Dramatische Crash in Mirns

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Dramatische Crash in Mirns 22ste jaargang | nummer 2 | maart/april 2016 | e 4,95 Dramatische crash in Mirns Friese Groningers: (V)echtscheiding Terpenonderzoek: Hora Siccama in de 19de eeuw replieken 1 Fryslan_ma_apr_2016.indd 1 15-03-16 20:48 ONTDEK DE KRACHT VAN BEZOEK HET GROOTSTE NOG WERKENDE STOOMGEMAAL TER WERELD Het Woudagemaal, uniek in de wereld Ontdek de kracht van stoom in het bezoekerscentrum en beleef het mee in 3D. - Unesco Werelderfgoed De rondleiding voert je langs de fascinerende techniek van het grootste, nog in - Spannende 3D-film werking zijnde stoomgemaal ter wereld. Een indrukwekkende kathedraal van - Educatieve activiteiten stoom gebouwd in de architectuur van de Amsterdamse School. Dat móet je - Prachtige architectuur - gezien hebben. Oog in oog met de beschermende kracht tegen het water. Technisch hoogstandje - Gezellige koffie- en Zonder het Woudagemaal zag Nederland er heel anders uit! theeschenkerij Openingstijden: - Verkozen tot Leukste dinsdag t/m zaterdag 10.00 - 17.00 uur uitje van Friesland 2013 zondag 13.00 - 17.00 uur - Rolstoel- en Geopend februari t/m december en in de kerstvakantie. rollatorvriendelijk Voor openingstijden tijdens bijzondere- en feestdagen zie op www.woudagemaal.nl Bezoekadres: Gemaalweg 1a, 8531 PS Lemmer BON een GRATIS voor # DOEBOEKJE ER F ELD G O R E voor kinderen E D • W • W L geldig geheel O A I R D L D N 20152016 H O E M R E I T A I N G E O • PA T R I M United Nations Ir. D.F. Woudagemaal Educational, Scientific and Werelderfgoed Cultural Organization sinds 1998 Magistrale beleving van stoom, architectuur en water Fryslan_ma_apr_2016.indd 2 15-03-16 20:48 Woudagemaal.indd149516-1-WOUDA_adv230x280_fc.indd 1 1 06-01-1607-05-14 09:3111:46 INHOUD 22ste jaargang | nummer 2 | maart/april 2016 4 Onfortuinlijke 22 Flinterdun bewijs? bomvlucht eindigt Een reactie Luchtoorlog Hora Siccama op Mirnser kerkhof ANNET NIEUWHOF JAN VAN ZIJVERDEN 24 In het duister tasten 8 Groningse Friezen YEB BOERSMA nader voorgesteld: Wiardus Siccama 25 Terpenvorsers JAN K.H. VAN DER MEER negeren historische bronnen en 12 Boeken: onderzoek 4 8 Historische atlas KERST HUISMAN van Leeuwarden KERST HUISMAN 26 ‘Even een paar kiekjes in de Van tafel en bed Theekampioene 14 Wurk ûnder hannen bokkepis doen’ Zoektocht naar HESTER POSTMA cultureel erfgoed 16 20 MARIJKE DE BOER 27 Kort nieuws MARIJKE DE BOER 16 Met de knecht verrast in de 28 Column ONTDEK DE KRACHT VAN bedstede EELKE LOK DOEKE SIJENS Boeken kort MARIJKE DE BOER 20 Hond in de pot Friese kampioenen 29 Boeken: Dag, mijn Dramatische klap in Mirns SIEBRAND KRUL in theezetten lieve moeder JEANINE OTTEN JAN VAN ZIJVERDEN In de jaren tachtig dachten ze bij het NIOD dat de belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog zo zoetjesaan wel aan het aflopen was. Niets bleek minder waar: er zijn nog nooit zoveel boeken over BEZOEK HET GROOTSTE NOG WERKENDE 30 Kalender Verwacht de oorlog verschenen als deze jaren. Er wordt flink geïnvesteerd in oorlogsmusea; in Groesbeek, STOOMGEMAAL TER WERELD Westerbork, Amsterdam. Ook wordt nog altijd onderzoek gedaan naar de vele neergestorte Omslag: Een B-24 Liberator stortte in 1943 bij Mirns vliegtuigen, veelal geallieerde, onderweg of op terugreis van bombardementen op Duitse steden. En neer. (Collectie SMAMF) er komen tal van interessante details boven water, die gaan leven door de persoonlijke herinneringen Het Woudagemaal, uniek in de wereld van ooggetuigen die er nog zijn, soms zelfs van een vliegenier. In deze Fryslân het relaas van een spectaculaire crash op het kerkhofje van Mirns. - Unesco Werelderfgoed Ontdek de kracht van stoom in het bezoekerscentrum en beleef het mee in 3D. Een stuk verder terug het relaas van een 19de-eeuwse echtscheiding. Sjoerd en Iebel hebben al snel na De rondleiding voert je langs de fascinerende techniek van het grootste, nog in - Spannende 3D-film hun huwelijk in 1874 in Stiens hoogoplopende ruzie en het komt niet meer goed tussen die twee. Maar werking zijnde stoomgemaal ter wereld. Een indrukwekkende kathedraal van - Educatieve activiteiten de wet veroordeelt hen tot een uitputtende strijd. Door de rechtszaak komt alle heibel op straat. stoom gebouwd in de architectuur van de Amsterdamse School. Dat móet je - Prachtige architectuur Wéér verder terug de eerste van drie artikelen over telgen uit het geslacht Hora Siccama: waarom - koesterden deze Groningers hun Friese banden? gezien hebben. Oog in oog met de beschermende kracht tegen het water. Technisch hoogstandje - Gezellige koffie- en Zonder het Woudagemaal zag Nederland er heel anders uit! theeschenkerij Bezoek onze nieuwe website: www.historischtijdschriftfryslan.nl Openingstijden: - Verkozen tot Leukste dinsdag t/m zaterdag 10.00 - 17.00 uur uitje van Friesland 2013 twitter.com/htfryslan twitter.com/KFGenootschap www.facebook.com/historischtijdschriftfryslan www.facebook.com/koninklijkfriesgenootschap zondag 13.00 - 17.00 uur - Rolstoel- en COLOFON Druk Ten Brink, Postbus 41, 7940 AA Meppel Abonnement (6 nummers): ? 29,95 Geopend februari t/m december en in de kerstvakantie. Historisch tijdschrift Fryslân is een uitgave van het Koninklijk Het abonnement kan op elk gewenst moment ingaan. Abon- rollatorvriendelijk Fries Genootschap voor Geschiedenis en Cultuur/Keninklik Vormgeving Frank de Wit nementen kunnen schriftelijk tot uiterlijk twee weken voor Frysk Genoatskip foar Skiednis en Kultuer. beëindiging van het lopende abonnement worden opgezegd. Voor openingstijden tijdens bijzondere- en feestdagen zie op www.woudagemaal.nl www.friesgenootschap.nl • Fryslân verschijnt tweemaandelijks. Advertenties Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automa- Van der Let & Partners, Tel. 0513-654445 tisch verlengd. Lidmaatschap Koninklijk Fries Genootschap Hoofdredactie Siebrand Krul. Eind- en beeldredactie Marijke de (Historisch Tijdschrift Fryslân plus Jaarboek De Vrije Fries plus Bezoekadres: Gemaalweg 1a, 8531 PS Lemmer Boer. Redactie Jeanine Otten, Kerst Huisman, Hester Postma, Opgave en vragen over abonnementen ledenvoordelen) ? 42,50 Meindert Seffinga, Doeke Sijens en Jan van Zijverden. Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest BON Tel. 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63, ? 0,10 per minuut Illustraties een GRATIS voor Redactieadres Fax 0251-31 04 05 De uitgever heeft zijn uiterste best gedaan de rechten met # DOEBOEKJE Siebrand Krul, Breedpad 63, 8442 AC Heerenveen Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor betrekking tot de illustraties te regelen volgens de bepalingen ER F ELD G O R E voor kinderen www.historischtijdschriftfryslan.nl • www.vdlp.nl adreswijzigingen en opzeggingen. Abonnementenland is ook van de Auteurswet. Hij die desondanks meent zekere rechten te E D • W • W L geldig geheel Email: [email protected] bereikbaar via Twitter. Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten. kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met O A I R de uitgever. Voor werken van beeldend kunstenaars aangesloten D L D N 20152016 O Uitgave Beëindigen abonnement bij een CISAC-organisatie is het auteursrecht geregeld met H E M R E Van der Let & Partners Identity, Herenwal 137, Postbus 496, Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor Pictoright te Amsterdam. C/o Pictoright Amsterdam 2016 I T A I N G E O • PA T R I M 8440 AL Heerenveen, tel.: 0513-654445, fax.: 0513-654761 afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Prijswij- e-mail: [email protected], internet: www.vdlp.nl zigingen voorbehouden. © 2016 Koninklijk Fries Genootschap / Van der Let & Partners United Nations Ir. D.F. Woudagemaal Educational, Scientific and Werelderfgoed Cultural Organization sinds 1998 Magistrale beleving van stoom, architectuur en water 3 Fryslan_ma_apr_2016.indd 3 15-03-16 20:48 Woudagemaal.indd149516-1-WOUDA_adv230x280_fc.indd 1 1 06-01-1607-05-14 09:3111:46 TWEEDE WERELDOORLOG JAN VAN ZIJVERDEN Onfortuinlijke bomvlucht eindigt op Mirnser kerkhof ‘It wie in skiere dei, in bytsje reinich, seachst hast niks’. Sjuttje de Vries-Tjalma (1932) heeft het over woensdag 22 december 1943. De elfjarige Sjuttje zit ’s middags in de woonkamer van de boerderij, met haar kleine zusje Dieuwer op schoot. Af en toe kijkt ze naar buiten en ziet hoe haar vader druk aan het werk is op het kleine kerkhof van Mirns. Opeens klinkt er een oorverdovende knal. Op hetzelfde moment worden de kinderen getroffen door een regen van glasscherven. Ze schrikken enorm en Sjuttje gaat meteen op zoek naar haar moeder die achterin de boerderij aan het werk is. Dat op het kerkhof een Amerikaanse B-24 Liberator is neergestort, ontdekt ze pas later. Het is één van de ruim vierhonderd geallieerde vliegtuigen die tijdens de Tweede Wereldoorlog hun Waterloo vinden in Friesland. Het kerkhof van Mirns na de n de nacht van 21 op 22 december 1943 is het een drukte en worden naar hun vliegtuigen gebracht. Rond een uur crash. (Collectie SMAMF) van belang op de luchtmachtbasis Tibenham vlakbij of elf ’s ochtends kiezen 346 Amerikaanse toestellen van INorwich in Oost-Engeland. Op deze Amerikaanse verschillende vliegvelden in Midden- en Oost-Engeland het luchtmachtbasis werken zo’n 3.000 man om het luchtverkeer luchtruim, om ongeveer drie uur later een bombardement te regelen, de bemanningen te verzorgen en de vliegtuigen op Osnabrück uit te voeren. Drie andere combat wings te onderhouden. Deze nacht worden in regen, mist en (één combatwing is 54 toestellen) zullen tegelijk een aanval kou vele tientallen vliegtuigen gereed gemaakt voor een uitvoeren op Münster. bombardement op Osnabrück en Münster. De twee Duitse steden worden door de Headquarters van VIII Bomber ‘Terrorbomber’ Command in een vertrouwelijk rapport omschreven als ‘strategic junctions in the German east-west communication Osnabrück is een belangrijk verkeersknooppunt voor de system’. Onder de Bombardment Groups die de aanval van Duitse spoorwegen. De inwoners van de stad zijn inmiddels de volgende dag uit zullen voeren, is ook de 445ste groep wel gewend geraakt aan de luchtaanvallen van de geallieerde van VIII Bomber Command. Van deze eenheid zullen 26 ‘Terrorbomber’ en weten precies wanneer ze naar het bommenwerpers aan de aanval meedoen, waaronder de B-24 uitgebreide stelsel van schuilkelders onder de stad moeten Liberator met nr.
Recommended publications
  • Jaarrekening Stichting BRM DFM 2017
    JAARREKENING 2017 Stichting BRM-DFM P/a Wolsmastate 5 8513 CN OUWSTERHAULE Balk, 10 april 2018 Geacht bestuur, Hierbij doen wij u toekomen de jaarrekening over het jaar 2017, het resultaat over het jaar 2017, groot € 6.070 negatief is ten laste geboekt van het stichtingskapitaal. Vertrouwende uw opdracht naar genoegen te hebben uitgevoerd. Hoogachtend, Poortema & Van Roosmalen J.A.M. van Roosmalen Register Consulent en Adviseur STICHTING BRM-DFM BALANS PER 31 DECEMBER 2017 Activa 31 december 2017 31 december 2016 Vaste activa Monumenten 32 32 Vlottende activa Debiteuren 0 0 Vooruitbetaalde kosten 0 0 0 0 Liquide middelen ING 0002.3734.56 3.445 39.025 ING 0002.3734.56 spaarrekening 496.415 499.448 499.860 538.473 499.892 538.505 Passiva 31 december 2017 31 december 2016 Eigen vermogen Stichtingskapitaal 6.850 12.920 Voorzieningen Reserveringen restauraties 464.961 525.585 Kortlopende schulden Crediteuren 28.081 0 28.081 0 499.892 538.505 STICHTING BRM-DFM WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2017 2017 2016 Opbrengsten Subsidie De Fryske Marren 125.000 102.500 Subsidie Prot. Gemeente Wijckel 6.935 0 Prot. Gem. Oudemirdum-Nijemirdum 0 64.558 Subsidie Nationaal Restauratiefonds 81.205 43.843 Subsidie Provincie Fryslan 0 6.805 Rente spaarrekening 1.967 3.418 Onttrekkingen voorzieningen 121.524 148.504 336.631 369.628 Kosten Onderhoud en restauratie 264.465 126.965 Bureau/ bestuurskosten 6.683 4.346 Diverse algemene kosten 10.654 19.080 Toevoeging voorzieningen 60.899 219.207 342.701 369.598 Resultaat -6.070 30 STICHTING BRM-DFM TOELICHTING OP DE
    [Show full text]
  • Havenstedenroute
    Havenstedenroute N384 Rie Slappeterp Menaam Marsum Menaldum Marssum Sexbierum Dongjum Doanjum Peins 22 MARSSUM Seisbierrum Skingen Peins A31 Wijnaldum 20 FRANEKER Schingen Voorrijp A31 Winaam e Foarryp Schalsum 21 DRONRIJP Skalsum De Blijnse Dronryp Deinum e Herbaijum Zweins al 19 MIDLUM Hjerbeam Franeker na Dronrijp Sweins ka Va a z Almenum Frjentsjer n m Harinx Kingmatille Blessum 2 Midlum Kiesterzijl Mullum Lutjelollum Wjelsryp n Kie Hitzum Hatsum Rewert Hoptille Boksum Harlingen WAADSEEWEI Welsrijp Hitsum Miedum F r N359 e Harns N384 a Baaium n Húns HARLINGEN Sopsum Doijum e Hilaard k Baijum Huins e Hijlaard d rv a Winsum Tzum a Leons Fûns Achlum r Lions Kimswerd Tsjom t d KIMSWERD Maemert Kimswert Spannum Easterlittens Jorwert N31 Baard Weidum e t a Oosterlittens Jorwerd t Dijksterburen Tritzum Bonkwerd e Arum w Wieuwens Wammert Z De Blokken f o W Kûbaard Mantgum t Kubaard Jeth r Pingjum Lollum a Strand Schrins Skillaerd a Penjum Hinnaard v Zurich Hennaard k 1 N384 re Grauwe Kat De Grits rt Surch e Kampen Wommels Bozumervaart k Witmarsum ee Kornwerderzand Gooium Itens Wiuwert n ZURICH Koudehuizum Wytmarsum Hemert Wieuwerd S 15 ZURICH Lytsewierrum Boazum Harkezijl 3 Bolswarder- Easterein Lutkewierum Sjungadijk trekvaart Bozum Hiddum Hayum 16 WITMARSUM Oosterend Burgwerd Dearsum start Rien Deersum Cornwerd A7 Skettens Burchwert KORNWERDERZAND Koarnwert Wons Hichtum Hidaard Wûns Schraard E22 Sibrandabuorren Kornwerderzand Skraard Reahûs Sijbrandaburen Bolsward Roodhuis Koarnwertersân Engwier Hartwerd Anneburen Nijkleaster Exmorrazijl
    [Show full text]
  • Totaalscore Van De Wijken
    rangorde PC4 PC4-naam gemeente 1 2532 MOERWIJK-ZUID s-Gravenhage 2 3086 PENDRECHT Rotterdam 3 2533 ZUIDERPARK s-Gravenhage 4 3317 DORDTSE KIL I Dordrecht 5 2526 SCHILDERSBUURT-NOORD s-Gravenhage 6 2515 HUYGENSPARK s-Gravenhage 7 8936 WIELENPOLLE Leeuwarden 8 1031 VOLEWIJCK Amsterdam 9 8937 SCHEPENBUURT Leeuwarden 10 2541 MORGENSTOND-ZUID s-Gravenhage 11 3035 OUDE NOORDEN Rotterdam 12 3029 SCHIEMOND Rotterdam 13 5049 STOKHASSELT Tilburg 14 8918 BILGAARD Leeuwarden 15 3014 OUDE WESTEN Rotterdam 16 2571 OOSTBROEK-ZUID s-Gravenhage 17 3034 NIEUW-CROOSWIJK Rotterdam 18 3081 TARWEWIJK Rotterdam 19 3024 DELFSHAVEN Rotterdam 20 3036 OUDE NOORDEN Rotterdam 21 2512 ZUIDWAL s-Gravenhage 22 1102 BIJLMER CENTRUM (D,F,H,) Amsterdam 23 3073 BLOEMHOF Rotterdam 24 2722 HOORNERHAGE Zoetermeer 25 2525 SCHILDERSBUURT-WEST s-Gravenhage 26 3027 SPANGEN Rotterdam 27 1021 IJPLEIN/VOGELBUURT Amsterdam 28 3072 AFRIKAANDERWIJK Rotterdam 29 2516 BINCKHORST s-Gravenhage 30 1024 NIEUWENDAM-NOORD Amsterdam 31 3078 GROOT-IJSSELMONDE Rotterdam 32 1032 BUIKSLOTERHAM Amsterdam 33 6833 KAMILLEHOF EN BAKENHOF Arnhem 34 3089 EEMHAVEN Rotterdam 35 3025 BOSPOLDER Rotterdam 36 2544 DE UITHOF s-Gravenhage 37 8924 HEECHTERP/SCHIERINGEN Leeuwarden 38 2543 ZIJDEN, STEDEN EN ZICHTEN s-Gravenhage 39 2524 SPOORWIJK s-Gravenhage 40 1061 DE KOLENKIT Amsterdam 41 3023 NIEUWE WESTEN Rotterdam 42 2531 MOERWIJK-OOST s-Gravenhage 43 1104 BIJLMER OOST (E,G,K) Amsterdam 44 2542 DREVEN EN GAARDEN s-Gravenhage 45 2572 TRANSVAALKWARTIER-ZUID s-Gravenhage 46 1103 BIJLMER OOST (E,G,K) Amsterdam 47
    [Show full text]
  • Water Sports in Fryslân
    2019 Water sports in Fryslân Tips for sailing on the Frisian waters Table of Contents Welcome to a European top region Tourism is on the up. Last year we had a beautiful summer and the Nether- Welcome to a European top region 3 lands experienced the largest growth in tourism in the last ten years. In Frisian infrastructure: the facts 4 Fryslân, the Cultural Capital manifestation was reason for extra bustle. Not only because of the numerous special activities, but also because of new Sailing calling card celebrates its jubilee 5 destinations. Fryslân – land of water 7 The fountains of the Eleven Frisian Cities have proved themselves real Water calendar 8 attractions. The new visitor centre on the Afsluitdijk is also generating more Bridges and locks 12 visitors daily than expected. Experiences from other Cultural Capitals have Safely sailing together 13 shown that the crowds keep on coming in the first years after a celebratory year. We do not want this to stop after those years. Because there is more The Afsluitdijk 16 than enough to see and do here. Signage 18 It is not without reason that our province made third place in Lonely Planet’s Angling in Fryslân 19 list of European destinations not to miss. Naturally, the travel guide praised Supervision on the water 20 Fryslân as an attractive water sports’ region. Sailing across Fryslân 23 The advantage of our province is that, despite the increasing bustle, Electric boating 26 there is more than enough space for everyone. As recurrent water sports The Marrekrite recreational amenities board 28 enthusiast, you already know this.
    [Show full text]
  • Ontgonnen Verleden
    Ontgonnen Verleden Regiobeschrijvingen provincie Friesland Adriaan Haartsen Directie Kennis, juni 2009 © 2009 Directie Kennis, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Rapport DK nr. 2009/dk116-B Ede, 2009 Teksten mogen alleen worden overgenomen met bronvermelding. Deze uitgave kan schriftelijk of per e-mail worden besteld bij de directie Kennis onder vermelding van code 2009/dk116-B en het aantal exemplaren. Oplage 50 exemplaren Auteur Bureau Lantschap Samenstelling Eduard van Beusekom, Bart Looise, Annette Gravendeel, Janny Beumer Ontwerp omslag Cor Kruft Druk Ministerie van LNV, directie IFZ/Bedrijfsuitgeverij Productie Directie Kennis Bedrijfsvoering/Publicatiezaken Bezoekadres : Horapark, Bennekomseweg 41 Postadres : Postbus 482, 6710 BL Ede Telefoon : 0318 822500 Fax : 0318 822550 E-mail : [email protected] Voorwoord In de deelrapporten van de studie Ontgonnen Verleden dwaalt u door de historisch- geografische catacomben van de twaalf provincies in Nederland. Dat klinkt duister en kil en riekt naar spinnenwebben en vochtig beschimmelde hoekjes. Maar dat pakt anders uit. Deze uitgave, samengesteld uit twaalf delen, biedt de meer dan gemiddeld geïnteresseerde, verhelderende kaartjes, duidelijke teksten en foto’s van de historisch- geografische regio’s van Nederland. Zo geeft het een compleet beeld van Nederland anno toen, nu en de tijd die daar tussen zit. De hoofdstukken over de deelgebieden/regio’s schetsen in het kort een karakteristiek per gebied. De cultuurhistorische blikvangers worden gepresenteerd. Voor de fijnproevers volgt hierna een nadere uiteenzetting. De ontwikkeling van het landschap, de bodem en het reliëf, en de bewoningsgeschiedenis worden in beeld gebracht. Het gaat over de ligging van dorpen en steden, de verkavelingsvormen in het agrarisch land, de loop van wegen, kanalen en spoorlijnen, dijkenpatronen, waterlopen, defensielinies met fortificaties.
    [Show full text]
  • Download Scans
    De archieven in Frysldn Samsom Alphen aan den Rijn DE ARCHIEVEN IN FRYSLÁN Op het omslag: `Landboek Van Martens', 16e eeuw, Rijksarchief in Friesland. OVERZICHTEN VAN DE ARCHIEVEN EN VERZAMELINGEN IN DE OPENBARE ARCHIEFBEWAARPLAATSEN IN NEDERLAND uitgegeven onder auspiciën van de Vereniging van Archivarissen in Nederland redactie: L.M.Th.L. Hustinxt F.C.J. Ketelaar H.J.H.A.G. Metselaars J.J. Temminck H. Uil DEEL XII DE ARCHIEVEN IN FRYSLÁN DE ARCHIEVEN IN FRYSLAN eindredactie: P. Nieuwland Samsom Uitgeverij bv, Alphen aan den Rijn, 1987 Dit overzicht is bijgewerkt tot 1 januari 1986. Voor deze uitgave werd financiële steun verleend door het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur, het Provinciaal Bestuur van Fryslán, de Van Heloma Stichting, het Anjerfonds Friesland, de Pollema Tromp Stichting en de Boelstra- Olivier Stichting. Copyright © 1987 Samsom Uitgeverij, The Netherlands. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior permission of Samsom Uitgeverij. ISBN 90 14 03240 0 WOORD VOORAF De archieven in Frysl&n, het twaalfde deel in de serie Overzichten van de archieven en verzamelingen in de openbare archiefbewaarplaatsen in Neder- land, wijkt op een belangrijk punt af van andere delen in de serie. Ter ver- groting van de bruikbaarheid voor de onderzoeker zijn, naast de archieven en verzamelingen berustende in de archiefbewaarplaatsen van rijk, gemeen- ten en waterschappen, ook opgenomen de archieven aanwezig in de Provin- ciale Bibliotheek van Friesland, het Frysk Letterkundich Museum en Doku- mintaesjesintrum (FLMD) en het Fries Scheepvaart Museum en Sneker Oud- heidkamer.
    [Show full text]
  • Cultuurhistorische Ijsselmeerbiografie Friesland
    Cultuurhistorische IJsselmeerbiografe Friesland 2 Cultuurhistorische IJsselmeerbiografe Friesland — Colofon Cultuurhistorische IJsselmeerbiografe Friesland Auteurs: Meindert Schroor, Aukje Mennens en Peter Boer Inventarisatie: Kees van Dam, Peter Boer en Jacco Vromen Het rapport is tot stand gekomen in samenwerking met: ARCX monumentenzorg en cultuurhistorie, SB4 Bureau voor Historische Tuinen, Parken en Landschappen, Wageningen; Belfort Cultuurhistorie en Monumenten, Doetinchem; CartoMagie, Houten; Bureau Varenius, Leeuwarden; Mennens Archeo Advies, Roodeschool. Foto's: Peter Boer en Jacco Vromen Cartografe: Kees van Dam en Eddie Poppe Beeld- en tekstredactie: Jacco Vromen Tekstredactie: Eelco Beukers tekst en productie Vormgeving: Wijz werkt! Opdrachtgever: gemeente Súdwest Fryslân in samenwerking met de gemeente De Fryske Marren, Provinsje Fryslân en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Beeld omslag: Bram van Broekhoven Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Postbus 1600 3800 BP AMERSFOORT www.cultureelerfgoed.nl © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 2017 Cultuurhistorische IJsselmeerbiografe Friesland 3 — Inhoud 1 Inleiding 5 Schippers in Amsterdamse dienst 43 Gebiedsagenda en cultuurhistorie 5 Kleiverwerkende industrie: Makkum en Workum 44 Onderzoek 6 Schelpenvisserij 45 Waaggebouwen 46 2 Samenvatting 9 Neergang en groei 46 Tijdelijk e en permanente bewoning in het Bedrijvigheid in Lemmern 47 Friese kustgebied 9 Toenemende invloed van de zee en de aanleg 6 Wonen en leven 49 van de eerste dijken 9 Jagers-verzamelaars
    [Show full text]
  • Kaart Zwemwaterlocaties 2021.Pdf
    Zwemwaterlocaties 7 2021 !r! !r!10 nr naam plaats water 6 1 Badstrand Badhuis Vlieland Noordzee 4 5 2 Badstrand West aan Zee West aan Zee Noordzee !r !r! 9 !r! 2a Badstrand Midsland aan Midsland Noordzee ! Zee !r! 3 Badstrand Hoorn Hoorn Noordzee 3B 3a Badstrand Formerum Formerum Noordzee 3 !r 3b Badstrand Oosterend Oosterend Noordzee 2 3A !r! ! 4 Badstrand Hollum Hollum Noordzee !r 5 Badstrand Nes Nes (Ameland) Noordzee !r! !r!! 6 Badstrand Buren Buren Noordzee 2A 19 7 Badstrand Prins Schiermonnikoog Noordzee 8 Bernhardweg !r! !r! 8 Duinmeertje Hee Hee Duinmeertje van Hee 9 De Vleyen Nes (Ameland) De Vleijen 10 Berkenplas Schiermonnikoog Berkenplas 11 De Holle Poarte Makkum IJsselmeer 12 It Soal Workum IJsselmeer 13 Badpaviljoen IJsselmeer Hindeloopen IJsselmeer 14 Molkwerum Molkwerum IJsselmeer 1 Dokkum 15 It Suderstrand Stavoren IJsselmeer 16 Mirnser Klif Mirns IJsselmeer !r! 17 De Hege Gerzen Oudemirdum IJsselmeer 20 18 Lemsterstrand Lemmer IJsselmeer 19 Lauwersmeer Oostmahorn Oostmahorn Lauwersmeer !r! 20 Eeltsjemar Rinsumageast Eeltsjemar 21 Harlingerstrand Harlingen Waddenzee 22 Lytse Wielen/Groene Ster Leeuwarden Lytse Wielen Stiens 23 Grutte Wielen Leeuwarden Grutte Wielen 24 Dagrecreatieterrein Klein Sumar Burgumer Mar 48 23 Zwitserland 25 Swimplak Eastermar Eastermar Burgumer Mar !r! !r! 50 26 Zwemplaats Earnewâld Earnewâld It Wiid Leeuwarden ! 52 27 De Leien Rottevalle De Leien 22 Burgum !r! 28 Smeliester Sân Smalle Ee Smeliester Sân !r! !r! 29 Pottenstrand Sneek Snitser Mar Franeker 24 !r 30 Terherne Terherne Snitser Mar
    [Show full text]
  • Jaarrekening Stichting BRM DFM 2018
    JAARREKENING 2018 Stichting BRM-DFM P/a Wolsmastate 5 8513 CN OUWSTERHAULE Balk, 8 maart 2019 Geacht bestuur, Hierbij doen wij u toekomen de jaarrekening over het jaar 2018, het resultaat over het jaar 2018, groot € 30.858 negatief is ten laste geboekt van het stichtingskapitaal. Vertrouwende uw opdracht naar genoegen te hebben uitgevoerd. Hoogachtend, Poortema & Van Roosmalen J.A.M. van Roosmalen Register Consulent en Adviseur STICHTING BRM-DFM BALANS PER 31 DECEMBER 2018 Activa 31 december 2018 31 december 2017 Vaste activa Monumenten 32 32 Vlottende activa Debiteuren 0 0 Vooruitbetaalde kosten 0 0 0 0 Liquide middelen ING 0002.3734.56 25.778 3.445 ING 0002.3734.56 spaarrekening 475.056 496.415 500.834 499.860 500.866 499.892 Passiva 31 december 2018 31 december 2017 Eigen vermogen Stichtingskapitaal -24.008 6.850 Voorzieningen Reserveringen restauraties 469.700 464.961 Kortlopende schulden Crediteuren 55.174 28.081 55.174 28.081 500.866 499.892 STICHTING BRM-DFM WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2018 2018 2017 Opbrengsten Subsidie De Fryske Marren 125.000 125.000 Subsidie Prot. Gemeente Wijckel 0 6.935 Subsidie Prot. Gemeente Balk 17.328 0 Subsidie Nationaal Restauratiefonds 12.380 81.205 Subsidie Provincie Fryslan 21.312 0 Rente spaarrekening 641 1.967 Onttrekkingen voorzieningen 166.791 121.524 343.452 336.631 Kosten Onderhoud en restauratie 182.881 264.465 Bureau/ bestuurskosten 7.256 6.683 Diverse algemene kosten 12.643 10.654 Toevoeging voorzieningen 171.530 60.899 374.310 342.701 Resultaat -30.858 -6.070 STICHTING BRM-DFM Algemeen Activiteiten De activiteiten van Stichting tot Behoud van Rijksmonumenten bestaan uit het instandhouden van rijksmonumenten in de gemeente De Fryske Marren.
    [Show full text]
  • Inzameldata 2021
    Inzameldata 2021 Aan de bewoners van Meer info: www.scheidadvies.nl Hieronder vindt u de inzameldagen voor uw restafval, gft‐afval en oud papier. We hebben hierin al rekening gehouden met feest‐ en inhaaldagen. Gewijzigde inzameling Geen inzameling Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December 07 04 04 01 15 10 08 05 02 14 11 09 Restafval 21 18 18 15 27 24 22 19 16 28 25 23 29 30 Wordt op de aangegeven DONDERDAG opgehaald. Zet uw container, met gesloten deksel, voor 07.00 uur aan de weg. 14 11 11 08 06 03 01 12 09 09 04 02 GFT‐afval 28 25 25 22 20 17 15 26 23 21 18 16 29 Wordt op de aangegeven DONDERDAG opgehaald. Zet uw container, met gesloten deksel, voor 07.00 uur aan de weg. Papier Uw oud papier container wordt één keer per vier weken op MAANDAG geleegd. De inzamelingsdata vindt u op de bijlage. Ook bij oud papier de container voor 07.00 uur aan de weg zetten. Let op! Puin, bielzen, bouw‐ en sloopafval, elektrische apparaten en dergelijke mogen niet in de container. Dit kan schade aan de vrachtwagen veroorzaken. Schade wordt op de veroorzaker verhaald. Papierroute op maandag Data route 1 Data route 2 Data route 3 Data route 4 Maandag 4 januari 2021 Maandag 11 januari 2021 Maandag 18 januari 2021 Maandag 25 januari 2021 Maandag 1 februari 2021 Maandag 8 februari 2021 Maandag 15 februari 2021 Maandag 22 februari 2021 Maandag 1 maart 2021 Maandag 8 maart 2021 Maandag 15 maart 2021 Maandag 22 maart 2021 Maandag 29 maart 2021 Zaterdag 3 april 2021 Maandag 12 april 2021 Maandag 19 april 2021 Maandag
    [Show full text]
  • Luchtoorlog Boven Gaasterland
    Luchtoorlog boven Gaasterland Geallieerd vliegtuig zoals deze regelmatig boven Gaasterland vloog. Duitse vliegtuigen type Messerschmitt. In de nacht van 2 op 3 januari 1944 werd de Lancaster DV401 van No.61 RAF Squadron boven het IJsselmeer in brand geschoten. De piloot probeerde een noodlanding te maken, echter vlak voor de landing raakte de Lancaster het Bakhuisterhoog en ontplofte. Er waren helaas geen overlevenden. Reconstructie neerstorten vliegtuig op de begraafplaats te Mirns. Bomkrater nadat er 9 geallieerde bommen zijn gevallen nabij Mirns op 22 juni 1943. Gevonden penningen van geallieerde oorlogsvliegers in Mirns. Begraafplaats Nijemirdum met 9 graven van vliegeniers. Graf onbekende vliegenier. Bij Warns stort op 23 januari 1943 een Lancaster vliegtuig neer. De beide vliegeniers zijn begraven op de RK begraafplaats te Bakhuizen. Foto afk. W.v.d.Sluis uit Drachten. R1322 VICKERS WELLINGON MARK 1C In Gaasterland en in Friesland is destijds geen aandacht geschonken aan een vliegtuig dat in het IJsselmeer ver buiten de Gaasterlandse territoriale wateren neerkwam. Maar door de verslaggeving rond deze berging is dit verhaal wel actueel geworden, waardoor opneming in de Gaasterlandse geschiedenis gerechtvaardigd is. Doordat rond 1985 de gemeentegrenzen in het IJsselmeer verlegd zijn, heeft in ieder geval de gemeente Gaasterland er een oppervlakte IJsselmeerwater bijgekregen. Hiervoor ontving de gemeente Gaasterland een behoorlijk bedrag, zodat er werd gesproken van het binnenhalen van een rijke zeemeermin, waardoor onder andere het nieuwe gemeentehuis in Balk kon worden gebouwd. Bij de firma Smals leven al jaren plannen om in het IJsselmeer een zandwinningsgebied te maken binnen de gemeente De Fryske Marren. Hiervoor is grondonderzoek nodig.
    [Show full text]
  • \Ca^ \; Inhoudsopgave
    Monumenten Inventarisatie Project GEMEENTEBESCHRIJVING GAASTERLAN-SLEAT PROVINCIE FRIESLAND - REGIO ZUID-WEST FRIESLAND / X \CA^ \; INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 3 2 BODEMGESTELDHEID 2.1 Ontstaansgeschiedenis 3 2.2 Bodemsoorten 3 2.3 Reliëf 4 2.4 Waterbeheersing 4 3 GRONDGEBRUIK, VERKAVELING EN LANDSCHAPSBEELD 3.1 Grondgebruik 4 3.2 Verkaveling 5 3.3 Landschapsbeeld 5 4 INFRASTRUCTUUR 4.1 Waterwegen 6 4.2 Landwegen 6 4.3 Openbaar vervoer 6 4.4 Gas-, electriciteits- en drinkwatervoorziening 6 5 MIDDELEN VAN BESTAAN 5.1 Algemeen 7 5.2 Landbouw en zuivelindustrie 7 5-3 Handel 8 5.4 Nijverheid 8 5.5 Toerisme en recreatie 8 6 NEDERZETTINGEN 6.1 Algemeen 9 6.2 Sloten 9 6.3 De dorpen 10 6.4 Verspreide bebouwing 13 LITERATUUR 14 GERAADPLEEGD KAARTMATERIAAL 15 BIJLAGEN Bijlage I Bevolkingsontwikkeling 16 1 INLEIDING De gemeente Gaasterlan-Sleat is gelegen in regio West (Zuidwest). De gemeente grenst in het westen aan de gemeente Nijefurd, in het noorden aan de gemeente Wymbritseradiel, in het oosten aan de gemeenten Skarsterlan en Lemsterland en in het zuiden aan het IJsselmeer. De gemeente heeft een oppervlakte van 209t29 km , waarvan ruim de helft tot het binnenwater (m.n. het IJsselmeer) behoort. In de gemeente Gaasterlan-Sleat liggen tegenwoordig behalve het stadje Sloten (Sleat) 13 dorpen, waarvan Bakhuizen, Balk en Oudemirdum het grootst zijn. Op 1 januari 1990 telde de gemeente 9-229 inwoners, waarvan ruim de helft woonachtig was in de drie grootste dorpen. De gemeente Gaasterlan-Sleat is ontstaan na de gemeentelijke her- indeling van 1984 uit de samenvoeging van de gemeente Gaasterland en de gemeente Sloten (Sleat) en een deel van de voormalige ge- meente Hemelumer Oldephaert en Noordwolde (nl.
    [Show full text]