P skrzyżowaniu we wsi Pogórze. we wsi skrzyżowaniu skończywszy na charakterystycznym (w całości) podłoże na odcinku 1.350 1.350 odcinku na podłoże (w całości) tysięcy. 680 natomiast przeszło wyłożył powiat złotych, droga się znajduje) dołożyła 500 tysięcy powiatowa ta której (na terenie Biała tysięcy. 700 milion 1 ponad rzeczywistych) (w liczbach to daje – Programu Rozwoju Obszarów Wiejskichz Urzędudofinansowano Marszałkowskiego w ramach procent 63 ponad Z tego złotych. tysięcy 900 2 miliony Uroczyste przecięcie wstęgi, władz,gminnych, przecięcie przedstawiciele powiatowych iwojewódzkich Uroczyste Koszt całego przedsięwzięcia to to przedsięwzięcia całego Koszt W ramach inwestycji przebudowano cząwszy od Górki Prudnickiej,a Prudnickiej,a Górki od cząwszy towej zostało przebudowane,po rawie trzy kilometry drogi powia Droga do Pogórza do Droga wyremontowana • ł z 0 5 , 2 A N E C • 2 5 3 7 - 2 3 2 1 N S S I • I I I V X X K O R • 7 1 0 2 k i n r e i z d ź a p • ) 1 7 2 ( 9 R N - -

jest zatem zachowana. zatem jest 12 centymetrów; odpowiednia nośność wynosi asfaltowego – podłoża grubość powiatowej standardy już spełnia Droga na pola. zjazdy zorganizowano w miejscowościach, pobocza zrobiono rowy, zbudowano przydrożne chodniki, wykonano kanalizacje, nowe zostały metrów, poszerzono drogę. Wybudowane oraz radny powiatowy Janusz Siano. Ogłaza, burmistrz Białej Edward Plicko Zarządu Województwa prudnickiOpolskiego Radosław Roszkowski, Szymon starosta członeksamorządowców: kilku cinało niemalże w samo południe) wstęgę prze miało miejsce w piątek, 20 października, Podczas uroczystego otwarcia (które dokończenie nastr. 4 foto Mirosław Lasar Mirosław foto - S Koszmaniuk-Krochtą, przewodni Koszmaniuk-Krochtą, i beznadziei. Rozmawiamy z Grażyną samotności od najdalej jak twórczy, w sposób czas spędzali żeby więc, warto – mniej juniorów więcej, jest – –  – seniorów głos Słyszalny – – Rencistów i Inwalidów. Emerytów, czącą (od 2016 r.) bialskiego Związku Zajęcia manualne -inaniejestmiejsce Ile osób należy obecnie do bialskiego bialskiego Związku? do obecnie należy osób Ile Jakie korzyści są z przynależności? Wiele osób (czy to samotnych, czy to samotnych, to to czy (czy Wiele osób składek). ze nie się (utrzymujemy mamy wiele za pieniędzy się choć coś dzieje, ciągle nas u – czas spędzać Związek jest po to, żeby jakoś wspólnie osób.kilka prawie z każdej że średnio jest wsi po powiem, jeśli chyba, się pomylę Nie Ostatnio 154 osoby, z terenu gminy Biała. epokowy. Znak czasu. Seniorów czasu to temat – można by rzectarsi ludzie i ich – formy spędzania - – – – – – osób starszych...osób Taka teraz struktura społeczna, sporo projekcie?w takim Czym trzeba sobie zasłużyć na udział pod tym tytułem, tym u wojewody.pod spotkaniu na Byłam seniorzy”. mają „Głos motto: pewne nawet jest Tak, udział. Na pewno otworzył się na nas. seniorów, zaraz nas informuje burmistrzowi. i bierzemy Jakzawdzięczamy coś dostaje naDożo temat wybrano. nas akurat że – szczęścia dużo Mieliśmy z pieniędzy w ramach tych działań. skorzystaliśmy mieście”, w ognisko lato uczestniczyliśmy w projekciecieczki, organizować spotkania... Całe „Płonie z wiekiem. Staramy się więc robić wy- trudności w podróżowaniu, w związku są – daleko gdzieś urlopu spędzi nie dobrodziejstw, z różnych prostu po tak skorzysta nie małżeństwach) w dokończenie nastr. 12

zdj. Rafał Hajewski 2 PANORAMA BIALSKA • PAŹDZIERNIK • 2017

sląsku padają: Tak se ta oma Na stole majoł położone ranki ruby Daleko, w Katyniu, Poznaniu, Lublinie L/ abo tyn opa narołz straciyli, abo w kostkach od roboty, chtory ich już i wszandzie tał kaj w łostatnich latach dtutante jak chtoś stankał, to se zwiało ani nie bolały. Zołpaśnica na robotny powstały wielkie kerchowy, kaj godnie - tyn chop se w łoczach traci. Mie se tyż dzień zawiązanoł na zadku pod jupoł, pochowali wszystkich zabitych wojołków, tak prandko moja siostra w Kórnici stra- stary meble jeszcze z domu, ksiołżka chtorzi bele dzie byli zagrzebani. Entlich ciyła, choć już boła wiekowoł bo miała religijna, co dostali na ślub łod farołrza. prziszoł tyż czas, iż kożdy może napisać 92 lata, to mi bardzo brachuje. Do końca Wszandzie czysto i tyn spokój, genau jak na pomnikach swoich zmarłych w takim se wszystki interesiyrowała i bardzo rada u moji starki piyrwi. Porał dni jyno stan- jynzyku, jaki chce, bo tak jest na całyj czyjtała. Ło wszystki mogłach se z Mari- kali i do końca słuchali moich audycji świecie. I zaś nasi potomni banoł mogli koł porozprawiać, ło historii, ło tabu- radiowych w kożdy piątek, do których se uczyć na kerchowach historii. lach na pomnikach na naszyj kercho- se tyż przyczyniyli. W Łambinowicach, w naszym woje­ wie, kaj imiona pisano po niemiecku, Dzień Wszystkich Świętych jest to dzień, wództwie, jest też wielki kerchów, gdzie np. Peter abo Frantz, a dali już po pol­ dzie wiałże nie ma czowieka, co by nie pochowani soł jeńcy z trzech wojen, noł- sku, tu spoczywa. Moja siostra mie rozu­ wspomniał swoich zmarłych bliskich. wiancyj, bo aż 7000 grobów, jest z I wojny miała i pomołgała mi w tyj zbiyra- Anna Myszyńska besto, iż boła. Piyrwszyj rołz pojada Śląska historia na cmentarzach zaświecić na jyj grob na świanta, a nie na kafej do niej na wycug jak wdycki. A ci, co mogoł, to z wszystkich stron zjeż- światowej, a z II wojny jest siłał masowych Na Wszystkich Świantych spominoł tyż dżajoł se na ich groby zaświecić i porzy- grobów jeńców ruskich i innych, i dloł na znak, iże tak richtich to żołdyn nie wie Kosmalka ze Wasiełowic; jechałach nierołz kać. Padają też: jak se chcesz dowiedzieć, nich postawiony zostoł w 1964 roku wielki wiela tał zginęło. Bo kole tego masowego do nich, bo tak fajnie umieli rozprawiać coś o historii swoich stron, to idź na ker- pomnik. Pochowani soł tyż tam ślonzołcy, grobu został wybudowany cmentarz - po ślonsku, jak to piyrwyj boło. Mieli siła chów. Ale po wojnie, jak nastała Polska, chtórych zgoniyli tam z łokolicznych wsi symbol - na pół hektara ziemi, z grani­ po łosiemdziesiątce, a i dziesięć sztrołfów ktoś tam na wierchu prziszoł na diobel- i zrobiyli obóz pracy. Kole 6000 łostało towi dynkmala na poszczodku. Na łob- umieli zaśpiywać i ani rołz se nie pomylić. skoł myśl, żeby tał historia na ślonskich tam zawartych i zamanczonych na śmierć koło jest chodnik i położono na trołwniku A te pieśni ło przepióreczce, co to lołtała, kerchowach zniszczyć, zamazać, wyrom- kole półtora tysiancy. Dloł nich dziepiero polne kamienie, wielkie takie fintlingi, jak skołkała kole podwóreczka, to pamiałtali bać majzla wszystkie niemieckie napisy w 1995 roku postawiono mały pomnik my piyrwi na nie padali. Kamienie twarde jeszcze z Ligoty, skąd pochodziyli. Rzą- na dynkmalach, czansto tak genał, że ani podobny do śląskich krzyży pokutnych jak serce komendanta tego lagru - Głę­ dziyli mi, iże u nich doma to po polsku nie literka nie łostała. A przecał leżeli w tyj ch z napisa po niemiecku i po polsku: „Niem­ bockiego i tych, co mu pomołgali mał- śpiywali, ale łoni chodziyli pierzy szkuść grobach ludzie, co żołdnymu Polołkowi com i Polakom - Ofiarom Obozu w Łam­ czyć tych ludzi. Zwie se przecał „mołsz do jednygo ujka, a tam umieli siła rozto- krzywdy nie zrobiyli. Jeszcze dzisiej widać binowicach w latach 1945-46. Deutschen serce z kamienia”, „kamień by se ulitował”, majtych śpiywków po polsku. takie zamazane krzyże abo denkmale. und Polen, Opfern des Lagers Lamsdorf „a kto kamień w sercu nosi, ten darem­ - A my dziołchy przeca całoł zima Na szczeście jest ich corołz myni. I choć in den Jahren 1945-1946”. Ale połra lołt nie Boga prosi”. do piyrzoł chodziyły, to se ale szło pospiy- już 70 lołt po wojnie minęło, to jeszcze nieskorzy, mogli na Wszystkich Świan­ Ale to już jest Ponbóczka sprawa, naszoł wać; rołz po niemiecku, rołz po polsku dzisiej ludzie znajdujoł groby swoich bli­ tych, nołbliżsi stanołć przy tablicach, kaj powinnościoł jest nie zapomnieć o takich i po śląsku - padali. skich, a niechtorzy piyrszyj rołz stano przy wszyscy co tał zginyli w latach 1945-46 miejscach, bo to jest nasza historia. nie Widza ich, jak siedzoł w swoji izbie. tabulce z miana łojca, chopa abo brata. byli wypisani. Jedna tablica jest próznoł, myśloł, iż już poleku idzie ku zimie. Kulinarny zaszczyt

odczas Targów „Smaki Regionu” Kiedyś w planach mieliśmy produkt sum z grzybową kaszą, rolada z pstrąga, od iluś lat czy pokoleń. (w Poznaniu) Witold Hreczaniuk alkoholowy, który można by było robić zupa pokrzywowa, klopsiki rybne, ozorki Nalewka, która utorowała panu (znany czytelnikom naszej ga­ legalnie, oficjalnie. Ale monopol j est u nas wieprzowe i inne). Witoldowi drogę do Perły, pochodzi Pzety mieszkaniec Gostomi) otrzymasł ilny, nie mamy wolności jak w Czechach - Promujemy nasze produkty, polskie; z 1900 roku, wtedy stworzono przepis. Perłę - nagrodę w ramach siedem­ czy w Niemczech. Dlatego nie możemy promujemy gminę, województwo, Szesnaście owoców, jeden po drugim nastej edycji konkursu „Nasze Kuli­ produkować. Ci z kolei, co produkują, swoją miejscowość (niezależnie czy - i powstaje ratafia (tak nazywa się ten narne Dziedzictwo - Smaki Regio­ maj ą niesamowite kontrole, nawet j eżeli jest to miasto, miasteczko czy malutka gatunek - słodka owocowa nalewka). nów”, nazywaną w pewnych kręgach robią to legalnie. wioska jak Gostomia) - wyznaje Witold - Lata praktyki - mówi Witold Hreczaniuk. „kulinarnym Oscarem”. Odbiór nagrody miał miejsce w nie­ Hreczaniuk. -. My (ja i żona) paramy - Kiedyś ludzie, biedniej si, na wschodzie, dzielę, 24 września, w stolicy Wielko­ sie kulinariami od 2000 roku, od kiedy zasypywali owoce cukrem (nie można Perłę przyznano za „Żniwo sadu” - polski. Oprócz Witolda Hreczaniuka tylko weszły te wszystkie konkursy. było pędzić bimbru) i po prostu robili nalewkę z aż szesnastu owoców. nagrody otrzymali - w województwie Chodzi o to, by ożywić tę wieś, żeby z tego nalewki. Taka tradycj a, w różnych - Zajmowała już miejsca, w 2006 roku, opolskim - Jerzy Wilk z Młynów w gmi­ było atrakcyjnie, żeby ludzie spożywali domach. Są różne sposoby; widać to, w 2010; no i zadzwonili do mnie, żeby nie Rudniki (za „Schab wiśniowy”), nasze produkty, polskie; nie z marketów, gdy sięgnie się do kulinariów. Jedni ją wystawić - wspomina mieszkaniec Grzegorz Ptak z Karłowic (za „Udziec ale tradycyjne, według receptur. Jest owoce zadają alkoholem i odstawiają; Gostomi. -. weselny”) oraz restauracja „Na wyspie” to powrót do korzeni; na konkursie ja robię inaczej... Po śmierci z Niemodlina (Paweł i Elżbieta Oleksowie) trzeba udowodnić pochodzenie produktu, Bartosz Sadliński Rafała, na­ za „Karpia po niemodlińsku”. Czwarty szego syna, laureat z wymienionych otrzymał odpuścili­ perłę w kategorii „Dania:, trzej pozo­ śmy sobie stali - w kategorii „Nasze Kulinarne F undacja PZU wspiera różne Dziedzictwo - Smaki Regionów”. wyjazdy, Startowano z różnych województw Bialską Orkiestrę Dętą wysta­ i z przeróżnymi specjałami (masło, wianie... miód, jadalne kasztany, powidła, śliwki FUNDACJA |\|-^ początku października otrzymaliśmy ma- korzenne, piołunówka, ałyczówka, INdila z informacją o przyznaniu dotacji przez jeżynówka, czeremchówka, salceson, Fundację PZU, dotacja wesprze realizację projektu „Pojedziemy, szynka, olej e, ptysie, polędwica, mleko zobaczymy, usłyszymy”. 'ą zsiadłe, pomidor suszony, kiełbasa W ramach projektu grupa osób będzie mogła rozbudzić cie­ \ wieprzowo-cielęca, bryndza, piernik, kawość i skorzystać z oferty kulturalnej dużego miasta, np. cydr, kaszanka gryczana, chleb, ser opery, filharmonii, teatru. Na zakończenie zostanie zorgani­ podpuszczkowy, ser dojrzewający, zowany koncert, w Białej. ikra ze śledzia, pasztet z dorsza, J ako członkowie stowarzyszenia Bialska Orkiestra Dęta pierogi z kaczką, udziec z dzika, jesteśmy bardzo wdzięczni Zarządowi Fundacji PZU ocet jabłkowy, maślanka, jesiotr l za udzielenie wsparcia dla naszej działalności. wędzony, ser kozi, rolada z pstrąga,

Wydawca: Gminne Centrum Kultury w Białej, 48-210 Biała, ul. Prudnicka 35, tel. fax: 77 43 87 026, e-mail: [email protected] Redaktor naczelny: Rafał Magosz; Opracowanie: Bartosz Sadliński; Autorzy tekstów i zdjęć: Anna Myszyńska, Ryszard Nowak, Leokadia Schneider, Bartosz Sadliński Skład i druk: Drukarnia „Sady”, Osiedle Sady 2, 47-303 Krapkowice Redakcja zastrzega sobie prawo skracania nadsyłanych materiałów oraz nie odpowiada za treść ogłoszeń i reklam. PANORAMA BIALSKA • PAŹDZIERNIK • 2017 3 Gminne Centrum Kultury Paliło się w Łączniku w Białej nagrodzone za ożar miał miejsce drugiego paź- przed opadami atmosferycznymi. dziernika – stanowisko kierowa- Podczas przebiegu akcji druh z Ochot- Pnia komendanta powiatowego niczej Straży Pożarnej w Łączniku poczuł współpracę z Czechami w Prudniku otrzymało zgłoszenie się słabo po wyjściu z budynku (mimo telefoniczne, o godzinie 17:19. użycia sprzętu służącego do ochrony października w prószkow- dróg oddechowych) – jeden ze stra- skim hotelu Arkas zorgani- Po przybyciu na miejsce zdarzenia żaków udzielił mu pierwszej pomocy 10zowano uroczyste obchody (budynek jednorodzinny przy ulicy (podając tlen). Strażak odmówił pomocy 20-lecia funkcjonowania Stowarzy- Plebiscytowej) pierwszy zastęp strażaków ratowniczo-medycznej, został na miejscu szenia Gmin Polskich Euroregionu zastał płonący dach, mieszkańcy znaj- – stwierdził, że wszystko jest z nim jest Pradziad. Dysponuje ono Funduszem dowali się wówczas na zewnątrz – poza ok, chwilowa niedyspozycja. Mikroprojektów w ramach Europej- strefą zagrożenia. Na miejsce dotarł burmistrz Białej, skiego Funduszu Rozwoju Regional- Strażacy odłączyli źródło prądu telefonicznie poinformowane zostało nego „Przekraczamy granice”. w budynku i skierowali dwa prądy wody Powiatowe Centrum Zarządzania na palący się dach. Jednocześnie druga Kryzysowego oraz Zarządzanie Kry- Spotkanie, w którym uczestniczyło rota (z założonymi aparatami ochrony zysowe gminne. wielu samorządowców z polskiej i czeskiej dróg oddechowych) weszła do budynku Straty – wstępnie – zostały oszaco- strony granicy, było okazją do podsumowań z drugim prądem wody; dostała się też wane na około 200 tys. zł., zaś wartość i podziękowań, ale również do podjęcia na zadymione poddasze. uratowanego mienia – na 300 tys. zł. tematów związanych z działalnością Po stłumieniu ognia wyniesiono meble, Łącznie podano cztery prądy wody, po zakończeniu programu 2014-2020. które udało się uratować podczas działań. razem dwie tony. Na spotkaniu gminę Biała reprezentował Dyrektor Rafał Magosz odebrał nagrodę Rozpoczęły się też prace rozbiórkowe płyt Cała akcja trwała prawie pięć godzin burmistrz Edward Plicko oraz dyrektor kartonowo-gipsowych oraz ocieplenia Pierwszy zastęp (oczywiście miejscowi Gminnego Centrum Kultury Rafał Magosz, ona przyznana w uznaniu szczególnych (sufit w pomieszczeniu wykończony strażacy) dotarł po ośmiu minutach który z rąk prezydentów Euroregionu Pra- zasług dla rozwoju polsko-czeskiego został takimi materiałami). Dogaszano (od zgłoszenia) – łącznie wysłano osiem dziad – panów: Radosława Roszkowskiego współdziałania oraz tworzenia kumula- też elementy konstrukcji dachu. zastępów, z czego cztery z Prudnika (KP oraz Petra Prochazki odebrał nagrodę tywnej platformy dla rozwoju pogranicza Na miejsce wysłane zostało pogotowie PSP), a cztery z jednostek ochotniczych dla Gminnego Centrum Kultury w Białej i promocji Funduszu Mikroprojektów. energetyczne, aby odłączyć przewody (jedna z nich wpisana do Krajowego „Od pomysłu – do współpracy”. Została PB doprowadzające prąd do budynku, Systemu Ratowniczo-Gaśniczego, trzy uległy one bowiem opaleniu (ucierpiała pozostałe – nie). Ostatni zastęp uczest- otaczająca je izolacja). Zaczęto też niczący w działaniach interwencyjnych rozbiórkę pokrycia dachowego oraz powrócił do bazy po godzinie 22:00. kontynuowano dogaszanie elementów Pogorzelcy przenocowali u sąsiadów. konstrukcji. Przyczyny pożaru bada policja, przy- Na koniec przy użyciu kamery puszczalnie było to zwarcie instalacji wrzesień właszczenia pieniędzy, w Rynku termowizyjnej zostało sprawdzone to, elektrycznej. • Oszustwo przy zakupie telefonu • W Białej: sprawca dokonał prze- co objęte było działaniem strażaków. Materiał przygotowany na podstawie komórkowego na szkodę miesz- stępstwa groźby karalnej, przy czym Nie stwierdzono jednak podwyższonej relacji oficera prasowego Komendanta kanki gminy Biała groźba ta wzbudziła uzasadnioną temperatury. Dach – już po wszystkich Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej obawę, że zostanie spełniona zabiegach ratowniczo-gaśniczych – w Prudniku – młodszego brygadiera • W Rostkowicach: sprawca przy został przykryty plandeką (dowiezioną Piotra Sobka. włamaniu do domu dokonał kra- • W Prężynie: sprawca dokonał prze- z komendy powiatowej) i zabezpieczany Bartosz Sadliński dzieży biżuterii i pieniędzy stępstwa groźby karalnej, przy czym • W Dębinie: mieszkaniec gminy Bia- groźba ta wzbudziła uzasadnioną ła kierował samochodem w stanie obawę, że zostanie spełniona nietrzeźwości październik • W Białej: sprawca dokonał przy- • Pożar domu jednorodzinnego w Łączniku

Gerard Lubczyk ur. 1972 r., zm. 22.09.2017 r., zam. Olbrachcice Piotr Makiola ur. 1969 r., zm. 24.09.2017 r., zam. Pogórze Szturchanie w bok Elisabeth Krupa ur. 1930 r., zm. 24.09.2017 r., zam. Grabina to powiedział, że napisy na mu- dasz rady, że to już koniec, to zobacz Emanuel Kwiotek ur. 1932 r., zm. 24.09.2017 r., zam. Pogórze rach muszą być obraźliwe, wul- przy sobie Anioła, który szturcha Cię Elżbieta Witor ur. 1942 r., zm. 06.10.2017 r., zam. Pogórze Kgarne lub po prostu bezsen- w bok i mówi: Weź nie przesadzaj". Anna Ernst ur. 1926 r., zm. 08.10.2017 r., zam. Solec sowne, będące wandalizmem? Podpisane: A. Szustak. Mowa o ka- Helena Kusber ur. 1931 r., zm. 08.10.2017 r., zam. Ligota Bialska płanie, dominikaninie, popularnym Ryszard Tracz ur. 1928 r., zm. 09.10.2017 r., zam. Biała Nieraz udowadniają to graficiarze rekolekcjoniście, autorze wielu książek, Maria Gajda ur. 1923 r., zm. 17.10.2017 r., zam. Grabina (choć niestety nie wszyscy) – pozytywny audiobooków i nagrań na YouTube (jego aspekt nanoszenia pewnych treści na imię, niepodane w pełnym brzmieniu, obiekty w przestrzeni publicznej widać to Adam). Jeden z aforyzmów autorstwa także w miejscu, gdzie wchodzi się na tego kaznodziei – jak widać – zagościła podwórze Ośrodka Pomocy Społecznej. także w Białej. Niech zatem inspiruje, Wyrazy głębokiego współczucia Napis (okraszony rysuneczkiem) bawi i koi; zwłaszcza w miejscu tak Panu Joachimowi Ernstowi komunikuje nam: "Jeżeli masz bardzo specyficznym jak podwórze OPS-u. pracownikowi Urzędu Miejskiego w Białej zły dzień i wydaje Ci się, ze więcej nie BS z powodu śmierci matki składają Burmistrz Białej i pracownicy Urzędu Miejskiego w Białej

Ludzie, których kochamy, zostają na zawsze, bo pozostawili ślady w naszych sercach. Serdeczne podziękowania Rodzinie, Przyjaciołom, Koleżankom i Kolegom z pracy oraz wszystkim tym, którzy łącząc się z nami w bólu, uczestniczyli w uroczystości pogrzebowej naszej ukochanej Mamy i Babci śp. Anny Ernst, składają pogrążeni w bezgranicznym smutku syn Joachim z żoną Urszulą oraz wnuki: Sebastian z żoną Katarzyną, Barbara z mężem Mirosławem. Sentencja napisana na murze może pomóc nabrać dystansu do problemów dnia codziennego 4 PANORAMA BIALSKA • PAŹDZIERNIK • 2017

Droga do Pogórza wyremontowana

dokończenie ze str. 1

Współfinansowanie remontu drogi to Droga do Pogórza, którą właśnie wy- przykład kooperacji samorządów przy remontowano, to jeden z priorytetowych okazji ostatniej perspektywy, ostatniego odcinków, patrząc zarówno z perspektywy rozdania środków (63 procent z PRO- powiatu, jak i z punktu widzenia gminy. W-u to i tak korzystniejsze rozwiązanie, To uczęszczany odcinek – przelotówka. gdyż – dla porównania – w ramach Druga spośród trzech dróg o podobnej rządowego programu obowiązuje opcja ważności to ta z Białej, przez Solec, Go- pięćdziesiąt na pięćdziesiąt). W przypadku stomię, Rostkowice, do Wilkowa – w dużej dróg powiatowych (jak ta pogórzańska) mierze już zrobiona. Trzecia (ostatnia) to rozwiązanie inne niż partycypacja jest odcinek z Białej, koło Grabiny, w stronę w praktyce niełatwe, nawet biorąc pod Korfantowa. Później można zająć się innymi, uwagę możliwość pozyskiwania środków pobocznymi – które z głównymi się łączą. unijnych – jak często słyszymy: dochody Jak dobrze pójdzie, w przyszłym roku, własne są najmniejsze, a potrzeb nie uda się zrobić kolejny odcinek drogi, która brakuje (zwyczajne zużywanie się dróg teraz została wyremontowana w okolicach w połączeniu z zaniedbaniami z prze- Pogórza. Na następny „ogień” powinien szłości jeśli chodzi o prace przy nich). pójść fragment Górka – Biała. Później Dla przykładu – sieć dróg na terenie zostałoby wykonanie jeszcze jednej powiatu prudnickiego to niecałe 300 części – z Pogórza w stronę Sowina. Podczas uroczystego otwarcia drogie pogoda dopisała kilometrów, zatem sporo. Bartosz Sadliński Licencjonowany Trener I. klasy, 6 dan zaprasza na zajęcia karate zapisy w każdy wtorek i czwartek w godz. 17.30-19.00 sala gimnastyczna Szkoły Podstawowej ul. Tysiąclecia w Białej (wejście od strony podwórka szkolnego) tel. 605 292 834 Miejscowy probosz - ks. Damian Cebulla poświęcił drogę PANORAMA BIALSKA • PAŹDZIERNIK • 2017 5 Koniec pewnego etapu BIAŁA CUP 2 początku wrze- drugą niedzielę paź- do bramki 8 razy. Wyróżniono rów- śniowej sesji Rady dziernika nasz „Orlik” nież Jana Wróblewskiego jako najlep- Na Miejskiej w Białej Wgościł młodych piłka- szego zawodnika z rocznika 2009. miało miejsce pożegnanie rzy z rocznika 2008 i młod- ustępującego zarządu stowa- szych. Rozegrano wtedy tur- Organizatorzy zapewnili uczest- rzyszenia kierującego szkołą niej z udziałem pięciu drużyn. nikom liczne atrakcje w postaci gier w Grabinie. W związku z ab- Zawody były bardzo emocjo- rekreacyjno-sprawnościowych. Tra- sencją Ewy Kontnej i Józef Au- nujące i stały na wysokim po- dycją bialskich turniejów jest bardzo ziomie. Ostatecznie turniej wy- gustyna, kwiaty oraz podzię- bogate zaplecze gastronomiczne – grała z kompletem punktów kowania odebrał radca prawny uczestnicy (bezpłatnie) mogli delekto- i imponującym bilansem bram- tej organizacji. O zmianie, wać się (do woli) wypiekami przygoto- kowym (25:3) drużyna z Grod- wanymi przez mamy młodych piłka- która dokonała się, jeśli cho- kowa, drugie miejsce przypadło dzi o podmiot prowadzący tę rzy. Dla amatorów wyrobów mięsnych gospodarzom, a trzecie zespo- uruchomiony był grill obsługiwany niepubliczną placówkę infor- łowi z Gliwic. przez zadymionego i „rozgrzanego” mowaliśmy już czytelników Grzegorza Wróblewskiego. „Panoramy Bialskiej”. Poza podium znaleźli się młodzi pił- BS Podziękowanie dla stowarzyszenia karze ze Zdzieszowic, a tabelę zamyka Organizacja zawodów w Białej stoi druga drużyna Białej. Najlepszym zawsze na bardzo wysokim pozio- bramkarzem turnieju został Paweł mie, dlatego tak chętnie przyjeżdżają Duda (AP Biała I), zaś królem strzel- do nas zaproszone drużyny. Kolejny ców turnieju – Marcin Zajączkow- turniej (przy sztucznym oświetleniu) ski z Grodkowa (15 trafień). Najlep- – 28 października. szym snajperem wśród gospodarzy PB był Bartłomiej Olajossy, który trafił

Coś się kończy, a coś zaczyna

Znany Obowiązkowe pamiątkowe zdjęcie przedsiębiorca uhonorowany ichał Bożek, prezes Ustro- nianki, otrzymał tytuł doktora Gerda i Horst Wien Mhonoris causa Tarnopolskiego zamieszkali w Łączniku Narodowego Uniwersytetu Tech- nicznego (na Ukrainie). Szczegóły ślub: 23.10.1967 r. współpracy znanej mieszkańcom Białej firmy ze wschodnią uczelnią zaprezentujemy w najbliższym wy- daniu „Panoramy Bialskiej”.

Michał Bożek pochodzi ze Śląska Cie- szyńskiego, zanim zdecydował się na wła- Michał Bożek, prezes Ustronianki sną inicjatywę gospodarczą, kierował zakła- zakład do sprzedania, w pięknej, malowni- dem przetwórstwa mięsnego w Ustroniu. czej miejscowość u podnóża Gór Opawskich”. Od prawie już czterdziestu lat zajmuje się Pomyślałem, że to dobry pomysł, tym bar- jednak tym, z czego stał się znany. W Bia- dziej, że właśnie w Białej znajdują się dosko- łej natomiast zainwestował w 1994 roku. nałe źródła wody, które dzięki inwestycji Mówił o tym (i o wielu innych sprawach) w rozlewnię uruchomiliśmy. Obecnie z głębi w wywiadzie udzielonym naszej gazecie ziemi, za pomocą czterech studni głębino- („Panorama Bialska” nr 8/2014, s. 4): wych, z których najgłębsza ma blisko 250 m, – Gminna spółdzielnia w Białej była w kry- wydobywamy doskonałą, pierwotnie czystą, zysie, w związku z czym, znajomy, który wie- naturalną wodę mineralną, która nie wymaga dział, że chcę zainwestować w kolejną roz- żadnych procesów uzdatniania. lewnię, zadzwonił z informacją: „Michał, jest BS sprostowanie poprzednim numerze "Panoramy poprzednim numerze "Panoramy Bialskiej" na stronie piątej pisaliśmy Bialskiej" na stronie czwartej w tek- Wo mieszkance Grabiny, która obchodziła Wście o budowie oczyszczalni i kanaliza- setne urodziny. Wdał się błąd, jeśli chodzi cji napisaliśmy, że koszt całej inwestycji o imię jubilatki – seniorka to Anna, nie zaś to 4,5 miliona złotych. W rzeczywistości Maria, jak zostało napisane. Za pomyłkę jest to 7 mln, zaś 4,5 to kwota dofinanso- przepraszamy. wania, którą udało się pozyskać. Za błąd przepraszamy. 6 PANORAMA BIALSKA • PAŹDZIERNIK • 2017 Z policją za pan brat Integracja, szachy,

początku miesiąca znajomość numeru kontaktowego policji. Zamiejscowy Oddział Zaprezentowali także podręczny makiety i wystawa Na Przedszkolny w Gostomi sprzęt i szczegółowo opisali funkcje odwiedzili przedstawiciele policji. każdego z jego elementów. Najwięk- Właśnie w okresie, gdy w przed- sze wrażenie wywarły błyszczące szkolu rozmawiamy z podopiecz- kajdanki, którymi dzielna policja nymi o bezpieczeństwie w co- unieszkodliwia napastników. dziennych sytuacjach i zasadach Panowie rozmawiali z dziećmi, poruszania się ulicą, dzieci do- zadawali im ciekawe pytania i sami świadczyły niezapomnianej lekcji odpowiadali na te formułowane przez z fizycznie obecnymi policjantami. najmłodszych. Na koniec spotkania przedszkolaki zaśpiewały gościom Panowie bardzo dokładnie opisali tematyczną piosenkę o pracy policji, charakter swojej pracy, przybliżyli wyrażając wdzięczność za interesujące najważniejsze zasady bezpieczeństwa odwiedziny; wywarły one na dzieciach w dotykających przede wszystkim dzieci ogromnie pozytywne wrażenie. sytuacjach, przypomnieli jak ważna jest Magdalena Przybyszewska Eduko łączy pokolenia Makieta wieży - prace w toku wrześniu i do połowy terenowa oraz happening. Uczestnicy tej października w Gmin- musieli wykazać się zdobytą wcześniej Wenym Centrum Kultury wiedzą oraz odpornością na zimno i deszcz w Białej realizowany był projekt pod (ponieważ pogoda nie rozpieszczała). nazwą „Historia i sztuka łączą poko- Nagrodą za dotarcie do celu gry były lenia” realizowany w ramach projektu kubki z logotypami partnerów projektu. „Edukacja kulturowa Opolszczyzny Podczas – z kolei – happeningu, w ra- EDUKO 2016–2018”. Partnerami byli: mach którego uczestnicy grali w duże Publiczne Gimnazjum w Białej oraz szachy (Rynek w Białej), pogoda była Związek Emerytów, Rencistów i In- idealna, co pozwoliło na rozegranie walidów (także bialski). trzech partii tej gry. Wielkie pionki wzbudzały zainteresowanie przejezd- Projekt ten zakładał nawiązanie współ- nych oraz przechodniów, tym bardziej pracy pomiędzy młodzieżą gimnazjalną że zamiast tradycyjnych szachowych a seniorami; przy okazji uczestnicy wież wykorzystano te, które powstały Policjanci uchylili przed dziećmi rąbka, jeśli chodzi o charakter ich pracy mogli zapoznać się z historią miejsca, podczas warsztatów plastycznych – Wieżę w którym mieszkają; mieli też możliwość Wodną oraz Wieżę Prudnicką. pomajsterkowania (przy tworzeniu makiet Wydarzeniem wieńczącym projekt kilku bialskich zabytków). było otwarcie wystawy składającej się Odbyło się spotkanie integracyjne z makiet budynków oraz wykonanych pod wiatą emerytów – za budynkiem szkiców. Można ją obejrzeć w Białej: Ośrodka Pomocy Społecznej w Białej. Były w Gminnym Centrum Kultury (do końca zabawy, rozmowy, wspólne grillowanie. października), a następnie w Publicznym Następnie odbyła się seria warsztatów Gimnazjum. plastycznych, podczas których powstały W ramach projektu odbyło się także szkice (wieży wodnej, wieży ciśnień, szkolenie „Jak przyjemnie i efektywnie „Das Schneckenhaus” zamku, cmentarza żydowskiego), a także pracować z młodzieżą. Wybrane metody makiety. W międzyczasie odbył się wykład aktywizujące w pracy z młodzieżą Schau, ‘ne Schnecke historyczny – przybliżył on uczestnikom i dziećmi”. schaut heraus historię miasta i zabytków. aus ihrem kleinen Kolejnymi działaniami były: gra Dominika Rak Schneckenhaus. Schlau bei jedem Schritt und Tritt schlept ihr Häuschen auf sich mit. Auch wen’s kühl wird im Oktober braucht die Schnecke kein’ Pullover! In dem Haus ist warm genuk, dort versteckt sie sich ruck – zuck!

WIR LERNRN:MINI –WÖRTERBUCH Pod altaną Związku Emerytów • die Schnecke – ślimak • das Schneckenhaus – dom ślimaka (muszla) • der Oktober – październik • der Pullover – sweter • Schritt und Tritt – krok w krok

WÖRETRSCHNECKE E R W A C H S E N E Wenn du die Wörter entsprechend voneinander S trennst finderst du L I C H B I S Z C etwas spannendes über K U H Schnecken heraus! R D E N ! 7 N I R ! 5 E W E C C

N W G N A L M. K E E

N N Ö K N E T R A N Szachy - duże, nietypowe, na bialskim Rynku PANORAMA BIALSKA • PAŹDZIERNIK • 2017 7 Ambicja i satysfakcja O Inwestycjach słów kilka – tych planowanych i tych zrealizowanych

Marzena Spychała (z prawej) wśród innych entuzjastów tej dyscypliny

realizowałam marzenie szumu lasu, wypatrując świetlików i wpa- o przekroczeniu stu kilome- trując się w elementy wytyczające trasę. Budynek przy ul. 1-go maja (Biała) Ztrów i pokonałam siebie – pi- Około godziny 3:00 (oczywiście nad rwa przebudowa obiektu mosto- gminnej w Śmiczu – chodzi o wyprofi- sze na swoim facebookowym pro- ranem) dla pani Marzeny nastąpił koniec wego – w ciągu drogi gminnej; lowanie nawierzchni oraz rozłożenie filu Marzena Spychała, informując zmagań. Mniej więcej szesnaście godzin chodzi o ulicę Wodną w Białej. nowej (asfaltowej). Całkowity koszt o sukcesie (niebagatelnym) w dzie- maszerowania – solidna dawka ruchu. TPrace "zawdzięczamy" złemu stanowi robót budowlanych: 45 000 zł. dzinie nordic walking. Przez pewien czas zawodniczce technicznemu obiektu. Wykonana zostanie Termomodernizacja Zespołu Szkolno- towarzyszył mąż – szli wtedy wspólnie nowa konstrukcja z żelbetu wraz z nową -Przedszkolnego w Białej – tego rodzaju Jak sama relacjonuje – celem było (dokładnie na siódmej pętli). Dzięki płytą, poręczami oraz nawierzchnią projekt złożono we współpracy z innymi przejście stu kilometrów bez zatrzymy- rozmowie i wspomnieniom łatwiej (zrobiona będzie z betonu asfaltowego). piętnastoma jednostkami samorządu wania się oraz (co za tym idzie) bez snu; było zapomnieć o bólu. Po dotarciu na Koszt robót budowlanych to 115 000 zł. terytorialnymi tworzącymi stowarzysze- o 11:00 miał miejsce start (koło Pabianic metę – o spaniu należało zapomnieć: Trwający remont budynku komunalnego nie Subregion Południowy. W ramach – miejscowość Róża) – trasa po drodze, adrenalina wciąż robiła swoje. Aby przy ulicy 1-go Maja 36 polega natomiast zadania (realizowanego przez gminę trzeba przyznać, urozmaicona: asfalt, nie marnować czasu – piechurka na wzmocnieniu ścian, a ponadto: na Biała) planowane jest przeprowadzenie błoto, łąka, las, czasem strome podej- rozmawiała z innymi, (jeszcze) bardziej wymianie stolarki okiennej (z drewnianej – jako się rzekło – termomodernizacji ścia; kryzys pojawił się (jak przyznaje doświadczonymi zawodnikami. Jak na PVC) oraz wykonaniu izolacji prze- budynku szkoły przy ulicy Tysiąclecia zawodniczka) około północy, ale udało sama przyznaje – ma już nowe cele. ciwwilgociowej ścian i fundamentów; w Białej; będzie ona polegać na dociepleniu się – pętla za pętlą – dotrzeć na metę, po Życzymy, aby udało się je zrealizować. zrobione będą też tynki zewnętrzne ścian zewnętrznych i stropodachu (wraz drodze śpiewając, modląc się, słuchając BS oraz pomalowane zostaną elewacje, z odmalowaniem elewacji budynku), prace obejmują również remont klatki obejmie również wymianę stolarki schodowej. W tym przypadku całkowity okiennej i drzwiowej, wśród prac znajdzie koszt robót budowlanych: 297 530 zł. się także wymiana termostatów przy Kolejny remont – budynku komunal- grzejnikach oraz wymiana świetlówek nego (tym razem przy ulicy 1-go Maja 44) na energooszczędne. Wartość projektu obejmował wzmocnienie ścian, a także wyniosła 1 151 760 złotych, wysokość zrobienie izolacji przeciwwilgociowej dofinansowania to natomiast 578 667,25 zł. (zarówno ścian, jak i fundamentów); W październiku Urząd Marszałkowski oprócz tego wykonano ocieplenie, zajęto się Województwa Opolskiego opublikował tynkami zewnętrznymi, przeprowadzono listę projektów, które zostały przyjęte malowanie elewacji; nie obyło się bez do dofinansowania. Uzyskał je projekt remontu klatki schodowej. Tym razem wyżej opisany. Podpisanie umowy całkowity koszt robot budowlanych to o dofinansowanie powinno nastąpić do 230 000 zł, końca bieżącego roku. Marsz w dzień, marsz i w nocy Wyremontowano także odcinek drogi PB

Zawodnikom niestraszne były 24 godziny w marszu Most przy Wieży Wodnej w Białej

Zawodniczka wraz z mężem Droga w Śmiczu 8 PANORAMA BIALSKA • PAŹDZIERNIK • 2017

pieca chleb już jadł. Autor 14 książek, tłumaczony na 42 języki; ucieczką od niej - trzeba jednak mieć osobowość, by wie­ szef dolnośląskiej odsłony Związku Literatów Polskich, czło­ dzieć, od czego się ucieka. Z kolei Stafl7 uważał, że wiersz ma nek Stowarzyszenia Dziennikarzy RP Autor debiutował późno być jasny jak spojrzenie w oczy i prosty jak podanie ręki. (jeśli chodzi o książkę poetycką) po pięćdziesiątce - co nie Choć Kazimierz Burnat nie ucieka od wzniosłych słów w opi­ oeia oznacza, że wcześniej nie pisał tekstów. Robił to i konsulto­ sywaniu poezji i procesu twórczego, uważa, że jest to czyn­ wał je na warsztatach, a zanim cokolwiek napisał - przeczy­ ność, której - jak najbardziej - można i należy się uczyć. tał sporo książek poetyckich. Do dziś nazywa siebie czelad­ Trzeba czytać, należy ćwiczyć i rozwijać się, terminować (tu nikiem (w nawiązaniu do stopni rzemieślniczych) i zaleca, by znów nawiązanie do pojęć rzemieślniczych). Czasem ze stu niezależnie od wieku czy doświadczenia tak właśnie o sobie napisanych wierszy jeden może stanowić wartość i - dajmy myśleć. To pozwala zachować pokorę i zrozumieć, że jest się na to - tylko on przejdzie do historii. Jak powiedział prowa­ ciągle w drodze. O tym zaś, czy ktoś „dochrapał się” już stop­ dzący warsztaty: „wyschniętemu korytu rzeki nie dziękuje nia mistrza powinno decydować raczej otoczenie, czytelnicy. się za jego przeszłość”. Liczy się to, co zostanie, np. na czyimś Podobnie jak w biznesie obowiązuje zasada „nasz klient - nagrobku - cytat jako epitafium (autor został poproszony nasz pan” tak w literaturze to autor (nie czytelnik) powinien o użyczenie fragmentu twórczości w związku ze śmiercią czuć się odpowiedzialny za to, czy tekst poruszył wyobraź­ młodszego kolegi-spadochroniarza). nię - tak uważa prowadzący warsztaty. Zapytany o stosu­ Nie każdy poprawnie napisany wiersz jest poezją - kolejna nek do wierszy rymowanych i szeroko pojętych form kla­ myśl, która może pozostać z warsztatów. Poezja to coś nie­ sycznych, określił go jako negatywny lub obojętny. Jego zda­ uchwytnego, trudnego do zdefiniowania (jak np. zapach niem rymowanie sprzyja chodzeniu na łatwiznę. Zaleca ćwi­ kawy). Należy też odróżnić dobre chęci od realnego efektu - czenie polegające na przerobieniu napisanego już tekstu ze pomylenie tych dwóch sfer, pojęć to częsty problem w świe- wunastego września w Białej, a trzy­ współbrzmieniami na taki, który będzie ich pozbawiony. cie twórczym. Wrażliwość piszącego to jedno, a wartość nastego w Prudniku Kazimierz Kazimierz Burnat nie uznaje używania wulgaryzmów w poezji. artystyczna utworu - drugie. Z drugiej strony jednak - jak Burnat (poeta, dziennikarz, tłumacz Widzi ich miejsce - ewentualnie - w prozie, gdy trzeba zaak­ podkreślił prowadzący warsztaty - należy docenić pisanie Di społecznik) przeprowadził warsztaty dla centować pewną sytuację, zarysować postać itd. Mówiąc jako autoterapię, stosowaną nawet przez osoby niepełno­ lokalnych środowisk twórczych: Bialskiej o literaturze prowadzący warsztaty odwoływał się do takich sprawne intelektualnie, wtedy wartością jest przyjemność, Kawiarenki Poetyckiej i Klubu Ludzi Piszą- słów, jak prawda i piękno (piękno jako odbicie wewnętrz­ ulga, czerpane z aktu twórczego. A poza tym - różnie bywa cych (grupa ze stolicy powiatu). nej prawdy). Autor przytaczał też sentencje innych poetów - niektóre frazy pisane przez osoby z umysłowymi ograni­ dotyczące tego, czym jest poezja, pisanie, twórczość. Eliot czeniami mogą naprawdę zaskoczyć i zaciekawić. Kazimierz Burnat - jak to się mówi - z niejednego twierdził np. że poezja nie jest ekspresją osobowości, ale Bartosz Sadliński

ie tak dawno szeregi bialskich kamilianów - Jestem kapelanem zakładu opuścił o. Maciej Kostecki. Dał się on poznać opieki leczniczej, kamiliań- nie tylko jako duszpasterz, ale również jako skiego, prawie same leżące Dalej kibicuję Nkibic Polonii Biała oraz uczestnik spotkań kultuos­oby - mówi o. Maciej. - ralnych. Dziś ma już okazję integrować się z inną Sprawuję też posługę opie­ mnie to zaskoczyło. wspólnotą wiernych, w Zabrzu (województwo kuna grupy charyzmatycznej (z kręgu Nowej Ewangeliza­ Na pożegnanie kamilianin otrzymał piłkę z podpisami i wygra­ śląskie). Jest rezydentem w parafii kamiliańskiej, cji), opiekuję się też jednym z kręgów Domowego Kościoła. werowany na szkle napis „Najlepszy kibic” Żegnali go jednak kościół mieści się przy ulicy Dubiela. W okolicy funkcjonuje też tzw. stały konfesjonał - kami- przede wszystkim parafianie, służba liturgiczna itd. Odbyła lianie mają dyżur w poniedziałki i w czwartki: od 16:00 się uroczysta msza, nie zabrakło podziękowań, wręczono O. Maciej przebywa w tej parafii już po raz trzeci, ostat­ do 17:00; zawsze można iść się wyspowiadać. kwiaty, rozlegały się brawa... Coś się kończy, a coś zaczyna. nio miało to miejsce w 1992 i trwało krótko (bo tylko rok). - Poza tym dalej kibicuję - zapewnia o. Maciej. - Teraz wcią­ O. Maciej Kostecki to człowiek - jak już wspomniano - W 1997 kamilianin rozpoczał tam natomiast nieco dłuższy gam się w kibicowanie Górnikowi Zabrze. Wybieram się o szerokich zainteresowaniach. W Zabrzu, przy okazji posługi pobyt - trwał on siedem lat. Teraz, po trzynastu spędzonych niedługo, z Lechem grają, taki mecz na szczycie, coś w tym we wspólnocie Nowej Ewangelizacji, poznał osobę będącą w Białej, przy­ szła pora, by wrócić na przy- stylu... Co tydzień za bardzo nie da rady, żebym się udzielał. instruktorem w pływaniu płetwonurków niepełnospraw­ słowiowe stare śmieci. Jak widać - nie funk- Są różne inne sprawy, pewien powtarzalny rytm zajęć, pracy. nych; zajęcia odbywają się we wtorki o 20:00. Trener zapro­ cjonują tu ści- słe ramy kadencyjności. Nasz rozmówca zapewnia też, że nie zapomniał o dotych­ sił kamilianina, aby przyszedł, popływał, popatrzył. Długo Para- fia - w porównaniu czasowych sympatiach klubowych - w dalszym ciągu śle­ nie trzeba było namawiać. Jak sam twierdzi - trochę ruchu do bialskiej - jest znacz­ dzi wyniki piłkarskie Polonii Biała. Gdy był jeszcze na miej­ się przyda (żeby nie zasiedzieć się przed telewizorem). nie większa, liczy 15 scu, słynął z tego, że w dzień meczu zapraszał społeczność O. Maciej Kostecki pochodzi z Krakowa. Święcenia kapłań­ tysięcy osób. Jest na rozgrywki - robił to w mieście, przez megafon. Był też skie przyjął w 1990 roku, w Warszawie, wcześniej ukończył to zatem inna skala oficjalnym członkiem klubu, autorem jego humorystycz­ studia inżynierskie (budownictwo, Politechnika Krakow­ i - co za tym idzie nego hymnu. Gdy zawodnicy wchodzili na murawę, witał ska). Jak sam zaznacza - jego powołanie do posługi wła­ - odmienna specy­ wszystkich, zapowiadał, co nastąpi, puszczał piosenki (typu: śnie w duchu kamiliańskim (opieka nad chorymi) dojrze­ fika. Sześciu ojców „We are the champions” zespołu Queen czy „Hymn” grupy wało już w domu rodzinnym, w którym na co dzień, przez zakonnych,jeden Luxtorpeda). wiele lat, należało opiekować się leżącą babcią. Potem były brat - tak się - Jestem zaszokowany, bo pierwszy mecz wygrali - zazna­ studia, duszpasterstwo, wyjazdy z chorą osobą (w charakte­ przedstawia cza. - Gdy byłem w Białej, przegrywali; później również... rze opiekuna) na rekolekcje dla niepełnosprawnych, zetknię­ załoga. A ostatnio patrzę: z Dytmarowem wygrali 4:1. Bardzo mile cie z kamilianami; i dalej już się potoczyło. Bartosz Sadliński Inicjatywa lokalna

Wkład Wartość Wkład Fundusz Lp. Podmiot Nazwa zadania gminy zadania (zł) własny (zł) sołecki (zł) biała (zł) 1. Wasiłowice Zagospodarowanie terenu gminnego dla stworzenia strefy zabawy i rekreacji 12 295,00 7 995,00 - 4 300,00 2. Solec Modernizacja placu zabaw przy Publicznym Przedszkolu 7 852,32 6 852,32 1 000,00 - 3. OSP Łącznik Remont remizy strażackiej i świetlicy 8 995,00 7 995,00 1 000,00 - Remont świetlicy strażackiej wraz z zagospodarowaniem terenu wokół budyn­ 4. OSP Gostomia 2 940,00 1 990,00 - 950,00 ku 5. SOW Pogórze Wykonanie ogrodzenia przy Centrum Integracji i Rekreacji 10 110,00 9 200,00 910,00 - Rozszerzenie funkcjonalności i atrakcyjności Wiejskiego Centrum Sportu 6. Łącznik 6 295,84 4 925,84 300,00 1 000,00 i Rekreacji 7. OSP Ligota Bialska Remont i dostosowanie garażu do potrzeb szatni remizy strażackiej 5 995,00 4 995,00 1 000,00 - 8. LZS Ułożenie krawężników przy drodze gminnej obok boiska wielofunkcyjnego 2 995,46 2 494,46 501,00 - 9. Zagospodarowanie terenu wokół świetlicy wiejskiej 8 600,00 8 050,00 910,00 - 10. Laskowiec Renowacja schodów świetlicy środowiskowej 7 900,00 3 900,00 - 4 000,00 Bialska Orkiestra Zakup instrumentów i akcesoriów dla szkółki prowadzonej przez Bialską 11. 17 997,00 15 000,00 2 997,00 - Dęta Orkiestrę Dętą W 2017 r. realizowane będą wnioski: sołectwa Wasiłowice, sołectwa Solec, OSP Łącznik, OSP Gostomia, SOW Pogórze. PANORAMA BIALSKA • PAŹDZIERNIK • 2017 9 Bialskie perypetie językowe ajmując się korektą w lokalnych „plemnia – plemni”; nie zaś jak: „autono- w gminie Komprachcice. Konstrukcja tego też jest dopuszczalna). W przypadku gazetach i innych publikacjach mia – autonomii”, „Rumunia – Rumunii”, rodzaju nazw własnych jest dość prosta, „Otok” – no właśnie – sytuacja podobna Z(w tym „Panoramie Bialskiej”), „stomia – stomii”). W przypadku wyżej łatwo więc o pomyłkę. Już nawet nazwa (z tą różnicą, że osobiście nie spotkałem a także – po prostu – śledząc języ- wymienionych nazw miejscowości – stolicy gminy, a więc „Biała” nastręcza się z pisownią w drugim wariancie – czyli kowe ciekawostki wokół siebie napo- podobnie jak poprzednio – problem tego rodzaju problemów. Pamiętam, gdy „Otoków”). Z tego rodzaju schematami tkałem niejeden smaczek i dylemat. z pisownią nie ogranicza się tylko po raz pierwszy wpisałem takie hasło trzeba zresztą uważać. Zapisując nazwą Poniżej niektóre z nich – związane do grona osób niebędących w temacie w wyszukiwarkę na „E-podróżniku” „Kąty Opolskie” w dopełniaczu, raczej nie z terenem gminy Biała. bialskiej gminy. (wtedy zdecydowanie częściej niż teraz powiemy „Kąt Opolskich”, a „Kątów...”. „Browieniec” czy „Browiniec” podobna poruszałem się komunikacją publiczną), Perypetii zatem nie brakuje (pisanych Pisownia nazw miejscowości nastręcza sytuacja. Mamy w okolicy dwie takie wyników wyskoczyło mi sporo – z obo- oczywiście przez dwa „i” na końcu). wielu kłopotów. Tak jest w przypadku miejscowości – jedna z nazw poprzedzona wiązkową „Białą Podlaską” na czele. W tym Jeśli chodzi o pisownię nazw (i nie tylko), wsi Ogiernicze, koło Mosznej i Dębiny. jest słowem „Nowy”, drugi – wyrazem przypadku nieoceniony okazuje się zapis z pomocą przychodzą narzędzia elektro- Jak odmieniać ten wyraz w dopełniaczu „Polski”; pierwszy leży w gminie Lubrza, dwuczłonowy – „Biała Prudnicka” – jak niczne – różne poprawiacze nazw. Z tym i celowniku (” kogo, czego? ” oraz „komu następny – w gminie Biała. W obu za starych, dobrych czasów. jednak – jak z prawie wszystkim – należy czemu? ”). Zdrowy rozsądek nasuwa przypadkach zapisujemy jednak tak uważać. Kiedyś – na przykład – bezduszny przeświadczenie, że „Ogiernicze” to liczba samo: z jedną literą „e”. Zatem „Browi- Ostrożnie z logiką komputer zepsuł mi puentę jednego mnoga (te Ogiernicze – tak jak: te smycze, niec” – tak piszemy, żeby było dobrze. Jeśli chodzi o mylenie nazw miejsco- z felietonów (do „Gazety Prudnik24”), te słodycze itd.), zatem: „Ogierniczach” Z Prężyną i Prężynką sytuacja jest pod wych – generalnie, nietrudno o to. Jest która opierała się na celowym, błędnym i 'Ogierniczom” (tak brzmiałby wyraz pewnym względme podobna – jedna „Laskowiec” w gminie Biała i „Laskowice” zapisie pewnego wyrazu. Co najmniej w przypadkach wcześniej zaproponowa- z nich jest bialska, druga – lubrzańska w gminie Lubrza, są wspomniane już dwa razy spotkałem się również nych). Tymczasem – i tu niespodzianka (w tym przypadku zresztą – mowa „Prężynka” i „Prężyna”, dwa „Browińce”, (w cudzych tekstach) z sytuacją, gdy – „Ogiernicze” to liczba pojedyncza (tak o wsiach leżących stricte koło siebie). różne „Nowe Wsie”, „Ligoty”; są „Kol- przeinaczony został przymiotnik utwo- jak: „dziewczę”, „bydlę”, „koźlę” etc.). Po- Z ich pisownią większego problemu nie nowice” w gminie Biała i „Kolonowskie” rzony od nazwy miejscowości „Solec”. wiemy więc (dopełniaczowo) „Ogiernicza” ma – „ortografia intuicyjna” zdaje tutaj w powiecie strzeleckim... Niekiedy także Słowo „solecki” jest tutaj prawidłowe. oraz (celownikowo) „Ogierniczu”. Niby egzamin (słowo „prężyć” piszemy przez pomyłka może zdarzyć się nie na poziomie Komputer jednak – „w dobrej wierze” oczywiste, ale błąd w tym zakresie zdarza „ę” oraz „ż” – i z powodzeniem możemy mianownika, a w innym przypadku, – przerobił na „sołecki”, a jakże! Cóż, się nie tylko osobom spoza gminy Biała tę logikę zastosować). Kłopot pojawia na przykład: w celowniku. „Komu, władza w rękach maszyn to ponury lub powiatu prudnickiego. Onomastyka się natomiast w przypadku nazwy ulicy czemu? ” Grabinie. Może tymczasem temat znany z filmów science fiction. (nauka zajmująca się pochodzeniem w Prudniku – wylotowej na Prężynkę chodzić zarówno o Grabinę (gmina Wystrzegajmy się takiego stanu rzeczy. nazw miejscowości) lubi płatać figle. oraz (de facto) Prężynę (znajduje się Biała), jak i o Grabin (gmina Niemodlin). Bez znajomości kontekstu, historii, na niej mleczarska spółdzielnia oraz O błąd nietrudno, zwłaszcza że o obu Nie za bardzo etymologii – trudno wnioskować; intuicja dawny „ekonomik”). „Prężyńska” czy tych miejscowościach pisało się (i pisze) Tworzenie nazw mieszkańców bywa zawodna; o dziejach nazewnictwa „Prążyńska”? Oto jest pytanie. Zapis mamy w kontekście szkół niepublicznych. miejscowości na podstawie nazwy tejże w kontekście – na przykład – Chrzelic, jeden – z tym akurat nie ma problemu Grabin – Grabinie. Grabina – Grabinie. to popularna łamigłówka. Chrzeliczanin, Łącznika pisał Eryk Murlowski – jest – tablica (co by nie mówić) znajduje się Jeden mianownik, różne celowniki. pogórzanin, bialszczanin – to jeszcze to dosyć skomplikowane, tym bardziej, przecież tam, gdzie trzeba. Ale w mowie Podobnie jak w przypadku wspo- pół biedy... Co jednak – dajmy na to – że na języku polskim rzecz się tutaj potocznej różnie to bywa. Niniejszym mnianego na początku „Ogiernicza” z mieszkańcem Łącznika? Łączniczanin nie kończy (wpływy polskie, czeskie, rozsądźmy: „Prężyńska” – bo od „Pręży- (nie „Ogierniczy”/” Ogierniczów”/” to najrozsądniejsze, co się nasuwa. Choć niemieckie – prawdziwa gratka dla ny”, nie od „Prążyny” (coś jak sławetne Ogiernicz”), dylemat pojawiać się może stąd krok już tylko do jakiegoś językowego językoznawców). „włączać”, a nie „włanczać”, bo przecież także w przypadku nazwy wsi „Otoki” potworka. Jak zaś nazwać mieszkańca w domu dysponujemy „włącznikiem”, (północna część gminy Biała). Kogo, Nowej Wsi Prudnickiej? Nowowsianin...? Intuicja lubi zawodzić nie zaś „włancznikiem”). czego? Otoków. A może: kogo, czego? Zdecydowanie prościej powiedzieć to – Jeśli chodzi o nazwy takie jak „Go- Nowa Wieś (Prudnicka) – poza Otok. Tu akurat nie ma problemu, czy w tym przypadku – po niemiecku „Die stomia” czy „Radostynia” (także wsie gminą kojarzona niejednokrotnie „Otoki” to liczba pojedycza, czy mnoga. Neudorfer”. Skądinąd język (polski i pewnie w gminie Biała) – problem nasuwa z Wieszczyną, nazywaną niekiedy także Wiadomo, że to drugie. Kłopot jest każdy) ma swoje granice wytrzymałości. się w związku z pisownią końcówek. „Nową Wsią” (bez dookreśleń), niektórzy natomiast podobny, jak w przypadku Można tu przytoczyć słynne, żartobliwe Przez ile „i” właściwie? Na przykład zwyczajowo nazywają tak tę miejscowość miasta „Tychy” – czy w odmianie zapi- zadanie lingwistyczne: „Julian obszedł w miejscowniku (” o kim, o czym? ”). w powiecie prudnickim, koło Dębowca sywać „Tych”, czy może „Tychów”. Jeśli jezioro” – jak to powiedzieć w stronie „Gostomi” czy „Gostomii”? „Radostynii”, (słynącą dawniej z prewentorium, dziś chodzi o ten śląski, słynący z piwa (i nie biernej? Jezioro zostało przez Juliana...? a może „Radostyni”? W obu przypadkach natomiast ze schroniska). Z „Nowymi tylko), zakątek globu – raczej pierwsza No własnie... „Obszednięte? ” Chyba nie obowiązuje zasada umieszczania jednego Wsiami” taki jednak urok – mamy też odmiana jest zalecana (piszę raczej, za bardzo. „i” na końcu (tak jak: „ziemia – ziemi”, np. „Polską Nową Wieś” koło Opola, bo – z tego, co wyczytałem – druga opcja Bartosz Sadliński Jedna ofiara śmiertelna

drodze wojewódz- kiej 414 miało miejsce Na tragiczne w skutkach zdarzenie drogowe.

W niedzielę, 22 października, przed godziną 19:00 dyżurny policji w Prudniku otrzymał zgłoszenie dotyczące wypadku na trasie z Białej do Krobusza. Według wstępnych ustaleń – 21-latek kierujący osobowym oplem nie dostosował prędkości na łuku drogi i stracił panowanie nad pojazdem; zjechał na przeciwległy pas i zderzył się z (prawidłowo jadą- cą z naprzeciwka) osobową toyotą – kierował nią 43-latek. Do wypadku doszło w niedzielę, 22 października, wieczorem Policja apeluje o rozwagę na drogach Kierujący toyotą oraz pasażerka opla doznali obrażeń ciała i zabrało policjanci – mieszkaniec powiatu Funkcjonariusze zabezpieczyli Materiał sporządzono na podstawie ich pogotowie. Niestety mimo starań krapkowickiego nigdy nie posiadał ślady na miejscu zdarzenia oraz prze- informacji (oraz z wykorzystaniem lekarzy 18-letnia mieszkanka powiatu uprawnień do kierowania pojazdami, prowadzili oględziny. Pod nadzorem zdjęć) pochodzących z Komendy krapkowickiego zmarła w szpitalu. natomiast auto, którym się poruszał, prokuratury policjanci będą starali Powiatowej Policji w Prudniku. Z kolei 21-latek kierujący oplem nie miało ważnych badań technicznych, się wyjaśnić wszelkie okoliczności był trzeźwy, jednak – jak ustalili ani ubezpieczenia. wypadku. Bartosz Sadliński 10 PANORAMA BIALSKA • PAŹDZIERNIK • 2017 Nasi zawodnicy pokazali się z dobrej strony

Świeradowie-Zdroju od- byli na dekorację zawodnicy White MTB była się ostatnia edycja te- Team Biała. Wgorocznego Bikemaratonu, W klasyfikacji generalnej kategorii największego cyklu maratonów MTB MM (do 14 lat), w której wystartowało w Polsce. 148 zawodników – trzecie miejsce zajął 12-letni Beniamin Dąbrowski. Nasi startujący pokazali się ponownie W klasyfikacji generalnej kategorii K0 z dobrej strony. Znakomicie wypadł za- – czwarte miejsce zajęła Sandra Meja, wodnik White MTB Team Patryk Woelke, spośród 26 zawodniczek. który zajął w całym wyścigu (dystansu W klasyfikacji generalnej kategorii Mini) drugie miejsce, w pokonanym M1 – Marek Bajorek także zajął czwarte polu pozostawiając 520 zawodników. miejsce, spośród 79 zawodników star- W kategorii wiekowej dało mu to również tujących w M1. drugie miejsce. W klasyfikacji generalnej kategorii Występ zaliczyć może do udanych M2 – na szóstym miejscu uplasował Zawodnicy byli zróżnicowani jeśli chodzi o wiek i płeć również nasza „white'erka” Sandra Meja. się Patryk Woelke, a Kamil Wiertelarz: Stanęła na trzecim stopniu podium. na dziesiątym. W tej kategorii startowało Natomiast Marek Bajorek, który dzielnie dokładnie 300 zawodników. walczył do ostatnich metrów o trzecie W „generalce” drużyn młodzieżowych miejsce, w klasyfikacji generalnej (na świe- ekipa White MTB Team zajęła 4 miejsce, radowskiej edycji) zajął czwarte miejsce. w stawce 26 drużyn. W przyszłym roku Zaś Beniamin Dąbrowski, na nielubianej z obecnego składu naszej „młodzieżówki” przez siebie trasie (z powodu za dużej nikt nie zestarzeje się na tyle, aby nie mógł ilości asfaltu). uplasował się na ósmym w niej wystartować. Jeśli wziąć jeszcze miejscu. W drużynówce nasi młodzie- pod uwagę planowane wzmocnienia żowcy zajęli czwarte miejsce. drużyny perspektywicznymi zawodnikami W Świeradowie-Zdroju odbyła z bialskiej szkółki kolarskiej, można się dekoracja klasyfikacji generalnej spodziewać się walki o pierwszą trójkę. całego cyklu Biekemaraton. Podczas tej uroczystości aż pięciokrotnie zapraszani PH Entuzjastów bikemaratonu - jak widać - nie brakowało

Jan Szczurek spotkał się z czytelnikami

Bywa, że jest pod górkę

Bohater spotkania Jan Szczurek (w środku). Prowadząca spotkanie Daniela Długosz-Penca (z lewej). o poezja, która ocala wartości – odchodzenia od patosu (niekiedy bardzo Boiska, oczyszczalnia, szkoła i budżet powiedział Edmund Borzemski daleko). Jan Szczurek znajdował się jednak T(poeta z Korfantowa). wśród swoich – myślących raczej podobnie. odczas ostatniej, wrześniowej na działalność burmistrza. Goście przyjechali z Nysy (jak np. Jerzy sesji Rady Miejskiej w Białej Jak to zwykle bywa – uchwały nie Komentujących twórczość Jana Szczurka Stasiewicz), Korfantowa (jak wymieniony Pzajęto się prawie dziesięcioma stanowiły jedynego tematu na wrześniowej (i dziękujących za nią) było zresztą więcej. wcześniej Edmund Borzemski), Prudnika uchwałami. sesji. Były też informacje. Jedna z nich Witold Hreczaniuk odniósł się do tematyki (jak prowadząca spotkanie Daniela Dłu- dotyczyła przebiegu wykonania budżetu powojennej. Podobnie jak łącznicki autor – gosz-Penca) i innych leżących bliżej lub dalej Podczas ostatniej sesji podjęto bialskiej gminy za pierwsze półrocze urodził się on kilka lat po 1945 roku, pamięta miejscowości. Nic dziwnego: Jan Szczurek to uchwałę określającą tryb i szczegółowe bieżącego roku oraz kształtowania specyficzną mentalność z tamtego okresu: „zwierzę literackie stadne”, człowiek, który – kryteria oceny wniosków dotyczących się wieloletniej prognozy finansowej. była bieda, ale jednocześnie atmosfera dzie- według wszelkich znaków na niebie i ziemi realizacji zadania publicznego w ramach Zaprezentowano też informację o stanie lenia się z innymi. – po prostu lubi ludzi, nawet jeśli bywa kry- inicjatywy lokalnej na terenie bialskiej realizacji zadań oświatowych za miniony Wątki religijne poruszył emerytowany tyczny wobec różnych człowieczych przywar gminy. Wyniki drugiego uzupełniającego rok szkolny. Nie zabrakło również in- proboszcz – ksiądz Manfred Słaboń, nawią- (głupoty, karierowiczostwa, nadęcia itd.). naboru podano na stronie ósmej tego formacji dotyczącej powstającej w Białej zał do franciszkańskiej prostoty; a wszystko Spotkanie autorskie odbyło się 26 paź- wydania Panoramy Bialskiej. oczyszczalni ścieków. dlatego, że Jan Szczurek napisał tryptyk – dziernika (w czwartek) o godzinie 18:00 Ustalono stawki podatku od nierucho- Radni złożyli wiele interpelacji wiersze dla trzech Franciszków: pierwszy w sali Gminnego Centrum Kultury w Bia- mości na terenie gminy Biała (na przyszły oraz zapytań w sprawach, którymi to znany święty, drugi to papież, trzecim łej. Frekwencja dopisała, zaś o oprawę rok), zmieniono uchwałę w sprawie żyją mieszkańcy. Wkrótce odpowiedzi zaś jest Franciszek Jopek, współczesny wła- muzyczną zadbał Stanisław Młynarski. zaciągnięcia kredytu długoterminowego; zostaną udzielone przez burmistrza. ściciel pałacu w Dobrej. O tym lokalnym Gitara i liryczne pieśni bardów dobrze ponadto ustalono regulamin korzystania Na sesji bieżącej udzielone zostały zabytku mówiła natomiast Anna Myszyń- komponowały się z klimatem spotkania. z boisk sportowych w Białej – w związku natomiast te składane wcześniej – także ska, pochodząca przecież z (leżącej nieda- Tomik „W poszukiwaniu panaceum”, z tym przegłosowano uchwałę dotyczącą na posiedzeniach komisji stałych. leko obiektu) Kórnicy. wokół którego zorganizowany był tema- upoważnienia burmistrza do ustalenia Burmistrz przedstawił też informację Wątków na spotkaniu pojawiło się kilka. tycznie wieczór autorski, to późny debiut reguł odpłatności za korzystanie z wyżej o pracy między sesjami. Ze wzruszeniem wspominano nieżyjącego książkowy łącznickiego autora (dziś już wymienionego kompleksu. Podkreślono, Miłym akcentem minionej sesji już Kazimierza Olajossego (Jan Szuczrek, emeryta). To zatem pozycja przekrojowa, że indywidualne lub rodzinne korzy- było uroczyste podziękowanie stowa- jego przyjaciel, dedykował mu wiersz). Sporo wiersze ułożone są w ciąg – w pewnym stanie z nowo powstałych obiektów rzyszeniu – organowi prowadzącemu miejsca poświęcono też istocie poezji – padały sensie – autobiograficzny. Rodzina, histo- boisk jest bezpłatne i ogólnodostępne Niepubliczną Szkołę w Grabinie. Szcze- sformułowania takie jak „sumienie poety”, ria, miłość, pałac w Dobrej, problemy spo- dla mieszkańców gminy i ich gości. gólne wyrazy wdzięczności burmistrz „poezja wartości”, „poezja, która ocala”. Sam łeczne, ważne postacie – to przykładowe Radni przegłosowali też zmiany i przewodniczący rady skierowali już tytuł tomiku „W poszukiwaniu panaceum” tematy. Męski, konkretny, rozpoznawalny w budżecie gminy Biała na rok bieżący, do Ewy Kontny, Józefa Augustyna oraz ukierunkowuje nieco interpretację. To wizja głos. Tomik stosunkowo duży, może nie a także upoważnili komisję rewizyjną radcy prawnego – za szesnastoletni trud twórczości, w której chodzi o coś więcej – ostatni w dorobku autora. do tego, by przeprowadziła postępo- dobrego prowadzenia tej szkoły. podejście z leksza niepopularne w dobie Bartosz Sadliński wanie wyjaśniające w sprawie skargi BS PANORAMA BIALSKA • PAŹDZIERNIK • 2017 11

Usługi Budowlane Schuster º Malowanie º Tapetowanie º Rigipsy º Gładzie º Posadzki www.german-shop.pl [email protected] Krzysztof Schuster Olbrachcice 21 a tel: 606 631 142, 503 107 561

Kaplica i chłodnia przy kościele w Białej

CHŁODNIA NA CMENTARZU W BIAŁEJ

• WYMIANA OLEJU • WYMIANA OPON • SERWIS KLIMATYZACJI • DIAGNOSTYKA KOMPUTEROWA • NAPRAWY BIEŻĄCE • NAPRAWY ALTERNATORÓW I ROZRUSZNIKÓW • NAPRAWY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ Oferuje w atrakcyjnych cenach: • NAPRAWY MASZYN ROLNICZYCH OPAŁ (węgiel, koks, miał, flot) Mechanika pojazdowa Mariusz Bąk MAT. BUDOWLANE, Biała, ul. Kilińskiego 30 ŚRODKI DO PRODUKCJI ROLNEJ (nawozy środki ochrony roślin itp.), tel. 608 348 239 SKUP ZBÓŻ I RZEPAKU, USŁUGI TRANSPORTOWE ZAPRASZAMY DO NASZYCH PUNKTÓW SPRZEDAŻY: Biała 77 438 75 45, 77 438 76 17 Olbrachcice 77 438 76 74 Łącznik 77 437 63 84 www.rol-pol.pl • e-mail: [email protected] Możliwość zakupu na raty 12 PANORAMA BIALSKA • PAŹDZIERNIK • 2017 Słyszalny głos seniorów

czytaj na str. 1 integracyjna międzypokoleniowa, młodzież i emeryci. Mieliśmy tam – Ile to już będzie, odkąd działają pań- warsztaty, ale nie tylko – np. spędzaliśmy stwo w tym lokalu, w budynku OPS? czas wolny w parku wodnym: można – Otrzymaliśmy go, a właściwie burmistrz było korzystać z zabiegów (basen, nam dał – to biuro; małe, bo małe, ale jacuzzi, sauna, mokra, sucha itd.). zawsze jest gdzie złożyć dokumentację, W pensjonacie „Groń”, gdzie byliśmy emeryci mogą przyjść, porozmawiać umiejscowieni robiliśmy ogniska, o problemach, zgłosić, z czego by były śpiewy, imprezy i warsztaty. Do chcieli skorzystać. Rok 2016 – wtedy końca zresztą października mamy zaczęliśmy działać w tym miejscu; te warsztaty – żeby uzyskać środki w tej chwili jesteśmy już daleko z projektu. Tańce-hulańce Coś dla wnuków też być musi z robotą. Uporządkowaliśmy teren, W Istebnej podjęliśmy decyzję, na co wykarczowaliśmy drzewa; najpierw chcielibyśmy wykorzystać środki z pro- ognisko. Piękna impreza – około do utwardzenia naszego miejsca na przyszli z urzędu, trzeba było zobaczyć, jektu. Drewno do dalszego wykończenia 50 wnuków. A póki co – zbliżają się ognisko. I zaczną się prace. W sumie ile tego... A potem: po kolei, po kolei... dachu na wiacie, stojak na rowery dla andrzejki, mamy do dyspozycji Gmin- emeryci postawili tę wiatę – mamy Do przodu. Teraz mamy już teren emerytów – na to zdecydowaliśmy się ne Centrum Kultury, tam możemy takich czterech panów, którzy znają obsadzony. Było koszenie, ustawiali- je przeznaczyć. Była też wycieczka na spędzać czas, organizować zabawę. się na pracy i dzięki nim ona powstała. śmy ławki, stoły, grill. Korzystaliśmy Górę św. Anny (również z projektu Dalej będzie już Adwent, zrobimy A wiosną... znów konserwacja stołów, też z fundacji „W rozwoju” – projekt „Zakorzenieni”). wieczór kolęd, zabawę karnawałową, ławek. Już to wykańczamy, tylko blachą „Zakorzenieni”; były jakieś fundusze – Na rowerach? a potem... znowu pędzimy do wiosny, przykryć. Myślimy też o siłowni na (w sumie niemałe). Pierwszy etap – – [Śmiech]. Autokarem. Dla wnuków przyjdzie czas na prace przy ognisku... powietrzu... Zobaczymy. wyjazd do Istebnej, trzydniowy, impreza emerytów zostało zorganizowane I tak się koło toczy... – A jak wyglądają sprawy kształace- – Członków macie sporo. Ale i tak niowe? Jakieś zajęcia dla seniorów? pewnie wielu seniorów wciąż nie – Teraz będziemy mieli kurs kompute- może się przełamać, żeby uczestniczyć rowy. U nas bardzo dużo się dzieje. w różnych formach aktywności... Kijki, warsztaty plastyczne, zajęcia ze – I tak wielu już się przełamało. Przy- śpiewania, na które przyjeżdżał tenor... jeżdżają, chcą uczestniczyć, spotykają Nie jesteśmy jako takim uniwersytetem się przy ognisku, śpiewają. Pod tym trzeciego wieku, ale różne rzeczy się u nas względem dużo osób się otworzyło. odbywają. Prowadzę kronikę – zostaje Wiadomo – są ludzie, którzy nie będą w niej ślad po różnych wydarzeniach. w ten sposób spędzać czasu. Na przykład Zanikająca aktywność – prowadzenie wyjeżdżają na wczasy, po prostu. Ale kroniki (robienie tego metodą nieelek- nie brakuje takich, co chcieliby wybrać troniczną). się tylko na jednodniową wycieczkę... – Kiedyś, jak przyjdą młodsi, po latach, – Albo zdecydować się na aktywność zobaczą, jak to wyglądało. na miejscu... – Burmistrz obiecał nam jeszcze kamień rozmawiał Bartosz Sadliński Robota wre - przy budowie wiaty

Działo się podczas święta plonów zeszłym numerze „Pa- noramy Bialskiej”, W na stronie 12, pisaliśmy o dożynkach gminnych w Rost- kowicach (tekst pt. „Są plony, jest świętowanie”) – święto plo- nów miało miejsce 27 sierpnia. Jednak w związku z zapotrze- bowaniem zgłaszanym przez Czytelników, publikujemy gale- rię zdjęć, uzupełniającą w sto- sunku do materiału (słowno -fotograficznego) sprzed miesiąca. bs Było też coś dla najmłodszych Dziś nie będzie boczków ani szynki, bo z tej chlewni świnki idą na dożynki

Imprezę uświetnił między innymi zespół Duo Fenix (Dwa Fyniki) Humorystyczne scenki na wozach - nieodłączny element dożynkowych atrakcji

Andrea Hampel - piosenkarka, której czytelnikom 'Panoramy Bialskiej' raczej nie trzeba przedstawiać Mażoretkowanie najlepiej zaczynać już za najmłodszych lat Rolniku, idź po rozum do głowy i nie nabieraj się na program rządowy