Z Historii Jeleniej Góry I Regionu Z Dějin Jelení Hory a Regionu History

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Z Historii Jeleniej Góry I Regionu Z Dějin Jelení Hory a Regionu History Z HISTORII JELENIEJ GÓRY I REGIONU stała wystawa Z dějin jelení Hory a regionu stálá expozice History of jelenia góra and tHe region Permanent exhibition Jelenia Góra 2012 Muzeum Karkonoskie Redakcja: Katarzyna Kułakowska Korekta: Agata Kempiak Tłumaczenia: Aleksandra Barańska (język angielski) Tadeusz Kuchejda, Filip Koky (język czeski) Foto: Marcin Wegner (1–9, 12–22, 24–26, 40, 41, 43, 44, 52, 56–111, 114–136, 138, 145–149, 152, 157–162) oraz Bożena Danielska (166–168), Grzegorz Danielski (169), Anna Gul (10, 11, 23), Janusz Jaremen (217–220), Robert Kutkowski (180, 194, 221), Tomasz Mielech (141–144, 163), Janusz Moniatowicz (164), Katarzyna Szafrańska (176, 187) Druk: Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe ZAPOL Dmochowski, Sobczyk Sp.j. al. Piastów 42, 71-062 Szczecin tel. +48 91 435 19 00, www.zapol.com.pl Projekt wspołfinansowany / Projekt spolufinancovany / Project co-financed „Ożywienie czesko-polskiej tradycji szklarskiej na rzecz rozwoju turystyki” Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007–2013 Partner Wiodący – Mĕsto Nový Bor Partner Projektu – Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze „Oživeni česko-polské sklářské tradice pro rozvoj cestovního” Projekt spolufinancovany Evropskou unii z Evropského fondu pro regionalni rozvoj a z prostek samosprávy Dolnoslezského vojvodstvi v rámci Operačního programu přeshranični spolupráce Česká republika – Polská republika 2007–2013 Vedoucí partner – Mĕsto Nový Bor Partner projektu - Krkonošské Muzeum v Jelení Hoře ”Revival of the Czech-Polish Glass Making Tradition for the Developement of Tourism” Project co-financed by the European Union from the European Regional Development Fund and the Budget of the Self-Government of Lower Silesian Voivodeship within the Cross-border Cooperation Operational Programme Czech Republic - Republic of Poland 2007–2013 Lead Partner - Novy Bor sPis treści obsaH table of cONTENTS Wstęp / Úvod / Introduction . 5 Tomasz Miszczyk Najdawniejsze dzieje regionu jeleniogórskiego. Od pradziejów do średniowiecza / Nejstarší dějiny Jelenohorského regionu. Od pravěku do středověku / The ancient history of Jelenia Góra region. From prehistoric times to the Middle Ages . 11 Wojciech Szczerepa Zarys historii Jeleniej Góry od XIV do XX w. / Nástin dějin Jelení Hory od 14. do 20. století / Outline of the history of Jelenia Góra from the 14th to the 20th century . 50 Katarzyna Kułakowska, Elżbieta Ratajczak, Anna Szczodrak Sztuka i rzemiosło w Jeleniej Górze XVIII – XX w. / Umění a řemesla v Jelení Hoře od 18. do 20. století / Arts and crafts in Jelenia Góra from the 18th to the 20th century . 105 Halina Słomska, Katarzyna Szafrańska Kultura ludowa regionu jeleniogórskiego od XVIII do poł. XX w. / Lidová kultura v jelenohorském regionu od 18. do poloviny 20. století / Folk culture of the Region of Jelenia Góra from the 18th to the middle of the 20th century . 196 Słownik polskich i niemieckich nazw geograficznych / Slovník polských a německých geografických pojmů / Index of the polish and German geografic names . 256 WSTĘP Przygotowanie stałej wystawy z historii Jeleniej Góry i regionu to duże wyzwanie. Prace jeleniogór- skich muzealników trwały trzy lata i prowadzone były równolegle z realizacją projektu - „Modernizacja i rozbudowa Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze”. Przygotowanie stałych wystaw szkła i historii miało za zadanie dopełnienie oferty turystycznej regionu. Jeleniogórskie zbiory gromadzone są od ponad stu lat. Ze zbiorów muzeum, liczących przeszło dwa- dzieścia sześć tysięcy zabytków, wybraliśmy naszym zdaniem, najbardziej cenne i niezbędne dla ukazania dziejów obiekty. Wiele z nich pokazujemy po raz pierwszy. Udostępniona wystawa poświęcona jest historii, kulturze oraz sztuce miasta Jeleniej Góry i regionu. Znajdują się na niej zabytki z najodleglejszych czasów, poczynając od epoki kamienia i epoki brą- zu. Przedstawiamy życie miasta od średniowiecza po współczesność. Prezentujemy zabytki związane z jeleniogórskimi kupcami i rzemieślnikami, między innymi: tłoki pieczętne, wilkomy, zawieszki, trofea bractwa strzeleckiego. O bogatym wystroju kamienic świadczą zaprezentowane na wystawie barokowe kraty, dekoracyjne zamki do bram, kołatki, nakładki zamkowe. Obszerna część ekspozycji poświęcona jest sztuce sakralnej. Przedstawiamy także rozwój przestrzenny miasta w XIX i pierwszej połowie XX wieku, rozwój komu- nikacji, turystyki, usług, działalność stowarzyszeń sportowych i kulturalnych. Kolejna część wystawy to historia miasta po II wojnie światowej oraz problem osadnictwa w Kotlinie Jeleniogórskiej. Obszerna część ekspozycji dotyczy kultury ludowej regionu, a najstarsze zabytki prezentujemy w naj- bardziej naturalnym otoczeniu, jakim jest chałupa karkonoska. Wszystkie części wystawy uzupełnione zostały elementami multimedialnymi. Przygotowaniem wystawy zajmował się kilkunastoosobowy zespół muzealników, jednak wkład w jej powstanie mieli wszyscy pracownicy Muzeum Karkonoskiego, za co szczególnie dziękuję. Realizacja zadania w tak obszernym kształcie nie byłaby możliwa, gdyby nie pomoc i zaangażowanie osób i instytucji z zewnątrz. Wszystkim im należą się serdeczne podziękowania. Projekcje filmowe zostały przygotowane dzięki pomocy nieocenionego Zbigniewa Dygdałowicza oraz Grzegorza Pakulskiego. Pierwsze chwile ludności polskiej w Jeleniej Górze zarejestrował i udo- stępnił muzeum Wiktor Werc. Pomysł przedstawienia rozwoju miasta w formie interaktywnej mapy podsunął Eugeniusz Gronostaj. W przygotowania części dotyczącej historii zabytków architektury i treści komiksu włączył się Ivo Łaborewicz, a zgodę na wykorzystanie swoich ilustracji wyraził Jakub Chomicki. Komiks wydany z okazji dziewięćsetlecia Jeleniej Góry i część materiałów filmowych prezentujemy dzięki przychylności Jarosława Gromadzkiego – dyrektora Jeleniogórskiego Centrum Kultury. Materiały udostępnili również: Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddział w Jeleniej Górze, Biblioteka Uni- wersytetu Wrocławskiego, Zofia Zator, Władysław Stasieńko, Zbigniew Janc i wielu innych wspaniałych darczyńców. Z HISTORII JELENIEJ GÓRY I REGIONU 5 Ostateczny kształt ekspozycji nadała Pani Agnieszka Sowa-Szenk i współpracownicy. Prezentacje mul- timedialne przygotowała firma Audiotech, a sprzęt wystawienniczy wykonała firma Mega. Przygotowanie stałych wystaw umożliwiła realizacja europejskiego projektu pn. „Ożywienie czesko- -polskiej tradycji szklarskiej dla rozwoju turystyki”, w którym Partnerem Wiodącym jest miasto Novy Bor. Realizacja zadania nie byłaby możliwa bez wsparcia finansowego, dobrej współpracy z samorządem województwa dolnośląskiego oraz Dolnośląskim Urzędem Marszałkowskim. Słowa uznania należą się władzom Jeleniej Góry i mieszkańcom wspaniałej Kotliny Jeleniogórskiej, którzy nieprzerwanie od momentu uruchomienia Muzeum Karkonoskiego w 1914 roku, wspierają naszą instytucję. Gabriela Zawiła Dyrektor Muzeum Z HISTORII JELENIEJ GÓRY I REGIONU ÚVOD Příprava stálé expozice o historii Jelení Hory a regionu je velká výzva. Práce jelenohorských muzejníků trvala tři roky a probíhala souběžně s realizací projektu „Modernizace a rozšíření Krkonošského muzea v Jelení Hoře“. Příprava stálých expozic skla a dějin byla navržena tak, aby doplňovaly turistickou nabídku regionu. Jelenohorské sbírky jsou shromažďovány už více než sto let. Ze sbírek muzea čítajících více než 26 tisíc památkových předmětů jsme vybrali dle našeho mínění ty nejcennější a nezbytné pro nastínění dějin. Řadu z nich prezentujeme poprvé. Expozice je věnována historii, kultuře a umění města Jelení Hora a regionu. Obsahuje památkové předměty z nejstarších období, počínaje dobou kamennou a bronzovou. Ukazujeme život města od středověku až po současnost. Představujeme památkové předměty spojené s jelenohorskými kupci a řemeslníky, mimo jiné pečetidla, vilkumy, přívěsky, trofeje střeleckého spolku. O bohatství měšťanských domů svědčí barokní mříže, ozdobné dveřní zámky, klepadla a kryty na zámky, které jsou ukázány v rámci expozice. Rozsáhlá část výstavy je věnována sakrálnímu umění. Představujeme i územní rozvoj města v 19. a v první polovině 20. století, rozvoj dopravy, cestovního ruchu, služeb, činnost sportovních a kulturních spolků. Další část výstavy je věnována dějinám města po druhé světové válce včetně problému osídlení Jelenohorské kotliny. Rozsáhlá část výstavy se pak týká lidové kultury regionu, nejstarší památkové předměty prezentujeme v tom nejpřirozenějším prostředí, jímž je krkonošská chalupa. Všechny části expozice jsou doplněny multimediálními prvky. Na přípravě stálých expozic muzea pracoval tým muzejníků v počtu bezmála dvaceti osob, ale svůj podíl na jejich vzniku měli všichni pracovníci Krkonošského muzea, a za to jim velmi děkuji. Realizace tohoto úkolu v takovém rozsahu by nebyla možná ani bez pomoci a nasazení jednotlivců a institucí z okruhu mimo muzeum. Všichni si zaslouží srdečné poděkování. Filmové projekce byly připraveny s pomocí neocenitelného Zbigniewa Dygdałowicze a Grzegorze Pakulského. První okamžiky po příchodu polského obyvatelstva do Jelení Hory zaznamenal a muzeu předal Wiktor Werc. Myšlenku prezentovat rozvoj města formou interaktivní mapy navrhl Eugeniusz Gronostaj. Do přípravy části o historii architektonických památek a obsahu komiksu se zapojil Ivo Łaborewicz a souhlas s využitím svých ilustrací dal Jakub Chomicki. Komiks vydaný u příležitosti 900. výročí založení Jelení Hory a část filmového materiálu
Recommended publications
  • 254 Double Treaties Ended the Seven Years'
    #254 Double Treaties ended the Seven Years’ War – The Seven Years’ War was a continuation of the War of the Austrian Succession We have learned fully of the French and Indian War / Seven Years’ War double. Now we are going to add yet another double having to do with the Seven Years’ War. The Seven Years’ War is considered to be the second of two wars that go together in history, (1) the War of the Austrian Succession and (2) the Seven Years’ War. They are entirely connected. In Unsealing #208 The Ten Horns of Daniel 7:7 – The Cause of the Seven Years’ War, you might recall that a cause of the Seven Years’ War was that the ruler of Austria, Maria Theresa, desired to recover lost territory from Prussia. Prussia had seized northern Silesia from Austria in 1742, in the War of the Austrian Succession. Key Understanding: The Seven Years’ War (1756-1763) is considered by historians to be a continuation of the War of the Austrian Succession (1740-1748). They are double wars. In the War of the Austrian Succession (1740- 1748), Prussia seized northern Silesia from Austria. A major cause of the Seven Years’ War (1756-1763) was Austria desiring to get Silesia back. The wars for Silesia were a major part of the larger wars, the War of the Austrian Succession (1740-1748) and the Seven Years’ Russia War (1756-1763). Germany Austria took over Silesia in 1526, but in 1742, Silesia Prussia seized northern Silesia from Austria in the First Silesian War (1740-1742), which was a part of the larger War of the Austrian Succession.
    [Show full text]
  • War of the Austrian Succession.Docx
    War of the Austrian Succession The War of the Austrian Succession was a conflict that took place from 16 December 1740 to 18 October 1748 between the various European powers of the time. The conflict was not restricted to Europe, but also spilled into their colonial holdings in Asia. The war established Prussia as a regional hegemon for years to come, altering the very balance of power in Europe. In India, the rivalry between Britain and France in the Austrian War of Succession resulted in the First Carnatic War. This article will give further details about the War of the Austrian Succession within the context of the UPSC Exams. What was the reason behind the War of the Austrian Succession? The pretext for the war came when a succession crisis happened upon the death of the Habsburg Emperor Charles VI in 1740. To understand how this crisis happened, one must keep in mind the following events: ● In 1703, a Mutual Pact of Succession was agreed upon. It stated that should the male line of the Habsburgs become extinct, the female line would take precedence. ● In this case, the female line referred to the heirs of the elder brother of Charles VI, Emperor Joseph I. ● But the Salic law excluded women of the royal family from inheriting the throne. But if the various Habsburk territories and the Imperial Diet granted approval, then exceptions would be made. ● Emperor Joseph's death in 1711 left two potential female heirs, Maria Josepha and Maria Amalia. But in April 1713, the Pragmatic Sanction was issued by Charles, which allowed female inheritance by the progeny of Charles VI.
    [Show full text]
  • Univerzita Hradec Králové Filozofická Fakulta Diplomová
    Univerzita Hradec Králové Filozofická fakulta Diplomová práce 2016 Bc. Dominika Janáková Univerzita Hradec Králové Filozofická fakulta Katedra pomocných věd historických a archivnictví Plebiscitní úřady na Těšínsku, Oravě a Spiši v letech 1918-1920 Diplomová práce Autor: Dominika Janáková Studijní program: B 7105 Historické vědy Studijní obor: Archivnictví Forma studia: prezenční Vedoucí práce: doc. Mgr. Petr Grulich, PhD. Hradec Králové, 2016 Prohlášení Prohlašuji, že jsem tuto diplomovou práci vypracovala (pod vedením vedoucího diplomové práce doc. Mgr. Petra Grulicha, PhD.) samostatně a uvedla jsem všechny použité prameny a literaturu. V Hradci Králové, dne 5. 6. 2016 Anotace JANÁKOVÁ, DOMINIKA. Plebiscitní úřady na Těšínsku, Oravě a Spiši v letech 1918-1920. Hradec Králové : Filozofická fakulta, Univerzita Hradec Králové, 2016, 151 stran. Diplomová práce. Diplomová práce se zabývá československými úřady, které vznikly na území Těšínského Slezska, Oravy a Spiše po rozhodnutí Nejvyšší rady o vykonání plebiscitu. Československo i Polsko si od podzimu 1918 nárokovalo území Těšínska, Oravy a Spiše a spor obou států vyvrcholil v lednu 1919 tzv. sedmidenní válkou. Jelikož se Polsko s Československem nedokázaly přátelsky dohodnout, na sporném území měl proběhnout plebiscit – lid si měl sám zvolit, v jakém státě chce žít. Vládu nad plebiscitním územím 3. února 1920 převzala Mezinárodní komise složená ze zástupců dohodových mocností, která správně rozdělila Těšínsko na západní a východní prefekturu. Západní prefektura, v jejímž čele stanul prefekt, který přímo podléhal Mezinárodní komisi, spadala pod československou správu. Při Mezinárodní komisi vznikl Úřad delegáta republiky československé. Československá delegace úzce spolupracovala s komisí na přípravě plebiscitu a správě území. V květnu 1920 byla ustanovena Mezinárodní subkomise pro Oravu a Spiš a pro spolupráci s ní vznikl samostatný Úřad subdelegáta.
    [Show full text]
  • Environmental & Socio-Economic Studies
    Environmental & Socio-economic Studies DOI: 10.1515/environ-2015-0044 Environ. Socio.-econ. Stud., 2014, 2, 4: 1-12 © 2014 Copyright by University of Silesia ________________________________________________________________________________________________ Reclamation of devastated landscape in the Karviná region (Czech Republic) Jan Havrlant, Ludĕk Krtička Department of Social Geography and Regional Development, Faculty of Science, University of Ostrava, Chittussiho Str. 10, 710 00 Ostrava, Czech Republic E–mail address: [email protected] ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ABSTRACT The article deals with the recent positive changes in the industrial landscape of the Karviná region in a broader context. The Karviná region has been the most important part of the coal-bearing Ostrava-Karviná District. Since the industrial revolution, the position of the primary mining area has brought a dynamic economic development and a great concentration of population into the fast-growing conurbation cities, particularly between 1950s and 1980s. However, the dominant coal mining and processing has had a negative impact on the environment, the character and utilization of the landscape. Many environmental, socioeconomic and other problems did not become fully evident until the social changes at the turn of 1980s and 1990s. At present, a great attention is being paid to the reclamation of the affected landscape. As a result, the region is starting to change its unflattering image of an industrial and problematic area devastated by coal extraction for the better after many years. The various forms of land reclamation, modification of water bodies, construction of new sports and recreational facilities and so on are bringing a gradual improvement of the environment in the region, creating a new cultivated landscape that can be used, among other things, for various forms of tourism and relaxation.
    [Show full text]
  • HOHENFRIEDEBERG, JUNE 4Th 1745
    HOHENFRIEDEBERG, JUNE 4th 1745 RULES hexes of a unit are its zone of control. Flipped units do not have a zone of control. Units have to stop as soon as they enter an Setup enemy zone of control. Units may not move from one zone of Place alternately one unit of a side beginning with the Austrians/Saxons; Prussian control hex to another in one turn. units (white) in hexes with grey circles, Austrian units (yellow) in hexes with Attack: The target must be within the attacker’s range in hexes. Other units yellow circles and Saxons (black/yellow) in hexes with black circles. block line of sight. If a unit is in an enemy zone of control, it may Counters only attack units in whose zone of control it is. Roll one six-sided die Values on the counters are: and add the attacker’s combat value. If two units attack the same combat - bb range target on the same turn, their two combat values may be added to movement d defence one single die roll. If the total is equal or greater than the target’s Terrain defence value, the target is flipped over and, if possible, it has to thick black border: may not be crossed retreat one hex (choice of defender) away from the attacker/s but thick grey border: stop movement after crossing; no attack after crossing not into an enemy zone of control. If the target was flipped already, grey centre dot: add 2 to unit’s defence; unit does not have to retreat (but it it is eliminated.
    [Show full text]
  • Slezský Sborník Acta Silesiaca
    SLEZSKÝ SBORNÍK ACTA SILESIACA ROČNÍK CXV / 2017 ČÍSLO 2 ŘÍDÍ ALEŠ ZÁŘICKÝ SLEZSKÝ SBORNÍK 115 / 2017, ČÍSLO 2 SLEZSKÝ SBORNÍK ACTA SILESIACA REDAKCE Vedoucí redaktor: Aleš Zářický Výkonný redaktor: Ondřej Kolář REDAKČNÍ RADA Robert Antonín, Jiří Brňovják, Martin Franc, Jiří Friedl, Zdeněk Jirásek, Jiří Knapík, Irena Korbelářová, Petr Kozák, Matěj Martinčák, Radmila Prchal Pavlíčková, Jan Saheb, Jerzy Sperka, Janusz Spyra, Tomáš Staněk, Marek Starý, Rudolf Žáček Vydává Slezské zemské muzeum. Časopis je evidován v rámci databáze European Reference Index for the Humanities and Social Sciences (ERIH Plus). ADRESA REDAKCE Slezské zemské muzeum, Redakce Slezského sborníku Nádražní okruh 31, 746 01, Opava, Česká republika e-mail: [email protected] web: http://www.szm.cz/rubrika/71/veda-a-vyzkum/periodika/slezsky-sbornik.html Toto číslo vyšlo 1. 12. 2017 Vychází 2x ročně Evidenční číslo MK: E 1240 ISSN 0037-6833 All foreign orders are executed exclusively by agencies: KUBON-SAGNER, BUCH EXPORT-IMPORT GmbH, D-80328 München, BRD E-mail: [email protected] MYRIS TRADE LTD., P.O. BOX 2, 142 01 PRAGUE, CZECH REPUBLIC Tel.: 00420 234 035 200 * Fax: 420 234 035 207 * E-mail: [email protected] Foreign orders executed by other subscription agencies contradict the publisher's agreements with the above mentioned sole agencies and they will be regarded as illegal. Tisk: Tiskárna Knopp, s. r. o., U Lípy 926, Nové Město nad Metují, www.tiskaarnaknopp.cz Za jazykovou správnost publikovaných textů odpovídají autoři. © Slezské zemské muzeum, Opava 2017 SLEZSKÝ SBORNÍK 115 / 2017, ČÍSLO 2 OBSAH / CONTENTS STUDIE / ARTICLES Dagmara Adamska: Las, jeziora, bagna i droga.
    [Show full text]
  • Hohenzollern Prussia: Claiming a Legacy of Legitimacy
    Portland State University PDXScholar University Honors Theses University Honors College 2015 Hohenzollern Prussia: Claiming a Legacy of Legitimacy Jeremy Brooks Weed Portland State University Follow this and additional works at: https://pdxscholar.library.pdx.edu/honorstheses Let us know how access to this document benefits ou.y Recommended Citation Weed, Jeremy Brooks, "Hohenzollern Prussia: Claiming a Legacy of Legitimacy" (2015). University Honors Theses. Paper 177. https://doi.org/10.15760/honors.185 This Thesis is brought to you for free and open access. It has been accepted for inclusion in University Honors Theses by an authorized administrator of PDXScholar. Please contact us if we can make this document more accessible: [email protected]. P a g e | 1 Hohenzollern Prussia: Claiming a Legacy of Legitimacy By Jeremy Brooks Weed P a g e | 2 Table of Contents I. Introduction to the Hohenzollerns of Prussia II. Historical Perspectives and a Divided Discourse III. Brandenburg to Prussia IV. The Politics Religion and the International Norms of the 17th and 18th Century V. The Holy Roman Empire and the Internal Politics of Dynastic Claims VI. International Norms of the Early Modern Era and the Relationship of Dynastic Claims VII. The House of Hohenzollern and the Foundations of Prussian Dynastic Claims VIII. The Reign and Achievements of Elector Frederick William IX. From Prince to King the Reign of Frederick I X. King Frederick William I takes Stettin and Centralizes the State XI. From Claims to Prussian Territory: How Frederick II Settled the Claims XII. Conclusion XIII. Works Cited XIV. Appendix A: Maps of Prussia P a g e | 3 I.
    [Show full text]
  • The War in Germany
    The War in Germany ......................................1 Prelude .......................................................1 THE WAR IN GERMANY Origin of the Pragmatic Sanction ........1 PRELUDE Lighting the Fuse ................................2 “If peace had lasted beyond 1740, [the soldiers] would Of States and Dynasts.................................4 probably now have rouge and beauty spots.” Prussia................................................4 Frederick the Great Austria................................................5 The War of the Austrian Succession was very much to the France ................................................7 Seven Years War what the Great War was to the Second World The Maritime Powers........................ 11 War. Like the Great War, those in the know saw it coming. Like the Great War, it proved unstoppable. Like the Great War, Hanover............................................ 13 some welcomed it as a purge of the European body politic. It Saxony .............................................. 14 was the first ancien régime cabinet war to blend old style Bavaria............................................. 15 dynastic ambitions with the rising ideology of State Nationalism. Erbfolgekrieg in Deutschesland ................ 17 Officially, the War lasted from December 16th, 1740 until Gott Mit Uns..................................... 17 October 18th, 1748, ultimately involving all the important Wiener Blut....................................... 22 European powers. It was not a single conflict. Its flames
    [Show full text]
  • Pochodzenie Kamienia Użytego Do Budowy Wybranych Twierdz Na
    Problemy Słowa kluczowe: twierdza, fort, dzę w Nysie, położoną w kotlinie, kamień, Srebrna Góra, Nysa w pewnej odległości od masywów górskich. Materiał do badań był dwoja- Wprowadzenie kiego rodzaju. Jeżeli pozwalała na to Jedną z cech krajobrazu Pasma sytuacja w terenie i nie prowadziło to Sudetów jest duża liczba dobrze za- do uszkodzeń zabytku, z poszczegól- chowanych zabytków nowożytnych nych miejsc twierdz pobierano nie- fortyfikacji. Okres budowy, a na- wielkie próbki kamieni do dalszych stępnie modernizacji tych umocnień badań laboratoryjnych. Badania te przypada na czas wojen śląskich polegały na makroskopowej analizie (1740–1763) i trwał aż do lat 60. strukturalno-teksturalnej oraz mikro- XIX wieku. Głównymi punktami tego skopowej analizie petrograficznej. zespołu były następujące twierdze: W przypadku niemożności pobrania Świdnica, Srebrna Góra, Kłodzko próbek odpowiednie analizy prze- i Nysa. Z tego okresu pochodzi też prowadzano bezpośrednio na obiek- znaczna liczba małych dzieł obron- cie. Odrębną część badań stanowiły nych na terenie Kotliny Kłodzkiej analizy porównawcze materiału oraz przełęczy i wzgórz broniących zebranego w terenie z posiadaną do niej dostępu. Obecnie, te ciągle bazą danych materiałów skalnych jeszcze nie w pełni rozpoznane, Dolnego Śląska. imponujące budowle i tajemnicze ruiny należące głównie do pruskiej szkoły fortyfikacji, stanowią atrakcję Twierdza Srebrna Góra turystyczną, odróżniającą region Trzecia wojna śląska zakoń- Dolnym Śląsku Dolnym Kłodzka od innych, również boga- czyła się w 1763 r., a zawarty w Hu- tych w zabytki obszarów Polski. bertusburgu pokój między Austrią Jest rzeczą naturalną ze wzglę- i Prusami przesądził o przynależno- du na lokalizację tych twierdz, że ści większej części Śląska i hrabstwa Pochodzenie kamienia kamienia Pochodzenie użytego do budowy twierdz wybranych na Jerzy Potyrała Lorenc, W.
    [Show full text]
  • The AVALON HILL
    Volume 20, Number 3 2 99 iiiiiOiiiiiiiiiiiiiiOiiiiiiiii~11 *The AVALON HILL 1.:..1iiiiiOiiiiiiiiiiiiiiOiiiiiiiiiiiiiiiiiAiiiiiiiiYiiiiiiiiaiiiiiiiiloiiiiiiii"iiiiiiiiHiiiiiOiiiiiiiiiiliiiiiiiilPiiiiiOiiiiiiiiihliiiiiiiioloiiiiiiiisiiiiiiiiOiiiiiiiiPiiiiiiiihiiiiiiiiYiiiiiiiiPiiiiiiiiaiiiiiiiifiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiii ADVANCED SQUAD LEADER (hereafter re­ beyond mere reorganization and that the rules and GENERAL ferred to as ASL) will occupy all my time until its tactics employed countless times in the past may The Game Players Magazine printing. The title itself is something of a no longer apply. ASL will require careful scrutiny misnomer, and does not do justice to the effort by veteran and novice players alike; those expect­ The Avalon HIli GENERAL ,s ded,cated to the presenta­ lion of authoritative arllcles On the strategy, taclies, and being expended on it, the connotation of "Ad­ ing to use it merely as a handy reference book to a vanation of Avalon Hdl wargames. HISlOrtCa! articles are vanced" suggesting that it is more difficult than system already learned will be surprised by the included only Insomuch as they provide useful backgfOund the original but not essentially different. While it is extent of inherent change. InformatIon on current Avalon HIli tilles The GENERAL IS true that ASL in all its depth may well be more The looseleaf binder format planned is a first published by the Avalon Hill Game Company solely for the cultural edification of the serious game aficionado, in the complicated than the basic SL game, it is our in­ for Avalon Hill and acknowledges the ills of a con­ hopesof improving the game owner's proficiencyof play and tention that it be far simpler in application than the stantly evolving system. Although we would like providing serVices noi otherwise available to the Avalon Hill whole of its predecessors' parts.
    [Show full text]
  • Case Study of Brownfields in Karvina, Czech Republic
    Accepted Manuscript Sustainable urban development in a city affected by heavy industry and mining? Case study of brownfields in Karvina, Czech Republic Stanislav Martinat, Petr Dvorak, Bohumil Frantal, Petr Klusacek, Josef Kunc, Josef Navratil, Robert Osman, Kamila Tureckova, Matthew Reed PII: S0959-6526(16)00055-X DOI: 10.1016/j.jclepro.2016.01.029 Reference: JCLP 6617 To appear in: Journal of Cleaner Production Received Date: 3 March 2015 Revised Date: 6 January 2016 Accepted Date: 12 January 2016 Please cite this article as: Martinat S, Dvorak P, Frantal B, Klusacek P, Kunc J, Navratil J, Osman R, Tureckova K, Reed M, Sustainable urban development in a city affected by heavy industry and mining? Case study of brownfields in Karvina, Czech Republic, Journal of Cleaner Production (2016), doi: 10.1016/j.jclepro.2016.01.029. This is a PDF file of an unedited manuscript that has been accepted for publication. As a service to our customers we are providing this early version of the manuscript. The manuscript will undergo copyediting, typesetting, and review of the resulting proof before it is published in its final form. Please note that during the production process errors may be discovered which could affect the content, and all legal disclaimers that apply to the journal pertain. provided by Online Research @ Cardiff View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk CORE brought to you by ACCEPTED MANUSCRIPT 1 wordcount: 9246 2 3 Sustainable urban development in a city affected by heavy industry and mining? Case 4 study of brownfields in Karvina, Czech Republic 5 6 Stanislav Martinat, School of Business Administration in Karvina, Silesian University in 7 Opava, Univerzitni namesti 1934, 733 40 Karvina, Czech Republic, [email protected], 8 corresponding author 9 10 Petr Dvorak, Institute of Geonics, Academy of Sciences of the Czech Republic, Studentska 11 1768, 708 00 Ostrava, Czech Republic, [email protected] 12 13 Bohumil Frantal, Faculty of Science, Palacky University in Olomouc, 17.
    [Show full text]
  • Śląsk Cieszyński W Czasach Prehistorycznych Dzieje Śląska Cieszyńskiego Śląsk Cieszyński Od Zarania W Czasach Prehistorycznych Do Czasów Współczesnych
    Śląsk Cieszyński w czasach prehistorycznych Dzieje Śląska Cieszyńskiego Śląsk Cieszyński od zarania w czasach prehistorycznych do czasów współczesnych pod redakcją Idziego Panica pod redakcją Idziego Panica TOM I Cieszyn 2012 Dzieje Śląska Cieszyńskiego Śląsk Cieszyński od zarania w czasach prehistorycznych do czasów współczesnych pod redakcją Idziego Panica pod redakcją Idziego Panica TOM I Cieszyn 2012 Recenzent Dominik Abłamowicz Wydawca © Starostwo Powiatowe w Cieszynie 43-400 Cieszyn ul. Bobrecka 29 tel.: 033 477 71 44; e-mail: [email protected] Cieszyn 2012 Redakcja Idzi Panic Opracowanie graficzne, skład Kazimierz Gajdzica Korekta Maria Jolanta Panic, Lidia Kosiec Koordynator wydawnictwa Łukasz Konarzewski Druk Finidr, sp. z o. o., Czeski Cieszyn Wydanie drugie, zmienione Wydanie pierwsze ukazało się w 2009 roku ISBN 978-83-926929-1-1 (całoć) ISBN 978-83-926929-6-6 (tom I, wydanie drugie) Spis treci 7 Wstęp / Idzi Panic 17 CZĘŚć PIERWSZA Środowisko przyrodnicze / Aleksander Dorda 19 Zakres opracowania 21 Środowisko abiotyczne 21 Położenie i granice 24 Budowa geologiczna 37 Ukształtowanie powierzchni i ogólne cechy fizjografii obszaru 51 Klimat 63 Charakterystyka hydrograficzna 75 Środowisko biotyczne 75 Podział geobotaniczny 79 Szata rolinna Śląska Cieszyńskiego 103 Fauna Śląska Cieszyńskiego 111 Ochrona przyrody 161 Bibliografia 169 CZĘŚć DRUGA Ziemia cieszyńska do doby plemiennej 171 Śląsk Cieszyński od młodszej epoki kamienia po czasy wielkiej wędrówki ludów / Bogusław Chorąży, Bożena Chorąży 199 Ziemia cieszyńska w
    [Show full text]