Dorpsraad Vriescheloo www.vriescheloo.nu/dorpsraad

DORPSVISIE

VRIESCHELOO, APRIL 2017

Behouden van onze kwaliteiten en realiseren van onze dromen INHOUDSOPGAVE

Voorwoord…..blz. 3 Samenvatting…..blz. 4 Inleiding….. blz. 5 Kwaliteiten….. blz. 8 Wensen….. blz. 12 Kansen….. blz. 15 Stichting leefbaarheid….. blz. 15 Contactinformatie…… blz. 16

Bronvermelding……blz. 17

2

VOORWOORD

Met trots presenteert de dorpsraad ‘de Dorpsvisie Vriescheloo’! Een document dat door de totstandkoming en de actualiteit steeds dynamisch zal zijn. Het ligt er nu zoals we samen besproken en vastgesteld hebben in 2016 en aangevuld in 2017 met reacties uit het dorp. Maar het zal steeds weer worden aangevuld met nieuwe inzichten.

In klein comité is in juni 2015 een brainstorm gehouden over ons dorp. Wat kenmerkt Vriescheloo? Waar zijn we trots op? en Wat ontbreekt nog? zijn vragen die we tijdens de brainstorm gesteld en beantwoord hebben. Dit is verwerkt in de dorpsvisie die door dit klein comité akkoord bevonden is. Al deze mensen vroegen vervolgens vijf mensen in hun omgeving (netwerk) om deze visie ook te onderstrepen. Zo rolt de visie zich uit over ons dorp, waardoor het een breed gedragen document wordt.

Na vaststelling publiceren we het document op www.vriescheloo.nu. en kan men steeds de meest actuele versie raadplegen. Immers, de visie is dynamisch!

Veel leesplezier!

Dorpsraad Vriescheloo

Actie – Reactie Tijdens de brainstormsessie kwamen ook al ideeën op tafel. Eén daarvan voerden we meteen uit: het welkomstbord aan de Dorpsstraat. Dat we trots zijn op ons dorp werd wel duidelijk tijdens de brainstorm. Zo trots, dat het jammer is dat mensen komend vanaf Bellingwolde niet meteen weten na het Veendiep al in Vriescheloo te rijden. Ooit stond er een bord met ‘welkom’ erop, maar dat werd helaas meteen vernield. Nu proberen we het nogmaals, dit keer in de stijl van de Dorpsschooltuin.

In maart 2016 werd het bord geplaatst. Een jaar later zijn er ook borden geplaatst vanaf Wedde en Veelerveen. Zodat men zich nu vanuit alle omliggende dorpen welkom voelt in ons dorp.

3

SAMENVATTING

Met deze dorpsvisie plaatst dorpsraad Vriescheloo een stip op de horizon waar onze kwaliteiten, wensen en kansen samenkomen.

Kwaliteiten zijn zaken die Vriescheloo al heeft en die we ook zeker moeten houden. Het zijn onze juweeltjes die de leefbaarheid in ons dorp beïnvloeden. We zullen ons er sterk voor maken om deze absoluut te behouden.

Het zijn:

- Samenwerkingsschool De Driesprong - Dorpsschooltuin Vriescheloo - Rust, Ruimte en Recreatie - Kerkgebouwen en begraafplaats - Molen De Korenbloem - Dorpshuis ’t Ganzenust - Speeltuin - Veendiepseplassen - d’Olle Witte Schoule - De Gaast - Engbert Drenthbos

Wensen zijn zaken die we kunnen realiseren. Waar ons dorp mooier van wordt. Waardoor de inwoners nog trotser worden. Maar waar we wel onze schouders onder moeten zetten, om het voor mekaar te krijgen. Wensen waar we met elkaar – en met hulp van anderen - ons best voor moeten doen.

- Wensen om de verkeersveiligheid te verbeteren - Fietspad Dorpsstraat opknappen - Zorg uitbreiden in Vriescheloo - Opknappen dorpshuis ’t Ganzenust - Samen werken aan lange termijnvisie sociale woningbouw - Snel Internet voor heel Westerwolde

Dan zijn er ook nog kansen voor ons dorp. Kansen gaan een stapje verder dan wensen. Een soort dromen dus. Ze zijn ook enigszins buiten onze invloed. Want anderen zullen dit moeten initiëren.

- Ondernemers verbinden, waardoor ze versterken - Verkoop streekproducten in het dorp - Verbinden diverse delen bos - Recreatie uitbreiden

4

INLEIDING

Lintdorp in het groen Vriescheloo is een lintdorp dat zich kenmerkt door rust, ruimte en natuurschoon met diverse landschappen. Landschappen die zich uitstekend lenen voor recreatie: wandelen en fietsen. Daarnaast is Vriescheloo een uniek dorp als het gaat om grondsoorten. Drie grondsoorten – die ook drie culturen weerspiegelen – komen er samen: klei, veen en zand.

Inwoners De bijna 1.000 inwoners wonen in verschillende soorten woningen in diverse prijsklassen en zijn over het algemeen gastvrij te noemen. Veel inwoners wonen er al hun hele leven, andere komen van elders naar ons dorp. Jonge mensen, geboren in ons dorp, die elders gaan wonen voor studie of werk, keren niet of nauwelijks terug.

Inwoneraantallen Onze gemeente en dus ook ons dorp, wordt al jaren genoemd als het gaat om krimp. De percentages liegen er niet om.

5

Ons dorp telt op peildatum 1 januari 2015, 967 inwoners. De krimpcijfers, zoals die enkele jaren geleden gepresenteerd werden, zijn tot nu toe niet bewaarheid geworden. Want vergeleken met 2009 zijn we zelfs met 2 inwoners gegroeid. Dat is een miniem aantal natuurlijk, maar we kunnen wel constateren dat we qua inwoneraantal stabiel blijven.

995

990

985

980

975

970

965

960

955

950 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Wat wel speelt, is de leeftijdsopbouw. Ons dorp vergrijst. Er komen meer ouderen, de groep gepensioneerden is de afgelopen vijf jaar met 40% gegroeid. Terwijl de dertigers ons dorp verlieten: een afname van ruim 30%.

120

100

80

60

40

20

0

2009 2010 2011 2012 2013 2014

Bron: demografische gegevens gemeente Bellingwedde

6

Oost-Groningen De beeldvorming over Oost-Groningen is negatief. Oost-Groningen is ver weg, armoedig en heeft een hoge werkloosheid. Passanten die hier dan toch terecht komen, kijken hun ogen uit. Wisten niet dat het zo mooi zou zijn in Vriescheloo. Dit beeld moeten we breder zien te krijgen. Mensen moeten op afstand weten hoe mooi het hier is en ze daardoor onze kant op bewegen (tijdelijk, dan wel permanent). Mensen uit het westen van ons land kopen hier een vrijstaande woning voor een bedrag, waarvoor ze in de Randstad niet eens een rijtjeswoning zouden kunnen kopen.

Wonen en werken De werkgelegenheid in Westerwolde is onvoldoende toereikend. Wél is thuiswerken of flexwerken mogelijk en kleine zelfstandigen, die hun werk grotendeels via internet doen, kunnen hier ook heel goed terecht. Daarnaast kunnen de mensen die wel woon-werkverkeer hebben tot 70 kilometer filevrij naar hun werk rijden. Jonge gezinnen kunnen hun kinderen laten opgroeien in een mooie, rustige, kindvriendelijke omgeving. Het woongenot is groot in Westerwolde! Daarnaast wordt steeds aantrekkelijker om in Duitsland te gaan werken. Met namen in het middenbedrijf is er veel vraag naar arbeidskrachten. Dat biedt kansen voor de toekomst.

Cittaslow Vriescheloo maakt deel uit van de gemeente Westerwolde in oprichting dat het keurmerk Cittaslow heeft. Cittaslow is het internationale keurmerk voor gemeenten die op het gebied van leefomgeving, landschap, streekproducten, gastvrijheid, milieu, infrastructuur, cultuurhistorie en behoud van identiteit tot de top behoren. Het leven in een Cittaslow is in feite een bepaalde manier om er een gewone levensstijl op na te houden in plaats van de hedendaagse trend te volgen. En dan is het de bedoeling: minder hectisch, minder productiegericht en minder snel. Dat kan in Vriescheloo! Daarom is de dorpsraad sinds 19 januari 2016 officieel supporter van Cittaslow.

7

KWALITEITEN

Vriescheloo heeft een aantal kwaliteiten. Kwaliteiten die behouden moeten worden en waar ons dorp niet zonder kan.

SAMENWERKINGSSCHOOL In Vriescheloo staat een basisschool, De Driesprong. Deze school is een fusie tussen CBS De Bron uit Vriescheloo, OBS ’t Vrieske Honk uit Vriescheloo en OBS De Zuidvenne uit Veelerveen. De school is een samenwerkingsschool met continurooster. Met dit continurooster biedt de school àlle leerlingen gratis overblijf aan. Dat stelt ouders in staat om overdag te werken, temeer omdat er ook aansluitend voldoende opvang mogelijk is.

De dagindeling van De Driesprong ziet er als volgt uit:

Maandag, dinsdag, donderdag 08.30 – 10.00 uur Lesprogramma en vrijdag 10.00 – 10.30 uur Kleine pauze met tussendoortje en buiten spelen 10.30 – 12.00 uur Vervolg lesprogramma 12.00 – 12.45 uur Eten en pauzeren onder toezicht 12.45 – 14.45 uur Lesprogramma Woensdag 08.30 – 10.00 uur Lesprogramma 10.00 – 10.30 uur Kleine pauze met tussendoortje en buiten spelen 10.30 – 12.15 uur Vervolg lesprogramma *Vrijdag Groep 1 en 2 zijn op vrijdag de hele dag vrij.

Samenwerkingsschool De Driesprong biedt de leerlingen daarnaast: - keuze voor openbare of christelijke levensbeschouwelijke lessen; - een sociaal veilig klimaat waarin leerlingen, leerkrachten en ouders zich thuis voelen; - thematisch onderwijs waarin verschillende vakken in samenhang aan bod komen.

8

DORPSSCHOOLTUIN Op een plek waar ooit huurwoningen stonden, realiseerde de dorpsraad in samenwerking met de school, de gemeente en de woningcorporatie een dorpsschooltuin. In deze tuin komen de leerlingen van samenwerkingsschool De Driesprong elke week tuinieren. Zij worden begeleid door een groep enthousiaste vrijwilligers. De oogst die de kinderen van de tuin halen wordt uitgedeeld, maar ook gebruikt om samen te koken op school.

Vanaf 2016 wordt gekeken of de goede oogst verkocht kan worden. Met dat geld kunnen weer nieuwe zaden en benodigdheden gekocht worden.

Foto: Radio 2 op bezoek in de tuin

RUST EN RUIMTE Vriescheloo kenmerkt zich door rust en ruimte. Voor natuurliefhebbers en aanbidders van rust is het een geweldige plek. Het dorp kent veel verschillende landschapselementen: bos, paden, ruime akkers en veel stroken met wilde bloemen. Deze kenmerken moeten voor het dorp behouden blijven.

KERKGEBOUWEN EN BEGRAAFPLAATS Vriescheloo heeft twee kerkgebouwen, één langs de Wedderweg en één langs de Dorpsstraat (met daarachter een begraafplaats) . Het zijn specifieke elementen in het dorp, die bepalend zijn voor het dorpsaanzicht.

Foto: Baptistenkerk, Wedderweg Kerk Protestantse gemeente Vriescheloo, Dorpsstraat

9

MOLEN DE KORENBLOEM Aan de Wedderweg staat een stellingmolen, genaamd De Korenbloem die als trekpleister dient voor recreanten. De molen heeft vrijwillige molenaars en draait regelmatig. Bovendien zijn er in de molen diverse producten te koop, waaronder diverse soorten meel, eieren en streekproducten. Bij de molen is een pension en theehuis gelegen en er is bovendien een directe doorsteek naar de Dorpsschooltuin.

Foto: De Korenbloem gezien vanuit de Dorpsschooltuin

DORPSHUIS ’T GANZENUST Dorpshuis ’t Ganzenust staat in het hart van ons dorp aan de Meidoornweg. Het is een ontmoetingsplaats voor jong en oud. Onlangs wisselden de pachters. De nieuwe pachter heeft frisse ideeën en wil er weer een levendige plek van maken. In de weekenden is de snackbar van het dorpshuis geopend. Men kan er dan terecht voor een versnapering en het afhalen van diverse snacks. Voor een kleine gemeenschap als Vriescheloo is een dergelijke plek heel belangrijk.

SPEELTUIN Voor de kinderen in het dorp heeft Vriescheloo een prachtige speeltuin, In 2006 is deze helemaal vernieuwd en tot de dag van vandaag is de speeltuin erg netjes en in goede staat. De omwonenden houden dit ook nauwlettend in de gaten. De speeltuin kent een aantal prachtige toestellen (met keurmerk) en een trapveldje.

VEENDIEPSEPLASSEN Nabij de grens met Bellingwolde liggen de Veendiepseplassen. De naam zegt het al, ze grenzen aan het Veendiep. De eerste plas, aan de kanaalkant, staat te boek als zwemwater. Het heeft een klein strandje, dat onlangs op verzoek van de dorpsraad is hersteld. Zij houden nu ook nauwlettend in de gaten of het gebied netjes blijft.

10

D’OLLE WITTE SCHOULE Er zijn meerdere redenen om d’Olle Witte Schoule voor Vriescheloo te behouden:

- Het is een karakteristiek, prachtig gebouw. - Het is een prachtig initiatief voor mensen met verstandelijk en meervoudige beperkingen. - Het is de grootste werkgever van ons dorp.

De Gaast Grenzend aan Wedderbergen en Blijham ligt het natuurgebied De Gaast. Als je over het pad door de Gaast fietst, heb je aan de ene kant een wijds uitzicht over akkers met boomsingels. Aan de andere kant zie je ruigten, rietkragen en wilgenbosjes, het boezemgebied van de Westerwoldse Aa. Een parel voor Vriescheloo!

11

WENSEN

We zijn trots op wat we hebben en dat willen we graag behouden. Maar er zijn ook zeker wensen voor Vriescheloo. Wensen die reëel zijn en waar we met elkaar voor kunnen gaan!

VERKEER Wedderweg Ons dorp is prachtig om door te fietsen of te wandelen. Langs de Veendiepseplassen, via de Dorpsstraat naar Wedde bijvoorbeeld. Echter op dat laatste stukje wordt het een stuk gevaarlijker. De Wedderweg is nauw, bochtig en heeft een erg smalle rijstrook. Voor fietsers en wandelaars onplezierig. De mogelijkheden voor een fietspad zijn al eens uitvoerig uitgezocht. Die plannen zijn mislukt. Maar een voetpad kent andere regelgeving en is wellicht wél haalbaar. Deze wens is inmiddels kenbaar gemaakt bij burgemeester en wethouders (en ook besproken in de verkeerscommissie).

Veel inwoners onderstrepen dit belang!

Foto: Wedderweg 2015

Koeweg Er komen veel fietsers over de Koeweg,. Tevens is het een onderdeel van een rondje Vriescheloo – denk aan de hondenuitlaters. Maar in het donker is dit niet aan te bevelen. Er ontbreekt namelijk fatsoenlijke verlichting. Twee à drie lantaarns zouden het fietspad een stuk veiliger maken en ook geschikt voor in de avonduren. Verlichting maakt deel uit van het lichtplan van de gemeente. Op dit moment heeft het geen prioriteit en zijn ook de financiën niet voorhanden. Wel wordt het meegenomen op een wensenlijstje. Mogelijk dat de dorpsraad nog subsidiegelden hiervoor beschikbaar kan krijgen.

12

DORPSSTRAAT Langs de Dorpsstraat wordt veelvuldig gebruik gemaakt van het fietspad. Door inwoners, scholieren en recreanten met name. Het onderhoud van het fietspad is anno 2016 achterstallig. Het pad kent vele gaten en oneffenheden. In de verkeerscommissie is dit aangekaart. Meer verlichting om de verkeersveiligheid te vergroten, zou ook wenselijk zijn.

Foto: fietspad langs Dorpsstraat

Industrieweg De wegversmalling in de Industrieweg is niet ideaal. In plaats van verkeersremmend te zijn, gaan automobilisten soms harder rijden om eerder dan de tegenligger bij de versmalling te zijn. Ook voor fietsers (met name de kinderen) is het geen wenselijke situatie. Een fietser en auto kunnen elkaar passeren, maar dit levert gevaarlijke situaties op. Beter is het om de fietsers buiten de verkeersobstakels om te laten fietsen. Dan hoeven ze niet dezelfde route af te leggen als de auto’s.

Verkeerssituatie bij de school De verkeerssituatie bij de school is al jaren onderwerp van gesprek en een oplossing lijkt ver weg. De inrit van de school wordt nu vrij gehouden voor de kinderen die op de fiets naar school komen. Auto’s parkeren aan één zijde, maar niet op het voetpad. Bovendien laten ze tien meter vrij voor en na de inrit. Als iedereen zich hier aan houdt, is de situatie nog niet ideaal, want de rij met auto’s is zo lang dat de bocht totaal onoverzichtelijk wordt. Er is een ander pad naar school toe, maar dat is niet van de gemeente. Mogelijk dat fietsers daar langs kunnen en er parkeergelegenheid op het plein komt. Deze wens is neergelegd bij de verkeerscommissie. Veel bewoners uiten dezelfde zorgen rondom deze situatie.

ZORG De zorg in Vriescheloo is niet nabij. Huisartsen en tandartsen zitten in naastgelegen dorpen, ziekenhuizen nog veel verder weg. Bovendien wordt het aantal mensen dat hulpbehoevend is alsmaar groter (lees: vergrijzing). We hebben in Vriescheloo wél een wijk- en zorgcentrum voor mensen met een verstandelijke en meervoudige beperking. Dit gebouw biedt meerdere mogelijkheden op het gebied van zorg. Een logopedist heeft er al zitting (ook voor inwoners van Vriescheloo), zo zou een huisarts er ook zitting kunnen nemen en/of een fysiotherapeut.

13

In Vriescheloo doen we ’t zo! - Wedde dat ’t lukt? In buurdorp Wedde is het project Wedde dat ’t lukt succesvol. Formele en informele zorg worden in dit project gecombineerd. Vrijwilligers maken thuis blijven wonen mogelijk voor de hulpbehoevende ouderen. Dit project wordt eveneens uitgerold in Vriescheloo. De dorpsraad heeft contact met de dorpsondersteuner van Wedde en tijdens de jaarvergadering van 2016 presenteerde de projectgroep zich aan ons dorp. Onlangs zijn in Vriescheloo vrijwilligers geworven en is de eerste bijeenkomst geweest. DORPSHUIS ’T GANZENUST Het dorpshuis kan wel een opknapbeurt gebruiken. Passanten zien nauwelijks dat het een openbaar gebouw is en het heeft geen directe aantrekkingskracht. Een terras(overkapping) met zitjes en parasols zou al een enorme verbetering zijn. Ook de zaal met toneel zelf kan een opfrisbeurt gebruiken. En zo zijn er vast nog meer wensen, die in een apart project vastgelegd moeten worden.

SAMENWERKEN AAN LANGE TERMIJN VISIE SOCIALE WONINGBOUW Wij willen jaarlijks meedenken mee denken over de toekomst van de sociale woningbouw in ons dorp. Hierover gaan we twee keer per jaar met Acantus van gedachten wisselen. We gaan samenwerking zoeken met de Bewoners Organisatie Bellingwedde. Deze organisatie heeft prestatieafspraken gemaakt met de gemeente en Acantus.. Het verlies van de woningen aan de Berkenweg wisten we om te zetten in een nieuwe kans: de dorpsschooltuin. Maar we willen starters graag de mogelijkheid bieden om in Vriescheloo te komen wonen. SNEL INTERNET VOOR HEEL WESTERWOLDE In ons buitengebied zou Snel Internet (lees: glasvezel) moeten komen. De Stichting Westerwolde en Stadskanaal probeert dit realiseren. Wij steunen dit initiatief.

14

KANSEN

Kansen zijn er ook genoeg in ons dorp. Kansen zijn zaken, waar we deels geen invloed op hebben en waarvoor we andere partijen nodig hebben.

Ondernemers verbinden In ons dorp zijn nog al wat ondernemers actief. Sommige heel zichtbaar, anderen ietwat onopvallend. Veel van deze ondernemers zouden kunnen samenwerken door elkaar te promoten. Zo versterken ze hun positie. Dat kan door samen te werken in arrangementen, maar ook door simpelweg naar elkaar te verwijzen. Tijdens een ondernemerscafé willen wij ze met elkaar in contact brengen.

Streekproducten In de geest van het keurmerk Cittaslow zou het voor Vriescheloo een verrijking zijn als een akker- of tuinbouwbedrijf streekproducten gaat verbouwen én verkopen in eigen winkels. Veel streekproducten zijn relatief arbeidsintensief, hetgeen werkgelegenheid oplevert. Daarnaast komen mensen van buiten vaker naar ons dorp om deze winkels te bezoeken. In de molen zijn nu al op kleine schaal streekproducten verkrijgbaar.

Het bos Achter de Industrieweg begint het bos van Vriescheloo. Een plek waar veel mensen hun hond uitlaten, een wandeling maken of op de mountainbike doorheen fietsen. Er ligt een mooie kans om het bos zover uit te breiden dat het tot de Veendiepseplassen reikt.

Recreatie Vriescheloo heeft voor de recreant al veel moois te bieden. Dit zou echter nog uitgebreid kunnen worden. Door overheidsimpulsen, maar ook zeker door particuliere initiatieven. We zien onze molen De Korenbloem als de spil in ons dorp. Van waaruit tal van initiatieven kunnen beginnen. Zoals wandeltochten, fietstochten, workshops, enzovoort.

STICHTING LEEFBAARHEID

Om kansen en wensen te kunnen realiseren, is geld nodig. Daarom is in mei 2016 de stichting Leefbaarheid Vriescheloo opgericht. Zodat we ook subsidies kunnen aanvragen om onze dromen waar te kunnen maken.

15

CONTACTINFORMATIE

Misschien heeft u vragen over deze dorpsvisie. Of wilt u iets opmerken? Aarzel dan niet om contact op te nemen.

Dorpsraad Vriescheloo bestaat uit zeven leden:

WILLEKE BERGMAN WUBBO MULDER PETER ZUUR INGEBORG VAN VEEN VOORZITTER SECRETARIS PENNINGMEESTER LID

Tel 0597 541655 Tel 0597 541071 Tel 0597 541094 Tel 0597 857982 [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] MIJNTJE DE BRUIN RICHARD MARGRIET GOBETS LID BLOMMESTIJN LID

Tel 0597 855498 Tel 06-30645447 Tel [email protected] [email protected] [email protected]

Secretariaat

Dorpsraad Vriescheloo Wedderweg 24 9699 Vriescheloo [email protected] www.vriescheloo.nu/dorpsraad

16

BRONVERMELDING

Voor de totstandkoming van dit document is gebruikt gemaakt van de volgende bronnen:

- Brainstormsessie juni 2015 - ‘Hoera, ons dorp krimpt’ – opgesteld door de dorpsraad Vriescheloo in november 2010 - www.bellingwedde.nl - www.cittaslow-nederland.nl

17