Green Belt) Etap VII
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Sieć wielofunkcyjnych terenów otwartych systemu przyrodniczego (green belt) Etap VII Zintegrowany program zarządzania zasobami przyrodniczymi i wodnymi Radomskiego Obszaru Funkcjonalnego na lata 2015-2020 z perspektywą do roku 2030 Radom, listopad 2014 r. 26-600 Radom, ul. Żeromskiego 53 tel. +48 483 631 594 ● fax. +48 483 620 208 [email protected] PRACOWNIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH „NATURA” MAREK WIERZBA ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 08-110 SIEDLCE OPRACOWANIE: dr Marek Wierzba – kierownik Zespołu mgr Agata Urbanek mgr Urszula Wysokińska mgr Przemysław Obłoza dr Piotr Jastrzębski mgr Maciej Cmoch dr Janusz Krechowski mgr Kamil Kryński mgr Anna Pawlonka-Kołodziejak mgr inż. arch. kraj. Aleksandra Wiszniewska dr Beata Jastrzębska mgr inż. Paweł Marcinkowski mgr Katarzyna Wielądek 26-600 Radom, ul. Żeromskiego 53 tel. +48 483 631 594 ● fax. +48 483 620 208 [email protected] 2 Spis treści I. WSTĘP I ZAŁOŻENIA PROGRAMU .................................................................................................................. 4 1. PRZEDMIOT OPRACOWANIA PROGRAMU ........................................................................................................... 6 2. METODYKA OPRACOWANIA PROGRAMU .......................................................................................................... 15 3. PODSTAWY OPRACOWANIA PROGRAMU I SPÓJNOŚĆ Z DOKUMENTAMI O CHARAKTERZE STRATEGICZNYM ..... 20 II. CZĘŚĆ DIAGNOSTYCZNA ............................................................................................................................... 34 1. ZASOBY PRZYRODNICZE I WODNE .................................................................................................................. 34 2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU TURYSTYKI I REKREACJI .................................................................................... 57 3. PLANOWANIE PRZESTRZENNE ........................................................................................................................ 79 4. GOSPODARKA WODNA .................................................................................................................................... 86 III. CZĘŚĆ STRATEGICZNA ................................................................................................................................... 96 1. MISJA ............................................................................................................................................................. 96 2. CELE, PRIORYTETY I KIERUNKI DZIAŁAŃ .......................................................................................................... 97 IV. CZĘŚĆ WDROŻENIOWA ................................................................................................................................. 105 1. ZADANIA I WSKAŹNIKI ICH REALIZACJI ........................................................................................................... 105 2. KIERUNKI KSZTAŁTOWANIA STRUKTURY PRZESTRZENNEJ RADOMSKIEJ SIECI TERENÓW OTWARTYCH „GREEN BELT” ........................................................................................................................................................... 147 3. SYSTEM WDRAŻANIA PROGRAMU ................................................................................................................. 155 4. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU ............................................................................................................ 162 5. ZASADY MONITORINGU REALIZACJI PROGRAMU I JEGO AKTUALIZACJI ........................................................... 170 6. REKOMENDACJE WYNIKAJĄCE Z TREŚCI PROGRAMU .................................................................................... 171 V. STRESZCZENIE ................................................................................................................................................ 190 VI. MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE ............................................................................................................................... 193 VII. ZAŁĄCZNIKI ................................................................................................................................................ 197 26-600 Radom, ul. Żeromskiego 53 tel. +48 483 631 594 ● fax. +48 483 620 208 [email protected] 3 I. Wstęp i założenia programu "W Polsce budowanie na terenach pozbawionych planu stało się normą, kiedy w krajach zachodnich stanowi to "wyjątkowy" wyjątek. Postępujący chaos zabudowy, rozpraszanie tej zabudowy, praktyczna likwidacja terenów otwartych i obudowywanie dróg, zaszpecanie przestrzeni turystycznej i przyrodniczej prowadziło i prowadzi do "nieprzewidywalności" polskiej przestrzeni." Andrzej Jędraszko Biorąc pod uwagę, że planowanie przestrzenne jest istotnym instrumentem ochrony środowiska, zwłaszcza w jego aspektach powierzchniowych (ale nie tylko), koncepcje zintegrowania instytucjonalnego planowania przestrzennego z ochroną zasobów środowiska zdecydowanie nie są pozbawione racjonalności. Takie zintegrowanie przede wszystkim nadaje zagadnieniom zagospodarowania przestrzennego wyższą rangę. Przy uwzględnieniu słabej efektywności, a wręcz, jak podają niektórzy, kryzysu planowania przestrzennego w naszym kraju, byłoby to szczególnie pożądane. Cele istotne z punktu widzenia ochrony środowiska mogą być realizowane w różny sposób, przy wykorzystaniu różnych instrumentów zarządzania. W pełni zasadne jest założenie, zgodnie z którym część ważnych celów z punktu widzenia ochrony środowiska i krajobrazu będzie realizowana poprzez programowanie działań inwestycyjnych w instrumencie zarządzania przestrzenią i zasobami przyrodniczymi. Otwartym zagadnieniem pozostaje, jaką formę może on przybrać i jaką przybierze formę łączenie zagadnień przestrzennych i środowiskowych w procesie zarządzania. Słabość planowania przestrzennego oraz ciągły brak skutecznych mechanizmów planowania regionalnego, które mogłoby bronić podstawowych struktur przestrzennych, wywołuje niepokój o przyszłość racjonalnej gospodarki przestrzenią w naszym kraju. Podjęto w związku z tym próbę określenia, w jaki sposób w ramach systemu zarządzania przestrzenią o określonych warunkach zainwestowania, na szczeblu lokalnym i regionalnym w Polsce, można realizować cele związane z ochroną środowiska, ochroną krajobrazu i rozwojem turystyki. Zintegrowany program zarządzania zasobami przyrodniczymi i wodnymi Radomskiego Obszaru Funkcjonalnego na lata 2015-2020 z perspektywą do roku 2030 wykonany został na potrzeby opracowania Strategii rozwoju Radomskiego Obszaru Funkcjonalnego. Jest on Działaniem 3 modułu środowiskowego strategii pn. „Sieć wielofunkcyjnych terenów otwartych systemu przyrodniczego (green belt)”. Projekt, w ramach którego wystąpiono o finansowanie, nosi nazwę "Strategia rozwoju miejskiego Radomskiego Obszaru Funkcjonalnego (ROF)". Źródła finansowania projektu to: budżet miasta Radomia, środki UE z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu państwa z Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 (konkurs dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania miejskich obszarów funkcjonalnych, ogłoszony przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego). Cele modułu środowiskowego strategii pn. „Sieć wielofunkcyjnych terenów otwartych systemu przyrodniczego (green belt)” zostały sformułowane następująco: 1. Zachowanie i odnowa zasobów środowiska warunkujących zrównoważony rozwój przestrzenny, w tym: zachowanie i odnowa funkcji przyrodniczych w obrębie RSTO GB oraz walorów krajobrazowych Radomskiego Obszaru Funkcjonalnego. 2. Ograniczenie zainwestowania systemu przyrodniczego Radomskiego Obszaru Funkcjonalnego. 3. Poprawa dostępności terenów otwartych o funkcji rekreacyjno-wypoczynkowej. 26-600 Radom, ul. Żeromskiego 53 tel. +48 483 631 594 ● fax. +48 483 620 208 [email protected] 4 4. Usystematyzowanie zarządzania zasobami przyrodniczymi Radomskiego Obszaru Funkcjonalnego w celu ich odnowy i wykorzystania jako atutu obszaru. 5. Wdrożenie działań kluczowych dla ustanowienia i zarządzania siecią RSTO GB z uwzględnieniem funduszy UE na lata 2014-2020. Niniejszy program stanowi pierwszy krok ku próbie realizacji potrzeby wprowadzania ładu przestrzennego wokół Radomia i mniejszych miast regionu radomskiego. Środkiem zaradczym, który zostanie wprowadzony na zasadach ujętych w programie będzie zastosowanie koncepcji pozostawiania "zielonych" terenów otwartych wokół miasta Radomia, na wzór wywodzącego się z angielskiej myśli urbanistycznej instrumentu planistycznego, określanego mianem "green belt". Wyznaczona na terenie Radomskiego Obszaru Funkcjonalnego Radomska Sieć Terenów Otwartych "Green Belt" (RSTO GB) stanowi przedmiot opracowania niniejszego programu. Program wykonany został głównie na potrzeby zarządzania Radomską Siecią Terenów Otwartych "Green Belt" przez stowarzyszenie gmin Radomskiego Obszaru Funkcjonalnego i stanowi wytyczną do planowania przestrzennego w poszczególnych gminach znajdujących się w RSTO GB. Program może być także realizowany przez każdą gminę osobno niezależnie od utworzenia stowarzyszenia czy związku gmin. Rozwój każdego regionu Polski uwarunkowany jest w dużej mierze dobrą organizacją powiązań transportowych, poprawą dostępności usług, czy rewitalizacją i w dobie rozwoju potransformacyjnego, ponownym zainwestowaniem terenów inwestycyjnych. Zaproponowany w programie system zarządzania środowiskowego ROF w granicach nowego w krajowych warunkach instrumentu planistycznego jakim jest Radomska Sieć Terenów Otwartych "Green Belt"