Jednostka Wojskowa Grom Jako Instrument Polityki Bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
k r a k o w s k a a k a d e m i a i m . a n d r z e j a f r y c z a M odrzewskiego a n d r z e j frycz M o d r z e w s k i k r a k o w u n iv e r s it y BEZPiECZENSTWO TEORiA i PRAKTYKA SECURITY THEORY AND PRACTiCE jednostka wojskowa grom jako instrument polityki bezpieczeństwa Rzeczypospolitej polskiej. jubileusz 30 lat istnienia formacji redakcja Marcin Lasoń, Grzegorz wydrowski e-ISSN 2451-0718 Kraków 2020 ISSN 1899-6264 N r 2 (XXXIX) SECURITY THEORY AND PRACTiCE special missions UNIT GRoM: AN INSTRUMENT of the security policy of the republic of poland. thirtieth anniversary of the formation edited by Marcin Lasoń, Grzegorz Wydrowski number 2 (XXXIX), April-June, Krakow 2020 BEZPiECZENSTWO TEORiA i PRAKTYKA jednostka wojskowa grom jako instrument polityki bezpieczeństwa Rzeczypospolitej polskiej. jubileusz 30 LAT ISTNIENIA FoRMAcJI redakcja Marcin Lasoń, Grzegorz Wydrowski numer 2 (XXXIX), kwiecień-czerwiec, Kraków 2020 Adres redakcji BEZPIECZEŃSTWO ul. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego 1, A, pok. 219 T E G R iA Kwartalnik Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego 30-705 Kraków tel. (12) 25 24 665 Czasopismo punktowane w rankingu Ministerstwa Nauki i SzkolnictwaI Wyższego e-mail: [email protected] oraz indeksowane w następujących bazach: btip.ka.edu.pl Repozytorium eRIKA. Repozytorium Instytucjonalne Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego; PBN. Polska Bibliografia Naukowa; Index Copernicus; CEJSH. The Central European Journal oF Social Sciences; CEEOL. Central and Eastern European Online Library; BazHum Czasopismo „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka" uzyskało doFinansowanie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu „Wsparcie dla czasopism naukowych" (2019-2020) Rada Wydawnicza Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Klemens Budzowski, Maria Kapiszewska, Zbigniew Maciąg, Jacek M. Majchrowski Rada Naukowa Isabela de Andrade Gama (Brazylia), Mieczysław Bieniek (Polska), Jan Buzalka (Słowacja), Anatolij Demianczuk (Ukraina), Taras Finikov (Ukraina), Jochen Franzke (Niemcy), Marco Gestri (Włochy), Thomas Jäger (Niemcy), Arie M. Kacowicz (Izrael), Lutz Kleinwächter (Niemcy), Magdolna Laczay (Węgry), Krzysztof Malinowski (Polska), Sławomir Mazur (Polska), Ben D. Mor (Izrael), Sandhya Sastry (Wielka Brytania), Yu-Chung Shen (Tajwan), Jan Widacki (Polska), Wiesław Wróblewski (Polska - przewodniczący) Redaktor naczelny Beata Molo Redaktorzy tematyczni Beata Molo - nauki o polityce i administracji Robert Borkowski - nauki o bezpieczeństwie Andrzej Chodyński - nauki o zarządzaniu i jakości Marcin Lasoń - nauki o polityce i administracji, nauki o bezpieczeństwie Redaktor statystyczny Piotr Stefanów Sekretarz redakcji Natalia Adamczyk Redaktor językowy Agnieszka Boniatowska, Carmen Stachowicz Korekta, weryfikacja, tłumaczenie język angielski: Łukasz Sorokowski „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka" jest w pełni język niemiecki: Ewelina Woźniak otwartym czasopismem (Open Access Journals) język rosyjski: Oleg Aleksejczuk wydawanym na licencji CC BY-NC-ND 3.0 PL btip.ka.edu.pl Projekt okładki Oleg Aleksejczuk Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych. Decyzja o opublikowaniu tekstu uzależniona jest od opinii Łamanie redakcji i dwóch recenzentów. Redakcja zastrzega sobie Oleg Aleksejczuk prawo modyFikowania tytułów i skracania tekstów przeznaczonych do druku. Copyright© by Na zlecenie Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Krakowskiej Akademii Kraków 2020 im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego www.ka.edu.pl e-ISSN 2451-0718 Wydawca ISSN 1899-6264 OFicyna Wydawnicza AFM Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wersją pierwotną czasopisma jest wydanie elektroniczne. Kraków 2020 Pamięci Twórcy i Żołnierzy JW GROM BEZPIECZEŃSTWO SECURITY |F 5 * 1 | TEORIA I PRAKTYKA THEORY AND PRACTICE e-ISSN 2451-0718 2020 ISSN 1899-6264 Nr 2 (XXXIX) Spis treści Dowódca JW GROM płk Grzegorz Mikłusiak: Przedmowa 15 Marcin Lasoń, Grzegorz Wydrowski: JW GROM jako instrument polityki bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej. Jubileusz 30 lat istnienia formacji. Wprowadzenie 17 Wywiad z płk. rez. Tomaszem Gede, byłym Zastępcą Dowódcy JW GROM ds. Logistyki; płk. rez. Sławomirem Górką, byłym Zastępcą Dowódcy JW GROM; mjr. rez. Cezarym Jóźwiakiem, pierwszym dowódcą grupy łodzi bojowych JW GROM 21 ARTYKUŁY I MATERIAŁY__________________________ Leszek Elak: Uwarunkowania bezpieczeństwa Polski na przełomie XX i XXI wieku 33 Krystian Frącik: Wojska Specjalne Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w obliczu transformacji ustrojowej 49 Hubert Królikowski: Koncepcja i tworzenie JW GROM jako jednostki sił operacji specjalnych 61 Krzysztof Jadach: Szkolenie żołnierzy oddziałów bojowych JW GROM do działań specjalnych 77 Andrzej Bal: Wsparcie działań bojowych JW GROM 89 Jerzy Gut, Janusz Kręcikij: Specyfika dowodzenia jednostką specjalną na przykładzie JW GROM 111 Piotr Orłowski: Miejsce JW GROM w systemie bezpieczeństwa RP 127 Piotr Gąstał: Zatrzymanie Slavko Dokmanovića jako przykład modelowej operacji specjalnej przeprowadzonej przez JW GROM w latach 90. XX wieku 1 3 9 Spis treści Tadeusz Sapierzyński: Operacje bojowe JW GROM w pierwszej dekadzie XXI wieku 1 55 Grzegorz Wydrowski: Wykorzystanie doświadczeń żołnierzy JW GROM na rzecz wzmacniania obronności i bezpieczeństwa państwa po zakończeniu służby czynnej. Nowe zagrożenia społeczne w środowisku sił specjalnych 167 Marcin Lasoń: Przyszłość JW GROM na tle rozwoju sił i działań specjalnych w Polsce i na świecie w trzeciej dekadzie XXI wieku 181 Z KART HISTORII_________________________________ Katarzyna Minczykowska: Jak dokonać niemożliwego? Kilka słów o gen. Elżbiecie Zawackiej - cichociemnej 197 WSPOMNIENIA DOWÓDCY JW GROM_________ gen. dyw. (rez.) Roman Polko: Bitwa o JW GROM 217 WSPOMNIENIA ŻOŁNIERZY JW GROM ___________ pseud. Papay [s. 225]; pseud. W eW ior 557 [s. 231]; st. chor. sztab rez. Paweł Kałdoński [s. 235]; pseud. Serhio [s. 245]; pseud. Dariusz Daro Pollak 682 [s. 253]; st. chor. rez. Edmund Solak [s. 257]; nr oper. 277 [s. 265] Wspomnienia o pierwszym misyjnym Kapelanie JW GROM ppłk. ks. Andrzeju Jakubiaku 279 VARIA____________________________________________ Memoriał 285 Wojciech Brochwicz: Sławomir Petelicki - rola i znaczenie dla powstania i budowy Formacji Specjalnej GROM oraz późniejszego funkcjonowania JW GROM 287 RECENZJE________________________________________ Robert Borkowski: Lawrence Freedman, Przyszła wojna, tłum. Władysław Jeżewski 295 ETYKA WYDAWNICZA 301 BEZPIECZEŃSTWO SECURITY T E G R iA i THEORY AND PRACTICE e-ISSN 2451-0718 2020 ISSN 1899-6264 No. 2 (XXXIX) Contents Colonel Grzegorz Mikłusiak, Chief Commander of SMU GROM: Foreword 15 Marcin Lasoń, Grzegorz Wydrowski: SMU GROM: an Instrument of the Security Policy of the Republic of Poland. Thirtieth Anniversary of the Formation. Introduction 17 Interview with Col. (Ret.) Tomasz Gede, former Deputy Commander of SMU GROM in charge of logistics; Col. (Ret.) Sławomir Górka, former Deputy Commander of SMU GROM; and Major (Ret.) Cezary Jóźwiak, first commander of the group of warfare boats SMU GROM 21 ARTICLES AND MATERIALS_____________________ Leszek Elak: Determinants of Poland's Security at the Turn of the 20th and 21st Centuries 33 Krystian Frącik: Polish Special Operations Forces in Times of Political Transformation 49 Hubert Królikowski: The Idea and Creation of SMU GROM as a Unit of Special Operations Forces 61 Krzysztof Jadach: SMU GROM Special Forces Training 77 Andrzej Bal: Support of SMU GROM Combat Operations 89 Jerzy Gut, Janusz Kręcikij: The Specifics of Leading a Special Unit: A Case Study of SMU GROM 111 Piotr Orłowski: The Place of SMU GROM in the National Defense System 127 Piotr Gąstał: The Apprehension of Slavko Dokmanović: An Example of a Model Special Operation Carried out by the SMU GROM in the 1990s 139 Contents Tadeusz Sapierzynski: SMU GROM Combat Operations in the First Decade of the 21st Century 155 Grzegorz Wydrowski: Using the Experience of SMU GROM Soldiers to Strengthen National Defence and Security after the End of Active Service 167 Marcin Lason: The Future of the SMU GROM Against the Background of the Growth of Special Forces in Poland and in the World in the Third Decade of the 21st Century 181 FROM THE HISTORY . Katarzyna Minczykowska: Achieving the Impossible: A Few Remarks on General Elżbieta Zawacka, One of the "Silent-Unseen" 197 REMINISCENCES OF SMU GROM COMMANDER _ Major General Roman Polko: Fighting for GROM 217 REMINISCENCES OF SMU GROM SOLDIERS codename: Papay [p. 225]; codename: WeWior 557 [p. 231]; Sergeant Major Paweł Kałdoński [p. 235]; codename: Serhio [p. 245]; codename: Dariusz Daro Pollak 682 [p. 253]; Jr Sergeant Major Edmund Solak [p. 257]; operational number: 277 [p. 265] Reminiscing Lt. Col. Rev. Andrzej Jakubiak, the first missionary Chaplain of SMU GROM 279 VARIA____________________________________________ In memoriam 285 Wojciech Brochwicz: Sławomir Petelicki - his role and importance for the founding, growth and functioning of SMU GROM 287 REVIEW S__________________________________________ Robert Borkowski: Lawrence Freedman, Przyszła wojna, transl. Władysław Jeżewski 295 PUBLICATION ETHICS 301 BEZPIECZEŃSTWO SECURITY SlKüf ™ a 1 Praktyka t h e o r y AND PRACT|CE e-ISSN 2451-0718 2020 ISSN 1899-6264 Nr. 2 (XXXIX) Inhaltsverzeichnis Befehlshaber der Militäreinheit GROM Oberst Grzegorz Mikłusiak: Vorwort 15 Marcin Lasoń, Grzegorz Wydrowski: Militäreiheit GROM als Instrument für die Sicherheitspolitik der Republik Polen. 30 Jahre Jubiläum der Einheit, Einleitung 17 Interview mit Oberst der Reserve Tomasz