Gmina DarłowoDarłowo Commune DarłowoDarłowo Commune

Ziemia Darłowska położona jest w północno-wschodniej The Darłowo land is situated in the north-eastern part części województwa zachodniopomorskiego. 26-kilometrowy of Zachodniopomorskie Voivodeship (West Pomeranian Pro- odcinek szerokich, piaszczystych plaż, czyste środowisko natu- vince). 26-kilometre stretch of wide, sandy beaches, clean ralne, liczne zabytki oraz walory przyrodnicze i krajobrazowe environment, numerous monuments as well as natural and powodują, że należy do najatrakcyjniejszych turystycznych landscape values make this area one of the most attractive regionów nadbałtyckich. tourist regions by the Baltic Sea. Nadmorskie miejscowości Bobolin, Dąbki, Kopań i Wicie The coastal villages of Bobolin, Dąbki, Kopań and Wicie zapewniają wspaniałe warunki wypoczynku. Dla aktywnych provide excellent conditions for relaxation. For lovers of active przymorskie jeziora Bukowo i Kopań stanowią idealną bazę leisure, the coastal lakes of Bukowo and Kopań are ideal sites do uprawiania windsurfingu czy żeglarstwa, jak również są for windsurfing or sailing, and a paradise for anglers. The rajem dla wędkarzy. Malowniczo wijące się rzeki Wieprza picturesquely meandering rivers of Wieprza and Grabowa i Grabowa to idealne szlaki kajakowe. provide marvellous canoe trails.

1 2

Wspaniałe położenie Gminy Darłowo i jej specyficzny Great location of Darłowo Commune and its unique mikroklimat zapewniają niezapomniane wrażenia. Przyjedź, microclimate promise unforgettable experiences. Come and sprawdź, a na pewno powrócisz. ZAPRASZAMY. see, and you will certainly return here. VISIT US!

P.S. Po atrakcjach regionu poprowadzi Was aplikacja tu- P.S. The tourist application ‘Od Bałtyku po Kaszuby’ rystyczna „Od Bałtyku po Kaszuby”, którą bezpłatnie można (From the Baltic Sea to Kashubia) will guide you through pobrać w sklepach GooglePlay i IOS. the attractions of the region. You can download it for free in GooglePlay i IOS stores. Dąbki is a Baltic Sea resort village, located in the middle of Pobrzeże Słowińskie (Słowino Shoreland). Dąbki borders the Baltic Sea in the north, and in the south there is the large Uzdrowisko DąbkiDąbki seaside resort coastal Bukowo Lake. Such a location is conductive to flo- urishing tourism, particularly active leisure – numerous hiking and cycling routes encourage excursions, and the developed Dąbki to nadbałtycka miejscowość uzdrowiskowa, położona lakeside tempts enthusiasts of water sports and fishing. po środku Pobrzeża Słowińskiego. Morze Bałtyckie ogranicza Dąbki od strony północnej, natomiast od południa znajduje się duże przybrzeżne jezioro Bukowo. Takie umiejscowienie 5 sprzyja rozkwitowi turystyki, a szczególnie aktywnego wy- poczynku – mnogie trasy piesze oraz rowerowe zachęcają do wycieczek, z kolei przygotowany skraj jeziora kusi fanów wodnych sportów i wędkarstwa.

4 6

Tutejsze wypożyczalnie wynajmują wyposażenie wodniac- Szczególny mikroklimat i czyste powietrze przyciągają do The local rental shops provide water equipment, and training the surgeries, spas, accommodation tailored to the needs kie, zaś szkółki prowadzą kursy windsurfingu, kitesurfingu Uzdrowiska rzesze kuracjuszy przez cały rok. Wykfalifikowana centres offer windsurfing, kitesurfing and sailing courses. By of people with disabilities, and more – with these facilities i żeglarstwa. Nad jeziorem działa także przystań żeglarska, kadra, szeroka oferta zabiegów, specjalistycznie wyposażone the lake there is also a sailing marina. In the season a small sanatoriums from Dąbki encourage you to rest actively and a w sezonie po jeziorze pływa nieduży statek wycieczkowy. gabinety, salony SPA, baza noclegowa dostosowana do po- cruise ship sails the waters of the lake. recover your strength. trzeb osób niepełnosprawnych – m.in. takimi udogodnieniami 7 sanatoria z Dąbek zapraszają do aktywnego wypoczynku A unique microclimate and clean air attract crowds of i regeneracji sił w swoich progach. visitors to this health resort all year round. Professional staff, a wide range of treatments, specialised equipment of 8

BobolinBobolin

W latach 1937-1945 w Bobolinie znajdował się tajny nie- In the years 1937–1945 in Bobolin there was a secret Nazi miecki poligon artyleryjski, na którym montowano i testowano artillery range where the largest cannons in the world, with the największe armaty w świecie o kalibrach od 155 do 800 mm. calibre of 155 to 800 mm were assembled and tested. Adolf Próby z armatą gigant obserwował Adolf Hitler. Hitler himself watched the test of the ‘giant cannon’ here. Jeśli ktoś chciałby spędzić wakacje w siodle, to znajdująca If you wish to spend a holiday in the saddle, the local się tutaj stadnina koni jest do tego idealnym miejscem. Wie- stud farm is a perfect place for you. Evening rides along the czorne przejażdżki plażą przy zachodach słońca zapewniają beach at sunset will bring you memories you will not forget niezapomniane wrażenia na długi czas. for a long time. 11

Wicie

Wicie to wyjątkowa, mała miejscowość wypoczynkowa, położona w samym środku polskiego wybrzeża. To doskonałe miejsce na relaks dla osób ceniących sobie ciszę i spokój lub dla rodzin z dziećmi. Czyste plaże, malownicze jezioro, mini- zoo, baza noclegowa – zaspokoją potrzeby nawet najbardziej wymagających turystów. Do Wicia dojedziesz malowniczo położoną międzynarodową trasą rowerową R-10.

Wicie is a unique small resort village located in the very heart of the Polish coast. It is an excellent place for relaxation for those who value peace and quiet, and for families with children. Clean beaches, a scenic lake, a mini-zoo and a diverse accommodation offer will satisfy even the most demanding tourists. You can reach Wicie by the picturesquely situated international bicycle route R-10. Leonardia Park Edukacji i Rozrywki LEONARDIA Education and Entertainment Park

Sprawdź, czym bawił się Leonardo da Vinci. See what Leonardo da Vinci played with! Zajrzyj do „Pracowni Leonarda”, zbuduj jego wynalazki Visit ‘Leonardo’s workshop’, build his inventions and check i sprawdź czy działają. W lustrzanym odbiciu zaszyfruj swoją if they work. Encrypt a note in a mirror. Test a crossbow and notatkę. Na „Placu Strzelniczym” przetestuj kuszę i postrzelaj shoot with a catapult on the ‘Shooting Square’. Feel like z katapulty. W „Parku Gier” poczuj się jak mały Leonardo a little Leonardo and simply have fun in the ‘Game Park’. i po prostu dobrze się baw. Oh, and there’s Jacob’s Ladder... But what is it? Ach, i jeszcze Drabina św. Jakuba… Co to takiego? Visit us at LEONARDIA – a place where time has stopped Odwiedź nas w LEONARDII, bo to miejsce, gdzie czas się and where you can hear birds singing and children laughing zatrzymał, gdzie słychać śpiew ptaków i radość dzieciaków. with joy. www.leonardia.pl www.leonardia.pl 13 Way of St. James is over a thousand-kilometre-long pil- Travelling along the Cisterscian Route is not only connected Szlak Cysterski i Szlak Świętego Jakuba grimage route running from different parts of Europe to the with visiting Cisterscian monasteries – it is also a journey to the Cisterscian Route and Way of St. James tomb of St. James in Galicia, Spain. Traces of pilgrimages past, full of afterthoughts on the spiritual life close to nature, to Santiago discovered in Pomerania were a starting point so distant and different from the present times. Learning about Szlak św. Jakuba to ponad tysiącletni trakt pątniczy wiodący Przez gminę Darłowo przebiegają dwa odcinki szlaku: to recreate the Pomeranian Way which starts in Kretinga, the rich Cisterscian heritage will allow a contemporary man z rożnych stron Europy do grobu św. Jakuba Apostoła w hisz- Sławno – Boleszewo – Stary Jarosław – Krupy – Zielnowo – Lithuania, leads across Kaliningrad, Elbląg, Gdańsk, Lębork, to increase their knowledge of the European origins and find pańskiej Galicji. Odnalezione na Pomorzu ślady peregrynacji Zakrzewo – Darłowo oraz Darłowo – Rusko – Porze- Sławno, Darłowo, Koszalin, Kołobrzeg, Białogard, Kamień inspiration for shaping the present and the future. do Santiago dały impuls odtwarzaniu Pomorskiej Drogi, która cze – – – Bielkowo – Iwięcino. Pomorski, Wolin, and Świnoujście, connects with the 15 zaczyna się w litewskiej Kretyndze, by przez Kaliningrad, El- Podróżowanie Szlakiem Cysterskim to nie tylko zwiedzanie German Via Baltica, and with Via Scandinavia in Rostock to bląg, Gdańsk, Lębork, Sławno, Darłowo, Koszalin, Kołobrzeg, klasztorów cysterskich, ale też swoista wyprawa w przeszłość, run with it straight to Spain. Białogard, Kamień Pomorski, Wolin, Szczecin, Świnoujście pełna refleksji nad duchowym życiem blisko natury, tak odległym Two sections of this route cross Darłowo Commune: Sławno połączyć się z niemiecką Via Baltica, a w Rostocku z Via i odmiennym od tego w obecnych czasach. Zapoznanie się z – Boleszewo – Stary Jarosław – Krupy – Zielnowo – Zakrzewo Scandynavia, by już razem biec do Hiszpanii. bogactwem cysterskiego dziedzictwa pozwoli współczesnemu – Cisowo Darłowo and Darłowo – Rusko – Porzecze – Bukowo człowiekowi pogłębić wiedzę o europejskich korzeniach i da Morskie – Boryszewo – Bielkowo – Iwięcino. inspirację do tworzenia swojej teraźniejszości i przyszłości.

14 16 Koszalin Seaside Trail is the section of the international E-9 Kowalewice, , Cisowo and Dąbki. On the way you trail running from Brest (France) to Braniewo. It runs along the can see: Pomeranian Dukes’ Catle, medieval churches, hill Szlaki piesze i Hikingrowerowe and bicycle trails Baltic Sea by the coastal resorts from Dźwirzyno to Wicie (102 forts and monuments of rural architecture. km). Darłowo Commune is crossed by a 30-kilometre-long International EuroVelo R-10 Baltic Sea Cycle Route runs Koszaliński Szlak Nadmorski to odcinek międzynarodowe- Szlak Zabytków Średniowiecza (czarny) ma długość 104 section of this trail from Dąbkowice, across Dąbki, Bobolin, around the Baltic Sea. In total it is 8,539 km long. The Polish go szlaku E-9 prowadzącego z Brestu (Francja) do Braniewa. km. Polecany jest szczególnie rowerzystom i turystom zmo- Żukowo Morskie and Darłówko to Wicie. section is 588 km long and runs across the provinces (voivode- Prowadzi wzdłuż Bałtyku przez nadmorskie kąpieliska, od toryzowanym. Przebiega przez Darłowo, Dąbki, Dobiesław, Nature Reserve Trail is 71.5 kilometre long. It starts in ships) of: Zachodniopomorskie (West-Pomeranian), Pomorskie Dźwirzyna do Wicia (102 km). Przez gminę przebiega odcinek Jeżyce, Słowino, Boleszewo, Krupy, Leonardia, Stary Jarosław, Darłówko and ends in Polanów. Along the trail you can see (Pomeranian) and Warmińsko-Mazurskie (Warmian-Masurian). o długości około 30 km: od Dąbkowic przez Dąbki, Bobolin, Kowalewice, Barzowice, Cisowo, Dąbki. Na trasie: Zamek monuments of nature as well as castles in Darłowo and Krąg. The part crossing Darłowo Commune consists partially of Żukowo Morskie, Darłówko do Wicia. Książąt Pomorskich, średniowieczne kościoły, grodziska An about 15-kilometre-long part of the trail runs across the bicycle paths (Gleźnowo – Dąbki section). It runs across Szlak Rezerwatów o długości 71,5 km rozpoczyna się i zabytki budownictwa wiejskiego commune, from Darłówko to Darłowo, Zakrzewo, Zielnowo Bukowo Morskie, Dąbki, Cisowo, Drozdowo and Barzowice. w Darłówku, kończy w Polanowie. Na trasie rezerwatu pomniki Międzynarodowy szlak rowerowy sieci EuroVelo R-10 and Kowalewice. przyrody, zamki w Darłowie i Kręgu. Przez gminę przebiega przebiegający dookoła basenu Morza Bałtyckiego o łącznej Medieval Monuments Trail (black) is 104 km long. It is odcinek około 15 km: od Darłówka przez Darłowo, Zakrzewo, długości 8 539 km. Polski odcinek szlaku o długości 588 km particularly recommended for cyclists and tourists travelling 17 Zielnowo i Kowalewice. przebiega przez tereny województw: zachodniopomorskiego, by car. The trail runs across Darłowo, Dąbki, Dobiesław, Je- pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Odcinek biegnący przez życe, Słowino, Boleszewo, Krupy, Leonardia, Stary Jarosław, gminę Darłowo składa się częściowo ze ścieżek rowerowych (odcinek Gleźnowo – Dąbki). Biegnie przez Bukowo Morskie, Dąbki, Cisowo, Drozdowo i Barzowice. 18

Szlaki kajakoweCanoe trails

Szlaki kajakowy na rzekach Wieprzy i Grabowej na odcinku Canoe trails on the Wieprza and Grabowa rivers in their biegnącym w gminie Darłowo są dość łatwe i dogodne do sections flowing across Darłowo Commune are quite easy and masowych spływów. Wieprzą można spływać cały rok – nadaje convenient for mass rallies. Rallies down the Wieprza River się także do zimowych wypadów. Infrastruktura turystycz- are available throughout the year – they are also suitable na ciągle się rozwija. Na Wieprzy spływ można rozpocząć for winter excursions. Tourist infrastructure is constantly w miejscowości Kowalewice i dopłynąć do Morza Bałtyckiego, expanding. You can start a rally down the Wieprza River in podziwiając po drodze piękno przyrody oraz rozległe malow- the village of Kowalewice and reach the Baltic Sea, admiring nicze krajobrazy. Natomiast na Grabowej najwygodniej spływ the beauty of nature and vast scenic landscapes on the way. rozpocząć przy moście w Jeżyczkach. Kontynuując go kanałem On the Grabowa River, it is the most convenient to start Bagiennica dopłyniemy do Bukowa Morskiego, malowniczej a rally at the bridge in Jeżyczki. Continuing down the Bagien- osady historią cystersów w tle. nica Channel, you will reach Bukowo Morskie, a picturesque Wypożyczalnie kajaków: settlement of Cisterscian origin. - Kaydar Canoe rentals: - Pod Kasztanem - Kaydar - Pod Kasztanem 21

AgroturystykaAgritourism

Na terenie całej gminy rozproszone są gospodarstwa Agritourism farms, in which every tourist will undoub- agroturystyczne, w których każdy turysta znajdzie coś dla tedly find something interesting, are scattered throughout siebie. Tu z bliska można podpatrzyć „życie wsi”, spróbować the entire commune. Here you can closely observe the ‘rural świeżego mleka, jaj, serów kozich czy win i nalewek o wyjąt- life’, try fresh milk, eggs, goat cheese or wines and liqueurs kowych smakach i unikalnych recepturach. Gospodarze mają of fantastic flavours and unique recipes. Farmers offer won- do zaoferowania wyjątkowe produkty, których nie można derful products that cannot be bought anywhere else. And nabyć nigdzie indziej. Jesienią koniecznie trzeba wybrać się in autumn you must try mushroom picking! na grzybobranie. In the commune there is an association called ‘Zagroda’ Na terenie gminy działa stowarzyszenie „Zagroda” zrze- (Farm) which consists of local agritourism farms – www.za- szające gospodarstwa agroturyustyczne – www.zagroda. groda.urlopnadmorski.pl. Visit their website to learn about urlopnadmorski.pl. Warto zajrzeć na stronę i zapoznać się their diverse offer! Farms from the region have won numerous z ich bogatą ofertą. Gospodarstwa z naszych okolic wielokrot- prizes in regional and national contests. nie nagradzane były na konkursach o zasięgu wojewódzkim i krajowym.

FishingWędkarstwo

Tereny Gminy Darłowo to idealne miejsce dla pasjona- tów wędkarstwa. Rzeki Wieprza i Grabowa, Jeziora Bukowo i Kopań oraz Morze Bałtyckie oferują wiele gatunków ryb, które można łowić każdą metodą wędkarską o każdej porze roku. Corocznie w trzeci weekend lipca na Jeziorze Bukowo organizowane są Ogólnopolskie Spinningowe Zawody Wędkarskie.

The area of Darłowo Commune is an ideal place for fishing enthusiasts. The rivers of Wieprza and Grabowa, Bukowo and Kopań lakes as well as the Baltic Sea abound in many species of fish that can be legally caught with every angling method all year round. Every year, at the third weekend of July, the National Spin Fishing Contest is organised on Bukowo Lake.

23 24

Kolekcja antykówCollection of antiques

Kolekcja Antyków Ziemi Darłowskiej w Starym Jarosławiu The collection of antiques of Darłowo soil in Stary Jarosław liczy około 2 500 eksponatów i ściśle związana jest z historią consists of ca. 2,500 exhibits and is closely related to the Ziemi Darłowskiej. Prowadzi ją pan Tadeusz Konieczny, rzeźbiarz history of Darłowo region. It is run by Tadeusz Konieczny, ludowy, który sam odrestaurowuje i konserwuje gromadzone a folk sculptor, who restores and preserves the collected items. eksponaty. Ponadto opowiada gościom o przeznaczeniu Moreover, he tells visitors about the purpose and origin of i pochodzeniu danych przedmiotów. To wspaniała żywa lekcja these objects. For tourists it is a great lesson of living history. historii dla odwiedzających. Urząd Gminy Darłowo ul. Dąbrowskiego 4, 76-150 Darłowo tel. (+48) 94 344 63 01, faks (+48) 94 344 63 09 www.gminadarlowo.pl, e-mail: [email protected]

g r u p a

VEGA Studio Adv. Tomasz Müller 82-500 Kwidzyn, ul. Grudziądzka 22/3A www.grupavega.pl, e-mail: [email protected]

Tekst: Urząd Gminy Darłowo, Emil Gawęda, Marceli Lichacy

Tłumaczenie: Ewa Androsiuk-Kotarska

Zdjęcia: Urząd Gminy Darłowo, Emil Gawęda, Marceli Lichacy, Bursztyn Medical SPA, Elite Sport Fishing

Opracowanie graficzne i przygotowanie do druku: Sławomira Mosińska

Marketing: Wioletta Kraśniewska

Koordynator wydania: Katarzyna Wolska

Wszelkie prawa zastrzeżone / All rights reserved Printed in – Kwidzyn 2016 Przedruk i powielanie w jakiejkolwiek formie jest zabronione

ISBN 978-83-8056-109-0