2021

Spectaculair én leerzaam

Attractieparken Attractieparken om met je klas te bezoeken Goed voorbereid op pad Tips voor een strakke organisatie

Zoek jouw schoolreisje op www.deschoolreisgids.nl! Op schoolreis naar een -park! 50 Vanaf €12

per leerling DE SCHOOLREISGIDS 2021 Nieuw discover your trip 2021! Extreme Spinning Coaster GILLEN, RELAXEN EN LEREN Plopsaland De Panne

Colofon Schoolreisgids 2021 De Schoolreisgids wordt gratis verspreid onder IN WALIBI HOLLAND alle leerkrachten in het primair onderwijs, onderwijsbegeleidingsdiensten en afdelingen educatie van de Nederlandse gemeenten. Pagina 4 Eindredactie Christine Dirkse

Redactionele medewerking Sjoukje Dijkstra, Christine Dirkse, Rob Pietersen, en vele anderen. ‘DE KICK, DE FUN, SAMEN Op zoek naar een schoolreis vol avontuur en verwondering? Advertenties Laat je betoveren door de magische indoorwereld van Plopsa Indoor Coevorden en Plopsa Indoor Hasselt ER-Communicatie Sonja Rothuis Schoolreisherinneringen van of beleef een dag in Plopsaland De Panne met 50 spectaculaire attracties. Neem een duik in T: 0031- (0)6 39854234 E: [email protected] Plopsaqua De Panne of Plopsaqua Landen-Hannuit of ga op avontuur naar Plopsa Coo gelegen I: www.er-communicatie.com Caroline Kortooms Pagina 13 aan de Watervallen van Coo in de schitterende Belgische Ardennen! Vormgeving NIEUW 2021 - PLOPSALAND DE PANNE: Origin Media Venture Martine van der Peijl Extreme Spinning Coaster - primeur in Europa! www.originmedia.nl

Bereken vrijblijvend de prijs voor je klas via de scholenwebsite: Foto voorpagina: Blijdorp Ode aan het Nederlands landschap www.plopsaschools.nl Nabestellen De Schoolreisgids 2021 kan voor 8,95 euro Themajaar biedt kansen worden nabesteld bij de uitgever. voor schoolreisjes Exclusieve voordelen Uitgever Pagina 24

ASSELT Insite Media voor leerkrachten!* H DE PANNEANNE LANDEN-HANNUITUIT Postbus 209 3770 AE Barneveld [email protected]

Niets uit deze uitgave mag worden gepubliceerd of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Schoolreis komt naar je toe Plopsa-FunCard: Alhoewel deze uitgave met de groots mogelijke Leerkrachten zorg is samengesteld, kunnen aan deze uitgave €50 €9999 geen rechten worden ontleend. Verre busreis voor een schoolreis is niet altijd nodig! GRATIS © 2021 Insite Media 1 jaar lang Plopsa-plezier aan voordeeltarief! ISSN 2211-0763 Pagina 36 Koop als leerkracht je Plopsa-FunCard met maar liefst naar de Plopsa-parken! 50% korting en geniet van 1 jaar lang Plopsa-plezier! Als leerkracht geniet je van een GRATIS toegangsticket tot de Plopsa-parken, bij aankoop van minstens Inwonende gezinsleden kunnen hun abonnement ≥ 1m één ander betalend toegangsticket ≥1m! aankopen aan het voordelige tarief van €84,99 i.p.v.€99,99. En verder onze rubrieken: Actie loopt t.e.m. 30/06/2021. www.plopsafuncard.nl Plopsa-FunCard Actie enkel online via www.plopsaschools.nl - Musea pag 8 - Water pag 33 - Attractieparken pag 17 - Natuur pag 35 *Op vertoon van je Bewijs van aanstelling of een ander document dat aantoont dat je het beroep van leerkracht uitoefent aan de toegangspoorten van een Plopsa-park.

Schoolreisgids-JAN.indd 1 18/12/2020 17:29 worden vernieuwd. Dit gedeelte van het park wordt deze winter onder handen genomen en zal vanaf 2 april te bewonderen zijn wanneer het park weer opengaat. Een tipje van de sluier: De woorden ‘kleurrijk’ en ‘festival’ staan centraal in het vernieuwde Exotic.

UNTAMED UNTAMED is de allernieuwste achtbaan in Walibi Holland. Deze ride bouwde Rocky Mountain Construction in 2019. Daarbij gebruikte men de houten constructie van Robin Hood als basis. Het bijzondere van deze achtbaan is dat deze bestaat uit zowel staal als hout, ook wel een hybrid coaster genaamd. Deze combinatie zorgt voor een ongeëvenaarde rit over de 1.085 meter lange baan met een snelheid van maar liefst 92 kilometer per uur. De naam UNTAMED zegt misschien al genoeg, deze achtbaan is ongetemd en niet te stoppen!

Ook voor de jongere avonturiers Walibi Holland vindt het belangrijk dat het park toegankelijk is voor alle leeftijden, dus ook voor de jonge avonturiers. Op deze manier kan je als gezin met kinderen van verschillende leeftijden ook een onvergetelijke dag beleven. Voorbeelden van minder GILLEN, RELAXEN EN LEREN heftige attracties zijn de botsauto’s Tequila Taxi’s, Crazy River (die met die boomstammetjes) en het IN WALIBI HOLLAND welbekende reuzenrad La Grande Roue.

HARDGAAN maakt hongerig Wie maak je nou niet blij met een spectaculair dag je uit naar een attractiepark? Gillen Een dag met veel indrukken en leerzame momenten kost veel energie. Een rustplek met eten en drinken in de achtbanen, relaxen op het park en tegelijkertijd ook nog wat opsteken over is dan onontbeerlijk. Op het park zijn meer dan de werking van achtbanen. Deze perfecte combinatie vind je bijvoorbeeld bij Walibi twintig horecapunten te vinden. Zo is er voor iedereen wat wils. Voor scholen is er de mogelijkheid Holland, dat alles biedt voor een sensationeel schoolreisje voor groot en klein. om gebruik te maken van verschillende menu’s om zo de dag compleet te maken.

Maar wel op een veilige manier Walibi Holland staat bekend om haar achtbanen. Zo spreekbeurtpakket, een uitgebreide toolkit met Ook in deze tijd zorgt Walibi Holland voor een veilig heb je bijvoorbeeld de bekende namen UNTAMED, foto’s, de geschiedenis van Walibi Holland en uitleg dagje HARDGAAN. Zo zijn er extra maatregelen Goliath en Lost Gravity. Naast deze thrillrides zijn er over G-krachten. Bijvoorbeeld: wist je dat je in Lost getroffen om op het park een ieders veiligheid ook genoeg attracties als je geen achtbaanliefhebber Gravity tot wel 4,3G kan voelen? Dat betekent dat te kunnen garanderen. Zo is het verplicht om bij bent. Zo kun je een boottochtje maken in El Rio je ineens 4,3x zo zwaar bent! Op deze manier leren een aantal attracties te reserveren via de virtuele Grande of even lekker uitwaaien in Super Swing. Op leerlingen spelenderwijs iets over de werking van de wachtrij. Op deze manier zal iedereen in het park deze manier is er voor iedereen wat te beleven. attracties tijdens hun bezoek aan Walibi Holland. wachten tot men aan de beurt is voor de volgende attractie. Met afstand het beste dagje uit! Educatie Vernieuwend In Walibi Holland staat naast fun, ook educatie Walibi Holland vindt het erg belangrijk om de centraal. Zo bieden ze verschillende lespakketten verwachtingen constant te overtreffen. Zo zal aan voor scholen. Denk aan een educatie- en aankomend seizoen de zone Exotic volledig

4 Jaargang 2021 de SCHOOLREISGIDS 5 WWW.AIRBORNEMUSEUM.NL/SCHOLEN DOMPEL JE ONDER Leren van WO2 IN DE WERELDBEROEMDE SLAG OM ARNHEM Kom naar een van de 15 grote

VOLG EEN INTERACTIEF PROGRAMMA Oorlogs- en verzetsmusea of OVER DE TWEEDE WERELDOORLOG Herinneringscentra. Stichting Musea en Herinnerings- centra 40-45 is een samenwerkings- - Diverse educatieve programma’s voor PO en VO verband tussen deze 15 grote, en - Volledige begeleiding door museumdocent - Met voorbereidend lesmateriaal voor in de klas meer dan 25 kleinere geassocieerde leden die zich richten op WO2.

Neem bijvoorbeeld Oorlogsmuseum Overloon, waar je in Toch liever in de klas behandelen? Geen probleem, er BELEEF DE een tank kan, of het Onderduikmuseum in Aalten, waar de zijn talloze educatieve programma’s en producten te schuilzolder nog intact is. Leef mee met de gevangen in het vinden op de websites van de SMH-leden en ook op www. MARINE OP Oranjehotel in Den Haag en loop in stilte over de weidse lerenvanwo2.nl zijn er meerdere lespakketten te vinden. velden van Herinneringscentrum Kamp Westerbork om Kosteloos, snel en simpel. Ook ander lesmateriaal kan je ÉN ONDER ZEE de oorlog en de impact ervan te laten bezinken. Loop hier vinden. door de vestingen van het Kazemattenmuseum, leg een bloem op een van de vele oorlogsgraven, leer over De Tweede Wereldoorlog is tot op de dag van vandaag de Nederlandse verzetshelden in Amsterdam en laat je terug te vinden in de cultuur van Nederland, van de verwonderen in de Portugese Synagoge. Maar vergeet verhalen van de grootouders die er zelf bij waren en ook de verhalen uit Nederlands-Indië niet, en uiteraard de nog blijvende impact daarvan op de opvoeding van HOE EREIKT U SCHOLEN? Anne Frank. Laat een gastspreker voor de klas zijn of haar kinderen, tot aan de democratie en normen en waarden, eigen verhaal doen of haal het verleden naar de toekomst die we moeten blijven verdedigen. Lift mee op het succes van de Schoolreisgids! bij het Humanity House. De advertenties worden zeer goed bekeken door de lezers. Dat blijkt ook uit de zeer trouwe groep Deze en nog veel meer instellingen staan voor jullie klaar ‘Ontdek het verleden, adverteerders in de Schoolreisgids. Ook interesse om er een onvergetelijke dag of les van te maken. begrijp het heden’ in een samenwerking met de Schoolreisgids 2020 Wij kunnen je helpen met digitale lessen voorafgaand of uw boodschap via onze Nieuwsbrief? aan je museumbezoek en in de musea zelf zijn er uiteenlopende activiteiten om met de gehele klas te Ed en Sonja Rothuis adviseren u graag! volgen.

Wilde je altijd al lesgeven over de Tweede Wereldoorlog maar vind je het lastig om dit in je lessen te behandelen? 0314 334 960 [email protected] Bij bijna alle instellingen zijn rondleidingen te volgen en 06 39 854 234 www.er-communicatie.nl staan getrainde educatief medewerkers klaar om jou en je klas mee te nemen naar de periode 40-45. Op website MARINEMUSEUM.NL www.lerenvanwo2.nl staan ook handige tools om in deze gevallen te gebruiken. 7 7 RUBRIEK MUSEA Spelend leren in musea

In musea kun je al spelende leren en al lerende spelen. Dat maakt musea uitermate geschikt voor een leuk dag je uit met de klas. Koffers vol verhalen Airborne Museum

Plezier kan gecombineerd worden met een geschieden- kinderen in Artis bij de tentoonstelling Microbia op Met ‘Koffers vol verhalen’, het educatieve programma van het isles en kan daarmee de basis bieden voor een onder- onderzoek uit in de natuur en leren ze in het Marine- Airborne Museum, beleef je de persoonlijke en indrukwekkende werp dat aan de beurt is om te bespreken. Zo wordt museum alles over water, terwijl bij een gecombineerd verhalen van militairen en kinderen die de Slag om Arnhem heb- de prehistorie tastbaar in het Prehistorisch dorp en het bezoek aan Museon en Omniversum muziek centraal ben meegemaakt. De Slag om Arnhem (A Bridge Too Far) was een Hunnebedmuseum, en komen de Middeleeuwen tot staat. enorme militaire operatie die een einde had moeten maken aan de leven in het Muiderslot. Of wat dacht je van één van de Tweede Wereldoorlog in september 1944, maar dat liep anders… oorlogsmusea rond 5 mei, zoals het Airborne museum of Kortom, welk onderwerp je ook zoekt, er is vrijwel altijd het Nationaal Militair Museum? een museum te vinden. Compleet met speurtochten en Na een introductie door een museumdocent ga je aan de hand van Maar musea gaan niet alleen over geschiedenis. Zo gaan veel dingen om te doen en te beleven. objecten en aanwijzingen in het koffertje op onderzoek uit in het museum. Afsluitend wordt er een bezoek gebracht aan de onder- grondse Airborne Experience waar je in de voetsporen stapt van de Britse luchtlandingstroepen. Een live ooggetuigenverhaal in het museum en een bezoek aan de Airborne begraafplaats met gids zijn ONTDEK DE OERTIJD extra te boeken bij het educatieve programma. Deze aanvullende programma’s brengen de gevolgen van oorlog nog dichterbij. Het Hunebedcentrum brengt je dichtbij de oermens Kijk voor meer informatie op www.airbornemuseum.nl/scholen

Waan jezelf in de prehistorie, de tijd van je vroegste vooroud- ers, in het vernieuwde Hunebedcentrum. Op steenworp afstand van het grootste hunebed liggen de verhalen voor het oprapen, kom interactief in contact met de hunebedbouwers. Ben je nieuwsgierig naar het leven van de hunebedbouwers, met deze expositie geniet je volop. En buiten, in het Oertijdpark, sta je oog in oog met de oermens. Lang, lang geleden komt hier in Borger ONTDEK DE WERELD ineens wel héél dichtbij. VAN DE KRIJGSMACHT Info: www.hunebedcentrum.eu

Het Nationaal Militair Museum biedt scholen de ideale combinatie van entertainment en educatie. Van 3.000 jaar oude speerpunten tot een moderne F-16 straaljager: in het NMM zie en leer je alles over de Nederlandse preHistorisch Dorp krijgsmacht. Gelukkig blijft het niet bij kijken, want in onze interactieve speelruimte Xplore gaan leerlingen ook zelf In het preHistorisch Dorp in Eindhoven ga je de buitenlucht in om aan de slag! het verleden te ervaren. Vuur maken met een prehistorische jager, brood bereiden met de eerste boeren of de fijne kneepjes van het Ook buiten is er genoeg te doen. Ontdek militaire vak leren van ware ambachtslieden: hier komen de schoolboeken historie van de voormalige Vliegbasis Soesterberg of tot leven! Van prehistorie tot late middeleeuwen, dit museum heeft test het uithoudingsvermogen van jouw leerlingen op het allemaal om je in andere tijden te wanen. de HiBa (hindernisbaan). Tijd voor een bootcamp met instructeur? Laat leerlingen alles wat ze tijdens de geschiedenislessen hebben Dankzij de grootte van het museum is er meer dan geleerd zelf zien, horen, pakken, ruiken en proeven. De prehistorie voldoende ruimte voor schoolklassen en kan ook MEER WETEN? ontdekken als een jager-verzamelaar? Leer dan speerwerpen, peddel afstand tot andere bezoekers gehouden worden. Kijk op nmm.nl/onderwijs voor meer informatie over in een boomstamkano of verzamel kruiden voor kruidenthee. Of zijn Om een veilig bezoek te garanderen hebben we onze educatieve programma’s. jullie liefhebbers van de middeleeuwen en de vele ambachten? Ga noodzakelijke maatregelen getroffen. dan aan de slag als smid om een eigen beitel te smeden, bewerk leer of maak je eigen kaars. Échte avonturiers blijven slapen in een van de oude boerderijen… Durft jouw klas het aan?

8 Jaargang 2021 de SCHOOLREISGIDS 9 RUBRIEK MUSEA

ARTIS - Micropia: het enige microbenmuseum ter wereld Op ontdekking in het Marinemuseum Microben zijn enorm belangrijk voor onze gezondheid en die van onze planeet. In totaal is zo’n tweederde van het aantal soorten op Ga op ontdekking in het museum! We hebben speciaal aarde onzichtbaar klein. Microben zitten op je tong, onder je armen, voor iedere leeftijdsgroep een ontdekkingstocht in je darmen en op je huid. Je kunt het zo gek niet bedenken, of er ontwikkeld. leven microben op, onder of tussen. Adem in, en virussen, bacteriën en schimmels stromen in grote aantallen naar binnen. Eet, en hon- Met ‘Werfgeheimen’ maken de kinderen uit de onderbouw derdduizend miljard bacteriën in je darmstelsel helpen je verteren kennis met de werfkinderen Nelly en Simon, die hen alles en gezond te blijven. En dat alles 24 uur per dag. Zonder hen zou je vertellen over het leven en werken op de werf. er niet zijn. Voor de middenbouw hebben we de ‘Zeeheldenzoektocht’. De leerlingen nemen we mee door In Micropia leer je meer over microben en hoe zij voor een veilige, het roemrijke verleden van de Nederlandse marine. Ze gezonde en duurzame toekomst kunnen zorgen. En dat doen we volgen Puppes-3, de jongste matroos aan boord. Samen aan de hand van echte, levende microben. Ontdek in Micropia met hem maken ze kennis met Nederlandse zeehelden. de onzichtbare wereld van microben, en hoe zij ons nu en in de Speciaal voor de bovenbouw hebben we ‘echt of toekomst helpen. nep’, waarin we de leerlingen meenemen door de tentoonstelling ‘Zeeslag’. Hebben de hoofdpersonen uit de tentoonstelling Zeeslag! echt bestaan? Was Michiel de Ruyter de echte held van Chatham? Via opdrachten leren Ga voor meer informatie en openingstijden naar: kinderen meer over de tentoonstelling Zeeslag. marinemuseum.nl

ontdek de wereld

Museon en Omniversum: MUSIC! MUIDERSLOT: tm  sep  Beleef geschiedenis Het Museon en Omniversum bundelen hun krachten, wij zijn namelijk buren! Met het combinatiepakket in het echt! Music!, ontdek je op een speelse manier hoe muziek ons met elkaar verbindt of soms ook scheidt, hoe muziek Het Muiderslot is een heerlijke plek zorgt voor ontspanning, helpt om gevoelens te uiten, voor een schoolreisje. Trakteer jouw de wereld kan veranderen of natuurlijk gewoon leuk leerlingen op een onvergetelijk bezoek is. In Omniversum swing je mee tijdens een muzikale aan één van de oudste en best bewaarde reis door de geschiedenis van de Amerikaanse muziek kastelen van Nederland. bij de grootbeeldfilm America’s Music. Vervolgens ga Leerlingen kunnen zelfstandig het je in het Museon zelf aan de slag bij de fantasievolle van Muiderslot en de tuinen ontdekken, én tentoonstelling Music! Van Beethoven tot Beyoncé – te Beethoven maken kennis met de middeleeuwen zien t/m 12 september 2021. Het combipakket kost maar tot Beyoncé tijdens een spannende speurtocht door € 11,00 per leerling! het kasteel…

Info: www.museon.nl

10 Jaargang 2021 de SCHOOLREISGIDS 11 RUBRIEK HET SCHOOLREISJE VAN…

BELEEF EEN Schoolreisherinneringen AVONTUURLIJK van Caroline Kortooms

EN UITDAGEND ‘DE KICK, DE FUN, SAMEN: DAT IS VOOR DAGJE WEG MIJ HET ULTIEME SCHOOLREISGEVOEL’ TIP: boek een van onze Een klasbezoek of schoolreisje bij het uitdagende programma’s 0 Door: Rob Pietersen Nationaal Militair Museum (NMM) is een dag vol actie en plezier. Hier komen Caroline Kortooms nam in mei afscheid van verhalen van militairen tot leven en kom OORLOG DOOR DE OGEN , het attractiepark dat ze twintig ‘Maar in zo’n jaar dat we met de klas ‘echt’ op schoolreis zouden VAN EEN KIND gaan, voelde je in de dagen ervoor de spanning toenemen en je alles te weten over de krijgsmacht Jezelf echt onderdompelen in verhalen van toen, doe jaar geleden samen met haar broer begon. zag je de voorpret. En dan dat heerlijke feestgevoel in de bus je ook in het Nationaal Militair Museum. Stap binnen er naartoe, die blije, een beetje gespannen, verwachtingsvolle van vroeger en nu. Waarom is er een in De Klas van ’45 Xperience en beleef waargebeurde Toverland belooft bezoekende klassen kindergezichtjes. Klaar voor een avontuur. Zo hoort een leger en wat doet een militair? Naast het verhalen van kinderen van toen, alsof je er zelf bij was. schoolreis te zijn. Eerlijk is eerlijk: op die dagen zat ik zelf ook Hoe voelt Jack zich als hij zijn slaapkamer aan een Duitse onvergetelijke schoolreisjes. ‘Ik kan me zelf als een blij kind in de bus.’ indrukwekkende gebouw en de uitgebreide soldaat moet afstaan? Wat schrijft Corrie aan haar vader helemaal niets meer herinneren van eventuele die gevangen zit in kamp Amersfoort? Hoe vindt de Met haar broer Jean toverde ze in Sevenum een attractiepark collectie valt er voor leerlingen genoeg zelf vader van Ad zijn familie terug tijdens de bevrijding? De schoolreisjes op de basisschool. Of ze waren uit de grond dat snel groeide en bloeide. ‘Een kind dat bij verhalen worden verteld aan de hand van een audiotour Toverland binnenloopt, of waarschijnlijker: binnenrent, waant te ontdekken en te doen! langs levensecht nagebouwde scenes uit de levens van er niet. Of ze stelden niets voor.’ zich in een luilekkerland van opties. Dat kind komt ogen tekort Cor, Frits, Jack, Corrie en Ad. Een unieke belevenis die en ziet op elke hoek uitdagingen en prikkels, variërend van indruk maakt. De Klas van ’45 is zelfstandig te bezoeken, Medelijden is niet nodig! Het manco uit haar eerste jaren stoere attracties tot lichamelijke uitdagingen. Een kabelbaan, IN HET MUSEUM of als onderdeel van een lesprogramma. haalde de 60-jarige Limburgse later meer dan ruimschoots klimpark: allemaal dingen die je thuis niet kunt doen.’ Volg de route door de themaruimten en ervaar het verhaal in. Eerst in de twintig jaar als lerares, vervolgens voelde elke van de krijgsmacht. Hier komt de collectie tot leven middels werkdag bij Toverland als een mooi avontuur, spannende Met de kriebels in je maag om de as draaien in de digitale presentaties, tactische games, unieke objecten en uitdaging of schoolreis. ‘Het zat er bij mij al vroeg in, denk duizelingwekkende Dwervelwind? Met zweethandjes drie indrukwekkende persoonlijke verhalen van militairen. Het ik’, zegt ze lachend. ‘Als vroeger bij ons de kermis in het dorp keer over de kop in de mythische vuurvogel Fēnix? Caroline Arsenaal staat vol met tanks en pantservoertuigen en er kwam, stond ik met mijn snufferd vooraan.’ Kortooms ziet er zeker iets educatiefs in. ‘In deze tijd van hangen straaljagers en vliegtuigen aan het plafond. In het digitalisering, van kinderen die steeds meer tijd achter een hart van het Arsenaal ligt Xplore: in deze interactieve ruimte De basisschool in Stein waar ze als onderwijzeres in al beeldscherm doorbrengen, is het goed dat er aandacht blijft gaan leerlingen zelf aan de slag en kunnen ze onder andere die jaren alle groepen lesgaf, had een helder, repeterend voor de lijfelijke sensatie. Want leren doe je niet alleen met een pantservoertuig door het landschap besturen, vliegen ‘schoolreis-ritme’. Het ene jaar moest het zuinig en gingen je hoofd. In attracties leren kinderen hun lichaam kennen, in een F-16, virtueel buskruit maken of plaatsnemen achter ze naar het bos, het volgende jaar was het tijd voor een ze ervaren wat ze durven. En soms boeken ze daarbij kleine een nachtkijker en speuren naar de vijand. echt uitje naar het Sprookjesbos of . ‘Een overwinninkjes, door hun grenzen te verleggen.’ spelletjesdag in het bos… In hetzelfde bos om die hoek, NAAR BUITEN waar die kinderen in het weekeinde met hun ouders ook Tijdens schoolreisjes zie je kinderen van de oudere groepen Het museum ligt op de voormalige Vliegbasis Soesterberg; gewoon naartoe gingen. Tja…’ natuurlijk eerst een rondje langs de coolste attracties, doen, een uitgestrekt natuurgebied met militaire bunkers, shelters zo vertelt voormalig ‘Toverlandbewoonster’ Kortooms. ‘Dat is en munitiedepots. Leef je uit in de speeltuin, meet je voor de snelle kick-behoefte. Maar later op de dag staan die krachten op de HiBa (hindernisbaan) of ga met de hele klas kinderen naast de kleintjes ook te klooien met water, en met de uitdaging aan in de NMM bootcamp! elkaar spelen. Dat is voor mij het ultieme schoolreisgevoel: de Praktische informatie kick, de fun, samen!’ Een bezoek aan het NMM is al mogelijk vanaf €4,- per leerling. We hebben genoeg ruimte voor grote Samen spelen en avonturen beleven, er een onvergetelijk groepen en touringcars. Kijk voor meer informatie schoolreisje van maken. Het lukte de juffen en meesters van op NMM.nl/onderwijs Kortooms destijds niet. ‘Hoe lang ik ook pieker en graaf: ik herinner me er echt, echt, echt helemaal niets van. Nee… Zoiets Nationaal Militair Museum mag nu echt niet meer gebeuren.’ Verlengde Paltzerweg 1 3768MX Soest e. [email protected] t. 085 003 6000

12 Jaargang 2021 de SCHOOLREISGIDS 13 13 december 2020 t/m 9 mei 2021 Beleef het leven van de Hunebedbouwers Actief schoolreisje in de natuur!

ee bio m d i v

t e

l r

e s

t Plezier voor � Enthousiaste en ervaren

i

Ontdek ons Al vanaf t 8,50

e

s elke leerling! begeleiding!

i

vernieuwde e

t per leerling

l

l

a

museum Doe-tentoonstelling vanaf vier jaar Boswachterij Almeerderhout • Verlaatweg 2 • 1358 AJ Almere Reserveringen en info 036-5384855

Hunebedstraat 27, 9531 JT Borger t 0599 236 374 www.pietervermeulenmuseum.nl www.outdoorparkalmere.nl e [email protected] w www.hunebedcentrum.nl

Ga op schoolreis naar het Schoolreis naar een écht kasteel? Kom naar het Muiderslot! Muiderslot!

www.muiderslot.nl RUBRIEK ATTRACTIEPARKEN

Spelen en durven voor groot en klein

Sjeesen in een achtbaan, nat gespetterd worden En terecht! Want een bezoek aan een attractiepark is in een wildwaterbaan en op grote hoogte komen niet alleen maar leuk. Kinderen leren er hun grenzen te verleggen, leren veel van een dag met elkaar optrekken in het reuzenrad: een attractiepark is voor veel én leren in de enge attracties zichzelf en hun lichaam ken- nen. Een achtbaan in gaan waar je eigenlijk niet in durft… kinderen hét ideale schoolreisje. En hoewel soms kleine overwinningen stimuleren het zelfvertrouwen. En de discussie oplaait of een schoolreisje niet ook keus is er genoeg: attractieparken voor groot en klein, overal in het land (en daarbuiten!). educatief moet zijn, blijven de attractieparken populair.

Phantasialand: een schoolreis voorbij alle verbeelding!

Ontdek Phantasialand en beleef met de hele klas wereldwijd unieke attracties en spetterende shows! Er zijn volop attracties voor iedereen. Kortom: jong en oud beleeft samen een dag om nooit te vergeten, ondergedompeld in zes verschillende werelden!

Verken nu ook de nieuwe wereld Rookburgh: Een wereldwijd ongeëvenaard avontuur staat te wachten. De Flying Launch Coaster F.L.Y., hotel Charles Lindbergh en de wereld van Rookburgh smelten hier samen tot een perfecte eenheid – en jij zit er midden in. Een unieke ervaring!

Flying Launch Coaster F.L.Y.: ‘s werelds eerste Flying Launch Coaster en de langste Flying Coaster ter wereld. Een hele nieuwe achtbaanbeleving, de droom van zelf vliegen komt uit!

Een heerlijke lunch voor de hele klas Phantasialand ligt in Brühl bij Keulen. Zo’n dag vol avontuur, daar krijg je honger van! Phantasialand kan voor Dichterbij dan je denkt! jullie een heerlijke lunch regelen.

Beleef een sensationele les in Walibi Holland Bij boeking Walibi Holland is niet zomaar een attractiepark, maar een wereld vol natuurkunde en educatieve lessen. Gebruik een bezoek aan Walibi voor een uitleg over verschillende type achtbanen, zwaartekracht, snelheid en betaling voor of G-krachten. Zo zien én ervaren de leerlingen zelf hoe verschillende 1 april 2021 natuurkundige krachten werken. Gegarandeerd een onvergetelijke les! 00 p.p. v.a. € 14 Met meer dan 30 spectaculaire attracties is er genoeg te beleven en te leren voor de hele klas. Laat ze de natuurkunde zelf ervaren door een unieke rit in de nieuwste achtbaan UNTAMED. Deze achtbaan gaat 5 keer ondersteboven én gooit je alle kanten op. Oók leerlingen die het liever rustig aan doen gaan een leuke en leerzame dag tegemoet. Zij gaan op een spetterend avontuur in Crazy River en El Rio Grande of bewonderen het uitzicht vanuit het 45 meter hoge reuzenrad La Grande Roue.

Wil je meer informatie over een dagje HARDGAAN met de klas? Kijk op walibi.nl. www.toverland.com/schoolreis

de SCHOOLREISGIDS 17 RUBRIEK ATTRACTIEPARKEN

Oud Valkeveen: Met de hele school naar Toverland! Het ideale schoolreisje voor kinderen die van gewoon lekker Heb je er ook zo naar uitgekeken? Hét spelen houden schoolreisje naar Attractiepark Toverland met de hele klas! In Toverland staan stoere achtbanen te wachten voor échte Speelpark Oud Valkeveen is al meer dan 90 jaar de waaghalzen én uitdagende klimtoestellen ideale bestemming voor ieder schoolreisje. Voor voor kleine avonturiers! Vanwege de in- kinderen is het schoolreisje een hoogtepunt van het jaar. en outdoorgebieden is het ideaal bij alle Buiten ravotten met hun vriendjes en vriendinnetjes in weertypes. Dankzij de overzichtelijke indeling een groene omgeving. Lekker niets anders doen dan en de diverse picknickplekken is het ook voor buiten spelen en genieten. Parkeren bij het speelpark is de leraren en begeleiders een groot succes. gratis en voor de buschauffeur hebben we een traktatie Heb jij de nieuwste themagebieden Port voor het lange wachten! in de Zwierezwaai en er zijn nog veel meer spannende Laguna en Avalon al ontdekt? Drie keer over attracties en gave speeltoestellen. Speciaal voor de de kop in Fēnix of even tot rust komen in de Speelpark Oud Valkeveen ligt in een prachtig, bosrijk jongste bezoekers van het speelpark is er Miniland. bootjes van Merlin’s Quest. En heb jij als eens natuurgebied tussen Huizen en Naarden. Het park echt getoverd? Ontdek het ook! In Toverland is al jaren een speelparadijs voor kinderen die van Smikkelen van allerlei lekkernijen kan op verschillende beleeft de hele school veilig en onbezorgd een ‘gewoon lekker spelen’ houden. Elk jaar verwelkomt het plekken in het park. Speciaal voor scholen is er voor fantastische dag vol plezier. Niet voor niets park veel kinderen die zich kunnen vermaken in een slechts €4,00 een smikkelmenu bestaande uit patat is Toverland al jarenlang voor veel scholen mooie, veilige, kindvriendelijke, ruime en overzichtelijke mayo, pakje taksi en een ijsje, maar er is ook voldoende de favoriete bestemming voor hun jaarlijkse omgeving. ruimte waar u de meegebrachte boterhammetjes kunt schoolreisje. In het schoolreisonderzoek van opeten. 2020 werd Toverland beoordeeld met maar Over het hele park staan er attracties en speeltoestellen. liefst een 8,8! Je kan botsen in de botsauto’s, hard gaan in de achtbaan, Vroegboekkorting: boek voor 1 februari 2021 en spetteren in de Vallende Schuit, hoog in de lucht gaan betaal €7,20 in plaats van €7,95 per persoon.

Spelen in Plaswijckpark Plopsaland

In Plaswijckpark kun je heerlijk in de buitenlucht ravotten. Zowel voor de kleinste fans als voor de echte Leuk voor de kinderen en overzichtelijk voor begeleiders. adrenalinezoekers, in de Plopsa-parken valt áltijd wat te Neem de Havenspeeltuin: je wordt er gegarandeerd beleven! Beleef buitengewoon veel pret in Plopsa Indoor zeiknat! In de Apenspeeltuin slinger je als een malle Coevorden. Stuur je leerlingen op ontdekking in de rond aan de touwen. En in de Verkeerstuin race je als Wickiebaan waar ze rakelings scheren langs de ruige rotsen een doorgewinterde wegpiraat rond. Ook kun je je of laat hen de ruime buitenzone ontdekken met onder vaartechnieken testen op de Vlottenvaart! Of lekker andere de Klimberg. Of wat dacht je van een trip naar de spetteren in de Avonturenbeek. Belgische Plopsa-parken? Maak je klaar voor een rit op de gloednieuwe Extreme Spinning Coaster in Plopsaland Het Huis in de Heuvel is een kleurrijke binnenspeelhuis en De Panne, duik in een magisch avontuur in Plopsaqua De is groter dan drie enorme tennisvelden! Wel zo fijn, voor Panne of Landen-Hannuit die met hun Wild River, Stormbad, als het buiten eens hondenweer is. Hier kun je lekker op de Buitenbad en spannende glijbanen uren waterpret bieden. bedden springen, spuiten met badschuim en klauteren in Of ontdek de verrukkelijke combinatie van natuur en de kasten. avontuur in Plopsa Coo. De allerkleinsten zijn welkom in Plopsa Indoor Hasselt met maar liefst 25 betoverende In de dierentuin van Plaswijckpark vind je vele diersoorten attracties! Een schoolreis naar de Plopsa-parken is niet alleen zoals apen en wallabies. Sommige zijn bekend, zoals de fun, maar ook heel leerrijk! zwarte zwanen en otters, maar wie weet wat een vari, een nandoe of een alpaca is? Kom het zelf ontdekken in Ga naar www.plopsaschools.nl en ontdek welke educatieve Plaswijckpark! projecten beschikbaar zijn in de verschillende parken.

18 Jaargang 2021 de SCHOOLREISGIDS 19 RUBRIEK ATTRACTIEPARKEN Attractieparken

17 in Nederland

26 1 Walibi Attractieparken Spijkweg 30, Biddinghuizen www.walibi.nl 1 1 Walibi - Biddinghuizen 2 Phantasialand 2 2 Phantasialand - Bruhl-Keulen Berggeiststraße 31-41, Brühl www. 28 6 Plopsa phantasialand.de 13 3 3 Toverland - Sevenum 3 Toverland 4 4 Oud Valkeveen - Naarden Toverlaan 2, Sevenum www.toverland.com 5 5 Plaswijckpark – Rotterdam 15 4 Oud Valkeveen 6 6 Plopsa - Coevorden Oud Huizerweg 2, Naarden 1 www.oudvalkeveen.nl 12 7 7 Plopsa Coo - Stavelot 5 Plaswijckpark 11 Walibi 8 8 Plopsa Indoor – Hasselt 14 Ringdijk 20, Rotterdam www.plaswijckpark.nl 4 9 9 Plopsa de Panne 6 Oud Valkeveen 10 10 – Wassenaar Plopsa Indoor Coevorden 19 Reindersdijk 57, Dalen 11 11 This is Holland – Amsterdam www.plopsaindoorcoevorden.nl 10 12 12 Linnaeushof – Heemstede 7 Plopsa Coo Grand Coo 4, Stavelot 20 13 13 Slagharen – Slagharen www.plopsacoo.be

14 14 Avonturenpark Hellendoorn – Hellendoorn 8 Plopsa Indoor Hasselt Gouverneur Verwilghensingel 70, Hasselt 5 15 15 Dinoland – Zwolle 16 www.plopsaindoorhasselt.be Plaswijckpark 16 16 Land van Jan Klaassen – Braamt 24 9 Plopsa de Panne De Pannelaan 68, De Panne 17 17 Familiepark Nienoord – Leek www.plopsalanddepanne.be 25 18 18 Dippie Doe – Best 19 19 Julianatoren – Apeldoorn

21 20 20 – Den Haag 21 21 - Kaatsheuvel

27 22 22 Pretpark de Valkenier – Valkenburg 18 Toverland 23 23 Mondo Verde – Landgraaf

3 24 24 Tivoli – Berg en Dal

25 25 Billy Bird Park Hemelrijk - Volkel

9 26 26 Duinen Zathe – Appelscha

27 27 Het Arsenaal Vlissingen

Plopsa 28 28 Sprookjeswonderland - Enkhuizen

Phantasialand

Plopsa 8 22 2 23

7 20 Plopsa de SCHOOLREISGIDS 21 GGeewwoooonn lleekkkkeerr ssppeelleenn iinn eeeenn bobossrriijjkkee oommggeevviinngg Discover your own magic Betreed de betoverende werelden van Vroegboekkorting: boek voor Attractiepark Toverland en ontdek 1 maart 2021 en betaal Voor elk kind een je eigen magie. Ervaar de ruim 35 € 7,20 pp. 1 begeleider gratis terugkomkaartje ! per 10 kinderen attracties en shows en ga op avontuur. Ben jij een echte snelheidsduivel, houd je van klimmen en klauteren of ben je een enorme waterrat? Bij Toverland beleeft iedereen een magisch mooie dag om nooit Spetterende shows met te vergeten. Fonkeltje & Stronkeltje

Keltische legendes komen tot leven Waterpret In Avalon waan je je in de wereld van Koning Arthur Ben jij een echte waterrat? Trotseer dan het en Merlijn de tovenaar. Hier vind je onder meer de woeste water van de kolkende rivier Djengu spectaculaire achtbaan Fēnix. Die is maar liefst 40 River die door het groene en rotsachtige meter hoog, gaat 3 keer over de kop en haalt een landschap van de Magische Vallei stroomt. De snelheid van 90 kilometer per uur! Daarnaast kun Dwervels staan op de loer om je nat te spatten! Kijk voor alle informatie op www.oudvalkeveen.nl Oud Huizerweg 2 • 1411 GZ Naarden je samen genieten van de bootjesattractie Merlin’s In Expedition Zork doemt ineens een gigantische Quest. Je vaart hierin door de ruïnes onder het waterval op van maar liefst vijftien meter hoog! kasteel van tovenaar Merlijn, waar je in betoverende Hou je goed vast in de boomstam en maak je scènes terechtkomt. klaar voor een geweldige duik. 9,50 Ravot je rot met per leerling Toveren… Jij kunt het ook! Weersonafhankelijk 7,50 In Port Laguna kun je met een toverstaf en de Ook bij slecht weer kun je hele klas in per begeleider Een schoolreisje door toverkaart Mapa Magica zelf écht toveren. Met je goed terecht bij Plaswijckpark! het maken van de juiste toverbeweging tover je Toverland, want met twee de tijd? Het verleden bijzondere taferelen tot leven. In het Magiezijn is er indoor themagebieden – Plaswijckpark een interactieve show, waarin je kunt meehelpen met daarin onder meer beleef je bij ons tijdens het testen van toverstaffen op goede de indoor achtbaan Klim en klauter je weg door of minder goede magie. De kleinsten kunnen Toos-Express – ben je naar hartenlust toveren in het Toverhuis in het voor een leuke dag in het park, wordt zeiknat in ONTDEKKEN, ONTMOETEN & DOEN de havenspeeltuin, race themagebied Land van Toos. Toverland niet afhankelijk als een wegpiraat door de van goed weer. Niet verkeerstuin en ontdek alle Maar liefst vijf achtbanen voor niets is Toverland Behalve de al eerder genoemde wing coaster dan ook al jarenlang dieren in onze dierentuin! Fēnix vind je in Toverland ook de razendsnelle voor veel scholen de Buitenspeelplezier lanceerachtbaan Booster Bike waarmee je door de vaste bestemming ook bocht scheurt. De kleurrijke achtbaan Dwervelwind voor hun jaarlijkse schoolreisje. In het voor grote draait volledig om zijn as en indoor achtbaan Toos- schoolreisonderzoek van 2020 werd Toverland Tevreden groepen Express bezorgt je een doldwaze achtbaanrit door beoordeeld met maar liefst een 8,8! schoolbezoekers het Land van Toos. Ten slotte is er nog Troy; dit is de hoogste, langste en snelste houten achtbaan van de Attractiepark Toverland is gelegen in het Noord- ‘De kinderen vinden het Benelux! Limburgse Sevenum, op slechts 25 minuten fantastisch. Het is een rijden van Eindhoven. Als je boekt voor 1 april overzichtelijk en afwisselend profiteer je bij Toverland bovendien nog van park. Een fijne bestemming aantrekkelijke vroegboektarieven. voor de schoolreis.’ Laat je betoveren in een wereld vol magie. - leerkracht OBS Vuurvlinder Binnenpret PREHISTORISCHDORP.NL BOUTENSLAAN 161B EINDHOVEN Kijk voor meer informatie en om te reserveren 040 252 22 81 plaswijckpark.nl - Ringdijk 20 - 3053 KS Rotterdam - op www.toverland.com/schoolreis (010) 418 18 36 - E: [email protected] Ode aan het Het Nederlands landschap is al eeuwen een inspiratie voor Nederlandse schilders, zoals Mondriaan, De Ploeg, Monet en van Gogh rond de zeventiende eeuw, maar ook hedendaagse Nederlands landschap kunstenaars laten zich inspireren door ons mooie landschap. Niet voor niets staat het themajaar 2021 in het teken van ‘Ode aan het Landschap’. Dat biedt kansen en kan een goede reden zijn om eens te kiezen voor een schoolreisje in de natuur..

0 Door: Christine Dirkse

Het themajaar wordt ieder jaar uitgeroepen door het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC). Na Van Gogh (2015), Mondriaan & Dutch Design (2017), Rembrandt & De Gouden Eeuw (2019) en 75 jaar bevrijding, (2020), dit jaar dus aandacht voor het Nederlands Landschap. De insteek is dit jaar anders dan vorige jaren; eerder was het doel vooral om toeristen te trekken, maar dit jaar ligt de nadruk op het generen van kennis en aandacht. Want hoe bijzonder ons landschap eigenlijk is, beseffen veel Nederlanders zelf niet.

Wat Holland zo Hollands maakt Friese terpen, Veluwse bossen, duingebied, rivierenlandschap en Limburgse heuvels; nergens vind je zo dicht bij elkaar zoveel verschillende landschappen als in Nederland. Bovendien wordt nergens zo duidelijk als in Nederland hoe mensen met slimme ideeën een landschap creëren waar het goed toeven is. Tegelijkertijd zit het Nederlands landschap vol met geschiedenis: denk maar aan dijken en molens die het landschap bepalen, inpoldering, aangelegde weilanden en geplante bossen. Het Nederlands landschap vertelt een uniek verhaal van een samenspel tussen mens en natuur.

24 Jaargang 2021 de SCHOOLREISGIDS 25 Ir. D.F. Woudagemaal: verbinding van geschiedenis, cultuur en natuur

Een ideale bestemming voor een schoolreisje waar klas kunt leggen,’ vertelt De Boer. ‘Er is ook een leuke cultuur, geschiedenis en natuur heel mooi samenkomen, speurtocht en een stoomlokaal waar kinderen proefjes is het Ir. D.F. Woudagemaal. Dit is het grootste nog met water kunnen doen.’ werkende gemaal ter wereld. Het statige gebouw is Op pad in het Nederlands Landschap verantwoordelijk voor het drooghouden van de polders Zo is het Ir. D.F. Woudagemaal een voorbeeld De Machtige Maas één van de Nationale Parken in ons land bijvoorbeeld. in Friesland. De hoeveelheid water die het weg kan hoe cultuur en natuur samenkomen, samen met Als je graag op excursie wil met je klas en iets wil doen Verwonder je, samen met je leerlingen, over de pompen is duizelingwekkend: in theorie kan het in twee geschiedenis. Een bezoekje aan het gemaal biedt met het Themajaar, is – voor de zuidelijke scholen – prachtige Nederlandse natuur. Dompel je onder in al dagen het hele Sneekermeer leegpompen. allerlei mogelijkheden, ook voor natuuronderwijs: het een bezoek aan het Limburgs Museum wellicht de het moois wat er te zien is – en koppel daaraan een bekijken van een gebouw van honderd jaar oud van de moeite waard. Zij trapten het Themajaar af met de mooie expressieopdracht. Laat kinderen bijvoorbeeld Het Woudagemaal staat op de werelderfgoedlijst. Het is Amsterdamse School, het besef van interactie tussen opening van de tentoonstelling Machtige Maas, muze, een mooie foto maken van wat ze zien en daar later een een imposant gebouw, dat van ver weg al te zien is. Het cultuur en natuur dat hier goed zichtbaar wordt én het Monster, Moeder, Moordenaar. Kunstenaars laten in schilderij bij maken. Of laat ze met meerdere foto’s een beheer is in handen van Wetterskip Fryslân. Yldau de bewustzijn van onze invloed op de waterproblemen in deze tentoonstelling in zes zalen zien hoe de Maas collage maken, of… De natuur is voor zoveel kunstenaars Boer is Plantmanager bij het Woudagemaal. ‘Je ziet hier Nederland: alles komt hier samen op één plek. inspiratie kon zijn voor kunstenaars, maar ook invloed een inspiratie geweest en kan dat ook zijn voor de heel goed hoe mens en omgeving elkaar beïnvloeden: kon hebben op het leven van de Limburgers. Niet alleen leerlingen. Of combineer het niet met een opdracht en zonder gemaal was hier geen polder geweest, maar in schilderijen, maar in licht, geluid én beeld. Een leuke geniet gewoon. water. Om ook het water uit achtergelegen meren ervaring voor leerlingen, die je bovendien goed kunt te laten komen, is het Prinses Margrietkanaal verder koppelen aan lessen cultuuronderwijs. Én je brengt je Met de boswachter naar de forten uitgediept en is er een apart stroomkanaal gegraven. leerlingen liefde bij voor het Nederlands Landschap. Een prachtig samenkomen van natuur en cultuur zijn de En de hoge schoorsteen van het gemaal deed vroeger forten van de Hollandse Waterlinie. De forten – jarenlang dienst als baken voor de scheepvaart.’ Op pad in de natuur compleet vergeten en verlaten door mensen – zijn Een andere optie is om echt de natuur in te trekken, gemaakt door mensen, maar overgenomen door de Het Woudagemaal is dan ook een uitstekende eventueel in combinatie met natuuronderwijs. In het natuur. De tocht langs de forten voert door moerassen bestemming voor een dagje weg met de klas. ‘We kader van Ode aan het Nederlands Landschap zijn en langs grote grazers; een spannend avontuur door de hebben een bezoekerscentrum waarin we de jeugd er allerlei leuke excursies in de natuur te maken: een natuur dus. En rondom de forten is prachtige flora en meenemen in waterbewustzijn. Daarbij gaat het ook vaartocht door de Marker Wadden of een excursie in fauna te vinden. Ook hier geldt: een bezoek dat zeker de erg om wat we zelf kunnen doen om bij te dragen aan moeite waard is en kinderen een facet van ons culturele een waterprobleem: bijvoorbeeld door het bewustzijn erfgoed toont, namelijk de forten. Met daarbij veel hoeveel water douchen kost, of door uit te leggen aandacht voor natuur én genoeg te zien en te beleven. waarom je beter een stuk moestuin dan tegels in de

Natuur, cultuur en… kritisch denken Naast het vergroten van kennis en aandacht voor het Nederlandse landschap, wil NBTC ook aandacht richten op de kwetsbaarheid van de natuur; op verschraling van het landschap en de afname van biodiversiteit. Om bewustzijn te creëren, om het gesprek te stimuleren over het belang van het bewaren van het landschap. Ook in dit kader kun je je schoolreis goed met het Themajaar verbinden. Om kinderen te laten beseffen hoe waardevol de natuur is. Want een beter milieu begint bij jezelf… maar ook bij bewustzijn van de jonge generaties.

26 Jaargang 2021 de SCHOOLREISGIDS 27 Goed voorbereid op pad Ontdek het in ARTIS Tips voor een strakke organisatie

Elke boom, elk dier, elk gebouw, elke microbe, elke planeet Hoe organiseer je met elkaar een schoolreis? Wie doet dat eigenlijk en welke valkuilen zijn er? vertelt een eigen verhaal. De verhalen van ARTIS bestaan al Wij gingen op zoek naar tips en trucs om een schoolreis zo goed mogelijk te organiseren. sinds 1838 en worden elke dag opnieuw geboren. Met tips van ouders, leerkrachten én organisatoren van schoolreisjes. Ontdek het onzichtbare leven in ARTIS-Micropia, het enige microbenmuseum ter wereld. Reis samen door de ruimte in het ARTIS-Planetarium of geniet van de avonturen van het 0 Door: Erica Vreugdenhil olifantenkalf in het park.

TIP 1: Leg verantwoordelijkheden vast

Bij organisatie van een project is het altijd heel belangrijk om goed vast te leggen wie waarvoor Veilig bezoek aan ARTIS verantwoordelijk is. Wie moet er zorgen dat er een Bezoek ARTIS op een veilige manier door schoolreisje komt? Wie bepaalt de bestemming? Op sommige scholen zijn het een paar altijd online een starttijd te reserveren. leerkrachten die dit alles regelen, terwijl andere Meer informatie over het boeken van een scholen hier een speciale oudercommissie voor schoolbezoek en de nieuwe maatregelen in aanstellen. Het maakt niet uit wie het doet, als het ARTIS vind je via www.artis.nl/scholen. maar duidelijk is. Leg duidelijk vast wie de knopen door mag hakken, wie verantwoordelijk is voor het regelen van vervoer, wie de kaarten regelt en wie de communicatie met ouders verzorgt. Dat kan veel frustratie schelen en legt een goede basis voor een gestructureerde organisatie.

TIP 2: Stel het doel vast TIP 3: Stel de randvoorwaarden vast

Voordat een bestemming voor een schoolreisje Voordat je over bestemmingen gaat nadenken, wordt gekozen, is het goed om eens na te denken is het belangrijk om de randvoorwaarden op een wat het doel van de schoolreis eigenlijk is. Een paar rij te hebben staan. Bijvoorbeeld de doelgroep: mogelijkheden: moet het één bestemming worden voor alle • Het gaat om een dag vol plezier, deze dag hoeft groepen? Dan is de uitdaging om iets te vinden niet educatief te zijn; in zo’n geval zijn vrijwel alle wat voor groep 1 t/m 8 leuk is. Of kun je ook per bestemmingen goed en ligt een bezoekje aan klas of per twee leerjaren een andere bestemming een speeltuin, pretpark of dierentuin voor de kiezen? Dan wordt de keuze al groter. Ook andere hand. randvoorwaarden, zoals budget en reisafstand, • De schoolreis moet het onderlinge moeten vooraf goed in kaart gebracht worden. groepsgevoel versterken; dan is een dag met groepsopdrachten zeker de moeite waard; bijvoorbeeld een survival of sportdag. • We willen de schoolreis combineren met een excursie voor natuuronderwijs (de natuur in dus!) of cultuuronderwijs of geschiedenis (museum?). • Het schoolreisje moet het zelfvertrouwen van Extra voordeel met een onderwijskaart kinderen stimuleren, ze moeten hun grenzen Op schoolreis naar ARTIS kan al voor het voordelige onderwijstarief van € 5,00. Voor meer informatie leren verleggen; ook dan is survival een goed idee, maar ook in pretparken is er volop en actuele tarieven kijk op www.artis.nl/onderwijstarieven. gelegenheid voor het nemen van overwinningen op jezelf.

de SCHOOLREISGIDS 29 TIP 7: Bezuinigen op vervoer

Eén van de grote kostenposten van een schoolreisje, is het vervoer. Is het budget niet zo groot? Kijk dan eens wat je in de buurt kunt doen. Of denk eens na over een schoolreisje op school (zie ook pagina 36 en verder in deze gids). Een bedrijf dat met één of twee vrachtwagens naar TIP 4: Oriënteer school komt is vaak goedkoper dan met een TIP 9: Houd rekening met stille armoede aantal bussen ergens heen gaan. En de dag hoeft Als het doel en de randvoorwaarden vast staan, is met kinderen die vegetariër zijn, of die vanwege er niet minder leuk om te zijn! Valt de keus toch Over geld gesproken: als je een schoolreis of kamp het tijd om een lijst te maken van ideeën. Daarvoor geloofsredenen geen vlees eten. op een bestemming verder weg? Denk dan goed organiseert waarbij de ouders wordt gevraagd om kun je natuurlijk deze schoolreisgids gebruiken, Plan je schoolreisje niet tijdens de rammadam als na over het moment. Buiten het ‘schoolreisseizoen’ een bijdrage, bedenk dan dat er in Nederland veel waarin veel aanbieders genoemd worden. En een er moslims in je klas zitten en ga niet met jongens zijn bussen vaak een goedkoper. Net als tickets stille armoede is; soms weet je niet dat ouders zoektocht op Google brengt vast nog veel meer en meisjes naar het zwembad als er moslimmeisjes voor pretparken en dergelijke… het niet kunnen betalen, en veroorzaak je met die goede ideeën. Oordeel niet te snel of iets wel of in je klas zitten. Verdiep je in de gewoonten van de aankondiging onbewust veel stress bij ouders én niet leuk is, maar maak een lijstje van zaken die culturen uit je klas en houd daar rekening mee. hun kinderen. Regel daarom altijd een voorziening passen bij het doel en de randvoorwaarden. Laat voor ouders die het niet kunnen betalen en bijvoorbeeld iedereen die betrokken is bij de TIP 8: Communiceer duidelijk communiceer dat duidelijk met de ouders. Wacht organisatie eerst apart een lijstje maken, en maak niet tot ze bij je komen met vragen, maar geef daarna gezamenlijk uit die lijstjes een shortlist. Een ander belangrijk punt is de communicatie. op voorhand aan dat er van alles mogelijk is Communicatie met de ouders in de eerste plaats. voor ouders die de draagkracht niet hebben. Zo Voor ouders is het van belang om op tijd te weten voorkom je dat je kinderen van het schoolreisje hoe laat de kinderen op school moeten zijn en hoe uitsluit en kan iedereen ervan genieten. TIP 5: Doe vooronderzoek laat ze weer van school gehaald moeten worden. En waar gaan ze heen? Is het wel veilig? Wist je dat veel schoolreisbestemmingen gratis Vooral voor kinderen die speciale aandacht nodig toegangskaarten beschikbaar stellen om eens te hebben, bijvoorbeeld door een handicap en TIP 10: Leuk hoeft niet altijd duur te zijn komen oriënteren? Als je serieus geïnteresseerd autisme, is een goede en tijdige communicatie bent in een schoolreis, kun je vaak met twee met de ouders van belang, zodat die de kinderen Een laatste inkopper: leuk hoeft niet altijd duur te mensen langskomen om eens rond te kijken. Zo voor kunnen bereiden. zijn. Een schoolreisje kan ook leuk zijn als het in kun je beoordelen of de beloften van de website Speciale aandacht is nodig voor de communicatie plaats van een attractiepark naar een bos is. Liever wel waar zijn. Je kunt zelf kijken of er voldoende met ouders met een migratieachtergrond die de niet het bos naast de school maar iets verder toiletten zijn, of je denkt dat je de kinderen niet zult Nederlandse taal niet goed machtig zijn. Het is weg, zodat leerlingen een dag van school weg zijn. kwijtraken en of je leerling in een rolstoel ook nog verstandig om hen mondeling over het schoolreisje Maar ook een feestdag op school met spelletjes, genoeg pret kan hebben. te informeren, bijvoorbeeld door ze even aan pannenkoeken en misschien een circusartiest van te spreken als ze de kinderen van school halen buitenaf, kan echt leuk zijn. Steeds meer scholen of er tijdens een ouderavond over te beginnen. kiezen voor een tweejaarlijkse cyclus: het ene jaar Zij krijgen niet altijd alles mee wat er in een een ‘goedkoop’ schoolreisje dichtbij, zodat er het TIP 6: Houd rekening met andere culturen nieuwsbrief van school staat. Bovendien is het andere jaar budget is voor een attractiepark of fenomeen schoolreisje niet in elk land bekend. ander duurder schoolreisje. Blader maar eens door Een valkuil bij het organiseren van schoolreisjes Voor ouders kan het daarom onduidelijk zijn wat er deze gids: genoeg ideeën voor schoolreisjes op is, dat je de diversiteit van je leerlingen kunt gaat gebeuren, of kunnen ze zich onnodig zorgen school of excursies in de natuur of een museum. vergeten. Het rekening houden met een kind met over de kosten gaan maken. Geef hen ruimte om Een andere mogelijkheid: combineer je schoolreisje een handicap is vaak geen probleem, maar bedenk vragen te stellen of bezwaren aan te dragen (zie met een culturele excursie: daar is vaak apart ook dat er kinderen in je klas kunnen zitten met tip 6). budget voor en kan goed samengaan. bepaalde gewoontes of overtuigingen; houd bij het boeken van een maaltijdarrangement rekening

30 Jaargang 2021 de SCHOOLREISGIDS 31 RUBRIEK WATER Nederland, waterland GA OP AVONTUUR & ONTDEK DE NATUUR Water is een deel van Nederland, een deel van ons DNA. Nederland is wereldwijd beroemd om de IN DIERGAARDE BLIJDORP indrukwekkende waterwerken en de Nederlandse kennis over water wordt wereldwijd gebruikt. En vrijwel alle kinderen vinden water heerlijk!

Deltapark Neeltje Jans: Daar steek je wat van op!

Nederland ligt voor meer dan de helft onder de zeespiegel. Bij Op wereldreis Deltapark Neeltje Jans kunt u met uw klas de geschiedenis op- nieuw meemaken: Van de watersnoodramp tot en met de bouw in één dag van de Deltawerken. • Oog in oog staan met tropische haaien in het Bluereef Er zijn allerlei mogelijkheden voor uw schoolreisje: Aquarium Zeeland • Exposities en films • Attracties, zoals Aquasplash, de waterspeelplaats en • Nieuwe 3D-aniamtie ‘Delta Experience’; een beleving van het waterglijbaan Nederlandse gevecht tegen het water • Zeehonden- en zeeleeuwenshow en walvisexpositie • Wandelen door het binnenste van de stroomvloedkering • Een storm beleven in een orkaanmachine

Outdoorpark SEC Almere Kies je eigen schoolreisje Bijzondere Outdoorpark SEC Almere biedt meer, zoals: Survival schoolreisje voor iedereen • Expeditie Robinson: teambuilding, competitie en veel plezier ontmoetingen Een schoolreisje bij Outdoorpark SEC Almere zit vol plezier, actie • Zomerspelen: een extra voordelig programma met veel vrijheid en avontuur. Tijdens het programma voeren de leerlingen uitda- • Vlotvaren: je eigen vlot bouwen en daarna heerlijk varen op gende en speelse opdrachten uit. Samenwerking wordt gestimu- het meer leerd. Enthousiaste en ervaren begeleiders zorgen dat iedereen zich vermaakt. Altijd geldt: plezier staat voorop! Een schoolreisje naar Outdoorpark SEC Verschillende Op avontuur in het outdoorpark Almere kan het hele Het meest geboekte schoolreisje is de survival. In het outdoor- jaar; de activiteiten (binnen)speeltuinen park gaan leerlingen de uitdaging aan met junglebruggen, camo- worden aangepast aan tunnels, hindernisbanen en andere spannende onderdelen. Het de weersomstandig- programma wordt afgestemd op de samenstelling van de groep heden. en de wensen van de school.

Meer dan een reis in de tijd

SCHOOLREISJE BLIJDORP 2021 Op een voormalig werkeiland van Rijkswaterstaat staat het Zuider- Begin de dag met een vaartocht over het IJsselmeer en ga mee zeemuseum, waar verhalen en beleving centraal staan. In het op een ontdekkingstocht naar de kracht van Nederland water- € 11,50 per persoon UITBREIDINGEN museum ontdek je hoe de komst van de Afsluitdijk het leven rond land en het leven van vroeger. Door te bouwen, hijsen, trek- de Zuiderzee veranderde en hoe Nederland strijdt tegen het water. ken en draaien ga je als echte dijkwerker de strijd aan met het • Toegang Blijdorp • Kinderfrites mayo € 2,55 water. Ga in gesprek met de inwoners van Urk, ruik de visrokerij of bezoek de tentoonstelling Zee vol verhalen. Zo kom je alles • Terugkomkaartje voor alle kids voor • SiSi no bubbles € 2,65 Foto: Madelon Dielen september t/m december • Raketijsje € 1,45 te weten over de geschiedenis en cultuur van de mensen die • Speurtocht incl. apendomino leefden rond de Zuiderzee. en bokitospel € 0,50 Van kleuters tot groep 8, het Zuiderzeemuseum is een belevenis voor iedereen. DIERGAARDEBLIJDORP.NL/SCHOOLREIS Blijdorplaan 8 | 3041 JG Rotterdam | [email protected] | 0900-1857 (optie 5) *Toegangsprijzen zijn geldig t/m 31 december 2021. Onder voorbehoud van wijzigingen.

32 Jaargang 2021 de SCHOOLREISGIDS 33

Schoolreisadvertentie 2021.indd 1 12-1-2021 15:40:28 RUBRIEK NATUUR Plezier met natuur

Kinderen zijn altijd nieuwsgierig naar alles wat om hen heen leeft. Een schoolreisje in de natuur is dan ook zeker een aanrader! Bovendien kun je zo’n schoolreis goed combineren met een excursie voor natuureductie. En je brengt leerlingen meer liefde voor de natuur bij.

Ontdek het in ARTIS

Elke boom, elk dier, elk gebouw, elke microbe, elke planeet vertelt een eigen verhaal. De verhalen van ARTIS bestaan al sinds 1838. En worden elke dag opnieuw ge- boren. Reis samen door de ruimte in het ARTIS-Planetari- um. Bekijk met de klas de avonturen van het olifantenkalf dat de wereld ontdekt. Zie de honderden fladderende vlinders in het Vlinderpaviljoen of bewonder de tropische vissen in het monumentale Aquarium. Ontdek een hele nieuwe onzichtbare wereld in het enige microbenmuseum ter wereld: Micropia. Boek een les in het ARTIS-Planetarium gegeven door de ARTIS-docenten of ga zelf op pad.

Een veilig schoolbezoek aan ARTIS kan geboekt worden door altijd online een tijd- slot te reserveren. Het schoolbezoek kan precies op maat gemaakt worden, zodat ieder kind een onvergetelijke dag beleeft. Lesmateriaal en lessen stelt ARTIS gratis beschikbaar. Combineer je bezoek gemakkelijk met een bezoek aan Micropia.

MEER DAN EEN REIS Pieter Vermeulen Museum : Tentoonstelling ‘Word Zo Slim Als Een Vos’

Vanaf 13 december kunnen kinderen en volwassenen in IN DE TIJD het Pieter Vermeulen Museum hun kennis meten met de vos en leren in een interactieve expositie over kringlopen, leefgebied en biodiversiteit. Met veel dieren uit de eigen

collectie tentoongesteld in prachtige diorama’s. Tijdens de speurtocht kunnen met een speciaal potlood en grijper coronaproof diverse spelletjes Beleef vroeger in het Zuiderzeemuseum gedaan worden. In het ruim opgezette buitenmuseum ontmoet je vissers en voddenboeren. Je ontdekt hoe de komst van de Afsluitdijk het leven rond de Zuiderzee veranderde en je leert alles over de Nederlandse strijd tegen het water. Info: www.pietervermeulenmuseum.nl Steek je handen uit de mouwen op de boerderij, evacueer Marken en leer schoonschrijven in de klas uit  . Van kleuters tot groep 8, het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen is een belevenis voor iedereen.

De diverse educatieve programma’s sluiten aan bij de thema’s en kerndoelen van het basisonderwijs. Liever zelfstandig op pad? Neem contact met ons op voor een schoolreisje op maat. www.zuiderzeemuseum.nl/educatie ~ [email protected] ~ Š‹‹Œ - ‘’ ““ ‘’ de SCHOOLREISGIDS 35 Schoolreis komt naar je toe

en gebruik een microfoon. Midden in de groep staan is Welke organisatie vraagt dit van een school? Plezier, lachende kinderen en gezelligheid. Daarvoor hoef je niet altijd met een bus naar een leuker, maar het kan op deze manier ook goed. Tussen twee ‘De school krijgt van ons een draaiboek, zodat leerkrach- schoolreisbestemming. Je kunt het vermaak ook naar school laten komen. Dat scheelt gedoe groepen door ontsmetten we alle instrumenten en als we ten de attracties kennen en niet alle kinderen tegelijkertijd twee dagen achter elkaar naar scholen gaan, kunnen we de bij dezelfde attractie staan. Ook bespreken we of er extra in organisatie en de kosten van het huren van een bus. En voor sommige kinderen geeft het tweede dag de verkleedkleren niet gebruiken, omdat die dan ouders nodig zijn, of dat er genoeg leerkrachten zijn om de ‘in quarantaine’ zijn. kinderen te begeleiden. En er moet natuurlijk een plek zijn veel rust om in de vertrouwde omgeving te blijven. Want of het nu gaat om een middeleeuwse De eindvoorstelling moet nu natuurlijk ook zonder ouders. waar we de spullen kunnen neerzetten. De rest regelen wij: ervaring, attracties of een dag vol muziek en dans: het is mogelijk, gewoon op je eigen school. Maar dat is eigenlijk helemaal niet erg, dat heeft geen we nemen alle materialen mee.’ invloed op de kinderen. Het feit dat er een decor is en echte Drie aanbieders van schoolreizen op school vertellen hun ervaringen. kleding, en we al de hele dag naar die voorstelling toewer- Wat willen jullie bereiken op scholen? ken, is voldoende. Dat is – ook zonder ouders – echt een ‘Een dagvullend programma vol puur plezier. We hebben feestje.’ geen andere agenda. De dag begint al met een uur lang lachen tijdens de theatervoorstelling. En daarna kunnen de kinderen naar hartenlust spelen op de attracties. Zo hebben Attractiepark op school – Arto Laros van kinderen echt het plezier van een schoolreis, maar is het 0 Door: Christine Dirkse Arto Laros Entertainment voor de school goedkoper: in plaats van touringcars vol leer- lingen te verplaatsen, verplaatsen we alleen twee vrachtwa- ‘Wij brengen een attractiepark op school. Niet alleen de at- gens met materiaal. Dat scheelt vaak een hoop in budget.’ tracties, maar ook een theatervoorstelling en de poffertjes of frietkraam die erbij horen. We rijden met twee vrachtwagens Is het aanbod ook aangepast op de corona- Een dag vol muziek, dan en plezier – Welke organisatie vraagt dit van een school? vol materiaal naar school. De dag begint dan met een thea- maatregelen? Masjha Jaring van Drum4Fun ‘Wij verzorgen alles, maar het is wel leuk als de leerkrachten tervoorstelling die geschikt is voor alle leeftijden (de kleuters ‘Aangezien kinderen in de basisschoolleeftijd onderling geen meedoen. Bovendien zijn de groepen om de beurt in de genieten vooral van de muziek, de oudere kinderen lachen afstand hoeven te houden, is het schoolreisje op school ‘Wij komen naar school toe met ruim 150 instrumenten. We gymzaal. Tussendoor kan de leerkracht met de klas een dans zich slap om de scherpe grappen), zodat wij de tijd hebben makkelijk aan te passen aan de coronamaatregelen. Ook bouwen een decor in de gymzaal zodat kinderen zich niet doen, een Powerpoint bekijken en een outfit knutselen. Daar om leerkrachten te instrueren en de laatste attracties klaar te durven veel scholen het best aan om geen hulpouders in te meer op school wanen. En dan maken we samen muziek. leveren wij alles voor aan. Maar soms vinden leerkrachten zetten. Daarna kunnen de kinderen los op de attracties: van zetten voor de begeleiding, een juf of meester kent de klas Niet allemaal tegelijkertijd, maar per groep. Verpakt in een alleen de muziekworkshop en de eindvoorstelling genoeg, draaimolen tot klimtoren, van een sweeper tot stormbaan, namelijk het beste en kan prima met de hele klas op een verhaal leren de kinderen West-Afrikaanse ritmes en hebben en kiezen leerkrachten ervoor om tussendoor bijvoorbeeld we zetten alles neer rondom de school. Met tussendoor een attractie spelen. Bij de attracties die wij zelf bedienen, zoals ze elk een moment om in het midden hun eigen stukje te met de kinderen naar buiten te gaan. Hulpouders zijn niet portie poffertjes, suikerspin of friet. Zo is de schoolreiserva- een draaimolen, een sweeper of onze kindertrein, kunnen doen. Naast de les in de gymzaal oefenen de groepen met nodig. Onderdeel van het concept is juist dat kinderen uit de ring compleet. Met als grote voordeel dat de kinderen in hun wij de 1,5 meter afstand zonder problemen waarborgen.‘ hun leerkracht nog een dans. Als alle groepen geweest zijn, bovenbouw helpen. Dat is heel goed voor hun zelfvertrouwen vertrouwde omgeving zijn, de wc weten te vinden en je niet zijn we klaar voor de eindvoorstelling. Daar werken we de en samenwerking, en ze vinden dat echt heel leuk.’ eerst uren in de bus zit voordat het feest kan beginnen.’ hele dag naartoe, dat vinden de kinderen gewéldig.’ Wat willen jullie bereiken op scholen? ‘Bij muziek maken is plezier het belangrijkste. Maar ik ben ervan overtuigd dat zelfexpressie ook goed is voor kinderen, het raakt hen. Verder wil ik kinderen helpen hun talenten te ontdekken en hen stimuleren; we geven heel veel compli- menten om zo het zelfvertrouwen te vergroten. En dan is het zo leuk om te zien dat dat kind dat in de klas zo druk is en voor rekenen nog geen twee minuten concentratie kan opbrengen, opeens heel lang geconcentreerd muziek kan maken, echt luistert en de beat feilloos hoort. En hoe mooi is het als een kind van groep 8 de kleuters helpt een olifant te zijn, en daarbij zijn eigen gêne vergeet? Zo doen kinderen op zo’n dag dingen die ze normaal niet zouden doen of durven.’

Is jullie programma ook aangepast op de corona -maatregelen? ‘Corona heeft nieuwe dingen opgeleverd. Ik heb extra leskaarten gemaakt, waarmee een bovenbouwleerling in het midden staat om een dansje voor te doen. Dat blijkt goed te werken. In heb begin dachten we dat delen van ons programma – zoals de dans – moesten vervallen; daar- om hebben we extra instrumenten aangeschaft, om het programma divers te houden. Verder de standaard dingen: Ik sta nu achter een paar gymbanken om afstand te houden

36 Jaargang 2021 de SCHOOLREISGIDS 37 Een dag je leven in de middeleeuwen – Paskal Peemen van Ridders op school ‘Ik geef schildknapentrainingen aan klassen, waarbij leerlingen onder meer wapenleer krijgen. Ze mogen daarbij zelf een zwaard en bijl vasthouden. Bovendien ervaren ze hoe het is om een maliënkolder te dragen. Daarna gaan de kinderen zelf boogschieten of zwaardvechten onder bege- leiding. We eindigen deze training dan met een kiddybattle: met nepzwaarden vecht de klas tegen mij en de leerkracht. Een unieke ervaring voor leerlingen. Daarnaast kunnen we ook een heel vaardighedencircuit bie- den, waarbij kinderen 10 spellen spelen: boogschieten, kas- teel bouwen (voor de kleuters) of hakbijlen gooien (voor de bovenbouw), etc. Daar kan de hele school aan meedoen. Dit duurt ongeveer twee uur. Aan het begin van de dag instrueer ik de leerkrachten of ouders over de spellen, zodat ze kun- ook wel eens de spellen verdeeld over de lokalen. Voor nen helpen. Per honderd leerlingen komt er een echte ridder spellen die echt buiten moeten, zoals boogschieten, kun- naar school. We bieden ook een compleet dagprogramma. nen we dan een tent op het schoolplein bouwen. Verder Dat komen er vier personen naar de school: een rode en kunnen scholen de leerlingen online al voorbereiden met witte ridder, een schildknaap en een spreekstalmeester. Aan wat opdrachten, door bijvoorbeeld al vaandels te maken het einde van zo’n dag is er dan een heus toernooi tussen de voor de rode en witte ridders. Die opdrachten gebruiken rode en witte ridder, waarbij we 4 leerkrachten vragen mee we dan tijdens het slottoernooi.’ te strijden. De leerlingen zijn de toeschouwers; de helft is supporter van de rode ridders, de andere helft van de witte Wat willen jullie bereiken op scholen? ridders. We zorgen dat beide groepen een keer winnen, zo- ‘Ik geloof zelf heel erg in belevingsonderwijs: kinderen dat ze allemaal iets te juichen hebben. Leerlingen leven zich mogen als wij komen spellen doen die ze nog nooit hebben helemaal in, staan te juichen bij een overwinning en soms gedaan. Er is bij de spellen ook geen winnaar of verliezer, zelfs te huilen als ‘hun’ ridder verliest.’ ze mogen gewoon bezig zijn. Daarnaast leren ze natuurlijk Het is elke keer fantasssch, om met iets over de middeleeuwen: ik heb echte materialen bij me, alle leerlingen samen, een super Welke organisatie vraagt dit van een school? dat vinden de oudere kinderen heel indrukwekkend: niet ‘Voor de vaardighedentraining verdeelt de school iedereen kan zeggen dat hij met een echte katapult van 2 show te geven en te zien dat elk leerlingen in groepjes van tien. Het is het mooiste als er meter heeft geschoten (met een bereik van 15 meter!). Het kind een eigen (hoofd)rol pakt. Wij per spel 2 volwassenen bij zijn. Dat kunnen leerkrachten is daardoor een onvergetelijke ervaring voor élke leeftijd; zijn, maar ook stagiaires of ouders. Bovendien moet de ieder beleeft het op zijn of haar eigen niveau, dat maakt het werken al 14 jaar met een vast team school de ruimte regelen: voor de schildknapentraining programma zo verbindend. We bieden kinderen in de eerste en weten hoe we leerlingen op een hebben we de ruimte nodig van een grote gymzaal, plaats veel plezier, maar het programma past natuurlijk bij voorkeur buiten. Het vaardighedencircuit doen we heel goed bij lessen over de middeleeuwen en over ridders.’ vrolijke manier, muzikaal kunnen meestal op het schoolplein, maar kan bij slecht weer bin- uitdagen. Spelenderwijs gaan ze op nen. Een grote sporthal is dan handig, maar we hebben Is het aanbod ook aangepast op de corona- maatregelen? in hun fantasie en wisselen naar ‘We moeten er natuurlijk wel rekening mee houden. Op gro- hartenlust van instrument. Een tere scholen is het op dit moment lastig, omdat er dan teveel begeleiders nodig zijn en scholen vaak geen ouders in de unieke ervaring, vol energie school willen. De schildknapentraining is wel vaak mogelijk. met Fun, voor alle Maar op kleinere scholen kan er wel veel. We laten dan de leerkracht mee begeleiden, en soms wat kinderen van groep talenten!!! 8. Omdat kinderen onderling geen afstand moeten houden, is het programma verder geen probleem, ook in deze tijd.’

Info: www.riddersopschool.nl www.artolaros.nl www.drum4fun.nl

38 Jaargang 2021 ER HANGT AVONTUUR IN DE LUCHT

Blijvende indrukken doe je op in het Nationaal Militair Museum

Hier komen aangrijpende verhalen tot leven en leer je alles over de wereld van een militair. In de Klas van ’45 Xperience kruip je in de huid van vijf schoolkinderen uit de Tweede Wereldoorlog. Buiten leef je je uit in een bootcamp met de hele klas en leer je de waarde van samenwerken en discipline. Durf je het aan?

Kijk voor meer informatie over groepsbezoek en educatieprogramma’s op NMM.NL