Michał Piotr Mrozowicki Uniwersytet Gdański ————
ARTYKUŁY michał piotr mrozowicki uniwersytet gdański ———— DECYDUJĄCA BATALIA – RZECZ O FRANCUSKICH LOHENGRINACH dwóch datach streszcza się dobitnie cała historia recepcji Ryszarda Wagnera W i jego dzieła we Francji. Pierwsza z nich – 13 III 1861 r. – wytrawnym meloma- nom dobrze jest znana. To data paryskiej klęski kompozytora, data skandalicznego przyjęcia, jakie jego operze Tannhäuser, wystawionej na polecenie samego cesarza Napoleona III dzięki protekcji księżnej Pauliny von Metternich, żony ambasadora Austrii, zgotowała w sali przy ulicy Le Peletier być może nieliczna, ale wpływowa i przede wszystkim złośliwa i nadmiernie hałaśliwa część publiczności, członkowie arystokratycznego Jockey Club. O ile 13 III 1861 r. można by nazwać, uciekając się do stylistyki religijnej, „tajemnicą bolesną” francuskiego wagneryzmu, to 16 IX 1891 r. był jego „tajemnicą radosną”, a może „tajemnicą chwalebną”. To od tego dnia datuje się we Francji zjawisko, które zwolennicy niemieckiego kompozytora zwą wagnerofi- lią, a jego przeciwnicy czy konkurenci wagneromanią, zjawisko, które ze szczególnym natężeniem zaobserwować można było w ostatniej dekadzie XIX w. i w pierwszych czternastu latach wieku XX. To nie Tannhäuser, lecz Lohengrin utorował Wagnerowi, osiem lat po jego śmier- ci, drogę do serc francuskich melomanów. To nie paryska premiera Tannhäusera, lecz późniejsza o trzydzieści lat premiera Lohengrina w Palais Garnier stanowiła moment najważniejszy, przełomowy, decydujący w dziejach recepcji Wagnera we Francji. ~ Alfred Ernst, krytyk muzyczny dziennika Le Siècle, 5 I 1892 r. tak skomentował poprzedni rok: Jeśli spojrzymy na miniony rok z perspektywy dzieł muzycznych wystawionych w na- szych teatrach, jedno słowo wystarczy do jej wyrażenia. Był to rok Lohengrina. Począwszy od stycznia, podczas gdy w Brukseli wystawiano Siegfrieda, szykowana była inscenizacja Lohengrina w Théâtre des Arts w Rouen; wkrótce potem ta opera pojawiła się w Bordeaux, w Lyonie, w Tuluzie, w Angers, w Nantes, wreszcie przystąpiono do studiów nad tym arcydziełem w Operze Paryskiej.
[Show full text]