DOCSLIB.ORG

Het Boek. Serie 2. Jaargang 31

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Het Boek. Serie 2. Jaargang 31 Het Boek. Serie 2. Jaargang 31 bron Het Boek. Serie 2. Jaargang 31. Martinus Nijhoff, Den Haag 1952-1954 Zie voor verantwoording: https://www.dbnl.org/tekst/_boe031195201_01/colofon.php Let op: werken die korter dan 140 jaar geleden verschenen zijn, kunnen auteursrechtelijk beschermd zijn. 1 [Het Boek, jaargang 1952-1954] Een onbekende afbeelding van de stad Deventer uit het midden van de zestiende eeuw In het Museum ‘de Waag’ te Deventer wordt de topografische atlas van die stad bewaard. Deze verzameling, grotendeels bijeengebracht door de ijverige zorgen van de vroegere directeur, wijlen dr. M.E. Houck1), is vrij volledig. Als wij ons beperken tot de platen, waar de gehele stad, hetzij in plattegrond, hetzij in prospect, is afgebeeld, dan vinden wij er de kaart van Jacob van Deventer - in reproductie, het origineel is in Madrid! - de plattegronden uit het stedenboek van Braun en Hogenberg, uit Guicciardini's beschrijving der Nederlanden, uit de stedenatlassen van Blaeu, Janssonius en Frederik de Wit, de prospecten uit andere uitgaven van Guicciardini's werk, uit Merian's Topographia Germaniae Inferioris en vele andere. Bovendien zijn er meer zeldzame en zelfs unieke stukken. Wij noemen slechts het curieuse schilderstuk, waar Rennenberg's beleg van 1578, met topografisch zeer nauwkeurige wedergave van de stad, in beeld is gebracht2). Zelden of nooit komt het voor, dat nog eens op een stuk, dat volkomen onbekend is, de hand kan worden gelegd. Aanbiedingen van antiquairs of belangstellenden in Deventer's historie - soms hoop gevend door een omschrijving, die niet zo dadelijk thuis is te brengen - blijken bijna steeds bij nadere beschouwing oude bekenden te zijn. Zo was mijn verwachting niet hoog gespannen, 1) H. Kronenberg. In Memoriam Dr M.E. Houck. Verslagen en Mededeelingen Overijsselsch Regt en Geschiedenis, deel 56 (1940), p. XIX-XXIII. 2) Een reproductie is toegevoegd aan het artikel van W.H. Cost Iordens. Het beleg van Deventer door den graaf van Rennenberg in het jaar 1578. Overijsselsche Almanak (1839), p. 1-54. Aldaar p. 42-54 topografie van Deventer volgens deze kaart. Voorts vindt men verkleinde reproducties van dit schilderij in M.E. Houck. Wandelingen door Oud-Deventer (Deventer 1909), tegenover p. 1; in M.E. Houck. Oud-Deventer prentenboek (Deventer 1912), p. 3; in J.A. Mulock Houwer. Oud-Deventer (Bouwkundig Tijdschrift XVIII (1900), Plaat I, figuur 2 en in S.J. Fockema Andreae en E.H. ter Kuile. Duizend jaar bouwen in Nederland, deel I (Amsterdam 1948), afb. 1. Het Boek. Serie 2. Jaargang 31 2 toen in de oorlogsjaren een bezoeker van de Athenaeum-Bibliotheek, die mijn liefhebberij voor oude kaarten en topografische prenten kende, mij vertelde, dat in zijn verzameling enige oude afbeeldingen van Deventer aanwezig waren. Groot was mijn verrassing toen mij een foto werd toegezonden van een prent, die voor de kenners van Oud-Deventer volkomen nieuw was. Het was een stadsgezicht, dat bij nader onderzoek uit het midden van de zestiende eeuw bleek te zijn. Wij vertelden de eigenaar, dat hij in het bezit was van een, voor zover ons bekend, uniek stuk, dat van grote waarde voor Deventer was en toen maakte de eigenaar, die niet genoemd wenst te worden, het mooie gebaar de prent aan de stad te schenken ter plaatsing in het Museum ‘de Waag’. Geven wij eerst een korte beschrijving van het bij dit artikel gereproduceerde stadsgezicht. Deventer is gezien van de overzijde van de IJsel, iets vanuit de hoogte, zodat alle belangrijke gebouwen te vinden zijn. De stadsafbeelding is de afdruk van een houtsnede, 10 cm. hoog en 35 cm breed. Boven langs de rand van het tafereel, dat behalve genoemde houtsnede met losse lettertypen gedrukte tekst bevat, staat als opschrift met flinke letters: ‘Warafftige affconterfehtinge der heerlicte Kenfer vrie Anse Stadt Dauontur’, dus in modern Nederlands: Getrouwe afbeelding van de roemruchte Keizerlijke Vrije Hanzestad Deventer. Dan vindt men nog boven de stadsafbeelding drie vierregelige versjes, waar ‘Davonturium’ (Deventer), Mars en Fortuna sprekende worden ingevoerd. Verder is langs de rechterrand de legenda of aanwijzing afgedrukt, waar achter de letters A-Q, die men boven de stad terugvindt, de aanduiding van de afgeconterfeite gebouwen is te vinden. Tenslotte is onder het stadsgezicht in vijf kolommen een ‘Rythmica compositio’ afgedrukt, een echt humanistenproduct, waarin - vanaf de tijden der Romeinen! - het roemruchte verleden van de stad Deventer wordt verheerlijkt. Aan het slot een korte bronvermelding van de rederijker-historicus. Het geheel meet 27.5 × 37.5 cm. Dat gedicht had ik meer gezien. Het stond nl. in Revius' Daventriae illustratae sive historiae urbis Daventriensis libri sex (Lugduni Batavorum 1651), op pag. 5-10. En jawel! duidelijk bleek, dat de bekende Deventer predikant, dichter en geschiedkundige Jacobus Revius een exemplaar van onze houtsnede Het Boek. Serie 2. Jaargang 31 3 onder ogen had gehad. Immers hij schrijft (pag. 5): ‘Haec1) colligere est ex rythmica quadam compositione, ante seculum, aut praeter propter Daventriae excusa, et urbis delineatione subjecta, quam in hisce nostris conservari ab interitu non ingratum, ut opinor, erit. Ita autem habet....’2). Nog op een geheel andere plaats wordt onze afbeelding vermeld, nl. in het kort vòòr de oorlog verschenen werk van Fr. Bachmann over oude stadsafbeeldingen3). Verwezen wordt naar Katalog 96 van Jacques Rosenthal, Buch- und Kunstantiquariat München: Alte Atlanten, Landkarten, Ansichten, Flugblätter (1938), waar op p. 61 als no. 693 de volgende nauwkeurige beschrijving vòòrkomt: ‘Deventer. Warafftige affconterfeytinge der Anse Stadt Dauontur. Flugblatt mit Ansicht der Stadt in Holzschnitt und fünfspaltigem lateinischen und holländischen Text in Typendruck (Um 1570). Qu. Fol. Ansicht 10 × 35 cm. Interessante und schöne Ansicht der Stadt. Darunter ein niederländisches Gedicht über die Geschichte Deventers im Mittelalter’. Achteraf is mij gebleken, dat het hier beschreven exemplaar identiek is met het door de gulle eigenaar sindsdien aan het Museum ‘de Waag’ te Deventer geschonken exemplaar4). Zo is dus nu het museum te Deventer in het gelukkig bezit van deze tot op heden unieke afbeelding van de stad, die èn als zeldzaam vroege houtsnede èn als topografisch document van betekenis, verdient in ruimer kring bekend te worden. 1) Nl. de afleiding van de naam Deventer uit D'Avonturium. Een deel van de volksstam, de Catten, zou een van de monden van de Rijn zijn opgevaren en aan die rivierarm een burcht “D'Avonturium”, genaamd naar de avontuur, het geluk, hebben gebouwd. 2) Dit is af te leiden uit zeker berijmd verhaal, een eeuw of daaromtrent geleden te Deventer gemaakt en gevoegd (afgedrukt) onder een afbeelding van de stad; en het zal niet ondienstig zijn, naar ik meen, om dit gedicht voor de ondergang te bewaren door het in ons werk af te drukken. Het luidt als volgt.... 3) Fr. Bachmann. Die alten Städtebilder. Ein Verzeichnisz der graphischen Ortsansichten von Schedel bis Merian. Leipzig 1939, 4o. Zie aldaar p. 302. Door mij is dit werk met de daarbij aansluitende, op p. 6, noot 1 hieronder vermelde plaatwerken besproken in ‘Het Boek’, deel 28 (1944), p. 195-208. 4) In de ‘Koerier’ (Deventer Dagblad) van 19 Mei 1943 gaf ik een bericht over ‘Een belangrijke aanwinst voor het Museum de Waag’. Sindsdien is de houtsnede gereproduceerd door S.J. Fockema Andreae en E.H. ter Kuile. Duizend jaar bouwen, deel I (Amsterdam 1948), p. 126 (alleen de afbeelding van de stad met opschrift), door G.J. Lugard jr. Deventer, de stad van Geert Groote (Amsterdam 1949), p. 6 (alleen het stadsgezicht) en door G.J. Lugard jr. Vijf eeuwen Deventer (Deventer 1949), p. 8-9 (met legenda, opschrift en ‘Rythmica compositio’). Het Boek. Serie 2. Jaargang 31 4 Trachten wij nu onze afbeelding te datéren! De samensteller van de ‘Rythmica compositio’ noemt onder zijn bronnen ‘Sebast. Munst’. Ongetwijfeld wordt hier bedoeld het bekende werk van Sebastian Münster: ‘Cosmographiae Universalis Libri VI = Cosmographia, Beschreibung aller Lender’. Van dit werk verscheen in 1544 de eerste Duitse en de eerste latijnse uitgave. Tot 1628 zagen ruim veertig uitgaven het licht, met tekst in het latijn, Duits, Frans, Engels, Italiaans en zelfs in het Tsjechisch1)! De eerste uitgaven van 1544 bevatten slechts weinig illustraties en waren weinig verbreid. De uitgaven van 1550 en later zijn sterk uitgebreid en minder zeldzaam. De ‘Cosmographia’, waar in een genoegelijke dooreenmenging een wereldgeschiedenis met aardrijkskundige beschrijving van allerlei landen, verder historische - vaak anecdotische! - verhalen en levensbeschrijvingen elkaar afwisselen, alles geïllustreerd met talloze houtsneden, portretten, afbeeldingen van steden, kaarten enz. was een gezocht en geliefd boek geworden, dat veel aftrek vond en zo treft men nu nog in veel bibliotheken een exemplaar - zoals gezegd meestal een uitgave van 1550 of later - aan. Dat de maker van ons gedicht het werk van Sebastian Münster geraadpleegd heeft bewijst dus, dat zijn poëzie nà 1544 en waarschijnlijk niet vòòr 1550 is ontstaan. De topografie geeft ons een datum ante quem. Ter bescherming van de toegang tot de brug over de IJsel werd in de jaren 1552-1558 een bastion gebouwd, dat naar de vroegere stadhouder van Overijsel, Maximiliaan van Egmond, graaf van Buren († 1548) de graaf van Buren werd genoemd2). Ongetwijfeld zou dit bastion, dat b.v. duidelijk is te zien op het genoemde schilderij van het beleg van Deventer in 1578, op onze afbeelding niet hebben ontbroken, indien het toen reeds bestaan had3). De schilder of tekenaar, wiens kunstgewrocht het voorbeeld voor onze houtsnede is geweest, moet dus vòòr 1558 de stad hebben gadegeslagen. Wij concluderen dus, dat de stad omstreeks het jaar 1550 is 1) V. Hantsch. Sebastian Münster, Leben, Werk, Wissenschaftliche Bedeutung. Abhandlungen der philologisch-historischen Classe der Königl. Sächsischen Gesellschaft der Wissenschaften. Band XVIII, no. III. Leipzig 1898. Zie aldaar p. 50-67 en 153-157. 2) De Graaf van Burenstraat herinnert heden nog aan dit vroegere bastion. 3) Het ontbreekt eveneens op de kaart van Jacob van Deventer.
Load more

Recommended publications
  • Repertorium Van Nederlandse Kaartmakers 1500 - 1900
    Repertorium van Nederlandse kaartmakers 1500 - 1900 samengesteld door Marijke Donkersloot-de Vrij Utrecht, 2003 aanvullingen en correcties naar [email protected] http://www.maphist.nl/Repertorium_van_Nederlandse_kaartmakers.pdf © M. Donkersloot-de Vrij Pagina 1 van 230, Laatst afgedrukt op 28-11-2003 11:18 Volgorde van de gegevens in het repertorium: -naam en naamsvarianten -geboorteplaats en jaar, plaats van overlijden en jaar. (de opgegeven sterftedatum is in werkelijkheid wel eens de begrafenisdatum; de gebruikte bronnen bevatten nu eenmaal deze kleine onnauwkeurigheden) - hoedanigheid (d.w.z. aard van de werkzaamheid) in relatie tot de kartografie. - opleidingen, leermeesters - (familie)relaties met anderen uit het repertorium - woon- en werkplaatsadressen - eventueel andere niet-kartografische beroepen - overige bijzonderheden - kaarten, atlassen en globes waarbij de persoon betrokken was als auteur. Gebruikte afkortingen: ARA = Algemeen Rijksarchief, Den Haag (tegenwoordig: Nationaaal Archief genoemd) CT = Caert-Thresoor, tijdschrift voor de geschiedenis van de kartografie in Nederland. GA = Gemeentearchief RA = Rijksarchief TMK = Topographisch en Militaire Kaart UBL = Universiteitsbibliotheek Leiden VOC = Verenigde Oostindische Compagnie WIC = Westindische Compagnie © M. Donkersloot-de Vrij Pagina 2 van 230, Laatst afgedrukt op 28-11-2003 11:18 Korte toelichting In het repertorium zijn in alfabetische volgorde personen opgenomen die een inhoudelijke bijdrage hebben geleverd aan de vervaardiging van kaarten in Nederland in de
    [Show full text]
  • The History of Cartography, Volume 3
    THE HISTORY OF CARTOGRAPHY VOLUME THREE Volume Three Editorial Advisors Denis E. Cosgrove Richard Helgerson Catherine Delano-Smith Christian Jacob Felipe Fernández-Armesto Richard L. Kagan Paula Findlen Martin Kemp Patrick Gautier Dalché Chandra Mukerji Anthony Grafton Günter Schilder Stephen Greenblatt Sarah Tyacke Glyndwr Williams The History of Cartography J. B. Harley and David Woodward, Founding Editors 1 Cartography in Prehistoric, Ancient, and Medieval Europe and the Mediterranean 2.1 Cartography in the Traditional Islamic and South Asian Societies 2.2 Cartography in the Traditional East and Southeast Asian Societies 2.3 Cartography in the Traditional African, American, Arctic, Australian, and Pacific Societies 3 Cartography in the European Renaissance 4 Cartography in the European Enlightenment 5 Cartography in the Nineteenth Century 6 Cartography in the Twentieth Century THE HISTORY OF CARTOGRAPHY VOLUME THREE Cartography in the European Renaissance PART 1 Edited by DAVID WOODWARD THE UNIVERSITY OF CHICAGO PRESS • CHICAGO & LONDON David Woodward was the Arthur H. Robinson Professor Emeritus of Geography at the University of Wisconsin–Madison. The University of Chicago Press, Chicago 60637 The University of Chicago Press, Ltd., London © 2007 by the University of Chicago All rights reserved. Published 2007 Printed in the United States of America 1615141312111009080712345 Set ISBN-10: 0-226-90732-5 (cloth) ISBN-13: 978-0-226-90732-1 (cloth) Part 1 ISBN-10: 0-226-90733-3 (cloth) ISBN-13: 978-0-226-90733-8 (cloth) Part 2 ISBN-10: 0-226-90734-1 (cloth) ISBN-13: 978-0-226-90734-5 (cloth) Editorial work on The History of Cartography is supported in part by grants from the Division of Preservation and Access of the National Endowment for the Humanities and the Geography and Regional Science Program and Science and Society Program of the National Science Foundation, independent federal agencies.
    [Show full text]
  • Antiquariat Daša Pahor
    Milano Map MOSTRA DEL LIBRO Fair E DELLA STAMPA ANTICA CARTA ANTICA a MILANO CATALOGO Antiquariat Daša Pahor Milano - 27 febbraio 2016 Antiquariat Daša Pahor Jakob-Klar-Straße 12 80796 München, Germania Tel: +49 89 27372352 - Fax: +49 89 27372352 [email protected] - www.pahor.de SPAIN - BALEARIC ISLANDS / FINE POLISH PRINTING: KRÓTKIE ALE FUNDAMENTALNE OPISANIE BALEARYJSKICH I PYTHYUZYJSKICH WYSP MAJORCA, MINORCA, IVICA I FORMENTERA Z DOWODNIEYSZYCH I NOWSZYCH RELACYI ZEBRANE I DO DRUKOWANIA Z NIEMIECKIEGO. Extremely rare – a lovely gem that represents the first detailed description of the Balearic Islands in Polish, issued in the wake of the Fall of Minorca (1756), by the Jesuit Press of Warsaw, including a fine sheet of maps engraved by Bartłomiej Strachowski. Author: JESUIT PRESS, WARSAW [DRUKARNIA JEZUICKA, WARSZAWA]. Place and Year: Warsaw: [Jesuit Press], 1756. Technique: Code: 63305 Octavo (17.5 x 11 cm / 6.9 x 4.3 inches): 8, 72, 1 folding plate of maps (30 x 45.5 cm / 11.8 x 17.9 inches) – Collation Complete, bound in contemporary half calf with marbled boards (Very Good, internally bright and clean, main title with paper in blank space below text carved out and replaced with a patch (an old alteration) in order to supposedly remove stamp, just grazing a few letters but otherwise no loss, map with excellent original hand colour with one small tear with old repairs at hinge just entering image, binding with some splitting at head and tail and minor shelf wear but overall good and firm). 2.800 EUR CHRISTIAAN HUYGENS: C. HUYGENS. Author: After Bartholomeus van der Helst (circa 1613 - 1670) ?.
    [Show full text]
  • Cuatro Siglos De Historia De La Cartografía En La Biblioteca De La Universidad De Sevilla Joaquín Cortés José. Departamento
    Cuatro siglos de historia de la cartografía en la Biblioteca de la Universidad de Sevilla Joaquín Cortés José. Departamento de Cartoteca, Instituto de Cartografia de Andalucía. Eduardo Peñalver Gómez. Fondo Antiguo y Archivo Histórico, Biblioteca de la Universidad de Sevilla. El fondo antiguo de la Biblioteca de la Universidad de Sevilla está formado por una amplia colección de libros de los siglos XV al XIX que ha ido formándose a lo largo de los cinco siglos de historia de la Universidad, a partir de un primer núcleo original constituido por la librería del Colegio de Santa María de Jesús, con los libros donados por su fundador, Maese Rodrigo Fernández de Santaella, en los primeros años del siglo XVI. Desde la misma fundación el fondo de lo que acabaría siendo la Biblioteca de la Universidad de Sevilla no ha dejado de enriquecerse, sin duda con gran lentitud en los siglos XVI y XVII, y a mucho mayor ritmo en las dos centurias siguientes. A modo de primera aproximación a los origenes de los fondos de la biblioteca, cabe distinguir, sin ánimo de exhaustividad, las siguientes procedencias: a) Adquisiciones realizadas por el Colegio de Santa María de Jesús y la Universidad de Sevilla (ambas instituciones se separaron en 1776), muy escasas al menos hasta el siglo XIX. b) Donaciones de antiguos colegiales ñla mayoría en forma de aportaciones dinerarias--, entre las que destaca la muy notable realizada por el cardenal Luis Belluga, de tales dimensiones que obligó a hacer una ampliación de la biblioteca. c) Donaciones de personajes de relevancia en la historia de Sevilla ñcasos de Lorenzo Domínguez Pascual, Manuel Andérica, José María Valdenebro, Pedro Sáinz de Andino, Joaquín Hazañas, Alejandro Guichot, Luis y Santiago Montoto, etc.
    [Show full text]
  • Barry Lawrence Ruderman Antique Maps Inc
    Barry Lawrence Ruderman Antique Maps Inc. 7407 La Jolla Boulevard www.raremaps.com (858) 551-8500 La Jolla, CA 92037 [email protected] Planisphaerium Coeleste Stock#: 69271 Map Maker: De Wit Date: 1680 Place: Amsterdam Color: Hand Colored Condition: VG+ Size: 28 x 19 inches Price: SOLD Description: Rare separately published double hemisphere celestial map, published in Amsterdam by Frederick De Wit. The stars are heighten in gold. An exceptionally decorative, oversized, very rare celestial chart, produced by Frederik de Wit illustrating the two hemispheres surrounded by six supplementary models, illustrating the Copernican hypothesis, the Ptolemaic hypothesis, the Tycho Brahe hypothesis, the phases of the moon relative to the Sun, the rotational pattern of the day, and the rotation pattern of the Moon around the Earth. Each major hemisphere is centered on the elliptic pole and rendered on a polar stereographic projection with an external orientation. The constellations are drawn and colored to emphasize the signs of the Zodiac and other famous constellations. De Wit's illustration of the constellations is clearly derived from the celestial hemispheres appearing as supplementary material on Joan Blaeu's 1658 wall map of the world (Shirley 371). This is the first of two states. The later state bears the imprint of Covens & Mortier. Rarity OCLC locates 3 institutional examples of the map. Detailed Condition: Drawer Ref: Celestial 2 Stock#: 69271 Page 1 of 2 Barry Lawrence Ruderman Antique Maps Inc. 7407 La Jolla Boulevard www.raremaps.com (858) 551-8500 La Jolla, CA 92037 [email protected] Planisphaerium Coeleste Two sheets, joined, as issued.
    [Show full text]
  • Cartes Et Constellations Anciennes Ou Disparues
    CartesCartes etet constellationsconstellations anciennesanciennes ouou disparuesdisparues Patrice Février 2011 1 SommaireSommaire DDééfinitionfinition OrigineOrigine AstAst éérismesrismes UnUn peupeu dd ’’histoirehistoire LesLes grandsgrands cyclescycles mythologiquesmythologiques ReprRepr éésentationssentations etet cartescartes PtolPtol éémmééee AlmagesteAlmageste ZodiaqueZodiaque LesLes constellationsconstellations disparuesdisparues ConstellationsConstellations chinoiseschinoises 2 3 QuQu ’’estest --cece ququ ’’uneune constellation?constellation? Qui n’a jamais entendu parler de la Grande Ourse ou observé la casserole dans le ciel ? Qui ne s’est jamais posé la question de la signification de ces figures, qu’on appelle « constellations », illustrant le ciel nocturne ? En fait d’explication, il n’y en a qu’une : ces figures sont le fruit du hasard, de notre position dans l’espace, de notre vision du ciel en 2 dimensions et surtout de notre imagination … 4 OrigineOrigine desdes nomsnoms L'origine des noms de nos constellations est très ancienne. On a retrouvé en Arménie sur des dalles datant du 4e millénaire avant notre ère des représentations du Cygne, du Taureau ou du Lion. Les Babyloniens utilisaient déjà une bonne partie des constellations attribuées ensuite aux Grecs, en particulier celles du zodiaque. 5 On retrouve l’origine des constellations peu de temps après l’apparition de l’écriture, puisque des symboles cunéiformes représentant ces constellations ont été décelés sur des textes et des objets de civilisations aujourd’hui disparues, situées dans la vallée de l’Euphrate, il y a plus de 5 000 ans … Toutefois, il faudra attendre le IIème siècle ap. J-C. pour que l’astronome Grec Ptolémée procède à un découpage du ciel sur 1022 étoiles groupées en 48 constellations. Les constellations étaient ainsi la plupart du temps apparentées à des animaux ou figures mythologiques, dont l’utilité était aussi bien ésotérique (astrologie) que géographique, cartographique ou calendaire.
    [Show full text]
  • 308 the Visitor Was Confronted with a Dazzling Succession of Maps And
    308 the visitor was confronted with a dazzling succession of maps and atlases, all of them, in their genre, masterpieces of cartography: sixteenth-century work by, for example, Saenredam, Plancius, Langenes and Heyns; from the seventeenth century, when Am- sterdam map production was at its height, the main exhibits were naturally products of the great houses of Blaeu, Hondius andjanssonius, though there were also pieces by Claes Jansz Visscher, Jacob Aertsz Colom and Pieter van der Keere. Joan Blaeu's Atlas maior, varying according to the edition from nine to twelve volumes, was represented by volumes from the Latin, French, Dutch, Spanish and German editions. There were also two extremely rare world maps by Frederik de Wit, Nova et accurata totius Africae tabula of 1700, each measuring no less than 168 by 120 cm. The eighteenth century was represented by, among other items, work by the map dealers and publishers Covens and Mortier and Reinier and Joshua Ottens. But it was clear that by this time the golden age of Amsterdam mapmaking had passed: the accent was now more obviously on copy- ing and compiling than on creative cartography. In the nineteenth century mapmaking passed more and more into the hands of government agencies, while the technology of map reproduction altered with the disappearance of copper engraving in favour of the faster and cheaper lithography. The ownership of maps and atlases-now based on in- creasingly accurate scientific work-moved into the province of the broad masses of the population. The exhibition included numerous examples of all these developments, with a number of original surveying instruments, manuscript maps and copper plates of maps providing the finishing touches.
    [Show full text]
  • The Calvinist Copernicans
    The Calvinist Copernicans History of Science and Scholarship in the Netherlands, volume I The series History of Science and Scholarship in the Netherlands presents studies on a variety of subjects in the history of science, scholarship and academic institu­ tions in the Netherlands. Titles in this series 1. Rienk Vermij, The Calvinist Copernicans. The reception of the new astronomy in the Dutch Republic, IJ7J-IJJo. 2002, ISBN 90-6984-340-4 2. Gerhard Wiesenfeldt, Leerer Raum in Minervas Haus. Experimentelle Natur­ lehre an der Universitdt Leiden, 167J- IJIJ. 2002, ISBN 90-6984-339-0 3. Rina Knoeff, Herman Boerhaave (I668- IJ}8). Calvinist chemist and pf?ysician. 2002, ISBN 90-6984-342-0 4. Johanna Levelt Sengers, How fluids unmix. Discoveries ~ the School of Van der Waals and Kamerlingh Onnes. 2002, ISBN 90-6984-357-9 Editorial Board K. van Berkel, University of Groningen W.Th.M. Frijhoff, Free University of Amsterdam A. van Helden, Utrecht University W.E. Krul, University of Groningen A. de Swaan, Amsterdam School of Sociological Research R.P.W. Visser, Utrecht University The Calvinist Copernicans The reception of the new astronomy in the Dutch Republic, 1575-1750 Rienk Vermij Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Amsterdam 2002 © 2002 Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopy­ ing, recording or otherwise, without the prior written permission of the pub­ lisher. Edita KNAW, P.O. Box 19121, IOOO GC Amsterdam, the Netherlands edita@ bureau.knaw.nl, www.knaw.nl/edita The paper in this publication meets the requirements of @l Iso-norm 9706 (1994) for permanence The investigations were supported by the Foundation for Historical Re­ search, which is subsidized by the Netherlands Organization for Scientific Research (NWO) Contents Acknowledgements V111 Introduction PART 1.
    [Show full text]
  • Frederick De Wit's Atlas
    Fiona Melhuish Section Specialname Collections Services Frederick de Wit’s Atlas Special Collections featured item by Fiona Melhuish, UMASCS Librarian. [Atlas] [cartographic material] / [chiefly by Frederick de Wit].[S.l. : s.n., ca. 1670-1707] Item held in RESERVE LARGE FOLIO--131, University of Reading Special Collections. Frederick de Wit was a prolific and skilled map engraver, publisher and seller who became one of the largest publishers in Amsterdam by the end of the seventeenth century. His work included a wide range of cartographic publications, including sea and world atlases, wall maps and ‘town books’, which contained plans and views of Dutch and other European towns and cities. From around 1570 to 1670, the map-makers of Belgium and the Netherlands produced some of the finest maps in the world, notable for their high level of accuracy and craftsmanship, and dominated the market for maps and atlases. The production of maps became centred in the leading ports of Antwerp and Amsterdam, where members of the new wealthy merchant class provided a market for maps, atlases and globes. As R.V. Tooley observes, “for accuracy according to ©University of Reading 2016 Page 1 the knowledge of their time, magnificence of presentation and richness of decoration, the Dutch maps of this period have never been surpassed …” . The seventeenth century Dutch map-makers were highly prolific in their production of maps and atlases, producing vast atlases which sometimes extended to ten or twelve large folio volumes, which were then reissued in multiple editions and translated into several European languages. Frederick De Wit was born in Gouda in about 1629 or 1630, and lived and worked in Amsterdam for much of his life.
    [Show full text]
  • Vladi Collection Sep
    Legendary Vladi Collection of Historical Maps 1: Aa, Pieter van der. World and continents (set) USD 24,000 - 30,000 Aa, Pieter van derSet of Five Maps (AA, Pieter Van Der)1713Copperplate engraving; Later colourPrinted area: America: 65.7 x 47.2 cm; 25.9 x 18.6 inEurope: 65.3 x 47 cm; 25.7 x 18.5 inAfrica: 65 x 47.5 cm; 25.6 x 18.7 inAsia: 65.2 x 47 cm; 25.7 x 18.5 inWorld: 62.5 x 49.5 cm; 24.6 x 19.5 inA set of four large maps of the continents - each with a fine, full-colour title cartouche - first published in Van der Aa's atlas, 'Le Nou- veau theatre du monde.' In contrast to other contemporary maps of the world, the double hemisphere map dispenses with the delineation of depictions of a huge sub-continent in the Antarctic and gigantic expansions of North America and Australia. With the exception of a few speculative coastlines, unknown regions are left blank, resulting in the northwestern extension of North America being left blank. By the 16th Century, it was largely common knowledge that California was a peninsula. Yet despite evidence to the contrary, this cartographic error went on to be reproduced many time. Whilst the western and northern coastlines of Australia are visible, the continent is still shown as being connected to New Guinea. The title (towards the bottom-middle) is written in French and states that the map is based on the latest results from the 'Academie des Sciences' - an institution founded by Louis XIV in 1666.
    [Show full text]
  • L'écologie Des Mondes = Ecology of Our Worlds
    L’ÉCOLOGIE DES MONDES ECOLOGY OF OUR WORLDS TROISIÈME ÉDITION L’ÉCOLOGIE DES MONDES ECOLOGY OF OUR WORLDS PRÉFACE VALÉRIE VERDIER INTRODUCTIONS PHILIPPE DESCOLA DIPESH CHAKRABARTY IRD ÉDITIONS INSTITUT DE RECHERCHE POUR LE DÉVELOPPEMENT MARSEILLE, 2020 coordination scientifique scientific coordination Romain Simenel - ird coordination éditoriale editorial coordination Marie-Lise Sabrié - ird textes introductifs des sections introductions to the sections Romain Simenel - ird recherches documentaires et bibliographiques documentary and bibliographic research Julia Chardavoine recherche des textes dans leur langue d'origine search for texts in their original languages Jenia Gutova création graphique, couverture et mise en page graphic design, cover and page layout Agnès Hospitalier traductions / translation Simon Barnard - en anglais / into english pp. 18-19, 27, 38, 41, 42, 47, 49, 55, 57, 64, 71, 75, 82, 90, 97, 113, 119, 125, 128, Julia Chardavoine - en français / into french pp. 10-11, 24-25, 31, 53, 64, 65, 67, 71, 77, 81, 83, 94, 98, 100, 133, 135, 136. couverture / cover Benita Hernandez de la Rosa, Sans Titre/Untitled, 2008 photo © Stéphane Herbert © IRD 2020, 1ERE ÉDITION 2016 ISBN PAPIER: 978-2-7099-2883-0 ISBN PDF: 978-2-7099-2884-7 SOMMAIRE CONTENTS Préface/Preface p. 8 Introductions p. 11 Climats/Climates p. 23 Inspiration/Inspiration p. 51 Équilibre/Balance p. 71 Responsabilité/Responsibility p. 93 Pluralité/Plurality p. 115 Bibliographie/Bibliography p. 137 Remerciements/Acknowledgements p. 142 Carte du ciel, œuvre du cartographe
    [Show full text]
  • Bekijk Deze Editie (Pdf)
    ^ •w V,?J # &-. A, oS>; •V ^ </.v ££ s*y £* LJ K CAERT-THRESOOR Tijdschrift voor de geschiedenis van de kartografie in Nederland 19de jaargang, 2000 nr. 3 CAERT-THRESOOR RJ.KIPP Inhoud 19de jaargang 2000, nr. 3 RESTAURATIEATELIER Marco van Egmond Het gebruik van boekhandelscatalogi 65 Abstederdijk 309 in het historisch-kartografisch onderzoek ? 3582 BL Utrecht Telefoon (030)2516010 Ineke Kuyer De beeldbank van de Brabant-Collectie op internet Varia Cartographica 83 Besprekingen 89 Conservering van kaarten met behoud van authenticiteit Nieuwe literatuur en facsimile-uitgaven 92 Verzorging van grote formaten, inclusief passepartout en lijstwerk Tentoonstellingsgereed maken van kaarten voor opstellingen Vervaardigen van zuurvrije dozen voor de Redactie kaartenverzameling Drs. Joost Depuydt, dr. Henk Deys, Restauratie van atlassen, reisverslagen en drs. Marco van Egmond, dr. Peter van der Krogt, drs. Sjoerd de Meer, drs. Wanita Résida, dergelijke drs. Lida Ruitinga, Han Voogt. Internet Caert-Thresoorpagina: http://www.maphist.nl/ct Redactiesecretariaat Kopij, recensie-exemplaren enz. zenden aan: Caert-Thresoor, dhr. J.W.F. Voogt, Universiteit Utrecht, FRW-Kartografie, Postbus 80.115, 3508 TC Utrecht. Aanwijzingen voor auteurs Op aanvraag verkrijgbaar bij het secretariaat. Abonnementen en administratie Abonnementen (alleen per hele jaargang) ƒ 35,- per jaar (vier nummers), België ƒ 50,-, buitenland ƒ 60,-. Losse nummers ƒ 12,50. Opgave van abonnementen, adreswijzi­ gingen en bestellingen van losse nummers aan: Caert- Thresoor, Postbus 68, 2400 AB Alphen aan den Rijn, tele­ foon 0172-444667, postgironummer 5253901. Contactadres voor België: Bart van der Herten, Maria Theresiastraat 2 bus 16, 3000 Leuven. Copyright Het overnemen of vermenigvuldigen van artikelen is slechts geoorloofd na schriftelijke toestemming van de redactie.
    [Show full text]