Kazak Türklerinin Destanlarindaki Yer Adlari Üzerine Bir Araştirma

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Kazak Türklerinin Destanlarindaki Yer Adlari Üzerine Bir Araştirma 2013 T.C. KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ H.ERGÜN ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ KAZAK TÜRKLERİNİN DESTANLARINDAKİ YER ADLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA ANABİLİMDALI HİDAYET ERGÜN YÜKSEK LİSANS TEZİ TEMMUZ-2019 T.C. KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ KAZAK TÜRKLERİNİN DESTANLARINDAKİ YER ADLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA HİDAYET ERGÜN TEZ DANIŞMANI: Dr. Öğr. Üyesi Erhan AKTAŞ TEMMUZ – 2019 Tez içindeki bütün bilgilerin etik davranış ve akademik kurallar çerçevesinde bizzat elde edilerek sunulduğunu, ayrıca tez yazım kurallarına uygun olarak hazırlanan bu çalışmada özgün olmayan tüm kaynaklara eksiksiz atıf yapıldığını, aksinin ortaya çıkması durumunda her türlü yasal sonucu kabul ettiğimi beyan ediyorum. Hidayet Ergün 11.07.2019 iii ÖZ KAZAK TÜRKLERİNİN DESTANLARINDAKİ YER ADLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Ergün, Hidayet Yüksek Lisans, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Tez Yöneticisi: Dr. Öğr. Üyesi Erhan AKTAŞ Temmuz 2019 Destanlar, toplumların yaşadıkları olayların gelecek nesillere aktarılmasında önemli rol oynamaktadırlar. Destanlar sadece edebi bir metin olmayıp bununla beraber içinde barındırdıkları materyaller ile gelecek nesillere ışık olmakta ve tarihten izler taşımaktadırlar. Metinleri kişi, yer ve zaman unsuru olarak üç ana olguyu barındırmaktadır. Yer adbilim (Toponim) yer adlarını inceleyen bilim dalıdır. Çalışmada Kazak destanlarında geçen yer adları incelenmiştir. Çalışma; Giriş, üç ana bölüm, sonuç, kaynakça ve eklerden oluşmaktadır. Giriş bölümünde tezle ilgili bilgiler verilerek Kazak Türklerinin tarihi ve destancılık geleneği kısaca tanıtılmıştır. Birinci bölümde adbilim ve yer adbilim hakkında açıklamalar yapılmıştır. İkinci bölümde tespit edilen yer adları oronim (dağ ova adları), oykonim (şehir adları) ve hidronim (nehir-göl adları) olmak üzere tasnif edilerek daha sonra oluşum şekillerine göre ayrılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde tasnifi yapılan bu yer adlarının anlamları ve konumları yer su adları ile ilgili ve Kazakça yazılmış olan kaynaklar yardımıyla açıklanmıştır. Yapılan açıklamaların bazılarında etimolojik açıklamalara da yer verilmiştir. Sonuç kısmında elde edilen veriler yorumlanmaya çalışılmıştır. Ekler kısmında yararlanılan haritalar ve destanda geçen bazı yer adlarının görsellerine yer verilerek çalışma sonlandırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kazakistan, Destan, Destancılık Geleneği, Ad Bilim, Toponim iv ABSTRACT A RESEARCH ON PLACE NAMES IN KAZAKH SAGAS Ergün, Hidayet Master of Arts, Modern Turkic Language and Literatures Supervisor: Assist. Prof. Dr. Erhan AKTAŞ July 2019 Sagas play an important role in transmitting the incidents which societies experienced to future generations. Not only they have a literary concern, but also, they enlighten the future generations through the materials in which they included, and bear the traces of history. Saga texts include three main facts which are character, place and time. Toponomy is a discipline which analyzes place names. In this study, the place names in Kazakh sagas were analyzed. The study is composed of introduction, three main sections, conclusion, references and appendices. In the introduction of the study, information about the thesis were given, the history of the Kazakh and the tradition of Kazakh sagas were briefly presented. In the first section, onomatology and toponomy were explained. In the second section, the place names in sagas in terms of oronim (mountain-plain names), oykonim (city names) and hidronim (lake-river names) were classified and then categorized in their way of formation. In the third section of the study, the meanings of these place names and their locations were clarified by means of the sources regarding place-water names written in Kazakh language. Some of them included etymological explanations. In the conclusion, the data gained were evaluated. In the appendices, the maps of Kazakhstan used in the study and the photos of some places mentioned in the sagas were presented. Key words: Kazakhstan, Saga, Saga Tradition, Onomatology, Toponomy v ÖN SÖZ Destanlar toplumların zihinlerinde yer eden olayların aktarılmasında büyük bir öneme sahiptir. Sözlü gelenek içerisinde toplumların dirilip ayağa kalkmasında en etkili yöntemlerden biri içerisinde bulunmaktadırlar. Kazakistan son dönemlerde Türk dünyasının parlayan yıldızı konumundadır. Orta Asya’nın uçsuz bucaksız bozkırında kendine has kültür hazinesini, muazzam bir geleneği yaşatmaktadır. Kazak destanları ve destancılık geleneğinin araştırılması, çalışmalar yapılması ve bu zenginliğin tanıtılmasına katkıda bulunulması gerekmektedir. Yer adları inceleme ve araştırma çalışmaları son dönemlerde hız kazanmaya başlamış bulunmaktadır. Üniversitelerde bu konu üzerine son dönemlerde yapılan çalışmalar artarak devem etmektedir. Bir toplum yaşadığı yere kendinden bir parça iz bırakmak için bazı yöntemler geliştirmiştir. Bu yöntemlerden birisi de yaşanılan yere ad verme durumudur. İnsanlar benimsedikleri yerlere kendilerinden bir parça bırakırlar o yere kendilerine özgü isimler vererek sessiz mühürlerini damgalarlar. Bizde bu izlerden yola çıkarak metin merkezli bir çalışma gerçekleştirerek Kazak kültür hazinesi olan destanları ve destanlarda geçen yer adlarını veriliş şekil ve usullerini inceleme yoluna gittik. Çalışma Türk Dil Kurumu tarafından “Türk Dünyası Destanlarının Tespiti, Türkiye Türkçesine Aktarılması ve Yayımlanması Projesi” kapsamında Türkiye Türkçesine kazandırılan destan metinlerinden yola çıkılarak tespit edilen yer adlarının incelenmesi ve tanıtılması suretiyle Kazak destan anlatıcısının zihnindeki dünyanın tespit edilmesini içermektedir. Kahraman ve mekân ilişkisi, Türk kültüründe yer-su ilişkisi genelinde değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır. Türk Dünyası’na Türklük bilimine küçük de olsa katkı sağlaması için çıktığım bu yolda desteklerini esirgemeyen bölüm başkanım Prof. Dr. Bülent Bayram’a, bilgi ve tecrübelerini aktaran Doç. Dr. Seyfullah Yıldırım’a ve tezin belirleniş aşamasından son anına kadar beni yalnız vi bırakmayan danışman hocam Dr. Ögr. Üyesi Erhan Aktaş’a teşekkürlerimi sunarım. Çıktığım bu yolda her zaman desteklerini gördüğüm aileme, yol arkadaşlığını benden esirgemeyen Kazakistan’dan beri yol arkadaşlığını yaptığım Mehmet Topay’a, Kazakça kaynakların temininde yardımını esirgemeyen Yakup Türkdil’e, tezin yazım aşamasında desteğini esirgemeyen Eda Ballıkaya’ya teşekkürlerimi sunarım. Hidayet Ergün Temmuz, 2019 Kırklareli vii İÇİNDEKİLER BEYAN ......................... HATA! YER İŞARETİ TANIMLANMAMIŞ. ÖZ… ................................................................................................ İV ABSTRACT ...................................................................................... V ÖN SÖZ ........................................................................................... Vİ İÇİNDEKİLER .............................................................................Vİİİ KISALTMALAR .............................................................................. X GİRİŞ ................................................................................................. 1 A. ÇALIŞMA İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER .............................. 1 A.1. KONU ........................................................................................ 1 A.2.AMAÇ ......................................................................................... 1 A.3.KAPSAM ..................................................................................... 1 A.4.YÖNTEM ..................................................................................... 2 B. KAZAK TÜRKLERİ VE KAZAK DESTANCILIK GELENEĞİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER .................................................... 3 B.1. KAZAK TÜRKLERİNİN KISA TARİHİ ............................................. 3 B.2. KAZAK DESTANCILIK GELENEĞİ ................................................. 5 BİRİNCİ BÖLÜM AD BİLİM VE YERADBİLİMİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER ……. .................................................................................................... 9 1.1. AD VE AD BİLİMİ ........................................................................ 9 1.2. YER ADBİLİM (TOPONİMİ) ......................................................... 11 İKİNCİ BÖLÜM DESTANLARDA GEÇEN TOPONİMLER ................................... 13 2.1. DESTANLARDA GEÇEN TOPONİMLERİN SINIFLANDIRILMASI ....... 13 2.1.1. Destanlarda Geçen Oykonimler ......................................... 13 2.1.2. Destanlarda Geçen Oronimler ........................................... 16 2.1.3. Destanlarda Geçen Hidronimler (Su Adları) ...................... 19 2.2. YER ADLARININ OLUŞUMU ....................................................... 22 2.2.1. Renk Adıyla Oluşturulanlar ............................................... 23 viii 2.2.2. Sayı Adlarıyla Oluşturulanlar ............................................ 25 2.2.3. Hayvan Adlarıyla Oluşturulanlar ....................................... 25 2.2.4. Bitki Adlarıyla Oluşturulanlar ........................................... 26 2.2.5. Madenlerden Oluşturulanlar .............................................. 26 2.2.6. Boy ve Millet Adı ile Anılanlar ......................................... 26 2.2.7. Efsane Unsuru Olanlar ...................................................... 26 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM DESTANLARDA GEÇEN YER ADLARI ..................................... 29 3.1. DESTANLARDA GEÇEN YERLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER....
Recommended publications
  • Potential Influence of World Heritage Sites Over the Global Citizenship Education in the Republic of Kazakhstan
    POTENTIAL INFLUENCE OF WORLD HERITAGE SITES OVER THE GLOBAL CITIZENSHIP EDUCATION IN THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN Manual for teachers of general secondary and high school education programmes National World Heritage Committee under the jurisdiction of the National Commission of the Republic of Kazakhstan for UNESCO and ISESCO Almaty 2017 UDC 371.214 BBC 74.202 P 64 P 64 «Potential Influence of World Heritage Sites over the Global Citizenship Education in the Republic of Kazakhstan. Manual for teachers of general secondary and high school education programmes. K.M. Baipakov, D.A. Voyakin, M.E. Dikan, M.N. Massanov, E.A. Sarsenova, Z.N. Shaigozova. – Almaty: APCEIU, NWHC. 2017. Content ISBN 978-601-06-4672-8 Present publication is a manual for teachers for of general secondary and high school education programmes of the Republic of Kazakhstan and Central Asia. It aims to raise awareness of teachers and students on the issue of local cultural and natural heritage, and Global Citizenship Education 10 Cooperation between Kazakhstan and UNESCO Concept, and to introduce World Heritage and Global Citizenship Education topics to the general Baipakov K.M., Voyakin D.A., Massanov M.N. secondary and high school education programmes of Kazakhstan. For Kazakhstan and Central Asian, it is a first attempt to understand the potential contribution of UNESCO World Heritage Sites 28 World Heritage of Kazakhstan to the Global Citizenship Education. Baipakov K.M., Voyakin D.A., Massanov M.N. Disclaimer Global Citizenship Education While every effort have been made to ensure that the information contained herein is correct at 72 the time of publication, the authors shall not be held liable for any errors, omissions, inaccuracies Dikan M.E., Massanov M.N., Sarsenova E.A.
    [Show full text]
  • Diversity and Ecology of Periphytonic Algae in the Arys River Basin, Kazakhstan
    Journal of Ecology & Natural Resources ISSN: 2578-4994 Diversity and Ecology of Periphytonic Algae in the Arys River Basin, Kazakhstan 1 2 Barinova SS *, Krupa EG Research Article 1Institute of Evolution, University of Haifa, Israel Volume 1 Issue 1 2 Republican State Enterprise on the Right of Economic Use "Institute of Zoology", Received Date: June 27, 2017 Ministry of Education and Science, Science Committee, Republic of Kazakhstan Published Date: July 15, 2017 DOI: 10.23880/jenr-16000106 *Corresponding author: Barinova SS, Institute of Evolution, University of Haifa, Mount Carmel, 199 Abba Khoushi Ave., Haifa 3498838, Israel, E-mail: [email protected] Abstract No one information about algal community diversity from the Arys River basin was before this study. The first data about algal and cyanobacteria species diversity was represented for the Arys River basin and compared it to freshwater algae patterns of the related mountain regions. Altogether 82 species were found in 28 samples of phytoperiphyton on 13 sampling stations of the Arys River and its tributaries. Diatoms prevail in studied algal flora. Bioindication characterize the Arys River waters as temperate, moderately oxygenated, fresh, neutral water affected by a low to moderate level of organic pollution, Class II-III of water quality. The pattern of algae and cyanobacteria diversity distribution depends on altitude and local climatic and environmental conditions. Bacillariophyta species was richest in high mountain habitats, green algae, cyanobacteria and charophytes avoid high mountain habitats and have negative correlation with altitude. These results can be used as indicator of environmental changes in the mountainous areas. Three floristic groups were recognized in the studied river communities corresponding to the upper, middle and lower parts of the watershed.
    [Show full text]
  • Kazakhstan and the Kyrgyz Republic: Almaty-Bishkek Regional Road Rehabilitation Project
    ASIAN DEVELOPMENT BANK Independent Evaluation Department PROJECT PERFORMANCE EVALUATION REPORT ON KAZAKHSTAN AND THE KYRGYZ REPUBLIC: ALMATY-BISHKEK REGIONAL ROAD REHABILITATION PROJECT In this electronic file, the report is followed by Management’s response, and the Board of Directors’ Development Effectiveness Committee (DEC) Chair’s summary of a discussion of the report by DEC. Performance Evaluation Report Project Numbers: 29568 and 32463 Loan Numbers: 1774 and 1775 Project Performance Evaluation Report (Joint Report) March 2009 Kazakhstan and the Kyrgyz Republic: Almaty– Bishkek Regional Road Rehabilitation Project This joint evaluation report was prepared by the Independent Evaluation Department of the Asian Development Bank and the Evaluation Department of the European Bank for Reconstruction and Development. CURRENCY EQUIVALENTS Asian Development Bank Currency Unit (Kazakhstan) – tenge (T) At Appraisal At Project Completion At Operations Evaluation (August 2000) (October 2007) (August 2008) T1.00 = $0.0070 $0.0082 $0.0084 $1.00 = T142.400 T120.855 T119.680 Currency Unit (Kyrgyz Republic) – som (Som) At Appraisal At Project Completion At Operations Evaluation (August 2000) (October 2007) (August 2008) Som1.00 = $0.0208 $0.02895 $0.0289 $1.00 = Som47.990 Som34.540 Som34.560 European Bank for Reconstruction and Development Currency Unit (Kazakhstan) – tenge (KZT) At Appraisal (October 2000) $1 = €1.17 $1 = KZT (tenge)144 ABBREVIATIONS ADB – Asian Development Bank BME – benefit monitoring and evaluation CAREC – Central Asia Regional
    [Show full text]
  • Comparative Analysis of South Kazakhstan and the Republic of Belarus Water Resources
    Central JSM Environmental Science & Ecology Bringing Excellence in Open Access Research Article *Corresponding author Akmaral Issayeva, Ecology and Biotechnology Institute, M. Auezov South Kazakhstan State University, 160012, Comparative Analysis of South Tauke khan avenue, 5, Shymkent, Kazakhstan, Tel: 7 -701- 242-62-68; Email Submitted: 03 September 2018 Kazakhstan and the Republic of Accepted: 29 October 2018 Published: 31 October 2018 Belarus Water Resources ISSN: 2333-7141 Copyright Akmaral Issayeva1*, Arystanbek Yeshibayev2, Svetlana Dubenok3, © 2018 Issayeva et al. Raisa Markevitch4 OPEN ACCESS 1Biotechnology and Ecology Institute, M. Auezov South Kazakhstan State University, Kazakhstan 2Shymkent University, Kazakhstan Keywords 3RUE «Central Research Institute for Complex use of Water Resources», Republic of • Water resources; Pollution; Toxic ingredients; Quality Belarus of water 4Department of Biotechnology and Bioecology, Belarusian State Technological University, Republic of Belarus Abstract This article presents the results of a comparative analysis of the water provision, water consumption, pollution sources, major pollutants and condition of water bodies in the South Kazakhstan region and the Republic of Belarus. The difference in the ecological status of the water bodies of Southern Kazakhstan and Belarus is justified both by the weather and climate regimes of the territories and by the level of sustainable development of industry. ABBREVIATIONS territory of Belarus, so it is interesting to compare the availability of water resources and their status of a separate region (South SKR: South Kazakhstan Region; SWK: State Water Cadastre; Kazakhstan region (SKR) and the Republic of Belarus. JSC: Joint Stock Company; YPM: Yuzhpolimetall; WTP: Wastewater Treatment Plant; BOC5: Biological Oxygen Consumption; WPI: The populations of Southern Kazakhstan and the Republic of Water Pollution Index; QC: Quality Class; CWQ: Characteristics Belarus - are comparable (8.4 and 9.5 million people respectively).
    [Show full text]
  • А.R.Aldibekova1* , B.М.Sultanova2 , A. Aksoy3 , М.S
    International Journal of Biology and Chemistry 14, № 1, 80 (2021) IRSTI 34.29.35 https://doi.org/10.26577/ijbch.2021.v14.i1.08 А.R.Aldibekova1* , B.М.Sultanova2 , A. Aksoy3 , М.S. Kurmanbayeva1 1Al-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan 2Institute of Botany and Phytointroduction MEGNR RK, Almaty, Kazakhstan 3Akdeniz University, Antalya, Turkey *e-mail: [email protected] Comparative study of root, stem, and leaf anatomy of young Sogdian ash trees (Fraxinus sogdiana Bunge) growing in river valleys of the Sharyn State National Park Abstract. The study of endangered relict woody plants is a key component of biodiversity conservation strategies. In this regard, the purpose of the study was to compare anatomical features of the vegetative organs of relict Sogdian ash (Fraxinus sogdiana Bunge) growing in river valleys of the Sharyn State National Park in the Almaty region. In 2020-2021 young individuals of Sogdian ash were sampled, in the valleys of the Sharyn and Temirlik rivers to study, their root, stem, and leaf anatomical features for the first time. The lower and upper epidermis of F. sogdiana leaves were thicker in individuals growing at the Sharyn site than at the Temirlik site. In contrast to that, the thickness of the mesophyll was thicker in leaves from the Temirlik site. The cross-sectional area of the conductive bundles of plants were larger in trees from the Sharyn site. The morphometric parameters of the stem also had different results. The diameter of the roots were twice as large in Sogdian ash trees growing at the Sharyn site, likely due to the growing conditions, since the soil of the Sharyn River valley is meadow, stony and pebbly, compared to the Temirlik River, which is a deposit of red clay mixed with crushed stone and rock remnants.
    [Show full text]
  • Otrar Bölgesġ Ve Ġslâm Tarġhġndekġ Önemġ (Vi-Xiii
    T.C. SELÇUK ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ ĠSLÂM TARĠHĠ VE SANATLARI ANABĠLĠM DALI ĠSLÂM TARĠHĠ BĠLĠM DALI OTRAR BÖLGESĠ VE ĠSLÂM TARĠHĠNDEKĠ ÖNEMĠ (VI-XIII. YÜZYILLAR ARASI) YÜKSEK LĠSANS TEZĠ DANIġMAN PROF. DR. AHMET TURAN YÜKSEL HAZIRLAYAN MURATBEK DARĠBAY KONYA-2011 T.C. SELÇUK ÜNĠVERSĠTESĠ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü BĠLĠMSEL ETĠK SAYFASI Adı Soyadı MURATBEK DARİBAY Numarası 094246011001 Ana Bilim / Bilim Dalı İslam Tarihi ve Sanatları / İslam Tarihi Programı Tezli Yüksek Lisans Doktora Öğrencinin OTRAR BÖLGESİ VE İSLÂM TARİHİNDEKİ ÖNEMİ Tezin Adı (VI-XIII. YÜZYILLAR ARASI) Bu tezin proje safhasından sonuçlanmasına kadarki bütün süreçlerde bilimsel etiğe ve akademik kurallara özenle riayet edildiğini, tez içindeki bütün bilgilerin etik davranıĢ ve akademik kurallar çerçevesinde elde edilerek sunulduğunu, ayrıca tez yazım kurallarına uygun olarak hazırlanan bu çalıĢmada baĢkalarının eserlerinden yararlanılması durumunda bilimsel kurallara uygun olarak atıf yapıldığını bildiririm. Öğrencinin imzası (Ġmza) Alaaddin Keykubat Kampüsü Selçuklu/ KONYA Tel: 0 332 223 2446 Fax: 0 332 241 05 24 http://www.sosyalbil.selcuk.edu.tr/ T.C. SELÇUK ÜNĠVERSĠTESĠ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü YÜKSEK LĠSANS TEZĠ KABUL FORMU Adı Soyadı MURATBEK DARİBAY Numarası 094246011001 Ana Bilim / Bilim Dalı İslam Tarihi ve Sanatları / İslam Tarihi Programı Tezli Yüksek Lisans Doktora Tez Danışmanı Prof.Dr.Ahmet Turan YÜKSEL Öğrencinin OTRAR BÖLGESİ VE İSLÂM TARİHİNDEKİ ÖNEMİ Tezin Adı (VI-XIII. YÜZYILLAR ARASI) Yukarıda adı geçen öğrenci tarafından hazırlanan Otrar Bölgesi ve Ġslâm Tarihindeki Önemi (VI-XIII. Yüzyıllar Arası) baĢlıklı bu çalıĢma 20/12/2011 tarihinde yapılan savunma sınavı sonucunda oybirliği ile baĢarılı bulunarak, jürimiz tarafından yüksek lisans tezi olarak kabul edilmiĢtir. Ünvanı, Adı Soyadı DanıĢman ve Üyeler Ġmza Prof.Dr.Ahmet Turan DanıĢman YÜKSEL Prof.Dr.Mehmet Ali Üye KAPAR Prof.Dr.Ġsmail Hakkı Üye ATÇEKEN Alaaddin Keykubat Kampüsü Selçuklu/ KONYA Tel: 0 332 223 2446 Fax: 0 332 241 05 24 http://www.sosyalbil.selcuk.edu.tr/ T.C.
    [Show full text]
  • Rare Earths: a Rare Opportunity for Kazakhstan by Pavel Pribylovsky and That Gives Us a Competitive Particularly Coming out of East Advantage.” Asia
    -13°C / -16°C WEDNESDAY, FEBRUARY 26, 2014 No 4 (47) www.astanatimes.com Expanded Government Meeting Reviews Astana Urges Nuclear Progress on Kazakhstan 2050 Strategy, Test Ban Treaty Entry Efforts to Sustain High Economic Growth into Force at Int’l volatility in world markets, Ka- zakhstan’s economy grew by 6 Conference percent in 2013. This year, howev- By Anuar Fazylov so far. Addendum II to the treaty er, will be challenging, he said, and lists more than 40 countries with concerted action will be needed to NaYaRiT, MeXiCO – Kazakh- nuclear weapons or nuclear en- meet those challenges. stan’s delegation at a major inter- ergy capabilities on whose sig- “In October 2013, I gave 33 or- national conference in Mexico on natures and ratifications the entry ders, only 11 of which were fully Feb. 13-14 urged that the Compre- into force of the treaty depends. executed,” Nazarbayev said. “The hensive Nuclear Test-Ban Treaty vassilenko said Kazakhstan government and the National Bank (CTBT) enter into force as soon as was not only promoting the have not proposed steps to at- possible, calling such a ban an im- CTBT entry into force, but also tract resources from development portant step toward global nuclear working to support this process institutions, pension funds and disarmament. by highlighting the plight of nu- financial organisations for public- “We believe that one of the most clear weapons testing survivors private partnership projects. Prac- important steps toward that goal in Kazakhstan and elsewhere. tically nothing has been done to [of global nuclear disarmament] Furthering this goal is Presi- reduce the shadow economy; there would be the entry into force of dent Nursultan Nazarbayev’s is no clear vision in replenishing of the Comprehensive Nuclear Test initiative, the ATOM Project, local government revenue sources; Ban Treaty,” Roman vassilenko, an education and online petition agriculture and many more ar- ambassador-at-large at Kazakh- campaign.
    [Show full text]
  • Notes on the Distribution of Some Species of Lepidoptera in Kazakhstan
    Historia naturalis bulgarica 36: 1–6 ISSN 0205-3640 (print) | ISSN 2603-3186 (online) • nmnhs.com/historia-naturalis-bulgarica https://doi.org/10.48027/hnb.36.01001 Publication date [online]: 13 January 2019 Research article Notes on the distribution of some species of Lepidoptera in Kazakhstan Mario Langourov1, Nikolay Simov2, Stanislav Abadjiev3 National Museum of Natural History, Bulgarian Academy of Sciences, 1 Tsar Osvoboditel Blvd, 1000 Sofia, Bulgaria, [1] [email protected], [2] [email protected], [3] [email protected] Abstract: The paper presents results of an entomological expedition carried out in the southern parts of Kazakhstan in May 2015. This expedition was conducted within a joint team project of the Department of Entomology, Faculty of Biology, Saint Petersburg State University, and the National Museum of Natural History, Bulgarian Academy of Sciences. The paper in- cludes a list of 17 recorded species of Lepidoptera with comments on their distribution. Keywords: butterfly, distribution, Lepidoptera, Kazakhstan During the second half of May 2015 a small ento- Erebidae: Arctiinae mological expedition was carried out in the southern parts of Kazakhstan within the frame of a joint project Amata caspia (Staudinger, 1877) – [waypoint 13] (Fig. of the Department of Entomology, Faculty of Biology, 3) Karagandy Province, Balkhash Lake Shore, 10 km Saint Petersburg State University, and the National E from Gulshat Village, 46°35.600′ N, 74°29.275′ E, Museum of Natural History, Bulgarian Academy of 341 m, 29 May 2015 – 1 ♂. Known from Kazakhstan Sciences, Sofia. Numerous desert and steppe habitats (Ignatyev & Zolotuhin, 2005: 45). in different geographic regions of Kazakhstan were visited during the expedition: Karatau Mts, Syrdarya River Valley, Kyzylkum Desert, Dar'yalyktakyr Plain, Pieridae Saryarka–Kazakhskiy Melkosopochnik, Boralday- tau Ridge, Betpak-Dala Steppe, Taukum Sands, and Colias erate (Esper, [1805]) – [waypoint 7] South Balkhash Lake Shore (Fig.
    [Show full text]
  • Chilopoda: Geophilomorpha) from Kazakhstan
    Ecologica Montenegrina 28: 61-66 (2020) This journal is available online at: www.biotaxa.org/em New data on the family Himantariidae Bollman, 1893 (Chilopoda: Geophilomorpha) from Kazakhstan YURII V. DYACHKOV Altai State University, pr. Lenina 61, Barnaul, 656049, Russia. E-mail: [email protected] Received 5 January 2020 │ Accepted by V. Pešić: 25 February 2020 │ Published online 29 February 2020. Abstract Polyporogaster porosa (Sseliwanoff, 1881) is new to the fauna of Kazakhstan; Bothriogaster signata (Kessler, 1874) is new to the fauna of the South Kazakhstan Region, while Stigmatogaster sp. is new to the East Kazakhstan Region. The distribution-map of all members of the family Himantariidae occurring in Kazakhstan and an identification key are provided. Key words: Chilopoda, Himantariidae, fauna, new records, Polyporogaster, Bothriogaster, Stigmatogaster, Central Asia. Introduction Two species of the family Himantariidae Bollman, 1893 have been recorded from Kazakhstan, viz. Bothriogaster signata (Kessler, 1874) and Polyporogaster schnitnikowi Lignau, 1929 (both Almaty Region), as well as specimens of the genus Stigmatogaster Latzel, 1880 (Tian-Shan Mts) (Lignau 1929a, b; Titova 1965, 1978; Dobroruka 1979); the considerable part of this large country has never been investigated. Based on new material from W, S and E Kazakhstan I provide new data on the fauna of these regions. Materials and Methods Present paper is based on the material collected in 2016–2018 (Fig. 1). Centipedes were taken by hand and preserved in 70% ethanol. The pictures have been taken using an Olympus DP74 digital camera attached to an Olympus SZX16 stereo microscope or Olympus XC50 camera attached to an Olympus BX51 microscope.
    [Show full text]
  • Скачать С Сайта Rrrcn (Pdf 13
    RaptorsConservation ISSN 1814–0076 ПЕРНАТЫЕХИЩНИКИИИХОХРАНА 2010№19 Ðàáî÷èé áþëëåòåíü î ïåðíàòûõ õèùíèêàõ Âîñòî÷íîé Åâðîïû è Ñåâåðíîé Àçèè The Newsletter of the raptors of the East Europe and North Asia Ñâèäåòåëüñòâî î ðåãèñòðàöèè ÑÌÈ ÏÈ ¹ÔÑ77-38809 îò 08.02.2010 ã. Áþëëåòåíü «Ïåðíàòûå õèùíèêè è èõ îõðàíà» The Raptors Conservation Newsletter has been ó÷ðåæä¸í ìåæðåãèîíàëüíîé áëàãîòâîðèòåëüíîé founded by the non-governmental organisations îáùåñòâåííîé îðãàíèçàöèåé «Ñèáèðñêèé ýêî- Siberian Environmental Center (Novosibirsk) and ëîãè÷åñêèé öåíòð» (Íîâîñèáèðñê) è íàó÷íî-èñ- Center of Field Studies (Nizhniy Novgorod). ñëåäîâàòåëüñêîé îáùåñòâåííîé îðãàíèçàöèåé «Öåíòð ïîëåâûõ èññëåäîâàíèé» (Í. Íîâãîðîä). Ðåäàêòîðû íîìåðà: Ýëüâèðà Íèêîëåíêî (Ñèá- Editors: Elvira Nikolenko (Siberian Environmental ýêîöåíòð, Íîâîñèáèðñê) è Èãîðü Êàðÿêèí (Öåíòð Center, Novosibirsk) and Igor Karyakin (Center of ïîëåâûõ èññëåäîâàíèé, Í. Íîâãîðîä) Field Studies, N. Novgorod) Ôîòîãðàôèÿ íà ëèöåâîé ñòîðîíå îáëîæêè: Photo on the front cover: Female of the Saker Fal- Ñàìêà áàëîáàíà (Falco cherrug) íàä ñâîèì ãíåç- con (Falco cherrug) near the nest in the Uvs-Nuur äîì â Óáñó-Íóðñêîé êîòëîâèíå. Àëþìèíèåâîå Depression. The bird was ringed early when was êîëüöî íà ïðàâîé ëàïå óêàçûâàåò íà òî, ÷òî a chick in this territory. Republic of Tyva, Russia, ýòà ïòèöà áûëà îêîëüöîâàíà ïòåíöîì íà ýòîé 7 June 2010. Photo by I. Karyakin. òåððèòîðèè â ïðîøëûå ãîäû. Ðåñïóáëèêà Òûâà, Ðîññèÿ, 7 èþíÿ 2010 ã. Ôîòî È. Êàðÿêèíà.  èëëþñòðàöèè çàäíåé ñòîðîíû îáëîæêè èñïîëü- Photos on the back cover by I. Karyakin and çîâàíû ôîòîãðàôèè È. Êàðÿêèíà è Ñ. Âàæîâà. S. Vazhov. Äèçàéí: Ä. Ñåíîòðóñîâ, À. Êëåù¸â Design by D. Senotrusov, A. Kleschev ¸ðñòêà: Ä. Êàòóíîâ Page-proofs by D.
    [Show full text]
  • The List of Priority Projects
    Investment opportunities in Kazakhstan The list of priority projects November 2018 Content 1. Introduction 3 Mining and smelting 4 2. industry Chemistry and 25 3. petrochemistry Public-private 32 4. partnerships Transport 35 5. and logistics Other promising 40 6. sectors Agroindustrial 45 7. complex 8. Energy sector 62 9. Tourism 66 2 Введение Introduction This document contains the teasers of 30 niche projects that belong to the following industries: • mining and smelting industry; • chemistry and petrochemistry; • public-private partnership; • Transport and logistics; • agro-industrial complex, • energy sector; • tourism. The purpose of the teasers is to provide a brief description of projects having the potential to modernize and diversify the national economy and promote the export potential of Kazakhstan. Each teaser contains: − A brief description of the project, indicating the available capacity and expansion plans; − Map of Kazakhstan with the designation of the project location and potential sales markets; − Key financial indicators, including upfront investment, NPV, IRR and payback period; − Analysis of market(-s), which the product or service is aimed at; − Competitive advantages of the project, which allow to increase the marginal profitability of services and goods; − Description of the target investor profile, identifying the most critical conditions for the project. The choice of niche projects was based on such strategic documents of the Republic of Kazakhstan, as "National investment strategy", "Kazakhstan-2050", "Strategic plan of development of the Republic of Kazakhstan until 2020", etc. In addition, quantitative and qualitative criteria of investment attractiveness of projects were taken into account. 3 Mining and smelting industry Mining and smelting industry Mining and smelting industry is the basis for industrialization of the national economy.
    [Show full text]
  • T.C. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı
    T.C. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı SĠRDERYA BOYUNDAKĠ IX-X. YÜZYILLARDA OĞUZ ġEHĠRCĠLĠĞĠ (YENGĠ KEND VE FARAB ÖRNEĞĠNDE) Serhan ÇINAR Yüksek Lisans Tezi Çorum 2016 SĠRDERYA BOYUNDAKĠ IX-X. YÜZYILLARDA OĞUZ ġEHĠRCĠLĠĞĠ (YENGĠ KEND VE FARAB ÖRNEĞĠNDE) Serhan ÇINAR Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi Tez Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Ayşe ATICI ARAYANCAN ÇORUM 2016 ÖZET ÇINAR, Serhan,“Sirderya Boyundaki IX-X.Yüzyıllarda Oğuz ġehirciliği (Yengi Kend ve Farab Örneğinde,Yüksek Lisans Tezi,Çorum, 2016. Bu çalışmamızda IX-X.yy‟lar arasında Sirderya nehri çevresinde yaşamış olan Oğuz boylarının şehirleri ve maddi kültür yapıları incelenmiştir. Araştırma süresince Sirderya havzasından elde edilen arkeolojik veriler ve birincil el kaynaklar, dönüşümlü ve kapsamlı olarak ele alınmıştır. Bununla birlikte Türklerde şehirciliğin tarihi süreçleri, Sirderya havzasının VII-X.yy‟lar arasındaki sosyo ekonomik durumu, bölgeye ait oykonomik, topografik ve lokalizasyon çalışmalarının araştırılması, Sirderya Oğuz boylarının etnogenes süreçleri ve bölgede Sirderya Oğuzlarına ait şehirlerden günümüze kadar ulaşan sözlü ve yazılı rivayetlerin tespiti ve tahlilleri gerçekleştirilmiştir. Anahtar Sözcükler: Sirderya, Seyhun,Oğuz Yabguluğu, Yengi Kend, Farab, Şehircilik i ABSTRACT CĠNAR Serhan, IX X’th Century Oghuz Urbanism Ġn The Around of Jaxartes (Ġn The Example Of Yengi Kend and Farab), Corum, 2016. Master Thesis. In this work, we evaluated the cities and materiallives of Oğuz tribe
    [Show full text]