DE KLEEDKAMER

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 1 14/03/2018 17:51 528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 2 14/03/2018 17:51 DE KLEEDKAMER RUBEN VAN GUCHT

HET LEVEN BEGINT NA DE KOERS

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 3 14/03/2018 17:51 DEKLATBINNEN

© 2018, Ruben Van Gucht, Deklat Binnen en Van Halewyck Van Halewyck maakt deel uit van Pelckmans uitgevers nv (www.pelckmansuitgevers.be, Brasschaatsteenweg 308, 2920 Kalmthout, België)

De kleedkamer is een productie van Deklat Binnen, in opdracht van VRT en naar een idee van Evert Winkelmans, Rutger Verbeek en Ruben Van Gucht.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever, behalve in geval van wettelijke uitzondering. Informatie over kopieerrechten en de wetgeving met betrekking tot de reproductie vindt u op www.reprobel.be.

Bij de samenstelling van De kleedkamer hebben wij teksten en illustraties ontleend waarvan wij de bron niet hebben kunnen achterhalen. Mogelijke rechthebbenden kunnen zich tot de uitgever wenden.

Redactie: Thijs Delrue Omslagontwerp en boekverzorging: Wim De Dobbeleer Omslagbeeld: Kristof Ramon Foto auteur: Jelle Vermeersch Beelden © Deklat Binnen, tenzij anders vermeld: BelgaImage pp. 8-9, 44-45, 54, 82-83, 91, 125, 146-147 (Hollandse Hoogte), 156 (EPA); Wikimedia Commons, Astro p. 50; Graham Watson p. 116-117; Cor Vos p. 176-177 Met dank aan Norman Baert, Steven Van Roy, Stijn Coene, Jens Wellekens en Tuur Logghe.

d/2018/7104/51 • isbn 978 94 6131 842 8 • nur 740

vanhalewyck.be All rights reserved. No part of this book may be reproduced, stored or made public by vanhalewyck any means whatsoever, whether electronic vanhalewyck or mechanical, without prior permission in van_halewyck writing from the publisher.

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 4 14/03/2018 17:51 INHOUD 6 DE MENS ACHTER DE RENNER MILAAN-SANREMO 1981 8‘Ik droomde veel meer van Roubaix ’ GENT-WEVELGEM 1999 44 ‘Zenuwslopend’ RONDE VAN VLAANDEREN 2011 82 ‘Durven te verliezen om te kunnen winnen’

PARIJS-ROUBAIX 1989 116 ‘Eeuwige roem’ 2001 146 ‘Niemand is zonder zonde’ LUIK-BASTENAKEN-LUIK 1990 176 ‘Een ingeving van het moment ’

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 5 14/03/2018 17:51 DE MENS ACHTER DE RENNER

Het begon zoals het altijd begint. Met een idee. Enkele krabbels op een velletje papier. Vier jaar later is De kleedkamer volwassen geworden: 18 afleveringen, een kleine 1000 televisieminuten, 72 voetballers en 36 wielrenners, grote en vergeten namen, met grappige anekdotes, emotionele getuigenissen, verrassen - de uitspraken en beklijvende levensverhalen. De kleedkamer heeft de voorbije jaren een eigen smoel gekregen. Het focust bewust op de verhalen die zich af - speelden na de topsportcarrière en op de gebeurtenissen in het normale leven. Voor wie alleen het sportieve verhaal wil horen is er Belga Sport, een icoon in zijn genre. Imiteren was nooit een optie, want het origineel is altijd beter dan de kopie. Van alle dingen die ik voor tv en/of radio gemaakt of gedaan heb, voelt De kleedkamer het meest als het kindje dat ik met veel zorg, tijd en inspannin - gen wil grootbrengen.

Voor de derde reeks hebben we ge- tot bij de kijker te brengen. Het kozen voor de verhalen van renners. resultaat zijn zes afleveringen over de Enerzijds omdat we na 72 voetballers zes topklassiekers in het voorjaar. Het het gevoel hadden dat de beste verha- concept is onaangeroerd gebleven. len in voetballand voorlopig verteld Nog steeds brengen we iedere afle- waren. Anderzijds omdat het gewoon vering vier Nederlandstaligen rond dringend tijd werd om koersverhalen de tafel en portretteren we daarnaast

6 DE KLEEDKAMER

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 6 14/03/2018 17:51 DE MENS ACHTER DE RENNER

twee renners – vaak buitenlanders – Tot slot. Het allerbelangrijkste voor die een rol speelden in de koers waar mezelf is dat ik deze reeks gemaakt we het over hebben. Ik ben als maker heb voor iemand die ooit begon als erg trots op de verscheidenheid en een collega, maar ondertussen een op het aantal grote namen dat we goeie vriend geworden is. De man hebben kunnen overtuigen. Alleen al achter de schermen, de man die alle de opsomming van hun gezamenlijke bordjes draaiende houdt, de man palmares zou een boek kunnen vullen. die het zakelijke voor zijn rekening neemt. Want bijna één jaar geleden, Voor u begint te lezen, wil ik nog twee toen deze reeks net opgestart was, zaken aanhalen. Eerst en vooral: wiel- kwam dat verschrikkelijke bericht. rennen en doping. Ze zijn doorheen Darmkanker. Een donderslag bij de jaren onlosmakelijk met elkaar ver- heldere hemel, een harde klap in het bonden geraakt. We gaan het thema gezicht. Omdat hij alle energie en dan ook niet uit de weg, al kiezen we kracht nodig had om de strijd aan te steeds voor dezelfde specifieke invals- gaan, heb ik hem van in het begin hoek: wat was de impact op iemands verzekerd dat hij zich geen enkel leven? Hoe is hij omgegaan met de moment zorgen hoefde te maken over bekentenis en wat erna kwam? Hoe de reeks. Dat ik er persoonlijk garant beïnvloedt het zijn huidige leven nog? voor zou staan dat iedereen, van Verwacht dus geen verse onthullingen research tot filmen en van regie tot of nieuwe bekentenissen, want als montage, het onderste uit de kan zou dat de verwachting is waarmee je een halen om van deze reeks een voltreffer ex-renner vraagt voor een programma te maken. Het is het voorbije jaar de als het onze, dan mag je het vergeten. belangrijkste drijfveer geweest tijdens Velen onder hen hebben al bekend het maken van De kleedkamer. Evert, en hebben niet de behoefte of plicht hier is het resultaat. Hopelijk ben je er om dat opnieuw op te rakelen. Toch ook zo trots op als wij zijn op jou. ben ik zelf meer geïnteresseerd in de impact die dat soort dingen hebben op iemands leven. En met die insteek krijg je wél meer te zien dan anders, kom je wél meer te weten dan anders. En voor alle duidelijkheid: coureurs hebben veel meer te vertellen dan dit onderwerp alleen, dat zult u op de volgende pagina’s merken.

DE MENS ACHTER DE RENNER 7

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 7 14/03/2018 17:51 528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 8 14/03/2018 17:51 MILAAN-SANREMO1981 “IK DROOMDE VEEL MEER VAN ROUBAIX”

1. Fons DE WOLF VERMEER-THIJS 6u41’06” 2. Daf Trucks 11” 3. Jacques BOSSIS fra 4. Claudio TORELLI ita Famcucine 5. Peter KEHL wdu Kotter 6. Guido VAN CALSTER Wickes-Splendor 7. Boule d’Or 8. Wickes-Splendor 9. Giuseppe MARTINELLI ita Santini 10. ita Magniflex … 39. ita Famcucine

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 9 14/03/2018 17:51 MILAAN Santuario Madonna della Guardia

SANREMO

FONS DE WOLF ° 1956, Willebroek RONDE VAN VLAANDEREN VOOR JUNIOREN 1974 PARIJS-ROUBAIX VOOR BELOFTEN 1978 RONDE VAN SPANJE 5 ritzeges en puntenklassement 1979 RONDE VAN LOMBARDIJE 1980 MILAAN-SANREMO 1981 OMLOOP HET VOLK 1982 • 1983 RONDE VAN FRANKRIJK ritzege 1984

GUIDO VAN CALSTER ° 1956, Scherpenheuvel

RONDE VAN DE TOEKOMST 4 ritzeges 1977 RONDE VAN SPANJE 6de in eindklassement 1980 2 ritzeges en puntenklassement 1984 DRUIVENKOERS 1982 RITZEGES in o.a. Dauphiné Libéré, en Rondes van het Baskenland, België en Zwitserland TOP 10 in Milaan-Sanremo, Ronde van Vlaanderen, Parijs-Roubaix, Luik-Bastenaken-Luik (4 x), Waalse Pijl (3 x), Parijs-Tours

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 10 14/03/2018 17:51 RONDE VAN SPANJE Ritzege 1980 GENT-WEVELGEM 1975, 1976 1983 PARIJS-TOURS 1975 1987 AMSTEL GOLD RACE 1976 BELGISCH KAMPIOEN 1988 BELGISCH KAMPIOEN 1976 OMLOOP HET VOLK 1989 WERELDKAMPIOEN 1976, 1981 RONDE VAN FRANKRIJK 2 ritzeges 1989 & 1991 RONDE VAN FRANKRIJK Groene trui & 8 ritzeges 1976 ZESDAAGSES 38 eindzeges (9x in Gent) Groene trui & 2 ritzeges 1978 WERELDKAMPIOEN PUNTENKOERS 1993 Groene trui & 5 ritzeges 1981 WERELDKAMPIOEN PLOEGKOERS RONDE VAN ITALIË 7 ritzeges 1977 Met 1998 RONDE VAN SPANJE OLYMPISCHE PLOEGKOERS Eindwinnaar en 13 ritzeges 1977 Zilver met Matthew Gilmore 2000 FREDDY MAERTENS ETIENNE DE WILDE ° 1952, Lombardsijde ° 1958, Wetteren

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 11 14/03/2018 17:51 528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 12 14/03/2018 17:51 MILAAN-SANREMO 1981

doet in 1981 haar naam eer aan: Milaan- Sanremo vindt plaats op 21 maart, de eerste LA PRIMAVERA dag van de lente. Zoals altijd in deze lange, maar niet extreem lastige openingsklassieker, zijn er naast enkele uitgesproken favorieten – Beppe Saronni, Francesco Moser, Roger De Vlaeminck, – tientallen renners die zichzelf winstkansen toedichten. En al even traditioneel blijft de wedstrijd heel lang gesloten, tot op de Poggio, de slotklim net buiten Sanremo. Niet ver voor de top profiteert Fons De Wolf van een moment van twijfel onder de tenoren om er vanonder te muizen. De 24-jarige Belg, enkele maanden eerder al winnaar van de Ronde van Lombardije, begint met een handvol seconden aan de afdaling richting Via Roma. Stilvallen doet hij niet, omkijken evenmin. Slechts enkele meters voor de streep gooit hij zijn handen in de lucht. Roger De Vlaeminck wint enkele tellen later de sprint van het peloton en grijpt net naast een vierde zege in Sanremo. Met zijn tweede klassieke overwinning in enkele maanden tijd bevestigt Fons De Wolf zijn grote talent en bombardeert hij zichzelf willens nillens tot ‘de nieuwe ’…

Fons De Wolf woont op tweehonderd afspraak is het Santuario Madonna meter van mijn ouderlijk huis. Hij della Guardia, een pittoresk wit kerkje was de held van mijn ouders en hun met een adembenemend uitzicht op generatiegenoten. Bijna 37 jaar later, de Rivièra van de Ligurische kust. Op op een zonnige septemberdag, is hij de helblauwe zee dobberen her en terug op Poggio, op een steenworp der kleine zeilbootjes en iets grotere van de plek waar hij zijn beslissende jachten. demarrage plaatste. Plaats van

MILAAN-SANREMO 1981 13

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 13 14/03/2018 17:51 Enkele honderden meters na de De sfeer zit goed. Wat dat betreft, verraderlijke haarspeldbocht waar de waren wij de avond voordien al ge- omhoog vlammende renners elk jaar rustgesteld, toen de vier gasten al her- opnieuw ternauwernood de toegangs- enigd werden in een restaurant in de poort van een huis ontwijken, kron- buurt. Voor ons, als tv-makers, is het kelt de weg rond de omwallingen van altijd bang afwachten of er een klik is de kerk, waarna de bijna kaarsrechte tussen de gasten, maar die vrees bleek slotstrook van de Poggio begint. al snel ongegrond. Ze vertelden met- In de schaduw van de cipressen zit een honderduit verhalen en moppen De Wolf aan tafel met Guido Van aan elkaar, terwijl wijnkenner Fons Calster, Freddy Maertens en Etienne De Wolf erop toezag dat de dorst van De Wilde, die dag in 1981 respectie- het gezelschap met de beste wijnen velijk zesde, zevende en achtste in de werd gelest. De samenhorigheid en uitslag. Van Calster en De Wilde wa- het onderlinge respect waren tastbaar. ren ploegmaats bij Wickes-Splendor, Nadat de crew en ik onze hotelkamers Maertens begon na bijna twee jaar hadden opgezocht, is het viertal nog sportieve en financiële ellende aan het een tijdje blijven hangen om nog seizoen van de verrijzenis. meer herinneringen op te halen.

14 DE KLEEDKAMER

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 14 14/03/2018 17:51 ‘Ik heb nooit geweten dat hier een ‘GELUK MOET kerkje stond’, zegt Fons De Wolf JE AFDWINGEN. wanneer hij het Santuario bekijkt. Nochtans nam hij meermaals deel aan EN DAN MOET Milaan-Sanremo. ‘Tijdens de koers JE NOG WAT let je daar niet op.’ MEEVAL ‘Hier brak de koers los’, beaamt De Wilde. ‘In volle concentratie ben HEBBEN’ je daar niet mee bezig.’ Concentratie was niet alleen nodig op de Poggio, zo blijkt. Terwijl de kritische televisiekijker deze klassieker hooggespannen. In Lombardije is weleens omschrijft als een lange, saaie iedereen al wat koersmoe. Daar ont- aanloop van bijna 300 kilometer rich- breekt de gretigheid die zo typisch is ting slotklim, was het voor de mannen aan Milaan-Sanremo.’ op de fiets een zenuwslopende tocht Maertens: ‘Ik durfde hier nooit van bijna zeven uur. achterin te rijden. De angst voor Van Calster: ‘Milaan-Sanremo valpartijen zat er altijd in. En ook: je is een grote naam, maar als het van moet eens driehonderd man proberen mij had afgehangen, dan reed ik hier voorbij te steken!’ liever niet mee. Er stonden ongeveer De Wilde: ‘Als ze op een lint rij- 300 renners aan de start, en tot aan den, is dat bijna een kilometer!’ de Capo Berta was het niets dan De Wolf: ‘Als je even niet oplette, wringen en wriemelen.’ kon je in tien seconden tijd van hele- De Wilde: ‘Nog voor de officiële maal vooraan naar helemaal achter- start waren er al valpartijen. Zeker als aan terugzakken. Dan reden ze je aan het geregend had, want dan lagen de twee kanten voorbij. In de Ronde van tramrails er spiegelglad bij. En zodra Vlaanderen gebeurt dat minder: als je de vlag naar beneden ging, werd er eenmaal voorin zit, blijf je voorin. De met zestig per uur gevlamd. Als je wat wegen zijn bij ons veel smaller.’ dik aangekleed was, moest je meteen op zoek naar je tweede adem.’ EEN HEEL EIND De Wolf: ‘Het is ook de eerste klas- sieker van het jaar. Nieuwe ploegen, Op papier lijkt het parcours van nieuwe samenstellingen, iedereen is Milaan-Sanremo niet bijzonder lastig, benieuwd te zien hoe goed de anderen maar het venijn zit misschien in de zijn. De verwachtingen zijn tastbaar afstand van bijna 300 kilometer?

MILAAN-SANREMO 1981 15

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 15 14/03/2018 17:51 Maertens: ‘Als je goed voorbereid Van Calster: ‘Toch vond ik die bent, voel je dat niet. Samen met 150 kilometer langs de kust niet te trainde ik soms 320 onderschatten. De wind draaide er kilometer. Eerst reden we 150 kilo- voortdurend, het leek alsof je altijd te- meter naast elkaar, tot aan het mo- gen de wind in reed. Gelukkig waren nument van Albert I in Nieuwpoort, wij daar als Vlamingen heel goed in. waar Carine met een etenszakje stond Zeker in die tijd, toen de Cipressa nog te wachten. Dan aten we drie kilome- niet in het parcours was opgenomen, ter, en daarna reden we om de beurt lag er een heel lang vlak stuk tussen tien kilometer achter de derny. Ik had de Capo Berta en de Poggio, tegen dat nodig om mentaal gerust aan een de wind in langs de kust. In 1985 is wedstrijd te beginnen.’ er in dat tussenstuk, Van Calster: ‘Wij waren de eerste vanaf Imperia, op zijn kousenvoeten generatie die intensief begon te vandoor gegaan. Ik reed er eerst nog trainen: intervaltraining, in blokjes. achter en zag hem meter per meter Bij hen was het malen, malen. 180 uitlopen. Ik dacht: dat houdt hij nooit kilometer achter de derny, daar heb vol, hij overleeft de Poggio niet. Maar je niet alleen een sterke motor voor hij won.’ nodig, maar ook een sterke kop. Ik ben nog met Eddy Merckx op trai- De Poggio dus. Jaar na jaar blijkt die ningskamp geweest, in zijn laatste en de scherprechter te zijn in Milaan- mijn eerste seizoen. Het was slechts Sanremo. Nochtans zullen weinig weinigen gegeven, en zeker mij niet, getrainde wielertoeristen grote moeite om Eddy te volgen. Dat was niet te hebben met die beklimming. doen. Dat zijn mensen buiten cate- De Wolf: ‘Na 290 kilometer valt gorie. Je kunt niet dagelijks doen wat dat toch tegen, hoor. Bovendien zijn zij doen, want dan rijd je jezelf in de het vooral de bochten die de Poggio vernieling.’ lastig maken. Als je dan te ver zit, De Wilde: ‘300 kilometer… Dat moet je na elke bocht sprinten om is eigenlijk een heel eind, hé. Je mag weer in het wiel te geraken. Je staat daar niet aan denken. En dat deed je bijna stil, terwijl ze vooraan alweer ook niet. Je werd meegezogen en al bij aan het optrekken zijn naar 40 à 45 al ging dat snel voorbij.’ kilometer per uur.’ De Wolf: ‘Echt kapot was ik zelden of nooit in Sanremo. In Luik, Milaan-Sanremo is de ideale klassie- Roubaix of na de Ronde kon ik wel ker voor sprinters die costaud genoeg echt gebroken zijn.’ zijn om met de besten de Poggio over

16 DE KLEEDKAMER

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 16 14/03/2018 17:51 te geraken. Genre Freddy Maertens PÉDALEUR DE CHARME dus. Toch staat hij niet op de erelijst. Eén keer was hij voorop, maar in de En zo komen we vanzelf bij de afdaling sloeg zijn tube eraf en kwam splijtende demarrage van Fons De hij ten val. Richting Sanremo heb Wolf terecht. Hij wachtte tot in de je dus ook een gezonde dosis geluk slothectometers van de Poggio om nodig. de rest van zich af te schudden. Zijn ‘Ik spreek nooit van geluk’, generatiegenoten wisten al snel hoe countert Maertens. ‘Meeval moet je laat het was. hebben.’ Van Calster: ‘Als Fons De Wolf Etienne De Wilde springt hem bij: honderd meter had, dan mocht je ‘Geluk moet je afdwingen. En dan hemel en aarde bewegen, je pakte moet je nog wat meeval hebben. Dat hem nooit terug.’ heb ik geleerd van Hennie Kuiper. Als De Wilde: ‘Dat was al zo bij de je geen initiatief neemt, kun je geen jeugd. Daniel Willems had dat ook. geluk hebben. Maar ook als je iets Je wist dat ze zouden demarreren, je onderneemt, moet het nog meezitten.’ was alert, en toch reden ze meter per

MILAAN-SANREMO 1981 17

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 17 14/03/2018 17:51 meter van je weg. Zeker Willems was De Wilde: ‘Maar dat lukte in heel verraderlijk wat dat betreft. Het Milaan-Sanremo niet echt. Beneden leek alsof hij niet vooruitging omdat aan de Poggio blijven vaak alleen nog hij op zo’n zwaar verzet reed.’ de kopmannen over. En wie dan rijdt, Van Calster: ‘Fons was helemaal is verloren. Niemand wil de kastanjes anders, die reed op souplesse. Hij was uit het vuur halen, en er is ook geen een echte pédaleur de charme.’ samenwerking meer.’ De Wilde: ‘Dat jaar was ik als tweedejaarsprof al blij dat ik met En zo kreeg Milaan-Sanremo in 1981 de groep der favorieten mee was. Ik een Belgische winnaar. De laatste, als geloofde in een mooi resultaat, want je het aan dit gezelschap vraagt. En ik was snel, maar winnen? Dat kwam dan, die in 1999 het niet bij me op. Pas na de Poggio volledige peloton verschalkte in de hoorde ik dat Fons alleen weg was. En straten van Sanremo? ‘Die is niet eens toen wist ik: die zien we nooit meer in België geboren!’ terug. Hij heeft gegokt en gewonnen. Dat moet je toch maar doen. Hij heeft Na zijn zege in de Ronde van het niet cadeau gekregen.’ Lombardije enkele maanden eerder kwam de overwinning van Fons De De zege werd Fons De Wolf ook Wolf in La Primavera niet als een gegund, zo blijkt. totale verrassing, maar de jonge Belg Maertens: ‘Wij dachten: het is was zeker geen absolute topfavoriet. een Belg, het is goed zo. We gingen Dat waren Francesco Moser, die niet achter hem aan. Maar voor alle net voor de tweede keer op rij eind- duidelijkheid: we konden hem sowieso winnaar van Tirreno-Adriatico was niet meer te pakken krijgen!’ geworden, en Beppe Saronni, die daar Van Calster: ‘Fons was wel graag twee etappes had gepakt. Roger De gezien. Er zijn ook veel renners die Vlaeminck, in de jaren zeventig zes- verliezen omdat het hen niet gegund voudig eindwinnaar van de Tirreno, is te winnen. Omdat ze niet graag had voor Parijs-Nice gekozen en daar gezien zijn in het peloton. Dan zei je twee ritten gewonnen. Fons De Wolf bij jezelf: die gaat hier niet winnen. was in de Koers naar de Zon derde Dan brak je bij wijze van spreken je geëindigd na en Adrie fiets in tweeën om hem te pakken.’ van der Poel, en gold dus hooguit als Maertens: ‘Of je liet een ploeg- een outsider. maat op zijn wiel rijden.’ De Wolf: ‘In Milaan-Sanremo hoef je niet de beste te zijn, maar

18 DE KLEEDKAMER

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 18 14/03/2018 17:51 moet je vooral het juiste moment kie- zeggen hoe erg ze het vonden. Dat zen. Hier kun je de beste zijn en toch was een stevige opdoffer, dus heb ik niet in de top tien eindigen. Omdat het grootste deel van de dag achterin het parcours niet selectief genoeg is, gereden. Pas dertig kilometer voor omdat de wegen breder zijn, omdat het einde ben ik naar voren getrokken iedereen ook enorm gretig is en in om mijn toenmalige kopman Roger zijn kansen gelooft. Andere koersen, De Vlaeminck aan de zege te helpen. zoals Luik-Bastenaken-Luik of Tevergeefs, want Pierino Gavazzi Lombardije, zijn wat dat betreft veel won. Zelf werd ik nog tiende… Ik kon eerlijker.’ goed opschieten met mijn schoon- In 1981 koos De Wolf het juiste broer. Hij heeft in 1981 meegereden moment. ‘Te vroeg demarreren op de om me een boost te geven. Daar ben Poggio is dodelijk: de ploegen van de ik zeker van.’ kopmannen maken zoveel tempo dat ze je altijd binnen schot houden. Je TWEE KLASSIEKERS krijgt nooit meer dan tien seconden en ze laten je spartelen. Maar die be- Na zijn demarrage op de Poggio stort- wuste dag was er niet ver voor de top te De Wolf zich zonder veel nadenken net een viertal ingehaald en viel het in de afdaling. ‘Niet blind, een beetje even stil. Ik zag aan de rechterkant voorzichtigheid is altijd op zijn plaats. van de weg een gaatje en dacht: ik Maar ik had ze niet verkend. Vier jaar ga het eens proberen. Aan de bocht geleden ben ik hier geweest met Eddy bovenaan had ik maar drie seconden Merckx, en die wist nog bij elke bocht voorsprong en ik was helemaal geen waar hij moest remmen en waar niet. superdaler. Ik weet nog dat ik dacht: Als je hem nu zou opbellen, kan hij ik ben al in beeld geweest, dat kunnen je uit zijn hoofd vertellen hoe je die ze me toch al niet afnemen.’ eerste tien bochten moet nemen. Daarom heeft hij ook zeven keer De Wolf was gestart met een extra gewonnen.’ bron van motivatie. ‘Twee dagen voor Naar eigen zeggen wist De Wolf de editie van 1980 was mijn schoon- al aan de fontein op de Via Roma dat broer gestorven, maar de ploegleiding hij gewonnen spel had. Toch bleef had besloten me niets te vertellen, hij rijden tot vijftien meter voor de zodat ik zonder muizenissen aan de aankomststreep. De verklaring is even start kon komen. Maar vrienden in simpel als aandoenlijk: ‘Van bij de het peloton hadden het nieuws wel jeugd had mijn moeder me geleerd al vernomen en kwamen me plots om voluit te blijven gaan tot op de

MILAAN-SANREMO 1981 19

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 19 14/03/2018 17:51 streep. is toch ook eens op gefietst. Ik moet wel toegeven dat ik de meet geklopt door Oscar Freire? het mentaal niet kon opbrengen om Dat was een massasprint, maar toch. een volledig jaar te blijven presteren, Had zijn moeder hetzelfde gezegd als zoals Eddy Merckx of Freddy. Ik kon de mijne, dan had hij gewonnen.’ ergens naartoe leven, maar na de voorjaarsklassiekers moest ik enkele Nog geen vijfentwintig was hij, maar maanden stoom aflaten en pas daarna met de Ronde van Lombardije en kon ik me opnieuw helemaal op de Milaan-Sanremo had hij al twee koers focussen. Dat was nu eenmaal monumenten achter zijn naam staan. mijn karakter, daar kon ik niets aan Het leek het begin van een indruk- veranderen.’ wekkend palmares, maar het zou bij die twee klassiekers blijven. De grootste reden dat hij de grote ‘Een beetje te braaf, zoals wij verwachtingen niet heeft kunnen allemaal’, is volgens Etienne De Wilde inlossen, aldus De Wolf, was echter de verklaring. van fysieke aard. ‘Hij was veel te schone om coureur ‘In de zomer van 1981 werd ik sa- te zijn’, vindt Freddy Maertens. ‘Dat men met enkele collega’s uitgenodigd heeft Lomme Driessens me vaak voor een soort exhibitiewedstrijd op gezegd.’ Guido Van Calster beaamt – Guadeloupe. Tijdens de tien dagen op ‘Fons was een van de mooiste renners dat eiland hadden we ook veel vrije in het peloton’ – maar wijst ook met tijd. Toen ben ik in zee op een zee- een beschuldigende vinger naar de egel gestapt. Daarop zat een worm media. Samen met generatiegenoot en die beet me, waarna de balans Daniel Willems, die als jonge prof tussen mijn rode en witte bloedcellen wedstrijden als de , de verstoord raakte. Mijn bloedwaarden Scheldeprijs en Parijs-Tours won, gingen steil bergaf. Door een gebrek werd De Wolf bestempeld als de aan witte bloedcellen had ik minder opvolger van Eddy Merckx. En die weerstand en werd ik sneller ziek. De erfenis bleek te zwaar. nieuwe Eddy Merckx was ik nooit ‘Dat heeft zeker voor meer druk geworden, maar zonder die worm had gezorgd’, bevestigt De Wolf. ‘Ik wist ik wel nog meer klassiekers gewonnen. zelf wel dat ik geen Eddy Merckx In 1982 werd ik nog eens tweede in was, maar en Luik-Bastenaken-Luik, maar de koers zijn veel geleidelijker die ik het liefst had gewonnen was kunnen groeien en hebben uiteinde- Parijs-Roubaix. Bij de amateurs is me lijk een mooiere carrière bij elkaar dat gelukt, maar bij de profs bleef

20 DE KLEEDKAMER

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 20 14/03/2018 17:51 het bij enkele toptienplaatsen in het begin van mijn carrière. Achteraf gezien ben ik natuurlijk blij met Lombardije en Milaan-Sanremo, maar Roubaix was de koers van mijn dromen. Dus nee, ik heb niet zo’n goed gevoel overgehouden aan het tweede deel van mijn loopbaan. De jonge ploegmaats met wie ik later heb gereden, hebben de beste Fons De Wolf – die van 1980 en 1981 – nooit meer gekend.’

VALLEN EN OPSTAAN

Na zijn actieve wielercarrière maakte Fons De Wolf slechts een kort wederoptreden in het peloton. haalde hem binnen als pr-man bij en Domo-Farm Frites, en heel even was hij er zelfs GELUKKIG IS derde ploegleider. ‘Maar toen mijn ‘ zoon de uitvaartonderneming van ER ALTIJD EEN zijn grootvader – mijn schoonvader WAAKVLAM – wilde overnemen, ben ik daarin GEWEEST’ meegestapt en begrafenisondernemer geworden.’ Familie en werk liepen door elkaar, dus toen het tot een echtscheiding kwam, kreeg Fons De Wolf meer dan Fons viel ten prooi aan een depres- één mokerslag te verwerken. ‘Alles wat sie. ‘Dat is amper te beschrijven. Ik ik van het leven had verwacht, was in zag het leven niet meer zitten, zat de diggelen geslagen. Ik was niet alleen hele dag in de hoek van mijn kamer, mijn vrouw kwijt, maar ook mijn job, lusteloos te wachten… Waarop? Een een deel van onze gemeenschappelijke half jaar lang heb ik ploegenwerk vrienden… Maar het ergste was dat gedaan, aan de band. De ene week mijn gezin uit elkaar was gevallen.’ van zes uur ’s morgens tot twee uur

MILAAN-SANREMO 1981 21

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 21 14/03/2018 17:51 ’s middags, de andere week van twee Ze heeft hem ook fysiek niet gete- tot tien. En tussendoor zat ik compu- kend. Fons De Wolf is 61 jaar, maar de terspelletjes te spelen, om toch maar eeuwige belofte lijkt wel eeuwig jong niet te moeten nadenken over mijn te blijven. ‘Ik heb de genen van mijn leven. Want dan sloeg ik volledig tilt.’ vader’, lacht hij. ‘Die kon ook tien jaar Met alle respect voor mensen zeuren.’ Met zijn eigen kinderen was het die ploegenwerk verrichten, van een contact van dag op dag verbroken, en ex-winnaar van Milaan-Sanremo ver- nog steeds spreekt hij hen zelden. Via wacht je niet dat hij na zijn carrière de telefoon heeft hij moeten vernemen aan de band moet staan. ‘Ik vond dat hij onlangs twee keer grootvader is dat verrijkend. Op de een of andere geworden. ‘Ik vind dat ik de eerste stap manier heeft het me sterker gemaakt.’ moet zetten. Dat heb ik al geprobeerd De mentale sterkte van Fons De en dat zal ik blijven doen. Door die Wolf is bewonderenswaardig. De anti­ kleinkinderen ben ik ervan overtuigd depressiva die de dokter hem voor- dat het weer goedkomt.’ schreef, gooide hij na drie dagen weg. Hij vond dat hij zelf uit de put moest Zijn positieve ingesteldheid is een geraken, met de hulp van vrienden en troef voor de job die Fons De Wolf enkele familieleden. vandaag uitoefent. Hij is receptionist ‘Van Tom Coninx heb ik veel in een romantisch hotelletje in Brugge, steun gekregen. Hij belde me vaak waar hij elke dag tientallen mensen op om samen iets te doen, om mijn van over de hele wereld ontmoet. ‘Ik gedachten te verzetten, om samen op word niet zo vaak herkend, maar als café of op restaurant te gaan. Ook Italianen ontdekken dat ik de Ronde mijn broer en schoonbroers liet ik nog van Lombardije of Milaan-Sanremo toe in mijn leven. Ik kwam het huis heb gewonnen, dan worden ze gek. niet meer uit, maar zij zorgden ervoor Dan willen ze op de foto of checken dat ik weer onder de mensen kwam. ze op YouTube of het wel waar is. Maar uiteindelijk moet je zelf ook de Regelmatig word ik ook aangesproken klik kunnen maken en je opnieuw op en vertellen mensen dat ze zich nog de goede weg willen begeven. Er is herinneren waar ze waren toen ik in gelukkig altijd een waakvlam geweest Sanremo won. Over Lombardije wordt die ervoor zorgde dat ik nog iets van amper gepraat. Die ingeving van het mijn leven wilde maken. Na ongeveer moment, hier op de Poggio, heeft mijn een jaar was ik van mijn depressie leven toch voor een deel bepaald. Ik verlost. Die donkere periode heeft me ben er best trots op dat ik nog steeds sterker gemaakt.’ de laatste Belgische winnaar ben.’

22 DE KLEEDKAMER

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 22 14/03/2018 17:51 PISTIER OP DE WEG bedragen kwijtgespeeld waar ik hard voor gewerkt had, maar ik heb me Etienne De Wilde blikt tevreden daarmee kunnen verzoenen, omdat ik terug op zijn carrière. ‘Met het talent wist dat mijn geld uiteindelijk bij mijn dat ik had, heb ik er het maximum kinderen zou terechtkomen. Zij weten uitgehaald’, zegt de Blonde Pijl van dat ik zelf ben weggegaan, maar zij Laarne, een bijnaam die hij al in de kennen de situatie nu beter dan toen. jeugdcategorieën kreeg van wieler- Ze hebben altijd respect gehad voor journalist Roger De Maertelaere. mijn beslissing, en voor wat ik voor Hoewel hij vaak geassocieerd wordt met de piste – samen met Matthew Gilmore pakte hij op zijn tweeën- veertigste zilver in de puntenkoers op ‘ZOLANG JE de Olympische Spelen van Sydney – LEEFT, MOET schat hij zijn prestaties op de weg ho- ger in: het BK, twee ritten in de Tour, JE POSITIEF een aantal semiklassiekers. ‘Ik schoot ZIJN’ net tekort om een grote klassieker te winnen, dus heb ik financieel het zekere voor het onzekere genomen om na mijn wegcarrière nog tot mijn vierenveertigste op de piste te rijden.’ Net als De Wolf was De Wilde graag gezien door zijn collega’s. Zijn zeges werden hem steevast gegund, aldus Van Calster. Maar er is nog een gelijkenis: ‘Hij was soms iets te braaf ’, aldus De Wolf zelf. De Wilde ontkent dat niet. En hij geeft toe dat die braafheid hem ook in zijn privéleven parten heeft gespeeld. Op zijn negenendertigste verliet hij zijn eerste vrouw, zowel emotioneel als financieel een zware beslissing. ‘In een scheiding ben je altijd met z’n tweeën, maar ik heb zeker fou- ten gemaakt. Ik ben toen serieuze

MILAAN-SANREMO 1981 23

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 23 14/03/2018 17:51 hen heb gedaan. Wat zij nu hebben, in diezelfde periode moest mijn danken ze voor een stuk aan mij, en pasgeboren dochtertje geopereerd dat beseffen ze.’ worden, waarna ze twee maanden Ook de relatie met zijn tweede in de couveuse moest liggen. Al die partner liep twee jaar geleden uit op omstandigheden zorgden ervoor dat een pijnlijke breuk. ‘Zij was een nogal ik een beetje een zwartkijker werd. Ik dominante persoonlijkheid’, zegt hij ben toen bij iemand te rade geweest daarover. ‘In die scheiding trof ik die me zei: “Je moet je dag indelen en totaal geen fout.’ je gedachten proberen te verzetten. Zo weinig mogelijk nadenken.” Dat ZO WEINIG MOGELIJK NADENKEN heeft ook veel tijd gekost, maar beetje bij beetje ben ik daaruit geraakt. Net Etienne De Wilde praat opvallend als Fons ben ik ervan overtuigd dat openhartig en gelaten over de moeilij- medicatie alleen niet helpt. Je hebt ke periodes die ook hij heeft doorge- vooral verstrooiing nodig en mensen maakt. ‘Ik ben altijd iemand geweest om je heen. Positieve mensen, geen die vooruitkijkt, iemand die tevreden negatieve.’ is met wat hij heeft. Met een negatie- vere mentaliteit zat ik hier misschien In het geval van Etienne De Wilde niet meer. Ik heb met Fons weleens is het vooral zijn huidige partner gepraat over onze privésituatie. Het die hem na de tweede scheiding uit doet deugd je verhaal eens te kunnen het dal heeft geholpen. ‘Ik ben nu doen tegen iemand die luistert. Maar samen met de weduwe van mijn echt helpen kun je elkaar niet, want ex-ploegmaat en goede vriend dat moet uit je eigen inborst komen. Paul Haghedooren. Ik ken haar al En je moet de tijd nemen om te dertig jaar en ik kan haar helemaal verwerken.’ vertrouwen. Ik hoop en denk dat ik Tijdens zijn carrière heeft Etienne met haar een mooie oude dag kan De Wilde één keer geworsteld met doorbrengen.’ mentale problemen, vertelt hij plots. Of hij nog moet werken, vraag ik. ‘Het zal raar klinken, maar ik kreeg ‘Mij een beetje bezighouden’, grijnst schrik om te sterven. Tijdens een hij. ‘Ik moet natuurlijk niet te zot zesdaagse reed ik achter een derny doen, maar dat heb ik nooit gedaan. en plots kreeg ik het heel benauwd. Ik wil nu vooral een rustig leven lei- Ik begon te hyperventileren. Hoe den en dingen doen die ik graag doe dat kwam? Door een zware valpartij en vroeger vaak niet kon: mijn huis had ik het WK in Ronse gemist en inrichten, in mijn tuin werken,

24 DE KLEEDKAMER

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 24 14/03/2018 17:51 af en toe paardrijden en wat fietsen, Guido Van Calster en Johan De een uitstapje doen. Uiteindelijk ben Muynck haalden nog drie Splendor- ik blij met hoe het allemaal is uit­ renners de top tien. Kelly won in gedraaid. Ik ben gelukkig nu, en heb die Ronde van Spanje vijf ritten, zelfs weer dromen. Zolang je leeft, de Nieuw-Zeelander Paul Jesson en moet je positief zijn. En bezig zijn, Etienne De Wilde elk één. Voor zo’n want ook dat draagt bij tot je gezond- adelbrieven zou elke Belgische ploeg heid. Goed eten en drinken is fijn, vandaag tekenen. En veel Belgische maar genieten van het leven is meer renners kunnen alleen maar dromen dan dat. Gezondheid is onbetaalbaar. van een zesde plaats in een grote ron- Dat primeert op geld. Want er zijn de, zoals Van Calster in die bewuste ook generatiegenoten die er al niet Vuelta. meer zijn.’ ‘Ik vergelijk Guido met ’, zegt De Wilde tot twee JONGETJES MET VRIJGELEIDE keer toe. ‘Hij was explosief, kon goed bergop rijden en goed sprinten. Als Etienne De Wilde en Guido Van hij iets meer in zichzelf had geloofd, Calster waren in 1981 ploegmaats bij had hij eigenlijk om het even welke Wickes-Splendor, onder de vleugels klassieker kunnen winnen, zowel de van ploegleider Albert De Kimpe. Vlaamse als de Ardense.’ En die hield er blijkbaar een aparte ‘Ik denk dat Guido te snel heeft tactiek op na. gekozen om in dienst van anderen te ‘Bij Alberke werden simpelweg rijden’, voegt Fons De Wolf eraan toe. geen afspraken gemaakt’, verklaart ‘Misschien is dat voor zijn gemoeds- Van Calster hoe het kan dat zowel hij rust beter geweest, maar qua palma- als Etienne in Sanremo de top tien res had hij meer uit zijn loopbaan haalde. ‘Wij kregen een vrijgeleide, kunnen halen.’ iedereen mocht zijn eigen kans gaan. Jongetjes, zo noemde hij ons. Maar als Gemoedsrust. Daar wrong het het erop aankwam, hielpen we elkaar schoentje bij Van Calster. Hij gaat wel.’ zichtbaar onwennig om met de eer Waarop Van Calster en De Wilde die hem te beurt valt, maar legt zelf herinneringen ophalen aan de Vuelta ook de vinger op de wonde. ‘We heb- van 1980, toen de hele ploeg in ben het vandaag al vaak gehad over dienst reed van Claude Criquielion. het kopke. Als dat niet mee wil… Dat Tevergeefs, want de kopman eindigde maakt evenzeer deel uit van topsport. als derde, maar met , Eddy, Freddy, Roger, die hebben een

MILAAN-SANREMO 1981 25

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 25 14/03/2018 17:51 speciale kop op dat lichaam staan, ‘Na een heel sterke Tirreno- hoor. Dat zijn geen gewone mensen. Adriatico kwam ploegleider Rudi Ik was een denker. Een twijfelaar. Altig op me af: “Jij bent zaterdag Inwendig altijd zenuwachtig.’ kopman in Milaan-Sanremo.” Guido Van Calster werd prof in Als neoprof! Dat kan toch niet, 1978, bij C&A, de laatste ploeg van dacht ik. Ik kon die druk niet aan. Eddy Merckx, met ook nog Lucien Daarom heb ik ervoor gekozen om Van Impe, Joseph Bruyère, Willy en meesterknecht te worden van Beppe in de rangen. Saronni. Ik deed mijn werk en werd er goed voor betaald. Zo ben ik toch twaalf jaar prof kunnen zijn, wat in die tijd best aardig was, want wij hadden toen vaak 160 koersdagen ‘HET KOPKE per jaar. Freddy zelfs eens 220, zo MOET OOK vertelde hij me! Als kopman had ik MEE WILLEN’ het nooit zo lang gerekt.’ In 1989, toen hij na jaren in buitenlandse loondienst bij de Lotto- ploeg was terechtgekomen, kwam Van Calster tot het besef dat hij mentaal op was. ‘Toen ik na een wedstrijd in Sint-Niklaas definitief de remmen kon dichtknijpen en kon zeggen: “Nu is het gedaan”, voelde dat aan als een van de mooiste momenten van mijn leven.’

SLAPELOOS OP HOTEL

Toch is Guido Van Calster de enige van het kwartet die voor een tweede carrière als ploegleider heeft gekozen. ‘Als renner was ik vaak ploegkapitein geweest. Wij hadden nog geen oortjes en die hadden we ook niet nodig, want wij konden de koers lezen. Dat ik de koers wat kon dirigeren,

26 DE KLEEDKAMER

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 26 14/03/2018 17:51 was Cees Priem niet ontgaan. Hij ‘ASO-baas Jean-Claude Killy, gaf me de kans om ploegleider te de ex-skiër, drukte me op het hart: worden bij TVM. Ik deed dat heel “Monsieur Van Calster, doe alstublieft graag. Uiteraard komt daar ook wat de politie u vraagt.” Dat deed stress en druk bij kijken, maar ik kon ik ook, maar ik was toch bang. En de koers goed lezen en mijn inzicht inderdaad, het onvermijdelijke leek overbrengen op de renners. Ik kon te gebeuren. Onze Franse advocaat een wedstrijd uitleggen van start tot belde mij op: “Vandaag gaan ze jou finish, inclusief plan B: “Als het daar oppakken.” Daar was ik echt niet niet gaat zoals we verwachten, dan goed van. Die dag passeerden we op gaan we het zo doen.”’ vijf kilometer van de finish aan ons Hij werkte de hele jaren negentig hotel. Ik vroeg de mecanicien om met plezier voor TVM, maar het me af te zetten en alleen verder te einde was wrang. De Nederlandse rijden. Want ik dacht: als ze me straks ploeg was namelijk een van de meteen oppakken, kan ik me beter teams die geviseerd werden tijdens eerst nog eens douchen. De politie de beruchte -Tour van 1998. stond inderdaad weer opgesteld bij ‘De politie viel meermaals binnen in het hotel. Ik heb me naar mijn kamer ons hotel. Om vijf uur ’s ochtends gehaast, heb me snel gedoucht, en klop-klop op de kamerdeur, dat is heb het thuisfront verwittigd over wat schrikken, hoor. De eerste keer was er stond te gebeuren: “Laat me hier er niets aan de hand, maar de twee- niet zitten, hé”, drukte ik mijn vrouw de keer werden Cees Priem, dokter op het hart. “Verkoop desnoods ons Andrej Michailov en verzorger huis, maar haal me hier alstublieft Jan Moors meegenomen naar het weg.” Ik was ten einde raad, zag het politiebureau. Nachtenlang was er allemaal heel somber in. paniek en sliep ik amper. Iedereen Tijdens het avondeten zag ik een op het thuisfront belde mij, want man op me afstappen. Ik dacht: ze ik was de enige die nog bereikbaar komen mij halen. Tot die man vroeg: was: “Doe iets!” smeekten de fami- “Meneer, wat wilt u drinken?” Ik kan lies mij. Maar ik stond machteloos, er nu al een beetje om lachen, maar en de pers zat er ook nog eens ik was compleet paranoïde, ik zag bovenop. Ik stond onder geweldige spoken. Ik sliep ’s nachts niet en pro- druk. Na elke rit wilde ik zo snel beerde tijdens de etappes wat slaap in mogelijk naar het hotel, want zodra te halen. Uiteindelijk ben ik zelf nooit ik buitenkwam, werd ik belaagd opgepakt. Gelukkig maar, want ik door de pers.’ denk niet dat ik het overleefd had.’

MILAAN-SANREMO 1981 27

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 27 14/03/2018 17:51 Na de hele affaire moesten manager ploeg naar de bewuste persconferentie Cees Priem en ploegleider Guido Van reden, was het niet de blije Eddy die Calster een stap terugzetten. ‘Dat in de bus zat. Voor hem was dat een was op zich logisch, maar het blijft zware periode, voor mij een kleine toch een zwarte bladzijde. Ik heb ze schok. Tot dan was de wielersport kunnen omdraaien, maar tot een paar mijn hele leven geweest, maar dat jaar geleden kon ik daar nog helemaal pijnlijke afscheid heeft me van bij niet over praten. Dan werd ik te emo- het begin doen inzien dat je geen tioneel, want dat hele verhaal heeft me oogkleppen op mag hebben. Je moet heel veel pijn gedaan. Ik praat er nog natuurlijk veel doen voor de sport, steeds niet graag over. Het is voorbij.’ maar het leven is meer dan dat. Die wijze les heb ik altijd onthouden.’ Ook nu nog valt het Guido Van Calster zwaar om terug te blikken op DE STRAFSTE STOOT zijn afscheid van de koers. Maar hij beseft ook dat hij geluk heeft gehad, Voor Freddy Maertens was 1981 het omdat hij altijd kon terugvallen op jaar van de ongelooflijke comeback. zijn gezin. Toen hij via zijn vrouw, die Zijn tafelgenoten noemen dat jaar een kamer verhuurde aan de dochter eensgezind de strafste stoot uit zijn van Fons De Wolf, vernam dat zijn carrière. In Milaan-Sanremo eindigde ex-collega een depressie doormaakte, hij als zevende, maar het boerenjaar trok hij zich dat bijzonder hard aan. zou pas echt beginnen in de Tour. ‘Dat deed me echt pijn’, benadrukt ‘In de Midi Libre had hij in de Van Calster ook nu weer, wanneer eerste rit al moeten opgeven,’ her- Fons zijn verhaal vertelt aan zijn tafel- innert Fons De Wolf zich, ‘maar hij genoten. Tranen wellen op in Guido’s trainde daarna elke keer op het par- ogen, het is Fons De Wolf die hem cours waarop wij moesten koersen.’ een troostend schouderklopje moet ‘Met plasticfolie rond zijn billen geven. Van Calster is een gevoelige en en zijn buik, in dertig graden’, voegt empathische man, die maar al te goed Etienne De Wilde eraan toe. beseft dat er meer in het leven is dan ‘Dat was afzien’, reageert wielrennen. Maertens droogjes. In de Tour stond ‘In 1978 heb ik gezien dat zelfs hij er weer helemaal, met vijf ritzeges de god Eddy Merckx kwetsbaar en de groene trui als resultaat. ‘Ik was. Als ploegmaat bij C&A heb ik had dat allemaal voorspeld aan mijn zijn afscheid van de koers van nabij vrouw. Maar ik heb het aan Maria, meegemaakt. Toen we met de hele de vrouw van Lomme Driessens,

28 DE KLEEDKAMER

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 28 14/03/2018 17:51 te danken dat ik naar de Tour mocht. Ze ging hem buitengooien als hij me niet meepakte. Ik was daar kind aan huis. Ook de journalisten twijfelden aan mij. Na mijn zege in Nice dach- ten ze dat het een toevalstreffer was, na mijn zege in Narbonne geloofden ze nooit dat ik Parijs zou halen. Maar na drie weken stond ik wel op het po- dium te blinken in het groen.’ Als kers op de taart veroverde hij een maand later in Praag zijn tweede regenboog- trui. Een enorme verrassing én het orgelpunt van een woelige carrière.

GERED DOOR EDDY

Bijna veertig jaar later is Freddy Maertens zo mogelijk bezig aan een nog straffere comeback. In april 2017 onderging hij een stevige en ‘WAT EDDY hoogstnodige ingreep aan het hart, MERCKX VOOR want zijn leven hing aan een zijden draadje. Het heeft even geduurd voor MIJ HEEFT hij van de dokter groen licht kreeg om GEDAAN, voor De kleedkamer naar Italië te reizen, VERGEET IK en zijn vrouw Carine was nog altijd bezorgd toen hij uiteindelijk vertrok. NOOIT’ Maar Freddy fleurt helemaal op van dit uitje met ex-collega’s en betuigt meermaals zijn dankbaarheid voor de uitnodiging. Hij lijkt herboren. stappen. Mentaal gaf ik het bijna op, ik ‘Na mijn vorige operatie zag het er kwam mijn zetel niet meer uit en dacht nochtans niet goed uit. Een jaar lang dat ik het niet zou halen. Bij de dokter voelde ik me maar niet beter worden, vond ik geen gehoor, hij zei alleen de medicatie sloeg niet aan. Ik sliep tot maar dat ik mijn medicatie moest blij- in de namiddag, moest opnieuw leren ven nemen tot de volgende afspraak.’

MILAAN-SANREMO 1981 29

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 29 14/03/2018 17:51 De uiteindelijke redding kwam uit leven zou een drama zijn voor mij. onverwachte hoek. Na tweeënveertig jaar samen zijn we ‘Eddy Merckx heeft ervoor helemaal op elkaar afgestemd.’ gezorgd dat ik snel terechtkon bij hartspecialist Pedro Brugada voor Toch heeft Freddy Maertens ook al een nieuwe operatie. In de koers was nagedacht over het einde. het tussen ons vaak hard tegen hard, ‘Ik wil sowieso in Lombardsijde maar wat Eddy nu voor mij heeft begraven worden. Carine niet, zij wil gedaan, dat vergeet ik nooit. Hij heeft gecremeerd worden en in Rumbeke zelf ook zijn besognes af en toe, maar bewaard worden. Ik vind dat wel een toch heeft hij voor mij gezorgd. Hoe beetje jammer, maar zij heeft toch ook vaak heeft hij me niet opgebeld om te recht op haar keuze. Wat mijn begra- vragen hoe het met me ging. Zo kun fenis betreft: als iedereen zijn prentje je er maar een handvol opnoemen…’ heeft, moeten ze gewoon oversteken ‘Mijn lichaam heeft al veel naar een grote tent, waar ze kunnen doorstaan,’ mijmert Maertens luidop, eten en drinken à volonté. Op mijn ‘maar blijkbaar is het wel sterk. graf moet er niets bijzonders staan. Volgens de laatste onderzoeken ben Dat is mijn ding niet. In mijn huis vind ik weer tiptop in orde. Mijn hart tikt je ook amper nog iets terug over de als een Zwitsers uurwerk. Je kunt niet koers. Ik zou al blij zijn als ze zeggen: anders dan doorbijten. Ik heb een “Het was toch nog de slechtste niet.”’ dochter en een kleinkind, voor wie ik een goede pappie wil zijn. En mijn SUPERKAMPIOEN, SUPERMENS vrouw natuurlijk. Zonder Carine had ik het nooit gered. Zij betekent alles Tijdens ons verblijf in Sanremo is voor mij. Toen me indertijd het aandoenlijk om te zien hoe zijn niet betaalde, maar ik toch belastin- drie jongere kompanen voortdurend gen moest betalen op dat geld dat ik bezorgd zijn om de tweevoudige we- nooit gekregen had, was dat een grote reldkampioen. Ze vragen hem hoe het klap. Villa kwijt, appartement kwijt, gaat, helpen hem als het moet en spre- al ons geld kwijt. Carine had me in ken met het grootste respect over de de steek kunnen laten, maar ze heeft renner én de mens Freddy Maertens. me altijd door dik en dun gesteund. Maertens: ‘Ik heb dat geleerd van Toen het vorig jaar zo slecht met me mijn pa. Toen ik prof was, zei hij me: ging, heeft ze me altijd verpleegd. “Laat alles open, zorg ervoor dat je Hopelijk kunnen Carine en ik nog nadien nog onder de mensen kunt lang samenleven. Zonder haar verder komen.”’

30 DE KLEEDKAMER

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 30 14/03/2018 17:51 En dat is blijkbaar goed gelukt, vergeten. Een erkenning, bijvoorbeeld want Fons De Wolf noemt hem ‘een voor iemand als Freddy, zou toch ook superkampioen, maar ook een hele veel deugd doen.’ fijne en loyale mens. Misschien is ook hij in zijn leven wat te braaf geweest.’ De vier renners met wie ik in Sanremo ‘Dat heb ik dan weer van rond de tafel zat, waren stuk voor mijn moeder’, reageert Maertens. stuk vol lof over Eddy Merckx, zowel ‘Mochten wij samen getrouwd zijn, ik de renner als de mens. Maar wat als denk dat we in een piepkleine caravan Merckx er niet was geweest, wilde ik zouden wonen. We zouden alles weten. Was Roger De Vlaeminck dan weggeven.’ de renner geworden waarover men tot op vandaag nog zoveel zou spreken? Op de vraag of er voldoende respect Meteen weerklonk protest. Toen ik is voor de figuur Freddy Maertens, hen liet kiezen tussen Roger en Freddy antwoordt hij zelf dat hij daarover Maertens, antwoordden Fons De Wolf niet te klagen heeft. Maar Fons De en Guido Van Calster unaniem en met Wolf is kritischer: ‘In Italië word je overtuiging: ‘Freddy.’ op een pedestal gezet. Als ik hier nu ‘Hij was completer dan Roger’, nog kom, word ik nog altijd geres- argumenteerde de eerste. ‘Freddy won pecteerd om mijn overwinningen de Vuelta en werd twee keer wereld- in Milaan-Sanremo en Lombardije. kampioen’, trad de tweede hem bij. In België laten de media geen kans ‘En dat hadden er drie moeten onbenut om je negatief in beeld te zijn’, voegde Maertens daar fijntjes brengen.’ aan toe. ‘In Montréal, in 1974, moest ‘Het gaat in de media te vaak mijn verzorger Jef D’hont even naar over hier en nu’, vindt Etienne De de wc. Hij vroeg Gust Naessens om Wilde. ‘Vorig jaar kreeg op mij een drinkbus uit de frigobox aan het gala van de Kristallen Fiets een te geven. Maar dat was de kat bij de Lifetime Achievement Award voor melk zetten. Ik kreeg een drinkbus van zijn carrière. Met alle respect voor hem, maar moest even later naar de Sven, maar in die zaal zaten heel kant met diarree… Naessens was de wat andere ex-renners die de Ronde verzorger van Merckx, die in Canada van Italië en de klassiekers hebben zijn derde wereldtitel pakte. Toen gewonnen. Ik vind dat ze eerst die Naessens later verzorger werd van oude kampioenen eens mogen eren, mijn ploeg, heb ik het hem op de man en Sven dan misschien wat later. Het af gevraagd. “Tja, Freddy,” antwoord- verleden wordt een beetje te veel de hij, “ik werkte voor Eddy, hé.”’

MILAAN-SANREMO 1981 31

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 31 14/03/2018 17:51 BOTER BIJ DE VIS Vlaanderen van 1977 is genoegzaam bekend. Maertens en De Vlaeminck Een hallucinante anekdote, maar mij reden samen op kop. Maertens moest viel vooral de voorkeur voor Freddy na een onreglementaire fietswissel Maertens op als ‘kroonprins’ van eigenlijk afstappen, maar hij weiger- Eddy Merckx. Helemaal objectief was de. In de plaats daarvan sleurde hij die niet. Toen ik eerder in het gesprek kilometers lang op kop, zodat het duo de naam Roger De Vlaeminck had voorop bleef en De Vlaeminck zijn genoemd, als tweede in Milaan- enige Ronde kon winnen. Maertens Sanremo 1981, was er al een veel- houdt tot op vandaag vol dat De betekenende stilte gevallen. Fons De Vlaeminck hem daar nog 150.000 Wolf doorbrak die met een duidelijke frank voor moet. boodschap: ‘Roger De Vlaeminck Ook volgens Fons De Wolf was was een heel grote coureur. Voor de De Vlaeminck geen man van zijn renner moet je veel respect hebben.’ woord. ‘Aan het einde van mijn Een goede verstaander had niet carrière werd ik benaderd door Dirk meer nodig, maar het gezelschap De Wolf, die voor Hitachi reed. liet niet na om hun mening over De De Vlaeminck was daar toen ploeg- Vlaeminck te duiden. Stuk voor stuk leider. Dirk zei me dat ik het volgende vonden ze hem een ontzettend goede jaar bij hem in de ploeg mocht komen wielrenner, maar op menselijk vlak rijden en dat ik na de klassiekers had hij hen ontgoocheld. ploegleider kon worden. Maar toen In de Brabantse Pijl reed Van ik in september op Roger afstapte om Calster met De Vlaeminck op kop. dat allemaal eens op papier te zetten, Eerst weigerde hij mee te werken, deed hij alsof er geen mondelinge omdat zijn kopman afspraak was gemaakt. Dat is bij mij misschien nog kon terugkeren. blijven hangen. Tot op vandaag.’ Maar na lang aandringen van zijn vluchtgezel hielp Van Calster toch de VERBRANDE BRUGGEN voorsprong uit te bouwen en zo de snellere De Vlaeminck aan de zege te Met die informatie in mijn achter- helpen. Toen hij nadien boter bij de hoofd, ga ik begin oktober op bezoek vis wilde, vond De Vlaeminck dat hij bij Roger De Vlaeminck, op zijn niet genoeg op kop had gereden. hoeve in , nabij . Daar ‘Boter bij de vis, dat begrijpt geniet de zeventigjarige kampioen Roger niet’, pikte Maertens in. van zijn stilaan oude dag. Hij fietst Het verhaal van de Ronde van wat met zijn zoon Eddy, vist soms in

32 DE KLEEDKAMER

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 32 14/03/2018 17:51 zijn visvijver en verzorgt zijn geiten. Maar de meeste vrije tijd spendeert hij in Zaal Montana, op de Markt van Eeklo, waar hij uren aan een stuk biljart. Het is daar dat ik met hem wil terugblikken op zijn leven tot dusver, als sportman en daarbuiten. Te be- ginnen met Milaan-Sanremo in 1981, waar hij naast een vierde overwinning in de lenteklassieker greep. ‘Ik was van plan om te demarreren ROGER DE VLAEMINCK op dezelfde plek waar hij ging. Maar Fons was me net voor. Toen hij hon- ° 1947 • Eeklo derd meter had, overwoog ik nog even om erachteraan te gaan, maar toen PARIJS-ROUBAIX 1972 • 1974 • 1975 • 1977 besloot ik toch op de anderen te reke- nen. Ze haalden hem niet meer terug, MILAAN-SANREMO 1973 • 1978 • 1979 helaas. Ik won makkelijk de sprint RONDE VAN LOMBARDIJE voor de tweede plaats, dus ik had in 1974 • 1976 een sprint wellicht kunnen winnen.’ RONDE VAN VLAANDEREN ‘Of ik Fons de zege gunde? Toen 1977 wel, maar nu heb ik er spijt van. LUIK-BASTENAKEN-LUIK We spreken al dertig jaar niet meer 1980 tegen elkaar. Iemand anders had Fons WAALSE PIJL beloofd dat hij bij onze ploeg kon ko- 1981 men, maar die persoon kwam op zijn BELGISCH KAMPIOEN OP DE WEG woord terug. En toen moest ik Fons 1969 • 1981 melden dat hij toch niet welkom was. RONDE VAN ZWITSERLAND 1975 Sindsdien heeft hij niet meer tegen me gepraat. Ik heb het nog één keer TIRRENO-ADRIATICO 1972 • 1973 • 1974 • 1975 • 1976 • 1977 proberen goed te maken, maar hij zei: RONDE VAN ITALIË “Tegen jou spreek ik niet meer.” Ik 22 ritzeges vind dat heel spijtig, want ik ben zelf 3 x puntenklassement niet iemand die lang kan wrokken. Ik BELGISCH KAMPIOEN VELDRIJDEN heb toen gezegd: “Dat moet jij dan 1974 • 1975 • 1978 weten. Als jij zo in elkaar zit…”’ WERELDKAMPIOEN VELDRIJDEN 1975

MILAAN-SANREMO 1981 33

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 33 14/03/2018 17:51 Wanneer ik hem ermee confronteer als niemand iets heeft gezien, hoe dat sommigen hem onbetrouwbaar kunnen ze dat dan beweren? Ik heb vinden, heeft hij daar weinig begrip genoeg vrouwen gehad. Niet de voor. meeste, niet de minste. Ik zit ergens ‘Ik ben helemaal niet onbetrouw- tussenin. In de koers moet je niet te baar. Wat dat voorval met Freddy in veel op een ander gaan, hoor. Als de Ronde van Vlaanderen betreft: we je weet dat je de volgende dag weer hebben ooit bij Noël Demeulenaere tegen Eddy Merckx moet rijden, dan afgesproken dat we daar nooit meer denk je wel twee keer na. Maar ik over zouden spreken, maar enkele had wel veel aantrek, zo gaat dat met maanden geleden begon hij er toch sportmannen.’ weer over. Bij Noël moet hij nu niet meer komen… Hij heeft zijn woord STERKER DAN ZICHZELF gebroken.’ ‘Ach, ze zeggen zoveel’, gaat hij Een ander imagoprobleem dat De verder. ‘Er werd ook verteld dat Vlaeminck achtervolgt, is dat hij ik veel bij de vrouwen zat, maar in zijn reacties op het hedendaagse

34 DE KLEEDKAMER

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 34 14/03/2018 17:51 wielrennen vaak benadrukt hoeveel het wiel tot twintig kilometer voor de hij zelf heeft gepresteerd. Het lijkt wel finish. Net zo in de Giro of de Vuelta. sterker dan zichzelf. De helpers mogen ontsnappen en ‘Ik ben gewoon supereerlijk en ze laten ze rijden tot in de finale. De probeer altijd de waarheid te zeggen’, mensen kijken daar niet graag meer heeft hij zijn antwoord meteen klaar. naar. Het zijn de goeien die moeten ‘Als op tv verkondigt koersen, en de helpers moeten helpen dat Boonen de beste kasseienrenner op de juiste momenten. Froome is aller tijden is, dan kan ik niet anders natuurlijk een heel goeie coureur, dan zeggen dat dat niet waar is. Ik maar hoeveel kilometer heeft hij op heb ook vier keer Roubaix gewonnen kop gereden? Weinig, hé?’ en ben nog een keer of vier tweede geworden na renners als Merckx, Dat hij een generatiegenoot was van Moser en Hinault.’ Eddy Merckx, zorgde ervoor dat Dat hij op Twitter bijna een kari- Roger De Vlaeminck bezeten met zijn katuur is geworden, met de hashtag vak bezig moest zijn, wilde hij het pal- #indetijdvanroger, deert hem hoege- mares bij elkaar rijden dat nu achter naamd niet. zijn naam staat. Dat hij voor Parijs- ‘Het wás ook beter vroeger, ik ben Roubaix met zijn fiets op zijn kamer toch niet de enige die dat zegt? Maar sliep, is een bekend verhaal, maar hij ik trek me daar niets van aan. Omdat was ook een trainingsbeest. Na Gent- ik weet dat ik bijna nooit lieg, zeker Wevelgem, een klassieker van 265 niet over de koers. Je moet die Deense kilometer met vier beklimmingen van documentaire over Parijs-Roubaix de Kemmelberg, reed hij achter de 1976 eens bekijken. Dan zul je zien derny nog 120 kilometer naar huis. In hoe wij vroeger reden. De kopman- totaal 385 kilometer, drie dagen voor nen koersten vanaf het begin van de Roubaix. En toch komt hij met een stenen. Nu zitten de kopmannen in verrassend antwoord wanneer ik hem vraag of hij als renner ergens spijt van heeft. ‘Ik zou er nog meer voor gedaan ‘IK BEN NIET hebben. Wij hadden in onze tijd ONBETROUW- niet echt iemand die ons begeleidde. Eigenlijk had ik ook de bergritten BAAR, IK BEN moeten gaan verkennen, want een SUPEREERLIJK’ grote ronde winnen lag zeker binnen mijn mogelijkheden. Ik heb ooit op

MILAAN-SANREMO 1981 35

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 35 14/03/2018 17:51 één been de Ronde van Zwitserland derde en Groenendaal vierde. Alle vier gewonnen, tegen Eddy dan nog, dus staken ze hun handen in de lucht. Ik ik had altijd de Giro eens moeten dacht: allee, we hebben vier winnaars winnen. Nu is het bij een vierde vandaag. Dat begrijp ik niet. Ik klopte plaats gebleven. De Tour lag mij mijn stuur in tweeën als ik tweede was. veel minder, de Fransen waren te Op het WK in Yvoir ben ik tweede chauvinistisch. Bovendien hadden geworden na Kuiper, en daar ben ik we er bij Flandria de ploeg ook niet heel ongelukkig van geweest. Dat zat voor. In mijn eerste Tour, in 1969, er al van jongs af in, want als er op had ik geen enkele vitamine bij me. school een loopwedstrijd was, wilde ik Niks, niks, niks. En ik maar koersen ook altijd winnen. Zelfs in het biljar- tegen Merckx. Na zeven dagen was ten kan ik nog altijd niet tegen mijn ik totaal opgebrand. Maar goed, mijn verlies. Ik raak nog altijd geïrriteerd palmares mag gezien worden. Ik als ik achter sta. Maar vijf minuten ben blij dat ik samen met Eddy heb later ben ik dat vergeten. Tegen gereden en dat ik hem toch regelmatig mijn goesting weliswaar’, lacht hij. heb kunnen kloppen. Natuurlijk had ‘Overwinningen daarentegen onthoud ik er graag een wereldtitel bij gehad, je altijd. Ik las in Het Laatste Nieuws maar andere renners missen dan weer dat Jan Ceulemans zei: “Ik ben Roger een Ronde van Vlaanderen op hun De Vlaeminck niet.” Hij had er geen palmares… Van Avermaet heeft een problemen mee dat Jan Vertonghen mooie erelijst, maar die jongen zal zijn recordaantal interlands had afge- ook veel missen, hé?’ snoept. Maar ik ben ook Ceulemans niet. Als je een record hebt, mag je dat GEBOREN WINNAAR toch koesteren? Nu, in het voetbal is zo’n record makkelijker te veroveren, Gevraagd naar zijn slechtste eigen- want als je één minuut meespeelt, heb schap, hoeft Roger De Vlaeminck niet je ook een cap.’ lang na te denken. ‘Ik kan niet tegen Zijn grijns is veelzeggend. mijn verlies. Ik wil altijd winnen. Dat was vroeger al zo, maar toen vond ik ALLES VOOR DE KOERS dat ook nodig. Als je die drang om te winnen niet hebt, kun je simpelweg Wanneer we terugblikken op zijn geen grote koersen winnen. Ik herin- privéleven, is De Vlaeminck net zo ner me het WK veldrijden in Zolder, eerlijk. Hij is intussen al vijfentwintig toen won. Tom jaar samen met zijn tweede vrouw, en Vannoppen werd tweede, Sven Nys hij is een liefdevolle vader voor hun

36 DE KLEEDKAMER

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 36 14/03/2018 17:51 zoon Eddy. Maar hij geeft toe dat hij broer Eric had aan het einde van ten tijde van zijn carrière wellicht te diens leven. ‘Natuurlijk’, antwoordt weinig aandacht heeft gehad voor de hij. ‘Dat soort dingen gebeurt overal dochters uit zijn eerste huwelijk. weleens, maar het zou niet te lang ‘Er moest te veel wijken voor de mogen aanslepen. Ik wil dat soort koers. Toen ze nog peuters waren, ruzies het liefste snel in orde krijgen, mochten ze me zelfs niet wakker want als je daar te veel tijd laat over- maken. De carrière ging nu eenmaal gaan, dan komt het er niet meer van. voor. Mijn vrouw begreep dat ook Er gebeuren altijd dingen die moeilijk indertijd. Toen we scheidden was ik te vergeven zijn, maar toch moet je ongeveer 36 en waren mijn dochters het proberen. Dat ik niet naar Erics een jaar of tien. Maar ik zie hen nog. begrafenis ben mogen gaan, heeft Het contact is lange tijd minder ge- me veel pijn gedaan, maar daar mag weest, maar dat komt in heel veel fa- ik niets meer over zeggen. Ik hoop milies voor, zeker? Ik heb ooit gepast alleen dat hij nu gelukkig is. Ik geloof voor de babyborrel van het kind van eigenlijk niet in de hemel, maar als je mijn jongste dochter, in Herentals. dood bent, ben je gelukkig, denk ik. Diezelfde dag moest ik in Rotterdam Als iemand te veel pijn lijdt, moet hij zijn voor de prijsuitreiking van de van mij ook de keuze krijgen om eruit World Ports Classic. Het liep daar wat te stappen.’ uit en daarna zag ik het niet meer zit- ten om naar Herentals te rijden. Dat De dood van zijn broer heeft hem ook heeft ze me heel erg kwalijk genomen. doen stilstaan bij zijn eigen leven. Twee jaar lang hebben we niet meer ‘Ik loop geen 3,4 km meer in met elkaar gepraat. Als de relatie al twaalf minuten, zoals op mijn vijf- gevoelig ligt, zijn dat dingetjes die tigste, maar ik ben dan ook zeventig de emmer kunnen doen overlopen. jaar. Dat is oud, hé, dat valt niet te Misschien had ik toch moeten gaan… ontkennen. Lopen mag ik niet meer Maar ja, ik was toch al een eind in de en fietsen doe ik alleen nog voor zestig en ik had geen zin om zo ver te mijn gezondheid: hoogstens dertig rijden. Ik rijd sowieso niet graag meer kilometer per uur met een maximale met de auto. Ik heb wel spijt van die hartslag van 140. Maar ik besef hoe ruzies, maar tot nu toe is het altijd dan ook dat ik dichter bij mijn einde goed gekomen.’ kom. Doodgaan is niet erg, maar op welke manier? Daar ben ik bang Voorzichtig pols ik of hij ook spijt voor. Als ik nog twintig jaar mag heeft van het conflict dat hij met zijn leven zonder pijn, zal ik tevreden zijn.

MILAAN-SANREMO 1981 37

528226_DeKleedkamer_WDD_final.indd 37 14/03/2018 17:51