Załącznik do uchwały Nr 63.IX.2019 Rady Gminy Mochowo z dnia 27 czerwca 2019 roku

Wójt Gminy Mochowo Ul. Sierpecka 2 09-214 MOCHOWO

RAPORT

O STANIE GMINY MOCHOWO

Za 2018 rok

Mochowo, maj 2019 rok

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

SPIS TREŚCI

Dział Treść działu/ rozdziału strona /rozdział 1 WSTĘP 4 2 CHARAKTERYSTYKA GMINY 5 2.1 Dziedzictwo historyczne i kulturowe 5 2.2 Materialne ślady historii. 6 2.3 Położenie i powierzchnia gminy. 6 2.4 Układ osadniczy 7 2.5 Środowisko przyrodnicze - Warunki klimatyczne 9 2.6 Walory przyrodnicze – fauna i flora. 9 2.7 Wody powierzchniowe 11 2.8 Wody podziemne. 11 2.9 Powietrze atmosferyczne. 12 2.10 Odory. 12 2.11 Hałas. 13 3 MIESZKAŃCY GMINY MOCHOWO 13 3.1 Populacja 13 3.2 Pracujący mieszkańcy gminy 16 3.3 Rolnictwo 18 3.4 Aktywność społeczna 20 3.5 Aktywność polityczna mieszkańców 21 4 FINANSE GMINY MOCHOWO 22 4.1 Dochody gminy 22 4.1.1 Podatek od nieruchomości. 23 4.1.2 Podatek rolny. 25 4.1.3 Podatek leśny. 26 4.1.4 Podatek od środków transportowych. 28 4.1.5 Sprzedaż napojów alkoholowych. 29 4.1.6 Środki zewnętrzne pozyskane w 2018 roku. 30 4.2 Wydatki gminy 31 4.2.1 Wydatki majątkowe. 32 4.2.2 Zrealizowane zadania inwestycyjne: 33 4.2.3 Wydatki inwestycyjne w ramach Funduszu sołeckiego w 2018r. 35 4.2.4 Pomoc finansowa i dotacje z budżetu gminy w 2018 roku. 36 4.2.5 Środki trwałe. 37 4.2.6 Realizacja programów wieloletnich. 38 4.3 Zobowiązania finansowe gminy 39 5 SAMORZĄD LOKALNY 40 5.1 Zadania samorządu Gminnego. 40 5.2 Rada Gminy 41 5.3 Jednostki pomocnicze – sołectwa. 42 5.4 Urząd Gminy w Mochowie – Struktura organizacyjna 42 5.5 Jednostki organizacyjne gminy. 44 6 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 45 6.1 Drogi 45 6.1.1 Drogi wojewódzkie. 45 6.1.2 Drogi powiatowe. 46 6.1.3 Drogi gminne i wewnętrzne. 46 6.2 Wodociągi - dostawa wody. 47 6.3 Kanalizacja sanitarna - odbiór ścieków 50 6.4 Gospodarka odpadami 52

Strona 2 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Dział Treść działu/ rozdziału strona /rozdział 6.5 Zaopatrzenie w energię cieplną. 55 6.6 Energia elektryczna 55 6.7 Telekomunikacja. 56 6.8 Ochrona zwierząt 57 7 ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE 57 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania 7.1 57 przestrzennego gminy Mochowo 7.2 Turystyka i rekreacja 59 7.3 Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. 60 .7.4 Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. 61 7.5 Decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. 62 7.6 Budownictwo mieszkaniowe 63 8 BEZROBOCIE. 65 9 POMOC SPOŁECZNA 66 9.1 Dane o beneficjentach pomocy społecznej. 66 9.2 Powody udzielania pomocy społecznej. 67 9.3 Wysokość udzielonych świadczeń z pomocy społecznej. 68 9.4 Inne rodzaje pomocy i świadczeń 69 Wydatki z budżetu gminy w poszczególnych obszarach polityki 9.5 70 społecznej. 10 ZAMÓWIENIA PUBLICZNE 71 10.1 Zamówienia publiczne powyżej 30 tys. EURO. 71 10.2 Zamówienia publiczne do 30 tys. EURO 73 10.3 Fundusz sołecki w 2018 roku 74 11 OŚWIATA. 77 11.1 Podstawowe dane o szkołach. 77 11.2 Wydatki na oświatę 79 11.3 Dowóz dzieci do szkół. 80 12 BIBLIOTEKI 81 12.1 Gminna Biblioteka Publiczna w Mochowie 81 12.2 Biblioteki w szkołach podstawowych. 82 13 SPORT. 82 14 OCHRONA ZDROWIA 83 15 PRZESTĘPCZOŚĆ 84 16 PROFILAKTYKA ALKOHOLOWA 85 17 PLANY I PROGRAMY. 85 17.1 Plany, programy, polityki uchwalane rokrocznie. 85 17.2 Plany, programy, strategie, regulaminy wieloletnie. 86-91 Wykaz tabel, rysunków i map 92-94

Strona 3 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

1. WSTĘP

Zgodnie z wprowadzoną w 2018 r. nowelizacją ustawy o samorządzie gminnym, wójt gminy co roku do 31 maja przedstawia Radzie Gminy raport o stanie gminy. Raport podsumowuje działalność samorządu gminnego w roku poprzednim.

Zakres opracowanego dokumentu obejmuje przede wszystkim realizację polityk, programów, strategii, uchwał rady gminy i budżetu obywatelskiego (funduszu sołeckiego) za rok 2018.

Informacje zawarte w niniejszym dokumencie posłużą mieszkańcom Gminy Mochowo do zwiększenia wiedzy na temat funkcjonowania samorządu gminnego, a także staną się podstawą do prowadzenia dialogu na temat uwarunkowań i podejmowanych działań rozwojowych Gminy Mochowo.

Celem przygotowania raportu było uzyskanie dokładnego wglądu w sytuację gospodarczą i społeczną gminy Mochowo. Datą wyjściową do przyjęcia danych liczbowych był stan na dzień 31 grudnia 2017 roku (tym bardziej, ze dane te można było pozyskać ze sprawozdań statystycznych) oraz dane za 2018 rok. W opracowaniu niniejszym starano się przedstawić dane liczbowe obrazujące dynamikę rozwoju bądź stagnacji w poszczególnych obszarach działalności Gminy Mochowo obejmujący kadencję 2014-2018

Mam nadzieję, że przedłożony raport ukazuje również trendy rozwojowe i jest podstawą do obiektywnej, opartej na faktach, oceny możliwości dalszego rozwoju gminy.

Raport zawiera analizę następujących obszarów działalności gminy: ▪ Mieszkańców gminy, w tym demografii, migracji, aktywności zawodowej, społecznej i politycznej; ▪ Finansów gminy, w tym dochodów, wydatków i zobowiązań finansowych; ▪ Samorządu gminnego, pod względem zadań, i struktury organizacyjnej rady gminy, urzędu gminy, jednostek organizacyjnych i pomocniczych; ▪ Infrastruktury technicznej , w tym dróg, wodociągów, kanalizacji, gospodarki odpadami, ochrony zwierzat; ▪ Zagospodarowania przestrzennego, w tym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego decyzji o warunkach zabudowy i decyzji celu publicznego. ▪ Bezrobocia i pomocy społecznej; ▪ Zamówień publicznych, w rozbiciu na zamówienia powyżej i do 30 tys. EURO oraz zadań w ramach funduszy sołeckiego ▪ Oświaty, kultury i sportu. ▪ Planów, programów strategii obowiązujących na obszarze Gminy Mochowo.

Dla opracowania raportu szczególnie cenna okazała się wiedza pracowników Urzędu Gminy w Mochowie i innych jednostek organizacyjnych gminy oraz szereg dokumentów, będących w posiadaniu Urzędu, a także informacje zamieszczone na stronach internetowych, w tym dane statystyczne udostępnione przez Główny Urząd Statystyczny.

Wójt Gminy Mochowo

Zbigniew Tomaszewski

Strona 4 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

2. CHARAKTERYSTYKA GMINY

2.1 Dziedzictwo historyczne i kulturowe

Obszar gminy Mochowo ma bardzo bogate tradycje osadnicze. Na jej terenie znajdują się 204 stanowiska archeologiczne, występujące w postaci śladów osadniczych, cmentarzysk i osad. Najstarsze datowane są na czasy neolityczne, tj. 7-4,5 tysiąca lat p.n.e. Duża część obecnego obszaru gminy należała w przeszłości do, stanowiącej część niezależnej od Korony, Ziemi Płockiej, której zachodnia granica biegła wzdłuż rzeki Skrwy. Reszta należała do Ziemi Dobrzyńskiej, związanej historycznie z Kujawami i Wielkopolską. Pierwsze pisane wzmianki o obszarze (o parafii Ligowo) pochodzą z końca XIV wieku. Miejscowości dzisiejszej gminy Mochowo w 1495 roku zostały włączone do Korony i nowo utworzonego województwa płockiego, a następnie po II rozbiorze Rzeczypospolitej zostały włączone do Prus, departamentu płockiego, powiatu mławskiego (w latach 1793-1807). Od 1807 do 1815 roku terytorium obecnej gminy Mochowo znajdowały się w Księstwie Warszawskim, w latach 1815-1918 w granicach zaboru rosyjskiego i Królestwa Polskiego, a od 1866 roku - w granicach guberni płockiej Przywiślańskiego Kraju. Po upadku powstania styczniowego, ziemia użytkowana przez chłopów przeszła na ich własność na mocy carskiego ukazu uwłaszczeniowego1. W 1915 roku w czasie I wojny światowej teren byłej guberni płockiej został włączony w skład jenerał-gubernatorstwa warszawskiego. W odrodzonym państwie polskim - na mocy ustawy sejmowej z dnia 2 sierpnia 1919 roku powiaty płocki, sierpecki, gostyniński i kutnowski zostały włączone w skład województwa warszawskiego. W latach 1939 – 1945 ziemie położone w północno – zachodniej części gminy należały do powiatu lipnowskiego, województwa pomorskiego. W okresie okupacji hitlerowskiej tereny gminy Mochowo (Machau) zostały wcielone do III Rzeszy i wchodziły w skład rejencji ciechanowskiej, która stanowiła część składową okręgu Prusy Wschodnie. W okresie powojennym, do czasu wejścia reformy administracyjnej z 1954 roku obowiązywał przedwojenny podział administracyjny. Po wejściu w życie ustawy z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, na obecnym terytorium gminy utworzono trzy Gromadzkie Rady Narodowe, w Bożewie, Mochowie i Ligowie. W wyniku reformy administracyjnej w 1972 roku, chwałą Nr XX/93/72 z dnia 01 grudnia 1972 roku Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie, z dniem 1 stycznia 1973 roku w powiecie sierpeckim utworzono gminę, z siedzibą w Mochowie, w skład której weszły trzy byłe gromady wraz z przyległymi sołectwami. Granice terytorialne gminy obowiązują do dziś. W wyniku reformy administracyjnej w 1999 roku gmina Mochowo weszła w skład powiatu sierpeckiego w województwie mazowieckim.

1 W Królestwie Polskim nadanie chłopom ziemi na własność, przeprowadzono na mocy ukazu o uwłaszczeniu włościan w Królestwie Polskim z dnia 2 marca 1864 r. wydanego przez cara Aleksandra II Romanowa. Uwłaszczenie przeprowadzono za odszkodowaniem pieniężnym przyznanym byłym właścicielom, głównie szlachcie i klerowi.

Strona 5 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

2.2 Materialne ślady historii.

Materialne ślady historii i kultury obszaru są dość liczne i obejmują kilka cennych obiektów: • kościół w Bożewie z 1453 r. kilkakrotnie restaurowany, jeden z najpiękniejszych przykładów świątyń gotyckich na północnym Mazowszu; • dzwonnica przykościelna w Bożewie z XVIII w., czworoboczna, drewniana, konstrukcji słupowej z dachem namiotowym krytym gontem; • zespół kościelny w Mochowie, obejmujący drewniany kościół, wzniesiony w 1684 roku, później kilkakrotnie odnawiany, z barokowymi ołtarzami: głównym i dwoma bocznymi oraz późnogotyckim relikwiarzem szafkowym, oraz murowaną dzwonnicę z drugiej połowy XIX wieku; • neogotycki kościół w Ligowie, zbudowany w latach 1906 – 1913, z polichromiami wykonanymi w 1930 r. przez Władysława Drapiewskiego, autora polichromii w płockiej katedrze; • zespół kościelny w Żurawinie, na który składa się kościółek filialny z 1903 roku z obrazem Matki Boskiej, tzw. Żurawińskiej, XVII-wieczna murowana kapliczka ze źródełkiem, które miejscowa ludność uznała za cudowne; Żurawin stanowi lokalny ośrodek Kultu Matki Boskiej Żurawińskiej; • grób powstańców styczniowych poległych w bitwie pod Koziołkiem na cmentarzu w Ligowie; • pomnik w Choczniu upamiętniający poległych powstańców styczniowych • zagroda młyńska w Choczniu nad Skrwą z drewnianym młynem wodnym z 1876 roku z zachowanym kompletem pierwotnych urządzeń; towarzyszą jej malownicze kaskady na Skrwie; • zespół dworski w Obrębie, z przełomu XIX i XX wieku, obejmujący murowany dwór oraz park, położony na lewej skarpie doliny Skrwy; • pozostałości parku podworskiego z I połowy XIX wieku w Cieślinie o wspaniałych drzewostanach sosnowo – świerkowych, uzupełnionych gatunkami liściastymi. • stanowiska archeologiczne, występujące w postaci śladów osadniczych, cmentarzysk i osad; najstarsze datowane są na czasy neolityczne, tj. 7-4,5 tysiąca lat p.n.e. • grodzisko Grodni, wpisane do rejestru wojewódzkiego konserwatora zabytków decyzją z dnia 26 marca 1960 roku. Teren gminy obfituje także w charakterystyczne dla polskiego krajobrazu kapliczki, figury oraz krzyże przydrożne. Wiele z nich powstało w związku z obecnym tutaj silnym kultem maryjnym, czego dowodzą figurki Matki Boskiej umieszczone w kapliczkach wolnostojących, czy małych kapliczkach skrzynkowych zawieszanych na krzyżach. Na terenie gminy Mochowo można odnaleźć również dwuramienne krzyże choleryczne św. Zachariasza. Fundowane były zwykle jako ofiara za ocalenie od zarazy morowej bądź wznoszone w intencji ochrony przed różnego rodzaju zarazami. Nierzadko znaczyły miejsca pochówku ofiar cholery czy innych epidemii.

2.3 Położenie i powierzchnia gminy.

Gmina Mochowo położona jest w północno-zachodniej części województwa mazowieckiego, w powiecie sierpeckim. Cały jej obszar leży na Nizinie Mazowieckiej, w dorzeczu rzek Sierpienicy i Skrwy Prawej. Gmina Mochowo graniczy z trzema innymi gminami powiatu sierpeckiego: Gozdowo, Szczutowo oraz gminą wiejską Sierpc, z jedną gminą powiatu płockiego – Brudzeń Duży, z dwoma gminami powiatu lipnowskiego (województwo kujawsko- pomorskie): Skępe i Tłuchowo.

Strona 6 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Powierzchnia Gminy Mochowo: 14 357 ha (143,6 km2) co stanowi 16,85% powierzchni powiatu sierpeckiego. W strukturze użytkowania gruntów użytki rolne stanowią ponad 77% powierzchni gminy, grunty leśne, zadrzewione i zakrzewione - niespełna 16%, grunty zabudowane i zurbanizowane ok. 4%, tereny komunikacyjne 2,1%, tereny pod wodami i rowami melioracyjnymi 1,3%. Tylko 14% powierzchni gminy Mochowo zajmują gleby wysokich klas bonitacyjnych klasy II i III klasy. Administracyjne centrum gminy - miejscowość Mochowo jest oddalona (odległości drogowe) o 13 km od Sierpca, o 24 km od Płocka i 137 km – od Warszawy. Wypadkowa tych odległości, układu komunikacyjnego, a przede wszystkim funkcji administracyjnych, oferty pracy, edukacji, handlu i usług w tych ośrodkach wyznacza układ ich oddziaływania na gminę. Najbardziej dostępnym ośrodkiem, zatem realizującym codzienne potrzeby mieszkańców, zwłaszcza północnej i środkowej części gminy, jest Sierpc, a dla mieszkańców południowej części gminy Płock. Warszawa, mimo że relatywnie odległa, z racji swojego potencjału także oddziałuje na gminę, podobnie jak na inne obszary Mazowsza, a także kraju. W granicach administracyjnych gminy Mochowo znajdują się 43 miejscowości.

Mapa Nr 1 . Podział administracyjny.

Źródło: strona internetowa Gminy Mochowo: http://mochowo.pl/o-gminie/

2.4 Układ osadniczy

Osadnictwo na terenie gminy jest dość rozproszone (wiele niewielkich miejscowości), intensywnie występuje w przestrzeni rolniczej i wymusza nadmierny - w stosunku do liczby mieszkańców gminy - rozwój infrastruktury, obciążający znacząco jej budżet. Dominuje zabudowa zagrodowa pomieszana z budownictwem jednorodzinnym. Zabudowa jednorodzinna występuje w Mochowie, Ligowie, Bożewie. We wsi Cieślin oraz w niewielkich ilościach we wsi Mochowo występuje zabudowa wielorodzinna.

Strona 7 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Mochowo, Bożewo i Ligowo, dawne siedziby Gromadzkich Rad Narodowych, tworzą strukturę obsługi mieszkańców gminy, koncentrując większość terenów mieszkaniowo – usługowych, tereny wytwórczości i usług publicznych, a także tereny infrastruktury technicznej. Najwięcej ludności zamieszkuje w trzech miejscowościach tworzących ośrodek gminny (Mochowo, Mochowo Nowe i Mochowo Parcele) ponad 1100 osób. Następnym ośrodkiem skupiającym największą liczbę mieszkańców jest Bożewo i Bożewo Nowe liczące niespełna 800 osób. Najbardziej liczną miejscowością jest Ligowo liczące 470 a następnie Cieślin i Bożewo liczące 424 mieszkańców. Najmniejszą miejscowością jest Załszyn – miejscowość licząca 4 mieszkańców. Szczegółowy podział administracyjny gminy na sołectw oraz liczbę mieszkańców poszczególnych sołectwa prezentuje poniższa tabela.

Tabela 1. Podział administracyjny Gminy Mochowo na sołectwa. Lp. Nazwa Sołectwa Nazwy miejscowości Nazwy integralnych części Liczba mieszkańców (1) wchodzących w skład miejscowości - dane na dzień sołectwa (przysiółków) 31-12-2018 1. Adamowo Adamowo 100 2. Bendorzyn Bendorzyn Lisówka 136 3. Bożewo Bożewo Bożewo-Pieńki 427 Cendrowo, Kotarczyn 4. Bożewo Nowe Bożewo Nowe 375 5. Cieślin Cieślin 413 Choczeń, 147 6. Dobaczewo Dobaczewo 43 7. Dobrzenice Małe Dobrzenice Małe Przybojewo 130 8. Florencja Florencja 80 9. Gozdy Gozdy 265 10. Grabówiec Grabówiec 104 11. Grodnia Grodnia 58 12. Kapuśniki Kapuśniki Pokrzywnica 58 13. Kokoszczyn Kokoszczyn 61 14. Ligowo Ligowo 463 15. Ligówko Ligówko 123 16. Lisice Nowe Lisice Nowe 86 17. Łukoszyn Łukoszyn 57 18. Łukoszyno-Biki Łukoszyno-Biki 93 19. Malanowo Nowe Malanowo Nowe 86 20. Malanowo Stare Malanowo Stare Chmieleszczyzna, 282 Gaje 21. Malanówko Malanówko 147 22. Mochowo Mochowo 294 23. Mochowo- Dobrzenice Duże, 34 Dobrzenice Mochowo Nowe, 149 Załszyn 4 24. Mochowo-Parcele Mochowo-Parcele 418 25. Myszki Żabiki Myszki, 14 Żabiki 38 26. Obręb Obręb 93 27. Osiek Osiek 142 28. Rokicie Rokicie 196 29. Romatowo Romatowo 120 30. Sulkowo-Bariany Sulkowo-Bariany Sulkowo-Błony, 49 Sulkowo-Jesionki

Strona 8 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Lp. Nazwa Sołectwa Nazwy miejscowości Nazwy integralnych części Liczba mieszkańców (1) wchodzących w skład miejscowości - dane na dzień sołectwa (przysiółków) 31-12-2018 31. Sulkowo Rzeczne Sulkowo Rzeczne 59 32. Śniechy Śniechy 80 33. Zglenice-Budy Zglenice-Budy 18 34. Zglenice Duże Zglenice Duże 192 35. Zglenice Małe Zglenice Małe 60 36. Żółtowo Żółtowo 106 37. Żuki Żuki 80 38. Żurawin Żurawin Jakubowo 150 39. Żurawinek Żurawinek 45 6 075 Źródło: Załącznik Nr 3 do Uchwały nr 264/XXXVII/2017 Rady Gminy Mochowo z dnia 14 lipca 2017 r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Mochowo (Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego z 2017 roku poz. 6359) http://edziennik.mazowieckie.pl/WDU_W/2017/6359/akt.pdf . (1) Dane UG Mochowo.

2.5 Środowisko przyrodnicze - Warunki klimatyczne

Obszar gminy Mochowo należy do centralnej strefy makroklimatycznej i ma klimat cechujący się brakiem dominacji określonych mas powietrza. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi około (+) 7,5oC. Najchłodniejszym miesiącem jest styczeń - ze średnią temperaturą około (–) 1,7°C, a najcieplejszym lipiec (+) 19°C. Gmina leży w rejonie Polski zagrożonym stepowieniem - o niskiej sumie opadów rocznych wynoszącej około 500 - 550 mm. Parowanie terenowe wynosi około 500 mm/rok, a więc niewiele mniej niż wynoszą opady roczne, co oznacza, że nawet przy normalnych opadach może występować deficyt wody w glebie oraz głębokie niżówki w rzekach zasilanych lokalnie. Najwięcej opadów przypada na miesiąc lipiec, najmniej na luty.

2.6 Walory przyrodnicze – fauna i flora.

Środowisko przyrodnicze Gminy Mochowo posiada znaczące walory, o czym świadczy wyznaczenie na terenie gminy 11.069 ha obszaru prawnie chronionych, w tym chronionego krajobrazu „Przyrzecze Skrwy Prawej” 2 oraz 25,77 ha użytków ekologicznych położonych na obszarze chronionego krajobrazu3. Graniczy on na południu z otuliną Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego, który wchodzi w skład krajowego węzła ekologicznego. Obszar stanowi krajowy korytarz ekologiczny. Inną formą ochrony przyrody występującą na terenie gminy są pomniki przyrody - dąb i kasztan w m. Żurawin oraz sosna i jałowiec w m. Zglenice Budy. Na terenie gminy znajdują się też 2 parki zabytkowe wpisane do rejestru:  park dworski w Cieślinie z połowy XIX wieku, o powierzchni 4,9 ha;  park dworski w Obrębie z końca XIX wieku, o powierzchni 2,3 ha. Obszar gminy cechuje atrakcyjny, urozmaicony krajobraz. Urozmaicenie to jest wynikiem, z jednej strony, zróżnicowanego ukształtowania powierzchni obszaru. Wynika to z położenia jego wschodniej części w strefie czołowo - morenowej zlodowacenia bałtyckiego oraz obecności głębokiej doliny rzeki Skrwy rozcinającej jej obszar na niemal dwie równe połowy.

2 Rozporządzenie Nr 17 Wojewody Mazowieckiego z 27.07.06 w spr. obszaru chronionego krajobrazu Przyrzecze Skrwy Prawej (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 157 poz. 6154) zmienionego rozporządzeniem Nr 55 Wojewody Mazowieckiego z 25.09.2007 zmieniające rozporządzenie w spr. Obszaru Chronionego Krajobrazu Przyrzecze Skrwy Prawej (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 203 poz. 5746) 3 Dane statystyczne GUS. Stan na 31-12-2017 rok.

Strona 9 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Różnica wysokości powierzchni terenu wynosi około 55 metrów. W ukształtowaniu terenu wyróżnić można: strefę pagórków moreny czołowej, wysoczyznę morenową, równinę sandrową z siecią dolin, rzek i cieków. Z drugiej zaś wynika z dość bogatej zróżnicowanej szaty roślinnej, stanowiącej szachownicę kompleksów leśnych, pól uprawnych nie stanowiących monokultur na dużych obszarach i roślinności śródpolnej. Na terenie gminy Mochowo lasy zajmują powierzchnię 2.283 ha, wskaźnik lesistości wynosi niespełna 16%. Jest on znacząco mniejszy niż średni dla kraju – 29,9%, a także dla Mazowsza - 23%). Wiodącymi typami siedliska jest bór świeży i bór mieszany świeży, położony w północnej części gminy. Tereny niżej położone zajmują siedliska boru wilgotnego. W dnach rzek i zagłębień występują olsy. Drzewostan jest zróżnicowany pod względem stanu gatunkowego i wieku. Dominującymi gatunkami są: sosna, brzoza, olsza i dąb. Przy drogach spotkać można wierzby charakterystyczne dla pejzażu Mazowsza. Lasy rozmieszczone są nierównomiernie, koncentrując się w centralnej części gminy, z reguły w najbliższym sąsiedztwie doliny Skrwy.

Tabela 2. Lesistość Gminy. Lasy i zadrzewienia – Gmina Mochowo Powierzchnia Udział % (w ha) Grunty leśne ogółem 2 282,89 100,00% grunty leśne publiczne Skarbu Państwa ha 1 231,89 53,96% grunty leśne prywatne ogółem 1 051,00 46,04% w tym: grunty leśne prywatne osób fizycznych ha 1 050,00 xxx w tym: grunty leśne prywatne wspólnot gruntowych 1,00 xxx Źródło: Dane statystyczne GUS. Stan na 31-12-2016 rok

Powierzchnia lasów na przestrzeni ostatnich 2 lat nie uległa zmianom. Obok zadrzewień występujących w lasach publicznych i prywatnych, niezwykle istotną rolę odgrywają zadrzewienia wolno stojące, śródpolne, w sąsiedztwie zabudowanych nieruchomości. Zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody, drzewa lub krzewy, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej, ich usunięcie wymaga zgłoszenia (wcześniej zezwolenia na wycinkę w formie decyzji admini- stracyjnej). W 2018 roku wpłynęły 94 wnioski (co stanowi wzrost w porównaniu do 2017 roku o 30%) na usunięcie ponad 1 tys. drzew, przy czym olcha, brzoza i sosna stanowiły ponad 70% wszystkich drzew. W 2018 roku wydano 17 decyzji (w 2017 - 9 decyzji) na usunięcie drzew rosnących w pasach drogowych dróg publicznych. Bogata flora stanowi ostoję zwierzyny, stąd tereny te uchodzą za atrakcyjne pod względem łowieckim. Podstawową zwierzyną łowną w gminie jest zwierzyna drobna, którą reprezentują: lis, zając, bażant, kuropatwa, dzika kaczka. Drobna zwierzyna podlega coraz silniejszej presji drapieżników, zwłaszcza lisów. Zwierzyna gruba (łoś, jeleń, sarna, dzik) jest mało liczna. Gospodarka łowiecka prowadzona jest w obwodach łowieckich przez dzierżawców albo zarządców na zasadach określonych w ustawie z dnia 13 października 1995r. Prawo łowieckie w oparciu o roczne plany łowieckie i wieloletnie plany hodowlane. Na terenie Gminy Mochowo jest zarejestrowanych pięć kół łowieckich:  Koło Łowieckie „LEW” w Sierpcu  Koło Łowieckie „SKRWA” w Sudragach  Koło Łowieckie „RARÓG” w Piastowie  Koło Łowieckie „DANIEL” w Płocku  Koło Łowieckie „BATALION” w Płocku.

Strona 10 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Wszystkie koła łowieckie, które dzierżawią grunty na terenie Gminy Mochowo mają zawarte Umowy Dzierżawy Obwodów Łowieckich ze Starostą Sierpeckim. Koła przesyłają corocznie do urzędu gminy terminarze polowań zbiorowych w każdym sezonie łowieckim.

2.7 Wody powierzchniowe

Wody powierzchniowe na terenie gminy to przede wszystkim rzeka Skrwa z dopływami, z których dwa największe Głowienica i Czernica odwadniają zachodnią część gminy. Rzeka Skrwa, przepływająca przez gminę na długości 24 kilometrów, płynie dnem głębokiej doliny, dzielącej obszar gminy na niemal dwie równe części. Jest to jedna z rzek województwa mazowieckiego o najkorzystniejszych warunkach hydro- geologicznych. Charakteryzuje ją śnieżno - deszczowy ustrój zasilania z dwoma wysokimi stanami wody. Niestety prowadzi ona wody nie mieszczące się w żadnej klasie czystości. Przyczyną są ścieki komunalne i przemysłowe odprowadzane z Sierpca (oczyszczalnia miasta Sierpc i oczyszczalnia przy Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Sierpcu). Powodują one, że Skrwa Prawa jest zanieczyszczona bakteriologicznie, okresowo jest słabo dotleniona a jej wody posiadają wysokie wartości fosforu. W znacznej mierze o zanieczyszczeniu wód Skrwy decydują, oprócz drobnych punktowych źródeł zanieczyszczeń, zanieczyszczenia obszarowe, odprowadzane do wód w sposób niezorganizowany, a źródłem ich są mineralne i organiczne nawozy stosowane pod uprawy oraz chemiczne środki ochrony roślin. Skrwa Prawa wpływając do gminy Mochowo charakteryzuje się znacznie wyższymi parametrami niż przed wypłynięciem do gminy Biała Stara, co oznacza, że na jej terenie następuje poprawa jakości wód. Można przyjąć, że wody powierzchniowe na obszarze gminy są rozmieszczone równomiernie. Występują też liczne, choć drobne zbiorniki wodne w zagłębieniach bezodpływowych.

2.8. Wody podziemne.

Na podstawie wykonanych badań hydrogeologicznych na obszarze gminy Mochowo wydzielono trzy poziomy wodonośne: czwartorzędowy, trzeciorzędowy i kredowy, różniące się znacznie zasięgiem i głębokością występowania oraz znaczeniem użytkowym. Główny użytkowy poziom wodonośny występuje w utworach czwartorzędowych i związany jest z piaszczystymi osadami interglacjału mazowieckiego (wielkiego). Na obszarze gminy Mochowo dominują wody podziemne zaliczone do klasy jakości II b w wyniku podwyższonej zawartości żelaza i manganu. Główny poziom wodonośny eksploatowany jest w kilkudziesięciu studniach wierconych, głownie w sąsiedztwie dużych ośrodków produkcyjnych (np. fermy drobiu, większe gospodarstwa rolne) oraz z czterech ujęć wód podziemnych publicznych służących zbiorowemu zaopatrzeniu w wodę. Główne przyczyny zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych to zanieczyszczenia pochodzenia rolniczego (nawozy sztuczne, środki ochrony roślin, gnojowica, niewystarczająca liczba lub brak płyt gnojowych itp., nieszczelne zbiorniki bezodpływowe lub ich brak, deponowanie odpadów w miejscach do tego nie przeznaczonych - bezpośrednio na ziemi, w ciekach wodnych itp.) a także zanieczyszczenia drogowe.

Strona 11 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

2.9 Powietrze atmosferyczne.

Powietrze atmosferyczne jest jednym z najbardziej wrażliwych na zanieczyszczenia elementów środowiska, który jednocześnie decyduje o warunkach życia człowieka, zwierząt i roślin. Powietrze złej jakości powoduje pogorszenie zdrowia ludności, straty w środowisku, zwłaszcza w drzewostanie iglastym, a także wymierne straty gospodarcze. Głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza na terenie gminy Mochowo są:  źródła komunalno – bytowe: kotłownie lokalne, indywidualne paleniska domowe, emitory z zakładów użyteczności publicznej, które emitują najczęściej zanieczyszczenia pyłowe i gazowe. Aktualnie większość kotłowni w obiektach użyteczności publicznej (urzędy, szkoły, obiekty służby zdrowia) zaopatrywane są w ciepło z kotłowni gazowych lub olejowych.  źródła transportowe. Na terenie gminy wpływ zanieczyszczeń motoryzacyjnych jest znikomy, z uwagi na brak dużych arterii komunikacyjnych na tych terenach.  zanieczyszczenia powietrza, napływające spoza terenu gminy, zgodnie z dominującym kierunkiem wiatru. Stan powietrza w tym rejonie kształtowany jest przez emisję zanieczyszczeń napływających z kierunku Sierpca i Płocka. Niski udział wiatrów południowowschodnich ogranicza negatywny napływ zanieczyszczeń z PKN Orlen w Płocku. Jednym z największych źródeł zanieczyszczenia powietrza na terenie gminy Mochowo jest tzw. niska emisja, czyli emisja pochodząca ze źródeł o wysokości nie przekraczającej kilkunastu metrów wysokości. Zjawisko to potęgowane jest na terenach zwartej zabudowy, gdzie nie ma możliwości przewietrzania. Elementem składowym niskiej emisji są zanieczyszczenia emitowane podczas ogrzewania budynków mieszkalnych lub użyteczności publicznej. Niewątpliwym problemem jest spalanie w domowych piecach paliw niskiej jakości, a także odpadów, w tym tworzyw sztucznych, gumy i tekstyliów. W związku z tym do atmosfery przedostają się duże ilości sadzy, węglowodorów aromatycznych, merkaptanów i innych szkodliwych dla zdrowia ludzi związków chemicznych. Nasila się to szczególnie w okresie grzewczym. Ograniczaniu niskiej emisji sprzyja rozwój sieci gazowej na terenie gminy. Na obszarze gminy nie ma zlokalizowanych większych przemysłowych źródeł emisji, które byłyby uciążliwe dla mieszkańców. Funkcjonują tu głównie małe zakłady usługowe, wykorzystujące lokalne, rozproszone źródła ciepła. Zanieczyszczenie powietrza substancjami pochodzącymi ze spalania paliw w silnikach pojazdów występuje na skrzyżowaniach głównych ulic miejscowości oraz przy drogach o większym natężeniu ruchu biegnących przez obszary o zwartej zabudowie.

2.10 Odory.

Osobnym problemem związanym z jakością powietrza atmosferycznego są odory pochodzące głównie z herm hodowlanych (kurniki, tuczarnie świń) oraz pylenie wtórne z odsłoniętej powierzchni terenu po zastosowaniu obornika i gnojowicy. Na terenie gminy odory mają głównie oddziaływanie lokalne. Do pozostałych źródeł wytwarzających (odory) na terenie gminy można zaliczyć:  zbiorniki bezodpływowe ścieków (szamba), szczególnie nieszczelne,  niezorganizowane źródła emisji gazów złowonnych z indywidualnych palenisk domowych (pochodzące np. ze spalania butelek plastikowych typu PET, gumy w paleniskach domowych).

Strona 12 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

2.11 Hałas.

Hałas jest w kulturze polskiej dość powszechnie lekceważonym, chociaż ma istotny wpływ na zdrowie człowieka. Na terenie gminy Mochowo nie były prowadzone pomiary natężenia hałasu. Na podstawie codziennych obserwacji można stwierdzić, że najbardziej uciążliwym, bo stałym (praktycznie przez całą dobę) jego źródłem na terenie gminy jest transport drogowy. Inny, krótkotrwały, typ hałasu to hałas wewnątrzosiedlowy spowodowany jest przez pracę silników samochodowych, prace w obrębie nieruchomości, dostawy do sklepów, głośną muzykę radiową.

3. MIESZKAŃCY GMINY MOCHOWO

3.1 Populacja

W dniu 31 grudnia 2018 r. gminę Mochowo zamieszkiwało 6.075 osób zameldowanych na pobyt stały. Gęstość zaludnienia obszaru gminy wynosi 42,0 osoby/km2 4. Jest do wskaźnik wyraźnie niższy niż dla gmin wiejskich Mazowsza (55 osób/km2) i od średniej dla gmin wiejskich w Polsce (56 osób/km2) i jest jednak bardzo zbliżony do wartości dla gmin wiejskich powiatu sierpeckiego (42 - 43 osoby/km2).

Tabela 3. Populacja – Gmina Mochowo w latach 1995 – 2018. Rok 1995 2000 2005 2010 2015 2017 2018 Płeć Mężczyźni 3255 3171 3097 3047 3069 3056 3035 kobiety 3253 3192 3155 3030 3040 3035 3040 Ogółem 6508 6363 6252 6077 6108 6091 6075 Źródło: lata 1995-2017 - Dane statystyczne GUS. Dane za 2018 rok – Urząd Gminy w Mochowie.

W latach 1995 -2018 liczba mieszkańców zmalała o 433 osoby, to jest o 6,65%.

Ludność gminy w poszczególnych grupach wiekowych pod względem płci nie różni się znacznie. Na uwagę zasługuję znaczna dysproporcja mieszkańców powyżej 70 roku życia ze względu na płeć. Kobiet w tym przedziale wiekowym jest ponad połowę więcej. Podział na poszczególne grupy wiekowe prezentuje poniższa tabela:

Tabela 4. Ludność wg funkcjonalnych grup wieku i płci. Wiek Mężczyźni Kobiety Ogółem 0-2 96 98 194 3-6 133 133 266 7-12 194 207 401 13-15 103 83 186 16-19 178 146 324 20-24 264 248 512 25-34 507 474 981 35-44 430 392 822 45-54 432 405 837 55-59 190 222 412

4 Dane GUS. Stan na 31-12-2018 rok. https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/teryt/tablica

Strona 13 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Wiek Mężczyźni Kobiety Ogółem 60-64 187 144 331 65-69 116 114 260 70-74 65 104 169 75-79 61 102 163 80-84 36 85 121 85 i więcej 32 80 112 3056 3035 6091 Źródło: Dane statystyczne GUS. Dane na 31-12-2017 r

Średni wiek mieszkańców Gminy Mochowo wynosi 38 lat i 3 miesiące i jest mniejszy od średniego wieku mieszkańców województwa mazowieckiego (42 lata i 1 mies.) oraz mniejszy od średniego wieku mieszkańców całej Polski (44 lata i 1 mies.). Bardzo duży wpływ na zamożność mieszkańców a tym samym na rozwój Gminy mają mieszkańcy w wieku produkcyjnym. Ze względu na brak na terenie Gminy Mochowo większych ośrodków przemysłowych mogących wchłonąć poszukujących pracy, niezbędne jest poszukiwanie pracy poza jej terenem. W poniższej tabeli zaprezentowano udział osób w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym w ogólnej liczbie mieszkańców gminy.

Tabela 5. Ludność w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym. Wiek mieszkańców Mężczyźni Kobiety Ogółem w wieku przedprodukcyjnym 608 582 1190 (17 lat i mniej) w wieku produkcyjnym 2138 1794 3932 (mężczyźni 18-64 lata, kobiety - 18-59 lat) w wieku produkcyjnym mobilnym 1297 1199 2496 (ludność w wieku 18-44 lata) w wieku produkcyjnym niemobilnym 841 595 1436 (mężczyźni - 45-64 lata, kobiety - 45-59 lat) w wieku poprodukcyjnym 310 659 969 (mężczyźni - 65 lat i więcej, kobiety - 60 lat i więcej) Źródło: Dane statystyczne GUS. Dane na 31-12-2017 r

Niezwykle istotnym dla populacji gminy jest ilość zawieranych małżeństw.

Tabela 6. Małżeństwa i rozwody na 1000 ludności. Rok 2014 2015 2016 2017 5 2018 małżeństwa na 1000 ludności 4,6 4,4 5,6 3,6 3,7 małżeństwa ogółem (35) (36) (30) (36) (37) rozwody na 1000 ludności 1,3 1,3 1,3 1,5 1,7 rozwody ogółem (8) (8) (13) (12) (14) Źródło: Dane statystyczne GUS. W nawiasie() dane statystyczne zarejestrowane przez USC w Mochowie.

Mieszkańcy gminy Mochowo zawarli w 2018 roku 37 małżeństw, co odpowiada 3,7 małżeństwom na 1000 mieszkańców. Jest to znacznie mniej od wartości dla województwa mazowieckiego (5,1) i mniej od wartości dla Polski (5,0). W ciągu ostatnich 5 lat liczba rozwodów na terenie gminy wzrosła o 60% i jest zbliżona do średniej w województwie i kraju (1,7 rozwodów na 1000 mieszkańców). Gmina Mochowo po trzech latach spadku, w 2017 roku odnotowała dodatni przyrost naturalny wynoszący (plus) 22 osoby. Odpowiada to przyrostowi naturalnemu 3,61 na 1000 mieszkańców gminy Mochowo6.

5 Według danych statystycznych z końca 2017 roku, na terenie Gminy Mochowo 29,0% mieszkańców jest stanu wolnego, 56,6% żyje w małżeństwie, 3,6% mieszkańców jest po rozwodzie, a 10,6% to wdowy/wdowcy.

Strona 14 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

W 2017 roku odnotowano 66 zgonów i liczba zgonów była niższa o 22 osoby od liczby urodzeń. Na 1000 ludności gminy Mochowo przypada 11.01 zgonów. Jest to więcej od wartości średniej dla województwa mazowieckiego oraz więcej od wartości średniej dla kraju 7. Zestawienie liczby urodzeń i zgonów oraz przyrost naturalny w ostatnich 5 latach obrazuje poniższe zestawienie.

Tabela 7. Urodzenia żywe, zgony i przyrost naturalny na 1000 ludności Rok 2014 2015 2016 2017 2018 urodzenia żywe na 1000 9,98 8,17 10,51 14,43 b.d. ludności Urodzenia ogółem 61(6) 50(1) 64(4) 88 (11) b.d (2) zgony na 1000 ludności 11,94 10,46 11,01 10,82 b.d. Zgony ogółem 74 (34) 64 (36) 68 (27) 66 (29) b.d. (24) przyrost naturalny na 1000 -1,96 -2,29 -0,49 +3,61 b.d. ludności Źródło: Dane statystyczne GUS. W nawiasie () podano liczbę zdarzeń, które wystąpiły na terenie Gminy Mochowo (b.d) – brak danych statystycznych urodzeń i zgonów z poza terenu gminy Mochowo.

Przyrost naturalny 8 na przestrzeni ostatnich 22 lat przedstawia poniższy wykres.

Wykres 1. Przyrost naturalny w latach 1995-2017.

Źródło: http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Mochowo#podstawowe-informacje

6 W 2017 roku urodziło się 88 dzieci, w tym 46,6% dziewczynek i 53,4% chłopców. Średnia waga noworodków to 3 355 gramów. 7 W 2016 roku 45,6% zgonów w gminie Mochowo spowodowanych było chorobami układu krążenia, przyczyną 25,8% zgonów w gminie Mochowo były nowotwory, a 8,0% zgonów spowodowanych było chorobami układu oddechowego. 8 Przyrost naturalny – różnica pomiędzy liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów. Wartość dodatnia oznacza liczbę urodzeń przewyższającą liczbę zgonów, ujemna - odwrotnie. Jeśli mamy do czynienia z wartością ujemną, mówimy o ubytku naturalnym. Przyrost naturalny różni się od przyrostu rzeczywistego o saldo migracji.

Strona 15 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Wpływ na liczbę ludności, oprócz przyrostu naturalnego, ma saldo migracji.

Wykres 2. Migracje na pobyt stały w latach 1995- 2017.

Źródło: http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Mochowo#podstawowe-informacje

Ze względu na brak oficjalnych danych statystycznych za 2018 rok, porównując liczbę mieszkańców gminy do roku 2017, również w 2018 również nastąpił spadek liczby mieszkańców o kolejne 16 osób. Oznacza to, że w 2018 roku - kolejny roku z rzędu odnotowano ujemne saldo migracji 9. Bardzo niekorzystne dla Gminy Mochowo ujemne saldo migracji, utrzymujące się od kilkudziesięciu lat, wskazuje pilną potrzebę podniesienia atrakcyjności inwestycyjnej gminy10.

3.2 Pracujący mieszkańcy gminy.

Jak już zaznaczono, na zamożność gminy mają wpływ pracujący mieszkańcy gminy. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego na 31 grudnia 2017 roku, w gminie Mochowo (z wyłączeniem najliczniejszej grupy zawodowej rolników i ich rodzin oraz innych grup zawodowych wg statystycznego podziału)11 pracuje 67 osób/ na 1000 mieszkańców (około 410 osób). 58,2% wszystkich pracujących ogółem stanowią kobiety, a 41,8% mężczyźni. Wśród aktywnych zawodowo mieszkańców gminy Mochowo 322 osób wyjeżdża do pracy do innych gmin, a 49 pracujących przyjeżdża do pracy spoza gminy.

9 Migracja oznacza przemieszczenia terytorialne związane ze względnie trwałą zmianą miejsca zamieszkania. Według kryterium czasu migracje dzieli się na stałe (trwała zmiana miejsca zamieszkania), czasowe (sezonowa lub okresowa zmiana miejsca zamieszkania), wahadłowe (codzienne dojazdy z miejsca zamieszkania do miejsca pracy lub nauki). Ze względu na odległość rozróżnia się migracje: wewnętrzne (w obrębie danej gminy), zewnętrzne (poza granice gminy). 10 Fakt osiedlania się na terenie gminy nowych mieszkańców, przybywających z okolicznych terenów z poza terenu świadczy o jej atrakcyjności i ma duże znaczenie dla perspektyw dalszego rozwoju. Niestety, od szeregu lat saldo migracji dla terenu Gminy Mochowo jest ujemne, oznacza to odpływ ludności terenu gminy do innych ośrodków. W 2017 roku zarejestrowano 42 zameldowania w ruchu wewnętrznym oraz 70 wymeldowań, w wyniku czego saldo migracji wewnętrznych wynosi dla gminy Mochowo - 28 11 Bez pracujących w jednostkach budżetowych działających w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego (Policja Państwowa Straż Pożarna, wojsko), osób pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie, duchownych oraz pracujących w organizacjach, fundacjach i związkach; bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób, wg faktycznego miejsca pracy i rodzaju działalności.

Strona 16 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Saldo przyjazdów i wyjazdów do pracy wynosi minus 273 osoby. 41,7% aktywnych zawodowo mieszkańców gminy Mochowo pracuje w sektorze rolniczym (rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo), 19,9% w przemyśle i budownictwie, a 12,0% w sektorze usługowym (handel, naprawa pojazdów, transport, zakwaterowanie i gastronomia, informacja i komunikacja) oraz 1,6% pracuje w sektorze finansowym (działalność finansowa i ubezpieczeniowa, obsługa rynku nieruchomości). W gminie Mochowo na koniec 2017 roku w rejestrze REGON zarejestrowanych było 257 podmiotów gospodarki narodowej, z czego 209 stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. W 2017 roku zarejestrowano 28 nowych podmiotów, a 19 podmiotów zostało wyrejestrowanych. Zgodnie z Centralną Ewidencją i Informacją o Działalności Gospodarczej (CEIDG), według stanu na dzień 30 czerwca 2018 r. ilość zarejestrowanych podmiotów gospodarczych, które mają główne miejsce prowadzenia działalności w Gminie Mochowo wyniosła 290, z których 242 prowadzone przez osoby fizyczne a 48 przez podmioty prawne, w tym 8 podmiotów sektora publicznego.

Tabela 8. Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON12. Rodzaj działalności Ilość Ilość podmiotów podmiotów osoby prawne osoby fizyczne (*) Ogółem wg sekcji PKD 2007 242 48 Sekcja A - rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 18 3 Sekcja B - górnictwo i wydobywanie 1 0 Sekcja C - przetwórstwo przemysłowe 29 3 Sekcja D - wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów 2 2 klimatyzacyjnych Sekcja F - budownictwo 58 2 Sekcja G - handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów 60 3 samochodowych, włączając motocykle Sekcja H- transport i gospodarka magazynowa 11 1 Sekcja I - działalność związana z zakwaterowaniem i usługami 4 0 gastronomicznymi Sekcja J- informacja i komunikacja 3 0 Sekcja K - działalność finansowa i ubezpieczeniowa 6 0 Sekcja L - działalność związana z obsługą rynku 1 8 nieruchomości Sekcja M - działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 12 0 Sekcja N - działalność w zakresie usług administrowania 8 0 i działalność wspierająca Sekcja O - administracja publiczna i obrona narodowa; 12 (P2) obowiązkowe zabezpieczenia społecznego Sekcja P - edukacja 3 4 (P4) Sekcja Q - opieka zdrowotna i pomoc społeczna 6 1 (P1) Sekcja R - działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 1 2 (P1) Sekcje S, T, U - pozostała działalność usługowa; gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe 19 7 produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby; organizacje i zespoły eksterytorialne OZNACZENIA: (*) Osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej (P4) (P) – sektor publiczny (4) liczba podmiotów Źródło: https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/teryt/tablica i http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Mochowo#rejestr-regon

12 Rejestr REGON - stan na 30-06-2018.

Strona 17 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Według danych z rejestru REGON wśród podmiotów posiadających osobowość prawną w gminie Mochowo najwięcej (7) jest stanowiących spółki handlowe z ograniczoną odpowiedzialnością. Analizując rejestr pod kątem liczby zatrudnionych pracowników można stwierdzić, że najwięcej (248) jest mikro-przedsiębiorstw, zatrudniających 0 - 9 pracowników. Podmioty gospodarcze funkcjonujące na terenie gminy to przede wszystkim małe i średnie zakłady rodzinne. Do wiodących branż w gminie zaliczyć należy: usługi ogólnobudowlane, przetwórstwo przemysłowe, przetwórstwo owoców i warzyw, obróbka drewna, handel i naprawy pojazdów samochodowych. Szczegółowy podział ze względu na rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz podmioty je prowadzące wg stanu na 30 czerwca 2018 roku przedstawia poniższe zestawienie. Bardzo duże znaczenie dla rynku pracy mają lokalne firmy, zarejestrowane na terenie gminy i zatrudniające pracowników zamieszkujących na terenie Gminy Mochowo. Poniżej zaprezentowano wykaz podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców, których siedziba jest Gmina Mochowo.

Tabela 9. Podmioty i ich siedziby wpisane do Rejestru przedsiębiorców. Numer KRS Nazwa Miejscowość "Danew" Andrzej Gapiński - Jan Sulkowski Spółka 0000085507 Mochowo Jawna 0000133788 Spółdzielnia Usług Rolniczych w Mochowie Mochowo Spółdzielnia Handlowo-Usługowo-Produkcyjne w 0000206264 Mochowie Dobrzenice Małe w likwidacji Zakład Piekarniczo Cukierniczy "Mochowo" 0000227027 Mochowo Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 0000448226 Spółdzielnia Mieszkaniowa "Cieślin" W Cieślinie Cieślin 0000451507 Nprojekt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Zglenice Duże 0000451519 En-Gold Zb. Ł. Złotkowski Spółka Jawna Malanowo Stare Inżynieria Eko Spółka z ograniczoną 0000461415 Mochowo-Parcele odpowiedzialnością Tobacco Of Mazovia Spółka z ograniczoną 0000492328 Malanowo Nowe odpowiedzialnością 0000521418 Łukowski Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Bożewo Nowe Źródło: Portal internetowy Ministerstwa Sprawiedliwości. Stan na 20-05-2019 rok https://ekrs.ms.gov.pl/web/wyszukiwarka-krs/strona-glowna/index.html

3.3 Rolnictwo

Podstawową rolę w gospodarce gminy odgrywa rolnictwo. Warunki do prowadzenia gospodarki rolnej w gminie Mochowo są poniżej średniej dla województwa mazowieckiego - wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej wynosi dla gminy 56,8%, podczas gdy dla województwa – 71,1%. Najkorzystniejsze warunki dla rozwoju rolnictwa występują w południowo – wschodniej części gminy. Tylko w tej, najwyżej położonej części gminy na powierzchni terenu występuje glina zwałowa, na podłożu której mogły rozwinąć się dobre gleby. Na pozostałym obszarze utwory zwałowe przykryte są warstwą piasków. Występują tam głównie gleby bielicowe i brunatne, a w obniżeniach terenu i w sąsiedztwie cieków również czarne ziemie. Strefa czołowo - morenowa charakteryzuje się dużym rozdrobnieniem kompleksów glebowych. Dobre i średnie gleby kompleksów pszennego i żytniego występują w pasie 1,5 km na północ od Ligowa, w okolicach Żurawina i w południowo-wschodniej części gminy.

Strona 18 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Umiarkowanie korzystne dla rolnictwa są warunki klimatyczne obszaru. Sprzyjają mu: zbliżona do średniej krajowej długość okresu wegetacyjnego (210-220 dni) i długa i ciepła jesień raz łagodna zima i chłodniejsze lato. Niekorzystne są: niskie opady roczne (500-550 mm) i ich sezonowy rozkład: suche wiosny i mokre lata oraz wzmacniające ten negatywny układ ciepłe, wysuszające wiatry w okresie wiosennym. Grunty orne stanowią prawie 90% powierzchni użytków rolnych. Łąki i pastwiska stanowią w sumie kolejne blisko 10%. Powierzchnia sadow to mniej niż 1% użytków rolnych w gminie.

Tabela 10. Struktura użytków rolnych w gminie Mochowo. Kategoria Powierzchnia (ha) Udział % Grunty orne 9 895 89,5 Sady 66 0,6 Łąki trwałe 327 3,0 Pastwiska 762 6,9 Użytki rolne ogółem 11 050 100,0 Źródło: Dane UG Mochowo.

Ze względu na strukturę użytkowania gruntów, przyszłość gminy będzie w dalszym ciągu wiązała się z rozwojem rolnictwa. Z drugiej strony coraz większe znaczenie będzie miał rozwój funkcji usługowych, produkcyjnych i rekreacyjnych (turystycznych).

Tabela 11. Liczba gospodarstw wg powierzchni. Dane GUS Dane Urzędu Gminy w Mochowie. na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego 1996 r Ewidencja podatkowa, stan na 31-12-2018 r Zakres powierzchni Ilość gospodarstw Zakres powierzchni Ilość gospodarstw 1996 rok 2018 rok 0,0-0,4999ha 694 szt. 0,5 - 0,9999 ha 225 szt. 1,0 - 1,4999 ha 99 szt. od 1 do mniej niż 2 ha 56 szt. 1,5-1,9999ha 92 szt. 2,0-2,9999ha 128szt. od 2 do mniej niż 5 ha 157 szt. 3,0 - 4,9999 ha 175 szt. od 5 do mniej niż 7 ha 112 szt. 5,0 - 6,9999 ha 157 szt. od 7 do mniej niż 10 ha 181 szt. 7,0 - 9,9999 ha 177 szt. od 10 do mniej niż 15 ha 212 szt. 10,0-14,9999 ha 160 szt. od 15 do mniej niż 20 ha 99 szt. 15,0 - 19,9999 ha 103 szt. 20,0-29,9999 ha 74 szt. od 20 do mniej niż 50 ha 73 szt. 30,0 - 49,9999 ha 36 szt. od 50 do mniej niż 100 ha 3 szt. 50,0 - 99,9999 ha 9 szt. 100 ha i więcej 2 szt. 100,0 ha i powyżej 4 szt. ogółem 895 Ogółem Źródło: (1) Dane statystyczne GUS na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego 1996 rok. https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/teryt/tablica (2) System podatków i opłat Urzędu Gminy w Mochowie. Dla wszystkich obszarów wg powierzchni fizycznych (łącznie z lasami). Stan na 31-12-2018 rok

Z powyższego zestawienia danych wynika, że na przestrzeni ostatnich 22 lat odnotowano tendencję systematycznego powiększania powierzchni gospodarstw rolnych powyżej 10 ha fizycznych kosztem małych gospodarstw rolnych (do 10 ha). Liczba gospodarstw w przedziale od 50 do 100 ha wzrosła trzykrotnie a gospodarstw powyżej 100 ha podwoiła się.

Strona 19 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

3.4. Aktywność społeczna

Niezwykle istotną, dla jakości życia mieszkańców jest ich aktywność społeczna, przejawiająca się w różnego rodzaju działalności, w szczególności w organizacjach pozarządowych. Aktywność ta, mierzona liczbą organizacji społecznych, jest dość wysoka jak na warunki niewielkiej gminy wiejskiej o dominującej funkcji rolniczej i rozproszonym układzie osadniczym. Są to organizacje tradycyjnego typu, zakorzenionego w tradycji polskiej wsi. Niektóre z jednostek OSP służą społeczności lokalnej już ponad 100 lat! Na terenie Gminy Mochowo działają następujące organizacje pozarządowe, wpisane do rejestru stowarzyszeń.

Tabela 12. Stowarzyszenia, inne organizacje społ. i zawodowe, fundacje, ZOZ. Organizacja Numer KRS Nazwa Miejscowość Pożytku Publicznego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki 0000146849 Ligowa NIE Zdrowotnej W Mochowie Z/S W Ligowie 0000165145 Ochotnicza Straż Pożarna w Ligowie Ligowo NIE 0000165228 Ochotnicza Straż Pożarna w Mochowie Mochowo NIE 0000165356 Ochotnicza Straż Pożarna w Żurawinie Żurawin NIE 0000165361 Ochotnicza Straż Pożarna w Choczniu Choczeń NIE 0000167287 Ochotnicza Straż Pożarna w Bożewie Bożewo NIE Ochotnicza Straż Pożarna w Malanowie Malanowo 0000167292 NIE Starym Stare 0000167585 Ochotnicza Straż Pożarna w Cieślinie Cieślin NIE 0000168533 Związek Zawodowy "Samoobrona" Żuki NIE Ochotnicza Straż Pożarna w Zglenicach 0000169396 Zglenice Duże NIE Dużych 0000172363 Ochotnicza Straż Pożarna w Osieku Osiek NIE 0000174518 Ochotnicza Straż Pożarna w Bendorzynie Bendorzyn NIE Stowarzyszenie Wolontariuszy Na Rzecz 0000207432 Dobaczewo TAK Pomocy Dzieciom I Młodzieży "Serce-Sercu" Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich 0000423269 Osiek NIE "Mazowianka" Stowarzyszenie Na Rzecz Pomocy I Rozwoju 0000444159 Ligowo NIE Lokalnej Społeczności "Pomocna Dłoń" Źródło: Portal internetowy Ministerstwa Sprawiedliwości. Stan na 20-05-2019 rok https://ekrs.ms.gov.pl/web/wyszukiwarka-krs/strona-glowna/index.html

Obok organizacji, zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym działają również inne organizacje, wpisane do różnego rodzaju rejestrów poza terytorium Gminy Mochowo , bądź jako nieformalne grupy, są to: • Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Koło w Mochowie • Ludowy Klub Sportowy „Sparta” Mochowo” • Lokalna Grupa Działania „Sierpeckie Partnerstwo”, • Lokalna Organizacja Turystyczna „nad Skrwą i Sierpnicą”, • Stowarzyszenie „EKO-SKRWA”.

W szkołach na terenie gminy działają: • Przy szkole Podstawowej im. Adama Mickiewicza w Bożewie: − Szkolne Koło Ligi Ochrony Przyrody − Szkolne Koło Polskiego Czerwonego Krzyża − Szkolna Kasa Oszczędności − Gromada zuchowa „Złociste Promyki” ZHP, − Szkolny Klub Wolontariatu

Strona 20 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

• Przy Szkole Podstawowej im Jana Pawła II w Mochowie − Gromada zuchowa i drużyna harcerska − Szkolna Kasa Oszczędności − Grupa fotograficzna „Pstryk” w SP im. Jana Pawła II w Mochowie − Ognisko Misyjne w SP im. Jana Pawła II w Mochowie • Przy Szkole Podstawowej im. Powstańców Styczniowych w Ligowie − Gromada zuchowa „Wesołe Niezapominajki − Szkolna Kasa Oszczędności − Szkolne Koło Polskiego Czerwonego Krzyża • Przy Publicznym Gimnazjum im. Gen. Edwarda Żółtowskiego Zespół Taneczny „Manaba” Mnogość i różnorodność tych organizacji stanowi prognostyk dobrych rezultatów społecznej i obywatelskiej edukacji młodych mieszkańców gminy.

3.5 Aktywność polityczna mieszkańców

Poziom aktywności politycznej mieszkańców gminy Mochowo jest na ogół niższy niż ten społeczności powiatu sierpeckiego, Mazowsza czy całego kraju. Jest to zjawisko dość charakterystyczne dla społeczności wiejskich w Polsce. Wybory prezydenckie, a jeszcze bardziej parlamentarne, wzbudzają mało emocji, prawdopodobnie dlatego, że pragmatyczna społeczność wiejska ocenia niezbyt wysoko możliwość istotnego wpływu na ich wynik lub też wpływ wyborów na ich własne losy. Różnice te jednak maleją (poza wyborami parlamentarnymi) - poziom frekwencji wzrasta z wyborów na wybory, pokazując, że mieszkańcy gminy w coraz większym stopniu chcą wpływać na ich wynik. Mieszkańcy gminy najmniej zainteresowani są udziałem w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Frekwencja w 2009 roku wyniosła tylko nieco ponad 10% - 2,5 razy mniej niż średnio w kraju i najmniej w powiecie sierpeckim. Jednak świadomość znaczenia tych wyborów rośnie – w 2014 roku frekwencja wyniosła już ponad 14%, i choć nadal była nieznacznie mniejsza od średniej w powiecie, to była wyższa niż w mieście oraz gminie Sierpc. W wyborach do parlamentu Europejskiego w 2019 roku mimo iż była najniższa niż w powiecie sierpeckim (36,36%) i województwie mazowieckim (52,49%) to wynosiła już 31,77%13. Całkiem odwrotna sytuacja ma miejsce w przypadku wyborów do Rady Gminy oraz wyborów bezpośrednich Wójta. Frekwencja w gminie Mochowo w tych wyborach jest z reguły bardzo wysoka i bardzo znacząco przekracza wskaźniki dla kraju, Mazowsza, a także dla powiatu sierpeckiego.

Tabela 13. Wybory do rady gminy i wybory bezpośrednie wójta. Obszar 2002 2006 2010 2014 2018 Rada / Wójt Rada / Wójt Rada / Wójt Rada / Wójt Rada / Wójt Gmina 72,11% 72,42% 69,63% 72,35 67,48% Mochowo Powiat 54,98% 56,00% 60,21% 63,26 65,56% sierpecki Mazowsze 46,00%/50,90% 51,0%/51,0% 51% 51,15% 51,62% Polska 44,1%/44,2% 39,6%/46,0% 47,3%/35,3% 47,43%/47,3% 52,75% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych prezentowanych przez PKW www.pkw.gov.pl

13 Dane opublikowane przez Państwowa Komisję Wyborczą. https://wybory.gov.pl/pe2019/pl/dane_w_arkuszach .

Strona 21 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

4. FINANSE GMINY MOCHOWO

4.1 Dochody gminy

Dochody jednostek samorządu terytorialnego są dochody własne (m tym podatki i opłaty lokalne), subwencja ogólna i dotacje celowe z budżetu państwa. Dochodami mogą być również środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, środki z budżetu Unii Europejskiej oraz inne środki określone w odrębnych przepisach. Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1530) dzieli dochody gminy na grupy. Pierwszą z nich są wpływy z ustalonych i pobieranych na podstawie odrębnych ustaw podatków. Zalicza się do niej następujące podatki: • Podatek od nieruchomości • Podatek rolny • Podatek leśny • Podatek od środków transportowych • Opodatkowanie w formie karty podatkowej • Podatek od spadków i darowizn • Podatek od czynności cywilnoprawnych Drugą grupą dochodów własnych gminy stanowią wpływy z opłat. Ustawa o dochodach j.s.t. szereguje wpływy z opłat jako: • wpływy z opłaty skarbowej, • wpływy z opłaty targowej, • wpływy z opłaty miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów • wpływy z opłaty eksploatacyjnej – w części określonej w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2017 r. poz. 2126). • Wpływy z innych opłat stanowiących dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów. Udziały w podatkach dochodowych stanowiących dochód budżetu państwa są powszechnie stosowaną formą dochodów jednostek samorządu terytorialnego, traktowaną jako metoda równoważenia budżetów samorządu terytorialnego. Stanowią one: • 37,89% wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych (tzw. PIT), zamieszkałych na terenie gminy, Stawka podstawowa określona w ustawie wynosi 39,34%, jednak zostaje ona pomniejszona o wskaźnik określony w ustawie, obliczany corocznie. • 6,71% wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej (tzw. CIT), posiadających siedzibę na terenie gminy. Ponadto, jako odrębne kategorie dochodów gminy wyróżniamy: dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gmin oraz wpłaty od zakładów budżetowych i jednostek budżetowych gminy oraz odsetki od środków finansowych gminy, gromadzonych na rachunkach bankowych, dochody z majątku gminy. Należy podkreślić, iż podstawowym dochodem własnym gmin jest podatek od nieruchomości oraz udział w podatku dochodowym od osób fizycznych. W dniu 28 grudnia 2017 roku Rada Gminy Mochowo podjęła Uchwałę Nr 319/XLII/2017 Uchwałę Budżetową Gminy Mochowo na 2018 rok w następujących wielkościach: • dochody w wysokości: 27 510 000,00 zł • wydatki w wysokości: 32 426 463,00 zł

Strona 22 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Różnica między dochodami a wydatkami gminy stanowiła deficyt budżetu gminy w wysokości 4 916 463,00 zł, którego pokrycie zaplanowano przychodami pochodzącymi z kredytów i pożyczek. Na dzień 31 grudnia 2018 roku plan budżetu gminy wynosi: • dochody w wysokości: 30 662 000,00 zł • wydatki w wysokości: 37 432 996,00 zł Różnica między dochodami a wydatkami gminy stanowi deficyt budżetu w wysokości 6 770 996,00 zł. Źródłem pokrycia deficytu są kredyty i pożyczki w kwocie 6 770 996,00 zł Na dzień 31 grudnia 2018 roku dochody wykonano w wysokości: 30 036 187,39 zł co stanowi 97,96 % planu (dochody własne wykonano w wysokości 8 335 568,87zł co stanowi 27,75% wykonanych dochodów): • dochody bieżące - 26 984 349,18 zł • dochody majątkowe - 3 051 838,21 zł

Tabela 14. Dochody Gminy ogółem w latach: 2016, 2017 i 2018. Dochody 2016 rok 2017 rok 2018 rok Dochody bieżące 24 316 226,47 25 875 339,98 26 984 349,18 dochody z tytułu udziału we wpływach z 2 234 797,00 2 194 784,00 2 733 225,00 podatku dochodowego od osób fizycznych dochody z tytułu udziału we wpływach z 33 227,41 59 491,80 42 761,31 podatku dochodowego od osób prawnych podatki i opłaty 3 645 616,59 3 653 636,05 3 665 708,85 z podatku od nieruchomości 2 167 057,71 2 221 284,12 2 252 555,46 z subwencji ogólnej 8 591 760,00 9 040 096,00 9 488 676,00 z tytułu dotacji i środków przeznaczonych 8 819 196,33 10 017 746,78 9 926 662,97 na cele bieżące Dochody majątkowe 3 163 947,37 1 070 917,24 3 051 838,21 ze sprzedaży majątku 24 634,14 8 721,02 47 079,04 z tytułu dotacji oraz środków 3 092 877,35 1 062 196,22 2 689 469,27 przeznaczonych na inwestycje Dochody ogółem 27 480 173,84 26 946 257,22 30 036 187,39 Źródło: Opracowanie własne UG w Mochowie

Tabela 15. Dochody z mienia. L.p. Rodzaj dochodów Składniki majątkowe Kwota uzyskana w 2018 roku Dochody z najmu i dzierżawy obwody łowieckie 3 072,78 zł lokale mieszkalne i użytkowe 88 340,48 zł RAZEM 91 413,26 zł Dochody ze sprzedaży nieruchomość zabudowana, 47 079,04 zł lokale mieszkalne Źródło: Opracowanie własne UG w Mochowie

4.1.1 Podatek od nieruchomości.

Podatkiem od nieruchomości są obciążone grunty, budynki lub ich części, a także budowle lub ich części związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Płacą go właściciele, użytkownicy wieczyści, samoistni posiadacze. Organem podatkowym w sprawach podatku od nieruchomości jest wójt właściwy ze względu na położenie działki, budynku lub budowli. To ten organ należy informować o zmianach mających wpływ na wysokość podatku (zakup lub sprzedaż nieruchomości, rozbudowa budynków, zmiana przeznaczenia nieruchomości, itp.).

Strona 23 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Stawki podatku od nieruchomości są ustalane: • dla gruntów – za 1 m² powierzchni, • dla budynków – za 1 m² powierzchni użytkowej. Powierzchnia użytkowa budynków od której płaci się podatek, stanowi powierzchnię wszystkich kondygnacji mierzona po wewnętrznej długości ścian. Nie wliczamy do niej powierzchni klatek schodowych, natomiast wliczamy piwnice, sutereny, garaże podziemne, poddasza użytkowe. Jeśli kondygnacja posiada tzw. skosy, czyli np. poddasze użytkowe w domu jednorodzinnym, do powierzchni użytkowej wliczamy w 50% tę część pomieszczenia, która ma wysokość w świetle od 1,4 m do 2,2 m. Części pomieszczeń o wysokości poniżej 1,4 m nie zaliczamy do powierzchni użytkowej. Podatek od nieruchomości płacimy za pełne miesiące. Jest on naliczany od początku miesiąca następującego po tym, w którym nabyliśmy nieruchomość. W przypadku nowo wybudowanych budynków podatek płacimy od początku roku następującego po tym, w którym zakończyliśmy budowę albo rozpoczęliśmy użytkowanie budynku przed jego wykończeniem. Oznacza to, że jeżeli budynek oddaliśmy do użytkowania w bieżącym roku, podatek od nieruchomości zapłacimy dopiero od 1 stycznia roku następnego. Wysokość stawek ustala rada gminy, jednak nie mogą być wyższe niż stawki maksymalne ogłaszane przez Ministra Finansów. Podatku od nieruchomości nie płaci za tereny zwolnione po podstawie prawa oraz które zostały zwolnione z tego obowiązku przez radę gminy.

Tabela 16. Dochody z tytułu podatku od nieruchomości za 2018 r. Podatek od nieruchomości Od osób prawnych Od osób fizycznych Saldo 01.01.2018 r. 76 381,66 zł 71 845,14 zł Przypis 1 939 762,00 zł 327 591,00 zł Odpis 77 741,66 zł 52 664,50 zł Umorzenia 0,00 zł 11 641,00 zł Wpłaty 1 938 396,00 zł 286 501,50 zł Wpłaty zaległe (z lat ubiegłych) 92,00 zł 27 622, 96 zł Nadpłaty 29,00 zł 5 231,16 zł Zwroty 57,00 zł 1 667,36 zł Źródło: Opracowanie własne UG w Mochowie

W dniu 28 listopada 2017 roku Rada Gminy Mochowo podjęła Uchwałę Nr 299/XL/2017 w sprawie określenia wysokości stawek w podatku od nieruchomości na 2018 rok (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2017 r. poz. 11510). Ustalająca stawki podatku od nieruchomości. Skutkiem obniżenia górnych stawek podatku od nieruchomości nie wpłynęła do budżetu gminy kwota 299 510,00 zł, Podatek od nieruchomości od osób fizycznych naliczany jest łącznie z podatkiem rolnym w formie łącznego zobowiązania pieniężnego, a w przypadku wystąpienia jednego podatku odrębnego jako podatek od nieruchomości. Wymiaru podatku dokonano zgodnie z przyjętymi stawkami przez Radę Gminy Mochowo. Zmiany decyzji w ciągu roku dokonywane są na podstawie informacji składanych przez podatników, uwzględniając zawiadomienia o zakończeniu budowy i przystąpieniu do użytkowania budynków, zmian geodezyjnych ze Starostwa Powiatowego w Sierpcu w związku z nabyciem lub zbyciem nieruchomości oraz wykorzystano ewidencję działalności gospodarczej. Podatek od nieruchomości od osób prawnych naliczają i przekazują na rachunek bankowy urzędu osoby prawne. W przypadku nie naliczenia podatku, organ podatkowy wysokość podatku nalicza we własnym zakresie. Wobec powyższego

Strona 24 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

uchwałę dotyczącą stawek podatkowych wraz ze wzorami deklaracji na podatek od nieruchomości i informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych umieszczono na stronie internetowej www.mochowo.bipgmina.pl. W roku 2018 dokonano wpisów do ewidencji działalności gospodarczej przedsiębiorców, którzy zamieszkują na terenie gminy Mochowo, a swoją działalność wykonują na terenie całego kraju lub poza terenem Gminy Mochowo, lub też nie wymagają posiadania lokalu gdyż działalność jest wykonywana bezpośrednio u klienta. Są to przedsiębiorcy prowadzący działalność m.in. w zakresie: • wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych • działalność rachunkowo-księgowa • usługi remontowo-budowlane, usługi elektryczne • działalność agentów • działalność usługowa wspomagająca chów i hodowlę zwierząt gospodarczych • pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych W 2018 roku umorzono podatek od nieruchomości na łączną kwotę – 11 641,00 zł. Rozłożono na raty i odroczono termin płatności na kwotę 407,00 zł.

4.1.2 Podatek rolny.

Podatek rolny za rok podatkowy wynosi: • od 1 ha przeliczeniowego gruntów gospodarstw rolnych - równowartość pieniężną 2,5 kwintala żyta, • od 1 ha gruntów, które nie stanowią gospodarstwa rolnego, czyli o powierzchni nieprzekraczającej 1 ha - równowartość pieniężną 5 q żyta Wartość jednego kwintala żyta oblicza się według średniej ceny skupu żyta za 11 kwartałów poprzedzających kwartał poprzedzający rok podatkowy. Średnią cenę skupu ustala się na podstawie komunikatu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski w terminie do dnia 20 października roku poprzedzającego rok podatkowy. Powyższe zasady ustalania podatku zostały wprowadzone ustawą o zmianie ustawy o podatku rolnym z dnia 10 maja 2013 r. Podatnikami podatku rolnego są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące: • właścicielami gruntów, • użytkownikami wieczystymi gruntów, • posiadaczami gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu. Rady gmin są uprawnione do obniżenia cen skupu żyta przyjmowanych jako podstawa obliczania podatku rolnego na obszarze gminy. Ponadto mogą one także zarządzać pobór podatku rolnego od osób fizycznych w drodze inkasa oraz określać inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso. Tabela 17. Dochody z tytułu podatku rolnego za 2018 r. Podatek od nieruchomości Od osób prawnych Od osób fizycznych Saldo 01.01.2018 r. 5 082,00 zł 77 167,11 zł Przypis 26 282,00 zł 568 515,00 zł Odpis 0,00 zł 4 968,10 zł Umorzenia 0,00 zł 1564,10 zł Wpłaty 24 615,00 zł 553 507,57 zł Wpłaty zaległe (z lat ubiegłych) 5 082,00 zł 22 099,86 zł Nadpłaty 0,00 zł 4 369,57 zł Zwroty 0,00 zł 281,00 zł Źródło: Opracowanie własne UG w Mochowie

Strona 25 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

W dniu 28 listopada 2017 roku Rada Gminy Mochowo podjęła Uchwałę Nr 297/XL/2017 w sprawie obniżenia ceny skupu żyta do celów wymiaru podatku rolnego na rok 2018 (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2017 r. poz. 11508) - stawka podatku rolnego dla gruntów gospodarstw rolnych w wysokości 107,50 zł za 1 ha przeliczeniowy. Skutkiem obniżenia górnych stawek podatku rolnego nie wpłynęła do budżetu gminy kwota 124 736,00 zł, Po obniżeniu ceny skupu żyta do celów podatku rolnego, stawki na terenie gminy Mochowo w 2018 roku wynoszą: • dla gospodarstw rolnych powyżej 1 ha wynosi - 107,50 zł, • dla gospodarstw rolnych poniżej 1 ha wynosi: 215,00 zł.

Tabela 18. Wymiar podatku rolnego, od nieruchomości i leśnego za 2018r. Wymiar podatku 563 546,90 zł Ulgi ustawowe ogółem. - 41 711,23 zł w tym: ulga inwestycyjna - 11 793,31 zł W tym: z tyt. zakupu gruntów - 29 917,92 zł Wymiar podatku rolnego po ulgach 521 835,67 zł Podatek od nieruchomości 274 926,50 zł Podatek leśny 18 164,00 zł Łączne zobowiązanie pieniężne 814 926,17 zł Źródło: Opracowanie własne UG w Mochowie

Zaległości w podatku rolnym od osób prawnych za 2018 rok –1.667,00 zł. Nadpłaty nie wystąpiły. Na powyższe zaległości wystawiono upomnienia a następnie tytuły wykonawcze i zostało wszczęte przez Urząd Skarbowy w Piasecznie postępowanie egzekucyjne celem przymusowego ściągnięcia zaległości w podatku rolnym.

Tabela 19. Zaległości osób fizycznych w łącznym zobowiązaniu pieniężnym. Upomnienia Tytuły wykonawcze Rodzaj zobowiązania Ilość Kwota należności Ilość Kwota należności (szt.) głównej (w zł) (szt.) głównej (w zł) Łączne zobowiązanie pieniężne (podatek od nieruchomości, podatek 1152 261 059,34 zł 345 94 101,08 zł rolny i podatek leśny - osoby fizyczne)

Na powyższe zaległości wystawiono upomnienia a następnie tytuły wykonawcze i zostało wszczęte przez Urząd Skarbowy w Sierpcu postępowanie egzekucyjne celem przymusowego ściągnięcia zaległości w podatku rolnym. W 2018 roku umorzono podatek rolny na łączną kwotę – 1 564,10 zł.

4.1.3 Podatek leśny.

Przedmiotem opodatkowania podatkiem leśnym są lasy - grunty leśne sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy, z wyjątkiem lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna. Podmiotami obowiązanymi do zapłaty podatku leśnego są: właściciele, posiadacze samoistni, użytkownicy wieczyści a także posiadacze lasów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Obowiązek podatkowy powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło nabycie tytułu prawnego do lasu lub objęcie lasu w posiadanie. Obowiązek podatkowy w podatku leśnym wygasa ostatniego dnia miesiąca, w którym przestały istnieć okoliczności uzasadniające ten obowiązek.

Strona 26 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Podatnicy podatku leśnego są obowiązani składać organowi podatkowemu, właściwemu ze względu na miejsce położenia lasu, sporządzone na formularzach według wzoru określonego uchwałą rady gminy: • informacje o lasach (osoby fizyczne) w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego, • deklaracje na podatek leśny (osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej) w terminie do dnia 15 stycznia roku podatkowego, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku. Jeżeli las stanowi współwłasność (znajduje się w posiadaniu) osoby fizycznej oraz jednocześnie osoby prawnej, bądź jednostki organizacyjnej (w tym spółki) nieposiadającej osobowości prawnej - osoba fizyczna składa deklarację na podatek leśny oraz opłaca podatek na zasadach obowiązujących osoby prawne. W tym przypadku osobie fizycznej nie jest doręczana decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego. Obowiązek składania informacji o lasach oraz deklaracji na podatek leśny dotyczy również podatników korzystających ze zwolnień na mocy przepisów ustawy o podatku leśnym (w tym na mocy uchwały rady gminy). Wysokość podatku leśnego wynosi: • od 1 ha - równowartość pieniężna 0,220 m3 drewna obliczona według średniej ceny sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy, • dla lasów ochronnych oraz lasów wchodzących w skład rezerwatów przyrody i parków narodowych - 50% stawki określonej wyżej. Rada gminy może, w drodze uchwały, obniżyć kwotę stanowiącą średnią cenę sprzedaży drewna przyjmowaną jako podstawa obliczenia podatku leśnego na obszarze gminy. Zwalnia się od podatku leśnego m. innymi: • lasy z drzewostanem w wieku do 40 lat, • lasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, • użytki ekologiczne, Rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe niż wyżej określone, z uwzględnieniem przepisów dotyczących pomocy publicznej. Terminy płatności podatku leśnego: • osoby fizyczne - w 4 ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego - do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego, • osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej - za poszczególne miesiące - do 15 dnia każdego miesiąca przelewem na i Sposoby płatności podatku - na rachunek organu podatkowego lub gotówką w kasie; w przypadku osób fizycznych również w drodze inkasa. Rada Gminy Mochowo podjęła Uchwałę Nr 298/XL/2017 z dnia 28 listopada 2017 r. w sprawie obniżenia ceny sprzedaży drewna do celów wymiaru podatku leśnego na rok 2018 (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2017 r. poz. 11509). Skutkiem obniżenia górnych stawek podatku leśnego nie wpłynęła do budżetu gminy kwota 22 473,00 zł. W 2018 r. przypis podatku leśnego od osób prawnych na terenie gminy Mochowo wynosił 18.828,00 zł, odpis – 179,00 zł, wpłaty wynosiły 18.649,00 zł. Podatek leśny od osób fizycznych naliczany jest łącznie z podatkiem rolnym jako łączne zobowiązanie pieniężne, jak również jako sam podatek leśny dla osób posiadających tylko las. W 2018r. przypis podatku leśnego wynosił 18 164,00 zł wpłaty stanowią kwotę 17 998,13 zł Zaległość na koniec 2018 r. wynosiła 422,03 zł.

Strona 27 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Tabela 20. Dochody z tytułu podatku leśnego za 2018 r. Podatek od nieruchomości Od osób prawnych Od osób fizycznych Saldo 01.01.2018 r. 0,00 zł 14 796,00 zł Przypis 13 148,00 zł, 44 217,00 zł Odpis 3 010,00 zł 5 141,00 zł Umorzenia 0,00 zł 2748,00 zł Wpłaty bieżące 10 929,00 zł 22 173,84 zł Wpłaty zaległe (z lat ubiegłych) 0,00 zł 14 796,00 zł Nadpłaty 0,00 zł 0,00 zł Zwroty 791,00 zł 328,00 zł Źródło: Opracowanie własne UG w Mochowie

4.1.4 Podatek od środków transportowych.

Tabela 21. Dochody z tytułu podatku od środków transportowych za 2018 r. Podatek od nieruchomości Od osób prawnych Od osób fizycznych Saldo 01.01.2018 r. 0,00 zł 14 796,00 zł Przypis 13 148,00 zł, 44 217,00 zł Odpis 3 010,00 zł 5 141,00 zł Umorzenia 0,00 zł 2748,00 zł Wpłaty bieżące 10 929,00 zł 22 173,84 zł Wpłaty zaległe (z lat ubiegłych) ,00 zł 14 796,00 zł Nadpłaty 0,00 zł 0,00 zł Zwroty 791,00 zł 328,00 zł Źródło: Opracowanie własne UG w Mochowie

Rada Gminy w Mochowie podjęła Uchwałę Nr 300/XL/2017 z dnia 28 listopada 2017 roku w sprawie określenia wysokości stawek podatku od środków transportowych na rok 2018. Skutkiem obniżenia górnych stawek podatku od środków transportowych nie wpłynęła do budżetu gminy kwota – 24 381,16 zł.

Osoby fizyczne jak i prawne mają obowiązek składania deklaracji wraz z załącznikami na podatek od środków transportowych do dnia 15 lutego każdego roku podatkowego. Osoby prawne. Przypis podatku od osób prawnych wynosił 13 148,00 zł zgodnie ze złożonymi deklaracjami. Zaległość na koniec roku 2018 wynosiła – 0,00 zł. Osoby fizyczne. Z kont założonych do księgowania podatku od środków transportowych ustalono, że w 2018 roku było 12 podatników , w tym 3 podatników zwolnionych z podatku z tytułu posiadania środka transportu przeznaczonego do wykorzystania wyłącznie w gospodarstwie rolnym podatnika. Wymiaru podatku dokonano 9 podatnikom na kwotę 44 217,00 zł zgodnie ze złożonymi deklaracjami. Z dziennika obrotów ustalono wpływ podatku od środków transportowych od osób fizycznych w kwocie 36 969,84 zł plus pobrane odsetki w kwocie 2011,97 zł. Zaległości w podatku na koniec 2018 roku posiadało 5 osób fizycznych na kwotę 17 230,16 zł plus odsetki w kwocie 1 446,57 zł. Na zaległości wystawiono 8 upomnień na podatek od osób fizycznych na kwotę 28 935,00 zł, a następnie 7 tytułów wykonawczych na osoby fizyczne w kwocie 31 927,00 zł. Urząd Skarbowy w Sierpcu wszczął postępowanie egzekucyjne w stosunku do 4 podatników podatku od środków transportowych od osób fizycznych. Po przeprowadzonym postępowaniu egzekucyjnym Urząd Skarbowy w Sierpcu dokonał przymusowego ściągnięcia zaległości od 4 osób fizycznych w kwocie 21 031,44 zł. Umorzono podatek od środków transportowych w kwocie 2 748,00 zł.

Strona 28 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

4.1.5 Sprzedaż napojów alkoholowych.

Przedsiębiorca (prowadzący sklep lub gastronomię), który zamierza sprzedawać napoje alkoholowe, przed rozpoczęciem sprzedaży napojów alkoholowych musi uzyskać zezwolenie na ich sprzedaż. Zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych wydaje wójt, właściwy do położenia punktu sprzedaży napojów alkoholowych. Opłatę uiszcza się proporcjonalnie do ilości dni obowiązywania zezwolenia w roku zezwolenia. Dochody z opłaconych zezwoleń stanowią dochód własny gminy. Sprzedaż napojów alkoholowych na terenie gminy objęta jest reglamentacją. Zgodnie z uchwałą Nr 374/XLIX/2018 Rady Gminy Mochowo z dnia 31 października 2018 r. w sprawie ustalenia maksymalnej liczby zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych oraz zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie gminy Mochowo maksymalna liczba zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wynosi:

Tabela 22. Maksymalna Ilość punktów sprzedaży napojów alkoholowych. Max. Ilość punktów Rodzaj zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych: sprzedaży napojów alkoholowych Przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży - sklepy zawierających do 4,5 % alkoholu oraz piwa 21 zawierających powyżej 4,5 % do 18 % alkoholu (z wyjątkiem piwa ) 20 zawierających powyżej 18 % alkoholu 16 Przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży - gastronomia zawierających do 4,5 % alkoholu oraz piwa 6 zawierających powyżej 4,5 % do 18 % alkoholu (z wyjątkiem piwa ) 6 zawierających powyżej 18 % alkoholu 6

Sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu, jak i poza miejscem sprzedaży nie może być prowadzona w odległości mniejszej niż 50 metrów od niżej wymienionych obiektów: a) przedszkoli, szkół, obiektów sportowych, targowisk gminnych; b) budynków i obiektów kultu religijnego z wyłączeniem krzyży i kapliczek przydrożnych. Przy czym pomiaru odległości dokonuje się wzdłuż istniejącego ciągu pieszego, od drzwi wejściowych miejsc określonych w ust. 1 do drzwi wejściowych miejsc sprzedaży lub podawania napojów alkoholowych.

Tabela 23. Wysokość opłaty rocznej za sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych. Rodzaj zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych Oznaczenie Stawka zezwolenia roczna zawierających do 4,5 % alkoholu oraz piwa A 525 zł zawierających powyżej 4,5 % do 18 % alkoholu (z wyjątkiem piwa ) B 525 zł zawierających powyżej 18 % alkoholu C 2.100 zł

Na terenie Gminy Mochowo alkohol sprzedawany jest w 16 sklepach, w tym piwo (A) i wino (B) w 16 sklepach a wódka (C) w 13 punktach sprzedaży. Alkohol podawany jest w 3 lokalach gastronomicznych, przy czym w jednym wszystkie kategorie alkoholu (piwo, wino i wódka) a w pozostałych dwóch tylko piwo. Zezwolenia jednorazowe wydawane są na okazjonalne imprezy (dożynki, festyny, odpusty, itp.). W 2018 roku takich zezwoleń wydano 4.

Strona 29 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Tabela 24. Ilość wydanych zezwoleń stałych na sprzedaż alkoholu oraz wysokość środków, jakie Gmina Mochowo pozyskała z tych zezwoleń. Stan na Rodzaj Kat. Ilość Wysokość opłaty 31.XII obowiązującego zezwolenia zezwo- punktów pozyskanej z tytułu lenia sprzedaży obowiązujących napojów zezwoleń (w zł) Stałe zezwolenia na sprzedaż napojów A 16 18.872,50 alkoholowych przeznaczonych do spożycia B 16 8.575,48

poza miejscem sprzedaży (SKLEPY) C 13 33.421,33

Stałe zezwolenia na sprzedaż napojów A 3 1.238,08

alkoholowych przeznaczonych do spożycia w B 1 525,00 2018 r. miejscu sprzedaży (GASTRONOMIA) C 1 2.100,00

Zezwolenia jednorazowe A 4 175,00 Łącznie: 64.907,39 Stałe zezwolenia na sprzedaż napojów A 16 15.610,82 alkoholowych przeznaczonych do spożycia B 16 8.457,06 poza miejscem sprzedaży (SKLEPY) C 12 30.941,34 2017 r. Stałe zezwolenia na sprzedaż napojów A 3 1.857,28 alkoholowych przeznaczonych do spożycia w B 1 525,00 miejscu sprzedaży (GASTRONOMIA) C 1 2.100,00 Zezwolenia jednorazowe A 3 131,25 Łącznie: 59.622,75 Stałe zezwolenia na sprzedaż napojów A 17 16.766,10 alkoholowych przeznaczonych do spożycia B 17 8.762,91 poza miejscem sprzedaży (SKLEPY) C 13 33.349,74 2016 r. Stałe zezwolenia na sprzedaż napojów A 2 1.780,17 alkoholowych przeznaczonych do spożycia w B 1 529,30 miejscu sprzedaży (GASTRONOMIA) C 1 2.117,21 Zezwolenia jednorazowe A 4 1750,00 Łącznie: 63.480,43 Źródło: Opracowanie własne UG w Mochowie

Wartość sprzedanego w 2018 roku alkoholu w sklepach i gastronomii zlokalizowanych na terenie Gminy Mochowo wyniosła prawie dwa i pół miliona złotych (2.453.347,91 zł) przy czym piwa sprzedano za kwotę 1.258.665,72 zł, wina za kwotę 134.581,76 zł i wódki za kwotę 1.060.101,03 zł.14

4.1.6 Środki zewnętrzne pozyskane w 2018 roku.

W 2018 roku Gmina Mochowo pozyskała środki finansowe na realizację niżej wymienionych zadań inwestycyjnych. Otrzymano: 1) pomoc w ramach PROW jako refundacja części poniesionych wydatków kwalifikowalnych na realizację zadania „Porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy Mochowo - etap II”; 2) Dotację ze środków związanych z wyłączeniem z produkcji gruntów rolnych na realizację zadania Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego nr 370243W w m. Malanowo Stare, gm. Mochowo. 3) pomoc w ramach PROW jako refundacja części poniesionych wydatków kwalifikowalnych dla zadań:

14 Na podstawie sprawozdań sprzedawców alkoholi. Sprawozdanie z działalności samorządów gminnych w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych PARPA-G1 za 2018 rok.

Strona 30 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

 Przebudowa drogi gminnej nr 370227W relacji Cieślin – Obręb (zadnie zakończone w 2017 r – rozliczenie finansowe nastąpiło w 2018 r)  Przebudowa drogi gminnej nr 370233W w m. Ligowo, gm. Mochowo (zadnie zakończone w 2017 – rozliczenie finansowe nastąpiło w 2018 r r)  Przebudowa drogi gminnej nr 370216W relacji Zglenice Małe – Romatowo - część I i II (termin wypłaty części II pomocy określony był do końca stycznia 2019 r, jednak instytucja wdrażająca dokonała wypłaty w drugiej połowie grudnia 2018 r.) 4) środki na dofinasowanie inwestycji własnych na zadanie "Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy w Mochowie wraz ze zmianą konstrukcji i geometrii dachu”. Dofinansowanie w wysokości 80% kosztów kwalifikowalnych projektu obejmuje część realizowaną w roku 2018 – 260 052,89 zł i refundację wydatków kwalifikowalnych poniesionych w roku 2017 – 34 386,09 zł. 5) dochody na realizację zadania „Zakup lekkiego samochodu ratowniczo-gaśniczego dla OSP Malanowo Stare”, tj. pomoc finansowa w formie dotacji celowej zgodnie z umową z dnia 9 kwietnia 2018 r. 6) dotację celowa z Funduszu Sprawiedliwości na zakup sprzętu na potrzeby OSP zgodnie z umową z dnia 31.08.2018 r. 7) dotację ze środków finansowych Budżetu Województwa Mazowieckiego w ramach "Mazowieckiego Instrumentu Aktywizacji Sołectw MAZOWSZE 2018" na remont strażnicy OSP Zglenice Duże, gm. Mochowo. 8) dotację celową z tytułu pomocy finansowej udzielanej między jednostkami samorządu terytorialnego na dofinansowanie własnych zadań na remont budynku OSP Bendorzyn w zakresie stropu i ścian garażu. 9) dotacji na usuwanie z terenu gminy Mochowo wyrobów zawierających azbest. 10) dotacji ze środków finansowych Budżetu Województwa Mazowieckiego w ramach "Mazowieckiego Instrumentu Aktywizacji Sołectw MAZOWSZE 2018" na utworzenie terenu zielonego przy stawie w m. Mochowo Parcele, gm. Mochowo zgodnie z umową z dnia 14 czerwca. 11) środków pomocy w ramach PROW 2014-2020 na realizację projektu „Stworzenie miejsca rekreacji w m. Ligowo, gm Mochowo” - wpływ środków finansowych, jako refundacja części poniesionych wydatków kwalifikowalnych dla projektu realizowanego w roku 2017, 12) dotacji z WFOŚiGW na realizację zadania „Uzupełnienie nasadzeń drzew i krzewów w m. Ligowo i Mochowo Parcele, gm. Mochowo”, 13) Wpływy z tytułu pomocy w ramach PROW 2014-2020 na realizację projektu „Budowa publicznego placu zabaw w m. Gozdy, gm. Mochowo”. Wpływ środków finansowych, jako refundacja części poniesionych wydatków kwalifikowalnych dla projektu realizowanego w roku 2017) 14) dotacja na realizację projektu „Szkoła równych szans”. 15) dotacja na realizację „Zainwestuj w siebie”

4.2 Wydatki gminy

Na dzień 31 grudnia 2018 roku wydatki wykonano w wysokości: 36 331 118,18 zł, co stanowi 97,06 % planu; • wydatki bieżące :26 664 270,04 zł (73,39% wydatków ogółem) • wydatki majątkowe 9 666 848,14 zł, (26,61% wydatków ogółem)

Rodzaje wydatków budżetu gminy w latach 2016, 2017 i 2018 prezentuje poniższa tabela.

Strona 31 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Tabela 25. Wydatki gminy Mochowo w latach: 2016, 2017 i 2018. 2016 rok 2017 rok 2018 rok Wydatki bieżące, w tym: (w zł) 23 516 166,82 25 462 483,69 26 664 270,04 z tytułu poręczeń i gwarancji 0,00 0,00 0,00 w tym: gwarancje i poręczenia podlegające wyłączeniu z limitu spłaty zobowią- 0,00 0,00 0,00 zań, o którym mowa w art. 243 ustawy na spłatę przejętych zobowiązań samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej przekształconego na zasadach określonych w przepisach o działalności 0,00 0,00 0,00 leczniczej, w wysokości w jakiej nie podlegają sfinansowaniu dotacją z budżetu państwa wydatki na obsługę długu, 163 581,39 167 697,02 261 525,52 w tym: odsetki i dyskonto określone w art. 163 581,39 167 697,02 261 525,52 243 ust. 1 ustawy, w tym: odsetki i dyskonto podlegające wyłączeniu z limitu spłaty zobowiązań, o którym mowa w art. 243 ustawy, w terminie nie dłuższym niż 90 dni po zakończeniu programu, projektu 0,00 2 006,59 4 805,20 lub zadania i otrzymaniu refundacji z tych środków (bez odsetek i dyskonta od zobowiązań na wkład krajowy) odsetki i dyskonto podlegające wyłączeniu z limitu spłaty zobowiązań, o którym mowa w 3 095,56 2 694,45 20 568,29 art. 243 ustawy, z tytułu zobowiązań zaciągniętych na wkład krajowy Wydatki majątkowe 3 369 486,01 5 127 512,65 9 666 848,14 Wydatki ogółem 26 885 652,83 30 589 996,34 36 331 118,18 Źródło: Opracowanie własne UG w Mochowie

4.2.1 Wydatki majątkowe.

Wydatki majątkowe budżetu obejmują wydatki inwestycyjne (w tym zakupy inwestycyjne) jednostek budżetowych oraz dotacje celowe przeznaczone na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji konkretnych inwestycji. Podstawą do dokonywania wydatków jest plan wydatków, który wynika z uchwały budżetowej, a którego pozycje stanowią nieprzekraczalny limit. W przypadku nie uchwalenia budżetu (nie dłużej niż do dnia 31 marca roku budżetowego), podstawą zaciągania zobowiązań i dokonywania wydatków są limity z projektu budżetu. Limity budżetu na wydatki mają, co do zasady charakter limitów rocznych. Wyjątek od powyższego stanowi możliwość uchwalenia limitów na wydatki wieloletnie oraz tzw. wydatki niewygasające.

Strona 32 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Tabela 26. Wydatki majątkowe w 2018 roku w poszczególnych działach Kwota poniesionych wydatków Dział majątkowych w 2018 r. Rolnictwo i łowiectwo 6 458 357,58 Transport i łączność 2 334 066,56 Gospodarka mieszkaniowa 100 000,00 Działalność usługowa 587,31 Administracja publiczna 381 979,35 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona ppoż. 189 170,06 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 119 811,96 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 61 980,22 Kultura fizyczna i sport 20 895,10 9 666 848,14 Źródło: Opracowanie własne UG w Mochowie

4.2.2 Zrealizowane zadania inwestycyjne:

Proces inwestycyjny to ciąg wielu następujących po sobie czynności i działań, prowadzących do realizacji i ukończenia przedsięwzięcia budowlanego. W procesie inwestycyjnym dochodzi niekiedy do styku, a niekiedy i przenikania wielu norm i gałęzi prawa. Wszystko to sprawia, że każda inwestycja niezależnie od jej rozmiarów stanowi zawsze wyzwanie dla Gminy. Wszystkie inwestycje budowlane zaczynają się od pomysłu, w dalszej kolejności powinny nastąpić planowanie procesu inwestycyjnego, projektowanie, realizacja a w końcu przekazanie zrealizowanego przedsięwzięcia budowlanego do eksploatacji. Cały ten proces możemy podzielić na fazy: • Faza przygotowawcza • Faza projektowania i uzyskiwania koniecznych decyzji administracyjnych • Faza realizacji • Faza przekazania do eksploatacji Faza przygotowawcza procesu inwestycyjnego to przede wszystkim szczegółowa analiza i planowanie inwestycji. Analiza dotyczy terenu inwestycji: oceniamy stan prawny nieruchomości, sytuacje planistyczną, ewentualna ochronę konserwatorską, dostępność mediów (woda, kanalizacja, gaz energia elektryczna), dostępność komunikacyjną, geotechnikę i ochronę środowiska. Poświęcony czas na badania we wskazanych obszarach, owocuje późniejszą sprawną realizacją inwestycji budowlanych i pozwala na wykrycie i uniknięcie większości zagrożeń dla projektu. W Gminie Mochowo inwestycje głównie skupiają się w obszarach: obiektów kubaturowych, sieci, dr,og, place zabaw, siłowni zewnętrznych oraz nasadzenia i pielęgnacja zieleni. Kolejnym ważnym krokiem jest zabezpieczenie środków w budżecie gminy. Każdy pomysł inwestycyjny, żeby mógł zostać zrealizowany, musi znaleźć pokrycie ze środków finansowych pochodzących z budżetu gminy. W tym celu, Rada Gminy zatwierdza wydatki na zadania inwestycyjne na rok bieżący lub w perspektywie kilkuletniej. Faza projektowania i uzyskiwania koniecznych decyzji administracyjnych. W pierwszej kolejności należy sporządzić dokumentację projektową zgodnie z wytycznymi Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. W tym celu przeprowadza się procedurę wyłonienia projektanta oraz geodety do sporządzenia map do celów projektowych zgodnie z Ustawą Prawa Zamówień Publicznych.

Strona 33 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

W zależności od rodzaju przedsięwzięcia, okres przygotowania pełnej dokumentacji jest różny. Trwa on minimum 9 miesięcy. W trakcie prac projektowych projektant opracowuje wraz z Inwestorem - w tym przypadku z Gminą, założenia do projektu. Po tych ustaleniach przystępuje do uzyskiwania odpowiednich uzgodnień i decyzji administracyjnych, niezbędnych do uzyskania pozwolenia na budowę lub dokonania skutecznego zgłoszenia o zamiarze wykonania budowy / robót budowlanych do ustawowo wyznaczonego organu architektury budowlanej. Po skompletowaniu dokumentacji projektowej i uzyskaniu prawa do dysponowania nieruchomością, składa się wniosek odpowiednio albo o pozwolenie na budowę, albo dokonuje się zgłoszenia o zamiarze wykonania budowy/robót budowlanych. Po uzyskaniu ww. pozwolenia, można przystąpić do realizacji inwestycji. Faza realizacji. Inwestor przystępuje do realizacji inwestycji zgodnie z pozwoleniem na budowę, projektem i innymi decyzjami uzyskanymi na etapie projektowania. Zacząć należy od wyłonienia Wykonawcy robót oraz Inspektora Nadzoru z ramienia Gminy zgodnie z Ustawą Prawa Zamówień Publicznych. Po wyłonieniu Wykonawcy, podpisywana zostaje umowa na wykonanie inwestycji, sprawowanie nadzoru oraz protokolarne przekazanie placu budowy. Jednocześnie zawiadamia się organ, który wydał decyzję pozwolenia na budowę o rozpoczęciu budowy- dotyczy rodzaju inwestycji wymienionych w ustawie Prawa Budowlanego. Zakończenie i odbiór inwestycji następuje z chwilą protokolarnego odbioru inwestycji przez Inwestora od Wykonawcy. Wójt Gminy zarządzeniem powołuje komisję odbiorową, która dokonuje analizy dokumentów odbiorowych i sprawdza prawidłowość wykonanego zamierzenia inwestycyjnego. O zakończeniu realizacji przedsięwzięcia Inwestor jest zobligowany poinformować odpowiedni miejscowo Inspektorat Nadzoru Budowlanego. W zależności od kategorii obiektu budowlanego oraz zapisów decyzji pozwolenia na budowę, Inwestor przed przystąpieniem do użytkowania obiektu powinien uzyskać pozwolenie na jego użytkowanie jeżeli jest ono wymagane lub zawiadomić właściwy organ o zakończeniu budowy i przystąpieniu do jego użytkowania. W 2018 roku zrealizowano niżej wymienione zadania inwestycyjne: 1) Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego nr 370243W w m. Malanowo Stare, gm. Mochowo”. 2) Przebudowa drogi gminnej nr 370220W relacji Bożewo-Obręb, gm. Mochowo 3) Opracowanie dokumentacji projektowej dla zadania: Przebudowa drogi gminnej nr 370223W w m. Łukoszyn, gm. Mochowo 4) Opracowanie dokumentacji projektowej dla zadania: Przebudowa drogi gminnej nr 370239W w m. Rokicie, gm. Mochowo 5) Opracowanie dokumentacji projektowej dla zadania: Przebudowa drogi gminnej nr 370242W relacji Ligówko – Grabówiec, gm. Mochowo 6) Opracowanie dokumentacji projektowej dla zadania: Przebudowa drogi na dz. nr ew. 209 w m. Zglenice Duże, gm. Mochowo 7) Opracowanie dokumentacji projektowej dla zadania: Przebudowa drogi relacji Dobrzenice Małe – Sulkowo-Bariany, gm. Mochowo 8) Opracowanie dokumentacji projektowej dla zadania: Przebudowa drogi w m. Żurawin (dz. nr ew. 77,91) – Zglenice Budy (dz. nr ew. 40,99) 9) Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego nr 370213W w m. Malanowo Stare, gm. Mochowo 10) Budowa chodnika w m. Mochowo Parcele – cz. II 11) Przebudowa zatoczki na dz. Ew. 335 w m. Bożewo 12) Budowa chodnika przy Szkole Podstawowej w Bożewie 13) Utwardzenie placu w m. Malanowo Stare - cz II

Strona 34 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

14) Przebudowa 9 odcinków dróg (utwardzenie dróg mieszanką asfaltową w m. Adamowo, Cieślin, Dobaczewo – Choczeń, Dobrzenice Małe, Florencja, Kapuśniki, Ligówko, Malanówko, Żurawin) 15) Przebudowa drogi gminnej nr 370216W relacji Zglenice Małe – Romatowo (zadnie objęte Wykazem Przedsięwzięć WPF) 16) Przebudowa drogi transportu rolnego relacji Bożewo-Bendorzyn, gm. Mochowo” (Uchwałą 27/IV/2018 Rady Gminy Mochowo, kwotę 234 699,30 zł zaplanowano jako wydatki niewygasające z upływem roku budżetowego 2018) 17) Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego nr 370202W w m. Gozdy - etap II (Uchwałą 27/IV/2018 Rady Gminy Mochowo, kwotę 232 645,43 zł zaplanowano jako wydatki niewygasające z upływem roku budżetowego 2018) 18) Przebudowa drogi na dz. nr ew. 108/15 w m. Cieślin, gm. Mochowo (Uchwałą 27/IV/2018 Rady Gminy Mochowo, kwotę 48 430,82 zł zaplanowano jako wydatki niewygasające z upływem roku budżetowego 2018) 19) Opracowanie dokumentacji projektowej dla zadania: Przebudowa drogi na dz. nr ew. 179 w m. Zglenice Duże, gm. Mochowo (Uchwałą 27/IV/2018 Rady Gminy Mochowo, kwotę 4 000,00 zł zaplanowano jako wydatki niewygasające z upływem roku budżetowego 2018) 20) Przebudowa zatoczki na dz. nr ew. 337 w m. Bożewo, gm. Mochowo – (Uchwałą 27/IV/2018 Rady Gminy Mochowo, kwotę 44 028,58 zł zaplanowano jako wydatki niewygasające z upływem roku budżetowego 2018) 21) Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego (dz. ew. 79) w m. Malanówko - etap II (Uchwałą 27/IV/2018 Rady Gminy Mochowo, kwotę 192 368,80 zł zaplanowano jako wydatki niewygasające z upływem roku budżetowego 2018 22) Wykonanie podbudowy drogi (dz. ew. 149) - e II (Uchwałą 27/IV/2018 Rady Gminy Mochowo, kwotę 12 221,74 zł zaplanowano jako wydatki niewygasające z upływem roku budżetowego 2018).

4.2.3 Wydatki inwestycyjne w ramach Funduszu sołeckiego w 2018r.

Fundusz sołecki to pieniądze, które mają służyć poprawie warunków życia mieszkańców gminy. Jest wyodrębniany w budżecie gminy i przez cały czas pozostaje jego częścią. O wyodrębnieniu środków w budżecie gminy decyduje rada gminy, natomiast o przeznaczeniu środków postawionych do dyspozycji sołectwa - decydują bezpośrednio mieszkańcy sołectw na zebraniach wiejskich. Za wykonanie funduszu sołeckiego, podobnie jak całego budżetu gminy, odpowiada wójt. Podstawą prawną jego funkcjonowania jest ustawa z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (Dz. U. z 2014 r. poz. 301, z późn. zm.). Środki finansowe z funduszu można wydatkować na zadania, które: • służą poprawie warunków życia mieszkańców, • są zadaniami własnymi gminy (katalog zadań własnych gminy określa art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym) • są zgodne ze strategią rozwoju gminy. Fundusz sołecki w 2018 roku realizowany był na podstawie uchwały Nr 29/VII/2015 Rady Gminy W Mochowie z dnia 12 marca 2015r. w sprawie wyrażenia zgody na wyodrębnienie funduszu sołeckiego w budżecie Gminy Mochowo. W 2018 roku w ramach funduszu sołeckiego: 1) przeprowadzono postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego zgodnie z ustawą prawo zamówień publicznych na zakup i nawiezienie mieszanki z kamienia granitowego w 29 sołectwach.

Strona 35 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

2) Zawarto 6 umów na: • budowę placu zabaw w m. Zglenice Duże za kwotę 12 500,01 zł brutto; • budowę placu zabaw w m. Łukoszyn za kwotę 5 000,00 zł brutto; • podniesienie standardu oświetlenia na terenie gminy Mochowo w 7 sołectwach; • wykonanie dokumentacji technicznej odwodnienia ulic osiedlowych w m. Mochowo za kwotę 10 000,00 zł brutto; • modernizację chodnika wraz z zakupem materiałów w m. Mochowo Parcele za kwotę 56 561,55 zł brutto – (w tym 19.569,49 zł brutto ze środków funduszu sołeckiego); • przebudowę wraz z odwodnieniem ulicy Wrzosowej i Jaśminowej w m. Bożewo Nowe, gm. Mochowo w ramach funduszu sołeckiego za kwotę 16 000,00 zł. 3) Zawarto 7 umów zlecenia na: • zakup wraz z dostawą i montażem urządzenia „biegacz” w ramach funduszu sołeckiego na plac zabaw w miejscowości Mochowo Parcele, • utwardzenie wjazdu kostką brukową „8” wraz z podbudową z kruszywa betonowego i z obramowaniem obrzeżem betonowym 8/30/100 do budynku świetlicy wiejskiej w m. Żurawin, gm. Mochowo. Powierzchnia do utwardzenia wynosi ok 50,95 m². • utwardzenie terenu (placu) kostką brukową „8” koloru szarego wraz z podbudową z kruszywa betonowego i z obramowaniem obrzeżem betonowym 8/30/100 przy sklepie w m. Malanowo Stare gm. Mochowo. Powierzchnia do utwardzenia wynosi ok 140 m². • sprawowanie funkcji inspektora nadzoru branży budowlanej w trakcie realizacji inwestycji: „Budowa publicznego placu zabaw w m. Zglenice Duże, gm. Mochowo” w ramach funduszu sołeckiego za kwotę 300,00 zł brutto. • zlecenie na wykonanie wznowienia znaków granicznych dróg w ramach funduszu sołeckiego w sołectwach Adamowo, Bożewo i Mochowo.: • wykonanie projektu stałej organizacji ruchu w m. Dobrzenice Duże. • wykonanie prac rekultywacyjnych i niwelacji terenu, nawożenie i siew trawy w miejscowości Choczeń obręb Dobaczewo, gm. Mochowo. Szczegółowe zestawienie zrealizowanych w 2018 roku zadań w ramach funduszu sołeckiego przedstawia rozdział 10.3 Fundusz sołecki w 2018 roku oraz Tabela 68. Wykaz przedsięwzięć zrealizowanych w 2018 r w ramach funduszu sołeckiego. W 2018 roku, w ramach funduszu sołeckiego zrealizowano niżej wymienione zadania inwestycyjne: 1) Wykonanie dokumentacji technicznej odwodnienia ulic osiedlowych w m. Mochowo 2) Odwodnienie + projekt działek przy ul. Jaśminowej i ul. Wrzosowej w m. Bożewo Nowe 3) Modernizacja chodnika w m. Mochowo Parcele (działka 204/1) 4) Utwardzenie placu w m. Malanowo Stare. 5) Wykonanie podbudowy drogi (dz. ew. 149) – zadanie nie zostało wykonane w związku z opóźnieniem prac przez wykonawcę 6) Przebudowa zatoczki na dz. ew. 337– zadanie nie zostało wykonane w związku z opóźnieniem prac przez wykonawcę

4.2.4 Pomoc finansowa i dotacje z budżetu gminy w 2018 roku.

W 2018 roku z budżetu gminy udzielono pomocy finansowej i dotacji: • pomocy finansowej na rzecz Powiatu Sierpeckiego na przebudowę dróg powiatowych zlokalizowanych na terenie gminy Mochowo. Wypłata środków nastąpiła po przedstawieniu rozliczenia inwestycji wraz z kopią faktury za roboty budowlane (349.048,97 zł).

Strona 36 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

• dotacji dla Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego na projekt „Regionalne partnerstwo samorządów Mazowsza dla aktywizacji społeczeństwa informacyjnego w zakresie e-administracji i geoinformacji” planowany do realizacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020 w ramach II osi priorytetowej w działaniu 2.1. - Wykorzystano dotację w wysokości 587,31 zł, • Przekazano środki finansowe na Fundusz Wsparcia Policji Województwa Mazowieckiego z przeznaczeniem na służby dodatkowe dla policjantów, pełnione na terenie Gminy Mochowo ponad normę określoną w art. 33 ust. 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji oraz na dofinansowanie zakupu samochodu służbowego na potrzeby KPP w Sierpcu (6000,00 zł). • dotacji na zadania bieżące z zakresu ochrony p.poż. dla OSP Malanowo Stare (1815,98 zł), OSP Cieślin (315 zł), OSP Osiek (484,76 zł), OSP Ligowo(4000 zł), • dotacji na rzecz Powiatu Sierpeckiego na sfinansowanie wkładu własnego do projektu „Budowa systemu ostrzegania i alarmowania ludności o zagrożeniach na terenie powiatu sierpeckiego” współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Osi Priorytetowej V „Gospodarka Przyjazna Środowisku” Działania 5.1. „Dostosowanie do zmian klimatu” Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020. Zadanie realizowano na podstawie umowy między Gminą Mochowo a Powiatem Sierpeckim (zadanie własne zarówno gminy jak i powiatu) - (14490,63 zł) i (995,93 zł) • dotacji podmiotowej dla Gminnej Biblioteki Publicznej w Mochowie na jej bieżące utrzymanie (296.489,97 zł) • dotacji na realizację zadań publicznych w zakresie upowszechniania sportu organizacjom pozarządowym (45000 zł) • dotacji celowej na realizację zadań bieżących dla Powiatu Sierpeckiego – wspieranie osób niepełnosprawnych – dzieci z terenu Gminy Mochowo uczęszczających do Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego (9391,20 zł).

4.2.5. Środki trwałe.

Gmina inwestując pomnaża swój majątek, który jest najbardziej widoczny w środkach trwałych. Środkami trwałymi są stanowiące własność lub współwłasność, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, maszyny, urządzenia, środki transportu oraz inne przedmioty. Przewidywany okres użytkowania środków trwałych powinien być dłuższym niż rok. Muszą być one wykorzystywane na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością. Środki trwałe podlegają amortyzacji – urzeczywistnieniu ich wartości. Tabela 27. Wartość środków trwałych. Stan na Zmniejszenie Zwiększenie Stan na Lp. Wyszczególnienie 01.I.2018 " - " " + " 31.XII.2018 (w zł) (w zł) (w zł) (w zł) Jednostka budżetowa 1. Urząd Gminy 61 600 459,48 17 064,72 3 053 750,82 64 637 145,58 2. Szkoła Podstawowa w Ligowie 46 950,39 0,00 0,00 46 950,39 3. Szkoła Podstawowa w Mochowie 9 400,01 0,00 0,00 9 400,01 4. Szkoła Podstawowa w Bożewie 36 693,45 0,00 0,00 36 693,45 5. Publiczne Gimnazjum w Mochowie 110 724,35 0,00 0,00 0,00 Gminny Ośrodek Pomocy 6. 24 917,98 0,00 0,00 24 917,98 Społecznej w Mochowie Razem 61 829 145,66 17 064,72 3 053 750,82 64 755 107,41 Samorządowa osoba prawna Gminna Biblioteka Publiczna w 7 9 840,00 0,00 0,00 9 840,00 Mochowie OGÓŁEM 61 838 985,66 17 064,72 3 053 750,82 64 764 947,41 Źródło: Opracowanie własne UG w Mochowie Strona 37 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

W zasobach Gminy Mochowo pozostaje powierzchnia 96,0924 ha gruntów pod obiektami użyteczności publicznej i drogami. W 2018 roku nastąpiło zmniejszenie powierzchni o 0,6312 ha (sprzedaż działek w m. Dobaczewo, Żuki i Zglenice Duże) oraz uaktualnienia powierzchni w wyniku pomiarów geodezyjnych (w m. Ligowo, Łukoszyn). W 2018 roku nastąpiło również zwiększenie powierzchni gruntów w wyniku komunalizacji mienia (porządkowania stanu prawnego dróg) o pow. 4,3998 ha (w m. Bożewo, Romatowo, Zglenice Małe, Ligowo, Mochowo Parcele, Zglenice Duże, Mochowo Nowe, Mochowo, Ligówko, Rokicie, Bendorzyn). Gmina Mochowo sukcesywnie powiększa powierzchnię gruntów w wyniku porządkowania stanu prawnego (komunalizacja mienia lub zasiedzenie w drodze postepowania sądowego). W 2017 roku pozyskano w ten sposób 1,4294 ha, w 2016 roku – 9,8850 ha, w 2015 roku – 8,8800 ha.

4.2.6 Realizacja programów wieloletnich.

Proces inwestycyjny od jego koncepcji, poprzez fazę projektową, realizację aż do przekazania do eksploatacji jest procesem niezwykle złożonym i czasochłonnym. Niejednokrotnie czas realizacji inwestycji przekracza jednoroczny budżet. W 2018 roku Gmina Mochowo realizowała niżej wymienione inwestycje wieloletnie. • Projekt Zainwestuj w siebie. Przedsięwzięcie realizowane zgodnie z harmonogra- mem określonym we wniosku o dofinasowanie projektu. Projekt realizowany w partnerstwie. Zadanie przewidziane do realizacji w latach 2017-2019. Jednostką odpowiedzialną jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mochowie. • Projekt Szkoła Równych Szans VIII edycja. Przedsięwzięcie realizowane zgodnie z harmonogramem określonym we wniosku o dofinasowanie projektu. Projekt realizowany w partnerstwie. Zadanie przewidziane do realizacji w latach 2017-2019. Jednostką odpowiedzialną jest Szkoła Podstawowa im. Adama Mickiewicza w Bożewie. • Aktualizacja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Mochowo oraz inwentaryzacji źródeł emisji CO2 i bazy danych. Realizacja na lata 2018 -2019. • Opracowanego planu Gospodarki Niskoemisyjnej, musi być aktualizowany raz na kilka lat. Wydatki zostaną poniesione w roku 2019, jednorazowo po zakończeniu zadania. • Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego części obrębów Bożewo Nowe, Mochowo Parcele i Bendorzyn w gminie Mochowo. Zadanie z okresem realizacji na lata 2018 – 2019. Wydatki zostaną poniesione w roku 2019, jednorazowo po zakończeniu zadania. • Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Mochowo. Zadanie z okresem realizacji na lata 2018 – 2019. Wydatki zostaną poniesione w roku 2019, jednorazowo po zakończeniu zadania. • Porządkowanie gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Mochowo – Etap II. Zadanie z okresem realizacji 2016-2019. Zadanie realizowane w dwóch częściach – w części objętej projektem w ramach pomocy z PROW, oraz w części nieobjętej projektem. W roku 2018 z uwagi na opóźnienia w przyłączeniu wybudowanej oczyszczalni do sieci elektrycznej przedłużono okres realizacji przedsięwzięcia na 2019 rok. • Przebudowa drogi gminnej nr 370216W relacji Zglenice Małe-Romatowo. Zadanie z okresem realizacji 2017-2018. W roku 2018 wykonano drugi etap inwestycji zgodnie z założonym harmonogramem. Zadanie zakończono. • Porządkowanie gospodarki wodnościekowej na terenie Gminy Mochowo – Etap III. Zadanie z okresem realizacji 2017-2020. Prace przebiegają zgodnie z założonym harmonogramem.

Strona 38 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

• Budowa targowiska „Mój Rynek” w miejscowości Mochowo, gm. Mochowo – Gminę Mochowo umowy podpisała umowę o przyznaniu pomocy na realizację tej operacji (pomoc w wysokości 845 579,00 zł). Zadanie przewidziane do realizacji na lata 2018-2020, przy czym pierwsze wydatki do poniesienia zaplanowano na rok 2019. • Budowa budynku socjalnego na dz. 304/2 i 303/2 w m. Choczeń gm. Mochowo. Zadanie z okresem realizacji na lata 2018 – 2019. Prace przebiegają zgodnie z założonym harmonogramem.

4.3 Zobowiązania finansowe gminy

Na dzień 31 grudnia 2018 roku różnicą w wykonaniu dochodów i wydatków jest deficyt budżetu w kwocie 6 294 930,79 zł. Plan przychodów: 9 682 614,08 zł, wykonanie: 9 511 693,87 zł w tym: • pożyczki na wyprzedzające finansowanie – 1 889 075,00 zł • pożyczka z WFOŚiGW na realizację zadania „Porządkowanie gospodarki wodno- ściekowej na terenie gminy Mochowo – Etap III” – 1 913 000,00 zł • kredyty i pożyczki na wkład krajowy w związku z realizacją przedsięwzięcia współfinansowanego ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej – 998 000,00zł • kredyty na pokrycie planowanego deficytu budżetu – 1 800 000,00 zł • kredyt na spłatę rat – 2 564 291,08 zł • wolne środki – 347 327,79 zł Plan rozchodów: 2 911 618,08 zł, wykonanie: 2 911 615,08 zł – planowa spłata rat zaciągniętych kredytów i pożyczek. Na dzień 31.12.2018 r. zobowiązania gminy z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek wynoszą 15 413 064,29 zł 15. W 2018 roku dokonano spłaty rat zaciągniętych kredytów i pożyczek w wysokości 2 911 615,08 zł, w tym: kredytów w kwocie: 795 134,08 zł, pożyczek z WFOŚiGW w kwocie: 167 000,00 zł i pożyczek na wyprzedzające finansowanie: 1 949 481,00 zł.

Tabela 28. Udział poszczególnych wydatków w budżecie gminy 2018 r. Dział wyszczególnienie Wydatki W przeliczeniu Udział w budżetu Ogółem na 1 całości mieszkańca budżetu Wydatki bieżące 26.664.270,04 4.389,18 100,00 % Wydatki majątkowe 9.666.848,14 1.591,25 36,25 % 801 Oświata i wychowania 9.035.320,23 1.487,30 33,89 % 855 Rodzina 8.665.626,36 1.426,44 32,50 % 010 Rolnictwo i łowiectwo 7.155.459,78 1.177,85 26,84 % 750 Administracja publiczna 3.145.467,87 517,77 11,80 % 600 Transport i łączność 3.042.730,66 500,86 11,41 % 900 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 1.897.990,19 312,43 7,12 % 852 Pomoc społeczna 1.388.387,38 228,54 5,21 % 400 Wytwarzanie i zaopatrzenie w energię elektryczną, 534.357,65 88,00 2,00 % gaz i wodę 754 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona 476.592,58 73,67 1,79 % przeciwpożarowa 921 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 447.558,65 73,67 1,68 % 854 Edukacyjna opieka wychowawcza 220.838,79 36,35 0,83 % 926 Kultura fizyczna i sport 162,644,11 26,77 0,61 % 700 Gospodarka mieszkaniowa 114.231,10 18,80 0,43 % 851 Ochrona zdrowia 69.123,36 11,38 0,26 % Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania z wykonania budżetu za 2018 rok.

15 Źródło: Zarządzenie Nr 17/2019 Wójta Gminy Mochowo z dnia 25 marca 2019 roku w sprawie przekazania sprawozdania z wykonania budżetu Gminy za 2018 ro oraz sprawozdania z wykonania planu finansowego samorządowej instytucji kultury za rok 2018. Załącznik Nr 1 do zarządzenia.

Strona 39 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

5. SAMORZĄD LOKALNY

5.1. Zadania samorządu Gminnego.

Zgodnie z Ustawą o samorządzie gminnym z 8 marca 1990 roku mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. Wg ustawy pojęcie „gmina” oznacza wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: • ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, • gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, • wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk • i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, działalności w zakresie telekomunikacji, • lokalnego transportu zbiorowego, • ochrony zdrowia, • pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, • gminnego budownictwa mieszkaniowego, • edukacji publicznej, • kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony • zabytków i opieki nad zabytkami, • kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych, • targowisk i hal targowych, • zieleni gminnej i zadrzewień, • cmentarzy gminnych, • porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego, • utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych, • polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej, • wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej, • promocji gminy, • współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw. Ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej. Zadania z zakresu administracji rządowej gmina może wykonywać również na podstawie porozumienia z organami tej administracji. Wykonywanie zadań publicznych może też być realizowane w drodze współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego. Do zadań zleconych organom gminy należą sprawy, w szczególności: • Prowadzenie spraw z zakresu Urzędu Stanu Cywilnego, • ewidencja ludności, • wydawanie dowodów osobistych i spraw meldunkowych. • Organizacja i nadzór nad sprawnym przebiegiem wyborów (Parlament Europejski, Prezydent RP, Sejm RP, Senat RP, wybory samorządowe (samorząd Strona 40 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

województwa, powiatu Gminy, wybory bezpośrednie Wójta) a także wybory do Izb Rolniczych, ławników sądów powszechnych. • Realizacja zadań z zakresu pomocy społecznej (np. 500+)

5.2. Rada Gminy

Rada gminy jest organem stanowiącym i kontrolnym. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. Przykładowy katalog zadań własnych gminy określa art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. W gminach mających do 20 000 mieszkańców rada gminy jest wybierana w jednomandatowych okręgach wyborczych. Kadencja rady gminy trwa 5 lat, licząc od dnia wyboru. Na czele rady stoi przewodniczący oraz 2 wiceprzewodniczących. Rada Gminy Mochowo liczy 15 radnych. Wyboru radnych do Rady Gminy Mochowo dokonuje się w 15 jednomandatowych okręgach wyborczych

Mapa 2. Podział Gminy na okręgi wyborcze, granice tych okręgów oraz liczba mieszkańców w poszczególnych okręgach wyborczych.

Źródło: Uchwała Nr 345/XLIV/2018 Rady Gminy Mochowo z dnia 29 marca 2018 roku w sprawie podziału Gminy Mochowo na okręgi wyborcze (Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego z 2018 roku poz. 3867) http://edziennik.mazowieckie.pl/WDU_W/2018/3867/akt.pdf

Strona 41 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

2018 rok był rokiem wyborczym, w którym funkcjonowała Rada Gminy Mochowo kadencji 2014-2018 i od dnia 20 listopada 2019 roku Rada Gminy Mochowo kadencji 2018-2023. W skład Rady Gminy kadencji 2014-2018 wchodziły 3 stałe Komisje Rady Gminy Mochowo: • Komisja Rewizyjna; • Komisja Budżetu, Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Gospodarki Komunalnej; • Komisja Oświaty, Kultury, Wychowania, Zdrowia i Pomocy Społecznej. W skład Rady Gminy Mochowo kadencji 2018-2023 obok wyżej wymienionych weszła jako czwarta Komisja Skarg, Wniosków i Petycji. W 2018 roku Rada Gminy Mochowo obradowała na 11 sesjach, przyjęła 77 uchwał, z których: • w sprawach finansowych (w szczególności budżetowe i finansowe) - 31 uchwał; • w sprawach lokalnych – 5 uchwał; • w sprawach gospodarki komunalnej -2 uchwały; • w sprawach wyborów – 2 uchwały; • w sprawach zagospodarowania przestrzennego – 4 uchwały; • w sprawach kadrowo – osobowych – 7 uchwał • w sprawach oświaty – 8 uchwał • w innych sprawach (np. statuty, podatki i opłaty, opinie, oceny, regulaminy, plany pracy, sprawozdania)- 18 uchwał.

Rada Gminy Mochowo zajęła również 2 stanowiska w sprawach: • poprawy bezpieczeństwa na skrzyżowaniu ulic (nr 3726W Sierpc- Ligowo, nr 731W Ligowo- Kokoszczyn, nr 3715W Mochowo- Ligowo) poprzez budowę ronda. (29.03.2018r.) • poprawy działań dotyczących rozwoju Mazowieckiego Portu Lotniczego Warszawa Modlin. (27.06.2018r.)

5.3 Jednostki pomocnicze – sołectwa.

Jednostkę pomocniczą gminy - Sołectwo tworzą mieszkańcy zamieszkujący jej terytorium. Sołectwo może obejmować jedną miejscowość, część miejscowości lub kilka miejscowości. Sołectwo tworzy rada gminy, w drodze uchwały, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami lub z ich inicjatywy. Zasady tworzenia, łączenia, podziału oraz znoszenia jednostki pomocniczej określa statut gminy. Organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie a wykonawczym sołtys. Zasady wyboru organów sołectwa i jego kompetencje określa statut sołectwa. Kadencja sołtysa i rad sołeckich trwa 5 lat od daty wyboru.

Szczegółowy podział terenu Gmiuny Mochowo na sołectwa wraz z liczbą mieszkańców w poszczególnych miejscowościach wchodzących w skład tych sołectw prezentuje Tabela Nr - Podział administracyjny Gminy Mochowo na sołectwa, zamieszczona w rozdziale 2.4 Układ osadniczy.

5.4 Urząd Gminy w Mochowie – Struktura organizacyjna

Urząd gminy jest jednostką organizacyjną gminy, której przedmiotem działalności jest realizacja zadań własnych gminy mających na celu zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty mieszkańców o znaczeniu lokalnym. Działalność Urzędu jest jawna. Obywatele mają prawo do uzyskiwania informacji a także dostępu do dokumentów, dotyczących wykonywania zadań publicznych.

Strona 42 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Siedzibą Urzędu Gminy w Mochowie jest miejscowość Mochowo, ul. Sierpecka 2. Urząd jest czynny w poniedziałek, środę, czwartek i piątek od godz. 7.00 do godz. 15.00, we wtorek od godz. 8.00 do godz. 16,00. Interesanci przyjmowani są w dniach i godzinach pracy Urzędu. Kasa Urzędu obsługuje interesantów w dniach pracy Urzędu w godzinach od 8.00 do 13,50. Organizację i zasady funkcjonowania urzędu gminy, określa nadany przez wójta w drodze zarządzenia regulamin organizacyjny. Kierownik urzędu – wójt gminy wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.

Wykres 3. Schemat organizacyjny Urzędu gminy w Mochowie. Stan na 12.XII.2018r.

Źródło: Załącznik do Zarządzenia Nr 94/2018 Wójta Gminy Mochowo z dnia 12 grudnia 2018 roku.

Wg stanu na dzień 31 grudnia 2018 roku Urząd Gminy w Mochowie zatrudniał 62 osoby16. Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosił 7,21% ogółu zatrudnionych na umowę o pracę. Urząd Gminy zatrudnia również osoby w ramach stażu, prac interwencyjnych i robót publicznych. Urząd nadzoruje wykonanie prac osób skierowanych do odpracowania wyroków sądowych w ramach prac społecznie użytecznych. Na czele Urzędu Gminy stoi Wójt. Wójt jest funkcjonariuszem publicznym, wybieranym od 2002 roku w wyborach powszechnych, jego kadencja rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia kadencji rady gminy i upływa z dniem objęcia obowiązków przez

16 Sprawozdanie Z-14 o zatrudnieniu i wynagrodzeniach w administracji publicznej i innych jednostkach w 2018 roku. Łącznie z robotami publicznymi.

Strona 43 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

nowo wybranego wójta. Kadencja wójta obecnie trwa 5 lat z zastrzeżeniem, iż ilość kadencji nie może być większa niż 2. Do zadań wójta jako organu gminy należy: • przygotowywanie projektów uchwał rady gminy • określanie sposobu wykonywania uchwał • gospodarowanie mieniem komunalnym • wykonywanie budżetu • zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Wójt pełni funkcję kierownika urzędu, do którego należą wszelkie sprawy zwilżane z realizacją zadań przez Urząd Gminy. W 2018 rok Wójt Gminy Mochowo wydał 98 zarządzeń, w tym: • w sprawach finansowych (zmiany budżetu, WPF, inne) - 36; • Odbioru inwestycji – 16; • Ustalenia składów osobowych komisji przetargowych – 14; • Sprawach personalnych pracowników Urzędu i jednostek organizacyjnych – 19; • Wyborów – 2; • Innych - 11 Jednostką budżetową powołaną do realizacji zadań nałożonych na gminę jest Urząd Gminy. Strukturę organizacyjna przedstawia prezentowany poniżej schemat organizacyjny.

5.5. Jednostki organizacyjne gminy.

Ustawa o samorządzie gminnym w art. 9 ust. 1 stanowi, że gmina w celu wykonywania swoich zadań może tworzyć jednostki organizacyjne. Pojęcie „gminnej jednostki organizacyjnej” obejmuje zarówno jednostki organizacyjne gminy oraz gminne osoby prawne. Każdy z tych podmiotów spełnia bowiem kryteria pozwalające na objęcie go mianem jednostki organizacyjnej. Jednostka organizacyjna wykonuje zadania użyteczności publicznej, jest uprawniona do nawiązywania stosunków administracyjnoprawnych, została wyposażony w zespół składników osobowych, Rzeczowych niezbędnych do wykonywania swoich zadań. Zadaniami użyteczności publicznej, w rozumieniu ustawy, są zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Na terenie Gminy Mochowo funkcjonują następujące jednostki organizacyjne. 1. Gminna Biblioteka Publiczna w Mochowie oraz: 1) Filia w Bożewie, 2) Filia w Ligowie. 2. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mochowie. 3. Publiczne Gimnazjum im. gen. Edwarda Żółtowskiego w Mochowie. 4. Szkoła Podstawowa im. Adama Mickiewicza w Bożewie. 5. Szkoła Podstawowa im. Powstańców Styczniowych w Ligowie. 6. Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Mochowie.

Źródło: Załącznik Nr 4 do Uchwały nr 264/XXXVII/2017 Rady Gminy Mochowo z dnia 14 lipca 2017 r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Mochowo (Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego z 2017 roku poz. 6359) http://edziennik.mazowieckie.pl/WDU_W/2017/6359/akt.pdf

Strona 44 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

6. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

6.1 Drogi

Sieć dróg publicznych obejmująca drogi krajowe oraz samorządowe tworzy spójną całość i służy realizacji podstawowego celu transportowego, jakim jest swobodne przemieszczanie osób i towarów. Jakość dróg i sprawny układ komunikacyjny jest niezwykle istotnym elementem rozwojowym każdej jednostki osadniczej, i jest szczególnie ważny w terenach wiejskich, oddalonych od ponadlokalnych ośrodków administracyjnych, służby zdrowia, usług i ośrodków kultury. Poprawa jakości dróg jest elementem rozwoju budownictwa mieszkaniowego, usługowego i produkcyjnego oraz wpływa na poprawę bezpieczeństwa. Układ komunikacyjny wiążący gminę z obszarami otaczającymi stanowią drogi: droga wojewódzka nr 541, łącząca Sierpc z Dobrzyniem nad Wisłą oraz przebiegająca przez Ligowo droga wojewódzka nr 539 łącząca Tłuchowo z drogą krajową nr 10 (na terenie kujawsko-pomorskiego), obie o łącznej długości 19,3 km na terenie gminy, kilka dróg powiatowych (o łącznej długości 69,9 km), w tym droga Mochowo-Sikórz łącząco Mochowo z Płockiem oraz drogi gminne (łączna długość 70,5 km). Przez obszar gminy nie przebiegają drogi ekspresowe i krajowe. Połączenie Gminy Mochowo z drogą krajową Nr 10 odbywa się za pośrednictwem dróg lokalnych i wojewódzkiej 541 i 560 siecią dróg układu licznego miasta Sierpc, oddalonym od siedziby Gminy Mochowo o ok. 15 km.

6.1.1 Drogi wojewódzkie.

Najważniejszymi elementem podstawowego układu drogowego jest droga wojewódzka nr 541 (Lubawa – Sierpc – Dobrzyń n. Wisłą). Droga ta zapewnia powiązanie z drogą krajową nr 10, pośrednio za pomocą węzła tej drogi z drogą nr 560 w Sierpcu i układu ulicznego miasta. Podstawowy układ komunikacyjny uzupełnia droga wojewódzka nr 539 (Blinno – Ligowo - Tłuchowo), w jej obecnym przebiegu. Droga ta zapewnia powiązania zewnętrzne z województwem kujawsko-pomorskim, z drogą krajową nr 10, za pośrednictwem węzła w Gójsku oraz powiązania wewnętrzne. W ciągu tej drogi na terenie gminy Skępe i Szczutowo do węzła komunikacyjnego w m. Józefowo k. Gójska droga ta jest o nawierzchni gruntowej. W 2018 roku, na terenie Gminy Szczutowo, rozpoczęte zostały prace polegające na budowie drogi o nawierzchni bitumicznej. Po wybudowaniu odcinka drogi wojewódzkiej na terenie województwa kujawsko-pomorskiego zamknie układ komunikacyjny drogi wojewódzkiej 359, jednakże wymagać będzie jej poszerzenia, gdyż jej obecna szerokość, nie spełnia wymagań technicznych dla dróg tranzytowych. Łącznie długość dróg wojewódzkich na terenie Gminy Mochowo wynosi 19,3 km Zgodnie z Planem zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego, w niewielkiej odległości od południowych granic gminy projektowany jest nowy przebieg drogi ekspresowej S-10 (Płońsk - Toruń). Droga ta przebiegać miałaby skrajem gminy, przez część miejscowości Grodnia. Podkreślić należy, że rozwiązanie to pozostaje w fazie koncepcji. Projektowany przebieg drogi poprawił by rangę gminy, o ile możliwa będzie budowa węzła na skrzyżowaniu z drogą powiatową Mochowo – Sikórz. Obecnie lokalizacja węzła w tym miejscu nie jest planowana.

Strona 45 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

6.1.2 Drogi powiatowe.

Sieć dróg komunikacyjnych uzupełniają drogi powiatowe o łącznej długości 60,6 km, w tym drogi o nawierzchni bitumicznej 54 km i 6,6 km dróg o nawierzchni gruntowej.

Tabela 29. Wykaz dróg powiatowych – Gmina Mochowo Numer drogi Lokalizacja drogi nazwa drogi / miasto 3715W Ligowo - Mochowo 720W Mochowo - Gozdowo 726W Sierpc - Ligowo 3727W Ligowo - granica województwa - (Skpe) 3728W Malanowo - Malanówko 3729W Malanowo - Dobaczewo - do dr. (Sierpc - Ligowo) 3730W Ligowo - Osiek 3731W Ligowo - Kokoszczyn 3732W Żuki - Kurowo 3764W Obręb - Kotarczyn 3765W Bożewo - Cieślin 3766W Bożewo - Głuchowo 3767W Bożewo - Rempin Źródło: Załącznik do uchwały Nr 1351/289/06 Zarządu Województwa Mazowieckiego z dnia 27 czerwca 2006 r.

6.1.3 Drogi gminne i wewnętrzne.

Układ komunikacyjny uzupełnia rozbudowana sieć dróg gminnych i dróg wewnętrznych będących w zarządzie i utrzymaniu Gminy Mochowo. Wg stanu na dzień 31 grudnia 201817 roku na terenie gminy, zaliczonych do kategorii dróg gminnych znajdowało się ogółem 130 km dróg gminnych, w czego: 44,0 km dróg asfaltowych, 26,0 km dróg tłuczniowych, 20,9 km dróg gruntowych wzmocnionych żwirem i 39,1 km dróg gruntowych. Poniżej prezentuję wykaz zawierający numeracje i przebieg dróg gminnych:

Tabela 30. Wykaz dróg gminnych – Gmina Mochowo Nr drogi Lokalizacja drogi nazwa drogi 370201W Koziołek-gr. gminy Mochowo - Gozdy 370202W Gozdy - gr. gminy Mochowo - Pawłowo 370203W Kukowo-gr. gminy Mochowo-Adamowo-gr. gminy Sudragi 370204W Rokicie-Florencja 370205W Kapuśniki - Śniechy 370206W Rokicie - Osiek 370207W Osiek - Malanówko 370208W Malanówko - Ligówko 370209W Śniechy - Kokoszczyn - Choczeń 370210W Malanowo Nowe – Grabówiec - Choczeń 370211W Zglenice Duże - gr. gminy Mochowo - Kuniewo 370212W Mysłakówko - Malanowo Stare 370213W Koziróg Rzeczny -gr. gminy Mochowo - Malanowo Stare 370214W Sulkowo Rzeczne - Żurawinek 370215W Jakubowo – Żurawin - Mochowo

17 Sprawozdania skierowane do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie Formularz danych o sieci dróg publicznych w granicach administracyjnych miast. Stan na 31-12-2018rok.

Strona 46 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Nr drogi Lokalizacja drogi nazwa drogi 370216W Myszki-Romanowo-Zglenice Małe 370217W Mochowo-Żabiki-Myszki-gr. gminy Mochowo-Smorzewo 370218W Sulkowo Rzeczne - Sulkowo Bariany-Dobrzenice Małe 370219W Dobrzenice Małe-Dobrzenice Duże-Osówka-gr. gminy Mochowo-Głuchowo 370220W Obręb-Bożewo 370221W Bożewo-Łukoszyn Biki-Bendorzyn-gr. gminy-Głuchowo 370222W Zdziemborz-gr. gminy Mochowo-Grodnia-Bożewo 370223W Noskowice-gr. gminy Mochowo-Łukoszyn 370224W Kuniewo-gr. gminy Mochowo-Romatowo-gr. gminy Mochowo-Smorzewo 370225W Bożewo (dr. pow. nr 2999W)-Lisice Nowe (dr. pow. nr 3766W) 370226W Cieślin (dr. pow. nr 3765W) - gr. gminy (Kołobukowo) 370227W Cieślin (dr. pow. nr 3765W) - Obręb (dr. gm.nr 370220W) 370228W Łukoszyn Wielki (dr. pow. nr 2999W)-gr. gminy (Zakrzewko) 370229W Łukoszyno (dr. gm. Nr 370221W) - Biki-gr. gminy (Łukoszyno Borki) 370230W Dobaczewo (dr.pow.nr 3729W) -Śniechy 370231W Dobaczewo (dr. pow. nr 3729W) - Kokoszczyn 370232W Dobaczewo (dr. pow. nr 3729W) - rzeka Skrwa 370233W Ligowo (dr. pow. nr 3727W)-dr. woj. nr 539 370234W Ligowo (dr. pow. nr 3726W)-Gozdy 370235W Kapuśniki (dr. gm. nr 370203W)-gr. gminy 370236W Gozdy (dr. woj. nr 539)-gr. gminy(Blinno) 370237W Gozdy (dr. gm. nr 370202W)-dr. gm. nr 370203W 370238W Rokicie (od wsi Ligowo do gr. gminy) 370239W Rokicie (dr. gm. nr 370206W)-Ligowo 370240W dr. pow. nr 3715W - Malanówko 370241W Ligówko (dr. pow. nr 3726W) -dr . pow. nr 3731W 370242W Ligówko (dr. pow. nr 3731W) - Dobaczewo 370243W Malanowo Nowe (dr. pow. nr 3715W) - Malanowo Stare (dr. pow. nr 3728W) 370244W Żurawin (dr. gm. nr 370215W) - Żółtowo-Żuki (dr. woj. nr 541) 370245W Zglenice Duże (dr. gm. nr 370211W) - Zglenice Budy 370246W Zglenice Małe (dr. woj. nr 541) - dr. gm. nr 370216W 370247W Romatowo (dr. pow. nr 3732W) - dr. gm. Nr 370224W Źródło: Załącznik nr 6 do uchwały nr 1500/181/16 Zarządu Województwa Mazowieckiego z dnia 27 września 2016 r.

Pozostały układ komunikacyjny stanowią drogi wewnętrzne, drogi i ulice wewnątrzosiedlowe, drogi dojazdowe do pól – nie zaliczane do dróg publicznych. Szacuje się, iż ten układ drogowy wynosi ponad 200 km. Stan prawny dróg wewnętrznych, w zdecydowanej większości o nieuregulowanym stanie prawnym (własnościowym) oraz o nieuregulowanym przebiegu określonym stałymi punktami granicznymi wyznaczającymi pas drogowy. Istniejące szerokości dróg są niewystarczające dla poruszających się po tych drogach coraz większych i cięższych maszyn rolniczych.

6.2 Wodociągi - dostawa wody.

Gmina posiada dobrze zorganizowany system wodociągów, opartych na ujęciach w miejscowościach: Bożewo, Mochowo, Choczeń i Ligowo. Zdolność produkcyjna wszystkich stacji wodociągowych wynosi 1818 m3 na dobę. Trzy stacje wodociągowe w Bożewie, Mochowie i w Choczniu wyposażone są w agregaty prądotwórcze, zapewniające nieprzerwane dostawy wody w przypadku braku prądu. Mieszkańcy gminy Mochowo zaopatrują się w wodę w oparciu o 4 wodociągi grupowe:

Strona 47 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

1) wodociąg „Mochowo” - oparty na 2 studniach głębinowych zlokalizowanych w Mochowie, o łącznej wydajności 143 m3 /h. Przez wodociąg obsługiwanych jest 2.220 mieszkańców. Wodociąg zaopatruje następujące wsie: Dobrzenice Duże, Dobrzenice Małe, Malanowo Stare, Mochowo, Mochowo Nowe, Mochowo Parcele, Myszki, Romatowo, Sulkowo Bariany, Sulkowo Rzeczne, Zglenice Duże, Zglenice Małe, Żabiki, Żuki, Żurawin, Żurawinek, Żółtowo. Długość sieci wodociągowej wynosi 102 km. 2) wodociąg „Bożewo” - oparty na 2 studniach głębinowych o łącznej wydajności 72 m3 /h. Zasięg wodociągu: Cieślin, Bendorzyn, Bożewo, Bożewo Nowe, Głuchowo, Grodnia, Lisice Nowe, Łukoszyno-Biki. Długość sieci wodociągowej wynosi 45,5 km. 3) wodociąg „Ligowo” - oparty na 2 studniach głębinowych o łącznej wydajności 71 m3 /h. Wodociąg obejmuje swoim zasięgiem Ligowo, długość sieci wodociągowej wynosi 4 km. 4) wodociąg „Choczeń” – korzystający z 2 studni głębinowych o łącznej wydajności 142 m3 /h. Sieć wodociągowa ma długość 76 km i obejmuje wsie: Adamowo, Choczeń, Dobaczewo, Florencja, Gozdy, Grabówiec, Kapuśniki, Kokoszczyn, Ligówko, Malanowo Nowe, Malanówko, Rokicie, Sudragi, Śniechy. Wg stanu na dzień 31-12-2018 roku długość czynnej sieci rozdzielczej będącej w zarządzie gminy wynosiła 235,5 km i 1334 przyłącza wodociągowe do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania18, na prawie 1500 wszystkich przyłączy wodociągowych19.

Tabela 31. Sieć wodociągowa. Długość sieci Długość przyłączy Ilość przyłączy Wodociąg wodociągowej wodociągowych wodociągowych głównej (mb) (mb) (szt.) Wodociąg Bożewo 45 525 14 795 364 Wodociąg Mochowo 102 379 27 743 678 Wodociąg Ligowo 4 288 3 189 84 Wodociąg Choczeń 76 343 15 917 332 Gmina Mochowo stan na 31.XII. 2016r 228 535 61 644 1 458 Źródło: Dane statystyczne Urzędu Gminy w Mochowie.

W 2018 roku pobrano z ujęć podziemnych 420,3 tys. m3 wody, oraz zakupiono z terenu innych gmin 3,7 tys. m3 wody (z terenu gminy Gozdowo i Tłuchowo). Z pobranej z ujęć podziemnych ponad 420 tys. m3 wody: 61,2 tys. m3 przeznaczono na cele technologiczne (uzdatnienie wody, płukanie sieci wodociągowej), 70,3 tys. m3 przeznaczono na inne cele (sprawy przeciwpożarowe, utrzymanie zieleni, dostarczona wody podmiotom podległem Gminie Mochowo (szkoły, obiekty użyteczności publicznej) oraz straty wody w sieci wodociągowej (awarie wodociągowe, nielegalny pobór wody). 291,7 tys. m3 sprzedano, w tym: 261,4 tys. m3 sprzedano gospodarstwom domowym, 5,3 tys. m3 na cele produkcyjne i 20,0 tys. m3 na inne cele20. W 2018 roku poziom zużycia wody na jednego mieszkańca wynosił 36 m3 na osobę21. Gmina Mochowo dostarcza wodę na teren sąsiedniej gminy Gozdowo do m. Głuchowo. Sieć wodociągową wybudowała Gmina Gozdowo. Gmina Mochowo na mocy umowy odpowiada za dostawę wody oraz sprawuje nadzór techniczny nad siecią

18 Źródło: sprawozdanie statystyczne GUS, M-06 o wodociągach i kanalizacji za 2018 rok. 19 Źródło: Ewidencja przyłączy wodociągowych Urzędu Gminy w Mochowie, stan na 31-12-2018. 20 Źródło: sprawozdanie statystyczne GUS, M-06 o wodociągach i kanalizacji za 2018 rok. 21 Wg danych GUS na koniec 2017 roku, zużycie wody w gospodarstwach domowych na wsi na 1 mieszkańca wyniosło 35,8 m3 na osobę.

Strona 48 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

wodociągową (płukanie sieci, odczyty wodomierzy oraz wystawia rachunki dla poszczególnych odbiorców wody z terenu tej miejscowości. Na podobnych zasadach odbywa się dostarczanie wody na teren Gminy Skępe do m. Kukowo. Również sieć wybudowała Gmina Skępe a sprawy utrzymania sieci wodociągowej spoczywają na Gminie Mochowo. Gmina Mochowo dokonuje odczytów wodomierzy i wystawia faktury odbiorcom wody w tej miejscowości. Na teren Gminy Mochowo woda dostarczana jest z terenu gmin ościennych. W miejscowości Łukoszyn Gmina Mochowo wybudowała sieć wodociągową i na mocy umowy przekazała Gminie Brudzeń do użytkowania. Gmina Brudzeń dostarcza mieszkańcom Łukoszyna wodę, dokonuje odczytów wodomierzy i wystawia faktury odbiorcom wody. Woda do m. Osiek i do Malanowa Starego (3 posesje od strony Mysłakówka) dostarczana jest z terenu Gminy Tłuchowo. Sieć wodociągową wybudowała Gmina Mochowo, i odpowiada za prawidłową eksploatację tej sieci. Dostawy wody odbywają się poprzez zakup hurtowy (na podstawie wodomierza głównego na sieci wodociągowej)22. Pracownicy Gminy Mochowo dokonują odczytów wodomierzy u odbiorców indywidualnych i wystawiają faktury indywidualne. W dniu 22.11.2018r. weszły w życie nowe taryfy dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę na terenie gminy Mochowo zatwierdzone decyzją nr WA.RET.070.1.101.3.2018 z dnia 24.09.2018r. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie na okres 3 lat.

Tabela 32. Obowiązujące stawki opłaty za wodę i stawka abonamentowa. Cena w Wielkość cen i stawek opłat w zł. w okresie Taryfowa grupa Rodzaj cen i zł za od 22.11.2018r. od 22.11.2019r. od 22.11.2020r. odbiorców usług stawek 1m3 do 21.11.2019r. do 21.11.2020r do 21.11.2021r. wody Grupa I Cena wody za netto 2,28 zł 2,34 zł 2,36 zł Gospodarstwa domowe w 3 1m brutto 2,4624 zł 2,5272 zł 2,5488 zł tym: pozostali odbiorcy Miesięczna zł/miesią 0,90 zł 0,91 zł 0,92 zł Wszyscy odbiorcy stawka opłaty c 0,972 zł 0,9828 zł 0,9936 zł abonamentowej Źródło: Strona internetowa Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Mochowie. https://bip-files.idcom- web.pl/sites/46443/wiadomosci/446152/files/stawki_taryf__zbiorowego_zaopatrzenia_w_wode_i_zbiorowego_ odprowadzania_sciekow_na_terenie_gminy__mochowo__w_latach_2018__2021.pdf

Rozliczenie finansowe dostawy wody z wodociągów publicznych w 2018 roku przedstawiona poniższa tabela.

Tabela 33. Rozliczenie finansowe dostaw wody za 2018 rok. Saldo 01.01.2018 r. 29 049,39 zł Przypis 555 619,69 zł Odpis 0,00 zł Umorzenia 0,00 zł Wpłaty 558 179,10 zł Wpłaty zaległe (z lat ubiegłych) 26 291,72 zł Zwroty 0,00 zł Należności: 26 617,24 zł w tym zaległości 20 250,95 zł Nadpłaty 127,26zł Saldo 31.12.2018r. 26 489,98 zł Źródło: Materiały Urzędu Gminy w Mochowie

22 W 2018 roku zakupiona 3,7 tys. m3 wody. Strona 49 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

W 2018 roku za pobór wody wystawiono łącznie 367 upomnień na łączna kwotę 117 058,36 zł. Wszczęto 25 postepowań o odcięcie dostaw wody z przyczyn zalegania z opłatą za zużytą wodę. Nie wykonano żadnego odcięcia dostaw wody. 9 osobom rozłożono opłatę za pobór wody w wysokości 11 646,25 zł w tym 8 498,05 zł należności głównej, powiększoną o odsetki w wysokości 3 148,20 zł. Z kwoty tej zapłacono 4 609,73 zł wraz z odsetkami. W 2018 roku wydano 39 warunków technicznych na budowę przyłączy wodociągowych. Jest to dwukrotnie więcej niż w 2017 rok i związane było z wybudowaniem i oddaniem do użytkowania w 2018 roku 2279 mb sieci wodociągowej.

6.3 Kanalizacja sanitarna - odbiór ścieków

Problemem kanalizacji sanitarnej jest przez Gminę Mochowo traktowany priorytetowo, zarówno kanalizacji sanitarnej ogólnodostępnej jak również indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków – w terenach zabudowy rozproszonej. Cały system kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy Mochowo opiera się na trzech oczyszczalniach ścieków i indywidualnych przyzagrodowych oczyszczalniach ścieków. Na terenie nieruchomościach nie przyłączonych do sieci kanalizacji sanitarnej oraz nie wyposażonych w przydomowe oczyszczalnie ścieków, ścieki bytowo- gospodarcze gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych, opróżnianych okresowo. Ścieki te dowożone są do punktów zlewnych oczyszczalni, głownie na oczyszczalnię do Sierpca. Na terenie Gminy Mochowo funkcjonuje: 1) Oczyszczalnia ścieków w Cieślinie. Podstawowe dane techniczne oczyszczalni : • przepustowość oczyszczalni 150 m3/ dobę • dobowy średni przepływ to około 90 m • projektowane obciążenie ładunków oczyszczalni to 2.125 RLM • Długość kanalizacji 11 km 50 metrów • Liczba gospodarstw domowych przyłączona do sieci kanalizacyjnej 303 W latach 2014 – 2015 oczyszczalnia w Cieślinie została zmodernizowana. Na oczyszczalnię dopływają ścieki bytowe, oraz przemysłowe. Oczyszczalnia nie posiada zespołu przyjmowania ścieków. Ścieki oczyszczane są w biologicznej oczyszczalni ścieków w rowie cyrkulacyjnym sitopiaskownik wydziela skratki oraz piasek składowane są one w specjalnych boksach przesypywane wapnem. Osady ściekowe z osadnika tłoczone są pompą na prasę filtracyjną a następnie prasowane z prasy wywożone są do boksów i zasypywane wapnem. Następnie odpady są wywożone do dalszej rekultywacji upoważnionym firmom które posiadają odpowiednie zezwolenia na transport oraz rekultywację. 2) Oczyszczalnia ścieków w Ligowie. Podstawowe dane techniczne oczyszczalni : • Projektowana przepustowość oczyszczalni 80,0 m3/dobę • Projektowane obciążenie ładunków oczyszczalni to 708 RLM • Dobowy średni przepływ ścieków oczyszczonych to ok. 40 m na dobę. • Długość kanalizacji - ok. 8.4 km • Liczba gospodarstw domowych przyłączona do sieci kanalizacyjnej 117. Oczyszczalnia oddana do użytku w 2012 roku. Oczyszczalnia składa się z następujących elementów technologicznych • zespół przyjmowania ścieków: pompownia główna, zespół przyjmowania ścieków dowożonych, płyta odciekowa z wpustem ulicznym, komora retencyjno - uśredniająca z kratą i piaskownikim, seperator piasku, pojemnik na skratki. • blok oczyszczalni: komora defosfatacji, komora denitryfikacji, komora nitryfikacji, osadnik wtórny, stacja dmuchaw.

Strona 50 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

• Zespół gospodarki osadowej: zagęszczacz grawitacyjny, urządzenie odwadniające osad, płyta odkładacza osadu: • odpływ ścieków oczyszczonych: zespół pomiarowy, kolektor odpływowy, wylot odpływowy. 3) Oczyszczalnia ścieków w Mochowie. W 2018 roku, rozpoczęto budowę oczyszczalni ścieków, dla największej aglomeracji Gminy Mochowo miejscowości Mochowo, Mochowo Nowe i Mochowo Parcele z perspektywa podłączenia kolejnych miejscowości. Oczyszczalnia została oddana do eksploatacji w maju 2019 roku. Równolegle budowano sieć kanalizacji sanitarnej, natomiast mieszkańcy sukcesywnie realizują budowę przykanalików. W 2018 roku wybudowano 3070 mb km. sieci kanalizacyjnej. Poniżej przedstawiono dane statystyczne wg stanu na dzień 31-12-2017 roku.

Tabela 34. Kanalizacja sanitarna Wyszczególnienie Jednostka Ilość miary długość czynnej sieci kanalizacyjnej km 19,8 przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego szt. 277 zamieszkania Budynki mieszkalne podłączone do kanalizacji % % 18,6 ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej osoba 1 226 ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej % ogółu ludności % 20,1 Wyszczególnienie Jednostka Ilość miary oczyszczalnie przydomowe szt. 421 zbiorniki bezodpływowe szt. 897 ludność korzystająca z kanalizacji (sieć i przydomowe % 25 oczyszczalnie) % ogółu ludności ścieki bytowe odprowadzone siecią kanalizacyjną dam3 (1) 42,3 nieczystości ciekłe ogółem wywiezione do oczyszczalni ścieków lub dam3 (1) 1,82 stacji zlewnych Źródło: Dane GUS. Stan na 31-12-2017 rok. (1) dam3= 1 tys. m3

W dniu 22.11.2018r. weszły w życie nowe taryfy odprowadzania ścieków do sieci kanalizacji sanitarnej na terenie gminy Mochowo zatwierdzone decyzją nr WA.RET.070.1.101.3.2018 z dnia 24.09.2018r. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie na okres 3 lat.

Tabela 35. Obowiązujące stawki opłaty za odprowadzanie ścieków. Stawki opłat netto Do stawek opłat określonych w tabeli należy doliczyć Cena podatek od towarów i usług VAT w wys. 8% Wielkość cen i stawek opłat ścieków 3 W okresie W okresie W okresie zł/m od 22.11.2018r. od 22.11.2019r. od 22.11.2020r. do 21.11.2019r. do 21.11.2020r do 21.11.2021r. Wysokość stawek opłat określona decyzja nr WA.RET.070.1.101.3.2018 z dnia 24.09.2018r. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie GRUPA I - gospodarstwa domowe, netto 6,93 zł 6,95 zł 6,95 zł odbiorcy pozaprzemysłowi brutto 7,4844 zł 7,506 zł 7,506 zł – kanalizacja grawitacyjna GRUPA II - gospodarstwa netto 6,93 zł 6,95 zł 6,95 zł domowe, odbiorcy pozaprzemysłowi brutto 7,4844 zł 7,506 zł 7,506 zł – kanalizacja ciśnieniowa GRUPA III netto 8,32 zł 8,23 zł 8,23 zł - odbiorcy przemysłowi brutto 8,9856 zł 8,8884 zł 8,8884 zł

Strona 51 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Stawki opłat netto Do stawek opłat określonych w tabeli należy doliczyć Cena podatek od towarów i usług VAT w wys. 8% Wielkość cen i stawek opłat ścieków 3 W okresie W okresie W okresie zł/m od 22.11.2018r. od 22.11.2019r. od 22.11.2020r. do 21.11.2019r. do 21.11.2020r do 21.11.2021r. Stawki obowiązujące - Po uwzględnieniu dopłat z budżetu gminy przyjętych Uchwałą Nr 6/II/2018 Rady Gminy Mochowo z dnia 26.11.2018r. w sprawie ustalenia dopłaty do taryfy dla zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie gminy Mochowo. GRUPA I - gospodarstwa domowe, netto 3,26 zł 3,26 zł odbiorcy pozaprzemysłowi 3,24 zł brutto 3,5208 zł 3,5208 zł – kanalizacja grawitacyjna 3,4992 zł GRUPA II - gospodarstwa domowe, 3,06 netto 3,08 3,08 zł odbiorcy pozaprzemysłowi 3,3048 brutto 3,3264 zł 3,3264 zł - kanalizacja ciśnieniowa GRUPA III netto 3,24 zł 3,15 zł 3,15 zł - odbiorcy przemysłowi brutto 3,4992 zł 3,4020 zł 3,4020 zł Źródło: Strona internetowa Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Mochowie. https://bip-files.idcom- web.pl/sites/46443/wiadomosci/446152/files/stawki_taryf__zbiorowego_zaopatrzenia_w_wode_i_zbiorowego_odprow adzania_sciekow_na_terenie_gminy__mochowo__w_latach_2018__2021.pdf

4) Na obszarach zabudowy rozproszonej powstają przyzagrodowe oczyszczalnie ścieków, jest ich już 421. Ścieki bytowe z pozostałych gospodarstw domowych odprowadzane są w głównej mierze do zbiorników bezodpływowych i wywożone są do oczyszczalni ścieków w Sierpcu.

Tabela 36. Rozliczenie finansowe odbioru ścieków za 2018 rok. Saldo 01.01.2018 r. 7 817,42 zł Przypis 97 258,39 zł Odpis 0,00 zł Umorzenia 0,00 zł Wpłaty 96 415,55 zł Wpłaty zaległe (z lat ubiegłych) 4 915,62 zł Zwroty 0,00 zł Należności: 8 749,88 zł w tym zaległości 8 749,88 zł Nadpłaty 89,62 zł Saldo 31.12.2018r. 8 660,26 zł Źródło: Materiały Urzędu Gminy w Mochowie

6.4 Gospodarka odpadami

Składowanie odpadów w miejscach nie przeznaczonych do tego, w tym zaśmiecanie lasów i koryt cieków wodnych, to problem powszechny w całej Polsce i nieobcy także gminie Mochowo. Jego ciężar powinna ograniczyć (choć zapewne nie zlikwiduje) znowelizowana ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która weszła w życie 1 lipca 2012 roku. Od 2013 roku system gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Mochowo funkcjonuje zgodnie z ustawą z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Zasadniczo zmienił się model gospodarki odpadami komunalnymi i nowe zasady finansowania, odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych. Oznacza to, że każdy mieszkaniec płaci w gminie za odbiór „wyprodukowanych przez siebie śmieci”. Odpady odbierane są przez podmiot uprawniony, wyłoniony w drodze przetargu, obecnie jest to Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej „EMPEGEK” w Sierpcu. Gmina przejęła też obowiązki odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości niezamieszkałych. W przypadku takich nieruchomości stawka opłaty jest zależna od ilości zebranych odpadów,

Strona 52 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

wyrażonej w pojemnikach o określonej pojemności. Natomiast stawka za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości zamieszkałych ustalona jest w oparciu o stawkę określoną na mieszkańca. Wpływy z opłat za gospodarowanie odpadami przeznaczane są na sfinansowanie: odbioru, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, kosztów obsługi punktu selektywnej zbiórki odpadów oraz kosztów administracyjnych związanych z obsługą nowego systemu.

Tabela 37. Liczba nieruchomości i osób od których obierane są odpady komunalne. Rok Liczba nieruchomości Liczba osób 2018 rok 1 610 5 165 2017 rok 1 724 5 209 2016 rok 1 678 5 273 2015 rok 1 686 5 285 Źródło: Dane Urzędu Gminy w Mochowie

Tabela 38. Rzeczywiste wpłaty otrzymane za odbiór odpadów komunalnych. Wpłaty otrzymane od mieszkańców w roku: kwota 2018 439 235,10 zł 2017 456 300,45 zł 2016 471 971,34 zł 2015 503 305,72 zł Źródło: Dane Urzędu Gminy w Mochowie

Tabela 39. Koszty poniesione za gospodarowanie odpadami lata 2015-2018. Wyszczególnienie Rok 2015 Rok 2016 Rok 2017 Rok 2018 Poniesione koszty 718 799,64 zł 571 435,40 zł 434 169,14 zł 482 435,10 zł (+) nadwyżka finansowa (-) 215 493,92 zł (-) 99 464,06 zł (+) 22 131,31zł (-) 43 200,00 zł (-) niedobór finansowy zadłużenie mieszkańców 92 482,78 zł 103 871,60 zł 90 070,48 zł 96 279,48 zł z tytułu nie wniesionych opłat Źródło: Dane Urzędu Gminy w Mochowie

Tabela 40. Ilość odpadów komunalnych odebranych z terenu gminy Mochowo Odpady segregowane w Mg (tonach) Kod odpadu 2016 rok 2017 rok 2018 rok 15 01 01 (opakowania z papieru i tektury) - - 4,80 15 01 02 (opakowania z tworzyw sztucznych) 6,13 4,03 2,12 15 01 04 (opakowania z metali) 2,32 2,59 2,32 15 01 06 (zmieszane odpady opakowaniowe) 61,30 4,20 - 15 01 07 (opakowania ze szkła) 13,95 6,45 3,36 16 01 03 (zużyte opony) 3,56 1,60 3,72 17 01 07 (odpady z betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek) 13,70 9,00 23,96 17 09 04 (zmieszane odpady z budowy, remontów i 4,00 7,82 38,88 demontażu inne niż wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03) 20 03 07 (odpady wielkogabarytowe) - 5,80 7,78 19 12 01 (papier i tektura) - 5,67 4,04 20 01 02 (szkło) 36,48 73,98 86,48 20 01 39 (tworzywa sztuczne) 23,24 73,98 51,10 20 02 01 (odpady ulegające biodegradacji) - 17,20 12,92 Odpady niesegregowane w Mg (tonach) 20 03 01 (niesegregowane zmieszane odpady komunalne) 649,18 752,28 794,24 Źródło: Dane Urzędu Gminy w Mochowie

Strona 53 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Tabela 41. Rozliczenie finansowe wniesionych w 2018 roku opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Saldo 01.01.2018 r. 94 881,95 zł Przypis 462 590,00 zł Odpis 17 230,00 zł Umorzenia 0,00 zł Wpłaty 403 122,77 zł Wpłaty zaległe (z lat ubiegłych) 36 108,33 zł Nadpłaty 7 768,03 zł Zwroty 180,00 zł Źródło: Dane Urzędu Gminy w Mochowie

Rada Gminy w Mochowie podjęła Uchwałę Nr 276/XXXVI/14 z dnia 15 lipca 2014 r. zmieniającą uchwałę w sprawie wyboru metody ustalenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki takiej opłaty (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2014 r. poz. 7074). Uchwałę dotyczącą stawek opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wraz ze wzorem deklaracji umieszczono na stronie internetowej www.mochowo.bipgmina.pl W 2018 roku prowadzono windykację należności opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi . Zestawienie podjętych działań określa poniższa tabela.

Tabela 42. Windykacja należności z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi za 2018 rok Upomnienia Tytuły wykonawcze Ilość Kwota należności głównej Ilość Kwota należności głównej 633 56 502,62 zł 329 33 491,41 zł Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy w Mochowie

Na opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w okresie od 1.01.2018 do 31.12.2018 roku wpłynęło saldo (zaległości z lat ubiegłych) łącznie 36 108,33 zł Z Urzędu Skarbowego w 2018 r. z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wpłynęła kwota 13 329,55 zł Na terenie gminy istnieją dwa PSZOK (Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych) na terenach oczyszczalni ścieków w Ligowie i w Cieślinie. Ilość przekazanych odpadów segregowanych na PSZOK określa tabela Nr 40. Obecnie ze względu na brak odbiorców odpadów powstających w gospodarstwach rolnych (zanieczyszczone folie po sianokiszonkach i Workach big bag). Problem ten w ostatnim okresie nasila się i wymaga pilnego systemowego rozwiązania. Na terenie Gminy Mochowo położone jest nieeksploatowane od 2013 roku składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, zlokalizowane jest w miejscowości Gozdy, na działce o pow. 0,89 ha. Składowisko to było eksploatowane w okresie od marca 1994r. do grudnia 2013r. Ocenia się, że na składowisku zdeponowano około 22 511 m3 odpadów komunalnych. Marszałek Województwa Mazowieckiego Decyzją z dnia 2 lutego 2018r. orzekł o zamknięciu z urzędu powyższego składowiska. Decyzja ta określa techniczny sposób zamknięcia, ustala harmonogram prac o sposób rekultywacji. Termin zakończenia rekultywacji ustalony został na dzień 30 czerwca 2019 roku. Koszt związany z zamknięciem składowiska wynosi. W 2018 roku Gmina poniosła koszty związane z zamykaniem składowiska: • koszty sporządzenia instrukcji prowadzenia składowiska - 2 753,97 zł • koszty sporządzenia ekspertyzy zamknięcia składowiska - 8 411,97 zł. Od 2013 roku do chwili obecnej Gmina ponosi koszty związane przede wszystkim z: Strona 54 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

• wykonywaniem badań chemicznych wód podziemnych wynikającym z obowiązku monitorowania składowiska, badania biogazu, analizy struktury i składu zdeponowanych odpadów w wysokości - za 2018 rok - 9 987,60 zł. • z wywozem wód odciekowych ze składowiska w wysokości – za 2018 rok 1400 zł W styczniu 2019r. Gmina Mochowo ogłosiła przetarg na zamknięcie i rekultywację składowiska. Przedmiot zamówienia obejmował obniżenie istniejącego obwałowania i ukształtowanie bryły składowiska w sposób zapewniający odpływ wód opadowych; wykonanie 2 szt. studni odgazowujących, ułożenie i zagęszczenie na wierzchowinie i skarpach warstwy wyrównawczej i glebotwórczej, obsiew wierzchowiny i skarp kwatery mieszanką traw i roślin motylkowych. Koszt zamknięcia wysypiska w Gozdach zamknie się kwotą 137 496,83 zł.

6.5 Zaopatrzenie w energię cieplną.

Zaopatrzenie w ciepło odbywa się głównie ze źródeł indywidualnych opalanych w większości węglem kamiennym oraz gazem i olejem opałowym. Gospodarstwa indywidualne stosują głównie węgiel jako czynnik grzewczy. Na terenie Gminy Mochowo wybudowano 39365 mb sieci gazowej przesyłowej oraz 26766 mb. sieci rozdzielczej. Czynnych przyłączy do budynków mieszkalnych 246 szt. na ogółem wszystkich przyłączy 259. Liczba ludności korzystająca z gazu 314 osób. Zużycie gazu łącznie 1,537MWh, w tym na ogrzewanie mieszkań 1,328Mwh 23. Wszystkie obiekty użyteczności publicznej położone w m. Mochowo, Mochowo Parcele i Ligowo podłączone są do sieci gazowej. Szkoła Podstawowa w Bożewie wyposażona jest w kotłownie olejową. Coraz więcej gospodarstw domowych decyduje się na ogrzewanie nieruchomości gazem gromadzonych w lokalnych zbiornikach gazu na terenach nieruchomości a także ogrzewaniem olejowym (np. Szkoła Podstawowa w Bożewie).

6.6 Energia elektryczna

Przez obszar gminy przebiega napowietrzna linia elektroenergetyczna dwutorowa linia wysokiego napięcia 110 kV:400 kV relacji Płock - Grudziądz, która nie bierze udziału w zaopatrywaniu gminy w energię elektryczną. Z uwagi na brak własnej stacji 110/15kV gmina zasilana jest z dwóch głównych punktów zasilania: GPZ Sierpc i GPZ Rypin. Ze stacji tych wyprowadzonych jest szereg linii napowietrznych, z których część stanowi sieć gminną średniego napięcia. W gminie funkcjonuje jeden system średniego napięcia 15 kV. Struktura sieci średniego napięcia ma charakter pierścieniowy, co gwarantuje ciągłość dostaw energii elektrycznej na wypadek awarii linii SN. Na terenie gminy Mochowo znajdują się 132 stacje transformatorowe. Sieć energetyczna, na terenie gminy jest administrowana i eksploatowana przez Koncern Energetyczny ENERGA S.A. Oddział Zakład Energetyczny Płock. Sieć energetyczna zarówno średniego jak i niskiego napięcia ulega sukcesyjnej poprawie, chociaż zdarzają się linie energetyczne niskiego napięcia liczące ponad 50 lat na słupach drewnianych (np. m. Malanowo Stare). Urząd Gminy w Mochowie na przestrzeni ostatnich 4 lat wydał 30 decyzji celu publicznego na modernizację lub przebudowę linii średniego i niskiego napięcia oraz modernizacji stacji transformatorowych.

Na terenie Gminy Mochowo nie występują elektrownie wiatrowe.

23 Dane statystyczne GUS. Stan na 31-12-2017 rok.

Strona 55 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

W miejscowości Choczeń znajduje się prywatna, zmodernizowana w 2011 roku, pracująca elektrownia wodna z turbiną typu Kaplan o średnicy wirnika 1300 mm, Wysokością piętrzenia 2,3 m i mocy produkcyjnej 75kW24. W 2017 roku prywatny inwestor noszący się z zamiarem uruchomienia małej elektrowni wodnej w pobliżu wsi Cieślin gm. Mochowo uzyskał warunki zabudowy i zagospodarowania. Przedmiotem inwestycji będzie odbudowa jazu piętrzącego wody rzeki Skrwy Prawej oraz jej piętrzenia na potrzeby małej elektrowni wodnej, odbudowa i remont kanału napływowego i odpływowego małej elektrowni wodnej, budowa przepławki dla ryb, remont, w tym odmulenie kanału Młynówki, remont i przebudowa zachowanych elementów układu energetycznego (w tym małej elektrowni wodnej); realizacja przyłącza energetycznego, uruchomienie małej elektrowni wodnej. Planowana inwestycja umożliwi piętrzenie wody do wysokości do ok. 2 m produkcja energii będzie realizowana na dwóch turbinach z czego turbina nr 1 znajdować się będzie w pomieszczeniu po byłej elektrowni, zaopatrzona będzie w turbinę Francisa, turbina nr 2 znajdować się będzie w nowoprojektowanej turbinowni zlokalizowanej na kanale Młynówki, zaopatrzona będzie w turbinę Kaplana. Dzięki dofinansowaniu ze środków krajowych i unijnych, coraz więcej gospodarstw domowych instaluje panele słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne. Dokłada liczba nieruchomości wyposażonych w tego rodzaju instalacje będzie znana po sporządzeniu inwentaryzacji. Szacuje się, że takich instalacji na terenie gminy pracuje kilkadziesiąt. W 2018 roku prywatny inwestor uzyskał pozwolenie na budowę farmy fotowoltaicznej o mocy wytwórczej do 1 MW wraz z niezbędną infrastrukturą oraz magazynem energii na działce nr ew. 35, obręb Kapuśniki, gmina Mochowo - w ramach planowanego przedsięwzięcia planuje się budowę transformatora typu suchego lub olejowego. Wymiary stacji transformatorowej będą wynosiły ok. 4 m x 5 m i wysokości ok. 4 m. Planuje się zastosowanie wolno stojących, nieprzytwierdzonych na stałe do gruntu metalowych konstrukcji wsporczych, do których przymocowane będą panele fotowoltaiczne. Panele fotowoltaiczne zainstalowane będą na terenie ok. 2,5 ha. W zarządzie Gminy znajduje się 49 PPE (Punktów Poboru Energii) zlokalizowanych w obiektach budowlanych (obiekty użyteczności publicznej, stacje wodociągowe, oczyszczalnie ścieków, przepompownie ścieków ) oraz 52 PPE na istniejącym oświetleniu ulicznym. Łącznie oświetlenie funkcjonuje w 35 sołectwach. W eksploatacji znajdują się 392 punkty świetlne.

6.7 Telekomunikacja.

Strukturę teleinformatyczną stacjonarną gminy tworzy przede wszystkim operator Orange S.A. na liniach kablowych oraz operatorzy dzierżawiący jej linie telekomunikacyjne. Na terenie gminy występują operatorzy sieci telefonii komórkowej: T-Mobile, Plus GSM, Orange. W części miejscowości brakuje zasięgu poszczególnych sieci. Dostawcami internetu są firmy Orange S.A. i operatorzy komórkowi (internet mobilny). Jakość transmisji jest zróżnicowana – w części miejscowości gminy jest słaba lub bardzo słaba. Miejmy nadzieję, że obecnie budowana stacja przekaźnikowa telefonii komórkowej Orange w m. Ligowo obejmie zasięgiem teren gminy i jakość usług ulegnie poprawie. Póki co, mieszkańcy gminy nie mają dostępu do sieci szerokopasmowej, umożliwiającej pełne korzystanie z możliwości współczesnego internetu.

24 Portal internetowy Małe elektrownie wodne. http://mew.pl/o-firmie/realizacje

Strona 56 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

6.8 Ochrona zwierząt

Zgodnie z Ustawą z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt do zadań własnych gminy należy zapobieganie bezdomności zwierząt i zapewnienie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie. Rada Gminy corocznie do 31 marca określa w drodze uchwały program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Mochowo. Program ten jest opiniowany przez powiatowego lekarza weterynarii, organizacje społeczne oraz zarządców obwodów łowieckich. Na terenie gminy nie istnieje schronisko dla bezdomnych zwierząt. W 2018 r. zawarto umowę ze Schroniskiem dla Zwierząt „Nadzieja” w Napierkach. W ramach każdej umowy schronisko zapewnia opiekę zwierzętom z terenu gminy Mochowo poprzez przyjmowanie odłowionych zwierząt. Zapewnia też psom opiekę weterynaryjną w zakresie profilaktyki, obowiązkowych szczepień oraz w zakresie sterylizacji i właściwych warunków bytowania. Zgodnie z Ustawą o ochronie zwierząt oraz programem opieki nad zwierzętami bezdomnymi gmina ma obowiązek zapewnienia całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadkach zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt. W Gminie Mochowo opiekę zgodnie z umową sprawuje „ALLVET” Gabinet Weterynaryjny w Mochowie.

Tabela 43. Koszty ponoszone przez Gminę Mochowo na ochronę zwierząt, Rodzaj kosztów 2015r. 2016r. 2017r. 2018r. Koszty pobytu zwierząt w schronisku 16 638,00 zł 13 995,70 zł 15 188,90 zł 16 586,05 zł Koszty usług weterynaryjnych 4 123,44 zł 964,00 zł 3 938,52 zł 6 350,94 zł Koszty sterylizacji 2 466,00 zł 305,00 zł 324,00 zł 1 087,56 zł Koszty zakupu karmy 308,46 zł 174,24 zł 395,34 zł 1 391,28 zł Koszty doraźnej pomocy potrąconym 216,00 zł 0,00 zł 540,00 zł 399,60 zł zwierzętom w zdarzeniach drogowych: Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy w Mochowie

Odbiór padłych zwierząt z terenu Gminy Mochowo realizuje zgodnie z umową Przedsiębiorstwo Przemysłowo-Handlowe „HETMAN” - Florianów. Firma ta odebrała padłe dzikie zwierzęta w ilościach: 2016 rok - 4 szt. koszty – 514,20 zł 2017 rok - 3 szt. koszty – 532,44 zł 2018 rok - 2 szt. koszty - 302,40 zł.

7. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE

7.1 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Mochowo

„Studium” zostało przyjęte Uchwałą Nr 23/VI/2015 Rady Gminy Mochowo z dnia 20 stycznia 2015 roku w sprawie uchwalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Mochowo. Studium uchwala się dla całego terytorium gminy. Uchwałą Nr 235/ XXXIII/2017 Rady Gminy Mochowo z 31 marca 2017 roku studium zostało zmienione, wprowadzają szereg zmian, w głównej mierze wyznaczając terenu pod zabudowę mieszkaniową, usługową oraz wprowadzając ograniczenia związane z inwestycjami uciążliwymi (fermy).

Strona 57 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Studium wskazuje teren o pow. 25 ha do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 25. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy Mochowo określa zasady racjonalnego i zgodnego z zasadami zrównoważonego rozwoju gospodarowania przestrzenią. W oparciu o rozpoznane w trakcie sporządzania studium potrzeby inwestycyjne mieszkańców do rozwoju zagospodarowania przestrzennego ustalono następujące priorytety rozwoju przestrzennego gminy Mochowo: funkcja rolnicza jako funkcja podstawowa, funkcje: mieszkaniowa, turystyczna i produkcyjno- usługowa – jako wspomagające. Studium stwierdza m.in., że: • podstawowym kierunkiem zmian jest ochrona terenów o najwyższych walorach do rozwoju rolnictwa, ochrona lasów oraz zachowanie wysokich walorów środowiska przyrodniczego. • kluczowe dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców gminy Mochowo są działania podejmowane między innymi w zakresie bezpieczeństwa, nawiązywania kontaktów społecznych, kreowania pozytywnego wizerunku gminy, restaurowania obiektów zabytkowych i innych działań związanych z rozwojem obszarów wiejskich. • niezbędne jest: wskazanie rezerwy terenów pod budowę przeznaczonych do użytku publicznego ścieżek rowerowych wzdłuż głównych ulic o dużym natężeniu ruchu drogowego w porozumieniu z gminami ościennymi. • uzupełnienie braków infrastruktury technicznej na istniejących terenach zabudowanych i wyprzedzające przygotowanie techniczne obszarów wskazanych pod zainwestowanie. • uzupełnienie braków infrastruktury społecznej o place zabaw, miejsca rekreacji, obiekty sportowe. Celem wszelkich zabiegów powinno być utrzymanie ciągłości strukturalnej i funkcjonalnej istniejących powiązań ekologicznych, zachowanie ich potencjału biologicznego, ograniczenie działań mogących zmienić warunki siedliskowe. Zagospodarowanie przestrzenne gminy winno uwzględnić utrzymanie i ochronę istniejących lasów w celu zwiększenia retencyjności obszaru zasilania wód płynących, stabilizacji warunków klimatycznych, a także dla optymalnego wykorzystania gruntów o najniższej wartości produkcyjnej. Na terenach wód powierzchniowych (Skrwa) oraz w ich sąsiedztwie zaleca się lokalizację obiektów i urządzeń sportów i rekreacji. W odniesieniu do obszarów zainwestowanych konieczne jest skoordynowanie polityk: przestrzennej, polityki komunikacyjnej i infrastrukturalnej tak, aby wspomagały one rozwój obszarów osadniczych we wsiach gminy Mochowo, przy jednoczesnym obniżeniu kosztów funkcjonowania i całego układu. Głównymi działaniami powinny być: • wzmocnienie roli głównych miejscowości Mochowo, Ligowo, Bożewo jako ośrodków obsługi mieszkańców. • dążenie do wytworzenia zwartej struktury przestrzennej terenów zabudowanych, wyrównywanie dysproporcji pomiędzy wyposażeniem wsi w infrastrukturę społeczną, techniczną, poprawa jakości życia mieszkańców, • przeciwdziałanie przenoszenia się osadnictwa na obszary trudne do obsługi lub • wymagające znacznych nakładów dla jej zapewnienia, • oddzielenie od siebie terenów mieszkaniowych oraz generujących uciążliwości obszarów wykorzystywanych gospodarczo, w tym związanych z produkcją rolniczą,

25 Sprawozdania GUS PZP-1 - Lokalne planowanie i zagospodarowanie przestrzenne za rok 2018.

Strona 58 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

• kształtowanie zagospodarowania przyjaznego bezpiecznemu ruchowi pieszemu i rowerowemu poprzez budowę chodników lub ciągów pieszo-rowerowych, łączących tereny zabudowane z obiektami ważnymi z punktu widzenia życia na obszarach wiejskich. • kształtowanie zagospodarowania umożliwiającego jego obsługę transportem zbiorowym, • rozwój infrastruktury technicznej, • rewitalizacja terenów wiejskich, Mochowo, Mochowo Parcele, Mochowo Nowe, Bożewo, Bożewo Nowe oraz wsie Ligowo, Malanowo Stare oraz parków i zespołów podworskich w Cieślinie oraz Obrębie. Koncepcja przekształceń i rozwoju zakłada stworzenie większych powierzchniowo terenów aktywności gospodarczej w: Mochowie Nowym, Mochowie, Mochowie Parcele, Cieślinie, Ligowie, Bożewie, Bożewie Nowym i Rokiciu. Wg Studium, kreowanie wizerunku gminy Mochowo jako ciekawego miejsca do spędzania wolnego czasu i odpoczynku jest jednym z kluczowych zadań władz gminy, postulowanych również w planie zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego. Przyjmuje się zasadę, że inwestowanie w ten sektor działalności usługowej, które odbywa się także na terenach rolnych (z wyjątkiem terenów rolnych bez prawa do zabudowy) oraz terenach aktywności gospodarczej jest zgodne ze studium. Zasada ta nie obejmuje przeznaczania terenów pod zabudowę rekreacji indywidualnej. Koncepcja rozwoju funkcji turystycznej zakłada powstawanie i rozwój terenów związanych z szeroko pojętą turystyką i rekreacją na całym obszarze gminy. Szczególnie tym celom mają służyć: osiedla domów rekreacji indywidualnej we wsiach: Dobaczewo, Zglenice Budy, Cieślin, Żurawin, Żurawinek, Grodnia, Choczeń a także tereny pod obiektami obsługi turystów, trasami turystycznymi i ścieżkami rowerowymi, boiskami sportowymi, miejscami do biwakowania, parkami jako predysponowanymi do tego celu.

7.2. Turystyka i rekreacja

Jednym z uwarunkowań rozwoju turystyki i rekreacji na terenie gminy są jej walory przyrodnicze i dobra komunikacja. Gmina Mochowo ma znaczące walory rekreacyjne, szczególnie przydatne dla turystyki i rekreacji podmiejskiej. Jej położenie na trasie Płock - Sierpc jest dogodne dla turystów. Gmina posiada interesujące dziedzictwo kulturowe w postaci obiektów zabudowy sakralnej i świeckiej. Jednak głównym walorem obszaru gminy jest jej krajobraz, przyroda i relatywnie czyste środowisko. To one stanowią główną atrakcję dla mieszkańców miast. Jeśli zostaną zachowane, będą sprzyjać rozwojowi turystyki, a także osadnictwa na terenie gminy. Szczególnym atutem dla turystyki i rekreacji jest rzeka Skrwa wraz ze swoją malowniczą doliną i towarzyszącymi kompleksami leśnymi. Odcinek rzeki Skrwy przepływający przez gminę Mochowo jest nieuregulowany, tworzy meandry i rozlewiska, podcina tarasy skarp. Zbocza doliny Skrwy są zróżnicowane: łagodne bądź strome (czasami nawet wykształcone w formie pionowych ścian). Charakterystycznymi miejscami w dorzeczu Skrwy są rynny lodowcowe. Znajdują się głównie w południowej części Gminy (Grodnia, Cieślin).Tereny te stwarzają możliwość rozwoju turystyki wiejskiej i agroturystyki. Przez teren gminy, wzdłuż rzeki Skrwy prowadzi szlak czerwony im. Bolesława Krzywoustego z Płocka nad Jezioro Urszulewskie. Zasoby te są, póki co niewykorzystywane przez mieszkańców gminy. Brakuje gospodarstw agroturystycznych i innych obiektów, w których turyści mogliby „zostawić” swoje pieniądze i wesprzeć w ten sposób rozwój gminy.

Strona 59 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

7.3 Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.

Realizacja polityki zagospodarowania przestrzennego następuje poprzez akty prawa miejscowego, jakimi są plany zagospodarowania przestrzennego. Na terenie Gminy Mochowo obowiązuje 5 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dalej „MPZP”, w tym 2 uchwalone na podstawie ustawy z dnia 23 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Są to nw. MPZP: 1) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Mochowo, dla fragmentów wsi Ligowo, Rokicie, Mochowo, Mochowo Nowe, Mochowo Parcele, Bożewo, Bożewo Nowe, Żółtowo, Grodnia26. 2) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Mochowo, dla fragmentów wsi Mochowo, Bożewo Nowe27. 3) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla zakazu zabudowy w części miejscowości Gozdy, Ligowo, Śniechy, Malanowo Nowe, Malanówko, Malanowo Stare, Żółtowo, Żuki, Mochowo Parcele, Sulkowo Bariany, Bożewo, Cieślin, Łukoszyn w gminie Mochowo28. 4) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla zakazu zabudowy w części miejscowości Łukoszyno Biki, Żuki, w gminie Mochowo 29. 5) Uchwała nr 143/XXV/01 Rady Gminy w Mochowie z dnia 28 marca 2001 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej we wsi Ligowo, gm. Mochowo pow. sierpecki, woj. mazowieckie - dotycząca przeznaczenia terenów pod oczyszczalnię ścieków30. Ogółem MPZP obejmują powierzchnię 923 ha. Przeznaczenie terenów w MPZP prezentuje poniższa tabela.

Tabela 44. Powierzchnia objęta MPZP w podziale na sposób zagospodarowania. Rodzaj przeznaczenia Powierzchnia % powierzchni przeznaczenia (w ha) terenu w m.p.z.p. Grunty u użytkowane rolniczo 874,00 ha 94,7% Zabudowa mieszkaniowa 10,00 ha 1,1% Zabudowa usługowa 10,00 ha 1,1% W tym usług publicznych 4,00 ha 0,4% Zabudowa techniczno-produkcyjna 16,00 ha 1,7% Zieleń i wody 6,50 ha 0,7% Pod zabudowę komunikacyjną 6,50 ha 0,7% 923,00 ha 100,0 % Źródło: Sprawozdanie GUS PZP-1 - Lokalne planowanie i zagospodarowanie przestrzenne za rok 2018.

Wg stanu na dzień 31 grudnia 2018 roku w trakcie realizacji były 3 miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, w szczególności plany te dotyczą: 1) zabudowy części miejscowości Załszyn, Myszki, Żabiki, Żuki w gminie Mochowo31

26 UCHWAŁA NR 69/XIII/11 Rady Gminy Mochowo z dnia 30 listopada 2011 roku. Uchwała opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego z 2011r. Nr 235 poz. 8230 z dnia 22 grudnia 2011r. 27 UCHWAŁA NR 98/XVI/12 Rady Gminy Mochowo z dnia 22 marca 2012 roku. Uchwała opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego z 2012r. poz. 3979 z dnia 11 maja 2012r. 28 UCHWAŁA Nr 282/XXXIX/2017 Rady Gminy Mochowo z dnia 29 września 2017 r. Uchwała opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego z 2017 roku - poz. 9058 z dnia 11.10.2017r. 29 UCHWAŁA NR 375/XLIX/2018 Rady Gminy Mochowo z dnia 31 października 2018 roku. Uchwała opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego z 2018r. poz. 10779 z dnia 08 listopada 2018r. 30 UCHWAŁA NR 143/XXV/01 Rady Gminy w Mochowie z dnia 28 marca 2001 r. Uchwała opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego z 2001 poz. 1479 z 01 czerwca 2001r. 31 Uchwała o przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Nr 36/VIII/2015 RADY GMINY W MOCHOWIE z dnia 18 maja 2015r.

Strona 60 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

2) zakazu zabudowy w części miejscowości Gozdy, Ligowo, Śniechy, Malanowo Nowe, Malanówko, Malanowo Stare, Żółtowo, Żuki, Mochowo Parcele, Sulkowo Bariany, Bożewo, Cieślin, Łukoszyn w gminie Mochowo32 3) zabudowy części obrębów Bożewo, Bożewo Nowe, Cieślin, Kokoszczyn, Ligowo, Ligówko, Łukoszyno Biki, Malanowo Stare, Mochowo, Mochowo Nowe, Mochowo Parcele, Zglenice Budy, Zglenice Małe, Żurawin w gminie Mochowo33.

Łączna powierzchnia objęta projektami w.w. MPZP wynosi 171,80 ha, w tym 29,51 ha terenów objętych obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Na terenie gminy obowiązywały niżej wymienione „Plany odnowy miejscowości” Mochowo Parcele, Ligowo, Cieślin, Bożewo i Bożewo Nowe. Opracowanie Planu Odnowy Miejscowości było niezbędnym elementem do pozyskania środków finansowych z funduszy strukturalnych oferowanych przez Unię Europejską oraz funduszy rządowych wynikającym z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. W roku 2018 wydane zostały 123 zaświadczenia o przeznaczeniu terenu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz 3 wypisy i wyrysy z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Za wydanie zaświadczeń pobrana została opłata skarbowa o łącznej wartości 2.091,00 zł, Za wydanie wypisów i wyrysów uiszczono opłatę skarbową w wysokości 270,00 zł. Ilość wydawanych zaświadczeń jest porównywalna do lat ubiegłych i kształtuje się na podobnym poziomie.

7.4 Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu organ właściwy ze względu na położenie planowanej inwestycji (wójt Gminy) ustala warunki zmiany sposobu zagospodarowania terenu poprzez budowę obiektu budowlanego lub wykonanie innych robót budowlanych. Decyzja jest instrumentem planowania przestrzennego. Jej celem jest ustalenie czy dane zamierzenie inwestycyjne nie naruszy ładu przestrzennego. Decyzja może zatem regulować wysokość budynku, jego kształt, kolor elewacji, posadowienie na działce i inne elementy istotne z punktu widzenia urbanistyki i estetyki. Inaczej niż przy pozwoleniu na budowę, do ustalenia warunków zabudowy nie jest niezbędne posiadanie przez wnioskującego praw do nieruchomości. Decyzja sama w sobie nie rodzi prawa do terenu, ani nie narusza prawa własności. O ustalenie warunków zabudowy dla dowolnego terenu może zatem wystąpić każdy. Warunkiem niezbędnym do wydania decyzji jest spełnienie łącznie poniższych warunków: 1) Co najmniej jedna działka sąsiednia z tej samej drogi publicznej jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dla nowej zabudowy (tzw. zasada dobrego sąsiedztwa). W przypadku planowanej zabudowy zagrodowej, zasada dobrego sąsiedztwa z pkt. 1 nie musi być zachowana, jeżeli powierzchnia gospodarstwa przekracza średnią powierzchnię gospodarstwa rolnego w gminie.

32 Uchwała o przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Nr 176/XXV/2016 RADY GMINY W MOCHOWIE z dnia 29 sierpnia 2016 roku. 33 Uchwała o przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Nr 280/XXXIX/2017 RADY GMINY W MOCHOWIE z dnia z dnia 29 września 2017 roku.

Strona 61 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

2) Teren ma dostęp do drogi publicznej; 3) Istnieje lub jest projektowana sieć uzbrojenia terenu wystarczająca dla planowanej inwestycji. 4) Teren nie wymaga uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na nierolnicze i nieleśne. 5) Decyzja jest zgodna z przepisami odrębnymi. Wymagania ustalane w decyzji Poza kontynuacją funkcji, w decyzji ustalane są wymagania dotyczące nowej zabudowy dotyczące: 1) linii zabudowy, 2) wielkości powierzchni zabudowy w stosunku do powierzchni działki lub terenu, 3) szerokości elewacji frontowej, 4) wysokości górnej krawędzi elewacji frontowej, jej gzymsu lub attyki, 5) geometrii dachu (kąt nachylenia, wysokość kalenicy, układ połaci dachowych). Decyzje o warunkach zabudowy wydaje się wyłącznie na terenach, na których nie obowiązują miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. To miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego w swej treści graficznej i opisowej zawierają wszystkie elementy, które określa decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego. Jak ważny jest to instrument planowania przestrzennego świadczy liczba wydanych decyzji administracyjnych o warunkach zabudowy.

Tabela. 45. Ilość wydanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Rodzaj zabudowy Ilość wydanych decyzji (sztuk) 2015 rok 2016 rok 2017 rok 2018 rok Ogółem, w tym: 49 44 44 47 odmowne 0 1 1 0 mieszkaniowa jednorodzinnej 26 26 29 24 usługowa 5 2 1 1 inna 18 16 14 22 Łączna powierzchnia 27,5 78,8 91,7 126,2 Źródło: Sprawozdania GUS PZP-1 - Lokalne planowanie i zagospodarowanie przestrzenne za lata 2015-2018.

Na terenie Gminy Mochowo koszt przygotowania jednej decyzji 205,00 zł brutto za 1 szt. Na przygotowanie projektów decyzji o warunkach zabudowy wydatkowanych zostało 13.940,00 zł brutto, co w porównaniu z rokiem 2017 przyniosło oszczędności w wysokości ok. 4.500,00 zł brutto. Do kosztów związanych z wydaniem decyzji należy doliczyć koszt opłat pocztowych. Za wydanie decyzji o warunkach zabudowy na cele nie związane z budownictwem mieszkaniowym pobierana była opłata skarbowa w wysokości 107,00 zł za 1 decyzję. Łącznie uiszczono opłat na kwotę 2.782,00 zł.

7.5 Decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wydaje się w przypadku, gdy teren pod inwestycję celu publicznego nie posiada miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Pierwszą cechą charakteryzującą inwestycję celu publicznego jest jej zakres, tj. określenie, czy dane przedsięwzięcie można zaliczyć do działań o znaczeniu lokalnym, ponadlokalnym czy krajowym. Drugą cechą jest cel danego zamierzenia, tj. czy stanowi on realizację celów, o których mowa w art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami Tylko łączne spełnienie tych dwóch przesłanek może przesądzać, iż dane przedsięwzięcie jest inwestycją celu publicznego., w stosunku do której zastosowanie mają przepisy art. 50-58 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Wójt, wydaje decyzje sprawach ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu powiatowym i gminnym a także o znaczeniu krajowym i wojewódzkim Strona 62 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

- w uzgodnieniu z marszałkiem województwa. Ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego następuje na wniosek inwestora. Ilości wydanych decyzji w poszczególnych latach i ich rodzaje określa poniższa tabela.

Tabela 46. Ilość wydanych decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Rodzaj inwestycji Ilość wydanych decyzji (sztuk) 2015 rok 2016 rok 2017 rok 2018 rok Wydanych decyzji Ogółem 11 20 14 13 Postępowania umorzone 0 1 0 2 Budowa lub demontaż linii energetycznych SN i 6 8 7 9 NN ( napowietrzne, kablowe) oraz stacji transformatorowych Budowa lub przebudowy dróg 3 3 2 1 Budowa gazociągu średniego ciśnienia 0 1 0 1 Budowa kanalizacji sanitarnej 1 1 0 1 Budowa, rozbudowa sieci wodociągowej 1 2 2 0 Budowa kanalizacji odwodnieniowej 0 0 1 1 Budowo rozbudowa, modernizacja budynków 0 5 2 0 użyteczności publicznej Łączna powierzchnia 2,60 1,20 1,30 115,5 Źródło: Sprawozdania GUS PZP-1 - Lokalne planowanie i zagospodarowanie przestrzenne za lata 2015-2018.

7.6 Budownictwo mieszkaniowe

Całkowite zasoby mieszkaniowe w gminie Mochowo to 1 776 nieruchomości. Na każdych 1000 mieszkańców przypada 291 mieszkań. Jest to wartość znacznie mniejsza od wartości dla województwa mazowieckiego oraz znacznie mniejsza od średniej dla całej Polski34. W 2018 roku wydano: 14 decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu na budowę budynków mieszkalnych oraz 14 na ich rozbudowę, dobudowę lub nadbudowę. Wielkości te są porównywalne w okresie ostatnich 5 lat35. Przeciętna liczba pokoi w nowo oddanych mieszkaniach w gminie Mochowo to 4,92 i jest znacznie większa od przeciętnej liczby izb dla województwa mazowieckiego oraz znacznie większa od przeciętnej liczby pokoi w całej Polsce. Przeciętna powierzchnia użytkowa nieruchomości oddanej do użytkowania w 2017 roku w gminie Mochowo to 154,80 m2 i jest znacznie większa od przeciętnej powierzchni użytkowej dla województwa mazowieckiego oraz znacznie większa od przeciętnej powierzchni nieruchomości w całej Polsce36. Poniższy wykres przedstawia liczbę oddanych do użytkowania mieszkań (liczone jako odrębny lokal ale również jako dom) w sztukach. Począwszy od 2012 roku, w którym liczba oddanych do użytkowania mieszkań wynosiła 17, rokrocznie oddawanych jest do użytkowania od 10 do 15 odrębnych mieszkań (domów). Według danych statystycznych na dzień 31-12-2017 roku na ogólną liczbę 1608 budynków mieszkalnych i 1 786 mieszkań - 88,80% mieszkań przyłączonych jest do wodociągu, 1404 nieruchomości (78,43% ) wyposażonych jest w ustęp spłukiwany, 1 356 mieszkań (75,73%) posiada łazienkę, 1 298 mieszkań (72,47%) korzysta z centralnego ogrzewania, a 3,32% z gazu sieciowego.

34 Źródło: http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Mochowo#nieruchomości. Stan na 31-12-2017 rok. 35 Źródło: Dane statystyczne Urzędu Gminy w Mochowie. Stan na 31-12-2018 rok 36 Źródło: http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Mochowo#nieruchomości. Stan na 31-12-2017 rok.

Strona 63 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Wykres 4. Liczba mieszkań oddanych w latach 1995-2017

Źródło: http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Mochowo#nieruchomości

Według danych statystycznych na dzień 31-12-2017 roku na ogólną liczbę 1608 budynków mieszkalnych i 1 786 mieszkań - 88,80% mieszkań przyłączonych jest do wodociągu, 1404 nieruchomości (78,43% ) wyposażonych jest w ustęp spłukiwany, 1.356 mieszkań (75,73%) posiada łazienkę, 1 298 mieszkań (72,47%) korzysta z centralnego ogrzewania, a 3,32% z gazu sieciowego. Mieszkaniowy zasób Gminy Mochowo obejmuje lokale mieszkalne będące jej własnością lub użytkowanych przez gminę.

Tabela 47. Mieszalnikowy zasób Gminy Mochowo. L.p. Położenie -adres liczba lokali 1 Choczeń 19 4 2 Cieślin 19 2 3 Dobrzenice Małe 2 2 4 Ligowo, ul Parkowa 4 1 5 Ligowo, ul. J. Pawła II 25 3 6 Łukoszyn 1 3 7 Malanowo Stare 33 1 8 Żurawin 5 3 9 Gozdy 2 1 Razem 20 Źródło: Dane UG Mochowo, stan na 31-12-2018 r.

Za najem lokali mieszkalnych najemcy płacą na rzecz Gminy Mochowo czynsz najmu, ustalony według stawki podstawowej 0,80 zł za 1m² powierzchni użytkowej lokali powiększonej o wskaźniki zwiększające, uzależnione o wyposażenie lokalu (lokal z łazienką (+)- 30%, lokal z wc (+) 30%, lokal z c.o. (+) 30%. Najemcy oprócz czynszu zobowiązani są do uiszczania opłat związanych z eksploatacją mieszkania, tj. opłat za dostawę do lokalu energii, wody, odbiór nieczystości płynnych w przypadkach, gdy korzystający z lokalu nie ma zawartej umowy bezpośrednio z dostawcą mediów lub usług. W 2018 roku rozpoczęto budowę w miejscowości Choczeń budowę wielorodzinnego budynku socjalnego o powierzchni użytkowej 326,54 m2. W budynku dwukondygnacyjnym przewidziano lokali socjalnych po 4 na każdej kondygnacji) o powierzchni użytkowej od 32 do 36 m2. Wartość prac budowlanych wg umowy przetargowej z wykonawca wynosi 930 tys. brutto. Inwestycja zostanie ukończona i oddana do użytkowania w 2019 roku.

Strona 64 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

8. BEZROBOCIE.

Jedną z najbardziej istotnych cech społeczności gminy jest wysoki wskaźnik osób pozostających bez pracy. Jest to immanentna cecha wiejskich obszarów rolniczych, do których zalicza się Gmina Mochowo. Dane z lat. 2014 2018 pokazują minimalny spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych.

Tabela 48. Bezrobotni Gminy Mochowo. Wg stanu na Bezrobotni, w tym: Bezrobotni z prawem do zasiłku dzień: ogółem mężczyzn kobiet ogółem mężczyzn kobiet 31.12.2018r. 468 186 282 61 30 31 31.12.2017r. 463 179 284 67 26 41 31.12.2016r. 514 235 279 67 44 23 31.12.2015r. 523 238 285 76 47 29 31.12.2014r. 585 259 326 93 51 42 Źródło: http://sierpc.praca.gov.pl/bezrobocie-w-gminach

Bezrobocie rejestrowane w gminie Mochowo wynosiło w 2017 roku 20,5% (27,6% wśród kobiet i 14,6% wśród mężczyzn) i było prawie czterokrotnie wyższe niż w województwie mazowieckim.

Wykres 5. Stopa bezrobocia na tle powiatu, województwa i kraju.

Źródło: http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Mochowo#podstawowe-informacje

Wyjątkowo niekorzystnie przedstawia się Wskaźnik bezrobocia wśród beneficjentów pomocy społecznej.

Tabela 49. Wskaźnik bezrobocia wśród beneficjentów pomocy społecznej. Rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok 2017 rok 2018 rok Wskaźnik % 34% 37% 45% 30% 45% Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo. Niezwykle ciekawie przedstawia się podział bezrobotnych ze względu na poszczególne kategorie bezrobotnych.

Tabela 50. Wybrane kategorie bezrobotnych w Gminie Mochowo. Wg stanu na Bez Bez Do 30 Do 25 Długotrwale Powyżej 50 Niepełno- dzień: kwalifikacji doświadczenia Roku roku bezrobotni roku życia sprawni zawodowych zawodowego życia życia 31.12.2018r 100 134 157 95 299 106 24 31.12.2017r 99 136 155 91 310 87 21 31.12.2016r 125 144 179 106 351 105 20 31.12.2015r 117 153 182 110 327 108 19 31.12.2014r 130 176 b.d. 137 367 108 18 Źródło: http://sierpc.praca.gov.pl/bezrobocie-w-gminach (b.d.) - brak danych.

Strona 65 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

9. POMOC SPOŁECZNA

Istotną rolę wśród zadań własnych i zleconych Gminy odgrywa pomoc społeczna. Wydatki na to zadanie stanowią druga co do wielkości pozycję w budżecie Gminy. Zadania z zakresu pomocy społecznej ralizuje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mochowie. Zatrudnia on 13 osób, w tym: kadra kierownicza 1 osoba, pracownicy socjalni 4 osoby, pozostali pracownicy 8 osób. Spośród zatrudnionych w ośrodku pomocy społecznej pracowników 9 posiada wykształcenie wyższe. Specjalizację I i II stopnia w zawodzie pracownika socjalnego posiada pracowników socjalnych. Wśród pracowników 5 osób posiada specjalizację z organizacji pomocy społecznej.

9.1 Dane o beneficjentach pomocy społecznej.

Pomoc i wsparcie w gminie Mochowo w 2018 roku uzyskało 923 osób, co stanowiło 15% wszystkich mieszkańców gminy. W 2018 roku, w stosunku do 2017 roku, łączna liczba osób korzystających z pomocy i wsparcia zwiększyła się.

Tabela 51. Liczba świadczeniobiorców pomocy społecznej 37. Rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok 2017 rok 2018 rok Liczba świadczeniobiorców 692 598 532 472 512 Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

Tabela 52. Liczba osób korzystających z pomocy społecznej. Rok Liczba 2014 rok 2015 rok 2016 rok 2017 rok 2018 rok Wiek produkcyjny 174 165 135 95 89 kobiet Wiek poprodukcyjny 21 23 21 24 24 Wiek produkcyjny 103 111 91 87 94 mężczyzn Wiek poprodukcyjny 3 4 5 6 7 Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

Analiza osób korzystających w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym na przestrzeni ostatnich 5 lat wskazuje, że systematycznie maleje liczba osób korzystających z pomocy społecznej w wieku produkcyjnym i systematycznie rośnie w wieku poprodukcyjnym.

Tabela 53. Liczba rodzin i liczba osób w rodzinach korzystających z pomocy społecznej. Rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok 2017 rok 2018 rok Liczba rodzin 656 521 515 424 508 Liczba osób w rodzinach 2748 2371 2106 1717 2099 Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

Bardzo korzystnym zjawiskiem jest malejąca liczba osób korzystających z pomocy społecznej. Na przestrzeni ostatnich lat liczba rodzin zmalała o 148 rodzin (zmalała o 22.5%) a liczba osób w tych rodzinach zmalała o 649 osób to jest o 23,62%. Konsekwencja zmniejszenia liczby beneficjentów pomocy społecznej, jest również malejąca liczba rodzin i osób korzystających ze świadczeń pieniężnych i niepieniężnych w ramach pomocy społecznej. Obrazuje to poniższa tabela.

37 Liczba osób korzystających ze świadczeń na podstawie wydanych decyzji.

Strona 66 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Tabela 54. Liczba rodzin i osób korzystających z świadczeń pieniężnych i niepieniężnych. Rok Liczba 2014 rok 2015 rok 2016 rok 2017 rok 2018 rok świadczenia 199 186 136 141 126 niepieniężne rodzin świadczenia pieniężne 465 467 451 368 422 świadczenia 358 331 238 253 238 niepieniężne osób świadczenia pieniężne 466 517 452 370 423 Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

Tabela 55. Korzystający z usług opiekuńczych i poradnictwa specjalistycznego. Rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok 2017 rok 2018 rok Liczba osób korzystających z usług 18 21 21 25 23 opiekuńczych Liczba rodzin korzystających z 34 24 26 28 24 poradnictwa specjalistycznego Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

Tabela 56. Korzystający ze świadczenia wychowawczego (500+). rok Liczba rodzin kwota świadczeń 2017 506 4 979 802,00 zł 2018 475 4 674 253,00 zł Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

9.2 Powody udzielania pomocy społecznej.

Powodem udzielania pomocy społecznej jest przede wszystkim bezrobocie i ubóstwo. Liczbę rodzin korzystających z pomocy społecznej w podziale na przyczyny udzielania pomocy określa poniższa tabela.

Tabela 57. Powody udzielania pomocy rodzinom w 2018 roku. Powody udzielenia pomocy i wsparcia - ranking liczba rodzin - ogółem Bezrobocie 179 Ubóstwo 157 Bezradność w sprawach opiek.-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa 123 domowego - ogółem Bezradność w sprawach opiek.-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa 72 domowego - ogółem - w tym: rodziny wielodzietne Długotrwała lub ciężka choroba 72 Niepełnosprawność 61 Bezradność w sprawach opiek.-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa 47 domowego - ogółem - w tym: rodziny niepełne Potrzeba ochrony macierzyństwa 14 Potrzeba ochrony macierzyństwa - w tym: wielodzietność 6 Alkoholizm 3 Trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego 1 Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

Strona 67 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Tabela 58. Główne powody przyznania świadczeń pieniężnych w 2018 r. Powody przyznania świadczeń Liczba świadczeń Ubóstwo 280 Bezrobocie 235 Niepełnosprawność 84 Długotrwała lub ciężka choroba 43 Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych - rodzina niepełna 21 Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

9.3 Wysokość udzielonych świadczeń z pomocy społecznej.

Tabela 59. Świadczenia pieniężne i niepieniężne z pomocy społecznej . Rodzaj świadczeń 2017 rok 2018 rok Liczba Kwota Liczba Kwota osób świadczeń osób świadczeń (w zł.) (w zł.) Zasiłek stały 55 255 065 47 207 490 W dla osób samotnie gospodarujących 34 197 584 27 150 823 tym: dla osoby w rodzinie 20 57 481 21 56 667 Zasiłek okresowy 124 160 995 123 187 000 z tytułu bezrobocia 63 97 026 95 86 050 W z tytułu długotrwałej choroby 40 32 477 29 64 695 tym: z tytułu niepełnosprawności 6 4 583 3 2 177 Zasiłek celowy ogółem 191 89 583 284 65 581 przyznany w ramach programu 42 14528 35 12 395 wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie W dożywiania" tym: przyznany niezależnie od dochodu (art. 39a 12 12722 12 25 444 ust. 1 i 2) Świadczenia niepieniężne z pomocy społecznej Posiłek Ogółem 228 56936 214 42 905 Dla dzieci 228 56936 214 42 905 W przyznany w ramach programu 228 56936 214 42 905 tym: wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" Świadczenia z pomocy społecznej Sprawienie pogrzebu 0 xxx 1 4014 Odpłatność gminy za pobyt w domu 5 146808 4 133377 pomocy społecznej Wspieranie rodziny i piecza zastępcza W Liczba rodzin objęta pracą asystenta 11 Xxx 12 Xxx tym: rodziny Liczba asystentów rodziny 1 Xxx 1 Xxx Odpłatność za pobyt dziecka w pieczy 83569 130652 zastępczej Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

Tabela 60. Wysokość świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej lata 2014- 2018. Rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok 2017 rok 2018 rok Kwota świadczeń 888 742,79 zł 841 720 709 447 pieniężnych 650,75 zł 318,13 zł 850,40 zł 142,40 zł Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

Strona 68 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

9.4 Inne rodzaje pomocy i świadczeń

Liczba pobierających zasiłek wychowawczy wyniosła 18 rodzin. Całkowita kwota przyznanego świadczenia w formie zasiłku wychowawczego wyniosła 43.708,00 zł. Liczba pobierających zasiłek rodzinny w 2018 roku wyniosła 413 rodzin. W stosunku do roku poprzedniego liczba ta zmalała o 17 rodzin (co stanowi spadek o 4% w stosunku do roku poprzedniego). Całkowita kwota przyznanego świadczenia w formie zasiłku rodzinnego wyniosła 933.898,00 zł i w porównaniu z rokiem poprzednim zmalała o 45.154,00 zł.

Tabela 61. Zasiłki rodzinne. Rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok 2017 rok 2018 rok Średniomiesięczna liczba rodzin 405 377 390 369 355 korzystających z zasiłków rodzinnych wraz dodatkami oraz korzystających z jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka. Kwotę zasiłków rodzinnych wraz 1 442 083 1 341 367 1 488 103 1 486 728 1 361 753 z dodatkami ogółem wypłaconych w ciągu roku (w zł) Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

Tabela 62. Zasiłki pielęgnacyjne i zasiłek opiekuńczy. 2017 2018 Kwota Kwota Świadczenia opiekuńcze Liczba Liczba świadczeń świadczeń świadczeń świadczeń (w zł) (w zł) Zasiłek pielęgnacyjny - ogółem 1 835 280 755 1 790 282 456 Zasiłek pielęgnacyjny - dla niepełnosprawnego 401 61 353 420 66 059 dziecka Zasiłek pielęgnacyjny - osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia o znacznym 761 116 433 701 110 583 stopniu niepełnosprawności Zasiłek pielęgnacyjny - osobie, która ukończyła 36 5 508 36 5 697 75 lat Zasiłek pielęgnacyjny - osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu 637 97 461 633 100 117 niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia Świadczenie pielęgnacyjne 281 393 044 312 458 495 Specjalny zasiłek opiekuńczy 82 42 103 75 39 897 Świadczenia opiekuńcze ogółem - Zasiłek pielęgnacyjny, świadczenia pielęgnacyjne, 2 198 715 902 2 177 780 848 specjalny zasiłek opiekuńczy Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

Tabela 63. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok 2017 rok 2018 rok Liczba osób korzystających ze 58 54 56 55 45 świadczenia alimentacyjnego Liczba rodzin korzystających ze 36 32 37 37 30 świadczenia alimentacyjnego Ogólna kwota świadczeń z 283 171 265 400 280 906 272 150 221 960 funduszu alimentacyjnego (w zł) Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

Strona 69 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Tabela 64. Dodatek mieszkaniowy lata 2017-2018. rok 2017 2018 Liczba gospodarstw Kwota Liczba gospodarstw Kwota domowych świadczeń domowych świadczeń Dodatek mieszkaniowy 25 53603 19 39953 Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

9.5 Wydatki z budżetu gminy w poszczególnych obszarach polityki społecznej.

Tabela 65. Udział wydatków budżetu gminy w obszarach pomocy i polityki społecznej. Rodzaj wydatku Kwota % (w zł) OGÓŁEM , w tym: 9 477 743 100,00 % 851 - OCHRONA ZDROWIA 69123 0,73% 85153 - Przeciwdziałanie narkomanii 500 85154 - Przeciwdziałanie alkoholizmowi 68 623 852 - POMOC SPOŁECZNA 1 388 386 14,65% 85202 - Domy pomocy społecznej 133 377 85213 - Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby 31 769 pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej, niektóre świadczenia rodzinne oraz za osoby uczestniczące w zajęciach centrum integracji społecznej 85214 - Zasiłki okresowe, celowe i pomoc w naturze oraz składki na 244 431 ubezpieczenia emerytalne i rentowe 85215 - Dodatki mieszkaniowe 39 953 85216 - Zasiłki stałe 207 490 85219 - Ośrodek Pomocy Społecznej 433 651 85228 - Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze 169 616 85230 - Pomoc w zakresie dożywiania 55 300 85295 - Pozostała działalność 72 799 853 - POZOSTAŁE ZADANIA W ZAKRESIE POLITYKI SPOŁECZNEJ 0,06% 85395 - Pozostała działalność w zakresie polityki społecznej 5 936 854 - EDUKACYJNA OPIEKA WYCHOWAWCZA 210888 2,23% 85415 - Pomoc materialna dla uczniów o charakterze socjalnym 196 328 85416 - Pomoc materialna dla uczniów o charakterze motywacyjnym 14 560 855 - RODZINA 7803410 82,33% 85501 - Świadczenie wychowawcze 4 669 750 85502 - Świadczenia rodzinne, świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z 2 725 598 ubezpieczenia społecznego 85504 - Wspieranie rodziny 277 410 85508 - Rodziny zastępcze 130 652 Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2018 dla gminy Mochowo.

Strona 70 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

10. ZAMÓWIENIA PUBLICZNE

W 2018 roku przeprowadzono łącznie 47 postepowań związanych z udzieleniem zamówień publicznych38, w tym 23 postepowania zgodnie z ustawą z dnia Prawo zamówień publicznych oraz 24 postepowania zgodnie z Regulaminem udzielania zamówień publicznych o wartości nie przekraczającej wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30.000 euro netto. Najogólniej ujmując, procedura postepowania w sprawie zamówień publicznych polega na przygotowywaniu SIWZ (Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia39) lub zapytań ofertowych, publikacja ogłoszeń, korespondencja z wykonawcami, udział w pracach komisji przetargowej, przygotowywanie pism o rozstrzygnięciu lub unieważnieniu postępowania, zawieranie umów.

10.1 Zamówienia Publiczne powyżej 30 tys. EURO.

Ilość i rodzaje przeprowadzonych w 2018 roku postepowań 30 tys. EURO oraz wartość poszczególnych zamówień obrazuje poniższe zestawienie.

Tabela 66. Zamówienia publiczne udzielane w 2018 roku pow. 30 tys. EURO. (zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 z późn. zm.) Data zawarcia Wartość umowy Lp. Przedmiot postępowania umowy zł brutto Dostawa mieszanki z kamienia granitowego na remont dróg gminnych 1 16.04.2018 r. 290.443,11 na terenie gminy Mochowo Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego unieważniony z uwagi na brak oferty 2 nr 370213W w m. Malanowo Stare, gm. Mochowo niepodlegającej odrzuceniu Remont wodociągi w miejscowości Mochowo w linii granicznej pasa unieważniony z uwagi na brak oferty 3 drogowego drogi wojewódzkiej 541 niepodlegającej odrzuceniu 4 Budowa sieci wodociągowej na terenie gminy Mochowo 23.05.2018 r. 190.650,00 unieważniony z uwagi na fakt, że cena najkorzystniejszej oferty Zakup lekkiego samochodu ratowniczo – gaśniczego dla Ochotniczej 5 przewyższa kwotę, którą Straży Pożarnej Malanowo Nowe zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego 6 08.06.2018 r. 195.939,00 nr 370213W w m. Malanowo Stare, gm. Mochowo Remont wodociągi w miejscowości Mochowo w linii granicznej pasa 7 05.06.2018 r. 79.602,96 drogowego drogi wojewódzkiej 541 Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego 8 08.06.2018 r. 195.939,00 nr 370243W w m. Malanowo Stare, gm. Mochowo 9 Udzielenie i obsługa kredytu długoterminowego 26.06.2019 r. 667.416,04 Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy Mochowo wraz ze 10 09.08.2018 r. 317.604,62 zmianą konstrukcji o geometrii dachu Przebudowa dróg gminnych na terenie gminy Mochowo Część I: Przebudowa drogi gminnej Bożewo – Bendorzyn o długości 0,99 km. 11 Część II: Przebudowa drogi gminnej nr 370202W w m. Gozdy – etap unieważniony z uwagi na brak oferty II na długości 0,500 km. Utwardzenie drogi wewnętrznej w m. Kapuśniki – dz. 149 na długości ok. 100 m.

38 W 2017 roku przeprowadzono łącznie 52 postepowania, w tym 23 postepowania powyżej 30 tys EURO i 24 postepowania poniżej tej kwoty. 39 Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) jest podstawowym dokumentem podczas postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Do sporządzenia SIWZ zamawiający zobowiązany jest w prawie wszystkich trybach postępowań w przedmiocie udzielenia zamówienia. Zawiera przede wszystkim: warunki jakie powinien spełnić wykonawca, wykaz elementów jakie powinny znaleźć się w ofercie oraz podstawowe dane dotyczące zamówienia. Specyfikacja stanowi instrukcję dla wykonawców, w jaki sposób mają sporządzić prawidłową ofertę. W przypadku gdy wykonawcy postąpią zgodnie z tą instrukcją, zamawiający nie będzie mógł wykluczyć wykonawcy ani odrzucić jego ofert.

Strona 71 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Data zawarcia Wartość umowy Lp. Przedmiot postępowania umowy zł brutto Część III: Przebudowa drogi gminnej dz. ew. nr 79 w m. Malanówko na długości ok. 450 m, początek 0+000 do istniejącego asfaltu. 11 Część IV: Przebudowa drogi na dz. nr ew. 108/15 w m. Cieślin, gm. unieważniony z uwagi na brak oferty c.d. Mochowo na długości ok. 294 m. Przebudowa ulicy Wspólnej w Bożewie na długości ok. 85 m. Przebudowa dróg gminnych na terenie gminy Mochowo Część I: Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego relacji Bożewo – Bendorzyn o długości 0,99 km. Część II: Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego nr 370202W w m. Gozdy – etap II na długości 0,500 km. unieważniony z uwagi na fakt, że Utwardzenie drogi wewnętrznej w m. Kapuśniki – dz. 149 na długości cena najkorzystniejszej oferty 12 ok. 100 m. przewyższa kwotę, którą Część III: Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego dz. ew. nr 79 zamawiający zamierza przeznaczyć w m. Malanówko na długości ok. 450 m, początek 0+000 do na sfinansowanie zamówienia istniejącego asfaltu. Część IV: Przebudowa drogi na dz. nr ew. 108/15 w m. Cieślin, gm. Mochowo na długości ok. 294 m. Przebudowa ulicy Wspólnej w Bożewie na długości ok. 85 m. Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy 13 26.09.2018 r. 198.000,00 Mochowo – etap XI Przebudowa dróg gminnych na terenie gminy Mochowo unieważniony w zakresie części I, II Część I: Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego relacji Bożewo i IV z uwagi na fakt, że cena – Bendorzyn o długości 0,99 km. najkorzystniejszej oferty przewyższa Część II: Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego nr 370202W kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie w m. Gozdy – etap II na długości 0,500 km. zamówienia Utwardzenie drogi wewnętrznej w m. Kapuśniki – dz. 149 na długości 14 ok. 100 m. Część III: Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego dz. ew. nr 79 w m. Malanówko na długości ok. 450 m, początek 0+000 do Część III 11.10.2018 r. istniejącego asfaltu. 172.569,00 Część IV: Przebudowa drogi na dz. nr ew. 108/15 w m. Cieślin, gm. Mochowo na długości ok. 294 m. Przebudowa ulicy Wspólnej w Bożewie na długości ok. 85 m. Rozbudowa budynku socjalnego wielorodzinnego w m. Choczeń, gm. 15 14.11.2018 r. 930.000,00 Mochowo Przebudowa dróg gminnych na terenie gminy Mochowo Część I: Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego relacji Bożewo Część I – Bendorzyn o długości 0,99 km. 172.569,00 Część II: Przebudowa drogi gminnej transportu rolnego nr 370202W Część II 16 w m. Gozdy – etap II na długości 0,500 km. Utwardzenie drogi 16.11.2018 r. 269.985,00 wewnętrznej w m. Kapuśniki – dz. 149 na dł. ok. 100 m. Część III: Przebudowa drogi na dz. nr ew. 108/15 w m. Cieślin, gm. Część III Mochowo na długości ok. 294 m. 111.930,00 Przebudowa ulicy Wspólnej w Bożewie na długości ok. 85 m. Udzielenie i obsługa kredytu długoterminowego z przeznaczeniem na 17 04.12.2018 r. 363.878,00 finansowanie planowanego deficytu budżetu Zakup lekkiego samochodu ratowniczo – gaśniczego dla Ochotniczej 18 20.11.2018 r. 168.498,93 Straży Pożarnej Malanowo Nowe unieważniony z uwagi na fakt, że cena najkorzystniejszej oferty Odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli 19 przewyższa kwotę, którą nieruchomości zamieszkałych z terenu gminy Mochowo zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia Dostawa oleju napędowego do tankowania samochodów będących 20 20.12.2018 r. 199.752,00 własnością gminy Mochowo w roku 2019 Odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli 21 31.12.2018 r. 680.957,28 nieruchomości zamieszkałych z terenu gminy Mochowo unieważniony z uwagi na fakt, że cena najkorzystniejszej oferty Budowa targowiska „Mój Rynek” w miejscowości Mochowo, gm. 22 przewyższa kwotę, którą Mochowo zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych UG Mochowo

Strona 72 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

10.2 Zamówienia publiczne do 30 tys. EURO

Tabela 67. Zamówienia publiczne udzielane w 2018 roku do 30 tys. EURO. (zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 z późn. zm.) Wartość Data zawarcia Lp. Przedmiot postępowania umowy zł umowy brutto Dostawa pospółki przesiewanej, gruzu betonowego i mieszanki z 1 kamienia granitowego na remont dróg gminnych na terenie gminy 18.01.2018 r. 75.030,00 Mochowo Świadczenie usługi koparko – ładowarką przy pracach organizowanych 2 24.01.2018 r. 40.000,00 przez Urząd Gminy w Mochowie w trybie awaryjnym w roku 2018 Świadczenie usługi koparką przy pracach organizowanych przez Urząd 3 24.01.2018 r. 40.000,00 Gminy w Mochowie w roku 2018 Wykonanie map do celów projektowych oraz wznowienie granic na 4 23.02.2018 r. 39.705,00 drogach na terenie gminy Mochowo Wykonanie kompletnej dokumentacji projektowej na realizację zadań 1. Przebudowa drogi na dz. nr ew. 179 w m. Zglenice Duże, gm. Mochowo 2. Przebudowa drogi na dz. nr ew. 209 w m. Zglenice Duże, gm. Mochowo 5 09.03.2018 r. 30.000,00 3. Przebudowa drogi na dz. nr ew. 108/15 w m. Cieślin, gm. Mochowo 4. Przebudowa zatoczki na dz. nr ew. 337 w m. Bożewo, gm. Mochowo 5. Przebudowa zatoczki na dz. nr ew. 335 w m. Bożewo, gm. Mochowo 6. Przebudowa wraz z odwodnieniem ulicy Wrzosowej i Jaśminowej w m. Bożewo Nowe, gm. Mochowo (fundusz sołecki) 6 Wykonanie usługi profilowania dróg gminnych na terenie gminy Mochowo 20.03.2018 r. 30.000,00 Dostawa gruzu betonowego na remont dróg gminnych na terenie gminy 7 20.03.2018 r. 53.136,00 Mochowo Montaż agregatu prądotwórczego na Stacji Uzdatniania Wody w m. 8 19.04.2018 r. 85.316,69 Choczeń, gm. Mochowo Wykonanie kompletnej dokumentacji projektowej na realizację zadań 1. Przebudowa drogi gminnej nr 370239W w m. Rokicie, gm. Mochowo 2. Przebudowa drogi gminnej nr 370223W w m. Łukoszyn, gm. Mochowo 3. Przebudowa drogi gminnej nr 370220W relacji Bożewo – Obręb, gm. Mochowo 9 25.04.2018 r. 33.456,00 4. Przebudowa drogi w m. Żurawin (dz. nr ew. 77, 91) – Zglenice Budy (dz. nr ew. 40, 99), gm. Mochowo 5. Przebudowa drogi gminnej nr 370242W relacji Ligówko – Grabówiec, gm. Mochowo 6. Przebudowa drogi relacji Dobrzenice Małe – Sulkowo-Bariany, gm. Mochowo Modernizacja chodnika wraz z zakupem materiałów w miejscowości 10 08.06.2018 r. 56.561,55 Mochowo Parcele, gm. Mochowo Dostawa pospółki przesiewanej na remont dróg gminnych na terenie 11 25.07.2018 r. 15.744,00 gminy Mochowo Unieszkodliwianie wyrobów zawierających azbest na terenie gminy 12 25.07.2018 r. 30.863,45 Mochowo Pełnienie funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego nad zadaniem 13 inwestycyjnym pn. Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy w 09.08.2018 r. 7.461,47 Mochowie wraz ze zmianą konstrukcji i geometrii dachu unieważniony z uwagi na fakt, że cena najkorzystniejszej oferty Budowa Otwartej Strefy Aktywności w m. Ligowo, 14 przewyższa kwotę, którą gm. Mochowo Zamawiający może przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia Pełnienie funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego w specjalności unieważniony z uwagi na fakt, że 15 drogowej nad realizacją inwestycji „Przebudowa dróg gminnych na nie złożono żadnej oferty terenie gminy Mochowo” Pełnienie funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego w specjalności 16 drogowej nad realizacją inwestycji „Przebudowa dróg gminnych na 11.10.2018 r. 24.052,08 terenie gminy Mochowo” Pełnienie funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego nad zadaniem 17 inwestycyjnym pn. Rozbudowa budynku socjalnego wielorodzinnego w 14.11.2018 r. 44.612,10 m. Choczeń, gm. Mochowo unieważniony z uwagi na fakt, że 18 Remont budynku Ochotniczej Straży Pożarnej Bendorzyn nie złożono żadnej oferty Uzupełnienie nasadzeń drzew i krzewów w m. Ligowo i Mochowo 19 26.11.2018 r. 119.811,96 Parcele, gm. Mochowo Strona 73 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Data Wartość umowy zł Lp. Przedmiot postępowania zawarcia brutto umowy Dostawa oleju opałowego do celów grzewczych na potrzeby Szkoły 20 20.12.2018 r. 104.040,00 Podstawowej im. Adama Mickiewicza w Bożewie w roku 2019 Wykonywanie czynności urbanistycznych dla potrzeb Gminy Mochowo w 21 20.12.2018 r. 10.850,00 2019 roku Dostawa Internetu wraz z konfiguracją sprzętu komputerowego do 22 20.12.2018 r. 96.707,52 gospodarstw domowych na terenie gminy Mochowo w roku 2019 Zimowe utrzymanie dróg gminnych w sezonie zima 2018/2019 na terenie gminy Mochowo Zadanie nr 1 – obejmuje odśnieżanie dróg gminnych w następujących miejscowościach: Gozdy, Adamowo, Kapuśniki, Kokoszczyn, Śniechy; Zadanie nr 2 – obejmuje odśnieżanie dróg gminnych w następujących miejscowościach: Ligowo, Ligówko, Osiek, Rokicie, Florencja; Zadanie nr 3 – obejmuje odśnieżanie dróg gminnych w następujących Zadania 1 – 4 miejscowościach: Malanowo Stare, Malanowo Nowe, Malanówko, 189,00 za 1 godz. Choczeń, Dobaczewo, Grabówiec; Zadanie 5 23 Zadanie nr 4 – obejmuje odśnieżanie dróg gminnych w następujących 20.12.2018 r. 149,00 za 1 godz. miejscowościach: Zglenice Duże, Zglenice Małe, Zglenice Budy, Zadanie 6 Romatowo, Żuki, Żółtowo, Żurawin, Myszki, Żabiki. 160,00 za 1 godz. Zadanie nr 5 – obejmuje odśnieżanie dróg gminnych w następujących miejscowościach: Mochowo, Mochowo Parcele, Mochowo Nowe, Dobrzenice Duże, Dobrzenice Małe, Załszyn, Sulkowo Rzeczne, Sulkowo Bariany, Żurawinek Zadanie nr 6 – obejmuje odśnieżanie dróg gminnych w następujących miejscowościach: Bożewo, Bożewo Nowe, Grodnia, Łukoszyno Biki, Łukoszyn, Bendorzyn, Cieślin, Lisice Nowe, Obręb Dostawa pospółki przesiewanej na remont dróg gminnych na terenie 24 21.12.2018 r. 14.760,00 gminy Mochowo Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych UG Mochowo

10.3 Fundusz sołecki w 2018 roku

Fundusz sołecki to pieniądze, które mają służyć poprawie warunków życia mieszkańców gminy. Jest wyodrębniany w budżecie gminy i przez cały czas pozostaje jego częścią. O przeznaczeniu funduszu sołeckiego decydują bezpośrednio mieszkańcy sołectw na zebraniach wiejskich. Za wykonanie funduszu sołeckiego, podobnie jak całego budżetu gminy, odpowiada wójt. Podstawą prawną jego funkcjonowania jest Środki finansowe z funduszu można wydatkować na zadania, które – w myśl ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (Dz. U. z 2014 r. poz. 301, z późn. zm.): 1) służą poprawie warunków życia mieszkańców, 2) są zadaniami własnymi gminy (katalog zadań własnych gminy określa art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym) 3) są zgodne ze strategią rozwoju gminy. Fundusz sołecki w 2018 roku realizowany był na podstawie uchwały Nr 29/VII/2015 Rady Gminy W Mochowie z dnia 12 marca 2015r. w sprawie wyrażenia zgody na wyodrębnienie funduszu sołeckiego w budżecie Gminy Mochowo. Celem realizacji funduszu sołeckiego niezbędne było: • ustalanie terminów i uczestnictwo w zebraniach wiejskich – sporządzanie protokołów – 39 sołectw, • prowadzenie dokumentacji na poszczególne sołectwa • przygotowanie wniosku w sprawie podjęcia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przetargu nieograniczonego na mieszankę z kamienia granitowego, • korespondencja z Wykonawcami, wysyłanie zapytań ofertowych, udział w pracach komisji przetargowej dla zadań prowadzonych w ramach funduszy sołeckich, sporządzanie umów, zleceń do realizacji zadań w ramach funduszy sołeckich,

Strona 74 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

• nadzorowanie dostaw niezbędnych materiałów, wyjazdy w teren oraz fotografowanie realizowanych zadań bądź zakupu urządzeń/materiałów w ramach funduszy sołeckich, • kontrolowanie wysokości wydatków – opisywanie i potwierdzanie faktur pod względem merytorycznym, w 2018 roku w ramach funduszu sołeckiego: 3) przeprowadzono postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego zgodnie z ustawą prawo zamówień publicznych na mieszankę z kamienia granitowego w 29 sołectwach. 4) Zawarto 6 umów na: • budowę placu zabaw w m. Zglenice Duże za kwotę 12 500,01 zł brutto. • budowę placu zabaw w m. Łukoszyn za kwotę 5 000,00 zł brutto. • podniesienie standardu oświetlenia na terenie gminy Mochowo w 7 sołectwach • wykonanie dokumentacji technicznej odwodnienia ulic osiedlowych w m. Mochowo za kwotę 10 000,00 zł brutto. • modernizację chodnika wraz z zakupem materiałów w m. Mochowo Parcele za kwotę 56 561,55 zł brutto – (w tym 19.569,49 zł brutto ze środków funduszu sołeckiego), • przebudowę wraz z odwodnieniem ulicy Wrzosowej i Jaśminowej w m. Bożewo Nowe, gm. Mochowo w ramach funduszu sołeckiego za kwotę 16 000,00 zł. 3) Zawarto 7 umów zlecenia na: • zakup wraz z dostawą i montażem urządzenia „biegacz” w ramach funduszu sołeckiego na plac zabaw w miejscowości Mochowo Parcele, • utwardzenie wjazdu kostką brukową „8” wraz z podbudową z kruszywa betonowego i z obramowaniem obrzeżem betonowym 8/30/100 do budynku świetlicy wiejskiej w m. Żurawin, gm. Mochowo. Powierzchnia do utwardzenia wynosi ok 50,95 m². • utwardzenie terenu (placu) kostką brukową „8” koloru szarego wraz z podbudową z kruszywa betonowego i z obramowaniem obrzeżem betonowym 8/30/100 przy sklepie w m. Malanowo Stare gm. Mochowo. Powierzchnia do utwardzenia wynosi ok 140 m². • sprawowanie funkcji inspektora nadzoru branży budowlanej w trakcie realizacji inwestycji: „Budowa publicznego placu zabaw w m. Zglenice Duże, gm. Mochowo” w ramach funduszu sołeckiego za kwotę 300,00 zł brutto. • zlecenie na wykonanie wznowienia znaków granicznych dróg w ramach funduszu sołeckiego w sołectwach Adamowo, Bożewo i Mochowo.: • wykonanie projektu stałej organizacji ruchu w m. Dobrzenice Duże. • wykonanie prac rekultywacyjnych i niwelacji terenu, nawożenie i siew trawy w miejscowości Choczeń obręb Dobaczewo, gm. Mochowo.

Szczegółowe zestawienie zrealizowanych w 2018 roku zadań w ramach funduszu sołeckiego przedstawia poniższa tabela.

Tabela 68. Wykaz przedsięwzięć zrealizowanych w 2018 r w ramach funduszu sołeckiego. Nazwa sołectwa Nazwa zrealizowanego przedsięwzięcia Wartość Lp. zadania (zł) 1 Malanowo Nowe, 10 865,21 2 Mochowo - Dobrzenice 4 996,88 3 Dobrzenice Małe 13 430,80 4 Śniechy Zakup mieszanki z kamienia granitowego i żwiru w proporcji 2 998,13 60% do 40% 5 Kokoszczyn 8 706,56 6 Ligówko 12 993,09 7 Grabówiec 12 235,82

Strona 75 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Nazwa sołectwa Nazwa zrealizowanego przedsięwzięcia Wartość Lp. zadania (zł) 8 Dobaczewo 13 503,56 9 Ligowo 22 449,96 10 Malanówko 14 029,35 11 Romatowo 12 953,23 12 Żuki 11 279,28 13 Żółtowo 11 956,83 14 Żurawinek 9 764,74 15 Zglenice Budy 8 688,63 16 Grodnia 10 282,87 17 Adamowo 7 875,08 18 Łukoszyn Zakup mieszanki z kamienia granitowego i żwiru w proporcji 5 476,58 19 Rokicie 60% do 40% 15 703,30 20 Florencja 11 279,28 21 Obręb 10 849,22 22 Myszki Żabiki 10 282,87 23 Sulkowo Bariany 9 924,17 24 Sulkowo Rzeczne 10 402,44 25 Zglenice Małe 8 994,38 26 Żurawin 7 027,61 27 Łukoszyno Biki 11 757,55 28 Mochowo 7 347,41 29 Bożewo Nowe 1 022,56 Razem poz. 1-29 284 944,39 30 Malanowo Nowe 689,57 31 Mochowo - Dobrzenice 8 964,17 32 Kokoszczyn 689,57 33 Ligowo Budowa oświetlenia uliczne 689,57 34 Obręb 742,61 35 Bożewo 2 999,99 36 Bożewo Nowe 2 013,53 Razem poz. 30-36 16 789,01 37 Adamowo 4 000,00 38 Bożewo Nowe Pomiary geodezyjne dróg 4 000,00 39 Mochowo 2 500,00 Razem poz. 37-39 10 500,00 Zakup znaków ostrzegawczych i znaków z nazwą 40 Mochowo - Dobrzenice 1 500,00 miejscowości + projekt stałej organizacji ruchu Utwardzenie placu kostką brukową przy sklepie w 41 Malanowo Stare 19 065,00 miejscowości Malanowo Stare. Wykonanie dokumentacji projektowej dla przebudowy ulic 42 Bożewo Nowe 16 000,00 Wrzosowej i Jaśminowej w Bożewie Nowym. Zakup materiałów i wykonanie kostki brukowej przy świetlicy 43 Żurawin 7 000,00 wiejskiej w m. Żurawin. Wykonanie dokumentacji technicznej odwodnienia ulic 44 Mochowo 10 000,00 osiedlowych w m. Mochowo. 45 Mochowo Parcele Remont chodnika wraz z zakupem materiałów 19 569,49 Razem poz. 40-45 55 134,49 46 Śniechy Oczyszczenie (odmulenie) stawu 8 302,50 Rekultywacja i niwelacja terenu – boiska 2 198,00 47 Dobaczewo (nawiezienie i siew trawy). Razem poz. 46-47 10 500,50

Strona 76 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Nazwa sołectwa Nazwa zrealizowanego przedsięwzięcia Wartość Lp. zadania (zł) Kultura fizyczna, sport, rekreacja Zakup sprzętu sportowego, wyjazdy na mecze, sportowe 48 Żółtowo 2 999,99 stroje dla klubu Sparta U17 Zakup sprzętu sportowego, wyjazdy na mecze, sportowe 49 Żółtowo 3 000,00 stroje dla klubu Husarki Mochowo. 50 Mochowo-Parcele Doposażenie klubu Husarki. 1 807,15 51 Żółtowo Zakup sprzętu sportowego dla klubu Rocznik 2007 i młodsi. 956,83 52 Zglenice Duże Budowa placu zabaw. 15 895,10 53 Łukoszyn Budowa placu zabaw w m. Łukoszyn. 5 000,00 54 Mochowo-Parcele Zakup urządzenia „biegacz” 2 400,00 Razem poz. 48-54 32 059,07 Remonty świetlic wiejskich i budynków użyteczności publicznej 55 Ligowo Doposażenie budynku gminnego w Ligowie nr ew. 207 2 990,00 56 Gozdy Remont świetlicy wiejskiej w Gozdach. 18 652,34 57 Cieślin Termomodernizacja budynku gminnego w Cieślinie. 24 694,06 58 Osiek Remont świetlicy wiejskiej w miejscowości Osiek. 5 885,96 Zakup materiałów na remont świetlicy wiejskiej w m. 59 Bendorzyn 13 087,58 Bendorzyn. Zakup materiałów na remont świetlicy wiejskiej w m. 60 Lisice Nowe 11 469,32 Bendorzyn. Razem poz. 55-60 76 779,26 Inne 61 Zglenice Małe Impreza integracyjna sołectwa 1 442,30 62 Osiek Impreza integracyjna sołectwa 704,42 Razem poz. 61-62 2 146,72 Fundusz sołecki za 2018 rok – wykonanie w 2019 roku 63 Kapuśniki Wykonanie podbudowy drogi dz. nr ew 149 10 282,87 64 Bożewo Przebudowa zatoczki w miejscowości Bożewo 22 228,92 Źródło. Opracowanie własne na podstawie danych UG Mochowo

11. OŚWIATA.

Infrastruktura oświatowa gminy jest relatywnie, jak na warunki niewielkiej wiejskiej gminy głównie rolniczym charakterze, dobrze rozwinięta. Dumą społeczności gminy Mochowo są (generujące także lwią część kosztów gminy) placówki oświatowe. Obejmują one: • Szkołę Podstawową im. A. Mickiewicza w Bożewie. • Szkołę Podstawową im. Powstańców Styczniowych w Ligowie • Szkołę Podstawową im. Jana Pawła II w Mochowie • Publiczne Gimnazjum im. gen Edwarda Żółtowskiego w Mochowie • 3 punkty przedszkolne w przy szkołach podstawowych: w Bożewie, Ligowie i Mochowie.

11.1 Podstawowe dane o szkołach.

Niepokojącym zjawiskiem jaki został zauważony na przestrzenie ostatnich 5 lat jest coroczne zmniejszanie liczby uczniów szkół podstawowych i gimnazjum. W ciągu ostatnich pięciu lat, liczba uczniów szkół podstawowych i gimnazjum, uczęszczających do szkół na terenie gminy Mochowo zmniejszyła się o 124 uczniów, co stanowi spadek o 18 procent licząc dane z roku szkolnego 2013/2014 do roku szkolnego 2017/208. Nieco optymistycznie wygląda sytuacja w punktach przedszkolnych, gdzie ogółem liczba dzieci uczęszczających do tych punktów pozostaje od 4 lat na niezmienionym poziomie. Zastanawiającym jest powód zmniejszania liczby dzieci w szkołach podstawowych jeżeli w punktach przedszkolnych nie odnotowuje się istotnych zmian. Przyczyną może być ujemne saldo migracji obejmujące również dzieci w wieku szkolnym. Szczegółowe dane prezentują poniższe tabele.

Strona 77 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Tabela 69. Dane podstawowe dotyczące szkolnictwa. Lata 2013 - 2017 SP SP SP SP SP Wyszczególnienie Gim. Gim. Gim. Gim. Gim. ogółem ogółem gółem ogółem ogółem Rok szkolny 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 stan na 01-09 stan na 01-09 stan na 01-09 stan na 01-09 stan na 01-09 Liczba szkół 3 1 3 1 3 1 3 1 3 1 Oddziały w szkole 22 12 22 11 22 11 22 11 25 7 uczniowie; ogółem 430 267 425 248 399 235 375 224 430 143 697 673 634 599 573 w tym mężczyźni 227 148 216 143 204 129 190 124 220 77 w tym kobiety 203 119 209 105 195 106 185 100 210 66 w tym absolwenci 72 87 88 100 82 85 64 70 xx 79 Uczniowie przypadający 20 22 19 23 18 21 17 20 17 20 na 1 oddział Nauczyciele pełnozatrudnieni i 29,57 19,91 30,10 19,66 29,60 20,38 29,38 20,75 37,21 16,04 niepełnozatrudnieni w przeliczeniu na etaty w tym mężczyźni 3,32 5,85 3,60 60,8 3,68 5,29 3,56 4,85 4,29 4,12 w tym kobiety 32,92 26,25 14,06 26,50 13,58 25,92 15,09 25,83 15,90 11,92

Źródło. Opracowanie własne na podstawie danych statystycznych GUS za lata 2013-2017 . SP – Szkoły podstawowe. Gim. - Gimnazjum.

Tabela 70. Dzieci w oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych, lata 2013-2017. 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 Rok szkolny stan na 01-09 stan na 01-09 stan na 01-09 stan na 01-09 stan na 01-09 Liczba szkół 3 3 3 3 3 Oddziały w szkole 6 9 9 9 9 dzieci; ogółem 118 155 159 157 156 W tym chłopcy 58 79 81 74 71 W tym dziewczęta 60 76 78 83 85 Wiek dzieci: do 2 lat 0 0 0 0 1 3 lata 0 21 24 19 16 4 lata 0 33 38 37 42 5 lat 59 67 62 45 50 6 lat 58 34 35 56 47 Uczniowie przypadający na 1 oddział 10 17 17 17 17 Nauczyciele pełnozatrudnieni i 5,71 8,72 10,14 10,57 10,07 niepełnozatrudnieni w przeliczeniu na etaty w tym: mężczyźni 0 0 0,08 0,17 0,08 w tym: kobiety 5,71 8,72 10,06 10,40 9,99 Źródło. Opracowanie własne na podstawie danych statystycznych GUS za lata 2013-2017 .

Tabela 71. Dzieci w szkołach z terenu gminy. Stan na 01-09-2018r.

Wyszczególnienie SP Bożewo SP Ligowo SP Mochowo Gimnazjum ogółem

Punkty przedszkolne Liczba dzieci 20 13 15 xxx 48 Liczba oddziałów 1 1 1 xxx 3 Oddziały przedszkolne Liczba dzieci 32 38 46 xxx 116 Liczba oddziałów 2 2 2 xxx 6 Szkoły podstawowe Liczba uczniów w szkole (kl. I – VIII) 164 153 158 xxx 475 Gimnazja Liczba uczniów (gimnazjum kl. I - III) xxx xxx xxx 55 55 Dane dla wszystkich rodzajów szkół Oddziały w szkole 9 10 9 3 31 Liczba uczniów przypadających na 1 18 15 17 18 xxx oddział Nauka języków obcych obowiązkowych Język angielski 216 204 158 55 677 Język niemiecki 19 37 0 55 111 Źródło. Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy w Mochowie.

Strona 78 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Tabela 72. Zatrudnienie w szkołach z terenu gminy. Stan na 01-09-2018r.

Wyszczególnienie SP Bożewo SP Ligowo SP Mochowo Gimnazjum ogółem

Liczba etatów pedagogicznych 20,93 20,24 20,48 18 79,65 w tym: pełnozatrudnionych 17 18 18 13 66 w tym: niepełnozatrudnionych 3,93 2,24 (6) 2,48 5 13,65 Stopnie awansu zawodowego0 bez stopnia 0 0 0 0 0 stażysta 1 0 0 0 1 kontraktowy 4 7 2 3 16 mianowany 2 5 5 3 15 dyplomowany 22 14 18 12 66 Liczba etatów niepedagogicznych 8,13 6,50 5,50 11 31,13 w tym: pełnozatrudnionych 7 6 5 8 26 w tym: niepełnozatrudnionych 1,13 0,50 (1) 0,50 (1) 3 5,13 Źródło. Opracowanie własne na podstawie danych przekazanych przez poszczególne szkoły. .

Promocji do następnej klasy we wszystkich szkołach nie otrzymało 12 uczniów. Szczegóły w poszczególnych szkołach przedstawia poniższe zestawienie. . Tabela 73 . Liczba uczniów, którzy nie uzyskali promocji do następnej klasy. Nazwa szkoły Promocji do następnej klasy powodu oceny niedostatecznej nie otrzymało z 1 przedmiotu z 2 przedmiotów z 3 i więcej przedmiotów SP Bożewo 0 0 1 SP Mochowo 0 0 2 SP Ligowo 1 1 1 Gimnazjum 0 1 5

W roku 2018 z na terenie Gminy Mochowo, nauczania indywidualnego korzystało 10 dzieci, w tym: 3 uczniów ze Szkoły Podstawowej w Bożewie, 5 ze Szkoły Podstawowej w Mochowie i 2 ze Szkoły Podstawowej w Ligowie. W roku 2018 w Szkole Podstawowej w Bożewie 5 uczniów korzysta z zindywidualizowanej ścieżki kształcenia (od września 2018 do czerwca 2019 – rok szkolny 2018/19). Ze względu na reformę oświaty, w 2018 roku nie odbyły się egzaminy końcowe w szkołach podstawowych. Do egzaminu gimnazjalnego w roku szkolnym 2017/2018 przystąpiło 73 uczniów, jedna uczennica została zwolniona z egzaminu decyzją dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w Warszawie. Wyniki osiągnięte przez uczniów na egzaminie są porównywalne z wynikami szkól z powiatu sierpeckiego. Najlepszy wynik uzyskali uczniowie z języka polskiego i historii. Najtrudniejszy okazał się egzamin z matematyki i języka angielskiego na poziomie rozszerzonym. Duże różnice były w wynikach uzyskanych przez poszczególne klasy, najlepiej napisali uczniowie kl. IIIb i IIIa, których wyniki różniły się o około 8-10 punktów od wyników kl. IIIc i IIId.

11.2 Wydatki na oświatę

Wydatki gminy na oświatę wyniosły 8 265 580,64 zł – tj. 27,50% dochodów gminy. Tylko 66,46% pokryte zostało z subwencji oświatowej, przekazanej z budżetu państwa co stanowi kwotę 5 493 308,00zł. Pozostałą kwotę w wysokości 2 772 272,64.zł (33,54% ogólnych wydatków na oświatę) pokryte zostało z budżetu gminy. W przeliczeniu na 1 uczenia, wydatki w poszczególnych szkołach gminy kształtowały się następująco: • Publiczne Gimnazjum w Mochowie – 14 728,25 zł na 1 ucznia; • Szkoła Podstawowa w Ligowie - 10 541,04 zł na 1 ucznia; • Szkoła Podstawowa w Bożewie – 10 260,40 zł na 1 ucznia; • Szkoła Podstawowa Mochowo – 8 998,24 zł na 1 ucznia;

Strona 79 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Wójt w 2018 r. przyznał pomoc materialną o charakterze socjalnym dla uczniów zamieszkałych na terenie Gminy Mochowo w postaci stypendiów i zasiłków szkolnych. Przyznano je z powodu trudnej sytuacji materialnej rodziny, której dochód nie przekracza kwoty podanej w § 1 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 lipca 2018 roku w sprawie zweryfikowania kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 roku, poz.1358 ze zm.) czyli 528,00 zł na osobę w rodzinie. Wydatki pomocy materialnej o charakterze socjalnym w sakli 2018 roku kształtowały się następująco: • stypendia szkolne: 195.727,59 zł • zasiłki szkolne: 600 zł. W 2018 roku wójt Gminy Mochowo - za dobre wyniki w nauce (średnia powyżej 5,0) oraz za osiągnięcia sportowe przyznał stypendia motywacyjne. Wartość stypendiów motywacyjnych wyniosła odpowiednio: • stypendia za dobre wyniki w nauce : 8 400,00 zł • stypendia za osiągnięcia sportowe : 6 720,00 zł. W 2018 roku Gmina Mochowo, działając na podstawie przepisów Prawa oświatowego i przepisów szczególnych realizowała zadania związane w zapłatą wynagrodzeń pracowników młodocianych związanych z nauką zawodu. Łącznie wydano 6 decyzji administracyjnych obejmujących 7 młodocianych. Łączna kwota zwrotu wyniosła 56.559,65 zł. Do związków zawodowych ZNP i NSZZ "Solidarność" z terenu gminy należy ogółem 24 nauczycieli (23 do ZNP, 1 do "Solidarności" - stan na dzień 23 lipca 2018r.). Udział w kosztach wynagrodzenia szefa związków zawodowych działających na terenie gminy Mochowo wyniósł 11,38%, co stanowi kwotę 506,13 zł miesięcznie. Wypłatę wynagrodzenia szefa związków zawodowych nauczycieli regulują przepisy art. 34 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z rok 2019 poz. 263)

11.3 Dowóz dzieci do szkół.

Gmina na podstawie art. 32 ust. 5 i 5 oraz art. 39 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe zobowiązana jest do zapewnienia bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu. Ogólny dzienny przewóz dzieci do i ze szkół wynosi 545 km. Ogółem w 2018 roku autobusy gminne pokonały trasę 116 187 km. Transport dzieci do szkół odbywał się 3 gminnymi autobusami szkolnymi i 1 autobusem stanowiącym własność zewnętrznego przewoźnika, wyłonionego w drodze przetargu nieograniczonego. Celem realizacji tego obowiązku Gmina Mochowo zatrudniała 3 kierowców autobusów oraz 4 opiekuni. Ogólny koszt dowozu dzieci do szkół wyniósł 664.118,01 zł, w tym: • wynagrodzenia wraz z pochodnymi kierowców i opiekunek 362 470,53 zł • odpis na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych 7 894,84 zł • delegacje 930,40 zł • utrzymanie taboru, zakup paliwa, remonty 245 578,68 zł • koszty przewoźnika zewnętrznego40 47 243,56 zł Zgodnie z art. 32 ust. 6 ustawy Prawo oświatowe obowiązkiem gminy jest zapewnienie niepełnosprawnym dzieciom pięcioletnim i sześcioletnim oraz dzieciom objętym wychowaniem przedszkolnym na podstawie art. 31 ust. 2 ustawy bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższego przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, innej formy wychowania przedszkolnego lub

40 Usługę dowozu i odwozu uczniów do i ze Szkoły Podstawowej im. Adama Mickiewicza w Bożewie i Publicznego Gimnazjum im. gen. Edwarda Żółtowskiego w Mochowie realizował Zdzisław Chyliński - Usługi Transportowe Przewóz Osób.

. Strona 80 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego albo zwrot kosztów przejazdu dziecka i opiekuna na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) a rodzicami, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice. Zgodnie z art. 39 ust. 4 ww. ustawy obowiązkiem gminy jest również: 1) zapewnienie uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 127, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym – także do najbliższej szkoły ponadpodstawowej, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy 21. rok życia; 2) zapewnienie dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 36 ust. 17 (z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim), a także dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą: a) 24 rok życia – w przypadku uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna, b) 25 rok życia – w przypadku uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych; W 2018 r. sfinansowano dowóz 6 dzieci niepełnosprawnych i ich opiekunów do szkół. Zawarto 3 umowy, w tym jedną na dowóz środkami komunikacji publicznej i dwie własnym środkiem transportu. Ogólny koszt dowozu wyniósł 11.046,33 zł. W 2018 roku sfinansowano również dowóz 3 dzieci do przedszkoli poza teren gminy Mochowo. Dzieci uczęszczały do przedszkoli terapeutycznych w Płocku. Koszt dowozu wyniósł 10.900,76 zł.

Tabela 74. Dowóz uczniów do szkół w roku szkolnym 2018/2019. SP SP SP Wyszczególnienie Gimnazjum ogółem Bożewo Ligowo Mochowo Liczba dzieci ogółem, 164 153 158 55 530 w tym: Liczba uczniów dojeżdża-jących do szkół transportem 62 114 96 47 319 zorganizowanym przez Gminę Mochowo % dzieci dowożonych przez 37,80 % 74,51 % 60,76 % 85,46 % 60,20% Gminę Mochowo Źródło: Opracowanie własne . Dane przekazane przez dyrektorów poszczególnych szkół. Stan na 01-09.2018 roku.

12. BIBLIOTEKI

12.1 Gminna Biblioteka Publiczna w Mochowie.

Gmina nie posiada Gminnego Ośrodka Kultury. Jego funkcje są realizowane przez Gminną Bibliotekę Publiczną w Mochowie, która posiada także filie w Bożewie i w Ligowie. Żadna z tych bibliotek nie jest dostosowana dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Księgozbiór bibliotek jest każdego roku wzbogacany i uzupełniany ze środków własnych i otrzymanych z Programu Biblioteki Narodowej „Zakup nowości wydawniczych do bibliotek”. Księgozbiór na dzień 1 stycznia 2018 r. wynosił 23.726 woluminów. W ciągu roku księgozbiór powiększył się o 579 pozycji w tym 610 woluminów. Na koniec 2018 rok księgozbiór liczył 24.305 woluminów. W przeliczeniu na 1 mieszkańca, łączna liczba woluminów wynosiła 3,85 na dzień 1 stycznia 2018 r. oraz 4,00 na koniec 2018 roku. Biblioteki nie posiadają zbiorów audiowizualnych, zatem nie ma możliwości wypożyczenia płyt CD i DVD.

Strona 81 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Na początku roku zarejestrowanych było 888 czytelniczek i czytelników, zaś na koniec roku liczba czytelników wzrosła do 1053. W ciągu roku z usług poszczególnych bibliotek skorzystało 9444 czytelniczek i czytelników, którzy skorzystali łącznie z 14 161 woluminów. W każdej z trzech bibliotek można korzystać z czytelni internetowych oraz sprzętu kopiującego i drukarek. W poszczególnych bibliotekach użytkowano 12 komputerów, z których wszystkie z dostępem do szerokopasmowego internetu. Katalogi online zapewniały 3 biblioteki, umożliwiające zdalne korzystanie z katalogu on-line, możliwość zarezerwowania wybranej pozycji oraz sprawdzenie stanu swojego konta. Biblioteki prowadzą też zajęcia dla grup zorganizowanych - dzieci z przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjum - w formie lekcji bibliotecznych, spotkań z bajką, prelekcji i wystawek promujących czytelnictwo. Uczniowie biorą też udział w konkursach recytatorskich i czytelniczych. Łącznie wszystkie biblioteki gminne zorganizowały 70 różnego rodzaju wydarzeń mających na celu promocję czytelnictwa. W wydarzeniach tych wzięło udział 1870 mieszkańców. Na przygotowanie i obsługę wydarzeń kulturalnych biblioteki poniosły wydatki w kwocie 20 tys. zł. Jako samorządowa instytucja kultury biblioteka jest współorganizatorem wszystkich znaczących imprez środowiskowych, skierowanych do wszystkich grup wiekowych, obejmujących różnorodność działań (np. wycieczki, zajęcia sportowe, wydarzenia artystyczne, imprezy plenerowe i spotkania integracyjne. W 2018 roku na prowadzenie bibliotek i upowszechnianie czytelnictwa gmina wydała 310 tys. złotych.

12.2 Biblioteki w szkołach podstawowych.

Przy każdej ze szkół podstawowych funkcjonują biblioteki szkolne. Szczegółowe dane dotyczące bibliotek przedstawia poniższe zestawienie:

Tabela 75. Podstawowe dane o bibliotekach szkolnych. SP w Bożewie SP w Mochowie SP w Ligowie Księgozbiór – Liczba woluminów 4714 4781 6301 stan na 31.XII.2018 Zakupy dokonane w 2018 roku 286 359 309 – liczba woluminów Liczba czytelników 183 298 169 Liczba wypożyczeń 1403 1093 298 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z poszczególnych szkół.

13. SPORT.

Gmina Mochowo posiada bardzo dobre zaplecze do uprawiania sportu i rekreacji. Obok obiektów którymi są:  kompleks boisk sportowych „Orlik” z nowo wybudowanym i oddanym do użytkowania w 2018 roku zapleczem socjalnym;  hali sportowej przy Publicznym Gimnazjum i Szkole Podstawowej w Mochowie,  hali sportowej przy Szkole Podstawowej w Bożewie.  sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Ligowie.

Strona 82 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Gmina Mochowo zatrudnia bardzo dobrze przygotowana do prowadzenia zajęć sportowych kadrę pedagogiczną w poszczególnych szkołach. Gmina zatrudnia również animatora sportu, który jest głównym organizatorem imprez sportowych. Animator sportu prowadzi liczne zajęcia sportowe nie tylko z dziećmi, młodzieżą ale również z seniorami. Poniżej prezentuję katalog imprez, turniejów i zawodów sportowych zorganizowanych prze Urząd Gminy w Mochowie w 2018 roku.  XII Turniej Tenisa Stołowego o Puchar Wójta Gminy Mochowo;  XV Turniej Ochotniczych Straży Pożarnych – w piłce nożnej;  Gmina Mochowo na Sportowo – Polska Biega – biegi terenowe;  Rodzinny Festyn Sportowy - Impreza kulturalno-sportowa;  Gminny turniej w piłkę nożną o puchar Wójta kl. VI-VII ;  Gminny turniej w piłkę nożną o puchar Wójta kl. IV-V;  Gminne Biegi trzeźwości - Impreza kulturalno-sportowa;  Turniej z Okazji zakończenia rozgrywek ligowych młodzik – piłka nożna;  Gminne Zawody Sportowo Pożarnicze - Impreza kulturalno-sportowa;  Mistrzostwa Województwa w Piłce Nożnej Kobiet;  Gminny Dzień seniora i osób niepełnosprawnych -Impreza kulturalno-sportowa;  I Gminny Rajd Rowerowy;  Turniej o Puchar Starosty Sierpeckiego – piłka nożna;  20 wyjazdów na basen dla klas I-III dla 3 szkól z gminy Mochowo;  Zakończeniu Projektu Umiem Pływać;  Co tygodniowe wyjazdy seniorów z terenu gminy Mochowo na basen;  Turniej Drużyn Niezrzeszonych – piłka nożna;  5 Turniej Mikołajkowy – piłka nożna.

Na terenie Gminy Mochowo prężnie działa Ludowy Klub Sportowy „Sparta Mochowo” oraz damska drużyna piłki nożnej Husarki Mochowo Sparta Mochowo w 2018 roku uczestniczyła w 10 wydarzeniach sportowych zarówno na terenie gminy Mochowo jak i na wyjeździe. LKS Sparta i Husarki Mochowo w 2018 roku uczestniczyli w prawie 90 spotkaniach ligowych zarówno u siebie jak i na wyjeździe w kategoriach: trampkarz, senior kobiety, junior , senior, junior młodszy, młodzik. Husarki Mochowo w sezonie 2017/2018 rozegrały 16 meczów, strzeliły 27 bramek, straciły 69 bramek i są sklasyfikowane jako czwarta liga kobiet 41.

14. OCHRONA ZDROWIA

Opiekę zdrowotną na terenie gminy zapewniają placówki: • Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Medicar” w Sierpcu Filia w Mochowie • Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Asmed” w Mochowie Przychodnia lekarska w Ligowie • Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Medicar” w Sierpcu Filia w Ligowie • Apteka w Mochowie • Punkt Apteczny w Ligowie Brak jest placówek opieki medycznej w Bożewie. Jednak jest to południowa, położona najbliżej Płocka część gminy, co nieco ułatwia korzystanie z tamtejszej, dużo bogatszej oferty w Płocku.

41 Portal internetowy Polskiego Związku Piłki Nożnej. https://www.laczynaspilka.pl/druzyna-sezon/husarki- mochowo/213800.html

Strona 83 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

W 2017 roku udzielono w ww. Niepublicznych Zakładach Opieki Zdrowotnej 25285 porady lekarskie42.

Tabela 76. Przyczyny zgonów. Przyczyny zgonów gm. Mochowo woj. mazowieckie Cała Polska Zgony spowodowane chorobami 47,0% 45,4% 45,7% układu krążenia Zgony spowodowane 27,6% 26,7% 26,7% nowotworami Zgony spowodowane chorobami 8,6% 8,5% 6,1% układu oddechowego Odsetek zgonów kobiet z powodu 0,7% 0,8% 0,8% nowotworu szyjki macicy Źródło: Na podstawie danych statystycznych GUS. Stan na 31.XII.2017 rok. Brak danych statystycznych za 2018 r. Dane opublikowane na stronie: http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Mochowo

15. PRZESTĘPCZOŚĆ

W 2017 roku w gminie Mochowo stwierdzono szacunkowo43 98 przestępstw. Oznacza to, że na każdych 1000 mieszkańców odnotowano 16,04 przestępstw. Jest to wartość znacznie mniejsza od wartości dla województwa mazowieckiego oraz znacznie mniejsza od średniej dla całej Polski. Wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw dla wszystkich przestępstw ogółem w gminie Mochowo wynosi 86,80% i jest znacznie większy od wskaźnika wykrywalności dla województwa mazowieckiego oraz znacznie większy od wskaźnika dla całej Polski. W przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminy Mochowo najwięcej stwierdzono przestępstw o charakterze kryminalnym - 8,62 (wykrywalność 78%) oraz przeciwko mieniu - 5,19 (wykrywalność 67%). W dalszej kolejności odnotowano przestępstwa drogowe - 3,10 (100%), o charakterze gospodarczym - 2,59 (92%) oraz przeciwko życiu i zdrowiu - 0,32 (88%)44. Na Krajowej Mapie Zagrożeń Bezpieczeństwa45 odnotowano 6 zdarzeń. Dwa w Mochowie dotyczące złej organizacji ruchu drogowego i 4 w Bożewie przy czym trzy dotyczyły spożywania alkoholu w miejscu niedozwolonym ( w obrębie kościoła) i jedno zdarzenie dotyczące grupowanie się małoletnich zagrożonych demoralizacją 46

42 Dane statystyczne zamieszczone na portalu Głównego Urzędu Statystycznego. Stan na 31.XII.2017 rok

43 Główny Urząd Statystyczny udostępnia statystyki przestępstw jedynie dla powiatów, dlatego prezentowane dane są wartościami szacunkowymi bazującymi na ilości mieszkańców powiatu oraz mieszkańców gminy Mochowo. 44 Źródło: http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Mochowo 45 Krajowa mapa zagrożeń bezpieczeństwa opiera się o informacje skatalogowane w trzech płaszczyznach: • informacje gromadzone w policyjnych systemach informatycznych, • informacje pozyskiwane od społeczeństwa w trakcie: − bezpośrednich kontaktów z obywatelami, z przedstawicielami samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych itp.; − w trakcie realizowanych debat społecznych poświęconych bezpieczeństwu publicznemu, • informacje pozyskiwane od obywateli (internautów) z wykorzystaniem platformy wymiany informacji. Informacje prezentowane na mapach będą uwzględniały zarówno wybrane kategorie przestępstw i wykroczeń jak i zagrożenia, które w subiektywnym odczuciu mieszkańców negatywnie wpływają na ich poczucie bezpieczeństwa. 46 Portal internetowy Policji. https://mapy.geoportal.gov.pl/IMAPLITE/KMZBPUBLIC.HTML

Strona 84 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

16. PROFILAKTYKA ALKOHOLOWA

Gmina Mochowo realizując obowiązki nałożone na samorząd lokalny na szczeblu gminnym w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomani powołała Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mochowie. Gmina Komisja liczy 5 członków. Komisja odbyła 10 posiedzeń, w czasie których przeprowadziła rozmowy z 5 osób osobami uzależnionymi od alkoholu i z 8 członkami ich rodzin. Wobec 7 osób Komisja podjęła czynności zmierzające do orzeczenia o poddaniu się leczeniu odwykowemu, wobec 5 wystąpiono do sądu z wnioskiem o zobowiązanie się poddania leczeniu odwykowemu a 6 udzielono pomocy w ramach grup roboczych. Koszty związane z funkcjonowaniem Komisji wyniosły w 2018 roku 35.330,82 zł, w tym na wynagrodzenia 32.506,78 zł oraz 2.624,04 zł za wydanie opinii przez biegłego w przedmiocie uzależnienia od alkoholu. Kwotę 5.760 zł przeznaczono na funkcjonowanie punktów konsultacyjno – informacyjnych dla osób z problemem alkoholowym i członków ich rodzin. Punkt konsultacyjny udzielił 38 porad osobom z problemem alkoholowym, 26 porad członkom rodziny z problemem alkoholowym, 22 porady osobom doznającym przemocy i 6 porad dla osoby stosującej przemoc. Kwotę 6 tys przeznaczono na kolonie i obozy z programem profilaktycznym, w którym udział wzięło 40 osób. Ze statystyk Komisji wynika, że 7 osób było sprawcami przemocy w rodzinie, 19 osób doświadczało tej przemocy a 7-ciu było świadkami przemocy w rodzinie

17. PLANY I PROGRAMY.

Dla potrzeb realizacji zamierzeń we wszystkich obszarach działalności gminy, niezbędne było opracowanie niżej wymienionych planów i programów. Na terenie gminy obowiązują następujące plany i programy roczne i wieloletnie:

17.1 Plany, programy, polityki uchwalane rokrocznie.

17.1.1 Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2018 rok. (Uchwała Nr 310/Xl/2017 Rady Gminy Mochowo z dnia 28 listopada 2017r).

Zgodnie z art. 4 1 ust. 1 i 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi ( tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1875 ), Rada Gminy corocznie ustala w drodze uchwały Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania problemów alkoholowych, uwzględniający cele operacyjne dotyczące profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, określone w Narodowym Programie Zdrowia. Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych należy do zadań własnych gminy. Na terenie Gminy Mochowo działania te w szczególności obejmują: 1) Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. 2) Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. 3) Prowadzenia profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii,

Strona 85 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

4) Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. W celu realizacji programu wójt gminy powołuje gminną komisję rozwiązywania problemów alkoholowych, która realizuje w/w zadnia oraz podejmuje czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego.

17.1.2 Programu współpracy Gminy Mochowo z organizacjami pozarządowymi na rok 2018. Uchwała Nr 309/XL/2017 z dnia 28 listopada 2017 r.

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie nakłada na organ stanowiący obowiązek uchwalenia rocznego programu współpracy z organizacjami pozarządowymi. Przygotowany projekt programu zawiera propozycje współpracy pomiędzy Gminą Mochowo, a podmiotami spoza sektora finansów publicznych w zakresie realizacji zadań własnych gminy i dotyczy tych podmiotów, które swym zakresem działania obejmują teren Gminy Mochowo. Program przewiduje możliwość zlecenia zadań wraz z udzieleniem dotacji na finansowanie ich realizacji oraz formy współpracy niefinansowej. Program co roku przed jego przyjęciem przez Radę Gminy jest konsultowany z organizacjami pozarządowymi.

17.1.3 Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie gminy Mochowo w 2018 roku. Uchwała Nr 330/XLIII/2018 z dnia 20 lutego 2018r.

Aktem prawnym regulującym postępowanie ze zwierzętami bezdomnymi jest ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt. Zgodnie z przepisami tej ustawy zapewnianie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie należy do zadań własnych gmin. Rada Gminy corocznie do dnia 31 marca, określa w drodze uchwały, program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt. Program przed jego przyjęciem podlega zaopiniowaniu przez powiatowego lekarza weterynarii, organizacje społeczne których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt oraz ze wszystkimi, działającymi na terenie gminy kołami łowieckimi.

17.2 Plany, programy, strategie, regulaminy wieloletnie.

17.2.1 1. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.

Na terenie Gminy Mochowo obowiązuje 5 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, trzy MPZP są w trakcie opracowania. Szczegółowy wykaz MPZW wykazano i omówiono w rozdziale 7.3 Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego niniejszego Raportu.

17.2.2 Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w latach 2018 – 2023. (Uchwała Nr 331/XLIII/2018 Rady Gminy Mochowo z dnia 20 lutego 2018r.)

Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt. 1 do zadań własnych gminy należy w szczególności tworzenie systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Strona 86 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

17.2.3 Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Mochowo na lata 2008-2032. (Uchwała Nr 138/XXIII/08 Rady Gminy w Mochowie z dnia 30 grudnia 2008r.).

Dokument ten powstał w wyniku realizacji ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest oraz potrzeb oczyszczenia kraju z azbestu. Celem tego programu jest wskazanie szkodliwości wpływu azbestu na zdrowie człowieka, określenie ilości wyrobów zawierających azbest oraz wyznaczenie zadań dla gminy w długookresowym procesie eliminowania z użytkowania wyrobów zawierających azbest.

Tabela 77. Inwentaryzacja i unieszkodliwienie azbestu w latach 2015 -2018. Rodzaj opłaty za 2015 rok za 2016 rok za 2017 rok za 2018 rok Zinwentaryzowane (Mg) w tonach 3 174,2 3.246,0 3.571,8 3.601,3 Unieszkodliwione (Mg) w tonach 66.7 71,8 81.1 134,7 Źródło. Opracowanie własne na podstawie danych UG Mochowo

17.2.4 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Mochowo na lata 2016-2019 z perspektywą do roku 2023 został uchwalony Uchwałą Nr 151/XIX/2016 Rady Gminy w Mochowie z dnia 30 marca 2016r. Powyższy dokument wspomaga dążenie do uzyskania w gminie sukcesywnego ograniczenia degradacji środowiska, ochronę i rozwój jego walorów. Opracowanie oraz uchwalenie tego dokumentu przez Radę Gminy w Mochowie pozwala na wypełnienie przez Wójta Gminy ustawowego obowiązku oraz przyczyni się do poprawy i uporządkowania zarządzania środowiskiem na terenie gminy, poprawy jakości życia mieszkańców gminy oraz poprawy jakości środowiska Opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska. Każdy podmiot korzystający ze środowiska zgodnie z Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska, zobowiązany jest wnosić opłaty za korzystanie ze środowiska w terminie do 31 marca roku następnego za: • wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza • wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi • pobieranie wód powierzchniowych lub podziemnych • odprowadzanie wód opadowych lub roztopowych ujętych w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej • składowanie odpadów. Gmina Mochowo nalicza opłatę za korzystanie ze środowiska od 10 podmiotów, od których obliczamy opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza. Są cztery Stacje Uzdatniania Wody, od których wnosimy opłaty za pobieranie wód powierzchniowych lub podziemnych. Za dwie oczyszczalnie ścieków, oraz cztery stacje uzdatniania wody, od których obliczane są opłaty za wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi ( z oczyszczalni – ścieki oczyszczone, ze stacji wodociągowych tzw. Wody popłuczne). Gmina nalicza i wnosi opłatę za pobór wód podziemnych (4 stacje wodociągowe). Nalicza również opłatę za parking o nawierzchni szczelnej, od którego nalicza się opłatę za odprowadzanie wód opadowych lub roztopowych ujętych w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej a także za składowanie odpadów na składowisku w Gozdach. Zgodnie z przepisami, jeżeli wyliczona roczna opłata dla jednego rodzaju korzystania ze środowiska nie przekracza 800 zł - wówczas nie wnosi się opłaty. Nie zwalnia to jednak z obowiązku złożenia rocznego wykazu (informacji) i przesłanie do

Strona 87 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Urzędu Marszałkowskiego. Powyższe informacje i opłaty wnoszone były przez Gminę Mochowo do Urzędu Marszałkowskiego w Warszawie do 2018 roku. Natomiast od 2019 roku opłaty za pobór wód i ścieków do ziemi wnoszone będą do Wód Polskich.

Tabela 78. Wysokość opłat środowiskowych za lata 2015-2018. Rodzaj opłaty za 2015 rok za 2016 rok za 2017 rok za 2018 rok za wprowadzanie gazów lub pyłów do ------powietrza za pobór wód podziemnych 36 999,00 zł 39 425,00 zł 37 048,00 zł ----- za wprowadzanie ścieków do wód lub 2 112,00 zł 1 682,00 zł 2 885,00 zł ----- ziemi za umieszczenie odpadów na składowisku ------Źródło. Opracowanie własne na podstawie wyliczonych i przekazanych opłat środowiskowych za lata 2015-2018.

17.2.5 Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Mochowo (Uchwała Nr 162/XXI/2016 Rady Gminy w Mochowie z dnia 27 maja 2016r.). Dokument ten określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy oraz wymagania w zakresie utrzymania czystości na terenie nieruchomości. Zawiera informacje o rodzaju i minimalnej pojemności pojemników przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych, warunki ich rozmieszczenia i utrzymania w odpowiednim stanie. Podaje częstotliwość i sposoby pozbywania się odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych z terenu gminy oraz wymagania, które wynikają z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami. Określa obowiązki osób utrzymujących zwierzęta domowe oraz wymagania odnośnie zwierząt gospodarskich.

17.2.6 Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Mochowo na lata 2017-2020. (Uchwała Nr 321/XLII/2017 Rady Gminy Mochowo z dnia 28 grudnia 2017r. Dokument ten ma celu zahamowanie degradacji substancji zabytkowej i zachowanie wartościowych zasobów dziedzictwa kulturowego oraz kształtowanie atrakcyjnego wizerunku Gminy Mochowo. Program ten pozwala zebrać w jednym dokumencie informacje dotyczące aktualnego stanu ochrony zabytków i zamierzeń gminy w tym zakresie w najbliższych latach.

17.2.7 Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Mochowo do 2024 roku, przyjęta uchwałą Nr 73/XIII/2015 Rady Gminy Mochowo z dnia 30 września 2015r. Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Mochowo do 2024 roku jest instrumentem długoterminowej polityki kompleksowego i zrównoważonego rozwoju gminy Mochowo. Określa wizję Gminy jaka ma zostać zrealizowana i najważniejsze kierunki działań rozwojowych, zapisane w postaci: celu nadrzędnego, celów strategicznych, celów operacyjnych i programów operacyjnych. Strategia ta jest dokumentem otwartym, który może podlegać zmianom w miarę zmieniających się zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań rozwoju gminy. Ważne jest by zapisane w Strategii kierunki rozwoju nie miały charakteru partykularnego, ale uwzględniały potrzeby całej społeczności gminy. Służy temu przyjęta partycypacyjno-ekspercka metoda opracowania dokumentu. Treść strategii jest wynikiem trzech sesji warsztatowych, zrealizowanych w czerwcu 2014 roku z udziałem mieszkańców gminy Mochowo, uzupełnionych o pogłębione wywiady z lokalnymi liderami i o pracę ekspercką. W efekcie takiego podejścia autorami Strategii Zrównoważonego Rozwoju

Strona 88 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Gminy Mochowo do 2024 roku byli wszyscy zainteresowani uczestnictwem w jej opracowaniu, bez względu na pełnione funkcje i ewentualne afiliacje polityczne. Fakt ten sprawia, że dokument Strategii można uznać za reprezentatywny dla wszystkich społecznie aktywnych mieszkańców gminy Mochowo. Przy opracowywaniu dokumentu zostały uwzględnione zapisy: • Strategii „Europa 2020” - długookresowego programu rozwoju społeczno- gospodarczego Unii Europejskiej (UE), który zastąpił realizowaną od 2000 roku Strategię Lizbońską; • Krajowego Programu Reform „Europa 2020” – stanowiącego instrument realizacji Strategii „Europa 2020” na poziomie krajowym; • Strategii Rozwoju Kraju 2020 – przyjętej do realizacji w 2011 roku; • Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020; • Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego z 2004 roku • Strategii Przewidywania i Zarządzania Zmianą Gospodarczą (subregionu sierpeckiego), sierpień 2013; • Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2009-2015 Lokalnej Grupy Działania „Sierpeckie Partnerstwo”, obejmującej obszar 6 wiejskich gmin powiatu sierpeckiego, w tym gminę Mochowo; • Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Mochowo z 2008 roku; • Programu Ochrony Środowiska Gminy Mochowo z 2008 roku; • Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2016 Gminy Mochowo • Programu współpracy Gminy Mochowo z organizacjami pozarządowymi na rok 2014 • Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mochowo na lata 2007- 2015 (aktualizacja)

17.2.8 Wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy Mochowo przyjęty uchwałą Nr 153/XIX/2016 Rady Gminy Mochowo z dnia 30 marca 2016r Przepis art. 21 pkt. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego stanowi, iż rada gminy uchwala wieloletnie programy gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy oraz zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Na jego mocy do wyłącznej właściwości rady gminy przypisany został obowiązek podejmowania uchwał w przedmiocie wieloletnich programów gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy. Niniejszy program jest realizacją obowiązku wynikającego z w/w przepisu.

17.2.9 Plan zagospodarowania w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla gminy Mochowo na lata 2015 – 2030. Przyjęty uchwałą Nr 115/XVIII/12 Rady Gminy w Mochowie z dnia 26 czerwca 2012r. oraz jego aktualizacja przyjęta uchwałą Nr 96/XVI/2015 w sprawie uchwalenia aktualizacji projektu założeń do planu zagospodarowania w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla gminy Mochowo na lata 2015 – 2030. Obowiązek przyjęcia uchwały w niniejszej sprawie wynika z art. 19 ust. 2 i 8 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. Z przepisu wynika obowiązek uchwalenia założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Założenia do planu są wykładane do wglądu publicznego w czasie którego przyjmowane są wnioski, zastrzeżenia i uwagi.

Strona 89 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Projekt zarówno na etapie przyjęcia jak i aktualizacji opiniowany był przez Samorząd Województwa Mazowieckiego w zakresie koordynacji współpracy z innymi gminami oraz w zakresie zgodności z polityką energetyczną państwa. Był również opiniowany przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie i Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Warszawie pod kątem konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, które nie nałożyły obowiązku przeprowadzenia strategicznej oceny. Projekt założeń określa stan obecny oraz przewidywane zmiany zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Zawiera przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie energii oraz możliwość wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

17.2.10 Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2016 – 2018 przyjęty uchwałą Nr 103/XVI/2015 rady Gminy Mochowo z dnia 30 grudnia 2015r. Zadaniem programu wspierania rodziny jest zapobieganie dysfunkcji rodziny poprzez tworzenie systemu wspomagającego rodzinę, dzieci i młodzież, w taki sposób aby była w stanie samodzielnie zmierzyć się z własnymi problemami. Pomoc powinna mieć na celu podtrzymanie umiejętności uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej i pełnieniu ról społecznych poprzez wzmocnienie zasobów tkwiących w poszczególnych członkach rodziny, poprawę jakości życia rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym, wspieranie rodziców w pełnieniu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Obowiązek przyjęcia Programu wynika z art. 179 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011r o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

17.2.11 Pomoc gminy w zakresie dożywiania " na lata 2014-2020. W dniu 28 lutego 2014 roku Rada Gminy Mochowo uchwałą Nr 253/XXXIII/14 przyjęła program osłonowy w zakresie dożywiania „Pomoc gminy w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020. Celem efektywnego korzystania z programu państwa w zakresie dożywiania oraz objęcia tym programem osób najbardziej potrzebujących Rada Gminy Mochowo podjęła uchwałę Nr 253/XXXIII/14 w sprawie ustanowienia wieloletniego programu osłonowego w zakresie dożywiania "Pomoc gminy w zakresie dożywania" na lata 2014-2020 (Uchwała opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego z 2014r. poz. 2021 z dnia 5 marca 2014r. ) a także uchwałę Nr 44/VIII/2015 w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do przyznania nieodpłatnie pomocy dla osób objętych programem wieloletnim "Pomoc państwa w zakresie dożywiania " na lata 2014-2020 oraz odstąpienia od zwrotu wydatków w powyższym zakresie (Uchwała ogłoszona dnia 9 czerwca 2015r. w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego - poz. 5208). Zgodnie ze wskazówkami Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w zakresie realizacji Uchwały Nr 221 Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie wieloletniego programu wspierania finansowego gminy w zakresie dożywiania ,,Pomoc państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020 ( M.P. z 2013 r. , poz. 1024 ) oraz art. 8 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej , gmina może udzielić wsparcia w formie posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych osobom spełniającym kryterium dochodowe w wysokości do 150 % kryterium określonego w ustawie o pomocy społecznej. Warunkiem udzielenia takiego wsparcia jest podjęcie Uchwały w tej sprawie przez Radę Gminy.

Strona 90 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

17.2.12 Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Mochowo przyjęty uchwałą Nr 65/XII/2015 Rady Gminy Mochowo z dnia 18 sierpnia 2015r. zmieniony uchwałą Nr 102/XVI/2015 Rady Gminy Mochowo z dnia 30 grudnia 2015r. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Mochowo wyznacza zadania jakie należy podjęć celem poprawy jakości powietrza w gminie lub przynajmniej jego utrzymania na dotychczasowym stosunkowo dobrym poziomie, przy zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego i podwyższeniu standardów jakości życia mieszkańców. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Mochowo, został opracowany zgodnie z wytycznymi, a także poradnikami wskazywanymi przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W nowej perspektywie finansowej dla programów unijnych, jednym z warunków ubiegania się o środki na zadania związane z poprawą efektywności energetycznej jest posiadanie PGN. Plan został zrealizowany w ramach umowy na dofinansowanie nr POIS.09.03.00‐ 00-297/13 pn.: „Redukcja zanieczyszczenia powietrza w Gminie Mochowo poprzez opracowanie planu gospodarki niskoemisyjnej” zawartej pomiędzy Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z siedzibą w Warszawie a Gminą Mochowo.

17.2.13 Regulamin zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków w Gminie Mochowo. Regulamin został przyjęty Uchwałą Nr 104 /XV/04 Rady Gminy w Mochowie z dnia 6 lutego 2004r a następnie zmieniony chwałą Nr 197/XXXII/06 Rady Gminy w Mochowie z dnia 28 marca (Opublikowany w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego w dniu 01 czerwca 2006 roku Nr 91 poz. 3020. Regulamin w sposób szczegółowy precyzuje działania przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. W 2017 roku podjęto próbę dokonania zmian obowiązującego regulaminu. Zmiana w regulaminie w 2006 r. wprowadziła jedynie regulacje dot. budynków wielolokalowych i korzystanie z hydrantów p.poż. Upływ czasu, warunki wynikające z budowy przyłączy, eksploatacji sieci wodociągowych, kanalizacyjnych; uszczegółowienie pewnych zapisów stały się wyznacznikiem zaktualizowania obowiązującego Regulaminu. W dniu 24 lutego 2017 r. Rada Gminy Mochowo podjęła uchwałę Nr 220/XXXI/2017 w sprawie przyjęcia Regulaminu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków w gminie Mochowo. W dniu 31 marca 2017 roku Wojewoda Mazowiecki w ramach czynności nadzorczych rozstrzygnięciem nadzorczym LEX-P.4131.5.2017.MRM uchylił przyjęty w 2017 roku Regulamin. Obecnie, między innymi ze względu na obszerne zmiany przepisów, przygotowany jest projekt nowego regulaminu, który jest aktualnie w fazie uzgodnień.

17.2.14 Regulamin dotyczące spraw pracowniczych pracowników urzędu i jednostek organizacyjnych gminy. Obowiązek opracowania regulaminów wynika z przepisów ustawowych. W Urzędzie Gminy obowiązuje kilkanaście regulaminów. Do najbardziej znaczących zalicza się :Regulamin pracy, Regulamin organizacyjny, Regulamin wynagradzania, Regulamin naboru, Regulamin okresowej oceny pracowników, Zasady udzielania upoważnień, pełnomocnictw oraz podpisywania pism i decyzji administracyjnych.

Strona 91 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

Wykaz tabel, rysunków i map

WYKAZ TABEL Nr strony Nr tabeli Tytuł tabeli w Raporcie Tabela 1. Podział administracyjny Gminy Mochowo na sołectwa. 8-9 Tabela 2. Lesistość Gminy 10 Tabela 3. Populacja – Gmina Mochowo w latach 1995 – 2018 13 Tabela 4. Ludność wg funkcjonalnych grup wieku i płci. 13-14 Ludność w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym Tabela 5. 14 i poprodukcyjnym Tabela 6. Małżeństwa i rozwody na 1000 ludności. 14 Tabela 7. Urodzenia żywe, zgony i przyrost naturalny na 1000 ludności 15 Tabela 8. Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON. 17 Tabela 9. Podmioty i ich siedziby wpisane do Rejestru przedsiębiorców. 18 Tabela 10. Struktura użytków rolnych w gminie Mochowo. 19 Tabela 11. Liczba gospodarstw wg powierzchni. 19 Stowarzyszenia, inne organizacje społ. i zawodowe, fundacje, Tabela 12. 20 ZOZ. Tabela 13. Wybory do rady gminy i wybory bezpośrednie wójta. 21 Tabela 14. Dochody Gminy ogółem w latach: 2016, 2017 i 2018. 23 Tabela 15. Dochody z mienia. 23 Tabela 16. Dochody z tytułu podatku od nieruchomości za 2018 r. 24 Tabela 17. Dochody z tytułu podatku rolnego za 2018 r. 25 Wymiar podatku rolnego, od nieruchomości i leśnego za 2018 r. Tabela 18. 26 rok. Zaległości osób fizycznych w łącznym zobowiązaniu Tabela 19. 26 pieniężnym. Tabela 20. Dochody z tytułu podatku leśnego za 2018 r. 28 Tabela 21. Dochody z tytułu podatku od środków transportowych za 2018 r. 28 Tabela 22. Maksymalna Ilość punktów sprzedaży napojów alkoholowych. 29 Wysokość opłaty rocznej za sprzedaż i podawanie napojów Tabela 23. 29 alkoholowych. Ilość wydanych zezwoleń stałych na sprzedaż alkoholu oraz Tabela 24. wysokość środków, jakie Gmina Mochowo pozyskała z tych 30 zezwoleń. Tabela 25. Wydatki gminy Mochowo w latach: 2016, 2017 i 2018. 32 Tabela 26. Wydatki majątkowe w 2018 roku w poszczególnych działach. 33 Wykaz przedsięwzięć funduszu sołeckiego zrealizowanych w Tabela 27. 37 2018 roku. Tabela 28. Udział poszczególnych wydatków w budżecie gminy 2018 r. 39 Tabela 29. Wykaz dróg powiatowych – Gmina Mochowo. 46 Tabela 30. Wykaz dróg gminnych – Gmina Mochowo. 46-47 Tabela 31. Sieć wodociągowa. 48 Tabela 32. Obowiązujące stawki opłaty za wodę i stawka abonamentowa. 49 Tabela 33. Rozliczenie finansowe dostaw wody za 2018 rok. 49 Tabela 34. Kanalizacja sanitarna. 51 Tabela 35. Obowiązujące stawki opłaty za odprowadzanie ścieków. 51-52 Tabela 36. Rozliczenie finansowe odbioru ścieków za 2018 rok. 52 Liczba nieruchomości i osób od których obierane są odpady Tabela 37. 53 komunalne. Rzeczywiste wpłaty otrzymane za odbiór odpadów Tabela 38. 53 komunalnych.

Strona 92 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

WYKAZ TABEL Nr strony Tytuł tabeli w Raporcie Koszty poniesione za gospodarowanie odpadami lata 2015- Tabela 39. 53 2018. Ilość odpadów komunalnych odebranych z terenu gminy Tabela 40. 53 Mochowo Rozliczenie finansowe wniesionych w 2018 roku opłat za Tabela 41. 54 gospodarowanie odpadami komunalnymi. Windykacja należności z tytułu opłat za gospodarowanie Tabela 42. 54 odpadami komunalnymi za 2018 rok Tabela 43. Koszty ponoszone przez Gminę Mochowo na ochronę zwierząt. 57 Powierzchnia objęta MPZP w podziale na sposób Tabela 44. 60 zagospodarowania. Ilość wydanych decyzji o warunkach zabudowy i Tabela 45. 62 zagospodarowania terenu. Ilość wydanych decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu Tabela 46. 63 publicznego. Tabela 47. Mieszalnikowy zasób Gminy Mochowo. 64 Tabela 48. Bezrobotni Gminy Mochowo. 65 Tabela 49. Wskaźnik bezrobocia wśród beneficjentów pomocy społecznej. 65 Tabela 50. Wybrane kategorie bezrobotnych w Gminie Mochowo. 65 Tabela 51. Liczba świadczeniobiorców pomocy społecznej. 66 Tabela 52. Liczba osób korzystających z pomocy społecznej. 66 Liczba rodzin i liczba osób w rodzinach korzystających z Tabela 53. 66 pomocy społecznej. Liczba rodzin i osób korzystających z świadczeń pieniężnych Tabela 54. 67 i niepieniężnych. Korzystający z usług opiekuńczych i poradnictwa Tabela 55. 67 specjalistycznego. Tabela 56. Korzystający ze świadczenia wychowawczego (500+). 67 Tabela 57. Powody udzielania pomocy rodzinom w 2018 roku. 67 Tabela 58. Główne powody przyznania świadczeń pieniężnych w 2018r. 68 Tabela 59. Świadczenia pieniężne i niepieniężne z pomocy społecznej 68 Wysokość świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej lata Tabela 60. 69 2014-2018. Tabela 61. Zasiłki rodzinne. 69 Tabela 62. Zasiłki pielęgnacyjne i zasiłek opiekuńczy. 69 Tabela 63. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego. 69 Tabela 64. Dodatek mieszkaniowy lata 2017-2018. 70 Udział wydatków budżetu gminy w obszarach pomocy i polityki Tabela 65. 70 społecznej. Zamówienia publiczne udzielane w 2018 roku pow. 30 tys. Tabela 66. 71-72 EURO. Tabela 67. Zamówienia publiczne udzielane w 2018 roku do 30 tys. EURO. 73-74 Wykaz przedsięwzięć zrealizowanych w 2018 r w ramach Tabela 68. 75-77 funduszu sołeckiego. Tabela 69. Dane podstawowe dotyczące szkolnictwa. Lata 2013 - 2017 78 Dzieci w oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych, Tabela 70. 78 lata 2013-2017. Tabela 71. Dzieci w szkołach z terenu gminy. Stan na 01-09-2018r. 78 Tabela 72. Zatrudnienie w szkołach z terenu gminy. Stan na 01-09-2018r. 79 Tabela 73. Liczba uczniów, którzy nie uzyskali promocji do następnej klasy. 79

Strona 93 z 94

Raport o stanie Gminy Mochowo za 2018 rok

WYKAZ TABEL Nr strony Tytuł tabeli w Raporcie Tabela 74. Dowóz uczniów do szkół w roku szkolnym 2018/2019. 81 Tabela 75. Podstawowe dane o bibliotekach szkolnych. 82 Tabela 76. Przyczyny zgonów 84 Inwentaryzacja i unieszkodliwienie azbestu w latach 2015 - Tabela 77. 87 2018. Tabela 78. Wysokość opłat środowiskowych za lata 2015-2018. 88 MAPY Mapa 1. Podział administracyjny. 7 Podział Gminy na okręgi wyborcze, granice tych okręgów oraz Mapa 2. 41 liczba mieszkańców w poszczególnych okręgach wyborczych. WYKRESY Wykres 1. Przyrost naturalny w latach 1995-2017. 15 Wykres 2. Migracje na pobyt stały w latach 1995- 2017. 16 Schemat organizacyjny Urzędu gminy w Mochowie. Stan na Wykres 3. 43 12.XII.2018r. Wykres 4. Liczba mieszkań oddanych w latach 1995-2017. 64 Wykres 5. Stopa bezrobocia na tle powiatu, województwa i kraju. 65

Strona 94 z 94