DOCSLIB.ORG

BP 2019-2.Indd

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
BP 2019-2.Indd BIBLIOTEKARZ PODLASKI NR 2/2019 (XLIII) BIBLIOTEKARZ PODLASKI OGÓLNOPOLSKIE NAUKOWE PISMO BIBLIOTEKOZNAWCZE I BIBLIOLOGICZNE RADA REDAKCYJNA Łukasz Zabielski – Książnica Podlaska im. Ł. Górnickiego – Redaktor naczelny Helena Bilutenko – Grodzieński Państwowy Uniwersytet im. J. Kupały, Białoruś Jolanta Gadek – Książnica Podlaska im. Ł. Górnickiego Leokadija Kairelienė – Biblioteka im. Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk, Wilno, Litwa Kamil K. Pilichiewicz – Książnica Podlaska im. Ł. Górnickiego – Sekretarz Patryk Suchodolski – Książnica Podlaska im. Ł. Górnickiego Michał Siedlecki – Książnica Podlaska im. Ł. Górnickiego Halina Turkiewicz – Uniwersytet Witolda Wielkiego w Kownie, Litwa REDAKTORZY TEMATYCZNI Bibliotekoznawstwo – dr hab. Anna Nosek, prof. UwB Nauki o literaturze – dr Michał Siedlecki, Książnica Podlaska im. Ł. Górnickiego Historia – dr Iwona Kulesza-Woroniecka, Uniwersytet w Białymstoku Recenzje, kronika – dr Grzegorz Kowalski, Książnica Podlaska im. Ł. Górnickiego REDAKCJA JĘZYKOWA Język polski – dr Anetta Strawińska, Uniwersytet w Białymstoku Język angielski – mgr Aleksandra Kowalewska-Buraczewska, Uniwersytet w Białymstoku Język rosyjski – dr Aleksander Janiszewski, Politechnika Kijowska Język rosyjski – dr Krzysztof Rutkowski, Uniwersytet w Białymstoku Język ukraiński – mgr Irena Szewczenko, Wydział Filologiczny UwB RADA NAUKOWA prof. Jarosław Ławski – Katedra Badań Filologicznych „Wschód – Zachód” UwB – Przewodniczący prof. Andrzej Baranow – Uniwersytet Witolda Wielkiego w Kownie, Litwa dr hab. Mariya Bracka – Narodowy Uniwersytet im. T. Szewczenki, Kijów, Ukraina dr hab. Piotr Chomik, prof. UwB – Instytut Historii Uniwersytetu w Białymstoku prof. Małgorzata Komza – Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Wrocławski dr hab. Urszula Kowalczuk – Uniwersytet Warszawski, Warszawa prof. Natalia Maliutina – Odeski Narodowy Uniwersytet im. I. Miecznikowa, Ukraina prof. Swietłana Musijenko – Grodzieński Państwowy Uniwersytet im. J. Kupały, Białoruś dr Sigitas Narbutas – Biblioteka im. Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk, Wilno, Litwa dr Daiva Narbutienė – Biblioteka im. Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk, Wilno, Litwa dr Zhivka Vasielieva Radeva – Uniwersytet im. św. św. Cyryla i Metodego, Wielkie Tyrnowo, Bułgaria prof. Rościsław Radyszewski - Narodowy Uniwersytet im. T. Szewczenki, Kijów, Ukraina prof. em. Jadwiga Sadowska – Uniwersytet w Białymstoku prof. Włodzimierz Szturc – Uniwersytet Jagielloński, Kraków Wersją referencyjną „Bibliotekarza Podlaskiego. Ogólnopolskiego Naukowego Pisma Bibliotekoznawczego i Bibliologicznego” jest wersja papierowa. Lista recenzentów artykułów naukowych publikowanych na łamach „Bibliotekarza Podlaskiego” jest podawana na stronie internetowej czasopisma: http://bibliotekarzpodlaski.ksiaznicapodlaska.pl Copyright by Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku Kwartalnik, nakład 300 egz. ISSN 1640-7806 Adres redakcji: KSIĄŻNICA PODLASKA im. Łukasza Górnickiego ul. Marii Skłodowskiej-Curie 14A 15-097 Białystok [email protected] http://bibliotekarzpodlaski.ksiaznicapodlaska.pl Skład: ZNAKI Teresa Muszyńska, [email protected] Druk: www.druk-24h.com.pl Adam Mickiewicz (Adomas Mickevičius) i Antanas Baranauskas (Antoni Baranowski) Źródło: https://polona.pl REDAKTORZY NAUKOWI NUMERU: Dr hab. Andrzej Baranow, prof. UwB (Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku) Dr Łukasz Zabielski (Dział Naukowy Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku) Wszystkie publikowane w niniejszym numerze artykuły objęte są licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 (CC-BY-SA) Treść licencji: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl Szanowni Państwo! Pomysł na temat bilingwizmu wśród pisarzy Europy Środkowo-Wschodniej, którego to pomysłu niniejszy numer „Bibliotekarza Podlaskiego” jest realizacją, narodził się podczas organizowanej w 2017 roku na Litwie (Wilno-Onikszty, 12- 13.XI.2017) II Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Dwujęzyczni Pisarze Litewscy i Polscy XIX i XX wieku”. Konferencję organizowały wówczas trzy instytucje: Litewski Uniwersytet Edukologiczny w Wilnie (obecnie: Akademia Edukacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego), Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku oraz Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymsto- ku. Sprawozdanie z tej sesji, napisane przez prof. Annę Janicką, publikowaliśmy w 37 numerze naszego Czasopisma (2017/4). Podczas Konferencji podjęliśmy wspólną decyzję, aby wykorzystać szansę, jaką dawało zgromadzenie w jednym miejscu i czasie specjalistów w dziedzinie dwujęzyczności (językoznawców, historyków, folklorystów i literaturoznaw- ców) i zaprosić ich wszystkich do współtworzenia „bilingwistycznego” tomu „Bibliotekarza Podlaskiego”. Stosowny list (call for papers) wystosowaliśmy na początku 2018 roku do wszystkich ośrodków akademickich w Polsce i poza granicami kraju, które mogłyby być potencjalnie zainteresowane tematem. Tym sposobem udało nam się stworzyć numer obejmujący 17 artykułów napisanych przez badaczy reprezentujących uczelnie i biblioteki w Wilnie, Grodnie, Warsza- wie, Poznaniu, Lublinie, Suwałkach, Toruniu i Białymstoku. Temat bilingwizmu jest omawiany na cyklicznych spotkaniach konferen- cyjnych, organizowanych między innymi przez wymienione w pierwszym aka- picie instytucje naukowe. Owocem tych spotkań – prócz niniejszego tomu – jest książka Dwujęzyczni pisarze litewscy i polscy, red. A. Baranow i J. Ławski, Białystok–Wilno 2017. Do lektury zarówno tej monografii, jak też niniejszego numeru „Bibliotekarza Podlaskiego” bardzo serdecznie Państwa zachęcamy! Andrzej Baranow, Łukasz Zabielski Bibliotekarz Podlaski 5 BIBLIOTEKARZ PODLASKI 2019/2 (XLIII) ISSN 1640-7806 (druk) ISSN 2544-8900 (online) http://bibliotekarzpodlaski.ksiaznicapodlaska.pl/ SPIS TREŚCI I Litwa i Litwini w ujęciach literackich .............. 11 1. Tadeusz Bujnicki, Litwa żagarystów. Między historią, mitem a współczesnością .............. 11 2. Andrzej Baranow, Dzieło Antanasa Baranauskasa z perspek- tywy XXI wieku ............. 33 3. Monika Pokorska-Iwaniuk, Fascynacje literackie Maironisa ............. 51 4. Elżbieta Flis-Czerniak, „Tajemna księga Litwy”. Józef Albin Herbaczewski i Tadeusz Miciński ............. 79 5. Marcin Bajko, Tadeusza Micińskiego wizja Litwy i Litwinów – u progu I wojny światowej .......... 101 6. Irena Fedorowicz, Kinga Geben, Konotacje Wilna w polskiej wersji książki Algisa Kalėdy „W poszukiwaniu poetyckiej tożsamości Wilna” (2016) .......... 121 7. Anna Kieżuń, O kulturze litewskiej na łamach międzywojen- nego „Marchołta” .......... 143 8. Halina Turkiewicz, Inspiracje Mickiewiczowskie w najnow- szej polskojęzycznej poezji Litwy .......... 161 9. Helena Nielepko, Temat Wilna i Wileńszczyzny w „Dzienni- kach” Zofii Nałkowskiej .......... 177 10. Bernadetta M. Puchalska-Dąbrowska, Obraz Wilna w „Dzienniku” bł. ks. Michała Sopoćki .......... 191 II Problemy bilingwizmu .......... 209 1. Violetta Wróblewska, Polskie i litewskie bajki ludowe w opra- cowaniu Lucjana Siemieńskiego oraz Jana Karłowicza .......... 209 2. Barbara Dwilewicz, O nazwach własnych w litewskim przekładzie „Krzyżaków” Henryka Sienkiewicza .......... 235 3. Irena Masojć, Kluczowe pojęcia powieści Witolda Gombrowi- cza „Ferdydurke” w przekładzie na język litewski .......... 249 4. Ludmiła Romaszczenko, Иван Франко и Теодор Томаш Еж в контексте проблемы билингвизма .......... 267 5. Krystyna Syrnicka, Deotyma i Proniewska: dwugłos poetycki .......... 281 7 6. Marcin Wakar, Tłumaczenia literatury litewskiej w publika- SPIS TREŚCI cjach olsztyńskiego wydawnictwa „Pojezierze” .......... 297 7. Michał Siedlecki, Wokół recepcji twórczości Czesława Miłosza w Polsce i na Litwie: podobieństwa oraz różnice .......... 309 III Konteksty literackie i kulturowe .......... 329 1. Anna Wydrycka, Legionista Henryk Elzenberg (na podstawie listów do Wacława Borowego) .......... 329 2. Małgorzata Burzka-Janik, Mickiewiczowskie „miejsce” schronienia .......... 339 3. Natalia Popłonikowska, Fenomen „Dziadów” Mickiewicza we współczesnej literaturze popularnej. Na przykładzie po- wieści „Pies i klecha. Tancerz” Łukasza Orbitowskiego i Jarosława Urbaniuka .......... 371 4. Anna Józefowicz, Zygmunt Gloger’s “Baśnie i powieści” (Fa- iry Tales and Stories) – Composition, Characters, Axiology .......... 389 IV Recenzje .......... 411 1. Wojciech Kalinowski, Niesamowite dramaty Stefana Grabińskiego .......... 411 1. Robert Suski, Krystyna z Markyate i samotność, czyli jak łatwo wypaczyć sens opowieści .......... 421 V Sprawozdania .......... 429 1. Grażyna Dawidowicz, Powojenne losy wilnian. Wykład profesor Aliny Kowalczykowej w Książnicy Podlaskiej .......... 429 2. Jagienka Perlikiewicz-Kass, „Konstanty Ildefons Gałczyń- ski – miejsca niedoczytane” – Ogólnopolska Konferencja Naukowa, Pranie, 7 – 8 VI 2019 roku .......... 435 3. Michał Misztal, Biblioteka Mazurska powróciła do Ogródka. Muzeum Michała Kajki otwarte .......... 441 4. Mateusz Napiórkowski, Międzynarodowa Konferencja Na- ukowa „Folklor litewski i polski XIX oraz XX wieku. Źródła – literackie przekształcenia – interpretacje”, Wilno – Onikszty 23–24 listopada 2018 roku .......... 455 8 Bibliotekarz Podlaski I Lithuania and Lithuanians in literary approaches .............. 11 1. Tadeusz Bujnicki, Lithuania of the Żagary group members. OF CONTENTS TABLE Between history, myth and modernity .............. 11 2. Andrzej Baranow, The work of Antanas Baranauskas from the st 21 century perspective ............. 33 3. Monika Pokorska-Iwaniuk,
Load more

Recommended publications
  • THE PAST and PRESENT of the SAMOGITIAN LANGUAGE 1. Historical Overview an Essential Question Has Been Repeatedly Raised Since Ol
    The Past and Present of the Samogitian Language JUOZAS PABRĖŽA https://doi.org/10.22364/bf.28.1.05 Baltu filoloģija XXVIII (1) 2019 THE PAST AND PRESENT OF THE SAMOGITIAN LANGUAGE Juozas PABRĖŽA Šiauliai University 1. Historical overview An essential question has been repeatedly raised since olden times: is Samogitian a language or a dialect? Before the appearance of standard Lithu- anian, the concept of the Samogitian language prevailed. Quite a few Samogi- tians wrote their works in Samogitian. The 19th c. boasts a particularly large number of such works. In that period the concern and efforts to create standard Lithuanian on the basis of the Samogitian dialect were particularly obvious. The language and the spelling of Dionizas Poška, Silvestras Valiūnas and Simonas Stanevičaus, all of them originally being South Samogitians, were oriented towards their native Dūnininkai dialect. Three of the most prominent Samogitians of the 19th c. — Jurgis Ambraziejus Pabrėža, Simonas Daukantas and Motiejus Valančius — employed the North Samogitian Dounininkai dialect in their writings. The creator of the standard Samogitian language J. A. Pabrėža wrote: “A Samogitian will never agree about the language either with a Lithuanian, a Prussian or a Latvian.” (Subačius 1996: 54) Juozas Čiulda, the author of the most solid grammar of the Samogitian language of the time, written in Polish in 1854 (Trumpi samprotavimai apie žemaičių kalbos gramatikos taisykles — “Brief Reasoning about the Rules of the Samogitian Language”) consistently used the concept of the Samogitian language, and at the end of his book affirms this by stating the following: “These are my speculations about the Samogitian language.
    [Show full text]
  • Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej 2020/13
    WW następnymnastępnym numerzenumerze StudiówStudiów InterkulturowychInterkulturowych EuropyEuropy Środkowo-WschodniejŚrodkowo-Wschodniej międzymiędzy innymi:innymi: 13 tudia nterkulturowe Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej Europy Interkulturowe Studia S I Izabella Malej „Błok i Jung: inflacja ego Wiersze( o Przepięknej Pani)” Europy Środkowo-Wschodniej Marcin Niemojewski „«I nie tylko w powiastkach drzemie ta historia» – Młyn Bałtaragisa Kazysa Boruty z perspektywy antropologii literatury” TOM 13 www.wuw.pl xStudia Inter nr 13.indd 3 25/10/20 18:53 Studia Interkulturowe EuropyEuropy Środkowo-Wschodniej TOMTOM 13 8 logo WUW.inddWarszawa 1 20155/12/2014 12:54:19 PM Rada Naukowa Madina Aleksejewa, Paweł Bukowiec, Jerzy Grzybowski, Magnus Ilmjärv, Eriks Jekabsons, Peter Kaša, Andrej Liuby, Dangiras Mačiulis, Izabella Malej, Juraj Marusiak, Ljudmila Popovic, Wanda K. Roman, Anatol Wialiki Kolegium redakcyjne Iwona Krycka-Michnowska (Redaktor Naczelna), Joanna Getka (Zastępca Redaktor Naczelnej), Joanna Kozłowska (Sekretarz Redakcji), Monika Grącka, Marcin Niemojewski Adres redakcji 02-678 Warszawa, ul. Szturmowa 4, pok. 319, Polska tel.: (+ 48) 22 55 34 219; tel./faks: (+ 48) 22 55 34 229 e-mail: [email protected], [email protected] Projekt okładki Jakub Rakusa-Suszczewski Ilustracja na okładce: obraz Małgorzaty Koźbiał Nostalgia Redaktor prowadzący Dorota Dziedzic e-mail: [email protected] Redaktor Mateusz Tokarski ISSN 1898-4215 e-ISSN 2544-3143 © tytułu: Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej by Jan Koźbiał,
    [Show full text]
  • Collectivist' Spirit" (P
    with the mysticism of the Eurasian 'collectivist' spirit" (p. 54). Considering transcul- ture's desire to transcend politics, and also Epstein's argument for "utopianism after utopia" and "non-totalitarian totality," this particular historical (and ideological) con- text really needs to be addressed. Eliot Borenstein New York University Virgil Krapauskas, Nationalism and Historiography: The Case of Nineteenth Century Lithuanian Historicism. Boulder, CO: East European Monographs, 2000. viii, 234 pp. Distributed by Columbia University Press, New York. Krapauskas' book-length historiographical essay*fills an essential spot in the cor- pus of Lithuanian historical writing. The appearance of ethnic nationalism in East Central Europe in the nineteenth century would change the politieal landscape in the twentieth. Krapauskas traces the appearance of this brand of identity formation in the historical works - professional, joumälistic and dilettante - in Lithuania during the century leading to independence in 1918. Krapauskas' monograph is solid despite persistent problems with intent and the- ory. Thus, he writes, "Historicism mediated between the prejudices of nationalism and the dispassion of historical research," using Maurice Mandelbaum's definition of his- toricism that an event could only be understood "in terms of the place it occupied and the role it played within a process of development." Presumably, Krapauskas' mono- graph should then trace this approach to history in nineteenth century Lithuania. It does not do so, except tangentially. Nationalism and Historiography is about the de- velopment of Lithuanian historical writing as part of the Lithuanian national awaken- ing. Krapauskas' approach, not his subject matter, may be historicist. Nationalism and Historiography is also conceptually tentative.
    [Show full text]
  • Ieškant Poetinės Vilniaus Tapatybės W Poszukiwaniu
    ALGIS KALĖDA IEŠKANT POETINĖS VILNIAUS TAPATYBĖS W POSZUKIWANIU POETYCKIEJ TOŻSAMOŚCI WILNA IN SEARCH OF POETICAL IDENTITY OF VILNIUS Mokymo priemonė humanitarinio profilio studentams, taip pat tarptautinės mainų programos ERASMUS dalyviams ALGIS KALĖDA IEŠKANT POETINĖS VILNIAUS TAPATYBĖS W POSZUKIWANIU POETYCKIEJ TOŻSAMOŚCI WILNA IN SEARCH OF POETICAL IDENTITY OF VILNIUS Mokymo priemonė humanitarinio profilio studentams, taip pat tarptautinės mainų programos ERASMUS dalyviams Vilniaus universiteto leidykla 2016 UDK 821.162.1.09(474.5)-1(075.8) Ka-182 Apsvarstė ir rekomendavo išleisti Vilniaus universiteto Filologijos fakulteto taryba (2015 m. gruodžio 18 d., protokolas nr. 3) Recenzavo: prof. Nijolė KAŠELIONIENĖ (Lietuvos edukologijos universitetas) dr. Marcin NIEMOJEWSKI (Varšuvos universitetas) ISBN 978-609-459-657-5 (internete) ISBN 978-609-459-658-2 (spausdintinis) © Algis Kalėda, 2016 © Vilniaus universitetas, 2016 TURINYS � 1 � ĮVADAS. Miesto veidai 8 WSTĘP. Oblicza miasta 16 INTRODUCTION. Faces of the City 25 � 2 � Literatūriniai įvaizdžiai šiuolaikinėje Lietuvos lenkų poezijoje 34 Topika literacka we współczesnej poezji polskiej na Litwie 49 Literary Images in the modern Poetry of the Poles of Lithuania 66 � 3 � ANTOLOGIJA Wilno w poezji polskiej (wybrane teksty) 84 Vilnius lenkų poezijoje (atrinkti tekstai) � 4 � ANTOLOGIJA Vilnius lietuvių poezijoje (atrinkti tekstai) 100 Wilno w poezji litewskiej (wybrane teksty) 5 � 1 � ĮVADAS. Miesto veidai QWE WSTĘP. Oblicza miasta QWE INTRODUCTION. Faces of the City 7 Įvadas Poetiniai miesto veidai T urbūt kiekvienas, bent kiek adekvačiau suvokiantis plačią formu- luojamos ir svarstysimos temikos („Vilniaus poetinė tapatybė“, „Po- etinis Vilnius“) apimtį, gerai supranta, jog trumpame darbe neįma- noma apibūdinti visos medžiagos. Šiuo atveju visų pirma siekiama pateikti propedeutinį šių klausimų kontūrą, kuris daugeliu atžvilgių būtų patrauklus jaunam protui ir paskatintų jį toliau skverbtis į be galo gausų ir neabejotinai didžiai reikšmingą „gimtosios Europos“ kultūrinį arealą.
    [Show full text]
  • PAKIET INFORMACYJNY ECTS Kierunek: STOSUNKI MI ĘDZYNARODOWE
    UNIWERSYTET WROCŁAWSKI WYDZIAŁ NAUK SPOŁECZNYCH INSTYTUT STUDIÓW MI ĘDZYNARODOWYCH PAKIET INFORMACYJNY ECTS Kierunek: STOSUNKI MI ĘDZYNARODOWE EUROPEAN CREDIT TRANSFER SYSTEM EUROPEJSKI SYSTEM TRANSFERU PUNKTÓW KREDYTOWYCH Dokument obowi ązuje wył ącznie studentów, którzy rozpocz ęli studia w roku akademickim 2011/2012 lub w latach wcze śniejszych. Dla studentów, którzy rozpoczn ą studia w roku 2012/2013, wi ążą ce s ą dokumenty sporz ądzone zgodnie z wymogami Krajowych Ram Kwalifikacji (KRK) WROCŁAW 2012/2013 DOKUMENT CHRONIONY PRAWEM AUTORSKIM. Zabronione jest kopiowanie, przetwarzanie i rozpowszechnianie w jakimkolwiek celu oraz postaci bez pisemnej zgody władz Instytutu Studiów Mi ędzynarodowych UWr. oraz autorów syllabusów. Pakiet ECTS, kierunek: Stosunki mi ędzynarodowe, rok akademicki 2012/2013 1. INFORMACJE OGÓLNE Niniejszy pakiet informacyjny ECTS zawiera niezb ędne informacje o Uniwersytecie Wrocławskim oraz opisuje szczegółowo ofert ę dydaktyczn ą Instytutu Studiów Mi ędzynarodowych na kierunku „Stosunki Mi ędzynarodowe”. Wspomniane informacje s ą skierowane do studentów krajowych i zagranicznych pragn ących podj ąć studia w ISM w ramach Europejskiego Systemu Transferu Punktów Kredytowych. 1.1. Główny koordynator ECTS Uniwersytetu Wrocławskiego Uniwersytet Wrocławski Dział Nauczania pl. Uniwersytecki 1 50-137 Wrocław Polska tel.: 0048/71/3752255 fax: 0048/71/3436712 1.2. Koordynator ECTS w Instytucie Studiów Mi ędzynarodowych dr Bartosz Michalski Instytut Studiów Mi ędzynarodowych Uniwersytet Wrocławski ul. Koszarowa 3 51-149 Wrocław Polska Tel./fax: 0048/71/3261004 e-mail: [email protected] 1.3. Europejski System Transferu Punktów Kredytowych ECTS (European Credit Transfer and Accumulation System, Europejski System Transferu Punktów Kredytowych) został wprowadzony w życie decyzj ą Komisji Wspólnot Europejskich w celu upowszechnienia jednolitej procedury gwarantuj ącej uznawanie studiuj ącym przez ich macierzyste o środki akademickie, odbytych przez nich studiów za granic ą.
    [Show full text]
  • The Paths of Mathematics in Lithuania: Bishop Baranauskas (1835‒1902) and His Research in Number Theory
    TECHNICAL TRANSACTIONS CZASOPISMO TECHNICZNE FUNDAMENTAL SCIENCES NAUKI PODSTAWOWE 2-NP/2015 JUOZAS BANIONIS* THE PATHS OF MATHEMATICS IN LITHUANIA: BISHOP BARANAUSKAS (1835‒1902) AND HIS RESEARCH IN NUMBER THEORY ŚCIEŻKI MATEMATYKI NA LITWIE: BISKUP BARANOWSKI (BARANAUSKAS) (1836‒1902) I JEGO BADANIA Z TEORII LICZB Abstract Bishop Antanas Baranauskas is a prominent personality in the history of the Lithuanian culture. He is well known not only as a profound theologian, a talented musician creating hymns, a literary classicist and an initiator of Lithuanian dialectology, but also as a distinguished figure in the science of mathematics. The author of this article turns his attention to the mathematical legacy of this prominent Lithuanian character and aspires to reveal the circumstances that encouraged bishop Antanas Baranauskas to undertake research in mathematics, to describe the influence of his achievements in the science of mathematics, to show the incentives that encouraged him to pursue mathematical research in Lithuania as well as to emphasize his search for a connection between mathematics and theology. Keywords: number theory, geometry, infinity and theology Streszczenie Biskup Antoni Baranowski (Antanas Baranauskas) należy do prominentnych osobistości w hi- storii kultury litewskiej. Znany jest jako istotny teolog, utalentowany muzyk tworzący hymny, literacki klasyk i inicjator dialektologii Litwy; zajmował się również matematyką. W artykule przedstawiono okoliczności, w związku z którymi biskup A. Baranowski zajął się badaniami matematycznymi. Zarysowane zostało znaczenie jego wyników w rozwoju badań matematycz- nych na Litwie. Podkreślono również związki pomiędzy matematyką i teologią. Słowa kluczowe: teoria liczb, geometria, nieskończoność i teologia DOI: 10.4467/2353737XCT.15.202.4407 * Lithuanian University of Educational Sciences, Vilnius, Lithuania; [email protected] 6 1.
    [Show full text]
  • Lithuanian Paths to Modernity
    Lithuanian Paths to Modernity VYTAUTAS MAGNUS UNIVERSITY EGIDIJUS ALEKSANDRAVIČIUS Lithuanian Paths to Modernity UDK 94 Al-79 ISBN 978-609-467-236-1 (Online) © Egidijus Aleksandravičius, 2016 ISBN 978-9955-34-637-1 (Online) © Vytautas Magnus University, 2016 ISBN 978-609-467-237-8 (Print) © “Versus aureus” Publishers, 2016 ISBN 978-9955-34-638-8 (Print) To Leonidas Donskis 7 Table of Contents Preface / Krzysztof Czyżewski. MODERNITY AND HISTORIAN’S LITHUANIA / 9 Acknowledgements / 21 Part I: Before Down A Lost Vision: The Grand Duchy of Lithuania in the Political Imagination of the 19th Century / 25 Hebrew studies at Vilnius University and Lithuanian Ethnopolitical tendencies in the First part of the 19th century / 39 The double Fate of the Lithuanian gentry / 57 Political goals of Lithuanians, 1863–1918 / 69 Associational Culture and Civil Society in Lithuania under Tsarist Rule / 87 The Union’s Shadow, or Federalism in the Lithuanian Political Imagination of the late 19th and early 20th centuries / 105 Part II: The Turns of Historiography The Challenge of the Past: a survey of Lithuanian historiography / 137 Jews in Lithuanian Historiography / 155 Lost in Freedom: Competing historical grand narratives in post-Soviet Lithuania / 167 8 LITHUANIAN PATHS TO MODERNITY Part III: The Fall, Sovietization and After Lithuanian collaboration with the Nazis and the Soviets / 195 Conspiracy theories in traumatized societies: The Lithuanian case / 227 Lithuanian routes, stories, and memories / 237 Post-Communist Transition: The Case of Two Lithuanian Capital Cities / 249 Emigration and the goals of Lithuania’s foreign policy / 267 Guilt as Europe’s Borderline / 281 9 Preface Krzysztof Czyżewski MODERNITY AND HISTORIAN’S LITHUANIA I worry about ‘progressive’ history teaching… The task of the historian is to supply the dimension of knowledge and narrative without which we cannot be a civic whole..
    [Show full text]
  • Lithuanian Women in Arts and Culture: Behind the Superficial Equality Analytical Review
    Lithuanian Women in Arts and Culture: Behind the Superficial Equality Analytical Review Introduction This analytical review is prepared under the Creative Europe project “Wom@rts”. Women’s Equal Share of Presence in the Arts and Creative Industries”, aimed at highlighting and supporting the creativity of women from a cross-sectoral perspective, focussing on – and inter-linking when possible various sectors of the Cultural and Creative Industries (ICCs). The goal of the review is to reveal the current situation of women and their status in Arts and ​ ​ Culture, the major issues in gender equality as well as trends and opportunities in Lithuania (also within the European context), with recommendations for gender policy and further scientific research in the field. More specifically, the review focuses on three areas: (1) literature, publishing and comics, (2) cinema and audiovisual arts, (3) theatre, performing arts and music composition. The analysis is based on secondary (academic, cultural expertise, general and cultural media, etc.) sources, including Eurostat and Lithuanian national statistics, Eurobarometer and national surveys, culture related lists of personalities and awards as well as the insight of the review’s authors into the Lithuania specific factors, historical and cultural context, public discourse, media and everyday sexism regarding female role in Arts and Culture in the country. The review begins with a general analytical overview on the position of women in Arts and Culture in Lithuania, explaining statistical data and attitudes towards female artists while offering historical rationale behind them. Then it moves to the respective coverage of the three areas mentioned above and is finishes with conclusions and recommendations for public policy and scientific research.
    [Show full text]
  • Lithuanian Activities of the Students of Seinai Theological Seminary
    „Studia Ełckie” 23(2021), nr 2, s. 189-205 e-ISSN 2353-1274 p-ISSN 1896-6896 DOI: 10.32090/SE.230210 ALGIMANTAS KATILIUS* Lithuanian Activities of the Students of Seinai Theological Seminary Seinai Theological Seminary was established in 1826. The initiative of founding the seminary belonged to Mikalojus Manugevičius, the bishop of Seinai. The founding of the diocesan theological seminary was inspired by the desire to train clergymen for the pastoral work in diocesan parishes. At that time, the Tykocin seminary of the missionary monastery existed in the territory of the diocese of Seinai or Augustów1, but it was not capable of meeting the needs of the diocese. The most acute problem was that there were not enough priests who were good enough in Lithuanian to do pastoral work in Lithuanian parishes. Bishop Manugevičius realised it well. When visiting the Lithuanian part of the diocese, he observed that there were few Lithuanian priests in the areas where people knew only Lithuanian. The bishop realised the problem could only be solved by establishing a seminary under the church of the cathe- dral. With this matter he approached the official commission on religion and education. He insisted that a second theological seminary was a necessity and wrote that the residents of the districts of Marijampolė, Kalvarija, and part of Seinai spoke Lithuanian and there had to be a seminary for young Lithuanians2. The hopes that young people from Lithuanian parishes would enrol in the seminary were confirmed in the very first year. According to the suffragan * Algimantas Katilius – The Lithuanian Institute of History, Vilnius, Lithuania ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4942-5053; e-mail: [email protected] 1 About the name of the diocese, see e.g.: W.
    [Show full text]
  • From Conflict to Reconciliation. Creating the National Identity on the Polish-Lithuanian Borderland
    74 | Urszula Namiotko, Karol Konaszewski Kultura i Edukacja 07 No. 4 (118), pp. 74–91 DOI: 10.15804/kie.2017.04.06 www.kultura-i-edukacja.pl Urszula Namiotko, Karol Konaszewski From Conflict to Reconciliation. Creating the National Identity on the Polish-Lithuanian Borderland abstract The authors are discussing the shaping of the national identity of Polish-Lithua- nian frontier denizens, regarding the historical events of the 20th century. In the first part of the article, they present a brief historical sketch of Polish-Lithua- nian relations, putting significant emphasis on the moment of the Sejny uprising beginning, that is August 22nd, 1919. Reclamation of independence after World War I put both countries in a challenging position of building own national- ity image. Defining own territorial affiliation of the Sejny region spawned an exceptionally harsh conflict between Poles and Lithuanians, leading to the upris- ing. The results of these events echo in Polish-Lithuanian relations in the Sejny region to this day. The second part of the article is devoted to the presentation of the multidimensional and constantly created identity concept by Jerzy Nikitoro- wicz, as an introduction to considering the shaping process of identity among youth of the cultural borderland. The authors point to the fact how important it is to find a platform of dialogue for both parties. They explain selected activities regarding intercultural education, accomplished in local environments by the “Borderland of arts, cultures and nations” center animators in Sejny. Keywords: national identity, borderland, Sejny uprising, intercultural education, site of memory, local society Department of Intercultural Education, Faculty of Pedagogy and Psychology, University of Białystok, Poland, E-MAIL: [email protected].
    [Show full text]
  • CHRONICLE of the CATHOLIC CHURCH in LITHUANIA, No. 68
    CHRONICLE OF THE CATHOLIC CHURCH IN LITHUANIA No.68 A Translation of the Complete Lithuanian original LIETUVOS KATALIKŲ BAŽNYČIOS KRONIKA Nr. 68 Documenting the Struggle for Human Rights In Soviet-Occupied Lithuania Today Translated by: Rev. Casimir Pugevičius Translation Editor: Marian Skabeikis Published by Lithuanian Catholic Religious Aid, Inc. 351 Highland Blvd., Brooklyn, NY 11207 © Lithuanian Ctholic Religious Aid, 1987 ISSN 0197-0348 This issue of the Chronicle was made possible by the generous support of the Tinitarians. (See p.12) Franciscan Fathers Press 341 Highland Blvd. Brooklyn, NY 11207 COVER: The Tomb of St. Casimir, over the high altar of the Church of SS. Peter and Paul in Antkainis, Lithuania. The saint's remains were transferred here in 1953, when the Soviet authorities confiscated the original resting place, the Cathedral of Vilnius. CHRONICLE OF THE CATHOLIC CHURCH IN LITHUANIA No. 68 Introduction In 1940, when the Soviet Union occupied Lithuania by force, 85.5% of the country's more than 3 million inhabitants were Roman Catholic, 4.5% Protestant, 7.3% Jewish, 2.5% Orthodox and 0.2% of other persuas i ons. In the two archdioceses and four dioceses were: 708 churches, 314 chapels, 37 monasteries, 85 convents, three archbishops, nine bishops, 1271 diocesan priests, 580 monks, of whom 168 were priests. Four seminaries had 470 students. There were 950 nuns. Nuns cared for 35 kindergartens, 10 orphanages, 25 homes for the aged, two hospitals, a youth center, and an Institute for the deaf-mute. On June 15, 1940, the Red Army marched into Lithuania; the independent government was replaced by a puppet regime.
    [Show full text]
  • VILNIUS UNIVERSITY Tomas Andriukonis
    VILNIUS UNIVERSITY Tomas Andriukonis ANTANAS BARANAUSKAS’ ORIGINAL TEXTS (1853–1863) – HISTORY OF WRITING Summary of Doctoral Dissertation Humanities, Philology (04 H) Vilnius, 2013 The Dissertation was prepared at Vilnius University in 2008–2012. Research Supervisor: Dr. Brigita Speičytė (Vilnius University, Humanities, Philology – 04 H) Research Consultant: Prof. Habil. Dr. Viktorija Daujotytė-Pakerienė (Vilnius University, Humanities, Philology – 04 H) The Dissertation shall be defended at the Council of Philology Sciences at Vilnius University: Chairman: Prof. Habil. Dr. Viktorija Daujotytė-Pakerienė (Vilnius University, Humanities, Philology – 04 H) Members: Prof. Dr. Arvydas Pacevičius (Vilnius University, Social siences, Communication and Information – 08 S) Prof. Dr. Paulius V. Subačius (Vilnius University, Humanities, Philology – 04 H) Prof. Dr. Skirmantas Valentas (Šiauliai University, Humanities, Philology – 04 H) Dr. Reda Griškaitė (Lithuanian Institute of History, Humanities, History – 05 H) Opponents: Prof. Dr. Roma Bončkutė (Klaipėda University, Humanities, Philology – 04 H) Doc. Dr. Dalia Čiočytė (Vilnius University, Humanities, Philology – 04 H) The official defence of the Dissertation will be held at the public meeting of the Council of Philology Sciences in Vincas Krėvė Hall, Faculty of Philology, Vilnius University at 2 p.m. on 12 September 2013. Address: 5 Universiteto Str., LT-01315, Vilnius, Lithuania. The summary of Dissertation was mailed on 12 August 2013. The Dissertation is available at Vilnius University library. VILNIAUS UNIVERSITETAS Tomas Andriukonis ORIGINALIEJI ANTANO BARANAUSKO TEKSTAI (1853–1863 m.) – RAŠYMO ISTORIJA Daktaro disertacijos santrauka Humanitariniai mokslai, filologija (04 H) Vilnius, 2013 Disertacija rengta 2008–2012 metais Vilniaus universitete Mokslinis vadovas: Dr. Brigita Speičytė (Vilniaus universitetas, humanitariniai mokslai, filologija – 04 H) Konsultantas: Prof. habil. dr.
    [Show full text]