Journal of Public Health and Development Vol. 16 No. 2 May-August 2018 GENERAL ARTICLE Evaluation of environmental health aspects of solid and hazardous waste management in accordance with the 2nd National Strategic Plan for Environmental Health 2012 – 2016 Thailand: A case study of Sakon Nakhon Province Thagorn Methawongsagorn1 and Somsak Pitaksanurat2 1 M.P.H., Faculty of Public Health, Graduate School, Khon Kaen University, Thailand 2 Dr.Techn., Department of Environmental Health, Occupational Health and Safety, Faculty of Public Health, Khon Kaen University, Thailand Corresponding author: Somsak Pitaksanurat E-mail: [email protected] Received: 25 February 2018 Revised: 16 June 2018 Accepted: 17 July 2018 Available online: July 2018 Abstract Methawongsagorn T and Pitaksanurat S. Evaluation of environmental health aspects of solid and hazardous waste management in accordance with the 2nd National Strategic Plan for Environmental Health 2012-2016 Thailand: A case study of Sakon Nakhon Province. J Pub Health Dev. 2018;16(2):73-84 Environmental problems impact on people’s health, and can lead to illness and death. co-planned The second National Strategic Plan for Environmental Health 2012–2016 was developed by Thailand’s Ministries of Public Health and Natural Resources to address these problems. This study investigated the overall operation of Sakon Nakon Province’s implementation of the National Environ- mental Health Strategic Plan 2, 2012-2016, using an evaluation methodology based on the context, input process and products model (CIPP). Participants were 103 health officers who worked in the province’s Sub-District Health Promotion Hospitals. The data were collected by questionnaire and data analyzed using descriptive statistics: percentage, mean, standard deviation. The results of study were as followed: 1. Context: Strategies for solid and hazardous waste management were being implemented according to the plan. 2. Input: There were inadequate numbers health officers for this task. They had limited environmental health knowledge and insufficient supporting budget and materials. In addition, an administration was rated at the moderate level. 3. Process: Forming of working groups, participatory planning, community participation and evaluation were all rated as low. Public health personnel satisfaction was rated as average. 4. Products: There was data center on local organization’s waste management and standard waste management systems. However, waste management networks were less developed than expected. The learning center on solid and hazardous waste management was inadequate. The study found the Second National Strategic Plan for Environmental Health 2012–2016 for solid and hazardous waste management was being implemented in Sakon Nakhon Province. However, there were many limitations needing to be addressed including participatory processes in waste management planning and implementation and better budget allocation and management. Keywords: CIPP model, Environmental health development, solid and hazardous waste management 73 วารสารสาธารณสุขและการพัฒนา ปีที่ 16 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2561 การประเมินผลการด�าเนินงานอนามัยสิ่งแวดล้อม ด้านการจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตราย ตามแผนยุทธศาสตร์อนามัยสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2555-2559: จังหวัดสกลนคร ธกร เมธาวงศกร1 และสมศักดิ์ พิทักษานุรัตน์2 1 หลักสูตรสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิชาสุขภาพระหว่างประเทศ (นานาชาติ) คณะสาธารณสุขศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2 Dr.Techn., สาขาวิชาอนามัยสิ่งแวดล้อม อาชีวอนามัยและความปลอดภัย คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น บทคัดย่อ ธกร เมธาวงศกร และ สมศักดิ์ พิทักษานุรัตน์ การประเมินผลการด�าเนินงานอนามัยสิ่งแวดล้อมด้านการจัดการ ขยะมูลฝอยและของเสียอันตราย ตามแผนยุทธศาสตร์อนามัยสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2555-2559 จังหวัดสกลนคร ว.สาธารณสุขพัฒนา 2561;16(2):73-84 ปัญหาจากสิ่งแวดล้อม ท�าให้ประชาชนอาศัยอยู่ในที่มีสิ่งแวดล้อมไม่ปลอดภัย น�าไปสู่การเจ็บป่วยและเสียชีวิตได้ กระทรวง สาธารณสุขร่วมกับกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้จัดท�าแผนยุทธศาสตร์อนามัยสิ่งแวดล้อมแห่งชาติฉบับที่ 2 (2555–2559) จังหวัดสกลนครได้พัฒนาสิ่งแวดล้อมตามแผนยุทธศาสตร์ดังกล่าวเสร็จสิ้นแล้ว ผู้วิจัยสนใจประเมินผลการด�าเนินงาน ดังกล่าวโดยใช้รูปแบบ CIPP Model กลุ่มตัวอย่างเป็นบุคลากรสาธารณสุขในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพต�าบล จ�านวน 103 คน การรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จ�านวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ร้อยละส่วนเบี่ยงเบน มาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า 1. ผลการด�าเนินงานในบริบท (Context) ของการจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตราย สามารถด�าเนินการตามแผน ยุทธศาสตร์ดังกล่าว 2. ปัจจัยน�าเข้า (Input) จ�านวนบุคลากรปฏิบัติด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมมีน้อย มีความรู้ความ สามารถในการด�าเนินการจัดการ ขยะมูลฝอยและของเสียอันตรายน้อย งบประมาณสนับสนุนน้อย การสนับสนุนวัสดุอุปกรณ์ และการบริหารจัดการอยู่ในระดับ ปานกลาง 3. กระบวนการ (Process) มีการจัดตั้งคณะท�างาน การจัดกิจกรรมตามแผนการมีส่วนร่วมและการติดตามประเมินผลอยู่ใน ระดับน้อย บุคลากรสาธารณสุขมีความพึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง 4. ผลิตผล (Products) มีฐานข้อมูลเกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตรายที่ อบต./เทศบาล มีระบบงาน เป็นไป ตามมาตรฐาน มีการพัฒนาศักยภาพบุคลากรให้มีความรู้ถูกต้องตามหลักวิชาการ มีเครือข่ายการการด�าเนินงานน้อยกว่าเป้าหมาย มีศูนย์การเรียนรู้ด้านการจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตรายน้อย บุคลากรสาธารณสุขมีความพึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง โดยสรุป จังหวัดสกลนครสามารถด�าเนินงานตามแผนยุทธศาสตร์ฯ แต่ยังมีข้อจ�ากัดที่ต้องพัฒนา คือ การมีส่วนร่วมในการ ด�าเนินงาน และ การบริหารงบประมาณ ค�ำส�ำคัญ: การประเมินผลโครงการแบบซิปโมเดล, แผนยุทธศาสตร์อนามัยสิ่งแวดล้อม, การจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตราย 74 Journal of Public Health and Development Vol. 16 No. 2 May-August 2018 Introduction numbers of patients with respiratory and heart system It is estimated that living in unsafe environments, problems, and eye irritation.5 e.g., related to air, water, soil and chemicals caused Sakon Nakhon Province’s strategic vision is, about 12.6 million deaths in 20161. South-east and “Being a livable city and the hub of quality of life East Asian countries have been collaboratively development coexistingly”. To propel work on health developing work plans around health and the environ- and environment the Livable Sakon Nakon Network ment since 2547 B.E. They have produced the “Charter has devised the strategy called “Clean Green Network”. of the Regional Forum on Environment and Health It is the condition of being healthy by the integrated Southeast and East Asian Countries - Framework cooperation of network agencies in planning and for Cooperation” for member countries to push for implementing a strategy to make Sakon Nakhon a national plans on the environment and health giving sustainable livable city.6 In 2014, the strategy was precedence to promoting wide participation in the changed to “Sakon Nakhon keeps sanitation and process at national and Asian country levels.2 pay attention to environment”. Then in 2015, the Thailand’s environmental situation is effected by strategy was changed again to follow government global dynamics and many internal factors, and after policy in implementing the National Environmental the implementation of the First National Environment Health Strategic Plan 2, 2012-2016. Thus, the new Health Strategic Plan, 2009-2012, many environmental strategy became “Sakon Nakhon, clean city, creates health problem have still not been solved. The Second happiness”. Thai National Environmental Health Strategic Plan, SakonNakhon Province has developed a strategic 2012-2016 was declared on 20 May 2012 and all operational framework which has been propelled relevant agencies were actioned to use this plan through the Provincial Public Health Subcommittee as the operational framework on environmental under the scope of the Public Health Act, 1992. health programs for the next five years. It integrates The Subcommittee, whose chairman is the Sakon environmental issues and health clearly by its vision Nakhon Province Governor, the duty to examine “Aiming at environmental health development in the environmental health and hygiene operations, line with the context of Thai society and the world to set policy, solve problems, command and assign community for people’s better quality of life in missions to all relevant agencies at the provincial, an equal and equitable manner, through integrated district and local administrative level through to the efforts of all relevant sectors.” The plan’s objectives provincial committee whose secretary is he Director are; 1) to efficiently reduce environmental health of SakonNakhon Provincial Public Health Office. The problems and impacts, 2) to enhance the capacity for Provinical committee enables practical work at district environmental management, 3) to create cooperation level, sub-district level and village and community among agencies responsible for environment and level. health programmes.3-4 Disease prediction and health Systematic evaluation of the overall implementa- risk data found that air pollution caused increasing tion program for completeness and effectiveness is a 75 วารสารสาธารณสุขและการพัฒนา ปีที่ 16 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2561 necessary requirement of the National Environmental Health Strategic Plan 2, 2012-2016. Thus, this study was designed to use the CIPP model to evaluate Sakon Nakhon Province’s implementation of the The population included paid health workers, strategic plan. The CIPP is a systematic operation voluntary health staff and Sub-district Administrative evaluation model foucussed on the project Context, Organization’s staff, a total of 190 people. The average Input, Process, and Products.7 It can evaluate all score of performance