<<

ANCIENT HELLENISTIC AND ROMAN AMPHITHEATRES, STADIUMS, AND THEATRES THE WAY THEY LOOK NOW

RAYMOND G. CHASE

PETER E. RANDALL PUBLISHER PORTSMOUTH, NEW HAMPSHIRE

2002 Contents

Foreword vii Cibyra 66 Pmara 68 Introduction 1 69 Xanthus 70 2 Letoon 71 4 73 Heracleia 5 Ka§ (Antiphellus) 74 75 7 76 8 77 Pergamum 10 • Cyanae 78 , C^andarli, , 79 and (Kyme) 14 80 Cyzikus (From to Erdek or Bursa) . . 18 81 Apollonia 20 82 () 21 and Corydalla 83 Prusias ad Hypsium 22 , Olympos, 84 and Tieum (Hisaronii) 23 85 Ankara (Ancyra) 24 Perge 87 and 25 Sillyum (or ) 89 (Aezani) 26 91 Akmonia/Trianopolis and Selgik/ ... 27 93 Ala§ehir () and 28 and in 95 Izmir () 28 96 Clazomenae and 29 (Gazipa§a) 97 30 98 Notium 31 and Seleucia ad Calycadnum 32 (Silifke) 99 via Panionium 34 Uzuncabur^ (/) and Ura . . . 100 and 36 Aya§ (Elaeusa/Sebaste) 101 38 and 102 40 103 41 105 Stratoniceia and 42 Misis () 106 Euromos 44 Aigaei/Ayas (Yumurtalik) and ... 107 Heracleia ad Latmos 45 to Malatya 108 46 108 and Bodrum 47 Malatya to 108 48 Konya to Egirdir: Fasillar and Psidian Cedreae 50 Antiochus 109 and Bybassus (Kastabos) 51 and Bayat 110 Cnidus 52 Ill Caunus 54 113 Cadyanda 56 Melli (or ) 114 Fethiye (Telmessus) 58 Ariassos (and the Via Seseute) 115 Lydae 59 Isparta to Denizli/Pamukkale 116 60 (Pamukkale) 117 62 Aphrodisias 118 64 Laodiceia 119 65 121 123 Abila 185 Magnesia ad Maeandrum 125 Pella 186 TURKEY SUPPLEMENT, Spring 1999 126 Petra 187 Prusias ad Hypsium 127 Sabra 188 Amasra 129 Israel 189 Komana Pontica 130 Aphek and Ramat Hanadiv 190 () 131 Caesarea 191 Komana Cappadocia via Zile 132 Dor and Sephoris (Zippori) 193 Komana () Cappadocia 133 Tiberias and Hammat Gader 194 Zeugma 135 Bet Shean (Scythopolis) 195 Antioch (Antakya), Epiphania, Castabala, Bet Guvrin 197 Anazarbus 136 Elusa and Ashqelon 198 Tapureli 137 Isaura 138 Lebanon 199 139 200 Cremna 140 201 Psidian Antiochus 141 Tyre 202 The Sanctuary of Men 142 and Echmoun 203 Sagalassos 143 204 Blaundos 144 205 Akmonia 145 Pessinus 146 Egypt 206 Gagae and (Fethiye) 147 Alexandria 207 Oxyrhynchus 208 TURKEY SUPPLEMENT, Autumn 1999 148 Pelusium 209 148 Magnesia ad Maeandrum 150 Libya 210 151 Tripolis 210 Notium, Miletus, Didyma, Nyssa 152 211 Antiocheia ad Maeandrum 153 213 154 Tocra and 214 Cibyra 155 Cyrene 216 Bubon (Re-Revisited) 156 Apollonia 219 Aya§ and Antioch 157 A1 Bayda/El Beida (Balagrae) 220 Perge and Sillyon 158 Zile (Zela) 159 221 Epiphania, Komana Cappadocia, Sebastopolis 160 Psidian Antiochus and Sagalassos 161 Dinar (Kelenai/ Apameia) 162 Hierapolis and Laodiceia 163 . 227 Tripolis and Philadelphia (Alasehir) 164 Sardis 165 229 Cyme (Kyme) and (Focja) . 167 Ain Tounga (Thignica) 231 Toukabeur (Thuccabor), Chaouach (Sua), 168 Sidi Medien (Vallis) 232 'a 169 Fetisse (Avitta Bibba), Bou Arada (Aradi), Bosra 170 Sidi Bou Arkoub (Thimisua) 233 Suweida and Qanawat 171 Oum el Abouab (Seressi) 234 Shahba (Philippopolis) 172 Ksar Lemsa (Limisa) 235 Palmyra (Tadmor) 173 Aggar 236 Dura-Europos and Aleppo 174 Medeina () 237 175 Zannfour (Assuras) 238 To 176 Makthar (Mactaris) 239 Jableh and 176 Sbiba () and (Sufetula) 240 177 Haidra (Ammaedara) 241 Jordan 178 (Cillium) 242 Thelepte (Thamesida) 243 Amman (Philadelphia) 179 Acholla 244 Jerash (Gerasa) 180 () 245 Um Qais (Gadara) 183

x Leptis Minor 247 Bilbilis 304 Jeradou (Djeradou) and Sidi Rais (Carpis) . .. 249 Zaragoza (Caesaraugusta) 305 Thuburbo Maius 250 Tarragona (Tarraco) 306 Oudna () 251 Velilla de Ebro and Lay ana (Los Banales/ TUNISIA SUPPLEMENT, SPRING 2001 253 Clarina) 308 Thibaris 253 Calahorra (Calagurris Nassica Iulia) 309 Utica 254 Uxama, Clunia, Toletum (Toledo) 310 255 Caparra 311 Simitthu () 256 Medellin, Casas la Reina, Italica 312 Sicca Veneria (Le Kef) and Uchi Maius 257 Carmona 313 Agbia 258 Baelo (aka Belo and Bolonia) 314 Thimisua (Sidi Bou Arkoub, or Argoub) 259 Carteia and Carratraca 315 From Thimisua to via Jerba 260 Cartagena 316 Bararus () 261 Pallentia (Alcudia-Mallorca) 317 (Ras Dimass) 262 , Ojos Negros, Valeria, Segobriga .... 318 Ulisippira/Ulissipira (Henchir Zembra) 263 Ercavica and Clunia 319 Pheradi Maius (Sidi Khalifa) 264 Upenna (Enfida), Pupput (Hammamet), Portugal 320 Jeradou, Carpis (Sidi Rais), Jebel Moraba 265 Idanha-a-Velha and Bobadela 321 Conimbriga 322 266 Lisboa, Evora, Santiago do Cacem 323 Tebessa () 268 269 France 324 Khemissa or Khamissa (Thubursicu r~~~" f I /Lutece (Lutetia Numidarium) 270 () 271 Les Andelys and Lillebonne and Tigisis 272 () 273 Jublains () and (Rusicade) 274 Aubigne-Racan 328 275 Cheneviere/Montbouy (Carantomagus) (Iol Caesarea) 277 and Bourges (Avaricum) 329 Djemilla (Cuicul) 278 Drevant (Derventum) and Neris-les-Bains Tazoult-Labese () 279 (Neriomagus) 330 (Thamugadi) 280 Argenton-sur-Creuse (Argentomagus) 331 Batna to to to Tunisia for Vieux Poitiers 332 Zana (Diana Vetenorum), Poitiers (Limonum Pictotum) 333 (Thubunae), Thouda (Thabudeos), Sanxay 334 M'Lilli (), and The Sahara 281 Saintes (Mediolanum Santonum) 335 Les Bouchards 336 Morocco 283 Chassenon (Cassinomagus), Limoges 284 (Augustoritum Lemovicum), Perigueux (Vesuna Petrucorriorum) 337 Spain 286 Agen (Aginnum) and Bordeaux Ampurias (Emporion) 285 (Burdigala) 338 Cardona and Velilla de Ebro 287 St. Bertrand-de-Comminges (Lugdunum) Calahorra (Calagurris) 288 and Toulouse (Tolosa) 339 Clunia 289 Toulouse to Nimes 340 Tiermes, Arcobriga, Bilbilis 291 Aries 341 Segobriga •. 292 Glanum and Massalia (Marseilles) 342 Toledo (Toletum) and Escalona . . . . : 293 Frejus ( Iulii) 343 Caparra and Merida 294 Nice-Cimiez (Cenemelenum) 344 Barcarrota and Medellin 295 Orange (Arausio) 345 Zalamea de la Serena and Casas la Reina .... 296 Vaison-la-Romaine and Alba 346 Sevilla and Italica 297 Vienne (Vienna) 347 Carmona, Arva, Osuna 298 Lyon (Lugdunum) 348 Ronda la Vieja and Baelo 299 Villards-d'Heria and Autun Malaga 300 (Augustodunum) 349 Cartagena 301 Alesia 350 Tarragona 302 Besangon (Vesontio) 351 SPAIN SUPPLEMENT, 1999 303 Mandeure (Epomanduodorum) 352 Introduction and Arcobriga 303 Grand 353

xi Champlieu 354 Minturnae and Sessa Aurunca 409 Senlis (Augustomagus Sylvanectum) 355 Cassino 410 FRENCH CODA 2000 356 Aquinum 411 Venteuil-Caply 357 Venafro 412 Genainville 358 Teano 413 Brettville-St. Laurent, Valognes, Vieux 414 (and Rouen and Bayeux) 359 Capua and Telese 415 Oisseau-le-Petit and Locmariaquer 360 Saepinum and Benevento 416 Mauves and Gennes 361 Liturnum and Cumae 417 Bouzy-le-Foret, Bonnee, Argenton-sur-Creuse 362 Baia, Bacoli, Misenum 418 Saint Goussaud 363 Pozzuoli 419 Chassenon (Cassinomagus) 364 Nola and Sarno 421 Arenes (Thenac) 365 Pompeii 422 Cahors (Divona) 366 Herculaneum 423 St. Bertrand-de-Comminges (Lugdunum) . . . 367 Paestum 425 Rodez (Segodunum) 368 Velia and Teggiano 426 Javols (Anderitum) 369 Grumentum 427 Vienne (Vienna) 370 Tyndaris 428 Moingt 371 Termine Imarese and 429 Bardiaux 372 Ietum (Jetae/Iaitas) and Segesta 430 Chateaubleu 373 Eracleia Minoa and 431 Morgantina and Eloro 432 Great Britain 374 Akrai 433 Silcester (Calleva Atrebatum) 375 Siracusa 434 Dorchester (Durnovaria) 376 Catania 435 Cirencester (Corinium Dobonnorum) 377 Taormina 436 Caerleon (Isca Silurum) 378 Locri and Marina di Gioiosa Ionica 437 Carmarthen (Moridunum Demetarum) 379 Scolacium 438 Chester (Deva) 380 Sibaris and Metapontum 439 St. Albans (Verulamium) and London (Londinium) Lecce 440 381 Rudiae 441 Colchester (Colonia Camulodunum) 382 Egnazia and Venosa 442 Colchester (Gosbeck's Farm) and Canosa di Puglia and Herdoniae 443 Caistor St. Edmund (Venta Icenorum) . . . 383 Lucera 444 Chichester (Noviomagus Reginorum) 384 Larino and Vasto 445 Canterbury (Durovernum Cantiacorum) .... 385 Pietrabbondante and Iuvanum 446 Richborough (Rupupiae) 386 Chieti 447 Caistor St. Edmund (Venta Icenorum) 387 Peltuinum 448 Charterhouse 388 Alba Fucens 449 Amiternum 450 Germany 389 Teramo 451 Xanten/Birten (Vetera) 390 Ascoli Piceno and Faleria 452 Trier ( Treverorum) 391 Urbs Salvia 453 Helvia Recina 455 . 392 Ancona 456 (Augusta Raurica) 393 Ostra Antica, Suasa, Rimini 457 Avenches () ' 394 Aquileia and Trieste 458 (Octodurum) 395 Padua and Montegrotto Terme 459 Lenzburg and Windisch () 396 Verona 460 Tiefenau (Berne) 397 Brescia 461 398 Velleia and Piacenza (and Milano . . .) 462 Ivrea (Eporedia) 463 464 and Susa 465 Pollentia (Pollenzo) and Augusta Bagiennorum () 466 Ventimiglia (Albintimilium) 467 Frosinone (Frusino) and Albenga (Alba Ingaunum) 468 Ferentino (Ferentinum) 407 Libarna 469 Terracina and Formia 408 Luni (Luna) 470

xii Lucca 471 Butrint (Buthrotum) 531 Fiesole 472 Phoinike 532 Volterra and Roselle 473 Oricum 533 Arezzo and Cosa 474 Apollonia 534 Gubbio 475 Assisi 476 Greece and the Greek Islands 536 Spello and Bevagna 477 Spoleto 478 Terni and Todi 479 Carsulae 480 Bolsena (Volsinii) 481 Ferento (or Ferentium) 482 Ocriculum (Otricoli) 483 Kabeirion ^ 544 Falerii Veteres and Falerii Novi 484 Chaironeia 545 Sutri and Lucus Feroniae 485 Valley of the Muses, Koroneia, and Tivoli and 's Villa 486 Orchomenos 546 Roma 487 Delphi 547 Milano 490 Mikrothivai, Demetrius, Larissa 548 Sardinia: 491 Dion 549 Sardinia: 492 Vergina and 551 Pella and 552 ITALIAN POSTSCRIPT 2000 Thassos and 553 and Bene Vagienna 493 Abdera and Maroneia 555 Pollentia (Pollenzo) 494 556 Aquileia and Asolo 495 Dodona 557 Verona 496 Kassopi 558 Ivrea (Eporedia) 497 559 Aosta (Augusta Praetoria) 498 Leucas and Arta 561 Austria 499 Stratos and Oinadai 562 Carnuntum 500 Pleuron 563 Flavia Solva and Virunum 502 Patras 564 Egira 565 Yugoslavia (Alas!) 503 Kato Loussoi and Elis 566 Pula 504 Olympia 567 Nin, Zadar, Burnum 506 Floka and Platiana 568 Salona 507 Megalopolis 569 Ohrid 508 Messene (Ithome) 570 Bitola 509 Gythion 572 Stobi 510 Sparta 573 Scupi (Skopje) 511 Mantineia 574 Orchamenos 575 Hungary 512 Phlius 576 Gorsium 513 Nemea and Tegea 577 Aquincum (Budapest) 514 Argos 578 Epidauros 580 Romania 516 Palea Epidauros 582 Porolissum 517 Isthmia 583 Micia (Mintia) 518 Corinth and Acrocorinth 585 Ulpia Traiana _ 520 Sikyon 587 Bulgaria : 521 Eleusis 588 Nicopolis ad Istrum 522 Piraeus 589 Stara Zagora 523 590 Hisarya 524 Crete 592 Plovdiv (Philippopolis) 525 Knossos 593 Sofia (Sardica) 526 Lyttos and Chersonissus 594 Mallia and Lato 595 Albania 527 Goumia and Ierapetra 596 Durres (Dyrrachium) 528 Khouphonisi 597 Byllis (Byllidensium) 529 Inatos (Tsoutsouros) 598 . . . I 530 Gortyna 599

xiii Phaistos and Aptera 601 Lissos, Elyros, Kissamou, and Hania .... 602 Other Islands 604 Delos (via Mykonos) 604 () 605 606 Kardamena and Kephalos 608 609 Rhodes 609 Lindos 611 Other Greek Isles with Theatres 612 613 Salamis 614 616 Amathus 617 Kourion 618 620 Full Circle Plus: Turkey 2001 621

Cyzikus, Iznik, anci ^Aizanoi 626 Termessos, Perge, Side, and Laertes 627 Olympos, Apollonia, Letoon, and Tlos 628 Lydae 629 Cibyra, Colossae, Tripolis, Labraynda 630 631 Alabanda, Amyzon, Metropolis, and Magnesia ad Maeandrum 632 Glossary 635 Bibliography 636 Index 640 About the Author 647

xiv