Strategiczny Plan Terytorialno
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Strategiczny Plan Terytorialno - Funkcjonalny w ramach inicjatywy „Aktywne Roztocze” do 2023 r. Lublin - Tomaszów Lubelski, grudzień 2015 r. Spis treści 1. Wprowadzenie ................................................................................................................................................. 4 1.1. Założenia metodologiczne ....................................................................................................................... 4 2. Zdefiniowanie obszaru .................................................................................................................................... 6 3. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej w kontekście rozwoju turystyki obszaru funkcjonalnego 8 3.1. Tendencje rozwoju turystyki ................................................................................................................... 8 3.2. Położenie, powierzchnia, przestrzeń i środowisko przyrodnicze ................................................... 11 3.3. Potencjał demograficzny ........................................................................................................................ 23 3.4. Problemy społeczne analizowanego obszaru ..................................................................................... 27 3.5. Gospodarka obszaru............................................................................................................................... 30 3.6. Jakość rządzenia ...................................................................................................................................... 38 4. Zagospodarowanie turystyczne obszaru funkcjonalnego ........................................................................ 43 4.1. Baza noclegowa ....................................................................................................................................... 43 4.2. Baza gastronomiczna .............................................................................................................................. 48 4.4. Baza komunikacyjna ............................................................................................................................... 51 4.5. Baza towarzysząca .................................................................................................................................. 59 4.5.1. Urządzenia turystyczne .................................................................................................................. 59 4.5.2. Urządzenia paraturystyczne .......................................................................................................... 75 5. Bilans uwarunkowań rozwojowych turystyki na terenie „Aktywnego Roztocza” .............................. 88 5.1. Waloryzacja przestrzeni obszaru pod kątem pełnionej funkcji turystycznej ................................. 88 5.2. Analiza SWOT ......................................................................................................................................... 97 5.3. Główne kierunki rozwoju turystyki ..................................................................................................... 98 6. Część strategiczna ........................................................................................................................................ 101 6.1. Misja i wizja ........................................................................................................................................... 101 6.2. Priorytetowe obszary rozwoju i kierunki działań ............................................................................ 102 6.2.1. Lepsza dostępność komunikacyjna obszaru oraz poprawa stanu ochrony środowiska ..... 106 6.2.2. Zintegrowany rozwój turystyki ................................................................................................... 109 6.2.3. Rozwijająca się specjalizacja gospodarcza oraz wzrost jakości życia ..................................... 114 6.3. Spójność z dokumentami strategicznymi .......................................................................................... 116 6.3.1. Poziom wspólnotowy ................................................................................................................... 116 6.3.2. Poziom krajowy ............................................................................................................................. 117 6.3.3. Poziom regionalny ........................................................................................................................ 119 7. System wdrażania strategii ......................................................................................................................... 123 7.1. Partnerskie zarządzanie obszarem ..................................................................................................... 123 7.2. System monitorowania i ewaluacji ..................................................................................................... 126 8. Strategiczna Ocena Oddziaływania na Środowisko – podsumowanie ................................................ 129 2 9. Konsultacje społeczne – podsumowanie .................................................................................................. 130 10. Załączniki .................................................................................................................................................... 131 10.1. Indykatywny wykaz wstępnie zidentyfikowanych projektów inwestycyjnych i nieinwestycyjnych gmin partnerskich ...................................................................................................... 131 3 1. Wprowadzenie Niniejszy Strategiczny Plan Terytorialno– Funkcjonalny jest wynikiem wspólnych ustaleń samorządów skupionych wokół inicjatywy „Aktywne Roztocze”, która jest odpowiedzią na integralność działań rozwojowych postulowanych w Polityce Spójności Unii Europejskiej. Spójność terytorialną stanowi sieć wzajemnych powiązań wielu aspektów współczesnej przestrzeni życiowej (m.in. spójność gospodarcza, transportowa, ekologiczna, rozwojowa, społeczna). Spójność terytorialna nie polega jednak na dążeniu do unifikacji i znoszeniu charakterystycznych cech regionów ale na ich wykorzystaniu w budowaniu sieci wzajemnych powiązań. Dlatego też wyznaczona misja samorządów „Aktywnego Roztocza” buduje aktywność władz gminnych, przedstawicieli innych instytucji oraz społeczności lokalnej, wokół specjalizacji gospodarczej związanej z turystyką. Takie podejście jest spójne z ideą obszarów funkcjonalnych wyznaczonych w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego jako tereny wskazane do integrowania działań przestrzennych zapewniających ich właściwe funkcjonowanie oraz możliwości rozwoju w dłuższej perspektywie. Odpowiedzią na zdiagnozowane dla Roztoczańsko – Puszczańskiego Obszaru Funkcjonalnego wspólne problemy oraz uwarunkowania rozwojowe są przewidywane i jednolite cele rozwojowe obejmujące samorządy skupione w partnerstwie. 1.1. Założenia metodologiczne Podstawowym założeniem metodycznym zastosowanym przez zespół ekspercki była identyfikacja wszystkich potencjałów rozwojowych z jednoczesnym wskazaniem barier oraz określeniem celów rozwojowych prowadzących do specjalizacji gospodarczej obszaru w zakresie turystyki. W tym celu jako podstawę prowadzonych analiz przyjęto ustalenie tendencji w zakresie popytu turystycznego, które odnoszą się do następujących aspektów: demografia, zdrowie, świadomość i edukacja, technologie informatyczne, transport, zrównoważony rozwój, bezpieczeństwo, czas wypoczynku, styl życia, doznania. Następnie w oparciu o zidentyfikowane nowe trendy konsumenckie przystąpiono do diagnozy obszaru oraz stworzenia bilansu uwarunkowań rozwojowych turystyki. Podczas formułowania tej części dokumentu autorzy opierali się na materiałach udostępnionych przez partnerów inicjatywy „Aktywne Roztocze”, wykorzystano również inne źródła wtórne o charakterze strategicznym i planistycznym w szczególności: Program rozwoju turystyki do 2020 r.1,Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego oraz Strategię Rozwoju Województwa Lubelskiego, a także ekspertyzy naukowe i dane pochodzące głównie ze statystyki publicznej GUS. W dobie informatyzacji procesów planowania istotne znaczenie odgrywa umiejętność zarządzania danymi przestrzennymi. Zespół autorski w procesach pozyskiwania, analizowania i wizualizacji danych wykorzystał programy z grupy Systemów Informacji Przestrzennej (GIS). Oprogramowanie to pozwoliło na efektywne przetwarzanie i analizowanie - badania współzależności z procesami opisywanymi w sposób ilościowy (dane statystyczne i pomiarowe) oraz jakościowy, które służyły uzyskaniu informacji 1 Jest to program wykonawczy do Strategii Innowacyjności i Efektywności Rozwoju „Dynamiczna Polska 2020”, przyjęty przez rząd w styczniu 2015 r. 4 w zakresie ocen wartości i potencjałów przyrodniczych i turystycznych, ich rozkładu przestrzennego oraz tworzenia wizualizacji w postaci zestawień, map lub baz danych cyfrowych. Przyjętej koncepcji prac nad dokumentem towarzyszyły następujące założenia: . uwzględnienie problematyki zrównoważonego rozwoju oferty turystycznej, rozciągnięcie oraz powiązanie oferty turystycznej na cały Roztoczańsko – Puszczański Obszar Funkcjonalny, . planowanie rozwoju infrastruktury w oparciu o wyznaczone kierunki rozwoju turystyki wynikające z już przyjętych założeń w innych dokumentach, a także dążenie do zintegrowania oferty poprzez sieciowy produkt turystyczny, . uwzględnienie aspektu transgranicznego, . planowanie