LITIE
Algemeen clraaiboek Ajax- Celtic FC
6 november 2013
Algemeen commandant Hoofd Ondersteuning Hoofd Informatie Hoofd Mobiliteit Hoofd Ordehandhaving Hoofd Opsporing
Versie Door Datum : 4 november 2013
waalczaam en dienstbaary, Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
Inhoudsopgave Eenheid Amsterdam Algerneen Draaiboelc Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
Toestand
1.1 Algemeen
Ajax is tijdens de loting voor de groepsfase van de UEFA Champions League in Monaco aan FC Barcelona, AC Milan en Celtic FC gekoppeid.
Op 6 november 2013 2013 te 20:45 uur wordt in de Amsterdam ArenA de Champions League wedstrijd Ajax - Celtic FC gespeeld. De wedstrijd is aangemerkt als een hoog risico wedstrijd en is ingeschaald als een wedstrijd. De Amsterdam ArenA zal om 18:45 uur open gaan voor de Celtic FC supporters en om 19:15 uur open gaan voor de Ajax supporters. De hoofdingang E zal om 18:15 uur geopend zijn.
Na afloop van de wedstrijd Celtic FC — AFC Ajax, gespeeld op dinsdag 22 oktober 2013, hebben Ajax supporters zich ernstig misdragen. Op Celtic Park werden door Ajax-fans stoeltjes vernield, die vervolgens naar stewards werden gegooid. Een steward zou daarbij lichtgewond zijn geraakt. Enkele harde kern leden van de failliete voetbalvereniging Glasgow Rangers hadden zich toen aangesloten bij de Ajax-supporters. Algemeen is bekend dat de supporters van Glasgow Rangers rivalen zijn van de supporters van Celtic FC.
Celtic FC heeft 2600 kaarten toegewezen gekregen voor haar supporters. De supporters zullen plaats nemen in de vakken 415-416 en 417. De verwachting is echter dat in totaal tussen de 7000-8000 supporters zullen afreizen naar Amsterdam, een groot deel daarvan zal at op dinsdag 5 november 2013 in Amsterdam aanwezig zijn. Een groot gedeelte van het totaal aantal supporters zal niet in het bezit zijn van een toegangskaart en hoogstwaarschijnlijk zullen zij zich gaan ophouden in de binnenstad van Amsterdam, vermoedelijk in het Wallengebied. Een aantal van deze supporters zal mogelijk ook proberen orrai' de Amsterdam Arena zonder kaart de Arena in te "glippen". Er wordt verwacht dat ongeveer personen van de zogenaamde harde kern "Green Brigade' aanwezig zullen zijn in Amsterdam.
Op donderdag 7 november 2013 vind in Eindhoven de wedstrijd PSV-Dynamo Zagreb plaats. Verwacht wordt dat MEI II
De wedstrijd is uitverkocht, dat betekent dus dat er ongeveer 51.000 supporters aanwezig zullen zijn om de wedstrijd in de Amsterdam Arena te bekijken.
Het supportershome zal deze dag onder gestetde voorwaarden geopend zijn. De voorwaarden worden besproken op maandagmiddag 4 november 2013 omstreeks 14.00 uur.
In de Champions League speetronden 2 en 3 van het huidige seizoen (wedstrijden Basel — Schalke 04 en Schalke 04 — Chelsea) zijn door Greenpeace acties uitgevoerd tijdens de wedstrijd of op de Eenheid Amsterdam Algerneen Draaiboek
wedstri'dda .
1.1.1 Risico's en scenario's
1.1.2 Beleidsuitgangspunten & tolerantiegrenzen
De standaard Beleids- en Tolerantiegrenzen (van 18 februari 2013) zijn van toepassing, deze zijn toegevoegd als bijiage.
Indien noodzakelljk zal in overleg met de burgemeester van Amsterdam tevens gebruik gemaakt worden van een noodbevel. Voorbereidingen hiertoe zijn reeds getroffen.
5 Eenheid Amsterdam Algemean Draaiboelc
1.2 Feitelijke situatie gebeurtenis
1,2..1 Activiteitenprofiel
Aard/categorie wedstrijd Het betreft een wedstrijd van dit is een zogenaamde wedstrijd.
Flankerende evenementen/ activiteiten Dinsdaq 5 november 2013 te 15.15 uur: Uitreiking Prix de Rome door HMK Maxima in het Appel Arts Center, Prins Hendrikkade 142 Amsterdam Dinsdaq 5 november 2013: Op Sportpark de Toekomst zal in het kader van de Youth League een wedstrijd tussen Ajax Al — Celtic FC U-19 worden gespeeld Dinsdaq 5 november 2013: Concert Parov Stelar Band in de HMH, Boulevard 590 te Amsterdam. Dinsdaq 5 november 2013 te 20.00 uur: Bezoek HMK Maxima bij de musical voorstelling "Zij gelooft in Mij", in het De La Mar theater. Woensdaq 6 november 2013, qehele dag: Nationale Techniekdag van het Ministerie van Defensie, op het NDSM terrein. Woensdaq 6 november 2013 te 13.00 uur: Demonstratie "Stop de wapenhandel" op het Beursplein Woensdaq 6 november 2013 te 15.00 uur: Uitreiking Erasmus Prijs in het Koninklijk Paleis op de Dam door ZMK Willem-Alexander en HMK Maxima. Verder ook aanwezig Prinses Beatrix, Prins Constantijn, Prinses Laurentien en de Burgemeester. Woensdaq 6 november 2013 te 17.00 uur: Gala diner in Beursgebouw op het Beursplein 5 in verband met 100 jaar Beursplein 5 in aanwezigheld van HMK Maxima. Hiervoor staan ook tenten opgesteld op het Beursplein. Dit evenement dient ongestoord te verlopen. Donderdaq 7 november 2013: PSV - Dynamo Zagreb te Eindhoven, ongeveer 250 risicosupporters komen naar Nederland en mogelijk naar Amsterdam. Donderdaq 7 november 2013: AZ - Shakhter Karagandy te Alkmaar, ongeveer 60 VIP-supporters komen naar Nederland.
Programma en tijdschema
Tijd Gebeurtenis 05/11/2013 te 10.30 Training Ajax, op sportpark de Toekomst (besloten training) 05/11/2013 te 18.00 Persconferentie Ajax 05/11/2013 te 13.20 Aankomst team Celtic FC Schiphol met vlucht HV7346 05/11/2013 te 18.30 Persconferentie Celtic FC 05/11/2013 te 19.00 Laatste training van Celtic FC in Amsterdam Arena 05/11/2013 te 19.00 Extra Veiligheidsoverleg 06/11/2013 inloop vanaf ochtend Aankomst supporters Celtic FC 06/11/2013 te 10:30 Security meeting 06/11/2013 te 10.30 Laatste training van Celtic FC op sportpark de Toekomst 06/11/2013 te 19:15 Aankomst spelersbus Celtic FC 06/11/2013 te 19:15 Aankomst spelersbus Ajax 06/11/2013 te 18:15 Opening hoofdingang ArenA 06/11/2013 te Opening stadion voor Celtic FC supporters 06/11/2013 te 19:15 Opening stadion overige supporters 06/11/2013 te 20:45 Start wedstrijd 06/11/2013 te 22:30 Eind wedstrijd 06/11/2013 Uitstroom supporters Ajax
6 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
06/11/2013 Uitstroom supporters Celtic FC 06/11/2013 aansluitend aan Vertrek Celtic FC Schiphol naar Glasgow met vlucht HV7345 wedstrijd, omstreeks 00.15 uur
Ticketverkoop De wedstrijd is uitverkocht.
Drank (verkoop) In de Amsterdam Arena zal tijdens de wedstrijd geen sprake zijn van verkoop van alcoholische dranken met uitzondering van het hoofdgebouw.
Verblijf Het team van A'ax zal verbli'ven
Het team van Celtic FC komt op dinsdag 5 november 2013 to 12.30 uur aan op Schi hol. Zi. zullen in de avond aan trainen om 19.00 uur in de Amsterdam Arena. Het team zal verblijven Het team zal aansluitend aan de wedstrijd op 6 november 2013 vertrekken.
Op woensdag 6 november 2013 om 10.30 uur, op de wedstrijddag zelf, zal het team Celtic FC nogmaals een training hebben op sportpark De Toekomst.
De UEFA dele atie met scheidsrechters zal verbli'ven in
1.2.2 Publieksprofiel Ajax
Bezoekersaantal Ajax Ajax heeft passe partouts verkocht voor de thuiswedstrijden van de Champions Levi, wedstrijden. De wedstrijd Ajax — Celtic FC is uitverkocht. Bij een uitverkocht stadion zijn er supporters aanwezig zijn.
Doelgroep Ajax A'ax heeft enkele honderden doel roe su orters. Een aantal van hen heeft ook een stadionverbod.
Er is op dit moment geen recente relevante informatie die duidt op ongeregeldheden.
Na afloop van de wedstrijd Celtic FC — AFC Ajax, gespeeld op dinsdag 22 oktober 2013, hebben Ajax supporters zich ernstig misdragen. Op Celtic Park werden door Ajax-fans stoeltjes vernield, die vervolgens naar stewards werden gegooid. Een steward zou daarbij lichtgewond zijn geraakt. De UEFA beslist op 21 november of Ajax bestraft wordt voor deze ongeregeldheden.
7 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
1.2.3 Publieksprofiel Celtic FC
Bezoekersaantal Celtic FC Totaal worden ongeveer 2600 supporters van Celtic FC verwacht in de vakken 415/416/417 van de Amsterdam ArenA. De verwachting is dat enkele supporters van Celtic FC in het bezit zijn van toegangsbewijzen voor andere plaatsen in het stadion dan de aangewezen supportersvakken. Een ander deel van de supporters, ongeveer 5000 personen, zullen hoogstwaarschijnlijk niet in het bezit zijn van een geldige toegangskaart.
In totaal worden ongeveer Celtic FC supporters verwacht in Amsterdam.
Meestal gaan de supporters voor de wedstrijd in grote groepen de stad in alwaar zij (alcoholische) drank nuttigen en zingen, over het algemeen genomen zorgen zij voor weinig problemen.
Er zullen 250 Celtic FC supporters plaatsnemen op de hoofdtribune in de vakken 110 en 111, dit betreffen sponsoren en clubleden van Celtic FC.
Doelgroep Celtic FC
Celtic is voor haar supporters veel meer dan een voetbalclub. Zij is een weerspiegeling van hun cultuur en geschiedenis. Velen geloven dat het succes van Celtic FC hun lerse/Schotse, dus Keltische, geschiedenis en identiteit heeft doen overleven. Deze identiteit was belangrijk voor de mensen die vaak met sektarisme tegemoet werden getreden. Het katholieke Celtic is altijd een "non-sectarian" club geweest waarbij ook protestanten speelden en nog altijd kunnen spelen. De Celtic-familietraditie is het belangrijkste onderdeel van de Celtic-cultuur/-geschiedenis. Celtic-supporters zijn overal graag geziene gasten. De supporters hebben zowel de UEFA- als de FIFA Fair-Play-prijs gewonnen na de verloren UEFA-Cupfinale tegen het FC Porto van Mourinho in 2003.
De SBG zal worden bijgestaan door 6-tal spotters van de politie uit Schotland om de (risico) supporters van Celtic FC te herkennen en aan te spreken. Over het algemeen is de relatie tussen de risicosupporters en spotters goed. In verband met de wedstrijd van PSV - Dynamo Zagreb, op donderdag 7 november 2013, zullen er tevens 2 spotters uit Zagreb aanwezig zijn om eventuele risicosupporters van Dynamo Zagreb te onderkennen. De relatie tussen de supporters van Celtic FC en Dynamo Zagreb is niet goed.
Vervoer Celtic FC supporters De Schotse supporters zullen naar verwachting deels reizen op de dag van de wedstrijd middels goedkope vluchten en de veerboot, zij zullen dan billds in de stad aanwezi zi'n en zullen na de wedstri'd direct weer vertrekken.
Er zijn vier chartervluchten, waarvan bekend is dat Celtic FC supporters daar gebruik van maken.
8 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
- Tweemaal een tweedaagse charter van Glasgow naar Amsterdam aankomst 5 november 2013 en vertrek 6 november 2013. Voor deze vlucht zijn 5 bussen gereserveerd, de mensen worden naar de hotels gebracht waar zij verblijven. Dit zijn hoofdzakelijk sponsoren en VIP's. - Tweemaal een eendaagse vlucht, aankomst in de ochtend van 6 november 2013 en vertrek aansluitend aan de wedstrijd. Men wordt vervoerd met bussen vanaf Schiphol naar P2 Risk.
De verwachting is dat op de vooravond, dinsdag 5 november 2013, tussen de Celtic FC supporters aanwezig zullen zijn in Amsterdam.
Tevens komen ongeveer supporters op woensdag 6 november 2013 rond 09.00 uur aan met een veerboot in Amsterdam.
Via de Kanaaltunnel komen ook nog twee bussen met ongeveer supporters naar Amsterdam, zij komen al aan op 5 november 2013.
Van de overige supporters is niet direct bekend wanneer of hoe zij of zullen reizen naar Amsterdam, vermoedelijk komen ook een groot aantal supporters met eigen vervoer naar Amsterdam.
1.2.4 Ruimtelijk profiel Amsterdam ArenA
Inrichting De supporters van Celtic FC zullen plaatsnemen in de vakken 415-416-417. Tevens zullen er tourniquets worden geplaatst in het hek bij segment K voor de veiligheidscontrole van de supporters.
Supportershome Het supportershome zal op de wedstrijddag onder nader te stellen voorwaarden geopend zijn. Deze voorwaarden zullen op maandag 4 november 2013 omstreeks 14.00 uur tijdens het Veiligheidsoverleg nader besproken worden.
Vervoer en parkeergelegenheid supporters Celtic FC De verwachting is dat de supporters van Celtic FC met bussen en de metro zullen afreizen in de richting van de Amsterdam Arena. De bussen kunnen vanaf 10.00 uur worden geparkeerd op P2 risk. VIP's en Pers worden vervoerd met bussen en zij kunnen parkeren op P-Noord. In de directe omgeving van de Amsterdam Arena en op het wegennet rondom Amsterdam zal dit via de verschillende matrixborden worden aangegeven. Daarnaast zullen groepen die eerst de binnenstad bezoeken aansluitend vanuit het centrum met de metro naar de ArenA gaan.
Omgeving: werkzaamheden & afsluitingen Buiten de reguliere werkzaamheden die plaatsvinden rondom de Arena zullen er verder geen extra maatregelen of werkzaamheden zijn.
1.2.5 Ruimtelijk profiel Amsterdam centrum
Wanneer supportersgroepen van zowel Ajax als Celtic FC zich zullen begeven naar het centrum van de stad, is de verwachting dat zij zich zullen bevinden op de zogenaamde 'hotspots' in de stad, namelijk: Wallengebied, Leidseplein en Rembrandtplein.
Vanwege de drukte in het centrumgebied van Amsterdam en de grote aantrekkingskracht die het Monument op de Dam heeft op de supporters is besloten het Monument op de Dam te voorzien van
9 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
hekwerk zodat het niet meer mogelijk is om in het Monument te klimmen of er eventueel tegenaan te plassen. Dit hekwerk zal geplaats worden door het stadsdeel Centrum vanaf dinsdag 5 november 2013 te 15.00 uur tot donderdag 7 november 2013 te 12.00 uur . Dit is in overleg met en met toestemming van de Burgemeester.
10 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
2 Opdracht
2.1.1 Doelstelling (sub-) Driehoek
De doelstelling van de (sub—) driehoek is als een veilig en ongestoord evenement.
Burgemeester De Burgemeester is de eerst verantwoordelijke bestuurder en gezagsdrager waar het gaat om de handhaving van de openbare orde en veiligheid en is belast met het toezicht op openbare samenkomsten (artikel 11 Politiewet en 172 en 174 Gemeentewet). De Burgemeester heeft het opperbevel in geval van ramp of ernstige vrees voor het ontstaan daarvan en is bevoegd de bevelen te geven die nodig zijn met het oog op het voorkomen, beperken en bestrijden van gevaar (artikelen 4 en 5 Wvr).
Hoofdofficier van Justitie De Hoofdofficier van Justitie is primair verantwoordelijk voor de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde (artikel 12 Politiewet 2012).
Politie Eenheid Amsterdam De politie heeft tot taak in ondergeschiktheid aan het bevoegd gezag en in overeenstemming met de geldende rechtsregels te zorgen voor de daadwerkelijke handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven (artikel 3, Politiewet 2012), alsmede de rechtsorde.
2.1.2 Doelstelling politieoptreden
Doelstelling van het politieoptreden komt voort uit de doelstelling welke is gegeven door de (sub-) driehoek van Amsterdam en betreft een doorvertaling hiervan namelijk: een veilig en ongestoord verloop van deze voetbalwedstrijd. De opdracht hierin is het tegengaan van confrontaties en handelend optreden wanneer er zich ordeverstoringen voordoen. Dit conform de standaard dat de organisatie (Ajax) verantwoordelijk is voor de maatregelen in het stadion en de politie voor de handhaving van de openbare orde buiten het stadion.
2.2 Feitelijke situatie politie
2.2.1 Organisatie structuur politie
De organisatie voor dit optreden is ingericht op basis van het "Grootschalig en Bijzonder Optreden" (het knoppenmodel GBO). Er is sprake van een voetbal GBO structuur onder leiding en verantwoordenheid van de Al•emeen Commandant. Direct onder•eschikt aan de Alsemeen Commandant zijn
11 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
Algemeen Commandant
12 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
13 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
3 Uitvoering
De uitvoering van het politieoptreden Iigt in het verlengde van de vastgestelde standaard beleidsuitgangspunten en tolerantiegrenzen. Deze uitgangspunten zijn geoperationaliseerd naar een bejegeningsprofiel voor een goed verloop in de daadwerkelijke uitvoering.
14 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
3.1.2 Ajax
Voor, tijdens en na de wedstrijd is het de taak van Ajax om toezicht te houden op de supporters in de Amsterdam ArenA en daar waar nodig die maatregelen te nemen om de situatie te beheersen en/of de- escalerend te werken. Zii worden daarin indien nodi• 131 • estaan door de •olitie.
- Het bezoekersvak is geopend vanaf voor aanvang wedstrijd uur). De rest van het stadion gaat om 19.15 uur open. - Tourniquets plaatsen in segment K achter de hekken. - Rond het bezoekersvak wordt een net gehangen. - Vak 415 wordt volledig verkocht aan de supporters van Celtic Fc. De segmentscheiding wordt daartoe ver laatst zodat de vakken 415-416-417 ezamenlil eon root vak wordt.
15 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
3.1.4 SGBO Oost-Brabant in verband met PSV — Dynamo Zagreb
In verband met de wedstrijd PSV — Dynamo Zagreb die gespeeld wordt op donderdag 7 november 2013 in Eindhoven is in de eenheid Oost-Brabant ook een SGBO geformeerd. Verwacht wordt dat er op woensdag 6 november 2013 ook supporters van Dynamo Zagreb (eventueel in Amsterdam aanwezig zullen zijn.
In het SGBO van de eenheid Oost-Brabant zijn de navolgende personen, indien noodzakelijk, voor ons aanspreekbaar: Algemeen Commandant (AC)
Geweldsaanwending Deze vordering gebeurt in principe door de pelotons- cq sectiecommandant. De commandant vordert in dit geval driemaal. Er wordt tijdens de operationele staf een vorderingstekst in een aantal varianten in de Engelse taal uitgereikt.
"Attentie, Attentie hier spreekt de politie. U dient zich to verwijderen in de richting van of geweld zal worden gebruikt."
Zie brief BZK 19-12-2006
16 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
17 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
5 november 2013
18 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
6 november 2013
7 november 2013
19 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
5.3 Telefoonlijst
Dienst 06-11-2013
I
20 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
Dienst Telefoonnummer Telefoon nummer
OvJ
Burgemeester Ouder Amstel M. Blankers-Kasbergen ' aulg,Ouder Amstel WPIARIE J
1:q011!,:to
1■] ?Et
21 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
Plattegronden
K 101
A J
Hoard B H ZuId
C 0
HoukNnaang E F
22 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
23 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
24 Eenheid Amsterdam Oineen DiaaibOek
Thuis en uittenue Celtic FC Eenheid Amsterdam Algernen Diaathoelt
MEm Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
27 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
• Het optreden van de politie draagt bij aan een veilig, ordelijk, ongestoord en indien van toepassing waardig verloop van een voorzienbare of onvoorzienbare •ebeurtenis;
• In beginsel worden strafbare feiten opgespoord en ven/olgd, bij overtredingen is het optreden primair gericht op het beeindigen daan/an; bij misdrijven is het optreden primair gericht op aanhouding c.q. o•s•orin •
•
30 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
31 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
3. Tolerantiegrenzen
De tolerantiegrenzen vloeien voort uit de beleidsuitgangspunten en zijn de vertaling van het geformuleerde beleid in een instructie voor het politieoptreden. Gegeven de beschikbare informatie kunnen gelet op de omstandigheden aanvullende afspraken gemaakt worden voor een specifieke gebeurtenis.
Algemeen De algemene tolerantiegrenzen zijn: • Een optreden is gericht op het voorkomen van escalatie en wanneer nodig op het bevorderen van de-escalatie; • In geval van overtredingen is het optreden in de eerste plaats gericht op beeindiging van de overtreding en verwijdering van ordeverstoorders ter plaatse; • Bi' misdriiven is het optreden van de oolitie orimair gericht op aanhoudin
32 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
33 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
4. aanwending geweld
Op grond van artikel 7 van de Politiewet 2012 is de politie bevoegd om onder voorwaarden geweld aan te wenden.7 De aanwending van geweld is toegestaan als het doel niet op een andere manier kan worden bereikt (subsidiariteit) en als het aangewende geweld, ook voor wat betreft de daaraan verbonden risico's, in verhouding staat tot het te bereiken doel ( proportioneel). Tevens dient de aanwending van het geweld zoveel mogelijk voorafgegaan te worden door een waarschuwing. De bevoegdheid om geweld aan te wenden geldt op grond van de artikel 57 en artikel 58 van de Politiewet 2012 ook voor de Koninklijke Marechaussee, respectievelijk andere onderdelen van de krijgsmacht die bijstand verlenen aan de politie.
Hoofdstuk 2 van de Ambtsinstructie voor de politie, de Koninklijke Marechaussee en de buitengewoon opsporingsambtenaren bevat nadere regelgeving voor het gebruik van geweldnniddelen. Ingevolge de Ambtsinstructie moet het geweldnniddel rechtens aan de politieambtenaar zijn toegekend en moet deze ook geoefend zijn in het gebruik van het geweldnniddel. Daarnaast bevat de Ambtsinstructie regels voor het gebruik van specifieke geweldnniddelen zoals het vuurwapen, pepperspray en traangas.
Ingevolge artikel 6 van de Ambtsinstructie is inzet van de Mobiele Eenheid, waaronder begrepen het in een dergelijk verband optreden van beredenen, hondengeleiders, het gebruik van traangas en vuurwa ens slechts geoorloofd na toestemmina van het bevoegd geza
Artikel 7 Politiewet 2012 1. De ambtenaar van politie die is aangesteld voor de uitvoering van de politietaak is bevoegd in de rechtmatige uitoefening van zijn bediening geweld of vrijheidsbeperkende middelen te gebruiken, wanneer het daarmee beoogde doel dit, mede gelet op de aan het gebruik hiervan verbonden gevaren, rechtvaardigt en dat doel niet op een andere wijze kan worden bereikt. Aan het gebruik van geweld gaat zo mogelijk een waarschuwing vooraf.
34 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
Bijlage geweldsaanwending
Mandatering de Politiewet 2012 art. 7, bevoegdheid aanwenden geweld art. 57, art. 58, art. 59, de Ambtsinstructie 2012 voor de politie, de Koninklijke marechaussee en andere opsporingsambtenaren art. 4, bevoegdheid aanwenden geweld art. 5, optreden onder leiding van meerdere art. 6, ME of AT art. 7, gebruik vuurwapen art. 8, gebruik automatisch vuurwapen art. 9, scherpschutters art. 11, trekken van vuurwapen art. 11b, waarschuwing art. 13, gebruik CS traangas art. 14, gebruik waterwerper art. 15, gebruik politie surveillancehond art. 16, gebruik elektrische wapenstok art. 17, rapportage geweldsaanwending art. 19, afhandeling rapportage
35 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
4 INDEPENDENT TRAVELLERS/ SUPPORTER CHARTERS
Of the estimated 2600 Official supporters from all over Britain and Ireland, many supporters will travel independently by road, rail and scheduled flights to Amsterdam.
There are three official charter flights for Celtic Supporters, one overnight and two match day only. There will be 180 fans travelling on each of the flights.
Please find flight details below: (Local times shown in red) FLIGHTI HV7322/7321 Outbound 05 Nov 0900-1020 (11.20)/ Return 06 Nov (00.55) 23:55-0120
FLIGHT 2 HV7334/7333 Outbound 06Nov 0630-0750 (08.50) / Return 07 Nov (01.30) 0030-0155
FLIGHT 3 HV7406/ 7405 Outbound 06Nov 0700 — 0820 (0920) / Return 07 Nov (0055) 2355-0120
Harry Hynds Travel
The above travel agent has organised two flights for Celtic Supporters travelling to Amsterdam. Details below:
FLIGHT 1 — 189 passengers Outbound 05 Nov 1000 — 1130 (1230) / Return 07 Nov (1430) 1330-1515
FLIGHT 2 —189 passengers Outbound 05 Nov 0930 — 1100 (1200) / Return 07 Nov (0055) 2355 — 0145
38 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
7 POLICE SCOTLAND/ CELTIC TRAVEL STEWARDS
Six officers from Police Scotland will attend to assist their Dutch Colleagues.
8 AVAILABILITY
I will assist in any way that I can and am available on my Mobile Telephone I
can also be contacted at the team hotel. If I can be of any assistance in the meantime, please
call on my Mobile Telephone (number above).
39 Eenheid Amsterdam Algemeen Draaiboek
40 Op woensdag 6 november 2013 vond in Amsterdam in het kader van de UEFA Champions League de wedstrijd Ajax tegen het Schotse Celtic plaats. Naar aanleiding van de ongeregeldheden die aan deze wedstrijd vooraf gingen, zijn mijn bevindingen rond de algemene taakstelling en operationele uitvoering van de werkzaamheden van de Aanhoudingseenheid van de Eenheid Amsterdam, gerelateerd bij onderhavig proces verbaal.
Algemeen De Aanhoudingseenheid (AE) is onderdeel van de openbare orde organisatie van de Eenheid Amsterdam en als zodanig ondergebracht bij het Bureau Crisis- en Conflictbeheersing. De eenheid is als onderdeel van de Mobiele Eenheid in de artikelen 12 tot en met 16 opgenomen in de Regeling Mobiele Eenheid. In algemene zin kan gesteld worden dat de eenheid als voornaamste taak het aanhouden van verdachten heeft en het verrichten van waarnemingen, met name van strafbare feiten. De aanhoudingen worden veelal in openbare ordesituaties verricht, vaak onder risicovolle omstandigheden.
Opleiding Om toe te kunnen treden tot Amsterdamse Aanhoudingseenheid dienen de kandidaten allereerst een selectieproces te doorlopen.
Operationeel De feitelijke uitvoering van de taakstelling van de AE brengt met zich mee dat de eenheid zich toelegt op het verrichten van individuele aanhoudingen tijdens met name situaties waarin de openbare orde verstoord is.
AE Amsterdam Binnen de Eenheid Amsterdam wordt de AE met name ingezet tijdens openbare orde situatiesi De omstandigheden waaronder de werkzaamheden doorgaans plegen plaats te vinden, doen een hoog beroep op de vakkundigheid van de eenheid. Om enerzijds deze vakkundigheid op peil te houden en anderzijds ook gericht te kunnen trainen op specifieke situaties en ontwikkelingen, houdt de AE periodieke trainingsdagen.
De Amsterdamse AE wordt eveneens ingezet tijdens situaties waarin op een andere wijze een stevige aanspraak op haar professionaliteit wordt gedaan.
Waarvan opgemaakt dit proces-verbaal dat ik sloot en tekende te Amsterdam op dinsdag 19 november 2013.
op ambtsbelofte Feitenrelaas ongeregeldheden rondom CL wedstrijd Ajax-Celtic d.d. 06 november 2013
Amsterdam
28 november 2013
Meelezen en tegenspraak Marco Zannoni (COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement)
1 4LITIE Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic
Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic op 5/6 november 2013
Samenvatting Bij de wedstrijd Celtic-Ajax in Schotland op 22 oktober jl. vinden incidenten plaats en wordt o.a. een Ajax vlag veroverd door Celtic-supporters. Voor de wedstrijd in Amsterdam houdt de politie in de voorbereiding rekening met acties vanuit Ajax-supporters, in de vorm van hit- and-run acties. Er worden in vergelijking met eerdere Celtic-wedstrijden in Amsterdam extra maatregelen genomen. Op de vooravond is er een gewelddadige hit-and-run actie van Ajax-hooligans bij café The Old Sailor waarbij de in het café aanwezige Celtic-fans worden aangevallen. De portier van het café moest gewond naar het ziekenhuis worden afgevoerd. Hierdoor houdt de politie ook voor de wedstrijddag rekening met incidenten gericht tegen de Celtic-aanhang. De wedstrijddag zelf verloopt aanvankelijk relatief rustig. Wel zijn er meerdere groepen risicosupporters van verscheidene Europese clubs in de stad aanwezig. Er wordt veel alcohol gedronken door de Celtic-supporters maar de relatie met de politie is goed.
De politie moet steeds intensiever optreden om de Ajax-aanhang gescheiden te houden van de grote groep Celtic-supporters. Na de aanhouding van een drietal Ajax-supporters die verdacht werden van het stelen van een Celtic-vlag, richt de Celtic-aanhang zich tegen de politie en de aangehouden verdachten. In een kort tijdsbestek (enkele minuten) ontwikkelt zich een situatie waarin de politie enerzijds het hoofd moet bieden aan de dreiging van de zoveelste hit-and-run actie van Ajacieden en anderzijds geconfronteerd wordt met gericht zwaar geweld (gericht gooien met flessen, blikjes, zwaar vuurwerk enz.) en de reele dreiging van een groepsgewijze aanval vanuit de Celtic-supporters. De politie grijpt in om verdere escalatie te voorkomen door het aanhouden van diverse geweldsplegers, waaronder de bewuste aanhouding waarbij een politieagent in burger (AE-er) knietjes geeft om verdachte PM onder controle te krijgenl. Meerdere politiemensen en een onbekend aantal Celtic-supporters raken tijdens deze ongeregeldheden gewond.
Toelichting feitenrelaas De beelden van de ongeregeldheden gingen vervolgens razendsnel de wereld over en hebben geresulteerd in vragen van o.a. de gemeenteraad, maar natuurlijk ook van de politie en het gezag zelf. Om reflectie mogelijk te maken is het voorliggende feitenrelaas opgesteld. In het feitenrelaas komen de volgende onderwerpen aan de orde: I) De voorbereiding II) De gebeurtenissen op 5 november III) De gebeurtenissen op 6 november IV) De balans opgemaakt V) Reflectie- en leerpunten In bijlage 1 is een tijdlijn opgenomen met de belangrijkste gebeurtenissen op 5 en 6 november. In bijlage 2 staat een plattegrond van de Dam met daarop de locaties van de belangrijkste incidenten tussen 17:30 en 18:00 uur.
I) De voorbereiding Eerdere ervaringen met de Schotten • Op 28/03/2009 speelde Oranje een kwalificatiewedstrijd tegen Schotland in de Arena. Er waren 8000 supporters, 40 man AE ingezet, geen aanhoudingen. • Op 21/07/2012 speelde Ajax een vriendschappelijke wedstrijd tegen Celtic in de Arena. Er waren 800 supporters, geen inzet van de AE. Er werden 9 personen aangehouden voor vuurwerk en een voor mishandeling.
1 De politierechter heeft op 21 november jl. uitspraak gedaan en besloten dat onder deze bijzondere omstandigheden het gebruikte geweld proportioneel was.
2 P4LITIE Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic
Gebeurtenissen op 22 oktober 2013 tiidens wedstriid Celtic-Ajax in Glasgow Een deel van de Ajax-aanhang misdroeg zich in Glasgow rondom de CL wedstrijd Celtic- Ajax. Er worden verschillende vechtpartijen, vernielingen en gewelddadige hit-and-run acties gemeld door de Schotse politie waarbij Ajax-supporters betrokken zijn. De Schotse politie zag op beveiligingsbeelden van het stadion dat Amsterdamse fans stoeltjes losrukten en die naar Celtic-aanhang gooiden. Er werd tijdens de wedstrijd niemand gearresteerd. Een steward raakte gewond.
Overigens werd in Glasgow door de Celtic-aanhangers een Ajax-vlag gestolen die als trofee op internet te zien was. De UEFA heeft een onderzoek ingesteld naar het wangedrag van Ajax-supporters en heeft de zaak op 21 november behandeld. De UEFA heeft inmiddels een boete van 20.000 euro opgelegd. Ajax zal naar verwachting een soortgelijk bedrag moeten betalen voor de toegebrachte materiele schade aan het stadion van Celtic.
Informatie positie voor de wedstriid Aiax-Celtic op 6 november • De politie hield rekening met de komst van 6000 Celtic-supporters waarvan 2600 in het bezit waren van een toegangskaart. • De politie hield rekening met hit-and-run acties van Ajax-supporters. • De harde kern aanhang van Celtic, the Green Brigade, is weliswaar zeer fanatiek maar niet gewelddadig (geen hooligans). Onder de Celtic Soccer Crew bevinden zich wel enkele risicosupporters. Deze werden op de wedstrijddag waargenomen in Amsterdam door Schotse collega's die de Amsterdamse politie ondersteunden. In totaal waren er zes Schotse collega's aanwezig met als doel het spotten van, en contact leggen met, risicosupporters van Celtic. Zij kwamen op de dag voor de wedstrijd en twee van hen bleven voor de afhandeling tot de dag na de wedstrijd. • De politie had informatie dat groepen fans van Dynamo Zagreb, St. Pauli, Anderlecht en Feyenoord naar Amsterdam zouden komen. Supporters van St. Pauli en Feyenoord waren uit op de confrontatie met de Ajax-aanhang. Supporters van Dynamo Zagreb waren in Nederland vanwege de wedstrijd tegen PSV en waren uit op confrontatie met zowel Celtic- als Ajax-supporters. St. Pauli heeft vriendschapsbanden met Celtic en Feyenoord is de aartsvijand van Ajax. Anderlecht heeft vriendschapsbanden met Ajax, de supporters bezoeken elkaars wedstrijden. Dit past in het internationaal gekende patroon van 'allianties' tussen harde kern supporters. Dynamo Zagreb en Feyenoord hadden elk twee supportersbegeleiders gestuurd ter ondersteuning van de politie in Amsterdam. • Er waren op 6 november twee flankerende evenementen op en rond de Dam. Koningin Maxima, Koning Willem Alexander en Prinses Beatrix waren aanwezig bij de uitreiking van de Erasmusprijs in het Koninklijk Paleis Amsterdam. Hiervoor was ongeveer een derde van de Dam afgezet. Daarnaast was er de viering van het 100-jarig bestaan van de effectenbeurs aan Beursplein 5. Daarbij was Koningin Maxima aanwezig.
Risicotaxatie en extra inzet Bovenstaande heeft geresulteerd in een verhoogde risicotaxatie waarbij de politie-inzet 50% werd verhoogd ten opzichte van de Champions League wedstrijd Ajax-AC Milan. Dit betekende dat er drie pelotons ME, een peloton AE, drie groepen ruiters, drie groepen hondengeleiders en 30 supportersbegeleider (van Ajax) werden ingezet. Daarnaast waren er dus nog tien supportersbegeleiders van Celtic, Feyenoord en Dynamo Zagreb. Deze inzet was nodig om: • Toezicht te kunnen houden in het Wallengebied en het voorkomen van, en indien nodig op te kunnen treden tegen, hit-and-run acties door Ajax-supporters. • Toezicht te kunnen houden op, en bescherming te bieden aan, grote groepen Celtic- supporters in de binnenstad. • Supporters die op basis van noodbevel verwijderd worden weg te kunnen geleiden. • Op te kunnen treden bij de Arena. • Het cameratoezicht van het Wallengebied te bemannen door supportersbegeleiders. • Bij ongeregeldheden aanhoudingen te kunnen verrichten.
3 P*LITIE Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic
Beleidsuitqancispunten en tolerantiegrenzen Het politieoptreden was gebaseerd op de standaard beleids- en tolerantiegrenzen; in het bijzonder golden de volgende doelstellingen: ■ Het politieoptreden was gericht op een veilig en ongestoord verloop van de voetbalwedstrijd en de aanloop er naartoe. Dit betekende dat confrontaties tussen rivaliserende groepen moesten worden voorkomen en opgetreden zou worden wanneer er zich ordeverstoringen voordeden. Concreet betekende dit dat de operatie vooral gericht was op het zoveel mogelijk gescheiden houden van rivaliserende supportersgroepen. ■ Het politieoptreden was gericht op het voorkomen van escalatie en wanneer nodig op het bevorderen van de-escalatie. Dit betekende dat gefaseerd zou worden opgetreden en de aard en de inzet van het optreden afhankelijk was van de sfeer op dat moment. ■ Het zichtbare politietoezicht bestond uit: supportersbegeleiders (SBG), buurtregie, mobiele eenheid (ME) in vredestenue, ruiters en hondengeleiders. Zij maakten contact met alle supporters en gaven daar waar nodig tijdens dit contact, duidelijk aan waar de grenzen lagen. Daarnaast was de Aanhoudingseenheid (AE), in burger, in de binnenstad aanwezig. Hun opdracht was het `spotten' van harde kern supporters - zowel van Ajax als van enkele buitenlandse clubs - die op zoek waren naar de confrontatie met elkaar. Bij strafbare feiten werd in principe direct aangehouden indien dit niet tot escalatie zou leiden. ■ De handhaving van het alcoholverbod op het Wallengebied gebeurde door het politiedetachement in samenwerking met Dienst Stadstoezicht (DST). Het detachement was vanaf 13.15 uur operationeel inzetbaar. ■ Bij het optreden speelden nadrukkelijk de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit een rol. Het optreden diende in verhouding te staan tot het beoogde doel waarbij het doel niet op een andere wijze kon worden bereikt. ■ In geval van overtredingen was het optreden in de eerste plaats gericht op beeindiging van de overtreding en verwijdering van ordeverstoorders ter plaatse. Bij misdrijven was het optreden van de politie primair gericht op aanhouding. Indien nodig, kon de politie op een later tijdstip dan het pleegmoment tot aanhouding van de verdachte(n) overgaan, in overleg met de officier van justitie.
H) 5 november Zoals altijd reisden veel supporters van de bezoekende club al de dag voor de wedstrijd of naar Amsterdam. De schatting was dat er in totaal tussen de 1500-2000 Celtic-supporters aanwezig waren die zich in de loop van de avond vooral ophielden in het Wallengebied. Zowel in de middag en de avond waren de aanwezige politiemensen —waaronder supportersbegeleiders, ME, en ruiters- voortdurend in gesprek met de Celtic supporters. Geconstateerd werd dat er veel gedronken werd maar ook dat het contact goed verliep. De ook in het gebied aanwezige Ajax-supporters zochten zoals gebruikelijk regelmatig de confrontatie met de Celtic-aanhang. Door voortdurend aanspreken en volgen wist de politie vele pogingen tot confrontaties te verijdelen met uitzondering van het onderstaande incident.
Hit-and-run bii the Old Sailor Rond 21:50 uur kwam er een groep van ongeveer 100 Ajax-supporters uit het niets richting café The Old Sailor. Er was duidelijk sprake van regie, waarbij de supporters van tevoren afspraken hadden gemaakt over het moment en plaats van samenkomst en vervolgens als `groep' richting het café gingen. Zij waren gekleed in het zwart, droegen capuchons en kwamen vanaf de Zeedijk richting genoemd café. Een deel van de groep sloeg ruiten in en wist het café binnen te dringen. Zij belaagden vervolgens kortstondig (< een minuut) enkele supporters van Celtic die aanwezig waren in het café, daarbij werd gebruik gemaakt van (geimproviseerde) slagwapens. Door in de onmiddellijke nabijheid aanwezige politiemensen is met gebruikmaking van de wapenstok deze groep weggedreven. Later zijn er tien personen aangehouden ter zake 141 van het Wetboek van Strafrecht in verband met deze 'hit-and-run' actie. Negen verdachten werden nog op dezelfde avond aangehouden, een aanhouding werd de volgende dag, op 6 november (14:44 uur), verricht.
4 P*LITIE Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic
De portier van het café moest gewond naar het ziekenhuis worden afgevoerd. Hiervan is inmiddels aangifte gedaan. De verdachten zijn gehoord, maar omdat de beelden en waarnemingen op dat moment onvoldoende bewijs gaven om verdachten langer vast te houden zijn zij op 7 november, omstreeks 01:00 uur, op last van de officier van justitie heengezonden. De wijkteamrecherche heeft de zaak nog in onderzoek. Op maandag 25 november zijn, op basis van uitgekeken camerabeelden, zeven nieuwe personen herkend in verband met deze hit-and-run. Deze personen zijn aangemerkt als verdachten en het onderzoek wordt momenteel verder afgehandeld. You http://www.youtube.com/watch?v=XDT77WSH41w
III) 6 november In de loop van de dag verzamelden zich vele voetbalsupporters in het centrum van Amsterdam. In het algemeen bevonden de Celtic-supporters zich op en rond de Dam terwijl de Ajax-supporters zich verzamelden en ophielden in het Wallengebied. Naast de Ajax en Celtic-supporters manifesteerden zich nu ook supporters van Dynamo Zagreb, St. Pauli, Anderlecht en Feyenoord.
Gedurende de middag op 6 november jl. waren er nauwelijks ordeverstoringen en confrontaties tussen supportersgroepen. Hoewel het rustig leek moest de politie voortdurend optreden om nieuwe hit-and-run acties te voorkomen. Er werden supporters van Anderlecht (± 7), St. Pauli (± 3) en Dynamo Zagreb (± 30) gesignaleerd in de binnenstad die op zoek waren naar de confrontatie met 'de tegenstander'. Conform de gemaakte beleidsafspraken werd om 14:55 uur een noodbevel afgegeven door de Burgemeester voor het verwijderen (na waarschuwing) van supporters van Anderlecht, St. Pauli en Dynamo Zagreb (met toegangskaartje PSV: advies om te vertrekken, zonder toegangskaart: bevelen te verwijderen)2.
Later in de middag, omstreeks 16:30 uur, werden nog twee Feyenoord-fans gecontroleerd door de Rotterdamse supportersbegeleiders.
Ten aanzien van de Celtic-fans was de gehele middag sprake van een goede verstandhouding met de politie. De AE hield zich hierbij afzijdig en richtte zich met name op Ajax-supporters in het Wallengebied en omgeving Dam. Er deden zich, ondanks het excessieve alcoholgebruik, vrijwel geen incidenten voor waarbij Celtic-supporters aangehouden werden.
Ontwikkelinqen Dam Op de Dam bevonden zich al vroeg in de ochtend veel Celtic-supporters die grote hoeveelheden alcohol nuttigden. De politie nam waar dat Celtic-supporters met zeer grote hoeveelheden bier (kratten, sixpacks, trays, fusten) uit de richting van de omliggende winkels kwamen en dit op de Dam opdronken. Al snel beyond zich op de grond, zowel aan de Paleis- als de monumentzijde, zeer veel (deels gebroken) glas- en blikwerk, achtergelaten door de Celtic-fans. De aanwezige buurtregisseurs waren niet in staat het drankverbod te handhaven.
Om 13:15 uur was het detachement ME operationeel inzetbaar. De algemeen commandant (AC) constateerde om 13:30 uur dat de situatie op de Dam inderdaad dusdanig was dat het handhaven van het alcoholverbod zeer waarschijnlijk zou leiden tot een ongewenste escalatie. Op dat moment waren er 400 a 600 Celtic-supporters op de Dam aanwezig.
2 In totaal wordt er 15 keer gebruik gemaakt het noodbevel. In acht gevallen ging het om supporters van Anderlecht. Om 19:45 uur worden zes Zagreb supporters in een busje door collega's van de noodhulp begeleid naar de ring. Zij gaven aan niet van plan te zijn de stad te verlaten. Een fan van St. Pauli wordt aangehouden voor niet voldoen aan bevel/vordering inzake noodbevel. Er hebben zich verder geen incidenten voorgedaan met andere supportersgroepen.
5 P46LITIE Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic
Hij besloot aan de zijde van het Paleis en de zijde van het monument niet te handhaven. In de omliggende straten, het Wallengebied, werd nadrukkelijk wel gehandhaafd. Rond 14:30 uur werd het aantal Celtic-supporters op en rond de Dam geschat op 1000, een groot deel daarvan was duidelijk aangeschoten.
Op de Dam, maar ook in de omgeving, werden in de loop van de middag enkele risicosupporters van Celtic waargenomen door Schotse collega's. Vanaf 14:00 uur stroomden ook steeds meer bekende Ajax-supporters het Wallengebied binnen en zij manifesteerden zich Iuidruchtig in de diverse `stamkroegen'.
Om 14:44 uur werd in het Sportscafe een Ajax-supporter aangehouden in verband met betrokkenheid bij de aanval op the Old Sailor de vorige avond. Dit verliep zonder problemen. You http://www.youtu be. co m/watch?v= 11-00Y_LybE
Escalatie fase De situatie in het centrum kenmerkte zich zoals hierboven gesteld lange tijd door een relatieve rust, de Celtic-supporters op de Dam waren ondanks de grote alcoholconsumptie nog aanspreekbaar; zij merkten relatief weinig van het voortdurende kat-en-muis spel tussen de politie en de Ajax-hooligans. Deze deden regelmatig pogingen tot een hit-and-run actie en veroverden daarbij een aantal Celtic-vlaggen3. Vanaf circa 17:30 uur sloeg de situatie op de Dam echter om. Voordat we de gebeurtenissen in deze fase gaan beschrijven geven we hieronder een korte schets van de aanwezige politie op de Dam.
Aanwezige politie op de Dam De drie ME-pelotons waren alsvolgt over de stad verdeeld; een peloton in het gebied Damrak/ Dam/ Damstraat, een peloton in het Wallengebied en een peloton bij de Arena. De situatie op de Dam kan alsvolgt worden beschreven.
Er werd koppelsgewijs gesurveilleerd in een gebied direct gelegen bij het voertuig. Indien het karakter veranderde dan kon er van koppelsgewijs surveilleren overgegaan worden naar meerdere collega's tot aan groepsoptreden. Dit surveilleren gebeurde in flex of vredes-tenue. Hierbij werd contact gemaakt met de aanwezige supporters om zaken vooral klein te houden en daar waar nodig incidenten in de kiem te smoren.
Op strategische punten stonden de voertuigen van de ME opgesteld. Hierdoor had de ME van verschillende kanten zicht op wat er op de Dam gebeurde.
Daarnaast liepen er ook koppelsgewijs paarden op de Dam. De ruiters waren duidelijk zichtbaar en herkenbaar voor de aanwezige mensen op straat. Ook deze ruiters reden in vredes-tenue.
Verder liepen er ook kleine groepen (2-4 personen) supportersbegeleiders (SBG) rond. Ook hierbij lag de nadruk op het maken van contact met de supporters en onderkennen van de risicosupporters.
3's Avonds in het stadion hingen in de vakken 424/425 zeven grote vlaggen en diverse shawls van Celtic. In vak 414 hebben de supportersbegeleiders zelf een vlag weggehaald waarmee geprovoceerd werd richting het uitpubliek.
6 P*LITIE Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic
Vlaqincident 17:32 uur Een drietal Ajax-supporters stal op de Dam een Celtic vlag en rende de Damstraat in. Zij passeerden Celtic-supporters in de cafés Zwart en The Smallest Pub en werden op een afstand van 75 a 100 meter van deze cafés aangehouden door drie supporterbegeleiders en twee buurtregisseurs. Deze waren alien in uniform gekleed en werden vergezeld door drie in burger geklede supporterbegeleiders waarvan twee van de Schotse politie. Bij de aanhouding werden de collega's afgeschermd door twee ruiters.
Vervolgens werd er vanuit de groep Celtic-supporters, die voor de cafés Zwart en the Smallest Pub stonden, met o.a. flessen, bierblikjes en (zwaar) vuurwerk gericht gegooid naar de ruiterij en de collega's die betrokken waren bij de aanhouding die dus duidelijk herkenbaar waren als politie. Dit leverde gevaar op voor de arrestanten en de politiemensen. De collega's die op dat moment ter plaatse waren en bekogeld werden, droegen beperkt beschermende kleding. Tijdens deze aanhouding moesten de politiemensen ook beducht zijn op een 'hit-and-run' actie van Ajax-supporters vanuit het Wallengebied. De Schotse collega's gaven aan dat "large number of Celtic supporters standing with their hands in the air as if challenging the police to fight".4
Het Hoofd Ordehandhaving beoordeelde dit als dusdanig risicovol dat hij enkele, volledige uitgeruste ME-eenheden, inzette. Zij formeerden een linie in de Damstraat waardoor de afwikkeling van de aanhouding verder veilig kon verlopen en de ruiterij de gelegenheid kreeg hun beschermende uitrusting aan te trekken. Tevens werd er een ME-linie geformeerd verderop in de Damstraat, vlakbij de Oudezijds Voorburgwal, om de Ajax-supporters tegen te houden. De AE was op dat moment nog niet op, of in de directe nabijheid van, de Dam aanwezig.
17:34 uur Nadat de ME-linie aan de kant van de Dam was versterkt met meer eenheden gingen zij gecontroleerd voorwaarts. Zo wist de ME de Celtic-supporters door de Damstraat richting de Dam te drijven. Hierbij werd beperkt geweld gebruikt door de politie. De Schotse collega's (in burger met police-cap) en enkele Celtic-supporters probeerden de anderen te kalmeren en te bewegen weg te gaan. Dit lukte deels, maar men bleef voorwerpen gooien richting de aanwezige collega's. De Schotse politieagenten werden verbaal agressief bejegend en het geweld richtte zich ook tegen hens. De Celtic-aanhang, aanwezig op het middenterrein van de Dam, probeerde in de richting van de Damstraat te komen. Intussen bewoog de harde kern Ajax zich snel vanuit het Wallengebied richting de Damstraat, maar werden zij tegengehouden door de ME-linie ter hoogte van de Oudezijds Voorburgwal. youeED http://www.youtube.com/watch?v=D_5A6nPZh8
Snelle escalatie en samenkomen dreigende situaties In een kort tijdsbestek (enkele minuten) ontwikkelde zich een situatie waarin de politie enerzijds het hoofd moest bieden aan de dreiging van de zoveelste hit-and-run actie van Ajacieden en anderzijds geconfronteerd werd met gericht zwaar geweld (gericht gooien met flessen, blikjes, zwaar vuurwerk enz.) en de reele dreiging van een groepsgewijze aanval vanuit de Celtic-supporters. Het Hoofd Ordehandhaving schatte op dat moment de situatie - vooral vanwege het gerichte geweld tegen de politie door Celtic-supporters - als ernstig in en dirigeerde meerdere eenheden, waaronder de AE, direct richting de Dam.
Het Hoofd Ordehandhaving gaf aan alle eenheden de opdracht om onmiddellijk op te treden, dit leidde vanaf dat moment tot confrontaties waarbij diverse aanhoudingen werden verricht.
4 Het is een bekend gegeven uit onderzoek naar groepsgeweld dat bij geweld tussen twee groepen, beide groepen zich opeens tegen de politie keren. Zie onder meer COT, Ordeverstoringen en groepsgeweld bij evenementen en grootschalige gebeurtenissen: scherpte en alertheid, 2010 5 Het gewelddadige gedrag van de Celtic supporters is door de Schotse collega's gerapporteerd aan hun eigen Korpsleiding.
7 P*LITIE Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic
Vanuit de ME-linie die inmiddels op de hoek Damstraat/Dam was gepositioneerd werd opgetreden tegen de groeiende groep Celtic-supporters die deze linie gericht bekogelde met glaswerk, blikken en vuurwerk. Deze groep nam snel toe in omvang omdat, vanaf de zijde van het Paleis, de tot dan toe rustige Celtic-supporters, aansluiting zochten bij de relschoppers. Ook vanuit cafés aan de kant van de Bijenkorf en de Warmoesstraat vond toestroom plaats. Door voorwaartse bewegingen van de linie, en het verrichten van aanhoudingen in de groep geweldsplegers, lukte het uiteindelijk om deze groep onder controle te brengen en uiteen te drijven. De ME nam daarna onder andere stelling voor het Krasnapolsky.
Optreden AE 17:40 uur Enkele minuten na de opdracht van Hoofd Ordehandhaving, terwijI de bewuste ME-linie op de hoek Dam/Damstraat dus werd belaagd, arriveerden de verschillende AE-eenheden op de Dam. Zij namen direct vele geweldsplegers waar en begonnen, conform het vastgestelde uitgangspunt (aanhouden bij misdrijven) en de instructie van Hoofd Ordehandhaving, direct met optreden.
Al snel werden de eerste verdachten aangehouden voor openlijke geweldpleging. Deze aanhoudingen vonden eerst in de omgeving van de Damstraat/Dam plaats, maar later ook op andere locaties op de Dam omdat de relschoppers inmiddels uiteen waren gedreven. Tijdens de aanhouding maakten collega's van de AE zichzelf bekend als politieagent, zowel in het Nederlands als in het Engels.
In een kwartier werden twaalf aanhoudingen verricht. Bij zes van deze aanhoudingen was de AE genoodzaakt geweld te gebruiken om de arrestanten onder controle te krijgen en snel of te kunnen voeren naar veilig gebied. In zeer kort tijdsbestek was het geweld al dusdanig dat meerdere AE-ers verwondingen opliepen, waarvan er drie in het ziekenhuis behandeld moesten worden. In een geval was sprake van een gespleten lip door een vuistslag en bij twee anderen was sprake van gezichtsletsel door gooien van fles/blik in het gelaat.
Door de supportersbegeleiding, ME en ruiters werd waargenomen dat de AE tijdens de aanhoudingen voortdurend belaagd werd door Celtic-supporters. Zij werden continu bekogeld met flessen en blikken bier. Ook werden zij rechtstreeks aangevallen. Hierop is door de agenten in uniform, middels de lange wapenstok, geweld gebruikt om de collega's van de AE te ontzetten en/of te assisteren.
AE moet geweld qebruiken voor aanhoudinq verdachte PM (knie-incident) 17:50 uur De bewuste aanhouding van verdachte PM door Aanhoudingseenheid Romeo 10. Kort daarvoor werd een lid van een andere AE-eenheid (Romeo 40) door verdachte PM, schuin van achteren, verschillende keren met een vuist in het gelaat geslagen. De collega raakte hierbij gewond en werd later naar het ziekenhuis vervoerd. Het slaan van deze collega werd waargenomen door twee collega's van de Romeo 10, die op dat moment op zo'n 3 meter afstand stonden van de situatie, en zij gingen direct over tot aanhouding van PM. De aanhouding werd in eerste instantie uitgevoerd door deze twee collega's. Ook zij werden hierbij belaagd, en met glaswerk bekogeld, door de Celtic-aanhang. Verschillende agenten in uniform waren hier vlakbij in de buurt.
Tijdens de aanhouding pleegde PM verzet waardoor de aanhoudingsprocedure stagneerde en de collega's niet in staat waren om zich met de verdachte naar een veilige zone te haasten. Tijdens de aanhouding werd PM in het Engels diverse keren te verstaan gegeven dat hij was aangehouden en mee moest werken. PM gaf hier op geen enkele manier gehoor aan en volhardde in zijn verzet.
8 PittLITIE Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic
Door het verzet van PM kregen zij de verdachte niet onder controle; daarbij speelde het felt dat zij voortdurend oog hadden voor een collega die op de grond in gevecht was met een Celtic-supporter ook een rol. Deze situatie werd gezien door een derde collega van Romeo 10 en hij ondersteunde hen bij de aanhouding van PM. Hierbij werd, na waarschuwing, geweld tegen PM aangewend. Dit geweld had als doel om het verzet van PM te breken en met hem weg te kunnen vluchten, weg van het glaswerk dat nog altijd naar hen werd gegooid. You http://www.youtube.com/watch?v=E2k7MeYiK44
De berichtgeving in de media concentreerde zich op het optreden van de agenten in burger (AE) met een sterke focus op het hierboven beschreven knie-incident. De reacties maakten duidelijk dat er sprake is van onbekendheid met de werkwijze en aangeleerde aanhoudingstechnieken van de AE. In onderstaand kader wordt deze aangeleerde werkwijze van de AE kort beschreven.
Werkwijze AE • De AE acteert groepsgewijs tussen, of in de nabijheid van, de relschoppers; dit gebeurt in samenspel met de ME en andere eenheden. • De AE opereert in burger, is dus niet als politie herkenbaar, en is slechts beperkt beschermd. • Doel is het waarnemen van strafbare feiten, het identificeren van verdachten en het verrichten van aanhoudingen. Tijdens de aanhouding maakt de collega zichzelf bekend als politieagent. • Snelheid van handelen is belangrijk i.v.m. eigen veiligheid en die van de aangehouden verdachte. • Bij een aanhouding wordt de verdachte vastgepakt en in de opbrenggreep gebracht; deze greep is op zichzelf al een pijnprikkel maar als de verdachte zich blijft verzetten zijn zo nodig ook andere pijnprikkels toegestaan. • Als de verdachte onder controle is gebracht wordt deze zo snel mogelijk naar een veilige zone afgevoerd.
Bron: Art. 2, 8 en 12 regeling Mobiele eenheid 2007, Art. 2 Ambtsinstructie voor de politie
College AE wordt zwaar mishandeld (tramincident) 17:55 uur Leden van de AE wilden een aanhouding verrichten aan de Paleiszijde op de Dam in de nabijheid van enkele trams. Toen zij de aanhouding verrichtten werden ze direct belaagd door een groep Celtic-supporters en werden ze zwaar bekogeld, geslagen en getrapt. Het geweld was dermate heftig dat de verdachte losgelaten moest worden. In korte tijd vielen er vier gewonden aan de zijde van de AE, alien van dezelfde groep (Romeo 10). Een collega verloor het contact met zijn groep, rende weg en liep hard tegen een peal aan. Hij werd direct aangevallen door een groep Celtic-supporters die, terwijI hij op de grond ligt, zwaar op hem insloegen en -trapten. Er was op dat moment sprake van een levensbedreigende situatie. De beredenen en andere collega's namen waar dat de groep Celtic-fans op de ogenschijnlijk al bewusteloze collega bleven intrappen toen hij al enige tijd op de grond lag. You http://www.youtube.com/watch?v=8SbVLYzcWNA
Escalatie ter hooqte van Krasnapolsky, optreden hondengeleiders 17:57 uur Direct aansluitend escaleerde de situatie wederom aan de andere kant van de Dam. Een groep Celtic-supporters keerde zich tegen de ME voor het hotel Krasnapolsky. Deze groep was afkomstig uit de cafés Euro Pub en Majestic en gooiden gericht naar de ME. Daarbij werden er vanuit de groep Celtic-supporters ook nog twee fietsen en een fles naar de ME gegooid.
Deze Celtic-supporters werden vervolgens door een groep ruiters teruggedreven naar de hoek Dam-Warmoesstraat en de 'fietsengooier' werd aangehouden.
9 P*LITIE Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic
Terwijl deze aanhouding plaatsvond werd opnieuw veel en gericht gegooid met flessen en bierblikken waarop de groep Celtic-supporters door de ruiterij en hondengeleiders nog verder weg werd weggedreven.
Een Celtic-supporter werd bij deze acties door een diensthond gebeten toen hij weigerde te voldoen aan een vordering zich te verwijderen. Na aanhouding is voor deze verdachte verzocht om medische hulp.
Door de AE werden rondom deze situatie enkele aanhoudingen verricht. Nadat deze groep Celtic-supporters was weggedreven keerde de rust op de Dam terug (± 18:00 uur) http://www.youtube.com/watch?v=lgOziMx_v0E
Hit-and-run acties op andere plekken in de binnenstad Gedurende de escalatie met Celtic-fans op de Dam waren er elders in de binnenstad ook hit- and-run acties door Ajacieden. Er was om 17:42 uur een melding van een hit-and-run actie bij Barbizon die uitmondde in een vechtpartij en om 17:58 uur moest de ME optreden om een zelfde soort actie te beeindigen bij café Molly Mallones. Daarnaast probeerde een grote groep Ajacieden vanaf de Prins Hendrikkade bij de bussen van de Celtic-supporters te komen. Bij het ter plaatse komen van de politie waren de leden van de groep inmiddels weggerend.
Na 18.00 uur Been orootschalige ordeverstoringen or de Dam Na de heftige escalatie op de Dam hebben zich na 18.00 uur geen grootschalige ordeverstoringen meer voorgedaan op de Dam.
IV) De balans opgemaakt Gewonden Doordat er in een zeer kort tijdsbestek meerdere gewonden bij de AE vielen werd door de pelotonscommandant van de AE de beslissing genomen om alle AE-eenheden te hergroeperen.
In totaal vielen er dertien gewonden aan de zijde van politie, waarvan er zeven naar het ziekenhuis moesten worden vervoerd. Alle zeven gewonde AE-ers konden na behandeling het ziekenhuis weer verlaten. De collega die bewusteloos was geslagen heeft hierbij een gat in het hoofd en een lichte hersenschudding opgelopen. Het overige letsel betrof vooral hoofd- en aangezichtsletsel (gescheurde lip, gat in zijn hoofd, gescheurde wenkbrauw) door vuistslagen, gegooid glaswerk en ander materiaal. Het is onbekend hoeveel gewonden er aan de zijde van de Celtic-supporters zijn gevallen. Wel is bekend dat twee supporters van Celtic, na hun aanhouding, naar het ziekenhuis moesten worden overgebracht.
Aanhoudingen In totaal worden er op 5/6 november 45 aanhoudingen verricht, waarvan er respectievelijk 17 tot de Ajax en 28 tot de Celtic-aanhang behoorden.
Op dinsdag 26 november zijn er nog twee mannen aangehouden in verband met een hit- and-run actie in de Warmoesstraat (6 november om 20:18 uur) waarbij Ajax-supporters enkele Celtic-fans aanvielen. Politiemensen herkenden de mannen op de camerabeelden en de officier van justitie gaf toestemming deze mensen buiten heterdaad aan te houden voor openlijke geweldpleging.
Klachten Er zijn inmiddels 14 reacties binnengekomen van niet direct betrokkenen. Drie reacties zijn afkomstig uit Nederland, de overige 11 komen uit Schotland. Naar verluidt zijn er in Schotland ruim 200 klachten verzameld van betrokkenen.
10 PittLITIE Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic
V) Reflectie- en leerpuriten
1. Risico-inschattinq en maatregelen • De beschikbare informatie over - en de ervaringen met - Ajax-supporters, Celtic- supporters en rivaliserende supporters zijn aanleiding geweest tot het nemen van een groot aantal maatregelen en een dito politie-inzet. Vooraf werd het risico vooral ingeschat ten aanzien van de hit-and-run acties van Ajax-supporters en bij confrontaties tussen rivaliserende supportersgroepen. Bij deze hit-and-run acties deden zich steeds meer nieuwe gezichten voor. • Zoals verwacht verzamelden de Celtic-supporters zich op de wedstrijddag massaal op de Dam, maar vroeger dan aangenomen werd. Ook werd er rekening gehouden met fors drankgebruik. • De uitdagende houding en het geweld van de kant van de Celtic-supporters richting de politie was onverwacht, zowel de aanleiding, de opbouw, als qua heftigheid. Dit past ook niet bij de `goede reputatie' van deze supporters. • De voorbereiding bestond uit de maatregelen zoals die in Amsterdam de laatste jaren bij Internationale voetbalwedstrijden gebruikelijk zijn geworden. Kenmerken waren; veel kleinschalig toezicht in blauw, nadrukkelijk aangaan van de dialoog en snel ingrijpen teneinde te voorkomen dat kleine incidenten uitgroeien tot grotere wanordelijkheden. • Ook nu was er een noodbevel beschikbaar om rivaliserende supporters van Dynamo Zagreb, Anderlecht en St. Pauli zo nodig uit de binnenstad te weren. Indien noodzakelijk kon er gefaseerd opgeschaald worden tot een grootschalig ME-optreden. • Terugkijkend vindt de politie dat de inzet paste bij de risico-inschatting van dat moment; er werd uitgegaan van een verhoogd risico. Nieuw was het geweld van de Celtic-supporters, dat in de toekomst ook nadrukkelijker een pleats moet krijgen in de risico-afweging.
2. Omgaan met hit-and-run acties • Er was een voortdurende dreiging van hit-and-run acties door Ajax-supporters, voor een belangrijk deel waren dit onbekenden voor de politie. Na de diefstal van de Celtic-vlag op de Dam sloeg de sfeer plotseling om en escaleerde het geweld van Schotse zijde. De huidige maatregelen hebben onvoldoende effect gehad, bezien zou moeten worden of supporters die zoekgedrag vertonen verwijderd kunnen worden uit het risicogebied, bijvoorbeeld via een verwijderingsbevel of een gebiedsverbod. • De hit-and-run actie van Ajax-supporters op café the Old Sailor, op dinsdagavond 5 november, kwam ondanks alle maatregelen als een verrassing. Ook in de onmiddellijke nabijheid aanwezige politiemensen in uniform konden deze actie niet voorkomen. Dit vanwege de geleidelijke opbouw van de groep, buiten zicht en de snelle beweging van de groep vervolgens naar het café. Politiemensen hebben wel onmiddellijk opgetreden, de supporters werden verjaagd en enkele van hen werden aangehouden.
3. Zomeliike ontwikkelinq nieuwe generatie • Aan de hit-and-run acties lijken steeds meer 'nieuwe' personen deel te nemen. Zij zijn niet bekend bij de politie. Er lijkt sprake te zijn van een nieuwe generatie hooligans, die zich nadrukkelijk wil laten gelden door het zoeken van de confrontatie.
4. Vredesconcept belangrilk, maar niet altijd passend • Op 6 november hebben zich tot ca. 17.30 uur verschillende kleine incidenten voorgedaan, die in de kiem konden worden gesmoord. Vanaf de aanhouding van drie Ajax-supporters in de Damstraat (i.v.m. de diefstal van een Celtic- vlag, omstreeks 17:32 uur) werd op verschillende snel op elkaar volgende momenten - vanuit de groep Celtic-supporters - met flessen en blikjes naar de politie gegooid. Eerst naar collega's in uniform die de aanhouding hadden verricht, vervolgens naar de ruiters en daarna naar de ME-linie. De situatie werd zo dreigend dat andere ME-eenheden ter ondersteuning werden gestuurd.
11 PttLITIE Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic
Voordat de ME gegroepeerd was werd de ME-linie overvallen door een regen aan projectielen en trad zij op. Door de AE, die inmiddels ook op de Dam was aangekomen, werden aanhoudingen verricht van geweldsplegers. ■ In het algemeen werkt het vredesconcept prima vanuit de-escalerend oogpunt, maar het kent risico's bij een snelle opschaling naar groepsoptreden omdat in koppels gesurveilleerd wordt. Dit geldt des te meer bij snelle opschaling naar ME-inzet waarbij ook nog de beschermende uitrusting aangetrokken moet worden en in groter verband opgetreden wordt. Bovendien levert het snel verplaatsen van ME (voertuigen) een onrustig beeld op en trekt dit sensatiezoekers. Achteraf kan geconcludeerd worden dat de ME zich eerder had moeten groeperen, ondanks de goede reputatie van de Celtic-supporters. Overigens had dit in de rustige fase ook weer risico's van escalatie met zich mee kunnen brengen.
5. Dam als verzamelplek voor supporters van de uitploep ? ■ Het is inmiddels traditie dat grote supportersgroepen van de uitploeg verzamelen op de Dam. Voor de omgeving is dit een zware belasting en operationeel een uitdaging. Alternatieven, zoals het inrichten van een fanzone, zouden verlichting kunnen brengen maar de binnenstad blijft aantrekkelijk.
6. Alcoholverbod op de Dam ? ■ Vroeger dan verwacht (13:30 uur) had zich al een grote groep Celtic-fans (400-600 man) op de Dam verzameld die de beschikking had over onbeperkte hoeveelheden drank, flessen en blikjes, tot zelfs fusten aan toe. Teneinde escalatie te voorkomen werd het reguliere alcoholverbod niet gehandhaafd op het moment dat er wel voldoende personeel beschikbaar was. Het wel handhaven van het alcoholverbod, of het aan banden leggen van de verkoop (zoals op Koninginnedag), zorgt voor enige vorm van alcoholmatiging en voorkomt dat er veel projectielen voorhanden zijn en gevaarlijk glaswerk op straat ligt.
7. Optreden AE passend ? ■ Bij ME-optredens in het verleden bleken de geweldsplegers en aanstichters maar moeilijk aan te houden. In 1980 is de AE opgericht om deze verdachten daadwerkelijk aan te kunnen houden. De AE is al geruime tijd standaard onderdeel van het Iandelijke ME- concept. Goede waarnemingen zijn noodzakelijk om de juiste aanhouding op een verantwoorde wijze te kunnen verrichten. Daarnaast zijn goede waarnemingen noodzakelijk voor het procesdossier. Herkenbaarheid doet afbreuk aan effectiviteit van het optreden. ■ AE-eenheden treden daarom in burger op, maar in verband met de veiligheid wel in de nabijheid van de ME. ■ Vanuit Celtic-aanhang is aangegeven dat men dacht te worden aangevallen door Ajax- hooligans in plaats van aangehouden te worden door de AE. Niet uit te sluiten valt dat sommige Celtic-supporters inderdaad die indruk hadden. Echter, de eerste aanhoudingen vonden pas plaats nadat de Celtic-supporters geweld tegen herkenbare politiemensen (SBG, ruiters, ME) hadden gepleegd. ■ In de toekomst zal bij optreden onder deze omstandigheden nog nadrukkelijker de combinatie gezocht moeten worden met de herkenbare ME-eenheden.
Namens de eenheid Amsterdam,
Jan Pronker, Hoofd operation, ply. politiechef
12 LITI E Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic
Bijlage I Tijdlijn 21:50 Hit-and-run Old Sailor
22:00 23:00
05-11-2013 21:00 05-11-2013 23:59
17:32 17:34 Vlagincident - 3 Ajax Optreden ME supporters stelen Celtic vlag Damstraat en worden aangehouden 17:40 AE start aanhoudingen 14:44 17:50 Aanhouding verdachte Aanhouding verdachte hit-and-run Old Sailor PM ('knie-incident) 14:30 Ongeveer 1000 Celtic supporters 17:55 op de Dam Zware mishandeling AE'er ('tramincident) 17:57 13:30 Escalatie ter hoogte 400-600 Celtic supporters van Krasnapolsky op de Dam ______/------20:18Hit-and-run Warmoesstraat
1 I I 1 1 1 1 • 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 1 :00 16:00 17:00 18 00 19:00 20:00
06-11-2013 9:00 06-11-2013 21:00 13:30 AC besluit alcoholverbod op de Dam 17:30 18:00 niet to handhaven 14:55 Situatie Dam Rust op de Dam BM geeft noodbevel of sleet om keert terug
13 Po6LITIE Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic
Bijiage 11 Overzichtskaart Dam e.o. rondom het viagincident
18.10 Hergroeperen AE Motes en Aaf OnSil aa 57
17.55 Tramincident R10
17.32 Vlaqincident Damstraat
14 LITI E
Bezoekadres Gemeente Amsterdam Stadhuis, Amstel 1011 PN Amsterdam
Postbus 202 E.E. van der Loan 1000 AE Amsterdam Telefoon 020 552 2000 Burgemeester Fax 020 552 3100 Retouradres: B&W, Postbus 202, 1000 AE Amsterdam www.amsterdam.nl Gemeenteraad Amsterdam T.a.v. de leden van de Commissie AZ Arnstel 1 1000 AE Amsterdam
Datum 29 november 2013 One kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer E-mail
Onderwerp Feitenrelaas ongeregeldheden Ajax-Celtic 6 november 2013
Geachte leden van de commissie AZ,
Op 14 november jl. is in de commissie AZ stiigestaan bij de wedstrijd. Ajax-Celtic en heb ik toegezegd u te voorzien van het feitenrelaas van de politie. Dit feitenrelaas bled ik hierbij. aan. In deze brief vindt u mijn analyse van het optreden van de politie tijdens de ongeregeldheden die plaatsvonden en de lessen die in driehoeksverband zijn getrokken voor toekomstige internationale voetbalwedstrijden.
Analyse In de stad is in het algemeen op zowel 5 als 6 november tot diep in de middag sprake van een ontspannen sfeer en een goede (normale) verstandhouding tussen de Schotse supporters, Amsterdammers, toeristen en de Amsterdamse politie.
Ajax-hooligans hebben ernstig provocerend gedrag vertoond, eerst in Glasgow op 22 oktober en later ook in Amsterdam lk verwijs hler naar de geregisseerde hit-en-run actie op 5 november op nietsvermoedende Schotten op de Amsterdamse kroeg Old Sailor. Deze laffe dead veroordeel ik in alle toonaarden. Dlt heeft, In combinatie met de massaal aanwezige op zlchzelf niet-risicovolle maar wel erg beschonken Celtic-supporters, de openbare orde In Amsterdam oPwoensdagmicidefl oneocelpfabel regatief beInvloed. Dit hooligangedrag duid ik ook als misschien wel de belangrijkste oorzaak voor het ontstaan van de ongeregeldheden tussen de Celtic-supporters en de Amsterdamse politie op de Dam op 6 november om 17.30 uur.
Uit het feitenrelaas concludeer ik dat in de voorberelding alle noodzakelijke maatregelen door de politie z jn genornen en gericht zijn geweest op het voorkcimen van escalatie. ik constateer tegelijkertijd dat het onmogelijk is om escalaties en flitsmomenten zoals die zich hebben voorgedaan, volledig te voorkomen en tilt te sluiten. De combinatie van dronken en provocerende mannen, in afwachting van een spannende voetbalwedstrijd, is in potentie altijd gevaariijk.
Het stadhuls Is bereikbaar per metro en tram (Wen 9 en 14), halte Waterloopleln 29 november 2013 Gem eente Amsterdam Kenmerk Burgemeester Pagina 2 van 3
Al met al stond de politie in de binnenstad voor een forse opgave om de Ajax-hooligans continue gescheiden te houden van de groepen Celtic-supporters waarbij een massale escalatie dreigde op de Dam rond 17.30 uur.
In verband met de beelden van het optreden van een AE-agent stel ik vast dat de AE op de Dam te maken kreeg met excessief geweld van enkele Celtic-supporters, waarbij maar liefst zeven agenten gewond zijn geraakt. De AE-agenten hebben zich korte tijd echt niet veilig gevoeld. Van hen moet en mag verwacht worden dat zij ook in deze situatie proportioneel optreden. De politierechter oordeelde in de zaak van de Celtic-supporters d.d. 21 november jl. dat gezien de omstandigheden het optreden van de politie proportioneel was en het gedrag van vijf supporters strafbaar. lk concludeer wel dat het in dit specifieke geval niet voldoende is gelukt de noodzaak van een dergelijk optreden te vermijden, althans de individuele agenten beter te beschermen.
lilt het feitenrelaas blijkt voor mij dat het optreden van de politie tussen 17.30 uur en 18.00 uur verdere escalatie rond de Dam uiteindelijk heeft voorkomen.
Hoe verder? Voetbalwedstrijden moeten zo georganiseerd worden dat supporters van beide clubs maar vooral ook bewoners en ondernemers zich nooit bedreigd of geIntimideerd voelen. Niet ' alleen In en rond het stadlon maar dus ook nlet In de binneristad of in het openbaar vervoer. Hooligans vormen een heel kleine minderheid die heel veel ellende veroorzaakt. Dit vraagt om extra preventie en een strikte aanpak van relschoppers en de directe faciliterende kring om hen heen. Onze historische binnenstad moet voor ledereen1 toegankelijk zijn en dat vraagt om het opleggen van zo weinig mogelijk algemeen beperkende maatregelen. Dat doet recht aan bewoners en ondernemers maar ook aan 'gewone' supporters.
Op basis van dit feitenrelaas overweeg ik de volgende aanscherpingen in het voetbalbeleid: 1. Met Ajax en supportersverenigingen een mix van preventieve en repressieve maatregelen vinden om hooligangedrag, ook die van de nieuwste generatie, het hoofd te bieden 2. Het maximaal en gericht inzetten van bestaande instrumenten (verwijderingsbevel, groepsverbod, gebledsverbod op basis van APV, noodbevel en/of voetbalwet) om sneller in te grijpen om (zoek)gedrag van groepen Ajax- hooligans In de klem te smoren en een aanzuigende werking van groepen hooligans tegen te gaan 3. Met de DrIehoek bespreek ik op korte termijn plannen om de beschlkbare capaciteit van de ketenpartners zo in te richten dat het mogelijk wordt hooligans, ook op basis van de voetbalwet, sneller en beter aan en op te pakken 4. In de binnenstad geldt een alcoholverbod dat op voetbalwedstrijddagen moeilijk te handhaven blijkt. Ten aanzien van het handhaven van het alcoholverbod overweeg ik het volgende:
I Met uitzondering van groepen hooligans waarvan uit politie-lnlichtingen blijkt dat zij met het doel om te rellen naar Amsterdam komen 2 29 november 2013 Gemeente Amsterdam Kenmerk Burgemeester Pagina 3 van 3
a. het mogelijk Inperken van het aicholoverbodgebied op wedstrijddagen zodat het verbod daadwerkelijk gehandhaafd kan worden b. per internationale wedstrijd onderzoeken of verkoopbeperkende maatregelen nodig zijn en zo ja, deze treffen (denk aan de werkwijze op Koninginnedag) c. in de voorbereiding een formeel moment inbouwen over het kritisch besluit over de handhaving van he alcoholverbod in de binnenstad 5. De komende periode wordt gebruikt om binnen de driehoek te onderzoeken op welke wljze de AE het best haar werk kan doen tijdens voetbalevenementen. Daarbij zal onder meer aandacht ultgaan naar een betere dekkIng van de AE- eenheden door de ME.
lk zeg toe u voor de eerstvolgende Internationale thuiswedstrild, Iiefst in de Champions League, te Informeren over de voorgenomen aanscherpingen in het voetbalbeleid. lk hoop voor dit moment voldoende te hebben genformeerd.
Hoogachtend,
Mr. E.E. van der Laan Burgemeester van Amsterdam
3