po media elektroniczne. Spotykają się także na poziomie percepcji indywidualnej i zbiorowej w świadomości osób, które zetknęły się z nimi bezpośrednio. 8 Dominik Orłowski, Elżbieta Puchnarewicz Praca składa się z pięciu rozdziałów. Pierwszy obejmuje rolę dziedzictwa kulturowego w rozwoju turystyki w regionach. Znalazły się tu opracowania po- dejmujące analizę atrakcyjności turystycznej muzeum, wykorzystanie funduszy strukturalnych w zakresie dbałości o pomniki dziedzictwa kulturowego, roli parku etnograficznego w upowszechnianiu kuchni regionalnej oraz wpływ dziedzictwa kulturowego na kształtowanie się nowoczesnego ruchu turystycznego. W drugim rozdziale zamieszczono materiały z badań odnoszących się do turystyki kulturo- wej na poziomie lokalnym. Szczególnie podkreślono rolę samorządów gminnych w rozwoju dziedzictwa kulturowego i turystyki oraz współpracę samorządów lo- kalnych w zakresie rozwoju turystyki kulturowej, a także sposoby wykorzystania przestrzeni kulturowej dla potrzeb turystyki. Osobne miejsce zajmują rozważania poświęcone badaniom kulturowym w regionalnej turystyce kulinarnej. Autorzy odnieśli się do tradycji etnograficz- nej oraz współczesnych badań dotyczących wpływu różnych narodów na kuchnię podlaską i jej atrakcyjność turystyczną. Rozdział czwarty jest również w znacznej mierze powiązany z kulinariami, odnosi się bowiem do technologii i produktów kuchni regionalnych jako ważnego komponentu turystyki kulinarnej. Ukazano wybrane procesy technologiczne produkcji żywności jako atrakcję turystyczną oraz wskazano na niektóre produkty regionalne, takie jak sery z Wiżajn czy miody polskie, wykorzystywane w ofercie turystycznej regionów. Finalna część opraco- wania zawiera rozważania o nowych możliwościach rozwoju turystyki kulturowej w regionach. Udowodniono wagę turystyki kulturowej w zakresie dywersyfikacji oferty turystycznej, między innymi rolę szlaków ginących zawodów oraz cennego potencjału turystycznego dworków szlacheckich. Redaktorzy tomu pragną podziękować autorom artykułów za badawczy trud, który przyniósł cenną wiedzę o różnorodności powiązań i wzajemnych oddziały- wań pomiędzy turystyką kulturową a regionami turystycznymi w Polsce. Redaktorzy mają nadzieję, że monografia spotka się z zainteresowaniem bada- czy zajmujących się turystyką kulturową, przedstawicieli władz różnego szczebla podejmujących istotne decyzje w zakresie rozwoju turystyki, a także wszystkich osób zamierzających pogłębić swoją wiedzę na ten temat. Dominik Orłowski, Elżbieta Puchnarewicz rozdział i rola dziedzicTWa kulTuroWego dla rozWoJu TurysTyki W regionach Zygmunt Kruczek Patrycja Litwicka Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie ocena atrakcyjności turyStycznej muzeum inżynierii miejSkiej w krakowie WPROWADZENIE W formułę nowej turystyki, jaka kształtuje się na początku XXI w., a okre- ślonej regułą 3×E (Entertainment, Excitement, Education – rozrywka, ekscytacja, kształcenie), wpisuje się turystyka kulturowa. Światowa Organizacja Turystyki podaje, że udział turystyki kulturowej w światowej turystyce wynosi 37% i szyb- ko rośnie1. Wyjazd z miejsca