Invloed van milieublootstelling aan asbest in de regio rond Goor op het optreden van het maligne mesothelioom onder vrouwen - deelrapport 2 - Opdrachtgever: Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu VROM-opdracht 5040040218 Augustus 2005, Rotterdam / Enschede A. Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Medisch Universitair Centrum Rotterdam Rotterdam
[email protected] S. Siesling hoofd onderzoek en registratie Integraal Kankercentrum Stedendriehoek Twente Enschede
[email protected] H. Sinninghe Damsté Afdeling Longziekten Ziekenhuis Twenteborg Almelo
[email protected] 1 2 Voorwoord In opdracht van het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu is een onderzoek verricht naar de vraag of milieublootstelling aan asbest in de regio rond Goor heeft geleid tot het optreden van mesothelioom, met name onder vrouwen. Het eerste rapport van het onderzoek beschrijft de regionale verschillen in het voorkomen van mesothelioom in Nederland en beantwoordt de vraag of het mesothelioom in het met asbest verontreinigde gebied rondom Goor vaker optreedt voor dan in andere gebieden in Nederland. In dit tweede deelrapport wordt de onderzoeksvraag beantwoord of onder de gevallen van mesothelioom onder vrouwen in de gehele regio Twente individuele gevallen zijn aan te wijzen van niet- beroepsgebonden asbestblootstelling als gevolg van het regelmatig inademen van asbestvezels afkomstig van asbestverharde weggetjes en erven. Rotterdam/Enschede/Almelo, Augustus 2005 Lex Burdorf Sabine Siesling Henk Sinninghe Damsté 3 4 Samenvatting Dit rapport beantwoordt de onderzoeksvraag of de geconstateerde verhoogde incidentie aan mesothelioom onder vrouwen in de regio rond Goor is veroorzaakt door niet- beroepsgebonden blootstelling asbest, met name bronnen van asbestblootstelling in het milieu zoals asbestverharde weggetjes en erven.