Verslag Van Een Wetgevingsoverleg, Gehouden Op 24
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014–2015 34 000 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2015 Nr. 76 VERSLAG VAN EEN WETGEVINGSOVERLEG Vastgesteld 29 december 2014 De vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft op 24 november 2014 overleg gevoerd met Staatssecretaris Dekker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over het onderdeel Media van de begroting van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voor 2015. Van dit overleg brengt de commissie bijgaand geredigeerd woordelijk verslag uit. (De volledige agenda is opgenomen aan het einde van het verslag.) De voorzitter van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Wolbert De griffier van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Weten- schap, De Kler kst-34000-VIII-76 ISSN 0921 - 7371 ’s-Gravenhage 2014 Tweede Kamer, vergaderjaar 2014–2015, 34 000 VIII, nr. 76 1 Voorzitter: Pia Dijkstra Griffier: De Kler Aanwezig zijn negen leden der Kamer, te weten: Bosma, Jasper van Dijk, Pia Dijkstra, Elias, Pieter Heerma, Klein, Mohandis, Segers en Verhoeven, en Staatssecretaris Dekker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Aanvang 10.00 uur. De voorzitter: Goedemorgen. Ik heet de Staatssecretaris, het publiek op de tribune en thuis en de leden die hier aanwezig zijn van harte welkom. Wij hebben de spreektijden vastgesteld. Er wordt gesproken in de begrotingsvolgorde. U wordt gewaarschuwd als u bijna door uw termijn heen bent. Ik stel voor dat we maximaal vier interrupties doen. We beginnen met de heer Van Dijk van de SP. De heer Jasper van Dijk (SP): Voorzitter, ik vind het nu al een uitstekende keuze dat u dit debat voorzit. Niks is toeval, wordt er gezegd. Het ziet er goed uit. Voorzitter. We spreken vandaag over de mediabegroting en over de publieke omroep. Vorig jaar voerden wij daar al vele verhitte debatten over. Er wordt 250 miljoen bezuinigd, ruim een kwart van het budget. Omroepen moeten fuseren. Er moet meer reclame komen. Kortom: er zijn veel ingrijpende veranderingen. De afspraak was dan ook dat er rust in de tent moet komen. Er moet even tijd zijn om de zaak op orde te brengen. Daar komt echter niets van terecht. Op 13 oktober komt de Staatssecretaris met zijn reactie op het advies van de Raad voor Cultuur. Opnieuw krijgen de omroepen ervan langs. Er is te veel amusement. Programma’s deugen niet. Per 1 januari 2016 moet het anders. Dat is over een jaar, terwijl toch de afspraak van «rust in de tent» is gemaakt, ten minste tot de volgende concessieperiode in 2021. Waarom komt de Staatssecretaris die belofte niet na? Ik krijg graag een reactie hierop en ik overweeg een motie op dit punt. Het zag er allemaal stoer uit op dat Veronicaschip: lekker provoceren, lekker eigenwijs. Hoewel Veronica tegenwoordig in zijn playlist ook niet echt meer heel vooruitstrevend is, maar dat terzijde. Waarom moet Hilversum in korte tijd opnieuw overhoop gehaald worden? Welk probleem is de Staatssecretaris aan het oplossen? If it works, don’t fix it. Wie gisteren WNL Op Zondag heeft gezien, zag mijn zorgen uitstekend verwoord. We zagen Karin Bloemen en Daphne Deckers, die de Staatsse- cretaris alle hoeken van de kamer lieten zien. Zij stelden terechte vragen. Wat is er mis met humor op de publieke omroep? Waarom mag een feelgoodprogramma niet in Hilversum gemaakt worden? Dat zorgt toch voor verbinding? Dan gebeurt er ook nog eens iets leuks met ons belastinggeld, voegde Karin Bloemen eraan toe. De Staatssecretaris werd kleiner en kleiner. Hij had er geen antwoord op. Ik hoop dat mijn collega’s het gezien hebben en nog eens zullen nadenken over hun standpunt. Afgelopen zomer ben ik met de collega’s op werkbezoek geweest bij de BBC en de VRT. Voor mij was het helder dat men daar trots is op zijn publieke omroep. In plaats van dat er continu op afgegeven wordt, krijgen deze omroepen waardering. En dan is er ook nog eens geen reclame. Daar kan geen public value test tegenop. De publieke omroep moet zich voortaan beperken tot informatie, educatie en cultuur. Een onvermijdelijk gevolg daarvan is minder bereik. Veel kijkers zullen voorgoed naar SBS en RTL verdwijnen. De publieke omroep zal naar de marge verdwijnen. Dat is een bekend standpunt van de VVD. De VVD wil het liefst naar twee zenders. Deze strategie is dan begrijpelijk. Eerst versmal je de programmering, vervolgens verlies je kijkers en dan zeg je: er kan best een zender vanaf. Dat heet een «sterfhuisconstructie». Tweede Kamer, vergaderjaar 2014–2015, 34 000 VIII, nr. 76 2 De publieke omroep wordt de nek omgedraaid en de PvdA gaat hierin mee. Dat is nog wel het opvallendst. Heel Nederland betaalt toch voor de publieke omroep? Zorg dan ook voor een breed aanbod en niet voor een eliteomroep. Ik krijg hierop graag een reactie. Om zijn pleidooi kracht bij te zetten noemde de Staatssecretaris een reeks voorbeelden van programma’s. Dat was tricky, want daarmee ging hij op de stoel van de omroep zitten. Het is ook alles behalve liberaal. Zoals VVD’er Ed Nijpels schreef in NRC Handelsblad: waarom moet Den Haag bepalen wat de publieke omroep moet doen? Ik krijg hierop graag een reactie. Het bestuur van de NPO krijgt in het voorstel bestelmacht. Dat wil zeggen dat het voor maximaal 50% mag beslissen welke programma’s van buitenproducenten uitgezonden worden. Daarmee worden zij in feite concurrent van de omroepvereniging, terwijl ze ook het bestuur zijn. Het wordt dus een meevoetballende scheidsrechter. Hoe voorkomt de Staatssecretaris deze dubbele pet? In Trouw van zaterdag lazen we overigens dat er weinig behoefte is aan dit plan. Hoe kijkt de Staatssecre- taris daarnaar? Is hij opnieuw een probleem aan het oplossen dat niet bestaat? In het plan worden genrecoördinatoren geïntroduceerd. Hoe gaat de Staatssecretaris nieuwe bureaucratie voorkomen? Hoe gaat dit samen met de netcoördinatoren? Wat gaat het hele verhaal voor de radio betekenen? Ook daar is wel sprake van overlap met commerciële zenders. Denk aan 3FM. Moet die ook verdwijnen? Tegelijk wil de Staatssecretaris meer jongeren bereiken. Dat wordt niet makkelijker als je amusement gaat verbieden of als je heel streng wordt op onlineactiviteiten van de publieke omroep. Ik hoor hierop graag een reactie. Vanwege de bezuinigingen moet de NPO meer eigen inkomsten genereren via het aanbieden van on-demanddiensten, digitale themaka- nalen en NLziet. De publieke omroep moet, wat mij betreft, juist laagdrempelig zijn. Hoe voorkom je dat kijkers dubbel gaan betalen: één keer als belastingbetaler en één keer als gebruiker? En hoe voorkom je dat door meer eigen inkomsten en meer reclame, de grens met de commer- ciëlen vervaagt? Het is weer een tegenstrijdigheid. Enerzijds moet de publieke omroep meer onderscheidend zijn. Anderzijds moet de publieke omroep meer commercieel gaan handelen. Ik hoor hierop graag een reactie. Sommige mensen moeten al meer betalen. Nederland 1, 2 en 3 zijn niet meer via de satelliet te ontvangen. Alleen wanneer een pakket van CanalDigitaal wordt afgenomen, krijgt men toegang tot deze zenders. Kijken via de kabel is geen optie, want die is er niet. Deze mensen moeten daardoor betalen voor publieke zenders. Ik hoor hierop graag een reactie. Sport is prima op de publieke omroep, maar wees zo transparant mogelijk over de kosten. Hoe gaat de Staatssecretaris daarvoor zorgen? Hoeveel presentatoren zitten er nu nog boven de balkenendenorm en wanneer is dit afgelopen? Geldt voor hen ook het overgangsrecht, zodat ze nog jarenlang omroepgeld opstrijken? Zijn er nog uitzonderingen of vervallen die met de nieuwe norm rond topinkomens? Hoe staat het met de uitvoering van mijn motie om tijdelijke contracten bij de publieke omroep aan te pakken? En dan over de regionale omroepen. De Staatssecretaris pleit voor meer samenwerking. Hoe voorkomt hij een verdere verschraling van het regionale nieuwsaanbod? Is hij bereid om meer regionale mediacentra te stimuleren en erkent hij de bijzondere positie van Omrop Fryslân? Ondertiteling bij de commerciëlen en in de bioscoop blijft een probleem. Hoe gaat de Staatssecretaris ervoor zorgen dat elke Nederlander, dus ook doven en slechthorenden, volwaardig kan meegenieten van tv-programma’s? Tweede Kamer, vergaderjaar 2014–2015, 34 000 VIII, nr. 76 3 De publieke omroep is van ons allemaal. Hij is er om ons te informeren, te verheffen en te vermaken. Met deze sterfhuisconstructie houden we straks een kleine omroep over. Over een paar jaar kan er dan weer een smak geld weg. Ook informatie en educatie zijn dan niet meer voor iedereen bereikbaar. Ik zie dat niet zitten. Het lijkt mij dat de Kamer op z’n minst een goede hoorzitting moet organiseren om betrokken partijen hierover te horen. De heer Mohandis (PvdA): Als ik de SP hoor, ook bij andere debatten, dan gaat bij elke hervorming of verbetering van het bestel het licht uit in Hilversum en is het een drama. Ook als je het onderwijs hervormt, is het een drama, want dan gaat niemand meer studeren. Dat is een bekend geluid van de SP. Ik heb een eenvoudige vraag. De heer Van Dijk heeft de brief van het kabinet goed gelezen. Zitten er ook dingen in die hij wel omarmt? De heer Jasper van Dijk (SP): De SP is altijd een groot voorstander van hervormingen, maar niet van verslechteringen. Vaak wordt het woord «hervorming» gebruikt als het gaat om een bezuiniging. Of dan wordt «reorganisatie» of «modernisering» gebruikt. Hier komt het echter de facto neer op een versmalling van de publieke omroep. Ik dacht altijd in de Partij van de Arbeid een medestander te hebben voor een brede publieke omroep. Ik zal straks wel aan de heer Mohandis vragen hoe hij heeft gekeken naar de Staatssecretaris op dat Veronicaschip. Dat was al een provocatie op zich. De Staatssecretaris zei daarmee eigenlijk: we gaan die publieke omroep nog eens even flink te grazen nemen.