Ondervertegenwoordiging Van Vrouwen Binnen De
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
ONDERVERTEGENWOORDIGING VAN VROUWEN BINNEN DE VRT- SPORTVERSLAGGEVING OVER DE OLYMPISCHE SPELEN VAN RIO DE JANEIRO 2016 EEN KWANTITATIEVE INHOUDSANALYSE EN EEN CASE STUDY OVER DAVID GOFFIN EN KIRSTEN FLIPKENS Wetenschappelijke verhandeling Aantal woorden: 19.863 Wiebeke De Wachter Stamnummer: 01305984 Promotor: Prof. dr. Karin Raeymaeckers Copromotor: dr. Sara De Vuyst Masterproef voorgelegd voor het behalen van de graad master in de richting Communicatiewetenschappen afstudeerrichting Journalistiek Academiejaar: 2016 - 2017 2 ABSTRACT Binnen deze masterproef wordt onderzocht of vrouwelijke atleten al dan niet ondervertegenwoordigd worden binnen de sportverslaggeving over de Olympische Spelen. Het doel van deze masterproef is dus te achterhalen hoe vrouwelijke atleten zowel kwantitatief als kwalitatief vertegenwoordigd worden binnen sportverslaggeving over de Olympische Spelen. Het onderzoek spitst zich toe op de Vlaamse openbare omroep en haar sportverslaggeving tijdens de Olympische Spelen van Rio de Janeiro in 2016. Dit wordt achterhaald via een kwantitatieve inhoudsanalyse op de dagelijkse Studio Rio-journaals, en een case study over de Belgische tennissers David Goffin en Kirsten Flipkens. Via een literatuuroverzicht worden enkele theorieën en hypotheses vooropgesteld. In het literatuuroverzicht worden onder meer de positie van de vrouw in de maatschappij, de toestand van vrouwen in het (sport)nieuws en de postvatting van vrouwelijke atleten binnen sportverslaggeving over Olympische spelen aangehaald. Daarnaast wordt ook ingezoomd op de houding van de VRT tegenover de Olympische Spelen en tegenover bredere sport- en genderaspecten. Uit de resultaten blijkt dat vrouwen zowel kwantitatief als kwalitatief ondervertegenwoordigd worden binnen de VRT-sportverslaggeving over de Olympische Spelen van Rio 2016. Vooral kwantitatief, op vlak van clock-time, werd een ondervertegenwoordiging van vrouwen vastgesteld. Ook kwalitatief werden vrouwen vaker “infantilized” of als kinderachtig voorgesteld, en vaker bij hun voornaam genoemd. Ook wordt vaker op hun privéleven en hun uiterlijk gefocust. Ten slotte worden vrouwelijke successen of prestaties ook geminimaliseerd door de oorzaak van hun succes bij een externe factor te leggen. 3 INHOUDSOPGAVE ABSTRACT ........................................................................................................................................ 3 1. INLEIDING ............................................................................................................................... 6 2. LITERATUUROVERZICHT ........................................................................................................... 7 2.1. VROUWEN IN DE MAATSCHAPPIJ ............................................................................................. 7 2.2. VROUWEN IN HET (SPORT)NIEUWS .......................................................................................... 8 2.2.1. FRAMING EN STEREOTYPERING .................................................................................................. 9 2.2.1.1. Nieuwsproductiezijde .................................................................................................. 9 2.2.1.2. Framing ..................................................................................................................... 9 2.2.1.3. economische redenen voor framing ............................................................................. 10 2.2.1.4. Sociaal-culturele redenen voor stereotypering .............................................................. 10 2.2.1.5. Gevolgen van framing en stereotypering...................................................................... 11 2.2.2. ONDERVERTEGENWOORDIGING VAN VROUWEN IN SPORTVERSLAGGEVING OP TELEVISIE ............................ 12 2.2.2.1. Kwantitatieve ondervertegenwoordiging ..................................................................... 12 2.2.2.2. Kwalitatieve benadeling ............................................................................................. 12 2.3. VROUWEN EN OLYMPISCHE SPELEN ....................................................................................... 15 2.3.1. EERSTE PERIODE .................................................................................................................. 16 2.3.2. TWEEDE PERIODE ................................................................................................................ 17 2.4. CASE: VRT ............................................................................................................................. 18 2.4.1. BEHEERSOVEREENKOMST EN PERFORMANTIEMAATSTAVEN VRT ........................................................ 18 2.4.1.1. vrt en sport............................................................................................................... 18 2.4.1.2. vrt en (gender)diversiteit ............................................................................................ 19 2.4.2. VERSLAGGEVING OVER OLYMPISCHE SPELEN ................................................................................ 19 3. ONDERZOEKSMETHODE ......................................................................................................... 21 3.1. KWANTITATIEVE INHOUDSANALYSE ....................................................................................... 21 3.1.1. CODEBOEK ........................................................................................................................ 22 3.2. CASE STUDY: DAVID GOFFIN EN KIRSTEN FLIPKENS IN RIO ........................................................ 22 4. RESULTATEN ......................................................................................................................... 25 4.1. KWANTITATIEF ...................................................................................................................... 25 4.1.1. ALGEMENE VASTSTELLINGEN ................................................................................................... 25 4.1.2. HYPOTHESETOETSING ........................................................................................................... 27 4.2. KWALITATIEF ........................................................................................................................ 31 4.2.1. GENDER MARKING ............................................................................................................... 32 4.2.2. PRIVÉLEVEN ....................................................................................................................... 32 4.2.3. INFANTILIZING .................................................................................................................... 35 4.2.4. HYPERSEKSUALITEIT ............................................................................................................. 37 4.2.5. MINIMALISATIE VROUWELIJKE SUCCESSEN ................................................................................... 37 5. DISCUSSIE ............................................................................................................................. 42 5.1. KWANTITATIEF ...................................................................................................................... 42 5.1.1. ALGEMEEN ........................................................................................................................ 42 4 5.1.2. ITEM-SPECIFIEK ................................................................................................................... 42 5.1.3. ATLEET-SPECIFIEK ............................................................................................................ 43 5.2. KWALITATIEF ........................................................................................................................ 44 5.2.1. GENDER MARKING ............................................................................................................... 45 5.2.2. PRIVÉLEVEN ....................................................................................................................... 45 5.2.3. INFANTILIZING .................................................................................................................... 46 5.2.4. HYPERSEKSUALITEIT ............................................................................................................. 47 5.2.5. MINIMALISATIE VROUWELIJKE SUCCESSEN ................................................................................... 47 5.3. TERUGKOPPELING STAGE SPORZA .......................................................................................... 48 5.4. SUGGESTIES VOOR VERDER ONDERZOEK................................................................................. 49 6. CONCLUSIE ........................................................................................................................... 50 BIBLIOGRAFIE ................................................................................................................................. 52 BIJLAGEN ....................................................................................................................................... 58 BIJLAGE 1: CODEBOEK ..................................................................................................................... 58 BIJLAGE 2: REGISTRATIEFORMULIER ................................................................................................. 78 BIJLAGE 3: CHECKLIST CASE STUDY ..................................................................................................