Rozwój Turystyki Uzdrowiskowej W Gminie Mielnik the Development of Wellness Tourism in Mielnik Commune
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Rozwój turystyki uzdrowiskowej w gminie Mielnik The development of wellness tourism in Mielnik commune Mikołaj Jalinik Politechnika, Białostocka, Wydział Zarządzania, Katedra Turystyki i Rekreacji Abstract The article presents opportunities for medical tourism development in Mielnik municipal- ity which possess impressive natural, cultural, landscape values and favourable microcli- mate. Till now no resolute action has been taken to extend tourist base which might help tourists to straighten their physical and mental health. To accomplish the proposed enter- prise of tourist potentials’ development in north-eastern part of Podlaskie voivodship involvement of local and voivodship authorities is needed. Keywords: wellness tourism, Mielnik commune, forms of tourism, development of tourism Wstęp Wzrost zamo żno ści społecze ństwa polskiego poł ączony z rozwojem urbanizacji skutkuje zwykle stałym rozwojem aktywno ści rekreacyjnej i turystycznej ludności. Turystyka uzdrowiskowa w Polsce posiada dwustuletnią tradycj ę. Wiod ącym ce- lem turystyki uzdrowiskowej jest regeneracja zdrowia fizycznego i psychicznego. Samo poj ęcie ,,turystyka uzdrowiskowa” jest trudne do zaakceptowania. Tak na- zwał okre ślony rodzaj działalno ści turystycznej J. Wolski 1, specjalizujący się w zagadnieniach wyjazdów do uzdrowisk. Turystyka uzdrowiskowa uprawiana jest w miejscowo ściach, gdzie nie ma przemysłu, jest czyste środowisko przyrodnicze, cisza, spokój, sprzyjaj ące warunki klimatyczne, jako naturalny środek regeneracyj- no-leczniczy. Aby mógł si ę rozwijał taki rodzaj turystyki, niezb ędne s ą zasoby 1 Wolski J., 1979. Profilaktyczne, lecznicze i rehabilitacyjne funkcje turystyki . (w:) Potrzeby społecz- ne turystyki , Wyd. GKTiIT, Warszawa, s. 73. Economy and Management – 2/2010 93 Mikołaj Jalinik naturalne, takie jak: wody mineralne, peloidy (odmiany borowin stosowane do k ąpieli i okładów), urozmaicony krajobraz, walory przyrodnicze, atrakcyjne poło żenie i sprzyjaj ący mikroklimat. Do turystyki uzdrowiskowej mo żna zaliczy ć wczasy dla osób z ró żnymi schorzeniami oraz wszystkie formy aktywnego wypo- czynku, podczas których turysta uczestniczy w zaj ęciach leczniczo-rekreacyjnych. Ka żdy rodzaj turystyki przynosi wiele korzy ści zdrowiu ludzkiemu, jednak szcze- gólne warto ści tkwi ą w turystyce uzdrowiskowej. Turystyka uzdrowiskowa, oprócz warto ści zdrowotnych stanowi wa żny czyn- nik aktywizacji gospodarczej danego obszaru. Poprzez inwestycje turystyczne i paraturystyczne stwarzane s ą nowe miejsca pracy i daje to dodatkowe źródło do- chodów stałym mieszka ńcom i wymusza działania na rzecz środowiska przyrodni- czego i ochrony zabytków kultury. Jak dotychczas, na obszarze województwa pod- laskiego funkcjonuj ą tylko dwa uzdrowiska – w Augustowie i Supra ślu. Usługi lecznicze świadczy jedynie uzdrowisko w Augustowie. Leczy si ę głównie choroby układu kr ąż enia, narz ądu ruchu i reumatyczne. W trakcie zagospodarowania infra- strukturalnego znajduje si ę miasto Supra śl, które w roku 2001 uzyskało status mia- sta uzdrowiskowego. Gmina Mielnik byłaby kolejnym obszarem stwarzaj ącym mo żliwo ść poprawy zdrowia fizycznego i psychicznego. Jest to gmina niewykorzystanych szans w województwie podlaskim, w którym z dobrym skutkiem mo że rozwija ć się tury- styka uzdrowiskowa. Celem artykułu jest wskazanie mo żliwo ści rozwoju turystyki uzdrowiskowej w miejscowo ści, która nie była i nie jest dostrzegana przez władze lokalne i woje- wódzkie. Posiada bogate walory przyrodnicze, krajobrazowe, kulturowe i zdrowot- ne. Artykuł powinien by ć inspiracj ą do podj ęcia dyskusji i analizy, a w konse- kwencji działalno ści, zmierzaj ących do utworzenia w najbli ższym czasie miejsco- wo ści uzdrowiskowej z gminy Mielnik. 1. Ogólna charakterystyka gminy Mielnik Gmina Mielnik (rysunek1) jest najbardziej wysuni ętym na południowy wschód obszarem powiatu siemiatyckiego (woj. podlaskie). Poło żona jest na Wysoczy źnie Drohiczy ńskiej. Od wschodu graniczy z Białorusi ą, a od południa z rzek ą Bug, jedn ą z najpi ękniejszych rzek Polski. Ponadto graniczy z gminami: Siemiatycze i Nurzec Stacja oraz powiatem łosickim. Dodatkowo obszar wysoczyzny poprze- dzielany jest dolinami dopływów Bugu - M ętnej i Moszczonej. Najwy ższym 94 Economy and Management – 2/2010 Rozwój turystyki uzdrowiskowej w gminie Mielnik wzgórzem moreny czołowej jest ,,Góra Usze ście” wznosz ąca si ę na wysoko ść 204 m n.p.m 2. O bogactwie środowiska przyrodniczego gminy świadcz ą du że kom- pleksy le śne. Na jej obszarze wyst ępuje najwi ększy w powiecie siemiatyckim wska źnik lesisto ści, który wynosi 60% z bogatym runem le śnym (grzyby, jagody, maliny, je żyny). Obszar gminy wynosi 196,24 km², z ogóln ą liczb ą 2708 miesz- ka ńców, na którym u żytki rolne stanowi ą 35%. W zwi ązku z wyst ępowaniem uni- kalnych walorów przyrodniczo-krajobrazowych na obszarze gminy znajduj ą si ę: - Park Krajobrazowy ,,Podlaski Przełom Bugu"; - rezerwat przyrody "Góra Usze ście", chroni ący ro ślinno ść kserotermiczn ą; - rezerwat przyrody "Gr ąd Radziwiłłowski"; - zespół przyrodniczo-krajobrazowy "Głogi" – dobrze zachowane twory polo- dowcowe w postaci licznych wzniesie ń poprzecinanych sieci ą w ąwozów. pow. Bielsk Podlaski pow. Hajnówka pow. Sokołów Podlaski Białoru ś pow. Łosice Źródło: opracowanie własne. Rys.1. Obszar gminy Mielnik Na obszarze gminy wyst ępuj ą rzadkie gatunki kserotermiczne. Ponadto gmina Mielnik poło żona jest na obszarze Zielonych Płuc Polski, w regionie zwanym Nadbu żańskim Podlasiem, w otoczeniu 12 pomników przyrody. Na jej powierzch- ni poza walorami środowiskowymi wyst ępuj ą termiczne wody solankowe, które jak dotychczas nie zostały wykorzystane do celów leczniczych. Wst ępne eksperty- 2 Witryna internetowa: http://www.mielnik.com.pl, stan z dn. 03.09. 2010 r. Economy and Management – 2/2010 95 Mikołaj Jalinik zy wykazały du że warto ści lecznicze wód solankowych, na bazie których mo żna rozwija ć wodolecznictwo. Z s ąsiaduj ących gmin jest mo żliwo ść pozyskania boro- win, które z powodzeniem b ędą słu żyły do leczenia stawów i chorób reumatycz- nych. St ąd te ż bezprecedensowo Mielnik mo że ubiega ć si ę o status uzdrowiska. O swoisto ści i niepowtarzalno ści tego miejsca decyduj ą walory przyrodniczo- krajobrazowe doliny Bugu, takie jak: - naturalne koryto rzeczne z licznymi skarpami, rozległymi ł ąkami i pastwiskami, meandrami, mieliznami, wyspami, z przepi ęknymi starorzeczami, które nie istniej ą dzi ś w Europie - wysokie kraw ędzie wysoczyzny morenowej, z rozległ ą panoram ą widokow ą na dolin ę Bugu (Góra Zamkowa w Mielniku, punkt widokowy w Nie- mirowie); - bogactwo fauny i flory z du żym udziałem rzadkich, gin ących i chronionych ro- ślin; - liczne pomniki przyrody; - le śne oazy ciszy i spokoju. Obszar gminy bogaty jest równie ż w walory antropogeniczne, które w znacznej mierze skoncentrowane s ą w najwi ększym o środku turystycznym w Mielniku. Walory antropogeniczne to głównie zabytki architektury sakralnej, takie jak: ko- ścioły, cerkwie, kaplice, synagogi, młyny, wiatraki. Gmina Mielnik słynie tak że z eksploatowanych od stuleci złó ż kredy, która słu ży jako cenny surowiec budowla- ny i do produkcji kredy szkolnej. Bud żet gminy zasila przepompownia ropy, która znajduje si ę o kilka kilometrów od Mielnika, we wsi Adamowo. Stąd tłoczona jest ropa naftowa ruroci ągiem "Przyja źń " do pa ństw europejskich3. 2. Warunki rozwoju rodzajów i form turystyki w gminie Szczególnie sprzyjaj ące warunki rozwoju na wymienionym obszarze posiada tury- styka wiejska, a głównie jej forma.- agroturystyka. Gmina Mielnik jest rejonem o znacznej liczbie funkcjonuj ących gospodarstw agroturystycznych. Do ść pr ęż nie, poza turystyk ą wiejsk ą, rozwija si ę turystyka weekendowa i krajoznawcza, która bazuje si ę na unikatowych walorach przyrodniczych, krajobrazowych i kulturo- wych. Gmina Mielnik jest dogodnym miejscem, z którego mo żna odwiedzi ć: Dro- hiczyn, Sarnaki, Klimczyce, Grabark ę, Ciechanowiec, Korczew czy znan ą stadninę koni arabskich w Janowie Podlaskim. Jest to obszar, na którym poza turystyk ą 3 Witryna internetowa: http://www.mielnik.com.pl, stan z dn. 09.03.2010 r. 96 Economy and Management – 2/2010 Rozwój turystyki uzdrowiskowej w gminie Mielnik uzdrowiskow ą z powodzeniem mog ą rozwija ć si ę inne rodzaje i formy turystyki. Ruch turystyczny koncentruje si ę w głównej mierze w dolinie rzeki Bug. Na obsza- rze gminy Mielnik funkcjonuje osiemna ście gospodarstw agroturystycznych oraz dwa pensjonaty (Panorama, Ostoja). Przy zwi ększonym ruchu turystycznym na pewno wymienione obiekty nie zaspokoj ą potrzeb turystów, ale z powodzeniem mo że powsta ć hotel, który słu żyłby kuracjuszom i wszystkim zainteresowanym wypoczynkiem w gminie Mielnik. Poza wymienionymi obiektami świadcz ącymi usługi turystyczne do dyspozycji turystów s ą: Samorz ądowy O środek Wypoczynkowy, prowadzony przez samorz ąd gminy Mielnik (21 miejsc noclegowych w domkach kempingowych, dost ępnych jedynie w sezonie turystycznym), O środek Wypoczynkowy OSP, zarz ądzany przez Urz ąd Gminy Mielnik (38 miejsc noclegowych, dost ępny w okresie całego roku). Dodatkowo wyst ępuj ą równie ż dwa pola namiotowe w uroczysku Głogi i Topoli- na. Największ ą jednak liczb ę miejsc noclegowych dostarczaj ą gospodarstwa agro- turystyczne. Analizuj ąc istniej ącą baz ę gastronomiczn ą, wymieni ć nale ży trzy lo- kale gastronomiczne: restauracj ę Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”, bar „Pod Beczułk ą” oraz restaurację „Panorama”. W Mielniku znajduj ą si ę równie ż niewielkie wypo życzalnie sprz ętu wodnego i sportowego, dzi