Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska 25 lat w służbie ochrony przyrody (1992-2017)

Upper Silesian Nature Heritage Centre 25 years in the service of nature conservation (1992-2017)

Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska jest jednostką organizacyjną Samorządu Województwa Śląskiego

Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska Katowice 2018

Raport zawiera informację o działalności statutowej Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska w latach 1992-2017. Został sporządzony przez pracowników Centrum w ramach obchodów jubileuszu 25-lecia tej instytucji Samorządu Województwa Śląskiego. The report contains information on the statutory activity of the Upper Silesian Nature Heritage Centre in the years 1992-2017. It was prepared by the Centre's employees as part of the celebrations of the 25th anniversary of this institution of the Self-government of the Silesia Province.

Wydawca Publisher Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska

Redaktor Editor Jerzy B. Parusel

ISBN: 978-83-942550-5-3

Realizacja poligraficzna Printing realization Pracownia Komputerowa Jacka Skalmierskiego, Gliwice

Okładka Cover Park w Świerklańcu i rezerwat ścisły „Śrubita” Park in Świerklaniec and strict nature reserve “Śrubita” Fot./Photo by J. B. Parusel

© Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska Katowice 2018

Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska 25 lat w służbie ochrony przyrody (1992-2017)

Spis treści

1. Wstęp ...... 5

2. Dokumentacja wiedzy o przyrodzie ...... 13

3. Dokumentacja stanu przyrody ...... 37

4. Ochrona dziedzictwa przyrody ...... 69

5. Edukacja przyrodnicza i upowszechnianie wiedzy o przyrodzie ...... 113

6. Wydawnictwa ...... 139

7. Biblioteka ...... 153

8. Udostępnianie informacji o środowisku ...... 165 9. Współpraca krajowa i zagraniczna ...... 169 10. Nagrody i wyróżnienia dla Centrum ...... 185 11. Rada Naukowo-Społeczna ...... 195

12. Pracownicy Centrum ...... 199

13. Siedziba Centrum ...... 209

14. Budżet i majątek Centrum ...... 213 15. Najważniejsze osiągnięcia i wyzwania przyszłości ...... 217 Załączniki ...... 221

Summary ...... 271

Upper Silesian Nature Heritage Centre 25 years in the service of nature conservation (1992-2017)

Table of contents

1. Introduction ...... 5

2. Documenting the knowledge about nature ...... 13

3. Documenting the state of nature ...... 37

4. Protection of nature heritage ...... 69

5. Environmental education and disseminating the knowledge about nature ...... 113

6. Publications ...... 139

7. Library ...... 153

8. Sharing information about nature and environment ...... 165

9. National and international cooperation ...... 169

10. Awards and distinctions granted to the Centre ...... 185

11. The Science and Society Council ...... 195

12. Staff members of the Centre ...... 199

13. Office of the Centre ...... 209

14. Budget and assets of the Centre ...... 213

15. Greatest achievements and future challenges ...... 217

Attachments ...... 221

Summary ...... 271 Fot./Photo by J. B. Parusel

5 Rozdział 1. Wstęp Chapter 1. Introduction

Wstęp Jerzy B. Parusel

1. Wstęp

Jerzy B. Parusel Z końcem 2017 roku upłynęło 25 lat od powołania Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska1. Główne uroczystości jubileuszowe odbyły się w dniu 16 maja 2018 r., w którym zorganizowano seminarium naukowe „Idea ochrony przyrody w służbie demokratycznego społeczeństwa – wczoraj, dziś i jutro”, objęte patronatem honorowym przez Marszałka Województwa Śląskiego, Wojciecha Saługę. Na seminarium, które gościło w historycznej sali Sejmu Śląskiego w Katowicach, wygłoszono referat podsumowujący główne obsz