DOCSLIB.ORG

N I E P O D L E G Ł O Ś Ć I PA M I

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
N I E P O D L E G Ł O Ś Ć I PA M I W poprzednich numerach między innymi: 2020 nr 2 (70) N • Janusz Szczepański, Okupacja sowiecka Mazowsza Północnego podczas najazdu 1920 r.; • Mariusz Mróz, Bitwa pod Radzyminem w r. 1920 – wspomnienia por. Rudolfa Aurigi; I • Beata Michalec, Stefan Starzyński w kampanii wyborczej; • Stanisław Dziedzic, Konspiracyjne życie teatralne w Krakowie (1939–1945); • Janusz Gmitruk, Zygmunt Jan Rumel – żołnierzowi i poecie w 105. rocznicę urodzin. E 2020 nr 3 (71) • Beata Michalec, Towarzystwa przyjaciół dzielnic Warszawy i ich rola w życiu społecznym Stolicy; pamięć P • Janusz Gmitruk, Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” – powstanie, działalność, myśl programowa niepodległościowej partii politycznej; i • Jan Wiktor Sienkiewicz, Twarze i pejzaże. Tadeusz Wojnarski – z „nieludzkiej ziemi” do Szwajcarii; O • Grzegorz Pełczyński, Michała Kryspina Pawlikowskiego rozważania na temat dziejów najnowszych; • Krzysztof Siemianowski, O bogatej tradycji profesji muzealnika i świadomym podejściu do wyzwań współczesnego świata. D 2020 nr 4 (72) • Аnatol Stseburaka, Olga Gorbaczewa, Losy powstańców listopadowych we Francji w latach 30. XIX w. na przykładzie losów Edwarda Gerycza; L • Jolanta Załęczny, „Przeorał dusze pokoleń złotym pługiem twórczości swojej” – pisarz Henryk Sienkiewicz na straży świadomości narodowej; • Beata Michalec, Ochrona dziedzictwa materialnego i niematerialnego przez Towarzystwo Przyjaciół Warszawy; E • Henryk Skorowski, Współczesne rozumienie regionalizmu; • Stanisław Dziedzic, Franciszek Ziejka. Arcykrakowianin z Radłowa. G niepodległość niepodległość ł Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i pamięć pochodzących z Funduszu Promocji Kultury O 73 ISSN 1427-1443 01 ś Czasopismo humanistyczne Rocznik XXVIII • 2021 • nr 1 (73) 9 771427 144103 ć Czasopismo humanistyczne Rocznik XXVIII • 2021 • nr 1 (73) „Niepodległość i Pamięć” Czasopismo humanistyczne 2021 © copyright by Muzeum Niepodległości w Warszawie Rada naukowa: prof. dr hab. Wiesław Caban (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz (Uniwersytet w Białymstoku), ks. dr hab. Michał Drożdż, prof. UPJPII (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie), doc. dr Olga Gorbaczewa (Białoruski Uniwersytet Państwowy w Mińsku), ks. prof. dr hab. Waldemar Graczyk (Uni- wersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), dr hab. Arkadiusz Indraszczyk (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach), prof. dr hab. Jarosław Kita (Uni- wersytet Łódzki), prof. dr hab. Jacek Knopek (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toru- niu), dr hab. Marek Władysław Kolasa, prof. UP (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie), dr hab. Radosław Lolo (Akademia Finansów i Biznesu Vistula, fi lia w Pułtusku), prof. dr Henryk Malewski (Stowarzyszenie Naukowców Polskich Litwy), dr hab. Janusz Mierzwa, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie), prof. dr hab. Krzysztof Mikulski (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), prof. dr hab. Stani- sław Sławomir Nicieja (Uniwersytet Opolski), prof. dr hab. Beata K. Obsulewicz-Niewiń- ska (Katolicki Uniwersytet Lubelski), prof. dr hab. Janusz Odziemkowski (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), dr hab. Grzegorz Pełczyński (Uniwersytet Wrocławski), prof. dr hab. Jan Wiktor Sienkiewicz (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w To- runiu), ks. prof. dr hab. Henryk Skorowski (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), prof. dr hab. Stanisław Sulowski (Uniwersytet Warszawski), dr hab. Ja- cek Szczepański (Muzeum Historyczne w Legionowie), prof. dr hab. Janusz Szczepański (Akademia Finansów i Biznesu Vistula, fi lia w Pułtusku), prof. dr hab. Andrzej Szmyt (Uni- wersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie), dr hab. Maciej Szymczyk (Muzeum Papier- nictwa w Dusznikach-Zdroju), prof. dr hab. Zbigniew Wawer (Muzeum Łazienki Królew- skie w Warszawie), dr hab. Rafał Wiśniewski, prof. UKSW (Narodowe Centrum Kultury) Kolegium redakcji: Krzysztof Bąkała (muzealnictwo), dr Paweł Bezak (zastępca redaktora naczelnego, historia wojskowości), Jan Engelgard (historia), Grażyna Fall (redaktor językowy), Małgorzata Izdebska-Młot (redaktor językowy), dr hab. Zbigniew Judycki, prof. PUNO (biografisty- ka), dr Beata Michalec (varsaviana), Halina Murawska (bibliologia), Dorota Panowek (sekretarz redakcji), dr Tadeusz Skoczek (redaktor naczelny), dr Endre László Varga (czło- nek kolegium), ks. dr Jerzy Zając (członek kolegium), dr hab. Jolanta Załęczny, prof AFiB (członek kolegium), Łukasz Żywek (źródła) Recenzenci naukowi: dr Adam Buława (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego), prof. dr hab. Adam Czesław Dobroński (Uniwersytet w Białymstoku), dr hab. Radosław Domke, prof. UZ (Uniwersytet Zielonogórski), prof. dr hab. Marian Marek Drozdowski (Polskie Towarzy- stwo Historyczne), dr Ewa Jaska (Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego), prof. dr hab. Helena Krasowska (Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk), dr hab. Jerzy Mazurek (Uniwersytet Warszawski), dr hab. Grzegorz Nieć (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie), prof. dr hab. Henryk Żaliński (Uniwersytet Pedagogicz- ny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie) ISSN 1427-1443 Spis treści Tadeusz Skoczek, Wolność i wspólnota. 11 ARTYKUŁY Maria J. Turos, Bitwa pod Ostrołęką 26 maja 1831 oczami medyków. 13 Zdzisław Bieleń, Bitwa pod Częstoborowicami 30 lipca 1863 roku. Próba rekonstrukcji wydarzeń . 35 Maciej A. Pieńkowski, Sformowanie, organizacja i liczebność 8. Dywizji Piechoty Wojska Polskiego w latach 1918–1919 . 53 Bogumiła Zalewska-Opasińska, Postawy społeczeństwa powiatu gostynińskiego w okresie wojny sowiecko-polskiej 1919–1920 . 91 Grzegorz Gołębiewski, Krzysztof Menel, Obrońcy Płocka 1920 r. pochowani na cmentarzach w Warszawie . 125 Zbigniew Judycki, Zgromadzenie Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej . 155 MUZEALNICTWO. Materiały, sprawozdania, omówienia Krzysztof Siemianowski, Multimedialne i tradycyjne aspekty wystawy „Działdowo – miasto i ludzie dawnego pogranicza” . 177 Paweł Bezak, Odznaki (barwy) służb Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w latach 1943–1946. 193 Tomasz Suma, Ekspozycje stałe w przedwojennym Muzeum Poczty i Telekomunikacji w Warszawie . 205 Agata Bryłka-Jesionek, Maciej Droń, Wystawa pt. „Historia plakatem pisana. W 110-lecie Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu” . 221 ŹRÓDŁA, RELACJE, WSPOMNIENIA Tomasz Sporyń, Listy Stefana Pasławskiego do rodziny w czasie służby legionowej na Węgrzech w latach 1914–1915 . 227 Teresa Stawiarska, Przez Bug do Polski po 17 września 1939 roku. Dwie relacje . 249 RECENZJE, NOTY, BIBLIOGRAFIE Janusz Wojtasik, Artura Śliwińskiego trójksiąg o polskich powstaniach narodowych (1794, 1830–1831, 1863–1864) . 267 Jan Engelgard, Polska literatura historyczna wobec wojny 1920 roku . 281 Jacek A. Żurawski, „Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój…” (Powstanie Warszawskie, album pod red. Tadeusza Skoczka). 293 Teresa Kołakowska, O 16 października 1978 raz jeszcze (Dzień Pierwszy. Wspomnienia. 16 października 1978… Jak zapamiętano ten historyczny dla świata dzień, rozpoczynający wielki pontyfi kat Jana Pawła II?, opracowanie: Andrzej Cedro, Zbigniew Judycki) . 311 Ewelina Pilawa-Soroka, Droga do świętości w zdjęciach zapisana (Jan Paweł II. Droga do świętości, album pod red. Tadeusza Skoczka) . 315 Maksymilian Judycki, Piotr Skawiński. Francuski winiarz z polskim rodowodem . 319 Andrzej Kotecki, Bibliografi a katyńska . 323 Paweł Bezak, Wojna polsko-bolszewicka w zbiorach Biblioteki Muzeum Niepodległości w Warszawie (wydawnictwa zwarte) . 339 Tadeusz Skoczek, Kronika roku Honorata Koźmińskiego (Grzegorz Filipiuk OFMCap, red., 2016, 2017. Kronika roku błogosławionego Honorata) . 349 Nasi Autorzy . 353 Table of Contents Tadeusz Skoczek, Freedom and community . 11 ARTICLES Maria J. Turos, Battle of Ostrołęka (May 26, 1831) in the eyes of medical workers . 13 Zdzisław Bieleń, Battle of Częstoborowice of July 30, 1863. Event reconstruction attempt. 35 Maciej A. Pieńkowski, Formation, organization, and strength of the 8th Infantry Division of the Polish Armed Forces in the years 1918 to 1919 . 53 Bogumiła Zalewska-Opasińska, Attitudes of the society in the Gostynin district during the Polish-Soviet War (1919–1920) . 91 Grzegorz Gołębiewski, Krzysztof Menel, The defenders of Płock (1920) buried at graveyards in Warsaw . 125 Zbigniew Judycki, The Congregation of Missionary Oblates of Mary Immaculate . 155 MUSEOLOGY. Materials, Reports, Studies Krzysztof Siemianowski, Digital and traditional aspects of the “Działdowo – town and people of the former border region” exhibition . 177 Paweł Bezak, Branch insignia (colors) of the Polish Armed Forces in the West in the years 1943 to 1946 . 193 Tomasz Suma, Permanent exhibitions in the pre-war Postal and Telegraphic Museum in Warsaw . 205 Agata Bryłka-Jesionek, Maciej Droń, “History written with posters. 110th Anniversary of the Upper Silesian Museum in Bytom”, the exhibition . 221 SOURCES, ACCOUNTS, MEMORIES Tomasz Sporyń, Stefan Pasławski’s letters to his family: the service in the Polish Legions in Hungary in the years 1914 to 1915 . 227 Teresa Stawiarska, Across the Bug River to Poland. The period after September 17, 1939. Two accounts. 249 REVIEWS, NOTES, BIBLIOGRAPHIES Janusz Wojtasik, Artur Śliwiński’s triptych on Polish national insurrections (1794, 1830–1831, 1863–1864) . 267 Jan Engelgard, Polish Historic Literature in the Face of War in 1920 . 281 Jacek A. Żurawski, “Children of Warsaw, We’ll Go into the Fight…” (Warsaw Uprising, album, ed. Tadeusz Skoczek) . 293 Teresa Kołakowska, Once again, on October
Load more

Recommended publications
  • Katyn Massacre
    Katyn massacre This article is about the 1940 massacre of Polish officers The Katyn massacre, also known as the Katyn Forest massacre (Polish: zbrodnia katyńska, 'Katyń crime'), was a mass murder of thousands of Polish military officers, policemen, intellectuals and civilian prisoners of war by Soviet NKVD, based on a proposal from Lavrentiy Beria to execute all members of the Polish Officer Corps. Dated March 5, 1940, this official document was then approved (signed) by the entire Soviet Politburo including Joseph Stalin and Beria. The number of victims is estimated at about 22,000, the most commonly cited number being 21,768. The victims were murdered in the Katyn Forest in Russia, the Kalinin (Tver) and Kharkov prisons and elsewhere. About 8,000 were officers taken prisoner during the 1939 Soviet invasion of Poland, the rest being Poles arrested for allegedly being "intelligence agents, gendarmes, saboteurs, landowners, factory owners, lawyers, priests, and officials." Since Poland's conscription system required every unexempted university graduate to become a reserve officer, the Soviets were able to round up much of the Polish intelligentsia, and the Jewish, Ukrainian, Georgian and Belarusian intelligentsia of Polish citizenship. The "Katyn massacre" refers to the massacre at Katyn Forest, near Katyn-Kharkiv-Mednoye the villages of Katyn and Gnezdovo (ca. 19 km west of Smolensk, memorial Russia), of Polish military officers in the Kozelsk prisoner-of-war camp. This was the largest of the simultaneous executions of prisoners of war from geographically distant Starobelsk and Ostashkov camps, and the executions of political prisoners from West Belarus and West Ukraine, shot on Stalin's orders at Katyn Forest, at the NKVD headquarters in Smolensk, at a Smolensk slaughterhouse, and at prisons in Kalinin (Tver), Kharkov, Moscow, and other Soviet cities.
    [Show full text]
  • The University of Chicago Smuggler States: Poland, Latvia, Estonia, and Contraband Trade Across the Soviet Frontier, 1919-1924
    THE UNIVERSITY OF CHICAGO SMUGGLER STATES: POLAND, LATVIA, ESTONIA, AND CONTRABAND TRADE ACROSS THE SOVIET FRONTIER, 1919-1924 A DISSERTATION SUBMITTED TO THE FACULTY OF THE DIVISION OF THE SOCIAL SCIENCES IN CANDIDACY FOR THE DEGREE OF DOCTOR OF PHILOSOPHY DEPARTMENT OF HISTORY BY ANDREY ALEXANDER SHLYAKHTER CHICAGO, ILLINOIS DECEMBER 2020 Илюше Abstract Smuggler States: Poland, Latvia, Estonia, and Contraband Trade Across the Soviet Frontier, 1919-1924 What happens to an imperial economy after empire? How do economics, security, power, and ideology interact at the new state frontiers? Does trade always break down ideological barriers? The eastern borders of Poland, Latvia, and Estonia comprised much of the interwar Soviet state’s western frontier – the focus of Moscow’s revolutionary aspirations and security concerns. These young nations paid for their independence with the loss of the Imperial Russian market. Łódź, the “Polish Manchester,” had fashioned its textiles for Russian and Ukrainian consumers; Riga had been the Empire’s busiest commercial port; Tallinn had been one of the busiest – and Russians drank nine-tenths of the potato vodka distilled on Estonian estates. Eager to reclaim their traditional market, but stymied by the Soviet state monopoly on foreign trade and impatient with the slow grind of trade talks, these countries’ businessmen turned to the porous Soviet frontier. The dissertation reveals how, despite considerable misgivings, their governments actively abetted this traffic. The Polish and Baltic struggles to balance the heady profits of the “border trade” against a host of security concerns shaped everyday lives and government decisions on both sides of the Soviet frontier.
    [Show full text]
  • Biuro Polityczne WKP
    5 marca 1940 r. - Biuro Polityczne WKP (b) [Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików)] podjęło decyzję o rozstrzelaniu polskich jeńców wojennych z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz więźniów, przetrzymywanych w więzieniach tzw. Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi. Dokonana na podstawie tej decyzji masowa egzekucja obywateli polskich określana jest umowną nazwą „Zbrodni Katyńskiej”. Do chwili ujawnienia sowieckich dokumentów dotyczących losów polskich jeńców wojennych w ZSRR po 17 września 1939 r., tj. do początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia, pod pojęciem „Zbrodnia Katyńska” rozumiano wymordowanie przez organy represyjne ZSRR jeńców z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Przy czym znany był tylko los jeńców z Kozielska, rozstrzelanych, jak wyszło na jaw w 1943 r., w Katyniu. Wśród wspomnianych dokumentów sowieckich znajdował się dokument o kluczowym znaczeniu – decyzja Biura Politycznego WKP (b) z 5 marca 1940 r., z której wynikało że zakres pojęciowy pojęcia „Zbrodnia Katyńska” należy rozszerzyć. 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne WKP (b) podjęło bowiem decyzję nie tylko o rozstrzelaniu 14, 5 tys. polskich jeńców wojennych z trzech, wyżej wymienionych obozów, ale także 11 tys. osób cywilnych – więźniów, przetrzymywanych w więzieniach tzw. Zachodniej Białorusi i Zachodniej Ukrainy. Kolejne dokumenty pozwoliły stwierdzić, że w rzeczywistości liczba rozstrzelanych więźniów była mniejsza i wyniosła 7 305 osób. Ostatecznie więc ofiarą „Zbrodni Katyńskiej”, w jej nowym, rozszerzonym rozumieniu, padło łącznie ponad 21 tys. obywateli polskich. Jak doszło do podjęcia decyzji z 5 marca 1940 r. ? Po zakończeniu niewypowiedzianej wojny z Polską w sowieckich obozach jenieckich znalazło się ok. 125 tys. polskich jeńców. Obozy te były nadzorowane przez specjalnie do tego celu powołany Zarząd ds. Jeńców Wojennych NKWD ZSRR (szefował mu mjr NKWD Piotr Soprunienko).
    [Show full text]
  • Wrocław, Opole, 13 Kwietnia 2021 13 Kwietnia Obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej
    Instytut Pamięci Narodowej - Wrocław https://wroclaw.ipn.gov.pl/wro/aktualnosci/142013,Wydarzenia-upamietniajace-ofiary-Zbrodni-Katynskiej-Wroclaw -Opole-13-kwietnia-20.html 2021-09-27, 14:48 Wydarzenia upamiętniające ofiary Zbrodni Katyńskiej – Wrocław, Opole, 13 kwietnia 2021 13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Trwająca epidemia Covid-19 po raz kolejny niweczy plany uroczystego uhonorowania tego dnia i ofiar NKWD. Oddział IPN we Wrocławiu nie ustaje jednak w działaniach na rzecz upamiętnienia zamordowanych rodaków. Wrocław Kulminacyjne obchody ustanowionego przez Sejm RP w 2007 roku Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej miały miejsce przed Pomnikiem Ofiar Zbrodni Katyńskiej we Wrocławiu. Nie były to jedyne upamiętnienia ofiar zbrodni NKWD z 1940 roku. 1–23 kwietnia 2021 Prezentacja wystawy „Zbrodnia Katyńska” w Komendzie Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu. Wystawa IPN o Katyniu Wystawa IPN o Katyniu Wystawa IPN o Katyniu w Komendzie w Komendzie w Komendzie Wojewódzkiej Policji we Wojewódzkiej Policji we Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu (fot. KWP we Wrocławiu (fot. KWP we Wrocławiu (fot. KWP we Wrocławiu) Wrocławiu) Wrocławiu) 11 kwietnia 2021 Prelekcja pt. „W 81. rocznicę zbrodni katyńskiej” wparafii pw. Matki Boskiej Wspomożycielki Wiernych we Wrocławiu-Księżu Małym (ul. Świątnicka 2. 13 kwietnia 2021 Briefing prasowy w Księgarni IPN we Wrocławiu na temat 2. Festiwalu Filmowego o Totalitaryzmach „Echa Katynia”. Briefing o Festiwalu Briefing o Festiwalu Briefing o Festiwalu Filmowym o Filmowym o Filmowym o Totalitaryzmach „Echa Totalitaryzmach „Echa Totalitaryzmach „Echa Katynia” Katynia” Katynia” Referat dr. Stanisława A. Bogaczewicza: Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. „Przebaczyć, nie znaczy zapomnieć.” Ks. Stanisław Peszkowski – nagrany w pliku audio i wyemitowany za pośrednictwem radiowęzła w Areszcie Śledczym we Wrocławiu, oraz emisja nagrania: Mord katyński.
    [Show full text]
  • Piotr Stawecki, Czesław Szafran Generałowie Wojska Polskiego 1918–1926
    Piotr Stawecki, Czesław szafran Generałowie Wojska Polskiego 1918–1926 Przegląd Historyczno-Wojskowy 14(65)/2 (244), 165-174 2013 generałowie wojska polskiego 1918–1926 Andrzej Wojtaszak, Generalicja Wojska Polskiego 1918–1926, Warszawa 2012 Biografistyka dotycząca generałów Drugiej Rzeczypospolitej jest dość obfita. Za początek prac w tej dziedzinie można uznać opublikowanie w 1966 r. w „Wojskowym Przeglądzie Historycznym” (nr 1, s. 316–337) przez Mieczysława Cieplewicza inte- resującego źródła Generałowie polscy w opinii J. Piłsudskiego. Dziesięć lat później dwaj autorzy: Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski wydali w Londynie w 1976 r. słownik biograficzny pt.Generałowie Polski niepodległej. Jego poprawione i uzupełnione wydanie ukazało się w Warszawie w 1991 r. Śladem Generałów Pol- ski niepodległej poczęły się ukazywać słowniki cząstkowe: zawężone zarówno co do czasu, jak i przestrzeni (ujęcia regionalne). W 1990 r. Zbigniew Mierzwiński opubli- kował książkę Generałowie II Rzeczypospolitej. Szczególną inwencję w publikowa- niu słowników „regionalnych” przejawili historycy z Poznania i Koszalina. Bogusław Polak opublikował m.in. książkę Dowódcy Powstania Wielkopolskiego 1918–1919 (t. 1, Koszalin 1984) oraz był redaktorem opracowania Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945 (Koszalin 1991). W 1992 r. Andrzej Suchcitz ogłosił pracę Generałowie wojny polsko-sowieckiej 1919–1920. Mały słownik biograficzny (Białystok), a Wiktor Cygan – Słownik biograficzny oficerów Legionów Polskich (Warszawa). W 1994 r. pod redakcją Jacka Majchrowskiego, przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana, ukazała się cenna publikacja Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, której fragment (cz. 4, s. 119–147) poświęcono członkom najwyższych władz wojskowych międzywojennej Polski. W tymże roku jeden z niżej podpisanych wydał Słownik bio- graficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939 r.1.
    [Show full text]
  • Pobierz Pobierz
    REDAKCJA NAUKOWA „FOLIA HISTORICA” Zbigniew Anusik, Dariusz Jeziorny, Małgorzata Karkocha RADA PROGRAMOWA Neal Ascherson (Londyn), Michel Balard (Paryż), Richard Butterwick-Pawlikowski (Warszawa/Londyn) Małgorzata Dąbrowska (Łódź), Frédéric Dessberg (Paryż), Pasquale Fornaro (Mesyna), Mario Gallina (Turyn), Albin Głowacki (Łódź), Geoffrey Greatrex (Ottawa), Michael Grünbart (Münster), Fiona Haarer (Londyn), Siergiej Iwanow (Moskwa), José Antonio Montero Jiménez (Madryt), Xavier Moreno Julià (Tarragona), Robertas Jurgaitis (Wilno), Siergiej Pawłowicz Karpow (Moskwa), Jan Kęsik (Wrocław) Ewald Kislinger (Wiedeń), Johannes Koder (Wiedeń), Maciej Kokoszko (Łódź), Elisabeth Malamut (Marsylia), Wiesław Puś (Łódź), Władylena W. Sokyrska (Humań) RECENZENCI Radosław Bania (Łódź), Piotr Biliński (Kraków), Aleksander Bołdyrew (Łódź), Marian Drozdowski (Słupsk) Tadeusz Dubicki (Częstochowa), Jarosław Dudek (Zielona Góra), Marek Dutkiewicz (Kielce), Jerzy Gapys (Kielce), Kazimierz Ilski (Poznań), Hassan Ali Jamsheer (Warszawa), Krzysztof Kania (Toruń), Jan Kęsik (Wrocław), Waldemar Kozyra (Lublin), Jacek Legieć (Kielce), Robert Majzner (Częstochowa), Grzegorz Mazur (Kraków), Marek Mądzik (Lublin), Mariusz Mielczarek (Warszawa), Dariusz Nawrot (Katowice), Andrzej Niewiński (Lublin), Mieczysław Nurek (Gdańsk), Leszek Piątkowski (Lublin), Małgorzata Przeniosło (Kielce) Marek Przeniosło (Kielce), Jan Ptak (Lublin), Dariusz Rolnik (Katowice), Tadeusz Srogosz (Częstochowa) Andrzej Stroynowski (Częstochowa), Piotr Strzyż (Łódź), Jan Szymczak (Łódź), Jacek
    [Show full text]
  • KATYŃ Naszego Ducha
    Nr okazyjny / kwiecień 2018 BYĆ WIERNYM OJCZYŹNIE MEJ kwiecień 2018 Ten cios nie złamał KATYŃ naszego ducha Katyń to słowo symbol. Symbol be- stialstwa dokonanego na najlepszych synach naszej Ojczyzny. Zbrodnia ka- polskie tyńska to jedna z najtragiczniejszych * kart naszej historii. Była to haniebna próba zniszczenia polskiej tożsamości przez unicestwienie tego, co dla Polski było najcenniejsze: wykształconych i od- danych Ojczyźnie obywateli. Decyzja sowieckich zbrodniarzy o zamordowa- źródło niu Polaków w Katyniu miała pozba- wić nasz kraj elity narodu, w tym elity Do Was polskiego wojska. Przez wiele lat próbowano zatrzeć zwracam się pamięć o zbrodni i ukryć o niej prawdę. Polacy jednak nie zapomnieli o po- potomni! mordowanych oficerach i funkcjonariu- szach. Zbrodniczy cios okazał się chy- Zachowajcie biony – nie złamał polskiego ducha, nie odebrał nam odwagi! w swych Dziś możemy i chcemy głośno mówić o zbrodni katyńskiej. Możemy należycie sercach pamięć czcić ofiary, pokazywać, że w pamięci zbiorowej Polaków zajmują miejsce o Ich ofierze. szczególne. Trzeba wciąż przypominać bohaterów, którzy oddali życie, do końca Fragment Katyńskiego służąc Ojczyźnie. Poprzez szereg ini- Apelu Poległych cjatyw możemy oddawać im należny hołd i okazywać szacunek, pielęgnować pamięć o nich. Złożona przez nich ofia- ra to nasza historia, z której możemy być dumni. Dlatego edukacja historycz- na jest jednym z naszych podstawowych obowiązków. Pamiętamy i będziemy pamiętać o daninie krwi naszych Rodaków, któ- rzy za polskość i wierność Ojczyźnie zapłacili najwyższą cenę. Cześć Ich pamięci! Mariusz Błaszczak minister obrony narodowej Nr okazyjny Warszawa, kwiecień 2018 2 WALCZYLI I ZGINĘLI DLA POLSKI W związku z tą sytuacją 17 września W kolejne rocznice zbrodni katyńskiej z 1940 roku po- 1939 roku Naczelny Wódz marszałek jawiają się komentarze wytykające polskim oficerom – Rydz-Śmigły wydał rozkaz: „Sowiety wkroczyły.
    [Show full text]
  • Przemówienie Okolicznościowe
    Kurów, 2 kwietnia 2017 r. Czcigodny Księże ! Dostojni Goście! Szanowni Państwo ! Tragiczne wydarzenia, które dziś przypominamy, były wynikiem /niemieckiej 1 IX.1939 r. i sowieckiej 17.IX.1939 r./ agresji na Polskę wywołującej II wojnę światową. Już w pierwszych dniach agresji sowieci zamordowali 25 – 30 tys. żołnierzy, policjantów, urzędników i cywilów, a w wigilię Bożego Narodzenia 1939 r. wywieziono w nieznane miejsce i zamordowano blisko 200 kapelanów. Do niewoli sowieckiej dostało się ponad 250 tys. oficerów i żołnierzy polskich /10 generałów, 55 pułkowników, 126 podpułkowników 5131 oficerów niższego stopnia /majorów - 316, kapitanów- 843, poruczników/ 4096 podoficerów i 181223 szeregowców/, których osadzono w obozach i więzieniach podobnie jak ok. 7 tys. naszych rodaków: /urzędników, ziemian, nauczycieli, sędziów, prokuratorów, policjantów/ aresztowanych na wschodnich kresach Rzeczypospolitej zajętych przez Armię Czerwoną. 77 lat temu dnia 5.03.1940 r. władze sowieckie zdecydowały o rozstrzelaniu 21.857 polskich jeńców /ponad 20% polskiej kadry oficerskiej w 97% narodowości polskiej. Było wśród nich 50 kobiet oraz kilkuset bardzo młodych ludzi i ponad 200 kapelanów/. Zbrodni dokonano w: - Katyniu /k. Smoleńska (Rosja) gdzie jest cmentarz/ wymordowano 4410 jeńców z obozu w Kozielsku od 3.04.-12.05.1940 r. /Zginęli tam: kontradmirał Ksawery Czernicki, generałowie: Bronisław Bochatyrewicz, Henryk Minkiewicz i Mieczysław Smorawiński. Jedyna kobieta, która zginęła w Katyniu ppor. rez. Janina Lewandowska (32 lata), córka gen. Józefa Dowbór-Muśnickiego/. - Charkowie (Ukraina) gdzie jest cmentarz /wymordowano 3739 jeńców z obozu w Starobielsku od 5.04.-16.05.1940 r./zginęli tam generałowie: Leon Bielewicz, Stanisław Haller, Aleksander Kowalewski, Kazimierz Orlik – Łukoski, Konstanty Plisowski, Franciszek Sikorski, Leonard Skierski i Piotr Skuratowicz.
    [Show full text]
  • Generał Mieczysław Smorawiński O
    Grzegorz Mazur Generał Mieczysław Smorawiński o BIBUOTH€CR TUBCOYIANA BIBllOTH€Cfl TUQCOVIANA Nr 19 Grzegorz Mazur Generał Mieczysław Smorawiński Grzegorz Mazur Generał Mieczysław Smorawiński Syn ziemi turkowskiej i kaliskiej Turek 2012 Redaktor wydania Wanda Grzeszkiewicz Zdjęcia: ze zbiorów rodzinnych Ewy Bąkowskiej i Stanisława Fusieckiego, reprodukcje zdjęć Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz, z archiwum Szkoły Podstawowej nr 4 w Turku, autorzy zdjęć: Jacek Banasiak (s. 21), Jan Derbiszewski (s. 25), Adam Łukaszewski (s. 137) Aleksander Załęski (s. 233) Korekta: Ewelina Grabowska Agnieszka Tomczyk Projekt znaku graficznego serii: Alicja Stawieraj Redakcja techniczna, projekt okładki: Radosław Nawrot Wydawca: Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Włodzimierza Pietrzaka w Turku Rok 2012 ISBN 978-83-61958-96-3 Druk: Spółdzielnia Usług Poligraficznych Turek, ul. Polna 4 a Nakład: 300 egz. Nota od wydawcy Drodzy Czytelnicy, przygotowując do wydania książkę p. profesora Grzegorza Mazura o generale Mieczysławie Maka­ rym Smorawińskim, dostrzegliśmy potrzebę zamieszczenia w niej jeszcze dwóch tekstów. Tekst p. Beaty Grzelki jest próbą oddania klimatu czasu i miejsca, okoliczności, w których przyszło żyć w Turku rodzinie generała Smorawińskiego. Natomiast tekst p. Tadeusza Krokosa, to opis fragmentu współczesnego życia społecznego Kalisza, w którym pamięć o generale Smorawińskim zajmuje niebagatelne miejsce. 5 B e a ta G r z e lk a T u r e k Generał Mieczysław Makary Smorawiński. Dla wielu ankietowanych Polaków - postać enigmatyczna. Historyk odpowiedziałby - to jeden z dwóch generałów zamordowanych i pochowanych w Katyniu. Mieszkaniec Turku zapewne skojarzyłby M. Smorawińskiego z patronem Szkoły Podstawowej nr 4, lub jeszcze bardziej z nazwą ulicy usytuowanej w centrum miasta, bo zrządzeniem losu właśnie w tym mieście spędził dzieciństwo i tu mieszkała większość jego najbliższej rodzinny.
    [Show full text]
  • Communist Crimes Communist
    ROSZKOWSKI WOJCIECH WOJCIECH ROSZKOWSKI COMMUNIST CRIMES COMMUNIST A Legal and Historical Study COMMUNIST CRIMES Roszkowski.indd 1 6/28/18 10:35:42 AM INSTITUTE OF NATIONAL REMEMBRANCE COMMISSION FOR THE PROSECUTION OF CRIMES AGAINST THE POLISH NATION Wojciech Roszkowski COMMUNIST CRIMES A LEGAL AND HISTORICAL STUDY Roszkowski.indd 2 6/28/18 10:35:42 AM INSTITUTE OF NATIONAL REMEMBRANCE COMMISSION FOR THE PROSECUTION OF CRIMES AGAINST THE POLISH NATION Wojciech Roszkowski COMMUNIST CRIMES A LEGAL AND HISTORICAL STUDY Roszkowski.indd 3 6/28/18 10:35:42 AM Reviewers Katarzyna Banasik Patryk Pleskot Graphic design and cover Sylwia Szafrańska Editors Brien Barnett Piotr Chojnacki Proofreading Piotr Chojnacki Index Łukasz Rybak Typesetting Krzysztof Siwiec ISBN 978-83-8098-929-0 © Copyright by Instytut Pamięci Narodowej, 2016 Visit our websites: www.ipn.gov.pl www.ipn.poczytaj.pl Roszkowski.indd 4 6/28/18 10:35:42 AM Contents Chapter One Legal and Political Background ...........................7 Chapter Two Ideological Roots . 33 Chapter Three Early Communist Aggressions ...........................65 Chapter Four The Communist Revolution Goes Worldwide..............109 Chapter Five From Theory to Practice ...............................149 Chapter Six Communism against Religion . 199 Chapter Seven Communism against Nationality ........................251 Chapter Eight Western Perspectives . .275 List of Abbreviations ..................................307 Personal Index of Names...............................309 Roszkowski.indd 5 6/28/18 10:35:42 AM Roszkowski.indd 6 6/28/18 10:35:42 AM Chapter One Legal and Political Background Basic Point of Reference Any consideration of what is a crime and what is not should start with considering the sources of law. Until fairly recently, the Euro-Atlantic civiliza- tion formally opposed the way life had been treated in other civilizations.
    [Show full text]
  • H I S T O R Y • E C O N O M Y • E D U C a T I
    ISSN 2299-632X Money Centre No 16 in memory of Sławomir S. Skrzypek 2018 Q4 BankoHISTORY • ECONOMYteka • EDUCATION Plan of the NBP LEVEL 3 14 12 Stock Exchange Money Centre and Financial Markets 13 Modern Payment 13 Systems 14 Monetary and Economic 12 Unions Creator of Money 15 and Money Production 16 Money in Art 5 3 15 Toilets 4 6 LEVEL 2 C 16 Encounters 1 with Money 9 Stairway to room 7 and 8 Antiquity-Middle Ages 1 10 2 -Modernity 11 3 Monetary Systems 2 4 Bank Street 2 5 Central Bank Numismatist's 3 8 6 Study 7 9 World Wars I and II Polish People's 10 Republic 11 Fall of Communism B 1 LEVEL 1 Laboratory 7 of Authenticity 8 Vault B Toilets ENTRANCE A 0 LEVEL 0 Reception desk Visit our website: www.nbp.pl/centrumpieniadza The NBP Money Centre Magazine Dear readers, The cover of this issue of “Bankoteka” features Head Office. It was accompanied by a special Polish the music notation of the Polish national anthem and English language issue of “Bankoteka”, which with the words “Poland has not yet perished...”. can be found on the NBP websites and in the NBP On the front and back cover of the magazine, Money Centre. In 2019 both the entire exhibition we present different shots of the spherical and this special issue of “Bankoteka” will go to coin minted out of pure gold on the occasion of the regional branches of NBP. the anniversary of Poland’s independence. The coin In the section “Pages from a calendar: 100th has a unique face value of 2018 zł! This coin serves anniversary of Poland regaining independence” as the culmination of twelve other commemorative we recommend the article entitled “Złoty issues, which have been prepared by Narodowy banknotes of Independent Poland – patriotic Bank Polski since 2015 on the occasion of the 100th illustrations”, the second part of the series “When anniversary of Poland regaining its independence.
    [Show full text]
  • Zbigniew Grabowski Polska Siła Zbrojna (1917-1918)
    Zbigniew Grabowski Polska Siła Zbrojna (1917-1918) Przegląd Historyczno-Wojskowy 15 (66)/1 (247), 35-66 2014 ZBIGNIEW GRABOWSKI POLSKa SIŁA ZBROjNa (1917–1918) olska Siła Zbrojna (PSZ), znana również pod niemiecką nazwą Polnische Wehr- macht, należy do mniej znanych formacji polskich w I wojnie światowej. Wynika to z tego, że stworzona i dowodzona przez Niemców Polska Siła Zbrojna, mimo Pniezaprzeczalnego własnego dorobku w dziedzinie organizacji i wyszkolenia, uchodziła za symbol dominacji okupanta niemieckiego nad polskim obozem niepodległościowym w żywotnej dla narodu sprawie tworzenia polskiego wojska. Taki wizerunek Polskiej Siły Zbrojnej sprawił, że literatura poświęcona jej dziejom nie jest zbyt bogata. Oprócz Wło- dzimierza Gierowskiego przed II wojną światową i Edwarda Barszcza oraz częściowo Jana Rzepeckiego w okresie powojennym, inni historycy pisali o PSZ tylko w kontekście ogólnej prezentacji wysiłku zbrojnego narodu poxlskiego w latach I wojny światowej1. Powstanie Polskiej Siły Zbrojnej, w warunkach całego splotu okoliczności politycznych i wojskowych, było wynikiem kompromisu między niemieckimi koncepcjami wykorzy- stania żołnierza polskiego w wojnie światowej a poglądami pewnej grupy aktywistów polskich gotowych do współpracy z Niemcami w dziedzinie budowy wojska. W tej grze o PSZ uczestniczyli również sami żołnierze polscy i polskie społeczeństwo. Niemcy rozpoczynały I wojnę światową bez konkretnego stanowiska wobec sprawy polskiej. W Niemczech (i w Austro-Węgrzech) w pierwszych tygodniach wojny politycy i wojskowi żywili nadzieję, że w Królestwie Polskim nastąpi antyrosyjski zryw społeczeń- stwa. W tych oczekiwaniach dużą rolę odgrywały historyczne reminiscencje polskich powstań skierowanych przeciwko Rosji z lat 1830/1831 i 1863/1864. Jeszcze silniej oddzia- ływały wydarzenia lat 1905/1906, gdy rewolucyjna walka w Królestwie do głębi wstrzą- snęła miejscowym carskim aparatem państwowym.
    [Show full text]